Luận văn Vận dụng hợp đồng tương lai chứng khoán vào thị trường Chứng khoán Việt Nam

1. Lí do chọn đề tài Thị trường chứng khoán Việt Nam thời gian gần đây (đặc biệt giai đoạn cuối 2006 đầu 2007) đã chứng kiến sự tăng trưởng đáng khích lệ cả về lượng và chất. Số lượng/khối lượng cổ phiếu niêm yết không ngừng tăng lên, số lượng nhà đầu tư-cả trong và ngoài nước-tham gia giao dịch ngày một nhiều và chuyên nghiệp hơn, việc quản lý vĩ mô của các cơ quan Nhà nước ngày càng chặt chẽ là những minh chứng rõ nét nhất cho sự phát triển của thị trường chứng khoán nước nhà. Tuy nhiên có một điều cần phải thẳng thắn nhìn nhận-chứng khoán không phải là lĩnh vực đầu tư dễ dàng “hái ra tiền” như người ta lầm tưởng. Bên cạnh những người “đổi đời” nhờ chứng khoán thì cũng có không ít người “tán gia bại sản” cũng bởi chứng khoán. Nói như vậy để thấy rằng đầu tư chứng khoán là phải chấp nhận mức độ rủi ro rất cao. Với mục đích chính nhằm bảo vệ nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro chứng khoán và cũng là một công cụ đầu cơ, từ lâu trên thế giới đã áp dụng hợp đồng tương lai chứng khoán. Ở nước ta, tuy hợp đồng tương lai đã được áp dụng khá phổ biến trong các giao dịch vàng và ngoại tệ nhưng nó vẫn chưa từng xuất hiện trong kinh doanh chứng khoán, do nhiều hạn chế khách quan lẫn chủ quan. Có thể nói hợp đồng tương lai chứng khoán là một lĩnh vực rất mới mẻ tại Việt Nam. Cho nên đề tài này được viết không nằm ngoài mục đích nghiên cứu tìm hiểu về hợp đồng tương lai chứng khoán trên thế giới, qua đó đề ra một số giải pháp nhằm từng bước áp dụng vào thị trường chứng khoán Việt Nam. 2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ã Nghiên cứu hợp đồng tương lai chứng khoán tại sàn giao dịch OneChicago (Mỹ) ã Nghiên cứu về thực trạng thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2008. Từ đó suy ra các điều kiện cần và đủ để có thể áp dụng hợp đồng tương lai chứng khoán vào Việt Nam. 3. Bố cục đề tài Đề tài gồm 3 phần: Chương Một: Hợp đồng tương lai chứng khoán trên thế giới Chương Hai: Hợp đồng tương lai chứng khoán và thị trường chứng khoán Việt Nam Chương Ba: Một số giải pháp nhằm từng bước áp dụng hợp đồng tương lai chứng khoán vào Việt Nam Trang phụ bìa Mục lục Danh mục các chữ viết tắt và tiếng nước ngoài Danh mục các biểu đồ và đồ thị 1. Đồ thị diễn biến VN-Index năm 2007 .24 2. Tổng số chứng khoán niêm yết qua các năm từ 2000 Ỉ 2007 26 3. Tổng số công ty chứng khoán qua các năm từ 2000 Ỉ 2007 27 4. Tổng số tài khoản giao dịch qua các năm từ 2000 Ỉ 2007 .27 5. Diễn biến VN-Index 01/01/08 Ỉ 31/10/08 .30 6. Khối lượng giao dịch bình quân 01/01/08 Ỉ 31/10/08 30 7. Giá trị giao dịch bình quân 01/01/08 Ỉ 31/10/08 31 8. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) 2008 31 9. Diễn biến giá xăng Việt Nam 2008 .32 10. Diễn biến giá dầu thế giới 2008 32 PHẦN MỞ ĐẦU CHƯƠNG MỘT: TỔNG QUAN HỢP ĐỒNG TƯƠNG LAI CHỨNG KHOÁN 1 1.1 Hợp đồng tương lai chứng khoán 1 1.1.1 Khái niệm hợp đồng tương lai chứng khoán 1 1.1.2 Các đặc tính kỹ thuật .2 1.1.3 Lợi ích của việc sử dụng hợp đồng tương lai chứng khoán .4 a) Đối với nhà đầu tư, đầu cơ .4 b) Đối với cơ quan quản lí 4 1.2 Các sàn giao dịch hợp đồng tương lai chứng khoán phổ biến trên thế giới hiện nay 5 1.2.1 CME 5 1.2.2 LIFFE 5 1.2.3 OneChicago .5 1.3 Kinh nghiệm áp dụng hợp đồng tương lai chứng khoán tại OneChicago 6 1.3.1 Mô tả đặc điểm hợp đồng 6 a) Khái quát về SSF .6 b) Đặc điểm kỹ thuật 6 1.3.2 Các loại lệnh thường được thực hiện trong quá trình giao dịch .11 1.3.3 Thời gian giao dịch – Ngày đáo hạn .13 a) Thời gian giao dịch 13 b) Ngày đáo hạn .13 1.3.4 Thanh toán và giao hàng .13 a) Giá thực hiện 14 b) Thanh toán và giao hàng 14 1.3.5 Quy trình giao dịch 16 1.4 Rủi ro của việc giao dịch hợp đồng tương lai chứng khoán - Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam .18 1.4.1 Rủi ro bị thanh lý hợp đồng trước hạn .19 1.4.2 Rủi ro không thể đóng vị thế trước khi hợp đồng đáo hạn 19 1.4.3 Rủi ro hệ thống bị hư hỏng hoặc bị kẻ xấu phá hoại .20 1.4.4 Rủi ro khi giá của hợp đồng tương lai chứng khoán không phản ánh giá của chứng khoán trên thị trường cơ sở 20 CHƯƠNG HAI: HỢP ĐỒNG TƯƠNG LAI CHỨNG KHOÁN VÀ THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM 22 2.1 Tổng quan về thực trạng thị trường chứng khoán Việt Nam 22 2.1.1 Sơ lược quá trình hình thành và phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam 22 2.1.2 Tổng quan về thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2007 23 a) Tóm tắt tình hình kinh tế vĩ mô 2007 .23 b) Thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2007 24 2.1.3 Thực trạng thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn từ 01/01/2008 đến 31/10/2008 .29 2.3.1 Giai đoạn 1 (01/01/2008 Ỉ 31/03/2008) .32 2.3.2 Giai đoạn 2 (01/04/2008 Ỉ 20/06/2008) .35 2.3.3 Giai đoạn 3 (20/06/2008 Ỉ 27/08/2008) .37 2.3.4 Giai đoạn 4 (28/08/2008 Ỉ 31/10/2008) .40 2.2 Điều kiện cần để áp dụng thành công hợp đồng tương lai chứng khoán .43 2.2.1 Quy mô thị trường chứng khoán 43 2.2.2 Cơ sở vật chất hạ tầng-kỹ thuật .44 2.2.3 Nhân lực 46 2.2.4 Cơ sở pháp lý .47 CHƯƠNG BA: GIẢI PHÁP ÁP DỤNG HỢP ĐỒNG TƯƠNG LAI CHỨNG KHOÁN VÀO VIỆT NAM .49 3.1 Chủ trương của Chính phủ về phát triển thị trường vốn và thị trường chứng khoán 49 3.2 Dự báo khả năng áp dụng hợp đồng tương lai chứng khoán vào Việt Nam 50 3.3 Các giải pháp chủ yếu để áp dụng hợp đồng tương lai chứng khoán vào Việt Nam .51 3.3.1 Tăng quy mô cho thị trường chứng khoán .51 3.3.2 Cơ sở vật chất hạ tầng-công nghệ .52 a) Về phía UBCKNN .52 b) Về phía HOSE, HASTC .54 c) Về phía các công ty chứng khoán 54 d) Về phía doanh nghiệp niêm yết .55 3.3.3 Giải pháp đối với nguồn nhân lực .56 a) Về phía UBCKNN, HOSE, HASTC 56 b) Về phía công ty chứng khoán 57 c) Về phía nhà đầu tư chứng khoán 58 3.3.4 Tạo hành lang pháp lý vững chắc bảo vệ nhà đầu tư 59 3.4 Lộ trình áp dụng hợp đồng tương lai chứng khoán vào Việt Nam .63 3.4.1 Giai đoạn 1 (02/05/2009 Ỉ 31/10/2009) .63 3.4.2 Giai đoạn 2 (01/11/2009 Ỉ 30/06/2010) .64 3.4.3 Giai đoạn 3 (01/07/2010 Ỉ 31/12/2010) .65 3.4.4 Giai đoạn 4 (02/01/2011 Ỉ 30/06/2011) .66 3.4.5 Giai đoạn 5 (01/07/2011 Ỉ 02/05/2012) .67 PHẦN KẾT LUẬN .69 Tài liệu tham khảo 71

pdf82 trang | Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1619 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Vận dụng hợp đồng tương lai chứng khoán vào thị trường Chứng khoán Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
