Một số biện pháp giảm chí phí lưu thông tại công ty kinh doanh và chế biến than Hà Nội

hµng sè 1 Tr¹m S¬n Léc Cöa hµng sè 2 S¬ ®å tæ chøc c«ng ty kinh doanh vµ chÕ biÕn than Hµ Néi b.1. Ban gi¸m ®èc: lµ ng­êi ®øng ®Çu trong c«ng ty cã nhiÖm vô chØ ®¹o, ®iÒu hµnh toµn bé ho¹t ®éng cña c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm toµn bé c«ng t¸c kinh doanh cña c«ng ty tr­íc ph¸p luËt. b.2. Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: cã nhiÖm vô gióp gi¸m ®èc c«ng ty v¹ch c¸c kÕ ho¹ch chung vÒ: tæ chøc vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®µo t¹o l¹i CBCNV ®Ó n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý vµ chÊt l­îng lao ®éng. Tæ chøc lùc l­îng lao ®éng trong c«ng ty, thùc hiÖn c«ng t¸c thi ®ua tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o, thanh tra, b¶o vÖ, c«ng t¸c giao dÞch vµ ®èi néi, ®èi ngo¹i. b.3. Phßng kÕ ho¹ch kinh doanh: cã nhiÖm vô chÝnh lµ x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch kinh doanh vµ trùc tiÕp chØ ®¹o c¸c tr¹m, cöa hµng thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch kinh doanh ®ã dùa trªn t×nh h×nh thùc tÕ cña thÞ tr­êng. VÝ dô nh­ chñ tr× dù th¶o c¸c hîp ®ång kinh tÕ vÒ mua b¸n than, vËn chuyÓn bèc xÕp, chØ ®¹o quy ho¹ch kho b·i, x©y dùng c¬ chÕ mua b¸n than, tæ chøc c¸c biÖn ph¸p chèng hao hôt than trªn ®Þnh møc nh»m phÊn ®Êu gi¶m chi phÝ kinh doanh cã hiÖu qu¶. b.4. Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n: cã nhiÖm vô lËp b¸o c¸c quyÕt to¸n hµng n¨m, tÝnh to¸n lç l·i, sè nép ng©n s¸ch, tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng hµng th¸ng, thùc hiÖn ®óng theo c¸c chÕ ®é tµi chÝnh kÕ to¸n cña Nhµ n­íc vµ cña cÊp trªn ban hµnh. Ngoµi ra phßng tµi chÝnh kÕ to¸n cã nhiÖm vô qu¶n lý vèn tiÒn hµng, vµ ph¶i sö dông cã hiÖu qu¶ kh«ng ®­îc ®Ó thÊt tho¸t. §ång thêi kÕt hîp víi phßng kÕ ho¹ch kinh doanh ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c«ng ty trong thêi gian võa qua tõ ®ã ®Ò ra ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng kinh doanh trong thêi gian tíi. Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n x©y dùng cô thÓ c¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh hµng th¸ng, quý, n¨m ®èi víi c¸c tr¹m vµ c«ng ty. b.3. C¸c tr¹m kinh doanh vµ chÕ biÕn than. Cã nhiÖm vô chñ yÕu lµ tæ chøc thùc hiÖn viÖc tiÕp nhËn vµ tiªu thô than, tæ chøc s¶n xuÊt, chÕ biÕn than sinh ho¹t qu¶n lý vµ b¶o qu¶n kho than vµ c¸c tµi s¶n kh¸c ®­îc c«ng ty giao cho. c. T×nh h×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty Kinh doanh vµ ChÕ biÕn than Hµ Néi trong thêi gian qua. c.1. T×nh h×nh ho¹t ®éng: Trong nh÷ng n¨m ®Çu míi thµnh lËp nhiÖm vô cña c«ng ty chñ yÕu lµ tæ chøc thu mua, cung øng than theo kÕ ho¹ch Nhµ n­íc quy ®Þnh cho nhu cÇu sö dông than cña c¸c Bé trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng t¹i c¸c ®Þa bµn thuéc Hµ Néi, Hµ T©y, Hoµ B×nh, S¬n La, Lai Ch©u,... chÝnh v× t×nh tr¹ng mua b¸n than theo gi¸ kÕ ho¹ch (hay gi¸ cung cÊp) dÉn ®Õn t×nh tr¹ng gi¸ c¶, gi¸ trÞ t¸ch rêi nhau ph¸ vì c¸c quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ. C¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ theo kiÓu hµnh chÝnh quan liªu bao cÊp ®ã tuy cã kÕ ho¹ch nh­ng nã ®Æt lªn hµng ®Çu lµ viÖc s¶n xuÊt vµ ph©n phèi s¶n phÈm theo hiÖn vËt, c¸c quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ sö dông mét c¸ch h×nh thøc, nÒn kinh tÕ dùa trªn c¬ së cung cÊp vµ giao nép theo hiÖn vËt. Trong c¬ chÕ qu¶n lý kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty ph¸t triÓn theo kÕ ho¹ch ®· ®­îc Ên ®Þnh s½n do cÊp trªn ®­a xuèng. C¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch trong ®ã cã c¶ chØ tiªu chi phÝ l­u th«ng mµ cÊp trªn giao xuèng cho c«ng ty thùc hiÖn. Nh÷ng kÕ ho¹ch ®ã mang tÝnh chñ quan nhiÒu h¬n tÝnh khoa häc thùc tiÔn. Do vËy dï kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty lu«n hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch nh­ng lu«n n»m trong t×nh tr¹ng bÞ ®éng, tu©n thñ sù chØ huy chØ ®¹o khu«n mÉu cøng nh¾c kh«ng ph¸t huy hÕt ®­îc n¨ng lùc tù chñ s¸ng t¹o. B­íc sang giai ®o¹n tõ n¨m 1988-1989 ®Õn nay Nhµ n­íc ®· giao quyÒn tù chñ kinh doanh cho c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ x· héi xã bá hoµn toµn bao cÊp, c«ng ty còng chuyÓn h¼n sang chøc n¨ng kinh doanh than vµ chÕ biÕn than sinh ho¹t theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. C«ng ty tù h¹ch to¸n kinh doanh lÊy thu bï chi vµ cã hiÖu qu¶, trong bèi c¶nh ®ã Nhµ n­íc chØ giao mét sè chØ tiªu ph¸p lÖnh c¬ b¶n ®ã lµ: - S¶n l­îng b¸n. - Doanh sè b¸n. - C¸c kho¶n nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc. - Lîi nhuËn. Cßn c¸c chØ tiªu kh¸c