Luận văn Ứng dụng công nghệ thông tin thiết kế bài giảng điện tử, nhằm nâng cao chất lượng dạy và học bộ môn hóa học phần lớp 10

*Hoaït ñoäng 7: Tinh theå - GV cho HS quan saùt moät soá hình daïng cuûa tinh theå sau ñoù nhaän xeùt. - Vaäy tinh theå laø gì ? - Lieân keát taïo thaønh do löïc huùt tónh ñieän giöõa caùc ion mang ñieän tích traùi daáu. - Giöõa KL ñieån hình vaø phi PK ñieån hình - HS quan saùt caáu truùc moät soá tinh theå - Caáu taïo töø nhöõng nguyeân töû, hoaëc ion, hoaëc phaân töû. - ion Ca2+ vaø Cl- huùt nhau Ca2+ + 2Cl-  CaCl2 * Vaäy : - Lieân keát ion laø : lieân keát ñöôïc taïo thaønh do löïc huùt tónh ñieän giöõa caùc ion mang ñieän tích traùi daáu. * Löu yù : Lieân keát ion ñöôïc hình thaønh : giöõa KL ñieån hình vaø PK ñieån hình. I. Tinh theå vaø maïng tinh theå ion 1. Khaùi nieäm veà tinh theå -Tinh theå ñöôïc caáu taïo töø nhöõng nguyeân töû, hoaëc ion, hoaëc phaân töû. Caùc haït naøy ñöôïc saép xeáp moät caùch ñeàu ñaën, tuaàn hoaøn theo moät traät töï nhaát ñònh trong khoâng gian taïo thaønh maïng tinh theå. - Caùc tinh theå thöôøng coù hình daïng khoâng gian xaùc ñònh. *Hoaït ñoäng 8: Maïng tinh theå ion - GV cho HS thaáy caáu truùc tinh theå ion NaCl. Chæ HS nhöõng nuùt maïng. - Sau ñoù cho HS moâ taû laïi caáu truùc tinh theå Natri clorua ? - Tinh theå NaCl laø loaïi tinh theå gì ? Taïi sao ? *Hoaït ñoäng 9: Tìm hieåu tính chaát chung cuûa hôïp chaát ion - Tinh theå muoái aên (NaCl) coù ñaëc ñieåm gì veà tính beàn, nhieät ñoä noùng chaûy ? - Vaäy hôïp chaát ion coù nhöõng tính chaát gì ? - HS quan saùt vaø nhaän xeùt - HS moâ taû laïi caáu truùc tinh theå NaCl - Tinh theå ion do ñöôïc taïo neân töø caùc ion - HS quan saùt NaCl vaø ruùt ra nhaän xeùt veà tính chaát vaät lí cuûa noù. . ÔÛ daïng tinh theå . Raát beàn vöõng . Coù nhieät ñoä noùng chaûy, nhieät ñoä soâi khaù cao. 2. Maïng tinh theå ion Xeùt maïng tinh theå NaCl : - Coù caáu truùc hình laäp phöông - Caùc ion Na+ vaø Cl- naèm ôû caùc nuùt cuûa maïng tinh theå moät caùch luaân phieân. - 1 ion Na+ ñöôïc bao quanh bôûi 6 ion Cl- vaø ngöôïc laïi. - Tinh theå NaCl ñöôïc taïo bôûi raát nhieàu ion Na+ vaø Cl-. Caùc ion naøy lieân keát vôùi nhau raát chaët cheõ  khoâng theå taùch rieâng töøng phaân töû. - Vieát CTPT muoái : NaCl - Vì ñöôïc hình thaønh töø caùc ion neân tinh theå NaCl laø loaïi tinh theå ion. 3. Tính chaát chung cuûa hôïp chaát ion - ÔÛ ñieàu kieän thöôøng caùc hôïp chaát ion : .Thöôøng toàn taïi daïng tinh theå . Raát beàn vöõng - Cho HS quan saùt quaù trình hoøa tan NaCl vaøo nöôùc - Cho bieát nguyeân nhaân cuûa caùc ñaëc ñieåm treân ? - Do baûn chaát cuûa lieân keát trong tinh theå. . Coù nhieät ñoä noùng chaûy, nhieät ñoä soâi khaù cao. . Khi ôû traïng thaùi hôi toàn taïi ôû daïng phaân töû rieâng reõ. - Tan nhieàu trong nöôùc. Khi noùng chaûy vaø khi hoøa tan trong nöôùc chuùng daãn ñieän coøn daïng raén thì khoâng. - Nguyeân nhaân chính do baûn chaát lieân keát trong tinh theå. Baøi 18: (SGK) SÖÏ LAI HOÙA CAÙC OBITAN NGUYEÂN TÖÛ. SÖÏ HÌNH THAØNH LIEÂN KEÁT ÑÔN, LIEÂN KEÁT ÑOÂI VAØ LIEÂN KEÁT BA Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung baøi hoïc * Hoaït ñoäng 1: Nguyeân nhaân xuaát hieän lai hoùa - Vieát CTCT cuûa phaân töû CH4 ? - Vieát caáu hình e cuûa nguyeân töû 1H , 6C ôû traïng thaùi cô baûn ? - Soá e ñoäc thaân cuûa C ôû - HS vieát CTCT phaân töû CH4 - HS vieát caáu hình e vaø veõ söï phaân boá e leân obitan cuûa C ôû traïng thaùi cô baûn. I. Khaùi nieäm veà söï lai hoùa - CTCT cuûa phaân töû CH4 : - Caáu hình e cuûa 1 H : ÔÛ traïng thaùi cô baûn : 6C : ÔÛ traïng thaùi kích thích : traïng thaùi cô baûn ? - Vieát caáu hình e cuûa nguyeân töû 6C ôû traïng thaùi kích thích ? - Caùc obitan nguyeân töû naøo ñaõ xen phuû nhau ñeå taïo lieân keát trong phaân töû CH4 ? - Vaäy 4 lieân keát C – H trong phaân töû metan gioáng hay khaùc nhau ? GV cho HS xem moâ hình phaân töû CH4 - Nguyeân nhaân cuûa hieän töôïng treân laø gì ? - Vaäy lai hoùa laø gì ? - Cho HS quan saùt hình veõ phaân töû CH4 ôû daïng xen phuû caùc obitan. Sau ñoù cho bieát ñaëc ñieåm caùc obitan lai hoùa ? * Hoaït ñoäng 2: Lai hoùa sp - GV cho HS quan saùt flash taïo lai hoùa sp. Theá - 2 e ñoäc thaân - HS veõ söï phaân boá e leân obitan cuûa C ôû traïng thaùi kích thích. - Coù söï xen phuû : obitan 1s cuûa H vôùi 1 obitan 2s vaø 3 obitan 3p cuûa Cacbon - Laø gioáng nhau - Do söï lai hoùa caùc obitan vôùi nhau - HS ñònh nghóa - Coù kích thöôùc vaø hình daïng gioáng nhau, khaùc veà phöông phaân boá. - Soá obitan lai hoùa taïo ra baèng soá obitan troän laãn. -HS quan saùt flash vaø ruùt ra ñònh nghóa. 6C  Coù söï xen phuû : obitan 1s cuûa H vôùi 1 obitan 2s vaø 3 obitan 3p cuûa Cacbon - Thöïc teá : caùc lieân keát trong phaân töû CH4 gioáng heät nhau Vaäy: Söï lai hoùa obitan nguyeân töû laø: hieän töôïng toå hôïp caùc obitan cuûa cuøng moät nguyeân töû, coù naêng löôïng gaàn nhau ñeå hình thaønh caùc obitan coù naêng löôïng nhö nhau. - Ñaëc ñieåm obitan lai hoùa: . Coù kích thöôùc vaø hình daïng hoaøn toaøn gioáng nhau, chæ khaùc nhau veà phöông phaân boá trong khoâng gian. . Coù bao nhieâu obitan nguyeân töû tham gia toå hôïp, seõ taïo baáy nhieâu obitan lai hoùa. II. Caùc kieåu lai hoùa thöôøng gaëp 1. Lai hoùa sp - 1 obitan s toå hôïp vôùi 1 naøo laø kieåu lai hoùa sp ? - Vieát CTCT cuûa phaân töû BeH2? - Caáu hình e 4Be daïng cô baûn vaø kích thích ? - Moâ taû söï hình thaønh lieân keát trong phaân töû BeH2 - Cho bieát traïng thaùi lai hoùa cuûa nguyeân töû Be ? - Taïi sao phaân töû BeH2 coù tính thaúng haøng ? * Hoaït ñoäng 3: Lai hoùa sp2 - GV cho HS quan saùt flash taïo thaønh lai hoùa sp2. Theá naøo laø kieåu lai hoùa sp2 ? - Vieát CTCT cuûa phaân töû BF3 ? - Vieát caáu hình e cuûa 5B daïng cô baûn, kích thích - Moâ taû söï hình thaønh lieân keát trong phaân töû BF3 - Moät HS vieát CTCT cuûa BeH2 - HS leân baûng vieát caáu hình e cuûa Be - Nguyeân töû Be taïo hai lieân keát vôùi 1 nguyeân töû Hiñro. - Lai hoùa sp - Vì Be coù lai hoùa sp -HS quan saùt flash vaø ruùt ra ñònh nghóa. - Moät HS vieát CTCT cuûa BF3 - HS leân baûng vieát caáu hình e B - Nguyeân töû B taïo ba lieân keát vôùi 3 nguyeân töû Flo. obitan p  2 obitan lai hoùa sp coù daïng ñöôøng thaúng. Vd:Phaân töû BeH2 (H–Be – H) ÔÛ traïng thaùi cô baûn : 4 Be ÔÛ traïng thaùi kích thích : 4 Be Vaäy: Lai hoùa sp : laø nguyeân nhaân daãn ñeán tính thaúng haøng, thöôøng gaëp trong caùc phaân töû BeH2 , C2H2 , BeCl2 2. Lai hoùa sp2 1 obitan s toå hôïp 2 obitan p  3 obitan lai hoùa sp2 naèm trong 1 maët phaúng höôùng veà caùc ñænh cuûa 1 tam giaùc ñeàu. Ví duï: Phaân töû BF3 ÔÛ traïng thaùi cô baûn : 5 B ÔÛ traïng thaùi kích thích : 5 B - Cho bieát traïng thaùi lai hoùa cuûa nguyeân töû B ? - Taïi sao caùc goùc lieân keát phaúng trong BF3 laø 1200 ? * Hoaït ñoäng 4:Tìm hieåu lai hoùa sp3 - GV cho HS quan saùt flash taïo lai hoùa sp3. Kieåu lai hoùa sp3 laø gì? - Moâ taû söï hình thaønh lieân keát trong phaân töû CH4 ? - Cho bieát traïng thaùi lai hoùa cuûa ng töû C ? - Cho bieát goùc lieân keát H – C – H trong CH4 - Lai hoùa sp3 thöôøng gaëp ôû caùc nguyeân töû naøo ? - Khi naøo caùc obitan lai hoùa vôùi nhau ? * Hoaït ñoäng 5: Nhaän xeùt chung thuyeát lai hoùa - Lai hoùa sp2 - Vì Be coù lai hoùa sp2 -HS quan saùt flash vaø ruùt ra ñònh nghóa. - Nguyeân töû C taïo boán lieân keát vôùi nguyeân töû Hiñro. - Lai hoùa sp3 - Goùc cuûa töù dieän ñeàu 109028’ - O , N , C - Khi naêng löôïng cuûa obitan xaáp xæ baèng nhau. Vaäy: Lai hoùa sp2 : laø nguyeân nhaân daãn ñeán caùc goùc lieân keát phaúng 1200 - Thöôøng gaëp trong caùc phaân töû BF3 , C2H4 …. 3. Lai hoùa sp3 - 1 obitan s toå hôïp vôùi 3 obitan p  4 obitan lai hoùa sp3 höôùng veà caùc ñænh cuûa moät töù ñieän ñeàu Ví duï: Phaân töû CH4 - Lai hoùa sp3 ñöôïc gaëp : ôû caùc nguyeân töû O, C, N naèm trong caùc phaân töû H2O , NH3 , CH4 vaø caùc ankan. * Chuù yù : Caùc obitan chæ lai hoùa ñöôïc vôùi nhau khi naêng löôïng cuûa chuùng xaáp xæ baèng nhau. III. Nhaän xeùt chung veà thuyeát lai hoùa - Giaûi thích taïi sao phaân töû BeH2 vaø phaân töû H2O cuøng coù 3 nguyeân töû trong phaân töû nhöng phaân töû BeH2 coù daïng ñöôøng thaúng coøn phaân töû H2O coù daïng goùc ? - Cho bieát daïng hình hoïc cuûa phaân töû BeH2 vaø H2O. Döï ñoaùn traïng thaùi lai hoùa cuûa Be vaø O - Taïi sao goùc HOH nhoû hôn goùc töù dieän? YÙ nghóa thuyeát lai hoùa ? * Hoaït ñoäng 6: Söï xen phuû truïc - GV cho HS quan saùt söï xen phuû cuûa caùc obitan. - Cho bieát xen phuû truïc laø gì ? - Daïng hình hoïc cuûa BeH2 laø thaèng neân laø lai hoùa sp, daïng hình hoïc cuûa H2O gioáng töù dieän neân laø lai hoùa sp3 - Do 2 caëp e töï do ñaåy nhau - HS neâu yù nghóa thuyeát lai hoùa - HS quan saùt caùc hình aûnh mieâu taû söï xen phuû truïc vaø ruùt ra ñònh nghóa. - Thuyeát lai hoùa coù vai troø giaûi thích hôn laø tieân ñoaùn daïng hình hoïc cuûa phaân töû - Thöôøng chæ sau khi bieát phaân töû coù daïng hình hoïc gì, coù nhöõng goùc lieân keát xaùc ñònh ñöôïc baèng thöïc nghieäm laø bao nhieâu, môùi duøng söï lai hoùa ñeå giaûi thích IV.Söï xen phuû truïc, xen phuû beân 1. Söï xen phuû truïc - Söï xen phuû trong ñoù : truïc cuûa caùc obitan tham gia lieân keát truøng vôùi ñöôøng noái taâm cuûa hai nguyeân töû lieân keát goïi laø söï xen phuû truïc. - Xen phuû truïc taïo lieân keát  * Hoaït ñoäng 7: Sự xen phủ bên - GV cho HS quan saùt söï xen phuû cuûa caùc obitan töø ñoù cho bieát xen phuû beân laø gì ? * Hoaït ñoäng 8: Lieân keát ñôn - Vieát CTCT vaø coâng thöùc e cuûa Cl2 , H2 vaø HCl ? Neâu caùch hình thaønh lieân keát trong phaân töû caùc chaát treân ? - Vaäy lieân keát ñôn ñöôïc taïo thaønh nhö theá naøo ? - Cho bieát ñaëc ñieåm cuûa kieåu lieân keát trong caùc phaân töû treân ? * Hoaït ñoäng 9: Lieân keát ñoâi - HS quan saùt caùc hình aûnh mieâu taû söï xen phuû beân vaø ruùt ra ñònh nghóa. - HS vieát CTCT vaø coâng thöùc e - Ñeàu do moät caëp e duøng chung taïo neân - HS quan saùt moâ phoûng vaø ruùt ra nhaän xeùt 2. Söï xen phuû beân - Söï xen phuû trong ñoù : truïc cuûa caùc obitan tham gia lieân keát song song vôùi nhau vaø vuoâng goùc vôùi ñöôøng noái taâm cuûa 2 nguyeân töû lieân keát ñöôïc goïi laø söï xen phuû beân. - Xen phuû beân taïo lieân keát  V. Söï hình thaønh lieân keát ñôn, lieân ñoâi vaø lieân keát ba 1. Lieân keát ñôn - Lieân keát ñôn laø: lieân keát ñöôïc taïo thaønh baèng moät caëp e chung Ví duï: H – H , Cl – Cl , H - Cl - Lieân keát ñôn luoân laø : lieân keát σ, ñöôïc taïo thaønh töø söï xen phuû truïc vaø thöôøng beàn vöõng 2. Lieân keát ñoâi - Xeùt phaân töû C2H4 - Vieát CTCT cuûa phaân töû C2H4? - Döï ñoaùn traïng thaùi lai hoùa cuûa nguyeân töû C trung taâm ? - So saùnh ñoä beàn lieân keát  vaø σ? * Hoaït ñoäng 10: Lieân keát ba - Cho bieát caáu hình e ngoaøi cuøng cuûa Nitô ? - Neâu caùch taïo thaønh lieân keát trong phaân töû N2 ? - HS vieát CTCT phaân töû etilen - Ñeám soá lieân keát ñôn xung quanh C → lai hoùa sp2 - Lieân keát σ beàn hôn  - HS vieát caáu hình e ngoaøi cuøng cuûa Nitô sau ñoù phaân boá leân obitan nguyeân töû - HS moâ taû caùch taïo thaønh lieân keát trong phaân töû N2  Coù 3 obitan lai hoùa . 1 obitan lai hoùa taïo 1 lieân keát σ giöõa C – C . 2 obitan lai hoùa taïo 2 lieân keát σ giöõa C – H - Moãi nguyeân töû C coøn 1 obitan p khoâng lai hoùa seõ xen phuû beân taïo lieân keát  CH2 = CH2 Lieân keát trong phaân töû etilen - Lieân keát  keùm beàn hôn so vôùi lieân keát σ 3. Lieân keát ba - Caáu hình e ngoaøi cuøng 7 N : 2s2 2p3 - Moãi nguyeân töû N : . 