Luận văn Tổ chức công tác kế toán tính giá thành và phân tích giá thành sản phẩm tại Công ty may Thăng Long

g m· hµng ®· nhËp kho trong quý cña tõng xÝ nghiÖp s¶n xuÊt lµ bao nhiªu. - Trªn c¬ së c¸c b¸o c¸o, kÕ to¸n lËp “B¸o c¸o tæng hîp nguyªn vËt liÖu chÝnh” thÓ hiÖn chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh tiªu hao cña tõng xÝ nghiÖp, chi tiÕt cho tõng m· hµng vµ sè t«ng. Cét chÕ biÕn vµ thµnh phÈm nhËp c¨n cø vµo “b¸o c¸o tæng hîp hµng ho¸”, cét nhËp v¨n c¨n cø vµo “b¸o c¸o tæng hî chÕ biÕn”. Do ®· ®­îc theo dâi theo tõng m· hµng lªn sè liÖu trªn “b¸o c¸o tæng hîp vËt liÖu chÝnh”®­îc tÝnh lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. * §èi v íi chi phÝ vËt liÖu phô trùc tiÕp. VËt liÖu phô tuy kh«ng cÊu thµnh nªn thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm may nh­ng l¹i lµ nh÷ng vËt liÖu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña s¶n phÈm hoÆc lµm t¨ng thªm gi¸ trÞ cña s¶n phÈm: cóc, chØ, kho¸, nh·n, m¸c… §èi víi c¸c ®¬n vÞ ®Æt hµng gia c«ng th«ng th­êng, bªn ®Æt hµng sÏ cung cÊp cho c«ng ty c¶ phô liÖu, bao b× ®Ó hoµn thiÖ s¶n phÈm trong tr­êng hîp cã sù tho¶ thuËn cña hai bªn, vÒ c¬ b¶n, c«ng t¸c kÕ to¸n ®èi víi chi phÝ vËt liÖu phô, bµo b× còng t­¬ng tù nh­ nguyªn liÖu chÝnh. Hµng th¸ng, nh©n viªn h¹ch to¸n xÝ nghiÖp c¨n cø vµo “phiÕu xuÊt vËt liÖu phô” ®Ó lËp “b¸o c¸o phô liÖu” chuyÓn lªn phßng kÕ to¸n c«ng ty, kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu tÝnh vµ ph©n bæ chi phÝ phô liÖu, bao b× cho c¸c thµnh phÈm. Cuèi quý, sau khi tÝnh vµ ph©n bæ chi phÝ vËt liÖu phô kÕ to¸n lËp “b¸o ca tæng hîp vËt liªu phô (biÓu 5)”thÓ hiÖn sè l­îng vËt liÖu phô vµ chÝ phÝ vËt liÖu phô mçi lo¹i xuÊt dïng trong quý cho c¸c loaÞ s¶n phÈm lµ bao nhiªu. BiÓu 4 C«ng ty may Th¨ng Long B¸o c¸o tæng hîp vËt liÖu chÝnh Phßng kÕ to¸n – Tµi vô quý VI/2001 §¬n vÞ M· Tån ®Çu NhËp (®ång) ChÕ biÕn (chiÕc) TP (SP) TiÒn (®ång) Tån cuèi XN1 AT01 0 2.885.443 8000 8000 2.855.443 0 …….. XN2 ……….. XN3 028 0 31.013.418 18.971 18.300 29.916.481 1.096.937 …….. 3520 0 218.068.967 5.755 5.755 218.086.967 0 Céng XN4 ….. XN5 DV12 0 4.215.068 2124 2124 4.215.068 0 ……. Céng XN6 UJ340 1.042.807 19.465.724 56.000 58.000 20.508.531 0 ….. Céng …… Tæng céng 625.536.447 25.602.204.938 25.731.354.969 496.386.416 Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng BiÓu sè 5 C«ng ty may Th¨ng Long Phßng kÕ to¸n – tµi vô B¸o c¸o tæng hîp vËt liÖu phô Quý IV/2001 Tªn vËt liÖu M· Tån ®Çu kú NhËp Xu©t may Háng (mÊt) T«n cuèi SL TT SL TT SL TT SL TT SL TT ChØ L 500m (cuén) AT01 …… 0 0 4580 4520 56 4 céng 20 170.000 18.235 18010 200 25 ChØ M (cuén) 3520 0 0 230 1.955.000 232 1.972.000 12 102.000 6 51.000 Cóc ®ång (bé ) AT01 …… 8030 8000 12 18 Cóc nhùa TH (100 chiÕc) UJ 340 ….. 80 500 480,56 11 88,44 Kho¸ AT01 8100 8000 90 10 §Þnh møc vËt liÖu phô th­êng phï hîp víi tiªu hao thùc tÕ. Nh­ng mÆt hµng chØ cã sè l­îng lµ hµng nhËn gia c«ng. Chi phÝ vËn chuyÓn vËt liÖu phô cña hµng gia c«ng ®­îc the dâi trªn sæ chi tiÕt vËt liÖu theo tõng ®¬n ®Æt hµng vµ ®­îc ph©n bæ c¨n cø vµo s¶n l­îng quy ®æi cña sæ s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho. Chi phÝ vËn chuyÓn vËt liÖu phô cña m· hµng i = Tæng chi phÝ vËn chuyÓn cña ®¬n ®Æt hµng i * S¶n l­îng hoµn thµnh quy ®æi cña m· hµng i S¶n l­îng ®Æt hµng quy ®æi C¨n cø vµo” B¸o c¸o tæng hîp vËt liÖu phô” vµ chi pohÝ vËn chuyÓn ®· ph©n bæ cho tõng m· hµng, kÕ to¸n lËp” B¸o c¸o tæng hîp chi phÝ vËt liÖu phô’ (biÓu 6) sè liÖu trªn b¸o c¸o nµy ®­îc kÕt chuye­În trùc tiÕp vµo gi¸ thµnh. KÕt thóc quy tr×nh s¶n xuÊt, thµnh phÈm nhËp kho ®Òu ph¶i ®­îc ®ãng gãi, ®ãng hßm, Sè bao b× hçn hîp ®ãng gãi còng do phÝa kh¸ch hµng chuyÓn giao cho C«ng ty cïng víi vËt liÖu phô. Còng cã tr­êng hîp, hai bªn tho¶ thuËn trong hîp ®ång, C«ng ty tù bá chi phÝ bao b× ®ãng gãi, khi kÕt thóc hîp ®ång, phÝa kh¸ch hµng sÏ hoµn tr¶ l¹i. Lóc nµy, kho¶n chi phÝ bao b× ®­îc theo dâi riªng vµ kh«ng tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nh­ng ®èi víi hµng xuÊt khÈu cña C«ng ty, chi phÝ bao b× ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm c¨n cø vµo” b¸o c¸o ®¹i, nÑp,. Hßm, hép: mµ hµng th¸ng c¸c XÝ nghiÖp g­Ø lªn cho C«ng ty thÓ hiÖn sè bao b× hçn hîp ®· xuÊt dïng thùc tÕ cho tõng m· hµng vµ sè tån, tõ ®ã kÕ to¸n C«ng ty lËp ‘ b¸o c¸o tæng hîp ®¹i, nÑp hßm hép” t­¬ng tù nh­ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu (biÓu7). Trong quý IV/ 2001, kÕ to¸n nguyªn liÖu ®· tËp hîp ®­îc chi phÝ bao b× cña c¸c m· hµng lµ 514.264.458®. BiÓu 7: B¸o c¸o tæng hîp ®¹i, nÑp, hßm, hép quý IV/2001 XÝ nghiÖp M· hµng Tån ®Çu kú NhËp trong kú XuÊt trong kú Tån cuèi kú M¸y I ……. May II ….. May III 3520 0 4525816 4525816 0 …. C«ng 0 514264458 51426458 0 BiÓu 06: Tæng h¬pä chi phÝ vËt liÖu phô quý IV/2001 C«ng ty May th¨ng long Phßng kÕ to¸n – Tµi vô XÝ nghiÖp M· TP nhËp CPVL phô CP VËn chuyÓn May I AT – 01 8000 2903845 …. May 3 28 18300 10618379 …. 3520 5755 35585353 May 5 DV12 2124 1004800 ….. May 6 UJ 340 58.000 11680430 …… Tæng céng 1538960446 217860100 BiÓu sè : 09 Sæ c¸i TK 621 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp n¨m 2001 C¸c TK ®èi øng nî Quý I Quý II QuýII Quý IV C¶ n¨m TK 152 27418515681 TK 331 396238175 Céng ph¸t sinh nî 27814753856 Céng ph¸t sinh cã 27814753856 §Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú kÕ to¸n sö dông TK 621 ®­îc chi tiÕt thµnh 3 tiÓu kho¶n. TK 6211: chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp. TK 6212: chi phÝ vËt liÖu phô trùc tiÕp. TK 6213: chi phÝ bao b× §èi víi c¸c kho¶n chi phi­ nguyªn vËt liÖu p h¸t sinh trong kú kÕ to¸n tËp hîp vµo bªn Nî TK 621, ph¸t sinh gi¶m ghi vµo bªn cã. Cuèi quý. KÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nµy sang TK 154. C¨n cø vµo” B¸o c¸o tæng hîp nguyªn liÖu” B¸o c¸o tæng hîp chi phÝ vËt liÖu phô” B¸o c¸o tæng hîp ®¹i, nÑp, hßm, hép, kÕ to¸n tËp” b¶ng kª sè 4(biÓu 8) Dùa vµo sè liÖu b¶ng trªn kª sè4, NKCT sè 7( biÓu 16) kÕ to¸n ghi sæ c¸i TK 621 (biÓu 9). C«ng ty kh«ng sö dông b¶ng ph©n bæ sè 2. 