chØ mang tÝnh chÊt h­íng dÉn. §øng tr­íc thùc tiÔn cña xu thÕ ®æi míi c«ng ty ph¶i thay ®æi ph­¬ng thøc qu¶n lý, quy tr×nh nghiÖp vô. TÝch cùc t×m kiÕm thu hót kh¸ch hµng vµ kh¶ n¨ng phôc vô kh¸ch hµng. Bé m¸y cña c«ng ty ®­îc tinh gi¶m xuèng cßn 3 phßng ban víi chøc n¨ng phôc vô kh¸ch hµng vµ 3 tr¹m kinh doanh vµ chÕ biÕn than. §ång thêi c«ng ty còng giao cho c¸c tr¹m ®éc lËp h¹ch to¸n kinh doanh. C¸c tr¹m cã quyÒn ¸p dông quy chÕ tr¶ l­¬ng kho¸n theo tÊn than b¸n ra, tÊn than bèc xÕp, theo quy chÕ chung ®­îc duyÖt vµ tæ chøc quy ho¹ch l¹i kho b·i, ®Èy m¹nh nghiªn cøu chÕ biÕn than tæ ong, than ch¸y nhanh bÕp ®un than. KÕt qu¶ lµ tõ nh÷ng bì ngì ban ®Çu c«ng ty ®· rót ra ®­îc nh÷ng kinh nghiÖm thùc tÕ, ®· tæ chøc c¸c líp häc båi d­ìng kiÕn thøc kinh doanh cho c¸n bé c«ng nh©n viªn nh»m trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng, vÒ nhiÖm vô c«ng ty vµ ph­¬ng thøc nghÖ thuËt kinh doanh trªn lÜnh vùc mua b¸n than. KÕt qu¶ nh÷ng n¨m ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng c«ng ty kh«ng mÊt vèn mµ cßn b¶o toµn ®­îc vèn hµng n¨m trªn 12% cña vèn l­u ®éng. Vßng quay cña vèn ®¹t kho¶ng 13 vßng/n¨m. Thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô víi Nhµ n­íc víi cÊp trªn mµ trùc tiÕp lµ c«ng ty kinh doanh vµ chÕ biÕn than Hµ Néi vµ Tæng c«ng ty than ViÖt Nam. C¸c mÆt hµng kinh doanh chñ yÕu cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua bao gåm: - Than côc c¸c lo¹i: 2,3,4,5,6 vµ côc vïng Hßn Gai, CÈm Ph¶, Nói Hång, Vµng Chanh, M¹c Khª. - Than c¸m c¸c lo¹i: 2,3,4,5,6,7 vïng Hßn Gai, CÈm Ph¶, Nói Hång, Vµng Chanh, M¹c Khª,... - Than chÕ biÕn c¸c lo¹i: Than tæ ong, than nhµo, than ch¸y nhanh. Trong ®ã c«ng ty chñ yÕu kinh doanh hai lo¹i than chÝnh lµ than côc vµ than c¸m c¸c lo¹i, viÖc chÕ biÕn vµ kinh doanh than sinh ho¹t víi s¶n l­îng chiÕm tû lÖ kho¶ng 11%. d. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña c«ng ty kinh doanh vµ chÕ biÕn than Hµ Néi trong 3 n¨m qua (1997-1999) KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua cã thÓ kh¸i qu¸t ë biÓu sè 1. BiÓu kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c«ng ty trong 3 n¨m qua 1997-1999 ChØ tiªu §¬n vÞ 1997 1998 1999 KH TH KH TH KH TH S¶n l­îng b¸n tÊn 110.000 107.000 115.000 105.000 105.000 101.225 Doanh sè b¸n hµng ®ång 22.527.670.000 22.015.704.500 25.917.000.000 25.178.692.200 25.116.000.000 24.698.491.973 Tæng chi phÝ ®ång 22.397.670.000 21.886.937.972 25.787.000.000 25.058.507.714 24.988.000.000 24.571.740.661 Chi phÝ l­u th«ng ®ång 3.200.000.000 3.103.318.510 3.200.000.000 3.707.472.500 3.000.000.000 2.884.661.033 L·i ®ång 130.000.000 128.766.528 130.000.000 120.184.486 128.000.000 126.751.312 Nép ng©n s¸ch ®ång 412.676.700 406.000.000 455.682.000 442.432.240 486.030.093 466.986.109 - ThuÕ doanh thu ®ång 225.276.700 220.157.045 259.170.000 251.786.922 264.451.000 246.984.919 - ThuÕ vèn 106.900.000 106.900.000 110.012.000 110.012.000 136.475.000 136.475.000 - ThuÕ lîi tøc 58.500.000 57.944.937 58.500.000 54.083.018 57.600.000 57.038.096 - ThuÕ m«n bµi vµ thuÕ ®Êt 22.000.000 20.998.018 28.000.000 26.550.300 27.504.903 26.488.100 N¨m 1997 c«ng ty b¸n ®­îc 107.500 tÊn than c¸c lo¹i ®¹t 98% so víi kÕ ho¹ch, tæng doanh thu lµ 22.015.704.500 ®ång. Tæng chi phÝ lµ 21.886.937.972 ®ång, trong ®ã chi phÝ l­u th«ng lµ 3.103.318.510 ®ång chiÕm 14,2% trong tæng chi phÝ vµ b»ng 97% so víi kÕ ho¹ch. KÕt qu¶ kinh doanh ®­îc 128.766.528 ®ång. ViÖc b¸n than ch­a thùc hiÖn ®­îc so víi kÕ ho¹ch ®­îc giao lµ do sù c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng rÊt phøc t¹p, c¸c t­ nh©n b¸n than cã c¬ chÕ kinh doanh tho¸ng h¬n, mÆt kh¸c gi¸ than t¹i má l¹i lu«n biÕn ®éng t¨ng ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ b¸n than cña c«ng ty cho c¸c hé tiªu thô. MÆc dï vËy c«ng ty ®· biÕt tÝnh to¸n ®iÒu tiÕt xuÊt nhËp phï hîp víi tõng thêi ®iÓm ®iÒu hoµ gi¸ c¶ phï hîp víi tõng khu vùc, tõng ®èi t­îng ®Ó cã gi¸ hîp lý ®¶m b¶o ®­îc ®Çu vµo cña kh¸ch hµng. S¶n l­îng b¸n than so víi kÕ ho¹ch vµ so víi n¨m 1996 cã gi¶m v× ®èi t­îng giao tay ba víi c«ng ty kh«ng thùc hiÖn than b¸n cho c¸c tØnh miÒn nói kh«ng ®­îc Nhµ n­íc trî gi¸ c­íc vËn t¶i nªn còng gi¶m s¶n l­îng b¸n, ®èi víi than chÊt ®èt sinh ho¹t th× ®i vµo ho¹t ®éng cã nÒn nÕp h¬n s¶n l­îng b¸n cã t¨ng h¬n, kinh doanh cã hiÖu qña, trªn thÞ tr­êng than chÕ biÕn c«ng ty ®· më ®­îc thªm nhiÒu ®¹i lý b¸n than, chÊt l­îng than tèt æn ®Þnh, gi¸ c¶ phï hîp víi thÞ tr­êng. Sang n¨m 1998 c«ng ty b¸n ®­îc 105.000 tÊn than c¸c lo¹i ®¹t 91,30% so víi kÕ ho¹ch vµ ®¹t 99,9% so víi n¨m 1997. Tæng doanh thu lµ 25.178.692.200 ®ång, tæng chi phÝ lµ 25.058.507.714 ®ång, trong ®ã chi phÝ l­u th«ng lµ 3.707.472.500 ®ång chiÕm 14,80% trong tæng chi phÝ vµ b»ng 106% so víi kÕ ho¹ch. KÕt qu¶ kinh doanh ®¹t ®­îc lµ 120.184.486 ®ång. Trong n¨m 1998 mÆc dï c«ng ty kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®Æt ra nh­ng vÉn lu«n cè g¾ng t×m hiÓu thÞ tr­êng b¸n, nguån nhËp vµ giao th¼ng cho c¸c nhµ m¸y träng ®iÓm khèi c«ng nghiÖp, cè g¾ng gi÷ c¸c kh¸ch hµng lín cña c«ng ty cho nªn so víi cïng kú n¨m tr­íc s¶n l­îng b¸n ra xÊp xØ b»ng nhau. Trong khi thÞ tr­êng mua b¸n than ngµy cµng cã nhiÒu sù c¹nh tranh h¬n: c¸c hé b¸n than t­ nh©n ph¸t triÓn m¹nh, hiÖn t­îng trèn lËu thuÕ, nhiÒu c¸c cai than b¸n ra so víi n¨m tr­íc, trong khi c«ng ty lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc ph¶i thùc hiÖn nghiªm chØnh ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô ®èi víi Nhµ n­íc do ®ã gi¸ b¸n cßn cao h¬n v× vËy s¶n l­îng b¸n kh«ng ®¹t so víi kÕ ho¹ch. §Ó gi÷ v÷ng ®­îc s¶n l­îng b¸n ra so víi n¨m tr­íc c«ng ty ®· ph¶i kho¸n b¸n than cho tõng tr¹m, cöa hµng, thùc hiÖn c¬ chÕ tr¶ l­¬ng theo tÊn than b¸n ®­îc ®èi víi c¸c tr¹m ®Ó khuyÕn khÝch c¸c tr¹m t×m mäi biÖn ph¸p ®Èy m¹nh viÖc b¸n than. MÆc dï vËy tæng chi phÝ l­u th«ng vÉn t¨ng lªn so víi kÕ ho¹ch, viÖc t¨ng chi phÝ l­u th«ng mét phÇn do c­íc phÝ vËn chuyÓn, bèc xÕp t¨ng lªn, c¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi cao h¬n tuy nhiªn c«ng ty vÉn hoµn thµnh nghÜa vô nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ cã l·i. N¨m 1999 c«ng ty b¸n ®­îc 101.225 tÊn than c¸c lo¹i ®¹t 96% so víi kÕ ho¹ch vµ ®¹t 96% so víi n¨m 1998, tæng doanh thu lµ 24.698.491.973 ®ång, tæng chi phÝ lµ 24.571.740.661 ®ång, trong ®ã chi phÝ l­u th«ng lµ 2.844.661.033 ®ång chiÕm 11,6% trong tæng chi phÝ vµ b»ng 95% so víi kÕ ho¹ch kÕt qu¶ kinh doanh ®¹t ®­îc lµ 126.751.312 ®ång. Trong n¨m 1999 t×nh h×nh diÔn biÕn trªn thÞ tr­êng vÉn cßn phøc t¹p. C¸c khu vùc nh­ c¶ng Hµ Néi, S¬n T©y,... c¸c hé t­ nh©n bu«n b¸n than vÉn t¨ng vµ cã quy m« vÒ ®Çu t­, x©y dùng kho tµng bÕn b·i cã tÝnh chÊt l©u dµi h¬n chÊt l­îng than t­ nh©n còng t¨ng h¬n v× vËy cµng lµm t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Do vËy khèi l­îng b¸n than cña c«ng ty gi¶m xuèng so víi n¨m tr­íc vµ kÕ ho¹ch ®Æt ra. §øng tr­íc t×nh h×nh khã kh¨n ®ã c«ng ty ®· t×m mäi biÖn ph¸p nh­ më réng nguån nhËp, t×m c¸c lo¹i than phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng h¬n, c¬ chÕ gi¸ b¸n cho tõng tr¹m, cöa hµng, ®ång thêi giao cho c¸c tr¹m tæ chøc ®i nhËn than t¹i c¸c má, c«ng ty s¶n xuÊt than theo hîp ®ång mµ c«ng ty ®· ký kÕt, ®Ó n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¸c tr¹m nh»m gi¶m bít viÖc hao hôt than, gi¶m c¸c chÝ phÝ giao nhËn than. C«ng ty thùc hiÖn theo hîp ®ång c¬ chÕ tr¶ l­¬ng theo tÊn than b¸n ®­îc ®èi víi c¸c tr¹m ®Ó khuyÕn khÝch c¸c tr¹m t×m mäi biÖn ph¸p ®Èy m¹nh viÖc b¸n than. VËy tæng chi phÝ l­u th«ng ®· gi¶m xuèng so víi kÕ ho¹ch vÒ n¨m tr­íc. §èi víi c¸c hé mua lÎ, c«ng ty tiÕp tôc t¹o uy tÝn b»ng viÖc giao than chÊt l­îng tèt, gi¸ c¶ phï hîp, phong c¸ch phôc vô kh¸ch hµng tËn t×nh chu ®¸o. Do vËy quÝ VI n¨m 1999 c«ng ty ®· b¸n t¨ng h¬n so víi quÝ VI n¨m 1998 lµ 20%. VÒ than chÕ biÕn sinh ho¹t c«ng ty luèn chó träng quan t©m ®Õn chÊt l­îng vµ gi¸ thµnh ®¶m b¶o ®­îc gi¸ b¸n c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Cho nªn n¨m 1999 c«ng ty ®· t¨ng s¶n l­îng than chÕ biÕn lªn 15% so víi kÕ ho¹ch vµ viÖc kinh doanh trong lÜnh vùc nµy dÇn dÇn cã hiÖu qu¶ h¬n. KÕt qu¶ cho thÊy trong ba n¨m c«ng ty ®Òu hoµn thµnh nghÜa vô ®èi víi Nhµ n­íc víi tæng sè tiÒn ®· nép thùc tÕ lµ 1.315.418.349 ®ång vµ lu«n b¶o toµn ®­îc vèn kinh doanh cña m×nh, thu nhËp cña CBCNV ngµy cµng æn ®Þnh h¬n. II-/ Ph©n tÝch t×nh h×nh chi phÝ l­u th«ng t¹i C«ng ty kinh doanh vµ chÕ biÕn than Hµ Néi. a. C¸c chØ tiªu vµ mét sè møc lµm c¨n cø ®Ó tÝnh c¸c kho¶n môc chi phÝ l­u th«ng t¹i c«ng ty. §Ó lËp kÕ ho¹ch chi phÝ l­u th«ng c«ng ty th­êng sö dông hai chØ tiªu chÝnh nh­ sau: - Tæng chi phÝ l­u th«ng. - Tû suÊt chi phÝ l­u th«ng. a.1. Tæng chi phÝ l­u th«ng: Lµ tËp hîp c¸c kho¶n môc chi phÝ l­u th«ng ph©n bæ cho hµng ho¸ b¸n ra trong kú. §©y lµ chØ tiªu tuyÖt ®èi tÝnh b»ng ®ång chi phÝ. Trong thùc tÕ c«ng ty th­êng h¹ch to¸n chi phÝ l­u th«ng theo c¸c kho¶n môc sau: 1. ThuÕ, lÖ phÝ: - ThuÕ vèn. - ThuÕ m«n bµi. - ThuÕ ®Êt. - LÖ phÝ. 2. Chi phÝ cho nh©n viªn. - Thu nhËp CBCNV. - BHXH, BHYT, KPC§. 3. C«ng cô lao ®éng. 4. KhÊu hao TSC§. - KhÊu hao c¬ b¶n. - KhÊu hao s÷a ch÷a lín. 5. DÞch vô mua ngoµi. - VËn chuyÓn. - Bèc xÕp. - T¹p phÝ. - VËt liÖu, nguyªn liÖu. - Nhiªn liÖu. - §iÖn tho¹i, ®iÖn n­íc. - Thuª kho b·i. - B¶o qu¶n. - Söa ch÷a th­êng xuyªn. - Tr¶ c«ng ng­êi lao ®éng thuª ngoµi. 