1 obitan 2pz taïo lieân keát σ . Hai obitan 2px , 2py seõ xen phuû beân taïo 2 lieân keát π - CTCT phaân töû N2 : - Theá naøo laø lieân keát boäi ? - Lieân keát goàm 1 lieân keát σ vaø moät hay hai lieân keát  - Lieân keát giöõa 2 nguyeân töû ñöôïc thöïc hieän bôûi 1 lieân keát où vaø moät hay hai lieân keát ð ñöôïc goïi laø lieân keát boäi Baøi 30: (SGK) CLO Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung baøi hoïc - Vieát caáu hình e, veõ CTCT vaø coâng thöùc e cuûa Cl2 - Clo coù bao nhieâu ñoàng vò ? * Hoaït ñoäng 1: Tính chaát vaät lí -Quan saùt bình ñöïng Clo.Neâu tính chaát vaät lí cuûa Clo ? - Khí Cl2 naëng hay nheï hôn khoâng khí ? - Nhieät ñoä hoùa loûng vaø hoùa raén cuûa Clo? - HS leân baûng vieát caáu hình e, CTCT vaø coâng thöùc e. - Coù hai ñoàng vò - Chaát khí, maøu vaøng - Naëng hôn khoâng khí - HS döïa vaøo sgk neâu caùc soá lieäu - Clo tan ít trong Caáu hình e: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p5 Coâng thöùc e : CTCT : Cl – Cl Ñoàng vò : I. Tính chaát vaät lí - ÔÛ ñieàu kieän thöôøng : chaát khí, maøu vaøng luïc, muøi xoác - Naëng hôn khoâng khí 2,5 laàn d Cl2 / kk = 71 : 29 ≈ 2,5 - Clo deã hoùa loûng ôû aùp suaát cao vaø ôû - 33,60C. Clo hoùa raén ôû - 1010C - Clo tan vöøa phaûi trong nöôùc - Cho bieát tính tan cuûa khí Clo ? - Clo trong nöôùc goïi laø dd gì ? * Hoaït ñoäng 2: Tính chaát hoùa hoïc - Ñeå ñaït caáu hình beàn cuûa khí hieám nguyeân töû Clo nhöôøng hay nhaän e ? - Cho bieát soá oxi hoùa coù theå coù cuûa nguyeân töû Clo ? -Vai troø Clo khi tham gia phaûn öùng ? * Hoaït ñoäng 3: Taùc duïng vôùi kim loaïi - Quan saùt vaø nhaän xeùt phaûn öùng xaûy ra giöõa Clo vaø caùc KL? nöôùc - dd nöôùc Clo - Nhaän theâm 1 e -1 , 0 , +1 , +3 , +5 , +7 - Vöøa oxi hoùa, vöøa khöû - HS quan saùt caùc thí nghieäm xaûy ra. - Caùc phaûn öùng xaûy ra maõnh lieät ÔÛ 200C, cöù 1 lít H2O hoøa tan khoaûng 2,5 lít khí Cl2 - Dd Clo trong nöôùc goïi laø nöôùc Clo coù maøu vaøng nhaït, ñeå laâu bò bieán ñoåi do Clo phaûn öùng vôùi nöôùc. - Tan nhieàu trong dung moâi höõu cô, nhaát C6H14, cacbontetraclorua (CCl4) - Raát ñoäc do phaù hoaïi nieâm maïc ñöôøng hoâ haáp. II. Tính chaát hoùa hoïc Cl + 1e  Cl- 3s2 3p5 3s2 3p6 - Caùc soá oxi hoùa cuûa Clo : - Clo laø phi kim raát hoaït ñoäng, laø chaát oxi hoùa maïnh vaø coù tính khöû khi taùc duïng vôùi chaát oxi hoùa maïnh hôn nhö: Oxi, Flo 1. Taùc duïng vôùi kim loaïi - Clo oxi hoùa haàu heát caùc KL. Phaûn öùng xaûy ra nhanh vaø toûa nhieàu nhieät Vd: - Nhaän xeùt phaûn öùng xaûy ra giöõa Clo vaø caùc KL ? - Hoùa trò cuûa Fe, Cu trong muoái taïo thaønh ôû caùc thí nghieäm? Giaûi thích - Vieát phöông trình daïng toång quaùt ?YÙ nghóa cuûa M vaø n ? * Hoaït ñoäng 4: Taùc duïng vôùi hiñro - Phaûn öùng giöõa Clo vaø Hiñro xaûy ra khi naøo ? - Phaûn öùng seõ taïo hoãn hôïp noå khi naøo? * Hoaït ñoäng 5: Vôùi nöôùc vaø dd kieàm - GV cho HS quan saùt thí nghieäm - Clo coù phaûn öùng vôùi nöôùc khoâng ? - Vai troø cuûa Clo trong phaûn öùng ? - Ñaït hoùa trò cao nhaát do Clo coù tính oxi hoùa maïnh - M : kim loaïi , n : hoùa trò cao nhaát - Phaûn öùng xaûy ra chaäm khi trong boùng toái vaø nhanh khi ñöôïc chieáu saùng -Neáu tæ leä mol 1 : 1 - HS quan saùt thí nghieäm - Clo coù tan moät phaàn trong nöôùc - Chaát khöû vaø chaát oxi hoùa - Phaûn öùng töï oxi hoùa – khöû * Toång quaùt: 2M + nCl2  2MCln M : kim loaïi n : hoùa trò cao nhaát cuûa kim loaïi 2. Taùc duïng vôùi Hidroâ - ÔÛ nhieät ñoä thöôøng vaø trong boùng toái  Clo oxi hoùa chaäm Hiñro. - Chieáu saùng hay hô noùng : phaûn öùng xaûy ra nhanh. H2 + Cl2  2HCl - Neáu n H2 : n Cl2 = 1 : 1  hoãn hôïp seõ noå maïnh 3. Taùc duïng vôùi nöôùc vaø vôùi dd kieàm a. Vôùi nöôùc - Clo tan moät phaàn trong nöôùc : - Thuoäc loaïi phaûn öùng gì? - Goïi teân caùc axit taïo thaønh ? - Taïi sao Clo aåm coù tính taåy maøu coøn Clo khoâ thì khoâng ? - Vai troø cuûa Clo trong phaûn öùng ? - Phaûn öùng treân thuoäc loaïi phaûn öùng * Hoaït ñoäng 6: Taùc duïng vôùi muoái cuûa caùc halogen khaùc - Quan saùt thí nghieäm, Clo coù taùc duïng vôùi dd NaI ? - Vai troø cuûa Clo trong phaûn öùng ? - So saùnh tính PK Clo vôùi Flo, Brom vaø Iot ? * Hoaït ñoäng7: Taùc duïng vôùi chaát khöû - Quan saùt thí - Axit clohidric vaø axit hipoclorô - HS giaûi thích hieän töôïng xaûy ra - Chaát khöû vaøø chaát oxi hoùa. - Phaûn öùng töï oxi hoùa – khöû - HS quan saùt caùc thí nghieäm xaûy ra vaø nhaän xeùt - Chaát oxi hoùa - Tính phi kim Clo > Brom > Iot - HS quan saùt thí nghieäm vaø nhaän xeùt - Nöôùc Clo coù tính taåy maøu do HclO laø chaát oxi hoùa maïnh vaø khaû naêng taåy maøu caøng taêng do coù [O] HClO  HCl + [O] b. Vôùi dung dòch kieàm - Clo phaûn öùng deã daøng hôn 4. Taùc duïng vôùi muoái cuûa caùc halogen khaùc Vd: - Trong nhoùm halogen tính oxi hoùa cuûa Clo maïnh hôn Brom vaø Iot (halogen maïnh ñaåy halogen yeáu ra khoûi dd muoái) * Chuù yù : Clo khoâng oxi hoùa ñöôïc muoái florua (F-) 5. Taùc duïng vôùi caùc chaát khöû khaùc Clo oxi hoùa ñöôïc nhieàu chaát nghieäm sau, Clo coù taùc duïng vôùi dd H2SO3 khoâng ? - Vai troø caùc chaát trong phaûn öùng ? - Cho Clo vaøo dd FeCl2 döï ñoaùn phaûn öùng coù xaûy ra khoâng * Hoaït ñoäng 8: ÖÙng duïng - GV cho HS quan saùt caùc öùng duïng cuûa Clo töø ñoù HS nhaän xeùt neâu öùng duïng cuûa Clo trong ñôøi soáng ? - Chaát oxi hoùa - Coù xaûy ra do Clo laø moät chaát oxi hoùa maïnh - HS döïa treân caùc hình aûnh moâ taû öùng duïng cuûa Clo trong ñôøi soáng III. ÖÙng duïng - Duøng saùt truøng nöôùc, taåy traéng sôïi, vaûi, giaáy - Nguyeân lieäu saûn xuaát nhieàu hôïp chaát voâ cô vaø höõu cô * HCVC : saûn xuaát axit HCl, Clorua voâi CaOCl2 * HCHC : . Ñicloetan C2H4Cl2 , CCl4 : duøng chieát chaát beùo, khöû daàu môõ treân kim loaïi . Moät soá HCHC chöùa Clo duøng laøm thuoác dieät coân truøng baûo veä thöïc vaät hay taïo ra chaát deûo, sôïi toång hôïp, cao su toång hôïp … - Clo laø 1 trong nhöõng saûn phaåm quan troïng do coâng nghieäp hoùa chaát saûn xuaát * Hoaït ñoäng 9: Traïng