huyeân moân, am hieåu veà chöùng khoaùn vaø hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn, phaûi trung thöïc khaùch quan trong cung caáp thoâng tin cho khaùch haøng. - Trang 47 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy • Ñeå tham gia vaøo hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn, nhaø ñaàu tö nhaát ñònh phaûi töï trang bò cho mình kieán thöùc thaät vöõng veà chöùng khoaùn vaø hôïp ñoàng töông lai. Ñaàu tö vaøo hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn coù theå ñem laïi lôïi nhuaän lôùn hôn raát nhieàu laàn so vôùi ñaàu tö vaøo chöùng khoaùn thoâng thöôøng, nhöng ñoàng thôøi noù cuõng coù theå khieán nhaø ñaàu tö thua loã raát lôùn, neáu khoâng hieåu roõ “luaät chôi” vaø khoâng coù kyõ naêng phaân tích chöùng khoaùn. Ñaây laø “saân chôi” khoâng daønh cho nhöõng ngöôøi chôi nghieäp dö, ñaàu tö chæ döïa vaøo yeáu toá may maén. • UBCKNN vaø hai saøn giao dòch phaûi coù ñuû nguoàn nhaân löïc coù trình ñoä, ñaïo ñöùc ngheà nghieäp ñeå ñieàu haønh toát thò tröôøng, ñuû khaû naêng kieåm soaùt vaø ngaên chaën caùc haønh vi tieâu cöïc cuûa caùc chuû theå treân thò tröôøng nhö: thao tuùng giaù chöùng khoaùn, gian laän, mua baùn thoâng tin noäi giaùn,… 2.2.4 Cô sôû phaùp lyù • Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn ñöôïc xeáp vaøo daïng hôïp ñoàng cao caáp baäc nhaát treân thò tröôøng. Lôïi ích cuûa noù laø khoâng theå phuû nhaän nhöng ngöôïc laïi taùc haïi cuûa noù cuõng khoân löôøng neáu thieáu caùc bieän phaùp kieåm soaùt chaët cheõ. Ñeå coù theå quaûn lí toát thò tröôøng naøy, UBCKNN phaûi laø cô quan ñoäc laäp ngang boä coù ñaày ñuû quyeàn haønh trong vieäc ñieàu tieát vaø kieåm soaùt thò tröôøng, nhö vaäy môùi coù theå kòp thôøi ñöa ra caùc quy ñònh phuø hôïp vôùi dieãn bieán treân thò tröôøng. • Caàn phaûi coù ñaày ñuû vaên baûn phaùp quy veà hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn vaø caùch thöùc giao dòch hôïp ñoàng naøy keøm theo höôùng daãn thaät cuï theå, ñeå giuùp nhaø ñaàu tö hieåu roõ veà hôïp ñoàng naøy vaø tính taát yeáu aùp duïng hôïp ñoàng noù vaøo Vieät Nam. Hieän thoâng tin veà hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn chæ coù theå tìm thaáy treân caùc website nöôùc ngoaøi. Chöa coù moät phöông tieän - Trang 48 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy thoâng tin ñaïi chuùng hoaëc website naøo ôû trong nöôùc ñeà caäp ñeán loaïi hôïp ñoàng naøy. • Caàn coù caùc aán phaåm phaân tích thaät chuyeân saâu veà chöùng khoaùn do coâng ty chöùng khoaùn hoaëc toå chöùc tö vaán phaùt haønh, vôùi muïc ñích boå sung theâm kieán thöùc ñoàng thôøi laøm keânh thoâng tin höõu hieäu cho nhaø ñaàu tö, cung caáp theâm phöông tieän giuùp cho vieäc ra quyeát ñònh cuûa hoï. Hieän coù raát ít baùo caùo ñònh kyø phaân tích veà chöùng khoaùn Vieät Nam, ngoaïi tröø baùo caùo cuûa moät soá ít coâng ty chöùng khoaùn lôùn nhö: coâng ty chöùng khoaùn Saøi Goøn, Baûo Vieät, FPT. Caùc thoâng tin lieân quan ñeán thò tröôøng, dieãn bieán giao dòch thì nhieàu nhöng döôùi daïng baûng tin laø chuû yeáu neân cuõng chöa thaät saâu. Keát luaän chöông hai Chöông Hai ñaõ trình baøy nhöõng ñieåm cô baûn veà thöïc traïng hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam, trong ñoù taäp trung vaøo hai thôøi kyø noåi baät: naêm 2007 vaø 2008. Böùc tranh thò tröôøng chöùng khoaùn naêm 2008 ñaõ cho thaáy moät söï khaùc bieät lôùn so vôùi naêm 2007. Nhöõng thaùch thöùc thöïc söï ñoái vôùi thò tröôøng ñaõ ñöôïc boäc loä khaù roõ neùt trong naêm 2008, theå hieän qua nhöõng bieán ñoäng cuûa tình hình kinh teá theá giôùi vaø trong nöôùc laãn noäi taïi doanh nghieäp. Ñoù laø nhöõng lieàu “thuoác thöû” khaû naêng choáng choïi vaø vöôït qua khoù khaên khoâng chæ ñoái vôùi cô quan quaûn lyù maø coøn caû caùc ñoái töôïng tham gia thò tröôøng. Bao giôø thò tröôøng chöùng khoaùn seõ tìm laïi aùnh haøo quang khi xöa? Ñoù laø moät caâu hoûi khoâng deã traû lôøi, noù phuï thuoäc vaøo raát nhieàu yeáu toá, caû chuû quan laãn khaùch quan. Thoâng qua vieäc ñeà caäp thöïc traïng thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam, ngöôøi vieát muoán moät laàn nöõa nhaán maïnh söï caàn thieát aùp duïng caùc coâng cuï phaùi sinh vaøo chöùng khoaùn, trong ñoù coù hôïp ñoàng töông lai, ñeå phoøng ngöøa ruûi ro cho nhaø ñaàu tö. - Trang 49 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy CHÖÔNG BA GIAÛI PHAÙP AÙP DUÏNG HÔÏP ÑOÀNG TÖÔNG LAI CHÖÙNG KHOAÙN VAØO VIEÄT NAM W›X 3.1 Chuû tröông cuûa Chính phuû veà phaùt trieån thò tröôøng voán vaø thò tröôøng chöùng khoaùn Ngaøy 02/08/2007, Thuû töôùng Chính phuû ñaõ ban haønh Quyeát ñònh 128/2007/QD- TTg pheâ duyeät “Ñeà aùn phaùt trieån thò tröôøng voán Vieät Nam ñeán naêm 2010 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2020”. Trong ñoù coù nhieàu noäi dung lieân quan ñeán keá hoaïch phaùt trieån thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam trong töông lai nhö sau: • Veà muïc tieâu: Phaùt trieån thò tröôøng voán ña daïng ñeå ñaùp öùng nhu caàu huy ñoäng voán vaø ñaàu tö cuûa moïi ñoái töôïng trong neàn kinh teá. Phaán ñaáu ñeán naêm 2010 giaù trò voán hoaù thò tröôøng chöùng khoaùn ñaït 50% GDP vaø ñeán naêm 2020 ñaït 70% GDP. • Veà giaûi phaùp daøi haïn: Phaùt trieån thò tröôøng voán theo höôùng hieän ñaïi, hoaøn chænh veà caáu truùc (bao goàm thò tröôøng coå phieáu, thò tröôøng traùi phieáu, thò tröôøng caùc coâng cuï phaùi sinh, thò tröôøng taäp trung, thò tröôøng phi taäp - Trang 50 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy trung…), vaän haønh theo caùc thoâng leä quoác teá toát nhaát, coù khaû naêng lieân keát vôùi caùc thò tröôøng khu vöïc vaø quoác teá. • Veà giaûi phaùp tröôùc maét ¾ Phaùt trieån caùc loaïi chöùng khoaùn phaùi sinh nhö: quyeàn choïn mua, quyeàn choïn baùn chöùng khoaùn; hôïp ñoàng töông lai; hôïp ñoàng kyø haïn; caùc saûn phaåm lieân keát (chöùng khoaùn - baûo hieåm, chöùng khoaùn - tín duïng, tieát kieäm - chöùng khoaùn...); caùc saûn phaåm töø chöùng khoaùn hoaù taøi saûn vaø caùc khoaûn nôï.... ¾ Töøng böôùc nghieân cöùu hình thaønh vaø phaùt trieån thò tröôøng giao dòch töông lai cho caùc coâng cuï phaùi sinh,… Nhö vaäy coù theå thaáy Chính phuû ñaõ coù chuû tröông vaø chính thöùc uûng hoä baèng vaên baûn vieäc phaùt trieån thò tröôøng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn. Tuy chöa coù keá hoaïch vaø loä trình cuï theå nhöng ñieàu ñoù cuõng theå hieän söï quyeát taâm cuûa Chính phuû ñoái vôùi vieäc phaùt trieån thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam, trong ñoù uûng hoä vieäc trieån khai hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn. Ñaây laø ñieàu kieän thuaän lôïi ban ñaàu cho vieäc aùp duïng hôïp ñoàng naøy vaøo thò tröôøng chöùng khoaùn. 3.2 Döï baùo khaû naêng aùp duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn vaøo Vieät Nam Döïa theo nhöõng ñieàu kieän caàn vaø ñuû cho vieäc aùp duïng hôïp ñoàng töông lai vaøo thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam ñaõ neâu ôû treân, roõ raøng aùp duïng ñöôïc loaïi hôïp ñoàng naøy laø ñieàu heát söùc khoù khaên. Hieän taïi chuùng ta chöa hoäi ñuû caùc yeáu toá caàn thieát ñeå trieån khai caùc coâng cuï phaùi sinh (trong ñoù coù hôïp ñoàng töông lai) vaøo thò tröôøng chöùng khoaùn. Quy moâ thò tröôøng coøn khieâm toán; cô sôû vaät chaát kyõ thuaät phuïc vuï cho giao dòch hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn chöa ñuû vaø ñoàng boä, soá coâng ty chöùng khoaùn ñaàu tö thích ñaùng cho haï taàng kyõ thuaät coøn ít, soá coâng ty - Trang 51 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy chöùng khoaùn keát noái tröïc tuyeán thaønh coâng vôùi HOSE chöa nhieàu; trình ñoä cuûa nhaø ñaàu tö phaàn nhieàu coøn haïn cheá; hoaøn toaøn chöa coù haønh lang phaùp lyù cho vieäc thöïc thi hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn. Neàn kinh teá nöôùc ta laïi ñang trong tình traïng khoù khaên do taùc ñoäng töø cuoäc khuûng taøi chính toaøn caàu, haàu heát caùc doanh nghieäp keå caû nieâm yeát laãn chöa nieâm yeát ñeàu bò thieät haïi naëng neà. Tuy nhieân noùi theá khoâng coù nghóa laø chuùng ta khoâng aùp duïng ñöôïc vaø cuõng khoâng neân aùp duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn. Aùp duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn laø moät nhu caàu taát yeáu ñoái vôùi quaù trình phaùt trieån thò tröôøng chöùng khoaùn. Theo döï tính cuûa Chính phuû, neàn kinh teá theá giôùi böôùc ñaàu phuïc hoài vaøo ñaàu naêm 2010, seõ keùo theo söï phuïc hoài cuûa kinh teá Vieät Nam. Thò tröôøng chöùng khoaùn seõ phuïc hoài sôùm hôn, seõ trôû neân tröôûng thaønh vaø chuyeân nghieäp hôn sau quaù trình suy thoaùi keùo daøi. Nhu caàu aùp duïng caùc coâng cuï phoøng ngöøa ruûi ro chöùng khoaùn seõ ñöôïc xem xeùt nghieâm tuùc. Theo döï baùo cuûa ngöôøi vieát, hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn seõ ñöôïc thöïc hieän vaøo giöõa naêm 2012. 