Luận văn Tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng ở Công ty Xi măng-Đá-Vôi Phú Thọ

ty cã phßng kÕ to¸n trung t©m, tiÕn hµnh nhËn chøng tõ cña c¸c ®¬n vÞ phô thuéc göi vÒ ®Ó tiÕn hµnh ghi sæ kÕ to¸n vµ lËp sæ s¸ch b¸o c¸o Tµi chÝnh toµn C«ng ty. HiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông h×nh thøc tæ chøc kÕ to¸n NhËt ký chøng tõ, nh×n chung ®ang cßn phï hîp víi ®iÒu kiÖn còng nh­ m« h×nh tæ chøc hiÖn nay cña C«ng ty. H×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chøng tõ gåm cã c¸c lo¹i sæ sau: +NhËt ký chøng tõ. +B¶ng kª. +Sæ kÕ to¸n chi tiÕt. +Sæ c¸i. C«ng ty ®ang sö dông c¸c NhËt ký chøng tõ sau: +NKCT sè 1: Ghi cã TK 111. +NKCT sè 2: Ghi cã TK 112. +NKCT sè 3: Ghi cã TK 113. +NKCT sè 4: Ghi cã c¸c TK 311, 315, 341, 342. +NKCT sè 5: Ghi cã TK 331. +NKCT sè 6: Ghi cã TK 151. +NKCT sè 7: Ghi cã c¸c TK 152, 153, 154, 214, 334, 338, 621, 622, 627, ... +NKCT sè 8: Ghi cã c¸c TK 155, 131, 511, 632. +NKCT sè 9: Ghi cã TK 211, 213. +NKCT sè 10: Ghi cã c¸c TK 136, 141, 333, 336, 338. S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ (S¬ ®å 4) Chøng tõ gèc vµ c¸c b¶ng ph©n bæ ThÎ vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt NhËt ký chøng tõ B¶ng kª B¶ng tæng hîp chi tiÕt Sæ c¸i B¸o c¸o tµi chÝnh Ghi chó: :Ghi hµng ngµy : Ghi cuèi th¸ng :KiÓm tra, ®èi chiÕu 2.2 thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n B¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë c«ng ty xi m¨ng ®¸ v«i phó thä. 2.2.1 C¸c ph­¬ng thøc b¸n hµng t¹i C«ng ty Xi m¨ng §¸ V«i Phó Thä. Do C«ng ty thuéc lo¹i h×nh doanh nghiÖp s¶n xuÊt Xi m¨ng lß ®øng, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra nh»m phôc vô cho ngµnh x©y dùng (vËt liÖu x©y dùng) vµ chñ yÕu phôc vô nhu cÇu x©y dùng trong tØnh vµ mét sè c¸c tØnh l©n cËn. Do tÝnh chÊt vµ vai trß cña s¶n phÈm, do ®ã s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ph¶i ®¶m b¶o chÊt l­îng, quy c¸ch phÈm chÊt tr­íc khi nhËp kho còng nh­ tr­íc khi xuÊt b¸n cho ng­êi tiªu dïng. NÕu s¶n phÈm kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng, kh«ng ®óng quy c¸ch phÈm chÊt sÏ kh«ng nh÷ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn cña C«ng ty, mµ cßn ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn chÊt l­îng thi c«ng cña c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c¬ së h¹ tÇng trong toµn tØnh còng nh­ trªn c¶ n­íc. ChÝnh v× vËy viÖc s¶n phÈm lu«n æn ®Þnh chÊt l­îng vµ quy c¸ch, mÉu m·, phÈm chÊt lµ môc tiªu hµng ®Çu cña C«ng ty. §ång thêi C«ng ty còng ®Æt vai trß quan träng trong c«ng t¸c tiªu thô, tiÕp cËn vµ më réng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm. C«ng ty Xi m¨ng §¸ V«i Phó Thä cam kÕt ®¶m b¶o chÊt l­îng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ cung øng s¶n phÈm Xi m¨ng PORTLAND PC 30 TCVN-2682-1992, nh»m lu«n tháa m·n mäi yªu cÇu cña kh¸ch hµng vÒ chÊt l­îng, sè l­îng, gi¸ c¶ vµ dÞch vô. C«ng ty coi chÊt l­îng lµ nhiÖm vô träng t©m cña m×nh, ®Ó ®¹t ®­îc chÊt l­îng C«ng ty thùc hiÖn tèt nguyªn t¾c sau: +Quan hÖ chÆt chÏ víi kh¸ch hµng, ®Ó ®¶m b¶o r»ng mäi s¶n phÈm cña m×nh tháa m·n ®­îc c¸c yªu cÇu cña hä. +Coi c¸c nhµ cung øng vËt t­, nguyªn, nhiªn liÖu lµ bé phËn liªn kÕt cña C«ng ty. C«ng ty cã tr¸ch nhiÖm gióp ®ì ®Ó c¸c nhµ cung øng cã hÖ thèng ®¶m b¶o chÊt l­îng, ®ñ cung øng cho C«ng ty nh÷ng vËt t­, nguyªn, nhiªn liÖu cã chÊt l­îng æn ®Þnh, tháa m·n yªu cÇu cña C«ng ty. +Tæ chøc gi¸o dôc vµ ®µo t¹o nh©n viªn, sao cho mäi ng­êi ®Òu cã kü n¨ng cÇn thiÕt ®Ó kh«ng ngõng c¶i tiÕn, thùc hiÖn c«ng viÖc ®¹t kÕt qu¶ trong mäi ho¹t ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. +Duy tr× mét hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng phï hîp víi tiªu chuÈn ISO 9001-2000. Mäi nh©n viªn ®Òu hiÓu vµ thùc hiÖn nghiªm tóc nh÷ng quy ®Þnh vÒ chÊt l­îng cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc cña m×nh. HiÖn nay C«ng ty chñ yÕu ¸p dông ph­¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp. Bªn c¹nh ®ã cßn cã c¸c ®¹i lý ho¹t ®éng d­íi h×nh thøc c¸c ®¹i lý ký göi, do ®ã khi xuÊt giao hµng cho c¸c ®¹i lý th× ch­a ®­îc coi lµ tiªu thô vµ ch­a h¹ch to¸n vµo doanh thu b¸n hµng, v× vËy C«ng ty sö dông TK 157- “Hµng göi b¸n” ®Ó h¹ch to¸n. Ngoµi ra C«ng ty cßn ¸p dông ph­¬ng thøc b¸n hµng theo h×nh thøc hµng ®æi hµng. Kh¸ch hµng trong tr­êng hîp nµy chñ yÕu lµ c¸c ®¬n vÞ cã quan hÖ víi C«ng ty, trong viÖc cung cÊp nguyªn vËt liÖu ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt cña C«ng ty. Chñ yÕu lµ c¸c ®¬n vÞ cung cÊp ®¸, than, ®Êt, phô gia... vµ ®æi lÊy Xi m¨ng cña C«ng ty. Víi h×nh thøc nµy C«ng ty sÏ gi÷ ®­îc mèi quan hÖ l©u dµi víi c¸c ®¬n vÞ ®èi t¸c, æn ®Þnh nguyªn vËt liÖu, ®¸p øng tiÕn ®é s¶n xuÊt cña C«ng ty, ®ång thêi ®¶m b¶o ®­îc viÖc tiªu thô hµng æn ®Þnh. Víi viÖc ¸p dông ph­¬ng thøc b¸n hµng nh­ vËy, cho nªn hiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông mét sè h×nh thøc thanh to¸n nh­ sau: +H×nh thøc thanh to¸n nhanh: Chñ yÕu lµ c¸c kh¸ch hµng kh«ng th­êng xuyªn, mua víi khèi l­îng hµng kh«ng lín vµ th­êng lµ thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt. +H×nh thøc thanh to¸n chËm (b¸n chÞu): Víi h×nh thøc nµy C«ng ty cho phÐp kh¸ch hµng thanh to¸n sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh vµ kÕ to¸n më sæ chi tiÕt ®Ó theo dâi t×nh h×nh thanh to¸n cña kh¸ch hµng. Trong tr­êng hîp nµy th× kh¸ch hµng chñ yÕu lµ c¸c ®¬n vÞ, c¸c ®Þa ph­¬ng trong vµ ngoµi tØnh mua víi khèi l­îng lín vµ th­êng xuyªn. +Thanh to¸n qua ng©n hµng: Kh¸ch hµng chñ yÕu lµ c¸c ®¬n vÞ cã mèi quan hÖ th­êng xuyªn, l©u dµi víi C«ng ty vµ mua víi khèi l­îng lín. Kh¸ch hµng th«ng qua ng©n hµng cña m×nh lËp ñy nhiÖm chi hoÆc sÐc chuyÓn kho¶n, trªn ®ã ghi râ tªn ®¬n vÞ nhËn tiÒn-C«ng ty Xi m¨ng §¸ V«i Phó Thä, m· tµi kho¶n... Ng©n hµng cña C«ng ty sÏ b¸o cã cho C«ng ty. Khi ®ã kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh ghi vµo hãa ®¬n b¸n hµng, víi néi dung: ®· nhËn ®­îc sÐc Sè... Ngµy... Th¸ng... N¨m... +Thanh to¸n b»ng vËt t­: Trong tr­êng hîp b¸n hµng theo ph­¬ng thøc hµng ®æi hµng. 2.2.2 KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n ë C«ng ty Xi m¨ng §¸ V«i Phó Thä. Lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh, nªn c¸c s¶n phÈm xuÊt b¸n ®Òu tõ bé phËn s¶n xuÊt hoµn thµnh nhËp kho. Do ®ã ®Ó tÝnh gi¸ vèn cña hµng xuÊt b¸n, kÕ to¸n b¸n hµng cña C«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¸ b×nh qu©n. Gi¸ thùc tÕ TP nhËp trong kú Gi¸ thùc tÕ TP tån ®Çu kú §¬n gi¸ b×nh qu©n + Sè l­îng thùc tÕ TP nhËp trong kú Sè l­îng thùc tÕ TP tån ®Çu kú = + Sè l­îng TP xuÊt kho trong kú §¬n gi¸ b×nh qu©n Gi¸ thµnh thùc tÕ TP xuÊt kho trong kú = x Cô thÓ trong quý 4 n¨m 2004. Gåm cã: +Sè l­îng thµnh phÈm tån kho ®Çu kú lµ9.888,02 tÊn, víi trÞ gi¸ thùc tÕ lµ 4.520.713,569 n®. +Sè l­îng thµnh phÈm nhËp kho trong kú lµ 38.681 tÊn, víi gi¸ trÞ thùc tÕ lµ 17.955.808 n®. Do ®ã ®¬n gi¸ b×nh qu©n cña thµnh phÈm xuÊt kho