6. Hao hôt. 7. Kinh phÝ kh¸c. 8. Chi phÝ kh¸c. - Tr¶ l·i vay. - §µo t¹o. - Tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o. - Chi kh¸c. Toµn bé 8 kho¶n môc trªn lµ tæng møc chi phÝ l­u th«ng t¹i c«ng ty. Tr­êng hîp nÕu ®· cã tû suÊt chi phÝ l­u th«ng th× tæng møc chÝ phÝ l­u th«ng lµ doanh sè b¸n ra. a.2. Tû suÊt chi phÝ l­u th«ng hµng ho¸. Lµ tû lÖ phÇn tr¨m cña tæng møc chi phÝ l­u th«ng hµng ho¸ vµ tæng doanh sè b¸n ra. = x 100% §Ó x¸c ®Þnh ®­îc tû suÊt chi phÝ l­u th«ng hîp lý ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c vµ khoa häc tr­íc hÕt ph¶i c¨n cø vµo c¸c chØ tiªu ®· nªu trªn. Vµ dùa vµo kÕ ho¹ch l­u chuyÓn hµng ho¸, kÕt hîp víi viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc tÕ chi phÝ cña n¨m b¸o c¸o. T×m ra nh÷ng ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm ®Ó tiÕp tôc phÊn ®Êu gi¶m chi phÝ l­u th«ng tõ ®ã x©y dùng ph©n tÝch ®Þnh møc tõng kho¶n môc. §èi víi c¸c kho¶n môc chi phÝ l­u th«ng l¹i cã thÓ tÝnh to¸n ®­îc sÏ dùa vµo c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt cã thÓ nªu mét sè ®Þnh møc chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt mµ c«ng ty th­êng sö dông trong qu¶n lý ph©n tÝch chÝ phÝ l­u th«ng nh­ sau: - Hao hôt ®Þnh møc 1,5% trªn gi¸ vèn hµng b¸n. - ThuÕ vèn 4,8%/tæng vèn kinh doanh/n¨m. - ThuÕ lîi tøc lµ 45%/n¨m so víi tæng doanh thu. - Kinh phÝ ngµnh 1%/n¨m so víi tæng doanh thu. - ThuÕ doanh thu 1% cña tæng doanh thu. - Tr¶ l·i vay ng©n hµng 1,5%/th¸ng.... <= l·i suÊt ng©n hµng. - §Þnh møc BHXH, BHYT, KPC§ lµ 19% so víi tæng quü l­¬ng cßn c¸c kho¶n môc kh¸c kh«ng tÝnh to¸n trùc tiÕp ®­îc th× chñ yÕu sö dông ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn ë kú b¸o c¸o, t×m ra c¸c nguyªn nh©n t¨ng, gi¶m xu h­íng t¸c ®éng cña c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng qua ®ã dù trï kÕ ho¹ch cho s¸t víi thùc tÕ. C¸c c¨n cø mµ c«ng ty th­êng sö dông ®Ó x©y dùng chi phÝ l­u th«ng hµng ho¸ hiÖn nay: a.1. C¸c ®Þnh møc, tiªu chuÈn kinh tÕ kü thuËt vµ c¸c chØ thÞ trong tõng thêi kú do Nhµ n­íc, cÊp trªn ban hµnh b»ng v¨n b¶n cô thÓ: - §Þnh møc chi phÝ tiÒn l­¬ng, BHXH dùa vµo NghÞ ®Þnh 26/CP ngµy 23/5/1993 vµ NghÞ ®Þnh 28/CP ngµy 28/3/1997 vÒ ®æi míi qu¶n lý tiÒn l­¬ng, thu nhËp trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Vµ c¨n cø vµo ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh thu 1.000® doanh thu cña c«ng ty than miÒn B¾c giao xuèng cho ®¬n vÞ thùc hiÖn trong tõng thêi kú. - Theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh trªn th× BHXH ph¶i nép chiÕm 15% so víi tæng quü l­¬ng. §Þnh møc hao hôt quy ®Þnh cña ngµnh lµ 1,5% trªn gi¸ vèn hµng b¸n. - KhÊu hao tµi s¶n tÝnh theo QuyÕt ®Þnh sè 1062 TC/QD/CSTC ngµy 14/11/1996 cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh. - VÒ chi phÝ vËn t¶i hµng ho¸ c«ng ty th­êng ¸p dông c¸c v¨n b¶n sau: + C­íc ®­êng s¾t: v¨n b¶n sè 1233/VTGT cña Bé GTVT ngµy 29/7/1981 vÒ kho¶ng c¸ch tÝnh gi¸ c­íc, v¨n b¶n sè 560 CV/KH§T ngµy 23/12/1995 cña LH§S ViÖt Nam vÒ ®¬n gi¸ c­íc vµ bËc hµng vËn t¶i b»ng ®­êng s¾t. V¨n b¶n 1271 cña xÝ nghiÖp LH§S khu vùc I ngµy 26/12/1995 quy ®Þnh c¸ch tÝnh tiÒn dån toa. + PhÝ c¶ng biÓn: v¨n b¶n 135/GDCP ngµy 25/8/1992 cho c¸c c¶ng H¶i Phßng, Hßn Gai. + C­íc ®­êng s«ng: v¨n b¶n 36/VGCP-CNTDDV vµ th«ng b¸o sè 104/VGCP - CNTDDV ngµy 6/7/1995 cña Ban vËt gi¸ CP. + C­íc phÝ c¶ng ®­êng s«ng: v¨n b¶n sè 709/PC-VT ngµy 28/8/1995 cña Côc ®­êng s«ng ViÖt Nam, vµ v¨n b¶n sè 188/th¸ng 3 n¨m 1995. + C­íc « t«: theo quy ®Þnh sè 13/VGCP-CNTDDV ngµy 8/5/1993 cña Ban vËt gi¸ ChÝnh phñ vµ NghÞ ®Þnh 36/CP cña ChÝnh phñ. Quy ®Þnh 831 cña NghÞ ®Þnh 36/CP vÒ viÖc cÊm t¨ng gi¸ c­íc. V¨n b¶n liªn Bé Tµi chÝnh - GTVT sè 81 ngµy 15/12/1992 quy ®Þnh viÖc gi¶i quyÕt viÖc thu c¸c lo¹i phÝ qua cÇu Ch­¬ng D­¬ng, Th¨ng Long, BÕn Thuû. - Cßn c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c theo QuyÕt ®Þnh 59/CP ngµy 3/10/1996 cña ChÝnh phñ ban hµnh quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnh vµ h¹ch to¸n kinh doanh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. C¸c Th«ng t­ sè 76 TC/TCDN ngµy 15/11/1996 cña Bé Tµi chÝnh h­íng dÉn chÕ ®é qu¶n lý doanh thu, chÝ phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô t¹i c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ QuyÕt ®Þnh sè 151 TMB/TCNS ngµy 21/6/1995 cña c«ng ty than miÒn B¾c ban hµnh quy chÕ tæ chøc ho¹t ®éng cña c«ng ty than Hµ Néi. a.2. Nh÷ng chØ tiªu kÕ ho¹ch cã liªn quan nh­: kÕ ho¹ch l­u chuyÓn hµng ho¸, kÕ ho¹ch vËn chuyÓn xÕp dì hµng, kÕ ho¹ch vay vèn, kÕ ho¹ch lao ®éng tiÒn l­¬ng, b¶o qu¶n hµng ho¸. a.3. C¸c nh©n tè sÏ ¶nh h­ëng ®Õn chÝ phÝ l­u th«ng trong kú kÕ ho¹ch nh­: khèi l­îng, c¬ cÊu c¸c lo¹i than vËn chuyÓn, gi¸ c¶ c¸c dÞch vô vµ gi¸ c­íc