3.3 Caùc giaûi phaùp chuû yeáu ñeå aùp duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn vaøo Vieät Nam 3.3.1 Taêng quy moâ cho thò tröôøng chöùng khoaùn Ñeå taêng quy moâ cho thò tröôøng chöùng khoaùn caàn coù söï phoái hôïp ñoàng boä giöõa cô quan chöùc naêng vaø baûn thaân doanh nghieäp. Cô quan chöùc naêng tích cöïc taêng theâm cung haøng hoùa chaát löôïng cho thò tröôøng chöùng khoaùn baèng vieäc ñaåy maïnh coâng taùc coå phaàn hoùa caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc hoaït ñoäng hieäu quaû, keát hôïp vôùi nieâm yeát treân thò tröôøng chöùng khoaùn. Bieän phaùp naøy ñoàng thôøi cuõng giuùp taêng thanh khoaûn cho chöùng khoaùn. Chính phuû, Boä Taøi chính yeâu caàu caùc Toång Coâng ty, taäp ñoaøn Nhaø nöôùc thöïc hieän nghieâm chænh vieäc coå phaàn hoùa caùc ñôn vò tröïc thuoäc, ñaûm baûo ñuùng thôøi gian vaø tieán ñoä ñöôïc giao. Ñoàng thôøi kieân quyeát xöû lyù caùc doanh nghieäp coá tình trì hoaõn quaù trình coå phaàn hoùa, quaù trình nieâm yeát treân - Trang 52 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy saøn giao dòch do xeùt thaáy dieãn bieán thò tröôøng khoâng thuaän lôïi. Caàn ñaåy nhanh vieäc nieâm yeát nhöõng taäp ñoaøn haøng ñaàu ñaõ ñöôïc coå phaàn hoùa nhö: Baûo Vieät, Vietcombank, Sabeco, Incombank ñeå taêng quy moâ, thanh khoaûn vaø tính haáp daãn cho toaøn thò tröôøng. Sôùm coå phaàn hoùa caùc doanh nghieäp vieãn thoâng lôùn nhö Mobifone, Vinafone,…Maëc khaùc, baûn thaân laõnh ñaïo doanh nghieäp cuõng phaûi yù thöùc ñöôïc taàm quan troïng, lôïi ích cuûa vieäc coå phaàn hoùa vaø nieâm yeát treân saøn giao dòch, ñaåy nhanh vieäc coå phaàn hoùa doanh nghieäp mình. 3.3.2 Cô sôû vaät chaát haï taàng-coâng ngheä a) Veà phía UBCKNN • Caàn triển khai giao dịch trực tuyến trong thôøi gian sôùm nhaát, bôûi ñaây laø ñieàu kieän khoâng theå thieáu cho vieäc trieån khai aùp duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn. Như treân ñaõ ñeà caäp, vieäc giao dòch tröïc tuyeán vôùi toác ñoä xöû lyù nhanh, chính xaùc, kòp thôøi ñaùp öùng yeâu caàu cuûa nhaø ñaàu tö. Ñoàng thôøi, giao dòch tröïc tuyeán cuõng ñem laïi coâng baèng vaø môû ra nhieàu cô hoäi chieán thaéng cho ngöôøi chôi, nhaát laø caùc nhaø ñaàu tö caù nhaân nhoû leû voán bò thieät thoøi khi ñaët leänh, do coâng ty chöùng khoaùn thöôøng öu aùi leänh cuûa nhaø ñaàu tö lôùn. Tuy nhieân, xaây döïng ñöôïc moät heä thoáng giao dòch tröïc tuyeán hoaït ñoäng toát laø ñieàu khoâng ñôn giaûn, ñoøi hoûi söï noã löïc khoâng chæ töø phía cô quan chöùc naêng maø coøn töø baûn thaân caùc coâng ty chöùng khoaùn. Do quy moâ giao dòch taïi HASTC coøn nhoû, neân trong giai ñoaïn ñaàu vieäc trieån khai aùp duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn coù leõ chæ thích hôïp aùp duïng taïi HOSE. • Giao dòch hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn khoâng theå thieáu Trung taâm thanh toaùn buø tröø vôùi vai troø caàu noái. Thaønh vieân cuûa Trung taâm thanh toaùn buø tröø seõ laø caùc coâng ty chöùng khoaùn – ñoùng vai troø laø coâng ty moâi giôùi cho - Trang 53 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn. ÔÛ nöôùc ta, hieän soá löôïng coâng ty chöùng khoaùn ñaêng kyù laøm thaønh vieân cuûa sôû giao dòch ngaøy moät taêng leân chöùng toû thò tröôøng chöùng khoaùn vaãn coøn nhieàu söùc haáp daãn maëc duø ñang trong giai ñoaïn khoù khaên. Bôûi trong töông lai, khi thò tröôøng taêng tröôûng veà löôïng vaø chaát, hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn ñöôïc aùp duïng thì seõ taïo cô hoäi taêng lôïi nhuaän cho caùc coâng ty chöùng khoaùn – nhöõng ñoái töôïng kieám lôøi nhôø ñoùng vai troø trung gian mua baùn. Vì vaäy, vieäc xaây döïng Trung taâm thanh toaùn buø tröø cho hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn neân sôùm ñöôïc nghieân cöùu thöïc hieän. Coù theå xem xeùt cho pheùp Trung taâm löu kyù chöùng khoaùn vaø thanh toaùn buø tröø nhö hieän taïi ñoàng thôøi thöïc hieän theâm chöùc naêng thanh toaùn buø tröø ñoái vôùi hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn. • Do hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn laø moät chöùng khoaùn phaùi sinh cao caáp, ñoøi hoûi nhieàu kinh nghieäm, kyõ naêng, kieán thöùc neân trong thôøi gian ñaàu thieát nghó cô quan chöùc naêng chæ chaáp nhaän moâi giôùi laø phaùp nhaân (coâng ty chöùng khoaùn), chöa neân cho pheùp caù nhaân haønh ngheà moâi giôùi ñoái vôùi loaïi hôïp ñoàng naøy, ñeå haïn cheá haønh vi gian laän tieâu cöïc. • Caàn yeâu caàu nhaø ñaàu tö môû taøi khoaûn kyù quyõ (margin account) taïi ngaân haøng nôi coâng ty chöùng khoaùn môû taøi khoaûn, neáu muoán tham gia vaøo hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn. Coù theå laø 20% treân toång giaù trò hôïp ñoàng nhö tyû leä thoâng thöôøng taïi caùc saøn giao dòch hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn treân theá giôùi hoaëc thaáp hôn tuøy tình hình thöïc teá. Ñaây laø ñieàu kieän baét buoäc ñeå haïn cheá toån thaát cho ngöôøi chôi cuõng nhö chính coâng ty chöùng khoaùn trong tröôøng hôïp coâng ty töï tham gia giao dòch. Vaø taøi khoaûn kyù quyõ naøy phaûi ñöôïc giaùm saùt chaët cheõ. - Trang 54 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy • Caùc tieâu chuaån kyõ thuaät khaùc cuûa hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn nhö: quy moâ hôïp ñoàng, böôùc giaù, ngaøy ñaùo haïn, taïm ngöøng giao dòch,…cuõng caàn ñöôïc nghieân cöùu aùp duïng. Tuy nhieân chuùng chæ ñôn thuaàn veà maët kyõ thuaät vaø khoâng maát quaù nhieàu thôøi gian ñeå thöïc hieän. b) Veà phía HOSE, HASTC • Caàn ñaàu tö xaây döïng heä thoáng maùy chuû ñuû maïnh, hoaït ñoäng oån ñònh vaø coù thieát bò döï phoøng trong tröôøng hôïp maùy chuû gaëp söï coá, ñeå baûo ñaûm giao dòch luoân thoâng suoát. Heä thoáng maùy chuû phaûi keát noái toát vôùi caùc coâng ty chöùng khoaùn thaønh vieân. Ngoaøi ra, ñeå vieäc giao dòch hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn ñöôïc töï ñoäng hoùa, HOSE caàn ñaàu tö vaøo moät heä thoáng giao dòch qua Internet (trading platform) ñuû maïnh gioáng nhö CBOEDirect hoaëc GLOBEX cuûa saøn OneChicago, vì chæ coù theá môùi xöû lyù noåi moät khoái löôïng leänh lôùn trong moät thôøi gian ngaén. • Nghieân cöùu aùp duïng caùc loaïi leänh giao dòch môùi, taïo söï haáp daãn cho hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn, giuùp