Luận văn Vận dụng kế toán quản trị vào việc kiểm soát chất lượng toàn diện tại các doanh nghiệp sản xuất giày dép ở thành phố Hồ Chí Minh

số liệu về tỷ lệ sản phẩm hỏng, phế phẩm, tiếm độ giao hàng…) 3.2.1.3. Chi phí cho những sai hỏng bên trong: bao gồm Chi phí cho nguyên vật liệu hỏng, hao hụt và chi phí bán thành phẩm, sản phẩm hỏng trong sản xuất. Chi phí nguyên vật liệu xuất thêm để tái chế, sửa chữa bán thành phẩm, thành phẩm chưa đạt chất lượng. Chi phí sửa chữa máy móc do hư đột xuất. Chi phí cho thời gian ngừng sản xuất: chi phí lương công nhân ngừng sản xuất, chi phí thuê ngoài gia công… Các khoản lỗ phải chịu do bán những nguyên vật liệu, bán thành phẩm không dạt yêu cầu. 3.2.1.4. Chi phí cho những sai hỏng bên ngoài: bao gồm Chi phí giải quyết khiếu nại của khách hàng: chi phí nhân viên, điện thoại, giấy tờ, công tác… Giá trị hàng không đúng chất lượng bị khách hàng trả về. Chi phí chuyên chở hàng bị khách hàng trả lại về kho. Chi phí bảo hành và thay thế sản phẩm không đạt chất lượng cho khách hàng. Trang 70 Thiệt hại phải đền bù cho khách hàng do sản phẩm không đúng chất lượng, thời gian giao hàng, bao gồm: Chi phí vận chuyển hàng cho khách công ty phải gánh chịu, giảm giá cho khách hàng… 3.2.2. Chỉ tiêu đánh giá chi phí bảo đảm chất lượng: Sau khi đã phân loại chi phí bảo đảm chất lượng, các doanh nghiệp cần có nhân viên kế toán quản trị theo dõi và tổng hợp chi phí bảo đảm chất lượng phát sinh hàng tháng theo từng loại, từng phân xưởng. Số liệu sẽ được tổng hợp theo mẫu bảng 3.6 dưới đây: Bảng 3.6: Báo cáo tổng hợp chi phí bảo đảm chất lượng (Tháng …….. năm……) Bộ phận Khoản mục phí Thiết kế mẫu Kho Cán màng Chặt Mài May Gò Bán hàng Tổng cộng 1. Chi phí phòng ngừa sai hỏng sản phẩm (C1) 2. Chi phí cho sự kiểm soát sản phẩm (C2) 3. Chi phí những sai hỏng bên trong (C3) 4. Chi phí cho những sai hỏng bên ngoài (C4) Cộng chi phí chất lượng (CQ) Kế toán trưởng Nhân viên kế toán quản trị Dựa trên bảng tổng hợp chi phí này, nhà quản trị doanh nghiệp đánh giá tình hình chi phí chất lượng tại công ty dựa trên những chỉ tiêu sau: Trang 71 3.2.2.1. Hệ số chi phí bảo đảm chất lượng trên doanh thu: Công thức: CQ HC = R x 100% HC: Hệ số chi phí bảo đảm chất lượng trên doanh thu CQ : Tổng Chi phí bảo đảm chất lượng trong kỳ R: Doanh thu thuần trong kỳ Hệ số HC sẽ cho chúng ta biết tỷ trọng chi phí bảo đảm chất lượng so với doanh thu thuần cùng kỳ, muốn có 100 đồng doanh thu thuần thì chúng ta phải tốn HC đồng chi phí bảo đảm chất lượng. Kế toán quản trị phải lập bảng theo dõi hệ số này qua các thời kỳ (tháng, qúi, năm) được thể hiện tại bảng 3.7, từ đó nhà quản trị mới biết được việc kiểm soát chất lượng đơn vị có đạt kết quả như mong muốn hay không. Bảng 3.7: Bảng theo dõi hệ số chi phí bảo đảm chất lượng trên doanh thu Năm……. Các tháng trong năm Chỉ tiêu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Cả năm Chi phí bảo đảm chất lượng Doanh thu HC Nhân viên kế toán quản trị Trang 72 Hàng năm, doanh nghiệp nên xây dựng định mức chi phí bảo đảm chất lượng so với doanh thu thuần (định mức HC). Dựa vào định mức này, kế toán quản trị sẽ phân tích hoàn thành định mức chỉ tiêu chi phí bảo đảm chất lượng, số tiền tiết kiệm được từ việc cắt giảm chi phí bảo đảm chất lượng. Đồng thời, doanh nghiệp cũng phải so sánh chỉ tiêu HC qua thực tế các năm, các thời kỳ để thấy được kết quả của sự kiểm soát chất lượng tại doanh nghiệp. * Hoàn thành định mức chi phí bảo đảm chất lượng HC1 T0 = HCk < 1 T0 : Hệ số hoàn thành định mức chi phí bảo đảm chất lượng HC 1 : Hệ số chi phí bảo đảm chất lượng trên doanh thu thuần kỳ thực tế HC k : Hệ số chi phí bảo đảm chất lượng trên doanh thu thuần kỳ kế hoạch. Phân tích biến động chi phí bảo đảm chất lượng thực tế năm nay so với kế hoạch định mức: Số tiền tiết kiệm chi phí CL so với định mức kế hoạch = Chi phí bảo đảm chất lượng thực tế (CQ 1) - Chi phí bảo đảm chất lượng kế hoạch (CQ k) ∆ = (HC1 x R1) - (HCk x Rk) Kết quả ∆ < 0, thực tế < định mức kế hoạch, đánh giá tốt vì chi phí bảo đảm chất lượng đã tiết kiệm so với kế hoạch. Tuy nhiên, ta cần phân tích việc biến động chi phí bảo đảm chất lượng trong kỳ là do chúng ta giàm được “hệ số chi phí bảo đảm chất lượng trên doanh thu HC” – yếu tố giá, hay ảnh hưởng bởi doanh thu R – yếu tố lượng: Trang 73 a/ Biến động do HC tạo ra (biến động giá) = (HC1 - HCk) x R1 Kết quả âm, thực tế < định mức, đánh giá tốt vì chúng ta đã tiết giảm được chi phí bảo đảm chất lượng so với 1 đồng doanh thu. B/ Biến động do R tạo ra (biến động giá) = (R1 – Rk) x HCk Kết quả âm, thực tế < định mức, điều này chưa chắc là tốt vì chúng ta đã tiết giảm được chi phí bảo đảm chất lượng là do doanh thu giảm. Biến động xảy ra do nhiều yếu tố tác động, vừa chủ quan vừa khách quan. Có thể do chính quá trình sản xuất của doanh nghiệp hoặc biến động của các yếu tố bên ngoài doanh nghiệp. Tuy nhiên nếu nhà quản trị xác định đúng nguyên nhân và chỉ định đúng yếu tố nào đã gây ra biến động thì ta mới có thể có biện pháp đúng đắn và kịp thời để chấn chỉnh hoặc phát huy các biến động đó theo hướng có lợi nhất cho doanh nghiệp * So sánh hệ số chi phí bảo đảm chất lượng với năm trước HCj T1 = HCj-1 < 1 T1 : Hệ số tiết kiệm chi phí bảo đảm chất lượng so với năm trước HC j : Hệ số chi phí bảo đảm chất lượng trên doanh thu thuần kỳ thực tế HC j-1 : Hệ số chi phí bảo đảm chất lượng trên doanh thu thuần kỳ trước. Phân tích biến động chi phí bảo đảm chất lượng thực tế năm nay so với thực tế năm trước: Trang 74 Số tiền tiết kiệm chi phí bảo đảm chất lượng so với năm trước = Chi phí bảo đảm chất lượng thực tế năm nay (CQ 1) - Chi phí bảo đảm chất lượng thực tế năm trước (CQ 0) ∆ = (HC1 x R1) - (HC0 x R0) Kết quả ∆ < 0, năm nay < năm trước, đánh giá tốt vì chi phí bảo đảm chất lượng đã tiết kiệm so với năm trước. Tuy nhiên, ta cần phân tích việc biến động chi phí bảo đảm chất lượng trong kỳ là do chúng ta giàm được “hệ số chi phí bảo đảm chất lượng trên doanh thu HC” – yếu tố giá, hay