thaùi töï nhieân - Cho bieát tröõ löôïng Clo trong voû traùi ñaát ? - Trong töï nhieân Clo coù theå toàn taïi ôû daïng ñôn chaát khoâng ? Taïi sao ? - Keå moät soá chaát trong töï nhieân chöùa nguyeân toá Clo ? * Hoaït ñoäng 10: Ñieàu cheá - GV cho HS quan saùt thí nghieäm ñieàu cheá khí Clo. HS neâu nguyeân taéc ñieàu cheá khí Clo trong phoøng thí nghieäm ? - Neâu nguoàn nguyeân lieäu, nhieân - Ñöùng thöù 11 - Chæ ôû daïng hôïp chaát do hoaït ñoäng maïnh - HS quan saùt thí nghieäm vaø nhaän xeùt - Laø nöôùc bieån IV. Traïng thaùi töï nhieân - Ñöùng thöù 11 trong taát caû caùc nguyeân toá hoùa hoïc. - Ñöùng thöù nhaát trong caùc halogen. - Chæ toàn taïi ôû daïng hôïp chaát ( do hoaït ñoäng hoùa hoïc maïnh) chuû yeáu muoái Clorua (NaCl) ôû : . Trong nöôùc bieån vaø ñaïi döông : 1 lít nöôùc bieån coù khoaûng 30g NaCl . Daïng raén goïi laø muoái moû - KCl cuõng khaù phoå bieán, coù trong caùc khoaùng vaät . Cacnalit : KCl , MgCl2.6H2O . Xinvinit : NaCl , KCl V. Ñieàu cheá 1. Trong phoøng thí nghieäm - Duøng HCl ñaëc taùc duïng vôùi caùc chaát oxi hoùa maïnh : MnO2 , KMnO4 , KClO3 … 2. Trong coâng nghieäp - Clo ñöôïc saûn xuaát baèng PP : ñieän phaân dd NaCl Baøi 43: (SGK) LÖU HUYØNH lieäu, kó thuaät phuïc vu,ï saûn xuaát duøng ñieàu cheá khí clo trong coâng nghieäp ? - Vai troø cuûa maøng ngaên xoáp laø gì ? -Ngaên caùc chaát thoaùt ra ôû ñieän cöïc taùc duïng vôùi nhau - Maøng ngaên xoáp : giuùp Clo taïo thaønh khoâng taùc duïng vôùi dd NaOH Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung baøi hoïc - Nghieân cöùu lòch söû tìm ra nguyeân toá S Hoaït ñoäng 1: Daïng thuø hình - Daïng thuø hình laø gì - So saùnh caùc ñaïi löôïng vaät lí cuûa 2 daïng thuø hình? - HS thaûo luaän veà lòch söû tìm ra S - HS ñònh nghóa daïng thuø hình vaø cho ví duï. - HS döïa vaøo baûng soá lieäu vaø ruùt ra nhaän xeùt I. Tính chaát vaät lí cuûa löu huyønh 1. Hai daïng thuø hình cuûa löu huyønh - Daïng thuø hình laø nhöõng ñôn chaát khaùc nhau cuûa cuøng moät nguyeân toá hoùa hoïc. Vd: O2 vaø O3 Hoaït ñoäng 2: AÛnh höôûng cuûa nhieät ñoä ñoái vôùi caáu taïo phaân töû vaø tính chaát vaät lí cuûa löu huyønh - GV cho HS quan saùt thí nghieäm, ghi nhaän bieán ñoåi maøu saéc vaø traïng thaùi cuûa löu huyønh trong quaù trình noùng chaûy ? Giaûi thích ? - Ghi kí hieäu löu huyønh laø gì ? Hoaït ñoäng 3: Tính chaát hoùa hoïc - Vieát caáu hình e cuûa nguyeân töû 16S ôû - HS quan saùt thí nghieäm, giaûi thích hieän töôïng döïa treân tranh veõ söï bieán ñoåi S8 thaønh Sn - HS thaûo luaän giaûi thích hieän töôïng - Ñeå ñôn giaûn ghi laø S - HS vieát caáu hình e cuûa S Caáu taïo phaân töû cuûa löu huyønh tinh theå (a) vaø löu huyønh deûo (b) 2. AÛnh höôûng cuûa nhieät ñoä ñoái vôùi caáu taïo phaân töû vaø tính chaát vaät lí cuûa löu huyønh * Löu yù : Ñeå ñôn giaûn, ngöôøi ta ghi kí hieäu cuûa löu huyønh laø: S II. Tính chaát hoùa hoïc cuûa löu huyønh traïng thaùi cô baûn ? - Soá e ñoäc thaân cuûa nguyeân töû S ôû traïng thaùi cô baûn ? - Soá e ñoäc thaân cuûa nguyeân töû S ôû traïng thaùi kích thích ? - Cho bieát soá oxi hoùa coù theå coù cuûa S? - Neâu tính chaát hoùa hoïc ñaëc tröng cuûa S? - Quan saùt thí nghieäm, nhaän xeùt vaø vieát ptpö ? - Vai troø caùc chaát tham gia phaûn öùng ? - Trong thöïc teá laøm theá naøo ñeå thu gom thuûy ngaân bò rôi vaõi? - Quan saùt thí nghieäm nhaän xeùt, - Coù 2 e ñoäc thaân - Coù 4 hoaëc 6 e ñoäc thaân - Laø -2, +4 hoaëc +6 tuøy nguyeân töû maø noù lieân keát - Tính khöû vaø tính oxi hoùa - HS quan saùt caùc thí nghieäm xaûy ra. - Vieát ptpö vaø xaùc ñònh vai troø chaát - Ngöôøi ta thöôøng raéc boät S leân - HS quan saùt caùc thí nghieäm xaûy ra. - Traïng thaùi kích thích :  Coù 4 e ñoäc thaân  Coù 6 e ñoäc thaân Do ñoù : . Coù soá oxi hoùa : -2 : vôùi nguyeân toá coù ÑAÂÑ nhoû hôn . Coù soá oxi hoùa : +4, +6 : vôùi nguyeân toá coù ÑAÂÑ lôùn hôn Tính chaát ñaëc tröng cuûa S : tính khöû vaø tính oxi hoùa 1. Tính oxi hoùa a. Vôùi kim loaïi Kim loaïi + S  Muoái sunfua b. Vôùi Hiñro * Vaäy : S laø chaát oxi hoùa 2. Tính khöû Moät soá PK (O, F, Cl) + S Baøi 45: (SGK) HÔÏP CHAÁT COÙ OXI CUÛA LÖU HUYØNH vieát ptpö ? - Vai troø caùc chaát tham gia phaûn öùng ? - Vieát ptpöù khi S taùc duïng vôùi Flo Hoaït ñoäng 4: ÖÙng duïng - Döïa vaøo SGK neâu nhöõng öùng duïng cuûa löu huyønh ? Hoaït ñoäng 5: Saûn xuaát löu huyønh - S coù ôû ñaâu trong töï nhieân ? PP khai thaùc ? - Quan saùt thí nghieäm sau, nhaän xeùt vaø vieát phöông trình phaûn öùng ? - Neâu yù nghóa cuûa hai phaûn öùng saûn xuaát S töø hôïp chaát ? - Vieát phöông trình phaûn öùng vaø xaùc ñònh vai troø caùc chaát - HS neâu öùng duïng cuûa löu huyønh. -Trong loøng ñaát döôùi daïng caùc moû - HS quan saùt thí nghieäm moâ phoûng ñieàu cheá S töø hôïp chaát - Baûo veä moâi tröôøng, choáng oâ nhieãm khoâng khí.  Hôïp chaát löu huyønh III. ÖÙng duïng -Saûn xuaát axit sunfuric H2SO4 (90%) - Löu hoùa cao su - Chaát tröø su vaø chaát dieät naám trong noâng nghieäp IV. Saûn xuaát löu huyønh 1. Khai thaùc S Löu huyønh trong loøng ñaát  duøng heä thoáng thieát bò neùn nöôùc sieâu noùng (1700C) ñeå ñaåy löu huøynh leân. 2. Saûn xuaát löu huyønh töø hôïp chaát a. Ñoát H2S trong ñieàu kieän thieáu khoâng khí b. Duøng H2S ñeå khöû SO2 Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng HS Noäi dung baøi hoïc Hoaït ñoäng 1: Caáu taïo phaân töû - Tính chaát vaät lí - Vieát CTPT cuûa löu huyønh ñioxit ? - Ñeå taïo lieân keát vôùi Oxi trong phaân töû SO2 nguyeân töû S caàn bao nhieâu e ñoäc thaân? - Neâu öu ñieåm cuûa caùch vieát thöù hai ? - Cho bieát lieân keát trong phaân töû SO2? - Neâu soá oxi hoùa cuûa S trong SO2 ? - Döïa vaøo SGK, neâu tính chaát vaät lí SO2 - Khí SO2 naëng hay nheï hôn khoâng khí ? Giaûi thích ? Hoaït ñoäng 2: Tính chaát hoùa hoïc - SO2 - HS quan saùt moâ hình vaø suy ra caùch veõ CTCT