Luận văn Tổ chức hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Đá Quý Việt Nhật

g céng 13.076 100% 710 1481 15.268 B¶ng 2 - 40: B¶ng ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh sè 2 N¨m 2001 §¬n vÞ: 1000000® STT Kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt QuÝ 1 QuÝ 2 QuÝ 3 QuÝ 4 Sè tiÒn Tû Träng Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng 1 CP NVL, CCDC 2.001 0,64 2.138 0,64 1.932 0,60 1.791 0,54 2 CP Nh©n c«ng 614 0,20 641 0,19 679 0,21 871 0,26 3 CP KhÊu hao TSC§ 291 0,09 292 0,09 292 0,09 293 0,09 4 CP dÞch vô mua ngoµi 156 0,05 185 0,06 244 0,08 222 0,07 5 CP b»ng tiÒn 66 0,02 103 0,03 99 0,03 166 0,05 Tæng céng 3.128 1 3.358 1 3.247 1 3.342 1 B¶ng 2 - 41: B¶ng ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh sè 3 N¨m 2001 §¬n vÞ: 1000000® STT Kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt QuÝ 1 QuÝ 2 QuÝ 3 QuÝ 4 QuÝ 2 so víi QuÝ 1 QuÝ 3 so víi QuÝ 2 QuÝ 4 so víi quÝ 3 Sè tiÒn Sè TiÒn Sè TiÒn Sè tiÒn + (-) % + (-) % + (-) % 1 CP NVL, CCDC 2.001 2.138 1.932 1.791 137 7% -206 -10% -141 -7% 2 CP Nh©n c«ng 614 641 679 871 27 4% 39 6% 192 28% 3 CP KhÊu hao TSC§ 291 292 292 293 0 0% 1 0% 0 0% 4 CP dÞch vô mua ngoµi 156 185 244 222 30 19% 59 32% -22 -9% 5 CP b»ng tiÒn 66 103 99 166 37 55% -3 -3% 66 67% Tæng céng 3.128 3.358 3.247 3.342 230 -111 95 Tõ "B¶ng ph©n tÝch t×nh h×nh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh sè 1" cña c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt ta thÊy r»ng c¬ cÊu chi phÝ cña c«ng ty lµ kh¸ hîp lý. Do ®Æc thï cña lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh nªn chi phÝ NVL lu«n chiÕm tû träng rÊt lín (n¨m 2001 chi phÝ NVL chiÕm 60% trong tæng sè chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh) tiÕp ®Õn lµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp chiÕm 21% vµ cßn l¹i lµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c. Sù hîp lý trong viÖc ph©n chia chi phÝ cßn thÓ hiÖn chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ KHTSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt n¨m 2001 chiÕm tû träng lín h¬n nhiÒu so víi c¸c kho¶n chi phÝ ®ã phôc vô cho ho¹t ®éng qu¶n lý, b¸n hµng. "B¶ng ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh sè 2" cho thÊy tû träng chi phÝ NVL trùc tiÕp qua c¸c qói trong n¨m 2001 gi¶m dÇn cßn tû träng chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp l¹i cã xu h­íng t¨ng. Tû träng chi phÝ NVL Quý 1 lµ 64% b»ng tû trong chi phÝ NVL QuÝ 2 vµ lín h¬n tû träng chi phÝ NVL cña QuÝ 3, QuÝ 4 (60%, 54%). Nguyªn nh©n dÉn ®Õn kÕt qu¶ ®ã lµ do c«ng ty ®· nhËn gia c«ng nhiÒu ®¬n hµng cho kh¸ch hµng c¶ trong n­íc vµ xuÊt khÈu mµ NVL chÝnh lµ cña kh¸ch hµng, c«ng ty kh«ng ph¶i xuÊt NVL. Chi phÝ NVL QuÝ 1 t¨ng h¬n QuÝ 2 lµ 137 triÖu ®ång (t¨ng 7%), chi phÝ NVL QuÝ 3 l¹i gi¶m so víi 2 lµ 206 triÖu ®ång (gi¶m 10%) vµ chi phÝ NVL QuÝ 4 gi¶m so víi QuÝ 3 lµ 141 triÖu (gi¶m 7%). Trong khi ®ã chi phÝ nh©n c«ng l¹i t¨ng dÇn qua c¸c QuÝ: QuÝ 1 t¨ng so víi QuÝ 2 lµ 27 triÖu ®ång (t¨ng 4%), QuÝ 3 t¨ng so víi QuÝ 2 lµ 39 triÖu ®ång (t¨ng 6%), QuÝ 4 t¨ng so víi QuÝ 3 lµ 192 triÖu ®ång (t¨ng 28%). §iÒu ®ã chøng tá r»ng xu h­íng ph¸t triÓn cña c«ng ty lµ kh«ng tèt, c«ng ty kh«ng cã sù ®éc lËp trong s¶n xuÊt kinh doanh, chñ yÕu lµ gia c«ng theo mÉu m· vµ nguyªn liÖu chÝnh cña kh¸ch hµng. Qua ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh thùc hiÖn chi phÝ t¹i c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt n¨m 2001 ta thÊy r»ng, ®¸ng gi¸ tæng quan viÖc qu¶n lý chi phÝ cña c«ng ty lµ tèt nh­ng nÕu ®i vµo cô thÓ tõng quÝ th× l¹i thÊy r»ng xu h­íng ph¸t triÓn cña c«ng ty lµ kh«ng hîp lý. Xu h­íng ph¸t triÓn cña c«ng ty h­íng dÇn ®Õn c«ng t¸c gia c«ng s¶n phÈm, chi phÝ nguyªn vËt liÖu gi¶m dÇn qua c¸c quÝ cßn chi phÝ nh©n c«ng l¹i t»ng dÇn. §Ó tr¸nh kh«ng bÞ phô thuéc qóa nhiÒu, c«ng ty ph¶i ®iÒu chØnh ngay l¹i c¬ cÊu s¶n phÈm s¶n xuÊt, ­u tiªn nh÷ng ®¬n hµng (mÉu s¶n phÈm) c«ng ty tù chÕ t¸c chø kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ gia c«ng s¶n phÈm. phÇn III Hoµn thiÖn tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt I. Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt 1.1 Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn h¹ch to¸n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña hÖ thèng c«ng cô qu¶n lý ®iÒu hµnh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, ®ång thêi còng lµ mét c«ng cô ®¾c lùc cña Nhµ n­íc trong viÖc qu¶n lý chØ ®¹o nÒn kinh tÕ quèc d©n. Víi chøc n¨ng qu¶n lý vµ gi¸m s¸t mäi ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh, h¹ch to¸n kÕ to¸n cung cÊp nh÷ng th«ng tin hiÖn thùc vµ toµn diÖn, cã hÖ thèng vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña tõng ®¬n vÞ, tõng ngµnh. HiÖn nay, ®øng tr­íc sù c¹nh tranh ®Çy khã kh¨n vµ gay g¾t, mét doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶i lµ mét doanh nghiÖp cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi, nghÜa lµ thu ph¶i bï ®¾p ®ñ c¸c chi phÝ bá ra vµ cã lîi nhuËn, ®ång thêi ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô ®Çy ®ñ víi Nhµ n­íc. §©y lµ vÊn ®Ò bao trïm, xuyªn suèt ho¹t ®éng kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp, nã thÓ hiÖn chÊt l­îng cña c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ. Do ®ã viÖc h¹ch to¸n ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c c¸c kho¶n chi phÝ ®· bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng nh÷ng cÇn thiÕt mµ cßn mang tÝnh nguyªn t¾c theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. C¸c doanh nghiÖp ph¶i h¹ch to¸n kinh doanh theo ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh víi môc ®Ých h¹ thÊp gi¸ thµnh t¨ng lîi nhuËn. Muèn cã l·i cao th× mét trong nh÷ng biÖn ph¸p hµng ®Çu lµ tèi thiÓu ho¸ mét c¸ch hîp lý chi phÝ s¶n xuÊt chi ra. MÆt kh¸c, chi phÝ s¶n xuÊt l¹i cÊu thµnh lªn gi¸ trÞ s¶n phÈm. Bëi vËy, viÖc phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ thùc hiÖn ®­îc trªn c¬ së tiÕt kiÖm chi phÝ. PhÇn hµnh kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ phÇn hµnh quan träng nhÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt khi thùc hiÖn tù chñ trong kinh doanh. V× vËy n©ng cao vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm còng chÝnh lµ n©ng cao vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n sÏ gióp doanh nghiÖp ®¹t ®­îc môc tiªu kinh tÕ x· héi trong chiÕn l­îc s¶n xuÊt kinh doanh, ®ång thêi kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña doanh nghiÖp trªn th­¬ng tr­êng. 1.2 §¸ng gi¸ chung t×nh h×nh tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, h¹nh to¸n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã vai trß quan träng. NhËn thøc ®­îc ®iÒu ®ã, c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt kh«ng ngõng quan t©m vµ ngµy cµng hoµn thiÖn bé m¸y kÕ to¸n nãi chung vµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng, tuy nhiªn vÉn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng tån t¹i. ¦u ®iÓm Bé m¸y kÕ to¸n Do c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt lµ c«ng ty cã qui m« nhá, nªn bé m¸y kÕ to¸n ®­îc tæ chøc gän nhÑ. §éi ngò kÕ to¸n ®Òu rÊt trÎ, ®­îc ®µo t¹o s©u vÒ chuyªn m«n, kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, cã tinh thÇn lµm viÖc tÝch cùc, cã tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc ®­îc giao. VÒ ®èi t­îng, ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. C«ng ty x¸c ®Þnh ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¸c s¶n phÈm ®¬n chiÕc. LÜnh vùc kinh doanh lµ chÕ t¸c ®¸ quý, ®å trang søc cã g¾n ®¸ quý cã tÝnh ®Æc thï cao nªn viÖc chän ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ nh­ vËy lµ hîp lý. VÒ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n c«ng ty sö dông ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n trùc tiÕp ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ NVLTT, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cßn ®èi víi chi phÝ s¶n xuÊt chung c«ng ty sö dông ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n gi¸n tiÕp, ®©y lµ sù lùa chän thÝch hîp víi lÜnh vùc kinh doanh cña c«ng ty. VÒ m« h×nh tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n M« h×nh kÕ to¸n tËp trung ®­îc ¸p dông t¹i c«ng ty lµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt, ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin kÞp thêi chÝnh x¸c. H¬n n÷a víi h×nh thøc tæ chøc nµy ®¶m b¶o sù l·nh ®¹o thèng nhÊt tËp trung ®èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty, ®¶m b¶o cho kÕ to¸n viªn ph¸t huy hÕt n¨ng lùc cña m×nh, t¹o ®iÒu kiÖn ph©n c«ng lao ®éng chuyªn m«n ho¸ c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n, n©ng cao nghiÖp vô cña c¸n bé kÕ to¸n. VÒ hiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c kÕ to¸n §¸p øng yªu cÇu qu¶n lý cña c«ng t¸c kÕ to¸n c¸c nhµ s¶n xuÊt ®· cho ra ®êi rÊt nhiÒu c¸c lo¹i phÇn mÒm kÕ to¸n, tuy nhiªn mçi phÇn mÒm chØ cã thÓ ®¸p øng yªu cÇu cña mét sè lÜnh vùc kinh doanh nhÊt ®Þnh. C«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt hiÖn ®ang sö dông phÇn mÒm kÕ to¸n Fast ®­îc thiÕt kÕ riªng, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®Æc thï cña lÜnh vùc kinh doanh nh»m gi¶m bít g¸nh nÆng cña c«ng t¸c kÕ to¸n còng nh­ ®¸p øng yªu cÇu vÒ cung cÊp th«ng tin kÕ to¸n. KÕ to¸n hµng tån kho Hµng tån kho cña c«ng ty ®­îc h¹ch to¸n theo gi¸ gèc, bao gåm thµnh phÈm, nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô vµ chi phÝ kinh doanh dë dang. Hµng tån kho ®­îc h¹nh to¸n theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn vµ ®­îc tÝnh gi¸ theo ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc xuÊt tr­íc. §èi víi ®¸ quý, ®å trang søc ®­îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh. LÜnh vùc kinh doanh cña c«ng ty lµ chÕ t¸c ®¸ quý, ®å trang søc cã g¾n ®¸ quý lµ lÜnh vùc kinh doanh cã tÝnh ®Æc thï rÊt cao, NVL cã thÓ cã khèi l­îng nhá, sè l­îng Ýt nh­ng l¹i cã gi¸ trÞ rÊt lín. NVL cña c«ng ty chñ yÕu lµ vµng, b¹c, ®¸ quý, ®¸ b¸n quý, ngäc trai, vá èc... cã rÊt s½n trªn thÞ tr­êng nªn c«ng ty chØ mua NVL khi cã yªu cÇu cña c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt. ChÝnh v× vËy c«ng ty sö dông ph­¬ng ph¸p ®Ých danh ®Ó tÝnh gi¸ trÞ NVL xuÊt. KÕ to¸n tiÒn l­¬ng C«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh l­¬ng thêi gian vµ l­¬ng s¶n phÈm ®Ó tÝnh l­¬ng cho c«ng nh©n s¶n xuÊt lµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. L­¬ng thêi gian ®­îc ¸p dông ®Ó tÝnh l­¬ng nh÷ng ngµy nghØ (lÔ, tÕt, phÐp) vµ tÝnh l­¬ng cho nh÷ng c«ng nh©n thö viÖc. L­¬ng s¶n phÈm cña c«ng ty ®­îc tÝnh cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm th«ng qua sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh vµ møc ®é phøc t¹p cña s¶n phÈm hoµn thµnh. Nh÷ng s¶n phÈm cã ®é phøc t¹p cao (s¶n phÈm xuÊt khÈu) sÏ ®­îc tr¶ tiÒn c«ng cao vµ ng­îc l¹i nh÷ng s¶n phÈm cã ®é phøc t¹p thÊp (s¶n phÈm b¸n trong n­íc) th× møc tr¶ tiÒn c«ng thÊp h¬n. VÒ chÕ ®é khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh t¹i c«ng ty hoµn toµn tu©n thñ theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh. Tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc ph¶n ¸nh theo nguyªn gi¸ vµ khÊu hao luü kÕ. Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh bao gåm gi¸ mua, chi phÝ x©y dùng vµ c¸c chi phÝ liªn quan nh­ chi phÝ vËn chuyÓn, l¾p ®Æt. Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh ®­îc khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p ®­êng th¼ng trong suèt thêi gian sö dông ­íc tÝnh cña tµi s¶n. N¨m 2000 c«ng ty ¸p dông tû lÖ khÊu hao phï hîp víi quyÕt ®Þnh 166/1999/Q§-BTC ngµy 30 th¸ng 12 n¨m 1999 cña Bé tµi chÝnh. Tuy nhiªn kh«ng cã sù kh¸c biÖt víi tû lÖ khÊu hao ¸p dông n¨m1999 theo quyÕt ®Þnh 1062TC/Q§/CSTC ngµy 14 th¸ng 11 n¨m 1996. Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh bao gåm gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, chi phÝ tr­íc ho¹t ®éng, chi phÝ ®µo t¹o c«ng nh©n. QuyÒn sö dông ®Êt vµ c¸c chi phÝ trªn ®­îc khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p ®­êng th¼ng. N¨m 2000 c«ng ty ¸p dông tû lÖ khÊu hao phï hîp víi QuyÕt ®Þnh 166/1999/Q§-BTC ngµy 30 th¸ng 12 n¨m 1999 cña Bé Tµi chÝnh. Tuy nhiªn kh«ng cã sù kh¸c biÖt víi tû lÖ khÊu hao ¸p dông n¨m 1999 theo QuyÕt ®Þnh 1062TC/Q§/CSTC ngµy 14 th¸ng 11 n¨m 1996. ViÖc tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ trÝch tr­íc Chi phÝ trÝch tr­íc cña c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt bao gåm: + Dông cô dïng cho s¶n xuÊt + Dung cô, ®å dïng phôc vô cho b¸n hµng + Dông cô, ®å dïng phôc vô cho qu¶n lý, ®iÒu hµnh §Ó tr¸nh tr­êng hîp chi phÝ t¨ng ®ét ngét trong mét kú nµo ®ã ¶nh h­ëng ®Õn viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. C«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt ®· tæ chøc h¹ch to¸n tèt c¸c kho¶n chi phÝ trÝch tr­íc theo quy ®Þnh trong chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh. ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ ph¶i tr¶ Chi phÝ ph¶i tr¶ cña c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt bao gåm: + PhÝ kiÓm to¸n + TiÒn ®iÖn + TiÒn ®iÖn tho¹i di ®éng + TiÒn ®iÖn tho¹i, Fax Còng nh­ chi phÝ trÝch tr­íc ®Ó tr¸nh viÖc chi phÝ mét kú nµo ®ã khi chi phÝ ph¶i tr¶ ph¸t sinh t¨ng ®ét ngét ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong kú. C«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt ®· tæ chøc h¹ch to¸n tèt c¸c kho¶n chi phÝ thuéc chi phÝ ph¶i tr¶ theo quy ®Þnh trong chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh. Tån t¹i chñ yÕu Cung cÊp c¸c yÕu tè ®Çu vµo HiÖn t¹i c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt nhËp NVL chñ yÕu dùa vµo yªu cÇu cña s¶n xuÊt cña c«ng ty chø kh«ng cã mét kÕ ho¹ch cô thÓ nµo. Nguyªn vËt liÖu chØ ®­îc mua vµo khi ph©n x­ëng cã yªu cÇu, sau khi mua vµo th× phÇn lín xuÊt ngay cho ph©n x­ëng. MÆc dï NVL cña c«ng ty cã rÊt s½n trªn thÞ tr­êng nªn viÖc mua vµo lµ dÔ dµng, song do gi¸ cña NVL liªn tôc biÕn ®éng nªn viÖc nhËp NVL cña c«ng ty phô thuéc nhiÒu vµo thÞ tr­êng ®Çu vµo. Tæ chøc lao ®éng kÕ to¸n trong bé m¸y kÕ to¸n M« h×nh bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt lµ m« h×nh kÕ to¸n tËp trung, bé m¸y kÕ to¸n gän nhÑ, ®éi ngò c¸n bé kÕ to¸n cã chuyªn m«n, ho¹t ®éng kh¸ hiÖu qu¶. Nh­ng do lùc l­îng qu¸ máng, kÕ to¸n tæng hîp kiªm kÕ to¸n nhiÒu phÇn hµnh, kÕ to¸n tr­ëng nhiÒu khi ph¶i lµm c«ng viÖc cña mét kÕ to¸n viªn nªn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n ch­a thùc sù tu©n thñ tÝnh ®óng kú. Ph­¬ng ph¸p tÝnh l­¬ng cho lao ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh KÕ to¸n tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt thùc hiÖn kh¸ tèt, tuy nhiªn phÇn tÝnh l­¬ng s¶n phÈm cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt cßn phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ®¸nh gi¸ chñ quan cña c¸c chuyªn gia ®¸nh gi¸ chÊt l­îng s¶n phÈm. C¨n cø x¸c ®Þnh tiÒn c«ng cho mçi s¶n phÈm hoµn thµnh lµ thêi gian chÕ t¸c, møc ®é phøc t¹p cña s¶n phÈm theo ®¸nh gi¸ cña chuyªn gia. Møc ®é phøc t¹p cña s¶n phÈm kh«ng cã tiªu chuÈn cô thÓ nµo ®Ó ®¸nh gi¸, ®©y lµ mét h¹n chÕ cÇn ph¶i kh¾c phôc. X¸c ®Þnh ®èi t­îng h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ch­a thùc sù hîp lý T¹i c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt hiÖn nay ®èi t­îng h¹ch to¸n chi tiÕt chÝnh lµ ®¬n hµng cô thÓ, ®©y lµ mét c¸ch h¹ch to¸n ®óng ®¾n, v× nã trùc tiÕp ®¸p øng ®ßi hái cña yªu cÇu kinh doanh nh­ng vÉn ch­a ®Çy ®ñ. Bëi t¹i c«ng ty hiÖn nay s¶n phÈm s¶n xuÊt ph©n thµnh hai lo¹i: s¶n phÈm trong n­íc vµ s¶n phÈm xuÊt khÈu nh­ng l¹i ch­a ®­îc h¹ch to¸n chi tiÕt. §©y lµ mét h¹n chÕ cÇn ph¶i kh¾c phôc. H¹ch to¸n ban ®Çu c¸c nghiÖp vô nhËp, xuÊt NVL ch­a ®¶m b¶o tÝnh chÆt chÏ vÒ tr¸ch nhiÖm lËp, lu©n chuyÓn chøng tõ Chøng tõ nhËp, xuÊt NVL ph¶i do kÕ to¸n NVL c¨n cø vµo yªu cÇu nhËp NVL cña c¸c ph©n x­ëng, yªu cÇu xuÊt NVL cña tõng ®¬n hµng ®Ó lËp. Nh­ng t¹i c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt chøng tõ nhËp, xuÊt NVL ®­îc giao hoµn toµn cho c¸c thñ kho lËp, v× vËy kh«ng ®¶m b¶o tÝnh tù kiÓm tra, gi¸m s¸t trong quy tr×nh, thñ tôc kÕ to¸n hay nãi c¸ch kh¸c kÕ to¸n c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt ®· vi ph¹m nguyªn t¾c ph©n c«ng ph©n nhiÖm. Thñ kho kh«ng cã quyÒn lËp chøng tõ xuÊt, nhËp NVL mµ chØ nhËn chøng tõ nhËp, xuÊt ®Ó nhËp NVL vµo kho hoÆc xuÊt NVL ra khái kho, ghi ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu trªn chøng tõ , chuyÓn chøng tõ vÒ cho kÕ to¸n NVL vµ l­u chøng tõ. Lu©n chuyÓn chøng tõ b¸n hµng ch­a ®¶m b¶o yªu cÇu kiÓm so¸t, qu¶n lý nghiÖp vô Qui tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ b¸n hµng cña c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt ch­a thùc sù chÆt chÏ. Chøng tõ b¸n hµng cña c«ng ty tõ cöa hµng cña c«ng ty ®­îc chuyÓn vÒ phßng kÕ to¸n mµ kh«ng hÒ cã biªn b¶n giao nhËn. Do ®ã khi x¶y ra sai ph¹m vÒ chøng tõ (thiÕu, mÊt chøng tõ) sÏ kh«ng cã b»ng chøng ®Ó x¸c ®Þnh nguyªn nh©n, quy kÕt tr¸ch nhiÖm thuéc vÒ ai. Néi dung chi phÝ vµ ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt cho gi¸ thµnh s¶n phÈm tiªu thô néi ®Þa vµ xuÊt khÈu ch­a ®óng vµ ch­a ®ñ. Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm tiªu thô trong n­íc = DD§K (SP tiªu thô trong n­íc) + PSTK (SP tiªu thô trong n­íc) + DDCK (SP tiªu thô trong n­íc) PSTK (SP tiªu thô trong n­íc) = CPNVLTT (SP tiªu thô trong n­íc) + CPNCTT (SP tiªu thô trong n­íc) Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm XK = DD§K (SP XuÊt khÈu) + PSTK (SP XuÊt khÈu) + DDCK (SP XuÊt khÈu) PSTK (SP XuÊt khÈu) = CPNVLTT (SP XuÊt khÈu) + CPNCTT (SP XuÊt khÈu) + CPSXC (Toµn c«ng ty) §©y lµ h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc t¹i c«ng ty, viÖc h¹ch to¸n nh­ vËy lµm cho c«ng ty kh«ng thÓ h¹ch to¸n chÝnh x¸c gi¸ vèn cña s¶n phÈm tiªu thô trong n­íc vµ s¶n phÈm xuÊt khÈu, ®iÒu ®ã dÉn ®Õn c«ng ty kh«ng thÓ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh cña hai ho¹t ®éng tiªu thô trong n­íc vµ xuÊt khÈu. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc x¸c ®Þnh trªn “B¶ng qu¶n lý s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm” t¹i c«ng ty ch­a ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ chi phÝ ®Ó s¶n xuÊt ®¬n hµng ThÎ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty ®­îc lËp tr­íc khi tËp hîp, kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong kú, theo thÎ tÝnh gi¸ thµnh cña c«ng ty th× gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm cña c«ng ty chØ bao gåm chi phÝ NVL trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp chø kh«ng cã chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc ph©n bæ. Ch­a chi tiÕt tµi kho¶n h¹ch to¸n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ®Æc ®iÓm s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ qui tr×nh tæ chøc s¶n xuÊt s¶n phÈm t¹i c«ng ty T¹i c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt hiÖn nay s¶n phÈm s¶n xuÊt cã hai lo¹i, s¶n phÈm tiªu thô trong n­íc vµ s¶n phÈm xuÊt khÈu. Tuy nhiªn kÕ to¸n c«ng ty kh«ng tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh chi tiÕt cho hai lo¹i s¶n phÈm ®ã. ChÝnh v× vËy hÖ thèng tµi kho¶n cña c«ng ty còng kh«ng ®­îc chi tiÕt ®Ó theo dâi cho phï hîp. Tæ chøc sæ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n phÈm ch­a ®Çy ®ñ vµ thiÕu khoa häc C«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt sö dông hÖ thèng sæ "NhËt ký chung" lµ phï hîp, tuy nhiªn c«ng ty vÉn ch­a khai th¸c ®­îc hÕt hiÖu qu¶ th«ng tin cña hÖ thèng sæ ®ã. - MÆc dï c¸c nghiÖp vô thu, chi, mua hµng cña c«ng ty ph¸t sinh lµ kh¸ nhiÒu nh­ng lo¹i sæ "NhËt ký chuyªn dïng" ®Ó theo dâi ch­a ®­îc c«ng ty sö dông "NhËt ký thu ", "NhËt ký chi", "NhËt ký mua hµng". - KÕ to¸n cña c«ng ty còng kh«ng tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trªn hÖ thèng sæ chi tiÕt. - MÉu sæ "NhËt ký chung" vµ "Sæ c¸i" ®­îc thiÕt kÕ ch­a thùc sù hîp lý, cét "Ngµy th¸ng ghi sæ" vµ cét "§· ghi sæ c¸i" ch­a ®­îc ®­a vµo. ViÖc vi tÝnh ho¸ c«ng t¸c kÕ to¸n ch­a thùc hiÖn ®Òu kh¾p theo yªu cÇu cña tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n. C«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt ®· ®­îc gi¶m nhÑ rÊt nhiÒu khi c«ng ty sö dông phÇn mÒm kÕ to¸n, song do ch­a ®­îc trang bÞ ®ång bé gi÷a hÖ thèng m¸y tÝnh vµ phÇn mÒm kÕ to¸n nªn hiÖu qu¶ sö dông ch­a cao. HÖ thèng m¸y tÝnh cña c«ng ty ®· qu¸ cò, sè l­îng m¸y kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c«ng t¸c kÕ to¸n còng nh­ c«ng t¸c v¨n phßng, ®éi ngò kÕ to¸n sö dông phÇn mÒm kÕ to¸n cßn qu¸ máng. II. Nh÷ng nguyªn t¾c ®Þnh h­íng, quan ®iÓm hoµn thiÖn chung 2.1 Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n nãi chung XuÊt ph¸t tõ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n nãi chung vµ phÇn hµnh h¹ch to¸n chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng ®èi víi ho¹t ®éng qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®ã lµ gi¸m s¸t chi phÝ vµ cung cÊp th«ng tin chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cho c¸n bé qu¶n lý. Bé phËn kÕ to¸n cña mäi doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®­îc tæ chøc sao cho ®¶m b¶o tèt chøc n¨ng nµy. Trªn thùc tÕ c¸c m«i tr­êng vÒ kinh doanh lu«n thay ®æi do ®ã nh÷ng th«ng tin cung cÊp cho bé phËn qu¶n lý còng cÇn ph¶i thay ®æi cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn míi. Ngoµi ra, qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i doanh nghiÖp còng ph¶i tu©n thñ theo nh÷ng nguyªn t¾c, chuÈn mùc trong chÕ ®é kÕ to¸n. Tõ nh÷ng lý do trªn, c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®­îc hoµn thiÖn cho phï hîp víi t×nh h×nh. Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n nãi chung cÇn ph¶i ®­îc xem xÐt theo c¸c ®Þnh h­íng sau: Thø nhÊt: Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n ph¶i ®óng víi nh÷ng quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ tæ chøc kÕ to¸n nhµ n­íc, trong chÕ ®é thÓ lÖ kÕ to¸n do nhµ n­íc ban hµnh vµ phï hîp víi c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh trong tõng thêi kú. Thø hai: Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc kinh doanh, tæ chøc qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Mçi doanh nghiÖp cã mét ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn riªng. Do ®ã kh«ng thÓ cã mét m« h×nh kÕ to¸n chung cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp. §Ó tè chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n, b¶o ®¶m ph¸t huy tèt vai trß, t¸c dông cña kÕ to¸n ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý th× viÖc hoµn thiÖn tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo chøc n¨ng, nhiÖm vô, tÝnh chÊt ho¹t ®éng vµ qui m« cña doanh nghiÖp, c¬ chÕ vµ ph©n cÊp qu¶n lý cña doanh nghiÖp, tr×nh ®é, chuyªn m«n cña nh©n viªn kÕ to¸n. Thø ba: Hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n trong doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶. TiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ lµ nguyªn t¾c kinh doanh nãi chung vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nãi riªng. Thùc hiªn nguyªn t¾c nµy ph¶i ®¶m b¶o tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n khoa häc, hîp lý, thùc hiÖn tèt c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô cña kÕ to¸n, chÊt l­îng c«ng t¸c kÕ to¸n ®¹t ®­îc cao nhÊt víi chi phÝ thÊp nhÊt. Thø t­: Hoµn thiÖn tèt c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i ®¶m b¶o thùc hiÖn tèt chøc n¨ng th«ng tin cho c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp. 2.2 Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chung ViÖc x©y dùng ph­¬ng ¸n h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong ®iÒu kiÖn thùc hiÖn c¬ chÕ thÞ tr­êng ph¶i ®¸p øng yªu cÇu Yªu cÇu kiÓm tra cña nhµ n­íc §Ó phôc vô tèt cho viÖc kiÓm tra cña Nhµ n­íc ®èi víi c¸c yÕu tè, kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm qua ®ã x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp, th× viÖc x¸c ®Þnh néi dung kinh tÕ cña c¸c kho¶n chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ ®iÒu hÕt søc cÇn thiÕt vµ quan träng. H¬n n÷a ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ ë tõng doanh nghiÖp bao gåm viÖc lËp dù to¸n chi phÝ vµ kiÓm tra, ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù to¸n còng ®Æt ra yªu cÇu ph¶i x¸c ®Þnh ®óng ®¾n vµ cô thÓ néi dung kinh tÕ cña c¸c kho¶n chi phÝ. Yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp Trong gi¸c ®é qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu quan träng ®­îc sö dông lµm c¨n cø ®Ó bï ®¾p chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ tÝnh to¸n kÕt qu¶ kinh doanh. Ngoµi ra chØ tiªu gi¸ thµnh cßn lµ c¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ - tæ chøc - kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· ®Çu t­ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Víi yªu cÇu qu¶n lý doanh nghiÖp gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i tho¶ m·n yªu cÇu: - Yªu cÇu bï ®¾p chi phÝ vµ tÝnh to¸n kÕt qu¶ kinh doanh Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c¾n cø ®Ó bï ®¾p chi phÝ vµ tÝnh to¸n kÕt qu¶ kinh doanh, gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c kho¶n chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh daonh cho dï ®ã lµ lo¹i chi phÝ trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp, ph¸t sinh tr­íc trong, sau qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ ph¸t sinh ë bÊt kú ®Þa ®iÓm nµo, phôc vô cho bÊt kú môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh nµo. - Yªu cÇu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qña c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ - tæ chøc - kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· ®Çu t­ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ phôc vô cho viÖc thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé th× gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i ®­îc tÝnh to¸n vµ tæng hîp tõ c¸c lo¹i chi phÝ kh¸c nhau ph¸t sinh ë c¸c bé phËn s¶n xuÊt, phôc vô vµ c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. C¸c quan ®iÓm x¸c ®Þnh ph­¬ng ¸n h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n phÈm theo c¬ chÕ thÞ tr­êng Lùa chän ®óng ®¾n ph­¬ng ¸n h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ gióp c«ng ty gi¶m nhÑ ®­îc khèi l­îng c«ng viÖc cña kÕ to¸n. Cung cÊp cho nhµ qu¶n trÞ nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, tõ ®ã cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c quan ®iÓm h¹ch to¸n gi¸ thµnh - Gi¸ thµnh ph¶i lµ c¨n cø x¸c ®Þnh hao phÝ vËt chÊt mµ doanh nghiÖp ph¶i bï ®¾p khi thùc hiÖn qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt - Gi¸ thµnh lµ c¨n cø ®Ó nhµ n­íc kiÓm tra vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña ®¬n vÞ, vµ víi mét sè s¶n phÈm thiÕt yÕu, quan träng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× gi¸ thµnh cßn lµ c¨n cø ®Ó nhµ n­íc x©y dùng chiÕn l­îc gi¸ c¶ nh»m phôc vô cho c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ vµ gi¶i quyÕt c¸c yªu cÇu vÒ ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng - Gi¸ thµnh ph¶i biÓu thÞ ®­îc mèi liªn hÖ gi÷a mét bªn lµ chi phÝ vµ mét bªn lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt ë c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt hoÆc bé phËn s¶n xuÊt mµ vÒ mÆt h¹ch to¸n cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc chi phÝ tiªu hao vµ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc - Gi¸ thµnh s¶n phÈm biÓu hiÖn tËp trung hiÖu qu¶ cña tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ - tæ chøc - kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· ®Çu t­ ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm Ph­¬ng ¸n ( m« h×nh) h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh ë ViÖt Nam theo c¬ chÕ thÞ tr­êng Trªn thùc tÕ t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hiÖn nay lu«n tån t¹i song song hai m« h×nh h¹ch to¸n gi¸ thµnh, mét m« h×nh h¹ch to¸n phôc vô cho yªu cÇu kiÓm tra cña Nhµ n­íc cßn mét m« h×nh kh¸c phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý cña doanh nghiÖp. - Ph­¬ng ¸n h¹ch to¸n gi¸ thµnh phôc vô cho yªu cÇu kiÓm tra cña Nhµ n­íc H¹ch to¸n theo ®óng chÕ ®é kÕ to¸n cña Nhµ n­íc, h¹n chÕ tèi ®a c¸c nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn víi nhµ n­íc lµ môc tiªu h¹ch to¸n cña ph­¬ng ¸n . - Ph­¬ng ¸n h¹ch to¸n gi¸ thµnh phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý cña doanh nghiÖp Cung cÊp c¸c th«ng tin chÝnh x¸c gióp cho nhµ qu¶n trÞ ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n lµ môc tiªu cña ph­¬ng ¸n h¹ch to¸n. Th«ng tin kÕ to¸n cã ®­îc tõ ph­¬ng ¸n h¹ch to¸n chØ ®­îc cung cÊp néi bé, kh«ng ®­îc cung cÊp ra bªn ngoµi ®Ó tr¸nh nh÷ng thiÖt h¹i. III. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt 3.1 Gi¶i ph¸p vÒ qu¶n lý Qu¶n lý yÕu tè chi phÝ nguyªn vËt liÖu Chi phÝ NVL cña c«ng ty chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ, ®iÒu ®ã ®Æt ra yªu cÇu qu¶n lý ph¶i chÆt chÏ tõ kh©u mua NVL, ®Õn lóc xuÊt NVL cho tõng ®¬n hµng. Trong qu¸ tr×nh chÕ t¸c còng ph¶i cã sù gi¸m s¸t, kiÓm tra kÞp thêi cho ®Õn lóc ®¬n hµng ®­îc hoµn thµnh ®¶m b¶o vÒ chÊt l­îng còng nh­ kiÓu d¸ng, mÉu m·. Ph¶i lËp kÕ ho¹ch nhËp, xuÊt NVL chi tiÕt cho n¨m s¶n xuÊt vµ cô thÓ cho tõng th¸ng. Khi mua NVL vÒ nhËp kho hay giao th¼ng cho x­ëng s¶n xuÊt ®Òu ph¶i cã chøng tõ hîp lÖ, ph¶i cã ng­êi ®¸nh gi¸, kiÓm tra vÒ sè l­îng còng nh­ chÊt l­îng cña NVL. XuÊt NVL ph¶i c¨n cø vµo phiÕu xuÊt NVL cña tõng ®¬n hµng ®Ó xuÊt NVL cho ®óng vÒ sè l­îng, chñng lo¹i. NVL xuÊt cho mçi ®¬n hµng ®­îc theo dâi cô thÓ trong sæ theo dâi xuÊt cña kÕ to¸n ph©n x­ëng. Tû lÖ hao hôt cho phÐp ®èi víi NVL theo quy ®Þnh cña c«ng ty lµ 6% ph¶i ®­îc qu¶n lý chÆt. NÕu c«ng nh©n thùc hiÖn ®¬n hµng lµm hao hôt h¬n 6% gi¸ trÞ NVL ®­îc giao ph¶i cã tr¸ch nhiÖm båi th­êng (trõ l­¬ng), cßn nÕu tû lÖ hao hôt nhá h¬n 6% th× c«ng nh©n sÏ ®­îc th­ëng.Tuy nhiªn tû lÖ hao hôt ®ã kh«ng cßn phï hîp, c«ng nh©n th­êng cã møc hao hôt lín h¬n, ®Ó khuyÕn khÝch tinh thÇn lµm viÖc cña c«ng nh©n c«ng ty nªn n©ng tû lÖ hao hôt ®Þnh møc NVL thµnh 7% theo nh­ møc chung cña ngµnh. HiÖn nay t¹i c«ng ty ®· cã kÕ ho¹ch t¨ng ®Þnh møc hao hôt lªn 7%, ®©y lµ quyÕt ®Þnh hoµn toµn ®óng ®¾n. Cã chÝnh s¸ch th­ëng ph¹t râ rµng ®Ó khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng tiÕt kiÖm chi phÝ NVL, nÕu c«ng nh©n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã tû lÖ hao hôt nhá h¬n tû lÖ hao hôt ®Þnh møc sÏ ®­îc th­ëng b»ng vËt chÊt cßn nÕu tû lÖ hao hôt lín h¬n ®Þnh møc ph¶i ph¹t th«ng qua trõ l­¬ng. Qu¶n lý yÕu tè chi phÝ nh©n c«ng Chi phÝ nh©n c«ng ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm: tiÒn l­¬ng, BHXH, BHYT cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng. ViÖc qu¶n lý sö dông tiÕt kiÖm chi phÝ nh©n c«ng kh«ng cã nghÜa lµ c¾t gi¶m c¸c kho¶n thu nhËp cña ng­êi lao ®éng. Sö dông tiÕt kiÖm chi phÝ nh©n c«ng ë ®©y cã nghÜa lµ víi mét l­îng chi phÝ nh©n c«ng cè ®Þnh ph¶i thùc hiÖn ®­îc khèi l­îng c«ng viÖc lín nhÊt. Hay nãi cô thÓ h¬n c¸c ph©n x­ëng ph¶i tæ chøc s¶n xuÊt sao cho hîp lý, n©ng cao n¨ng suÊt cña ng­êi lao ®éng. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu ®ã c«ng ty ph¶i tËn dông tèi ®a nguån lao ®éng hiÖn cã, tæ chøc häc tËp n©ng cao tr×nh ®é cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt còng nh­ c¸c nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng. §Ó cã thÓ t¹o t©m lý lµm viÖc tèt cho c«ng nh©n s¶n xuÊt hµng trong n­íc c«ng ty ph¶i n©ng cao ®¬n gi¸ tiÒn c«ng cña hµng trong n­íc, ®õng ®Ó qu¸ chªnh lÖch nh­ hiÖn nay. Tuy sè l­îng c«ng nh©n s¶n xuÊt hµng trong n­íc lµ kh«ng nhiÒu do c«ng ty chñ yÕu s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu (80% s¶n phÈm) nh­ng ®Ó tr¸nh mÊt ®oµn kÕt trong néi bé c«ng nh©n s¶n xuÊt c«ng ty ph¶i san b»ng ®­îc kho¶ng c¸ch vÒ thu nhËp. C«ng ty ph¶i tiÕn hµnh lËp b¶ng tiªu chuÈn ®é tinh x¶o cña s¶n phÈm lµm c¨n cø ®Ó tÝnh l­¬ng s¶n phÈm cho c«ng nh©n s¶n xuÊt. B¶ng tiªu chuÈn sÏ lµ th­íc ®o ®Ó kÕ to¸n ph©n x­ëng c¨n cø vµo ®ã vµ thêi gian chÕ t¸c s¶n phÈm tÝnh ra tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho s¶n phÈm. Tuy nhiªn ®Ó cã thÓ lËp ®­îc b¶ng tiªu chuÈn ®ã cÇn cã sù gióp ®ì vµ t­ vÊn cña c¸c chuyªn gia trong lÜng vùc chÕ t¸c ®¸ quý, ®å trang søc cã g¾n ®¸ quý. B¶ng tiªu chuÈn ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu kh«ng qu¸ cao so víi tay nghÒ cña c«ng nh©n, kh«ng qu¸ thÊp ®Ó khuyÕn khÝch sù tiÕn bé (ph¸t triÓn) cña c«ng nh©n. Qu¶n lý yÕu tè chi phÝ khÊu hao Chi phÝ khÊu hao ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt cña c«ng ty bao gåm chi phÝ khÊu hao nhµ x­ëng, khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, khÊu hao chi phÝ ®µo t¹o c«ng nh©n. §Ó qu¶n lý sö dông tèt yÕu tè chi phÝ khÊu hao, c«ng ty ph¶i lµm sao tËn dông tèi ®a n¨ng lùc cña m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt t¹o ra khèi l­îng s¶n phÈm lín nhÊt. Qu¶n lý yÕu tè chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c §©y lµ yÕu tè chi phÝ rÊt khã kiÓm so¸t vµ dÔ n¶y sinh tiªu cùc, do ®ã ®Ó qu¶n lý tèt yÕu tè chi phÝ ®ã c«ng ty cÇn yªu cÇu c¸c ph©n x­ëng chÊp hµnh nghiªm chØnh chÕ ®é ho¸ ®¬n chøng tõ, ®ång thêi cã thÓ t¨ng c­êng gi¸m s¸t chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh t¹i c¸c ph©n x­ëng. Thùc hiÖn ®­îc ®ång bé c¸c biÖn ph¸p trªn ch¾c ch¾n c«ng ty sÏ n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ kh«ng ngõng n©ng cao thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. 2.2 Gi¶i ph¸p vÒ kÕ to¸n Tæ chøc ph©n c«ng lao ®éng kÕ to¸n hîp lý Lao ®éng kÕ to¸n t¹i c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt tuy cã mÆt b»ng tr×nh ®é cao nh­ng cßn thiÕu vÒ sè l­îng, kÕ to¸n tæng hîp ph¶i kiªm nhiÖm nhiÒu phÇn hµnh kh¸c nhau, nhiÒu khi kÕ to¸n tr­ëng còng ph¶i thùc hiÖn c«ng viÖc cña kÕ to¸n phÇn hµnh. HiÖn nay, c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt do kÕ to¸n tæng hîp phô tr¸ch. Nh­ng do kiªm nhiÖm c¸c phÇn hµnh h¹ch to¸n kh¸c: kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng, kÕ to¸n thanh to¸n, kÕ to¸n TSC§… nªn kh«ng thÓ hoµn thµnh tèt viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh vµo cuèi kú h¹ch to¸n. Cã sù tån t¹i ®ã lµ do lao ®éng kÕ to¸n cña phßng kÕ to¸n cßn qu¸ máng, c¨n cø vµo t×nh h×nh tµi chÝnh hiÖn nay t¹i c«ng ty th× ®Ó kh¾c phôc tån t¹i ®ã c«ng ty cã thÓ tuyÓn thªm nh©n viªn kÕ to¸n ®Ó gi¶m bít g¸nh nÆng cña kÕ to¸n tæng hîp. Khi ®· cã thªm nh©n viªn kÕ to¸n kÕ to¸n c«ng ty cã thÓ: ChuyÓn c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n kh¸c cho kÕ to¸n phÇn hµnh ®¶m nhiÖm ®Ó kÕ to¸n tæng hîp tËp trung vµo c«ng viÖc cña kÕ to¸n tæng hîp vµ kÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoÆc cã thÓ giao cho mét kÕ to¸n chuyªn tr¸ch vÒ phÇn hµnh kÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm (sau mét thêi gian lµm quen víi c«ng viÖc). HiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c kÕ to¸n HiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c kÕ to¸n lµ xu h­íng tÊt yÕu mµ tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ph¶i h­íng tíi. C«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt ®· sö dông kÕ to¸n m¸y vµ phÇn nµo gi¶m nhÑ ®­îc g¸nh nÆng cña c«ng t¸c