Luận văn Vốn lưu động và các biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại Xí nghiệp Chế biến và Kinh doanh Nông thổ sản - Hà Nội

tôc nghiªn cøu thÞ tr­êng ®Ó më réng mÆt hµng nµy. + Mét sè m¨t hµng thùc phÈm c«ng nghÖ: DÇu, b¸nh, m× chÝnh... cã kinh doanh song doanh sè thÊp, cã ®iÓm kinh doanh song kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn c¹nh tranh do ®Æc ®iÓm mÆt hµng vµ tÝnh chÊt doanh nghiÖp. TiÕp tôc duy tr× kinh doanh, n¾m diÔn biÕn thÞ tr­êng, cã ®iÒu kiÖn lµm th× thùc hiÖn. + Thuèc lµo: B¸n ®¹i lý cho c«ng ty n¨m 1998 cã t¨ng so víi n¨m 1997, tiÕp tôc gi¶i quyÕt tån ®äng mÆt hµng nµy cho c«ng ty. 4.3. Thùc tr¹ng, nguyªn nh©n ®¹t ®­îc kÕt qu¶ trªn cña XÝ nghiÖp. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ trªn lµ do mét sè yÕu tè sau: + XÝ nghiÖp ®­îc sù quan t©m, gióp ®ì cña Ban gi¸m ®èc c«ng ty vµ c¸c phßng chøc n¨ng vÒ thñ tôc ph¸p lý vay vèn kinh doanh, hç trî hµng ho¸ vµ chØ ®¹o kÞp thêi trong suèt c¶ n¨m 1998. + XÝ nghiÖp ®· ph¸t huy ®­îc søc m¹nh tæng hîp cña con ng­êi, c¬ së vËt chÊt, tµi s¶n, ®Þa bµn kinh doanh. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh võa ®¶m b¶o nguyªn t¾c chÆt chÏ võa dÇn më réng kinh doanh, trªn c¬ së n¾m v÷ng thÞ tr­êng vµ mÆt hµng kinh doanh s½n cã. X¸c ®Þnh râ søc m¹nh tæng hîp song ph¶i lÊy con ng­êi lµm chÝnh. Gi÷ ®óng nguyªn t¾c qu¶n lý tµi chÝnh doanh nghiÖp cña nhµ n­íc. + Ban l·nh ®¹o XÝ nghiÖp cïng CBCNV ®· ®Ò ra ph­¬ng h­íng kinh doanh ®óng, kinh doanh hµng ho¸ tæng hîp kÕt hîp víi kinh doanh dÞch vô. Trong kinh doanh kÕt hîp hµng N«ng s¶n truyÒn thèng (®ç t­¬ng, chÌ, cµ phª...) víi viÖc më réng kinh doanh hµng thùc phÈm nh­: ®­êng, b¸nh... vßng quay cña vèn nhanh, n©ng cao hiÖu qu¶ cña ®ång vèn còng nh­ tµi s¶n ®­îc giao. + Trong kinh doanh chñ yÕu lÊy b¸n bu«n lµ chÝnh, kÕt hîp hµng ®i th¼ng kh«ng qua kho. §ång thêi cã dù tr÷ hîp lý trong mïa vô nh­ ®­êng vµ c¸c mÆt hµng phôc vô TÕt. II. Ph©n tÝch t×nh h×nh huy ®éng vèn l­u ®éng t¹i XÝ nghiÖp. Lµ mét doanh nghiÖp kinh doanh th­¬ng m¹i l¹i ho¹t ®éng ®Æc thï trong lÜnh vùc kinh doanh hµng ho¸ N«ng thæ s¶n.V× vËy ®Ó XÝ nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶ ®ßi hái XÝ nghiÖp ph¶i lu«n cã mét nguån vèn kinh doanh lín vµ æn ®Þnh, ®Æc biÖt lµ nguån vèn l­u ®éng. Còng nh­ mäi doanh nghiÖp kinh doanh th­¬ng m¹i kh¸c, vèn l­u ®éng cña XÝ nghiÖp lu«n chiÕm tû träng rÊt lín (>80%) trong nguånvèn kinh doanh. Vèn l­u ®éng cña XÝ nghiÖp ®­îc ®Çu t­ tõ kh©u t¹o nguån mua hµng ®Çu vµo, dù tr÷... ®Çu ra... Nguån hµng mua vµo cña XÝ nghiÖp l¹i kh«ng æn ®Þnh, phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè nh­ thêi vô, thêi tiÕt, thiªn tai... §Ó kinh doanh ®­îc æn ®Þnh vµ liªn tôc XÝ nghiÖp ®· ph¶i ®Çu t­ mét l­îng vèn l­u ®éng rÊt lín vaß kh©u t¹o nguån hµng, vµo kh©u dù tr÷... mµ nguån vèn l­u ®éng cña XÝ nghiÖp l¹i nhá bÐ, kh«ng ®­îc chñ ®éng. ChÝnh v× vËy XÝ nghiÖp lu«n bÞ r¬i vµo t×nh tr¹ng thiÕu vèn, lµm ¶nh h­ëng lín ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh. §Ó biÕt ®­îc thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña XÝ nghiÖp ta dùa chñ yÕu vµo c¸c sè liÖu cña b¶ng tæng kÕt tµi s¶n vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña ®¬n vÞ trong c¸c n¨m qua. Vµ vÊn ®Ò ®­îc ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó XÝ nghiÖp huy ®éng hiÖu qu¶ nguån vèn l­u ®éng phôc vô tèt cho ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ m×nh. Trªn thùc tÕ ®· cã rÊt nhiÒu gi¶i ph¸p kh¸c nhau, nh­ng do nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng mµ ®¬n vÞ ®· cã nh÷ng gi¶i ph¸p nh­ sau: T¨ng vèn tù cã, t¨ng nguån vèn chñ së h÷u, t¨ng vèn ng¾n h¹n, t¨ng lîi dµi h¹n.... Dùa vµo b¶ng tæng kÕt tµi s¶n cña XÝ nghiÖp n¨m 1998 ta biÕt ®­îc c¬ cÊu nguån vèn nh­ sau: B¶ng tæng kÕt tµi s¶n Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 1998 Tµi s¶n M· sè D­ ®Çu n¨m D­ cuèi n¨m A. TSC§ & §TNH 100 2.220.425.430 2.638.032.001 I. TiÒn 110 217.206.852 138.863.824 1. TiÒn mÆt 111 213.225.042 130.302.296 2. TiÒn vay ng©n hµng 112 3.981.810 3.996.962 3. TiÒn lu©n chuyÓn 113 4.563.900 II. C¸c kho¶n ph¶i thu 120 433.543.330 484.218.660 1. Ph¶i thu cña kh¸c hµng 121 252.685.800 162.659.900 2. Ph¶i thu kh¸c 122 139.438.400 143.698.400 3.øng tr­íc cho ng­êi b¸n 123 41.419.130 177.860.360 III. Hµng hãa 130 1.438.089.422 1.852.957.850 1. C«ng cô dông cô 131 61.114.000 60.860.000 2. Gi¸ mua hµng ho¸ 132 1.339.342.622 1.792.097.856 3. Chi phÝ thu mua hµng ho¸ 133 41.632.800 IV. Tµi s¶n l­u ®éng kh¸c 140 131.585.826 161.991.661 1. T¹m øng 141 37.630.600 68.020.100 2. Chi phÝ tr¶ trø¬c 142 93.955.226 93.971.561 B. TSC§ & §TDH 200 161.440.880 184.574.119 I. TSC§ 210 161.440.880 104.574.119 1. Tµi s¶n dïng trong s¶n xuÊt 211 161.440.880 161.440.880 2. Hao mßn TSC§ 212 (56.866.761) II. XDCB 220 80.000.000 1. X©y dùng 221 55.000.000 2. Söa ch÷a 222 16.000.000 Tµi s¶n M· sè D­ ®Çu n¨m D­ cuèi n¨m 3. Mua s¾m 223 9.000.000 Tæng tµi s¶n 300 2.381.866.310 2.822.606.120 A. Nî ph¶i tr¶ 400 2.343.636.133 2.704.375.943 I. Nî ng¾n h¹n 410 1. Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n 411 955.824.647 1.404.826.037 2. ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n­íc 412 25.921.400 20.650.952 3. Ph¶i tr¶ néi bé 413 1.141.372.502 1.068.823.873 4. Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c 414 220.517.584 210.075.441 B. Nguån vèn chñ së h÷u 500 118.230.117 1. Vèn kinh doanh 511 80.000.000 Tæng nguån vèn 600 2.381.866.310 2.822.606.120 BiÓu IV: Ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n cña XÝ nghiÖp §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu §Çu n¨m Cuèi n¨m Chªnh lÖch TiÒn Tû träng % TiÒn Tû träng % TiÒn Tû träng % A. TSL§ & TCNH 2.220,4 93,22 2.638 93,45 +417,6 118,8 I. TiÒn 217,2 9,11 138,8 4,91 - 78,4 63,3 II. C¸c kho¶n ph¶i thu 443,5 18,2 484,2 17,15 +50,7 111,69 II. Hµng hãa 1.438 60,37 1.852,9 65,64 +4,49 128,85 IV. TSL§ kh¸c 131,5 5,52 161,9 5,73 +30,4 123,11 B. TSC§ vµ §TDH 161,4 67,7 184,5 6,53 +23,1 114,31 I. TSC§ 161,4 6,77 104,5 3,7 -56,9 64,74 II. XDCB 80 2,83 +80 80 Tæng tµi s¶n 2.381,8 100 2.822,6 100 440,8 118,5 Qua b¶ng IV trªn cho chóng ta thÊy c¬ cÊu vèn cña XÝ nghiÖp trong n¨m qua ®· cã sù t¨ng lªn ®¸ng kÓ, cô thÓ nh­ sau: §Çu n¨m lµ 2.381,8 (tr) ®ång, ®Õn cuèi n¨m ®· t¨ng thªm 440,8 triÖu ®ång... Tuy nhiªn, lµ mét doanh nghiÖp kinh doanh th­¬ng m¹i vµ dÞch vô cho nªn tû lÖ t¨ng gi¶m kh¸c nhau trong n¨m. Vèn l­u ®éng cña XÝ nghiÖp chiÕm tíi 92,22% tæng nguånvèn kinh doanh, cßn vèn cè ®Þnh chØ chiÕm 6,77%. N¨m 1998 kinh doanh hµng N«ng s¶n (39%) vµ hµng thùc phÈm c«ng nghÖ (61%) lµ ho¹t ®éng chÝnh cña XÝ nghiÖp. Nguån vèn l­u ®éng ®­îc XÝ nghiÖp huy ®éng tèi ®a vµo vßng quay kinh doanh nh­ng do nguån vèn chñ së h÷u cßn qu¸ bÐ nªn XÝ nghiÖp lu«n r¬i vµo t×nh tr¹ng thiÕu vèn lµm ®¬n vÞ bá lì nhiÒu c¬ héi kinh doanh. §Ó kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n vÒ thiÕu