Luận văn Về tình hình thực hiện Luật thuế giá trị gia tăng đối với hộ kinh tế cá thể trên địa bàn quận Hoàn Kiếm – thành phố Hà Nội

»m khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. Nh÷ng hµng ho¸, dÞch vô thiÕt yÕu phôc vô trùc tiÕp cho s¶n xuÊt, tiªu dïng ®­îc ¸p dông møc thuÕ 5%. C¸c hµng ho¸, dÞch vô kh«ng thiÕt yÕu vµ cÇn ®iÒu tiÕt ®­îc ¸p dông møc thuÕ suÊt 20%. C¸c hµng ho¸, dÞch vô kh¸c ®­îc ¸p dông møc thuÕ suÊt 10% ( møc thuÕ suÊt ®­îc ¸p dông víi tõng lo¹i hµng ho¸ cô thÓ). Ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ: Cã 2 ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ Ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ: §èi t­îng ¸p dông: lµ tÊt c¶ c¸c c¬ së kinh doanh®· thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu vÒ më vµ ghi sæ kÕ to¸n, chÊp hµnh ®Çy ®ñ c¸c qui ®Þnh cña chÕ ®é ho¸ ®¬n chøng tõ. X¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép nh­ sau: Sè thuÕ GTGT ph¶i nép = ThuÕ GTGT ®Çu ra - ThuÕ GTGT ®Çu vµo Trong ®ã: ThuÕ GTGT ®Çu ra = Gi¸ tÝnh thuÕ cña hµng ho¸ dÞch vô chÞu thuÕ b¸n ra x ThuÕ suÊt thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô ®ã C¬ së kinh doanh thuéc ®èi t­îng tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ khi b¸n hµng ho¸, dÞch vô ph¶i tÝnh vµ thu thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra. Khi lËp ho¸ ®¬n b¸n hµng ho¸, dÞch vô c¬ së kinh doanh ph¶i ghi râ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ, thuÕ GTGT vµ tæng sè tiÒn ng­êi mua ph¶i thanh to¸n. Tr­êng hîp ho¸ ®¬n chØ ghi gi¸ thanh to¸n, kh«ng ghi gi¸ ch­a cã thuÕ vµ thuÕ GTGT th× thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra ph¶i tÝnh trªn gi¸ thanh to¸n ghi trªn ho¸ ®¬n, chøng tõ. ThuÕ GTGT = Tæng sè thuÕ GTGT ghi trªn ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo mua hµng ho¸, dÞch vô hoÆc chøng tõ nép thuÕ GTGT cña hµng ho¸ nhËp khÈu ThuÕ GTGT ®Çu vµo c¬ së kinh doanh ®­îc tÝnh khÊu trõ nh­ sau: + ThuÕ ®Çu vµo cña hµng ho¸, dÞch vô dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT th× ®­îc khÊu trõ. + ThuÕ ®Çu vµo cña hµng ho¸, dÞch vô ®­îc khÊu trõ ph¸t sinh trong th¸ng nµo ®­îc kª khai khÊu trõ khi x¸c ®Þnh sè thuÕ ph¶i nép cña th¸ng ®ã, kh«ng ph©n biÖt ®· xuÊt dïng hay cßn ®Ó trong kho. Tr­êng hîp c¬ së kinh doanh mua vËt t­, hµng ho¸ kh«ng cã ho¸ ®¬n, chøng tõ, hoÆc cã ho¸ ®¬n chøng tõ nh­ng kh«ng ph¶i ho¸ ®¬n GTGT hoÆc ho¸ ®¬n GTGT nh­ng kh«ng ghi riªng sè thuÕ GTGT ngoµi gi¸ b¸n th× kh«ng ®­îc khÊu trõ thuÕ ®Çu vµo. Tr­êng hîp hµng ho¸, dÞch vô mua vµo lµ lo¹i ®­îc dïng chøng tõ ghi gi¸ thanh to¸n lµ gi¸ ®· cã thuÕ GTGT th× c¬ së ®­îc c¨n cø vµo gi¸ ®· cã thuÕ ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ kh«ng cã thuÕ vµ thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ theo c«ng thøc sau: Sæ thuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ = Gi¸ thanh to¸n x ThuÕ xuÊt cña hµng ho¸ dÞch vô ®ã 1 + thuÕ suÊt cña hµng ho¸, dÞch vô ®ã Tr­êng hîp c¬ së s¶n xuÊt, chÕ biÕn mua nguyªn vËt liÖu lµ n«ng s¶n thuû s¶n, l©m s¶n ch­a qua chÕ biÕn cña ng­êi s¶n xuÊt b¸n ra kh«ng cã ho¸ ®¬n sÏ ®­îc tÝnh khÊu trõ thuÕ khÊu trõ theo tØ lÖ phÇn tr¨m tÝnh trªn gi¸ trÞ hµng ho¸ mua vµo: - 5% ®èi víi s¶n phÈm trång trät thuéc c¸c c©y lÊy nhùa, lÊy mñ, lÊy dÇu, mÝa c©y, chÌ bóp t­¬i, lóa, ng«, khoai, s¾n; s¶n phÈm ch¨n nu«i lµ gia sóc, gia cÇm, c¸, t«m vµ c¸c thuû s¶n kh¸c. - 3% ®èi víi c¸c lo¹i s¶n phÈm lµ n«ng s¶n, l©m s¶n kh¸c kh«ng nªu ë trªn. Tr­êng hîp hµng ho¸, dÞch vô mua vµo dïng ®ång thêi cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT vµ kh«ng chÞu thuÕ GTGT th× chØ ®­îc khÊu trõ sè thuÕ ®Çu vµo cña hµng ho¸ dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT. Tr­êng hîp c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh c¶ hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT vµ kh«ng chÞu thuÕ GTGT nh­ng kh«ng h¹ch to¸n riªng ®­îc thuÕ ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ, th× thuÕ ®Çu vµo ®­îc tÝnh khÊu trõ theo tØ lÖ phÇn tr¨m doanh sè cña hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra. Ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT trùc tiÕp trªn GTGT: §èi t­îng ¸p dông : C¸c c¸ nh©n s¶n xuÊt kinh doanh lµ ng­êi ViÖt Nam; tæ chøc, c¸ nh©n ng­êi n­íc ngoµi kinh doanh ë ViÖt Nam kh«ng theo LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ch­a thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ ®Ó lµm c¨n cø tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ; c¸c c¬ së kinh doanh mua b¸n vµng, b¹c, ®¸ quý, ngo¹i tÖ. C¬ së kinh doanh nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp ph¶i sö dông ho¸ ®¬n th«ng th­êng (gäi lµ ho¸ ®¬n b¸n hµng). Gi¸ b¸n hµng ho¸, dÞch vô ghi trªn ho¸ ®¬n b¸n hµng lµ gi¸ ®· cã thuÕ GTGT. X¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép nh­ sau: Sè thuÕ GTGT ph¶i nép = GTGT cña hµng ho¸ dÞch vô chÞu thuÕ b¸n ra x ThuÕ suÊt thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô ®ã GTGT cña hµng ho¸ dÞch vô b¸n ra = Gi¸ thanh to¸n cña hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra x Gi¸ thanh to¸n cña hµng ho¸, dÞch vô mua vµo t­¬ng øng Trong ®ã: Gi¸ thanh to¸n cña hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra lµ gi¸ b¸n thùc tÕ bªn mua ph¶i thanh to¸n cho bªn b¸n, bao gåm c¶ thuÕ GTGT vµ c¸c kho¶n phô thu, phÝ thu thªm mµ bªn mua ph¶i tr¶. Gi¸ thanh to¸n cña hµng ho¸, dÞch vô mua vµo t­¬ng øng víi hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra ®­îc c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh ®· dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT b¸n ra trong k×. VËy GTGT lµ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ thanh to¸n cña hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra vµ gi¸ thanh to¸n cña hµng ho¸, dÞch vô mua vµo t­¬ng øng. Hoµn thuÕ: C¬ së kinh doanh thuéc ®èi t­îng nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ ®­îc xÐt hoµn thuÕ trong c¸c tr­êng hîp sau: C¬ së s¶n xuÊt kinh doanh trong 03 th¸ng liªn tôc: + §èi víi doanh nghiÖp míi thµnh lËp. + §èi víi c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh ®Çu t­ më réng, ®Çu t­ chiÒu s©u nÕu sè thuÕ GTGT ®Çu vµo cña tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) ®· khÊu trõ sau 03 th¸ng mµ vÉn cßn lín th× ®­îc xÐt hoµn l¹i sè thuÕ nµy. C¬ së s¶n xuÊt kinh doanh quyÕt to¸n thuÕ khi s¸t nhËp, chia t¸ch, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n mµ cã sè thuÕ GTGT nép thõa. C¬ së cã quyÕt ®Þnh hoµn thuÕ cña c¬ quan cã thÈm quyÒn theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. Hoµn thuÕ ®èi víi c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc th× chñ dù ¸n hoÆc nhµ thÇu chÝnh ®­îc hoµn l¹i thuÕ GTGT ®· tr¶ trong c¸c gi¸ mua hµng ho¸, dÞch vô sö dông cho dù ¸n hoÆc lµ ®· tr¶ khi nhËp khÈu. Tæ chøc ë ViÖt Nam sö dông tiÒn viÖn trî nh©n ®¹o, tiÒn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i