trong kú sÏ lµ: 17.955.808 4.520.713, 569 §¬n gi¸ b×nh qu©n + + 9.888,02 38.681 = = = 462,775 + + (n®/tÊn) VËy gi¸ trÞ thùc tÕ cña thµnh phÈm xuÊt kho trong kú sÏ lµ: TrÞ gi¸ thùc tÕ TP xuÊt kho trong kú = 462,775 x 39.691 = 18.368.002,53 n®. Cuèi quý kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo Sæ c¸i TK 632 theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 632: 18.368.002,53 Cã TK 155: 18.368.002,53 §ång thêi kÕt chuyÓn sang TK 911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh: Nî TK 911: 18.368.002,53 Cã TK 632: 18.368.002,53 ViÖc tÝnh to¸n vµ h¹ch to¸n trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n do kÕ to¸n tr­ëng ®¶m nhiÖm. Trong quý kÕ to¸n kh«ng tiÕn hµnh lËp b¶ng tÝnh trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n cho tõng lÇn nhËp, xuÊt mµ cuèi quý kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp B¶ng kª tæng hîp nhËp, xuÊt, tån kho thµnh phÈm ®Ó theo dâi chØ tiªu sè l­îng(Xem biÓu 01). B¶ng kª tæng hîp nhËp, xuÊt, tån kho thµnh phÈm quý 4 n¨m 2004. (BiÓu 01) Tªn s¶n phÈm §¬n vÞ tÝnh Tån kho ®Çu kú NhËp kho trong kú XuÊt kho trong kú Tån kho cuèi kú Xi m¨ng PCB 30 TÊn 9.888,02 38.681 39.691 8.878,02 §¸ c¸c lo¹i M3 17.430,13 9.796,1 27.226,23 2.2.3 KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng ë C«ng ty Xi m¨ng §¸ V«i Phó Thä. 2.2.3.1 Chøng tõ, tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n sö dông. *Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông: KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong C«ng ty sö dông mét sè tµi kho¶n sau: TK511- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô. Trong ®ã: +TK 5112- Doanh thu b¸n s¶n phÈm. +TK 5113- Doanh thu vËn t¶i. Ngoµi ra cßn cã TK: 111, 112, 131, 3331, 632, 641, 642, 911... *Chøng tõ sö dông: Lµ c¸c chøng tõ thu, chi, hãa ®¬n b¸n hµng (Hãa ®¬n GTGT), ñy nhiÖm chi cña ng©n hµng (trong tr­êng hîp thanh to¸n qua ng©n hµng),... *Sæ kÕ to¸n sö dông: HiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chøng tõ, do ®ã kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng sö dông nh÷ng sæ s¸ch kÕ to¸n sau. +Sæ chi tiÕt sè 4: Theo dâi TK 131 “Ph¶i thu cña kh¸ch hµng”. +B¶ng kÕ sè 5: TËp hîp chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. +B¶ng kª sè 8: NhËp, xuÊt, tån kho thµnh phÈm. +B¶ng kª sè 11: Theo dâi TK 131 “Ph¶i thu cña kh¸ch hµng”. +B¶ng kª hãa ®¬n, chøng tõ hµng hãa, dÞch vô mua vµo (MÉu 03- GTGT). +B¶ng kª hãa ®¬n, chøng tõ hµng hãa b¸n ra (MÉu 02- GTGT). +B¶ng kª hãa ®¬n, chøng tõ vËn t¶i. +B¶ng kª: Doanh thu tiªu thô s¶n phÈm vµ doanh thu vËn t¶i. +NhËt ký chøng tõ sè 8: Theo dâi c¸c TK: 155, 156, 131, 511, 632, 641, 642, 3331, 911... +Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n liªn quan. ... ... 2.2.3.2 Tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng t¹i C«ng ty. C«ng ty Xi m¨ng §¸ V«i Phó Thä tiÕn hµnh h¹ch to¸n doanh thu b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ®Þnh kú vµo cuèi quý. Hµng quý c¨n cø vµo sè l­îng thµnh phÈm xuÊt b¸n, gi¸ vèn hµng b¸n vµ gi¸ b¸n, kÕ to¸n tiÕn hµnh x¸c ®Þnh doanh thu thµnh phÈm tiªu thô trong quý. *Tr­êng hîp b¸n hµng thu tiÒn ngay vµ b¸n theo hîp ®ång. Tr­íc hÕt phßng kÕ to¸n kiªm b¸n hµng c¨n cø vµo yªu cÇu cña kh¸ch hµng hoÆc c¨n cø vµo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt ®Ó viÕt hãa ®¬n b¸n hµng (Hãa ®¬n GTGT-BiÓu 02). Ho¸ ®¬n (GTGT) MÉu sè: 01 GTKT – 3LL Ngµy 01 th¸ng 10 n¨m 2004 02 -B (Liªn 2: Giao kh¸ch hµng) CB 4730 §¬n vÞ b¸n hµng: C«ng ty Xi m¨ng §¸ V«i Phó Thä. §Þa chØ:ThÞ trÊn Thanh Ba-Thanh Ba-Phó Thä. §iÖn tho¹i: Sè hiÖu TK: 2600116271 Hä, tªn ng­êi mua: ……………………. §¬n vÞ: Cty X©y Dùng Hïng V­¬ng. §Þa chØ:TT Phong Ch©u-Phï Ninh-Phó Thä. H×nh thøc thanh to¸n: VND (®vt:1000 ®) MS : 2600216351 STT Tªn hµng ho¸ dÞch vô §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn 1. Xi m¨ng PCB30 TÊn 77 650 50.050 Céng tiÒn hµng: 50.050 ThuÕ suÊt GTGT: 10% TiÒn thuÕ GTGT: 4.550 Tæng céng tiÒn thanh to¸n: 50.050 Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷: N¨m m­¬i triÖu kh«ng tr¨m n¨m m­¬i ngh×n ®ång. Ng­êi mua hµng KÕ to¸n tr­ëng Thñ tr­ëng ®¬n vÞ (Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn) Liªn 1- L­u gi÷ t¹i phßng kÕ to¸n kiªm b¸n hµng. Liªn 2- Giao cho kh¸ch hµng. Liªn 3- Dïng ®Ó xuÊt kho thµnh phÈm. Sau ®ã sÏ chuyÓn sang cho phßng kÕ to¸n. NÕu kh¸ch hµng thanh to¸n ngay cho C«ng ty b»ng tiÒn mÆt. KÕ to¸n b¸n hµng sÏ tiÕn hµnh viÕt phiÕu thu (BiÓu 03). PhiÕu thu nµy sÏ ®­îc viÕt thµnh 2 liªn. Liªn 1- Do phßng kÕ to¸n l­u gi÷. Liªn 2- Giao cho kh¸ch hµng, ®Ó kh¸ch hµng thanh to¸n víi thñ quü. (BiÓu 03) phiÕu thu tiÒn mÆt Ngµy 04 / 10 / 2004 NhËn cña anh §ång. §Þa chØ: X· §an Hµ- HuyÖn H¹ Hßa. VÒ kho¶n: Tr¶ tiÒn mua Xi m¨ng. Sè tiÒn lµ: 3.900.000® (b»ng ch÷: Ba triÖu chÝn tr¨m ngµn ®ång) KÌm chøng tõ gèc. KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp biÓu Thñ quü (Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn) Sau ®ã c¨n cø vµo Liªn 3 hãa ®¬n GTGT vµ Liªn 1 phiÕu thu. §©y lµ nh÷ng chøng tõ gèc lµm b»ng chøng cho c¸c sè liÖu ghi sæ. KÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo B¶ng kª doanh thu tiªu thô s¶n phÈm xi m¨ng theo ®Þnh kho¶n. Nî TK 111- Tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n. Cã TK 5111- Doanh thu tiªu thô ch­a cã thuÕ. Cã TK 3331- ThuÕ GTGT ph¶i nép. VÝ dô : Ngµy 04/10/2004 anh §ång ë huyÖn H¹ Hßa mua 6 tÊn xi m¨ng víi h×nh thøc thanh to¸n ngay b»ng tiÒn mÆt. KÕ to¸n tiÕn hµnh viÕt vµo hãa ®¬n sè 150, ®ång thêi viÕt vµo phiÕu thu sè 7431 vµ ghi vµo B¶ng kª doanh thu tiªu thô s¶n phÈm xi m¨ng theo ®Þnh kho¶n sau : Nî TK 111 : 3.900 Cã TK 5111 : 3.545,5 Cã TK 3331 : 354,5 NÕu kh¸ch hµng thanh to¸n chËm theo hîp ®ång (h×nh thøc b¸n chÞu ). Th× kÕ to¸n h¹ch to¸n nh­ sau : Nî TK 131- Tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n. Cã TK 5111- Doanh thu tiªu thô ch­a cã thuÕ. Cã TK 3331- ThuÕ GTGT ph¶i nép. VÝ dô : Ngµy 01/11/2004 c¨n cø vµo hîp ®ång kinh tÕ víi UBND huyÖn L©m Thao mua víi sè l­îng xi m¨ng lµ 10 tÊn. KÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo Sæ chi tiÕt ph¶i thu cña kh¸ch hµng, ®ång thêi víi viÖc ghi vµo B¶ng kª sè 11 theo ®Þnh kho¶n nh­ sau : Nî TK 131 :6.500 Cã TK 5111:5909 Cã TK 3331: 591 Tr­êng hîp kh¸ch hµng thanh to¸n tiÒn d­íi h×nh thøc chuyÓn kho¶n qua ng©n hµng (ñy nhiÖm chi, SÐc chuyÓn kho¶n). +NÕu kh¸ch hµng dïng ñy nhiÖm chi hoÆc SÐc chuyÓn kho¶n t¹i thêi ®iÓm giao hµng. Th× kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo B¶ng kª doanh thu tiªu thô s¶n phÈm xi m¨ng theo ®Þnh kho¶n : Nî TK 112-Tæng sè tiÒn thanh to¸n. Cã TK 5111- Doanh thu tiªu thô ch­a cã thuÕ. Cã TK 3331- ThuÕ GTGT ph¶i nép. VÝ dô : Ngµy 01/12/2004 UBND huyÖn Thanh Thñy mua 14 tÊn xi m¨ng víi h×nh thøc thanh to¸n b»ng ñy nhiÖm chi. KÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo B¶ng kª doanh thu tiªu thô s¶n phÈm xi m¨ng, theo ®Þnh kho¶n sau : Nî TK 112 : 9.100 Cã