Luận văn Ứng dụng thực tế của UCP 600 và ISBP 681 trong việc tạo lập và kiểm tra bộ chứng từ thanh toán theo phương thức tín dụng chứng từ tại một số ngân hàng thương mại

Ëp theo lÖnh cña ng©n hµng ph¸t hµnh vµ toµn bé vËn ®¬n gèc ®­îc xuÊt tr×nh qua chi nh¸nh NHNo. + Kh¸ch hµng (ng­êi thô h­ëng L/C ph¶i lµ ng­êi cã tÝn nhiÖm, cã quan hÖ thanh to¸n tèt ®èi víi NHNo + MÆt hµng xuÊt khÈu cã gi¸ c¶ hîp lý, dÔ tiªu thô trªn thÞ tr­êng quèc tÕ vµ ®­îc phÐp xuÊt khÈu + Lµm râ phÝ x¸c nhËn L/C do bªn nµo chÞu (ng©n hµng L/C hay ng­êi thô h­ëng L/C). NÕu phÝ x¸c nhËn do ng©n hµng më L/C thanh to¸n, Së Qu¶n Lý cã tr¸ch nhiÖm thu phÝ cña ng©n hµng më L/C. NÕu phÝ x¸c nhËn do ng­êi thô h­ëng chÞu, Së Qu¶n Lý th«ng b¸o cho chi nh¸nh ®Ó thu phÝ tõ kh¸ch hµng. - Trong tr­êng hîp, L/C kh«ng ph¶i lµ do ng©n hµng ®¹i lý víi NHNo ph¸t hµnh th× Së Qu¶n Lý cã tr¸ch nhiÖm nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt phÝ x¸c nhËn, møc ký quü ®èi víi ng©n hµng ph¸t hµnh( nÕu cÇn thiÕt), tr×nh Tæng Gi¸m §èc phª duyÖt x¸c nhËn L/C do ng©n hµng ph¸t hµnh. + NÕu Tæng gi¸m ®èc ®ång ý x¸c nhËn L/C do ng©n hµng kh¸c ph¸t hµnh, khi chuyÓn L/C cho chi nh¸nh, Së qu¶n lý ph¶i göi kÌm theo v¨n b¶n uû quyÒn x¸c nhËn ®Ó chi nh¸nh th«ng b¸o cho kh¸ch hµng vµ ng©n hµng ph¸t hµnh. + Trong tr­êng hîp Tæng gi¸m ®èc kh«ng ®ång ý x¸c nhËn, Së Qu¶n Lý ph¶i th«ng b¸o cho chi nh¸nh b»ng v¨n b¶n ®ång thêi chuyÓn tiÕp ®iÖn ®Ó chi nh¸nh thùc hiÖn th«ng b¸o L/C kh«ng kÌm x¸c nhËn cña NHNo. VËy ta thÊy râ rµng lµ trong nghiÖp vô x¸c nhËn th­ tÝn dông cña m×nh, NHNo ®· tu©n thñ chÆt chÏ quy ®Þnh cña UCP 600 mµ cô thÓ ë ®©y ®ã lµ §iÒu 8d: NÕu mét ng©n hµng ®­îc ng©n hµng ph¸t hµnh uû quyÒn hoÆc yªu cÇu x¸c nhËn th­ tÝn dông nh­ng ng©n hµng nµy kh«ng s½n sµng lµm viÖc ®ã, th× nã ph¶i th«ng b¸o kh«ng chËm trÔ cho ng©n hµng vµ nã cã thÓ th«ng b¸o tÝn dông mµ kh«ng cã x¸c nhËn. §Æc biÖt h¬n n÷a, NHNo ®· ¸p dông UCP mét c¸ch linh ho¹t theo quy tr×nh nghiÖp vô riªng cña m×nh (kh¸ch hµng ph¶i lµ ng­êi cã tÝn nhiÖm, cã quan hÖ thanh to¸n tèt víi NHNo, quy ®Þnh vÒ mÆt hµng xuÊt khÈu…) tõ ®ã cã thÓ tr¸nh ®­îc rñi ro khi thùc hiÖn dÞch vô x¸c nhËn th­ tÝn dông. §èi víi ng©n hµng TMCP: Ng©n Hµng TMCP Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam (Vietcombank) cung cÊp dÞch vô x¸c nhËn L/C nh­ sau: Vietcombank cam kÕt thanh to¸n (hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n vµ thanh to¸n khi ®Õn h¹n) cho BCT xuÊt tr×nh phï hîp víi c¸c ®iÒu kho¶n, ®iÒu kiÖn cña L/C do ng©n hµng n­íc ngoµi ph¸t hµnh cho kh¸ch hµng. Khi sö dông dÞch vô x¸c nhËn L/C cña Vietcombank, kh¸ch hµng ®­îc Vietcombank ®¶m b¶o, do vËy sÏ lo¹i trõ ®­îc rñi ro tõ phÝa ng­êi n­íc ngoµi. §iÒu kiÖn ®Ó sö dông s¶n phÈm: kh¸ch hµng yªu cÇu ®èi t¸c nhËp khÈu ph¸t hµnh L/C cã c¸c ®iÒu kho¶n sau: L/C cho phÐp x¸c nhËn (with confirmation hoÆc may add confirmation) ChØ ®Þnh Vietcombank lµ ng©n hµng x¸c nhËn vµ ng©n hµng thanh to¸n. Cho phÐp ®ßi tiÒn b»ng ®iÖn hoÆc ®ßi tiÒn ng©n hµng hoµn tr¶ theo cam kÕt hoµn tr¶ hoÆc cho phÐp ghi nî tµi kho¶n ng©n hµng ph¸t hµnh t¹i Vietcombank. Kh¸ch hµng nªn tham kh¶o ý kiÕn cña Vietcombank tr­íc khi ký kÕt hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu sö dông L/C x¸c nhËn qua Vietcombank. Khi thùc hiÖn x¸c nhËn th­ tÝn dông, nh­ ®· ®Ò cËp ë trªn, c¸c ng©n hµng cÇn ph¶i quan t©m ®Õn vÊn ®Ò phÝ x¸c nhËn do ai tr¶? NHPH, ng­êi yªu cÇu ph¸t hµnh th­ tÝn dông hay lµ ng­ßi h­ëng lîi L/C? §Ó tõ ®ã cã kÕ ho¹ch thu phÝ x¸c nhËn. Vµ mçi ng©n hµng cã mét møc phÝ cô thÓ. Sau ®©y lµ biÓu phÝ x¸c nhËn cña mét sè ng©n hµng khi x¸c nhËn th­ tÝn dông cña ng©n hµng ®¹i lý ph¸t hµnh: B¶ng 2: biÓu phÝ x¸c nhËn cña mét sè ng©n hµng. Ng©n hµng Møc phÝ x¸c nhËn NHNo&PTNT 0,2% trÞ gi¸ L/C, tèi thiÒu 10USD, tèi ®a 150 USD Maritimebank 1,2-1,5%/N¨m, tèi thiÓu lµ 45USD, thêi gian tèi thiÓu tÝnh phÝ lµ 30 ngµy. Hdbank 0,25%/ quý, tèi thiÓu lµ 25USD Eximbank 0,083%/th¸ng( tÝnh theo ngµy), tèi thiÓu 25 USD. southernbank Tèi thiÓu lµ 40 USD, theo tho¶ thuËn HNVCbank Thu theo biÓu phÝ ¸p dông cho c¸c ng©n hµng ®¹i lý VRbank Tû lÖ tho¶ thuËn tÝnh trªn trÞ gi¸ th­ tÝn dông tÝnh tõ ngµy x¸c nhËn ®Õn ngµy hÕt h¹n Nguån: Tæng hîp 4. Khi ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ ng©n hµng th­¬ng l­îng thanh to¸n. UCP 600 quy ®Þnh vÒ th­¬ng l­îng thanh to¸n nh­ sau: th­¬ng l­îng thanh to¸n lµ viÖc ng©n hµng chØ ®Þnh mua c¸c hèi phiÕu (ký ph¸t ®ßi tiÒn ng©n hµng kh¸c, trõ ng©n hµng chØ ®Þnh) vµ/ hoÆc c¸c chøng tõ khi xuÊt tr×nh phï hîp b»ng c¸ch tr¶ tiÒn tr­íc hoÆc øng tiÒn tr­íc cho ng­êi thô h­ëng vµo hoÆc tr­íc ngµy lµm viÖc ng©n hµng mµ vµo ngµy ®ã ng©n hµng chØ ®Þnh ®­îc hoµn tr¶ tiÒn. ë ®©y tr¶ tiÒn tr­íc (advancing) ®­îc hiÓu lµ ng©n hµng th­¬ng l­îng sÏ mua tr¶ tiÒn ngay hèi phiÕu vµ/ hoÆc bé chøng tõ víi mét gi¸ tho¶ thuËn, th­êng gäi lµ chiÕt khÊu hèi phiÕu. Cã hai lo¹i chiÕt khÊu hèi phiÕu lµ chiÕt khÊu truy ®ßi (nÕu bé chøng tõ bÞ NHPH tõ chèi thanh to¸n th× ng©n hµng ®· chiÕt khÊu cã quyÒn truy ®ßi ng­êi ®· chiÕt khÊu BCT) vµ chiÕt khÊu miÔn truy ®ßi (trong tr­êng hîp BCT bÞ NHPH tõ chèi thanh to¸n th× ng©n hµng ®· mua l¹i BCT kh«ng cã quyÒn truy ®ßi ng­êi ®· chiÕt khÊu BCT). Do vËy khi quyÕt ®Þnh thùc hiÖn chiÕt khÊu miÔn truy ®ßi, ng©n hµng thùc hiÖn chiÕt khÊu ph¶i ch¾c ch¾n r»ng BCT lµ hîp lÖ vµ ®­îc thanh to¸n bëi NHPH nh»m tr¸nh rñi ro BCT kh«ng ®­îc thanh to¸n. Cßn øng tiÒn tr­íc ®­îc hiÓu trong hai tr­êng hîp: kh«ng dïngt hèi phiÕu lµm ph­¬ng tiÖn ®ßi tiÒn vµ cho vay BCT trªn ®­êng ®i cho phÐp ng©n hµng vµ ng­êi thô h­ëng sÏ x¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn cña th­¬ng l­îng thanh to¸n: Khi nµo thanh to¸n, sè tiÒn bao nhiªu. Cïng víi quy ®Þnh t¹i §iÒu 12 (c), UCP600 ®· kiªn quyÕt ng¨n chÆn xu h­íng coi viÖc kiÓm tra chøng tõ vµ göi chøng tõ ®i nh­ lµ hµnh ®éng “th­¬ng l­îng thanh to¸n” UCP600 còng ®· cã sù ph©n biÖt gi÷a thanh to¸n vµ th­¬ng l­îng thanh to¸n. Theo ®ã, nÕu ng©n hµng chØ ®Þnh mua l¹i hèi phiÕu/ bé chøng tõ ®ßi tiÒn ng©n hµng kh¸c th× ®ã lµ th­¬ng l­îng thanh to¸n, cßn viÖc mua hèi phiÕu, bé chøng tõ ®ßi tiÒn chÝnh m×nh th× ®­îc hiÓu lµ thanh to¸n (tr¶ tiÒn ngay, chÊp nhËn hoÆc cam kÕt tr¶ chËm). VËy ta sÏ nghiªn cøu quy tr×nh cña ng©n hµng th­¬ng m¹i trªn hai khÝa c¹nh: chiÕt khÊu bé chøng tõ vµ øng tiÒn tr­íc bé chøng tõ. # ChiÕt khÊu bé chøng tõ: c¸c ng©n hµng chiÕt khÊu (mua ®øt) BCT hµng xuÊt ®­îc c¸c doanh nghiÖp xuÊt tr×nh ®Õn ng©n hµng. HÇu hÕt c¸c ng©n hµng vÒ nghiÖp vô chiÕt khÊu BCT hµng xuÊt ®Òu cã quy ®Þnh t­¬ng tù nhau. §ã lµ tu©n theo UCP600 vµ Bé TËp Qu¸n Ng©n Hµng Tiªu ChuÈn Quèc TÕ ISBP681.Khi mua ®øt BCT th× ®­¬ng nhiªn ng©n hµng ®· trë thµnh chñ së h÷u cña l« hµng. Khi Êy nhµ nhËp khÈu muèn cã BCT ®Ó ®i nhËn hµng th× ph¶i tr¶ tiÒn cho ng©n hµng (chø kh«ng ph¶i