ngöôøi chôi coù nhieàu löïa choïn hôn. Hieän taïi ôû thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam chæ aùp duïng caùc loaïi leänh: leänh giôùi haïn (LO), leänh giao dòch taïi möùc giaù khôùp leänh (ATO/ATC). Caàn sôùm aùp duïng leänh thò tröôøng (MO), leänh döøng (SO) vaø caùc leänh ñaëc thuø cuûa hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn nhö: Good ‘Til Cancelled (GTC), Immediate or Cancel (IOC). c) Veà phía caùc coâng ty chöùng khoaùn Phải ñaàu tö naâng caáp xaây döïng haï taàng kyõ thuaät, heä thoáng maùy tính taïi ñôn vò mình sao cho töông thích vôùi chuaån cuûa maùy chuû HOSE. Tích cöïc kieåm tra vaø thöû - Trang 55 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy nghieäm keát noái tröïc tuyeán vôùi HOSE, ñaûm baûo leänh cuûa nhaø ñaàu tö ñöôïc truyeàn ñeán HOSE trong thôøi gian nhanh nhaát. Ñöôïc bieát, hieän HOSE ñaõ tieán haønh thöû nghieäm keát noái tröïc tuyeán vôùi caùc coâng ty chöùng khoaùn. Sau thöû nghieäm, moät soá coâng ty chöùng khoaùn ñaõ keát noái thaønh coâng vôùi HOSE nhö: Coâng ty chöùng khoaùn Saøi Goøn (SSI), Coâng ty chöùng khoaùn FPT (FPTS), Coâng ty chöùng khoaùn ngaân haøng AÙ Chaâu (ACBS), Coâng ty chöùng khoaùn VN DIRECT (VDS). Döï kieán neáu khoâng coù gì truïc traëc, giao dòch tröïc tuyeán seõ ñöôïc tieán haønh vaøo thaùng 01-2009 ñoái vôùi caùc coâng ty chöùng khoaùn ñaït yeâu caàu. d) Veà phía doanh nghieäp nieâm yeát Caàn chaáp haønh nghieâm chænh cheá ñoä coâng boá thoâng tin theo quy ñònh. Ñaàu tö xaây döïng website vaø thöôøng xuyeân caäp nhaät tin töùc leân website cho coå ñoâng vaø caùc ñoái töôïng quan taâm naém roõ. Nghò ñònh 36/2007/ND-CP veà xöû phaït vi phaïm haønh chính trong lónh vöïc chöùng khoaùn quy ñònh raát roõ veà caùc haønh vi vi phaïm. Ñaây laø cô sôû phaùp lyù ñeå UBCKNN xöû phaït caùc loãi vi phaïm. Tuy nhieân thöïc teá cho thaáy thôøi gian qua caùc loãi vi phaïm vaãn gia taêng, phoå bieán nhaát laø vi phaïm coâng boá baùo caùo taøi chính. Ñieàu 16, Luaät chöùng khoaùn quy ñònh: “Doanh nghieäp ñaïi chuùng phaûi coâng boá baùo caùo taøi chính goàm baûng caân ñoái keá toaùn, baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, baùo caùo löu chuyeån tieàn teä vaø baûng thuyeát minh baùo caùo taøi chính”. Thoâng thöôøng baùo caùo taøi chính phaûi ñöôïc coâng boá ít nhaát haøng quyù vaø phaûi ñöôïc göûi ñeán UBCKNN chaäm nhaát laø ngaøy 25 cuûa thaùng sau quyù ñoù. Tuy nhieân nhieàu doanh nghieäp ñaïi chuùng, keå caû nieâm yeát laãn chöa nieâm yeát chöa thöïc hieän nghieâm quy ñònh naøy, thöôøng xin gia haïn, trì hoaõn thôøi gian coâng boá, nhaát laø ñoái vôùi nhöõng doanh nghieäp coù keát quaû kinh doanh khoâng toát. - Trang 56 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy Ngoaøi ra, caùc thoâng tin quan troïng nhö: thoâng tin baát thöôøng coù aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, thoâng tin mua baùn cho taëng coå phieáu cuûa laõnh ñaïo doanh nghieäp, thoâng tin mua coå phieáu quyõ…thöôøng chaäm ñöôïc coâng boá ra coâng chuùng. Söï chaäm treã naøy roõ raøng laøm aûnh höôûng ñeán quyeát ñònh mua baùn cuûa nhaø ñaàu tö. Coå ñoâng muoán tìm hieåu kyõ hôn veà baùo caùo, nghò quyeát cuûa doanh nghieäp thöôøng phaûi tìm caùch truy caäp vaøo website cuûa doanh nghieäp ñoù, nhöng ñeán giôø nhieàu doanh nghieäp nieâm yeát vaãn chöa xaây döïng ñöôïc website, hoaëc coù website nhöng thoâng tin khoâng ñöôïc update ñaày ñuû theo quy ñònh. 3.3.3 Giaûi phaùp ñoái vôùi nguoàn nhaân löïc a) Veà phía UBCKNN, HOSE, HASTC • Do hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn coøn raát môùi meû ñoái vôùi thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam, cho neân cô quan chöùc naêng caàn taêng cöôøng boài döôõng kieán thöùc veà hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn cho ñoäi nguõ caùn boä nghieäp vuï baèng caùch cöû caùn boä ñi taäp huaán thöïc teá ôû caùc saøn giao dòch hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn lôùn treân theá giôùi, hoaëc môû lôùp ñaøo taïo trong nöôùc coù chuyeân gia nöôùc ngoaøi giaûng daïy. Ñöa hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn vaøo noäi dung giaûng daïy vaø caáp chöùng chæ haønh ngheà chöùng khoaùn cuûa Trung taâm ñaøo taïo chöùng khoaùn tröïc thuoäc UBCKNN. • Môû caùc buoåi giôùi thieäu, chuyeân ñeà, toïa ñaøm veà hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn vaø söï caàn thieát aùp duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn, coù söï hieän dieän cuûa caùc chuyeân gia taøi chính chöùng khoaùn coù uy tín trong nöôùc hoaëc ngoaøi nöôùc. Nhaèm phoå bieán roäng raõi kieán thöùc veà hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn, trong ñoù neâu roõ lôïi ích vaø söï haáp daãn cuûa loaïi hôïp ñoàng naøy cuøng khaû naêng aùp duïng noù trong töông lai. Ñeå giuùp cho coâng chuùng ñaàu tö coù caùi nhìn cô baûn ñoái vôùi hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn, töø ñoù seõ taïo cho hoï ñoäng löïc tìm hieåu kyõ hôn veà hôïp ñoàng naøy. - Trang 57 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy • UBCKNN caàn taêng cöôøng hôn nöõa coâng taùc ñaøo taïo nghieäp vuï chuyeân moân ñi keøm vôùi boài döôõng phaåm chaát ñaïo ñöùc cho ñoäi nguõ caùn boä thanh tra cuûa Uûy ban, ñeå hoï coù ñuû trình ñoä giaùm saùt giao dòch treân thò tröôøng chöùng khoaùn nieâm yeát cuõng nhö thò tröôøng chöa nieâm yeát. Nhaèm phaùt hieän xöû lyù kòp thôøi vaø trieät ñeå caùc giao dòch baát thöôøng, giao dòch phaïm phaùp. • Khi thò tröôøng chöùng khoaùn taêng tröôûng, soá löôïng coâng ty nieâm yeát taêng leân ñi keøm vôùi söï gia taêng töông öùng khoái löôïng caùc baùo caùo taøi chính. Ñeå coù theå theo kòp yeâu caàu phaùt trieån vaø chuaån bò cho vieäc trieån khai hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn cuõng nhö caùc coâng cuï chöùng khoaùn phaùi sinh khaùc, ñi keøm vôùi vieäc khoâng ngöøng hoaøn thieän nguoàn nhaân löïc hieän coù, UBCKNN vaø caùc sôû giao dòch caàn tích cöïc tìm kieám, boå sung theâm nhaân löïc cho cô quan mình. Caùn boä vaø nhaân vieân chöùc naêng phaûi laø nhöõng ngöôøi vöøa coù taâm vöøa coù taøi. b) Veà phía coâng ty chöùng khoaùn • Tích cöïc tìm hieåu veà hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn. Tích cöïc tìm kieám ñoái taùc treân caùc saøn giao dòch hôïp ñoàng töông lai. Taïo cô hoäi cho nhaân vieân coâng ty mình tieáp caän vaø hoïc hoûi kinh nghieäm vaän haønh hôïp ñoàng. • Nhö treân ñaõ noùi, nhaân vieân moâi giôùi ñoùng vai troø voâ cuøng quan troïng trong hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn. Ñeå chuaån bò cho vieäc trieån khai aùp duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn, coâng ty chöùng khoaùn caàn phaûi ñaåy maïnh coâng taùc ñaøo taïo trình ñoä, kyõ naêng cho ñoäi nguõ nhaân vieân moâi giôùi cuûa mình. Hieän thò tröôøng chöùng khoaùn ñang trong giai ñoaïn suy giaûm chöa coù daáu hieäu phuïc hoài, soá löôïng nhaø ñaàu tö ñeán saøn thöa thôùt, nhaân vieân moâi - Trang 58 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy giôùi taïi caùc coâng ty chöùng khoaùn khoâng coøn quaù baän roän vôùi coâng vieäc tö vaán nhö trong thôøi kyø thò tröôøng giao dòch soâi ñoäng. Vì theá hoï seõ coù nhieàu thôøi gian hôn ñeå laøm vieäc