TK 5111 :8.272,7 Cã TK 3331 :827,3 +NÕu kh¸ch hµng dïng ñy nhiÖm chi hoÆc SÐc chuyÓn kho¶n ®Ó thanh to¸n nî tiÒn mua hµng theo hîp ®ång. Th× kÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n : Nî TK 112- Tæng gi¸ thanh to¸n. Cã TK 131-Tæng gi¸ thanh to¸n. +Tr­êng hîp kh¸ch hµng mua hµng thanh to¸n ngay b»ng tiÒn mÆt, hoÆc tiÒn göi ng©n hµng, nh­ng ch­a nhËn hµng ngay mµ sang quý sau kh¸ch hµng míi tiÕn hµnh nhËn hµng. KÕ to¸n tiÕn hµnh ghi sæ theo tr×nh tù sau : -Khi nhËn tiÒn kÕ to¸n ghi vµo hãa ®¬n ch­a nhËn hµng trong quý theo ®Þnh kho¶n : Nî TK 111, 112 Cã TK 331 -Sang quý sau khi kh¸ch hµng tiÕn hµnh nhËn hµng. Phßng kÕ to¸n nhËn ®­îc hãa ®¬n cña kho göi vÒ, th× tiÕn hµnh h¹ch to¸n vµ ghi vµo B¶ng kª doanh thu tiªu thô s¶n phÈm xi m¨ng theo ®Þnh kho¶n : Nî TK 331 Cã TK 5111 Cã TK 3331 VÝ dô : Ngµy 18/09/2004 anh Hßa c«ng nh©n cña C«ng ty mua 1 tÊn xi m¨ng vµ thanh to¸n ngay b»ng tiÒn mÆt. Nh­ng anh Hßa ch­a tiÕn hµnh nhËn hµng ngay, mµ cho tíi ngµy 05/10/2004 míi nhËn hµng. KÕ to¸n tiÕn hµnh ghi sæ nh­ sau : Khi nhËn tiÒn, kÕ to¸n ghi vµo hãa ®¬n ch­a nhËn hµng, ®ång thêi ghi vµo phiÕu thu 6314 ngµy 18/09/2004, theo ®Þnh kho¶n : Nî TK 111 :650 Cã TK 331 :650 Sang quý sau (ngµy 05/10/2004), khi anh Hßa nhËn hµng. KÕ to¸n c¨n cø vµo Hãa ®¬n cña kho göi vÒ tiÕn hµnh ghi vµo B¶ng kª doanh thu tiªu thô s¶n phÈm xi m¨ng theo ®Þnh kho¶n : Nî TK 331 :650 Cã TK 5111 :590,9 Cã TK 3331 :59,1 +Tr­êng hîp s¶n phÈm xi m¨ng sö dông cho viÖc söa ch÷a nhá trong C«ng ty. Khi cã nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo B¶ng kª doanh thu tiªu thô s¶n phÈm xi m¨ng theo ®Þnh kho¶n. Nî TK 627 Cã TK 5111 Cã TK 3331 §ång thêi ghi : Nî TK 3331 Cã TK 133 *Tr­êng hîp b¸n hµng theo h×nh thøc hµng ®æi hµng. Tr­íc hÕt kÕ to¸n c¨n cø vµo Hãa ®¬n GTGT cña hµng ®­a ®i ®æi. KÕ to¸n tiÕn hµnh ghi theo ®Þnh kho¶n. Nî TK 131-Tæng gi¸ thanh to¸n. Cã TK 5111- Doanh thu tiªu thô s¶n phÈm ch­a cã thuÕ. Cã TK 3331- ThuÕ GTGT cña hµng ®­a ®i ®æi. Khi nhËp kho vËt t­ hµng hãa. KÕ to¸n ghi : Nî TK 152- Gi¸ ch­a cã thuÕ. Nî TK 133- ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ. Cã TK 331- Tæng gi¸ thanh to¸n. Cuèi quý. KÕ to¸n tiÕn hµnh ®èi chiÕu ®Ó bï trõ vµ ghi : Nî TK 331 Cã TK 131 Ngoµi doanh thu tiªu thô s¶n phÈm xi m¨ng. C«ng ty cßn cã kho¶n thu dÞch vô vËn t¶i xi m¨ng, trong tr­êng hîp b¸n giao hµng t¹i ®¬n vÞ mua hoÆc vËn chuyÓn xi m¨ng cho kh¸ch hµng theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng (®¬n vÞ mua). Sè doanh thu vËn t¶i lµ sè c­íc phÝ vËn chuyÓn vµ ph¶i chÞu møc thuÕ suÊt thuÕ GTGT lµ 5%. Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n doanh thu vËn t¶i còng gièng nh­ qu¸ tr×nh h¹ch to¸n doanh thu tiªu thô s¶n phÈm xi m¨ng. §Ó theo dâi qu¸ tr×nh tiªu thô. Hµng ngµy c¨n cø vµo Hãa ®¬n GTGT, phiÕu thu, phiÕu xuÊt kho thµnh phÈm. KÕ to¸n tiÕn hµnh më B¶ng kª doanh thu tiªu thô s¶n phÈm xi m¨ng vµ B¶ng kª doanh thu vËn t¶i ®Ó theo dâi. B¶ng kª nµy ®­îc theo dâi hµng quý, cuèi mçi quý kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh céng sæ ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng cña toµn bé sè hµng xuÊt b¸n (biÓu 04 vµ biÓu 05). (BiÓu 04) B¶ng kª doanh thu tiªu thô Xi m¨ng- Quý 4 n¨m 2004. Ngµy, th¸ng Tªn s¶n phÈm §VT Sè l­îng §¬n gi¸ (1000®) Thµnh tiÒn (1000®) 01-th10 Xi m¨ng PCB 30 TÊn 70 650 45.500 04-th10 Xi m¨ng PCB 30 TÊn 6 650 3.900 ... ... ... ... ... ... 31-th12 Xi m¨ng PCB 30 TÊn 58 650 37.700 Céng 39.691 25.799.150 (BiÓu 05) b¶ng kª doanh thu vËn t¶i- quý 4 n¨m 2004. Ngµy, th¸ng Tªn dÞch vô §VT Sè l­îng §¬n gi¸ (1000®) Thµnh tiÒn (1000®) 01-th10 VËn chuyÓn xi m¨ng km 350 2 700 04-th10 VËn chuyÓn xi m¨ng km 20 2 40 ... ... ... ... ... ... 31-th12 VËn chuyÓn xi m¨ng km 440 2 880 Céng 265.763 531.526 *C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng. HiÖn nay C«ng ty ch­a sö dông mét chÝnh s¸ch nµo trong thanh to¸n nh­ gi¶m gi¸, chiÕt khÊu b¸n hµng ®èi víi kh¸ch hµng mua víi khèi l­îng lín, thanh to¸n tr­íc thêi h¹n. V× vËy ch­a khuyÕn khÝch kh¸ch hµng thanh to¸n nhanh tiÒn hµng ®Ó t¹o vßng quay vèn nhanh. §©y lµ mét vÊn ®Ò cÇn xem xÐt thªm ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh tiªu thô vµ tuÇn hoµn vèn. Ngoµi ra sè hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, do kh«ng ®óng quy c¸ch phÈm chÊt hay kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng hÇu nh­ lµ kh«ng cã. NÕu cã s¶n phÈm sai quy c¸ch phÈm chÊt, hay kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng th× C«ng ty sÏ tiÕn hµnh xö lý ngay tr­íc khi nhËp kho còng nh­ xuÊt kho thµnh phÈm. Do vËy hiÖn nay C«ng ty kh«ng cã kho¶n nµo lµm gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng. *KÕ to¸n thanh to¸n víi ng­êi mua : Trong vÊn ®Ò tiªu thô s¶n phÈm ngoµi viÖc theo dâi doanh thu b¸n hµng, c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu, th× viÖc theo dâi c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng còng rÊt quan träng. Cã kh¸ch hµng th× C«ng ty míi tiªu thô ®­îc s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, tuy nhiªn kh«ng ph¶i kh¸ch hµng nµo còng ®­îc C«ng ty ­u tiªn b¸n chÞu. Bëi v× nÕu qu¸ nhiÒu kh¸ch hµng mua chÞu vµ sè tiÒn mua chÞu qu¸ lín, th× sè vèn l­u ®éng cña C«ng ty sÏ bÞ chiÕm dông lín, tõ ®ã kh«ng lµm t¨ng vßng quay vèn l­u ®éng, dÉn ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn kÐm, ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Do vËy viÖc theo dâi, ®«n ®èc, thanh to¸n nî lµ viÖc quan träng, ®ßi hái ph¶i ®­îc theo dâi chÆt chÏ, liªn tôc ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c kh¸ch hµng thanh to¸n ®óng thêi h¹n, ®¶m b¶o ®ñ vèn l­u ®éng cho C«ng ty. §Ó tiÖn theo dâi nh÷ng kh¸ch hµng ®· ký kÕt hîp ®ång dµi h¹n víi C«ng ty, ®­îc phÐp mua chÞu. KÕ to¸n b¸n hµng tiÕn hµnh më sæ chi tiÕt ®èi t­îng thanh to¸n vµ B¶ng kª sè 11 (TK 131- Ph¶i thu cña kh¸ch hµng) ®Ó theo dâi. Hµng ngµy khi cã kh¸ch hµng ®Õn mua hµng, kÕ to¸n b¸n hµng ph¶i kiÓm tra tÝnh ph¸p lý cña c¸c hãa ®¬n GTGT råi tiÕn hµnh theo dâi c«ng nî nh­ sau : +C¨n cø vµo hãa ®¬n GTGT kÕ to¸n sÏ ph©n lo¹i tõng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh víi c¸c hãa ®¬n thanh to¸n, ®Ó ghi vµo sæ chi tiÕt ®èi t­îng thanh to¸n theo tõng m· kh¸ch hµng. C¨n cø vµo sè hãa ®¬n, ngµy lËp ®Ó ghi vµo ngµy th¸ng, sè chøng tõ. C¨n cø vµo sè tiÒn cÇn ph¶i thu trªn hãa ®¬n ®Ó ghi vµo cét tiÒn nî, khi kh¸ch hµng tr¶ nî, kÕ to¸n ph¶i lËp phiÕu thu vµ chuyÓn sang cho thñ quü thu tiÒn. C¨n cø vµo sè tiÒn mµ kh¸ch hµng tr¶ ®Ó ghi vµo cét tiÒn cã. Cuèi th¸ng kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp sè ph¸t sinh nî, sè ph¸t sinh cã ®Ó tÝnh ra sè d­ cña kh¸ch hµng, cßn sè d­ ®Çu kú chÝnh lµ sè d­ cuèi th¸ng tr­íc chuyÓn sang. +Cuèi th¸ng kÕ to¸n tæng hîp sè liÖu tõ c¸c sæ chi tiÕt ®èi t­îng thanh to¸n ®Ó lËp B¶ng kª sè 11  KÕt cÊu cña sæ chi tiÕt ®èi t­îng thanh to¸n vµ b¶ng kª sè 11 (Xem biÓu 06 vµ biÓu 07).  *KÕ to¸n thuÕ GTGT ph¶i nép. Tµi kho¶n sö dông : HiÖn nay ®Ó theo dâi thuÕ GTGT ®Çu ra vµ thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ. C«ng ty sö dông 2 tµi kho¶n : +TK 133- ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ : Ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ vµ cßn ®­îc khÊu trõ. +TK 3331- ThuÕ GTGT ph¶i nép : Ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ph¶i nép, ®· nép vµ cßn ph¶i nép vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc. C«ng ty Xi m¨ng §¸ V«i Phó Thä lµ ®èi t­îng nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ. Cho nªn phÇn thuÕ GTGT ®­îc h¹ch to¸n riªng khái doanh thu vµ ®­îc x¸c ®Þnh : ThuÕ GTGT ®Çu vµo ThuÕ GTGT ph¶i nép ThuÕ GTGT ®Çu ra = - Trong ®ã : Tæng sè thuÕ GTGT ghi trªn hãa ®¬n GTGT mua hµng hãa, dÞch vô ThuÕ GTGT ®Çu vµo = ThuÕ GTGT ®Çu ra ThuÕ suÊt thuÕ GTGT cña hµng hãa, dÞch vô ®ã Gi¸ tÝnh thuÕ cña hµng hãa, dÞch vô chÞu thuÕ b¸n ra = x Tæng gi¸ b¸n ®· cã thuÕ GTGT Tæng gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT Ngoµi ra viÖc x¸c ®Þnh thuÕ GTGT ®Çu ra cßn cã thÓ x¸c ®Þnh b»ng c¸ch : = 1.1 Tæng gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT Tæng gi¸ thanh to¸n ThuÕ GTGT ®Çu ra = - VÝ dô : Ngµy 04/10/2004 anh §ång- H¹ Hßa mua 6 tÊn Xi m¨ng víi gi¸ 650 n®/ tÊn. VËy gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT lµ : 650 :1,1=590,91 KÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ®Þnh kho¶n nh­ sau : Nî TK 111 :650 x 6= 3900 Cã TK 5111 : 590,91 x6 = 3545,5 Cã TK 3331 : 3900- 3545,5 = 354,5 Môc ®Ých cña viÖc ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy lµ nh»m tæng gi¸ thanh to¸n (gi¸ b¸n) ®­îc trßn sè vµ viÖc tÝnh to¸n, tiÕn hµnh céng sæ mét c¸ch dÔ dµng. HiÖn nay C«ng ty ¸p dông møc thuÕ suÊt thuÕ GTGT ®èi víi hµng hãa, dÞch vô nh­ sau : +Møc thuÕ suÊt thuÕ GTGT 10% : §èi víi s¶n phÈm tiªu thô cña C«ng ty. +Møc thuÕ suÊt thuÕ GTGT 5% : §èi víi dÞch vô vËn chuyÓn cña C«ng ty. §Ó x¸c ®Þnh sè thuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ, cßn ®­îc khÊu trõ hay sè thuÕ GTGT ®· nép, cßn ph¶i nép cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. KÕ to¸n b¸n hµng ph¶i tËp hîp ®­îc sè thuÕ GTGT ®Çu vµo vµ sè thuÕ GTGT ®Çu ra cña hµng hãa, dÞch vô b¸n ra trong kú ®Ó cuèi th¸ng tÝnh ra sè thuÕ GTGT ph¶i nép. PhÇn thuÕ GTGT ®Çu ra cña hµng hãa, dÞch vô b¸n ra ®­îc theo dâi trªn B¶ng kª hãa ®¬n, chøng tõ, hµng hãa, dÞch vô b¸n ra. (MÉu 02/GTGT- BiÓu 08). (BiÓu –08) b¶ng kª hãa ®¬n, chøng tõ hµng hãa dÞch vô b¸n ra KÌm theo tê khai thuÕ GTGT - th¸ng 10 / 2004 M· sè thuÕ:2600116271 Tªn ®¬n vÞ: C«ng ty Xi m¨ng §¸ V«i Phó Thä. §Þa chØ: T.T Thanh Ba-Thanh Ba- Phó Thä. §VT: 1000® Chøng tõ Tªn kh¸ch hµng Doanh sè b¸n ch­a cã thuÕ ThuÕ GTGT Ghi chó Sè H§ Ngµy 1 2 3 4 5 6 143 1/10 C.ty XD Hïng V­¬ng 45.500 4.550 200 12/10 ChÞ TuyÕt - ThÞ trÊn Thanh Ba 4.136,4 413,6 310 22/10 Anh Khu – Yªn LËp 8.863,6 886,4 315 25/10 Anh Nguyªn -L©m Thao 11.818,2 1.181,8 317 26/10 Anh M¹nh- ViÖt Tr× 14.772,7 1.477,3 ... ... ... 325 29/10 ChÞ Hång- Tuyªn Quang 29.545,5 2.954,5 Céng 9.083.524 908.352,4 Ngµy ... th¸ng .... n¨m 2004 Ng­êi lËp biÓu (Ký, ghi râ hä tªn) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) PhÇn thuÕ GTGT ®Çu vµo cña hµng hãa, dÞch vô mua vµo ®­îc theo dâi trªn B¶ng kª hãa ®¬n chøng tõ hµng hãa, dÞch vô mua vµo (MÉu 03/GTGT- BiÓu 09). (BiÓu 09) MÉu sè: 03/GTGT B¶ng kª ho¸ ®¬n, chøng tõ hµng ho¸, dÞch vô mua vµo KÌm theo tê khai thuÕ GTGT - th¸ng 10 / 2004 M· sè thuÕ:2600116271 Tªn ®¬n vÞ: C«ng ty Xi m¨ng §¸ V«i Phó Thä §Þa chØ: TT Thanh Ba-Thanh Ba-Phó Thä Chøng tõ Tªn ®¬n vÞ b¸n ThuÕ GTGT ®Çu vµo Ghi chó Sè H§ Ngµy 035612 05/10 C«ng ty vËt liÖu chÊt ®èt Phó Thä 253.142,2 034517 07/10 §iÖn lùc Phó Thä 8.659,3 031678 11/10 C«ng ty ®iÖn tho¹i ®iÖn b¸o Phó Thä 7.952,2 045632 20/10 C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n Hßa B×nh 100.268 053516 25/10 C«ng ty vÖ sinh m«i tr­êng Phó Thä 2.100 Céng 372.121,7 Ngµy... th¸ng .... n¨m 2004 Ng­êi lËp biÓu (Ký, ghi râ hä tªn) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) Sè liÖu trªn B¶ng kª hãa ®¬n, chøng tõ hµng hãa, dÞch vô b¸n ra ®­îc kÕ to¸n ghi hµng ngµy, c¨n cø vµo hãa ®¬n b¸n hµng. Sè liÖu cña cét doanh thu ch­a cã thuÕ GTGT vµ cét thuÕ GTGT ph¶i nép, cuèi th¸ng sÏ ®­îc ®èi chiÕu víi sè liÖu trªn Sæ c¸i TK 3331 vµ B¶ng kª doanh thu b¸n hµng. *Kª khai nép thuÕ GTGT : C«ng ty ph¶i tiÕn hµnh lËp vµ göi cho c¬ quan thuÕ tê khai tÝnh thuÕ GTGT tõng th¸ng, kÌm theo B¶ng kª hãa ®¬n, chøng tõ cña hµng hãa, dÞch vô mua vµo vµ b¸n ra ®Ó ®èi chiÕu sè liÖu. Thêi gian göi tê kª khai tÝnh thuÕ GTGT cña th¸ng do c¬ quan thuÕ chËm nhÊt lµ 10 ngµy ®Çu cña th¸ng tiÕp theo th¸ng tÝnh thuÕ. Khi kª khai thuÕ GTGT ph¶i nép vµ ®­îc khÊu trõ, kÕ to¸n sö dông Tê khai thuÕ GTGT (BiÓu 10). Sè liÖu trªn tê khai thuÕ GTGT c¨n cø vµo B¶ng kª hãa ®¬n, chøng tõ hµng hãa, dÞch vô b¸n ra vµ mua vµo. (BiÓu 10) tê khai thuÕ gtgt Th¸ng 10 - 2004 §¬n vÞ: C«ng ty Xi m¨ng §¸ V«i Phó Thä. §Þa chØ:TT Thanh Ba-Thanh Ba-Phó Thä. §¬n vÞ tÝnh: 1000®. STT ChØ tiªu kª khai Doanh sè ch­a cã thuÕ GTGT ThuÕ GTGT 1 Hµng hãa, dÞch vô b¸n ra 9.991.876,4 2 Hµng hãa dÞch vô chÞu thuÕ GTGT 9.991.876,4 Hµng hßa dÞchvô thuÕ suÊt 10% 9.991.876,4 908.352,4 3 Hµng ho¸ dÞch vô mua vµo 3.721.217 4 ThuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô mua vµo 372.121,7 5 ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ 372.121,7 6 ThuÕ GTGT ph¶i nép ( + ) hoÆc ®­îc tho¸i (- ) trong kú (2-5) 536.230,7 7 ThuÕ GTGT kú tr­íc chuyÓn qua a Nép thiÕu b Nép thõa hoÆc ®­îc khÊu trõ 8 ThuÕ GTGT ®· nép trong th¸ng 9 ThuÕ GTGT ®­îc hoµn tr¶ trong th¸ng 10 ThuÕ GTGT ph¶i nép trong th¸ng 536.230,7 N¬i göi tê khai: Ngµy...... th¸ng.....n¨m 2004 Côc thuÕ TØnh Phó Thä TM/C¬ së C¬ quan thuÕ nhËn tê khai ( Ký tªn, ®ãng dÊu) Ngµy nhËn: Ng­êi nhËn ( ký,hä tªn) 2.2.4 KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. 2.2.4.1 KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng. Chi phÝ b¸n hµng t¹i c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh lµ tÊt c¶ c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ c¸c chi phÝ phôc vô cho viÖc tiªu thô s¶n phÈm ®­îc nhanh chãng vµ hiÖu qu¶. T¹i C«ng ty Xi m¨ng §¸ V«i Phó Thä. ViÖc tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng cho khèi l­îng thµnh phÈm b¸n ra lµ do kÕ to¸n b¸n hµng ®¶m nhiÖm. Khi cã c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh b¸n hµng, th× c¸c bé phËn kÕ to¸n cã liªn quan (kÕ to¸n tiÒn l­¬ng, kÕ to¸n vËt liÖu, kÕ to¸n TSC§ …), sÏ tËp hîp vµ chuyÓn sang cho kÕ to¸n b¸n hµng tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng cho hµng ®· b¸n vµ kÕt chuyÓn ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶. Thùc tÕ hiÖn nay chi phÝ b¸n hµng cña C«ng ty bao gåm nh÷ng kho¶n sau : +Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng. +Chi phÝ vËt liÖu, bao b×. +Chi phÝ dông cô, dÇu mì, vËn chuyÓn. +Chi phÝ khÊu hao TSC§. +Chi phÝ söa ch÷a xe, m¸y