Lý luận cơ bản về cạnh tranh và nâng cao khả năng cạnh tranh sản phẩm trên thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp thương mại

«ng ty ®· cã mét hÖ thèng d©y chuyÒn tiªn tiÕn hiÖn ®¹i víi c«ng suÊt 62500 tÊn s¶n phÈm trong mét n¨m ®ñ søc chÕ biÕn c¸c s¶n phÈm ®¸p øng ®­îc tiªu chuÈn quèc tÕ vµ khu vùc. Tuy nhiªn t×nh h×nh chung vÒ trang thiÕt bÞ ®­îc ®Çu t­ ch­a ®ång bé nªn s¶n xuÊt míi ®¹t tõ 65-75% c«ng suÊt thiÕt kÕ dÉn ®Õn hiÖu qu¶ ch­a ®­îc tèt vµ s¶n phÈm ch­a æn ®Þnh. d) Bé m¸y qu¶n lý hay tæ chøc hµnh chÝnh Qu¶n lý lµ sù t¸c ®éng trùc tiÕp cña c¸c cÊp l·nh ®¹o xuèng c¸n bé c«ng nh©n viªn nh»m môc ®Ých thùchiÖn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. ViÖc thiÕt lËp c¬ cÊu tæ chøc cña bé m¸y doanh nghiÖp còng nh­ c¸ch thøc ®iÒu hµnh cña c¸c cÊp l·nh ®¹o lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh tÝnh hiÖu qu¶ trong kinh doanh. NÕu mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cã c¬ cÊu tæ chøc hîp lý, víi c¸ch ®iÒu hµnh s¸ng suèt th× c¸c quyÕt ®Þnh ®­a xuèng bé phËn sÏ kh«ng bÞ chång chÐo, c¸c bé phËn phô tr¸ch nh÷ng c«ng viÖc chuyªn m«n tõ ®ã gãp phÇn thóc ®Èy hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh XNK. 2.4.2. C¸c yÕu tè bªn ngoµi doanh nghiÖp a) Kh¸ch hµng Tæng c«ng ty rau qu¶, n«ng s¶n ViÖt Nam ®· cã nh÷ng nç lùc rÊt lín trong viÖc më réng thÞ tr­êng, t×m chç ®øng cho s¶n phÈm cña m×nh. Do vËy, Tæng c«ng ty ®· chän cho m×nh ph­¬ng ch©m lµm viÖc "TÊt c¶ v× kh¸ch hµng, tiÖn lîi cho kh¸ch hµng", ®ã còng lµ mét nghÖ thuËt marketing cña Tæng c«ng ty. MÆc dï kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y t¨ng nh­ng mét ®iÒu rÊt tiÕc cho Tæng c«ng ty lµ thÞ tr­êng truyÒn thèng, dÔ tÝnh yªu cÇu chÊt l­îng kh«ng cao lµ Nga vµ §«ng ¢u ®· bÞ thu hÑp. MÆt kh¸c, trong ®iÒu kiÖn nh­ hiÖn nay th× Tæng c«ng ty gÆp rÊt nhiÒu sù c¹nh tranh c¶ ë trong n­íc vµ ngoµi n­íc. V× vËy Tæng c«ng ty ph¶i nç lùc h¬n n÷a, ph¶i t×m hiÓu thªm, nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm chÊt l­îng cao, h¹ gi¸ thµnh ®Ó ®¸p øng h¬n nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Kh¸ch hµng cña Tæng c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua ®· kh«ng ngõng t¨ng lªn, mét sè kh¸ch hµng quen thuéc nh­ Nga, NhËt, Trung Quèc, §øc… vµ c¸c n­íc trong khu vùc ASEAN lµ nh÷ng kh¸ch hµng chiÕm kim ng¹ch xuÊt khÈu lín cña Tæng c«ng ty. Cã thÓ coi hä lµ nh÷ng kh¸ch hµng quan träng cña Tæng c«ng ty. Do vËy, ®Ó ®¸p øng tèt mäi nhu cÇu cña kh¸ch hµng quen thuéc còng nh­ nh÷ng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng Tæng c«ng ty cÇn ph¶i "c¶i tiÕn mÉu m· s¶n phÈm, chÊt l­îng tèt ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu kh¸ch hµng". §Ó tõ ®ã kh«ng nh÷ng Tæng c«ng ty gi÷ v÷ng ®­îc c¸c kh¸ch hµng quen thuéc mµ cßn thu hót thªm nh÷ng kh¸ch hµng míi ®©y cã thÓ coi lµ chiÕn l­îc quan träng cña Tæng c«ng ty. b) Nhµ cung cÊp Nh­ nghiªn cøu tæng quan vÒ Tæng c«ng ty rau qu¶, n«ng s¶n ViÖt Nam chóng ta thÊy r»ng nghiÖp vô cña Tæng c«ng ty bao gåm c¶ s¶n xuÊt, chÕ biÕn, tiªu thô, tuy nhiªn c¸c c¬ së s¶n xuÊt cña Tæng c«ng ty n»m r¶i r¸c ë kh¾p c¸c miÒn trong c¶ n­íc, nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt ®ã vÉn ch­a thùc sù tËp trung tøc lµ vÉn ch­a cã sù chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt thËt sù cho s¶n phÈm rau qu¶ ViÖt Nam. c) §èi thñ c¹nh tranh §èi thñ c¹nh tranh cña TCT trong xuÊt khÈu s¶n phÈm rau qu¶ chñ yÕu lµ c¸c n­íc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau lín trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc nh­ Trung Quèc, Th¸I Lan, In®«nªxia… cßn ®èi thñ c¹nh tranh trong n­íc hÇu nh­ kh«ng cã. C¸c n­íc Trung Quèc, Th¸i Lan, In®«nªxia… lµ nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh trùc tiÕp c¹nh tranh gay g¾t nhÊt cña chóng ta hä cã nh÷ng ­u thÕ h¬n h¼n chóng ta vÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh, vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ kinh nghiÖm gieo trång… nªn hä cho ra ®êi nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng tèt vµ gi¸ rÎ h¬n chóng ta. Do vËy, ®Ó kh¶ng ®Þnh m×nh Tæng c«ng ty cÇn ph¶i thu hÑp kho¶ng c¸ch so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trùc tiÕp b»ng nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng tèt, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, gi¸ thµnh gi¶m vµ ®¸p øng mäi kh¾t khe ®ßi hái cña c¸c kh¸ch hµng khã tÝnh nhÊt. d) C¸c yÕu tè tù nhiªn - x· héi N­íc ta n»m hoµn toµn trong vµnh ®ai nhiÖt ®íi, ®Æc tr­ng cña khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa lµ nhiÒu n¾ng, l¾m m­a, ®é Èm trung b×nh cao lµ ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi cho sinh tr­ëng cña c¸c lo¹i thùc vËt, lµ ®iÒu kiÖn tèt ®Ó tiÕn hµnh xen canh, gèi vô t¨ng nhanh vßng quay cña ruéng ®Êt, th©m canh t¨ng n¨ng suÊt. Nh÷ng ®Æc ®iÓm tù nhiªn hÕt søc vèn cã cña ViÖt Nam ®· t¹o cho nÒn n«ng nghiÖp n­íc ta mét lîi thÕ so s¸nh h¬n h¼n n­íc kh¸c. Nã ®· t¹o ra nh÷ng mÆt hµng rau qu¶ cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao ®­îc kh¸ch hµng thÕ giíi ­a chuéng. Ngoµi ra n­íc ta lµ mét n­íc n«ng nghiÖp víi sè d©n 78 triÖu ng­êi, c¬ cÊu d©n c­ gÇn 80% d©n sè sèng b»ng nghÒ n«ng lµ mét nguån nh©n lùc dåi dµo trong n«ng nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã, ng­êi ViÖt Nam cã ®Æc ®iÓm cÇn cï lao ®éng, th«ng minh s¸ng t¹o, cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t c«ng nghÖ, cã nhiÒu kinh nghiÖm trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp vµ trång trät. §©y lµ mét thuËn lîi lín cho ViÖt Nam nãi chung vµ Tæng c«ng ty rau qu¶, n«ng s¶n nãi riªng ®Ó v­¬n tíi mét nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp tiªn tiÕn, t¹o ra nhiÒu mÆt hµng rau qu¶ phong phó, chÊt l­îng cao. e) C¸c c«ng cô vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« Mçi quèc gia ®Òu cã nh÷ng chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i kh¸c nhau, thÓ hiÖn ý chÝ vµ môc tiªu cña nhµ n­íc trong viÖc can thiÖp vµ ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ cã liªn quan ®Õn nÒn kinh tÕ cña ®Êt n­íc m×nh. Trong lÜnh vùc xuÊt khÈu nh÷ng c«ng cô chñ yÕu th­êng ®­îc sö dông ®Ó ®iÒu chØnh qu¶n lý ho¹t ®éng nµy lµ: thuÕ quan, c¸c c«ng cô phi thuÕ quan, tû gi¸ vµ c¸c chÝnh s¸ch ®ßn b¶y, c¸c chÝnh s¸ch ®èi víi c¸n c©n thanh to¸n th­¬ng m¹i. ch­¬ng 3 Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh mét sè mÆt hµng rau qu¶ xuÊt khÈu chñ lùc cña Tæng c«ng ty rau qu¶, n«ng s¶n ViÖt Nam. 3.1. Ph­¬ng h­íng nhiÖm vô kinh doanh n¨m 2004, môc tiªu ®Õn n¨m 2005-2010 3.1.1 Quan ®iÓm vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh cña Tæng c«ng ty trong thêi gian tíi Quan ®iÓm kinh doanh cña Tæng c«ng ty lµ ph¸t triÓn nhanh hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng. LÊy hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng la chÝnh nhanh chãng ®¹t ®­îc môc tiªu ®Ò ra cho n¨m 2005 vµ 2010. Tõ quan ®iÓm kinh doanh ®ã ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty lµ: §èi víi n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp: §Èy m¹nh tèc ®é ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu tõng b­íc kh¾c phôc nh÷ng mÆt c©n ®èi kh¸c (nh­: vèn, tr×nh ®é qu¶n lý...) ®Ó nhanh chãng ®¹t ®­îc c«ng suÊt tèi ®a cña c¸c d©y chuyÒn c«ng nghiÖp. §Èy m¹nh ®Çu t­ míi theo nguyªn t¾c ®¶m b¶o c©n ®èi ®ång bé c¸c ®iÒu kiÖn tèi thiÓu (vÒ nguyªn liÖu, vèn, c¸n bé...) trªn c¬ së x¸c ®Þnh, ®Þnh h­íng l©u dµi ®Ó tiÕn hµnh ®Çu t­ tõng b­íc phï hîp, ®¶m b¶o ®Çu t­ ®Õn ®©u ph¸t huy hiÖu qu¶ ®Õn ®Êy, ®Çu t­ b­íc tr­íc ph¶i lµm nÒn vµ t¹o ®µ cho ®Çu t­ b­íc sau thuËn lîi vµ hiÖu qu¶ h¬n. Tõ nay ®Õn n¨m 2010 lÊy quy m« võa vµ nhá lµ chÝnh. - §i t¾t ®ãn ®Çu tr­íc hÕt trong c«ng t¸c gièng vµ ®Çu t­ c«ng nghiÖp. - §Çu t­ nh÷ng thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nhÊt ®èi víi nh÷ng kh©u cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm, ®¶m b¶o s¶n phÈm s¶n xuÊt ra c¹nh tranh ®­îc trªn thÞ tr­êng thÕ giíi vµ khu vùc. Nh÷ng kh©u kh¸c tËn dông kh¶ n¨ng kü thuËt. c«ng nghÖ trong n­íc ®Ó gi¶m khã kh¨n vÒ vèn. §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm rau qu¶ vµ n«ng h¶i s¶n. §Èy nhanh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸, ph¸t huy nguån lùc vÒ vèn vµ c¬ chÕ qu¶n lý ®Ó thóc ®Èy ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. TÝch cùc t×m kiÕm ®«i t¸c, ®iÒu kiÖn dÓ thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ ®Çu t­ ra ngoµi n­íc. * §èi víi kinh doanh th­¬ng m¹i. Tranh thñ nhu cÇu ®ang t¨ng lªn cña thÞ tr­êng ®èi víi mét sè mÆt hµng: Døa, D­a Chuét, V¶i... cña Tæng c«ng ty ®Ó ®Èy nhanh viÖc xuÊt khÈu ®ång thêi nhanh chãng thèng nhÊt th­¬ng hiÖu nh÷ng mÆt hµng chñ yÕu vµo mét sã thÞ tr­êng lín. T×m mäi biÖn ph¸p h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh víi hµng ho¸ cïng lo¹i trong khu vùc vµ thÕ giíi, t¹o thÕ æn ®Þnh thÞ tr­êng t¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶. X©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh th­¬ng m¹i ®Ó héi nhËp víi khu vùc vµ quèc tÕ. - T¨ng c­êng kinh doanh trong n­íc, coi ®©y lµ mét lîi thÕ, trªn c¬ së më réng m¹ng l­íi b¸n bu«n, b¸n lÎ, x©y dùng chî ®Çu mèi, trung t©m th­¬ng m¹i. 3.1.2. Mét sè chØ tiªu chñ yÕu Tæng c«ng ty phÊn ®Êu ®Ó ®¹t vµo n¨m 2004. * S¶n xuÊt n«ng nghiÖp: Gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng n«ng nghiÖp: 64.000 triÖu ®ång, t¨ng 5% so víi thùc hiÖn n¨m 2003. Tæng diÖn tÝch gieo trång: 20.000 ha, t¨ng 12% so víi thùc hiÖn n¨m 2003. * S¶n xuÊt c«ng nghiÖp: Gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng c«ng nghiÖp: 700 tû ®ång, t¨ng 12% so víi n¨m 2003. S¶n phÈm s¶n xuÊt: 60.000 tÊn, t¨ng 20% so víi n¨m 2003. S¶n phÈm chñ yÕu: + S¶n phÈm døa: 26.000 tÊn, t¨ng 30% so víi n¨m 2003. * Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu . KÕ ho¹ch n¨m 2004 ®¹t 158 triÖu USD, t¨ng 20% so víi thùc hiÖn n¨m 2003. Kim ng¹ch xuÊt khÈu: 95 triÖu USD, t¨ng 38% so víi thùc hiÖn n¨m 2003. Kim ng¹ch nhËp khÈu: 63 triÖu USD, t¨ng 1,5% so víi thùc hiÖn n¨m 2003. * Tæng doanh thu : 3.500 tû ®ång (ch­a kÓ liªn doanh) t¨ng 31% so víi thùc hiÖn n¨m 2003. * C¸c kho¶n nép Ng©n s¸ch: 210 tû (ch­a kÓ liªn doanh) t¨ng 17% so víi thùc hiÖn n¨m 2003. * Thu nhËp b×nh qu©n mét ng­êi th¸ng: phÊn ®Êu t¨ng Ýt nhÊt 10% so víi thùc hiÖn n¨m 2003. * Tæng vèn ®Çu t­ XDCB: 140 tû ®ång. 3.2. mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh s¶n phÈm rau qu¶ chñ lùc cña tæng c«ng ty 3.2.1. §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ kinh doanh c¶i tiÕn s¶n phÈm, ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng kinh doanh sÏ lµ quyÕt ®Þnh cho Tæng c«ng ty kÐo dµi chu kú sèng cña s¶n phÈm vµ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ngµy cµng lín vµ thay ®æi cña thÞ tr­êng. V× vËy ®a d¹ng h¸o s¶n phÈm lµ cÇn thiÕt, lµ quan träng ®èi víi bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo. Nh×n chung hiÖn nay mÆt hµng cña Tæng c«ng ty còng kh¸ ®a d¹ng, trong nh÷ng n¨m qua Tæng c«ng ty ®· kÕt hîp nghiªn cøu vµ ¸p dông c¸c c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Ó n©ng cao sè l­îng, chÊt l­îng. C¶i tiÕn h×nh thøc mÉu m· cho phï hîp víi nhu cÇu thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng. Tuy nhiªn Tæng c«ng ty nªn tiÕp tôc ®a d¹ng h¸o s¶n phÈm vÒ chñng lo¹i, kÝch cì bao v× cho phï hîp tõng thÞ tr­êng n­íc ngoµi, thay ®æi mÉu m· lo¹i h×nh kÝch th­íc còng nh­ chÊt liÖu bao b×. + §èi víi bao gãi bªn ngoµi Tæng c«ng ty th­êng dïng lµ thïng carton th× b©y g׬ Tæng c«ng ty cã thÓ sö dông c¸c chÊt liÖu kh¸c nh­ thïng xèp, kÝch th­íc cã thÓ thay ®æi tuú theo tõng mÆt hµng. + §ãi víi s¶n phÈm ®å hép: Tæng c«ng ty th­êng dïng bao gãi b»ng s¾t, thuû tinh th× b©y giê ®· cã thªm hép b»ng nhùa. + §èi víi s¶n phÈm ®«ng l¹nh vµ gia vÞ: Tæng c«ng ty cÇn c¶i tiÕn kh©u bao b× tói nhá sÏ ®Ó sö dông vµ tiÖn lîi h¬n, mÉu m· ®Ñp. VD: ®èi víi s¶n phÈm chuèi sÊy tr­íc ®©y Tæng c«ng ty sö dông tói 5 kg, 2kg, 1 kg, b©y giê nªn cã thªm tói 500g, 200g, 100g... Tuy nhiªn nªn chØ ®a d¹ng ho¸ chñng lo¹i s¶n phÈm nh­ng chÊt l­îng s¶n phÈm kh«ng tèt th× s¶n phÈm sÏ kh«ng tiªu thô ®­îc. V× vËy viÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm lµ mét vÊn ®Ò rÊt quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng. ChØ cã nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao phï hîp víi tiªu chuÈn cña ng­êi tiªu dïng th× míi cã thÓ ®øng v÷ng vµ v­¬n xa h¬n. Chóng ta biÕt r»ng rau qu¶ lµ mét mÆt hµng rÊt dÔ bÞ h­ háng nÕu nh­ kh«ng ®­îc b¶o qu¶n tèt nhÊt lµ rau qu¶ t­¬i. §èi víi rau qu¶ chÕ biÕn th× chÊt l­îng cña nã phô thuéc vµo viÖc qu¶n lý chÊt l­îng theo tiªu chuÈn ISO 9000 vµ s¶n xuÊt nh­ thÕ nµo? v× vËy mµ viÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm cÇn ®­îc xö lý ngay tõ kh©u thu mua vµ chÕ biÕn rau qu¶ nguyªn liÖu bëi v× s¶n phÈm nµy phô thuéc kh¸ nhiÒu vµo thêi tiÕt, khÝ hËu, chØ mét sù thay ®æi cña thêi tiÕt nh­ m­a kÐo dµi hay n¾ng h¹n còng lµm cho s¶n phÈm rÊt dÔ h­ háng, nªu sö dông nguyªn liÖu ®Çu vµo kh«ng tèt th× kÓ c¶ cã qua kh©u chÕ biÕn, s¶n phÈm còng kh«ng ®¶m b¶o ®­îc chÊt l­îng. V× thÕ xö lý tèt kh©u thu mua lµ mét yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng cña vÊn ®Ò n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. HiÖn nay do Tæng c«ng ty hÇu nh­ ph¶i thu mua hµng xuÊt khÈu t¹i nhiÒu ®¬n vÞ kh¸c nhau do ®ã chÊt l­îng hµng kh«ng ®Òu, hÇu hÕt cßn ch­a ®¹t ®­îc chÊt l­îng ®Ó xuÊt khÈu. V¶ l¹i hµng cña Tæng c«ng ty l¹i ®­îc mua hÇu hÕt c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc do ®ã cã thÓ lµm Tæng c«ng ty mÊt ®i lîi thÕ c¹nh tranh vÒ gi¸ còng nh­ vÒ sè l­îng. V× vËy ®Ó n©ng cao ®­îc chÊt l­îng s¶n phÈm th× tr­íc hÕt trong kh©u thu mua nµy Tæng c«ng ty nªn t×m hiÓu thªm c¸c th«ng tin tõ bªn ngoµi ®iÒu ®ã cã thÓ gióp cho Tæng c«ng ty mua ®­îc nh÷ng s¶n phÈm tèt h¬n mµ cã khi gi¸ l¹i rÎ h¬n sÏ gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh. Tuy nhiªn trong kh©u thu mua nµy c«ng nghÖ sau thu hoÆch quyÕt ®Þnh rÊt nhiÒu ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm bëi v× rau qu¶ rÊt dÔ bÞ h­ háng nÕu kh«ng ®­îc b¶o qu¶n tèt. ChÝnh v× vËy Tæng c«ng ty cÇn ¸p dông réng r·i c«ng nghÖ b¶o qu¶n sau thu hoÆch ®· ®­îc c«ng nhËn ë trong n­íc hoÆc du nhËp c«ng nghÖ b¶o qu¶n cña n­íc ngoµi ®Ó gi÷ cho tr¸i c©y t­¬i trong thêi gian 1 - 2 th¸ng sau thu hoÆch. Rßi c¸c c«ng ®o¹n xö lý ph©n lo¹i, xö lý c¬ häc, xö lý nhiÖt, xö lý ho¸ chÊt lµm ®«ng l¹nh c« ®Æc...CÇn ph¶i chuÈn bÞ vµ thùc hiÖn mét c¸ch thËn träng chu ®¸o. Nh×n chung nh÷ng s¶n phÈm xuÊt khÈu cña chóng ta hiÖn nay ®­îc xuÊt sang mét sè thÞ tr­êng Nga, Trung Quèc... ®èi víi nh÷ng thÞ tr­êng nµy nãi chung ®©y lµ nh÷ng thÞ tr­êng t­¬ng ®èi dÔ tÝnh, viÖc yªu cÇu vÒ chÊt l­îng cßn ch­a cao nªn chón ta vÉn cã thÓ ®¸p øng ®­îc. Nh­ng ®èi víi mét sè thÞ tr­êng khã tÝnh nh­ Mü, NhËt, EU... ®ßi hái cao vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm theo h­íng ph¶i lµ s¶n phÈm s¹ch, ®¶m b¶o vÖ sinh thùc phÈm. NhiÒu kh¸ch hµng tr­íc khi ®i ®Õn quyÕt ®Þnh mua hµng ®Òu yªu cÇu lµm râ: tõ nguån gièng nµo, ®­îc trång ë vïng nµo, ch¨m bãn ra sao (phßng trõ s©u bÖnh b»ng lo¹i thuèc nµo?) V× vËy muèn s¶n phÈm cña chóng ta tho¶ m·n ®­îc nh÷ng chÊt l­îng yªu cÇu cña ®èi t¸c vµ ®¸p øng ®ñ tiªu chuÈn xuÊt khÈu th× chóng ta cÇn gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò sau: + §Ó cã chÊt l­îng rau qu¶ theo yªu cÇu ®ã cÇn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nghiªm ngÆt ngay tõ kh©u gièng (cÇn c¶i tiÕn gièng c©y trßng, nghiªn cøu c¶i t¹o nh÷ng gièng rau qu¶ ®Õn kh©u gieo trång, ch¨m bãn ®èi víi tõng lo¹i rau c©y ¨n qu¶. C¸c doanh nghiÖp ®Æt mua hµng cÇn cã c¸c cam kÕt cô thÓ vÒ mÆt hµng h­íng dÉn ng­êi s¶n xuÊt theo yªu cÇu riªng cña m×nh, ®ång thêi kiÓm tra qu¸ tr×nh thùc hiÖn tr¸nh t×nh tr¹ng ®Õn khi thu h¸i, kiÕm dÞch s¶n phÈm, chÊt l­îng kh«ng ®¹t yªu cÇu, g©y thiÖt h¹i cho c¶ hai bªn: ng­êi s¶n xuÊt, ng­êi kinh doanh chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu. + Ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt: Thùc hiÖn c¬ khÝ ho¸ n«ng nghiÖp, n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt trång trät cho c¸c hé n«ng d©n h­íng dÉn hä ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt, c¸c kü thuËt canh t¸c hiÖn ®¹i. Tæng c«ng ty nªn h­íng dÉn kü thuËt gieo trång, xö lý gièng, chän gièng, ch¨m sãc phßng trõ s©u bÖnh còng nh­ thêi gian tiÕn ®é thu hoÆch, ®Æc biÖt Tæng c«ng ty nªn huÊn luyÖn cho n«ng d©n øng dông c«ng nghÖ b¶o qu¶n sau thu hoÆch ®­îc c«ng nhËn ®Ó gi¶m bít thÊt tho¸t, gi÷ ®­îc chÊt l­îng s¶n phÈm l©u h¬n. C«ng t¸c b¶o qu¶n lµ mét c«ng t¸c rÊt quan träng nh»m ®¶m b¶o chÊt l­îng hµng ho¸. Tæng c«ng ty cÇn chó träng h¬n ®Õn c«ng t¸c nµy. + Bao b× còng lµ mét nh©n tè cã ¶nh h­ëng kh¸ quan träng ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm. Bao b× tèt th× s¶n phÈm sÏ kÐo dµi thêi gian sö dông. 3.2.2. H¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm Thùc tÕ c¸c s¶n phÈm cña Tæng c«ng ty ®ang ph¶i ®èi mÆt víi sù c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t tõ phÝa c¸c ®èi thñ n­íc ngoµi, c¸c s¶n phÈm cña ta tuy kh«ng thua kÐm vÒ chÊt l­îng so víi s¶n phÈm cña ®èi thñ c¹nh tranh nh­n gi¸ cña chóng ta l¹i cao h¬n nhiÒu, ®iÒu nµy g©y c¶n trë kh«ng nhá ®Õn kh¶ n¨ng xuÊt khÈu rau qu¶ cña Tæng c«ng ty. ChÝnh v× vËy ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cho c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu th× ph¶i b»ng mäi c¸ch tiÕt kiÖm chi phÝ ®Ó h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm. Thùc sù ®©y lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc cÊp thiÕt ®èi víi Tæng c«ng ty hiÖn nay muèn kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ cña m×nh, më réng thÞ tr­êng th× Tæng c«ng ty ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu h¬n nh»m n©ng cao søc c¹nh tranh cho s¶n phÈm. Thùc tÕ th× gi¸ lµ mét nh©n tè ¶nh h­ëng kh¸ nhiÒu ®Õn kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty. V× vËy lµm nh­ thÕ nµo ®Ó h¹ thÊp ®­îc gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tr­íc hÕt Tæng c«ng ty cÇn quan t©m ®Æc biÖt ®Õn c«ng t¸c ®Çu t­ quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu trång rau qu¶, t¹o ra nh÷ng vïng nguyªn liÖu tËp trung cã chÊt l­îng cao. Bëi v× chÝnh c«ng t¸c nµy sÏ t¹o nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi nguån cung cho chÕ biÕn mét c¸ch ®Çy ®ñ, kÞp thêi vÒ sè l­îng chÊt l­îng, tr¸nh ph©n t¸n ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tõ ®ã sÏ gi¶m bít nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm xuÊt khÈu, t¹o n¨ng lùc c¹nh tranh cho Tæng c«ng ty. TiÕp ®ã Tæng c«ng ty nªn ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn tuy lóc ®Çu c«ng viÖc nµy ®ßi hái ph¶i ®Çu t­ kh¸ tèn kÐm nh­ng vÒ l©u dµi th× l¹i rÊt cÇn thiÕt mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao bëi khi ®­îc trang bÞ nh÷ng m¸y mãc tiªn tiÕn hiÖn ®¹i vµo d©y chuyÒn s¶n xuÊt n¨ng suÊt lao ®éng, chÊt l­îng s¶n phÈm sÏ ®­îc n©ng cao ®ång thêi giµm ®­îc nh÷ng chi phÝ cho c«ng lao ®éng vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung nªn tõ ®ã h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm. Bªn c¹nh ®ã Tæng c«ng ty nªn gi¶m chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh b»ng c¸ch t×m kiÕm nh÷ng ®¬n ®Æt hµng s¶n xuÊt víi khèi l­îng lín, t×m mäi biÖn ph¸p n©ng cao chÊt l­îng lao ®éng, gi¶m nhiÒu chi phÝ vËn tµi. 3.2.3. C¶i tiÕn mÉu m· bao b× Ngoµi chøc n¨ng b¶o vÖ, b¶o qu¶n hµng ho¸ bao b× cßn cã chøc n¨ng khuyÕch ch­¬ng thµnh phÇn c¬ b¶n cña s¶n phÈm vµ chøc n¨ng cung cÊp th«ng tin thµnh phÇn cÊu t¹o, n¬i s¶n xuÊt...do ®ã c¶i tiÕn mÉu m· bao b× còng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy Tæng c«ng ty cÇn ph¶i xem xÐt së thÝch cña kh¸ch hµng ®Ó thiÕt kÕ lo¹i bao b× h×nh d¸ng kÝch th­íc cho phï hîp. Bªn c¹nh ®ã Tæng c«ng ty cÇn chó ý ®Õn viÖc trang trÝ bao b×, nh·n hiÖu th­¬ng m¹i, nh·n hiÖu hµng ho¸, c¸c th«ng tin trªn bao b× ®¶m b¶o ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 3.2.4. §Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ x©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Çy biÕn ®éng nµy th× viÖc t×m kiÕm thÞ tr­êng vµ tiªu thô s¶n phÈm cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nã lµ ®iÒu kiÖn ®Ó mçi doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®ång thêi t¹o cho m×nh mét chç ®øng v÷ng ch¾c. Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó tiªu thô ®­îc s¶n phÈm? ®ã lµ c©u hái ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ cho Tæng c«ng ty rau qu¶ nãi riªng. §©y lµ môc tiªu lín cña Tæng c«ng ty, ®Ó ®i ®­îc ®Õn ®Ých Tæng c«ng ty cÇn ph¶i cè g¾ng rÊt nhiÒu vµ c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ mét c«ng viÖc quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. §Ó t¨ng ®­îc kim ng¹ch xuÊt khÈu, t¨ng thÞ phÇn th× Tæng c«ng ty ph¶i cã chiÕn l­îc cô thÓ. Tæng c«ng ty cÇn ¸p dông chiÕn l­îc ®a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng, tõng b­íc x©y dùng chiÕn l­îc thÞ tr­êng chiÕn l­îc s¶n phÈm cho tõng mÆt hµng xuÊt khÈu. Tæng c«ng ty nªn coi träng nh÷ng mÆt hµng truyÒn thèng (§«ng ¢u, Nga...). Më réng thÞ tr­êng Mü, thÞ tr­êng Trung Quèc, T©y ¢u... n©ng cao tû träng mÆt hµng rau qu¶ xuÊt khÈu trong tæng kim ngach. Gi¶i ph¸p cô thÓ ®èi víi tõng thÞ tr­êng nh­ sau: §èi víi thÞ tr­êng Mü: Tuy ®©y lµ mét thÞ tr­êng míi më nh­ng cã rÊt nhiÒu triÓn väng, chóng ta cÇn ph¶i gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn. HiÖn nay s¶n phÈm Døa xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü ®ang ®­îc ng­êi tiªu dïng chÊp nhËn nh­ng gi¸ thµnh cßn t­¬ng ®èi cao. §©y lµ mét thÞ tr­êng cã nhu cÇu vÒ rau qu¶ rÊt lín nhÊt lµ rau qu¶ nhiÖt ®íi. So víi n¨m 1992, n¨m 1998 kim ng¹ch nhËp khÈu rau t­¬i c¸c lo¹i cña thÞ tr­êng nµy ®¹t 2,6 tû USD t¨ng 126%, kim ng¹ch nhËp khÈu qu¶ vµ h¹t c¸c lo¹i cña thÞ tr­êng nµy ®¹t 3,4 tû USD t¨ng 365% so víi n¨m 1992. Trong 6 th¸ng (tõ 1993-1998) b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng 4,6%/n¨m. N¨m 2003 chóng ta ®· xuÊt khÈu ®­îc 3,2 triÖu USD rau qu¶ c¸c lo¹i vµo thÞ tr­êng nµy.Tuy nhiªn d©y lµ mét khu vùc thÞ tr­êng xa, kü thuËt b¶o qu¶n cña ta cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ, s¶n xuÊt nhá céng thªm thuÕ nhËp khÈu cao cïng nh÷ng khã kh¨n vÒ xin phÐp vµ gi¸m ®Þnh s©u bÖnh nªn kh¶ n¨ng xuÊt khÈu rau qu¶ d­íi d¹ng t­¬i hoÆc ­íp l¹nh lµ rÊt khã kh¨n. Tuy nhiªn nÕu nh­ tæ chøc tèt ®­îc ngußn hµng, ®¶m b¶o sè l­îng, chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ hµng ho¸ th× tr­íc m¾t cã thÓ t¨ng ®­îc trÞ gi¸ mÆt hµng Hµnh, Tái, §Ëu qu¶ t­¬i c¸c lo¹i lªn 1 triÖu USD mçi n¨m. Cßn ®èi víi c¸c lo¹i rau qu¶ chÕ biÕn tiÒm n¨ng xuÊt khÈu rau qu¶ cña ta vµo thÞ tr­êng Mü cßn rÊt lín vµ phô thuéc hoµn toµn vµo kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ c¹nh tranh cña ViÖt Nam... Tuy nhiªn ®iÓm yÕu cña chóng ta l·nh ®¹o gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn rÊt cao, vËn t¶i l¹i xa... do ®ã rÊt cÇn sù hç trî tõ phÝa Nhµ n­íc. Cßn vÒ phÝa Tæng c«ng ty nªn x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c vïng nguyªn liÖu tËp trung ®Ó cã nguån nguyªn liÖu æn ®Þnh cho s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn, ®Çu t­ ®æi míi trang thiÕt bÞ, ¸p dông khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn ®Ó n©ng cao chÝnh s¸ch thiÕt kÕ, cã c¸c biÖn ph¸p b¶o qu¶n gi÷ cho s¶n phÈm t­¬i l©u h¬n, lµm gi¶m tèi thiÓu s¶n phÈm h­ háng, tiÕn tíi h¹n gi¸ thµnh. Bªn c¹nh ®ã Tæng c«ng ty nªn x©y dùng vµ ph¸t triÓn m¹ng l­íi tiªu thô rau qu¶ th«ng qua ®èi t¸c vµ b¹n hµng cã uy tÝn l©u n¨m. ThÞ tr­êng NhËt B¶n: §©y lµ thÞ tr­êng cã tiÓm n¨ng tiªu thô lín vÒ rau qu¶ nh­ng l¹i rÊt khã tÝnh ®Æc biÖt lµ c¸c tiªu chuÈn vÖ sinh an toµn thùc phÈm, chÊt l­îng vµ mÉu m·. Hµng n¨m NhËt B¶n tiªu dïng 16 triÖu tÊn rau qu¶, ng­êi NhËt rÊt chó träng ®Õn vÖ sinh vµ rÊt nh¹y c¶m víi thøc ¨n, hä ¨n thøc ¨n t­¬i th­êng xuyªn h¬n c¸c d©n téc kh¸c, hä còng rÊt chó ý ®Õn vÊn ®Ò khai vÞ. Khi chän mua rau qu¶ ng­êi NhËt th­êng ®Ó ý ®Õn ®é t­¬i, h×nh d¸ng, mµu s¾c, ®é s¸ng, gi¸ c¶... Trong nh÷ng yÕu tè ®ã ®é t­¬i ®ãng vai trß cèt yÕu, dï gi¸ ®¾t hay rÎ nÕu hµng ho¸ kh«ng t­¬i ng­êi ta sÏ kh«ng mua. V× vËy muèn tiÕp cËn ®­îc víi thÞ tr­êng nµy th× Tæng c«ng ty cÇn më réng ho¹t ®éng tiÕp thÞ vµ xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®Ó chøng minh cho ng­êi tiªu dïng thÊy r»ng nh÷ng s¶n phÈm nhËp khÈu ®ang l­u th«ng ë NhËt ®Òu ®· qua kiÓm duyÖt theo luËt an toµn thùc vËt vµ luËt vÖ sinh thùc phÈm cña NhËt B¶n. MÆt kh¸c: §Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho c¸c s¶n phÈm Tæng c«ng ty cÇn ®¶m b¶o ®é an toµn cho rau cho rau qu¶ vµ kh«ng cã s©u bÖnh. H¹n chÕ dïng thuèc trõ s©u ho¸ häc, ®­a hµng vµo nh÷ng lóc gi¸p vô rau qu¶ cña NhËt B¶n gi¸ sÏ cao h¬n rÊt nhiÒu. + Liªn doanh víi c¸c ®èi t¸c NhËt B¶n ®Ó s¶n xuÊt chÕ biÕn b¶o qu¶n vµ xuÊt khÈu c¸c lo¹i rau qu¶ ®­îc s¶n xuÊt tõ h¹t gièng cña NhËt, tuy nhiªn ®«i khi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ khÈu vÞ, cã thÓ c¶i tiÕn h¹t gièng gèc. + §Ó tiÕp cËn thÞ tr­êng mét c¸ch toµn diÖn cÇn thµnh lËp c«ng ty con hoÆc më v¨n phßng ®¹i diÖn chi nh¸nh ë NhËt B¶n, cÇn t×m kiÕm lùa chän kh¸ch hµng NhËt x©y dùng quan hÖ lµm ¨n l©u dµi, g¾n kÕt víi hä tõ kh©u chän gièng trång thö nghiÖm, nÕu kÕt qu¶ tèt th× më réng s¶n xuÊt, ch¨m bãn phßng s©u bÖnh theo yªu cÇu cña hä tæ chøc tèt viÖc thu gom, chÕ biÕn giao hµng xuÊt khÈu... Lµm ¨n víi th­¬ng nh©n cña NhËt cã thÓ ®«i lóc gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n (v× yªu cÇu cña hä th­êng rÊt cao) nh­ng khi ®· cã quan hÖ g¾n bã l©u dµi, nghiªm tóc th× quan hÖ l¹i bÒn chÆt h¬n nhiÒu so víi c¸c th­¬ng nh©n tõ n¬i kh¸c. - ThÞ tr­êng Trung Quèc: Trung Quèc lµ n­íc s¶n xuÊt xuÊt khÈu vµ tiªu thô rau qu¶ lín nhÊt Ch©u ¸, nh­ng xuÊt khÈu rau qu¶ lµ chÝnh cßn nhËp khÈu chØ chiÕm 10% xuÊt khÈu. Tuy nhiªn ®©y lµ mét thÞ tr­êng gÇn, s¸t n¸ch víi ta, cã nhu cÇu nhËp khÈu nhiÒu rau qu¶ cña ta, l¹i t­¬ng ®èi dÔ tÝnh cã thÓ chÊp nhËn nh÷ng chñng lo¹i nh÷ng l« hµng mµ ta cã thÓ tiªu thô ë n¬i kh¸c. §©y lµ mét thÞ tr­êng t­¬ng ®èi dÔ x©m nhËp, yªu cÇu vÒ quy c¸ch, chÊt l­îng... ®èi víi hµng ho¸ kh«ng cao vµ ®èi t­îng tiªu dïng l¹i rÊt ®a d¹ng. Nãi chung ®©y lµ mét thÞ tr­êng cã dung l­îng lín cã nhiÒu thuËn lîi ®Ó mua b¸n rau qu¶ xuÊt khÈu cña ta. Cã mét sè lo¹i cã thÓ xuÊt khÈu d­íi d¹ng t­¬i mµ ch­a ph¶i ®Çu t­ g× lín. Tuy cã mét sè khã kh¨n vÒ thanh to¸n trong xuÊt khÈu tiÓu ng¹ch (ch­a an toµn, rñi ro trong thanh to¸n...) nh­ng Trung Quèc vÉn lµ mét thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng ®èi víi viÖc xuÊt khÈu hoÆc trung chuyÓn rau qu¶ t­¬i hoÆc chÕ biÕn cho ta (Cµ chua, NÊm, H¹t tiªu, Gõng...), mÆt kh¸c chi phÝ vËn t¶i thÊp vµ thuËn tiÖn trong viÖc xuÊt sang thÞ tr­êng kh¸c. V× vËy ®Ó tiÕp cËn thÞ tr­êng nµy th× Tæng c«ng ty cÇn gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò sau; + Tr­íc m¾t chóng ta tiÕp tôc khai th¸c thÕ m¹nh xuÊt khÈu th«ng qua ®­êng biªn th× viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu rau qu¶ cña ta sÏ gÆp nhiÒu thuËn lîi h¬n so víi xuÊt khÈu theo ®­êng chÝnh ng¹ch (do nh÷ng thuËn lîi vÒ vËn chuyÓn, vÒ yªu cÇu kiÓm dÞch thùc phÈm vµ sù dÔ tÝnh cña thÞ tr­êng). + Bªn c¹nh ®ã Tæng c«ng ty nªn nghiªn cøu t×m hiÓu thªm nh÷ng th«ng tin vÒ thÞ tr­êng vµ c¸c doanh nghiÖp Trung Quèc ®Ó cã thÓ t×m hiÓu vµ lùa chän c¸c ®èi t¸c thÝch hîp. ThÞ tr­êng Nga: §©y lµ mét trong nh÷ng thÞ tr­êng rau qu¶ lín trªn thêi gian, hiÖn nay nhiÒu n­íc ®ang ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy. NÕu chóng ta ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng tiÕp thÞ vµ xóc tiÕn th­¬ng m¹i, n©ng cao chÊt l­îng, h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm th× trong nh÷ng n¨m tíi t×nh h×nh xuÊt khÈu rau qu¶ cña ta vµo thÞ tr­êng nµy sÏ kh¶ quan h¬n nhiÒu. Chóng ta cã thÓ xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Nga mét sè lo¹i rau qu¶ sau: * Rau qu¶ t­¬i: + Khoai t©y: Tr­íc ®©y vµo nh÷ng n¨m cuèi cña thËp kû 70 vµ ®Çu nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kû XX ta ®· xuÊt khÈu sang Liªn X« cò h¬n hai v¹n tÊn khoai t©y nh­ng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ViÖt Nam ®ang mÊt dÇn thÞ tr­êng xuÊt khÈu khoai t©y sang Liªn Bang Nga vµo tay Trung Quèc. NÕu nh­ khoai t©y cña ta cñ to vµ gi¸ c¶ ph¶i ch¨ng th× kh¶ n¨ng lÊy l¹i thÞ tr­êng cña chñng lo¹i nµy lµ hiÖn thùc. + Tái cña ta kh«ng ®­îc ­a chuéng trªn thÞ tr­êng nµy v× tÐp qu¸ nhá, cñ bÐ. Muèn xuÊt khÈu cÇn ph¶i c¶i tiÕn gièng. + MÆt hµng d­a hÊu còng vËy vµo nh÷ng n¨m cuèi cña thËp kû 70 vµ ®Çu nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kû 21 hµng n¨m Tæng c«ng ty ®· xuÊt khÈu thiÕt bÞ 35 ngh×n tÊn/n¨m. + D­a chuét: NÕu ta tæ chøc ®­îc luång hµng rau qu¶ t­¬i giao sang vïng viÔn ®«ng vµo mïa ®«ng th× cã tiªu thô giao kÌm d­a chuét lo¹i qu¶ d­a dµi ®Òu Ýt h¹t non, b¶o qu¶n ®­îc l©u vµ cã møc gi¸ c¹nh tranh ®­îc víi hµng cña Trung Quèc. * §èi víi rau qu¶ chÕ biÕn: + N­íc qu¶: Tuy cã truyÒn thèng xuÊt khÈu døa hép sang Liªn X« cò (nay lµ Liªn Bang Nga) nh­ng chÊt l­îng bao b×, gi¸ c¶ hiÖn nay l¹i kh«ng c¹nh tranh ®­îc víi døa s¶n xuÊt t¹i Nga. Trong thêi gian tíi ®©y ®Ó cã thÓ xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy th× c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc cÇn liªn doanh víi h·ng chÕ biÕn thùc phÈm lín ®Ó hîp t¸c s¶n xuÊt ngay t¹i Nga, nguyªn liÖu cña ViÖt Nam (c¸c lo¹i n­íc qu¶ nh­: cµ chua, ®u ®ñ, xoµi, chuèi). + D­a chuét dÇm dÊm: Tr­íc ®©y xuÊt khÈu mÆt hµng nµy sang thÞ tr­êng Nga trung b×nh 2500 tÊn/n¨m, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tuy mÆt hµng nµy ®· cã mÆt trªn thÞ tr­êng liªn bang Nga nh­ng khèi l­îng cßn ë møc kh¸ khiªm tèn. NÕu tæ chøc tèt h¬n kh©u thÞ tr­êng vµ kh©u bao b×, thay thÕ ®ãng gãi lä thuû tinh cho loai bao b× b»ng s¾t t©y vµ phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh xuèng cßn 250 - 350 USD/tÊn th× trong thêi gian tíi chóng ta cã thÓ xuÊt khÈu mét khèi l­îng lín h¬n vµo thÞ tr­êng nµy. + Døa miÕng vµ døa khoanh: §Ó th©m nhËp thÞ tr­êng Nga víi khèi l­îng lín th× chóng ta cÇn ph¶i c¶i tiÕn bao b× nh·n hiÖu. In nh·n hiÖu b»ng giÊy bãng cã chÊt l­îng cao vµ tiÕn tíi chuyÓn sang in nh·n hiÖu th¼ng lªn hép døa (chø kh«ng d¸n giÊy nh­ hiÖn nay), cßn ®èi víi døa khoanh th× Tæng c«ng ty cã thÓ ®ãng thö trong lä thuû tinh hoÆc nhùa trong cøng võa ®¶m b¶o vÖ sinh l¹i võa cho ng­êi tiªu dïng thÊy ®­îc s¶n phÈm bªn trong. Nãi tãm l¹i Tæng c«ng ty cÇn x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch ®Ó tæ chøc tèt kh©u s¶n xuÊt chÕ biÕn tíi h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, c¶i tiÕn mÉu m· bao b×, ®Çu t­ më réng c¸c d©y chuyÒn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tÝch cùc tiÕp thÞ vµ gi¶i quyÕt c¸c c¬ chÕ thanh to¸n. Tõ c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng ®Ó t×m ra nh÷ng lîi thÕ so s¸nh cho s¶n phÈm cña Tæng c«ng ty tõ ®ã x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng s¶n phÈm phï hîp nhÊt víi thÞ tr­êng mµ m×nh nghiªn cøu trªn c¬ së ®ã Tæng c«ng ty sÏ x©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh sao cho víi chiÕn l­îc nµy th× Tæng c«ng ty cã thÓ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng mét c¸ch nhanh chãng nhÊt kÞp thêi n¾m b¾t nh÷ng c¬ héi thuËn lîi nh»m c¶i thiÖn vÞ trÝ c¹nh tranh vµ thu ®­îc lîi nhuËn cao. Thùc tÕ chiÕn l­îc kinh doanh lµ mét c«ng cô qu¶n lý rÊt hiÖu qu¶ bëi v× mét doanh nghiÖp chØ cã thÓ ®¹t ®­îc môc tiªu dµi h¹n dùa trªn viÖc x©y dùng mét kÕ ho¹ch chiÕn l­îc kÕt hîp tèi ®a hiÖu qu¶ cña c¸c nh©n tè s¶n xuÊt, thÞ tr­êng xuÊt khÈu. Tæng c«ng ty ph¶i hÕt søc linh ho¹t trong s¶n xuÊt kinh doanh trong chuyÓn ®æi thÞ tr­êng, ph¶i gi÷ v÷ng cã chän läc nh÷ng mÆt hµng truyÒn thèng, ­u tiªn vèn ®Çu t­ cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn. 3.2.5. §Èy m¹nh c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i, c«ng t¸c tiÕp thÞ Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× viÖc n¾m b¾t th«ng tin nhanh nh¹y chÝnh x¸c lµ mét yÕu tè rÊt quan träng, chÝnh v× vËy ®Ó n¾m b¾t kÞp thêi nhu cÇu cña thÞ tr­êng nhÊt lµ nhu cÇu cô thÓ thÞ hiÕu cña tõng thÞ tr­êng mµ m×nh quan t©m th× Tæng c«ng ty nªn t¨ng c­êng c«ng t¸c tiÐp thÞ, cÇn ph¶i chñ ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng, x©y dùng quan hÖ lµm ¨n l©u dµi.Trong quan hÖ víi c¸c thÞ tr­êng, kÓ c¶ nh÷ng thÞ tr­êng l©n cËn Tæng c«ng ty cÇn ph¶i n¾m b¾t ®­îc nh÷ng nhu cÇu tr¸i vô ®Ó khai th¸c lîi thÕ cña ta, ®¸p øng c¸c nhu cÇu nµy (mét sè lo¹i sau: khoai t©y vµ mét sè lo¹i qu¶, nhÊt lµ rau vô ®«ng cña ta). Bªn c¹nh ®ã Tæng c«ng ty cÇn giíi thiÖu c¸c s¶n phÈm mµ m×nh cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt chÕ biÕn yªu cÇu cña kh¸ch hµng, göi mÉu hµng chµo b¸n ®Ó th¨m dß thÞ tr­êng, trong ®ã giíi thiÖu râ nh÷ng tiªu chuÈn chÊt l­îng s¶n phÈm ®­îc ®¶m b¶o hµm l­îng chÊt vµ kh¸ch hµng th­êng quan t©m. Tham gia c¸c héi chî triÓn l·m trong vµ ngoµi n­íc ®Ó tr­ng bµy m·u hµng (chñ yÕu lµ c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn) giíi thiÖu chµo b¸n nh»m t¹o c¬ héi t×m kiÕm kh¸ch hµng. Tæng c«ng ty nªn cè g¾ng tham gia c¸c héi chî triÓn l·m trong n­íc vµ quèc tÕ. Víi héi chî triÓn l·m trong n­íc Tæng c«ng ty cã thÓ ®­a tin giíi thiÖu c¸c s¶n phÈm ®Ó thu hót sù chó ý cña c¸c nhµ nhËp khÈu vµ c¸c nhµ m«i giíi còng tham gia héi chî triÓn l·m nµy, ngoµi ra Tæng c«ng ty cã thÓ qu¶ng c¸o s¶n phÈm cña m×nh trªn b¸o chÝ, radio, ti vi... ®Ó ng­êi tiªu dïng biÕt ®Õn. Cßn ®èi víi thÞ tr­êng n­íc ngoµi Tæng c«ng ty cã thÓ tr­ng bµy c¸c s¶n phÈm trong triÓn l·m, héi chî ®Ó giíi thiÖu mét c¸ch trùc tiÕp víi kh¸ch hµng. T¹i ®©y Tæng c«ng ty sÏ cã nh÷ng ch­¬ng tr×nh khuyÕn m·i hay dïng nh÷ng s¶n phÈm cña m×nh lµm quµ tÆng cho kh¸ch ®Õn xem hoÆc mua hµng, giíi thiÖu ®Ó cho hä dïng thö nh÷ng s¶n phÈm míi... qua ®ã hä sÏ ®­a tin vµ qu¶ng c¸o lu«n cho s¶n phÈm cña Tæng c«ng ty vµ Tæng c«ng ty sÏ cã c¬ héi trùc tiÕp tiÕp xóc víi kh¸ch hµng, th«ng qua ®©y sÏ n¾m b¾t ®­îc thÞ hiÕu, së thÝch cña ng­êi tiªu dïng ë ®ã. Göi c¸c catalogue s¶n phÈm h×nh ¶nh ba chiÒu ®Õn c¸c nhµ cung cÊp vµ c¸c kh¸ch hµng n­íc ngoµi. 3.2.6. §èi víi c¸c yÕu tè ®Çu vµo * S¶n xuÊt n«ng nghiÖp Trªn c¬ së dù ¸n ph¸t triÓn rau qu¶ ®· ®­îc ChÝnh Phñ phª duyÖt lµm ®Þnh h­íng dµi h¹n cho Tæng c«ng ty, ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi nhiÖm vô cña n¨m 2004 vµ môc tiªu chñ yÕu ®Õn n¨m 2005 vµ 2010, Tæng c«ng ty cÇn tËp trung gi¶i quyÕt mét sè gi¶i ph¨p sau: X©y dùng vµ n©ng cao chÊt l­îng c©y gièng, nh»m cã ®­îc c¸c gièng rau qu¶ cã n¨ng suÊt cao, chÊt l­îng tèt phï hîp víi c«ng nghÖ chÕ biÕn xuÊt khÈu. Tranh thñ thµnh tùu vÒ gièng cña c¸c n­íc, ®Æc biÖt lµ trong khu vùc nhËp néi nh÷ng gièng phï hîp víi ®iÒu kiÖn sinh th¸i cña ViÖt Nam nh­: M¨ng B¸t Bé, V¶i, Kiwi... ¸p dông c«ng nghÖ sinh häc trong c«ng t¸c lùa chän, s¶n xuÊt c©y gièng. §Èy m¹nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n míi vÒ gièng døa, tæ chøc vµ ph¸t huy nhanh c«ng suÊt c¸c trung t©m nh©n gièng ®· cã (Hµ TÜnh, §ång Giao, H¶i Phßng, Th­êng TÝn, Kiªn Giang...). T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ vèn vµ kü thuËt, vËn ®éng c¸c hé gia ®×nh tham gia s¶n xuÊt c©y gièng. ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt, hoµn thiÖn c¸c quy tr×nh kü thuËt kÞp thêi gi¶i quyÕt nh÷ng v­íng m¾c ph¸t sinh tõ c¬ së. * S¶n xuÊt c«ng nghiÖp TËp trung gi¶i quyÕt ®ång bé c¸c kh©u: Trang thiÕt bÞ míi, c«ng nghÖ míi vµ ph­¬ng ph¸p tæ chøc qu¶n lý míi, n©ng cao hÖ sè sö dông c«ng suÊt vµ hiÖu qu¶ cña d©y chuyÒn chÕ biÕn. ChØ ®¹o c¸c ®¬n vÞ chó träng vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm, b¶o ®¶m chÊt l­îng c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn æn ®Þnh, ®Ó cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh. §Èy nhanh viÖc x©y dùng hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9000 ë tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ cßn l¹i. §ång thêi nghiªm tóc thùc hiÖn hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ®· ®­îc c«ng nhËn.’ T×m c¸c biÖn ph¸p ®Ó gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, rµ xo¸t l¹i c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt ë tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. - Nghiªn cøu triÓn khai ®­a vµo s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng míi, nh»m khai th¸c kh¶ n¨ng s¶n xuÊt trong n­íc vµ ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña kh¸ch hµng vÒ c¸c mÆt hµng. 3.2.7. §èi víi c¸c yÕu tè kh¸c * VÒ nh©n sù: Tæng c«ng ty cã c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn giµu kinh nghiÖm, rÊt giái nh­ng ®· giµ, kiÕn thøc ®· bÞ l¹c hËu, hÇu nh­ ch­a cã c¸c nh©n sù trÎ vµ tr×nh ®é cao. * VÒ vèn: Tæng c«ng ty cßn thiÕu vèn, ch­a t¹o ®­îc mét khèi l­îng vèn ®Çy ®ñ ®Ó cã thÓ "®i xa" h¬n trong lÜnh vùc kinh doanh vµ cã thÓ t¹o ra b­íc "®ét ph¸" míi cho m×nh. * VÒ c«ng t¸c kinh doanh XNK: Tõng b­íc x©y dùng sè l­îng thÞ tr­êng, chiÕn l­îc s¶n phÈm cho c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu. Coi träng thÞ tr­êng truyÒn thèng (§«ng ¢u, Nga...) më réng thÞ tr­êng Mü, Trung Quèc vµ thÞ tr­êng T©y ¢u... n©ng cao tû träng hµng rau qu¶ xuÊt khÈu trong tæng kim ng¹ch. Cô thÓ: + §èi víi thÞ tr­êng Mü: TiÕp tôc duy tr× vµ ®Èy m¹nh viÖc xuÊt khÈu døa hép th«ng qua kh¸ch hµng truyÒn thèng, x©y dùng kÕ ho¹ch xuÊt khÈu cô thÓ vÒ sè l­îng s¶n phÈm víi ph­¬ng ¸n gi¸ cô thÓ phï hîp víi lé tr×nh thùc hiÖn hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü . §ång thêi ph¶i chñ ®éng giao dÞch ®Çu t­ vïng nguyªn liÖu, chÕ biÕn s¶n phÈm ®Ó ®¶m b¶o vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. + §èi víi thÞ tr­êng Nga: Trong giai ®o¹n qu¸ ®é tiÕn tíi thèng nhÊt ®Çu mèi vÒ chÊt l­îng, sè l­îng, th­¬ng hiÖu xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng truyÒn thèng nh­ døa hép, d­a chuét hép, d­a chét lä... vµo thÞ tr­êng Nga. B­íc ®Çu v¨n phßng Tæng c«ng ty sÏ x©y dùng kÕ ho¹ch gióp cho mét sè ®¬n vÞ thµnh viªn còng nh­ c«ng ty Vegetexco më t¹i Nga trong viÖc chiÕm lÜnh thÞ tr­êng víi nh·n hiÖu Vegetexco vµ chÊt l­îng ®ång nhÊt. + §èi víi thÞ tr­êng Trung Quèc: LÊy trung t©m th­¬ng m¹i §ång §¨ng L¹ng S¬n lµm ®iÓm chèt cho kÕ ho¹ch triÓn khai xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng rau qu¶ t­¬i, sÊy kh«. N¾m ch¾c b¸m s¸t kh¸ch hµng, hµng ho¸, thùc hiÖn nghiªm chØnh ph­¬ng thøc b¸n hµng “tiÒn vµo hµng ra”, tiÕp tôc ph¸t huy thÕ m¹nh trong c«ng t¸c nhËp khÈu b¶o toµn vµ ph¸t huy nguån vèn. C¸c phßng ngay tõ ®Çu n¨m ph¶i x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh s¶n phÈm néi tiªu nh­: §Ëu Hµ Lan, ng« ngät, ng« bao tö... Xóc tiÕn m¹ng l­íi ®Çu vµo còng nh­ ®Çu ra theo quy chÕ b¸n hµng ®¹i lý ®· ®­îc Tæng c«ng ty thèng nhÊt. - §Èy m¹nh c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i: Trªn c¬ së ®Þnh h­íng thÞ tr­êng ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch xóc tiÐn th­¬ng m¹i cã môc tiªu, n©ng cao n¨ng lùc kinh doanh vµ xóc tiÕn th­¬ng m¹i qua m¹ng internet (bè trÝ ¸n bé cã n¨ng lùc, trang bÞ ®Çy ®ñ ph­¬ng tiÖn). - X©y dùng quy chÕ thèng nhÊt th­¬ng hiÖu s¶n phÈm chung cña TCT chØ ®¹o thèng nhÊt vÒ gi¸, nh·n hiÖu s¶n phÈm vµo tõng thÞ tr­êng. - Thùc hiÖn liªn doanh liªn kÕt trong vµ ngoµi n­íc ®Ó ®Èy manh tiªu thô s¶n phÈm. * C«ng t¸c khoa häc kü thuËt, tiªu chuÈn chÊt l­îng: §Èy m¹nh viÖc hîp t¸c víi c¸c viÖn, trung t©m nghiªn cøu trong ngµnh vµ quèc tÕ, ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ khoa häc kü thuËt cña Tæng c«ng ty theo h­íng ®Æt hµng, mua b¶n quyÒn, ®¶m b¶o cã hiÖu qu¶ thiÕt thùc. * C«ng t¸c ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n: TËp trung ®Çu t­ x©y dùng c¸c dù ¸n: - D©y chuyÒn ®«ng l¹nh IQF cña C«ng ty XNK rau qu¶ 3. - D©y chuyÒn bao b× carton chÊt l­îng cao cña c«ng ty vËt t­ XNK. - Trung t©m nh©n gièng Kiªn Giang, §ång Giao, Hµ TÜnh, H¶i Phßng, Th­êng TÝn. * C«ng t¸c t­ vÊn ®Çu t­: - X©y dùng vµ triÓn khai dù ¸n thuû lîi §ång Giao, Hµ TÜnh, Kiªn Giang. - X©y dùng vµ triÓn khai dù ¸n chÕ biÕn t¹i HuÕ, Gia Lai. - X©y dùng vµ triÓn khai dù ¸n chÕ biÕn m¨ng t¹i Thanh H¸ - Lôc Ng¹n. * C«ng t¸c tæ chøc c¸n bé: TiÕp tôc thùc hiÖn c«ng t¸c ®æi míi s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp theo tinh thÇn nghÞ quyÕt trung ­¬ng III, ®Èy m¹nh c«ng t¸c cæ phÇn ho¸ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn (theo ®óng ph­¬ng ¸n Tæng c«ng ty ®· tr×nh Bé). - X©y dùng quy ho¹ch ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý c¸c ®¬n vÞ trong Tæng c«ng ty. S¾p xÕp lu©n chuyÓn c¸n bé ®¸p øng yªu cÇu míi cña Tæng c«ng ty. * C«ng t¸c tµi chÝnh: - Cñng cè c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n cña c¸c ®¬n vÞ, t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra ®ång thêi t×m hiÓu vµ chuÈn bÞ ph­¬ng thøc ho¹t ®éng tµi chÝnh khi Tæng c«ng ty chuyÓn sang ho¹t ®éng theo m« h×nh tæ chøc míi. - TËp trung xin cÊp bæ xung vèn l­u ®éng cho c¸c ®¬n vÞ, nhÊt lµ ®¬n vÞ ®Çu t­ míi. C©n ®èi ®iÒu hoµ vèn gi÷a c¸c ®¬n vÞ. - Xö lý c«ng nî tån ®äng khã ®ßi, tiÕn hµnh nhanh vµ ®óng quy luËt vÒ hoµn thuÕ VAT, thuÕ nhËp khÈu, th­ëng xuÊt khÈu. * C«ng t¸c kiÓm tra kiÓm so¸t, ph¸p chÕ: - Cã kÕ ho¹ch kiÓm tra, kiÓm so¸t, c¸c ®¬n vÞ vÒ viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt, thùc hiÖn c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc vÒ quy chÕ tµi chÝnh vµ h¹ch to¸n kinh doanh, vÒ quy chÕ d©n chñ... ®Ó cã biÖn ph¸p chÊn chØnh kÞp thêi. C«ng t¸c ph¸p chÕ tiÕp tôc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò tån ®äng cña n¨m tr­íc. * C«ng t¸c qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh cña c¬ quan v¨n phßng: Tõ n¨m 2001 C¬ quan v¨n phßng Tæng c«ng ty ®· thùc hiÖn c¬ chÕ kho¸n ®èi víi c¸c phßng kinh doanh, kÕt qu¶ ®· gãp phÇn rÊt lín vµo hiÖu qu¶ kinh doanh nhÊt lµ ®èi víi n¨m 2003. V× vËy sang n¨m 2004 c¬ quan v¨n phßng Tæng c«ng ty cÇn hoµn thiÖn c¬ chÕ kho¸n ®èi víi c¸c phßng kinh doanh, ®ång thêi thùc hiÖn c¬ chÕ kho¸n ®èi víi c¸c phßng qu¶n lý. TiÕp tôc ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh cña c¬ quan v¨n phßng, cña c¸c phßng kinh doanh ®Ó ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p kinh doanh vµ biÖn ph¸p qu¶n lý, t¹o sù thèng nhÊt gióp l·nh ®¹o trong viÖc chØ ®¹o kÞp thêi. CÇn cã sù phèi hîp gi÷a c¸c phßng ban víi nhau trªn c¬ së chøc n¨ng nhiÖm vô t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho nhau hoµn thµnh tèt nhiÖm vô. Bæ sung vµ tõng b­íc hoµn thiÖn c¸c néi quy, quy chÕ cña c¬ quan v¨n phßng Tæng c«ng ty nh»m môc ®Ých n©ng cao tr¸ch nhiÖm vµ n©ng cao ®êi sèng phï hîp víi t×nh h×nh míi cña c¬ quan v¨n phßng. 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi nhµ n­íc vµ bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n 3.3.1. ChÝnh s¸ch hç trî vèn Nh­ chóng ta ®· biÕt hiÖn nay rau qu¶ chñ yÕu ®­îc xuÊt khÈu ë d¹ng chÕ biÕn. H¬n n÷a viÖc chÕ biÕn rau qu¶ hiÖn nay theo nh÷ng yªu cÇu míi vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm, cÇn ph¶i cã nh÷ng trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, ®¾t tiÒn, nÕu kh«ng ®­îc ®Çu t­ lín th× khã cã thÓ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®ßi hái cao cña thÞ tr­êng hiÖn nay vÒ chÊt l­îng rau qu¶. C¸c dù ¸n ®Çu t­ chÕ biÕn n«ng s¶n tÊt nhiªn sÏ ®­îc h­ëng nh÷ng khuyÕn khÝch ­u ®·i cña nghÞ ®Þnh 51. Tuy nhiªn ®iÒu quan träng h¬n ®èi víi c¸c chñ dù ¸n lµ lµm sao cã vèn ®Ó ®Çu t­ (kÓ c¶ vèn ®Çu t­ ®èi víi c¸c dù ¸n trång c©y ¨n qu¶ l©u n¨m víi quy m« lín, hoÆc vèn ®Çu t­ ®ãng gãi bao b× rau qu¶ xuÊt khÈu x©y dùng kho l¹nh còng nh­ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i chuyÓn t¶i chuyªn dïng). V× thÕ Nhµ n­íc vµ Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n n­íc ta cÇn dµnh mét nguån vèn tho¶ ®¸ng cho c¸c lÜnh vùc nµy ®Ó c¸c nhµ ®Çu t­ cã thÓ vay vèn trung hoÆc dµi h¹n víi l·i suÊt ­u ®·i. Bªn c¹nh ®ã Nhµ n­íc vµo Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n nªn cïng ngµnh ng©n hµng cã kÕ ho¹ch cho vay vèn ®Ó x©y dùng kho l¹nh ë cöa khÈu, vïng nguyªn liÖu, chî ®Çu mèi t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu. Bªn c¹nh ®ã còng nªn cã nh÷ng biÖn ph¸p thu thót t¹o ®iÒu kiÖn cho nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi nh­ h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt. 3.3.2. ChÝnh s¸ch vÒ rau gièng vµ c©y gièng Nhµ n­íc cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý chÆt chÏ viÖc nhËp gièng c©y, con gièng tr¸nh nhËp gièng c©y cã ¶nh h­ëng xÊu cho s¶n xuÊt cho s¶n xuÊt trong n­íc. Ngoµi viÖc c¸c c¬ quan qu¶n lý cña Nhµ n­íc ®¶m nhËn vai trß tæ chøc thö nghiÖm, lai t¹o gièng míi, x©y dùng quy tr×nh trång trät, ch¨m bãn, phßng trõ s©u bÖnh... §Ó h­íng dÉn s¶n xuÊt Nhµ n­íc cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh ®Ó hç trî cho kh©u nµy, tèt nhÊt lµ hç trî 100% chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc trång thö nghiÖm hoÆc lai t¹o gièng vµ khi cã kÕt qu¶ nh©n gièng cung øng cho s¶n xuÊt, gieo trång th× míi chuyÓn sang mua b¸n c©y gièng h¹t gièng thËm chÝ thêi gian ®Çu, vô ®Çu Nhµ n­íc tiÕp tôc hç trî mét phÇn gi¸ c©y gièng, h¹t gièng nÕu gi¸ qu¸ ®¾t nªn ng­êi s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng muèn lµm hoÆc kh«ng chÞu næi, nÕu ®Ó c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh tù do, xoay së thö nghiÖm, tù t×m kiÕm gièng míi gièng tèt, thiÕu vai trß tæ chøc hç trî cña Nhµ n­íc th× khã lßng ®Èy nhanh qu¸ tr×nh má réng s¶n xuÊt trång trät, chÕ biÕn xuÊt khÈu rau qu¶. 3.3.3. ChÝnh s¸ch hç trî ph¸t triÓn hµng xuÊt khÈu ViÖc tµi trî cña Nhµ n­íc ®èi víi c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, t×m kiÕm vµ më réng thÞ tr­êng tiªu thô lµ rÊt cÇn thiÕt. CÇn coi ®©y lµ sù hç trî, trî cÊp xuÊt khÈu nh­ng ®­îc c¸c n­íc c«ng nhËn trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi. C¸c ho¹t ®éng tiÕp thô, xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®èi víi c¸c s¶n phÈm rau qu¶ xuÊt khÈu lµ rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt bëi lÏ b¶n th©n c¸c chñng lo¹i c¸c s¶n phÈm nµy tuy thÕ giíi cã nhu cÇu rÊt lín nh­ng l¹i kh«ng dÔ b¸n v× nã trùc tiÕp ¶nh h­ëng ®Õn søc khoÎ con ng­êi nªn kh¸ch hµng th­êng t×m hiÓu rÊt s©u, lùa chän kü cµng tr­íc khi mua. Do ®ã nÕu phã mÆc cho doanh nghiÖp lo toan chÞu mäi chi phÝ liªn quan th× hä sÏ ®uèi søc kh«ng chÞu næi, xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ®ã hµng n¨m Nhµ n­íc cÇn giµnh mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh trî gióp c¸c ho¹t ®éng nµy b»ng c¸ch miÔn gi¶m chi phÝ mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i tr¶ khi thuª gian hµng giíi thiÖu s¶n phÈm t¹i c¸c héi chî triÓn l·m tæ chøc ë trong n­íc, c¸c chi phÝ liªn quan tíi viÖc tr­ng bµy s¶n phÈm, mét phÇn chi phÝ thuª gian hµng héi chî triÓn l·m tæ chøc ë n­íc ngoµi, chi phÝ vÒ th«ng tin thÞ tr­êng do c¸c c¬ quan Nhµ n­íc hoÆc tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i cung cÊp. Nhµ n­íc vµ Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n hç trî x©y dùng c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn t¹i vïng nguyªn liÖu ®Ó gi¶m chi phÝ vËn t¶i bªn c¹nh ®ã ®ång bé ho¸ chÝnh s¸ch xuÊt khÈu (tÝn dông ®èi víi c«ng nghÖ, chÝnh s¸ch ®Êt ®ai, ®Çu t­, b¶o hiÓm, kinh doanh xuÊt khÈu, chÝnh s¸ch xuÊt khÈu hç trî khuyÕn khÝch s¶n xuÊt, trî gi¸ xuÊt khÈu). 3.3.4. ChÝnh s¸ch thuÕ ThuÕ lµ nguån thu chñ yÕu cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc nh­ng hiÖn nay hÖ thèng thu thuÕ vÉn cßn rÊt nhiÒu bÊt cËp ®Æc biÖt lµ ®èi víi thuÕ xuÊt nhËp khÈu.C¸c c«ng ty liªn doanh ®­îc quyÒn nhËp khÈu víi møc thuÕ b»ng kh«ng trong khi ®ã c¸c c«ng ty trong n­íc vÉn ph¶i nép thuÕ, ®iÒu nµy kh«ng t¹o ra. Sù c¹nh tranh lµnh m¹nh trªn thÞ tr­êng vµ lµm Tæng c«ng ty bÞ Ðp gi¸ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. V× vËy Nhµ n­íc cÇn ®iÒu chØnh l¹i vÊn ®Ò nµy ®Ó t¹o ra sù c©n b»ng trong ho¹t ®éng kinh doanh. Trong thêi gian tíi xu h­íng c¾t gi¶m thuÕ sÏ ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch réng r·i trong khu vùc vµ thÕ giíi nh»m khuyÕn khÝch viÖc trao ®æi bu«n b¸n gi÷a c¸c n­íc. 3.3.5. ChÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ ®Çu t­ Nhµ n­íc vµ Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n nªn cã c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ ®Çu t­ chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n n«ng s¶n. Dµnh ­u ®·i cho c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc, chÝnh s¸ch thuÕ kho¸, chÝnh s¸ch tÝn dông... buéc nh÷ng nhµ thu gom ph¶i ho¹t ®éng ®óng ®¾n, nghiªm tóc trong quan hÖ víi n«ng d©n vµ nh÷ng nhµ xuÊt khÈu. §Çu t­ cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn, tõng b­íc n©ng cao tØ lÖ hµng chÕ biÕn trong c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu. Muèn vËy trong thêi gian tíi ®©y Nhµ n­íc cÇn vËn dông c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ ­u ®·ichoc¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ mua s¾m c¸c trang thiÕt bÞ, ®Çu t­ x©y dùng c¸c c¬ së s¶n xuÊt míi, l¾p ®Æt d©y chuyÒn s¶n xuÊt míi, l¾p ®Æt thªm m¸y mãc vµo d©y chuyÒn hiÖn cã... vµo s¶n xuÊt, c«ng nghiÖp chÕ biÕn c«ng nghiÖp bao b× vµ mÉu m· nh»m t¹o ra nh÷ng hµng ho¸ cã gi¸ trÞ c«ng nghiÖp cao. Bªn c¹nh ®ã Nhµ n­íc vµ Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n còng cÇn ®Çu t­ vµo c¸c dÞch vô kü thuËt phôc vô n«ng nghiÖp nh­ lµm ®Êt, t­íi tiªu, tiªu óng, gieo trång... ®Ó trong qu¸ tr×nh thu hoÆch sÏ gi¶m ®­îc h­ hao tæn thÊt, gi÷ ®­îc chÊt l­îng hµng ho¸ phôc vô xuÊt khÈu. Hay trång c©y ¨n qu¶ trªn ®Êt khai hoang, phôc ho¸ ®åi nói träc... Nhµ n­íc vµ Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n nªn cã c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo lÜnh vùc nµy nh­ miÔn gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®èi víi m¸y mãc thiÕt bÞ , m¸y mãc t¹o thµnh tµi s¶n cè ®Þnh theo dù ¸n ­u ®·i vÒ thuÕ suÊt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp. MiÔn gi¶m tiÒn sö dông ®Êt, tiÒn thuª ®Êt thuª sö dông ®Êt... 3.3.6. Nhµ n­íc cÇn xo¸ bá c¸c thñ tôc vµ lÖ phÝ bÊt hîp lý C¸c mÆt hµng rau qu¶ cã ®Æc tÝnh lµ rÊt dÔ h­ háng (nhÊt lµ rau qu¶ t­¬i) nªn c¸c thñ tôc kiÓm tra kiÓm so¸t trong qu¸ tr×nh l­u th«ng, còng nh­ thñ tôc xuÊt khÈu, kÓ c¶ thñ tôc cung øng hµng cho c¸c xÝ nghiÖp chÕ xuÊt ®Ó chÕ biÕn xuÊt khÈu ph¶i rÊt th«ng tho¸ng tr¸nh g©y ¸ch t¾c ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng hoÆc h­ háng s¶n phÈm. C¸c thñ tôc nªu cã ph¶i thËt ®¬n gi¶n kiÓm tra kiÓm so¸t ph¶i ®­îc thùc hiÖn nhanh chãng ®Ó sím gi¶i phãng hµng. §èi víi hµng rau qu¶ cã gi¸ trÞ kh«ng cao, cÇn gi¶m mäi chi phÝ ®Ó h¹ gi¸ thµnh xuÊt khÈu vµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña lo¹i hµng ho¸ nµy. Nhµ n­íc nªn xo¸ bá c¸c lÖ phÝ, kÓ c¶ lÖ phÝ cöa khÈu, lÖ phÝ h¶i quan... nÕu cã th× nªn gi¶m nhÑ kiªn quyÕt xo¸ bá mäi thñ tôc lÖ phÝ bÊt hîp lý. Trªn thùc tÕ c«ng t¸c qu¶n lý xuÊt khÈu cña Nhµ n­íc vÉn cßn nh÷ng bÊt cËp víi diÔn biÕn cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu, cßn nhiÒu thiÕu sãt vµ nh­îc ®iÓm cÇn kh¾c phôc, gi¶i quyÕt c¸c thñ tôc h¶i quan vÉn lµ nh÷ng trë ng¹i lín cïng víi nh÷ng thñ tôc hµnh chÝnh r­êm rµ phøc t¹p g©y l·ng phÝ thêi gian, c«ng søc cho c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu, ®· c¶n trë ®Õn tiÕn ®é xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty do ®ã còng lµm mÊt ®i nhiÒu c¬ héi thuËn lîi vµ kh¸ch hµng lín. Do vËy viÖc c¶i c¸ch nµy cµng trë nªn cÊp thiÕt h¬n. Môc lôc Më ®Çu Ch­¬ng 1: lý luËn c¬ b¶n vÒ c¹nh tranh vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i 1 1.1. XuÊt khÈu hµng ho¸ vµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng ho¸ 1 1.1.1. Kh¸i niÖm vµ vai trß cña xuÊt khÈu hµng ho¸ 1 1.1.2. §Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng ho¸ 3 1.1.3. C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu 3 1.1.3.1. XuÊt khÈu trùc tiÕp 3 1.1.3.2. XuÊt khÈu uû th¸c 4 1.1.3.3. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu theo h×nh thøc bu«n b¸n ®èi l­u 4 1.1.3.4. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu theo h×nh thøc gia c«ng quèc tÕ. 5 1.1.3.5. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th­ 6 1.1.3.6. Mét sè lo¹i h×nh xuÊt khÈu kh¸c 6 1.2. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 7 1.2.1. Kh¸i niÖm héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ 7 1.2.2. Xu h­íng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ 7 1.2.2.1. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan 7 1.2.2.2. ¶nh h­ëng cña héi nhËp nÒn kinh tÕ ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp 8 1.2.3. Mét sè vÊn ®Ò c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong xu thÕ héi nhËp 8 1.2.3.1. Kh¸i niÖm 8 1.2.3.2. Vai trß cña c¹nh tranh 9 1.2.3.3. C¸c lo¹i h×nh c¹nh tranh. 10 1.3. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña DOANH NGHIÖP TH­¬NG M¹I trªn thÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng ho¸ 12 1.3.1. Kh¸i niÖm vµ c¸c yÕu tè cÊu thµnh kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng ho¸ 12 1.3.2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. 13 1.3.2.1. Nhãm chØ tiªu ®Þnh l­îng. 13 1.3.2.2. Nhãm chØ tiªu ®Þnh tÝnh. 15 1.3.3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp 16 1.3.3.1. C¸c nh©n tè bªn ngoµi doanh nghiÖp 16 1.3.3.2. C¸c yÕu tè bªn trong cña doanh nghiÖp. 20 1.4. Sù cÇn thiÕt vµ ph­¬ng h­íng n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh. 23 1.4.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong ®iÒu kiÖn héi nhËp. 23 1.4.2. Ph­¬ng h­íng n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn héi nhËp. 24 1.4.2.1. Cã chÝnh s¸ch chiÕn l­îc kinh doanh ®óng ®¾n 24. 1.4.2.2. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån lùc. 26 1.4.2.3. Gi÷ g×n vµ qu¶ng b¸ uy tÝn, h×nh ¶nh cña doanh nghiÖp 27 Ch­¬ng 2: kh¶o s¸t vµ ®¸nh gi¸ Thùc tr¹ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh mÆt hµng rau qu¶ Tæng c«ng ty rau qu¶, n«ng s¶n ViÖt Nam 28 2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña tæng c«ng ty rau qu¶, n«ng s¶n 28 2.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn 28 2.1.1. LÞch sö h×nh thµnh 28 2.1.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Tæng C«ng ty Rau qu¶ N«ng s¶n. 30 2.1.3. C¬ cÊu tæ chøc Tæng c«ng ty rau qu¶, n«ng s¶n ViÖt Nam 31 2.1.4. T×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ tr­êng xuÊt khÈu s¶n phÈm cña Tæng c«ng ty 32 2.2. T×nh h×nh vµ kÕt qu¶ tiªu thô s¶n phÈm rau qu¶ xuÊt khÈu 36 2.2.1. T×nh h×nh tiªu thô theo c¬ cÊu s¶n phÈm 36 2.2.2. T×nh h×nh tiªu thô s¶n phÈm theo ph­¬ng thøc h×nh thøc xuÊt khÈu 38. 2.2.3. T×nh h×nh tiªu thô s¶n phÈm rau qu¶ theo thÞ tr­êng 40 2.2.4. T×nh h×nh tiªu thô s¶n phÈm rau qu¶ xuÊt khÈu theo ®¬n vÞ th¸nh viªn. 43 2.3. Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh 46 2.3.1. Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ theo c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh 46 2.3.2. Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh theo ph­¬ng thøc c¹nh tranh. 48 2.3.2.1. Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh th«ng qua gi¸ b¸n s¶n phÈm. 49 2.3.2.2. Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh th«ng qua chÊt l­îng s¶n phÈm 51 2.3.2.3. Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh th«ng qua c¬ cÊu chñng lo¹i s¶n phÈm 52 2.3.3. §¸nh gi¸ chung vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty 54 2.4. Ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty 56 2.4.1. C¸c yÕu tè bªn trong doanh nghiÖp 56 2.4.2. C¸c yÕu tè bªn ngoµi doanh nghiÖp 58 ch­¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh c¸c mÆt hµng rau qu¶ cña Tæng c«ng ty rau qu¶, n«ng s¶n ViÖt Nam. 61 3.1. Ph­¬ng h­íng nhiÖm vô kinh doanh n¨m 2003, môc tiªu ®Õn n¨m 2005-2010 61 3.1.1 Quan ®iÓm vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn 61 3.1.2. Mét sè chØ tiªu chñ yÕu Tæng c«ng ty phÊn ®Êu ®Ó ®¹t vµo n¨m 2004. 62 3.2. mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh s¶n phÈm rau qu¶ cña tæng c«ng ty 63 3.2.1. §èi víi c¸c yÕu tè cÊu thµnh kh¶ n¨ng c¹nh tranh s¶n phÈm rau qu¶ 63 3.2.1.1. §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm 63 3.2.1.2. H¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm 66 3.2.1.3. C¶i tiÕn mÉu m· bao b× 67 3.2.1.4. §Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ x©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh 67 3.2.1.5. §Èy m¹nh c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i, c«ng t¸c tiÕp thÞ 73 3.2.2. §èi víi c¸c yÕu tè ®Çu vµo 74 3.2.3. §èi víi c¸c yÕu tè kh¸c 75 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi nhµ n­íc vµ bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n 78 3.3.1. ChÝnh s¸ch hç trî vèn 78 3.3.2. ChÝnh s¸ch vÒ rau gièng vµ c©y gièng 79 3.3.3. ChÝnh s¸ch hç trî ph¸t triÓn hµng xuÊt khÈu 79 3.3.4. ChÝnh s¸ch thuÕ 80 3.3.5. ChÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ ®Çu t­ 80 3.3.6. Nhµ n­íc cÇn xo¸ bá c¸c thñ tôc vµ lÖ phÝ bÊt hîp lý 81 KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o.