khaùc. Neáu coâng ty ñeå cho hoï coù quaù nhieàu thôøi gian nhaøn roãi seõ deã daãn ñeán möùc höùng thuù, keát quaû laø: hoaëc hoï laøm vieäc rieâng, hoaëc xin nghæ vieäc chuyeån sang caùc lónh vöïc khaùc. Nhö vaäy coâng ty vöøa toán keùm chi phí voâ ích maø vöøa coù nguy cô maát nhaân taøi. Thay vaøo ñoù, coâng ty caàn giaûi thích cho hoï hieåu veà khaû naêng aùp duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn taïi Vieät Nam, ñoàng thôøi taïo ñieàu kieän cho hoï töøng böôùc tieáp caän vôùi hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn. Choïn loïc trong soá nhaân vieân moâi giôùi nhöõng ngöôøi gioûi vaø coù phaåm chaát ñaïo ñöùc toát cöû tham gia caùc khoùa huaán luyeän trong nöôùc hoaëc nöôùc ngoaøi, ñi keøm vôùi cheá ñoä ñaõi ngoä hôïp lyù. c) Veà phía nhaø ñaàu tö chöùng khoaùn • Töï cuûng coá trang bò kieán thöùc cho baûn thaân veà chöùng khoaùn noùi chung vaø hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn noùi rieâng, ñeå töøng böôùc trôû thaønh nhaø ñaàu tö chuyeân nghieäp. Hieän taïi kieán thöùc veà hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn taïi Vieät Nam chöa nhieàu hoaëc neáu coù cuõng khoâng ñöôïc phoå bieán leân Internet. Do ñoù neáu nhaø ñaàu tö thöïc söï quan taâm muoán tìm hieåu veà hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn thì chæ coøn caùch truy caäp vaøo caùc website nöôùc ngoaøi. Chæ baèng vieäc goõ töø “stock future contract”, nhaø ñaàu tö coù theå tìm thaáy raát nhieàu website nöôùc ngoaøi cung caáp khaù chi tieát kieán thöùc veà hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn töø cô baûn ñeán naâng cao keå caû lyù thuyeát laãn thöïc haønh. Chaúng haïn: www.onechicago.com, www.cbot.com, www.themasteryoftrading.com,... • Töï trang bò kyõ naêng ngoaïi ngöõ ñeå coù theå ñoïc hieåu kieán thöùc veà hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn ñöôïc cung caáp treân website nöôùc ngoaøi. - Trang 59 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy • Tích cöïc tham döï vaø neâu yù kieán taïi caùc buoåi noùi chuyeän, chuyeân ñeà, toïa ñaøm veà chöùng khoaùn vaø hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn do UBCKNN, caùc sôû giao dòch hoaëc coâng ty chöùng khoaùn toå chöùc ñeå töï boå sung theâm kieán thöùc cho baûn thaân. 3.3.4 Taïo haønh lang phaùp lyù vöõng chaéc baûo veä nhaø ñaàu tö • UBCKNN caàn naâng cao hieäu quaû giaùm saùt vieäc coâng boá thoâng tin cuõa doanh nghieäp nieâm yeát. Nghieâm minh xöû phaït caùc doanh nghieäp chaäm coâng boá thoâng tin hoaëc coâng boá khoâng ñaày ñuû. Baét buoäc moïi doanh nghieäp nieâm yeát lôùn nhoû ñeàu phaûi coù website vaø caäp nhaät ñaày ñuû kòp thôøi thoâng tin leân website ñeå cho coå ñoâng deã daøng naém baét, neáu khoâng seõ xöû phaït naëng. Hieän möùc xöû phaït vi phaïm chöùng khoaùn toái ña cuõng chæ 1 tyû ñoàng, trong khi lôïi nhuaän baát hôïp phaùp coù theå lôùn gaáp nhieàu laàn. Do vaäy, UBCKNN caàn phaûi kieán nghò Boä Taøi chính naâng möùc xöû phaït leân cao hôn nöõa, thaäm chí coù theå tòch thu toaøn boä soá tieàn thu ñöôïc töø giao dòch baát hôïp phaùp. • Hieän taïi UBCKNN vaãn laø moät cô quan tröïc thuoäc Boä Taøi chính, cho neân ñoái vôùi nhieàu kieán nghò cuûa Hieäp hoäi kinh doanh chöùng khoaùn leân Uûy ban veà caùc giaûi phaùp ñeå phaùt trieån beàn vöõng thò tröôøng, Uûy ban khoâng coù quyeàn traû lôøi tröïc tieáp maø phaûi chuyeån caùc kieán nghò ñoù leân Boä Taøi chính. Vaø nhaø ñaàu tö phaûi chôø ñôïi raát laâu phaûn hoài chính thöùc töø Boä Taøi chính. Thieát nghó Chính phuû neân nghieân cöùu môû roäng theâm quyeàn haïn ñoái vôùi UBCKNN, hoaëc hay hôn laø cho pheùp phaùt trieån Uûy ban thaønh moät cô quan ñoäc laäp ngang boä. Ñeå cho Uûy ban kieåm soaùt vaø ñieàu tieát thò tröôøng moät caùch hieäu quaû hôn, nhanh choùng hôn, kòp thôøi phaûn öùng vôùi dieãn bieán treân thò tröôøng, taïo söï tin töôûng nôi nhaø ñaàu tö. - Trang 60 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy • UBCKNN neân cho pheùp nhaø ñaàu tö môû nhieàu taøi khoaûn kinh doanh chöùng khoaùn taïi nhieàu coâng ty chöùng khoaùn khaùc nhau vaø ñöôïc ñoàng thôøi ñaët leänh mua baùn coå phieáu trong cuøng ngaøy giao dòch. Ñaây laø bieän phaùp nhaèm taêng tính thanh khoaûn cho chöùng khoaùn giao dòch, bôûi vì thanh khoaûn laø moät yeáu toá raát quan troïng ñoái vôùi hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn. Nhö vaäy caàn thieát phaûi söûa Thoâng tö 58/2004/TT-BTC. Thoâng tö naøy neâu roõ: “Nhaø ñaàu tö khoâng ñöôïc pheùp ñoàng thôøi ñaët leänh mua vaø baùn ñoái vôùi moät loaïi coå phieáu, chöùng chæ quyõ ñaàu tö trong cuøng moät ngaøy giao dòch” vaø “Nhaø ñaàu tö chæ ñöôïc coù moät taøi khoaûn giao dòch chöùng khoaùn vaø chæ ñöôïc môû taïi moät coâng ty chöùng khoaùn duy nhaát”. Thöïc teá khoâng thieáu nhaø ñaàu tö “laùch luaät” baèng caùch môû nhieàu hôn moät taøi khoaûn, nhôø ngöôøi khaùc ñöùng teân chuû taøi khoaûn vaø giao dòch bình thöôøng maø cô quan quaûn lyù vaø coâng ty chöùng khoaùn khoâng phaùt hieän ñöôïc. Hoaëc neáu coù phaùt hieän ra thì cuõng toán keùm khoâng ít chi phí vaø thôøi gian, vaø cheá taøi cuõng chöa ñuû söùc raên ñe. Neáu thay theá Thoâng tö naøy baèng moät quy ñònh khaùc hôïp tình hôïp lí hôn thì khoâng nhöõng seõ taïo thuaän lôïi cho vieäc aùp duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn maø coøn giuùp phaùt trieån beàn vöõng thò tröôøng chöùng khoaùn, bôûi noù mang laïi cho caùc chuû theå tham gia thò tröôøng nhieàu lôïi ích: ¾ Ñoái vôùi nhaø ñaàu tö: Đöôïc töï do thöïc hieän mua baùn cuøng moät loaïi coå phieáu treân nhieàu taøi khoaûn seõ taïo cô hoäi cho hoï thu ñöôïc lôïi nhuaän cao hôn, töø ñoù khuyeán khích hoï nhieät tình tham gia thò tröôøng hôn. Khi ñoù coâng ty chöùng khoaùn thu ñöôïc nhieàu phí giao dòch vaø phí moâi giôùi hôn. Doanh nghieäp nieâm yeát deã daøng huy ñoäng voán hôn. Voán ñöôïc luaân chuyeån söû duïng ñuùng muïc ñích ñem laïi hieäu quaû cho toaøn xaõ hoäi. - Trang 61 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy ¾ Ñoái vôùi coâng ty chöùng khoaùn: Khi nhaø ñaàu tö ñöôïc pheùp môû nhieàu taøi khoaûn giao dòch thì cuõng taêng aùp löïc caïnh tranh ñoái vôùi caùc coâng ty chöùng khoaùn. Chæ coâng ty naøo coù chaát löôïng dòch vuï toát, coù nhöõng goùi saûn phaåm höõu ích, coù heä thoáng cô sôû haï taàng toát thì môùi thu huùt ñöôïc nhaø ñaàu tö môû taøi khoaûn giao dòch. Caùc coâng ty chöùng khoaùn cuõng khoâng caàn tieâu toán chi phí ñeå kieåm soaùt lieäu nhaø ñaàu tö coù môû nhieàu hôn moät taøi khoaûn taïi coâng ty mình hay khoâng. ¾ Ñoái vôùi cô quan quaûn lyù: Thay vì tieâu toán moät khoaûn chi phí khoâng nhoû ñeå duy trì quy cheá cuõ maø khoâng ñem laïi hieäu quaû thì coù theå söû duïng khoaûn chi phí naøy ñeå phaùt trieån heä thoáng haï taàng, nghieân cöùu veà hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn, xaây döïng caùc bieän phaùp kieåm soaùt haïn cheá haønh vi luõng ñoaïn thò tröôøng. • Nghieân cöùu ban haønh quy cheá höôùng daãn doanh nghieäp nieâm yeát chöùng khoaùn ôû nöôùc ngoaøi. Vieäc nieâm yeát chöùng khoaùn treân thò tröôøng chöùng khoaùn nöôùc ngoaøi laø moät nhu caàu thöïc söï cuûa doanh nghieäp, bôûi noù ñem laïi lôïi ích lôùn cho coâng ty nhö: môû roäng thò tröôøng, khuyeách tröông thöông hieäu, naâng cao vò theá vaø uy tín,…Hieän nhieàu doanh nghieäp nieâm yeát lôùn coù nhu caàu vaø cuõng ñuû khaû naêng nieâm yeát treân thò tröôøng chöùng khoaùn chaâu AÙ (Singapore, Haøn Quoác,…) nhö: Vinamilk, SSI, PVD (Coâng ty khoan vaø dòch vuï khoan daàu khí),...