vËn t¶i thay ®æi. a.4. T×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch kinh doanh vµ kÕt qu¶ ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh, kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh qu¶n lý thùc hiÖn chi phÝ ë thêi kú tr­íc. Nh÷ng ­u vµ nh­îc ®iÓm ®· ®¹t ®­îc, nh÷ng nh©n tè kh«ng hîp lý cÇn thay ®æi hoÆc cã th¸i ®é døt kho¸t, nh÷ng kh¶ n¨ng mang tÝnh tÝch cùc mµ ch­a khai th¸c ®­îc, nh÷ng kinh nghiÖm qu¶n lý tiªn tiÕn cã thÓ ¸p dông cã hiÖu qu¶ t¹i c«ng ty. B¶ng: Chi phÝ l­u th«ng n¨m 1997 ChØ tiªu KÕ ho¹ch Thùc hiÖn Gi¸ trÞ Tû träng Gi¸ trÞ Tû träng Tæng CPLT 3.200.000.000 100% 3.103.318.510 100% 1. Chi phÝ hao hôt 185.000.000 5,78% 180.250.000 5,8% 2. Cho CBCNV 1.039.697.751 32,49% 1.039.697.751 33,5% 3. Chi phÝ QL doanh nghiÖp 300.000.000 9,37% 299.097.539 9,6% 4. Chi phÝ vËn t¶i 700.000.000 21,87% 640.101.092 20,6% 5. Chi phÝ dÞch vô, thu mua, b¶o qu¶n, tiªu thô 975.302.249 30,47% 944.263.128 30,4% b. Ph©n tÝch mét sè nÐt c¬ b¶n vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn chi phÝ l­u th«ng t¹i c«ng ty trong ba n¨m qua. b.1. T×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ l­u th«ng n¨m 1997 t¹i c«ng ty. ChØ tiªu §¬n vÞ KH TH Tû lÖ % Tæng doanh sè ®ång 22.527.670.000 22.015.704.500 97,7% Tæng CPLT ®ång 3.200.000.000 3.103.318.510 96,9% Tû suÊt CPLT % 14,2% 14,09% 99,2% Nh×n vµo biÓu b1 chóng ta thÊy ®­îc doanh sè b¸n thùc hiÖn so víi kÕ ho¹ch chØ ®¹t 97,7% hay gi¶m 511.965.500 ®ång. Trong ®ã chÝ phÝ l­u th«ng ®¹t 96,9% tøc gi¶m ®­îc 96.681.490 ®ång. Nh­ vËy lµ viÖc gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng so víi kÕ ho¹ch cã phÇn hîp lý. Nh­ng ®Ó thÊy râ h¬n viÖc thùc hiÖn qu¶n lý chÝ phÝ l­u th«ng cña c«ng ty so víi kÕ ho¹ch chóng ta h·y xem xÐt chØ tiªu tû suÊt chÝ phÝ l­u th«ng. KÕt qu¶ ph©n tÝch ®¸nh gi¸ tõ b¶ng b1 cho thÊy tû suÊt chÝ phÝ l­u th«ng kú kÕ ho¹ch ®Æt ra lµ 14,2% nh­ng c«ng ty thùc hiÖn phÊn ®Êu gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng xuèng. V× vËy tû suÊt chÝ phÝ l­u th«ng chØ ®¹t 14,09% ®iÒu nµy chøng tá r»ng so víi kÕ ho¹ch ®Æt ra c«ng ty ®· thùc hiÖn tèt h¬n ®¹t tû lÖ 99,2% so víi kÕ ho¹ch. b.2. T×nh h×nh thùc hiÖn chÝ phÝ l­u th«ng n¨m 1998. ChØ tiªu §¬n vÞ KH TH Tû lÖ % Tæng doanh sè ®ång 25.917.000.000 25.178.692.200 97% Tæng CPLT ®ång 3.200.000.000 3.707.472.500 116% Tû suÊt CPLT % 12,3% 14,7% 119% Trong n¨m 1998 doanh sè b¸n cña c«ng ty tiÕp tôc gi¶m so víi kÕ ho¹ch chØ ®¹t 97% hay gi¶m 738.307.000 ®ång trong khi chi phÝ l­u th«ng so víi kÕ ho¹ch l¹i t¨ng 16% hay t¨ng 507.472.000 ®ång. NÕu xÐt chØ tiªu tû suÊt chi phÝ l­u th«ng th× kÕ ho¹ch ®Æt ra lµ 12,3% nh­ng tû suÊt chÝ phÝ l­u th«ng thùc hiÖn lµ 14,7% t¨ng lªn 2,4% so víi kÕ ho¹ch, tû suÊt chi phÝ l­u th«ng thùc hiÖn t¨ng lªn víi tû lÖ lµ 119%. b.3. T×nh h×nh thùc hiÖn chÝ phÝ l­u th«ng n¨m 1999 ChØ tiªu §¬n vÞ KH TH Tû lÖ % Tæng doanh sè ®ång 25.116.000.000 24.698.491.973 98% Tæng CPLT ®ång 3.000.000.000 2.844.661.033 95% Tû suÊt CPLT % 11,9% 11,5% 97% Dùa vµo biÓu trªn th× doanh sè b¸n cña c«ng ty vÉn kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch. Thùc tÕ cho thÊy doanh sè b¸n cña c«ng ty so víi kÕ ho¹ch chØ b»ng 98% hay gi¶m 417.508.027 ®ång. Nh­ vËy lµ c¶ 3 n¨m c«ng ty ®Òu kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®Ò ra. c. T×nh h×nh thùc hiÖn gi¶m chi phÝ l­u th«ng t¹i c«ng ty Kinh doanh vµ ChÕ biÕn than Hµ Néi. §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c t×nh h×nh gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng t¹i c«ng ty Kinh doanh vµ ChÕ biÕn than Hµ Néi ta cïng ph©n tÝch so s¸nh tõng n¨m, sau ®ã ph©n tÝch so s¸nh gi÷a c¸c n¨m víi nhau. N¨m 1997: Tû suÊt chÝ phÝ l­u th«ng kÕ ho¹ch ®Æt ra lµ 14,2% nh­ng c«ng ty phÊn ®Êu gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng xuèng. V× vËy tû suÊt chÝ phÝ l­u th«ng chØ ®¹t 14,09% ®iÒu nµy chøng tá r»ng so víi kÕ ho¹ch ®Æt ra, c«ng ty ®· thùc hiÖn tèt h¬n ®¹t 99,2% so víi kÕ ho¹ch. ViÖc c«ng ty tiÕt kiÖm vµ gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng so víi kÕ ho¹ch cã thÓ do c¸c nguyªn nh©n sau: - Do doanh sè b¸n gi¶m xuèng so víi kÕ ho¹ch. - C«ng ty ®· thùc hiÖn tiÕt kiÖm ®­îc c¸c kho¶n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh kinh doanh nh­ v¨n phßng phÈm, ®iÖn tho¹i, ®iÖn n­íc. - C«ng ty bè trÝ kÕt hîp vµ tËn dông ®­îc c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ s½n cã còng nh­ khi ®i thuª ngoµi. Trong ®ã chñ yÕu lµ c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, bèc xÕp, tËn dông kho tµng ch­a sö dông ®Ó cho thuª lµm v¨n phßng, lµm gi¶m chÝ phÝ khÊu hao vµ t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh cho ®¬n vÞ. - C«ng ty gi¶m ®­îc chÝ phÝ hao hôt so víi kÕ ho¹ch ®Æt ra b»ng viÖc thóc ®Èy qu¶n lý vµ b¶o qu¶n than ë c¸c tr¹m, c¸c cöa hµng. - MÆt kh¸c gi¸ c¶ cña c¸c dÞch vô mua ngoµi gi¶m xuèng so víi n¨m tr­íc ®ång thêi c«ng ty cè g¾ng tiÕt kiÖm tèi ®a viÖc mua s¾m c¸c dÞch vô bªn ngoµi, tËn dông nguyªn vËt liÖu s½n cã. N¨m 1998: Doanh sè b¸n cña c«ng ty tiÕp tôc gi¶m so víi kÕ ho¹ch chØ ®¹t 97% hay gi¶m 738.307.000 ®ång trong khi chÝ phÝ l­u th«ng so víi kÕ ho¹ch l¹i t¨ng h¬n 16% hay t¨ng 507.472.500 ®ång. NÕu xÐt chØ tiªu tû suÊt chÝ phÝ l­u th«ng th× kÕ ho¹ch ®Æt ra lµ 12,3% nh­ng tû suÊt chÝ phÝ l­u th«ng c«ng ty thùc hiÖn lµ 14,7% t¨ng lªn 2,4% hay so víi kÕ ho¹ch tû suÊt chÝ phÝ l­u th«ng t¨ng lªn lµ 1,19%. Do c¸c nguyªn nh©n: - C«ng ty gi¶m bé m¸y tõ 300 ng­êi xuèng cßn 200 ng­êi. - C­íc phÝ vËn t¶i cao h¬n, ®Æc biÖt lµ khu vùc miÒn nói. Nhµ n­íc kh«ng cßn trî gi¸ c­íc vËn t¶i nh­ tr­íc n÷a. C¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ®· xuèng cÊp ph¶i ®¹i tu söa ch÷a nhiÒu h¬n, nhiªn liÖu nh­ x¨ng dÇu gi¸ còng cao h¬n. T×nh h×nh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng rÊt m¹nh c«ng ty ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nhiÒu ®èi thñ m¹nh h¬n m×nh c¶ vÒ quy m«, chÊt l­îng vµ kh¶ n¨ng phôc vô kh¸ch hµng cho nªn nhu cÇu kh¸ch hµng ®Æt víi sè l­îng r¶i r¸c ë c¸c tr¹m kh«ng tËp trung do vËy v« h×nh lµm cho qu·ng ®­êng vËn chuyÓn dµi ra dÉn ®Õn kh¶ n¨ng tËn dông ph­¬ng tiÖn vËn t¶i c¶ l­ît ®i vµ vÒ Ýt h¬n chi phÝ vËn t¶i lín. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi cña c«ng ty cã thÓ t¨ng h¬n, gi¸ c¸c dÞch vô ®¾t ®á h¬n n¨m tr­íc vµ theo nh­ dù tÝnh lóc ban ®Çu. - Chi phÝ cho c«ng t¸c nhËp, xuÊt than t¨ng, ®Æc biÖt lµ chi phÝ cho c«ng t¸c t×m kiÕm kh¸ch hµng, c¸c kh©u phôc vô kh¸ch hµng ®Ó ®¶m b¶o doanh sè b¸n. - C«ng ty trang bÞ thªm c¸c thiÕt bÞ v¨n phßng nh»m ®¸p øng nhanh h¬n c¸c thñ tôc cho kh¸ch, gi¶m bít c¸c thñ tôc phiÒn hµ kh«ng cÇn thiÕt. §Æc biÖt trong ®ã c«ng ty mua thªm 2 m¸y vi tÝnh víi 2 m¸y in cho phßng tµi chÝnh kÕ to¸n vµ phßng v¨n th­. §ång thêi söa sang, x©y dùng vµ quy ho¹ch l¹i kho b·i ë 3 tr¹m VÜnh Tuy, S¬n T©y, Gi¸p NhÞ nh»m phôc vô c«ng t¸c b¶o qu¶n than ®­îc tèt h¬n, chèng hao hôt than. - Trong n¨m c«ng ty ®· tæ chøc cho CBCNV ®i häc båi d­ìng ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n vÒ qu¶n lý kinh tÕ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng v× vËy lµm cho chÝ phÝ l­u th«ng cao h¬n. N¨m 1999: doanh sè b¸n cña c«ng ty vÉn kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch. Thùc tÕ cho thÊy doanh sè b¸n cña c«ng ty so víi kÕ ho¹ch b»ng 98% hay gi¶m 417.508.027 ®ång. So s¸nh t×nh h×nh thùc hiÖn gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng gi÷a c¸c n¨m víi nhau: B¶ng: So s¸nh t×nh h×nh thùc hiÖn chÝ phÝ l­u th«ng n¨m 1998 so víi n¨m 1997 ChØ tiªu §¬n vÞ 1997 1998 Tû lÖ % Tæng doanh sè ®ång 22.015.704.500 25.178.692.200 114% Tæng CPLT ®ång 3.103.318.510 3.707.472.500 119% Tû suÊt CPLT % 14,09% 14,7% 104% Chóng ta thÊy r»ng doanh sè b¸n n¨m 1998 t¨ng lªn so víi n¨m 1997 lµ 145% hay t¨ng 3.162.987.700 ®ång, tæng chÝ phÝ l­u th«ng n¨m 1998 còng t¨ng lªn so víi n¨m 1997 lµ 19% hay 604.153.990 ®ång. Nh­ vËy lµ chÝ phÝ l­u th«ng t¨ng lªn so víi n¨m tr­íc cã phÇn hîp lý. Nh­ng ®Ó thÊy râ h¬n t×nh h×nh qu¶n lý thùc hiÖn gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng t¹i c«ng ty n¨m 1998 so víi n¨m 1997 cã tèt h¬n hay kh«ng chóng ta xÐt tiÕp chØ tiªu tû suÊt chi phÝ l­u th«ng qua hai n¨m. Qua biÓu ph©n tÝch trªn th× tû suÊt chÝ phÝ l­u th«ng n¨m 1997 lµ 14,09% n¨m 1998 lµ 14,7% chøng tá r»ng tû suÊt chÝ phÝ l­u th«ng n¨m 1998 cao h¬n n¨m 1997 lµ 0,61%, nh­ vËy lµ t×nh h×nh kinh doanh cña c«ng ty n¨m 1998 kÐm hiÖu qu¶ h¬n. BiÓu: So s¸nh t×nh h×nh thùc hiÖn chÝ phÝ l­u th«ng n¨m 1999 so víi n¨m 1998 ChØ tiªu §¬n vÞ 1997 1998 Tû lÖ % Tæng doanh sè ®ång 25.178.692.200 24.698.491.973 98% Tæng CPLT ®ång 3.707.472.500 2.844.661.033 77% Tû suÊt CPLT % 14,7% 11,5% 78% Doanh sè b¸n vÉn ®¹t 98%, tæng chÝ phÝ l­u th«ng ®¹t 77% hay gi¶m ®­îc 2.811.467 ®ång dÉn ®Õn tû suÊt chÝ phÝ l­u th«ng gi¶m 3,2%. Nh­ vËy c«ng ty ®· cã nh÷ng b­íc chuyÓn biÕn tÝch cùc trong viÖc phÊn ®Êu gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng ®Æc biÖt trong lÜnh vùc qu¶n lý, viÖc c«ng ty tiÕt kiÖm ®­îc chÝ phÝ l­u th«ng so víi kÕ ho¹ch vµ so víi n¨m tr­íc do c¸c nguyªn nh©n sau: - C«ng t¸c qu¶n lý chÆt chÏ h¬n nhÊt lµ trong viÖc b¶o qu¶n, giao nhËn hµng ë c¸c tr¹m. C«ng ty ®· ¸p dông quy chÕ tr¶ l­¬ng kho¸n theo tÇn than b¸n, tÊn than xóc, tÊn than vËn chuyÓn,... nh»m ph¸t huy n¨ng lùc cña c«ng nh©n n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. §ång thêi còng giao cho c¸c tr¹m trùc tiÕp xuèng