ng­êi xuÊt khÈu). NÕu nhµ nhËp khÈu tõ chèi kh«ng tr¶ tiÒn th× ng©n hµng cã quyÒn ph¸t m·i l« hµng vµ thu tiÒn vÒ. §èi víi ng©n hµng thuéc së h÷u nhµ n­íc: NHNo &PTNT cã quy ®Þnh nh­ sau: - ChiÕt khÊu miÔn truy ®ßi: NHNo quy ®Þnh râ chiÕt khÊu miÔn truy ®ßi lµ viÖc NHNo mua ®øt BCT vµ chÞu rñi ro khi ng©n hµng ph¸t hµnh L/C tõ chèi thanh to¸n hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n NHNo sÏ chiÕt khÊu miÔn truy ®ßi BCT trong tr­êng hîp: L/C ®· ®­îc NHNo x¸c nhËn vµ bé chøng tõ hoµn toµn phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ ®iÒu kho¶n cña L/C. Trong tr­êng hîp chiÕt khÊu miÔn truy ®ßi, TTV sÏ c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn chiÕt khÊu vµ t×nh tr¹ng BCT ®Ó ®Ò xuÊt ý kiÕn vÒ viÖc chÊp nhËn chiÕt khÊu miÔn truy ®ßi, tû lÖ chiÕt khÊu lµ bao nhiªu. NÕu tõ chèi chiÕt khÊu miÔn truy ®ßi th× nªu râ lý do tõ chèi. NÕu BCT ®­îc chÊp nhËn chiÕt khÊu, nh­ng tû lÖ chiÕt khÊu kh¸c víi ®Ò nghÞ cña kh¸ch hµng, chi nh¸nh cÇn ph¶i th«ng b¸o ®Ó kh¸ch hµng x¸c nhËn l¹i. - ChiÕt khÊu cã truy ®ßi: + NHNo thùc hiÖn chiÕt khÊu chøng tõ ®­îc quyÒn truy ®ßi kh¸ch hµng nÕu NHPH tõ chèi thanh to¸n vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. + §iÒu kiÖn ®Ó NHNo thùc hiÖn chiÕt khÊu cã truy ®ßi: NHPH lµ ng©n hµng cã uy tÝn lín; thÞ tr­êng truyÒn thèng, mÆt hµng ®­îc phÐp xuÊt khÈu t¹i ViÖt Nam; kh¸ch hµng cã ho¹t ®éng giao dÞch th­êng xuyªn t¹i NHNo, vay, tr¶ sßng ph¼ng, ho¹t ®éng kinh doanh tèt, t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh. NHNo còng quy ®Þnh tû lÖ chiÕt khÊu tèi ®a lµ 95% gi¸ trÞ BCT vµ thêi h¹n chiÕt khÊu lµ kh«ng qu¸ 60 ngµy ®èi víi L/C tr¶ ngay vµ tèi ®a b»ng thêi h¹n tr¶ chËm céng thªm 10 ngµy ®èi víi L/C tr¶ chËm. Ng©n Hµng §Çu T­ vµ Ph¸t TriÓn ViÖt Nam BIDV: - ChiÕt khÊu miÔn truy ®ßi: BIDV sÏ mua ®øt bé chøng tõ vµ chÞu rñi ro khi kh¸ch hµng kh«ng tr¶ tiÒn. - ChiÕt khÊu cã truy ®ßi: BIDV sÏ chiÕt khÊu chøng tõ vµ ®­îc quyÒn truy ®ßi nÕu kh¸ch hµng n­íc ngoµi tõ chèi thanh to¸n bé chøng tõ. §èi víi ng©n hµng TMCP: Ng©n Hµng Th­¬ng M¹i Cæ PhÇn Quèc TÕ ViÖt Nam (VIBank) quy ®Þnh nh­ sau: c¸c doanh nghiÖp cã thÓ chiÕt khÊu bé chøng tõ hµng xuÊt t¹i VIB trong tr­êng hîp: - L/C tr¶ tiÒn ngay, kh«ng huû ngang, cho phÐp ®ßi tiÒn b»ng ®iÖn hoÆc b»ng chøng tõ. NÕu lµ L/C tr¶ chËm th× ph¶i cã ®iÖn hoÆc th­ chÊp nhËn thanh to¸n cña ng©n hµng n­íc ngoµi. - Ng©n hµng ph¸t hµnh, thanh to¸n L/C ph¶i lµ ng©n hµng cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. - Chøng tõ xuÊt tr×nh phï hîp víi c¸c ®iÒu kho¶n vµ ®iÒu kiÖn cña L/C, tu©n thñ UCP600 vµ ISBP681. Trong tr­êng hîp chøng tõ cã sai sãt th× ng©n hµng n­íc ngoµi ®· ®ång ý bá qua sai sãt vµ chÊp nhËn. - Doanh nghiÖp ph¶i cã t×nh h×nh tµi chÝnh tèt, cã kinh nghiÖm, uy tÝn trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, thÞ tr­êng quen thuéc vµ cã quan hÖ giao dÞch th­êng xuyªn víi VIBank. - VIBank sÏ c¨n cø vµo c¸c yÕu tè trªn ®Ò ®­a ra quy ®Þnh vÒ tû lÖ chiÕt khÊu, h×nh thøc chiÕt khÊu( truy ®ßi hay lµ miÔn truy ®ßi). Tuy nhiªn trong mäi tr­êng hîp, tû lÖ chiÕt khÊu ®Òu kh«ng v­ît qu¸ 95% gi¸ trÞ BCT. - Ng©n Hµng Ph­¬ng §«ng quy ®Þnh chiÕt khÊu (mua ®øt) BCT nh­ sau: OCB thùc hiÖn chiÕt khÊu bé chøng tõ xuÊt khÈu nh»m hç trî quý kh¸ch nhanh quay vßng vèn, tû lÖ chiÕt khÊu tuú thuéc ®iÒu kiÖn cô thÓ cña bé chøng tõ. - NÕu bé chøng tõ hoµn toµn phï hîp víi L/C hoÆc tu chØnh L/C( nÕu cã): + §èi víi L/C tr¶ ngay: tû lÖ tèi ®a lµ 95% trÞ gi¸ hèi phiÕu + §èi víi L/C tr¶ chËm: tû lÖ tèi ®a lµ 80% trÞ gi¸ hèi phiÕu. - NÕu bé chøng tõ bÊt hîp lÖ víi nh÷ng ®×Òu kiÖn, ®iÒu kho¶n cña L/C hoÆc tu chØnh L/C( nÕu cã) th× tû lÖ cô thÓ tuú thuéc vµo møc ®é bÊt hîp lÖ cña BCT (TrÝch: DÞch vô thanh to¸n quèc tÕ- OCB) Ng©n hµng MHB còng quy ®Þnh t­¬ng tù nh­ NHNo ®ã lµ tèi ®a lµ 60 ngµy ®èi víi BCT tr¶ ngay vµ tèi ®a b»ng thêi h¹n thanh to¸n tr¶ chËm céng thªm 10 ngµy ®èi víi L/C tr¶ chËm. Tû lÖ chiÕt khÊu còng kh«ng v­ît qu¸ 95% gi¸ trÞ BCT. Ta cã thÓ thÊy r»ng trong thùc tÕ mét sè ng©n hµng ®· øng dông quy ®Þnh cña UCP600 vµ ISBP681 khi chiÕt khÊu BCT kh¸ linh ho¹t vµ phï hîp víi t×nh h×nh hiÖn nay cña c¸c ng©n hµng ViÖt Nam: Kh¶ n¨ng tµi chÝnh cßn h¹n chÕ, kh¶ n¨ng hiÓu biÕt vµ mèi quan hÖ víi c¸c ng©n hµng lín trªn thÕ giíi còng cßn nhiÒu h¹n chÕ…do vËy c¸c ng©n hµng ®· lùa chän gi¶i ph¸p an toµn cho m×nh. §ã lµ ph¶i ®¸p øng ®­îc nh÷ng quy ®Þnh nhÊt ®Þnh th× míi thùc hiÖn nghiÖp vô chiÕt khÊu BCT. øng tiÒn tr­íc bé chøng tõ: NghiÖp vô øng tiÒn tr­íc cho BCT theo L/C ®em l¹i lîi Ých cho nhµ xuÊt khÈu. Trong tr­êng hîp sau khi giao hµng vµ lËp BCT thanh to¸n xuÊt tr×nh ®ßi tiÒn mµ ch­a nhËn ®­îc tiÒn tõ phÝa ng©n hµng n­íc ngoµi trong khi ®ã nhµ xuÊt khÈu l¹i ®ang cÇn tiÒn ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× nhµ xuÊt khÈu cã thÓ mang BCT ®Õn ng©n hµng xin øng tiÒn tr­íc. Tuú theo nhu cÇu sö dông vèn cña m×nh mµ kh¸ch hµng xin øng tr­íc bao nhiªu tiÒn (bao nhiÒu phÇn tr¨m gi¸ trÞ cña BCT). UCP cã quy ®Þnh vÒ nghiÖp vô nµy trong §iÒu 2 (th­¬ng l­îng thanh to¸n) tuy nhiªn kh«ng cã mét chØ dÉn cô thÓ nµo vÒ c¸c b­íc quy tr×nh nghiÖp vô. Do vËy, trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh mçi ng©n hµng ®Òu tù ®Ò ra cho m×nh mét quy tr×nh thùc hiÖn riªng nh­ng vÉn tu©n thñ theo ®óng quy ®Þnh cña ICC. Ta cã thÓ kÓ ®Õn ë ®©y ®ã lµ Ng©n Hµng Th­¬ng M¹i Cæ PhÇn Hµng H¶i ViÖt Nam vµ HSBC ViÖt Nam. Hai ng©n hµng nµy ®· cã quy ®Þnh kh¸ râ rµng vµ chi tiÕt vÒ vÊn ®Ò øng tiÒn tr­íc bé chøng tõ. Ng©n Hµng TMCP Hµng H¶i ViÖt Nam (maritimebank) quy ®Þnh vÒ nghiÖp vô nµy nh­ sau: Ng©n Hµng Hµng H¶i thùc hiÖn chiÕt khÊu cã truy ®ßi hèi phiÕu kÌm theo c¸c chøng tõ L/C d­íi h×nh thøc øng tr­íc cho kh¸ch hµng. sè tiÒn øng tr­íc tuú thuéc vµo tõng tr­êng hîp cô thÓ nh­ng tèi ®a kh«ng v­ît qu¸ 95% gi¸ trÞ hèi phiÕu. Khi nhËn ®­îc sè tiÒn thanh to¸n tõ ng©n hµng n­íc ngoµi, Ng©n Hµng Hµng H¶i thu håi ®ñ kho¶n tiÒn ®· øng tr­íc cho kh¸ch hµng vµ thu c¸c kho¶n phÝ cã liªn quan, tr­íc khi thanh to¸n phÇn cßn l¹i cho kh¸ch hµng. Ng©n Hµng Hµng H¶i thùc hiÖn truy ®ßi sè tiÒn ®· øng tr­íc, l·i vµ c¸c chi phÝ cã liªn quan trong tr­êng hîp ng©n hµng n­íc ngoµi tõ chèi thanh to¸n. (TrÝch: DÞch vô thanh to¸n quèc tÕ- NHTMCP Hµng H¶i ViÖt Nam) VËy b»ng viÖc th­¬ng l­îng thanh to¸n bé chøng tõ hµng xuÊt, ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· gióp cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cã vèn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh. §iÒu ®ã thùc sù ®ãng vai trß kh«ng nhá trong viÖc thóc ®Èy th­¬ng m¹i quèc tÕ ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu ph¸t triÓn. Cã mét c©u hái ®­îc ®Æt ra lµ: Ng©n hµng cã th­¬ng l­îng thanh to¸n bé chøng tõ hµng nhËp kh«ng? Vµ khi th­¬ng l­îng bé chøng tõ hµng nhËp, quy tr×nh ®ã nh­ thÕ nµo? Ng©n Hµng HSBC thùc hiÖn quy tr×nh th­¬ng l­îng bé chøng tõ hµng nhËp nh­ sau: Khi doanh nghiÖp ViÖt Nam lµ bªn nhËp khÈu, muèn cã BCT ®Ó ®i nhËn hµng th× doanh nghiÖp ph¶i thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n. Khi BCT vÒ ®Õn HSBC vµ sau khi kiÓm tra HSBC thÊy r»ng BCT hoµn toµn phï hîp víi th­ tÝn dông, víi UCP 600 vµ ISBP 681. Khi Êy HSBC sÏ thanh to¸n cho ng­êi xuÊt khÈu b»ng nguån vèn cña m×nh. Nh­ vËy BCT ®· thuéc vÒ HSBC vµ HSBC lµ chñ së h÷u cña hµng ho¸. NÕu doanh nghiÖp nhËp khÈu ViÖt Nam muèn cã BCT ®Ó ®i nhËn hµng th× ph¶i thanh to¸n cho HSBC. Trong tr­êng hîp doanh nghiÖp kh«ng nhËn BCT th× HSBC sÏ ph¸t m¹i l« hµng ®Ó thu tiÒn vÒ. Trong thùc tÕ ho¹t ®éng cña m×nh, còng cã tr­êng hîp HSBC thanh to¸n tiÒn hµng cho ng­êi xuÊt khÈu tr­íc khi nhËn ®­îc BCT. Trong tr­êng hîp nµy rñi ro hoµn toµn thuéc vÒ HSBC nÕu ng­êi xuÊt khÈu kh«ng chuyÓn giao chøng tõ th× HSBC còng kh«ng thÓ ®ßi tiÒn cña ng­êi nhËp khÈu ViÖt Nam. Tuy nhiªn tr­êng hîp nµy rÊt hiÕm khi x¶y ra v× HSBC chØ chÊp nhËn thanh to¸n tiÒn hµng tr­íc cho ng­êi nhËp khÈu khi ng­êi ®ã cã quan hÖ th©n thiÕt víi HSBC, cã uy tÝn vµ HSBC thùc sù tin t­ëng. HoÆc trong tr­êng hîp ng©n hµng th«ng b¸o ë n­íc ng­êi xuÊt khÈu lµ ng©n hµng ®¹i lý cña HSBC vµ BCT ®· ®­îc chuyÓn ®ªn ng©n hµng th«ng b¸o vµ HSBC ®· nhËn ®­îc ®iÖn tõ phÝa ng©n hµng th«ng b¸o lµ BCT hoµn toµn phï hîp. Khi Êy HSBC sÏ chuyÓn tiÒn thanh to¸n ®Õn phÝa ng©n hµng th«ng b¸o tr­íc khi nhËn ®­îc BCT ng©n hµng nµy chuyÓn ®Õn. (Theo HSBC ViÖt Nam) Râ rµng lµ khi thùc hiÖn nghiÖp vô chiÕt khÊu BCT (mua ®øt) nh­ trªn, HSBC ®· cung cÊp mét kho¶n tÝn dông cho bªn xuÊt khÈu (b»ng viÖc tr¶ tiÒn tr­íc). §èi víi bé chøng tõ hµng xuÊt khi mµ doanh nghiÖp ViÖt Nam lµ bªn xuÊt khÈu, kho¶n tÝn dông Êy lµ v« cïng cÇn thiÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cña chóng ta. Bëi v× c¸c doanh nghiÖp cña chóng ta tiÒm n¨ng tµi chÝnh cßn h¹n hep, thiÕu vèn. Do vËy sÏ gióp c¸c doanh nghiÖp lu©n chuyÓn vèn nhanh, ®¸p øng nhu cÇu giao dÞch ngµy cµng nhiÒu. II. §¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh øng dông UCP 600 vµ ISBP 681. MÆc dï UCP 600 chÝnh thøc cã hiÖu lùc tõ ngµy 1/7/2007 nh­ng tr­íc khi UCP 600 cã hiÖu lùc, hÇu hÕt c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam ®Òu ®· chuÈn bÞ tinh thÇn lµm quen vµ øng dông UCP ngay khi UCP 600 cã hiÖu lùc. Ng©n Hµng Th­¬ng M¹i Cæ PhÇn Quèc TÕ ViÖt Nam (VIBank) ®· më líp ®µo t¹o c¸n bé vÒ UCP míi, h­íng dÉn quy tr×nh nghiÖp vô theo b¶n söa ®æi lÇn thø 6 cña ICC. Vµ thùc tÕ lµ ngay sau khi UCP 600 cã hiÖu lùc, VIBank ®· th«ng b¸o ®Õn kh¸ch hµng cña m×nh lµ VIBank chÝnh thøc ¸p dông UCP 600 vµ phßng dÞch vô kh¸ch hµng cña VIBank s½n sµng t­ vÊn cho kh¸ch hµng vÒ b¶n UCP míi vµ nh÷ng ®iÓm doanh nghiÖp cÇn l­u ý khi ¸p dông UCP 600. Bªn c¹nh ®ã VIBank còng tæ chøc mét buæi héi th¶o giíi thiÖu bé tËp qu¸n quèc tÕ míi (UCP 600) ®Õn c¸c doanh nghiÖp. Trong cuéc héi th¶o VIBank ®· cè g¾ng giíi thiÖu mét c¸ch ng¾n gän, hµm sóc vµ dÔ hiÓu nhÊt vÒ bé tËp qu¸n míi ®Õn doanh nghiªp. Héi th¶o cña VIB cã mÆt h¬n 200 doanh nghiÖp lµ b¹n hµng quen thuéc cña VIB diÔn ra vµo ngµy 15/11/2007. Sau Khi UCP 600 b¾t ®Çu cã hiÖu lùc, NHTMCP Qu©n §éi (Military Bank) còng b¾t ®Çu h­íng kh¸ch hµng sö dông UCP 600 thay cho UCP 500. NhiÒu doanh nghiÖp nhËp khÈu ban ®Çu muèn sö dông UCP 500 v× ®· quen thuéc víi b¶n ®iÒu lÖ nµy, l¹i ch­a cã thêi gian ®Ó t×m hiÓu kü vÒ UCP 600 chØ thÊy duy nhÊt ®iÓm kh¸c biÖt lµ ph¶i thanh to¸n sím h¬n cho nhµ xuÊt khÈu, tuy nhiªn sau khi c¸c TTV t­ vÊn ®Òu dÇn dÇn chuyÓn sang sö dông UCP 600. TÝnh ®Õn th¸ng 9/2007 hÇu nh­ tÊt c¶ c¸c th­ tÝn dông ph¸t hµnh qua Ng©n Hµng Qu©n §éi ®Òu sö dông UCP 600. Trong thêi gian nµy, Ng©n Hµng Qu©n §éi vÉn tiÕp tôc triÓn khai kÕ ho¹ch ®µo t¹o cña m×nh. TÝnh ®Õn thêi ®iÓm th¸ng 9 n¨m 2007, Ng©n Hµng Qu©n §éi ®· tæ chøc ®­îc 3 kho¸ häc cho TTV t¹i §¹i Häc Ngo¹i Th­¬ng Hµ Néi vµ Häc ViÖn Ng©n Hµng, tham gia kho¶ng 10 buæi héi th¶o cïng c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi, tæ chøc ®µo t¹o cho TTV vµ c¸n bé quan hÖ kh¸ch hµng vÒ UCP 600, ISBP 600, tæ chøc nhiÒu héi th¶o UCP 600 cho c¸c doanh nghiÖp Hµ Néi, Thµnh Phè Hå ChÝ Minh, §µ N½ng, H¶i Phßng Cho ®Õn thêi ®iÓm nµy, khi mµ UCP 600 vµ ISBP 681 ®· chÝnh thøc cã hiÖu lùc ®­îc gÇn mét n¨m, hÇu hÕt c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Òu ®· ¸p dông b¶n quy t¾c míi vµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu còng ®· b­íc ®Çu lµm quen ®­îc víi b¶n quy t¾c mµ tõ tr­íc ®Õn nay ®­îc coi lµ “khã hiÓu” cña ICC. Tõ t×nh h×nh ¸p dông UCP 600 vµ ISBP 681 cña mét sè ng©n hµng th­¬ng m¹i ë trªn, ta cã thÓ ®­a ra mét vµi ®¸nh gi¸ chung nhÊt nh­ sau: 1. ¦u ®iÓm: - Tr­íc khi UCP 600 vµ ISBP 681 cã hiÖu lùc c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· dµnh thêi gian nghiªn cøu, t×m hiÓu, triÓn khai båi d­ìng, trang bÞ kiÕn thøc cho c¸n bé vÒ bé tËp qu¸n quèc tÕ míi (VIBank, MB…). §ång thêi còng giíi thiÖu, t­ vÊn gióp c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu hiÓu vµ lµm quen ®Ó khái bì ngì khi ng©n hµng chÝnh thøc ¸p dông vµo ho¹t ®éng thanh to¸n. - HiÖn nay, hÇu hÕt c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam ®Òu ®· nghiªn cøu t×m hiÓu vµ øng dông bé tËp qu¸n quèc tÕ míi. MÆc dï bé tËp qu¸n quèc tÕ míi vÉn cßn mét sè ®iÒu khã hiÓu vµ ch­a quy ®Þnh cô thÓ song c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· biÕt cô thÓ ho¸ trong quy tr×nh nghiÖp vô cña m×nh (UCP chØ quy ®Þnh thêi gian kiÓm tra BCT cho mçi ng©n hµng lµ 5 ngµy lµm viÖc ng©n hµng. Tuy nhiªn c¸c ng©n hµng ®· ph©n chia thêi gian Êy cho phï hîp víi quy tr×nh nghiÖp vô thùc tÕ cña m×nh: 2 ngµy ®Ó TTV kiÓm tra, thêi gian cßn l¹i ®Ó KSV kiÓm tra (Quy ®Þnh cña Techcombank); 3 ngµy cho TTV kiÓm tra (NHNo&PTNT)…) - Mét ®iÓm ®¸ng khÝch lÖ ë ®©y ®ã lµ mÆc dï UCP600 ch­a cã quy ®Þnh cô thÓ vÒ ngµy tiÕp nhËn chøng tõ, song ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c thanh to¸n viªn trong qu¸ tr×nh kiÓm tra, mét sè ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· quy ®Þnh vÒ ngµy tiÕp nhËn chøng tõ (NHNo&PTNT, Techcombank) 2. H¹n chÕ: MÆc dï mét sè ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· cã sù chuÈn bÞ kü cµng vÒ nh©n lùc, nghiÖp vô ®Ó phï hîp víi nh÷ng thay ®æi cña UCP. Tuy nhiªn, khi chÝnh thøc ¸p dông UCP vÉn cßn mét sè h¹n chÕ nh­ sau: - Do thêi gian chuÈn bÞ bÞ h¹n chÕ nªn mÆc dï ®· cã sù chuÈn bÞ tr­íc song mét sè ng©n hµng th­¬ng m¹i vÉn ch­a kÞp cã nh÷ng ®iÒu chØnh quy tr×nh nghiÖp vô cña m×nh theo UCP míi (Ng©n Hµng C«ng Th­¬ng ViÖt Nam Vietinbank…) - MÆc dï ®· tæ chøc vµ më rÊt nhiÒu kho¸ ®µo t¹o cho nh©n viªn vÒ UCP600 vµ ISBP681, tuy nhiªn chÊt l­îng ®µo t¹o cßn ch­a cao, c¸c thanh to¸n viªn vÉn ch­a hoµn toµn n¾m ®­îc bé tËp qu¸n míi ®Ó vËn dông nã vµo quy tr×nh nghiÖp vô th­êng ngµy cña m×nh. - B¶n th©n ISBP681 vµ UCP600 vÉn cßn cã mét sè bÊt ®ång, cã thÓ kÓ ®Õn ë ®©y nh­ lµ §21 ISBP681 vµ §iÒu 14UCP600. Theo ®iÒu 14c UCP600 viÖc xuÊt tr×nh mét hoÆc nhiÒu b¶n gèc c¸c chøng tõ vËn t¶i theo c¸c ®iÒu 19, 20, 21, 22, 23, 24 vµ 25 ph¶i do ng­êi thô h­ëng hoÆc ng­êi thay mÆt thùc hiÖn nh­ng kh«ng ®­îc muén h¬n 21 ngµy d­¬ng lÞch sau ngµy giao hµng quy ®Þnh trong c¸c quy t¾c nµy, nh­ng trong bÊt kú tr­êng hîp nµo còng kh«ng ®­îc muén h¬n ngµy hÕt h¹n cña tÝn dông. Nh­ng theo ®iÒu 21 ISBP681 th× ta cã thÓ hiÓu lµ xuÊt tr×nh sau 21 ngµy d­¬ng lÞch kÓ tõ ngµy giao hµng, nh­ng kh«ng muén h¬n ngµy hÕt h¹n xuÊt tr×nh. Do vËy, nÕu c¸c ng©n hµng chØ quy ®inh chung chung r»ng: viÖc kiÓm tra tu©n thñ UCP600 vµ ISBP681 sÏ rÊt dÔ x¶y ra sai sãt khi kiÓm tra BCT thanh to¸n vÉn cßn sù kh«ng t­¬ng thÝch gi÷a UCP600 vµ ISBP681. - Nh÷ng ng©n hµng ®· ¸p dông UCP míi th× míi chØ ®iÒu chØnh ®­îc quy tr×nh theo UCP 600 ë mét sè lo¹i th­ tÝn dông: TÝn dông kh«ng huû ngang, tÝn dông kh«ng huû ngang cã x¸c nhËn. Cßn víi mét sè lo¹i th­ tÝn dông ®Æc biÖt nh­: Th­ tÝn dông chuyÓn nh­îng, th­ tÝn dông gi¸p l­ng…th× ch­a cËp nhËt ®­îc nh÷ng néi dung míi trong quy tr×nh ®Ó phï hîp víi UCP 600. III. Mét sè khã kh¨n vµ bÊt cËp khi ¸p dông MÆc dï ®· cã sù chuÈn bÞ kü l­ìng tr­¬c khi ¸p dông UCP 600 vµ ISBP 681 vµo ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ, song c¸c ng©n hµng ViÖt Nam vÉn gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n vµ bÊt cËp khi ¸p dông b¶n quy t¾c míi nµy cña ICC. 1. BÊt cËp ®Õn tõ phÝa bé tËp qu¸n: MÆc dï so víi UCP500, UCP600 ®· h¹n chÕ ®­îc mét sè nh÷ng bÊt cËp nhÊt ®Þnh (Quy ®Þnh cô thÓ h¬n tr¸ch nhiÖm cña hai bªn mua b¸n, cña ng©n hµng, tiªu chuÈn kiÓm tra chøng tõ râ rµng h¬n…), tuy nhiªn UCP600 vµ cïng víi nã lµ ISBP681 vÉn kh«ng ph¶i lµ hoµn h¶o, vµ vÉn cßn mét sè ®iÓm mµ 2 v¨n b¶n míi nµy ch­a gi¶i quyÕt ®­îc. §iÒu 7 (b) UCP600 §iÒu 7 (b) UCP600 chØ ra thêi ®iÓm cam kÕt thanh to¸n cña ng©n hµng ph¸t hµnh cã hiÖu lùc ®ã lµ tõ thêi ®iÓm ng©n hµng ph¸t hµnh tÝn dông. Tuy nhiªn l¹i ch­a ®Þnh nghÜa thÕ nµo lµ ph¸t hµnh tÝn dông vµ thêi ®iÓm nµo ®­îc coi lµ tÝn dông ®· ®­îc ph¸t ®i. §iÒu nµy ®Æc biÖt cã ý nghÜa bëi v× ®ã chÝnh lµ thêi ®iÓm mµ ng©n hµng ph¸t hµnh bÞ rµng buéc bëi cam kÕt thanh to¸n cho tÝn dông th­. §iÒu kho¶n vÒ tiªu chuÈn kiÓm tra chøng tõ: Khi lµm nhiÖm vô kiÓm tra chøng tõ, c¸c TTV ph¶i tu©n theo quy ®Þnh cña UCP600. Quy ®Þnh cµng cô thÓ th× viÖc kiÓm tra chøng tõ cµng nhanh chãng vµ sÏ h¹n chÕ ®­îc nh÷ng sai sãt x¶y ra tõ viÖc kiÓm tra chøng tõ. ThÕ nh­ng trong §iÒu14(d) UCP600 quy ®Þnh nh­ sau: “ D÷ liÖu trong mét chøng tõ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i gièng hÖt nh­ khi ®äc lêi v¨n cña tÝn dông, cña b¶n th©n chøng tõ vµ cña tËp qu¸n ng©n hµng tiªu chuÈn quèc tÕ, nh­ng kh«ng ®­îc m©u thuÉn víi d÷ liÖu trong chøng tõ ®ã, víi bÊt cø quy ®Þnh nµo kh¸c hoÆc víi tÝn dông.” Quy ®Þnh nµy thùc sù m¬ hå vµ khã hiÓu. Thùc sù rÊt khã ®Ó x¸c ®Þnh c¸c chøng tõ cã m©u thuÉn nhau hay kh«ng. Vµ nhiÒu khi viÖc quyÕt ®Þnh xem c¸c d÷ liÖu, c¸c th«ng sè cã m©u thuÉn víi nhau hay kh«ng l¹i phô thuéc vµo sù nh¹y c¶m cña ng­êi kiÓm tra chøng tõ Tr¸ch nhiÖm cña ng©n hµng th«ng b¸o. §iÒu 9 UCP600 quy ®Þnh vÒ viÖc th«ng b¸o th­ tÝn dông vµ c¸c söa ®æi, theo ®ã “b»ng viÖc th«ng b¸o th­ tÝn dông hoÆc söa ®æi th­ tÝn dông, ng©n hµng th«ng b¸o ph¶i thÓ hiÖn lµ nã ®· kiÓm tra tÝnh ch©n thùc cña th­ tÝn dông hoÆc söa ®æi ®ã vµ th«ng b¸o ®ã ph¶i ph¶n ¸nh chÝnh x¸c c¸c ®iÒu kho¶n cña th­ tÝn dông hoÆc söa ®æi mµ ng©n hµng th«ng b¸o ®ã ®· nhËn ®­îc. NghÜa vô cña ng©n hµng th«ng b¸o thø hai còng gièng nh­ ng©n hµng th«ng b¸o thø 1”.Trong tr­êng hîp b×nh th­êng, nÕu mét ng©n hµng th«ng b¸o trùc tiÕp cho ng­êi h­ëng vÒ th­ tÝn dông, ng©n hµng ®ã chØ viÖc lµm mét tê th«ng b¸o vÒ th­ tÝn dông (notification of letter of credit) vµ kÌm theo ®ã lµ bøc ®iÖn MT700 (chÝnh lµ toµn bé th­ tÝn dông) mµ nã nhËn ®­îc tõ ng©n hµng ph¸t hµnh vµ göi cho ng­êi h­ëng lîi. Nh­ vËy, ng©n hµng hoµn toµn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc c¸c yªu cÇu cña §iÒu 9. Tuy nhiªn, trong tr­êng hîp ng©n hµng kh«ng th«ng b¸o trùc tiÕp th­ tÝn dông cho ng­êi h­ëng mµ th«ng b¸o qua ng©n hµng th«ng b¸o thø hai th× rÊt khã cã thÓ thùc hiÖn ®­îc quy tr×nh “ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c c¸c ®iÒu kho¶n”. Trong thùc tÕ ng©n hµng ph¸t hµnh sÏ göi ®iÖn MT700 ®Õn cho ng©n hµng th«ng b¸o thø nhÊt vµ yªu cÇu th«ng b¸o qua mét ng©n hµng th«ng b¸o thø hai. Ng©n hµng th«ng b¸o thø nhÊt sÏ ph¶i lËp mét ®iÖn MT710 (cã ®Çy ®ñ c¸c tr­êng nh­ cña MT700). Tuy nhiªn cã nh÷ng ®iÒu kho¶n trong MT700 l¹i bao gåm nh÷ng th«ng tin mµ ng©n hµng ph¸t hµnh chØ göi cho ng©n hµng th«ng b¸o thø nhÊt, kh«ng ph¶i ng©n hµng th«ng b¸o thø hai. Trong tr­êng hîp ®ã, ng©n hµng th«ng b¸o thø nhÊt sÏ c¾t bá ®iÒu kho¶n ®ã, kh«ng ®­a vµo néi dung cña MT700 göi cho ng©n hµng th«ng b¸o thø hai. Tuy nhiªn, nÕu lµm nh­ vËy sÏ kh«ng thùc hiÖn ®óng nh­ yªu cÇu cña §iÒu 9. Trong tr­êng hîp ®ã ng©n hµng th«ng b¸o thø nhÊt sÏ ph¶i lµm g×? §©y chÝnh lµ mét vÊn ®Ò mµ UCP 600 vÉn ch­a gi¶i quyÕt ®­îc ®Ó hç trî cho ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng. Chøng tõ vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc: §iÒu 19 UCP600 Theo tªn gäi cña lo¹i chøng tõ nay: “chøng tõ vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc ®èi víi hµnh tr×nh Ýt nhÊt hai ph­¬ng thøc vËn t¶i kh¸c nhau”. Song trªn thùc tÕ hiÖn nay th× chøng tõ vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc vÉn ®­îc ¸p dông ®èi víi hµnh tr×nh chØ sö dông ph­¬ng thøc vËn chuyÓn ®­êng bé. VËy trong tr­êng hîp ®ã, nã cã thuéc ®èi t­îng ®iÒu chØnh cña UCP600 kh«ng? §©y thùc sù lµ mét bÊt cËp mµ UCP600 vÉn ch­a gi¶i quyÕt ®­îc cho phï hîp víi ngµnh vËn t¶i vµ b¶o hiÓm hiÖn nay. VËn ®¬n cña ng­êi giao nhËn Ta cã thÓ thÊy r»ng trong UCP600 kh«ng cã mét ®iÒu kho¶n riªng nµo vÒ forwarder B/L. vËy trong tr­êng hîp ng­êi xuÊt khÈu tiÕn hµnh göi hµng cho ng­êi giao nhËn th× vËn ®¬n cña ng­êi giao nhËn cã ®­îc ng©n hµng chÊp nhËn kh«ng? 2. BÊt cËp ®Õn tõ phÝa c¸c doanh nghiÖp Khi ¸p dông b¶n UCP600 vµ bé tËp qu¸n ng©n hµng tiªu chuÈn quèc tÕ míi ISBP 681 vµo ho¹t ®éng thanh to¸n cña m×nh, bªn c¹nh nh÷ng khã khan ®Õn tõ phÝa bé tËp qu¸n, c¸c ng©n hµng cßn ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng khã kh¨n mµ chÝnh c¸c kh¸ch hµng cña hä g©y ra: c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu. §¹i ®a sè c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam uû th¸c hoµn toµn cho ng©n hµng thùc hiÖn kh©u thanh to¸n. §iÒu nµy thùc sù g©y ra nhiÒu khã kh¨n cho c¸c ng©n hµng. Bëi v× muèn thµnh c«ng th× ph¶i cã sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a ng©n hµng vµ doanh nghiÖp. NÕu kh«ng uû th¸c hoµn toµn cho ng©n hµng th× do sù hiÓu biÕt vÒ tËp qu¸n quèc tÕ,sù hiÓu biÕt vÒ UCP cßn h¹n chÕ nªn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi tham gia th­¬ng m¹i quèc tÕ gÆp ph¶i kh«ng Ýt thiÖt thßi. Thùc tÕ lµ cã ®Õn 80% bé chøng tõ xuÊt tr×nh thanh to¸n lÇn ®Çu bÞ tõ chèi thanh to¸n do cã sai sãt (sè liÖu nghiªn cøu cña VIBank, uû ban quèc tÕ ng©n hµng phèi hîp cïng ICC). HiÖn nay UCP600 ®· ®­îc ®a sè c¸c ng©n hµng ¸p dông trong quy tr×nh thanh to¸n quèc tÕ. ThÕ nh­ng khi ®­îc hái vÒ UCP600, ®¹i ®a sè c¸c doanh nghiÖp tá ra khã hiÓu vµ thùc sù ch­a trang bÞ cho m×nh tÇm hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ bé tËp qu¸n quèc tÕ míi nµy. Vµ c¸c doanh nghiÖp còng bµy tá sù ngÇn ng¹i khi c¸c ng©n hµng ¸p dông UCP600 víi lý do lµ ®· quen víi UCP500. §iÒu nµy g©y ra kh«ng Ýt khã kh¨n cho ng©n hµng khi ¸p dông bé tËp qu¸n míi cña ICC. “khi ®· tham gia vµo cuéc ch¬i tøc lµ ®· chän ph­¬ng thøc thøc thanh to¸n b»ng chøng tõ th× ph¶i hiÓu râ nh÷ng th«ng lÖ ®· ®­îc quèc tÕ ban hµnh. Tõ ®ã míi cã thÓ vËn dông ®óng ®¾n vµ linh ho¹t (Theo bµ NguyÔn ThÞ Ph­¬ng DiÔm- Gi¸m ®èc tµi trî th­¬ng m¹i VIBank). Vµ trong bèi c¶nh hiÖn nay khi UCP600 ®· cã hiÖu lùc ®­îc gÇn mét n¨m, khi mµ hÇu hÕt c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· ¸p dông nã th× viÖc c¸c doanh nghiÖp hiÓu vÒ UCP lµ v« cïng cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ thµnh c«ng trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. 3. BÊt cËp ®Õn tõ phÝa ng©n hµng: - HiÖu qu¶ vÒ ®µo t¹o UCP ch­a cao: MÆc dï c¸c ng©n hµng ®· cã sù chuÈn bÞ kh¸ kü l­ìng tr­íc khi chÝnh thøc ¸p dông bé tËp qu¸n míi: ®µo t¹o nh©n lùc, tæ chøc c¸c buæi héi th¶o giíi thiÖu vµ gióp c¸c thanh to¸n viªn lµm quen víi UCP600 vµ ISBP681 (MB, VIBank…) thÕ nh­ng hiÖu qu¶ ®µo t¹o thùc sù vÉn ch­a cao. Nguyªn nh©n lµ do viÖc ®µo t¹o vÒ UCP míi chØ tËp trung ë trô së chÝnh mµ ch­a triÓn khai ®Õn toµn bé c¸c chi nh¸nh cÊp I vµ cÊp II, chÊt l­îng ®µo t¹o còng ch­a s©u do cßn bÞ h¹n chÕ vÒ mÆt thêi gian, ®Þa ®iÓm, nguån lùc. - Quy tr×nh nghiÖp vô cßn nhiÒu bÊt cËp: Nh­ ®· nãi ë trªn, khi ¸p dông UCP600 vµ ISBP681 c¸c ng©n hµng ®· thay ®æi quy tr×nh nghiÖp vô cña m×nh cho phï hîp víi b¶n quy t¾c míi nµy. Tuy nhiªn ®èi víi mét sè lo¹i L/C ®Æc biÖt nh­ lµ: L/C x¸c nhËn, L/C gi¸p l­ng, L/C chuyÓn nh­îng…th× rÊt Ýt ng©n hµng ®· cã mét quy tr×nh nghiÖp vô cô thÓ tu©n theo ®óng tinh thÇn cña UCP600 vµ ISBP681 - §èi víi nh÷ng bÊt cËp ®Õn tõ phÝa UCP600, c¸c ng©n hµng còng ch­a cã nh÷ng ®iÒu chØnh vµ quy ®Þnh cô thÓ. VÝ dô UCP600 kh«ng cã mét ®iÒu kho¶n nµo quy ®Þnh cã chÊp nhËn vËn ®¬n cña ng­êi giao nhËn hay kh«ng? C¸c ng©n hµng còng chØ dõng l¹i ë viÖc tu©n thñ UCP600 mµ còng ch­a cã quy ®Þnh cô thÓ h¬n? VËy nÕu ng­êi xuÊt khÈu xuÊt tr×nh vËn ®¬n cña ng­êi giao nhËn (forwader B/L) th× cã thanh to¸n kh«ng? Vµ khi Êy BCT xuÊt tr×nh cã ®­îc coi lµ hîp lÖ kh«ng? - Ch­a cã quy ®Þnh cô thÓ vÒ viÖc kiÓm tra chøng tõ theo ISBP: MÆc dï trong quy tr×nh nghiÖp vô kiÓm tra bé chøng tõ, ®a sè c¸c ng©n hµng ®Òu quy ®Þnh “tu©n theo ISBP 681” song l¹i ch­a nªu râ b­íc quy tr×nh nghiÖp vô cô thÓ cho qu¸ tr×nh kiÓm tra. §iÒu nµy t¹o ra kh«ng Ýt khã kh¨n cho c¸c thanh to¸n viªn trong qu¸ tr×nh kiÓm tra bé chøng tõ thanh to¸n bëi v× bé chøng tõ thanh to¸n bao gåm rÊt nhiÒu c¸c chøng tõ nh­ lµ vËn ®¬n, hèi phiÕu, hãa ®¬n, giÊy chøng nhËn xuÊt xø,… vµ nÕu kh«ng cã quy ®Þnh râ rµng vÒ viÖc kiÓm tra nh÷ng chøng tõ ®ã th× sÏ mÊt rÊt nhiÒu thêi gian ®Ó xem xÐt tÝnh phï hîp cña c¸c chøng tõ víi UCP600 vµ víi ISBP681. Bªn c¹nh ®ã vÉn cßn tån t¹i nh÷ng ®iÓm ch­a t­¬ng thÝch gi÷a 2 v¨n b¶n ph¸p lý trªn (®iÒu 14c UCP600 vµ ®iÒu 21 ISBP681), do ®ã viÖc cã mét quy ®Þnh cô thÓ, râ rµng vÒ tiªu chuÈn kiÓm tra cµng cÇn thiÕt h¬n bao giê hÕt nh»m tr¸nh nh÷ng sai sãt trong qu¸ tr×nh kiÓm tra bé chøng tõ thanh to¸n CH¦¥NG III MéT Sè KIÕN NGHÞ Vµ GI¶I PH¸P KH¾C PHôC NH÷NG BÊT CËP Vµ KHã KH¡N KHI ¸P DôNG I. Xu h­íng ¸p dông UCP600 vµ ISBP t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i: Nh­ ®· nãi ë trªn, ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ lµ ph­¬ng thøc phæ biÕn nhÊt, ®­îc sö dông nhiÒu nhÊt trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. Trong sè c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ th× ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ chiÕm tû träng cao nhÊt. Vµ còng nh­ ®· nãi ë trªn, khi chÊp nhËn tham gia vµo cuéc ch¬i, hay nãi c¸ch kh¸c lµ khi ®· sö dông ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i tu©n thñ vµ hiÓu nh÷ng th«ng lÖ ®· ®­îc quèc tÕ ban hµnh. Vµ khi UCP600 cã hiÖu lùc, th× kh«ng chØ c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam mµ c¶ c¸c ng©n hµng ViÖt Nam còng ph¶i hiÓu vµ vËn dông nã. UCP600 ®· chÝnh thøc cã hiÖu ®­îc gÇn 1 n¨m. Ban ®Çu, cã rÊt Ýt ng©n hµng th­¬ng m¹i ¸p dông bé tËp qu¸n míi (tÝnh ®Õn th¸ng 9/2007 míi chØ cã 2 ng©n hµng ¸p dông ®ã lµ Ng©n Hµng Qu©n §éi MB vµ Ng©n Hµng TMCP Quèc TÕ VIBank) nh­ng cho ®Õn nay hÇu hÕt c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam ®· ¸p dông bé tËp qu¸n quèc tÕ míi. 1. Tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh cña UCP600 vµ ISBP681 - Khi ¸p dông bé tËp qu¸n quèc tÕ míi, hÇu hÕt c¸c ng©n hµng ®Òu ®· tu©n theo tinh thÇn míi: Thêi gian kiÓm tra bé chøng tõ lµ 5 ngµy lµm viÖc, khi bé chøng tõ cã sai sãt th× cÇn xin bá qua sai sãt tõ ng­êi yªu cÇu më th­ tÝn dông.... - Thay ®æi quy tr×nh nghiÖp vô ®Ó phï hîp víi bé tËp qu¸n míi: quy tr×nh kiÓm tra thay ®æi ®Ó ®¸p øng ®óng theo yªu cÇu vÒ thêi gian kiÓm tra chøng tõ lµ 5 ngµy lµm viÖc. Do UCP600 cã mét sè thay ®æi so víi UCP500 nªn c¸c mÉu dÞch vô cña ng©n hµng còng cã nh÷ng ®iÒu chØnh ®Ó phï hîp víi nh÷ng thay ®æi ®ã: §¬n ®Ò nghÞ ph¸t hµnh L/C, GiÊy th«ng b¸o bé chøng tõ vÒ…. 2. Mét sè ®iÒu chØnh: MÆc dï tu©n thñ nh÷ng quy ®Þnh trong UCP600 vµ ISBP681 song khi ¸p dông vµo quy tr×nh nghiÖp vô thanh to¸n cô thÓ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· cã mét sè thay ®æi, ®iÒu chØnh cÇn thiÕt trong kh©u nghiÖp vô ®Ó viÖc ¸p dông Êy cµng râ rµng, cô thÓ h¬n, quy tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n trong tõng phßng ban cô thÓ. VÝ dô nh­ còng trong quy tr×nh kiÓm tra bé chøng tõ hµng nhËp Êy, UCP600 quy ®Þnh c¸c ng©n hµng cã 5 ngµy lµm viÖc ng©n hµng ®Ó kiÓm tra bé chøng tõ. Tuy nhiªn víi kho¶ng thêi gian 5 ngµy Êy, Ng©n Hµng §Çu Tõ Vµ Ph¸t TriÓn ViÖt Nam dµnh 3 ngµy cho TTV, 2 ngµy cßn l¹i ®Ó KSV vµ l·nh ®¹o c¸c cÊp kiÓm tra l¹i kÕt qu¶ kiÓm tra cña TTV, Ng©n Hµng Th­¬ng M¹i Cæ PhÇn Kü Th­¬ng ViÖt Nam Techcombank dµnh cho TTV 2 ngµy…Râ rµng lµ víi mét quy tr×nh vµ lÞch tr×nh cô thÓ nh­ vËy, viÖc kiÓm tra sÏ ®¶m b¶o ®óng thêi gian yªu cÇu, kÕt qu¶ kiÓm tra còng ®­îc tra so¸t l¹i (sau khi TTV kiÓm tra th× KSV sÏ kiÓm tra l¹i) tõ ®ã ®¶m b¶o nh÷ng sai sãt sÏ ®­îc h¹n chÕ ë møc tèi thiÓu. Theo UCP600, mçi ng©n hµng chØ cã tèi ®a lµ 5 ngµy lµm viÖc ng©n hµng ®Ó kiÓm tra tÝnh phï hîp cña BCT thanh to¸n, tõ ®ã quyÕt ®Þnh xem viÖc chÊp nhËn hay tõ chèi thanh to¸n cho ng­êi xuÊt khÈu. Song UCP600 l¹i ch­a quy ®Þnh vÒ ngµy tiÕp nhËn BCT lµ ngµy nµo? VËy thêi ®iÓm b¾t ®Çu cho thêi h¹n 5 ngµy cña ng©n hµng lµ ngµy nµo? Mét sè ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· quy ®Þnh cô thÓ vÒ vÊn ®Ò nµy (NHNo&PTNT, Techcombank) II. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng bÊt cËp vµ khã kh¨n khi ¸p dông: Nh­ ®· ®Ò cËp ë trªn, UCP600 ra ®êi hÕt søc tiÕn bé vµ ®· lo¹i trõ ®­îc rÊt nhiÒu ®iÒu kho¶n m¬ hå, g©y tranh c·i khi øng dông. Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã, UCP600 còng cßn mét sè nh÷ng khã kh¨n vµ bÊt cËp khi øng dông. §ã lµ nh÷ng bÊt cËp ®Õn tõ phÝa b¶n th©n bé tËp qu¸n, tõ phÝa kh¸ch hµng vµ ®Õn tõ phÝa chÝnh c¸c ng©n hµng. ë ®©y, kho¸ luËn xin ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng bÊt cËp vµ khã kh¨n trªn. 1. Mét sè gi¶i ph¸p mang tÝnh chÊt vÜ m«: 1.1. §èi víi Uû ban ng©n hµng thuéc ICC: UCP 600 ®· chÝnh thøc cã hiÖu lùc tõ ngµy 1/7/2007 vµ cho ®Õn nay nã ®· ®­îc sö dông kh¸ réng r·i. MÆc dï UCP600 ra ®êi hÕt søc tiÕn bé, tuy nhiªn nã còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng mÆt h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Do vËy Uû ban ng©n hµng thuéc ICC nªn th­êng xuyªn trao ®æi, l¾ng nghe ý kiÕn cña nh÷ng chuyªn gia trong c¸c lÜnh vùc nh­: vËn t¶i, b¶o hiÓm, ng©n hµng ®Ó cã nh÷ng v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh cô thÓ, tr¸nh nh÷ng sai sãt tõ sù hiÓu kh«ng ®óng c¸c h­íng dÉn tõ UCP. TÊt nhiªn, hiÖn nay khi UCP600 ®· chÝnh thøc cã hiÖu lùc th× sù thay ®æi c¸c ®iÒu kho¶n cña nã lµ kh«ng thÓ song nÕu cã nh÷ng v¨n b¶n h­íng dÉn thùc hµnh mét c¸ch cô thÓ, chi tiÕt râ rµng th× sÏ h¹n chÕ ®­îc mét phÇn rÊt lín nh÷ng sai sãt cã thÓ x¶y ra. Bªn c¹nh ®ã, viÖc th­êng xuyªn trao ®æi, l¾ng nghe ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia trong lÜnh vùc vËn t¶i, giao nhËn, ng©n hµng sÏ cßn gióp cho ICC tiÕp thu ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®Ó b¶n UCP sau nµy (khi mµ UCP600 kh«ng cßn phï hîp víi thùc tiÔn ho¹t ®éng cña ngµnh vËn t¶i, b¶o hiÓm, ng©n hµng n÷a) sÏ hoµn thiÖn h¬n, theo kÞp víi xu h­íng ph¸t triÓn chung. 1.2. §èi víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng, ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam # C¸c c¬ quan chøc n¨ng: Ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ cã thµnh c«ng hay kh«ng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ®Þnh h­íng, t­ vÊn vµ h­íng dÉn cña c¸c cÊp cã thÈm quyÒn. VÝ dô khi doanh nghiÖp muèn xuÊt khÈu hµng hãa sang thÞ tr­êng Mü th× viÖc cung cÊp nh÷ng tµi liÖu vÒ thÞ tr­êng Hoa Kú, ®Þnh h­íng vµ l­u ý doanh nghiÖp nh÷ng vÊn ®Ò tiªu biÓu cña thÞ tr­êng hµng ®Çu thÕ giíi nµy tá ra thùc sù cÇn thiÕt, gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù thµnh c«ng cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng ®ã. Kh«ng chØ cã vËy, sù hiÓu biÕt vÒ tËp qu¸n quèc tÕ, nh÷ng quy ®Þnh vµ th«ng lÖ ®ang ®­îc b¹n bÌ thÕ giíi sö dông còng gãp phÇn kh«ng nhá vµo thµnh c«ng Êy. Trong bèi c¶nh hiÖn nay, khi mµ UCP600 vµ ISBP 681 ®· cã hiÖu lùc ®­îc gÇn 1 n¨m th× sù hiÓu biÕt cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÒ hai b¶n quy t¾c míi nµy cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ. §iÒu nµy sÏ g©y ra kh¸ nhiÒu thiÖt thßi cho doanh nghiÖp chóng ta khi lµm ¨n bu«n b¸n víi c¸c ®èi t¸c nhiÒu kinh nghiÖm, cã tiÒm lùc kinh tÕ m¹nh. Do vËy, viÖc ®Þnh h­íng, gióp doanh nghiÖp t×m hiÓu, hiÓu ®óng vµ vËn dông ®óng tá ra v« cïng cÇn thiÕt. Bëi v× chØ khi thùc sù hiÓu th× míi cã thÓ ¸p dông ®óng, vµ chØ cã ¸p dông ®óng míi cã thÓ tr¸nh ®u¬c nh÷ng sai sãt, rñi ro trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. §Æc biÖt liªn quan ®Õn hai b¶n ph¸p lý nµy ®ã lµ nh÷ng sai sãt cña bé chøng tõ thanh to¸n dÉn ®Õn viÖc bÞ ng©n hµng n­íc ngoµi tõ chèi thanh to¸n theo tÝn dông th­. Do vËy, c¸c c¬ quan chøc n¨ng ®Æc biÖt lµ Côc Xóc TiÕn Th­¬ng M¹i, Trung T©m Hç Trî Doanh NghiÖp, phßng th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp nªn tæ chøc c¸c kho¸ ®µo t¹o, h­íng dÉn vÒ tÝn dông chøng tõ vµ UCP600 cho c¸c doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã, còng cÇn th­êng xuyªn tæ chøc nh÷ng buæi héi th¶o giíi thiÖu vÒ bé tËp qu¸n míi, gióp doanh nghiÖp hiÓu vµ l­u ý doanh nghiÖp vÒ sù kh¸c biÖt so víi bé tËp qu¸n cò. ChØ cã nh­ vËy th× c¸c doanh nghiÖp cña chóng ta míi cã thÓ tù tin khi ¸p dông, tõ ®ã sÏ gi¶m thiÓu ®­îc nh÷ng rñi ro bé chøng tõ bÞ tõ chèi thanh to¸n. Vµ tõ ®ã míi cã thÓ n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng (v× theo ­íc tÝnh cña VIB mçi lÇn bé chøng tõ bÞ tõ chèi thanh to¸n, c¸c doanh nghiÖp cña chóng ta sÏ ph¶i chÞu chi phÝ söa ch÷a bé chøng tõ lµ 50-2500USD) Ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam: Mét trong nh÷ng chøc n¨ng nhiÖm vô cña ng©n hµng nhµ n­íc ®ã lµ chØ ®¹o, h­íng dÉn vµ kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. Tuy nhiªn trong quy tr×nh nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ th× ng©n hµng nhµ n­íc ch­a cã mét ®¬n vÞ chuyªn vÒ thanh to¸n quèc tÕ ®Ó h­íng dÉn nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ cña doanh nghiÖp. Do vËy, ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam nªn thµnh lËp mét ban chuyªn vÒ thanh to¸n quèc tÕ ®Ó chØ ®¹o h­íng dÉn ho¹t ®éng nµy cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®ång thêi cã thÓ t­ vÊn cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i khi cã c¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn vÊn ®Ò thanh to¸n quèc tÕ. 2.Mét sè gi¶i ph¸p mang tÝnh chÊt vi m«: 2.1.§èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu: HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tham gia th­¬ng m¹i quèc tÕ ngµy cµng nhiÒu. §Æc biÖt lµ tõ sau khi ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña tæ chøc Th­¬ng M¹i Quèc TÕ (7/11/2006). Khi tham gia th­¬ng m¹i quèc tÕ, c¸c doanh nghiÖp cña chóng ta tÊt nhiªn ph¶i chÊp nhËn c¸c luËt ch¬i quèc tÕ. Vµ mét ®iÒu ®­¬ng nhiªn lµ khi lùa chän ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ, c¸c doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i hiÓu biÕt vÒ ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ còng nh­ c¸c tËp qu¸n ®ang ®­îc sö dông ®èi víi ph­¬ng thøc ®ã.Tuy nhiªn, vÒ vÊn ®Ò nµy c¸c doanh nghiÖp cña chóng ta thùc sù cßn nhiÒu h¹n chÕ. Trong c¸c doanh nghiÖp cña chóng ta, sè c¸n bé sö dông thµnh th¹o ngo¹i ng÷ vµ am hiÓu quy t¾c tÝn dông chøng tõ ch­a nhiÒu. §Æc biÖt lµ trong bèi c¶nh hiÖn nay khi mµ hÇu hÕt c¸c ®èi t¸c khi tham gia ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng ®Òu sö dông UCP600 trong ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ. Trong khi ®ã, UCP600 cßn lµ mét c¸i g× ®ã kh¸ l¹ lÉm ®èi víi doanh nghiÖp cña chóng ta. §iÒu nµy sÏ dÉn ®Õn thiÖt thßi cho c¸c doanh nghiÖp khi tham gia vµo th­¬ng m¹i quèc tÕ. V× vËy, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i chñ ®éng cö c¸n bé ®i tham gia c¸c kho¸ ®µo t¹o, h­íng dÉn vÒ tÝn dông chøng tõ vµ UCP600 do phßng th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp còng nh­ c¸c c¬ së cña ViÖt Nam tæ chøc. B¶n th©n c¸c doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i tù cËp nhËt kiÕn thøc c¬ b¶n, c¸c quy t¾c, luËt ph¸p cã liªn quan tíi lÜnh vùc nµy ®Ó cã thÓ tù b¶o vÖ m×nh vµ thµnh c«ng khi tham gia vµo th­¬ng m¹i quèc tÕ, ®Æc biÖt trong bèi c¶nh lõa ®¶o, gian lËn th­¬ng m¹i quèc tÕ cã xu h­íng gia t¨ng. Mét ®iÒu cÇn l­u ý c¸c doanh nghiÖp lµ khi tham gia ký kÕt hîp ®ång vµ lùa chän ph­¬ng thøc thanh to¸n, nªn hái ý kiÕn t­ vÊn cña ng©n hµng. §Æc biÖt lµ khi sö dông ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ tu©n theo UCP600. 2.2.§èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i: Nh­ ®· nãi ë trªn, thanh to¸n b»ng tÝn dông th­ chiÕm tû träng lín nhÊt trong nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i (kho¶ng 60%). ViÖc cã mét quy tr×nh thanh to¸n râ rµng cô thÓ sÏ gióp cho c¸c thanh to¸n viªn tr¸nh ®­îc nhiÒu sai sãt liªn quan ®Õn viÖc kiÓm tra bé chøng tõ thanh to¸n. NhÊt lµ trong thêi ®iÓm hiÖn nay khi mµ UCP600 ®· cã hiÖu lùc vµ b¶n th©n UCP còng tån t¹i mét vµi nh÷ng bÊt cËp. VËy ®Ó cã thÓ tham gia vµo hÖ thèng ng©n hµngt quèc tÕ, ®Ó cã thÓ øng dông thµnh c«ng UCP600 còng nh­ ISBP681 vµ cã thÓ t­ vÊn cho doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu khi cÇn thiÕt, c¸c ng©n hµng cÇn lµm nh÷ng g×? Nh÷ng gi¶i ph¸p chung: Thø nhÊt: CÇn ph¶i n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o ®éi ngò thanh to¸n viªn. MÆc dï tr­íc khi chÝnh thøc ¸p dông UCP600 vµ ISBP681 rÊt nhiÒu ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· më líp ®µo t¹o c¸n bé vÒ bé tËp qu¸n míi. Tuy nhiªn, chÊt l­îng ®µo t¹o vÉn thùc sù ch­a cao vµ viÖc ®µo t¹o vÉn chñ yÕu diÔn ra ë héi së chÝnh, ch­a ®­îc triÓn khai ®ång bé ®Õn c¸c chi nh¸nh cÊp I vµ cÊp II. C¸c ng©n hµng nªn tËp trung ®µo t¹o n©ng cao nghiÖp vô cho thanh to¸n viªn ®ång bé h¬n, triÓn khai tõ héi së chÝnh ®Õn c¸c chi nh¸nh. Ng©n hµng nªn cö c¸n bé ®i tham dù c¸c buæi héi th¶o do c¸c chuyªn gia n­íc ngoµi tæ chøc t¹i ViÖt Nam. Th«ng qua c¸c buæi héi th¶o ®ã sÏ gióp c¸c thanh to¸n viªn hiÓu biÕt h¬n n÷a vÒ bé tËp qu¸n míi, ®ång thêi øng dông quy tr×nh nghiÖp vô thanh to¸n tiªn tiÕn cña c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi vµo quy tr×nh nghiÖp vô thanh to¸n hµng ngµy cña m×nh. Thø hai: Trong quy tr×nh nghiÖp vô thanh to¸n th­ tÝn dông, ng©n hµng nªn quy ®Þnh cô thÓ vµ râ rµng h¬n n÷a. Bëi v× quy ®Þnh cµng cô thÓ râ rµng bao nhiªu cµng gióp cho c¸n bé tr¸nh sai sãt bÊy nhiªu (vÝ dô nh­ vÒ vÊn ®Ò kiÓm tra L/C theo ISBP681 nªn quy ®Þnh râ rµng vµ cô thÓ h¬n). Thø ba: C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nªn th­êng xuyªn tæ chøc c¸c buæi héi th¶o h­íng dÉn vÒ UCP600, nh÷ng thay ®æi cña UCP600 so víi UCP500 cho kh¸ch hµng cña m×nh. Bëi v× chÝnh nh÷ng nhµ xuÊt nhËp khÈu míi lµ nh÷ng ®èi t­îng chÝnh sö dông ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. Hä cÇn ph¶i n¾m v÷ng c¸c quy ®Þnh ®iÒu chØnh ph­¬ng thøc nµy ®Ó cã thÓ vËn dông nã mét c¸ch nhanh chãng, chÝnh x¸c. ViÖc c¸c doanh nghiÖp cã thÓ vËn dông thµnh th¹o vµ chÝnh x¸c UCP600 kh«ng chØ gióp ®Èy nhanh viÖc giao dÞch thanh to¸n cña hä mµ cßn gi¶m mét phÇn g¸nh nÆng cho c¸c ng©n hµng trong viÖc xö lý c¸c giao dÞch chøng tõ còng nh­ h¹n chÕ ®­îc rñi ro cho b¶n th©n ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. ChÝnh v× nh÷ng lý do ®ã, c«ng t¸c tuyªn truyÒn, giíi thiÖu vµ h­íng dÉn sö dông UCP600 cho c¸c kh¸ch hµng cÇn nhËn ®­îc sù quan t©m tho¶ ®¸ng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i Nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ: - Khi lµ ng©n hµng ph¸t hµnh: + Khi nhËn ®­îc ®¬n ®Ò nghÞ ph¸t hµnh L/C: CÇn t×m hiÓu kü vÒ kh¸ch hµng (tiÒm lùc tµi chÝnh, uy tÝn cña kh¸ch hµng, hîp ®ång ngo¹i th­¬ng) ®Ó tõ ®ã ®Ò ra møc ký quü thÝch hîp. §Æc biÖt l­u ý trong tr­êng hîp kh¸ch hµng lµ b¹n hµng míi, tiÒm lùc kinh tÕ kÐm, uy tÝn trªn thÞ tr­êng kh«ng cao, ®Ó tr¸nh rñi ro cho ng©n hµng nªn yªu cÇu ký quü 100%. + Khi ph¸t hµnh th­ tÝn dông: CÇn t­ vÊn cho kh¸ch hµng ph¸t hµnh mét th­ tÝn dông sao cho cã lîi nhÊt cho kh¸ch hµng. §Æc biÖt cÇn l­u ý vÒ nh÷ng vÊn ®Ò mµ UCP600 vÉn ch­a ®Ò cËp, vÝ dô nh­ vËn ®¬n cña ng­êi giao nhËn cã ®­îc chÊp nhËn kh«ng? §iÒu nµy cÇn quy ®Þnh cô thÓ vµ râ rµng trong th­ tÝn dông. + CÇn ph¶i quy ®Þnh cô thÓ vÒ viÖc thÕ nµo lµ ph¸t hµnh tÝn dông vµ thêi ®iÓm nµo ®­îc coi lµ tÝn dông ®· ®­îc ph¸t ®i. V× ®iÒu nµy rµng buéc cam kÕt thanh to¸n cña ng©n hµng ph¸t hµnh khi BCT ®­îc xuÊt tr×nh phï hîp. + Khi kiÓm tra BCT: TiÕn hµnh kiÓm tra cÈn thËn theo ®óng tinh thÇn cña UCP600 vµ ISBP681 ®ång thêi ®¶m b¶o ®óng thêi h¹n quy ®Þnh (5 ngµy lµm viÖc). §èi víi nh÷ng BCT cã gi¸ trÞ lín, phøc t¹p nªn giao cho nh÷ng thanh to¸n viªn cã nhiÒu kinh nghiÖm kiÓm tra, hoÆc sau khi TTV ®· kiÓm tra nªn giao l¹i cho KSV kiÓm tra l¹i. - Khi lµ ng©n hµng th«ng b¸o: Trong nhiÒu tr­êng hîp, ng©n hµng ph¸t hµnh L/C bÞ ®¸nh gi¸ lµ cã kh¶ n¨ng thanh to¸n qu¸ thÊp hoÆc cã vÞ trÝ ®Þa lý ë vïng cÊm vËn, chÝnh trÞ kh«ng æn ®Þnh. Khi ng­êi h­ëng lîi xuÊt tr×nh bé chøng tõ ®ßi tiÒn ng©n hµng ph¸t hµnh th× cã thÓ kh«ng ®ßi ®­îc tiÒn hoÆc ph¶i mÊt nhiÒu c«ng søc míi ®ßi ®­îc tiÒn tõ ng©n hµng ph¸t hµnh. §iÒu nµy kÐo theo thêi gian giao dÞch vµ cã thÓ kh«ng hiÖu qu¶. + Khi nhËn ®­îc ®¬n yªu cÇu th«ng b¸o th­ tÝn dông cña ng©n hµng n­íc ngoµi göi ®Õn: T×m hiÓu kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng ph¸t hµnh tr­íc khi tiÕn hµnh th«ng b¸o th­ tÝn dông cho ng­êi h­ëng lîi. NÕu tõ chèi th«ng b¸o th­ tÝn dông th× ph¶i göi th«ng b¸o tõ chèi ®Õn ng©n hµng ph¸t hµnh. + Khi tiÕn hµnh th«ng b¸o th­ tÝn dông: TiÕn hµnh kiÓm tra kü c¸c ®iÒu kho¶n cña th­ tÝn dông ®Ó kÞp thêi l­u ý kh¸ch hµng vÒ nh÷ng bÊt lîi, kh¸ch hµng cã thÓ yªu cÇu ng­êi nhËp khÈu söa l¹i, tu chØnh L/C cho phï hîp. - Khi lµ ng©n hµng x¸c nhËn: Kh¶ n¨ng ng©n hµng ph¸t hµnh kh«ng thÓ thanh to¸n bé chøng tõ lµ rÊt cao (Do vËy ng­êi h­ëng lîi míi yªu cÇu x¸c nhËn th­ tÝn dông) Do vËy cÇn l­u ý: + T×m hiÓu ng©n hµng ph¸t hµnh tr­íc khi tiÕn hµnh x¸c nhËn th­ tÝn dông + Trong tr­êng hîp cã nhiÒu rñi ro th× nªn tõ chèi x¸c nhËn th­ tÝn