cña tæ chøc c¸ nh©n n­íc ngoµi mua hµng ho¸ t¹i ViÖt Nam th× ®­îc hßan l¹i sè thuÕ GTGT ®· tr¶ ghi trªn ho¸ ®¬n GTGT khi mua hµng. MiÔn gi¶m thuÕ GTGT: §èi t­îng ®­îc xÐt miÔn gi¶m thuÕ GTGT: lµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt, x©y dùng, vËn t¶iho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh bÞ lç do sè thuÕ GTGT ph¶i nép lín h¬n sè thuÕ tÝnh theo møc thuÕ doanh thu tr­íc ®©y th× ®­îc xÐt gi¶m thuÕ GTGT ph¶i nép theo tõng n¨m vµ ®­îc thùc hiÖn trong 03 n¨m (1999- 2001). Møc thuÕ GTGT ®­îc xÐt gi¶m t­¬ng øng víi sè lç nh­ng kh«ng qu¸ sè chªnh lÖch gi÷a thuÕ GTGT ph¶i nép víi sè thuÕ tÝnh theo møc thuÕ doanh thu tr­íc ®©y cña n¨m ®­îc xÐt gi¶m thuÕ. Sè thuÕ GTGT ph¶i nép ®­îc x¸c ®Þnh ë ®©y kh«ng bao gåm thuÕ GTGT ®· nép ë kh©u nhËp khÈu. VÒ nguyªn t¾c, kh«ng qui ®Þnh viÖc miÔn gi¶m thuÕ GTGT v× thuÕ GTGT lµ lo¹i thuÕ gi¸n thu do ng­êi tiªu dïng chÞu. Tuy nhiªn, chuyÓn ®æi tõ thuÕ doanh thu sang thuÕ GTGT do ®ã bÞ dån tõ viÖc nhiÒu møc thuÕ suÊt xuèng Ýt møc thuÕ suÊt, mét sè Ýt doanh nghiÖp sÏ cã lîi, ng­îc l¹i cã nhiÒu doanh nghiÖp l¹i gÆp khã kh¨n vµ bÞ lç trong s¶n xuÊt kinh doanh. Do vËy, LuËt thuÕ GTGt qui ®Þnh mét sè ®èi t­îng trong nh÷ng n¨m ®Çu ¸p dông thuÕ GTGT nÕu bÞ lç sÏ ®­îc xÐt gi¶m thuÕ cho tõng n¨m kÓ tõ khi LuËt thuÕ GTGT cã hiÖu lùc thi hµnh. PhÇn ii - t×nh h×nh thùc hiÖn luËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (gtgt) ®èi víi hé kinh tÕ c¸ thÓ trªn ®Þa bµn quËn hoµn kiÕm §Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi vµ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña chi côc thuÕ quËn Hoµn KiÕm: §Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi cña quËn Hoµn KiÕm: Hoµn KiÕm lµ mét trong 7 quËn cña thñ ®« Hµ Néi, cã vÞ trÝ quan träng vÒ V¨n ho¸ - ChÝnh trÞ - Kinh tÕ . DiÖn tÝch: 4,47 km2. D©n sè kho¶ng: 185.800 ng­êi. §©y lµ trung t©m bu«n b¸n l©u ®êi cña thñ ®« nh­ Hµng Ngang, Hµng §µo, Hµng §­êng, Hµng B¹c, Hµng B«ng, Hµng Gai, chî §ång Xu©n, chî Hµng Da... Ngoµi ra quËn cßn lµ n¬i tËp trung nh÷ng ®Çu mèi giao th«ng quan träng cña c¶ n­íc nh­ ga Hµ Néi, ga Long Biªn, lµ n¬i tËp kÕt, trung chuyÓn hµng ho¸ l­u th«ng ®i c¶ n­íc. V× vËy, cã thÓ nãi quËn Hoµn KiÕm ®· ph¶n ¸nh t­¬ng ®èi râ nÐt t×nh h×nh ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña thµnh phè vµ c¶ n­íc. Song song víi ho¹t ®éng cña c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ trªn ®Þa bµn cña quËn lµ mét sè doanh nghiÖp trong vµ ngoµi quèc doanh. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cïng víi sù chuyÓn biÕn cña c¶ n­íc, quËn Hoµn KiÕm còng cã nhiÒu thay ®æi ¶nh h­ëng tèt ®Õn ®êi sèng tinh thÇn vµ vËt chÊt cña mäi ng­êi d©n vµ ®ang ®i vµo æn ®Þnh, ph¸t triÓn. 2.NhiÖm vô vµ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña chi côc thuÕ quËn Hoµn KiÕm: 2.1 NhiÖm vô cña chi côc: Phèi kÕt hîp víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng, tæ chøc qu¶n lý c¸c ®èi t­îng kinh doanh trªn ®Þa bµn, ®¶m b¶o nguån thu vµo ng©n s¸ch th«ng qua c¸c s¾c thuÕ theo qui ®Þnh cña Nhµ n­íc. Ph©n lo¹i vµ h­íng dÉn c¸c ®èi t­îng kinh doanh kª khai ®¨ng kÝ thuÕ, tÝnh thuÕ, lËp bé thuÕ, ®«n ®èc nép thuÕ vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc ®óng k× h¹n. Gi¶i quyÕt c¸c khiÕu n¹i, v­íng m¾c vµ xö lý nh÷ng hµnh vi vi ph¹m, chèng thÊt thu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc trong ph¹m vi quyÒn h¹n qui ®Þnh cña LuËt. Sè ®èi t­îng nép thuÕ do Chi côc Hoµn KiÕm qu¶n lý hiÖn nay lµ: + H¬n11.000 hé c¸ thÓ, trong ®ã cã kho¶ng 1.500 hé ®­îc miÔn thuÕ do cã thu nhËp thÊp( sè hé ®­îc miÔn thuÕ thay ®æi theo tõng thêi ®iÓm). +35 c«ng ty, doanh nghiÖp t­ nh©n( nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp). +25 ®¬n vÞ nép phÝ vµ lÖ phÝ. 2.2 Bé m¸y tæ chøc cña chi côc thuÕ quËn Hoµn KiÕm: Biªn chÕ tæ chøc gåm 317 c¸n bé, nh©n viªn. Trong ®ã: 35 c¸n bé ®· tèt nghiÖp ®¹i häc. 52 c¸n bé ®ang häc ®¹i häc. Sè cßn l¹i ®Òu ®· tèt nghiÖp trung cÊp. Thùc hiÖn th«ng t­ sè 110/1998/TT – BTC vµ c«ng v¨n sè 98TCT/TCCB ngµy 07/01/1999 cña tæng côc thuÕ, c¬ cÊu bé m¸y Chi côc thuÕ quËn Hoµn KiÕm bao gåm: VÒ l·nh ®¹o Chi côc: 01 chi côc tr­ëng: phô tr¸ch, theo dâi c«ng t¸c tæ chøc, kÕ ho¹ch. 03 phã chi côc tr­ëng: trùc tiÕp theo dâi ®iÒu hµnh c«ng t¸c thu thuÕ theo khu vùc, ®Þa bµn ®¶m nhiÖm theo sù ph©n c«ng cña chi côc tr­ëng. Cã 26 tæ, ®éi, tr¹m biªn chÕ nh­ sau: 21 ®éi thu thuÕ cè ®Þnh, thùc hiÖn nhiÖm vô qu¶n lý thu c¸c lo¹i thuÕ trªn ph¹m vi ph­êng, chî ®­îc ph©n c«ng. 02 tr¹m kiÓm so¸t, thu thuÕ kh©u l­u th«ng. 01 tæ thanh tra, kiÓm tra, thùc hiÖn nhiÖm vô kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn LuËt thuÕ cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ, xö lý c¸c hiÖn t­îng vi ph¹m, kiÓm tra sæ s¸ch kÕ to¸n, ho¸ ®¬n cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ, kiÓm tra viÖc chÊp hµnh c¸c chÕ ®é thu, nép thuÕ cña c¸c ®éi thuÕ, bé phËn tÝnh thuÕ. 01 tæ kÕ ho¹ch nghiÖp vô thùc hiÖn chøc n¨ng tham m­u cho l·nh ®¹o vÒ viÖc ph©n bæ kÕ ho¹ch, x¸c ®Þnh møc thuÕ Ên ®Þnh, nhËn xÐt ®¸nh gi¸ qui m« cña tõng ph­êng chî ®Ó tham m­u cho ban l·nh ®¹o duyÖt bé thuÕ, tÝnh thuÕ, ph¸t hµnh th«ng b¸o thuÕ, ®èi chiÕu sè thu víi kho b¹c, thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n – thèng kª thuÕ, qu¶n lý vµ cÊp ph¸t sæ s¸ch kÕ to¸n, Ên chØ, ho¸ ®¬n. 01 tæ qu¶n lý nh©n sù, hµnh chÝnh gióp l·nh ®¹o Chi côc ®iÒu hµnh c«ng t¸c vµ thùc hiÖn nhiÖm vô cña toµn Chi côc. Ngoµi viÖc theo dâi qu¶n lý thu, mçi ®ång chÝ phã Côc tr­ëng cßn kiªm nhiÖm mét sè c«ng t¸c kh¸c ®¶m b¶o cho viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô chÝnh trÞ cña chi côc. S¬ ®å tæ chøc bé m¸y Chi côc thuÕ quËn Hoµn KiÕm. Chi côc tr­ëng 07 ®éi qu¶n lý ph­êng chî Tæ thanh tra kiÓm tra 02 tr¹m l­u th«ng Tæ thu thuÕ nhµ ®Êt 07 ®éi qu¶n lý ph­êng chî Tæ kÕ ho¹ch- nghiÖp vô 07 ®éi qu¶n lý ph­êng chî Tæ quan trÞ nh©n sù hµnh chÝnh Phã chi côc tr­ëng Phã chi côc tr­ëng Phã chi côc tr­ëng ii.t×nh h×nhthùc hiÖn luËt thuÕ gtgt ®èi víi hé c¸ thÓ trªn ®Þa bµn quËn hoµn kiÕm. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, thuÕ ngoµi quèc doanh nãi chung, kinh tÕ c¸ thÓ nãi riªng ®· ®em l¹i mét nguån thu quan träng cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng. Qua thêi gian triÓn khai LuËt thuÕ GTGT, kÕt qu¶ b­íc ®Çu ®¹t ®­îc t­¬ng ®èi tèt, nh÷ng v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®­îc ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt kÞp thêi, viÖc sö dông chøng tõ, ho¸ ®¬n, kª khai nép thuÕ ®· dÇn ®i vµo nÒ nÕp. BiÓu 1: KÕt qu¶ thu 12 th¸ng n¨m 1999 vµ n¨m 2000. ( §¬n vÞ: triÖu ®ång ) Lo¹i thuÕ ChØ tiªu kÕ ho¹ch Thùc hiÖn Tû lÖ so s¸nh thùc tÕ 99/KH 1999 Tû lÖ so s¸nh thùc tÕ 2000/KH 2000 Tû lÖ so s¸nh thùc tÕ 2000/1999 1999 2000 1999 2000 ThuÕ ngoµi QD 97.230 106.953 93.004 121.000 95,65% 113,1% 130% ThuÕ nhµ ®Êt 1.800 1.980 1.974 2.172 109,6% 109,6% 110% TiÒn thuª ®Êt 9.600 10.560 9.036 10.764 94,12% 101,9% 119% PhÝ, lÖ phÝ 2.150 2.365 2.415 2.000 112,3% 84,56% 82% Tæng céng 110.780 121.858 106.429 135.936 96,07% 111,5% 127,7% Qua biÓu trªn ta thÊy, do chØ tiªu cña n¨m ®Çu thùc hiÖn LuËt thuÕ GTGT chi côc ®Æt ë møc cao nªn thùc tÕ kh«ng ®¹t ®­îc. Sang n¨m 2000 chi côc ®· nç lùc ®iÒu tra ®èi t­îng nép thuÕ ®Ó ®­a vµo diÖn qu¶n lý vµ kh©u ®iÒu tra doanh thu tÝnh thuÕ cã hiÖu qu¶ h¬n nªn kÕt qu¶ thu n¨m 2000 ®· t¨ng 1,2 lÇn so víi kÕ ho¹ch n¨m 2000 vµ t¨ng 1,15 lÇn so víi n¨m tr­íc. Qua ®ã ta thÊy nguån thu tõ thuÕ GTGT ngµy cµng cao vµ cã kÕt qu¶ lín h¬n. 1. Qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ: Do tÝnh chÊt cña kinh tÕ c¸ thÓ lµ lu«n lu«n biÕn ®éng phô thuéc vµo qui luËt cung cÇu céng víi tÝnh tù gi¸c chÊp hµnh luËt ph¸p ch­a cao cña c¸c hé kinh doanh, nªn ngay tõ ®Çu, chi côc ®· chØ ®¹o c¸c bé phËn nghiÖp vô kÕt hîp víi c¸c ngµnh chøc n¨ng nh­: Uû ban nh©n d©n, héi ®ång t­ vÊn thuÕ c¸c ph­êng chî, c¬ quan thèng kª, c¬ quan cÊp ph¸t ®¨ng ký kinh doanh, qu¶n lý thÞ tr­êng rµ so¸t ph©n lo¹i vµ buéc c¸c ®èi t­îng kinh doanh chÊp hµnh ®¨ng ký thuÕ, nh»m ®­a c¸c ®èi t­îng cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµo diÖn qu¶n lý. B»ng sù cè g¾ng, nç lùc, víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña toµn thÓ c¸n bé, nh©n viªn trong chi côc, ®Æc biÖt lµ sù gióp ®ì cña c¸c ngµnh liªn quan nªn t×nh h×nh qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ cña chi côc thuÕ Hoµn KiÕm ®· ®¹t ®­îc nhiÒu kÕt qu¶. BiÓu 2: T×nh h×nh qu¶n lý hé ®¨ng ký thuÕ. DiÔn gi¶i Sè hé thùc tÕ kinh doanh. (Sè c¬ së kinh doanh) Sè hé ®¨ng ký kinh doanh. (Sè c¬ së ®¨ng ký thuÕ) Tû lÖ % N¨m 1999 11.091 10.424 93,98 % N¨m 2000 10.857 10.608 97,7 % Tõ biÓu trªn ta thÊy: Sè hé ch­a ®¨ng ký = Sè hé thùc tÕ - Sè hé ®¨ng ký kinh doanh kinh doanh kinh doanh Nh­ vËy: Sè hé ch­a ®¨ng ký = 11.091 - 10.424 = 667 (hé) kinh doanh n¨m 1999 Sè hé ch­a ®¨ng ký = 10.857 - 10.608 = 249 (hé) kinh doanh n¨m 2000 Tõ ®©y, ta thÊy sè hé ch­a ®­îc qu¶n lý cña n¨m 2000 so víi n¨m 1999 ®· gi¶m ®i 418 hé chøng tá r»ng tinh h×nh qu¶n lý ®èi víi c¸c hé kinh doanh trªn ®Þa bµn quËn ®· cã tiÕn bé râ rÖt. NhËn thøc c«ng t¸c qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ®¶m b¶o nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc ®ång thêi duy tr× sù c«ng b»ng trong x· héi, nªn viÖc b¸m s¸t ®Þa bµn th­êng xuyªn cña c¸n bé qu¶n lý ®­îc chi côc thuÕ Hoµn KiÕm lu«n ®Ò cao, môc ®Ých n¾m s¸t t×nh h×nh, kh¶ n¨ng ho¹t ®éng, ph¸t hiÖn nh÷ng hé míi ra kinh doanh, kÞp thêi h­íng dÉn ®èi t­îng kª khai, ®¨ng kÝ thuÕ vµ ®­a vµo diÖn qu¶n lý. §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng gi¶m, mÊt ®èi t­îng nép thuÕ do xin nghØ kinh doanh, chi côc ®· t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra hé xin nghØ, gi¶i thÓ b»ng c¸ch thùc hiÖn chÆt chÏ quy tr×nh ®èi víi hé nghØ nh­: ph¶i cã ®¬n xin nghØ ®· ®­îc héi ®ång t­ vÊn thuÕ x¸c nhËn, danh s¸ch hé nghØ ®­îc kiÓm tra th­êng xuyªn, l·nh ®¹o chi côc ra quyÕt ®Þnh miÔn, gi¶m thuÕ hé kinh doanh míi ®­îc miÔn gi¶m thuÕ. Víi nh÷ng tr­êng hîp ®· xin nghØ nh­ng vÉn kinh doanh ®· ®­îc xö lý thÝch ®¸ng theo quy ®Þnh cña LuËt. Cô thÓ: N¨m 1998, cã 182 tr­êng hîp vi ph¹m chÕ ®é xin nghØ ®· bÞ xö lý. N¨m 1999, cã 167 tr­êng hîp vi ph¹m chÕ ®é xin nghØ ®· bÞ xö lý. N¨m 2000, cã 83 tr­êng hîp vi ph¹m bÞ xö lý. Qua sè liÖu trªn cho thÊy kÕt qu¶ cña viÖc t¨ng c­êng biÖn ph¸p qu¶n lý chÆt chÏ ®· h¹n chÕ ®­îc t×nh tr¹ng gi¶m ®èi t­îng nép thuÕ. Tuy vËy, c«ng t¸c qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ cña chi côc Hoµn KiÕm vÉn cßn nh÷ng hiÖn t­îng bá sãt hé b¸o nghØ thuÕ nh­ng vÉn kinh doanh, lµ do mét sè nguyªn nh©n sau: Nguyªn nh©n chñ quan: Trong c«ng t¸c qu¶n lý cßn cã nh÷ng c¸n bé ch­a nhËn thøc ®óng tr¸ch nhiÖm cña m×nh, thiÕu s©u s¸t ®Þa bµn, kh«ng ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng diÔn biÕn ph¸t sinh trong ph¹m vi ®Þa bµn qu¶n lý. §éi thuÕ, c¸n bé qu¶n lý ch­a chñ ®éng víi c¸c c¬ quan liªn quan ®Ó t¨ng c­êng sù hç trî, thiÕu søc thuyÕt phôc vµ ch­a c­¬ng quyÕt trong viÖc xö lý sai ph¹m, c¸ biÖt cßn cã nh÷ng c¸n bé “hîp ph¸p ho¸” cho viÖc vi ph¹m cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ. Do lùc l­îng c¸n bé qu¶n lý cßn qu¸ máng trong khi ph¶i qu¶n lý sè l­îng ®èi t­îng nép thuÕ qu¸ lín, ho¹t ®éng cña c¸n bé thuÕ th­êng ph¶i lµm viÖc ®¬n lÎ, ph©n t¸n ®· g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c qu¶n lý. Nguyªn nh©n kh¸ch quan: Do ý thøc cña c¸c ®èi t­îng kinh doanh ch­a tù gi¸c thùc hiÖn c¸c yªu cÇu cña ph¸p luËt, thËm chÝ cè t×nh lÈn tr¸nh sù kiÓm tra. Sè l­îng ®èi t­îng cã qui m« nhá rÊt lín, ho¹t ®éng kh«ng æn ®Þnh, kh«ng th­êng xuyªn, lu«n biÕn ®éng. C«ng t¸c cÊp ph¸t ®¨ng ký kinh doanh ch­a ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶, ch­a triÖt ®Ó xö lý nghiªm minh c¸c ®èi t­îng kinh doanh kh«ng ®¨ng ký. 2. Qu¶n lý doanh thu tÝnh thuÕ: Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, sè hé c¸ thÓ kh«ng chØ biÕn ®éng vÒ sè l­îng mµ cßn biÕn ®éng c¶ vÒ qui m« kinh doanh. Qua ph©n tÝch vÒ t×nh h×nh qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ, ta thÊy chi côc thuÕ Hoµn KiÕm ®· cã nh÷ng cè g¾ng trong viÖc chèng thÊt thu vÒ ®èi t­îng nép thuÕ, song còng cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó hoµn thiÖn kh©u nµy, h¹n chÕ tèi ®a viÖc thÊt thu vÒ hé bëi v× nã lµ tiÒn ®Ò, lµ ®iÒu kiÖn cho viÖc qu¶n lý c¸c b­íc tiÕp theo trong c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ. §Ó hiÓu biÕt hÕt t×nh h×nh qu¶n lý thu thuÕ GTGT cña chi côc thuÕ quËn Hoµn KiÕm, ta h·y xem xÐt nh©n tè thø hai cña c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ ®ã lµ doanh thu tÝnh thuÕ . C«ng t¸c qu¶n lý doanh thu tÝnh thuÕ t¹i chi côc thuÕ Hoµn KiÕm ®­îc tiÕn hµnh theo hai c¸ch: Ph©n lo¹i theo ngµnh nghÒ kinh doanh. Ph©n lo¹i theo ph­¬ng ph¸p thu thuÕ. 2.1 Ph©n lo¹i theo ngµnh nghÒ kinh doanh: Ph©n lo¹i c¨n cø theo ngµnh nghÒ kinh doanh sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¬ quan thuÕ dÔ so s¸nh t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong cïng ngµnh nghÒ, ®ång thêi cã thÓ thÊy ®­îc møc ®é biÕn ®éng cña tõng ngµnh nghÒ qua tõng giai ®o¹n, gióp cho chi côc thuÕ chñ ®éng chØ ®¹o qu¶n lý tèt h¬n. Ta cã thÓ tham kh¶o møc ®é biÕn ®éng qua biÓu sau: BiÓu 3: T×nh h×nh qu¶n lý thuÕ theo ngµnh nghÒ kinh doanh. ( §¬n vÞ: ngh×n ®ång) Ngµnh N¨m 1999 N¨m 2000 So s¸nh n¨m 2000 víi 1999 Doanh thu % doanh thu so víi tæng doanh thu Doanh thu % doanh thu so víi tæng doanh thu Sè tuyÖt ®èi Sè t­¬ng ®èi Thñ c«ng nghiÖp 8.482.786 0,93% 7.896.423 0,75 % -586.363 93,08% Th­¬ng nghiÖp 859.984.872 93,8% 985.738.856 94% +125.753.984 114,6% ¡n uèng 25.807.144 2,8% 27.890.199 2,66% +2.083.055 108% DÞch vô 22.211.780 2,4% 26.332.154 2,51% +4.120.374 118,5% Céng 916.486.582 1.047.857.632 +131.371.050 114,33% Møc ®é biÕn ®éng