ảnh hưởng bởi doanh thu R – yếu tố lượng: a/ Biến động do HC tạo ra (biến động giá) = (HC1 - HC0) x R1 Kết quả âm, năm nay < năm trước, đánh giá tốt vì chúng ta đã tiết giảm được chi phí bảo đảm chất lượng so với 1 đồng doanh thu. b/ Biến động do R tạo ra (biến động giá) = (R1 – R0) x HC0 Kết quả âm, năm nay < năm trước, điều này chưa chắc là tốt vì chúng ta đã tiết giảm được chi phí bảo đảm chất lượng là do doanh thu giảm. Ngoài ra, để đánh giá chính xác vấn đề chất lượng, ta phải toán và so sánh các hệ số trên cho từng loại chi phí bảo đảm chất lượng. Qua đó, ta sẽ đánh giá được kết quả công việc kiểm soát từng loại chi phí bảo đảm chất lượng tại doanh nghiệp. Kết quả này sẽ được thể hiện trên bảng 3.8 sau đây: Trang 75 Bảng 3.8: Bảng phân tích tình hình thực hiện “chi phí bảo đảm chất lượng” so với kế hoạch Năm……. Chi phí bảo đảm chất lượng Biến động thực hiện / kế hoạch Yếu tố chi phí Kế hoạch Thực hiện Tổng số Yếu tố HC Yếu tố R 1. Chi phí phòng ngừa sai hỏng sản phẩm (C1) 2. Chi phí cho sự kiểm soát sản phẩm (C2) 3. Chi phí những sai hỏng bên trong (C3) 4. Chi phí cho những sai hỏng bên ngoài (C4) Cộng chi phí bảo đảm chất lượng (CQ) 3.2.2.2. Tỷ trọng các loại chi phí trong tổng chi phí bảo đảm chất lượng: Việc tính toán và phân tích tỷ trọng các loại chi phí trong tổng chi phí bảo đảm chất lượng sẽ cho ta thấy việc phân bổ các chi phí về bảo đảm chất lượng trong số bốn loại chi phí bảo đảm chất lượng. Qua đó đánh giá được việc phân bổ này có hợp lý với chiến lược kiểm soát chất lượng tại doanh nghiệp hay chưa? Trang 76 - Tỷ trọng chi phí phòng ngừa sai hỏng sản phẩm (D1): cho biết trong 100 đồng chi phí bảo đảm chất lượng phát sinh trong kỳ thì doanh nghiệp đã chi tiêu cho chi phí phòng ngừa sai hỏng sản phẩm là D1 đồng. C1 D1 = C x 100% - Tỷ trọng chi phí cho sự kiểm soát sản phẩm (D2): cho biết trong 100 đồng chi phí bảo đảm chất lượng phát sinh trong kỳ thì doanh nghiệp đã chi tiêu cho chi phí cho sự kiểm soát sản phẩm là D2 đồng. C2 D2 = C x 100% - Tỷ trọng chi phí cho những sai hỏng bên trong (D3): cho biết trong 100 đồng chi phí bảo đảm chất lượng phát sinh trong kỳ thì doanh nghiệp đã chi tiêu chi phí cho những sai hỏng bên trong là D3 đồng. C3 D3 = C x 100% - Tỷ trọng chi phí cho những sai hỏng bên ngoài (D4): cho biết trong 100 đồng chi phí bảo đảm chất lượng phát sinh trong kỳ thì doanh nghiệp đã chi tiêu chi phí cho những sai hỏng bên ngoài là D4 đồng. C4 D4 = C x 100% Kế toán quản trị phải tổng hợp, tính toán và theo dõi chỉ tiêu này qua các thời kỳ (qúi, năm) theo bảng 3.9, để thấy được sự biến động của từng loại chi phí trong tổng chi phí bảo đảm chất lượng qua các năm. Trang 77 Bảng 3.9: Bảng theo dõi tỷ trọng các loại chi phí bảo đảm chất lượng trong tổng chi phí bảo đảm chất lượng qua các Năm……. Thời gian Chí tiêu Năm X1 Năm X2 Năm X3 Năm X4 Năm X5 1/ Tỷ trọng chi phí phòng ngừa sai hỏng sản phẩm (D1) 2/ Tỷ trọng chi phí cho sự kiểm soát sản phẩm (D2) 3/ Tỷ trọng chi phí cho những sai hỏng bên trong (D3) 4/ Tỷ trọng chi phí cho những sai hỏng bên ngoài (D4) Người lập Thông qua bản tổng hợp này, nhà quản trị sẽ thấy rõ loại chi phí nào chi tiêu nhiều nhất trong chi phí bảo đảm chất lượng. Để đạt được mục tiêu kiểm soát chất lượng toàn diện thì tỷ trọng chi phí phòng ngừa sai hỏng sản phẩm phải tăng dần qua các năm, và giảm tỷ trọng của 3 loại chi phí còn lại qua các năm. Qua bảng số liệu tổng hợp này sẽ giúp cho nhà quản trị thấy được loại chi phí nào còn bất hợp lý, từ đó họ sẽ tìm biện pháp giảm loại chi phí đó, đặc biệt là giảm chi phí bảo đảm chất lượng loại 3 và loại 4. Với sự điều chỉnh chi tiêu hợp lý cho từng loại chi phí bảo đảm chất lượng, nhất là chú trọng cho chi phí bảo đảm chất lượng loại 1 sẽ giúp cho doanh nghiệp giảm được tỷ lệ sản xuất sản phẩm hỏng xảy ra. Trang 78 3.2.2.3. Tỷ trọng chi phí bảo đảm chất lượng phát sinh tại các bộ phận trong tổng chi phí bảo đảm chất lượng: Chỉ tiêu này sẽ cho ta biết tình hình phát sinh, biến động chi phí thiệt hại do lỗi của các bộ phận. Chỉ tiêu này cho biết trong 100 đồng chi phí bảo đảm chất lượng phát sinh trong kỳ thì chi phí chất lượng phát sinh tại bộ phận i là DBP đồng. Công thức: CBpi DBPi = C x 100% DBP i : Tỷ trọng chi phí chất lượng phát sinh tại bộ phận i so với tổng chi phí bảo đảm chất lượng CBP i : Chi phí bảo đảm chất lượng phát sinh tại bộ phận i C : Tổng chi phí bảo đảm chất lượng. Kế toán quản trị tổng hợp, tính toán và theo dõi chỉ tiêu này hàng tháng theo bảng 3.10, để giúp cho nhà quản trị thấy được bộ phận nào đang hoạt động hiệu quả và bộ phận nào đang hoạt động không hiệu quả, qua đó mà đưa ra các giải pháp nhằm điều chỉnh giảm chi phí tại các bộ phận hoạt động không hiệu quả. Bảng 3.10: Bảng theo dõi tỷ trọng chi phí bảo đảm chất lượng tại các bộ phận trong tổng chi phí bảo đảm chất lượng Năm……. Các tháng trong năm Bộ phận 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Cả năm 1/ Thiết kế mẫu 2/ Kho 3/ Cán, màng 4/ Chặt 5/ Mài 6/ May 7/ Gò 8/ Bán hàng Trang 79 Với hệ thống các chỉ tiêu đánh giá chi phí bảo đảm chất lượng nêu trên sẽ giúp cho nhà quản trị có một sự tổng hợp, phân tích, đánh giá và có cái nhìn chính xác về vấn đề chất lượng tại doanh nghiệp. Qua đó sẽ lên kế hoạch, lộ trình kiểm soát chi phí bảo đảm chất lượng để đạt mục tiêu kiểm soát chất lượng một cách toàn diện. 3.3. Một số kiến nghị về công tác kế toán: 3.3.1. Xây dựng cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán: Bộ máy kế toán có 2 lĩnh vực kế toán tài chính và kế toán quản trị. Hiện nay bộ máy kế toán tài chính tại công ty tương đối ổn định và hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên để thực hiện việc kiểm soát chất lượng tại công ty, bộ phận kế toán tài chính phải có 1 kế toán chi phí, nhân viên này có nhiệm vụ kế toán các khoản chi phí, kế toán giá thành và thanh toán nội bộ. Nhân viên kế toán chi phí là người liên hệ, cung cấp số liệu trực tiếp cho bộ phận kế toán quản trị tại công ty. Bên cạnh