SO2  caàn 4 e ñoäc thaân - Phuø hôïp quy taéc baùt töû - Coäng hoùa trò coù cöïc - +4 - HS döïa vaøo SGK neâu tính chaát vaät lí - HS tính tæ khoái  naëng hôn I. Löu huyønh ñioxit 1. Caáu taïo phaân töû  phuø hôïp quy taéc baùt töû Nhaän xeùt : . Loaïi lieân keát trong phaân töû SO2 : CHT phaân cöïc . Soá oxi hoùa cuûa S trong SO2 laø +4 2. Tính chaát vaät lí - Chaát khí, khoâng maøu, muøi haéc. - So vôùi khoâng khí : naëng hôn khoâng khí - Hoùa loûng ôû – 100C - Tan nhieàu trong nöôùc. ÔÛ 200C, 1 theå tích nöôùc hoøa tan 40 theå tích SO2 - Laø khí ñoäc, hít thôû khoâng khí coù SO2 seõ vieâm ñöôøng hoâ haáp. 3. Tính chaát hoùa hoïc - Cho bieát soá oxi hoùa cuûa S trong SO2 ? Cho bieát tính chaát hoùa hoïc ñaëc tröng cuûa SO2 ? - Cho quyø tím aåm vaøo bình ñöïng khí SO2, neâu hieän töôïng xaûy ra vaø giaûi thích - Quan saùt thí nghieäm, neâu hieän töôïng, vieát ptpö? - Vieát ptpö khi cho SO2 taùc duïng vôùi dd NaOH ?Teâân saûn phaåm ? - SO2 ñoùng vai troøø chaát khöû khi naøo ? - Cho ví duï moät soá chaát oxi hoùa maïnh ? - Quan saùt thí nghieäm neâu hieän töôïng, vieát ptpö ? - Döï ñoaùn saûn phaåm cuûa phaûn öùng sau ? - SO2 ñoùng vai troø - +4 . Coù theå leân soá oxi hoùa cao hôn hoaëc xuoáng thaáp hôn  coù tính khöû vaø tính oxi hoùa - Quyø tím maát maøu chuyeån maøu hoàng do taïo thaønh dd axit - Thaáy CaO taùc duïng vôùi SO2 - HS leân baûng vieát ptpö vaø goïi teân saûn phaåm - Khi taùc duïng vôùi chaát oxi hoùa maïnh nhö X2 hay KMnO4 - Maát maøu dd KMnO4, maát maøu caùnh hoa hoàng - Döïa vaøo soá oxi hoùa HS  saûn phaåm - Khi taùc duïng vôùi a. Laø oxit axit - Tan trong nöôùc  dd axit H2SO3 laø axit yeáu nhöng maïnh hôn dd H2S vaø khoâng beàn - Vôùi oxit bazô  Muoái CaO + SO2  CaSO3 - Vôùi dd bazô  Muoái axit hoaëc muoái trung hoøa SO2 + NaOH  NaHSO3 Natri hiñro sunfit SO2 + 2NaOH  Na2SO3 + H2O Natri sunfit Laø chaát khöû vaø chaát oxi hoùa - Chaát khöû khi : taùc duïng vôùi nhöõng chaát oxi hoùa maïnh nhö X2 , KMnO4 - Chaát oxi hoùa khi : taùc duïng vôùi chaát oxi hoùa khi naøo - Vieát ptpö khi cho SO2 taùc duïng vôùi dd H2S vaø Mg ? Hoaït ñoäng 3: SO2 – chaát gaây oâ nhieãm - HS quan saùt flash veà möa axit - Neâu caùc nguoàn sinh ra khí SO2 ? Taùc haïi ? Hoaït ñoäng 4: ÖÙng duïng vaø ñieàu cheá - Neâu nhöõng öùng duïng cuûa khí SO2 ? - Taïi sao duøng PP ñaåy khoâng khí ñeå thu SO2 - Neâu caùc PP ñieàu cheá SO2 trong coâng nghieäp ? - Vieát ptpö xaûy ra ? chaát khöû - Döïa vaøo soá oxi hoùa HS suy ra saûn phaåm phaûn öùng - HS quan saùt ñoaïn flash vaø neâu caùc nguoàn sinh ra SO2 cuõng nhö taùc haïi cuûa SO2 - HS döïa vaøo SGK neâu caùc öùng duïng cuûa khí SO2 - Do SO2 tan trong nöôùc neân duøng PP ñaåy khoâng khí - Ñoát chaùy S hoaëc quaëng pirit - HS vieát caùc phöông trình nhöõng chaát khöû maïnh 4. Löu huyønh ñioxit – chaát gaây oâ nhieãm 5. ÖÙng duïng vaø ñieàu cheá SO2 a. ÖÙng duïng - Saûn xuaát H2SO4 - Taåy traéng giaáy, boät giaáy. - Choáng naám moác cho löông thöïc, thöïc phaåm….. b. Ñieàu cheá Trong phoøng thí nghieäm Na2SO3 + H2SO4  Na2SO4 + SO2 ↑ + H2O Trong coâng nghieäp - Ñoát chaùy löu huyønh : - Ñoát quaëng sunfua kim loaïi : Hoaït ñoäng 5: Caáu taïo phaân töû. Tính chaát. ÖÙng duïng vaø ñieàu cheá SO3 - Vieát CTPT cuûa löu huyønh trioxit ? - Ñeå taïo lieân keát vôùi Oxi trong phaân töû SO3 nguyeân töû S caàn bao nhieâu e ñoäc thaân - Cho bieát soá oxi hoùa cuûa S trong SO3 - Döïa vaøo SGK, neâu nhöõng tính chaát vaät lí cuûa SO3 ? - Neâu khaû naêng hoøa tan trong nöôùc vaø trong H2SO4 cuûa SO3 - Neâu tính chaát hoùa hoïc cô baûn cuûa SO3 - Vieát phöông trình phaûn öùng minh hoïa ? - SO3 - HS quan saùt moâ hình vaø suy ra caùch veõ CTCT SO3  caàn 6 e ñoäc thaân - +6 - HS döïa vaøo SGK neâu tính chaát vaät lí - Tan voâ haïn - Laø oxit axit - HS vieát phöông trình phaûn öùng - HS döïa vaøo SGK neâu öùng duïng II. Löu huyønh tri oxit - Caáu taïo phaân töû * Nhaän xeùt : Soá oxi hoùa S trong SO3 laø cöïc ñaïi +6 2. Tính chaát, öùng duïng, ñieàu cheá a. Tính chaát vaät lí - Chaát loûng khoâng maøu, nhieät ñoä noùng chaûy 170C , nhieät ñoä soâi 450C - SO3 tan voâ haïn trong nöôùc vaø axit H2SO4 b. Tính chaát hoùa hoïc Laø : oxit axit - Vôùi H2O  dd axit vaø toûa nhieàu nhieät SO3 + H2O  H2SO4 - Vôùi oxit bazô, dd bazô  Muoái sunfat : SO3 + Na2O  Na2SO4 SO3 + NaOH  Na2SO4 + H2O c. ÖÙng duïng Laø saûn phaåm trung gian duøng saûn - Neâu öùng duïng SO3 - Cho bieát PP ñieàu cheá SO3 ? Hoaït ñoäng 6: Caáu taïo phaân töû - Tính chaát vaät lí - Vieát CTPT vaø CTCT cuûa axit sunfuric ? - Neâu öu ñieåm cuûa caùch vieát thöù hai ? - Neâu soá oxi hoùa cuûa S trong H2SO4 ? - Neâu tính chaát vaät lí cuûa axit H2SO4 ? H2SO4 98% coù d = 1,84g/cm3. Naëng hay nheï hôn nöôùc ? - Quan saùt thí nghieäm neâu PP pha loaõng dd H2SO4 ñaëc? - Töø SO2 - H2SO4 - Phuø hôïp vôùi quy taéc baùt töû - +6 - HS quan saùt dd H2SO4 vaø neâu tính chaát vaät lí - Naëng hôn nöôùc - Cho töø töø H2SO4 ñaëc vaøo nöôùc chöù khoâng cho ngöôïc laïi xuaát axit H2SO4 d. Ñieàu cheá III. Axit sunfuric - Caáu taïo phaân töû  Phuø hôïp quy taéc baùt töû - Soá oxi hoùa cuûa S trong H2SO4 laø +6 2. Tính chaát vaät lí - Chaát loûng, saùnh nhö daàu, khoâng maøu, khoâng bay hôi. - Naëng gaàn gaáp hai nöôùc ( H2SO4 98% coù d = 1,84g/cm3) - H2SO4 ñaëc huùt aåm do ñoù duøng laøm khoâ khí aåm. - Axit H2SO4 ñaëc + H2O  hiñrat H2SO4.nH2O vaø toûa nhieät lôùn. Do ñoù khi pha loaõng caàn roùt töø töø axit H2SO4 vaøo nöôùc chöù khoâng laøm ngöôïc laïi. Hoaït ñoäng 7: H2SO4 loaõng - Neâu tính chaát hoùa hoïc cô baûn cuûa 1 dd axit thoâng thöôøng ? Hoaït ñoäng 8: Tính oxi hoùa maïnh - Quan saùt thí nghieäm vaø nhaän xeùt hieän töôïng xaûy ra ? - Vieát ptpö phaûn öùng khi Cu, Fe taùc duïng vôùi H2SO4 ñaëc, noùng ? - Cho bieát hoùa trò cuûa KL trong muoái ? - Vieát ptpö khi cho löu huyønh taùc duïng - Quyø