dông - Khi lµ ng©n hµng th­¬ng l­îng thanh to¸n: Qu¸ tr×nh kiÓm tra bé chøng tõ chiÕt khÊu ph¶i thËt chÝnh x¸c ®Ó tõ ®ã ®Ò ra h¹n møc vµ thêi h¹n chiÕt khÊu thÝch hîp. 2.3. §èi víi c¸c c¬ së ®µo t¹o nghiÖp vô ng©n hµng nãi chung vµ thanh to¸n quèc tÕ nãi riªng Nh÷ng häc viªn cña nh÷ng c¬ së nµy sÏ lµ nh÷ng c¸n bé nßng cèt t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i sau nµy. Do vËy, c¸c c¬ së ®µo t¹o (Nh­ c¸c tr­êng ®¹i häc ®µo t¹o nghiÖp vô ng©n hµng) cÇn ph¶i kÕt hîp viÖc gi¶ng d¹y lý thuyÕt víi thùc hµnh. Cô thÓ h¬n, khi gi¶ng d¹y vÒ quy tr×nh thanh to¸n t¹i ng©n hµng nªn lÊy mét quy tr×nh cô thÓ t¹i mét ng©n hµng cô thÓ. Tõ ®ã sÏ gióp häc viªn khái bì ngì khi ¸p dông vµo thùc tÕ. §Æc biÖt trong bèi c¶nh hiÖn nay khi mµ UCP600 vµ ISBP681 cã hiÖu lùc vµ ®· ®­îc c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam øng dông t­¬ng ®èi réng r·i, th× c¸c c¬ së ®µo t¹o trong vµ ngoµi tr­êng ®¹i häc nªn chó träng viÖc gi¶ng d¹y bé tËp qu¸n míi, kÕt hîp víi viÖc ph©n tÝch nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt gi÷a UCP600 víi UCP500, gi÷a ISBP681 so víi ISBP645. §ång thêi l­u ý sinh viªn vµ c¸n bé nghiÖp vô nh÷ng sai sãt cã thÓ x¶y ra trong thùc tiÔn vµ tõ nh÷ng bÊt cËp vµ c¸ch hiÓu sai kh¸c vÒ bé tËp qu¸n. Nh­ vËy, ®Ó cã thÓ thµnh c«ng khi øng dông UCP600 vµ ISBP 681 khi thùc hiÖn thanh to¸n theo tÝn dông th­ ®ßi hái sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a ng©n hµng vµ c¸c doanh nghiÖp ®ã. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu ®ã, ng©n hµng còng nh­ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu cÇn sù hç trî tÝch cùc tõ phÝa c¸c c¬ quan chøc n¨ng còng nh­ tõ phÝa ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam. B¶n th©n ng©n hµng còng cÇn ph¶i tù c¶i tiÕn, thay ®æi quy tr×nh nghiÖp vô cho phï hîp víi bé tËp qu¸n míi, doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i cËp nhËt kiÕn thøc cho m×nh. Vµ ®iÒu quan träng h¬n c¶ lµ doanh nghiÖp nªn tham kh¶o ý kiÕn cña ng©n hµng m×nh khi sö dông ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ trong thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu. KÕT LUËN Ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ b»ng th­ tÝn dông ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn ®ßi hái sù hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ b¶n th©n th­ tÝn dông còng nh­ c¸c quy t¾c, tËp qu¸n quèc tÕ ®ang ®­îc ¸p dông. Trong bèi c¶nh th­¬ng m¹i quèc tÕ ph¸t triÓn nhê vµo sù hç trî cua khoa häc c«ng nghÖ vµ c«ng nghÖ th«ng tin, B¶n Quy T¾c vµ thùc hµnh vÒ tÝn dông chøng tõ hiÖn hµnh UCP 500 vµ TËp qu¸n ng©n hµng tiªu chuÈn quèc tÕ ®ª kiÓm tra chøng tõ theo th­ tÝn dông ISBP 681 trë nªn kh«ng cßn phï hîp. Tr­íc thùc tÕ ®ã, ICC ®· ban hµnh bé tËp qu¸n míi: UCP600 thay thÕ cho UCP500; ISBP 681 thay thÕ cho ISBP 645 ®Ó gióp cho ho¹t ®éng thanh to¸n b»ng tÝn dông chøng tõ kÞp thêi phï hîp víi ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ. Do vËy, viÖc t×m hiÓu nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt gi÷a UCP500-UCP600; ISBP645-ISBP681 lµ v« cïng cÇn thiÕt. §Æc biÖt trong t×nh h×nh hiÖn nay khi mµ rÊt nhiÒu ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· tuyªn bè chÝnh thøc ¸p dông UCP 600, ISBP 681 vµo ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ. §iÒu ®ã kh«ng chØ cÇn thiÕt ®èi víi ng©n hµng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc thanh to¸n quèc tÕ mµ cßn v« cïng cÇn thiÕt ®èi víi doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ®Ó cã thÓ thµnh c«ng trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. Th«ng qua nghiªn cøu øng dông cña bé tËp qu¸n míi nµy vµo ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i mét sè ng©n hµng th­¬ng m¹i hiÖn nay nh­ thÕ nµo, kho¸ luËn ®· chØ ra ®­îc mét sè nh÷ng h¹n chÕ vµ bÊt cËp cña ng©n hµng th­¬ng m¹i khi øng dông UCP600 vµ ISBP 681. Tõ ®ã kho¸ luËn m¹nh d¹n ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p mang tÝnh chÊt vÜ m« vµ vi m« nh»m c¶i thiÖn ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i mét sè ng©n hµng th­¬ng m¹i hiÖn nay, còng nh­ c¶i thiÖn t×nh h×nh bÞ tõ chèi thanh to¸n theo ph­¬ng thøc tÝn dông th­ trong ho¹t th­¬ng m¹i quèc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu. Hy väng r»ng trong khu«n khæ nhÊt ®Þnh cña luËn v¨n, dï thêi gian nghiªn cøu vµ sù hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ, nh÷ng ®Ò xuÊt cña m×nh sÏ gãp phÇn hç trî c¸c c¸n bé ng©n hµng, c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n quèc tÕ cã thÓ ¸p dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ UCP600 vµ ISBP681 trong c«ng viÖc, qua ®ã thóc ®Èy ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ ph¸t triÓn. TµI LIÖU THAM KH¶O Tµi LiÖu TiÕng ViÖt: §inh Xu©n Tr×nh (2006), gi¸o tr×nh thanh to¸n quèc tÕ, Nhµ xuÊt b¶n lao ®éng- x· héi , Hµ Néi §inh Xu©n Tr×nh (2007) Bé tËp qu¸n quèc tÕ vÒ L/C (b¶n dÞch) Nhµ xuÊt b¶n thèng kª. Quy Tr×nh TTQT- NHTMCP Kü Th­¬ng ViÖt Nam Quy Tr×nh TTQT – NH §Çu T­ vµ Ph¸t TriÓn ViÖt Nam Quy Tr×nh TTQT- NHNo & PTNT Quy Tr×nh TTQT- HSBC ViÖt Nam NguyÔn ThÞ Quy (2006)- CÈm nang gi¶i quyÕt tranh chÊp trong thanh to¸n quèc tÕ b»ng L/C ( theo UCP500- ICC 1993; ISBP 645 vµ e. UCP1.0) Nhµ xuÊt b¶n lý luËn chÝnh trÞ Hµ Néi NguyÔn Träng Thuú, H­íng dÉn ¸p dông ®iÒu lÖ vµ thùc hµnh thèng nhÊt vÒ tÝn dông chøng tõ (b¶n söa ®æi 1993, sè xuÊt b¶n 500 phßng th­¬ng m¹i quèc tÕ) Nhµ xuÊt b¶n thèng kª. NguyÔn V¨n TiÕn (2007), Gi¸o tr×nh thanh to¸n quèc tÕ- CËp nhËt UCP600, Nhµ xuÊt b¶n thèng kª. Website Ng©n Hµng Ph­¬ng §«ng (www.ocb.com.vn) Website Ng©n Hµng TMCP Hµng H¶i (www.maritimebank.com.vn) Website Ng©n Hµng Quèc TÕ (www.vib.com.vn) Website Ng©n Hµng Nhµ N­íc ViÖt Nam Website HiÖp Héi Ng©n Hµng ViÖt Nam Website NHNo&PTNT Chi Nh¸nh L¸ng H¹ Tµi liÖu tiÕng Anh: Beverly wess manne (2007), the new UCP: Changes from UCP 500, (07/08/2007) Citibank (2007), material for UCP 600 workshop Commission on banking technique and practice ( 1994), position paper No.1,2,3,4 on UCP 500, Http:///iccwbo.org/id357/index.html (30/8/2007) Documentary credit world (2005- 2007), Letter of credit survey International Chamber of Commerce (1997-2003) international standard banking practice for the examination of documents under documentary credits. 2007 Revision for UCP 600, ICC publication No.681 Jia Hao (2007) Comparing UCP500- UCP600, LC views Newsletter No.90, January 2007. Roberto Bergami (2007), will the UCP600 provide solutions to Letter of Credit Transactions, International Review of business research papers, Vol 3 No2. International Chamber of Commerce (2007), international standard banking practice for the examination of documents under documentary credits, 2007 revision for UCP 600, ICC publication No.681.