doanh thu gi÷a c¸c ngµnh nh­ sau: N¨m 2000 so víi n¨m 1999 doanh thu t¨ng 131.371.050 ngh×n ®ång,t­¬ng øng víi 114,33 % chñ yÕu ë c¸c ngµnh: + Ngµnh th­¬ng nghiÖp t¨ng: 125.753.984 ngh×n ®ång. + Ngµnh ¨n uèng t¨ng : 2.083.055 ngh×n ®ång. + Ngµnh dÞch vô t¨ng : 4.120.374 ngh×n ®ång. Doanh thu cña c¸c ngµnh t¨ng lªn lµ do: Sang n¨m 2000 chi côc ®· t¨ng c­êng viÖc rµ so¸t l¹i doanh thu ®èi víi c¸c ®èi t­îng kinh doanh trong toµn quËn ®Ó ®­a vµo tÝnh thuÕ s¸t víi thùc tÕ h¬n. Riªng doanh thu cña ngµnh thñ c«ng nghiÖp n¨m 2000 gi¶m so víi n¨m 1999 lµ 586.363 ngh×n ®ång t­¬ng øng víi 93,08 % lµ do hµng ngo¹i nhËp trµn vµo thÞ tr­êng ViÖt Nam nhiÒu cïng víi sù ph¸t triÓn cña nhiÒu doanh nghiÖp võa vµ nhá víi d©y truyÒn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cho n¨ng suÊt cao, t¹o ra s¶n phÈm hµng lo¹t, mÉu m· ®Ñp, gi¸ thµnh h¹ nªn cã søc c¹nh tranh h¬n so víi hµng ho¸ ®­îc s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p thñ c«ng. V× vËy, ng­êi tiªu dïng th­êng h­íng vÒ hµng ngo¹i nhËp nªn hµng thñ c«ng nghiÖp chËm tiªu thô dÉn tíi viÖc hµng ho¸ bÞ tån ®äng vµ mét sè c¬ së s¶n xuÊt xin t¹m nghØ kinh doanh lµm cho doanh thu n¨m 2000 cña ngµnh nµy gi¶m.( Trõ mét sè mÆt hµng ®Æc biÖt nh­ thñ c«ng mü nghÖ). Còng tõ nh÷ng sè liÖu nµy cho ta thÊy tû lÖ doanh thu t¨ng m¹nh ë ngµnh du lÞch lµ 18,5 % vµ ngµnh th­¬ng nghiÖp lµ 14,6 %. Ngµnh th­¬ng nghiÖp cã doanh thu chiÕm tû träng 94 % so víi tæng doanh thu cña tÊt c¶ c¸c ngµnh trong quËn, chøng tá thÕ m¹nh vÒ kinh tÕ cña quËn Hoµn KiÕm lµ bu«n b¸n, tõ ®ã viÖc ph©n lo¹i theo ngµnh nghÒ kinh doanh sÏ gióp cho chi côc n¾m ®­îc t×nh h×nh biÕn ®éng cña thÞ tr­êng ®Ó cã biÖn ph¸p chØ ®¹o tËp trung vµ lµm c¬ së cho viÖc lËp, giao kÕ ho¹ch thu cña tõng khu vùc, tõng thêi ®iÓm ®­îc s¸t víi thùc tÕ cña tõng ®éi qu¶n lý. 2.2 Ph©n lo¹i theo ph­¬ng ph¸p thu thuÕ theo doanh thu: §Æc ®iÓm cña hé kinh doanh c¸ thÓ cã nhiÒu lo¹i h×nh kh¸c nhau, møc ®é vµ tÝnh chÊt kinh doanh còng kh¸c nhau. PhÇn lín hé c¸ thÓ ch­a më sæ s¸ch kÕ to¸n theo qui ®Þnh hoÆc më kh«ng ®Çy ®ñ, thiÕu chÝnh x¸c, thiÕu ®é tin cËy lµm c¨n cø tÝnh thuÕ. §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm ®ã, hiÖn nay chi côc ®ang ¸p dông 2 ph­¬ng ph¸p chñ yÕu ®Ó qu¶n lý thuÕ: Ph­¬ng ph¸p kª khai doanh thu. Ph­¬ng ph¸p kho¸n doanh thu. §Ó thÊy râ t×nh h×nh qu¶n lý theo ph­¬ng ph¸p kho¸n doanh thu 12 th¸ng n¨m 1999 vµ n¨m 2000 cña chi côc, ta xem xÐt nh÷ng vÊn ®Ò sau: * Ph­¬ng ph¸p kho¸n doanh thu: Nh÷ng hé ¸p dông ph­¬ng ph¸p kho¸n doanh thu lµ nh÷ng hé kinh doanh nhá, ch­a thùc hiÖn viÖc chÊp hµnh ghi chÐp sæ s¸ch kÕ to¸n, sö dông ho¸ ®¬n chøng tõ ®­îc th× c¬ quan thuÕ kho¸n møc doanh thu lµm c¨n cø tÝnh thuÕ ph¶i nép tõng th¸ng. Nh÷ng hé doanh thu nhá lµ nh÷ng hé cã møc doanh thu b×nh qu©n th¸ng nh­ sau: Ngµnh s¶n xuÊt, x©y dùng, th­¬ng nghiÖp cã doanh thu < 8 triÖu ®ång. Ngµnh vËn t¶i, kinh doanh ¨n uèng cã doanh thu < 6 triÖu ®ång. Ngµnh dÞch vô cã doanh thu < 4 triÖu ®ång. Møc doanh thu kho¸n ®­îc thùc hiÖn theo tr×nh tù sau: Hé kinh doanh tù kª khai møc doanh thu b×nh qu©n th¸ng cña m×nh. C¸n bé thuÕ c¨n cø kª khai cña hé kinh doanh kÕt hîp víi ®iÒu tra doanh sè träng ®iÓm cña tõng ngµnh hµng, tõng ®Þa bµn. X©y dùng khung doanh thu Ên ®Þnh cho tõng ngµnh hµng trªn c¬ së d÷ liÖu ®iÒu tra. Møc doanh thu Ên ®Þnh ®­îc th«ng qua héi ®ång t­ vÊn thuÕ ph­êng chî tham gia ý kiÕn cho tõng hé. C«ng khai niªm yÕt doanh thu dù kiÕn cña tõng hé, nÕu kh«ng cã ý kiÕn th¾c m¾c cña hé kinh doanh th× møc doanh thu nµy ®­îc l·nh ®¹o chi côc duyÖt vµ lµm c¨n cø tÝnh thuÕ æn ®Þnh trong 6 th¸ng hoÆc mét n¨m. ViÖc qu¶n lý doanh thu ®èi víi ph­¬ng ph¸p kho¸n lµ rÊt phøc t¹p, ®Ó cã ®­îc møc doanh thu kho¸n hîp lý cho tõng hé ph¶i thùc hiÖn qua nhiÒu b­íc, nhiÒu bé phËn cïng tham gia xem xÐt. Nh­ng nÕu thùc hiÖn tèt, sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ cho viÖc qu¶n lý doanh thu, ®ång thêi t¹o ®­îc t©m lý æn ®Þnh cho c¸c ®èi t­îng nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p nµy. Ta h·y xem xÐt kÕt qu¶ qu¶n lý doanh thu hé kho¸n cña chi côc thuÕ quËn Hoµn KiÕm qua biÓu sau: BiÓu 4: T×nh h×nh qu¶n lý hé kho¸n doanh thu. ( §¬n vÞ: ngh×n ®ång) DiÔn gi¶i N¨m 1999 N¨m 2000 % so s¸nh gi÷a 2000 víi 1999 Sè hé 5.520 5.304 96,08% Doanh thu 38.798.266 43.814.113 112,9% ThuÕ GTGT 464.506 517.336 111,3% BiÓu trªn cho ta thÊy mÆc dï sè l­îng hé nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p kho¸n doanh thu n¨m 2000 chØ b»ng 96,08% n¨m 1999 t­¬ng ®­¬ng gi¶m 216 hé, nh­ng doanh thu n¨m 2000 l¹i t¨ng so víi n¨m1999 lµ12,9% víi sè t¨ng tuyÖt ®èi lµ 5.015.847 ngh×n ®ång lµ do: Sang n¨m 2000, trong qu¸ tr×nh ®iÒu tra x¸c minh doanh thu, chi côc ®· chuyÓn mét sè hé cã doanh thu lín sang thu theo ph­¬ng ph¸p kª khai.Do ®ã sè hé thu kho¸n cña n¨m 2000 gi¶m. VÒ doanh thu, n¨m 2000, chi côc ®· thùc hiÖn c«ng t¸c æn ®Þnh l¹i møc doanh thu cho c¸c hé kho¸n tr­íc khi quyÕt ®Þnh møc doanh thu æn ®Þnh. Chi côc ®· thùc hiÖn chÆt chÏ qui tr×nh nh­: ®iÒu tra doanh thu ®iÓn h×nh cña tõng ngµnh hµng, tham kh¶o ý kiÕn héi ®ång t­ vÊn thuÕ c¸c ph­êng, chî, c«ng khai møc doanh thu cña tõng hé nªn ®· ®­a ®­îc møc doanh thu cña hé kho¸n n¨m 2000 t¨ng lªn ®¸ng kÓ vµ s¸t víi thùc tÕ kinh doanh h¬n. * Ph­¬ng ph¸p kª khai doanh thu: Nh÷ng hé ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy lµ nh÷ng hé s¶n xuÊt kinh doanh lín vµ nhá nh­ng doanh thu b×nh qu©n th¸ng cao h¬n hé kho¸n vµ thùc hiÖn tèt chÕ ®é sæ s¸ch kÕ to¸n, ho¸ ®¬n, chøng tõ. Tr­ßng hîp mét sè hé s¶n xuÊt kinh doanh nhá nh­ng thùc hiÖn tèt chÕ ®é sæ s¸ch kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ còng ®­îc tÝnh theo ph­¬ng ph¸p kª khai. ViÖc tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p nµy cã c¨n cø chÝnh x¸c h¬n, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¬ së kinh doanh tù kiÓm tra, tù kª khai, tù nép thuÕ, nªn viÖc x¸c ®Þnh doanh sè t­¬ng ®èi s¸t víi thùc tÕ ph¸t sinh. Tõ ®ã t¹o ®­îc c¬ së ph¸p lý vµ t©m lý cho ®¬n vÞ kinh doanh kh«ng ph¶i hiÖp th­¬ng tho¶ thuËn vÒ møc doanh thu, møc thuÕ víi c¬ quan thuÕ. BiÓu 5: T×nh h×nh qu¶n lý hé kª khai doanh thu. ( §¬n vÞ: ngh×n ®ång). DiÔn gi¶i N¨m 1999 N¨m 2000 % so s¸nh n¨m 2000 víi 1999 Sè hé 4.904 5.304 108,1% Doanh thu 190.021.755 264.716.824 139,3% ThuÕ GTGT 2.240.050 2.420.544 108% NhËn xÐt: Doanh thu n¨m 2000 t¨ng 39,3% t­¬ng ®­¬ng víi 74.695.087 ngh×n ®ång trong khi sè hé chØ t¨ng 8,1% lµ do chi côc thuÕ Hoµn KiÕm ®· thùc hiÖn tèt nh÷ng vÊn ®Ò sau: VËn dông tèt c¸c c«ng t¸c tuyªn truyÒn vËn ®éng ®èi t­îng nép thuÕ hiÓu vµ thùc hiÖn chÕ ®é sæ s¸ch kÕ to¸n, sö dông ho¸ ®¬n chøng tõ khi mua b¸n hµng ho¸. T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc kª khai nép thuÕ cña ®èi t­îng nép thuÕ vµ xö lý nghiªm c¸c tr­êng hîp vi ph¹m kª khai kh«ng ®óng thùc tÕ doanh sè ph¸t sinh. Sang n¨m 2000, trong khi ®iÒu tra doanh sè ®iÓn h×nh cho nh÷ng hé kho¸n ®· ®­a