vèn, Ban l·nh ®¹o XÝ nghiÖp ®· rÊt n¨ng ®éng, nh¹y bÐn.... vµ l¹i ®­îc sù quan t©m gióp ®ì, chØ ®¹o kÞp thêi cña Ban gi¸m ®èc c«ng ty vµ c¸c phßng chøc n¨ng vÒ thñ tôc ph¸p lý,vay vèn kinh doanh, hç trî hµng ho¸... gióp XÝ nghiÖp æn ®Þnh ®­îc kinh doanh, lîi nhuËn trong n¨m t¨ng so víi n¨m tr­íc. Nguån vèn l­u ®éng cña XÝ nghiÖp t¨ng lªn mét c¸ch ®¸ng kÓ lµ nhê ®¬n vÞ ®· ¸p dông tèt c¸c biÖn ph¸p huy ®éng vèn l­u ®éng. 1. Gi¶i ph¸p t¨ng vèn tù cã. Vèn tù cã (hay vèn cho sö h÷u) lµ sè tiÒn vèn cña c¸c chñ së h÷u cña c¸c nhµ ®Çu t­ ®ãng gãp vµo ®¬n vÞ kh«ng ph¶i thanh to¸n. Do vËy vèn chñ së h÷u kh«ng ph¶i lµ kho¶n nî. Nguån vèn chñ së h÷u cña XÝ nghiÖp ®­îc tµi trî chñ yÕu tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp cho XÝ nghiÖp th«ng qua c«ng ty N«ng s¶n I, nh­ng rÊt khiªm tèn. C«ng ty cÊp vèn cho XÝ nghiÖp chØ cã tµi s¶n cè ®Þnh nh­ kho tµng, c¸c cöa hµng, quÇy hµng... ë c¸c ®Þa ®iÓm kh¸c nhau. Cßn vèn kinh doanh XÝ nghiÖp ph¶i tù soay së lÊy b»ng cac nguån vèn cho vay kh¸c. Vèn tù cã cña XÝ nghiÖp trong n¨m 1998 chÝ cã vèn cè ®Þnh ®­îc cÊp ban ®Çu lµ: 161,4 triÖu vµ nguån vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n lµ 80 triÖu vµ nguån vèn kinh doanh lµ 38,2 triÖu. Vµ do XÝ nghiÖp lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh ®éc lËp, tù chñ... nh­ng vÉn n»m trong hÖ thèng kÕ to¸n phô thuéc trong tæng thÓ c«ng ty, cho nªn kÕt qu¶ kinh doanh hµng n¨m ®Òu cã l·i nh­ng ®Òu ph¶i nép lªn c«ng ty. XÝ nghiÖp kh«ng ®­îc t¸i ®Çu t­ vµ bæ xung vµo vèn tù cã tõ phÇn lîi nhuËn nµy. 2. Gi¶i ph¸p t¨ng vèn ng¾n h¹n. Thùc chÊt t¨ng vèn ng¾n h¹n lµ t¨ng thªm c¸c kho¶n nî trong thêi gian, th­êng lµ 1 chu kú kinh doanh hay 1 n¨m. §©y lµ mét gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®· gióp XÝ nghiÖp gi¶m bít ®­îc nh÷ng khã kh¨n vÒ vèn l­u ®éng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Vèn ng¾n h¹n cña XÝ nghiÖp bao gåm c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n: - Vay vèn ng¾n h¹n. - Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n - ThuÕ vµ c¸c kho¶n nép - Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c - Ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc - Ph¶i tr¶ néi bé Trong n¨m qua XÝ nghiÖp ®· huy ®éng nguån vèn ng¾n h¹n b»ng c¸c nguån chñ yÕu sau ®©y: §Çu n¨m nguån vèn ng¾n h¹n lµ 2.343,6 triÖu chiÕm98,3%, ®Õn cuèi n¨m nî ng¾n h¹n ®· t¨ng lªn 2.704,3 triÖu ®ång, chiÕm 95,8% nguån vèn. Nh­ vËy lµ sè nî ng¾n h¹n cña XÝ nghiÖp ®· t¨ng lªn vÒ sè tuyÖt ®èi, nh­ng l¹i gi¶m vÒ sè l­îng ®èi. Bao gåm c¸c kho¶n nî sau: a. Vay ng¾n h¹n ng©n hµng: §©y lµ h×nh thøc huy ®éng vèn l­u ®éng chñ yÕu cña XÝ nghiÖp ®¸p øng kÞp thêi c¬ héi kinh doanh. Mçi khi cÇn vèn kinh doanh XÝ nghiÖp ph¶i lËp mét hîp ®ång vay vèn th«ng qua sù b¶o l·nh cña c«ng ty. V× vËy vèn vay ng©n hµng chØ lµ vay ng¾n h¹n, th­êng lµ 6 th¸ng. NhiÒu khi kh«ng ®¶m b¶o vßng quay cña hµng ho¸ b¸n ra. Vèn vay ng¾n h¹n nµy th­êng ng¾n nªn XÝ nghiÖp lu«n ph¶i quan t©m nhiÒu ®Õn hiÖu qu¶ cña vèn vay ®em l¹i. §¶m b¶o kinh doanh cã l·i th× XÝ nghiÖp míi quyÕt ®Þnh vay v× vËy cuèi n¨m kho¶n vèn ng¾n h¹n vay ng©n hµng XÝ nghiÖp kh«ng cã sè d­. b. Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n: §Çu n¨m lµ: 955,8 triÖu, cuèi n¨m kho¶n nî nµy ®· t¨ng lªn lµ: 1.404,8 triÖu. Nh­ vËy XÝ nghiÖp ®· t¨ng ®­îc nguån vèn chiÕm dông cña c¸c ®¬n vÞ kinh doanh kh¸c lµ: 449 triÖu phôc vô cho qu¸ tr×nh kinh doanh cña m×nh. c. ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép: Trong n¨m XÝ nghiÖp ®· gi¶m ®­îc nguån vèn nî nµy lµ: 5,3 triÖu. d. Ph¶i tr¶ néi bé: XÝ nghiÖp ChÕ biÕn vµ Kinh doanh N«ng thæ s¶n - Hµ Néi lµ XÝ nghiÖp con trong tæng thÓ c«ng ty N«ng s¶n I. Do vËy XÝ nghiÖp lu«n ®­îc c«ng ty hç trî nguån vèn kinh doanh b»ng hµng hãa, XÝ nghiÖp ®øng ra b¸n ®¹i lý cho c«ng ty nhiÒu mÆt hµng nh­: ®Ëu t­¬ng, chÌ... Cho nªn XÝ nghiÖp lu«n ph¶i nî c«ng ty mét l­îng vèn b»ng hµng ho¸. §Çu n¨m XÝ nghiÖp nî c«ng ty lµ: 1.141,3 triÖu, ®Õn cuèi n¨m kho¶n nî ®· gi¶m ®i ®­îc: 72,5 triÖu. ®. Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c: §Çu n¨m lµ 220,5 triÖu, ®Õn cuèi n¨m míi gi¶m ®­îc 10,5 triÖu. Nh­ vËy trong n¨m qua XÝ nghiÖp ®· rÊt thÝch øng trong viÖc huy ®éng nguån vèn l­u ®éng phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Huy ®éng ®­îc nguån vèn ®· rÊt khã kh¨n v× vËy vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó sö dông hiÖu qu¶ ®ång vèn. Sau ®©y chóng ta tiÕp tôc nghiªn cøu t×nh h×nh sö dông vèn l­u ®éng t¹i ®¬n vÞ. III. Ph©n tÝch thùc tr¹ng sö dông vèn l­u ®éng t¹i xÝ nghiÖp. 1- Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n ¶nh h­ëng tíi t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng ë ®©y. Mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng lµ t×m mäi biÖn ph¸p sao cho ®ång vèn ®­îc sö dông hiÖu qu¶ nhÊt. HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng lµ mang l¹i lîi Ých kinh tÕ cao nhÊt víi mét l­îng vèn l­u ®éng nhÊt ®Þnh. HiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp biÓu hiÖn mèi quan hÖ so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ ®Çu ra vµ chi phÝ ®Çu vµo. §Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch ch©n thùc hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp, tr­íc tiªn ta ph¶i n¾m b¾t ®­îc nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n ¶nh h­ëng tíi t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn ë doanh nghiÖp. XÝ nghiÖp ChÕ biÕn vµ Kinh doanh n«ng thæ s¶n Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nhµ n­íc, ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nªn sù c¹nh tranh lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. HiÖn nay víi ph­¬ng ch©m kinh doanh hµng hãa tæng hîp kÕt hîp víi kinh doanh dÞch vô. Hµng ho¸ kinh doanh cña xÝ nghiÖp chñ yÕu lµ hµng hãa n«ng s¶n vµ hµng c«ng nghiÖp thùc phÈm, phô thuéc nhiÒu vµo mïa vô, thêi tiÕt, ... tiªu thô. Nªn viÖc kinh doanh cña xÝ nghiÖp kh«ng ®­îc diÔn ra liªn tôc, æn ®Þnh, hµng ho¸ cña xÝ nghiÖp b¸n ch¹y nhÊt lµ hµng b¸n phôc vô dÞp tÕt nguyªn ®¸n cuèi n¨m nh­: B¸nh, r­îu, bia ... vµ vµo dÞp hÌ víi l­îng ®­êng c¸c lo¹i tiªu thô víi sè l­îng lín. Mét trong nh÷ng khã kh¨n lín nhÊt hiÖn nay cña xÝ nghiÖp lµ viÖc ®¶m b¶o nguån hµng b¸n dù tr÷ hîp lý trong mïa vô tr¸nh khan hiÕm vµo thêi vô cao ®iÓm lµm cho nguån vèn l­u ®éng bÞ n»m ë kh©u dù tr÷ rÊt lín, kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶ mµ cßn bÞ hao hôt, h­ háng. C«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng ë ®¬n vÞ ®­îc tËp thÓ l·nh ®¹o coi träng vµ ®Æt lªn vÞ trÝ hµng ®Çu trong viÖc ®em l¹i hiÖu qu¶ cao trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. 2- Quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña ®¬n vÞ: TËp thÓ ban l·nh ®¹o xÝ nghiÖp lu«n x¸c ®Þnh ®em l¹i hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng, lµ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cho chÝnh m×nh. HiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i lu«n ®¶m b¶o c¶ hai lîi Ých vÒ mÆt kinh tÕ vµ x· héi. Tuy nhiªn viÖc ®¸nh gi¸ vÒ mÆt kinh tÕ hay x· héi còng chØ mang tÝnh chÊt t­¬ng ®èi v× trong mét chØ tiªu... ... ... ... .. ®· ph¶n ¸nh c¶ hai mÆt vµ ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay th× c¶ hai lo¹i chØ tiªu ®Òu rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt. HiÖu qu¶ kinh doanh lín chøng tá tr×nh ®é qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng cña ®¬n vÞ lµ rÊt hiÖu qu¶. §¶m b¶o thu nhËp cao cho CBCNV vµ ®ãng gãp vµo lîi Ých chung cña x· héi. §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vµ cã c¬ së khoa häc vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn ®¬n vÞ cÇn ph¶i x©y dùng c¸c hÖ thèng chi tiªu tæng hîp vµ c¸ biÖt. 3. Thùc tr¹ng sö dông vèn l­u ®éng t¹i xÝ nghiÖp. HiÖn nay quan ®iÓm cña xÝ nghiÖp vÒ vèn l­u ®éng, tu©n theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña nhµ n­íc. Vèn l­u ®éng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ bé phËn cña vèn kinh doanh , ®­îc ®Çu t­ vµo TSL§ cña ®¬n vÞ bao gåm: Tµi s¶n dù tr÷ hµng ho¸, vèn b»ng tiÒn vµ tµi s¶n l­u ®éng trong thanh to¸n. Do ®ã viÖc x¸c ®Þnh vèn l­u ®éng phô thuéc vµo gi¸ trÞ TSL§ b×nh qu©n trong kú. Vèn l­u ®éng hiÖn nay cña XÝ nghiÖp coi nh­ ®­îc tµi trî b»ng vèn ng¾n h¹n vµ vèn ng©n s¸ch cÊp ... ChÝnh v× vËy c«ng t¸c qu¶n lý vèn l­u ®éng hiÖn nay cña xÝ nghiÖp lµ qu¶n lý toµn bé tµi s¶n ®­îc cÊp. §Ó xem xÐt t×nh h×nh sö dông vèn l­u ®éng ®Çu t­ vµo tµi s¶n l­u ®éng cña xÝ nghiÖp ta xem xÐt th«ng qua sè liÖu cña b¶ng sau: BiÓu V: c¬ cÊu TSL§ cña XÝ nghiÖp - 1998 §¬n vÞ: tØ ®ång ChØ tiªu TSL§ §Çu n¨m Cuèi n¨m TiÒn % TiÒn % I- Vèn b»ng tiÒn 217,2 9,11 138,8 4,91 II- TSL§ dù tr÷ 1.438 60,37 1.852,9 65,64 III- Tµi s¶n l­u ®éng trong thanh to¸n 565 23,72 646,1 22,89 Tæng céng 2220,4 100 2.638 100 Nh­ vËy vèn l­u ®éng cña ®¬n vÞ ®­îc ®Çu t­ chñ yÕu vµo tµi s¶n dù tr÷. Cho nªn viÖc qu¶n lý tµi s¶n dù tr÷ ®­îc xÝ nghiÖp ®Æc biÖt quan t©m hµng ®Çu. C«ng viÖc qu¶n lý nµy ®­îc giao cho mét kÕ to¸n kho chÞu tr¸ch nhiÖm. §Çu n¨m l­îng hµng ho¸ dù tr÷ tån kho lµ 1438 triÖu ®ång ®Õn cuèi n¨m do ¶nh h­ëng cña nhiÒu yÕu tè lµm cho hµng ho¸ cña xÝ nghiÖp tiªu thô chËm, cuèi n¨m ®· t¨ng thªm lµ 414,9 triÖu ®ång. Tuy nhiªn víi tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh cña kinh doanh còng nh­ doanh thu cña xÝ nghiÖp trong c¸c n¨m qua ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ. N¨m 1997 doanh sè lµ: 13.740 triÖu ®ång trong n¨m 1998 doanh sè ®· t¨ng lªn lµ 17.480,3 triÖu ®ång. §ßi hái xÝ nghiÖp ph¶i ®Çu t­ vµo vèn l­u ®éng dù tr÷ mét c¸ch hîp lý, an toµn, ®¶m b¶o nhu cÇu t¨ng tr­ëng còng nh­ gi¶m c¸c phÝ tæn do sù khan hiÕm gi¶ t¹o vµo mïa vô. Khi cã nhu cÇu tiªu thô m¹nh l¹i kh«ng cã dÉn ®Õn mÊt ®i mèi hµng, b¹n hµng cò. Sau ®©y ta cã thÓ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña xÝ nghiÖp th«ng qua c¸c chØ tiªu sau: Trong thùc tÕ cã rÊt nhiÒu chØ tiªu dïng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ®Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®¬n vÞ chóng ta sö dông c¸c chØ tiªu trong b¶ng sau: BiÓu VI: Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ChØ tiªu n¨m Doanh thu thuÇn VL§ b×nh qu©n Lîi nhuËn Søc s¶n xuÊt cña VL§ Thêi gian vßng lu©n chuyÓn HÖ sè ®¶m nhiÖm cña VL§ HÖ sè danh lîi doanh thu thuÇn Søc sinh lîi cña VL§ M· sè 1 2 3 4: 1 : 2 5 = 6 = 2:1 7 = 3:1 8 = 3:3 1997 13.690,4 459,4 13,38 29,8 12,08 0,033 0,001 0,029 1998 17.417,4 659,5 15,97 26,41 13,63 0,037 0,001 0,024 Ghi chó: - Vèn l­u ®éng b×nh qu©n ®­îc tÝnh b»ng tæng vèn l­u ®éng b×nh qu©n 4 quý chia cho 4. - Gi¸ ®Þnh 1kú ph©n tÝch lµ 360 ngµy 3.1> Tæng doanh thu thuÇn Søc s¶n xuÊt cña vèn l­u ®éng Vèn l­u ®éng b×nh qu©n = Chi tiªu nµy ph¶n ¸nh 1 ®ång vèn l­u ®éng trong kú t¹o ra bao nhiªu ®ång doanh thu thuÇn. Cô thÓ lµ víi 1 ®ång vèn l­u ®éng trong n¨m 1997 ®· t¹o ra ®­îc 29,8 ®ång doanh thu thuÇn vµ chi tiªu nµy trong n¨m 1998 lµ h¬n n¨m 1997 lµ 3,39 VN§. 360 ngµy Thêi gian mét vßng lu©n chuyÓn Søc s¶n xuÊt cña vèn L§ = 3.2> Trong n¨m 1997 ®Ó thùc hiÖn mét vßng quay trung b×nh lµ mÊt 12,08 ngµy. Nh­ng n¨m 1998 l¹i t¨ng lªn lµ 13,63 ngµy. Nh­ vËy vßng quay cña vèn l­u ®éng n¨m sau l¹i chËm h¬n n¨m tr­íc lµ 1,55 ngµy. Vèn l­u ®éng b×nh qu©n HÖ sè ®¶m nhiÖm cña vèn l­u ®éng Doanh thu thuÇn = 3.3> HÖ sè nµy cho ta biÕt ®Ó t¹o ra mét ®ång doanh thu thuÇn xÝ nghiÖp ph¶i bá ra bao nhiÒu ®ång vèn l­u ®éng. Cô thÓ n¨m 1997 cÇn lµ 0,033 ®ång th× ®Õn n¨m 1998 l¹i t¨ng lªn lµ 0,037 ®ång nhiÒu h¬n 0,004 ®ång. 3.4> Lîi nhuËn HÖ sè danh lîi doanh thu thuÇn Doanh thu thuÇn = ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mét ®ång doanh thu thuÇn sÏ ®em l¹i bao nhiªu ®ång lîi nhuËn cho ®¬n vÞ. N¨m 1997 t¹o ra 0,001 ®ång vµ n¨m 1998 còng t¹o ra gÇn b»ng n¨m 1997 3.5> Lîi nhuËn Søc sinh lîi cña vèn l­u ®éng Vèn l­u ®éng = Víi 1 ®ång vèn l­u ®éng n¨m 1997, xÝ nghiÖp ®· t¹o ra nhiÒu h¬n n¨m 1998 lµ 0,005 ®ång. §Ó t×m hiÓu nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng vµ møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè ®Õn kh¶ n¨ng sinh lîi cña vèn l­u ®éng. Tõ c«ng thøc trªn vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ta cã: Lîi nhuËn LN thuÇn DT thuÇn HÖ sè danh lîi vèn l­u ®éng Vèn l­u ®éng DT thuÇn Vèn l­u ®éng = = ´ Danh lîi doanh Søc s¶n xuÊt thu thuÇn cña vèn l­u ®éng = ´ Trong n¨m 1997 lµ: 0,0298 (®ång) Vµo n¨m 1998 lµ : 0,0264 (®ång) VËy lµ so víi n¨m 1997 kh¸ n¨ng sinh lîi cña vèn l­u ®éng gi¶m ®i 0,0034 (®ång). §iÒu ®ã do ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè: - Do hÖ sè quay vßng vèn l­u ®éng thay ®æi. (26,41 - 29,) ´ 0,001 = - 0,00339 - Do hÖ sè danh lîi doanh thu thuÇn kh«ng ®æi. §Ó x¸c ®Þnh møc vèn l­u ®éng tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ cña n¨m 98 so 97 Møc lu©n Sè ngµy gi¶m X¸c ®Þnh møc chuyÓn vèn l­u ®éng cña vßng quay vèn tiÕt kiÖm cña b×nh qu©n ngµy l­u ®éng VL§ = ´ = = 2,839 ®ång VËy lµ xÝ nghiÖp ®· sö dông l·ng phÝ vèn l­u ®éng so víi n¨m 1997 lµ 2,839 ®ång. Tuy vËy vÒ doanh thu n¨m 1998 l¹i t¨ng ®¸ng kÓ nh­ng lîi nhuËn l¹i kh«ng t¨ng bao nhiªu. Tãm l¹i trong n¨m qua xÝ nghiÖp ®· cè g¾ng n©ng cao hiÖu qu¶ vÒ sö dông ®ång vèn l­u ®éng ®· huy ®éng cã hiÖu qu¶ vèn l­u ®éng lµm cho doanh thu t¨ng lªn vµ sè lîi nhuËn ®ãng gãp ng©n s¸ch còng t¨ng. Tuy nhiªn qua c¸c chØ tiªu cña b¶ng VI ta thÊy c¸c chØ tiªu cña n¨m 1998 ®Òu thua kÐm n¨m 1997 chøng tá n¨m 1998 hiÖu qu¶ sö dông cña vèn l­u ®éng ë xÝ nghiÖp ®· cã sù gi¶m sót h¬n so víi n¨m tr­íc, mÆc dï doanh sè b¸n ra vµ lîi nhuËn thu vÒ cã t¨ng h¬n n¨m 1997. IV. §¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh sö dông vèn cña xÝ nghiÖp. Kinh doanh lµ mét ho¹t ®éng nh»m môc ®Ých kiÕm lêi, lîi nhuËn lµ môc tiªu hµng ®Çu, ®Ó ®¹t tíi lîi nhuËn tèi ®a, doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý vµ sö dông vèn nhÊt lµ vèn l­u ®éng. Do tÝnh chÊt quan träng nh­ vËy nªn