2.2.3.2. TËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ë C«ng ty may th¨ng long bao gåm: TiÒn l­¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ë c¸c XÝ nghiÖp thµnh viªn. C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng BHXH, BHYT, KPC§. C«ng ty ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. Do ®Æc thï cña lo¹i h×nh s¶n xuÊt gia c«ng, C«ng ty thùc hiÖn chÕ ®é kho¸n quü l­¬ng theo tû lÖ % trªn doanh thu. Quü l­¬ng toµn doanh nghiÖp ®­îc ph©n chia cho bé phËn s¶n xuÊt trùc tiÕp theo møc kho¸n vµ cho bé phËn s¶n xuÊt gi¸n tiÕp theo hÖ sè l­¬ng. §èi víi bé phËn trùc tiÕp s¶n xuÊt, hiÖn nay, C«ng ty quy ®Þnh chÕ d dé kho¸n tiÒn l­¬ng víi ­øc kho¸n lµ 42,455 gi¸ trÞ s¶n phÈm hoµn thµnh. Hµng th¸ng c¨n cø vµo phiÕu nhËp kho thµnh phÈm (sau khi qua KCS), c¨n cø vµo tû gi¸ b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng liªnng©n hµng gi÷a VN§/US§ (tû gi¸ nµy ®­îc doanh nghiÖp, c¨n cø vµo tû lÖ % mµ XÝ nghiÖp ®­îc h­ëng (42,45%) nh©n viªn h¹ch to¸n ë c¸c XÝ nghiÖp tÝnh ra quü l­¬ng ë tõng XÝ nghiÖp vµ lËp” b¶ng doanh thu chia l­¬ng” Tæng quü l­¬ng = tû gi¸ hiÖn hµnh * 42,45 % * S Qi * P1 Toµn bé tiÒn l­¬ng tÝnh trtªn doanh thu mµ xÝ nghiÖp nhËn ®­îc sÏ ®­îc ph©n chia theo quy chÕ chia l­¬ng do bé phËn lao ®éng tiÒn l­¬ng cña C«ng ty x©y dùng. NÕu gäi A lµ tæng quü l­¬ng cña mét XÝ nghiÖp th×: + 10% A (a1) lµ quü dù phßng dïng ®Ó chia thªm l­¬ng cho c«ng nh©n khi lµm d·n ca,thªm giê hoÆc khi cã viÖc lµm. Quü l­¬ng nµy trÝch khi XÝ nghiÖp ®¹t v­ît møc kÕ ho¹ch ®­îc giao. Trong ®ã: 4.1%A: quü dù phßng ph¸t sinh ngoµi quy tr×nh s¶n xuÊt. 3% A: quü l­¬ng nghØ phÐp 0,8%A: qòy BHXH, BHYT, KPC§ 2%A: c¸c kho¶n phô cÊp kh¸c. phÇn cßn l¹i b= A – a1 (hay 90%A) ®­¬c chia cho tæng tiÒn l­¬ng thùc tÕ cña XÝ nghiÖp trong th¸ng (70%) vµ quü tiÒn th­ëng (30%). C¸c bé phËn XÝ nghiÖp (tæ c¾t, tæ may, tæ lµ, tæ kü thuËt) tiÒn l­¬ng ®­îc chia theo tû lÖ % cña b (quü l­¬ng sau khi ®· trõ ®i sè trÝch lËp dù phßng), cô thÓ: TiÒn l­¬ng tæ may 78%b TiÒn l­¬ng tæ c¾t 5,5%b TiÒn l­¬ng tæ lµ 6,3%b Tæng tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt: 89,8%b TiÒn l­¬ng tæ kü thuËt: 3,77% TiÒn l­¬ng tæ b¶o vÖ: 0,1%b TiÒn l­¬ng tæ v¨n phßng: 3,2%b TiÒn l­¬ng tæ b¶o toµn vµ vÖ sinh 2,2%b Tæ thu ho¸ 0,93%b Tæng tiÒn l­¬ng cña nh©n viªn xÝ nghiÖp: 10,8%b BiÓu 10 B¶ng ph©n bæ sè 1 Ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµo ®èi t­îng sö dông Quý IV/2001 Ký hiÖu TK DiÔn gi¶i Thu nhËp quý TrÝch 19% BHXH BHYT, KPC§ Tæng céng quý IV/2001 622 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 4315614268 410179345 4725793613 627 Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý XN 613391907 26124603 639516510 641 Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng 248068833 12889766 260958599 642 Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý c«ng 426651436 74922541 501573977 1388 C¸c kho¶n ph¶i thu 30634400 30634400 111 Thu håi 3450000 4350000 Céng 5638710844 524116255 6163827099 Trong mçi tæ cã quy ®Þnh hÖ sè chia l­¬ng cho tõng c¸n bé tõng c«ng nh©n. Cuèi th¸ng, nh©n viªn h¹ch to¸n xÝ nghiÖp cã nhiÖm vô nép b¸o c¸o thùc hiÖn tiÒn l­¬ng lªn phßng kÕ to¸n cña C«ng ty. Cuèi quý, bé phËn kÕ to¸n tiÒn l­¬ng sÏ tæng hîp sè liÖu tõ c¸c "b¶ng doanh thu chi l­¬ng" cña c¸c xÝ nghiÖp, tÝnh to¸n phÇn chi phÝ nh©n c«ng s¶n xuÊt vµ c¨n cø vµo "b¸o c¸o thùc hiÖn tiÒn l­¬ng" cña c¸c xÝ nghiÖp tÝnh ra chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ tiÒn c«ng cña nh©n viªn xÝ nghiÖp tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung. KÕ to¸n còng tiÕn hµnh trÝch 19% quü l­¬ng c¬ b¶n cñat c«ng nh©n s¶n xuÊt ®Ó h¹ch to¸n vµo c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng (BHXH, BHYT, KPC§). Sau ®ã, kÕ to¸n lËp b¶ng ph©n bæ sè 1 "b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH" (biÓu sè 10). C¨n cø vµo "b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH" kÕ to¸n chi phÝ lËp "b¶ng kª são 4" phÇn TL 622. Cuèi quý, kÕ to¸n dùa vµo sè liÖu cña phÇn nµy vµ NKCT sè 7 ®Ó vµo sæ c¸i TK 622 - chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (biÓu 11). Cuèi quý, kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sang bªn nî TK 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. 2.2.3.3. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung: §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n c«ng ty më TK 627 - chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ chi tiÕt theo c¸c TK cÊp 2 theo quy ®Þnh cña Bé tµi chÝnh. TÊt c¶ c¸c kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung khi ph¸t sinh ®Òu ®­îc kÕ to¸n tËp hîp vµo TK 627. Cuèi mçi quý, kÕ to¸n tæng hîp c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh bªn nî TK 627 trõ ®i sè gi¶m chi nÕu cã ®­îc tËp hîp bªn cã TK 627, chªnh lÖch gi÷a bªn cã vµ bªn nî ®­îc kÕt chuyÓn sang TK 154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. "B¶ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung" (biÓu sè 12) ®­îc lËp vµo cuèi mçi quý thÓ hiÖn toµn bé sè chi phÝ s¶n xuÊt chung mµ C«ng ty ®· chi ra trong quý c¨n cø vµo sæ s¸ch chøng tõ liªn quan nh­ "b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§", "b¶ng ph©n bæ c«ng cô dông cô", "b¶ng ph©n bæ sè 1 - ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµo ®èi t­îng sö dông" (biÓu sè 10), c¸c NKCT kh¸c cã liªn quan ®Õn TK 627 (NKCT sè 1, NKCT sè 2, NKCT sè 5...) BiÓu sè 11 Sæ c¸i Tµi kho¶n 622 - chi phÝ nguyªn liÖu trùc tiÕp N¨m 2001 C¸c TK ®èi øng Nî víi TK nµy Quý I Quý II Quý III Quý IV C¶ n¨m TK 334 4315614268 TK 338 410179345 Céng ph¸t sinh Nî 4725793613 Céng ph¸t sinh Cã 4725793613 B¶ng sè 12 C«ng ty may Th¨ng Long B¶ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung Phßng kÕ to¸n - tµi vô quý IV/2001 Ghi nî TK §TSD 6271 6272 6273 6274 6277 6278 154 Céng mî TK 627 111 47.218.690 27.028.903 380.201.640 112.449.233 112 82.512.000 39.964.500 97.420.210 219.986.710 142 67.820.310 67.820.310 152 290.564.486 290.564.486 153 46.520.300 46.520.300 214 1.226.823.673 1.226.823.673 335 23.860.211 23.860.221 331 94.217.900 62.030.860 76.530.631 232.779.421 334 631.391.907 631.391.907 338 26.124.603 26.124.603 627 2.878.230.864 Céng 657.516.510 514.513.076 114.340.610 1.226.823.673 129.024.263 236.012.732 2.878.230.864 2.878.230.864 BiÓu mÉu sè 13 Sæ c¸i TK 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung N¨m 2001 C¸c TK ®èi øng víi Nî TK nµy Quý I Quý II Quý III Quý IV 111 112.449.233,00 112 219.896.710,00 142 67.820.310,00 152 290.564.486,00 153 46.520.300,00 214 1.226.823.673,00 335 23.860.221,00 331 232.779.421,00 334 631.391.907,00 338 26.124.603,00 Céng ph¸t sinh Nî 287.230.864,00 Céng ph¸t sinh Cã 2.878.023.864,00 Chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng trong s¶n xuÊt ®­îc tÝnh theo tû lÖ khÊu hao ®· quy ®Þnh ®èi víi ngµnh dÖt may (th«ng t­ sè 1062/BTC cña Bé tµi chÝnh vµ NghÞ ®Þnh 59/CP cña ChÝnh phñ). Hµng quý, kÕ to¸n c¨n cø vµo tû lÖ khÊu hao quy ®Þnh ®Ó tÝnh møc khÊu hao TSC§ theo c«ng thøc sau: Møc khÊu hao TSC§ quý = Nguyªn gi¸ TSC§ * Tû lÖ khÊu hao c¬ b¶n cña TSC§ 4 C¨n cø vµo b¶ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi b¶ng kª sè 4 vµo TK 627 - chi phÝ s¶n xuÊt chung. B¶ng kª sè 4 lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi sæ c¸i Tk 627 (biÓu sè 13). 2.2.3.4. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ thuª gia c«ng. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, doanh nghiÖp cã thÓ xuÊt b¸n thµnh phÈm, nguyªn liÖu.... ®i gia c«ng ë ®¬n vÞ kh¸c. Lóc nµy, ta ph¶i céng thªm chi phÝ thuª gia c«ng vµo gi¸ thµnh. C«ng ty tiÕn hµnh h¹ch to¸n theo dâi chi tiÕt kho¶n chi phÝ nµy theo tõng m· hµng tõ khi xuÊt ra khoØ doanh nghiÖp cho ®Õn khi nhËn vÒ. V× ®­îc tËp hîp trùc tiÕp nªn cuèi quý, kÕ to¸n c¨n cø vµo "b¸o c¸o tæng hîp chi phÝ thuª gia c«ng" (biÓu 14) ®Ó lµm c¬ së tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm liªn quan. 2.2.3.5. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh toµn C«ng ty. KÕ to¸n sö dông b¶ng kª sè 4 (biÓu 8) ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng xÝ nghiÖp cña C«ng ty. C¸ch lËp b¶ng kª sè 4 nh­ sau: - C¨n cø vµo "B¸o c¸o tæng hîp chÕ biÕn", "B¸o c¸o tæng hî chi phÝ vËt liÖu phô", "B¸o c¸o tæng hîp ®ai, nÑp, hßm hép" kÕ to¸n ghi vµo Nî TK 621 ®èi øng nî TK 152 theo chi tiÕt t­¬ng øng. - C¨n cø vµo "b¶ng ph©n bæ sè 1" vµ c¸c "B¶ng doanh thu chia l­¬ng" kÕ to¸n ghi dßng nî TK 622 ®èi øng víi cã TK 334, Cã TK 338. - C¨n cø vµo "b¶ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung " kÕ to¸n tæng hîp ghi dßng nî TK 627 ®èi øng víi cét cã c¸c TK liªn quan trong b¶ng (142, 152, 153...) BiÓu sè 14: B¸o c¸o tæng hîp chi phÝ thuª gia c«ng quý IV/2001 M· hµng §¬n vÞ gia c«ng Sè l­îng Thµnh tiÒn §¬n gi¸ AT - 01 C«ng ty May Hå G­¬m 8.000(TP) 33.720.000 4.215 3J9A5X08 1.019.040 85,26 9J2RGK20 5.499.215 1.190,37 ... ... ... ... ... Céng 182.036.805 - C¨n cø vµo c¸c TK ph¶n ¸nh ë c¸c NKCT kh¸c cã liªn quan ®èi øng víi Nî c¸c TK 154, 621,627 ®Ó ghi dßng vµ cét t­¬ng øng. NhiÖm vô cña kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh toµn C«ng ty lµ lËp NKCT sè 7 (biÓu 15). Cuèi quý, trªn c¬ së b¶ng kª sè 4 ®· lËp, kÕ to¸n céng nî cña c¸c TK 621, TK 622, TK 627, TK 154 ®Ó vµo NKCT sè 7. C¨n cø vµo NKCT sè 7, kÕ to¸n ghi sæ C¸i TK 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (biÓu 16). 2.3. C«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty may Th¨ng Long. 2.3.1. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh vµ kú tÝnh gi¸ thµnh: XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p kiÓu chÕ biÕn liªn tôc, s¶n phÈm may mÆc cña C«ng ty l¹i ®­îc thõa nhËn theo tõng m· hµng nªn kÕ to¸n C«ng ty x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng m· hµng (nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i) ®· hoµn thµnh ë cuèi quy tr×nh s¶n xuÊt. Trªn thùc tÕ, mçi m· hµng, ¸o s¬ mi, quÇn kaki, quÇn bß,... bao gåm nhiÒu kÝch cì kh¸c nhau song do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt gia c«ng còng nh­ s¶n xuÊt mua ®øt b¸n ®o¹n Ýt khi hoÆc kh«ng ph©n biÖt sù kh¸c nhau vÒ ®¬n gi¸gia c«ng hay ®¬n gi¶n b¸n gi÷a c¸c kÝch cì kh¸c nhau nªn viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ hoµn toµn hîp lý. Do tÝnh chÊt cña cp may mÆc nªn ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh lµ chiÕc, bé, c¸i. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, lo¹i h×nh s¶n xuÊt lµ s¶n xuÊt hµng gia c«ng chiÕm tû träng lín tõ 80 - 90%, c¨n cø vµo chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña C«ng ty, kú tÝnh gi¸ thµnh ®­îc x¸c ®Þnh vµo thêi ®iÓm cuèi mçi quý. 2.3.2. C«ng t¸c kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ thµnh s¶n phÈm dë dang. S¶n phÈm dë dang ë C«ng ty bao gåm: Dë d­íi d¹ng nguyªn liÖu (ch­a c¾t hoÆc c¾t ch­a ®ång bé). Dë d­íi d¹ng b¸n thµnh phÈm c¾t (ch­a may xong). Dë d­íi d¹ng b¸n thµnh phÈm may (ch­a lµ). Dë d­íi d¹ng b¸n thµnh phÈm lµ (ch­a ®ãng hßm). BiÓu sè 08: B¶ng kª sè 4 Quý IV/2001 TK ghi cã 142 152 153 214 334 335 338 621 622 627 Tõ c¸c NKCT kh¸c Tæng TK ghi nî 27814753856 4725793613 2878230864 182036805 35600815 TK 154 May I May II May III ... TK 621 May I May II May III ... 67820310 290564486 46520300 1226823673 631391907 23860221 26124603 112449233 219896710 232779421 2878230 TK 627 May I May II ... Céng 67820310 28105318342 46520300 1226823673 4947006175 23860221 436303948 27814753856 425793613 2878230864 112449223 219896710 232779421 BiÓu 13: C«ng ty may th¨ng Long sæ tÝnh gi¸ thµnh Phßng kÕ to¸n - tµi vô TK Lo¹i K.hµng §¬n vÞ M· hµng S¶n l­îng Nguyªn liÖu chÝnh VËt phô HS SLQ§ 1551 ... XK ITOCHU XN3 028 18.300 0,53 9.699 29.916.481 29.916.481 ... 1552 N§ BXQ3 XN3 3520 5.755 0,99 5.697,45 218.086.967 218.086.967 ... Céng 683.058,85 25.552.976.894 178.378.05 25.731.354.969 VËt phô CP bao b× CP gia c«ng CP tiÒn l­¬ng CNSX TrÝch 19% Chi phÝ s¶n xuÊt chung Gi¸ thµnh c«ng x­ëng KHTS Kh¸c B qu©n Tæng gi¸ thµnh 4.525.816 35.996.893 3.421.340 10.233.037 13.774.523 55.886 321.623.929 25.731.354.969 514.264.458 514.264.458 182.036.805 4.315.614.268 410.179.345 1.226.823.673 1.651.407.191 35.788.501.255 BiÓu sè 16: Sæ c¸i Tµi kho¶n 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang N¨m 2001 Sè d­ ®Çu n¨m Nî Cã 811521359 C¸c TK ®èi øng Nî víi TK nµy Quý I Quý II Quý III Quý IV C¶n n¨m T^K 331 (3312) 482036805 TK 621 27814753856 TK 622 4725793613 TK 627 2878230864 Céng ph¸t sinh Nî 35600815138 Céng ph¸t sinh Cã 35788501255 Sè d­ cuèi kú Nî 566683684 Cã C«ng ty ¸p dông kú tÝnh gi¸ thµnh theo quý nªn ®ñ thêi gian cho ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh. NÕu ®¬n ®Æt hµng kÐo dµi sang kú tÝnh gi¸ thµnh sau, kÕ to¸n C«ng ty vÉn tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh víi sè s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú cña ®¬n ®Æt hµng ®ã. MÆt kh¸c, C«ng ty thùc hiÖn chÕ ®é kho¸n quü l­¬ng, khi cã s¶n phÈm lín nhÊt hoµn thµnh toµn bé. ChÝnh v× thÕ, s¶n phÈm dë dang cuèi kú rÊt Ýt, C«ng ty th­êng chØ tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang tån toµn bé hoÆc víi sè l­îng lín, vµ th­êng trong gi¸ trÞ s¶n phÈm dë chØ bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. B¸n thµnh phÈm kú tr­íc chuyÓn sang kú kú sau chØ tÝnh phÇn gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu ®· ®­îc h¹ch to¸n chi tiÕt ®Õn tõng m· hµng, cßn phÇn chi phÝ chÕ biÕn ph¸t sinh trong kú ®­îc tÝnh hÕt cho s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú. 2.3.3. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty may Th¨ng Long. XuÊt ph¸t tõ viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng m· hµng, cuèi quý kÕ to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ c¸c tµi liÖu cã liªn quan ®Ó tÝnh ra tænggi¸ thµnh (Z) c¸ tÝnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ (Z) cña tõng m· hµng theo ph­¬ng ph¸p hÖ sè. * HÖ sè tÝnh gi¸ thµnh: C«ng ty may Th¨ng Long ®· sö dông ngay ®¬n gi¸ gia c«ng s¶n phÈm (tøc sè tiÒn c«ng mµ C«ng ty nhËn ®­îc vÒ viÖc s¶n xuÊt, gia c«ng s¶n phÈm) cña m· hµng ®ã ®Ó lµm hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh. Ch¼ng h¹n, ®¬n gi¸ gia c«ng mét s¶n phÈm thuéc m· hµng 028 lµ 0,53 USD, cña m· hµng UJ340 lµ 0,72 USD, cña m· AT 01lµ 1,27 USD... th× hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh cña c¸c m· hµng ®ã lÇn l­ît lµ: 0,52: 0,72; 1,27... ®èi víi s¶n phÈm mua ®øt b¸n ®o¹n th× hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh lµ hÖ sè ph©n bæ l­¬ng cho c«ng nh©n s¶n xuÊt. HÖ sè ph©n bæ l­¬ng ®­îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo thêi gian chÕ t¹o cp. Nh­ vËy, m· hµng 3520 do C«ng ty s¶n xuÊt thuéc lo¹i h×nh mua ®øt b¸n ®o¹n cã hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh lµ 0.99. * Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh. - C¨n cø vµo s¶n l­îng thùc tÕ hoµn thµnh trong quý cña tõng m· hµng (QA, QB...) vµ hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh quy ­íc cho tõng m· hµng ®ã (hA, hB...) ®Ó tÝnh ra s¶n l­îng quy ®æi cña tõng m· hµng. S¶n l­îng quy ®æi cña m· hµng A = AA * hB S¶n l­îng quy ®æi cña m· hµng B = QB * hB Tæng khèi l­îng s¶n phÈm chuÈn ®· hoµn thµnh ®· quy ®æi ®­îc tÝnh nh­ sau: QH = (QA * hA ) + (QB * hB ) +... - Sau ®ã, x¸c ®Þnh hÖ sè ph©n bæ chi phÝ cña tõng m· hµng theo c«ng thøc. HÖ sè ph©n bæ chi phÝ m· hµng A = HA = - C¨n cø vµo tæng chi phÝ s¶n xuÊt cña tÊt c¶ c¸c m· hµng s¶n xuÊt trong kú ®· tËp hîp ®­îc, x¸c ®Þnh tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng mÆt hµng. ZA = C * HA Trong ®ã: C: Tæng chi phÝ s¶n xuÊt cña tÊt c¶ c¸c m· hµng. - Gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng m· hµng: ZA = T¹i C«ng ty may Th¨ng Long, viÖc qu¶n lý yÕu tè nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®­îc tæ chøc kh¸ chÆt chÏ. C«ng ty ®· x©y dùng cho m×nh mét hÖ thèng b¸o c¸o, b¶ng biÓu, b¶ng kª chi tiÕt tõ d­íi c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn cho ®Õn phßng kÕ to¸n nªn ®· theo dâi s¸t sao nguyªn v¹at liÖu tõ khi ®­a vµo s¶n xuÊt cho ®Õn khi s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho, nhÊt lµ vÒ mÆt hiÖn vËt. Nhê ®ã, kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®­îc tËp hîp chÝnh x¸c cho tõng m· hµng, t¹o thuËn lîi tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. PhÇn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp liªn quan ®Õn sè thµnh phÈm tËp hîp ®­îc sÏ kÕt chuyÓn trùc tiÕp vµo gi¸ thµnh, cßn c¸c kho¶n kh¸c (chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung) ph¶i tÝnh to¸n, ph©n bæ theo s¶n l­îng quy ®æi cña tõng ph­¬ng ph¸p hÖ sè. VÝ dô: trong quý IV/2001 C«ng ty s¶n xuÊt nhiÖt mÆt hµng trong ®ã cã m· hµng 028 (hµng gia c«ng) vµ m· 3520 (hµng mua ®øt b¸n ®o¹n). C¨n cø vµo "b¸o c¸o tæng hîp hµng ho¸", ta thÊy s¶n l­îng thùc tÕ hoµn thµnh cña m· hµng 028 lµ 18.300 s¶n phÈm, cña m· 3520 lµ 5.755 s¶n phÈm nªn: S¶n l­îng quy ®æi cña m· 028 lµ: 18.300 * 0,53 = 9.699 S¶n l­îng quy ®æi cña m· 3520 lµ: 5.755 * 0,99 = 5.697,45 Tæng s¶n l­îng quy ®æi cña tÊt c¶ c¸c m· hµng trong quý IV/2001 lµ: 683.058,85 s¶n phÈm. Chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc trong toµn C«ng ty trong quý IV/2001 bao gåm: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp : 27.992.439.964® Trong ®ã + Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp : 25.731.354.960® (= 625.536.447 + 25.602.204.938 - 496.416) + Chi phÝ vËt liÖu phô trùc tiÕp : 1.756.820.546® (= 58.536.086 + 1.698.284.460) + Chi phÝ bao b× : 514.264.458® - Chi phÝ gia c«ng : 182.036.805® (Chi phÝ nµy ta tËp hîp chi tiÕt cho tõng m· hµng ngay tõ ®Çu, nªn kh«ng ph¶i ph©n bæ mµ tËp hîp trùc tiÕp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh). - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp : 4.725.793.613® Trong ®ã + TiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt: 4.315.614.268® + Kho¶n trÝch theo l­¬ng (BHXH, BHYT, CPC§): 410.179.345® - Chi phÝ s¶n xuÊt chung : 2.878.230.864® Trong ®ã + TiÒn l­¬ng nh©n viªn xÝ nghiÖp : 631.391.907® + BHXH, BHYT, KPC§ : 26.124.603® + Chi phÝ vËt liÖu xÝ nghiÖp : 514.513.076® + Chi phÝ c«ng cô dông cô xÝ nghiÖp : 114.340.610® + Chi phÝ khÊu hao TSC§ xÝ nghiÖp : 1.226.823.673® + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi : 129.024.263® + Chi phÝ kh¸c : 236.012.732® Tæng chi phÝ tÝnh vµo gi¸ thµnh (hay tæng gi¸ thµnh) 35.788.501.255® Nh­ vËy, c¨n cø vµo "b¸o c¸o tæng hîp hµng ho¸" (biÓu sè 3) vµ tæng chi phÝ s¶n xuÊt toµn C«ng ty ®· tËp hîp ®­îc b¶ng kª sè 4 (biÓu sè 8), bé phËn kÕ to¸n chi phÝ vµ gi¸ thµnh tiÕn hµnh tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ tõng m· hµng theo ph­¬ng ph¸p hÖ sè nh­ sau, chi tiÕt theo tõng kho¶n môc tÝnh gi¸ thµnh, cô thÓ: - Kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: C¨n cø vµo "b¸o c¸o tæng hîp vËt liÖu chÝnh", "b¸o c¸o tæng hîp chi phÝ vËt liÖu phô", "b¸o c¸o tæng hîp ®ai, nÑp, hßm, hép" ta cã: + M· hµng 028: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp : 40.534.860® Trong ®ã: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh : 29.916.481® Chi phÝ vËt liÖu phô : 10.618.379® + M· 3520: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp : 258.198.136® Trong ®ã: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh : 218.086.967® Cp vËt liÖu phô : 35.585.353® Chi phÝ bao b× : 4.525.816® - Kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Trong ®ã: + Chi phÝ tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trong gi¸ thµnh: M· 028 = * 9.699 = 61.278.970® M· 35020 = * 5.697,45 = 35.996.893® + Chi phÝ vÒ c¸c trÝch theo l­¬ng cñac«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt: M· 028 = * 9.699 = 5.824.285® M· 35020 = * 5.697,45 = 3.421.340® - Kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung. + Chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng trong s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp tÝnh trong gi¸ thµnh: M· 028 = * 9.699 = 17.420.114® M· 35020 = * 5.697,45 = 5.824.285® + Chi phÝ kh¸c thuéc chi phÝ s¶n xuÊt chung trong gi¸ thµnh: M· 028 = * 9.699 = 23.448.929® M· 35020 = * 5.697,45 = 13.774.523® Tæng céng gi¸ thµnh theo c¸c kho¶n môc ®· tÝnh ë trªn sÏ ®­îc tæng gi¸ thµnh thùc tÕ vµ tÝnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña s¶n phÈm. KÕt qu¶ tÝnh to¸n thÓ hiÖn trªn "sæ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm" (biÓu 17). §èi víi c¸c s¶n phÈm kh¸c tÝnh to¸n t­¬ng tù. 2.4. thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c ph©n tÝch vµ cung cÊp th«ng tin vÒ gi¸ thµnh: C«ng ty may Th¨ng Long hiÖn nay, ch­a thùc hiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch gi¸ thµnh c¸c s¶n phÈm. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt s¶n phÈm, lo¹i h×nh s¶n phÈm cña C«ng ty lµ C«ng ty chñ yÕu s¶n xuÊt, gia c«ng theo ®¬n ®Æt hµng, mÉu m·, kiÓu d¸ng, møc ®é phøc t¹p, chÊt l­îng v¶i thay ®æi liªn tôc, kh«ng cè ®Þnh. V× vËy, rÊt khã ®Æt ra nhiÖm vô h¹ gi¸ thµnh còng nh­ so s¸nh gi÷a n¨m tr­íc, n¨m sau. MÆt kh¸c, mÆt hµng so may mÆc rÊt ®a d¹ng, phong phó lªn ®Õn hµng ngh×n m·. Bªn c¹nh ®ã, bé phËn kÕ ho¹ch cña C«ng ty míi chØ x©y dùng ®­îc ®Þnh møc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp mµ ch­a x©y dùng ®­îc c¸c dù to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiªps vµ dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung nªn ch­a x©y dùng ®­îc chØ tiªu gi¸ thµnh kÕ ho¹ch. Do ®ã, thùc tÕ C«ng ty ch­a tiÕn hµnh ph©n tÝch chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm. VÒ t×nh h×nh cung cÊp th«ng tin vÒ chi phÝ vµ gi¸ thµnh t¹i C«ng ty may Th¨ng Long. §Ó phôc vô kÞp thêi cho viÖc quyÕt ®Þnh cña doanh nghiÖp (quyÕt ®Þnh vÒ gi¸, vÒ s¶n l­îng, vÒ s¶n xuÊt...) phßng kÕ to¸n tµi vô cã thùc hiÖn cung cÊp th«ng tin cho c¸c phßng ban chøc n¨ng, ®Æc biÖt lµ cho ban gi¸m ®èc khi ra quyÕt ®Þnh vÒ gi¸ c¶ c¸c mÆt hµng tù t×m nguån tiªu thô th«ng th­êng, cuèi quý, kÕ to¸n lËp b¶ng b¸o c¸o gi¸ thµnh c¸c mÆt hµng hoµn thµnh trong kú (mÉu t­¬ng tù b¶ng tÝnh gi¸ thµnh). Trong tr­êng hîp ®Æc biÖt, khi ph¶i ra c¸c quyÕt ®Þnh ng¾n h¹n, ban gi¸m ®èc cã thÓ yªu cÇu phßng kÕ to¸n lËp b¸o c¸o vÒ chi phÝ thùc hiÖnk cho tõng ®¬n ®Æt hµng, th«ng qua c¸c chøng tõ sæ s¸ch hiÖn cã mét m· hµng nµo ®ã (cã thÓ lÊy sè liÖu ­íc tÝnh t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o). B¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. Phßng kÕ to¸n tµi vô. §¬n ®Æt hµng sè:.......... Tõng th¸ng....n¨m.... ®Õn th¸ng .....n¨m.... M· S¶n l­îng CPNVL CPNCTT CPSXC Céng Ch­¬ng 3 Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh vµ ph©n tÝch gi¸ thµnh ë C«ng ty may th¨ng long 3.1. NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ chung vÒ thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty may Th¨ng Long. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña C«ng ty, bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty ngµy cµng hoµn thiÖn vµ phï hîp h¬n trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, c«ng t¸c kÕ to¸n ®ãng vai trß tÊt yÕu trong sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty. C«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së vËn dông linh ho¹t nh­ng vÉn tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c cña h¹ch to¸n kÕ to¸n. Do vËy, cung cÊp ®Çy ®ñ kÞp thêi nh÷ng th«ng tin quan träng cho nhµ qu¶n lý. Qua thêi gian thùc tËp c«ng ty, ®­îc tiÕp cËn víi thùc tÕ s¶n xuÊt kinh doanh, c«ng t¸c qu¶n lý, c«ng t¸c tµi chÝnh ë C«ng ty may Th¨ng Long, víi mong muèn hoµn thiÖn thªm c«ng t¸c kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh ë C«ng ty, qua bµi luËn v¨n nµy, em xin m¹nh d¹n tr×nh bµy nh÷ng ­u ®iÓm còng nh­ nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty, t×m ra ®©u lµ nh÷ng nh©n tè chi phèi ®Ó tõ ®ã ®Ò xuÊt nh÷ng ý kiÕn, kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung, c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh vµ ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng sao cho kÕ to¸n thùc sù lµ c«ng cô h÷u hiÖu trong c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp. 3.1.1. Nh÷ng ­u ®iÓm c¬ b¶n. X¸c ®Þnh ®óng tÇm quan träng cña viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm nh­ng vÉm ®¶m b¶o chÊt l­îng tÊt trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù c¹nh tranh gay g¾t, mµ viÖc tæ chøc c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh ®­îc phßng kÕ to¸n tµi vô cña C«ng ty thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc vµ ®­îc sù chØ ®¹o th­êng xuyªn cña c¸c cÊp l·nh ®¹o. C«ng ty ®· x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng b¸o c¸o, b¶ng biÓu, b¶ng kª chi tiÕt tõ bé phËn thèng kª, h¹ch to¸n ë xÝ nghiÖp cho ®Õn phßng kÕ to¸n - tµi vô ë C«ng ty. Nhê ®ã, chi phÝ s¶n xuÊt mµ ®Æc biÖt lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®­îc tËp hîp mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n. C«ng ty ®· tæ chøc viÖc qu¶n lý nguyªn vËt liÖu vÒ mÆt sè l­îng theo mét ®Þnh møc ®­îc x©y dùng kh¸ chi tiÕt tõ tr­íc khi s¶n xuÊt vµ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt l¹i ®­îc thÓ hiÖn trong "phiÕu theo dâi bµn c¾t" tõng th¸ng ë xÝ nghiÖp vµ tæng hîp trong "b¸o c¸o thanh to¸n bµn c¨t" theo tõng quý trong toµn C«ng ty, nªn ®· ph¶n ¸nh chÝnh x¸c tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu tiªu hao cho tõng m· hµng, gi¶m ®­îc l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu do h¹ch to¸n sai nh­ tr­íc. §Ó khuyÕn khÝch tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, C«ng ty ®· thùc hiÖn quy chÕ th­ëng tiÕt kiÖm kh¸ hiÖu qu¶: th­ëng 20% gi¸ trÞ cña 80% gi¸ thÞ tr­êng cña sè v¶i tiÕt kiÖm ®­îc. (C«ng ty nhËp kho sè nguyªn vËt liÖu ®ã theo ®¬n gi¸ b»ng 80% gi¸ thÞ tr­êng) vµ th­ëng 50% gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi ch xÝ nghiÖp. ViÖc thùc hiÖn chÕ ®é kho¸n l­¬ng theo s¶n phÈm ®· khuyÕn khÝch c¸c c«ng nh©n s¶n xuÊt trong xÝ nghiÖp t¨ng c­êng vµ nhanh chãng hoµn thµnh nhiÖm vô, quan t©m ®Õn kÕt qu¶ vµ chÊt l­îng lao ®éng cña m×nh, thóc ®Èy t¨ng NSL§ tõng xÝ nghiÖp nãi riªng vµ toµn C«ng ty nãi chung, h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a s¶n phÈm lµm dë nªn C«ng ty kh«ng tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë. B¸n thµnh phÈm kú tr­íc chuyÓn sang kú sau chØ tÝnh phÇn gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu ®· ®­îc h¹ch to¸n chi tiÕt ®Õn tõng m· hµng, cßn phÇn chi phÝ chÕ biÕn ph¸t sinh trong kú ®­îc tÝnh hÕt cho s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng m· hµng (nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i) lµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña C«ng ty, v× C«ng ty chñ gia c«ng s¶n phÈm cho ®¬n vÞ b¹n (trong vµ ngoµi n­íc), mçi m· hµng cã thÓ bao gåm nhiÒu kÝch cì kh¸c nhau, nh­ng kh«ng ph©n biÖt vÒ ®¬n gi¸ gia c«ng gi÷a c¸c kÝch cì. C«ng ty may Th¨ng Long cã s¸ng kiÕn sö dông ngay ®¬n gi¸ gia c«ng s¶n phÈm (tøc lµ sè tiÒn c«ng mµ c«ng ty nhËn ®­îc vÒ viÖc s¶n xuÊt gia c«ng s¶n phÈm) cña m· hµng ®ã lµm hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh. §©y lµ sù vËn dông hÕt søc s¸ng t¹o vµ ®em l¹i kÕt qu¶ chÝnh x¸c cao, v× s¶n phÈm cµng phøc t¹p, yªu cÇu cao th× ®¬n gi¸ gia c«ng ph¶i cao ®ång nghÜa víi hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh cao. Do vËy, viÖc x¸c ®Þnh hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh nh­ vËy lµ hîp lý. HiÖn nay, C«ng ty ®ang ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n NKCT kÕt hîp víi tÝnh to¸n trªn m¸y vi tÝnh. §©y lµ h×nh thøc rÊt tiªn tiÕn ®¶m b¶o cho hÖ thèng kÕ to¸n cña C«ng ty thùc hiÖn tèt chøc n¨ng nhiÖm vô trong qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, phßng kÕ to¸n cña C«ng ty ®­îc bè trÝ hîp lý, chÆt chÏ, ho¹t ®éng cã nÒ nÕp, cã kinh nghiÖm víi ®éi ngò kÕ to¸n viªn cã tr×nh ®é, n¨ng lùc vµ lßng nhiÖt t×nh, s¸ng t¹o, ®ã lµ mét ­u thÕ lín cña C«ng ty trong c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ngt¸c tÝnh gi¸ thµnh nãi riªng. 3.1.2. Nh÷ng h¹n chÕ cÇn hoµn thiÖn. Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm trªn, C«ng ty may Th¨ng Long cßn cã nh÷ng nh­îc ®iÓm, tån t¹i nhÊt ®Þnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt bµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm. Theo em, ®Ó hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh, ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm, C«ng ty may Th¨ng Long cÇn kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm sau: * VÒ viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: HiÖn nay, ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ cña C«ng ty lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm. Trong khi, C«ng ty s¶n xuÊt nhiÒu m· hµng cïng mét lóc, kÕ to¸n ®· tiÕp cËn tËp hîp ®­îc chi phÝ theo xÝ nghiÖp, cho nªn x¸c ®Þnh ®èi t­îng nh­ vËy th­êng lµm gi¶m kh¶ n¨ng qu¶n lý chi phÝ theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ. * VÒ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ: + C¸c kho¶n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕpk vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung cã ®­îc theo dâi theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ nh­ng khi tÝnh gi¸ thµnh l¹i ®­îc tæng céng trªn toµn C«ng ty råi l¹i ph©n bæ cho tõng m· hµng lµm