Ñaïi dieän sôû giao dòch chöùng khoaùn Singapore, Haøn Quoác cuõng ñaõ coù nhieàu cuoäc vieáng thaêm, laøm vieäc vôùi UBCKNN ñeå giôùi thieäu vaø môøi goïi doanh nghieäp Vieät Nam nieâm yeát taïi nöôùc hoï. Tuy nhieân do nhieàu vöôùng maéc veà kyõ thuaät nhö: doanh nghieäp ñoàng thôøi nieâm yeát treân HOSE vaø Singapore thì coå ñoâng seõ mua baùn treân hai saøn nhö theá naøo, ñöôïc nhaän coå töùc/coå phieáu thöôûng ra sao; doanh nghieäp seõ ñöôïc mua ngoaïi - Trang 62 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy teä nhö theá naøo ñeå chi traû coå töùc cho coå ñoâng nöôùc ngoaøi,…vaø lôùn nhaát laø söï khaùc bieät chuaån möïc keá toaùn quoác teá (IAS) vaø chuaån möïc keá toaùn Vieät Nam (VAS), cho ñeán nay vaãn chöa coù moät doanh nghieäp Vieät Nam naøo chính thöùc ñöôïc nieâm yeát treân saøn ngoaïi. Luaät chöùng khoaùn, quy ñònh nieâm yeát taïi sôû giao dòch nöôùc ngoaøi haún ñaõ ñöôïc doanh nghieäp cuûa ta nghieân cöùu kyõ. Caùi hoï caàn laø vaên baûn höôùng daãn thaät chi tieát töø UBCKNN. Do vaäy, caùc quan chöùc Uûy ban caàn sôùm xem xeùt giaûi quyeát vaán ñeà naøy. • Boä Taøi chính kieán nghò Quoác Hoäi hoaõn thi haønh Luaät Thueá thu nhaäp caù nhaân môùi ñeán heát naêm 2009, nhaèm chia seû khoù khaên vôùi nhaø ñaàu tö trong boái caûnh thò tröôøng chöùng khoaùn ñang suy thoaùi naëng neà nhö hieän nay. Vaán ñeà naøy ñaõ ñöôïc baøn thaûo raát nhieàu laàn, ñöôïc ñoâng ñaûo nhaø ñaàu tö kieán nghò leân UBCKNN, vaø chính UBCKNN cuõng ñaõ coù kieán nghò leân Boä Taøi chính nhö laø moät trong nhöõng giaûi phaùp chuû yeáu bình oån thò tröôøng chöùng khoaùn. Vôùi döï kieán tình hình thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam seõ coøn aûm ñaïm ít nhaát laø ñeán quyù 3-2009 tröôùc khi coù daáu hieäu phuïc hoài, nhöõng nhaø ñaàu tö chöùng khoaùn daøi haïn voán ñaõ chòu loã töø khi VN-Index baét ñaàu giaûm, nay laïi coù raát ít cô hoäi thu lôïi nhuaän töø giao dòch, deã daãn ñeán nguy cô hoï rôøi boû thò tröôøng. Hoaõn haún vieäc thöïc hieän thu thueá thu nhaäp caù nhaân thay vì chæ giaûm hoaëc giaõn seõ khieán nhaø ñaàu tö phaán chaán hôn, yeân taâm naém giöõ chöùng khoaùn chôø cô hoäi phuïc hoài thay vì baùn ñoå baùn thaùo. Thò tröôøng seõ oån ñònh hôn vaø töøng böôùc vöôït qua khoù khaên. • Treân cô sôû nghieân cöùu hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn taïi caùc saøn giao dòch treân theá giôùi, UBCKNN caàn tích cöïc toång hôïp, soaïn thaûo vaø nhanh choùng ban haønh caùc vaên baûn phaùp quy veà hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn. Nhaèm giôùi thieäu vaø höôùng daãn caùc chuû theå thò tröôøng veà hôïp ñoàng töông lai - Trang 63 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy chöùng khoaùn vaø tính taát yeáu aùp duïng loaïi hôïp ñoàng naøy vaøo thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam. Moät khung phaùp lyù roõ raøng veà hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn laø raát quan troïng, vì noù taïo tieàn ñeà cho coâng chuùng nhaän thöùc vaø aùp duïng theo. Taát nhieân do ñaây laø moät loaïi hôïp ñoàng môùi, neân vieäc hieåu vaø aùp duïng noù caàn coù loä trình cuï theå. 3.4 Loä trình aùp duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn vaøo Vieät Nam Ñeå trieån khai aùp duïng thaønh coâng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn caàn phaûi coù loä trình, baét ñaàu töø vieäc chuaån bò caùc ñieàu kieän caàn vaø ñuû. Treân cô sôû nhöõng ñieàu ñaõ neâu, ngöôøi vieát xin ñöa ra loä trình cô baûn goàm 5 giai ñoaïn nhö sau: 3.4.1 Giai ñoaïn 1 (02/05/2009 Æ 31/10/2009): UBCKNN tìm hieåu veà hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn theá giôùi. Nghieân cöùu löïa choïn moâ hình phuø hôïp coù khaû naêng aùp duïng taïi Vieät Nam • UBCKNN xem xeùt caùc hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn ñaõ ñöôïc aùp duïng treân theá giôùi. Choïn moät loaïi hôïp ñoàng khaû thi aùp duïng taïi Vieät Nam. Nguoàn thoâng tin laø caùc website uy tín veà chöùng khoaùn, chaúng haïn nhö website cuûa saøn giao dòch OneChicago, website cuûa sôû giao dòch chöùng khoaùn Chicago (CBOT, CME), saøn giao dòch chöùng khoaùn Luaân Ñoân (LIFFE). Hoaëc döïa vaøo moái quan heä ñoái taùc giöõa Uûy ban vaø caùc saøn giao dòch treân theá giôùi. • Nghieân cöùu xem xeùt caùc ñaëc tính kyõ thuaät, quy trình giao dòch, caùch vaän haønh cuûa hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn ñaõ choïn. Giaû söû UBCKNN choïn moâ hình hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn SSF cuûa saøn OneChicago. Ñeå hieåu roõ veà thuaät ngöõ, ñaëc tính kyõ thuaät, caùc ñieàu kieän ñieàu khoaûn lieân quan cuûa SSF, trong tröôøng hôïp caàn thieát UBCKNN phaûi lieân heä vôùi ñaïi dieän - Trang 64 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy saøn giao dòch OneChicago, ñaët vaán ñeà hôïp taùc, ñeå hoï giaûng giaûi vaø cung caáp theâm taøi lieäu chi tieát veà hôïp ñoàng. • Cöû ñoäi nguõ caùn boä chuû choát cuûa UBCKNN ñi taäp huaán thöïc teá taïi OneChicago. Hoïc hoûi quy trình giao dòch hôïp ñoàng, ngay töø luùc nhaø ñaàu tö ñaët leänh. Caàn coù thôøi gian ñuû daøi ñeå naém vöõng vaø hieåu kyõ. • Do moïi giao dòch taïi OneChicago hoaøn toaøn thoâng qua phaàn meàm giao dòch ñieän töû, neân UBCKNN caàn chuù troïng nghieân cöùu kyõ öu khuyeát ñieåm cuûa hai phaàn meàm giao dòch ñieän töû taïi OneChicago laø GLOBEX vaø CBOEDirect. Töø ñoù quyeát ñònh choïn moät trong hai phaàn meàm treân laøm phaàn meàm loõi cho giao dòch hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn taïi Vieät Nam. 3.4.2 Giai ñoaïn 2 (01/11/2009 Æ 30/06/2010): UBCKNN vieät hoùa hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn. Xaây döïng ñeà aùn öùng duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn vaøo Vieät Nam trình Chính phuû pheâ duyeät. • Dòch caùc taøi lieäu lieân quan veà hôïp ñoàng ra tieáng Vieät sao cho thaät deã hieåu. Phoå bieán kieán thöùc veà hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn cho caùn boä cuûa UBCKNN, HOSE, HASTC hieåu roõ. • Ñöa caùc taøi lieäu ñaõ ñöôïc dòch leân website chính thöùc cuûa UBCKNN nhaèm phoå bieán kieán thöùc cho caùc ñoái töôïng quan taâm. • UBCKNN xaây döïng khuoân khoå phaùp lyù cho hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn ñi keøm theo caùc vaên baûn höôùng daãn chi tieát. • Caùn boä UBCKNN soaïn thaûo ñeà aùn öùng duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn vaøo Vieät Nam. Nhaán maïnh tính caàn thieát aùp duïng hôïp ñoàng naøy - Trang 65 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy cuøng vôùi keá hoaïch chi tieát cho vieäc trieån khai, döï toaùn kinh phí thöïc hieän. Trình leân Boä Taøi chính vaø Chính phuû chôø ñöôïc xem xeùt pheâ duyeät vaø caáp kinh phí. Quaù trình xem xeùt cuûa Chính phuû coù theå keùo daøi tuøy thuoäc vaøo quan ñieåm Chính phuû vaø tình hình thöïc teá. Tuy nhieân do kinh phí ñeå aùp duïng raát lôùn neân chæ khi ñöôïc pheâ duyeät thì môùi coù theå trieån khai. 3.4.3 Giai ñoaïn 3 (01/07/2010 Æ 31/12/2010): Sau khi ñöôïc pheâ duyeät vaø caáp kinh phí, UBCKNN vaø caùc cô quan chöùc naêng, caùc coâng ty chöùng khoaùn phoái hôïp chuaån bò caùc yeáu toá caàn thieát cho vieäc trieån khai hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn • Xaây döïng baûng moâ taû ñaëc tính kyõ thuaät cuûa hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn ñöôïc Vieät hoùa. Chaúng haïn xaây döïng nhö sau: ¾ Quy moâ: 1 hôïp ñoàng = 100 coå phieáu ¾ Bieân ñoä dao ñoäng giaù: gioáng nhö treân saøn HOSE: +/- 5% ¾ Thôøi gian giao dòch: theo thoâng leä quoác teá, töø 8:30 am Æ 3:00 pm ¾ Ngaøy ñaùo haïn: theo thoâng leä quoác teá: ngaøy thöù saùu tuaàn thöù ba trong thaùng ñaùo haïn cuûa hôïp ñoàng ¾ Phöông thöùc thanh toaùn: chöùng khoaùn hoaëc tieàn maët ¾ Möùc kyù quyõ: 20% giaù trò hôïp ñoàng. • Thöû nghieäm ñeå cho Trung taâm löu kyù vaø thanh toaùn buø tröø chöùng khoaùn ñoàng thôøi thöïc hieän chöùc naêng thanh toaùn buø tröø hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn. • HOSE thoâng baùo ñeán caùc coâng ty chöùng khoaùn veà vieäc thöû nghieäm aùp duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn. Löïa choïn ít nhaát 5 coâng ty chöùng khoaùn lôùn ñaõ coù haï taàng coâng ngheä toát vaø ñaõ keát noái tröïc tuyeán thaønh coâng vôùi sôû nhö: ACBS, FPTS, SSI,…ñeå thöû nghieäm. Cung caáp taøi lieäu vaø cöû caùn - Trang 66 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy boä taäp huaán veà hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn cho ñaïi dieän caùc coâng ty naøy. Ñeå hoï coù thôøi gian chuaån bò toát nhaát veà nhaân löïc, kyõ thuaät cho giai ñoaïn tieán haønh thöû nghieäm. • Mua baûn quyeàn phaàn meàm giao dòch ñieän töû GLOBEX hoaëc CBOEDirect (döïa treân quyeát ñònh ôû giai ñoaïn 1). Yeâu caàu caùc chuyeân gia kyõ thuaät cuûa OneChicago thieát laäp heä thoáng vaø giaûi thích caùch thöùc vaän haønh heä thoáng. • Duø caû GLOBEX vaø CBOEDirect ñeàu hoã trôï nhieàu loaïi leänh nhöng cô sôû haï taàng taïi Vieät Nam chöa cho pheùp aùp duïng taát caû caùc leänh vaøo giao dòch. Vì leõ ñoù, böôùc ñaàu thöû nghieäm HOSE chæ neân aùp duïng moät soá leänh thoâng duïng nhö: leänh giôùi haïn (LO), leänh thò tröôøng (MO), leänh döøng (SO). Caùc leänh khaùc seõ aùp duïng sau tuøy tình hình thöû nghieäm thöïc teá. 3.4.4 Giai ñoaïn 4 (02/01/2011 Æ 30/06/2011): HOSE tieán haønh thöû nghieäm giao dòch hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn. • Coù theå phaûi tieán haønh nhieàu ñôït vôùi nhieàu coâng ty chöùng khoaùn vaø caùc maõ chöùng khoaùn khaùc nhau, ñeå xem xeùt ñaùnh giaù ruùt kinh nghieäm. • Vieäc thöû nghieäm nhaát ñònh phaûi coù maët cuûa chuyeân vieân saøn OneChicago, ñeå hoï höôùng daãn vaø giuùp chuùng ta theo doõi quy trình vaän haønh ñoàng thôøi xöû lyù caùc truïc traëc heä thoáng phaùt sinh (neáu coù) • HOSE löïa choïn ít nhaát 20 coå phieáu coù tính thanh khoaûn cao vaø thöôøng bieán ñoäng giaù nhieàu trong naêm 2008. Coù theå xem xeùt ñöa caùc maõ coå phieáu sau vaøo danh saùch: DPM, STB, KDC, SSI, GMD, SJS,… - Trang 67 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy • Caùc coâng ty chöùng khoaùn ñöôïc choïn trong ñôït thöû nghieäm tieán haønh keát noái heä thoáng giao dòch cuûa mình vôùi heä thoáng giao dòch cuûa HOSE. Cöû nhaân vieân moâi giôùi tham gia thöû nghieäm theo ñuùng nhö trong quy trình giao dòch hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn maø UBCKNN ñaõ xaây döïng ôû giai ñoaïn 2. Trong quaù trình chaïy thöû nghieäm caàn chuù yù vieäc ñieàu chænh theo thò tröôøng (mark-to-market) cuûa hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn coù ñöôïc dieãn ra chính xaùc vaø suoân seû hay khoâng. • Sau moãi ñôït thöû nghieäm, HOSE vaø caùc coâng ty chöùng khoaùn tieán haønh toång keát ñaùnh giaù ruùt kinh nghieäm, roài göûi baùo caùo leân UBCKNN ñeå xin yù kieán chæ ñaïo vaø khaéc phuïc caùc sai soùt phaùt sinh. 3.4.5 Giai ñoaïn 5 (01/07/2011 Æ 02/05/2012): UBCKNN taäp hôïp keát quaû cuûa toaøn boä quaù trình thöû nghieäm baùo caùo leân Boä Taøi chính vaø Chính phuû. • UBCKNN chôø yù kieán chæ ñaïo cuûa Chính phuû veà vieäc coù ñoàng yù cho pheùp aùp duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn vaøo thöïc teá hay chöa. ¾ Neáu chöa ñöôïc thì caàn phaûi khaéc phuïc nhöõng gì, caàn phaûi boå sung nhöõng gì vaøo quaù trình thöû nghieäm. ¾ Neáu ñöôïc söï ñoàng yù cuûa Chính phuû thì UBCKNN thoâng baùo roäng raõi treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng veà thaønh coâng cuûa ñôït thöû nghieäm vaø thôøi ñieåm aùp duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn vaøo Vieät Nam. • Caùc quan chöùc UBCKNN xaây döïng khuoân khoå phaùp lyù cho hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn ñi keøm theo caùc vaên baûn höôùng daãn chi tieát. • Toå chöùc taäp huaán veà hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn cho taát caû coâng ty chöùng khoaùn vaø caùc ñoái töôïng quan taâm. - Trang 68 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy Neáu moïi vieäc tieán haønh suoân seû, döï kieán hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn seõ ñöôïc aùp duïng vaøo giöõa naêm 2012, thôøi ñieåm thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam ñaït ñöôïc söï taêng tröôûng caû veà löôïng vaø chaát. Keát luaän chöông ba Treân ñaây chæ laø moät soá ñieàu kieän caàn vaø ñuû cuøng vôùi caùc giaûi phaùp toång quaùt cuûa ngöôøi vieát ñeå phaàn naøo aùp duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn vaøo Vieät Nam. Taát nhieân treân thöïc teá UBCKNN haún ñaõ coù nhieàu nghieân cöùu veà caùc coâng cuï taøi chính phaùi sinh vaø vieäc aùp duïng caùc coâng cuï naøy vaøo ñieàu kieän thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam, trong ñoù coù hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn. Vieäc choïn thôøi ñieåm aùp duïng coù yù nghóa voâ cuøng quan troïng quyeát ñònh thaønh coâng hay thaát baïi cuûa hôïp ñoàng naøy. Ngöôøi vieát tin raèng UBCKNN ñaõ coù söï chuaån bò vaø seõ coù quyeát ñònh hôïp lyù vì söï phaùt trieån cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn nöôùc nhaø. - Trang 69 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy PHAÀN KEÁT LUAÄN W›X Chuùng ta ñang soáng trong moät theá giôùi ñaày ruûi ro. Maø ruûi ro taøi chính laïi laø moät trong nhöõng loaïi ruûi ro caàn ñaëc bieät chuù yù, bôûi vì noù coù theå khieán cho nhöõng nhaø ñaàu tö taøi chính nhö chuùng ta phaûi traû giaù ñaét vôùi phaàn thieät haïi naëng neà. Coù cung aét coù caàu, coù ruûi ro thì aét coù nhu caàu söû duïng caùc coâng cuï ñeå phoøng ngöøa ruûi ro, haïn cheá tôùi möùc thaáp nhaát toån thaát do ruûi ro mang laïi. Xuaát phaùt töø nhu caàu phoøng ngöøa ruûi ro trong lónh vöïc taøi chính chöùng khoaùn, hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn ñaõ ra ñôøi vaø töø khi ra ñôøi cho ñeán nay noù ngaøy caøng khaúng ñònh vai troø thieát yeáu cuûa mình trong thò tröôøng chöùng khoaùn theá giôùi. Ñoái vôùi nhöõng nhaø ñaàu tö baûo thuû khoâng thích maïo hieåm, hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn laø coâng cuï höõu hieäu phoøng ngöøa ruûi ro. Ñoái vôùi nhöõng nhaø ñaàu tö öa thích khaåu vò ruûi ro hoaëc nhöõng nhaø ñaàu