kh«ng mét doanh nghiÖp nµo v× môc tiªu tån t¹i vµ ph¸t triÓn l¹i cã thÓ thê ¬ víi viÖc lµm sao ®Ó cã vèn. KHi cã vèn råi th× t×m c¸ch qu¶n lý vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶, ®Ó vèn mÑ ®Î vèn con vµ thu ®­îc lîi nhuËn tèi ®a. TiÕn têi thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt më réng. Trong môc tiªu chung ®ã, XÝ nghiÖp ChÕ biÕn vµ Kinh doanh n«ng thæ s¶n Hµ Néi còng ®· ®¹t ®­îc c¸c kÕt qu¶ cao trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Doanh thu hµng n¨m t¨ng, cã lîi nhuËn ®¶m b¶o ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn æn ®Þnh cã thu nhËp cao. Trong lÜnh vùc qu¶n lý vµ sö dông vèn. KÓ tõ khi thµnh lËp víi ph­¬ng ch©m kinh doanh tæng hîp vµ kinh doanh dÞch vô, xÝ nghiÖp ®· rÊt n¨ng ®éng trong viÖc thÝch øng chuyÓn ®æi cña nÒn kinh tÕ, tõ mÆt hµng kinh doanh ®¬n lÎ, bÊp bªnh xÝ nghiÖp ®· chuyÓn h­íng sang ®a d¹ng ho¸ mÆt kinh doanh, kinh doanh hµng n«ng thæ s¶n, kÕt hîp kinh doanh hµng c«ng nghÖ thùc phÈm, kinh doanh nh÷ng mÆt hµng cã nhu cÇu lín, vßng quay nhanh nh­ ®­êng, ®Ëu t­¬ng ... ®· lµm t¨ng lªn hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña xÝ nghiÖp. Qua c¸c b¸o c¸o hµng n¨m ta thÊy. Doanh thu cña xÝ nghiÖp lu«n thay ®æi vµ t¨ng cao b×nh qu©n ®¹t 127% so víi n¨m tr­íc, dÉn tíi lîi nhuËn hµng n¨m còng t¨ng. Trong ®ã cã c¸c mÆt hµng chÝnh t¹o nªn doanh thu cña xÝ nghiÖp lµ ®­êng c¸c lo¹i, ®Ëu t­¬ng... kinh doanh víi khèi l­îng lín. Trong n¨m 1998 do gi¸ ®­êng trong n­íc æn ®Þnh nªn xÝ nghiÖp ®· cã doanh thu lín, ®Æc biÖt vµo mïa hÌ. Trong nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 1999 do t×nh h ×nh ®­êng nhËp lËu cña Trung Quèc trèn thuÕ vÒ nhiÒu, lµm cho gi¸ c¶ ®­êng trong n­íc biÕn ®éng g©y khã kh¨n cho s¶n xuÊt trong n­íc mµ xÝ nghiÖp chñ yÕu lµ kinh doanh c¸c lo¹i ®­êng do s¶n xuÊt trong n­íc, gi¸ cao ®· kh«ng c¹nh tranh ®­îc lµm cho viÖc kinh doanh cña xÝ nghiÖp bÞ bÊp bªnh gi¶m doanh thu h¬n so víi cïng kú n¨m ngo¸i dÉn tíi t×nh h×nh quay vßng cña vèn chËm l¹i, cã kh¶ n¨ng lµm cho hiÖu qu¶ cña vèn kÐm. §øng tr­íc t×nh h×nh ®ã ban l·nh ®¹o xÝ nghiÖp cÇn ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó viÖc kinh doanh kh«ng bÞ ®×nh trÖ. Doanh thu n¨m 1999 kh«ng bÞ gi¶m lµ mét viÖc lµm khã kh¨n ®ßi hái sù chØ ®¹o kÞp thêi cña l·nh ®¹o cÊp trªn vµ cña nhµ n­íc trong viÖc chèng bu«n lËu æn ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh trong n­íc. Ch­¬ng III Mét sè ý kiÕn nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i xÝ nghiÖp I- Ph­¬ng h­íng vµ nhiÖm vô cña xÝ nghiÖp trong thêi gian tíi. §Ó tån t¹i vµ cµng thÝch øng ®­îc víi c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng kh«ng ph¶i ®Ò ra ®­îc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cho m×nh trong n¨m mµ cßn ph¶i cã nh÷ng ®Þnh h­íng mang tÝnh chiÕn l­îc. Víi chøc n¨ng vµ nhiÖm vô ®­îc c«ng ty ph©n cÊp, trong thêi gian tíi, XÝ nghiÖp ChÕ biÕn vµ Kinh doanh n«ng thæ s¶n Hµ Néi quyÕt t©m thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn m¹nh theo ngµnh hµng mang tÝnh chuyªn m«n vµ kinh doanh ®a d¹ng ho¸, tËn dông tèt c¸c c¬ së kinh doanh s½n cã. Khi ch­a sö dông tíi cÇn tæ chøc cho thuª hoÆc giao kho¸n cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. Trong n¨m 1999, XÝ nghiÖp tiÕp tôc ®Èy m¹nh s¶n xuÊt kinh doanh, kinh doanh hµng ho¸ tæng hîp kÕt hîp víi kinh doanh dÞch vô c¸c môc tiªu cô thÓ sau: - Doanh sè b¸n ra : 15.000.000.000 ® - Nép ng©n s¸ch vµ nép nghÜa vô : 120.000.000 ® - Kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ ®óng luËt ph¸p - Thu nhËp c¸n bé c«ng nh©n viªn :650.000 ® - Thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ChÝnh phñ doanh nghiÖp víi ph­¬ng ch©m: + TËp trung chñ yÕu lµ b¸n bu«n hµng n«ng s¶n, thùc phÈm c«ng nghÖ. + Quay vßng nhanh, t¨ng hiÖu qu¶, gi¶m vèn vay. C¸c biÖn ph¸p: - Ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña CBCNV, thèng nhÊt l·nh ®¹o theo ph­¬ng h­íng vµ môc tiªu ®Ò ra - Thùc hiÖn quy chÕ ®Þnh møc kinh tÕ thèng nhÊt ®Ó khuyÕn khÝch lao ®éng cã hiÖu qu¶ - TiÕp tôc ®Çu t­: + N©ng cÊp tµi s¶n + §Çu t­ m¸y mãc, thiÕt bÞ. + N©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý cña CBCNV. II. Mét sè ý kiÕn ®Ò suÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i xÝ nghiÖp. §Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng ë xÝ nghiÖp chÕ biÕn vµ kinh doanh n«ng thæ s¶n hiÖn nay. Bªn c¹nh viÖc t×m ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt nh»m vµo nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan tõ c¬ chÕ thÞ tr­êng còng nh­ tõ nh÷ng qui ®Þnh cña nhµ n­íc cßn cÇn ph¶i hoµn thiÖn vai trß chñ quan cña xÝ nghiÖp trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. Qua thùc tÕ nghiªn cøu vµ ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông vèn l­u ®éng cña xÝ nghiÖp trong nh÷ng n¨m qua. Em xin ®Ò suÊt mét sè ý kiÕn nh»m dÓ n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i xÝ nghiÖp. Môc ®Ých cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng nh»m ®¶m b¶o nhu cÇu tèi ®a vÒ vèn l­u ®éng cho viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh trªn c¬ së nguån vèn cã h¹n ®­îc sö dông mét c¸ch hîp lý, tiÕt kiÖm, ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. §Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých nµy trªn yªu cÇu c¬ b¶n sö dông vèn ®ã lµ: Thø nhÊt: ph¶i ®¶m b¶o sö dông vèn l­u ®éng ®óng ph­¬ng h­íng, ®óng môc ®Ých vµ ®óng kÕ ho¹ch. Thø hai: ChÊp hµnh ®óng qui ®Þnh vµ chÕ ®é l­u th«ng tiÒn tÖ cña nhµ n­íc. Thø ba: H¹ch to¸n ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c kÞp thêi sè vèn hiÖn cã vµ t×nh h×nh sö dông vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú kinh doanh. Trong nh÷ng n¨m qua ®¬n vÞ ®· rÊt thµnh c«ng trong viÖc huy ®éng c¸c nguån vèn vµ sö dông cã hiÖu qu¶ vèn. Tuy nhiªn trong thêi gian tíi ngoµi c¸c biÖn ph¸p ®· ®­îc sö dông, xÝ nghiÖp nªn ¸p dông thªm mét sè biÖn ph¸p sau: 1. BiÖn ph¸p chung cho c¸c doanh nghiÖp nh»m n©ng cao l­îng vèn l­u ®éng HiÖu qu¶ sö dông vèn nãi chung vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng nãi riªng, cña doanh nghiÖp cã thÓ ®­îc biÓu hiÖn b»ng c¸ch. BiÓu hiÖn b»ng khèi l­îng c«ng viÖc mµ mçi ®¬n vÞ ®· hoµn thµnh. Cã thÓ sö dông c¸ch nµy ®Ó lÇn l­ît tÝnh ra c¸c chØ tiªu: HiÖu qu¶ sö dông toµn bé vèn, hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh, hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. NÕu ta gäi M lµ tæng møc lu©n chuyÓn ®Ó phôc vô tøc lµ tæng khèi l­îng c«ng viÖc mµ vèn ph¶i lu©n chuyÓn ®Ó phôc vô. V - lµ vèn kinh doanh sö dông b×nh qu©n trong kú; VC§ - lµ vèn cè ®Þnh sö dông b×nh qu©n trong kú: VL§- lµ vèn l­u ®éng sö dông b×nh qu©n trong kú, th× c«ng thøc tÝnh c¸c chØ tiªu lÇn l­ît sau: 1- HiÖu suÊt sö dông toµn bé vèn (HV) HV = M/V 2- HiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh (Hc®) Hc® = M/VC§ 3- HiÖu suÊt sö dông vèn l­u ®éng (Hl®) Hl® = M/Vl® Trong c¶ 3 c«ng thøc