mét sè hé cã doanh sè lín tr­íc ®©y ®ang thu kho¸n nay chuyÓn sang thu theo kª khai ®Ó thùc hiÖn c«ng b»ng møc ®ãng gãp. Tuy nhiªn, ®©y míi lµ kÕt qu¶ b­íc ®Çu khi thùc hiÖn luËt thuÕ míi cña chi côc. Trong thùc tÕ, vÉn cßn nh÷ng hé cè t×nh kª khai doanh thu thÊp h¬n thùc tÕ kinh doanh. ViÖc cè t×nh kª khai kh«ng chÝnh x¸c th­êng ®­îc biÓu hiÖn ë nh÷ng nguyªn nh©n sau: §èi t­îng mua hµng cña c¸c hé c¸ thÓ chñ yÕu lµ ng­êi tiªu dïng do ®ã, viÖc ®ßi ho¸ ®¬n ch­a trë thµnh thãi quen vµ ch­a thùc sù cÇn thiÕt ®èi víi ng­êi mua hµng. ViÖc ghi chÐp ho¸ ®¬n kh«ng ®óng qui ®Þnh cña ®èi t­îng kinh doanh cßn nhiÒu, trong khi ®èi chiÕu gi÷a liªn 1 vµ liªn 2 lµ rÊt khã kh¨n ®èi víi c¸n bé qu¶n lý thuÕ. Mét sè hé s¶n xuÊt kinh doanh ho¹t ®éng d­íi h×nh thøc “ m«i giíi” hay “ giao tay ba” do hµng ho¸ mua cña c¬ së nµy song l¹i vËn chuyÓn giao ngay cho c¬ së kh¸c, c¸n bé thuÕ rÊt khã ph¸t hiÖn doanh thu Èn lËu. ViÖc qu¶n lý ho¸ ®¬n cña c¬ quan thuÕ cßn láng lÎo, t¹o kÏ hë cho c¸c ®èi t­îng kinh doanh, cã tr­êng hîp khai b¸o mÊt ho¸ ®¬n gi¶ ®Ó qua hiÖn t­îng mÊt ho¸ ®¬n nµy, c¬ së giÊu ®­îc doanh sè, nhÊt lµ nh÷ng tê cã doanh s« lín. Tõ nh÷ng hiÖn t­îng trªn ®· g©y ¶nh h­ëng kh«ng Ýt ®Õn viÖc qu¶n lý doanh thu cña chi côc thuÕ Hoµn KiÕm. §Ó chøng minh ®­îc ®iÒu nµy, ta xem xÐt kÕt qu¶ kiÓm tra doanh thu ®iÓn h×nh cña mét sè hé sau: BiÓu 6: B¶ng sè liÖu do c¬ quan thuÕ ®iÒu tra. ( §¬n vÞ: ngh×n ®ång) Tªn hé kinh doanh Ngµnh nghÒ Doanh sè kª khai Doanh sè ®iÒu tra % doanh sè chªnh lÖch §Æng ThÞ Lan Vµng b¹c 101.300.000 123.000.000 21,7% TrÇn Anh TuÊn VËt liÖu x©y dùng 11.500.000 14.000.000 25% Lª ThÞ Sang Bón ngan 9.000.000 11.000.000 20% NguyÔn BÝch Loan Géi ®Çu 4.000.000 5.000.000 10% Céng 125.800.000 153.000.000 27,2% Ta thÊy: doanh sè ®iÒu tra so víi doanh sè kª khai t¨ng 27,2% nh­ vËy t×nh h×nh thÊt thu trªn toµn quËn cßn nhiÒu. V× vËy, chi côc cÇn duy tr× th­êng xuyªn c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc kª khai nép thuÕ cña ®èi t­îng nép thuÕ vµ xö lý nghiªm minh c¸c tr­êng hîp vi ph¹m kª khai kh«ng ®óng thùc tÕ doanh sè ph¸t sinh ®Ó h¹n chÕ t×nh tr¹ng thÊt thu vµ ®¶m b¶o nguån thu cho ng©n s¸ch. 3. Qu¶n lý thu nép tiÒn thuÕ vµ nî ®äng: Sau khi ®· lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ, doanh thu tÝnh thuÕ th× c«ng t¸c qu¶n lý thu nép cã ý nghi· quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ cña tÊt c¶ c¸c c«ng t¸c trªn, v× nã thÓ hiÖn sè thùc nép vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc tõ ®ã kh¼ng ®Þnh hiÖu qu¶ c«ng t¸c cña chi côc thuÕ Hoµn KiÕm cao hay thÊp. §Ó qu¶n lý thu nép tiÒn thuÕ ®­îc tèt, chi côc thuÕ Hoµn KiÕm ®· tæ chøc c«ng t¸c lËp bé thuÕ hµng th¸ng, nhiÖm vô do tæ kÕ ho¹ch nghiÖp vô cña chi côc thùc hiÖn.NhiÖm vô cña bé phËn lËp bé thuÕ lµ tiÕp nhËn tê khai nép thuÕ cña c¸c c¬ së nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p kª khai vµ danh s¸ch Ên ®Þnh doanh thu tÝnh thuÕ ®èi víi nh÷ng hé nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p kho¸n tõ c¸c ®éi qu¶n lý chuyÓn vÒ sau ®ã kiÓm tra l¹i c¸c phÇn ®· ghi trong tê khai xem c¸c hé ®· ghi ®óng, ®ñ ch­a, nÕu ®· ®óng, ®­îc chuyÓn vµo bé ®Ó ph¸t hµnh th«ng b¸o thuÕ. C¨n cø vµo sæ bé thuÕ ®· ®­îc l·nh ®¹o chi côc duyÖt, bé phËn kÕ ho¹ch nghiÖp vô ph¸t hµnh th«ng b¸o thuÕ, th«ng b¸o thuÕ ®­îc chuyÓn ®Õn c¸c hé tr­íc ngµy 15 hµng th¸ng, c¸c ®éi thuÕ chÞu tr¸ch nhiÖm ®«n ®èc c¸c ®èi t­îng nép thuÕ ®óng thêi gian vµ sè thuÕ ®· ghi trªn th«ng b¸o vµo kho b¹c Nhµ n­íc quËn Hoµn KiÕm. BiÓu 7: KÕt qu¶ qu¶n lý thu thuÕGTGT hé c¸ thÓ n¨m 1999 vµ n¨m 2000 ( §¬n vÞ: ngh×n ®ång) DiÔn gi¶i N¨m 1999 N¨m 2000 Ghi thu 35.289.488 39.090.666 Thùc thu 32.117.434 35.288.252 Thu nî 2.288.092 3.604.680 Nî 883.962 197.734 % Nî so víi ghi thu 2,5% 0,51% Dùa vµo kÕt qu¶ thu thÓ hiÖn ë sè liÖu trªn ta thÊy t×nh h×nh thu nép thuÕ qua 2 n¨m 1999 vµ 2000 cña chi côc thuÕ Hoµn KiÕm ®Òu cã sè nî ®äng.Tû lÖ % so s¸nh n¨m 2000 víi n¨m 1999 lµ 22% nguyªn nh©n lµ do: C¸n bé qu¶n lý ch­a ®«n ®èc triÖt ®Ó c¸c ®èi t­îng nép thuÕ vµo Ng©n s¸ch kÞp thêi, ch­a nghiªm kh¾c xö lý c¸c tr­êng hîp cè t×nh nép chËm thuÕ. Sè thuÕ nî chñ yÕu r¬i vµo nh÷ng hé bu«n b¸n nhá, khã thu vµ nh÷ng hé cã nî nh­ng ®· nghØ h¼n, kh«ng cã kh¶ n¨ng ®ßi. ViÖc qu¶n lý thu nép thuÕ hiÖn nay vÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n lµ do ph¸p luËt thuÕ cña chóng ta ch­a ®­îc mäi ®èi t­îng nh×n nhËn, chÊp hµnh nghiªm chØnh, nhiÒu tr­êng hîp vi ph¹m kh«ng ®­îc xö lý thÝch ®¸ng, ch­a cã sù phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c ngµnh, c¸c cÊp liªn quan. MÆc dï cßn nhiÒu nguyªn nh©n chñ quan, kh¸ch quan ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ thu cña chi côc nh­ng chóng ta ph¶i thõa nhËn sù cè g¾ng cña chi côc trong thêi gian qua. Tuy vÉn cßn nî ®äng nh­ng qua sè liÖu ë biÓu trªn ta thÊy tû lÖ nî cña n¨m 1999 lµ 2,5% t­¬ng ®­¬ng 883.962 ngh×n ®ång nh­ng sang n¨m 2000 ®· gi¶m xuèng 0,51% t­¬ng ®­¬ng 197.734 ngh×n ®ång. §©y lµ viÖc lµm ®¸ng biÓu d­¬ng cña chi côc. C«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra: §©y lµ mét biÖn ph¸p nghiÖp vô quan träng, th­êng xuyªn, nh»m ®­a viÖc chÊp hµnh luËt ph¸p trong kinh doanh cña c¸c ®èi t­îng kinh doanh thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ vµo nÒ nÕp, ®­a c«ng t¸c qu¶n lý thu nép thuÕ theo ®óng chÝnh s¸ch vµ ng¨n chÆn kÞp thêi c¸c hiÖn t­îng vi ph¹m chÕ ®é thu nép thuÕ cña c¸n bé thuÕ. §ång thêi th«ng qua c«ng t¸c kiÓm tra chi côc ph¸t hiÖn ®­îc c¸c hé cã møc doanh thu, thuÕ ch­a hîp lý vµ ®iÒu chØnh thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi trong nghÜa vô nép Ng©n s¸ch. Trong thêi gian qua, c«ng t¸c kiÓm tra cña chi côc thuÕ Hoµn KiÕm ®· thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶, lµm t¨ng thu cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc nh­ng míi chØ ë nh÷ng viÖc kiÓm tra hé nghØ kinh doanh, ph¸t hiÖn hé míi ra kinh doanh vµ gi¶i quyÕt mét sè ®¬n th­ khiÕu n¹i thuéc thÈm quyÒn. Bªn c¹nh nh÷ng viÖc ®· lµm ®­îc, c«ng t¸c thanh tra kiÓm tra cña chi côc thuÕ Hoµn KiÕm cßn mét sè vÊn ®Ò ®¸ng nãi nh­: ViÖc kiÓm tra t×nh h×nh chÊp hµnh nép thuÕ cña ®èi t­îng nép thuÕ, thùc hiÖn quy tr×nh qu¶n lý cña c¸n bé thuÕ ch­a th­êng xuyªn. Hµng th¸ng, quý ch­a cã kÕ ho¹ch cô thÓ, néi dung sù viÖc ch­a b¸o c¸o kÞp thêi cho l·nh ®¹o ®Ó cã biÖn ph¸p kh¾c phôc, xö lý. §èi víi nh÷ng hé nî ®äng thuÕ kh«ng chÊp hµnh chÝnh s¸ch chÕ ®é Nhµ n­íc, ch­a cã sù kÕt hîp, hç trî, xö lý triÖt ®Ó. Song song víi c«ng t¸c qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ, qu¶n lý doanh sè th× c«ng t¸c kiÓm tra thu thuÕ lµ mét viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt trong qu¶n lý thu, bëi v× nÕu chØ thùc hiÖn mµ kh«ng cã kiÓm tra sÏ dÔ dÉn ®Õn sai ph¹m vµ kh«ng cã hiÖu qu¶, cÇn chó träng t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra vµ kiÓm tra ph¶i cã kÕ ho¹ch, néi dung cô thÓ th× sÏ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao h¬n. Nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n khi thùc hiÖn LuËt thuÕ GTGT: ThuËn lîi: ThuÕ GTGT lµ lo¹i thuÕ tÝnh trªn phÇn gi¸ trÞ t¨ng thªm nªn tr¸nh ®­îc thuÕ ®¸nh chång lªn thuÕ, khuyÕn khÝch ®­îc c¸c ®èi t­îng kinh doanh më sæ s¸ch kÕ to¸n vµ sö dông ho¸ ®¬n chøng tõ, thu thuÕ ë kh©u sau cã thÓ kiÓm tra ®­îc nép thuÕ ë kh©u tr­íc. LuËt thuÕ míi cho phÐp æn ®Þnh møc thuÕ tõ 6 th¸ng ®Õn 1 n¨m ®èi víi nh÷ng hé nép theo ph­¬ng ph¸p kho¸n, t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi kinh doanh biÕt ®­îc møc thuÕ ®ãng gãp cña m×nh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh t¹o ®­îc t©m lý yªn t©m, chñ ®éng kinh doanh, ®ång thêi gióp cho c¬ quan thuÕ cã ®iÒu kiÖn tËp trung qu¶n lý s©u s¸t c¸c ®èi t­îng kinh doanh lín nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p kª khai. §èi t­îng qu¶n lý cña chi côc thuÕ Hoµn KiÕm chñ yÕu lµ c¸c hé c¸ thÓ do vËy møc thuÕ suÊt thu nhËp doanh nghiÖp hÇu hÕt lµ 32% vµ 25%, thuÕ GTGT cã Ýt møc thuÕ suÊt ®· gióp cho mäi ®èi t­îng dÔ hiÓu, dÔ tÝnh to¸n, c¸n bé thuÕ vµ c¬ quan chøc n¨ng dÔ kiÓm tra. LuËt thuÕ míi cã nhiÒu ®iÓm thuËn lîi, phï hîp víi t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ hiÖn nay nªn ®­îc sù ®ång t×nh ñng hé cña c¸c tÇng líp trong x· héi. Khã kh¨n: C¸c hé kinh doanh c¸ thÓ hÇu hÕt ch­a nhËn biÕt ®óng møc vµ ch­a chÊp hµnh nghiªm chØnh chÕ ®é sæ s¸ch, ho¸ ®¬n. Lo¹i h×nh nµy chñ yÕu thu theo ph­¬ng ph¸p kho¸n, c¨n cø tÝnh thuÕ rÊt khã chÝnh x¸c dÉn ®Õn thÊt thu cßn nhiÒu. Tr×nh ®é n¨ng lùc cña c¸n bé thuÕ cßn h¹n chÕ ý thøc tr¸ch nhiÖm c¸n bé ch­a cao trong khi LuËt thuÕ GTGT ®ßi hái tr×nh ®é qu¶n lý cña c¸n bé ph¶i cao h¬n, ®Þa bµn qu¶n lý réng, sè ®èi t­îng kinh doanh ®«ng v× vËy c¸n bé thuÕ kh«ng bao qu¸t hÕt ®­îc nguån thu, thËm chÝ cã hiÖn t­îng th«ng ®ång víi ®èi t­îng kinh doanh lµm mÊt sè thu, mÊt hé. HÖ thèng v¨n b¶n h­íng dÉn, söa ®æi, bæ sung cña Nhµ n­íc vµ c¸c ngµnh chøc n¨ng qu¸ nhiÒu, chång chÐo, kh«ng kÞp thêi lµm cho viÖc thùc hiÖn cña c¸n bé thuÕ gÆp nhiÒu khã kh¨n, dÔ nhÇm lÉn. Thu thuª kh©u l­u th«ng ch­a hîp lý ë chç: ®Æc ®iÓm cña thuÕ GTGT lµ thu vµo phÇn gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸ nh­ng ë lo¹i h×nh kinh doanh bu«n chuyÕn l¹i ph¶i nép thuÕ tr­íc khi vËn chuyÓn hµng ®i, nh­ vËy, ®èi t­îng kinh doanh ph¶i nép thuÕ khi ch­a ph¸t sinh GTGT, kh«ng ®óng víi ®Æc ®iÓm cña thuÕ GTGT. §èi víi nh÷ng hé cã nhu cÇu nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, ®ñ ®iÒu kiÖn th× ®­îc chi côc thuÕ chÊp nhËn. Nh­ng theo LuËt thuÕ GTGT, chØ ®­îc khÊu trõ sè thuÕ ®èi víi nh÷ng hµng ho¸ mua vµo tõ khi ®­îc chÊp nhËn nép theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ vµ ph¶i lµ ho¸ ®¬n GTGT cßn nh÷ng hµng ho¸ mua tõ tr­íc khi ®­îc chÊp nhËn thu theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ th× sÏ kh«ng ®­îc khÊu trõ khi b¸n ra, v× vËy, c¸c hé ph¶i nép thuÕ GTGT sè hµng ho¸ nµy víi thuÕ suÊt 5%, 10% hoÆc 20%( tuú theo tõng mÆt hµng) trªn sè doanh thu b¸n hµng ho¸ ®ã, dÉn ®Õn sè thuÕ ph¶i nép rÊt cao lµ kh«ng phï hîp. Ch­¬ng tr×nh qu¶n lý thuÕ GTGT trªn m¸y tÝnh cßn nhiÒu vÊn ®Ò ch­a phï hîp víi diÔn biÕn thùc tÕ nh­: + C¸ch tÝnh ph¹t nép chËm phøc t¹p. + Sè thuÕ nî ®­îc b¸o theo ph­¬ng ph¸p luü tiÕn, víi nh÷ng hé nî nhiÒu th¸ng sÏ khã x¸c ®Þnh ®­îc sè thuÕ nî cña nh÷ng th¸ng nµo. + Lùc l­îng c¸n bé sö dông m¸y tÝnh ch­a ®­îc ®µo t¹o c¬ b¶n, thiÕu ®ång bé. + Ch­¬ng tr×nh cßn nhiÒu lçi kü thuËt, g©y khã kh¨n kh«ng Ýt cho c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ trªn m¸y tÝnh cña chi côc. ViÖc ¸p dông LuËt thuÕ míi trªn ®Þa bµn quËn Hoµn KiÕm ®· n¶y sinh nh÷ng khã kh¨n, v­íng m¾c kÓ trªn, vÊn ®Ò cÇn ®Æt ra lµ c¸c nhµ qu¶n lý thuÕ ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp trong viÖc qu¶n lý ®Ó sao cho LuËt thuÕ míi ph¸t sinh ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn, c¹nh tranh b×nh ®¼ng trong x· héi vµ lµm t¨ng nguån thu cho NSNN. phÇn iii - nh÷ng tån t¹i vµ mét sè biÖn ph¸p t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ gtgt ®èi víi hé kinh tÕ c¸ thÓ I. ViÖc thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT ®èi víi c¸c hé kinh tÕ c¸ thÓ cßn nh÷ng tån t¹i sau: ThÊt thu vÒ sè hé cßn lín. C«ng t¸c thu thuÕ vÉn cßn yÕu kÐm dÉn ®Õn nî ®äng. C¸c hé kinh doanh t×m c¸ch lÈn tr¸nh kh«ng muèn xuÊt ho¸ ®¬n ®Ó tÝnh thuÕ. Kh¸ch hµng ch­a cã thãi quen yªu cÇu ng­êi b¸n ph¶i xuÊt ho¸ ®¬n cho hä. Doanh thu tÝnh thuÕ ch­a chÝnh x¸c. Phèi hîp gi÷a c¸c bé phËn cña c¬ quan thuÕ ch­a chÆt chÏ. II. Mét sè kiÕn nghÞ cô thÓ: VÒ c«ng t¸c qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ: Qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ lµ kh©u quan träng ®Çu tiªn trong c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ. Sè thuÕ thu ®­îc phô thuéc lín vµo sè hé ®· ®­îc ®­a vµo diÖn qu¶n lý. Qua ph©n tÝch sè liÖu ë phÇn II ta thÊy r»ng c«ng t¸c qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ ë chi côc thuÕ Hoµn KiÕm vÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n nªn cã mét sè ®Ò xuÊt ®Ó kh¾c phôc nh­ sau: C¸n bé thuÕ ph¶i t¨ng c­êng gi¶i thÝch, tuyªn truyÒn ®Ó ®èi t­îng kinh doanh hiÓu râ tr¸ch nhiÖm trong viÖc kª khai, chÊp hµnh nép thuÕ. §Ó qu¶n lý ®­îc ®èi t­îng nép thuÕ ®ßi hái c¸n bé thuÕ ph¶i b¸m s¸t ®Þa bµn ®Ó ®iÒu tra vµ n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh diÔn biÕn cña c¸c ®èi t­îng kinh doanh thuéc ph¹m vi qu¶n lý cña m×nh vµ ph¸t hiÖn nh÷ng hé míi ph¸t sinh, chñ ®éng kÕt hîp víi c¬ quan liªn quan nh»m t¨ng c­êng sù hç trî cho c«ng t¸c qu¶n lý cña m×nh. HiÖn nay, c¬ quan cÊp ph¸t ®¨ng ký kinh doanh vµ c¬ quan qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ ®éc lËp víi nhau nªn viÖc n¾m b¾t ®èi t­îng nép thuÕ ra kinh doanh kh«ng kÞp thêi. Mçi hé khi muèn ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ®­îc kinh doanh vµ ®ãng gãp ®óng qui ®Þnh cña ph¸p luËt ph¶i lµm thñ tôc khai b¸o víi hai c¬ quan. Nªn ch¨ng, giao viÖc cÊp ph¸t ®¨ng ký kinh doanh cho c¬ quan thuÕ ®Ó gi¶m bít thñ tôc phiÒn hµ cho ng­êi kinh doanh, ®ång thêi cÊp ®¨ng ký kinh doanh råi ®­a vµo diÖn qu¶n lý ngay, gióp cho c¬ quan thuÕ qu¶n lý ®èi t­îng kinh doanh kÞp thêi mçi khi cã hé míi ra kinh doanh. Trong c«ng t¸c qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ, ta cã thÓ chia lµm 2 lo¹i: Qu¶n lý ®èi víi nh÷ng hé ®· qu¶n lý ®­îc: §èi víi nh÷ng hé kinh doanh ®· ë trong diÖn qu¶n lý( ®· ®­îc theo dâi trªn bé cña chi côc). §èi víi nh÷ng hé nµy, nÕu xin t¹m nghØ kinh doanh th× chØ gi¶i quyÕt khi cã lý do chÝnh ®¸ng. Thñ tôc gi¶i quyÕt ph¶i theo ®óng qui tr×nh nh­: ph¶i cã ®¬n xin nghØ tr×nh bµy lý do, ®¬n ph¶i ®­îc th«ng qua héi ®ång t­ vÊn thuÕ ph­êng, chî x¸c nhËn, ph¶i cã quyÕt ®Þnh miÔn, gi¶m thuÕ cña c¬ quan thuÕ míi ®­îc chÊp nhËn kh«ng ph¶i nép thuÕ, trong thêi gian nghØ kinh doanh ph¶i ®­îc kiÓm tra liªn tôc vµ nÕu trong thêi gian nµy muèn tiÕp tôc kinh doanh, ph¶i khai b¸o víi c¬ quan thuÕ, nÕu kh«ng khai b¸o sÏ bÞ xö lý nh­ hµnh vi cè t×nh khai man, trèn thuÕ. §èi víi nh÷ng hé xin nghØ kinh doanh nhiÒu th¸ng, ngoµi viÖc ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ thñ tôc nh­ trªn, nªn t¹m thu gi÷ ®¨ng ký kinh doanh vµ ho¸ ®¬n b¸n hµng nh»m tr¸nh viÖc ho¹t ®éng ngÇm. 1.2 §èi víi nh÷ng hé ch­a qu¶n lý ®­îc: C¬ quan thuÕ, cô thÓ lµ ®éi thuÕ, c¸n bé thuÕ ph¶i tÝch cùc b¸m s¸t ®Þa bµn, kÕt hîp víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng, chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ®Ó ®iÒu tra x¸c ®Þnh râ sè hé kinh doanh kh«ng cã giÊy phÐp vµ ch­a ®¨ng ký nép thuÕ. Cô thÓ: §èi víi nh÷ng hé bu«n b¸n cè ®Þnh nÕu ch­a tiÕn hµnh ®¨ng ký kinh doanh, ®¨ng ký thuÕ th× c¸n bé thuÕ ph¶i cã tr¸ch nhiÖm nh¾c nhë, ®«n ®èc buéc c¸c hé nµy ®¨ng ký nép thuÕ ®Ó ®­a vµo bé qu¶n lý. §èi víi nh÷ng hé kinh doanh ngoµi vØa hÌ, kinh doanh kh«ng cã chç ngåi æn ®Þnh th× biÖn ph¸p tr­íc m¾t lµ lËp danh s¸ch ®­a vµo qu¶n lý trong bé phô, cÇn theo dâi th­êng xuyªn, cã thÓ thu thuÕ ®Þnh k× mét tuÇn mét lÇn hoÆc thu theo tõng ngµy ®Ó tr¸nh mÊt nguån thu dÇn dÇn ®­a vµo sæ bé chÝnh ®Ó qu¶n lý. §èi víi nh÷ng hé cè t×nh chèng ®èi hoÆc nh÷ng hé nóp bãng tËp thÓ ®Ó kinh doanh th× ngoµi nh÷ng biÖn ph¸p xö lý hµnh chÝnh th«ng th­êng, nÕu vi ph¹m nhiÒu lÇn, mÆc dï ®· ®­îc nh¾c nhë th× cã thÓ truy tè tr­íc ph¸p luËt. §èi víi tr­êng hîp qu¸ khã qu¶n lý do tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña tõng ngµnh nghÒ nh­: b¸n hµng ¨n s¸ng, tèi, hµng hoa, hµng thÞt th× nªn ¸p dông chÕ ®é thu gãp theo tõng ngµnh nghÒ kinh doanh hoÆc cã thÓ thu d­íi d¹ng lÖ phÝ. §èi víi nh÷ng hé ho¹t ®éng bu«n chuyÕn, do ®Æc ®iÓm cña lo¹i hé nµy bu«n b¸n theo tõng chuyÕn hµng, muèn qu¶n lý ®­îc ta cã thÓ thùc hiÖn nh­ sau: + Víi hé n»m trong ®Þa ph­¬ng qu¶n lý ( ph¹m vi quËn, huyÖn) cÇn t¨ng c­êng qu¶n lý b»ng c¸ch cÊp ®¨ng ký kinh doanh d­íi h×nh thøc kinh doanh th­¬ng m¹i, cÊp m· sè thuÕ, m«n bµi, yªu cÇu thùc hiÖn sæ s¸ch kÕ to¸n, sö dông ho¸ ®¬n khi b¸n hµng vµ ph¶i ®¨ng ký víi c¬ quan thuÕ mçi lÇn vËn chuyÓn hµng ®i, vÒ vµ hµng th¸ng kª khai nép thuÕ nh­ hé kinh doanh th­¬ng m¹i. + §èi víi nh÷ng ®èi t­îng kh«ng cã ®¨ng ký kinh doanh nh­ng vÉn cè t×nh ho¹t ®éng, cÇn t¨ng c­êng xö lý nÆng buéc ®èi t­îng ph¶i kª khai, xin cÊp ®¨ng ký vµ ®­a vµo diÖn qu¶n lý theo ®Þa ph­¬ng. Víi nh÷ng biÖn ph¸p nãi trªn, cã thÓ gióp cho c¬ quan thuÕ qu¶n lý ®­îc ®èi t­îng ho¹t ®éng kinh doanh theo lo¹i h×nh nµy, råi tuú theo tõng ®èi t­îng cô thÓ mµ ¸p dông ph­¬ng ph¸p thu khÊu trõ hay trùc tiÕp. Nh­ vËy míi phï hîp víi tÝnh chÊt cña LuËt thuÕ GTGT lµ thuÕ chØ thu vµo phÇn gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸. 2.Qu¶n lý vÒ c¨n cø tÝnh thuÕ: C¨n cø ®Ó tÝnh thuÕ lµ doanh thu vµ GTGT. Qu¶n lý tèt c¨n cø tÝnh thuÕ sÏ gãp phÇn ®¶m b¶o sè thu s¸t víi thùc tÕ, võa t¨ng thu cho NSNN, võa ®¶m b¶o c«ng b»ng gi÷a c¸c hé kinh doanh. Qua ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý c¨n cø tÝnh thuÕ ë chi côc thuÕ quËn Hoµn KiÕm, ta thÊy r»ng viÖc qu¶n lý c¨n cø tÝnh thuÕ cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ. Nh­ vËy, ®Ó cã c¨n cø tÝnh thuÕ chÝnh x¸c, ®¶m b¶o kÕ ho¹ch ®­îc giao, thùc hiÖn c«ng b»ng cho c¸c hé nép thuÕ, theo t«i cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông mét sè biÖn ph¸p riªng cho tõng lo¹i hé nh­ sau: §èi víi hé kinh doanh theo ph­¬ng ph¸p kho¸n: §èi víi hé kinh doanh theo ph­¬ng ph¸p nµy th× c¬ quan thuÕ ph¶i c¨n cø vµo t×nh h×nh kinh doanh cña tõng hé ®Ó x¸c ®Þnh møc doanh thu Ên ®Þnh.Nh­ vËy ®Ó ®¶m b¶o sè thu s¸t víi thùc tÕ cÇn ph¶i ¸p dông mét sè biÖn ph¸p sau: -Ph¶i n¾m ®­îc diÔn biÕn cña thÞ tr­êng vµ quy m« s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng hé,mÆt kh¸c c¨n cø vµo chØ tiªu kÕ ho¹ch cña Côc thuÕ giao cho.ViÖc ®iÒu tra doanh thu tÝnh thuÕ ph¶i tu©n thñ theo ®óng quy tr×nh,c¸n bé thùc hiÖn nhiÖm vô ph¶i v« t­,kh¸ch quan,cã tr¸ch nhiÖm. -C«ng khai vµ æn ®Þnh møc thuÕ ®èi víi c¸c hé kinh doanh lµ mét biÖn ph¸p rÊt cã hiÖu qu¶,nÕu thùc hiÖn nghiªm tóc.Tr­íc khi æn ®Þnh,møc thuÕ ®­îc ®­a ra cho c¸c tæ ngµnh hµng,tæ d©n phè ®Ò nghÞ møc thuÕ cña tõng hé mét c¸ch c«ng khai,d©n chñ.Cã sù tham gia cña tæ ngµnh hµng,tæ d©n phè,héi ®ång t­ vÊn thuÕ sÏ t¹o ®­îc sù ®ång t×nh ñng hé cña chÝnh quyÒn,nh©n d©n ®Þa ph­¬ng,cña chÝnh nh÷ng ®èi t­îng nép thuÕ vµ ®iÒu cèt lâi lµ ®· t¹o ra sù c«ng b»ng cho viÖc x¸c ®Þnh møc thuÕ ®ãng gãp cña tõng hé vµ gióp cho hä yªn t©m h¬n trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô nép thuÕ. Cã nh­ vËy viÖc ¸p dông LuËt thuÕ GTGT míi mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Muèn vËy, Chi côc thuÕ Hoµn kiÕm cÇn ph¶i lµm tèt c¸c vÊn ®Ò sau: CÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c tuyªn truyÒn néi dung, tÝnh ­u viÖt cña luËt thuÕ míi vµ chÕ ®é qu¶n lý, sö dông ho¸ ®¬n chøng tõ. Gióp ®èi t­îng kinh doanh hiÓu ®­îc sù cÇn thiÕt ph¶i më sæ s¸ch kÕ to¸n. Cã nh­ vËy míi duy tr× ®­îc sù c«ng b»ng trong ®ãng gãp ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ gi¸m s¸t ®­îc t×nh h×nh ho¹t ®éng cña chÝnh m×nh. Chi côc thuÕ Hoµn KiÕm cÇn cã kÕ ho¹ch võa ®éng viªn võa b¾t buéc c¸c hé kinh doanh cã qui m« lín ph¶i më sæ s¸ch kÕ to¸n. Ph¶i th­êng xuyªn tæ chøc h­íng dÉn cho c¸c ®èi t­îng nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p kho¸n biÕt c¸ch më sæ s¸ch kÕ to¸n, sö dông, b¶o qu¶n ho¸ ®¬n chøng tõ. Cã nh­ vËy, khi chuyÓn sang ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai míi khái bì ngì, sai sãt. §èi víi hé kinh doanh nép theo ph­¬ng ph¸p kª khai: ViÖc qu¶n lý c¨n cø tÝnh thuÕ cña c¸c hé kinh doanh ¸p dông theo ph­¬ng ph¸p kª khai lµ qu¶n lý trªn sæ s¸ch kÕ to¸n,ho¸ ®¬n chøng tõ. Do ®ã, ®Ó ng¨n chÆn viÖc thùc hiÖn kh«ng ®óng theo quy ®Þnh cña Bé tµi chÝnh th× Chi côc thuÕ Hoµn kiÕm cÇn ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p sau: C¸n bé thuÕ cÇn t¨ng c­êng kiÓm tra ®ét xuÊt vµ th­êng xuyªn viÖc sö dông ho¸ ®¬n vµ ghi chÐp sæ s¸ch cña c¸c ®èi t­îng kinh doanh, ®èi chiÕu gi÷a ho¸ ®¬n mua vµ b¸n víi sæ s¸ch kÕ to¸n, gi÷a sæ s¸ch kÕ to¸n víi hµng ho¸ thùc tÕ tån kho. Cã nh­ vËy th× viÖc qu¶n lý c¨n cø tÝnh thuÕ míi ®¹t chÊt l­îng, nhê ®ã tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng trèn lËu thuÕ. C¸n bé thuÕ cÇn t¨ng c­êng kiÓm tra viÖc kª khai c¨n cø tÝnh thuÕ cña tõng th¸ng.NÕu ph¸t hiÖn cã sù chªnh lÖch gi÷a sè liÖu kª khai vµ sè liÖu quyÕt to¸n do nguyªn nh©n kh¸ch quan th× yªu cÇu c¬ së kª khai bæ sung kÞp thêi. §èi víi c¸c tr­êng hîp cè t×nh kª khai sai, c¸n bé thuÕ ph¶i tiÕn hµnh thu bæ sung vµ xö lÝ ph¹t theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 3. VÒ c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ: §Ó qu¶n lý tèt h¬n ®èi t­îng nép thuÕ ®¶m b¶o kh«ng thÊt thu vÒ hé. C¸n bé thuÕ ph¶i ®«n ®èc thu nép th­êng xuyªn theo ®óng thêi