gi¶m t¸c dông theo dâi chi tiÕt. + §èi víi kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh tÝnh vµo gi¸ thµnh, khi h¹ch to¸n nguyªn liÖu theo ph­¬ng ph¸p bµn c¾t th× ®Çu tÊm, ®Çu nèi th­êng ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp nh­ng trong nhiÒu tr­êng hîp, ®Çu tÊm, ®o¹n nèi, cã thÓ sö dông ®Ó may c¸c chi tiÕt phô cña c¸c m· hµng kh¸c. NÕu C«ng ty h¹ch to¸n toµn bé chi phÝ vËt liÖu chÝnh vµo s¶n phÈm ®· hoµn thµnh th× gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm ®· hoµn thµnh thùc tÕ tiªu hao. §Æc biÖt víi hµng gia c«ng, th­êng th× ®Þnh møc thùc tÕ cña c¸c xÝ nghiÖp thÊp h¬n ®Þnh møc trong hîp ®ång, phÇn thõa nµy ®­îc C«ng ty theo dâi chi tiÕt trªn "b¸o c¸o tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu" nh­ng l¹i kh«ng ®­îc tÝnh trõ vµo chi phÝ s¶n xuÊt (ghi gi¶m chi) nªn dÉn ®Õn viÖc tÝnh gi¸ thµnh thiÕu chÝnh x¸c ¶nh h­ëng ®Õn viÖc ra quyÕt ®Þnh cña C«ng ty trong chÊp nhËn ®¬n ®Æt hµng, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ®èi víi tõng m· hµng... + VÒ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: C«ng ty th­êng tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt gia c«ng theo xÝ nghiÖp trong khi l¹i th­êng s¶n xuÊt, gia c«ng theo ®¬n ®Æt hµng. Trong mét sè tr­êng hîp, cã nh÷ng ®¬n ®Æt hµng khi ®Õn kú h¹ch to¸n (cuèi quý) vÉn ch­a hoµn thµnh th× viÖc tËp hîp theo tõng xÝ nghiÖp kh«ng chÝnh x¸c v× l­¬ng kho¸n theo s¶n phÈm. MÆt kh¸c, kho¶n trÝch theo l­¬ng theo chÕ ®é quy ®Þnh: tÝnh kho¶n nµy vµo chi phÝ s¶n xuÊt: 19% trªn tæng quü l­îng thùc tÕ (coi l­¬ng c¬ b¶n = l­¬ng thùc tÕ). HoÆc 17% trªn tæng quü l­¬ng c¬ b¶n (trÝch BHXH, BHYT, KPC§) vµ 2% trªn tæng quü l­¬ng thùc tÕ (trÝch KPC§). ë ®©y, C«ng ty may Th¨ng Long tÝnh c¶ 19% trªn tæng quü c¬ b¶n (t­¬ng tù víi chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý xÝ nghiÖp), tõ ®ã lµm cho kho¶n chi phÝ nµy trong gi¸ thµnh gi¶m, kh«ng ®óng quy ®Þnh cña chÕ ®é. §ång thêi, lµm cho kho¶n tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng c«ng ®oµn gi¶m, kh«ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c møc ®é quan t©m cña xÝ nghiÖp ®Õn ho¹t ®éng nµy. Th­êng th× nÕu trÝch theo l­¬ng thùc tÕ, ®¬n vÞ nµo lµm ¨n cã hiÖu qu¶, ®êi sèng c«ng nh©n viªn cµng cao th× kinh phÝ c«ng ®oµn cao, ho¹t ®éng c«ng ®oµn ®­îc ®Èy m¹nh. + VÒ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: T¹i C«ng ty may Thang Long, kÕ to¸n C«ng ty kh«ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó tÝnh gi¸ thµnh theo ®èi t­îng tõng xÝ nghiÖp thµnh viªn (mÆc dï khi theo dâi chi tiÕt chi phÝ ph¸t sinh C«ng ty cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn) mµ tËp hîp trong toµn C«ng ty vµo cuèi mçi quý ®Ó tÝnh gi¸ thµnh b»ng c¸ch ph©n bæ cho m· hµng theo s¶n l­îng quy ®æi. Do vËy, C«ng ty kh«ng theo dâi ®­îc t×nh h×nh tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ chi phÝ s¶n xuÊt chung cña mçi xÝ nghiÖp, tõ ®ã cã thÓ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng gi¸ thµnh cao do kh«ng qu¶n lý ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt chung. * VÒ c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty. Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm cña kú tÝnh gi¸ thµnh theo quý th× nh­îc ®iÓm cña nã l¹i lµ gi¶m hiÖu qu¶ cña th«ng tin vÒ gi¸ thµnh, lµm t¨ng thªm nh­îc ®iÓm cña viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn doanh nghiÖp. Cô thÓ, C«ng ty kh«ng theo dâi ®­îc t×nh h×nh s¶n xuÊt còng nh­ kÕt qu¶ s¶n xuÊt mét c¸ch kÞp thêi ®èi víi m· hµng cã thêi gian s¶n xuÊt ng¾n (d­íi 1 quý). + C«ng ty kh«ng ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú, mµ chØ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ nöa thµnh phÈm gåm kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cã thÓ theo dâi chi tiÕt ®Õn tõng s¶n phÈm trªn c¸c b¸o c¸o cuèi quý kÕ to¸n lËp. Trong khi, mÆt hµng chñ yÕu cña C«ng ty lµ s¶n phÈm gia c«ng, kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp chØ gåm chi phÝ vËn chuyÓn nªn chiÕm tû träng rÊt nhá trong gi¸ thµnh. VËy, C«ng ty cÇn thiÕt tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë, ph©n bæ chi phÝ chÕ biÕn cho chóng ®Ó ph¶n ¸nh chÝnh x¸c l­îng chi phÝ ph¸t sinh trong kú. * VÒ tæ chøc ph©n tÝch gi¸ thµnh vµ cung cÊp th«ng tin: - Ph©n tÝch gi¸ thµnh lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng nhÊt cña c«ng t¸c kÕ to¸n gi¸ thµnh. Nªn râ rµng mét thiÕu sãt lín cña C«ng ty lµ kh«ng tiÕn hµnh ph©n tÝch chØ tiªu gi¸ thµnh do kh«ng x©y dùng ®­îc chØ tiªu gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, v× thÕ kh«ng cã c¨n cø lËp ®­îc b¶ng ph©n tÝch gi¸ thµnh cña c¸c m· h·ng s¶n xuÊt trong kú, tõ ®ã kh«ng cã nh÷ng gi¶i tr×nh cô thÓ vÒ nguyªn nh©n t¨ng gi¶m gi¸ thµnh. - VÒ c«ng t¸c cung cÊp th«ng tin phôc vô yªu cÇu quµn trÞ doanh nghiÖp: ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm hoµn thµnh tr­íc khi tÝnh gi¸ thµnh, l¹i cÇn tiªu thô ngay, C«ng ty lËp ra mét ban ®Þnh gi¸ bao gåm ban gi¸m ®èc vµ ®¹i diÖn c¸c phßng ban chøc n¨ng cã liªn quan ®Ó th¶o luËn, bµn b¹c ®i ®Õn thèng nhÊt mét gi¸ b¸n phï hîp vµ t¹m thêi c¨n cø vµo chi phÝ ­íc tÝnh (hoÆc nÕu m· hµng ®ã C«ng ty cã s¶n xuÊt kú tr­íc th× cã thÓ c¨n cø vµo gi¸ thµnh kú tr­íc). Nh­ng trªn thùc tÕ s¶n xuÊt th­êng n¶y sinh nhiÒu vÊn ®Ò nh­ s¶n phÈm háng, gi¸ c¸c yÕu tè ph¸t sinh t¨ng, gi¶m ®ét biÕn, thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt... nªn viÖc ®¸nh gi¸ cã thÓ kh«ng chÝnh x¸c, ¶nh h­ëng ®Õn viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Nh­ vËy, víi kú tÝnh gi¸ thµnh lµ quý, lµm gi¶m hiÖu qu¶ th«ng tin vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm, lµm chi viÖc theo dâi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kh«ng kÞp thêi. Nh×n chung, c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh ë C«ng ty may Th¨ng Long ®­îc tæ chøc tèt, cã nhiÒu ­u ®iÓm vµ s¸ng t¹o. Tuy nhiªn, ch­a ®­îc hoµn thiÖn. §©y lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái, v× vËy c«ng ty cÇn nghiªn cøu ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p tèi ­u nh»m tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh vµ ph©n tÝch gi¸ thµnh tõ ®ã nh»m ph¸t huy vai trß vèn cã cña nã trong qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh. 3.2. Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh vµ ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty may Th¨ng Long. Qua thêi gian thùc tËp tiÕp cËn víi thùc tÕ kÕ to¸n cña C«ng ty may Th¨ng Long, ®­îc sù gióp ®ì, chØ b¶o tËn t×nh cña c¸c c« chó, anh chÞ ë phßng kÕ to¸n - tµi vô cña C«ng ty, kÕt hîp víi kiÕn thøc ®· häc ë tr­êng vµ sù h­íng dÉn nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o h­íng dÉn, em xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh vµ ph©n tÝch gi¸ thµnh cña C«ng ty may Th¨ng Long. ý kiÕn thø nhÊt: x¸c ®Þnh l¹i ®èi t­îng kÕ to¸n tËp îp chi phÝ s¶n xuÊt: XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty phong phó vµ ®a d¹ng, trong ®ã lo¹i h×nh s¶n xuÊt gia c«ng lµ lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®Æc thï cña nghµnh may vµ còng chiÕm tû träng lín trong toµn bé ho¹t ®éng cña C«ng ty. Mµ s¶n xuÊt gia c«ng cña C«ng ty còng chÝnh lµ s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng. Khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt gia c«ng mét lo¹i s¶n phÈm nµo ®ã, C«ng ty ®Òu dùa trªn c¬ së hîp ®ång ®· ký kÕt víi kh¸ch hµng vµ thùc hiÖn t¸ch riªng hîp ®ång ®ã. §ång thêi, còng ®ßi hái ph¶i cã th«ng tin vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ ®em l ¹i cña tõng ®¬n ®Æt hµng, ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn lµm c¨n cø cho ký kÕt tiÕn hµnh hîp ®ång míi. Trªn c¬ së ®¬n ®Æt ®Æt hµng, phßng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cu¶ C«ng ty lªn ®Þnh møc nguyªn vËt liÖu vµ ra lÖnh s¶n xuÊt cho tõng xÝ nghiÖp thµnh viªn. §èi víi nh÷ng ®¬n ®Æt hµng cã khèi l­îng s¶n phÈm gia c«ng nhiÒu, thêi gian gia c«ng hµng gÊp, th× C«ng ty cã thÓ giao cho nhiÒu xÝ nghiÖp cïng thùc hiÖn ®Ó kÞp thêi giao hµng ®óng h¹n. Cßn ®èi víi nh÷ng ®¬n ®Æt hµng cã khèi l­îng nhá, th­êng C«ng ty giao cho xÝ nghiÖp ®Ó tiÖn theo dâi, qu¶n lý. Víi ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt theo quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p, kiÓu chÕ biÕn liªn tôc, s¶n xuÊt hµng lo¹t theo ®¬n ®Æt hµng, C«ng ty ®· tæ chøc m« h×nh s¶n xuÊt khÐp kÝn trong tõng xÝ nghiÖp nghÜa lµ mçi xÝ nghiÖp ®¶m nhËn tõ kh©u ®Çu tiªn ®Õn kh©u cuèi trªn mét d©y truyÒn c«ng nghÖ khÐp kÝn. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®¹i ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, dÔ dµng ph¸t hiÖn sù biÕn ®éng bÊt th­êng cña c¸c yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt råi kÞp thêi cã nh÷ng biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp ®èi víi chóng th× ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ cña C«ng ty nªn x¸c ®Þnh l¹i lµ tõng xÝ nghiÖp thµnh viªn trong ®ã l¹i chi tiÕt theo tõng ®¬n ®Æt hµng. ý kiÕn thø hai: hoµn thiÖn c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ®¬n ®Æt hµng. Trªn c¬ së ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh­ trªn, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý gi¸ thµnh theo tõng ®¬n ®Æt hµng, c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh cña C«ng ty cÇn ®­îc hoµn thiÖn nh­ sau: + §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh: lµ tõng ®¬n ®Æt hµng, sau ®ã trong tõng ®¬n ®Æt hµng l¹i tÝnh gi¸ thµnh cho tõng m· hµng thuéc ®¬n ®Æt hµng ®ã. + Kú tÝnh gi¸ thµnh: chy kú s¶n xuÊt cña mét ®¬n ®Æt hµng th­êng tõ 1 ®Õn 2 th¸ng tuú thuéc vµo ®é lín, ®é phøc t¹p cña s¶n phÈm. V× vËy, khi nµo ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh th× míi tÝnh gi¸ thµnh cho ®¬n ®Æt hµng ®ã. Lóc nµy, kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi chu kú s¶n xuÊt, nh­ng kh«ng phï hîp víi kú b¸o c¸o (ë ®©y, C«ng ty nªn thay ®æi kú b¸o c¸o lµ hµng th¸ng). + Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh: C«ng ty nªn ¸p dông ph­¬ng ph¸p ®¬n ®Æt hµng. Tøc lµ, khi ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh th× tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc theo tõng ®¬n ®Æt hµng còng chÝnh lµ tæng gi¸ thµnh cña ®¬n ®Æt hµng ®ã. V× Ïn ®¬n ®Æt hµng cßn ®ang s¶n xuÊt dë dang th× chi phÝ ®· tËp hîp theo nh÷ng ®¬n ®Æt hµng ®ã ®Òu lµ chi phÝ s¶n xuÊt dë dang. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, hµng th¸ng, C«ng ty ph¶i tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh theo tõng ®¬n ®Æt hµng trªn "b¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt"(phô lôc 1). Nh÷ng s¶n phÈm thuéc lo¹i h×nh mua ®øt b¸n ®o¹n ®­îc coi lµ thuéc mét ®¬n vÞ ®Æt hµng. + §èi víi kho¶n môc chi phÝ NVL trùc tiÕp: nªn theo dâi chi tiÕt theo tõng m· hµng nh­ hiÖn nay, nh­ng cÇn chi tiÕt c¶ cho tõng ®¬n ®Æt hµng. + §èi víi kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: tËp hîp theo ®óng ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®Ó gi¶m tiÖn cho c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm th× hµng th¸ng c¨n cø vµo s¶n l­îng cña tõng xÝ nghiÖp ®èi víi tõng ®¬n ®Æt hµng ®Ó tÝnh ra kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph©n bæ cho ®¬n ®Æt hµng ®ã. Cô thÓ nh©n viªn xÝ nghiÖp sÏ tÝnh quü l­¬ng theo tõng ®¬n ®Æt hµng. Quü l­¬ng cña §§H i = Tæng s¶n l­îng quy ®æi cña §§Hi * 42,45% * Tû gi¸ hiÖn thêi cña ngo¹i tÖ Céng tæng quü l­¬ng cña tÊt c¶ c¸c ®¬n ®Æt hµng xÝ nghiÖp s¶n xuÊt trong th¸ng sÏ ®­îc tæng quü l­¬ng cña xÝ nghiÖp. Phßng kÕ to¸n sau khi nhËn ®­îc c¸c b¸o c¸o cña xÝ nghiÖp göi lªn sÏ tiÕn hµnh tÝnh to¸n phÇn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Ó tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm cña tõng ®¬n ®Æt hµng theo quy chÕe l­¬ng cña C«ng ty. KÕt qu¶ ®­îc ghi vµo "b¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt hµng th¸ng" (chó ý: víi kho¶n trÝch theo l­¬ng nªn tiÕn hµnh trÝch 19% trªn l­¬ng thùc tÕ ®Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ho¹t ®éng c«ng ®oµn). + §èi víi kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung: C«ng ty nªn tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tõng xÝ nghiÖp vµ tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng ®¬n ®Æt hµng mµ xÝ nghiÖp s¶n xuÊt vµo cuèi th¸ng. Tiªu chuÈn ph©n bæ C«ng ty nªn chän lµ s¶n l­îng quy ®æi cña ®¬n ®Æt hµng ®ã. Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho §§H i = Tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh * S¶n l­îng quy ®æi cña s¶n phÈm xÝ nghiÖp hoµn thµnh theo §§H i Tæng s¶n l­îng quy ®æi cña s¶n phÈm xÝ nghiÖp hoµn thµnh Cuèi mçi th¸ng, c¨n cø vµo "b¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt" kÕ to¸n lËp "b¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng" (phô lôc 2), thÓ hiÖn toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®Ó thùc hiÖn ®¬n ®Æt hµng. Sau ®ã, kÕ to¸n ghi sang "sæ tÝnh gi¸ thµnh" (phô lôc 3). Khi nhËn ®­îc chøng tõ x¸c nhËn ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh kÕ to¸n ghi tiÕp chi phÝ s¶n xuÊt trong th¸ng cña ®¬n ®Æt hµng ®ã vµ céng l¹i sÏ tÝnh ®­îc tæng gi¸ thnµh cña ®¬n ®Æt hµng, tÊt c¶ c¸c ®¬n ®Æt hµng cßn ®ang s¶n xuÊt dë dang th× chi phÝ ®· ghi trong b¶ng tÝnh gi¸ thµnh ®Òu lµ chi phÝ s¶n phÈm dë. Sau khi ®· tÝnh ®­îc tæng gi¸ thµnh cña mét ®¬n ®Æt hµng, kÕ to¸n sÏ tÝnh ®­îc tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng m· hµng thuéc ®¬n ®Æt hµng ®ã theo ph­¬ng ph¸p hÖ sè nh­ hiÖn nay, (phô lôc 3.), Tæng gi¸ thµnh cña m· hµng thuéc §§H i = Tæng gi¸ thµnh cña ®¬n ®Æt hµng j (theo kho¶n môc) * S¶n l­îng quy ®æi cña m· hµng i Tæng s¶n l­îng quy ®æi cña s¶n phÈm xÝ nghiÖp hoµn thµnh ý kiÕn thø ba: tÝnh trõ vµo ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt phÇn chi phÝ nguyªn vËt liÖu tiÕt kiÖm: Trong qu¸ tr×nh thùc tËp vµ nghiªn cøu vÒc«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty, em thÊy cã mét sè m· hµng cã gi¸ thµnh ®¬n vÞ cao h¬n ®¬n gi¸ gia c«ng mµ C«ng ty nhËn ®­îc. Nh­ vËy, xÐt vÒ mÆt hiÖu qu¶ kinh tÕ, cã thÓ nãi r»ng, viÖc gia c«ng m· hµng ®ã kh«ng cã hiÖu qu¶ (lç). Song trªn thùc