trªn, ®Òu cã tö sè lµ M tøc lµ tæng khèi l­îng c«ng viÖc mµ vèn ph¶i lu©n chuyÓn ®Ó phôc vô. Tr­íc ®©y ë n­íc ta, chØ tiªu nµy ®­îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy doanh thu b¸n hµng trõ ®i thuÕ hoÆc thu quèc doanh...V× trong thêi kú bao cÊp, t¹i c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh, kho¶n thu quèc doanh cã tÝnh chÊt nh­ thuÕ gi¸n thu. Cßn lîi nhuËn nép vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc kh«ng gäi lµ thuÕ, cho nªn lÊy doanh thu trõ thuÕ hoÆc thu quèc doanh th× thùc chÊt chªnh lÖch cßn l¹i lµ doanh thu thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh. V× kh«ng cã mét v¨n b¶n nµo chÝnh thøc h­íng dÉn nªn còng cã ý kiÕn ®Ò nghÞ nªn tÝnh M theo toµn bé doanh thu nghÜa lµ kh«ng cÇn trõ ®i thuÕ gi¸n thu. Theo t«i thuÕ gi¸n thu lµ bé phËn cÊu thµnh lªn gi¸ b¸n cña hµng ho¸. ThuÕ gi¸ trÞ cã thÓ lµ thuÕ doanh thu, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt hay thuÕ xuÊt nhËp khÈu. Tuú theo chÝnh s¸ch trong tõng thêi kú, ®èi víi mçi lo¹i hµng ho¸ cã møc gi¸n thu kh«ng gièng nhau. Cã lo¹i hµng ho¸ chÞu møc thuÕ rÊt nhÑ, thËm chÝ ®­îc miÔn thuÕ nÕu ®ã lµ hµng thiÕt yÕu. Ng­îc l¹i cã lo¹i hµng ho¸ ph¶i chÞu møc thuÕ rÊt cao nÕu ®ã lµ lo¹i hµng xa xØ. Nh×n chung møc thuÕ ë ®©y chØ ¶nh h­ëng tíi gi¸ b¸n, chø kh«ng phô thuéc vµo chÊt l­îng c«ng t¸c cña doanh nghiÖp. Bëi vËy khi tÝnh hiÖu suÊt sö dông vèn l­u ®éng, xÝ nghiÖp nªn sö dông chØ tiªu doanh thu trõ thuÕ gi¸n thu tøc lµ chØ tÝnh theo doanh thu thuÇn th× hîp lý h¬n. MÉu sè cña c¶ 3 c«ng thøc trªn tuy kh«ng gièng nhau nh­ng ®Òu lÊy tõ bªn tµi s¶n cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, cã mét sè vÊn ®Ò trong khi sö dông c¸c sè liÖu t¹i b¶ng nµy ®Ó tÝnh hiÖu qu¶ cô thÓ nh­ sau: Khi tÝnh hiÖu suÊt sö dông vèn l­u ®éng. NÕu lÊy toµn bé vèn l­u ®éng. Sö dông trong kú ®­a vµo mÉu sè cña c«ng thøc, tøc lµ lÊy sè tæng céng bªn tµi s¶n cè ®Þnh cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, th× cã chç bÊt hîp lý lµ: Trong tæng céng bªn TSC§ cña b¶ng c©n ®èi bao gåm c¶ c¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n, dµi h¹n, chi phÝ XDCB dë dang. Nh÷ng kho¶n nµy tuy trong kú doanh nghiÖp sö dông nh­ng l¹i lµ ®Ó ®Çu t­ ra ngoµi doanh nghiÖp (Mua c¸c chøng kho¸n cã gi¸, hÆc gÆp vèn liªn doanh ... ) hoÆc ®Çu t­ vµo c«ng tr×nh XDCB ch­a hoµn thµnh. Nh­ vËy râ rµng nh÷ng bé phËn vèn nµy kh«ng gãp phÇn lµm ra doanh thu thuÇn cña ... ... ... trong kú. Bëi vËy nªn ch¨ng khi tÝnh hiÖu suÊt sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp trong kinh doanh ph¶i lo¹i trõ bé phËn vèn nµy ra khái mÉu sè cña c«ng thøc. Theo t«i Ýt nhÊt còng ph¶i lo¹i trõ phÇn vèn ®Çu t­ vµo XDCB dë dang. NÕu kh«ng ... ... cïng ch¨m lo ®Õn viÖc ®Çu t­ XDCB ®Ó më mang doanh nghiÖp bao nhiªu th× hiÖu qu¶ sö dông VL§ trong thêi gian thi c«ng cµng thÊp bÊy nhiªu cßn ®èi víi c¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n vµ ng¾n h¹n, nÕu kh«ng lo¹i trõ khái mÉu sè cña c«ng thøc th× doanh thu cña nh÷ng ho¹t ®éng nµy. Còng ph¶i ®­îc céng vµo doanh thu thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh, tøc lµ ®­îc ®­a vµo tö sè. Khi ®ã kh«ng nªn gäi lµ hiÖu suÊt sö dông VL§ mµ ®æi thµnh hiÖu suÊt vèn l­u ®éng vµ ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n. ViÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ hÕt søc quan träng. Nã liªn quan ®Õn viÖc nhµ n­íc sö dông ®Ó ho¹ch ®Þnh nhiÒu chÝnh s¸ch cã liªn quan ®ång thêi còng rÊt cÇn thiÕt ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­. Bëi vËy nªn ch¨ng nhµ n­íc cÇn cã v¨n b¶n h­íng dÉn thèng nhÊt c¸ch tÝnh ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. 2- C¸c gi¶i ph¸p kh¸c nh»m huy ®éng vèn l­u ®éng: 2.1- Vay ng©n hµng, vay c¸n bé c«ng nh©n viªn: §Ó ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cao, tr­íc tiªn ®ßi hái nguån tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp ph¶i ®­îc ®¸p øng kÞp thêi, ®Çy ®ñ. Trong thêi gian qua xÝ nghiÖp chñ yÕu tiÕn hµnh huy ®éng vèn l­u ®éng b»ng c¸ch vay ng©n hµng, vµ b¸n tr¶ chËm hµng ho¸ cho c«ng ty. Theo t«i ba biÖn ph¸p trªn lµ tÝch cùc, ®ang cÇn tiÕp tôc ¸p dông trong thêi gian tíi. Nh­ng vay ng©n hµng vèn, th× xÝ nghiÖp ph¶i tr¶ l·i vay. KHo¶n vay ®ã, mµ tØ lÖ l·i vay ng©n hµng do quy ®Þnh chung cña nhµ n­íc do vËy xÝ nghiÖp chØ cã thÓ gi¶m c¸c kho¶n chi phÝ nµy b»ng c¸ch gi¶m vèn vay ng©n hµng, tù trang tr¶ thiÕu vèn b»ng c¸c nguån vèn tù cã. Ngµy 31 - 5 - 1997 Thèng ®èc ng©n hµng nhµ n­íc ®· ký v¨n b¶n sè 417/CVNH 14. VÒ viÖc h­íng dÉn thùc hiÖn nh÷ng gi¶i ph¸p cÊp b¸ch cña chÝnh phñ liªn quan tíi c«ng t¸c tÝn dông ng©n hµng. Theo ®ã Thèng ®èc ng©n hµng nhµ n­íc yªu cÇu c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh cã tr¸ch nhiÖm thiÕu. Khai c¸c biÖn ph¸p huy ®éng vèn nhµn dçi trong d©n còng nh­ cho vay vèn. Theo yªu cÇu ®¶m b¶o ®ñ vèn vµ kÞp thêi ®èi víi c¸c dù ¸n cña c¸c doanh nghiÖp vµ hé s¶n xuÊt. VÒ c¸c ®iÒu kiÖn vay vèn c«ng v¨n còng ghi râ: ChÝnh phñ ®· quyÕt ®Þnh c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc khi vay vèn cña ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh, kh«ng ph¶i thÕ chÊp tµi s¶n, kh«ng giíi h¹n theo tû lÖ vèn ®iÒu lÖ cña doanh nghiÖp mµ c¨n cø vµo hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. §èi víi c¸c doanh nghiÖp bÞ lç tõ c¸c n¨m tr­íc nh­ng ch­a bÞ xö lý nÕu cã ph­¬ng ¸n kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ ®­îc c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn b¶o l·nh th× vÉn ®­îc ng©n hµng cho vay vèn. Tuy nhiªn, ®Ó vayvèn ®­îc tiÒn cña ng©n hµng kh«ng ®¬n gi¶n sau hµng lo¹t c¸c sù kiÖn míi x¶y ra nh­ vô Tamexco, Epco Minh Phông... C¸c ng©n hµng tá ra rÊt thËn träng cho c¸c doanh nghiÖp vay vèn ®Ó dÉn tíi t×nh tr¹ng ng©n hµng th× thõa tiÒn cßn doanh nghiÖp l¹i thiÕu vèn. Bªn c¹nh ®ã viÖc huy ®éng vèn tõ CBCNV trong XÝ nghiÖp lµ rÊt hiÖu qu¶ mµ XÝ nghiÖp cÇn m¹nh d¹n ¸p dông võa b¶o ®¶m ®­îc nguån vèn lín, æn ®Þnh cho s¶n xuÊt kinh doanh, võa n©ng cao ®­îc tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña CBCNV. XÝ nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶ cao, lîi nhuËn lín tøc lµ CBCNV ®· lµm ra cña c¶i cho chÝnh m×nh kÝch thÝch mäi ng­êi h¨ng h¸i lao ®éng, tõng b­íc n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý ®­îc nguån vèn dµi h¹n, gi¶m l·i suÊt vay ngoµi. §Ó c¸c biÖn ph¸p trªn ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ cao, XÝ nghiÖp cÇn gi¶i quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò sau: - Thêi gian thanh to¸n ph¶i "linh ho¹t", t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho CBCNV rót tiÒn bÊt kú khi nµo, cho dï ch­a ®Õn kú h¹n ®Ó hä gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc gia ®×nh khi cÇn thiÕt. §©y lµ ®iÒu mµ ng©n hµng ch­a ®¸p øng ®­îc - L·i suÊt tiÒn vay ph¶i t­¬ng ®­¬ng, hoÆc cao h¬n l·i suÊt ng©n hµng, tuy nhiªn ®Ó tr¶ ®­îc l·i cao cßn phô thuéc vµo hiÖu qu¶ kinh doanh cña chÝnh ®¬n vÞ. - §Ó vay vèn dµi h¹n XÝ nghiÖp cÇn ph¶i tÝnh ®Õn yÕu tè l¹m ph¸t vµ ®¶m b¶o tiÒnvay b»ng vµng. V× xu h­íng hiÖn nay ng­êi d©n th­êng dù tr÷ b»ng ngo¹i tÖ hoÆc vµng nh»m b¶o tån ®ång vèn yªn t©m ng­êi cho vay. 2.2. Liªn doanh liªn kÕt XÝ nghiÖp cÇn t×m kiÕm ®èi t¸c liªn doanh liªn kÕt víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c trong s¶n xuÊt kinh doanh. N©ng cao uy tÝn, ®Ó XÝ nghiÖp trë thµnh mét ®Çu mèi b¸n bu«n lín vÒ hµng ho¸ n«ng s¶n ë thÞ tr­êng phÝa B¾c. Nh­ng ®Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy lµ hÕt søc khã kh¨n, XÝ nghiÖp cÇn ph¶i cã thêi gian vµ sù quan t©m h¬n n÷a vÒ vèn kinh doanh cña cÊp trªn. 2.3. T¸i ®Çu t­ tõ lîi nhuËn hµng n¨m HiÖn nay do XÝ nghiÖp vÉn h¹ch to¸n phô thuéc trong tæng thÓ C«ng ty. Cho nªn phÇn lîi nhuËn XÝ nghiÖp t¹o ra hµng n¨m tuy kh«ng lín nh­ng lµ nguån vèn tù cã, kh«ng ph¶i tr¶ l·i vay. Hµng n¨m lîi nhuËn cña XÝ nghiÖp ®Òu t¨ng lµm ¨n cã l·i nh­ng ®Òu ph¶i nép lªn C«ng ty. §Ò nghÞ C«ng ty cho XÝ nghiÖp ®­îc tù chñ t¸i ®Çu t­ tõ kho¶n lîi nhuËn nµy ®Ó gi¶m ®i c¸c kho¶n tiÒn vay kh¸c. 3. C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng Môc ®Ých cña viÖc qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng lµ lµm thÕ nµo ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qña kinhdoanh cao nhÊt tõ viÖc sö dông mét nguån vèn l­u ®éng cã h¹n. §Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých nµy c¸c nhµ qu¶n lý trong XÝ nghiÖp cÇn tr¶ lêi mét lo¹t c¸c c©u hái sau: - Doanh nghiÖp cÇn dù tr÷ c¸c lo¹i tiÒn lµ bao nhiªu: TiÒn mÆt, hµng b¸n lµ bao nhiªu lµ hîp lý víi ®iÒu kiÖn cña m×nh?, doanh nghiÖp cã b¸n chÞu hµng kh«ng?, b¸n chÞu cho nh÷ng ®èi t­îng nµo?, ®¬n vÞ nªn ®i vay tiÒn khi thiÕu vèn?, hay lµ ®i mua chÞu?, nÕu ®i vay th× vay ë ®©u?,l·i suÊt vay bao nhiªu?... Nãi chung ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ ®ång vèn lµ mét bµi to¸n rÊt hãc bóa cÇn ®­îc gi¶i quyÕt ngay. 3.1.Qu¶n lý dù tr÷ Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng vÒ qu¶n lý vèn l­u ®éng lµ cÇn x¸c ®Þnh cho ®­îc møc dù tr÷: tiÒn mÆt, dù tr÷ hµng ho¸ mét c¸ch hîp lý ®Ó cã ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt. Tuy nhiªn c¸c nhµ kinh tÕ häc cho r»ng ®Ó t×m ®­îc møc dù tr÷ mét c¸ch hîp lý nhÊt cÇn t×m ®­îc møc dù tr÷ vÒ vËt t­, hµng ho¸... Møc dù tr÷ hîp lý sÏ quyÕt ®Þnh l­îng tiÒn tèi thiÓu lµ bao nhiªu. Gi¶ sö ®¬n vÞ ®· x¸c ®Þnh nhu cÇu b¸n ra trong mét n¨m cña mét lo¹i hµng ho¸. Gi¶ ®Þnh mçi lÇn ®¬n vÞ nhËp sè l­îng hµng ho¸ Q lµ 1000 tÊn th× nghÜa lµ trong n¨m ®¬n vÞ ph¶i nhËp 1000/Q lÇn. Tr­íc khi nhËp ®¬n vÞ cã dù tr÷ b»ng 0 (bëi v× ®¬n vÞ b¸n hÕt míi nhËp tiÕp). Sau khi nhËp ®¬n vÞ cã dù tr÷ b»ng Q, vËy møc dù tr÷ b×nh qu©n cña ®¬n vÞ lµ: Møc dù tr÷ b×nh qu©n = Q/2 NÕu mçi lÇn ®Æt hµng, ®¬n vÞ ph¶i ®Æt thªm 10 tÊn th× møc dù tr÷ b×nh qu©n lµ 5 tÊn. Dù tr÷ còng sinh ra c¸c kho¶n chi phÝ nhÊt ®Þnh cã thÓ chia c¸c chi phÝ nµy ra lµm hai lo¹i sau: - Lo¹i thø nhÊt lµ bao gåm chi phÝ cña vèn ®Çu t­ vµo dù tr÷ vµ c¸c dù tr÷ kh¸c nh­ dù phßng kho... - Lo¹i thø hai lµ c¸c lo¹i chi phÝ kh¸c nh­ b¶o qu¶n, bao gãi... tr¸nh cho hµng ho¸ bÞ hao hôt, h­ háng... VÊn ®Ò ®­îc ®Æt ra lµ lµm sao l¹i ®Ó vßng quay cña hµng ho¸ trong kho t¨ng lªn, tr¸nh g©y ø ®äng. §èi víi nh÷ng mÆt hµng cÇn dù tr÷ theo mïa vô th× cÇn ph¶i x©y dùng ®­îc kÕ ho¹ch dù tr÷ hîp lý vµ gi¶m c¸c chi phÝ b¶o qu¶n kh¸c. Ta cã thÓ tÝnh ®­îc hÖ sè quay kho cña hµng ho¸ dù tr÷ theo c«ng thøc sau: = HÖ sè quay Gi¸ trÞ s¶n l­îng thùc tÕ trong kú + kho hµng hãa Gi¸ trÞ s¶n l­îng Gi¸ trÞ s¶n l­îng tån kho ®Çu kú tån kho cuèi kú 2 HÖ sè quay kho hµng ho¸ cµng lín, th× sè vßng quay cña vèn l­u ®éng t¨ng lªn. Do ®ã hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cµng cao. Theo sè liÖu n¨m 1998 mÆt hµng ®­êng c¸c lo¹i lµ mÆt hµng XÝ nghiÖp tiªu thô víi sè l­îng lín víi doanh thu cao nhÊt, b¸n ra quanh n¨m. Nh­ng ®Æc biÖt lµ vµo mïa hÌ mÆt hµng nµy b¸n ra t¨ng vät nh­ng l¹i bÞ thiÕu vèn, thiÕu hµng ... Do vËy ®Ó t¨ng h¬n n÷a doanh sè mÆt hµng nµy XÝ nghiÖp cÇn ph¶i tæ chøc chñ ®éng ®­îc vÒ vèn vµ dù tr÷ t¨ng lªn ®Ó ®¸p øng cho thÞ tr­êng khi khan hiÕm. Còng nh­ mÆt hµng ®­êng, mÆt hµng ®ç t­¬ng XÝ nghiÖp b¸n ra còng víi doanh sè lín, quay vßng vèn rÊt nhanh nh­ng chªnh lÖch l¹i rÊt Ýt. Nh­ng còng cã thÓ t¨ng doanh sè, t¨ng lîi nhuËn ®Ó bï ®i phÇn chªnh lÖch Ýt. N¨m 1999 XÝ nghiÖp cÇn ®Èy m¹nh kinh doanh hai mÆt hµng nµy lín h¬n n÷a ®Ó t¨ng tèi ®a doanh thu. §Æc biÖt lµ mÆt hµng ng« h¹t, lµ mÆt hµng cã nguån hµng rÊt dåi dµo. Lµ mÆt hµng dÔ kinh doanh quay vßng vèn nhanh, hiÖu qu¶ chªnh lÖch lín. XÝ nghiÖp sÏ tiÕp tôc më réng kinh doanh mÆt hµng nµy trong n¨m 1999 ®¹t 500 tÊn. 4. Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp, biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qña sö dông vèn l­u ®éng. Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp lµ mét biÖn ph¸p tÝch cùc trong viÖc huy ®éng còng nh­ sö dông vèn, bëi h×nh thøc nµy gióp doanh nghiÖp tËp trung ®­îc nh©n tµi vËt lùc ... phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Thùc chÊt cña cæ phÇn ho¸ lµ nh»m chuyÓn h×nh thøc kinh doanh mét chñ víi sù së h÷u cña nhµ n­íc toµn phÇn trong doanh nghiÖp thµnh doanh nghiÖp cæ phÇn hçn hîp gi÷a nhµ n­íc víi t­ nh©n hoÆc gi÷a t­ nh©n víi nhau vµ t¹o ®iÒu kiÖn x¸c lËp thÞ tr­êng tµi chÝnh mµ cèt lâi lµ thÞ tr­êng chøng kho¸n. §Ó chuyÓn ph­¬ng thøc vay tiÒn tõ ng©n hµng sang h×nh thøc huy ®éng vèn nhµn rçi trong d©n c­. Tuy nhiªn gi¶i ph¸p cæ phÇn ho¸ ch­a thÓ ¸p dông ®­îc vµo XÝ nghiÖp ChÕ biÕn vµ Kinh doanh N«ng thæ s¶n Hµ Néi, bëi v× do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan kh¸c ®ã lµ viÖc ng­êi lao ®éng trong xÝ nghiÖp cã quyÒn lîi nh­ thÕ nµo, ng­êi lao ®éng kh«ng cã tiÒn mua cæ phÇn cã cßn ®­îc lµm viÖc hay kh«ng... Do vËy ph­¬ng ph¸p nµy chØ cã thÓ ®­îc xem xÐt trong thêi gian tíi. Theo ®Ò ¸n thÝ ®iÓm chuyÓn mét sè doanh nghiÖp nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn theo quyÕt ®Þnh sè 202 - H§BT cña Chñ tÞch héi ®ång bé tr­ëng(nay lµ Thñ t­íng chÝnh phñ) th× môc tiªu cæ phÇn ho¸ bao gåm: - ChuyÓn mét sè phÇn quyÒn së h÷u tµi s¶n nhµ n­íc thµnh c¸c cæ phÇn nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Huy ®éng ®­îc mét khèi l­îng vèn lín nhµn rçi trong d©n c­ ë trong vµ ngoµi n­íc ®Ó ®Çu t­ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. - T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng­êi lao ®éng thùc sù lµm chñ doanh nghiÖp... Víi 3 môc tiªu chÝnh ®­îc nªu ra trong ch­¬ng tr×nh thÓ nghiÖm cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp cña chÝnh phñ cã thÓ thÊy r»ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp nhµ n­íc cÇn ph¶i ®­îc gi¶i quyÕt mét c¸ch c¬ b¶n. Sù lùa chän gi¶i ph¸p cæ phÇn ho¸ lµ con ®­êng hiÖu qu¶ ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i trong c¬ chÕ cò. §ång thêi t¹o ra ®­îc nhiÒu m« h×nh kinh doanh hiÖn ®¹i theo xu h­íng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. XÐt vÒ mÆt huy ®éng vèn c«ng ty cæ phÇn ®· gi¶i quyÕt hÕt søc thµnh c«ng. Bëi v× sè tiÒn dµnh dôm nhá bÐ trong d©n c­ th× kh«ng thÓ ph¸t huy ®­îc t¸c dông nh­ng nÕu kÕt hîp l¹i sÏ ®ñ ®Ó thµnh lËp c¸c doanh nghiÖp b­íc vµo kinh doanh. Râ rµng sù cã mÆt cña c«ng ty cæ phÇn ®· t¹o ®­îc ®iÒu kiÖn cho nh©n d©n cã c¬ héi ®Ó ®Çu t­ mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt vµ an toµn kho¶n vèn nhá bÐ cña m×nh. XÐt vÒ mÆt hiÖu qu¶ c«ng ty cæ phÇn còng cã nh÷ng thÕ m¹nh lín h¬n h¼n bëi bé m¸y doanh nghiÖp gän nhÑ gåm nh÷ng thµnh viªn n¨ng ®éng nhÊt, s¸ng t¹o... dÔ thÝch nghi víi c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. 