đó, công ty cũng phải xây dựng bộ phận kế toán quản trị, ban đầu có thể bao gồm 03 người: - Trưởng phòng kế toán: Điều hành chung phòng kế toán, là người thường xuyên tư vấn cho các hoạt động quản trị, do đó ngoài thông tin kế toán tài chính, cũng cần được cung cấp thường xuyên thông tin kế toán quản trị. - Nhân viên tổng hợp số liệu kế toán quản trị: nhân viên này có nhiệm vụ liên hệ với kế toán chi phí để lấy số liệu. Từ đó phân loại chi phí cho từng loại chi phí bảo đảm chất lượng, từng phòng ban để lên bàng tổng hợp chi phí bảo đảm chất lượng phát sinh trong kỳ. - Nhân viên phân tích, đánh giá: Có nhiệm vụ phân tích đánh giá giữa kết quả thực hiện với mục tiêu đề ra. Căn cứ báo cáo, cung cấp thông tin cho quá trình kiểm tra, đánh giá và ra quyết định của nhà quản trị. Đồng thời dựa vào đó xây dựng các dự toàn, định mức chi phí cho các kỳ sau. (Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán công ty được trình tại phụ lục số 4 ) Trang 80 3.3.2. Hệ thống chứng từ, tài khoản: 3.3.2.1. Hệ thống chứng từ: Hệ thống chứng từ nhằm ghi chép, lưu trữ số liệu về kế toán phục vụ cho nhu cầu kế toán tài chính và kế toán quản trị. Để tránh sự trùng lắp không cần thiết, phần lớn chứng từ kế toán tài chính sẽ được sử dụng trong hệ thống kế toán quản trị. Tuy nhiên, để phục vụ cho việc thống kê số liệu chi phí bảo đảm chất lượng thì phiếu xuất kho nguyên vật liệu cần thêm nội dung bộ phận sử dụng và mục đích sử dụng; qua đó kế toán chi phí sẽ hạch toán đúng chi phí cho từng bộ phận và từng loại chi phí bảo đảm chất lượng. Để đánh giá hiệu quả thời gian sản xuất cho từng đơn hàng, kế toán cần thêm 1 chứng từ “Phiếu theo dõi thời gian sản xuất”. Chứng từ này được sử dụng để hạch toán hao phí thời gian cho từng đơn hàng. Chứng từ này được thiết kế như sau: Bảng 3.11: Phiếu theo dõi thời gian sản xuất Mã số đơn hàng: Mặt hàng sản xuất: Ngày nhận đơn hàng : Ngày giao hàng dự kiến: STT Nôi dung công việc Bộ phận Thời gian bắt đầu Thời gian kết thút Số ngày hoàn thành công việc Tổng cộng thời gian Giám đốc sản xuất Người theo dõi Trang 81 3.3.2.2. Hệ thống tài khoản: Hiện nay, các doanh nghiệp đã sử dụng phần mềm kế toán để phục vụ công tác kế toán tài chính. Hệ thống tài khoản kế toán tại các doanh nghiệp đã được xây dựng cho việc theo dõi, tổng hợp chi phí phát sinh từng bộ phận để tính toán giá thành chính xác và kịp thời. Vì vậy, doanh nghiệp cần thiết kế thêm hệ thống tài khoản chi tiết để dễ dàng cho việc thu thập số liệu nhằm kiểm soát chi phí bảo đảm chất lượng. Mã tài khoản được xây dựng gồm 2 nhóm: - Nhóm thứ nhất gồm 3 hoặc 4 ký số dùng để chỉ số hiệu tài khoản. - Nhóm thứ hai gồm 1 ký số dùng để cho biết tài khoản đó phản ánh chi phí trực tiếp hay loại nào của chi phí chất lượng; được qui ước như sau: Số 0: dùng để chỉ chi phí thực tế cần thiết sản xuất sản phẩm; Số 1: dùng để chỉ chi phí phòng ngừa sai hỏng sản phẩm; Số 2: dùng để chỉ chi phí cho sự kiểm soát sản phẩm; Số 3: dùng để chỉ chi phí cho những sai hỏng bên trong Số 4: dùng để chỉ chi phí cho những sai hỏng bên ngoài Chi tiết mã tài khoản được thể hiện tại bảng 3.12: Bảng 3.12: Danh mục tài khoản kế toán phục vụ cho việc kiểm soát chất lượng Số hiệu Tên tài khoản Mã số (quản trị) Diễn giải 621.0 Chi phí NVL thực tế cần thiết sản xuất (định mức) 621.1 Chi phí NVL cho nghiên cứu, thiết kế mẫu 621 Chi phí NVL trực tiếp 621.3 Chi phí NVL cho những sự cố trong sản xuất Trang 82 Số hiệu Tên tài khoản Mã số (quản trị) Diễn giải 622.0 Chi phí nhân công cần thiết sản xuất (định mức) 622.1 Chi phí nhân công cho nghiên cứu, thiết kế mẫu 622.2 Chi phí nhân công cho sự đánh giá chất lượng 622 Chi phí nhân công trực tiếp 622.3 Chi phí nhân công cho những sự cố trong sản xuất 627.0 Chi phí sản xuất chung cho hoạt động bình thường 627.1 Chi phí sản xuất chung bộ phận nghiên cứu, thiết kế mẫu 627.2 Chi phí sản xuất chung của bộ phận kiểm tra, đánh giá chất lượng trong quá trình sản xuất. 627 Chi phí sản xuất chung 627.3 Chi phí sản xuất chung phân bổ cho những sự cố trong sản xuất. 641 Chi phí bán hàng 6411 Chi phí nhân viên bán hàng 6411.0 Chi phí nhân viên bán hàng 6411.0 Chi phí bao bì cho bán hàng lần đầu 6412 Chi phí vật liệu bao bì 6411.4 Chi phí vật liệu, bao bì cho việc giao lại hàng cho khách hàng 6413.0 Chi phí vận chuyển giao hàng lần đầu 6413 Chi phí vận chuyển 6413.4 Chi phí vận chuyển được xem là chi phí chất lượng 6418.0 Chi phí bán hàng bằng tiền khác cho hàng bán lần đầu 6418 Chi phí bằng tiền khác 6418.4 Chi phí bán hàng bằng tiền khác được xem là chi phí chất lượng Trang 83 Ngoài ra, chi phí bảo đảm chất lượng còn phát sinh tại một số tài khoản khác như: Tài khoản 154: có phản ánh Giá trị thuê ngoài gia công khi có sự cố ngừng sản xuất; Tài khoản 531 và 632: có phản ánh giá trị hàng bán bị trả lại do không đảm bảo chất lượng; Tài khoản 532: phản ánh giá trị giảm giá cho khách hàng do hàng không đạt chất lượng, giao hàng không đúng thời hạn; Tài khoản 642: có phản ánh chi phí cho nhân viên kiểm phẩm phí khách hàng. Thông qua số liệu phát sinh tại các tài khoản này, kế toán quản trị sẽ thu thập và tổng hợp số liệu đối chiếu với kế toán tài chính. Ngoài ra, để thực hiện được kiểm soát chất lượng toàn diện, doanh nghiệp cần chú trọng đến vấn đề phát triển nhân lực tại doanh nghiệp. Doanh Nghiệp phải đào tạo, huấn luyện nâng cao trình độ tay nghề, trình độ văn hóa cho công nhân sản xuất. Cần gửi những công nhân có trình độ tay nghề yếu đến những trường đào tạo để đào tạo lại. Kết hợp với trường đào tạo nghề giày dép, nghề may hoặc những doanh nghiệp cùng ngành tổ chức thi nâng bậc tay nghề theo định kỳ. Bên cạnh tay nghề, doanh nghiệp cần khuyến khích và tạo điều kiện để công nhân có thể học bổ túc để nâng cao trình độ văn hóa. Có vậy họ mới hiểu được lợi ích của họ gắn với lợi ích của doanh nghiệp. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 Trên cơ sở lý luận ở chương 1 và mô tả tình hình thực tế của các doanh nghiệp sản xuất giày dép Tp.HCM ở chương 2. Chương 3 đã đưa ra những vận dụng các phương pháp để kiểm soát chất lượng toàn diện tại các doanh nghiệp, đưa ra một số chỉ tiêu nhằm đánh giá tiến trình thực hiện kiểm soát chất lượng toàn diện. Bên cạnh đó, cũng xây dựng mối quan hệ giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị nhằm thực hiện mục đích kiểm soát chi phí chất lượng; thống kê, tổng hợp, đánh giá chi phí chất lượng một cách chính xác và kịp thời, giúp cho nhà quản trị có cái nhìn chính xác về vấn đề kiểm soát chất lượng doanh nghiệp. Trang 84 KẾT LUẬN Như vậy, khi Việt Nam tham gia vào các tổ chức kinh tế trong khu vực và trên thế giới thì các doanh nghiệp Việt Nam đều bị cạnh tranh quyết liệt, đặc biệt là những ngành truyền thống của Việt Nam như: giày da, may mặc…Để đứng vững trên thương trường, bên cạnh việc đầu tư đổi mới trang thiết bị hiện đại, doanh nghiệp sản xuất giày dép ở TP.HCM cần đạt được sự kiểm soát chất lượng một cách toàn điện để nâng cao chất lượng và hạ giá thành sản phẩm. Trong tình hình và khả năng tại các doanh nghiệp, việc ứng dụng kế toán quản trị vào việc kiểm soát chất lượng toàn diện tại các doanh nghiệp sản xuất giày dép ở TP.HCM là giải pháp có thể thực hiện được. Trong chương một luận văn này đã trình bày vai trò của kế toán quản trị trong kiểm soát chất lượng toàn diện tại công ty. Nêu lên các quan điểm tiếp cận vấn đề kiểm soát chất lượng hiện nay, cũng như những phương pháp dùng để đánh giá việc kiểm soát chất lượng toàn diện tại doanh nghiệp. Dự trên cơ sở lý luận này, trong chương hai luận văn này đã đánh giá đúng thực trạng vấn đề chất lượng và kiểm soát chất lượng tại các doanh nghiệp sản xuất giày dép ở TP.HCM. Qua phân tích kiểm soát chất lượng đã vạch ra những điểm yếu và những nguyên nhân, từ đó hướng nhà quản trị đến việc thực hiện kiểm soát chất lượng toàn diện. Trong chương ba luận văn này đã vận dụng các phương pháp để xây dựng nên hệ thống các báo cáo, các chỉ tiêu đánh giá, hệ thống chứng từ, tài khoản để phục vụ cho công tác kiểm soát chất lượng toàn diện tại doanh nghiệp. Đồng thời, cũng đã xây dựng mối quan hệ giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị trong doanh nghiệp để thực hiện mục tiêu kiểm soát chất lượng toàn diện. Mặc dù tác giả đã cố gắng nhưng với thời gian và khả năng nghiên cứu có hạn, luận văn không thể tránh khỏi những thiếu xót. Kính mong Thầy, Cô cùng các bạn đóng góp ý kiến và chỉ dẫn để luận văn được hoàn thiện và phong phú hơn. Trang 85 TÀI LIỆU THAM KHẢO Tiếng Việt: 1. TS. Bùi Hữu Đạo (2006), “Hệ thống quản lý chất lượng – công cụ để nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệptrong nền kinh tế thị trường và hộI nhập kinh tế quốc tế”, Vụ Khoa học - Bộ Thương Mại. 2. Đào Văn Tài, Võ Văn Nhị, Trần Anh Hoa (2003), “Kế toán quản trị áp dụng cho các doanh nghiệp Việt Nam”, Nhà Xuất Bản Tài Chính 3. TS. Đoàn Ngọc Quế (2006), Kế toán quản trị cao cấp, Tài liệu giảng dạy dành cho học viên cao học năm 2006, Trường Đại Học Kinh Tế Tp.HCM 4. Hà Hoàng Như (2005), “Ứng dụng kế toán quản trị trong việc kiểm soát chất lượng tại Công ty TNHH Ba Lan”, Luận văn Thạc sĩ Kinh tế, Trường Đại Học Kinh Tế Tp.HCM. 5. Khiếu Thiện Thuật (2002), “Quản lý chất lượng để nâng cao lợi thế cạnh tranh”, Nhà Xuất Bản Thống Kê, Hà Nội. 6. Nguyễn Kim Định (2001), “Thiết lập hệ thống chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế ISO 9000”, Nhà Xuất Bản Thống Kê. 7. PGS TS. Phạm Văn Dược (2006), “Kế toán Quản trị”, Nhà Xuất Bản Thống Kê, Tp.HCM. 8. PGS TS. Phạm Văn Dược (2002), “Vận dụng kế toán quản trị vào các doanh nghiệp Việt Nam”, Đề tài nghiên cứu khoa học, Trường Đại Học Kinh Tế Tp.HCM 9. Nguyễn Bích Hương Thảo (2005), “Xây dựng hệ thống kế toán quản trị trong các doanh nghiệp hế biến Thủy Sản Tỉnh Khánh Hòa”, Luận văn Thạc sĩ Kinh tế, Trường Đại Học Kinh Tế Tp.HCM. Trang 86 10. Tập Thể Tác giả Tạ Thị Kiều An, Ngô Thị Ánh, Nguyễn Văn Hóa, Nguyễn Hoàng Kiệt, Đinh Phượng Vương (2004), “Quản lý chất lượng trong các tổ chức”, Nhà Xuất bản Thống kê. 11. Trần Văn Thọ (2000), “Một số giải pháp đầy mạnh thâm nhập thị trường tăng cường xuất khẩu hàng giày dép ở Tp. Hồ Chí Minh”, Luận văn Thạc sĩ Kinh tế, Trường Đại Học Kinh Tế Tp.HCM. Tiếng Anh: 12. Robert S.Kaplan, Anthony A.Atkinson, “Advanced Management Accounting” (Second Edition), Prentice Hall International Inc, Chapter 10: “Measuring Quality” pages: 372- 411. 13. Robert S.Kaplan, Anthony A.Atkinson, “Advanced Management Accounting” (Third Edition), Prentice Hall International Inc, Chapter 11: “Measuring Customer, Internal Business Process, and Employee Performance” pages: 551- 592. 14. Kenneth W. Dailey, “The Kaizen Pocket Handbook”, DW Publishing Co., 2005 15. Anthony A.Atkinson, Rajiv D. Banker, Robert S.Kaplan,, S. Mark Young, “Management Accounting” (Third Edition), Prentice Hall International Inc, Chapter 10: “Motivating Behavior in Management Accounting anh Control Systems” pages: 394- 424 Trang 87 PHỤ LỤC SỐ 1 BẢNG TỔNG HỢP THEO DÕI NHÀ CUNG CẤP CỦA CÔNG TY TNHH B.S VIỆT NAM FOOTWEAR TRONG QÚI I / 2007 Chất lượng Thời gian Số lượng Nhà cung cấp Mặt hàng Số lần giao hàng Đạt Không Đúng Trễ Đủ Thiếu A. Ngoài nước: DOOSUNG TRADING CO., LTD Vải chính 2 x x x B.K-SAK KOREA CO., LTD Vải chính, Da thuộc, Giả da, Chỉ may 4 x x x SAK’S FASHION Dây viền, Vải, Giả da, Da 2 x x x ADHIPRESS(HONG KONG) LIMITED Nhãn phụ 1 x x x SPOTLESS PLASTICS (HK) LTD Đồ móc hài 3 x x x MAINRTTI (HK) LTD Đồ móc hài 2 x x x T.N.T TESSUTI NON TESSUTI SRL Vải 1 x x x THAI ASIA POLYMER CO.,LTD Mouse Eva 4 x 3 lần đúng hạn 1 lần trễ 7 ngày x FAST FORWARD RESOURSES PLC Nhãn phụ 2 x x x THREADS (INDIA) LIMITED Chỉ may 1 x x x CHECKPOINT Nhãn 1 x trễ 1 Trang 88 Chất lượng Thời gian Số lượng Nhà cung cấp Mặt hàng Số lần giao hàng Đạt Không Đúng Trễ Đủ Thiếu SYTEMS, INC (USA) phụ ngày SHANG HSIN SPECIFIC PRINGTING Nhãn phụ 1 x x x KIM WING TEXTILES LIMITED (HK) Vải 2 x x x JERSEYTEX CO.,LTD Vải 1 x Trễ 3 ngày x JIANGSU XIANGTANG