tÕ, kh«ng h¼n nh­ vËy, v× sè nguyªn phô liÖu mµ C«ng ty tiÕt kiÖm ®­îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt m· hµng ®ã kh¸ lín. Sè tiÕt kiÖm nguyªn phô liÖu nµy, C«ng ty kh«ng thùc hiÖn trõ vµo chi phÝ s¶n xuÊt lµm gi¶m gi¸ thµnh mµ C«ng ty tÝnh to¸n rÊt chi tiÕt lËp b¸o c¸o tiÕt kiÖm trongt têan C«ng ty vµ coi kho¶n ®ã nh­ mét kho¶n l·i (thu nhËp bÊt th­êng). XÐt vÒ mÆt h¹ch to¸n th× c«ng ¶nh h­ëng v× cuèi cïng nÕu tÝnh trõ vµo chi phÝ hay h¹ch to¸n vµo thu nhËp bÊt th­êng th× kÕt qu¶ cuèi cïng (tæng lîi nhuËn tr­íc thuÕ) kh«ng thay ®æi. Nh­ng xÐt vÒ b¶n chÊt, ®©y lµ kho¶n chi phÝ ph¸t trong trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, cÇn ®­îc h¹ch to¸n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hay kÕ to¸n tÝnh to¸n g¸i trÞ NVL tiÕt kiÖm ®Ó trõ vµo chi phÝ nguyªn v¹at liÖu trùc tiÕp ®Ó ph¶n ¸nh chÝnh x¸c l­îng chi phÝ tiªu hao vµ cè g¾ng chñ quan cña doanh nghiÖp trong qu¶n lý yªó tè chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. §Ó thùc hiÖn ®iÒu ®ã, C«ng ty cÇn theo dâi phÇn tiÕt kiÖm cña tõng xÝ nghiÖp, tõng §§H, vµ chi tiÕt cho tõng m· hµng (phô lôc 4). §Þnh kho¶n: Nî TK 152 (nÕu nhËp l¹i kho NL): 80% gi¸ trÞ thÞ tr­êng (1) Cã TK 3388 (chi tiÕt cho tõng xÝ nghiÖp tiÕt kiÖm): (20%* (1)) (2) Cã TK 622: phÇn cßn l¹i: ((1) - (2)) ý kiÕn thø t­: Hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch chØ tiªu gi¸ thµnh: XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, vµ yªu cÇu qu¶n trÞ kinh doanh, em thiÕt nghÜ C«ng ty may Th¨ng Long cÇn tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ ph©n tichs gi¸ thµnh nãi riªng. Cô thÓ, ®èi víi ph©n tÝch chØ tiªu gi¸ thµnh. §ßi hái phßng kÕ ho¹ch C«ng ty ph¶i x©y dùng ®­îc dù to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp còng nh­ chi phÝ s¶n xuÊt chung trong gi¸ thµnh mét ®¬n vÞ thµnh phÈm kÕt hîp víi ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu ®Ó lµm c¬ së tÝnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch. Khi hoµn thµnh s¶n phÈm, phßng kÕ to¸n sÏ tÝnh ®­îc gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm s¶n xuÊt, vµ lËp b¶ng ph©n tÝch chung t×nh h×nh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p ®· tr×nh bµy ë phÇn (1.4). Tuy nhiªn cã thÓ chi tiÕt h¬n ®Õn c¸c kho¶n môc gi¸ thµnh ®Ó cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc kho¶n tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ chi phÝ ë kho¶n môc nµo lµ chñ yÕu, còng nh­ trªn c¬ së thùc tÕ xem xÐt trë l¹i c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh: dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ ®Þnh møc nguyªn vËt liÖu ®· s¸t víi thùc tÕ ch­a... ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh nguyªn nh©n, nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng vµ t×m biÖn ph¸p kh¾c phôc (phô lôc 5). Trong b¶ng nµy, ta tiÕn hµnh ph©n tÝch chØ tiªu tæng gi¸ thµnh kÕt hîp víi ph©n tÝch gi¸ thµnh ®¬n vÞ th«ng qua ph©n tÝch c¸c kho¶m môc gi¸ thµnh theo cs¶ sè tuyÖt ®èi vµ sè t­¬ng ®èi. MÆc kh¸c, "b¸o c¸o tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu" còng lµ mét b¶ng ph©n tÝch hiÖu qu¶ t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu ë c¸c xÝ nghiÖp thùc tÕ so víi ®Þnh møc ®Æt ra (phô lôc 4). Phô lôc sè 1: B¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt Th¸ng ........n¨m ........ §¬n vÞ s¶n xuÊt CPNVL trùc tiÕp CPNC trùc tiÕp Chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ gia c«ng Tæng céng NVLC VLP BB L­¬ng CNSX TrÝch 6271 6272 6273 6274 6277 6278 1. XN1 §§H1 §§H2 ... 2. XN2 §§H... §§H... ... 3. XN3 §§H... §§H... ... Céng Phô lôc sè 2: B¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng Th¸ng ......n¨m ...... Th¸ng §¬n vÞ s¶n xuÊt CPNVL trùc tiÕp CPNC trùc tiÕp Chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ gia c«ng Tæng céng NVLC VLP BB L­¬ng CNSX TrÝch 6271 6272 6273 6274 6277 6278 1 1. XN1 §§H1 §§H2 ... 2 ... ... ... Céng Phô lôc 4 B¸o c¸o tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu Quý IV/2001 XN M· Tªn NL NHSL §Þnh møc Tiªu hao theo ®Þnh møc Tiªu hao thùc tÕ NL nhËp l¹i kho TiÕt kiÖm §¬n gi¸ Thµnh tiÒn SL TP nhËp §M thùc tÕ Tiªu hao §æi b¸n Céng Hao hôt Thùc tiÕt kiªm Trõ vµo chi phÝ XN h­ëng Céng Trõ Céng Phô lôc 5: B¶ng ph©n tÝch gÝa thµnh SL1i Zlk * SLiK Zlk * SLli NVL NC SXC GC Céng NVL NC SXC GC Céng NVL NC SXC GC Céng TT % TT % TT % TT % TT % 2. §§H2 - M· ... - M· ... ... 3. §§H2 - M· ... - M· ... ... Céng KÕt luËn Trªn ®©y lµ toµn bé néi dung bµi luËn v¨n víi ®Ò tµi: "Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh vµ ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty may Th¨ng Long". KÕt hîp gi÷a nghiªn cøu lý luËn vµ thùc tiÔn t¹i C«ng ty may Th¨ng Long vÒ c¸c mÆt ho¹t ®éng nhÊt lµ vÒ c«ng t¸c tinhs gi¸ thµnh s¶n phÈm ta thÊy r»ng tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt, x¸c ®Þnh kÞp thêi chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ yªu cÇu tÊt yÕu cña c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh nãi riªng. Thùc hiÖn vµ thùc hiÖn tèt ®iÒu ®ã kh«ng chØ lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng kÕt qu¶ phÊn ®¸u cña C«ng ty mµ cßn lµ c¬ së ®Ó ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh. C«ng ty may Th¨ng Long lµ mét C«ng ty lín vµ ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn. S¶n phÈm phong phó, ®a d¹ng nªn viÖc tÝnh gi¸ thµnh chÝnh x¸c vµ ph©n tÝch cô thÓ gi¸ thµnh th­êng xuyªn, lµ c¶ mét vÊn ®Ò khã kh¨n, trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty, t«i nhËn thÊy C«ng ty ®· quan t©m ®Õn c«ng t¸c nµy vµ ®· ®¸p øng ®­îc yªu cÇu hiÖn nay. Nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n gi¸ thµnh vµ ph©n tÝch gi¸ thµnh em ®· ®Ò cËp trong luËn v¨n nµy tuy ch­a thËt cô thÓ, vµ cã thÓ ch­a thËt ®Çy ®ñ, nh­ng rÊt mong ®Ò tµi cã tÝnh kh¶ thi vµo thùc tÕ cña C«ng ty. Mét lÇn n÷a, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o - Th¹ch sü Th¸i B¸ C«ng vµ c¸c b¸c, c¸c c« chó, anh chÞ ë phßng kÕ to¸n C«ng ty ®· gióp em rÊt nhiÒu trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ hoµn thiÖn bµi luËn v¨n nµy. Hµ Néi, ngµy ......th¸ng .......n¨m ...... Sinh viªn Ph¹m ThÞ Thu Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh kÕ to¸n tµi chÝnh - tr­êng §HTC - KTHN - NXB TC HN. 2. Gi¸o tr×nh ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña doanh nghiÖp - tr­êng §HTC - KTHN - NXB TC 2000. 3. HÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp - Q1: HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n - NXB TC - 2000. 4. KÕ to¸n qu¶n trÞ vµ c¸ t×nh huèng cho nhµ qu¶n lý - PGS. TS. Ng« ThÕ Chi - NXB thèng kª. 5. KÕ to¸n tµi chÝnh - TS.Vâ V¨n NhÞ - NXB thèng kª Hµ Néi - 2000. 6.Lý thuyÕt vµ thùc hµnh kÕ to¸n tµi chÝnh - TS . NguyÔn V¨n C«ng - NXB TC 2000. 7.NghÞ ®Þnh 27/CP. 8. Ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ doanh nghiÖp - ViÖn ®¹i häc më - NXB thèng kª Hµ Néi 6/2000. 9. Ph©n tÝch ho¹t déng kinh tÕ doanh nghiÖp - gi¶ng viªn Huúnh §øc Léng tr­êng ®¹i häc kinh tÕ TPHCM - NXB 1997. 10. T¹p chÝ kÕ to¸n.