gian, sè thuÕ, ®Þa ®iÓm ghi trªn th«ng b¸o, kh«ng ®Ó cho c¸c hé d©y d­a tiÒn thuÕ. §èi víi nh÷ng hé nî thuÕ kÐo dµi hoÆc kh«ng chÊp hµnh nghiªm chØnh c¸c qui ®Þnh cÇn cã c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt theo luËt qui ®Þnh. C­ìng chÕ c¸c hé kinh doanh nép thuÕ. Ph¹t nÆng nép chËm, d©y d­a. Thu håi giÊy phÐp ®¨ng ký kinh doanh. C«ng t¸c thanh tra - kiÓm tra: §©y lµ mét nhiÖm vô quan träng. NÕu chØ thùc hiÖn mµ kh«ng cã kiÓm tra sÏ dÉn ®Õn nh÷ng sai ph¹m lÖch l¹c, v× vËy, c«ng t¸c kiÓm tra ph¶i ®­îc duy tr× th­êng xuyªn vµ ph¶i ®­îc x©y dùng thµnh kÕ ho¹ch, cã néi dung, ph¹m vi, thêi gian cô thÓ. Hµng th¸ng nªn tæ chøc khoanh vïng ®Þa bµn cÇn kiÓm tra vµ néi dung kiÓm tra ph¶i bao gåm tæng thÓ mäi mÆt ho¹t ®éng, kÓ c¶ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, chÕ ®é sö dông sæ s¸ch ho¸ ®¬n chøng tõ, kª khai nép thuÕ cña ®èi t­îng nép thuÕ vµ viÖc thùc hiÖn qui tr×nh qu¶n lý, x¸c ®Þnh doanh thu, ®«n ®èc thu nép cña c¸n bé thuÕ. Cã nh­ vËy míi gióp chi côc n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh ho¹t ®éng, c«ng t¸c cña c¶ ®èi t­îng nép thuÕ vµ c¸n bé thuÕ, ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p uèn n¾n, h­íng dÉn thùc hiÖn LuËt thuÕ nghiªm tóc. Xö lý vi ph¹m: §èi víi hé kinh doanh: Trong tr­êng hîp c¸c hé cè t×nh vi ph¹m kh«ng chÞu nép thuÕ còng nh­ kh«ng chÞu tr¶ tiÒn thuÕ nî, c¸n bé qu¶n lý ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ qui tr×nh ®«n ®èc nî ®äng,lËp hå s¬ chuyÓn c¸c c¬ quan chøc n¨ng kÞp thêi, tr¸nh t×nh tr¹ng ®Ó d©y d­a, trµn lan. §èi víi c¸n bé thuÕ : Nh÷ng c¸n bé thuÕ ®Ó nî ®äng nhiÒu( do nguyªn nh©n chñ quan) th× ph¶i c¾t thi ®ua hµng th¸ng, quý. NÕu vi ph¹m nhiÒu lÇn, cÇn xem xÐt l¹i kh¶ n¨ng, cã thÓ chuyÓn c«ng t¸c kh¸c. §èi víi c¸n bé cã hµnh vi x©m tiªu tiÒn thuÕ vµ chuyÓn thµnh nî ®äng, sè tiÒn thuÕ kh«ng nép ®óng thêi gian qui ®Þnh nµy ph¶i ®­îc xö ph¹t theo luËt ®Þnh, ®ång thêi xö lý kû luËt theo qui ®Þnh cña ngµnh. Muèn ph¸t hiÖn ®­îc nh÷ng hiÖn t­îng nµy, chi côc cÇn cã kÕ ho¹ch kiÓm tra, ®èi chiÕu chøng tõ nép thuÕ cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ th­êng xuyªn hoÆc ®Þnh k× trªn tõng khu vùc vµ hµng th¸ng ph¶i duy tr× viÖc ®èi chiÕu t×nh h×nh nî gi÷a c¸c ®éi qu¶n lý víi tæ kÕ ho¹ch nghiÖp vô. Th«ng b¸o cho c¸c ®èi t­îng nép thuÕ ph¶i yªu cÇu c¸n bé thuÕ cÊp ngay biªn lai sau khi nép thuÕ. Bªn c¹nh ®ã, chi côc cÇn cã c«ng t¸c khen th­ëng kÞp thêi víi nh÷ng c¸n bé cã thµnh tÝch hoµn thµnh nhiÖm vô qu¶n lý thu nép thuÕ. Mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn chØnh vÒ chÝnh s¸ch thuÕ GTGT: Thùc tÕ cho thÊy, LuËt thuÕ GTGT vÒ c¬ b¶n ®· kh¾c phôc ®­îc nh÷ng tån t¹i cña thuÕ doanh thu. Song bªn c¹nh ®ã vÉn cßn mét sè vÊn ®Ò n¶y sinh cÇn gi¶i quyÕt ®ã lµ: Cã nh÷ng c¬ së trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng ph¶i lóc nµo hä còng chØ quan hÖ víi c¸c doanh nghiÖp sö dông ho¸ ®¬n GTGT ®Ó ®­îc khÊu trõ thuÕ ®Çu vµo mµ hä cßn cã quan hÖ víi nh÷ng doanh nghiÖp kh¸c sö dông ho¸ ®¬n th«ng th­êng. Nh­ vËy, nh÷ng hµng ho¸ mua vµo b»ng ho¸ ®¬n th«ng th­êng hä sÏ kh«ng ®­îc khÊu trõ, tõ ®ã dÉn ®Õn bÊt b×nh ®¼ng trong kinh doanh. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn më réng cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn ho¹t ®éng mang l¹i lîi nhuËn cao, Nhµ n­íc cÇn cã qui ®Þnh cho phÐp ®­îc khÊu trõ víi nh÷ng hµng ho¸ mua vµo b»ng ho¸ ®¬n th«ng th­êng. HÖ thèng luËt thuÕ cña n­íc ta hiÖn nay ch­a ®ång bé, söa ®æi, bæ sung nhiÒu v× thÕ c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý thu kh«ng kÞp thay ®æi so víi sù thay ®æi nµy vµ trong mét chõng mùc nµo ®ã lµm ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c thu. Do ®ã ®ßi hái Nhµ n­íc cÇn ban hµnh ®ång bé hÖ thèng luËt thuÕ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸n bé thuÕ vµ c¸c ®èi t­îng chÞu sù ®iÒu chØnh cña luËt thuÕ. T¨ng c­êng c«ng t¸c tuyªn truyÒn chÝnh s¸ch, luËt thuÕ trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh»m gióp cho mäi ®èi t­îng ®Òu hiÓu vµ thùc hiÖn tèt nghÜa vô cña m×nh. Nhµ n­íc cÇn nghiªn cøu chÝnh s¸ch ®·i ngé tho¶ ®¸ng ®èi víi c¸n bé ngµnh thuÕ ®Ó hä yªn t©m c«ng t¸c, h¹n chÕ ®­îc tiªu cùc, t¨ng nguån thu cho NSNN. kÕt luËn Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, khu vùc kinh tÕ c¸ thÓ ®· vµ ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ, ®a d¹ng. Nh­ng sù ®ßi hái ®¸p øng nhu cÇu chi tiªu cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc ngµy cµng t¨ng, ®· lµm cho c«ng t¸c thuÕ trë nªn phøc t¹p vµ nhiÖm vô trë nªn nÆng nÒ h¬n nhiÒu, ®iÒu nµy ®Æt ra cho toµn ngµnh thuÕ nãi chung còng nh­ tõng c¸n bé thuÕ nãi riªng ngµy cµng ph¶i hoµn thiÖn ®Ó n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c ph¸t huy vai trß cña thuÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta. XuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn qu¶n lý thu thuÕ trªn ®Þa bµn quËn Hoµn KiÕm, nh÷ng khã kh¨n v­íng m¾c trong c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ ®èi víi hé c¸ thÓ cña yªu cÇu ®Æt ra ®èi v¬Ý c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ víi c¸c hé nµy lµ lµm sao ph¶i hoµn thµnh nhiÖm vô thu thuÕ ®· ®Ò ra, ph¶i khai th¸c ®­îc mäi nguån thu, chèng thÊt thu, ph¸t huy vai trß tÝch cùc cña luËt thuÕ míi, ®éng viªn ®Çy ®ñ kÞp thêi nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc. XuÊt ph¸t tõ môc ®Ých trªn, qua ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thu thuÕ ®èi víi c¸c hé c¸ thÓ trªn ®Þa bµn quËn Hoµn KiÕm, trong thêi gian thùc tËp võa qua, Ñm ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi: “ T×nh h×nh thùc hiÖn LuËt thuÕ GTGT ®èi víi hé kinh tÕ c¸ thÓ trªn ®Þa bµn quËn Hoµn KiÕm – thµnh phè Hµ Néi” vµ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ ë n­íc ta nãi chung vµ ë chi côc thuÕ Hoµn KiÕm nãi riªng ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n trong qu¶n lý thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ c¸ thÓ. Víi tr×nh ®é lý luËn cã h¹n nªn luËn v¨n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt.T«i mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó luËn v¨n ®­îc hoµn thiÖn vµ cã tÝnh kh¶ thi. Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o h­íng dÉn TS – TrÇn Träng Kho¸i cïng toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn chi côc thuÕ quËn Hoµn KiÕm. Hµ Néi ngµy th¸ng n¨m 2001 Sinh viªn NguyÔn ThÞ TuyÕt Nhung Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu PhÇn I: Sù cÇn thiÕt ¸p dông thuÕ GTGT ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ I. Nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ thuÕ GTGT 1 - Sù ra ®êi cña LuËt thuÕ GTGT 2 - Kh¸i niÖm vÒ GTGT vµ thuÕ GTGT 3 - Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña thuÕ GTGT 4 - Néi dung c¬ b¶n cña LuËt thuÕ GTGT PhÇn II: T×nh h×nh thùc hiÖn LuËt thuÕ GTGT ®èi víi hé kinh tÕ c¸ thÓ trªn ®Þa bµn quËn Hoµn KiÕm