phôc vô cho viÖc b¸n hµng. +Chi phÝ qu¶ng c¸o tiÕp thÞ. +Chi phÝ cÇu ®­êng vµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c. … … Qu¸ tr×nh tËp hîp vµ h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng t¹i C«ng ty diÔn ra nh­ sau : +Khi cã c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, cã liªn quan ®Õn chi phÝ b¸n hµng. C¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc, kÕ to¸n sÏ ph¶n ¸nh theo tr×nh tù sau : Nî TK 641 Cã TK liªn quan VÝ dô : TrÝch sè liÖu trªn b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, quý 4 n¨m 2004 : Nî TK 641 :313.729 Cã TK 152 : 313.729 +Cuèi quý kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong quý, kÕt chuyÓn sang TK 911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ : Nî TK 911 Cã TK 641 VÝ dô : Cuèi quý c¨n cø sè liÖu trªn B¶ng kª sè 5, kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng céng sè liÖu vµ kÕt chuyÓn sang TK 911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng : Nî TK 911 : 1.245.170 Cã TK 641 :1.245.170 §Ó theo dâi t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông chi phÝ b¸n hµng, hµng quý kÕ to¸n b¸n hµng cña C«ng ty tiÕn hµnh më B¶ng kª sè 5 ®Ó theo dâi. (BiÓu 11) 2.2.4.2KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp . Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh phôc vô cho viÖc qu¶n lý kinh doanh, qu¶n lý hµnh chÝnh vµ phôc vô chung liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña c¶ doanh nghiÖp. Thùc tÕ hiÖn nay, h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp t¹i C«ng ty gåm nh÷ng kho¶n sau : +Chi phÝ nh©n viªn v¨n phßng. +Chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô, ®å dïng v¨n phßng cho qu¶n lý doanh nghiÖp. +Chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng cho qu¶n lý. +ThuÕ, phÝ, lÖ phÝ. +Chi phÝ dù phßng. +Chi phÝ vÒ th«ng tin, b¸o chÝ, b­u ®iÖn. +Chi phÝ söa ch÷a m¸y v¨n phßng. +L·i vay Ng©n hµng. +Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. … … Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n vµ tËp hîp chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp t¹i C«ng ty còng gièng nh­ qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng. §Ó theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp kÕ to¸n còng sö dông B¶ng kª sè 5 ®Ó theo dâi.(BiÓu 12-trang 54) Ngoµi ra ®Ó theo dâi mét c¸ch tæng qu¸t nhÊt qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng. KÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c hãa ®¬n, chøng tõ, c¸c B¶ng kª còng nh­ NhËt ký chøng tõ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh b¸n hµng, ®Ó tiÕn hµnh lËp NhËt ký chøng tõ sè 8 vµ Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n liªn quan. KÕt cÊu cña NhËt ký chøng tõ sè 8 vµ Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n liªn quan ®­îc thÓ hiÖn ë biÓu 13 vµ biÓu 14. (BiÓu 13) 2.2.5 KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. KÕt qu¶ kinh doanh lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ho¹t ®éng kh¸c cña C«ng ty sau mét thêi kú nhÊt ®Þnh, ®­îc biÓu hiÖn b»ng sè tiÒn l·i hay lç. §Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh nãi chung vµ kÕt qu¶ b¸n hµng nãi riªng. KÕ to¸n sö dông Sæ c¸i TK 911- X¸c ®Þnh kÕt qu¶ (BiÓu 14), sæ c¸i tµi kho¶n ®­îc lËp vµo cuèi quý c¨n cø vµo dßng kÕt chuyÓn ë c¸c Sæ c¸i TK:5111;5113;632;641;642. KÕt qu¶ b¸n hµng ®· ®­îc x¸c ®Þnh ph¶i kÕt chuyÓn sang TK 4212- L·i ch­a ph©n phèi n¨m nay. (BiÓu 14) sæ c¸i tk 911 Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn Sè Ngµy Nî Cã 47 31/12 Gi¸ vèn Xi m¨ng quý 4/2004 632 18.368.002,53 51 31/12 Doanh thu thuÇn Xi m¨ng b¸n quý 4 /2004 511 26.330.676 52 31/12 KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý quý 4/2004 642 1.917.350 53 31/12 KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng 641 1.245.170 54 31/12 KÕt chuyÓn thu nhËp kh¸c quý 4/2004 711 22.630 55 31/12 KÕt chuyÓn chi phÝ kh¸c quý 4/2004 811 31.570 56 31/12 KÕt chuyÓn lîi nhuËn tiªu thô Xi m¨ng quý 4/2004 421 4.791.213,47 Céng quý 4 n¨m 2004 26.353.306 26.353.306 Ngµy...th¸ng...n¨m2004 Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng Thñ tr­ëng ®¬n vÞ KÕt qu¶ kinh doanh cña C«ng ty bao gåm kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng bÊt th­êng. +KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh: KÕt qu¶ ho¹t ®éng SX-KD Lîi nhuËn gép Chi phÝ b¸n hµng Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp = - - Doanh thu thuÇn Lîi nhuËn gép Gi¸ vèn hµng b¸n Trong ®ã: = - Do trong kú C«ng ty kh«ng ph¸t sinh c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng do ®ã: Doanh thu thuÇn Tæng doanh thu Doanh thu vËn t¶i Doanh thu tiªu thô s¶n phÈm XM = = + Doanh thu thuÇn =26.330.676 =25.799.150 + 531.526 Lîi nhuËn gép = 26.330.676 - 18.368.002,53 = 7.932.673,47 +Ho¹t ®éng tµi chÝnh: Trong kú C«ng ty kh«ng cã nghiÖp vô ph¸t sinh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tµi chÝnh. Chi phÝ bÊt th­êng Doanh thu bÊt th­êng KÕt qu¶ bÊt th­êng +Ho¹t ®éng bÊt th­êng: = - KÕt qu¶ bÊt th­êng = 22.630 - 31.570 =-8.940 Doanh thu bÊt th­êng: §ã lµ sè tiÒn mµ C«ng ty thu ®­îc tõ kho¶n nî khã ®ßi ®· xö lý. C¨n cø vµo phiÕu thu, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo sæ NhËt ký chøng tõ sè 8 theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 111:22.630 Cã TK 711:22.630 §ång thêi ghi ®¬n: Cã TK 004:22.630 Chi phÝ bÊt th­êng : lµ kho¶n chi phÝ thanh lý TSC§, cô thÓ trong quý 4 n¨m 2004 ë ph©n x­ëng nguyªn liÖu cã tiÕn hµnh thanh lý mét m¸y kÑp hµng trÞ gi¸ cßn l¹i cña m¸y kÑp hµng ®em thanh lý lµ:31.570 n®, nguyªn gi¸ cña m¸y kÑp hµng ®em thanh lý lµ110.125 n®:. KÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n: Nî TK 811:31.570 Nî TK 214:78.555 Cã TK 211:110.125 KÕt qu¶ b¸n hµng ®­îc thÓ hiÖn trªn b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh (BiÓu 15). B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh lµ mét b¸o c¸o b¾t buéc phßng kÕ to¸n ph¶i lËp cuèi quý theo yªu cÇu qu¶n lý. (BiÓu 15) ®¬n vÞ: c.ty xi m¨ng ®¸ v«i phó thä b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh Quý 4 n¨m 2004 §VT:1000® ChØ tiªu M· sè Kú tr­íc Kú nµy Lòy kÕ doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô 01 25.246.650 26.330.676 109.321.639 c¸c kho¶n gi¶m trõ (03=04+05+06+07) 03 -ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i 04 -Gi¶m gi¸ hµng b¸n 05 -Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i 06 -ThuÕ TT§B, thuÕ XK, thuÕ GTGT trùc tiÕp 07 1.dt thuÇn vÒ b¸n hµng & cung cÊp dÞch vô 10 25.246.650 26.330.676 109.321.639 2.gi¸ vèn hµng b¸n 11 18.061.065 18.368.002,53 92.268.224 3.lîi nhuËn gép vÒ b¸n hh & ccdv (20=10-11) 20 7.185.585 7.962.673 17.053.415 4.Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh 21 10.450 0 24.323 5.Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh 22 1.236.514 0 2.649.132 -Trong ®ã: Chi phÝ l·i vay 23 1.236.514 0 2.649.132 6.chi phÝ b¸n hµng 24 1.024.210 1.245.170 5.019.661 7.chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 25 2.001.452 1.917.350 7.669.400 8.Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh 30 = 20 +(21 -22) -(24+25) 30 2.933.859 4.800.153 1.739.545 9.Thu nhËp kh¸c 31 0 22.630 534.716 10.Chi phÝ kh¸c 32 0 31.570 589.964 11.Lîi nhuËn kh¸c (40=31-32) 40 0 -8.940 -55.248 12.tæng lîi nhuËn tr­íc thuÕ (50=30+40) 50 2.933.859 4.791.213 1.684.297 13. thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép 51 250.167 163.362 816.812 14.lîi nhuËn sau thuÕ (60=50-51) 60 2.683.692 4.627.851 867.485 Ngµy ...th¸ng...n¨m 2004 Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng Thñ tr­ëng ®¬n vÞ Ch­¬ng iii: hoµn thiÖn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i c«ng ty xi m¨ng ®¸ v«i phó thä. 3.1 nhËn xÐt chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i c«ng ty xi m¨ng ®¸ v«i phó thä. 3.1.1 Nh÷ng ­u ®iÓm: HiÖn nay C«ng ty Xi m¨ng §¸ V«i Phó Thä ®ang ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp cã tiÒm n¨ng lín ë tØnh Phó Thä. Víi h¬n 37 n¨m x©y dùng vµ phÊn ®Êu, ®Õn nay C«ng ty ®· tr­ëng thµnh vÒ mäi mÆt, cïng víi sù hç trî, gióp ®ì cña Nhµ n­íc, c¸c cÊp c¸c ngµnh trong vµ ngoµi tØnh cïng víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt vµ t×m kiÕm thÞ tr­êng tiªu thô. Theo ph­¬ng h­íng vµ môc tiªu ph¸t triÓn trong t­¬ng lai th× b¹n hµng cña C«ng ty cßn ph¸t triÓn sang mét sè tØnh l©n cËn kh¸c, ®ång thêi s¶n phÈm cña C«ng ty kh«ng chØ s¶n phÈm Xi m¨ng lß ®øng mµ chuyÓn sang Xi m¨ng lß quay vµ ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trªn th­¬ng tr­êng. Cïng víi sù ph¸t triÓn lín m¹nh ®ã cña C«ng ty, c«ng t¸c qu¶n lý nãi chung vµ c«ng t¸c kÕ to¸n nãi riªng ®· kh«ng ngõng hoµn thiÖn vµ c¶i tiÕn, ®Ó võa ®¸p øng yªu cÇu më réng s¶n xuÊt , võa t­¬ng xøng víi vai trß cña kÕ to¸n lµ mét c«ng cô qu¶n lý ®¾c lùc, kiÓm tra, gi¸m ®èc mäi ho¹t ®éng tµi chÝnh cña C«ng ty, ®ång thêi gãp phÇn qu¶n lý vµ h¹ch to¸n mét c¸ch cã hiÖu qu¶ thµnh phÈm vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña toµn C«ng ty. Trong sù cè g¾ng còng nh­ thµnh tÝch ®¹t ®­îc cña C«ng ty, kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn sù phÊn ®Êu vµ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña C«ng t¸c kÕ to¸n, trong ®ã kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng lµ mét trong nh÷ng phÇn hµnh cña bé m¸y kÕ to¸n, gãp phÇn quan träng vµ cã t¸c ®éng tÝch cùc nhÊt ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. MÆt kh¸c trong c«ng t¸c kÕ to¸n, viÖc h¹ch to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn liªn tôc, ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó C«ng ty n¾m b¾t ®­îc chÝnh x¸c nhu cÇu tiªu thô cña thÞ tr­êng, tõ ®ã tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch chñ ®éng vµ cã hiÖu qu¶. HiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông h×mh thøc kÕ to¸n NhËt ký chøng tõ, nh×n chung phï hîp víi quy m« vµ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty ®­îc tæ chøc kh¸ gän nhÑ, phï hîp víi tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng chuyªn m«n cña tõng ng­êi. Tr×nh ®é cña c¸c c¸n bé kÕ to¸n t­¬ng ®èi v÷ng vµng, ®a sè lµ nh÷ng c¸n bé ®· cã nhiÒu n¨m c«ng t¸c trong ngµnh, nªn viÖc ghi chÐp t­¬ng ®èi cÈn thËn vµ chÝnh x¸c. Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty ®­îc tæ chøc theo m« h×nh tËp trung, ®¶m b¶o sù l·nh ®¹o thèng nhÊt, tËp trung ®­îc ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ph©n c«ng, chuyªn m«n ho¸ vµ n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé kÕ to¸n. Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm còng nh­ nh÷ng thµnh tÝch mµ tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty ®· ®¹t ®­îc trong thêi gian qua. Nh­ng còng kh«ng thÓ kh«ng m¾c ph¶i nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh, trong ®ã viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë C«ng ty cßn m¾c ph¶i nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ, thiÕu sãt. 3.1.2 Nh÷ng h¹n chÕ: +VÒ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n. HiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt b¸n theo ®¬n gi¸ b×nh qu©n. Ph­¬ng ph¸p nµy mang l¹i kÕt qu¶ gi¸ vèn chÝnh x¸c, gãp phÇn ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Nh­ng ë C«ng ty thµnh phÈm, nhËp, xuÊt kho th­êng xuyªn vµ khèi l­îng t­¬ng ®èi lín, do ®ã viÖc x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ b×nh qu©n chØ thùc hiÖn vµo cuèi quý. V× vËy tÝnh gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n theo ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¸ b×nh qu©n rÊt phøc t¹p, c«ng viÖc tÝnh to¸n nhiÒu vµ dån vµo cuèi quý. Trong khi ®ã thµnh phÈm nhËp, xuÊt, tån kho chØ ®­îc theo dâi trªn chØ tiªu sè l­îng, v× C«ng ty kh«ng sö dông gi¸ h¹ch to¸n vµo viÖc tÝnh trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n, ®ång thêi cuèi quý kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp B¶ng kª nhËp, xuÊt, tån kho thµnh phÈm chØ theo chØ tiªu sè l­îng. Do ®ã ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu qu¶n lý, h¹ch to¸n thµnh phÈm trªn hai chØ tiªu sè l­îng vµ gi¸ trÞ, kh«ng ph¶n ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho thµnh phÈm, ®iÒu nµy lµm h¹n chÕ chøc n¨ng kiÓm tra, gi¸m s¸t th­êng xuyªn cña kÕ to¸n t¹i tõng thêi ®iÓm trong kú. +Trong c«ng t¸c thanh to¸n víi ng­êi mua. Nh×n chung kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë C«ng ty, ®· thùc hiÖn tèt trong viÖc theo dâi c¸c kho¶n nî cña kh¸ch hµng th«ng qua viÖc lËp sæ theo dâi chi tiÕt ®èi t­îng thanh to¸n vµ B¶ng kª sè 11. Nh­ng bªn c¹nh ®ã trong quý viÖc thu håi c«ng nî hiÖu qu¶ ch­a cao, sè tiÒn nî kh«ng thÓ thu håi ®­îc lín vµ kÕ to¸n ®· ph¶i h¹ch to¸n sang TK 139 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®Ó xo¸ sæ. Së dÜ cã sù tån t¹i nµy mét mÆt lµ do ®Æc thï cña ngµnh kinh doanh cña C«ng ty, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra chñ yÕu phôc vô cho ngµnh x©y dùng, bªn c¹nh ®ã s¶n phÈm thuéc lo¹i h×nh xi m¨ng lß ®øng, cho nªn ®¸p øng cho nhu cÇu x©y dùng c¶i t¹o kªnh m­¬ng trong tØnh lµ chñ yÕu. Do vËy viÖc xuÊt giao s¶n phÈm phÇn lín lµ theo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt vµ viÖc thanh to¸n th­êng kÐo dµi. MÆt kh¸c trong hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt cã ghi râ thêi h¹n thanh to¸n, còng nh­ h×nh thøc kû luËt nÕu kh¸ch hµng thanh to¸n kh«ng ®óng thêi h¹n. Tuy nhiªn, trong ®ã vÉn ch­a thÓ hiÖn râ viÖc kh¸ch hµng thanh to¸n nhanh, tr­íc thêi h¹n sÏ nh­ thÕ nµo, cã nghÜa lµ C«ng ty ch­a cã mét chÝnh s¸ch nµo khuyÕn khÝch viÖc kh¸ch hµng thanh to¸n nhanh tiÒn hµng nh­, chiÕt khÊu b¸n hµng nÕu kh¸ch hµng thanh to¸n sím tiÒn hµng, hoÆc gi¶m gi¸ hµng b¸n cho nh÷ng kh¸ch hµng mua víi khèi l­îng hµng lín. Do ®ã viÖc thu håi c«ng nî lµ rÊt khã kh¨n. + VÒ h¹ch to¸n doanh thu b¸n hµng. HiÖn nay C«ng ty më tµi kho¶n cÊp hai ®Ó theo dâi, ®ång thêi víi viÖc theo dâi doanh thu tiªu thô s¶n phÈm riªng vµ doanh thu vËn t¶i riªng trªn tõng B¶ng kª cô thÓ, phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ b¸n hµng hiÖn nay cña C«ng ty. Nh­ng trong doanh thu tiªu thô s¶n phÈm, C«ng ty kh«ng h¹ch to¸n râ rµng gi÷a doanh thu néi bé vµ doanh thu b¸n hµng ra ngoµi, ®iÒu nµy lµ ch­a hîp lý ch­a ®óng víi chÕ ®é kÕ to¸n ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 1141-TC/Q§/C§KT ban hµnh ngµy 01/11/1995 cña Bé Tµi ChÝnh + VÒ h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Nh×n chung KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng tiÕn hµnh më B¶ng kª, kÕt hîp víi sæ c¸i ®Ó theo dâi, ®· tËp hîp vµ ph¶n ¸nh t­¬ng ®èi chÝnh x¸c toµn bé chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh trong kú. Nh­ng trong kú C«ng ty ®· ®­îc h­ëng mét kho¶n l·i tiÒn göi tõ ng©n hµng, do kho¶n tiÒn thu ®­îc kh«ng lín, cho nªn kÕ to¸n ®· h¹ch to¸n vµo kho¶n gi¶m trõ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. §iÒu nµy lµ ch­a ®óng, ch­a phï hîp víi chÕ ®é kÕ to¸n ban hµnh, tõ ®ã dÉn ®Õn viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú kh«ng chÝnh x¸c. + VÒ kú h¹ch to¸n. HiÖn nay C«ng ty ®ang tiÕn hµnh h¹ch to¸n theo quý. ViÖc h¹ch to¸n theo quý, kh«ng nh÷ng lµm h¹n chÕ chøc n¨ng kiÓm tra cña kÕ to¸n, mµ c«ng viÖc cßn dån dËp vµo cuèi mçi quý, khiÕn cho c«ng t¸c h¹ch to¸n kÐm hiÖu qu¶. Cã nh÷ng th¸ng trong quý, viÖc nhËp, xuÊt kho thµnh phÈm diÔn ra th­êng xuyªn liªn tôc, th× c«ng viÖc l¹i ®Ó dån vµo cuèi quý võa nhiÒu, l¹i võa khã kh¨n trong c«ng t¸c h¹ch to¸n. MÆt kh¸c viÖc h¹ch to¸n theo quý, kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu kÞp thêi trong c«ng t¸c qu¶n lý, nhÊt lµ khi cã yªu cÇu kiÓm tra, hay thanh tra cña c¬ quan cÊp trªn th× c«ng viÖc trë nªn rÊt phøc t¹p. 3.2. hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë c«ng ty xi m¨ng ®¸ v«I phó thä. + VÒ ph­¬ng ph¸p tÝnh trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n. Nh­ phÇn tr­íc ®· tr×nh bµy, viÖc C«ng ty tiÕn hµnh x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt b¸n theo ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¸ b×nh qu©n (hay nãi c¸ch kh¸c C«ng ty ®¸nh gi¸ thµnh phÈm theo gi¸ thùc tÕ), nªn ®· gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong c«ng t¸c h¹ch to¸n, v× thµnh phÈm nhËp, xuÊt kho diÔn ra th­êng xuyªn liªn tôc. Do ®ã theo em C«ng ty nªn tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ thµnh phÈm theo 2 lo¹i gi¸ lµ gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n, trong ®ã gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸ do C«ng ty tù x©y dùng, nh»m qu¶n lý h¹ch to¸n thµnh phÈm ®­îc ®¬n gi¶n thuËn tiÖn, cung cÊp th«ng tin mét c¸ch kÞp thêi cho nhµ qu¶n lý, gi¸ nµy ®­îc sö dông trong thêi gian dµi do C«ng ty thèng nhÊt quy ®Þnh. ViÖc sö dông gi¸ h¹ch to¸n cña thµnh phÈm, gióp cho kÕ to¸n cã thÓ h¹ch to¸n nhËp, xuÊt kho thµnh phÈm hµng ngµy theo chØ tiªu gi¸ trÞ, bªn c¹nh ®ã th«ng qua gi¸ h¹ch to¸n cña thµnh phÈm cã thÓ cho ta biÕt ®­îc sè l­îng thµnh phÈm nhËp, xuÊt, tån kho theo tõng ngµy, tuÇn hoÆc th¸ng. H¬n thÕ n÷a khi sö dông gi¸ h¹ch to¸n, sÏ gióp cho bé phËn lËp kÕ ho¹ch, lËp ®­îc kÕ ho¹ch nhËp, xuÊt thµnh phÈm ®óng thêi ®iÓm, x¸c ®Þnh møc dù tr÷ thµnh phÈm, tr¸nh viÖc ø ®äng thµnh phÈm xÈy ra. §øng trªn gi¸c ®é qu¶n lý cña nhµ l·nh ®¹o cña C«ng ty, cã thÓ biÕt ®­îc t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh (nÕu lÊy gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµm gi¸ h¹ch to¸n), hoÆc ®­îc møc ®é chi phÝ t¨ng hay gi¶m so víi kú tr­íc (nÕu lÊy gi¸ b×nh qu©n n¨m tr­íc lµm gi¸ h¹ch to¸n). ë C«ng ty trong thêi gian qua, do kh«ng sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ®¸nh gi¸ thµnh phÈm, cho nªn viÖc qu¶n lý vµ theo dâi nhËp, xuÊt, tån kho thµnh phÈm, chØ ®­îc thùc hiÖn vµo cuèi mçi quý vµ theo chØ tiªu sè l­îng, do ®ã kh«ng thÓ cung cÊp ®­îc nh÷ng th«ng tin quan träng, vÒ khèi l­îng s¶n xuÊt kinh doanh cña toµn C«ng ty. §iÒu ®ã ®· ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c kÕ to¸n, còng nh­ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña toµn C«ng ty. Do vËy viÖc C«ng ty cÇn ph¶i nhanh chãng x©y dùng vµ ¸p dông gi¸ h¹ch to¸n cña thµnh phÈm lµ rÊt cÇn thiÕt. §Ó cã thÓ x©y dùng ®­îc gi¸ h¹ch to¸n thµnh phÈm cña C«ng ty. Theo em cÇn ph¶i dùa vµo c¸c yÕu tè liªn quan ®Õn thµnh phÈm do C«ng ty s¶n xuÊt ra. Trong khi ®ã gi¸ c¶ cña c¸c yÕu tè ®Çu vµo th­êng lµ æn ®Þnh trong thêi gian dµi, v× thÕ mµ gi¸ vèn thµnh phÈm hÇu nh­ kh«ng bÞ dao ®éng. Do ®ã nÕu C«ng ty sö dông gi¸ thµnh thùc tÕ b×nh qu©n n¨m tr­íc lµm gi¸ h¹ch to¸n, sÏ lµ hîp lý. §Ó tÝnh ®­îc gi¸ h¹ch to¸n cña thµnh phÈm xuÊt kho hµng ngµy, tr­íc hÕt cÇn ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n cña kú tr­íc (quý tr­íc) vµ sè l­îng xuÊt kho thµnh phÈm. Cô thÓ: Gi¸ h¹ch to¸n §¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n Sè l­îng cña TP xuÊt kho = cña TP quý tr­íc x xuÊt kho §Õn cuèi quý sau, khi x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm xuÊt kho, ta sÏ x¸c ®Þnh ®­îc hÖ sè gi¸ gi÷a gi¸ h¹ch to¸n vµ gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm xuÊt kho. Gi¸ thùc tÕ cña TP Gi¸ thùc tÕ cña TP HÖ tån ®Çu kú + nhËp trong kú Sè = Gi¸ Gi¸ h¹ch to¸n cña TP Gi¸ h¹ch to¸n cña TP tån ®Çu kú + nhËp trong kú Tõ hÖ sè gi¸ sÏ cho ta biÕt ®­îc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vÒ møc ®é chi phÝ gi÷a c¸c quý ra sao, ®Ó tõ ®ã gióp cho nhµ qu¶n lý cã ®­îc nh÷ng quyÕt ®Þnh phï hîp h¬n trong mäi ho¹t ®éng. Víi viÖc sö dông hai lo¹i gi¸ lµ gi¸ h¹ch to¸n vµ gi¸ thùc tÕ ®Ó tÝnh trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n (hay ®Ó ®¸nh gi¸ thµnh phÈm). §iÒu ®ã còng ®ßi hái kÕ to¸n tæng hîp thµnh phÈm cña C«ng ty, cÇn theo dâi, ph¶n ¸nh tæng hîp t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho thµnh phÈm trªn c¶ hai chØ tiªu, sè l­îng vµ gi¸ trÞ. Do ®ã cÇn ph¶i cã sù söa ®æi vµ hoµn thiÖn B¶ng kª tæng hîp nhËp, xuÊt, tån kho thµnh phÈm phï hîp víi chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, còng nh­ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu qu¶n lý cña C«ng ty. B¶ng kª tæng hîp nhËp, xuÊt, tån kho thµnh phÈm Quý 4 n¨m 2004 §¬n vÞ tÝnh: VN§ Sè l­îng: TÊn STT Tªn s¶n phÈm Tån ®Çu kú SL GT NhËp trong kú SL GT Tån cuèi kú SL GT 1 2 3 4 5 6 7 8 + VÒ kÕ to¸n doanh thu b¸n hµng. Nh­ phÇn tr­íc ®· ®Ò cËp ®Õn, viÖc kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng cña C«ng ty kh«ng h¹ch to¸n râ rµng gi÷a doanh thu b¸n hµng riªng vµ doanh thu tiªu thô néi bé riªng, ®· ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. Do ®ã C«ng ty cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh kÞp thêi, theo ®óng chÕ ®é kÕ to¸n ®· quy ®Þnh. Cô thÓ: Trong quý 4 n¨m 2004, C«ng ty cã tiÕn hµnh söa ch÷a nhá ë bé phËn ph©n x­ëng c¬ ®iÖn, do bé phËn söa ch÷a cña C«ng ty tiÕn hµnh vµ sö dông chÝnh s¶n phÈm xi m¨ng cña C«ng ty ®Ó söa ch÷a. KÕ to¸n cña C«ng ty ®· tiÕn hµnh ghi sæ theo ®Þnh kho¶n. Nî TK 627: 5.200 Cã TK 511:4.727 Cã TK 3331: 473 §ång thêi ghi : Nî TK 3331:473 Cã TK 133: 473 Theo em C«ng ty nªn tiÕn hµnh h¹ch to¸n vµo doanh thu tiªu thô néi bé, vµ tiÕn hµnh ghi sæ theo ®Þnh kho¶n . Nî TK 627: 4.727 Cã TK 512:4.727 §ång thêi ghi thuÕ GTGT: Nî TK 133: 473 Cã TK 3331:473 + VÒ kÕ to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu. HiÖn nay kÕ to¸n b¸n hµng cña C«ng ty kh«ng sö dông TK 521 vµ TK 532 ®Ó h¹ch to¸n trong qu¸ tr×nh b¸n hµng, cã nghÜa lµ C«ng ty ch­a cã mét chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch nµo trong qu¸ tr×nh b¸n hµng. Thùc tÕ trong kú C«ng ty kh«ng ph¸t sinh nghiÖp vô kinh tÕ liªn quan ®Õn TK 521 vµ TK 532, xÐt vÒ mÆt thuÇn tuý th× nghiÖp vô vÉn kh«ng sai. Nh­ng theo em C«ng ty nªn sö dông TK521 vµ TK 532, ®Ó viÖc b¸n hµng còng nh­ viÖc thu håi vèn nhanh h¬n vµ cã hiÖu qu¶ h¬n. Tû lÖ chiÕt khÊu vµ gi¶m gi¸ b¸n hµng, do C«ng ty vµ kh¸ch hµng tho¶ thuËn trong hîp ®ång. + Khi ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô b¸n hµng, cã chiÕt khÊu hoÆc gi¶m gi¸ hµng b¸n trong kú, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi sæ theo ®Þnh kho¶n . Nî TK 532: Gi¶m gi¸ hµng b¸n. Cã TK 131: Ph¶i thu cña kh¸ch hµng. NÕu trõ vµo tiÒn b¸n hµng Cã TK 111;112: NÕu ®· chi tr¶. +Cuèi kú, kÕ to¸n tiÕn hµnh kÕt chuyÓn sæ tiÒn gi¶m gi¸ hµng b¸n sang TK 511, ®Ó gi¶m doanh thu b¸n hµng. Nî TK 511: Doanh thu b¸n hµng. Cã TK 532: Gi¶m gi¸ hµng b¸n. + §ång thêi, kÕt chuyÓn sè tiÒn chiÕt khÊu th­¬ng m¹i sang TK 635. Nî TK 635: Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh. Cã TK 521: ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i. + VÒ kÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. VÒ ph¹m vi chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, kÕ to¸n cÇn ph¶i x¸c ®Þnh l¹i cho ®óng nh­ sau. Trong quý C«ng ty ®· thu ®­îc mét kho¶n l·i tiÒn göi lµ: 920,64n®, kÕ to¸n h¹ch to¸n vµo gi¶m chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ ch­a ®óng víi chÕ ®é kÕ to¸n ®· quy ®Þnh. KÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n. Nî TK 112: 920,64 Cã TK 642: 920,64 Theo em kho¶n nµy, cÇn ph¶i ®­îc h¹ch to¸n doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh, vµ kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n. Nî TK 112: 920,64 Cã TK 515: 920,64 + VÒ kú h¹ch to¸n. Thùc tÕ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm cña C«ng ty, lµ quy tr×nh s¶n xuÊt liªn tôc, chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm th­êng kÐo dµi kh«ng qu¸ mét th¸ng, th«ng th­êng gi÷a th¸ng hoÆc cuèi th¸ng th× cã s¶n phÈm nhËp kho. Do vËy, vÊn ®Ò cÇn quan t©m vÒ yªu cÇu qu¶n lý lµ sè liÖu kÕ to¸n ph¶i ®¸p øng ®Çy ®ñ kÞp thêi cho nhµ qu¶n lý. S¶n phÈm s¶n xuÊt song ph¶i ®­îc tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh ®Ó h¹ch to¸n l·i lç, ®ång thêi giao hµng vµ chuyÓn hµng ®i tiªu thô ®¶m b¶o trong hîp ®ång vµ gi÷ v÷ng uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng. Do vËy viÖc h¹ch to¸n theo th¸ng lµ ®ßi hái cÇn thiÕt ®èi víi C«ng ty. Theo em C«ng ty nªn cã ph­¬ng h­íng vµ biÖn ph¸p, ®Ó chuyÓn kú h¹ch to¸n tõ quý sang th¸ng. Víi viÖc h¹ch to¸n theo th¸ng, sÏ t¨ng c­êng chøc n¨ng kiÓm tra cña kÕ to¸n, cung cÊp th«ng tin kÞp thêi cho nhµ qu¶n lý, n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c kÕ to¸n. C«ng viÖc cña kÕ to¸n cuèi mçi th¸ng sÏ gän nhÑ h¬n, c¸c c¸n bé kÕ to¸n sÏ ®ì vÊt v¶, viÖc ®èi chiÕu dÔ dµng vµ h¹n chÕ ®­îc sù nhÇm lÉn. KÕt luËn Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, víi sù c¹nh tranh diÔn ra gay g¾t vµ quyÕt liÖt. ChØ cã s¶n xuÊt vµ tiªu thô ®­îc s¶n phÈm, th× doanh nghiÖp míi cã thÓ t×m ®­îc chç ®øng trªn thÞ tr­êng. §iÒu ®ã cho thÊy vÞ trÝ quan träng, cña thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm ®èi víi doanh nghiÖp. Mét lÇn n÷a chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh, KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng, cã vai trß hÕt søc quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Th«ng qua c«ng t¸c kÕ to¸n nµy, gióp cho c¸c ®¬n vÞ ®¸nh gi¸ ®­îc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, tõ ®ã t×m ra nguyªn nh©n, gi¶i ph¸p ®Ó c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng nãi riªng vµ c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung ngµy cµng tèt h¬n, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng cao h¬n. Qua thêi gian thùc tËp, t×m hiÓu t×nh h×nh thùc tÕ ë C«ng ty Xi m¨ng §¸ V«i Phó Thä. Em thÊy, viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng cã mét vÞ trÝ, vai trß hÕt søc quan träng. ViÖc h¹ch to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm lµ c«ng cô ®¾c lùc, gióp l·nh ®¹o C«ng ty n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm vµ kÕt qu¶ tiªu thô s¶n phÈm. KÕ to¸n b¸n hµng, cã ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ t×nh h×nh nhËp xuÊt, t×nh h×nh tiªu thô s¶n phÈm, còng nh­ viÖc thanh to¸n víi kh¸ch hµng, th× l·nh ®¹o cña C«ng ty míi cã biÖn ph¸p chØ ®¹o kÞp thêi. ChÝnh v× vËy, ®Ó c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng nãi riªng vµ c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung, thùc sù trë thµnh c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ ®¾c lùc, ®ßi hái C«ng ty ph¶i t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu, nh»m kiÖn toµn vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n mét c¸ch khoa häc h¬n, võa ®¶m b¶o phï hîp víi ®iÒu kiÖn, t×nh h×nh thùc tÕ cña C«ng ty, võa ®¶m b¶o ®óng theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh (QuyÕt ®Þnh 1141/TC/C§KT, ngµy 01/11/1995 cña Bé Tµi ChÝnh). Qua nh÷ng bµi häc thùc tÕ ®· tÝch luü ®­îc trong thêi gian thùc tËp ë C«ng ty, ®· gióp cho em cñng cè ®­îc nh÷ng kiÕn thøc ®· häc trong nhµ tr­êng. Trªn c¬ së lý luËn, kÕt hîp víi thùc tiÔn, víi lßng mong muèn ®­îc gãp phÇn nhá bÐ vµo viÖc hoµn thiÖn h¬n n÷a, c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng, ë C«ng ty Xi m¨ng §¸ V«i Phó Thä, em xin ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt rÊt mong nh©n ®­îc sù h­ëng øng nhiÖt t×nh cña c¸c thÇy c«, còng nh­ cña C«ng ty. V× kh¶ n¨ng vµ thêi gian cßn cã h¹n, mÆc dï ®· hÕt søc cè g¾ng t×m tßi, nghiªn cøu, nh­ng ch¾c ch¾n b¶n luËn v¨n nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. Mét lÇn n÷a em kÝnh mong nhËn ®­îc sù gãp ý bæ sung, chØ b¶o, cña c¸c thÇy c« trong bé m«n kÕ to¸n cña tr­êng, còng nh­ tËp thÓ c¸n bé trong C«ng ty, ®Ó b¶n luËn v¨n nµy ®­îc hoµn thiÖn h¬n n÷a. Cuèi cïng, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ThÇy gi¸o: Ng« ThÕ Chi, cïng c¸c thÇy c« gi¸o trong bé m«n kÕ to¸n cña tr­êng. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n ban l·nh ®¹o cña C«ng ty, tËp thÓ c¸n bé trong phßng kÕ to¸n - Tµi vô cña C«ng ty Xi m¨ng §¸ V«i Phó Thä, ®· quan t©m, t¹o ®iÒu kiÖn vµ gióp ®ì chØ b¶o tËn t×nh cho em hoµn thµnh b¶n luËn v¨n nµy.