kÕ to¸n.Tuy nhiªn c«ng ty vÉn ch­a trang bÞ ®Çy ®ñ vµ ®ång bé hÖ thèng m¸y tÝnh t­¬ng thÝch víi phÇn mÒm kÕ to¸n c«ng ty sö dông, ®éi ngò kÕ to¸n vÉn ch­a thùc sù n¾m b¾t ®­îc ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y ®ã. Do ®ã ®Ó t¨ng tÝnh hiÖu qu¶ sö dông phÇn mÒm kÕ to¸n c«ng ty nªn: Trang bÞ hÖ thèng m¸y tÝnh tèt, ®¸p øng ®­îc ®ßi hái cña phÇn mÒm kÕ to¸n c«ng ty ®ang sö dông.Thùc hiÖn øng dông c«ng nghÖ m¹ng ®Ó truy cËp d÷ liÖu gi÷a c¸c m¸y, nÕu thùc hiÖn ®­îc sÏ gióp rÊt nhiÒu cho c«ng t¸c kÕ to¸n còng nh­ c«ng t¸c kiÓm tra kÕ to¸n. Tæ chøc ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é cho c¸c c¸n bé kÕ to¸n c¶ vÒ kiÕn thøc chuyªn m«n kÕ to¸n, kÕ to¸n m¸y vµ kiÕn thøc vi tÝnh cÇn thiÕt. ChØ cã nh÷ng kÕ to¸n viªn ®ñ tr×nh ®é míi cã thÓ n¾m b¾t vµ øng dông ®­îc c«ng nghÖ th«ng tin. §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm HiÖn nay viÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c gi¸ vèn cña s¶n phÈm tiªu thô trong n­íc vµ s¶n phÈm xuÊt khÈu lµ kh«ng thùc hiÖn ®­îc t¹i c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt, do kÕ to¸n c«ng ty kh«ng tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cho s¶n phÈm trong n­íc vµ s¶n phÈm xuÊt khÈu. S¶n phÈm chÕ t¸c t¹i c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt chia lµm hai lo¹i rÊt râ rµng: s¶n phÈm trong n­íc vµ s¶n phÈm xuÊt khÈu, ®Ó cã thÓ tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cho hai lo¹i s¶n phÈm ®ã kÕ to¸n c«ng ty ph¶i x¸c ®Þnh ®èi t­îng h¹ch to¸n lµ hai lo¹i s¶n phÈm ®ã. Tõ ®ã kÕ to¸n c«ng ty ph¶i tiÕn hµnh chi tiÕt l¹i hÖ thèng TK, tæ chøc l¹i hÖ thèng chøng tõ, sæ s¸ch kÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cho phï hîp. Bªn c¹nh ®ã kÕ to¸n c«ng ty vÉn ph¶i tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cho tõng ®¬n hµng cô thÓ ®Ó phôc vô cho yªu cña lÜnh vùc kinh doanh trªn “B¶ng qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm”. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ kÕ to¸n c«ng ty ph¶i x¸c ®Þnh ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm song song lµ: lo¹i s¶n phÈm chÕ t¸c (S¶n phÈm trong n­íc, s¶n phÈm xuÊt khÈu) vµ ®¬n hµng cô thÓ. Tæ chøc hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n HÖ thèng tµi kho¶n cña c«ng ty ®­îc Bé Tµi chÝnh chÊp thuËn theo c«ng v¨n chÊp thuËn sè 793/TC/C§KT . VÒ c¬ b¶n hÖ thèng tµi kho¶n vÉn tu©n thñ theo quyÕt ®Þnh sè 1141TC/Q§/C§KT ngµy 1 th¸ng 11 n¨m 1995 do Bé Tr­ëng Bé Tµi chÝnh ban hµnh, ®­îc ¸p dông tõ ngµy 1 th¸ng 1 n¨m 1996 vµ c¸c v¨n b¶n bæ sung, chØ kh¸c phÇn chi tiÕt tµi kho¶n cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm h¹ch to¸n cña c«ng ty. Tuy nhiªn tµi kho¶n sö dông cho h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ch­a ®­îc kÕ to¸n chi tiÕt cho phï hîp víi h¹ch to¸n chi tiÕt cho tõng lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ ph©n x­ëng s¶n xuÊt. §Ó ®¸p øng yªu cÇu h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kÕ to¸n c«ng ty cã thÓ chi tiÕt tµi kho¶n h¹ch to¸n theo h­íng sau: Chi tiÕt theo lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ ph©n x­ëng s¶n xuÊt: TK 621 - Chi phÝ NVL trùc tiÕp 6211 - Chi phÝ NVL trùc tiÕp cña s¶n phÈm tiªu thô trong n­íc 62111 - Chi phÝ NVL trùc tiÕp SX SP trong n­íc cña ph©n x­ëng Kim hoµn 62112 - Chi phÝ NVL trùc tiÕp SX SP trong n­íc cña ph©n x­ëng S¸ng t¸c mÉu 62113 - Chi phÝ NVL trùc tiÕp SX SP trong n­íc cña ph©n x­ëng ChÕ t¸c ®¸ quý 6212 - Chi phÝ NVL trùc tiÕp cña s¶n phÈm xuÊt khÈu 62121 - Chi phÝ NVL trùc tiÕp SX SP XK cña ph©n x­ëng Kim hoµn 62122 - Chi phÝ NVL trùc tiÕp SX SP XK cña ph©n x­ëng S¸ng t¸c mÉu 62123 - Chi phÝ NVL trùc tiÕp SX SP XK cña ph©n x­ëng ChÕ t¸c ®¸ quý TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 6221 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cña s¶n phÈm tiªu thô trong n­íc 62211 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp SX SP trong n­íc cña ph©n x­ëng Kim hoµn 62212 - Chi phÝ nh©n trùc tiÕp SX SP trong n­íc cña ph©n x­ëng S¸ng t¸c mÉu 62213 - Chi phÝ nh©n trùc tiÕp cña ph©n x­ëng ChÕ t¸c ®¸ quý 6222 - Chi phÝ nh©n trùc tiÕp cña s¶n phÈm xuÊt khÈu 62221 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp SX SP XK cña ph©n x­ëng Kim hoµn 62222 - Chi phÝ nh©n trùc tiÕp SX SP XK cña ph©n x­ëng S¸ng t¸c mÉu 62223 - Chi phÝ nh©n trùc tiÕp SX SP XK cña ph©n x­ëng ChÕ t¸c ®¸ quý Tæ chøc hÖ thèng chøng tõ Tæ chøc chøng tõ lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn cña kÕ to¸n vµ còng lµ c«ng viÖc quan träng nhÊt, nã quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng cña c«ng t¸c kÕ to¸n sau nµy. HiÖn nay kÕ to¸n m¸y ®­îc øng dông réng r·i th× c«ng t¸c tæ chøc chøng tõ cµng ®­îc coi träng, nÕu chøng tõ cã sai sãt sÏ lµm ¶nh h­ëng ®Õn tÊt c¶ c¸c phÇn hµnh kh¸c. §Ó c«ng t¸c tæ chøc chøng tõ ®­îc hoµn thiÖn h¬n c«ng ty nªn: Th­êng xuyªn kiÓm tra gi¸m s¸t quy tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ cña c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n, nÕu ph¸t hiÖn cã sù vi ph¹m nguyªn t¾c lu©n chuyÓn chøng tõ ph¶i chÊn chØnh ngay. KÕ to¸n c«ng ty nªn hoµn thiÖn l¹i hÖ th«ng chøng tõ phôc vô cho c«ng t¸c h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh tõ c¸c chøng tõ gèc cho ®Õn c¸c b¶ng ph©n bæ theo lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt: s¶n phÈm trong n­íc, s¶n phÈm xuÊt khÈu. C¸c b¶ng ph©n bæ c«ng ty cã thÓ thiÕt kÕ l¹i theo mÉu sau: b¶ng 3 - 1: B¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô, dông cô Th¸ng n¨m S TT Ghi Cã TK Ghi Nî TK TK 152 – NVL TK 153 - C«ng cô dông cô NVL chÝnh NVL phô 1 TK 621- Chi phÝ NVLTT - SX SP trong n­íc - SX SP xuÊt khÈu 2 TK 627- Chi phÝ SXC 3 TK 154- Chi phÝ SXKDDD - SX SP trong n­íc - SX SP xuÊt khÈu 5 TK 641- Chi phÝ b¸n hµng 6 TK 642- Chi phÝ qu¶n lý Tæng céng b¶ng 3 - 2: B¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô, dông cô Th¸ng n¨m STT Ghi Cã TK Ghi Nî TK TK 334 TK 338 Tæng L­¬ng Phô cÊp TiÒn ¨n tr­a Tæng 3384 3383 Tæng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 TK 622 - SX SP trong n­íc - SX SP xuÊt khÈu 2 TK 627 3 TK 641 4 TK 642 Céng TiÕn hµnh lËp biªn b¶n giao nhËn chøng tõ b¸n hµng khi chøng tõ b¸n hµng ®­îc chuyÓn vÒ c«ng ty vµo cuèi tuÇn theo mÉu sau: B¶ng 3 - 3: C«ng ty §¸ Quý ViÖt nhËt Vijagems Biªn b¶n giao nhËn chøng tõ Tõ ngµy ®Õn ngµy th¸ng n¨m STT Lo¹i chøng tõ Sè l­îng chøng tõ Sè tiÒn 1 2 3 4 Tæng Ngµy th¸ng n¨m Ng­êi giao Ng­êi nhËn Tæ chøc hÖ thèng sæ C«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt ®ang sö dông hÖ thèng sæ NhËt ký chung lµ phï hîp víi quy m« cña c«ng ty, tÝnh chÊt quèc tÕ cña h×nh thøc sæ. Tuy nhiªn ®Ó cã thÓ thùc sù khai th¸c ®­îc kh¶ n¨ng cung cÊp th«ng tin cña h×nh thøc sæ NhËt ký chung c«ng ty nªn: §­a hÖ thèng sæ chuyªn dïng vµo c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n T¹i c«ng ty hiÖn nay c¸c nhiÖp vô thu, chi, mua hµng ph¸t sinh nhiÒu, ®Ó cã thÓ cung cÊp th«ng tin kÞp thêi cho c«ng t¸c qu¶n trÞ, hÖ thèng sæ chuyªn dïng sÏ gióp kÕ to¸n thùc hiÖn ®­îc ®iÒu ®ã. C¸c nghiÖp vô cã liªn quan ®Õn ngo¹i tÖ t¹i c«ng ty lµ kh¸ lín, v× vËy kÕ to¸n cã thÓ më Sæ nhËt ký thu, chi chi tiÕt cho tiÒn mÆt VN§ vµ tiÒn mÆt ngo¹i tÖ. §Ó theo dâi kÞp thêi t×nh h×nh mua hµng ho¸ kÕ to¸n c«ng ty ph¶i më "NhËt ký mua hµng". MÉu hÖ thèng sæ chuyªn dïng B¶ng 3 - 4: NhËt ký thu N¨m:........ Tµi kho¶n: TiÒn mÆt VN§(TGNH VN§) Sè hiÖu:1111 (1121) NT ghi sæ CT DiÔn gi¶i Sè tiÒn ghi Nî TK 111 Ghi Cã c¸c TK SH NT 511 131 112 333 .v.v. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Céng B¶ng 3 - 5: NhËt ký chi N¨m:........ Tµi kho¶n: TiÒn mÆt VN§ (TGNH VN§) Sè hiÖu:1111 (1121) NT ghi sæ CT DiÔn gi¶i Sè tiÒn ghi Cã TK 111 Ghi Nî c¸c TK SH NT 112 141 133 331 .v.v. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Céng B¶ng 3 - 6: NhËt ký mua hµng N¨m: ......... NT ghi sæ CT DiÔn gi¶i Tæng sè tiÒn ph¶i tr¶ nhµ cung cÊp C¸c lo¹i hµng ho¸ SH NT VËt t­ Hµng ho¸ dÞch vô .v.v. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Céng TiÕn hµnh h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm th«ng qua hÖ thèng sæ chi tiÕt. §Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt ®­îc chÝnh x¸c, nhanh chãng, phÇn hµnh kÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cÇn tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt theo lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt: s¶n phÈm trong n­íc, s¶n phÈm xuÊt khÈu. Do ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ hai lo¹i s¶n phÈm: s¶n phÈm trong n­íc vµ s¶n phÈm xuÊt khÈu, c«ng viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau: - Më sæ h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt theo hai lo¹i s¶n phÈm, sæ ®­îc më riªng cho tõng tµi kho¶n: 621, 622, 154 (631), 142, 335 (B¶ng 3 – 7, B¶ng 3 – 8). C¨n cø ®Ó ghi vµo sæ lµ c¸c sæ chi tiÕt TK th¸ng tr­íc vµ c¸c chøng tõ gèc, c¸c b¶ng ph©n bæ (tiÒn l­¬ng, BHXH, BHYT, vËt liÖu, dông cô, khÈu hao…). MÉu hÖ thèng sæ chi tiÕt: B¶ng 3 - 7: Sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh Th¸ng... quý ...n¨m... - Bé phËn s¶n xuÊt:.......... - S¶n phÈm (dÞch vô):....... §¬n vÞ:........ - Tµi kho¶n:..................... Sè hiÖu:........ §¬n vÞ:........ STT Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Ghi Nî TK (621, 622, 627) Sè tiÒn ghi Cã TK 621, 622, 627 SH NT T. sè Chi tiÕt Nî 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 SD§K Céng ph¸t sinh Thu håi KÕt chuyÓn SDCK B¶ng 3 - 8: Sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh Th¸ng.... n¨m.... - Bé phËn:.......... - S¶n phÈm:................. - Tµi kho¶n: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang: Sh 154 §¬n vÞ:................. STT Chøng tõ DiÔn gi¶i TK §/¦ Ghi Nî TK 154 Ghi Cã TK 154 SH NT å Chi tiÕt Nî 621 622 627 1 SD§K ´´´ 2 K/C CPNVLTT 621 ´´´ ´´´ 3 K/C CPNCTT 622 ´´´ ´´´ 4 K/C CPSXC 627 ´´´ ´´´ Céng ph¸t sinh Nî NhËp kho Göi b¸n B¸n trùc tiÕp SDCK 155 157 632 ´´´ ´´´ ´´´ ´´´ TËp hîp c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong kú cã liªn quan ®Õn hai lo¹i s¶n phÈm C¨n cø vµo “Sæ chi tiÕt TK621 (TK622)” kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp “B¶ng tËp hîp chi tiÕt chi phÝ NVLTT (CPNCTT)” cho hai lo¹i s¶n phÈm theo mÉu: B¶ng 3 - 9: C«ng ty §¸ Quý ViÖt nhËt Vijagems B¶ng tËp hîp chi tiÕt chi phÝ NVLTT ph¸t sinh trong kú Th¸ng…..n¨m…… STT ChØ tiªu Sè tiÒn SP trong n­íc SP xuÊt khÈu Toµn c«ng ty 1 2 3 4 5 1 Chi phÝ NVLTT ph¸t sinh trong kú - Chi phÝ NVL chÝnh - Chi phÝ NVL phô Tæng B¶ng 3 - 10: C«ng ty §¸ Quý ViÖt nhËt Vijagems B¶ng tËp hîp chi tiÕt chi phÝ NCTT ph¸t sinh trong kú Th¸ng…..n¨m…… STT ChØ tiªu Sè tiÒn SP trong n­íc SP xuÊt khÈu Toµn c«ng ty 1 2 3 4 5 1 Chi phÝ NCTT ph¸t sinh trong kú - Chi phÝ l­¬ng - C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng + BHXH + BHYT - Phô cÊp l­¬ng Tæng Do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt t¹i c«ng ty nªn CPSXC rÊt khã cã thÓ tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi tiÕt cho hai lo¹i s¶n phÈm ®­îc, do ®ã CPSXC ®­îc tËp hîp cho toµn c«ng ty trªn “B¶ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung” sau ®ã tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng lo¹i s¶n phÈm theo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp hoÆc theo chi phÝ NVL trùc tiÕp. Ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung theo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho hµng tiªu thô trong n­íc = Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt hµng tiªu thô trong n­íc * Tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung toµn c«ng ty Tæng chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp toµn c«ng ty Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho hµng XK = Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt hµng XK * Tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung toµn c«ng ty Tæng chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp toµn c«ng ty - Tæng hîp toµn bé chi phÝ ph¸t sinh theo kho¶n môc cho tõng lo¹i s¶n phÈm vµo cuèi kú ®Ó lµm c¬ së cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh. §ång thêi lËp “ThÎ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm” cho tõng lo¹i s¶n phÈm. C¨n cø ®Ó lËp “ThÎ tÝnh gi¸ thµnh” cho tõng lo¹i s¶n phÈm lµ thÎ tÝnh gi¸ thµnh kú tr­íc, B¶ng tËp hîp chi tiÕt chi phÝ NVLTT (CPNCTT) B¶ng ph©n bæ CPSXC, sæ h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt trong kú cho tõng lo¹i s¶n phÈm, biªn b¶n kiÓm kª - ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú… B¶ng 3 - 11: C«ng ty §¸ Quý ViÖt nhËt Vijagems B¶ng tæng hîp chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt trong kú Th¸ng…..n¨m…… STT ChØ tiªu Sè tiÒn SP trong n­íc SP xuÊt khÈu Toµn c«ng ty 1 2 3 4 5 1 Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú - Chi phÝ NVL trùc tiÕp - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp - Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ Tæng B¶ng 3 - 12: C«ng ty §¸ Quý ViÖt nhËt Vijagems ThÎ tÝnh gi¸ thµnh Th¸ng n¨m - Lo¹i s¶n phÈm:…………….. K/M CP ChØ tiªu Tæng sè Chi tiÕt chi phÝ NVLTT NCTT SXC 1 2 3 4 5 I. CPSXDD§K II. CPPSTK CPNVLTT CPNCTT CPSXC III.PS gi¶m Gi¸ thµnh IV. Tæng CPSX (I+II-III) V. CPSXDDCK VI.Gi¸ thµnh SP trong n­íc 1. Tæng gi¸ thµnh Sö dông "NhËt ký chung” theo mÉu ®Ó nghi chÐp hµng ngµy Ngµy th¸ng ghi sæ vµ ngµy th¸ng cña chøng tõ gèc kh«ng ph¶i lµ mét, nÕu kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi sæ ngay khi nghiÖp vô ph¸t sinh th× ngµy th¸ng ghi sæ vµ ngµy th¸ng cña chøng tõ cã thÓ trïng nhau, tuy nhiªn kÕ to¸n kh«ng ph¶i lóc nµo còng cã thÓ thùc hiÖn ®­îc nh­ vËy. Nªn ®Ó tr¸nh nh÷ng gian lËn vµ sai sãt cã thÓ x¶y ra th× trong mÉu sæ “NhËt ký chung” t¹i c«ng ty ph¶i cho thªm cét “Ngµy th¸ng ghi sæ”. B¶ng 3 - 13: NhËt ký chung N¨m:....... NT GS CT gèc DiÔn gi¶i §· ghi Sæ c¸i Sè hiÖu TK Sè tiÒn SH NT Nî Cã 1 2 3 4 5 6 7 8 Céng ThÎ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm “B¶ng qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm” cña c«ng ty ch­a ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c kho¶n chi phÝ mµ c«ng ty bá ra ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm, tuy nhiªn ®Ó cã thÓ lËp ®­îc thÎ tÝnh gi¸ thµnh ®Çy ®ñ cho tõng s¶n phÈm lµ rÊt khã do tÝnh ®¬n chiÕc trong s¶n phÈm cña c«ng ty. Kh«ng thÓ tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng s¶n phÈm ®­îc bëi gi¸ trÞ cña nã lµ qóa nhá. §Ó kh¾c phôc ®iÒu ®ã trong th¸ng kÕ to¸n c«ng ty cã thÓ dïng ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó tiÒn hµnh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung theo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho tõng ®¬n hµng, ®Õn cuèi th¸ng nÕu cã chªnh lÖch kÕ to¸n c«ng ty cã thÓ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh víi sè chªnh lÖch ®ã. KÕ to¸n cã thÓ x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Þnh møc b»ng c¸ch lÊy chi phÝ s¶n xuÊt chung cña th¸ng liÒn kÒ tr­íc ®ã hoÆc chi phÝ s¶n xuÊt chung trung b×nh th¸ng trong n¨m s¶n xuÊt tr­íc ®ã. Tõ chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Þnh møc th¸ng cã ®­îc tÝnh ra chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho 1 ®¬n vÞ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. VÒ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp dïng ®Ó h¹ch to¸n còng cã thÓ sö dông chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Þnh møc (chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cña th¸ng liÒn kÒ tr­íc ®ã hoÆc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trung b×nh th¸ng cña n¨m tr­íc ®ã) Do chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc h¹ch to¸n cho tõng ®¬n hµng (s¶n phÈm) trªn “B¶ng qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm” nªn viÖc tÝnh ra gi¸ trÞ chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho ®¬n hµng lµ thùc hiÖn ®­îc. CPSXC ph©n bæ cho 1 ®¬n vÞ CPNCTT = Tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung ®inh møc Tæng chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Þnh møc CPSXC ph©n bæ cho ®¬n hµng = CPSXC ph©n bæ cho 1 ®¬n vÞ CPNCTT * Tæng chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cña ®¬n hµng Tõ viÖc x¸c ®Þnh ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho tõng ®¬n hµng c«ng ty cã thÓ tiÕn hµnh lËp l¹i “B¶ng qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm” theo mÉu nh­ sau (B¶ng 3 – 12): 3.3 §iÒu kiÖn thùc hiÖn gi¶i ph¸p Mét trong nh÷ng ph­¬ng thøc chñ yÕu c¶i tiÕn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ g¾n chÆt h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm víi viÖc t¨ng c­êng vµ cñng cè chÕ ®é h¹ch to¸n néi bé. §Ó thùc hiÖn c¸c h­íng hoµn thiÖn ®· nªu trªn c«ng ty cÇn chó träng tíi c¸c ®iÒu kiÖn sau: - CÇn cã sù chØ ®¹o vµ gi¸m s¸t h¬n n÷a cña gi¸m ®èc vµ phã gi¸m ®èc c«ng ty, c¸c phßng ban, c¸c ph©n x­ëng ®Ó tæ chøc h¹ch to¸n ®Çy ®ñ c¸c chØ tiªu cÇn thiÕt ®Ó ®¸nh gi¸ ®­îc chÊt l­îng c«ng t¸c ë c¸c ph©n x­ëng. - C«ng t¸c h¹ch to¸n ë c¸c ph©n x­ëng cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt, phÈn ¸nh ®Çy ®ñ c¸c chi phÝ ph¸t sinh theo ®óng chÕ ®é. - TÊt c¶ c¸c phßng ban cÇn thùc hiÖn tèt nhiÖm vô, chøc n¨ng cña m×nh xøng ®¸ng lµ bé m¸y tham m­u cho gi¸m ®èc. - C«ng ty ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é th­ëng, ph¹t râ rµng vÒ sö dông tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ vËt t­ ®èi víi tõng ph©n x­ëng. VÒ phÇn m×nh c¸c x­ëng ph¶i th­êng xuyªn ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, b¸o c¸o t×nh h×nh sö dông vËt t­ cña x­ëng m×nh. - §èi víi kho b¶o qu¶n vËt t­ cÇn b¶o ®¶m ®óng yªu cÇu vÒ chÕ ®é an toµn, tr¸nh hiÖn t­îng mÊt m¸t. - §Ó thùc hiÖn viÖc sö dông tiÕt kiÖm tr¸nh l·ng phÝ trong kh©u s¶n xuÊt th× bé phËn kÕ to¸n x­ëng, qu¶n lý x­ëng ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ viÖc xuÊt vËt t­ ®Õn tõng c«ng nh©n, còng nh­ tiÕn ®é c«ng viÖc cña tõng ng­êi. Qu¸n triÖt ý thøc tr¸ch nhiÖm ®Õn tõng ng­êi lao ®éng, thùc hiÖn h¹ch to¸n NVL tiªu hao cho tõng s¶n phÈm vµ c©n ®èi ®Þnh møc vµ tæng tiªu hao, x¸c ®Þnh nguyªn nh©n lµm hao hôt vËt t­. VÒ phÝa c«ng ty: - Tõng b­íc n©ng cao ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng B¶o ®¶m ®êi sèng lµ kh©u ®Çu tiªn ®Ó ng­êi lao ®éng g¾n bã víi c«ng ty, ph¸t huy mäi n¨ng lùc s¸ng t¹o cña m×nh. Nh­ng muèn n©ng cao ®êi sèng cña c«ng nh©n, tr­íc hÕt ph¶i cho hä nh÷ng ®iÒu kiÖn lao ®éng tèt nhÊt, m«i tr­êng lao ®éng tèt vµ ®­îc ®µo t¹o båi d­ìng th­êng xuyªn ®Ó cã ®ñ tr×nh ®é. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, chÕ ®é nghØ ng¬i... lu«n lµ ®ßn bÈy ®Ó n©ng cao chÊt l­îng, n¨ng suÊt lao ®éng, do ®ã ph¶i lu«n ®­îc chó ý ®¶m b¶o. - CÇn t¨ng c­êng, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸n bé, c«ng nh©n ®­îc tham gia häc tËp c¸c kho¸ häc ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n. - Kh«ng ngõng x©y dùng c¬ së vËt chÊt, kü thuËt, ®æi míi c«ng nghÖ t¹o sù høng thó trong c«ng viÖc cho ng­êi lao ®éng. KÕt luËn Qua thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt t«i ®· thùc sù hiÓu ®­îc vai trß cña c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· gãp phÇn gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt tõ ®ã gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng lîi nhuËn. Nh­ vËy ®©y chÝnh lµ mét trong nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn sù tån t¹i, ph¸t triÓn vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty vÉn cßn mét sè v­íng m¾c. Do vËy víi chuyªn ®Ò thùc tËp nµy t«i hy väng sÏ gãp mét phÇn nhá trong viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng v­íng m¾c ®ã ®Ó c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. Do h¹n chÕ vÒ thêi gian vµ tr×nh ®é nªn chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. T¸c gi¶ rÊt mong nhËn ®­îc ý kiÕn ®ãng gãp cña thÇy, c« vµ c¸c b¹n. Trong thêi gian thùc tËp t«i ®· nhËn ®­îc sù h­íng dÉn rÊt tËn t×nh cña c¸c thÇy c« trong khoa, ®Æc biÖt lµ C« NguyÔn ThÞ §«ng cïng toµn thÓ ban gi¸m ®èc, c¸n bé phßng kÕ to¸n cña c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Tµi liÖu tham kh¶o 1. C¸c chuÈn Mùc KÕ to¸n quèc tÕ Do Ng©n Hµng ThÕ Giíi ph¸t hµnh - Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia 2. HÖ thèng KÕ to¸n doanh nghiÖp võa vµ nhá Chñ biªn: PGS. TS §Æng V¨n Thanh 3. . H­íng dÉn thùc hµnh kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doang nghiÖp Nhãm t¸c gi¶: PTS. Vâ V¨n NhÞ, ThS. Ph¹m Thanh Liªm, ThS. Lý Kim Huª NXB Thèng Kª n¨m 1999 4. H­íng dÉn thùc hµnh chøng tõ - sæ s¸ch - b¸o c¸o kÕ to¸n Biªn so¹n: ThS. Bïi V¨n D­¬ng - NXB Tµi ChÝnh n¨m 1999 5. KÕ to¸n Tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp Chñ biªn: TS §Æng ThÞ Loan - NXB Gi¸o Dôc n¨m 2001 6. KÕ to¸n quèc tÕ Chñ biªn: TS. NguyÔn Minh Ph­¬ng - TS. NguyÔn ThÞ §«ng - NXB Thèng Kª n¨m 2002 7. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Biªn so¹n: Vò Huy CÈn - NXB Thèng Kª 8. Lý thuyÕt h¹ch to¸n kÕ to¸n Chñ biªn: TS. NguyÔn ThÞ §«ng 9. Lý thuyÕt vµ thùc hµnh KÕ to¸n Tµi chÝnh Chñ biªn: TS. NguyÔn V¨n C«ng - NXB Tµi ChÝnh n¨m 2000 10. 400 S¬ ®å KÕ to¸n Tµi chÝnh Chñ biªn: TS. NguyÔn V¨n C«ng - NXB Tµi ChÝnh 11. T¹p chÝ kÕ to¸n - KiÓm to¸n 12. Tµi liÖu néi bé cña c«ng ty §¸ Quý ViÖt NhËt