5. §µo t¹o vµ båi d­ìng c¸n bé - hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý. Søc m¹nh cña nÒn kinh tÕ lµ do hÖ thèng doanh nghiÖp cña nã quyÕt ®Þnh, c¸c quyÕt ®Þnh nµy l¹i do ®éi ngò con ng­êi ë ®ã quyÕt ®Þnh. Do ®ã chÝnh s¸ch "h­íng vµo con ng­êi ", vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ph¶i ®Çu t­ lªn vÞ trÝ hµng ®Çu, trong c¸c chiÕn l­îc kinh doanh vµ biÖn ph¸p qu¶n lý cña nhµ n­íc, vµ tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp. §Ó thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch nµy c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i tu©n theo mét sè nguyªn t¾c qu¶n lý sau: - C¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý kinh tÕ tinh gi¶m gän nhÑ - X©y dùng ®­îc mét triÕt lý kinh doanh vµ nÒn v¨n ho¸ c«ng ty h­íng vµo con ng­êi vµ nh÷ng môc tiªu ph¸t triÓn l©u dµi. - Môc tiªu h­íng vµo kh¸ch hµng mµ phôc vô b»ng c¸ch kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm. - Ph¸t huy s¸ng kiÕn vµ ®æi míi ®éi ngò c¸n bé, n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cña CBCNV... Qua thùc tÕ nghiªn cøu t«i thÊy, vÒ ®éi ngò CBCNV trong XÝ nghiÖp ch­a tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c trªn. Sè lao ®éng trong XÝ nghiÖp biªn chÕ tuy kh«ng lín (18 ng­êi), kh«ng ph¶i lµ nhiÒu song tuæi b×nh qu©n lao ®éng lµ kh¸ cao, tr×nh ®é qu¶n lý vµ tr×nh ®é tay nghÒ cßn non kÐm do chuyÓn ®æi tõ c¬ chÕ bao cÊp cò sang c¬ chÕ míi ®· kh«ng theo kÞp. Do vËy x¶y ra t×nh tr¹ng võa thiÕu võa thõa. Trong XÝ nghiÖp khi chuyÓn sang c¬ chÕ míi ®a sè c¸n bé cßn nÆng suy nghÜ lµ c¸n bé nhµ n­íc, nªn ®· kh«ng ph¸t huy ®­îc tÝnh ®éc lËp tù chñ, s¸ng t¹o trong kinh doanh. MÆc dÇu Ban l·nh ®¹o XÝ nghiÖp ®· rÊt n¨ng ®éng, nh¹y bÐn vµ cã tr×nh ®é qu¶n lý tèt. Nh÷ng yÕu kÐm ®ã cã thÓ do c¬ chÕ ho¹t ®éng cña XÝ nghiÖp, tiÒn l­¬ng trong XÝ nghiÖp vÉn theo b×nh qu©n ®Çu ng­êi lµ chÝnh. §©y chÝnh lµ yÕu tè ch­a kÝch thÝch ®­îc lao ®éng t¹o ra hiÖu qu¶ kinh doanh cao. Trong nh÷ng n¨m tíi XÝ nghiÖp ngoµi viÖc ®Çu t­ tiÒn cña cßn viÖc lµm cÊp thiÕt lµ ®æi míi ®éi ngò CBCNV cã tay nghÒ cao, t¹o ra ®éng lùc c¹nh tranh ngay trong néi bé ng­êi lao ®éng cña XÝ nghiÖp ®Ó n©ng cao h¬n n÷a tr×nh ®é qu¶n lý vµ tr×nh ®é tay nghÒ. XÝ nghiÖp cÇn thùc hiÖn chñ tr­¬ng giao kho¸n trùc tiÕp ®Õn tõng ng­êi lao ®éng, cã t¸c ®éng vµo lîi Ých kinh tÕ cña hä th× míi cã thÓ kÝch thÝch ®­îc lao ®éng cã hiÖu qu¶. Tõng b­íc n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ kinh doanh cña XÝ nghiÖp. III. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc. Mçi doanh nghiÖp lµ mét tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ chÞu sù ®iÒu khiÓn chung cña c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc. §Ó doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ th× sù ®iÒu chØnh nµy th× sù ®iÒu chØnh nµy ph¶i cã môc ®Ých ®øng ®¾n, ®¶m b¶o cho sù c«ng b»ng trong c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau vµ t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ c¸c vÊn ®Ò vÒ huy ®éng vµ sö dông vèn l­u ®éng nãi riªng. Nhµ n­íc cÇn ®iÒu chØnh c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý vÜ m«: luËt ph¸p, thñ tôc hµnh chÝnh v.v... chÆt chÏ nh­ng thuËn lîi, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp trong s¶n xuÊt kinh doanh. 1. M«i tr­êng ph¸p luËt. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, tÊt c¶ mäi ho¹t ®éng kinh tÕ ®Òu ph¶i chÞu sù ®Þnh chÕ cña Nhµ n­íc b»ng ph¸p luËt, ®ã lµ bé luËt vµ c¸c v¨n b¶n d­íi luËt, cã ý nghÜa nh­ lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó x¸c lËp vµ Ên ®Þnh c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ë tÇm vÜ m«. T¹o ra khu«n khæ hµnh lang ph¸p lý, cho sù ho¹t ®éng hîp lý cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ phï hîp víi lîi Ých ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. ViÖc chuyÓn ®æi c¸c h×nh thøc së h÷u doanh nghiÖp sÏ kh«ng thùc hiÖn ®­îc nÕu kh«ng cã hµnh lang ph¸p lý ®Ó ®iÒu chØnh. Theo xu h­íng chung cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cÇn ph¶i cã ®Èy ®ñ c¸c bé luËt c¬ b¶n nh­: luËt c«ng ty, luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi, luËt th­¬ng m¹i, luËt ph¸ s¶n, luËt lao ®éng v.v... ë ViÖt Nam trong xu thÕ nÒn kinh tÕ héi nhËp khu vùc vµ toµn cÇu, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta, ®· sím nhËn thøc ®­îc ®iÒu ®ã, ®· sím ban hµnh nh÷ng bé luËt míi vµ kÞp thêi ®iÒu chØnh nh÷ng bé luËt ®· cã cho phï hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ n­íc ta. Trong c¸c kú häp quèc héi kho¸ 8,kho¸ 9 vµ gÇn ®©y nhÊt lµ kú häp thø 5 quèc héi kho¸ 10. Quèc héi ®· nhÊt trÝ th«ng qua c¸c luËt míi nh­: luËt th­¬ng m¹i, luËt doanh nghiÖp... Vµ bæ sung söa ®æi c¸c luËt ®· cã: nh­ luËt ph¸ s¶n, luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi, luËt h×nh sù söa ®æi... Vµ quèc héi ph¶i sím th«ng qua c¸c luËt kh¸c ®Ó phï hîp h¬n n÷a víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nh­: LuËt thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ së giao dÞch chøng kho¸n... ®Ó tõng b­íc x¸c lËp m«i tr­êng ph¸p lý cho sù ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty cæ phÇn sÏ ®ù¬c h×nh thµnh trong thêi gian tíi. §èi víi vÊn ®Ò huy ®éng vèn kinh doanh, nhµ n­íc cÇn ban hµnh c¸c qui ®Þnh thuËn lîi vÒ vay vèn ng©n hµng vµ c¸c ho¹t ®éng huy ®éng tµi chÝnh kh¸c. Cho phÐp c¸c doanh nghiÖp khi huy ®éng vèn kh«ng ph¶i cã tµi s¶n thÕ chÊp. 2. ChÝnh s¸ch vÜ m« §©y lµ chÝnh s¸ch mang tÝnh chÊt sèng cßn, thÞnh v­îng hay ®×nh ®èn cña mét nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn xÐt trªn c¬ së doanh nghiÖp chÝnh s¸ch nµy cã t¸c ®éng tíi mét sè khÝa c¹nh sau: - §èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông: §©y lµ mét tæ chøc trung gian tµi chÝnh nhËn tiÒn göi vµ cho vay vµ c¸c chøc n¨ng thanh to¸n kh¸c. Tuy nhiªn c¸c tæ chøc tÝn dông nµy ®· t¸c ®éng tíi viÖc huy ®éng vµ sö dông vèn cña doanh nghiÖp qua rÊt nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, nh­ng trung qui l¹i næi lªn hai vÊn ®Ò lµ l·i suÊt vµ ph­¬ng thøc thanh to¸n. §Ó cã vèn ho¹t ®éng, doanh nghiÖp ph¶i chi ra mét kho¶n tiÒn gäi lµ l·i suÊt tiÒn vay. Khi ®ã ®Ó kinh doanh cã hiÖu qu¶ th× lîi nhuËn ®em l¹i ph¶i bï ®¾p ®­îc kho¶n chi phÝ nµy. V× vËy c¸c tæ chøc tÝn dông ph¶i tÝnh to¸n sao cho hîp lý ®Ó cho l·i suÊt tiÒn vay lu«n nhá h¬n lîi nhuËn b×nh qu©n cña c¸c doanh nghiÖp ®em l¹i. - §èi víi chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng: Nhµ n­íc ®· cã rÊt nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ®­îc trùc tiÕp xuÊt nhËp khÈu b»ng c¸ch chÝnh s¸ch nh­ thuÕ xuÊt nhËp khÈu, chÝnh s¸ch tû gi¸, h¹n ng¹ch... TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy lu«n ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn lîi nhuËn vµ ®Þa vÞ cña doanh nghiÖp trªn th­¬ng tr­êng. V× vËy nhµ n­íc ph¶i c¨n cø vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ, vµ t×nh h×nh thÕ giíi, khu vùc ®Ó ®Ò ra thuÕ suÊt sao cho phï hîp t¹o ®µ cho doanh nghiÖp kinh doanh cã l·i. - §èi víi c¸c c¬ quan tµi chÝnh: Cho phÐp c¸c doanh nghiÖp cã ph­¬ng ph¸p khÊu hao tµi s¶n, h¹ch to¸n, kiÓm to¸n mét c¸ch hîp lý phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ ë tõng doanh nghiÖp... sao cho ®¶m b¶o c¶ mét vßng ®êi cña m¸y mãc, còng nh­ s¶n phÈm ®Ó cã l·i bï ®¾p phÇn chi phÝ h÷u h×nh còng nh­ v« h×nh. 3.C¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh. Thñ tôc hµnh chÝnh cång kÒnh, cöa quyÒn cña c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc còng g©y rÊt nhiÒu phiÒn hµ... cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× vËy thñ tôc hµnh chÝnh cÇn ®¶m b¶o gän nhÑ, th«ng tho¸ng t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp n¾m b¾t kÞp thêi c¸c c¬ héi kinh doanh. §©y lµ ®iÒu kiÖn hÕt søc quan träng vµ thÞ tr­êng th× lu«n biÕn ®éng, v× vËy nÕu bá lì c¬ héi kinh doanh sÏ lµm ¨n kh«ng cã l·i thËm chÝ thua lç. Thñ tôc hµnh chÝnh yªu cÇu ph¶i gän nhÑ, tiÕn tíi chÕ ®é "mét cöa", sÏ gióp c¸c doanh nghiÖp linh ho¹t trong s¶n xuÊt kinh doanh h¬n. Thñ tôc hµnh chÝnh th«ng tho¸ng t¹o ®iÒu kiÖn thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi tõ ®ã t¹o ®µ ph¸t triÓn cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. V× vËy viÖc c¶i tæ thñ tôc hµnh chÝnh víi môc ®Ých gän nhÑ th«ng tho¸ng... t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong kinh doanh lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch trong t×nh h×nh hiÖn nay. KÕt luËn Tãm l¹i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng lµ viÖc lµm cÊp b¸ch cÇn gi¶i quyÕt, ®ång thêi còng lµ môc tÞªu phÊn ®Êu l©u dµi cña c¸c doanh nghiÖp ë n­íc ta hiÖn nay. Do tù qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng ë n­íc ta hiÖn nay cßn chÞu nhiÒu ¶nh h­ëng cña c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cò, nªn ch­a phï hîp víi nh÷ng yªu cÇu ®ßi hái cña t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ më hiÖn nay. XÝ nghiÖp chÕ biÕn vµ kinh doanh n«ng thæ s¶n Hµ Néi trong thêi gian qua, tuy ®· cã nhiÒu cè g¾ng nh­ng vÉn cßn mét sè tån t¹i c¬ b¶n cÇn gi¶i quyÕt kÞp thêi nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña m×nh. Víi nh÷ng biÖn ph¸p mang tÝnh ®Þnh h­íng trong bµi, hy väng r»ng xÝ nghiÖp sÏ nghiªn cøu thùc hiÖn ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng t¹i xÝ nghiÖp m×nh. Tµi liÖu tham kh¶o 1- Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ doanh nghiÖp th­¬ng m¹i - Tr­êng §¹i häc kinh tÕ quèc d©n. NXB Gi¸o dôc n¨m 1998/275 trang 2- Gi¸o tr×nh kinh tÕ th­¬ng m¹i - Tr­êng §¹i häc kinh tÕ quèc d©n. NXB - Trung t©m th«ng tin Th­¬ng m¹i n¨m 1993 3- Gi¸o tr×nh ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh - Tr­êng §¹i häc kinh tÕ quèc d©n. NXB Gi¸o dôc - n¨m 1997 - 268 trang 4- V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII - NXB ChÝnh trÞ quèc gia. 5- Gi¸o tr×nh LuËt - Tµi chÝnh - Tr­êng §¹i häc Tæng hîp. 6- Kinh tÕ häc tËp I, II : David Beg 7. Kinh doanh dÞch vô trong c¬ chÕ thÞ tr­êng - NXB Thèng kª n¨m 1994 8- T¹p chÝ ng©n hµng, tµi chÝnh doanh nghiÖp Sè 8 - 1998 Sè 9 - 1998 Sè 2 - 1999 9- C¸c tµi liÖu do ®¬n vÞ thùc tËp cung cÊp. Môc lôc Lêi më ®Çu Ch­¬ng I: Vèn l­u ®éng vµ tÇm quan träng cña vèn l­u ®éng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. I- Vèn vµ tÇm quan träng cña vèn ®èi víi mçi doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. 1- Kh¸i niÖm vèn kinh doanh. 2- C¸c lo¹i vèn kinh doanh. 3- C¸c bé phËn cÊu thµnh vèn cña doanh nghiÖp. 4- Vai trß cña vèn l­u ®éng ®èi víi doanh nghiÖp trong s¶n xuÊt kinh doanh. II- C¸c gi¶i ph¸p huy ®éng vèn l­u ®éng cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. 1- Gi¶i ph¸p huy ®éng vèn l©u dµi. 2- Gi¶i ph¸p huy ®éng vèn ng¾n h¹n. III- Môc ®Ých, nhiÖm vô ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp. 1- Môc ®Ých vµ nhiÖm vô ph©n tÝch. 2- C¸c ph­¬ng ph¸p sö dông trong ph©n tÝch hiÖu qu¶. IV- C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng trong doanh nghiÖp. 1- Quan ®iÓm vµ tiªu thøc x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh. 2- HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. 3- C¸c biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng trong doanh nghiÖp. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng sö dông vèn l­u ®éng t¹i xÝ nghiÖp chÕ biÕn vµ kinh doanh n«ng thæ s¶n Hµ Néi. I- Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña xÝ nghiÖp trong nh÷ng n¨m qua. 1- S¬ l­îc qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp. 2- HÖ thèng tæ chøc, chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¸c phßng ban trong xÝ nghiÖp. 3- Nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt ¶nh h­ëng tíi viÖc huy ®éng vèn l­u ®éng vµ sö dông vèn l­u ®éng ë xÝ nghiÖp. 4- Thùc tr¹ng, nguyªn nh©n, kÕt qu¶ vµ nh÷ng ®æi míi vÒ mÆt tæ chøc, qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh mµ xÝ nghiÖp ®¹t ®­îc nh÷ng n¨m gÇn ®©y. II- Ph©n tÝch t×nh h×nh huy ®éng vèn l­u ®éng t¹i xÝ nghiÖp. 1- Gi¶i ph¸p t¨ng vèn tù cã 2- Gi¶i ph¸p t¨ng vèn ng¾n h¹n. II- Ph©n tÝch thùc tr¹ng sö dông vèn l­u ®éng t¹i xÝ nghiÖp. 1- Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n ¶nh h­ëng tíi t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng ë ®©y. 2- Quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña xÝ nghiÖp. 3- Thùc tr¹ng sö dông vèn l­u ®éng t¹i xÝ nghiÖp. IV- §¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh sö dông vèn cña xÝ nghiÖp. Ch­¬ng III- Mét sè ý kiÕn nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i xÝ nghiÖp. I- Ph­¬ng h­íng vµ nhiÖm vô cña xÝ nghiÖp trong thêi gian tíi. II- Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i xÝ nghiÖp. 1- BiÖn ph¸p chung cho c¸c doanh nghiÖp nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. 2- C¸c gi¶i ph¸p kh¸c nh»m huy ®éng vèn l­u ®éng. 3- C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. 4- Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp: BiÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh. 5- §µo t¹o vµ båi d­ìng c¸n bé, hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý. III - Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc.