Nghiên cứu này trình bày kết quả của quá
trình xây dựng mặt LWSBS trong không gian
MPK và kiểm chứng khả năng sử dụng các biến
e, ew và p để mô phỏng ứng xử thay đổi thể tích cho hai loại đất ở Hungary. Mặt LWSBS trong
không gian MPK minh hoạ mối quan hệ trực
tiếp giữa thể tích của đất (dung trọng khô và hệ
số rỗng) với độ ẩm và tải trọng. Kết quả cho
thấy rằng việc sử dụng các biến e, ew và p có
khả năng giải thích/hoặc dự đoán ứng xử thay
đổi thể tích của các loại đất được nghiên cứu
dưới các điều kiện chịu tải trọng đầm nén/hoặc
làm ướt khác nhau trong không gian MPK. Các
quá trình dỡ tải, trương nở do hút nước, chảy
dẻo cũng được mô phỏng tốt trong không gian
này.
Vì mặt LWSBS trong không gian 3 trục hệ số
rỗng - hệ số độ ẩm - ứng suất nén được phát
triển bằng cách tổ hợp các đường cong đầm nén
ở các giá trị công đầm nén khác nhau (hay là
đường đẳng ứng suất), phương pháp này tương
đối đơn giản để áp dụng trong thực tế vì nó
không yêu cầu các quy trình thí nghiệm nghiêm
ngặt và các thiết bị tiên tiến như là phương pháp
kiểm soát sức hút dính của đất
8 trang |
Chia sẻ: huongthu9 | Lượt xem: 419 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Mô phỏng ứng xử thay đổi thể tích của đất không bão hòa dưới áp lực đầm nén tĩnh, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
KHOA HC K THUT THuhoahoiY LI VÀ MÔI TRuchoaNG uhoahoiuhoahoiuhoahoi - S 60 (3/2018) 75
BÀI BÁO KHOA H
C
MÔ PHỎNG ỨNG XỬ THAY ĐỔI THỂ TÍCH CỦA ĐẤT KHÔNG BÃO
HÒA DƯỚI ÁP LỰC ĐẦM NÉN TĨNH
Kiều Minh Thế1, 2, Mahler András2
Tóm tắt: Sức hút dính của đất đã được sử dụng là một trong những biến trạng thái cho hầu hết các
mô hình ứng xử của đất không bão hòa. Tuy nhiên, các thực nghiệm với sự kiểm soát sức hút dính
là phức tạp, đòi hỏi quy trình thí nghiệm đặc biệt, các thiết bị tiên tiến, và thường là tốn nhiều thời
gian. Kodikara (2012) đã đề xuất sử dụng không gian MPK với các biến là hệ số rỗng (e), ứng suất
nén (p) và hệ số độ ẩm (ew) để giải thích ứng xử của đất không bão hòa chịu tải trọng đầm nén. Ưu
điểm của mô hình này là dựa vào thí nghiệm đầm nén đất ở điều kiện giữ nguyên độ ẩm, đơn giản
và phổ biến hơn phương pháp kiểm soát sức hút dính không đổi. Bài báo này trình bày quá trình
xây dựng mặt cong LWSBS trong không gian MPK, và kết quả mô phỏng ứng xử theo thể tích của
hai loại đất theo các đường trạng thái khác nhau. Kết quả cho thấy ứng xử theo thể tích của đất
trong các quá trình gia tải/làm ướt, hoặc các tổ hợp gia tải/dỡ tải/làm ướt/gia tải lại đã được mô
phỏng tốt trong không gian này.
Từ khoá: Đất không bão hòa, đầm nén đất, MPK framework, LWSBS
1. GIỚI THIỆU1
Đất không bão hòa được sử dụng rộng rãi
trong các công trình địa kỹ thuật như đập đất,
nền đường, tường chắn, nền móng và lớp phủ
rác thải. Không giống như đất bão hòa, thể tích
đất không bão hòa có thể thay đổi đáng kể khi
thay đổi độ bão hòa của đất.