GROUP IMPORT AND EXPORT CO.,LTD Dây viền trang trí, Vải 3 x x x FUJIAN FUQUING HONG LIONG TEXTILEX CO.,LTD Vải 4 x x x 1 lần thiếu 1 cuộn FINE ART DEVELOPMENT (FAR EAST LIMITED) Đồ móc hài 2 x x x SML (HK).,LTD Nhãn phụ 1 x x x ADS (UNITED KINGDOM)LTD Nhãn phụ 1 x x x HUNG HING PACKAGING (WUXL) CO.,LTD Hộp đựng giày 3 x x x THE PACKAGING HOUSE C/O WEYERHAEUSER CO., LTD Thùng carton 1 x x x TESSTI TOSCHI IND TESSILI SPA Vải 1 x x x PAXAR APPAREL GROUP Nhãn phụ 1 x x x CLOTEX LABEL Nhãn 1 x x x Trang 89 Chất lượng Thời gian Số lượng Nhà cung cấp Mặt hàng Số lần giao hàng Đạt Không Đúng Trễ Đủ Thiếu CO., LTD phụ SHISHI TESI ADHESTIVE BONDDED FABRIC GARMENTS CO.,LTD Giấy cứng 3 x x 1 lần trễ 2 ngày x GRESHAM INTERNATIONAL LIMITED Nhãn phụ 1 x x x CHECKPOINT SYSTEMS HONG KONG CO., LTD Nhãn phụ 1 x x x CHANGSHU QUNYING KNITING MANUFACTURE CO., LTD Vải chính 2 x x x LABELON (FAR EAST) LTD Nhãn phụ 1 x x x INDUSTRIAS DEL CURTIDO SA Da thuộc 3 x 1 lần trễ 2 ngày 1 lần thiếu 2 batch ZHA JIANG XIELI LEATHER JOINT- STOCK CO.,LTD Da thuộc 2 x x x ADHIPRESS (HK) LIMITED Nhãn phụ 1 x x x VINOCOR- CORTICAS DE CORTICALDA Hạt LI-E thô các loại 4 x x x E & I FASHION ACCESSORIES CO., LTD Đồ trang trí các loại 2 x x x SAK’S FASHION LTD Da thuộc, Vải, Đồ trang trí, Giả da, Khóa 3 x x x Trang 90 Chất lượng Thời gian Số lượng Nhà cung cấp Mặt hàng Số lần giao hàng Đạt Không Đúng Trễ Đủ Thiếu EVER DIRECT LTD Da thuộc 2 x x x BEIJING DITESI SCIENCE CORP Nhãn phụ, Đồ trang trí 2 x x x XIAMEN UNIBEST IMPORT AND EXPORT CO.,LTD Gỉa da, Vải, Băng keo 2 x x x YUYING HARDWARE FACTORY Khóa dép, Khuy dép 1 x x x KEI YIP OFFSET PRINTING CO.,LTD Hộp đựng giày 1 x x x INDIGO SHUHE GMBH Nhãn phụ 1 x x x B. Trong nước: CTY TNHH ĐỈNH VÀNG Keo bugjo các loại 5 4 lần đạt 1 lần không đạt 30% 1 lần trễ 2 ngày x CTY TNHH TIỀN PHONG Đế 4 x x x CTY TNHH THANH LONG Thùng carton 10 x x x CS CHỈ MAY TÂN CHÂU Chỉ may 6 x x x CTY TNHH IN THÀNH MỸ Tem ,Nhãn 8 6 lần đạt 2 lần không đúng 6 lần đúng 2 lần trễ 3 ngày x CS CHỈ MAY KIM LONG Chỉ may 4 x 3 lần đúng 1 lần trễ 1 ngày x CTY TNHH THIÊN HOÀNG ANH Nhãn các loại 5 x x x Trang 91 Chất lượng Thời gian Số lượng Nhà cung cấp Mặt hàng Số lần giao hàng Đạt Không Đúng Trễ Đủ Thiếu CTY TNHH LĨNH NAM Hộp giày 7 x x x CTY TNHH KIM THÀNH Thùng carton 3 x x x CTY TNHH KIM TƯỜNG Đế các loại 3 2 lần đạt 1 lần không dạt 50% x x CTY TNHH DONG SUNG Keo các loại 6 x x x CTY TNHH VĨNH KIM Keo Latex 3 x x x CS PHÚ ĐỊNH Đế các loại 5 x x x CTY TNHH DÂN CƯỜNG Eva 2 x x x CTY TNHH VINA FOAM Mouse 8 x x x CTY TNHH TIẾN THÀNH PHÁT Chỉ may 2 x x x CTY TNHH DU SINH Tappin, nhám,… 12 x x x CTY TNHH CHẤN HƯNG Túi Pe 5 x x x CTY TNHH THẾ HỆ MỚI Túi Pe 3 x x 1 lần trễ 1 ngày x CTY TNHH THIÊN HẢO Giấy cứng, gói 4 3 lần đạt 1 lần không đúng x 3 lần đủ 1 lần thiếu 2 cuốn CTY TNHH TÂN TRUNG NGHĨA Giấy gói 2 1 lần đạt 1 lần không đúng 1 lần trễ 2 ngày x CTY TNHH ĐĂNG KHOA Băng keo 7 x x x CTY TNHH ĐĂNG KHÔI Vải các loại 4 x x x Trang 92 PHỤ LỤC SỐ 2 BẢNG TỔNG HỢP THEO DÕI KHÁCH HÀNG CỦA CÔNG TY TNHH B.S VIỆT NAM FOOTWEAR TRONG QÚI I / 2007 STT TÊN KHÁCH HÀNG TÊN SẢN PHẨM Số lần giao hàng Đúng hạn Trễ hạn Các khiếu nại khác Cách giải quyết 1 IDANA – ATG DÉP 1 x Màu khác so với mẫu Khách hàng chấp nhận 2 LAMBERT GIÀY DA 1 x 3 ED(GPRORGE; DEBENHAM; NEXT) DÉP; GIÀY DA 3 2 lần 1 lần (20 ngày) Khách hàng chấp nhận dời ngày giao hàng 4 NEW WAVE DÉP 2 x một số sản phẩm bị dính keo Khách hàng chấp nhận 5 ANDRE DÉP 1 x 6 ESPRIT GIÀY; DÉP VẢI 2 1 lần 1 lần (30 ngày) Giảm giá 20% và chịu chi phí giao hàng 7 AUCHAN GIÀY; DÉP VẢI 2 1 lần 1 lần (12 ngày) Khách hàng chấp nhận dời ngày giao hàng 8 SHOETANA DÉP 1 x 9 JO HENNESSY DÉP VẢI 1 x 10 INTERGOUP DÉP 2 x Không đạp bằng mẫu Khắc phục ở lô hàng sau, khách hàng chấp nhận 11 C.FOUR GIÀY GIẢ DA 1 x Trang 93 STT TÊN KHÁCH HÀNG TÊN SẢN PHẨM Số lần giao hàng Đúng hạn Trễ hạn Các khiếu nại khác Cách giải quyết 12 MELCOSA DÉP 2 x 13 RUN & GO DÉP 2 x Màu mặt dép bị mờ Khách hàng chấp nhận 14 EK. MICHELL DÉP 1 x 15 KLAUS PETZOLD DÉP 1 x 16 CỬA HÀNG 15 CỘNG HÒA DÉP, GIÀY DA 2 x Một số sản phẩm hở keo Bảo hành cho khách hàng 17 CỬA HÀNG LLT GIÀY GIẢ DA 1 x 18 CÔNG TY TNHH TM-DV-TH HÒA HẠNH DÉP; DÉP VẢI GIÀY DA 2 x Hở keo, mạc bị bung, Bảo hành và dán lại mạc cho khách Cộng 28 25 3 6 Trang 94 PHỤ LỤC SỐ 3 Thí dụ cách tính “chỉ số giá – SPI (Supplier Performance Index)“ cho nhà cung cấp nguyên vật liệu: Nhà cung cấp: CÔNG TY TNHH ĐỈNH VÀNG Mặt hàng : Keo Bugjo các loại Số lần giao hàng trong Qúi 1/2007: 5 lần, tổng số lượng hàng giao là 1.220 thùng Đơn giá : 85.000 đồng/thùng; Tổng giá trị hàng giao Qúi I/2007 là 103.700.000đ (Quá trình theo dõi nhà cungcấp này được thể hiện trong phụ lục 1) Bảng tổng hợp chi phí bất hợp lý cho nhà cung cấp này tại Công ty TNHH B.S Việt Nam Footwear trong Qúi I/2007: Sự cố Mức phí tiêu chuẩn mỗi sự cố (triệu đồng) Số sự cố Chi phí giải quyết sự cố (triệu đồng) Giao hàng trễ (ngày) 5,00 2 10,00 Không đạt chất lượng 20,00 0.3 6,00 Giao hàng thiếu 10,00 0 0 Trả lại hàng cho nhà cung cấp 5,00 0.3 1,50 Sai sót hồ sơ, giấy tờ… 0,50 1 0,50 Chi phí đàm phán 1,00 1 1,00 Cộng chi phí bất hợp lý 19,00 Hệ số SPI của CÔNG TY TNHH ĐỈNH VÀNG: 19.000.000đ + 103.700.000đ SPI = 103.700.000đ = 1,18 SPI = 1,18 sẽ là căn cứ để tính toán và lựa chọn Công ty TNHH Đỉnh Vàng cho những thời kỳ sau. Trang 95 PHỤ LỤC SỐ 4 Sơ đồ Tổ chức bộ máy kế toán doanh nghiệp: TRƯỞNG PHÒNG KẾ TOÁN KẾ TOÁN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN QUẢN TRỊ Kế toán tổng hợp Kế toán chi phí Kế toán công nợ, thuế Kế toán tài sản Kế toán nguồn vốn Kế toán viên tổng hợp số liệu Kế toán viên phân tích, đánh giá Tổ nghiên cứu dự án kiểm soát chất lượng toàn diện. Trang 96 PHỤ LỤC SỐ 5 BẢNG KHẢO SÁT VẤN ĐỀ KIỂM SOÁT CHẤT LƯỢNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN GIÀY AN LẠC (ALAMEX) I/ Giới thiệu chung về Công ty: 1/ Loại hình công ty: - Cổ phần 2/ Sản phẩm của Công ty: - Giày vải, giày da, hài, dép đi trong nhà, sandan, giày thể thao, các loại sản phẩm da và giả da; 3/ Năng lực sản xuất: - 3 triệu đôi giày /năm, 2 triệu đôi hài đi trong nhà/năm, loại khác 1 triệu đôi/năm…. 4/ Thị trường tiêu thụ: - 30 % thị trường trong nước, 70% xuất khẩu Châu Âu, Châu Mỹ, Châu Á. 5/ Công tác tổ chức kế toán tại công ty: 5.1/ Sử dụng phần mềm cho công tác kế toán tài chính: - Có sử dụng phần mềm kế toán, thuận tiện trong việc tính giá thành và theo dõi công nợ, chi phí, báo cào tài chính theo quyết định 15… 5.2/ Công ty đã có bộ máy kế toán quản trị hay chưa? Phạm vi của kế toán quản trị tại công ty? - Có quan tâm nhưng chưa xây dựng hẳn một bộ phận kế toán quản trị, kế toán quản trị mới dừng lại ở việc thống kê, báo cáo theo nhu cầu của cấp quản lý trong công ty. 6/ Qui trình sản xuất tại công ty: 6.1/ Các bộ phận chính: - Phòng nghiên cứu – phát triển, bộ phận kho, các phân xưởng sàn xuất 6.2/ Các công đoạn chính: - Chuẩn bị nguyên liệu đầu vào cho sản xuất, công đoạn cán, chặt, may, mài, gò, đóng thùng. Trang 97 II/ Kiểm soát chất lượng tại công ty: 1/ Công ty có chứng nhận ISO, HACCP hay chưa? - Công ty đã đăng ký chứng nhận sở hữu hàng hóa, Có chứng nhận ISO 9001:2000. 2/ Mục tiêu kiểm soát chất lượng: - Hàng đúng chất lượng, mẫu mã khách hàng yêu cầu - Giao hàng đúng hạn - Kiểm tra nguyên vật liệu, công nhân để tránh những sai hỏng. 3/ Qui trình kiểm tra chất lượng: - Được thực hiện từ khâu chuẩn bị nguyên vật liệu cho sản xuất và kiểm tra suốt quá trình sản xuất: Kiểm tra nguyên vật liệu đầu vào, kiểm tra công đoạn chặt, may, gò… III/ Chất lượng nhà cung cấp: 1/ NVL thường mua ở trong nước hay nhập khẩu? - 75% nhập khẩu từ nước ngoài, 25% mua nội địa. 2/ Tiêu thức lựa chọn nhà cung cấp? - Giá và các đối tác lâu năm, điều khoản thanh toán và chiết khấu. 3/ Việc giao hàng cò đúng chất lượng, số lượng, thời hạn hay không? - Hàng mẫu và hàng thật thường hay khác nhau, số lượng cũng hay thiếu, nhiều khi giao hàng trễ từ 3-5 ngày đến gần nửa tháng. 4/ Thời gian chuẩn bị nguyên liệu cho sản xuất? - Phải đặt hàng trước 1 đến 2 tháng. 5/ Sự hợp tác của nhà cung cấp khi có sự cố xảy ra? - Nếu có sự cố: Trước tiên phải xem xét để tận dụng nguyên liệu. Trừ những lô hàng chất lượng quá tệ mới đành phải trả ngược lại phía nhà cung cấp và yêu cầu đổi hàng, hoặc đặt hàng thêm, những nguyên liệu không phù hợp sẽ bán cho những đơn vị khác. IV/ Chất lượng trong dây chuyền sản xuất: 1/ Định mức tỷ lệ hư hỏng cho phép trong sản xuất? Có đảm bảo định mức này hay không? Nguyên nhân? - Hàng năm công ty lập kế hoạch và xây dựng định mức tỷ lệ hư hòng trong sản xuất khoảng 3%. Tuy nhiên, thực tế lại cao hơn. Nguyên nhân chủ yếu là do công nhân thao tác ẩu, mất cắp, nguyên liệu chưa phù hợp với máy móc. Trang 98 2/ Vấn đề trang bị máy móc thiết bị? Chương trình bảo trì, sửa chữa máy? - Máy móc, dây chuyền sản xuất được nhập từ Hàn Quốc, Đài Loan. Hàng năm đều có kế hoạch trang bị máy móc, dây chuyền sản xuất mới. Yêu cầu về bảo trì máy móc được thực hiện hàng ngày. - Vẫn xảy ra tình trạng phải ngừng sản xuất do hư hỏng máy. 3/ Thời gian sản xuất lô hàng có đúng hạn hay không? - Chủ yếu phụ thuộc vào quá trình chuẩn bị nguyên vật liệu cho sản xuất và lập kế hoạch sản xuất. 4/ Trình độ của công nhân sản xuất: văn hóa và tay nghề? Ý kiến cải tiến qui trình sản xuất, cải tiến chất lượng sản phẩm đến từ công nhân trực tiếp sản xuất? - Hiện nay toàn công ty có khoảng 2000 công nhân trực tiếp sản xuất, chiếm đa số là nữ khoảng 70%, chủ yếu sử dụng lao động phổ thông, 70% tốt nghiệp PTCS và 30% tốt nghiệp PTTH, và khoảng 8% là có chứng nhận tay nghề. Công nhân trực tiếp sản xuất ít đóng góp ý kiến cải tiến chất lượng, vấn đề cải tiến chất lượng được giao cho phòng nghiên cứu phát triển. V/ Đánh giá chất lượng dựa vào khách hàng: 1/ Giao hàng có đúng hạn hay không: - Thường đúng hạn. Tuy nhiên trong năm 2006 đã có 5 trường hợp giao hàng trễ và qúy 1/2007 là 1 trường hợp, nguyên nhân chủ yếu là do quá trình chuẩn bị nguyên liệu cho sản xuất. 2/ Khiếu nại của khách hàng: - Khách hàng hay khiếu nại về lỗi, hàng không đúng với mẫu, hay dính keo, hở keo, không êm. Công ty cũng có những bộ phận bảo hành sản phẩm cho khách. 3/ Mức độ thiệt hại khi không đáp ứng yêu cầu của khách: - Nếu giao hàng không đúng chất lượng, thời hạn công ty phải gánh chịu thiệt hại rất lớn: chịu cước vận chuyển hàng, giảm giá lô hàng… VI/ Chi phí cho vấn đề chất lượng: 1/ Công ty có xây dựng hệ thống thống kê chi phí cho vấn đề chất lượng hay không? - Chủ yếu tập trung chí phí trong việc tính giá thành, công tác kế toán tài chính. 2/ Chi phí phát sinh ở loại chi phí chất lượng nào nhiều nhất? - Tập trung chi phí trong khâu kiểm tra nguyên liệu, kiểm tra sản phẩm hỏng và chi phí để giải quyết những khiếu nại của khách hàng. Trang 99 3/ Anh/ Chị có thể ước lượng chi phí cho vấn đề chất lượng tại công ty chiếm bao nhiêu phần trăm trên doanh thu hay không? - Do không có sự thống kê chi phí chất lượng nên không thể biết chính xác dã chi bao nhiêu so với doanh thu. Nhưng theo ước lượng thì khoảng 10% doanh thu. VII/ Một số nguyên nhân chưa kiêm soát chất lượng tại công ty: - Việc cung cấp nguyên vật liệu đầu vào không ổn định - Trình độ tay nghề của công nhân không cao. - Chất lượng nguyên liệu nhiều khi chưa phù hợp với máy móc, thếitbị sản xuất - Điều hành sản xuất chưa tốt. Ngày 12 tháng 05 năm 2007 Trang 100 PHỤ LỤC SỐ 6 BẢNG KHẢO SÁT VẤN ĐỀ KIỂM SOÁT CHẤT LƯỢNG TẠI CÔNG TY SẢN XUẤT HÀNG TIÊU DÙNG BÌNH TIÊN (BITI’S) I/ Giới thiệu chung về Công ty: 1/ Loại hình công ty: - TNHH 2/ Sản phẩm của Công ty: - Dép xốp, sandal thể thao, giày thể thao, giày da nam nữ thời trang; 3/ Năng lực sản xuất: - 8,8 triệu đôi/năm…. 