hoùa ñoû, taùc duïng KL tröôùc H, Oxit bazô , bazô vaø muoái cuûa goác axit yeáu hôn - HS quan saùt thí nghieäm vaø neâu hieän töôïng - HS vieát ptpö - KL trong muoái coù hoùa trò cao nhaát - HS döïa vaøo soá oxi hoùa cuûa caùc chaát tham gia döï ñoaùn saûn phaåm taïo 3. Tính chaát hoùa hoïc a. Tính chaát cuûa dd H2SO4 loaõng - Quyø tím  hoùa ñoû - Vôùi KL (tröôùc H )  Muoái + H2 Vd: Fe + 2HCl  FeCl2 + H2 - Vôùi bazô, oxit bazô  Muoái + H2O Vd: CuO + H2SO4 CuSO4 + H2O 2NaOH + H2SO4  Na2SO4 + 2H2O - Vôùi muoái cuûa axit yeáu  Muoái môùi + Axit môùi yeáu Vd: Na2SO3 + H2SO4  Na2SO4 + H2O + SO2 b. Tính chaát cuûa dd H2SO4 ñaëc Tính oxi hoùa maïnh - Chuù yù : H2SO4 ñaëc , nguoäi thuï ñoäng vôùi Fe, Al vôùi H2SO4 ñaëc ? - Quan saùt thí nghieäm nhaän xeùt hieän töôïng xaûy ra ?Vieát ptpö ? Hoaït ñoäng 9: Tính haùo nöôùc - Quan saùt thí nghieäm nhaän xeùt hieän töôïng xaûy ra ? Vieát ptpö ? - Taïi sao coù khoái xoáp phoàng leân ? Hoaït ñoäng 10: ÖÙng duïng – Saûn xuaát H2SO4 - Döïa vaøo hình veõ döôùi ñaây, neâu nhöõng öùng duïng quan troïng cuûa H2SO4 ? - Neâu PP saûn xuaát axit sunfuric thaønh - HS quan saùt thí nghieäm, vieát phöông trình. - HS quan saùt thí nghieäm vaø vieát ptpö xaûy ra - C sinh ra taùc duïng vôùi H2SO4 ñaëc taïo ra CO2 vaø SO2 ñaåy C traøo ra ngoaøi - HS quan saùt hình veõ vaø neâu öùng duïng cuûa H2SO4 - HS quan saùt flash sô ñoà saûn xuaát axit H2SO4 - Thieâu quang pirit hoaëc ñoát S * Vôùi caùc hôïp chaát coù tính khöû Vd: Tính haùo nöôùc - Moät phaàn Cacbon taùc duïng vôùi H2SO4 ñaëc gaây ra hieän töôïng ñaåy C traøo ra ngoaøi coác. 4. ÖÙng duïng - Axit sunfuric laø chaát haøng ñaàu trong nhieàu ngaønh saûn xuaát nhö : . phaåm nhuoäm . luyeän kim . chaát deûo . chaát taåy röûa . giaáy , sôïi …. 5. Saûn xuaát axit H2SO4 - Duøng PP tieáp xuùc qua 3 giai ñoaïn : a. Saûn xuaát SO2 - Thieâu quaëng pirit saét - Neâu caùc PP saûn xuaát SO2 ? - Neâu PP saûn xuaát SO3? - Neâu PP saûn xuaát H2SO4? Hoaït ñoäng 11: Muoái sunfat vaø nhaän bieát - Theá naøo laø muoái sunfat ? Phaân loaïi ? - Cho bieát tính tan cuûa muoái sunfat ? - Quan saùt thí nghieäm neâu thuoác thöû nhaän bieát SO42- vaø hieän töôïng ? - Vieát ptpö xaûy ra ôû 2 thí nghieäm treân ? - Oxi hoùa SO2, xuùc taùc V2O5 , t0 - Haáp thuï SO3 vaøo H2SO4 - Muoái cuûa axit sunfuric. Coù 2 loaïi - HS neâu tính tan cuûa muoái. - HS quan saùt thí nghieäm, ruùt ra keát luaän thuoác thöû dd BaCl2 , hieän töôïng keát tuûa traéng. - HS töï vieát ví duï minh hoïa - Ñoát chaùy löu huyønh b. Saûn xuaát SO3 c. Saûn xuaát H2SO4 - Duøng H2SO4 haáp thuï SO3 ñöôïc oleum. H2SO4 + nSO3  H2SO4.nSO3 Sau ñoù pha loaõng oleum  H2SO4 ñaëc H2SO4.nSO3 +nH2O (n + 1)H2SO4 6. Muoái sunfat vaø nhaän bieát ion sunfat a. Muoái sunfat - Muoái cuûa axit sunfuric. Coù 2 loaïi . Muoái trung hoøa (SO42-) : Ñeàu tan tröø BaSO4 ↓ , CaSO4↓, PbSO4 ↓ . Muoái axit (HSO4-) b. Nhaän bieát ion SO42- - Thuoác thöû : dd BaCl2 - Hieän töôïng : taïo ↓ traéng khoâng tan trong axit hay kieàm Vd: H2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2HCl Na2SO4 + BaCl2 BaSO4+ 2NaCl 3.4. Daïng baøi oân taäp – luyeän taäp Baøi 8: (SGK) LUYEÄN TAÄP CHÖÔNG 1 Hoaït ñoäng GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung baøi hoïc * Hoaït ñoäng 1: Toå chöùc troø chôi - GV chia lớp thaønh 4 ñoäi chôi. Coâng boá theå leä cuoäc chôi cho HS. *Hoaït ñoäng 2: Kieán thöùc veà thaønh phaàn caáu taïo nguyeân töû vaø voû nguyeân töû - Neâu kích thöôùc vaø khoái löôïng nguyeân töû ? - Neâu caáu truùc nguyeân töû ? - Neâu caáu truùc haït nhaân nguyeân töû ? - Neâu caáu truùc voû nguyeân töû ? - Neâu ñaëc ñieåm - HS nghe theå leä cuoäc chôi, cöû moãi ñoäi 1 thaønh vieân leân choïn caâu hoûi - Raát nhoû - Goàm voû vaø haït nhaân - Goàm p vaø n - Goàm e - HS neâu ñaëc ñieåm * Nhöõng kieán thöùc caàn naém caùc loaïi haït ? - Obitan nguyeân töû laø gì ? - Theá naøo laø lôùp vaø phaân lôùp e ? Caùch kí hieäu lôùp vaø phaân lôùp e laø gì ? - Caáu hình e laø gì ? Vieát caáu hình e cuûa 11Na , 17Cl vaø 18Ar ? Döïa vaøo ñaëc ñieåm e ngoaøi cuøng cho bieát loaïi nguyeân toá ? *Hoaït ñoäng 3: Kieán thöùc veà nguyeân toá hoùa hoïc - Theá naøo laø nguyeân toá hoùa hoïc - Neâu caùch tính soá khoái cuûa haït nhaân nguyeân töû ? - Neáu noùi soá khoái baèng nguyeân töû khoái thì coù ñuùng khoâng ? Taïi sao ? caùc loaïi haït - HS ñònh nghóa - HS ñònh nghóa lôùp vaø phaân lôùp - Bieãu dieãn söï phaân boá e theo lôùp vaø phaân lôùp. - HS vieát caáu hình e vaø döïa vaøo ñoù neâu ñaëc ñieåm nguyeân toá. - Caùc nguyeân töû coù cuøng Z - A = P + N - Ñuùng PHUÏ LUÏC 2 PHIEÁU ÑIEÀU TRA Ngöôøi nghieân cöùu : Nguyeãn Thò Bích Thaûo – Cao hoïc Hoùa – Khoùa 16 Muïc ñích Nhaèm naém baét ñöôïc thöïc traïng söû duïng baøi giaûng ñieän töû theo höôùng ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc moân Hoùa hoïc cuûa caùc giaùo vieân THPT. Xin quyù Thaày (Coâ) ñieàn caùc caâu traû lôøi vaøo phieáu ñieàu tra döôùi ñaây. Caùc caâu traû lôøi cuûa quyù Thaày (Coâ) chæ söû duïng vaøo muïc ñích nghieân cöùu ñoàng thôøi goùp phaàn laøm cho ñeà taøi nghieân cöùu coù caùi nhìn toång quan veà vieäc ñoåi môùi phöông phaùp giaûng daïy moân Hoùa hoïc hieän nay. Chaân thaønh caùm ôn quyù Thaày (Coâ) Choïn 1 trong 4 ñaùp aùn cho saün, ñaùnh daáu √ vaøo oâ ñöôïc choïn ( Caâu 1  8) Caâu 1: Tröôøng Thaày (Coâ) hieän coù bao nhieâu phoøng ñeå coù theå daïy baèng baøi giaûng ñieän töû ? A. Khoâng coù phoøng naøo B. Coù 1 phoøng C. Coù 2 phoøng D. Coù treân 3 phoøng Caâu 2: Möùc ñoä söû duïng baøi giaûng ñieän töû hieän nay cuûa Thaày (Coâ ) laø : A. Chöa bao giôø daïy baèng baøi giaûng ñieän töû B. Coù nhöng hieám khi C. Thænh thoaûng Thaày (Coâ) ñang coâng taùc taïi : . Tröôøng : . Thaâm nieân giaûng daïy : D. Thöôøng xuyeân Caâu 3: Thaày (Coâ) söû duïng giaùo aùn ñieän töû khi naøo : A. Thao giaûng nhoùm, toå , cuïm B. Khi hoïc sinh thaûo luaän C. Tieát leân lôùp bình thöôøng D. Caû 3 tröôøng hôïp treân Caâu 4: Khaû naêng thieát keá giaùo aùn ñieän töû cuûa Thaày (Coâ) laø : A. Chöa laøm ñöôïc B. Bieát sô sô C. Thieát keá ñöôïc caùc baøi ñôn giaûn D. Raát thuaàn thuïc Caâu 5: Caùc phöông phaùp daïy hoïc Thaày (Coâ) thöôøng söû duïng trong giaùo aùn ñieän töû laø: A. Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm, laøm thí nghieäm B. Hoïc sinh baùo caùo ñeà taøi nghieân cöùu nhoû lieân quan ñeán baøi hoïc C. Hoïc sinh chæ nghe Giaùo vieân giaûng D. Keát hôïp caû ba hình thöùc Caâu 6: Ñeå soaïn giaùo aùn ñieän töû daïy cho 1 tieát Thaày (Coâ) thöôøng maát thôøi gian bao laâu: A. Ít hôn 1 tuaàn ( 7 ngaøy ) B. 1 tuaàn C. 2 tuaàn D. Nhieàu hôn 2 tuaàn ( hôn 14 ngaøy) Caâu 7: Theo thaày (Coâ) öu ñieåm noåi baät nhaát khi giaûng daïy baèng giaùo aùn ñieän töû A. Hoïc sinh deã hieåu baøi neáu noäi dung logic, phuø hôïp B. Khoâng khí lôùp hoïc sinh ñoäng C. Hoïc sinh ñöôïc phaùt huy tính tích cöïc, chuû ñoäng vaø saùng taïo trong hoïc taäp D. Caû 3 öu ñieåm treân Caâu 8: Thaùi ñoä cuûa hoïc sinh khi ñöôïc hoïc baèng giaùo aùn ñieän töû : A. Raát thích B. Thích C. Bình thöôøng, coù cuõng ñöôïc khoâng coù cuõng ñöôïc D. Khoâng höùng thuù, thích phöông phaùp truyeàn thoáng Coù theå choïn nhieàu phöông aùn khaùc nhau daáu √ vaøo oâ choïn( Caâu 9  10) Caâu 9: Daïng baøi hoïc thaày coâ thöôøng choïn ñeå soaïn giaùo aùn ñieän töû laø : - Daïng baøi veà hoïc thuyeát cô baûn, ñònh luaät, khaùi nieäm - Baøi giaûng veà chaát, nguyeân toá hoùa hoïc, saûn xuaát hoùa hoïc - Baøi hoùa höõu cô - Baøi oân taäp, luyeân taäp, cuûng coá kieán thöùc Caùc daïng baøi khaùc : ------------------------------------------------------------------ ---------------------------------------------------------------------------------------------- Caâu 10: Nhöõng khoù khaên thaày (Coâ) thöôøng gaëp khi soaïn baøi giaùo aùn ñieän töû : - Khoù saép xeáp yù töôûng cho logic - Khoâng bieát choïn baøi naøo - Khoâng coù thôøi gian - Chöa söû duïng thaønh thuïc vi tính Caùc lí do khaùc : ---------------------------------------------------------------------- Chaân thaønh caùm ôn quyù Thaày (Coâ) ñaõ tham gia PHUÏ LUÏC 3 THÖÏC NGHIEÄM KIEÅM TRA 15 PHUÙT CHÖÔNG 1, 2 Caâu 1 : Hình veõ sau ñaây moâ taû thí nghieäm : a. Khaùm phaù ra nguyeân töû b. Khaùm phaù ra haït nhaân nguyeân töû c. Khaùm phaù ra proton d. Khaùm phaù ra nôtron Caâu 2: Cho bieát teân goïi theo ñuùng thöù töï cuûa caùc obitan sau : a. Obitan s , py , px , pz b. Obitan py , px , s , pz c. Obitan px , py , s , pz d. Obitan py , s , px , pz Caâu 3: Moâ hình haønh tinh nguyeân töû sau ñaây do ai ñeà xöôùng ? a. Rô – dô – pho b. Bo c. A. Sommerfeld d. Caû a, b. c Caâu 4: Caùch bieãu dieãn naøo sau ñaây coù xeùt ñeán möùc naêng löôïng ? a. b. 1s 2s 2px 2py 2pz 1s 2s 2px 2py 2pz c. d. 1s 2s 2px 2py 2pz 1s 2s 2px 2py 2pz Caâu 5: Hình veõ sau ñaây moâ taû thí nghieäm : a. Khaùm phaù ra nguyeân töû b. Khaùm phaù ra haït nhaân nguyeân töû c. Khaùm phaù ra proton d. Khaùm phaù ra nôtron Caâu 6: Caùch bieãu dieãn naøo sau ñaây theo ñuùng nguyeân lí Pau – li vaø quy taéc Hund a.     b.     2s2 2p3 2s2 2p3 c.    d.    Caâu 7: Hình veõ sau ñaây moâ taû caùc nguyeân toá thuoäc chu kyø naøo ? a. 1 b. 2 c. 3 d. 4 Caâu 8: Hình veõ sau ñaây moâ taû caùc nguyeân toá thuoäc nhoùm naøo ? a. 4 b. 3 c. 2 d. 1 Caâu 9: Döïa vaøo bieåu ñoà söï bieán ñoåi giaù trò cuûa I1 theo Z, haõy saép xeáp theo chieàu giaûm daàn naêng löôïng ion hoùa thöù nhaát cuûa : Na , Mg , Si , C a. C > Si > Mg > Na b. Si > C > Mg > Na c. C > Mg > Si > Na d. Si > C > Na > Mg Caâu 10: Döïa vaøo bieåu ñoà söï bieán ñoåi ñoä aâm ñieän theo Z haõy saép xeáp theo chieàu taêng daàn ñoä aâm ñieän cuûa : Mg , B , C , Al a. Mg < B < Al < C b. Mg < Al < B < C c. B < Mg < Al < C d. Al < B < Mg < C Caâu 11: Moät nguyeân toá X goàm 2 ñoàng vò laø X1 vaø X2. Ñoàng vò X1 coù toång soá haït laø 18. Ñoàng vò X2 coù toång soá haït laø 20. Bieát raèng % caùc ñoàng vò trong X baèng nhau vaø caùc loaïi haït trong X1 cuõng baèng nhau. Nguyeân töû khoái trung bình cuûa X: a. 15 b. 14 c. 12 d. Taát caû ñeàu sai Caâu 12: Döïa vaøo soá lieäu ôû hình sau, saép xeáp caùc nguyeân toá Be , F , Li vaø Cl theo thöù töï taêng daàn baùn kính nguyeân töû. a. Li < Be < F < Cl b. F < Be < Cl < Li c. Be < Li < F < Cl d. Cl < F < Li < Be Caâu 13: Nguyeân toá M coù caáu hình electron nguyeân töû 1s22s22p63s23p64s1, vò trí cuûa nguyeân toá M trong baûng tuaàn hoaøn laø vò trí naøo sau ñaây : a. Chu kì 4 , nhoùm IB b. Chu kì 3 , nhoùm IA c. Chu kì 4 , nhoùm IA d. Keát quaû khaùc. Caâu 14: Cho hai nguyeân toá X vaø Y ôû hai chu kì keá tieáp nhau trong baûng heä thoáng tuaàn hoøan, toång ñieän tích haït nhaân cuûa hai nguyeân toá laø 32. Bieát raèng nguyeân töû khoái cuûa moãi nguyeân toá ñeàu gaáp hai trò soá ñieän tích haït nhaân nguyeân töû cuûa moãi nguyeân toá. X vaø Ylaø nguyeân toá naøo sau ñaây : a. Ca vaø Sr b. Mg vaø Ca c. Sr vaø Ba d. Na vaø K Caâu 15: Nguyeân toá R thuoäc nhoùm A. Trong oxit cao nhaát R chieám 40% khoái löôïng. Coâng thöùc oxit ñoù laø : a. SO3 b. SO2 c. CO2 d. CO PHUÏ LUÏC 4 THÖÏC NGHIEÄM KIEÅM TRA 10 PHUÙT CHÖÔNG 3 Caâu 1: Caáu hình e naøo sau ñaây laø caáu hình cuûa nguyeân toá R . Bieát cation R+ a. 1s2 2s2 2p6 b. 1s2 2s2 2p6 3s1 c. 1s2 2s2 2p5 d. 1s2 2s2 2p6 3s2 Caâu 2: Cho anion R- 1. Nguyeân toá R thuoäc chu kyø naøo : a. 1 b. 2 c. 3 d. 4 2. Nguyeân toá R thuoäc nhoùm naøo ? a. I b. II c. VI d. VII Caâu 3: Coâng thöùc electron chính xaùc cuûa phaân töû HCl laø : a. b. c. d. Caû a, b, c ñuùng Caâu 4: Hình daïng cuûa lai hoùa sp3 laø : a. b. c. d. Caâu 5: Hình veõ naøo sau ñaây bieãu dieãn söï xen phuû truïc : a. b. c. d. Caû a, b, c Caâu 6: Cho caùc hình veõ sau : Na+ (I) S (II) Ne (III) Cl- (IV) Caùc