cô kinh doanh cheânh leäch giaù, hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn laø coâng cuï höõu hieäu ñeå toái ña hoùa lôïi nhuaän. Quaû thaät hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn laø moät coâng cuï phaùi sinh taøi chính cao caáp coù theå ñaùp öùng ña daïng nhu caàu cuûa ngöôøi söû duïng. Tuy nhieân, chính vì laø coâng cuï taøi chính cao caáp neân hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn khoâng phaûi coù theå deã daøng aùp duïng ñöôïc. Noù toû ra chæ thích hôïp ñoái vôùi caùc thò tröôøng chöùng khoaùn ñaõ phaùt trieån, coù coâng ngheä kyõ thuaät hieän ñaïi, coù caùc nhaø ñaàu tö chuyeân nghieäp, coù cô cheá phaùp lyù nghieâm ngaët. Noù coøn laø “con dao hai löôõi” ñoái vôùi ngöôøi chôi: coù theå mang laïi lôïi nhuaän lôùn nhöng ñoàng thôøi cuõng coù theå khieán chuû theå traéng tay. - Trang 70 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy Trong chaëng ñöôøng gaàn möôøi naêm phaùt trieån cuûa mình, thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam ñaõ traûi qua khoâng ít thaêng traàm. Beân caïnh nhieàu phieân taêng ñieåm ngoaïn muïc ñem laïi söï ñoåi ñôøi cho nhöõng ngöôøi choïn ñuùng thôøi ñieåm ñaàu tö, thò tröôøng chöùng khoaùn coøn coù khoâng ít nhöõng phieân giaûm ñieåm theâ thaûm khieán cho nhieàu ngöôøi phaûi “ngaäm ñaéng nuoát cay” vôùi môù coå phieáu baùn khoâng ai mua. Roõ raøng vieäc taêng hay giaûm ñieåm cuõng laø ñieàu bình thöôøng bôûi leõ khoâng coù moät thò tröôøng naøo chæ toaøn taêng hoaëc toaøn giaûm, song caùi maø chuùng ta höôùng tôùi laø moät thò tröôøng taêng tröôûng beàn vöõng, trong ñoù moïi nhaø ñaàu tö ñeàu coù moät saân chôi coâng baèng vaø cô hoäi chieán thaéng baèng nhau. Nhöng laøm sao coù ñöôïc ñieàu ñoù trong moät thò tröôøng chöùng khoaùn thöôøng bieán ñoäng theo yeáu toá taâm lyù hôn laø caùc quy luaät thò tröôøng, vaø ruûi ro giaù chöùng khoaùn giaûm luoân laø noãi aùm aûnh dai daúng ñoái vôùi nhaø ñaàu tö, nhaát laø trong giai ñoaïn hieän nay? Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn chính laø caâu traû lôøi hôïp lyù cho vaán ñeà treân. Ñeå baûo veä nhaø ñaàu tö khoûi ruûi ro, ñeå höôùng tôùi moät thò tröôøng phaùt trieån beàn vöõng, khoâng sôùm thì muoän chuùng ta caàn phaûi aùp duïng loaïi hôïp ñoàng naøy vaøo thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam. Ñeà taøi phaùc thaûo nhöõng neùt cô baûn cuûa hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn vaø vieäc noù ñöôïc aùp duïng thöïc teá trong theá giôùi taøi chính. Ñoàng thôøi, xuaát phaùt töø thöïc traïng cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam, ñeà taøi ñöa ra moät soá giaûi phaùp cô baûn nhaèm töøng böôùc aùp duïng hôïp ñoàng naøy trong ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi Vieät Nam hieän nay. Vieäc aùp duïng thaønh coâng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn vaø caùc coâng cuï phaùi sinh taøi chính noùi chung tuy laø moät thöû thaùch heát söùc khoù khaên, nhöng vôùi quyeát taâm cuûa Chính phuû, cô quan quaûn lyù vaø toaøn theå thaønh vieân thò tröôøng, hy voïng noù coù theå trôû thaønh söï thaät trong moät töông lai khoâng xa. - Trang 71 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy TAØI LIEÄU THAM KHAÛO W›X Tieáng Vieät 1. Leâ Leä Haèng (2008), “SSI30: Trieån voïng 2008 – 2009”. Baùo caùo cuûa Coâng ty chöùng khoaùn Saøi Goøn – SSI (26/09/2008). 2. Nguyeãn Höõu (2008), “VN-Index: Chöa heát lo toan”. Dieãn ñaøn doanh nghieäp Online (13/08/2008). 3. Kim Lan (2009), “Kích caàu baèng haøng toát”. Baùo Ñaàu tö chöùng khoaùn Online (14/02/2009). 4. Ñoã Ñöùc Löông (2008), “Vieät Nam caàn moät TTCK phaùt trieån oån ñònh, beàn vöõng”. Baùo Ñaàu tö chöùng khoaùn Online (16/01/2008). 5. Haøn Ni (2008), “Caùc giaûi phaùp bình oån thò tröôøng chöùng khoaùn: Hay nhöng chöa ñuû…”ñoâ”!”. Baùo Saøi Goøn Giaûi Phoùng Online (28/03/2008). 6. Giang Thanh (2009), “Thöùc cuøng Dow Jones”. Baùo Ñaàu tö chöùng khoaùn Online (29/01/2009). 7. TS. Nguyeãn Thò Ngoïc Trang (2006), “Hôïp ñoàng giao sau”. Quaûn trò ruûi ro taøi chính, tr.33-35, NXB Thoáng Keâ. 8. TS. Nguyeãn Thò Ngoïc Trang (2006), “Cô cheá cuûa giao dòch giao sau”. Quaûn trò ruûi ro taøi chính, tr.128-130, NXB Thoáng Keâ. 9. Traàn Thò Moäng Tuyeát (2007), “Ñaàu tö treân thò thöôøng chöùng khoaùn môùi noåi – Phaân tích lôïi nhuaän vaø ruûi ro”. Taïp chí Kinh Teá Phaùt Trieån (12/2007), tr.33-34 10. Anh Vieät (2008), “Nieâm yeát ôû nöôùc ngoaøi: Moâng lung…höôùng daãn”. Baùo Ñaàu Tö Chöùng Khoaùn (137), tr.14. - Trang 72 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy 11. Anh Vieät (2008), “Ñònh möùc tín duïng cuûa Vieät Nam: Standard & Poor’s quaù lôøi!?”. Baùo Ñaàu Tö Chöùng Khoaùn (137), tr.21. 12. Website UÛy Ban Chöùng Khoaùn Nhaø nöôùc: www.ssc.gov.vn. 13. Website Sôû Giao Dòch Chöùng Khoaùn Hoà Chí Minh: www.vse.org.vn. 14. Website Trung Taâm Giao Dòch Chöùng Khoaùn Haø Noäi: www.hastc.org.vn. 15. Website Coâng ty chöùng khoaùn FPT: www.fpts.com.vn. 16. Website Coâng ty chöùng khoaùn Ngaân haøng Ñaàu tö phaùt trieån Vieät Nam: www.bsc.com.vn. 17. Website Coâng ty chöùng khoaùn Saøi Goøn: www.ssi.com.vn. 18. Website Chöùng khoaùn – Taøi chính – Ngaân haøng Vietstock: www.vietstock.com.vn. Tieáng Anh 1. OneChicago website: www.onechicago.com. 2. CME website: www.cme.com 3. Malcolm Robinson (2002), “Section I: Futures Trading”. An Introduction to Direct Access Futures Trading, page 6 – 28. 4. John C. Hull (2001), “Chapter II: Mechanics of Futures and Forward Markets. Fundamental of Futures and Options Markets (4th edition © 2001). - Trang 73 - Hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn W›X Giaûng Ngoïc Huy NHÖÕNG ÑIEÅM MÔÙI CUÛA LUAÄN VAÊN W›X 1. Luaän vaên moâ taû hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn ñöôïc giao dòch treân thöïc teá taïi saøn giao dòch OneChicago (Myõ): • Moâ taû chi tieát caùc ñaëc tính kyõ thuaät cuûa hôïp ñoàng: ¾ Möùc kyù quyõ ban ñaàu vaø möùc kyù quyõ duy trì. Trong ñoù coù neâu ví duï cuï theå ñi keøm vôùi phaân tích ñeå giuùp ngöôøi ñoïc naém ñöôïc noäi dung maø ngöôøi vieát chuyeån taûi. ¾ Vai troø cuûa Trung taâm thanh toaùn buø tröø. ¾ Quaù trình ñieàu chænh theo thò tröôøng (mark-to-market). ¾ Caùc loaïi leänh thöôøng ñöôïc thöïc hieän trong quaù trình giao dòch. • Moâ taû quy trình giao dòch taïi saøn giao dòch OneChicago, so vôùi quy trình giao dòch hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn thoâng thöôøng. • Neâu moät soá loaïi ruûi ro maø nhaø ñaàu tö coù theå gaëp trong quaù trình giao dòch hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn taïi OneChicago. 2. Treân cô sôû nghieân cöùu hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn taïi OneChicago, ngöôøi vieát ñöa ra moät soá ñieàu kieän caàn thieát vaø nhöõng giaûi phaùp khaû thi ñeå coù theå aùp duïng loaïi hôïp ñoàng naøy taïi thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam. 3. Trong phaàn giaûi phaùp, ngöôøi vieát xaây döïng loä trình aùp duïng hôïp ñoàng töông lai chöùng khoaùn vaøo Vieät Nam goàm 5 giai ñoaïn vôùi thôøi gian döï kieán vaø caùc böôùc thöïc hieän cô baûn.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • pdfluan van cao hoc Giang Ngoc Huy.pdf
Tài liệu liên quan