4/ Thị trường tiêu thụ: - Khắp các Tỉnh thành trong nước, xuất khẩu hơn 40 nước trên thế giới ở Châu Á, Châu Âu, Trung Đông, Châu Mỹ. 5/ Công tác tổ chức kế toán tại công ty: 5.1/ Sử dụng phần mềm cho công tác kế toán tài chính: - Có sử dụng phần mềm kế toán, tính giá thành chính xác, kịp thời; theo dõi tốt chi phí phát sinh các phân xưởng, cũng như tình hình công nợ, tồn kho. 5.2/ Công ty đã có bộ máy kế toán quản trị hay chưa? Phạm vi của kế toán quản trị tại công ty? - Đang trong quá trình xây dựng bộ phận kế toán quản trị, kế toán quản trị mới dừng lại ở việc thống kê, báo cáo theo nhu cầu của cấp quản lý trong công ty. 6/ Qui trình sản xuất tại công ty: 6.1/ Các bộ phận chính: - Phòng nguyên cứu – phát triển mẫu mã, bộ phận kho, các phân xưởng sàn xuất 6.2/ Các công đoạn chính: - Chuẩn bị nguyên liệu đầu vào cho sản xuất, công đoạn cán, cắt, may, chà (mài), gò, đóng thùng. II/ Kiểm soát chất lượng tại công ty: Trang 101 1/ Công ty có chứng nhận ISO, HACCP hay chưa? - Công ty đã đăng ký chứng nhận sở hữu hàng hóa. Được tổ chức BVQI và QUACERT cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2000. 2/ Mục tiêu kiểm soát chất lượng: - Tránh sai hỏng trong sản xuất, giảm chi phí sản xuất. - Đáp ứng nhu cầu khách hàng, giao hàng đúng hạn. 3/ Qui trình kiểm tra chất lượng: - Được thực hiện từ khâu chuẩn bị nguyên vật liệu cho sản xuất và kiểm tra suốt quá trình sản xuất: Kiểm tra nguyên vật liệu đầu vào, kiểm tra công đoạn cắt, may, gò… III/ Chất lượng nhà cung cấp: 1/ NVL thường mua ở trong nước hay nhập khẩu? - 65-70% nhập khẩu từ nước ngoài, 30-35% mua nội địa. 2/ Tiêu thức lựa chọn nhà cung cấp? - Giá và các đối tác lâu năm, điều khoản thanh toán và chiết khấu, sự hợp tác của nhà cung cấp. 3/ Việc giao hàng cò đúng chất lượng, số lượng, thời hạn hay không? - Hàng mẫu và hàng thật thường không giống về màu sắc, độ bóng…, số lượng cũng hay thiếu, đôi khi giao hàng bị trễ. 4/ Thời gian chuẩn bị nguyên liệu cho sản xuất? - Phải đặt hàng trên 1 tháng. 5/ Sự hợp tác của nhà cung cấp khi có sự cố xảy ra? - Công ty rất chú trọng đến vấn đề kiểm tra NVL đầu vào, nếu có sự cố: Trước tiên phải xem xét xem có sử dụng được không. Trừ những lô hàng chất lượng quá tệ mới đành phải trả ngược lại phía nhà cung cấp và yêu cầu đổi hàng hoặc phải đặt hàng ở nhà cung cấp khác để kịp tiến độ sản xuất; có những trường hợp những nguyên liệu không phù hợp phải bán cho những đơn vị khác mà không thể trả lại nhà cung cấp do phải tốn nhiều chi phí. IV/ Chất lượng trong dây chuyền sản xuất: 1/ Định mức tỷ lệ hư hỏng cho phép trong sản xuất? Có đảm bảo định mức này hay không? Nguyên nhân? Trang 102 - Hàng năm công ty lập kế hoạch và xây dựng định mức tỷ lệ hư hỏng trong sản xuất khoảng 2% - 3% tùy theo từng khâu. Tuy nhiên, thực tế lại cao hơn. Nguyên nhân chủ yếu là do công nhân thao tác ẩu, mất cắp. 2/ Vấn đề trang bị máy móc thiết bị? Chương trình bảo trì, sửa chữa máy? - Máy móc, dây chuyền sản xuất được nhập từ Hàn Quốc, Đài Loan. Hàng năm đều có kế hoạch trang bị máy móc, dây chuyền sản xuất mới. Yêu cầu về bảo trì máy móc được thực hiện hàng ngày. Mỗi dây truyền đều có máy dò kim loại, các sản phẩm hoàn thành phải qua máy dò này mới được xuất xưởng. 3/ Thời gian sản xuất lô hàng có đúng hạn hay không? - Phụ thuộc nhiều vào quá trình chuẩn bị nguyên vật liệu cho sản xuất và lập kế hoạch sản xuất. 4/ Trình độ của công nhân sản xuất: văn hóa và tay nghề? Ý kiến cải tiến qui trình sản xuất, cải tiến chất lượng sản phẩm đến từ công nhân trực tiếp sản xuất? - Công ty có khoảng 3500 công nhân trực tiếp sản xuất, chiếm đa số là nữ khoảng 75%, chủ yếu sử dụng lao động phổ thông, 60% tốt nghiệp PTCS và 40% tốt nghiệp PTTH, và khoảng 10% là có chứng nhận tay nghề. Công nhân trực tiếp sản xuất ít đóng góp ý kiến cải tiến chất lượng, vấn đề cải tiến chất lượng được giao cho phòng nghiên cứu phát triển mẫu mã. - Hàng năm Công ty có quỹ đào tạo tay nghề cho công nhân là 5 tỷ đồng. Tuy nhiên do chưa có trường lớp đào tạo chuyên môn riêng cho ngành giày dép nên hình thức đào tạo chủ yếu lá kèm cặp. Thực tế Công ty vẫn còn thiếu lực lượng lao động kỹ thuật có tay nghề cao, cũng như đội ngũ thiết kế mẫu. V/ Đánh giá chất lượng dựa vào khách hàng: 1/ Giao hàng có đúng hạn hay không: - Thường đúng hạn, ít xảy ra tình trạng giao hàng trễ 2/ Khiếu nại của khách hàng: - Khách hàng hay khiếu nại về hàng không đúng với mẫu, dính keo, hở keo, mau xẹp. Tuy nhiên, Công ty có những chính sách hỗ trợ vốn, hỗ trợ vận chuyển, quảng cáo hoặc khen thưởng cho các đại lý hoạt động tốt hiệu quả.Công ty cũng nhận đổi lại sản phẩm, chiết khấu cho bán buôn từ 10-15%. 3/ Mức độ thiệt hại khi không đáp ứng yêu cầu của khách: - Nếu giao hàng không đúng chất lượng, thời hạn công ty phải gánh chịu thiệt hại rất lớn: chịu cước vận chuyển hàng, giảm giá lô hàng… VI/ Chi phí cho vấn đề chất lượng: Trang 103 1/ Công ty có xây dựng hệ thống thống kê chi phí cho vấn đề chất lượng hay không? - Vấn đề chất lượng luôn được Công ty quan tâm, những khaí niệm về chi phí cho chất lượng Công ty biết đến. Nhưng chưa có sự phân loại, thống kế các loại chi phí này; hiện nay còn chú trọng vào việc tính giá thành và phân tích tình hình sử dụng nguyên liệu. 2/ Chi phí phát sinh ở loại chi phí chất lượng nào nhiều nhất? - Tập trung chi phí trong khâu kiểm tra nguyên liệu, kiểm tra sản phẩm hỏng và chi phí trong khâu tiêu thụ sản phẩm. Trong những năm qua, công ty cũng đã chi phí rất nhiều cho khấu thiết kế sản phẩm. 3/ Anh/ Chị có thể ước lượng chi phí cho vấn đề chất lượng tại công ty chiếm bao nhiêu phần trăm trên doanh thu hay không? - Do không có sự thống kê chi phí chất lượng nên không thể biết chính xác dã chi bao nhiêu cho vấn đề chất lượng. Nhưng theo ước lượng thì khoảng 15% doanh thu. VII/ Một số nguyên nhân chưa kiêm soát chất lượng tại công ty: - Nguồn nguyên liệu giày dép thị trường trong nước chưa đáp ứng được, Công ty phải nhập khẩu và phụ thuộc nhiều vào nhà cung cấp nước ngoài - Trình độ tay nghề của công nhân không đồng đều, chưa nắm bắt kịp các thao tắc trên những dây chuyền sản xuất hiện đại. - Chất lượng nguyên liệu nhiều khi chưa phù hợp với máy móc, thếit bị sản xuất - Một số quản lý phân xưởng chưa hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Ngày 26 tháng 05 năm 2007 Trang 104 PHỤ LỤC SỐ 7 BẢNG KHẢO SÁT VẤN ĐỀ KIỂM SOÁT CHẤT LƯỢNG TẠI CÔNG TY GIÀY DA và MAY MẶC XUẤT KHẤU (LEGAMEX) I/ Giới thiệu chung về Công ty: 1/ Loại hình công ty: - Cổ phần 2/ Sản phẩm của Công ty: - May mặc, giày da và nhãn dệt các loại; 3/ Năng lực sản xuất: - 2 triệu đôi giày /năm…. 