nguyeân toá thuoäc cuøng moät chu kì laø : a. I, II, IV b. I , III c. II, IV d. I , IV Caâu 7: Tinh theå naøo sau ñaây ñöôïc caáu taïo töø caùc ion ? a. tinh theå NaCl b. tinh theå H2O c. tinh theå I2 d. tinh theå kim cöông Caâu 8: Hình daïng cuûa lai hoùa sp2 laø : a. b. c. d. Caû a, b, c Caâu 9: Coâng thöùc electron chính xaùc cuûa phaân töû CO2 laø : a. b. c. d. Caû a, b, c ñuùng Caâu 10: Hình veõ naøo sau ñaây bieãu dieãn söï xen phuû beân ? a. b. c. d. Caâu 11: Hình daïng cuûa lai hoùa sp laø: a. b. c. d. Caâu 12: Coâng thöùc electron naøo sau ñaây laø coâng thöùc chính xaùc cuûa NaCl ? a. Na – Cl b. c. d. a, b, c ñuùng Caâu 13: Coâng thöùc electron naøo sau ñaây laø coâng thöùc chính xaùc cuûa SO2 ? a. b. c. d. Caâu 14: Coâng thöùc naøo sau ñaây coù chöùa lieân keát ion, coäng hoùa trò vaø phoái trí ? a. KCl b. H2SO4 c. Na2CO3 d. FeSO4 Caâu 15: Lieân keát ba “≡” trong phaân töû N2 goàm : a. Hai lieân keát π vaø 1 lieân keát σ b. Hai lieân keát σ vaø 1 lieân keát π c. Moät lieân keát σ vaø 2 lieân keát π d. Ba lieân keát σ vaø khoâng coù lieân keát π PHUÏ LUÏC 5 THÖÏC NGHIEÄM KIEÅM TRA 10 PHUÙT CHÖÔNG 5 Caâu 1: Caáu hình nguyeân töû naøo sau ñaây laø cuûa Clo ? a. b. c. d. Caâu 2: Dd naøo trong caùc dd axit sau ñaây khoâng chöùa trong bình baèng thuûy tinh ? a. HCl b. H2SO4 d. HF d. HNO3 Caâu 3: Thí nghieäm sau ñaây cho bieát : a. Brom laø chaát khí, maøu naâu ñoû b. Brom laø chaát loûng, maøu naâu ñoû b. Brom deã bay hôi c. Brom laø chaát loûng, maøu naâu ñoû, deã bay hôi Caâu 4: Hieän töôïng xaûy ra khi môû naép bình ñöïng dd HCl ñaäm ñaëc laø : a. Khoâng coù hieän töôïng gì b. Coù hôi thoaùt ra c. Coù hieän töôïng boác khoùi d. Coù khí thoaùt ra Caâu 5: Cho bieát maøu cuûa dung dòch trong bình laø : a. Maøu xanh b. Maøu ñoû c. Khoâng maøu d. Maøu tím Caâu 6: Phöông phaùp ñieàu cheá khí Clo trong coâng nghieäp laø: a. Ñieän phaân dd NaCl b. Ñieän phaân dd NaCl coù maøng ngaên c. Ñieän phaân noùng chaûy NaCl d. Caû a, b, c Caâu 7: Thí nghieäm sau ñaây cho bieát : a. Söï bay hôi cuûa I2 b. Söï ngöng töï cuûa I2 c. Söï thaêng hoa cuûa I2 d. Caû a, b, c ñeàu ñuùng H2O coù pha quyø tím HCl Iot H2O Caâu 8: Phaûn öùng naøo sau ñaây giöõa halogen vaø hiñro xaûy ra deã daøng nhaát : a. H2 + I2  2HI b. H2 + F2  2HF c. H2 + Cl2  2HCl d. H2 + Br2  2HBr Caâu 9: Khoaùng vaät chöùa haøm löôïng Flo nhieàu nhaát trong töï nhieân laø : a. Florit b. Boxit c. Criolit d. Caû a vaø c Caâu 10: Neâu hieän töôïng xaûy ra trong thí nghieäm sau : a. Quyø hoùa ñoû b. Quyø maát maøu c. Quyø giöõ nguyeân maøu tím d. Quyø hoùa ñoû sau ñoù maát maøu Caâu 11: Kim loaïi naøo sau ñaây phaûn öùng vôùi Clo xaûy ra nhanh, toûa nhieàu nhieät I ? a. Na + Cl2  b. Cu + Cl2 c. Fe + Cl2  d. Al + Cl2  Caâu 12: Phaûn öùng naøo sau ñaây khoâng xaûy ra ? a. Cl2 + NaBr  b. F2 + NaCl  c. Br2 + NaI  d. Cl2 + NaI  Caâu 13 : Cho bieát vai troø laàn löôït cuûa bình ñöïng dd NaCl vaø dd H2SO4 ñaëc trong thí nghieäm ñieàu cheá khí Clo sau: a. Giöõ H2O vaø giöõ HCl b. Giöõ HCl vaø giöõ H2O c. Giöõ H2O vaø giöõ MnCl2 d. Giöõ MnCl2 vaø giöõ HCl Caâu 14: Hieän töôïng xaûy ra khi cho Al taùc duïng vôùi I2 coù H2O laøm xuùc taùc laø: a. Taïo khoùi traéng b. Taïo khoùi tím c. Taïo chaát raén d. Khoâng coù hieän töôïng gì Caâu 15: Cho bieát ñieàu keát luaän naøo sau ñaây laø sai : a. AgF keát tuûa traéng b. AgCl keát tuûa traéng c. AgBr keát tuûa vaøng nhaït d. AgI keát tuûa vaøng ñaäm HCl ñaëc MnO2 Khí Clo dd NaCl H2SO4 đñaëc dd HCl ñaëc MnO2 Cl2 Quyø tím SO2 H2S Na2SO3 FeS dd H2SO4 PHUÏ LUÏC 6 THÖÏC NGHIEÄM KIEÅM TRA 10 PHUÙT CHÖÔNG 6 Caâu 1: Kim loaïi naøo sau ñaây phaûn öùng vôùi Oxi xaûy ra maõnh lieät nhaát ? a. Na + O2  b. Cu + O2  c. Fe + O2  d. Mg + O2  Caâu 2: Caáu hình nguyeân töû naøo sau ñaây laø cuûa Löu huyønh ? a. b. c. d. Caâu 3: Löu huyønh coù nhöõng soá oxi hoùa naøo : a. -2 , 0 , + 2 b. -2 , + 4, +6 c. -2 , 0, +4, +6 d. 0, +4 , +6 Caâu 4: Maøu saéc laàn löôït cuûa löu huyønh ôû caùc nhieät ñoä : thaáp hôn 1870C, lôùn hôn 1870C vaø ôû treân 14000C laø: a. Vaøng, da cam, naâu ñoû b. Naâu ñoû, vaøng, da cam c. Vaøng, naâu ñoû, da cam d. d. Da cam, vaøng, naâu ñoû Caâu 5: Kim loaïi naøo sau ñaây phaûn öùng vôùi löu huyønh xaûy ra maõnh lieät nhaát ? a. Zn + S  b. Al + S  c. Fe + S  d. Hg + S  Caâu 6: Sô ñoà thí nghieäm sau moâ taû quaù trình: a. Ñieàu cheá S töø ñôn chaát b. Ñieàu cheá Oxi trong PTN c. Ñieàu cheá S töø hôïp chaát d. Ñieàu cheá khí SO2 Caâu 7: Choïn hôïp chaát cuûa löu huyønh coù tính taåy maøu a. H2SO4 b. H2S c. SO2 d. SO3 Caâu 8: Hieän töôïng xaûy ra ôû thí nghieäm beân laø : a. Quyø tím hoùa maøu xanh b. Quyø tím hoùa maøu ñoû c. Quyø tím khoâng ñoåi maøu d. Quyø tím hoùa hoàng quyø tím Caâu 9: Ñeå pha loaõng dung dòch H2SO4 ñaëc, ngöôøi ta laøm nhö sau: a. Roùt H2O töø töø vaøo dd axit b. Roùt axit vaøo nöôùc c. Caû a, b ñuùng d. Caû a, b sai Caâu 10: Thieát bò beân duøng ñeå : a. Khai thaùc khí Oxi b. Khai thaùc khí SO2 c. Khai thaùc S trong loøng ñaát d. Khai thaùc khí H2S Caâu 11: Nhaän ñònh caùc tính chaát : I . Khí khoâng maøu II. Naëng hôn khoâng khí III. Deã hoùa loûng IV. Khoâng hoøa tan trong nöôùc. Hidrosunfua coù lí tính naøo sau ñaây: a. I vaø IV b. I vaø II c. II vaø IV d. II vaø III Caâu 12: H2SO4 ñaëc ñun noùng taùc duïng vôùi ñöôøng sinh ra chaát khí coù tính chaát a. Laøm buøng chaùy que dieâm gaàn taét b. Laøm maát maøu caùnh hoa hoàng c. Laøm maát maøu dd KMnO4 d. Caû b vaø c ñuùng Caâu 13: Chaát A trong thí nghieäm sau ñaây laø chaát naøo: a. SO2 b. S c. SO3 d. H2S Caâu 14 : ÔÛ traïng thaùi cô baûn, nguyeân töû cuûa caùc nguyeân toá nhoùm oxi ñeàu coù: a. 6 electron ñoäc thaân b. 2 electron ñoäc thaân c. 4 electron ñoäc thaân d. 3 electron ñoäc thaân Caâu 15: Khí naøo sau ñaây laø nguyeân nhaân gaây ra hieän töôïng möa axit a. SO3 b. O2 c. H2S d. SO2