Trong những thập kỷ gần đây, nhiều nghiên
cứu đã được thực hiện liên quan đến ứng xử
biến đổi thể tích của đất không bão hòa. Một mô
hình tổng quát mô phỏng ứng xử của đất không
bão hòa lần đầu tiên được đề xuất bởi Alonso,
nnk (1990), sử dụng các biến trạng thái độc lập
(ứng suất và sức hút dính). Phương pháp tiếp
cận này được tiếp tục bổ sung và phát triển bởi
nhiều nhà nghiên cứu khác (Wheeler và
Sivakumar, 1995; Sivakumar và Wheeler, 2000;
Wheeler và nnk, 2003; Gallipoli và nnk 2003;
GS. Thụ và nnk, 2007; Tarantino và De Col,
2008; Sheng và nnk 2008). Gallipoli và nnk
(2003) đã đề xuât sử dụng độ bão hòa (Sr), có
1Khoa Công trình, Trường Đại học Thủy lợi.
2Khoa Công trình, Trường Đại học Bách Khoa Budapest,
Hungary.
mối quan hệ trực tiếp với hệ số rỗng của đất,
ứng suất, và đường cong đặc tính đất - nước
(SWCC), là một trong những biến trạng thái để
thể hiện các ảnh hưởng của sức hút dính của đất.
Sức hút dính của đất đã được thừa nhận rộng rãi
là một nhân tố có ảnh hưởng đáng kể đến ứng
xử thể tích của đất. Sức hút dính đã được sử
dụng là một biến trạng thái để mô tả ứng xử của
đất không bão hòa trong hầu hết các mô hình đã
công bố. Tuy nhiên, các thí nghiệm với sự kiểm
soát độ hút dính thường yêu cầu quy trình đặc
biệt nghiêm ngặt, yêu cầu các thiết bị tiên tiến,
và thường tốn rất nhiều thời gian, khó có thể áp
dụng ở hiện trường.
Kodikara (2012) đã đề xuất không gian MPK
(MPK framework) với các biến truyền thống là
hệ số rỗng (e) - ứng suất nén (p) – hệ số độ ẩm
(ew) để giải thích ứng xử của đất không bão hòa
chịu tải trọng đầm nén. Theo Kodikara (2012),
việc sử dụng hệ số độ ẩm (ew = wGs, trong đó w
là độ ẩm và Gs là tỷ trọng của đất) cùng với hệ
số rỗng sẽ làm giảm ảnh hưởng của hiện tượng
trễ của sức hút dính trong quá trình làm ướt và
làm khô mẫu bởi vì cả hai thông số đều có hiện
tượng trễ cùng với sức hút dính và hiệu ứng này
KHOA HC K THUT THuhoahoiY LI VÀ MÔI TRuchoaNG uhoahoiuhoahoiuhoahoi - S 60 (3/2018) 76
có thể được loại bỏ khi cả hai thông số được sử
dụng đồng thời trong tính toán. Theo đó, độ hút
dính của đất được xem như biến thứ tư và có
quan hệ trực tiếp với hệ số rỗng và hệ số độ ẩm
thông qua SWCC.
Hình 1. Mặt LWSBS trong không gian e - p -
ew (Theo Kodikara, 2012)
Khái niệm cơ bản của không gian MPK là sự
mô phỏng một mặt cong gọi là “Mặt giới hạn
chịu nén và chịu ướt” (Loading Wetting
Boundary Surface - LWSBS) trong không gian
3 chiều e - ew - p. Hình 1 minh họa ba chiều của
mặt LWSBS trong không gian e - ew - p, được
giới thiệu bởi Kodikara (2012). Mặt LWSBS
được thiết lập bằng cách kết hợp các đường
cong đầm nén được xây dựng bằng cách đầm
nén đất ở các công đầm nén khác nhau. Như thể
hiện trên Hình 1, đường tối ưu (LOO) được xác
định trên LWSBS bằng cách kết nối các điểm
độ ẩm tối ưu (Wopt) của các đường cong đầm
nén ở các công đầm nén khác nhau. Đường
LOO chia mặt LWSBS thành hai khu vực bao
gồm phía khô của đường LOO, nơi mà pha khí
được xem là liên tục và khí được tự do thoát ra
khỏi mẫu đất trong quá trình chịu đầm nén
(hoặc chịu ướt), và phía có độ ẩm cao hơn
đường LOO - được xây dựng bởi các phần
đường cong đầm nén trong điều kiện thoát nước
giữa LOO và đường cố kết bình thường của đất
bão hòa (NCL).
Không gian MPK đã được Kodikara (2012)
kiểm chứng bằng cách sử dụng một số dữ liệu
đã được công bố của các tác giả khác trên thế
giới. Không gian này cũng đã được Islam và
Kodikara (2015) sử dụng để giải thích ứng xử
của đất không bão hòa đầm chặt. Ưu điểm rõ
ràng là mô hình này dựa trên đường cong đầm
nén (đường quan hệ giữa dung trọng khô và độ
ẩm của đất) vốn phổ biến hơn và đơn giản hơn
so với các mô hình sử dụng độ hút dính. Bài báo
này trình bày quá trình xây dựng mặt LWSBS
trong không gian MPK và kiểm chứng khả năng
sử dụng các biến e, ew và p để mô phỏng ứng xử
thay đổi thể tích của hai loại đất sét khác nhau
dưới tác dụng của các quá trình nén và làm ướt
mẫu khác nhau.
2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
2.1. Vật liệu
Hai mẫu đất có tên 830 và 908 được lấy từ
dự án xây dựng Đường cao tốc M0 ở ngoại ô
thủ đô Budapest, Hungary. Đất tự nhiên được
làm nhỏ và lấy dưới sàng 425 µm với giới hạn
chảy lần lượt là 42,6 và 52,2% cho đất 830 và
908. Các tính chất của đất đã sử dụng được thể
hiện trong Bảng 1.
Bảng 1 Tính chất của đất sử dụng
Chỉ tiêu
Đất
830
Đất
908
Giới hạn chảy, Wl (%) 42.6 52.2
Giới hạn dẻo, Wp (%) 21.8 24.0
5
Chỉ số dẻo, Ip (%) 20.8 28.1
5
Tỉ trọng, Gs 2.82 2.72
Hàm lượng sét (<0.002 mm, %) 25 24
Nhóm khoáng vật Smectite (%) 10 16
Kaolinite (%) 12 2
Illite (%) 3 6
Hàm lượng bụi (%) 66 71
Hàm lượng cát mịn (%) 9 5
Phân tích nhiễu xạ tia X của hai loại đất cho
thấy sự tồn tại của nhóm smectite, cho thấy đất
có khả năng hấp thụ nước và trương nở. Phân
tích TG /DTA đã xác định hàm lượng một số
khoáng vật chính được trình bày trong Bảng 1.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
Đất sử dụng được hong khô ở điều kiện
phòng tới độ ẩm ban đầu lần lượt là 0.93 và
1.56% đối với đất 830 và 908. Đất thí nghiệm
được chuẩn bị bằng cách trộn đất khô với lượng
KHOA HC K THUT THuhoahoiY LI VÀ MÔI TRuchoaNG uhoahoiuhoahoiuhoahoi - S 60 (3/2018) 77
nước định trước để có độ ẩm từ 0.93 đến 35%
đối với đất 830, và từ 1.56 đến 44% cho đất
908. Các hỗn hợp sau khi trộn được giữ kín
trong túi nhựa ít nhất 3 ngày để đảm bảo sự
đồng nhất.
Đất được đầm nén tĩnh trong khuôn
oedometer có đường kính bên trong 75 mm và
chiều cao 40 mm. Hai tấm giấy lọc được đặt ở
đáy khuôn và ở giữa đất và tấm gia tải cho phép
nước và không khí thoát ra tự do từ mẫu đất
trong quá trình gia tải. Để giảm ảnh hưởng của
ma sát giữa đất và khuôn, mỡ bôi trơn đã được
sử dụng ở mặt trong của thành khuôn. Tại mỗi
giá trị độ ẩm, 6 mẫu đất giống nhau được nén
tĩnh đến các cấp tải xác định (100, 200, 300,
600, 1200 và 1800 kPa) với tốc độ gia tải từ 20
đến 50 kPa / phút (tốc độ gia tải sẽ tăng lên khi
giá trị tải trọng tăng lên) khi nén mẫu ở phía khô
của đường tối ưu (LOO). Mỗi cấp tải trọng được
duy trì không đổi trong 10 phút nhằm để cho đất
có thời gian thoát nước và đạt tới trạng thái cân
bằng, sau đó một mẫu được dỡ tải để xác định
độ ẩm và dung trọng khô. Một mẫu đất khác
được áp dụng các chu kỳ gia tải và dỡ tải (đến
15 kPa).
Các kết quả từ quá trình đầm nén ở các công
đầm nén khác nhau và độ ẩm khác nhau được sử
dụng để tạo ra mặt LWSBS của hai loại đất
nghiên cứu. Để kiểm chứng khả năng mô phỏng
trong không gian MPK, 3 thử nghiệm được tiến
hành theo các đường trạng thái sau:
i) đường trạng thái gia tải/làm ướt được tiến
hành trên hai mẫu đất được chuẩn bị với độ ẩm
ban đầu lần lượt là 13.40% và 18.22% tương
ứng với đất 830 và 908. Các mẫu được nén đến
tải trọng 600 kPa và được làm ướt để tăng độ
ẩm của mẫu trong khi tải trọng được duy trì ở
giá trị 600 kPa.
ii) đường trạng thái gia tải/dỡ tải/làm ướt/gia
tải được thực hiện với mẫu đất 830 ở điều kiện
độ ẩm ban đầu 11.78%. Đầu tiên mẫu được nén
đến tải trọng 300 kPa, dỡ tải về 100 kPa và duy
trì ở mức tải này đồng thời với quá trình làm ướt
tăng độ ẩm của mẫu, và cuối cùng gia tải trở lại
đến giá trị 300 kPa.
iii) đường trạng thái gia tải/dỡ tải/làm ướt
được áp dụng với mẫu đất 908 được chuẩn bị ở
độ ẩm 13.16% được gia tải đến 1200 kPa, dỡ tải
về 300 kPa và sau đó làm ướt mẫu trong khi duy
trì mức tải ở 300 kPa.
Quá trình làm ướt được thực hiện bằng cách
sử dụng một ống xi-lanh để bơm lượng nước đã
xác định trước vào các mẫu đất thông qua các lỗ
trên tấm gia tải. Giấy lọc ở đáy khuôn đã được
thay thế bằng một màng cao su để ngăn nước
thoát ra khỏi mẫu từ phía dưới. Sau khi bổ sung
nước, toàn bộ khuôn cùng với mẫu đất được bọc
kín bằng màng cao su và giữ trong 24 giờ để
đảm bảo nước trong đất đạt trạng thái cân bằng.
Chuyển vị thẳng đứng của mẫu đất đã được ghi
lại trong suốt quá trình thí nghiệm; độ ẩm được
tính toán dựa trên khối lượng nước thêm vào, độ
ẩm ban đầu và độ ẩm cuối cùng. Dung trọng
khô (và sau đó là hệ số rỗng) của mẫu chỉ được
xác định ở trạng thái cuối cùng, giá trị tại mỗi
bước gia tải (hoặc bước thay đổi độ ẩm) được
tính dựa trên đường cong nén thu được.
3. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
3.1. Xây dựng mặt LWSBS
Thí nghiệm đầm nén được tiến hành ở 12
giá trị độ ẩm khác nhau cho đất 830 và 13 giá
trị độ ẩm cho đất 908. Độ ẩm và dung trọng
khô của mẫu đất được xác định ở các cấp tải
100, 200, 300, 600, 1200 và 1800 kPa. Bằng
cách sử dụng phương pháp này, các thông số
độ ẩm và hệ số rỗng của đất đã được xác định
trong quá trình mẫu chịu nén thoát nước.
Đường cong nén theo quan hệ truyền thống
giữa hệ số rỗng (e) và ứng suất thẳng đứng (p)
đối với đất 830 tại độ ẩm ban đầu là 15.27%
(ew = 0,431) được thể hiện trong Hình 2a; mối
quan hệ giữa hệ số rỗngvà độ ẩm được biểu
diễn trong Hình 2b. Hình 3 trình bày đường
cong nén cho đất 830 ở một số độ ẩm khác
nhau trên mặt phẳng e - log (p).
KHOA HC K THUT THuhoahoiY LI VÀ MÔI TRuchoaNG uhoahoiuhoahoiuhoahoi - S 60 (3/2018) 78
(a)
(b)
Hình 2. Đường cong nén của mẫu đất 830 ở
độ ẩm ban đầu 15.27 % (ew = 0.431): (a) Gia
tải - dỡ tải theo các chu kỳ trên mặt phẳng e –
ln(p); (b) Đường trạng thái của mẫu đất tại các
giá trị đo được ở mỗi cấp tải khác nhau trên
mặt phẳng e – ew.
Hình 3. Đường cong nén của đất 830 với
nhiều giá trị độ ẩm ban đầu khác nhau
Có thể thấy rõ trong Hình 2, độ ẩm đo được
của các điểm ở phía khô của đường tối ưu (LOO)
là giống nhau và bằng với giá trị độ ẩm ban đầu,
có nghĩa là lượng nước được duy trì không đổi
trong mẫu tại các điểm đó. Như phát biểu của
Tarantino và De Col (2008), có thể giả thiết rằng
pha khí được duy trì liên tục và được giải phóng
tự do ra khỏi các mẫu, và ứng suất nén bằng với
ứng suất thẳng đứng (ứng suất khí bằng đúng áp
suất khí quyển). Đối với các điểm ở phía ướt của
đường LOO, độ ẩm của mẫu đo được giảm dần
khi tải trọng thẳng đứng tăng dần, cho thấy nước
đã được thoát ra trước khi đường cong chạm tới
đường bão hòa. Trong quá trình nén thoát nước,
các đường cong nén hướng tới đường NCL. Tốc
độ gia tải đã được giảm xuống khi mẫu đất tiếp
cận gần tới đường LOO, và ở mỗi cấp tải được
duy trì trong 10 phút cho phép pha khí và nước
trong mẫu thoát ra và sau đó đạt được trạng thái
cân bằng. Vì vậy ở điều kiện này cũng có thể
xem ứng suất nén bằng với ứng suất thẳng đứng.
Hình 4. Mặt LWSBS trong không gian 3 chiều:
(a) đất 830; (b) đất 908
Hình 4 biểu diễn mặt LWSBS của hai loại
đất được xây dựng bởi sự tổ hợp các đường
đẳng ứng suất trong không gian 3 trục e - ew - p.
3.2. Mô phỏng ứng xử của đất trong không
gian MPK
Hình 5a và 5b mô tả ứng xử của mẫu đất 830
ở độ ẩm ban đầu 13.40% (ew = 0.378) được nén
tới 600 kPa và sau đó được làm ướt đến độ ẩm
17.16% (ew = 0.484), trong khi Hình 6a và 6b thể
hiện ứng xử của mẫu đất 908 ở độ ẩm ban đầu là
18.22% (ew = 0.496) được nén đến 600 kPa và
sau đó được làm ướt đến độ ẩm 23.56% (ew =
0.641). Đường “đẳng hệ số độ ẩm” trong quá
trình gia tải (đường O8 đến A8 và O9 đến A9 lần
lượt đối với đất 803 và 908). Trong quá trình làm
ướt, thể tích của đất thay đổi theo ”đẳng ứng
suất” trên mặt LWSBSs (đường A8-B8 và A9-
B9).
KHOA HC K THUT THuhoahoiY LI VÀ MÔI TRuchoaNG uhoahoiuhoahoiuhoahoi - S 60 (3/2018) 79
(a) (b)
Hình 5. Đường trạng thái gia tải/làm ướt cho đất 830: (a) trên mặt phẳng e – ew; (b) trong không
gian 3 chiều
(a) (b)
Hình 6. Đường trạng thái gia tải/làm ướt cho đất 908: (a) trên mặt phẳng e – ew;
(b) trong không gian 3 chiều
(a) (b)
Hình 7. Đường trạng thái gia tải/dỡ tải/làm ướt/gia tải lại cho đất 830: (a) trên mặt phẳng e –
ew; (b) trong không gian 3 chiều e – ew – ln(p)
KHOA HC K THUT THuhoahoiY LI VÀ MÔI TRuchoaNG uhoahoiuhoahoiuhoahoi - S 60 (3/2018) 80
(a) (b)
Hình 8. Đường trạng thái gia tải/dỡ tải/làm ướt cho đất 908: (a) trên mặt phẳng e – ew; (b) trong
không gian 3 chiều e – ew – ln(p)
Các kết quả thí nghiệm gia tải/dỡ tải/làm
ướt/gia tải được thể hiện trong Hình 7 cho các
mẫu đất 830 và Hình 8 cho các mẫu đất 908.
Mẫu đất 830 đã được chuẩn bị với hệ số độ ẩm
ew = 0.332, gia tải tới mức tải trọng 300 kPa, dỡ
tải xuống tải trọng 100 kPa, được làm ướt đến
hệ số độ ẩm ew = 0.532, và sau đó được gia tải
lại đến 300 kPa. Mẫu đất 908 với hệ số độ ẩm
ban đầu ew = 0.358 được gia tải đến 1200 kPa,
dỡ tải về 300 kPa và giữ nguyên giá trị này
trong quá trình làm ướt đến hệ số độ ẩm cuối
cùng là ew = 0.758. Trong Hình 7b, có thể thấy
rằng sau khi trạng thái của đất thay đổi theo
đường hệ số độ ẩm không đổi trên mặt LWSBS
trong quá trình gia tải (đường O8-A8), đường
trạng thái sẽ di chuyển hướng xuống dưới (hoặc
có thể nói là bên trong) mặt LWSBS (đến điểm
D8) khi mẫu được dỡ tải. Tại điểm D8, mẫu đã
được làm ướt và trương nở, tăng thể tích theo
đường D8-E8, giao cắt với mặt LWSBS tại
điểm E8. Trong thực tế, kết quả cho thấy điểm
E8 nằm dưới LWSBS một chút và điểm uốn
(điểm mà đường trạng thái chính thức gặp trở
lại mặt LWSBS) được thấy nằm trên đường
đẳng ứng suất 108 kPa, cho thấy rằng điểm uốn
với giá trị tải trọng nén 100 kPa có thể xảy ra ở
giá trị hệ số độ ẩm cao hơn.
Sau khi gặp mặt LWSBS tại điểm E8, đường
trạng thái uốn theo mặt LWSBS đến điểm F8
khi mẫu đất được gia tải lại đến giá trị 300 kPa.
Đối với đường trạng thái được áp dụng cho mẫu
đất 908, có thể thấy trên Hình 8 là điểm E9 nằm
trên đường đẳng ứng suất 300 kPa. Tuy nhiên,
lưu ý ở đây là điểm E9 có thể là điểm uốn hoặc
không. Trạng thái đất ở điểm E9 có thể nằm trên
mặt LWSBS dọc theo đường 300kPa trong quá
trình làm ướt và điểm uốn thực sự có thể xảy ra
trước điểm E9 nhưng giá trị độ ẩm tại đó không
được đo đạc vì thí nghiệm này chỉ có thể đo
được các thông số của đất ở các điểm rời rạc.
Vấn đề này có thể cần thêm các thí nghiệm khác
để nâng cao tính chính xác trong các nghiên cứu
trong tương lai.
Điều đáng chú ý là trên Hình 8a (và Hình
7a), trên mặt phẳng e-ew, sau khi dỡ tải điểm D
nằm rất gần với điểm A và đường cong trương
nở D-E di chuyển cắt qua một số đường đẳng
ứng suất trước khi đến đường cong 300 kPa
(hoặc 100 kPa trên Hình 7a). Trên thực tế, các
điểm D9 và E9 đều nằm trên đường đẳng ứng
suất 300 kPa nhưng ở dưới mặt LWSBS. Sự
minh họa trở nên rõ ràng hơn ở trên Hình 8b (và
Hình 7b), có thể thấy A9--D9 là đường dỡ tải
(đường nở) từ 1200 kPa đến 300 kPa. Điểm D9
nằm trên đường đẳng ứng suất 300 kPa, và sau
đó mẫu đất trương nở cho đến khi bị chặn bởi
KHOA HC K THUT THuhoahoiY LI VÀ MÔI TRuchoaNG uhoahoiuhoahoiuhoahoi - S 60 (3/2018) 81
mặt LWSBS tại điểm E9. Tại điểm E9, nếu mẫu
đất tiếp tục tăng độ ẩm, đất biến đổi thể tích
theo mặt LWSBS hướng về đường NCL (tới
điểm F9). Tương tự, các điểm D8 và E8 nằm
trên đường đẳng ứng suất 100 kPa, điểm D8
nằm dưới mặt LWSBS và sau đó đường trạng
thái gặp mặt LWSBS tại điểm E8. Tại điểm E8
mẫu đất được giữ nguyên độ ẩm đồng thời gia
tải lại và đường trạng thái hướng theo đường
đẳng hệ số độ ẩm trên mặt LWSBS tới điểm F8.
Các kết quả trên cho thấy việc sử dụng các biến
e, ew và p trong không gian MPK có khả năng
giải thích không chỉ hiện tượng chảy dẻo trên
mặt LWSBS mà còn cả ứng xử đàn hồi của đất
trong quá trình dỡ tải và cả ứng xử trương nở
của mẫu khi đất hút nước.
4. KẾT LUẬN
Nghiên cứu này trình bày kết quả của quá
trình xây dựng mặt LWSBS trong không gian
MPK và kiểm chứng khả năng sử dụng các biến
e, ew và p để mô phỏng ứng xử thay đổi thể tích
cho hai loại đất ở Hungary. Mặt LWSBS trong
không gian MPK minh hoạ mối quan hệ trực
tiếp giữa thể tích của đất (dung trọng khô và hệ
số rỗng) với độ ẩm và tải trọng. Kết quả cho
thấy rằng việc sử dụng các biến e, ew và p có
khả năng giải thích/hoặc dự đoán ứng xử thay
đổi thể tích của các loại đất được nghiên cứu
dưới các điều kiện chịu tải trọng đầm nén/hoặc
làm ướt khác nhau trong không gian MPK. Các
quá trình dỡ tải, trương nở do hút nước, chảy
dẻo cũng được mô phỏng tốt trong không gian
này.
Vì mặt LWSBS trong không gian 3 trục hệ số
rỗng - hệ số độ ẩm - ứng suất nén được phát
triển bằng cách tổ hợp các đường cong đầm nén
ở các giá trị công đầm nén khác nhau (hay là
đường đẳng ứng suất), phương pháp này tương
đối đơn giản để áp dụng trong thực tế vì nó
không yêu cầu các quy trình thí nghiệm nghiêm
ngặt và các thiết bị tiên tiến như là phương pháp
kiểm soát sức hút dính của đất.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Alonso, E.E., Gens, A., and Josa, A., (1990). A constitutive model for partially saturated soils.
Géotechnique, 40(3): 405–430.
Gallipoli, D., Gens, A., Sharma, R., and Vaunat, J., (2003). An elastoplastic model for unsaturated
soil incorporating the effects of suction and degree of saturation on mechanical behaviour.
Géotechnique, 53, No. 1, 123–135
Islam T., J. Kodikara, J., (2015). Interpretation of the loading/wetting behaviour of compacted soils
within the MPK framework: Part I Static compaction. Can. Geotech. J.
Kodikara, J., (2012). New framework for volumetric constitutive behaviour of compacted
unsaturated soils. Canadian Geotechnical Journal, 49(11): 1227-1243
Sheng, D., Fredlund, D.G., and Gens, A., (2008). A new modelling approach for unsaturated soils
using independent stress variables. Canadian Geotechnical Journal, 45(4): 511–534
Sivakumar, V., and Wheeler, S., (2000). Influence of compaction procedure on the mechanical
behaviour of an unsaturated compacted clay. Part 1: Wetting and isotropic compression.
Géotechnique, 50(4): 359-368.
Tarantino, A., and De Col, E., (2008). Compaction behaviour of clay. Géotechnique, 58(3): 199–
213
Thu, T.M., Rahardjo, H., and Leong, E.C., (2007). Elastoplastic model for unsaturated soil with
incorporation of the soil-water characteristic curve. Canadian Geotechnical Journal, 44(1): 67–
77
Wheeler, S.J., and Sivakumar, V., (1995). An elasto-plastic critical state framework for unsaturated
soil. Géotechnique, 45(1): 35–53
Wheeler, S.J., Sharma, R.S., and Buisson, M.S.R., (2003). Coupling of hydraulic hysteresis and
stress-strain behaviour in unsaturated soils. Géotechnique, 53(1): 41–54
KHOA HC K THUT THuhoahoiY LI VÀ MÔI TRuchoaNG uhoahoiuhoahoiuhoahoi - S 60 (3/2018) 82
Abstract:
SIMULATION OF THE VOLUMETRIC BEHAVIOUR OF UNSATURATED SOILS
SUBJECTED STATIC COMPACTION
Matric suction has been used as one of the state variables for most the constitutive models of
unsaturated soils in the literature. However, suction-controlled works are complex in practice since
they generally require special test procedures, advanced equipment, and usually are very time-
consuming. Kodikara (2012) proposed the MPK framework to interpret the behaviour of compacted
unsaturated soil in the void ratio (e) - net stress (p) – moisture ratio (ew) space. The distinct
advantage of the model is that it is based on traditional constant moisture content compaction
testing which is more common and simple than constant suction loading. This paper presents the
development of Loading Wetting State Boundary Surface (LWSBS) in the MPK framework, and the
results of the simulation of the volumetric behaviour of two types of soils under different state paths.
The results show that the volumetric behavior of both soils under loading/wetting, or combination
of loading/unloading/wetting/reloading state paths have well simulated within the framework.
Keywords: Unsaturated soil, compacted soil, MPK framework, LWSBS
Ngày nhận bài: 06/2/2018
Ngày chấp nhận đăng: 26/3/2018
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- mo_phong_ung_xu_thay_doi_the_tich_cua_dat_khong_bao_hoa_duoi.pdf