4/ Thị trường tiêu thụ: - 20 % thị trường trong nước, 80% xuất khẩu Châu Âu, Mỹ, Nhật. 5/ Công tác tổ chức kế toán tại công ty: 5.1/ Sử dụng phần mềm cho công tác kế toán tài chính: - Có sử dụng phần mềm kế toán, thuận tiện trong việc tính giá thành và theo dõi công nợ, chi phí… 5.2/ Công ty đã có bộ máy kế toán quản trị hay chưa? Phạm vi của kế toán quản trị tại công ty? - Có quan tâm nhưng chưa xây dựng hẳn một bộ phận kế toán quản trị, kế toán quản trị mới dừng lại ở việc xây dựng và phân tích định mức tiêu hao nguyên liệu, các kế hoạch sản xuất hàng năm và các báo cáo sản xuất. 6/ Qui trình sản xuất tại công ty: 6.1/ Các bộ phận chính: - Phòng thiết kế mẫu, phòng vật tư, các phân xưởng sàn xuất 6.2/ Các công đoạn chính: - Kiểm tra nguyên liệu đầu vào, công đoạn cán, chặt, may, mài, gò, đóng thùng. II/ Kiểm soát chất lượng tại công ty: 1/ Công ty có chứng nhận ISO, HACCP hay chưa? Trang 105 - Công ty đã đăng ký chứng nhận sở hữu hàng hóa, nhưng chưa có chứng nhận ISO hay HACCP, đang trong quá trình xin cấp giấy chứng nhận này. 2/ Mục tiêu kiểm soát chất lượng: - Hàng đúng chất lượng, mẫu mã khách hàng yêu cầu - Giao hàng đúng hạn - Giảm thiểu chi phí cho những sai hỏng. 3/ Qui trình kiểm tra chất lượng: - Được thực hiện từ khâu chuẩn bị nguyên vật liệu cho sản xuất và kiểm tra suốt quá trình sản xuất: Kiểm tra nguyên vật liệu tại kho chuẩn bị cho sản xuất, kiểm tra công đoạn chặt, may, gò… Mỗi một đầu dây truyển sản xuất đều có 1 nhân viên kiểm tra sản phẩm. III/ Chất lượng nhà cung cấp: 1/ NVL thường mua ở trong nước hay nhập khẩu? - 70% nhập khẩu từ nước ngoài, 30% mua nội địa. 2/ Tiêu thức lựa chọn nhà cung cấp? - Giá và các đối tác lâu năm. 3/ Việc giao hàng cò đúng chất lượng, số lượng, thời hạn hay không? - Hàng mẫu và hàng thật thường hay khác nhau, số lượng cũng hay thiếu, đôi khi cũng có trường hợp giao hàng trễ. 4/ Thời gian chuẩn bị nguyên liệu cho sản xuất? - Phải đặt hàng trước 1 đến 2 tháng. 5/ Sự hợp tác của nhà cung cấp khi có sự cố xảy ra? - Nếu có sự cố: Trước tiên bỏ công và thời gian để phân loại da, phối màu để tận dụng nguyên liệu. Trừ những lô hàng chất lượng quá tệ mới đành phải trả ngược lại phía nhà cung cấp và yêu cầu đổi hàng, trong trường hợp này công ty phải chia xẻ cước phí vận chuyển vớI nhà cung cấp. IV/ Chất lượng trong dây chuyền sản xuất: 1/ Định mức tỷ lệ hư hỏng cho phép trong sản xuất? Có đảm bảo định mức này hay không? Nguyên nhân? - Hàng năm công ty lập kế hoạch và xây dựng định mức tỷ lệ hư hòng trong sản xuất là từ 2%-3%. Tuy nhiên, thực tế lại cao hơn. Nguyên nhân chủ yếu là do công nhân thao tác ẩu, mất cắp, nguyên liệu chưa phù hợp với máy móc. Trang 106 2/ Vấn đề trang bị máy móc thiết bị? Chương trình bảo trì, sửa chữa máy? - Hiện nay máy móc công ty có khoảng 3.500 bộ, hàng năm đều có kế hoạch trang bị máy móc, dây chuyền sản xuất mới. Yêu cầu về bảo trì máy móc được thực hiện hàng ngày. - Vẫn xảy ra tình trạng phải ngừng sản xuất do hư hỏng máy. 3/ Thời gian sản xuất lô hàng có đúng hạn hay không? - Chủ yếu phụ thuộc vào quá trình chuẩn bị nguyên vật liệu cho sản xuất và lập kế hoạch sản xuất. 4/ Trình độ của công nhân sản xuất: văn hóa và tay nghề? Ý kiến cải tiến qui trình sản xuất, cải tiến chất lượng sản phẩm đến từ công nhân trực tiếp sản xuất? - Hiện nay toàn công ty có khoảng 4100 công nhân trực tiếp sản xuất, chiếm đa số là nữ khoảng 75%, chủ yếu sử dụng lao động phổ thông, 60% tốt nghiệp PTCS và 40% tốt nghiệp PTTH, và khoảng 5% là có chứng nhận tay nghề. Công nhân trực tiếp sản xuất ít đóng góp ý kiến cải tiến chất lượng, vấn đề cải tiến chất lượng được giao cho phòng thiết kế mẫu nơi mà tập trung nhânviên có trình độ Đại học trở lên. V/ Đánh giá chất lượng dựa vào khách hàng: 1/ Giao hàng có đúng hạn hay không: - 80% đơn hàng là xuất khẩu nên việc đúng hạn giao hàng là rất quan trọng, nếu thấy đơn hàng không kịp, bộ phận kinh doanh phải đàm phán xin gia hạn với khách hàng. 2/ Khiếu nại của khách hàng: - Khách hàng hay khiếu nại về lỗi, hàng không đúng với mẫu, dáng hơi xấu, hay dính keo. Công ty cũng có những bộ phận bảo hành sản phẩm cho khách. 3/ Mức độ thiệt hại khi không đáp ứng yêu cầu của khách: - Nếu giao hàng không đúng chất lượng, thời hạn công ty phải gánh chịu thiệt hại rất lớn: chịu cước vận chuyển hàng, giảm giá lô hàng… Trong Qúi 1 năm 2007, xảy ra 2 trường hợp, thiệt hai hơn 1 tỷ đồng. VI/ Chi phí cho vấn đề chất lượng: 1/ Công ty có xây dựng hệ thống thống kê chi phí cho vấn đề chất lượng hay không? - Vấn đề chi phí chất lượng vẫn còn mới đối với doanh nghiệp, kế toán chỉ tập trung vào việc tính giá thành và báo cáo tài chính. 2/ Chi phí phát sinh ở loại chi phí chất lượng nào nhiều nhất? - Do công ty vẫn chú trọng vào vấn đề kiểm tra từ khâu nhập nguyên vật liệu và suốt quá trình sản xuất nên công ty tốn nhiều chi phí trong những Trang 107 hoạt động này, và những chi phí này được phân bổ trong giá thành sản phẩm, chiếm khoảng 8%-10% giá thành sản phẩm. Trong khâu tiêu thụ sản phẩm, công ty cũng phải chi phí cho vấn đề giao hàng không đúng hạn và bảo hành sản phẩm. 3/ Anh/ Chị có thể ước lượng chi phí cho vấn đề chất lượng tại công ty chiếm bao nhiêu phần trăm trên doanh thu hay không? - Do không có sự thống kê chi phí chất lượng nên không thể biết chính xác dã chi bao nhiêu so với doanh thu. Nhưng theo ước lượng thì khoảng 10% - 12% doanh thu. VII/ Một số nguyên nhân chưa kiêm soát chất lượng tại công ty: - Việc cung cấp nguyên vật liệu đầu vào không ổn định - Tay nghề của công nhân còn kém, thao tác ẩu. - Chú trọng kiểm tra hơn là phòng ngừa sai xót… - Điều hành sản xuất chưa tốt. Ngày 02 tháng 06 năm 2007