nhËn t¹i ®Çu nguån ®Ó ®¶m b¶o sè l­îng, chÊt l­îng theo hîp ®ång c«ng ty ®· ký ®Ó cho c¸c tr¹m cã tr¸ch nhiÖm h¬n, tr¸nh hao hôt than qu¸ lín trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn vµ giao nhËn. - Hao hôt than gi¶m xuèng so víi kÕ ho¹ch. - C«ng ty vËn dông ®­îc c«ng suÊt cña c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, bèc xÕp s½n cã cña m×nh, cè g¾ng tæ chøc chuyªn chë c¶ l­ît ®i vµ l­ît vÒ, thanh läc c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ®· cò tiªu thô nhiÒu nhiªn liÖu. Gi¶m tèi thiÓu viÖc thuª nh©n c«ng ngoµi bèc xÕp vËn chuyÓn. - C«ng ty tinh gi¶m bé m¸y hµnh chÝnh tõ 200 ng­êi xuèng cßn 150 ng­êi. - S¶n l­îng mua, b¸n cña c«ng ty gi¶m xuèng, khèi l­îng dù tr÷ cã phÇn hîp lý h¬n so víi nhu cÇu thùc tÕ cÇn. - C«ng ty lu«n thùc hiÖn viÖc kiÓm kª x©y dùng kÕ ho¹ch kinh doanh cho tõng th¸ng, quý, n¨m vµ tõng tuÇn mét gi¸m s¸t chÆt chÏ viÖc h¹ch to¸n kinh doanh cña tõng cöa hµng, tõng tr¹m nÕu thiÕu hôt th× c¸c tr¹m, cöa hµng ph¶i bï cho c«ng ty. Tèc ®é t¨ng (gi¶m) vµ tiÕt kiÖm chÝ phÝ l­u th«ng gi÷a c¸c n¨m qua: ChØ tiªu §¬n vÞ 1998/1997 1999/1997 1999/1998 Møc ®é h¹ thÊp CPLT % +0,63 -2,58 -3,2 Tèc ®é gi¶m % +4,47 -18 -22 Sè tiÒn tiÕt kiÖm ®ång 604.154.019 258.657.477 862.811.497 Th«ng qua b¶ng sè ph©n tÝch trªn nh×n chung c«ng ty ch­a cã chÝnh s¸ch râ rµng trong viÖc phÊn ®Êu gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng dÉn ®Õn cã n¨m chÝ phÝ l­u th«ng t¨ng lªn rÊt m¹nh cã n¨m l¹i gi¶m xuèng, mÆc dï khèi l­îng b¸n hµng n¨m cã xu h­íng gi¶m. Cô thÓ: n¨m 1998 so víi n¨m 1997 tæng chÝ phÝ t¨ng lªn lµ 604.154.019 ®ång. VÒ møc ®é h¹ thÊp ®­îc chÝ phÝ l­u th«ng th× n¨m 1998 c«ng ty kh«ng nh÷ng h¹ thÊp ®­îc chÝ phÝ so víi n¨m 1997 mµ cßn t¨ng lªn 0,63% hay tèc ®é t¨ng chÝ phÝ l­u th«ng lµ 4,47% so víi n¨m 1997 sang n¨m 1999 c«ng ty ®· chÊn chØnh l¹i t×nh h×nh thùc hiÖn gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng, v× vËy n¨m 1999 so víi n¨m 1998 gi¶m xuèng cßn 862.811.497 ®ång so víi n¨m 1997 gi¶m 258.657.477 ®ång. Cho nªn møc ®é h¹ thÊp chi phÝ l­u th«ng n¨m 1999 so víi n¨m 1997, n¨m 1998 lµ 2,58% vµ 3,2%, tèc ®é gi¶m phÝ chØ b»ng 18% vµ 22% so víi n¨m 1997, n¨m 1998. ViÖc h¹ thÊp chÝ phÝ l­u th«ng nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn chñ yÕu lµ do tinh gi¶m bé m¸y hµnh chÝnh, qu¶n lý chÆt chÏ c¸c kh©u thu mua, b¶o qu¶n, tiªu thô, vËn t¶i, tiÕt kiÖm c¸ ph­¬ng tiÖn vµ c¬ së vËt chÊt m×nh cã, ®ång thêi ¸p dông chÕ ®é tr¶ l­¬ng kho¸n. HiÖu qu¶ chÝ phÝ l­u th«ng t¹i c«ng ty trong ba n¨m ®Ó cã thÓ ®¸nh gi¸ viÖc sö dông chÝ phÝ l­u th«ng t¹i c«ng ty cã hiÖu qu¶ hay kh«ng chóng ta h·y xem xÐt 100 ® chÝ phÝ l­u th«ng thu ®­îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn vµ chØ tiªu tæng chÝ phÝ l­u th«ng so víi tæng chÝ phÝ. BiÓu: HiÖu qu¶ chÝ phÝ l­u th«ng cña c«ng ty trong 3 n¨m qua ChØ tiªu 1997 1998 1999 Tû suÊt LN/Tæng CPLT 4,06 4,14 4,06 3,24 4,26 4,45 Tæng CPLT/Tæng chi phÝ 14,28 14,17 12,4 14,79 12 11,57 Dùa vµo biÓu trªn ta thÊy r»ng n¨m 1999 c«ng ty sö dông vèn hiÖu qu¶ nhÊt trong ba n¨m qua vµ so víi c¶ kÕ ho¹ch ®Æt ra nÕu nh­ xÐt trong ®iÒu kiÖn ®ång tiÒn t­¬ng ®èi æn ®Þnh. V× chóng ta thÊy r»ng n¨m 1997 kÕ ho¹ch ®Æt ra lµ 100® chÝ phÝ l­u th«ng th× thu ®­îc 4,06 ®ång lîi nhuËn vµ chÝ phÝ l­u th«ng chiÕm 19,28% trong tæng chÝ phÝ. Nh­ng thùc tÕ c«ng ty ®· ®¹t ®­îc 4,14 ®ång lîi nhuËn trªn 100® chÝ phÝ l­u th«ng vµ chÝ phÝ l­u th«ng chiÕm 14,17% so víi tæng chÝ phÝ. N¨m 1998 kÕ ho¹ch ®Æt ra lµ 4,06 ®ång lîi nhuËn trªn 100® chÝ phÝ l­u th«ng, chÝ phÝ l­u th«ng chiÕm 12,14% trong tæng chÝ phÝ. Nh­ng trong n¨m c«ng ty chØ thùc hiÖn ®­îc 3,24 ®ång lîi nhuËn trªn 100® chÝ phÝ l­u th«ng, chÝ phÝ l­u th«ng chiÕm tíi 14,79% trong tæng chÝ phÝ. Sang n¨m 1999 kÕ ho¹ch ®Æt ra lµ 4,26 ®ång lîi nhuËn trªn 100® chÝ phÝ l­u th«ng, chÝ phÝ l­u th«ng chiÕm 12,09% trong tæng chÝ phÝ th× c«ng ty ®· thùc hiÖn ®­îc 4,45 ®ång lîi nhuËn trªn 100 ® chÝ phÝ l­u th«ng vµ chÝ phÝ l­u th«ng chØ chiÕm cã 11,57% trong tæng chÝ phÝ. Thùc tÕ chóng ta thÊy r»ng trong ba n¨m qua t×nh h×nh l¹m ph¸t ë n­íc ta t­¬ng ®èi æn ®Þnh. Nh­ vËy chøng tá r»ng n¨m 1998 lµ n¨m c«ng ty sö dông chÝ phÝ l­u th«ng kÐm hiÖu qu¶ nhÊt trong ba n¨m chØ ®¹t cã 3,24 ®ång lîi nhuËn trªn 100 ® chÝ phÝ l­u th«ng trong khi n¨m 1997 lµ 4,14®/100®, n¨m 1999 lµ 4,45/100®. ViÖc sö dông chÝ phÝ l­u th«ng kÐm hiÖu qu¶ n¨m 1998 chñ yÕu do c«ng ty qu¶n lý lµm thÊt tho¸t nhiÒu kho¶n chÝ phÝ nh­ chÝ phÝ vËn t¶i, bèc xÕp, b¶o qu¶n,... ®ång thêi trong n¨m c«ng ty ph¶i ®Çu t­ x©y dùng nhiÒu h¬n so víi n¨m kh¸c. Vµ n¨m 1999 c«ng ty sö dông chÝ phÝ l­u th«ng cã hiÖu qu¶ nhÊt trong ba n¨m ®¹t 4,45 ®ång lîi nhuËn trªn 100® chÝ phÝ l­u th«ng vµ chÝ phÝ l­u th«ng chØ chiÕm cã 11,57% trong tæng chÝ phÝ. III-/ §¸nh gi¸ t×nh h×nh gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng t¹i c«ng ty Kinh doanh vµ ChÕ biÕn than Hµ Néi. 1-/ ¦u ®iÓm: Trong nh÷ng n¨m qua mÆc dï sù biÕn ®éng chÝ phÝ l­u th«ng gi÷a c¸c n¨m rÊt lín nh­ng cho ®Õn nay c«ng ty lu«n kh«ng ngõng cè g¾ng phÊn ®Êu gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng xuèng. Thùc tÕ cho thÊy lµ n¨m 1999 c«ng ty ®· gi¶m ®­îc chÝ phÝ l­u th«ng xuèng c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ tû suÊt chÝ phÝ l­u th«ng so víi hai n¨m tr­íc 1997 vµ 1998, viÖc kinh doanh dÇn dÇn cã hiÖu qu¶ h¬n (thÓ hiÖn ë hiÖu qu¶ sö dông chÝ phÝ l­u th«ng). ViÖc c«ng ty phÊn ®Êu gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng xuèng chñ yÕu b»ng c¸c biÖn ph¸p tinh gi¶m biªn chÕ bé m¸y hµnh chÝnh, xo¸ bá c¬ chÕ quan liªu bao cÊp, c¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh c«ng t¸c h¹ch to¸n kinh doanh, n©ng cao nghiÖp vô qu¶n lý kinh tÕ cña c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn, nh»m gi¶m bít c¸c thñ tôc phiÒn hµ cho kh¸ch hµng, c¸c kho¶n chÝ phÝ kh«ng cÇn thiÕt cho bé m¸y hµnh chÝnh. §Ó gi¶m c¸c kho¶n chÝ phÝ vËn t¶i, b¶o qu¶n, bèc xÕp b»ng c¸ch: - Tæ chøc qu¶n lý chÆt chÏ viÖc bèc dì hµng, tiªu thô b¶o qu¶n. - Qu¶n lý chÆt chÏ vµ ký hîp ®ång vËn t¶i tr­íc víi c¸c ®¬n vÞ vËn t¶i, tèi ­u ho¸ c¸c ph­¬ng tiÖn m×nh cã, gi¶m bít qu·ng ®­êng vËn t¶i b»ng c¸ch t¹o nguån thu mua, ¸p dông chÕ ®é tr¶ l­¬ng kho¸n. - Hµng th¸ng, quý, tuÇn c«ng ty lËp kÕ ho¹ch giao xuèng cho c¸c tr¹m ®Ó lµm chØ tiªu h­íng dÉn c¸c tr¹m thùc hiÖn viÖc gi¶m phÝ nh­ giao chØ tiªu b¶o qu¶n, chØ tiªu söa ch÷a, thuª kho b·i,... §ång thêi c¸c tr¹m ph¶i tù h¹ch to¸n kinh doanh ®Ó cã l·i. 2-/ Nh­îc ®iÓm: Trong nh÷ng n¨m qua sù c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng than ngµy cµng gay g¾t h¬n cho nªn viÖc kinh doanh cña c«ng ty gÆp nhiÒu bÊt lîi. HiÖn t­îng trèn thuÕ, lËu thuÕ trong t­ nh©n th× nhiÒu trong khi c«ng ty lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc ph¶i nép ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô ®èi víi Nhµ n­íc v× thÕ gi¸ than trªn thÞ tr­êng th­êng thÊp h¬n so víi gi¸ b¸n cña c«ng ty. V× vËy c«ng ty ®· kh«ng ngõng cè g¾ng h¹ thÊp chÝ phÝ l­u th«ng xuèng. Nh­ng vÉn cßn nhiÒu kho¶n chÝ phÝ ch­a hîp lý, ®Æc biÖt trong n¨m 1998 c¸c kho¶n chÝ phÝ liªn quan ®Õn chÝ phÝ vËn t¶i, bèc xÕp b¶o qu¶n tiªu thô t¨ng lªn nhiÒu. ViÖc t¨ng chi phÝ vËn t¶i, bèc xÕp, b¶o qu¶n lµ mét phÇn lµ do c«ng ty ph¶i chÞu c­íc phÝ vËn t¶i cao h¬n do Nhµ n­íc kh«ng cßn trî gi¸ nh­ tr­íc ®©y n÷a, mÆt kh¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i cña c«ng ty còng ®· xuèng cÊp rÊt nhiÒu v× vËy chÝ phÝ ®¹i tu, söa ch÷a lín. Kh«ng nh÷ng thÕ viÖc tËn dông kh¶ n¨ng m¸y mãc thiÕt bÞ s½n cã cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ch­a cao dÉn ®Õn c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn ch­a ®­îc tèi ­u ho¸ hÕt c«ng suÊt. MÆt kh¸c, viÖc ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc vµo trong lÜnh vùc qu¶n lý, s¶n xuÊt cña c«ng ty cßn qu¸ khiªm tèn. C¸c ph­¬ng tiÖn thu mua b¶o qu¶n qu¸ cò kü l¹c hËu sù phèi hîp gi÷a c¸c tr¹m ch­a chÆt chÏ, mét bé phËn nhá c¸n bé c«ng nh©n viªn thiÕu nghiÖp vô chuyªn m«n. PhÇn 3 mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng t¹i c«ng ty Kinh doanh vµ ChÕ biÕn than Hµ Néi I-/ §Þnh h­íng ph¸t triÓn c«ng ty. - TiÕp tôc kinh doanh than trªn ®Þa bµn Hµ Néi, Hµ T©y, S¬n La, Lai Ch©u, Hoµ B×nh vµ c¸c tØnh phô cËn. - §Èy m¹nh s¶n xuÊt than chÕ biÕn ®¶m b¶o tèt chÊt ®èt phôc vô nh©n d©n néi thµnh vµ c¸c tØnh phô cËn. - Kinh doanh ®a d¹ng mÆt hµng kh¸c chiÕm kho¶ng 40% doanh thu. Nh­ cho thuª v¨n phßng lµm viÖc vµ tËn dông c¸c c¬ së vËt chÊt kh¸c ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ vµ n©ng cao ®êi sèng CBCNV. - §¶m b¶o nép thuÕ vµ c¸c kho¶n kh¸c mµ Nhµ n­íc, cÊp trªn giao xuèng, cè g¾ng b¶o toµn ®­îc vèn vµ kinh doanh cã l·i, chñ ®éng t×m nguån nhËp trong tæng c«ng ty than ViÖt Nam, ®¶m b¶o chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng cña c«ng ty ®ang qu¶n lý. - C«ng ty giao cho c¸c tr¹m trùc tiÕp xuèng nhËn than t¹i ®Çu nguån ®Ó d¶m b¶o sè l­îng, chÊt l­îng theo hîp ®ång cña c«ng ty ®· ký. Th­êng xuyªn n¾m ch¾c t×nh h×nh diÔn biÕn cña kh¸ch hµng nhÊt lµ c¸c hé träng ®iÓm cña c«ng ty. - §èi víi thÞ tr­êng tõng khu vùc th× ph¶i th­êng xuyªn n¾m v÷ng gi¸ c¶ ®Ó ®iÒu chØnh cho phï hîp. TiÕp tôc më réng c¬ chÕ kho¸n b¸n than t¹i c¸c cöa hµng, tr¹m. Giao sè l­îng b¸n vµ kÕ ho¹ch tµi chÝnh cho c¸c tr¹m thùc hiÖn. Thùc hiÖn dÇn dÇn viÖc kinh doanh cã hiÖu qu¶, n©ng cao ®êi sèng cña CBCNV. - §èi víi than chÕ biÕn sinh ho¹t ph¶i chó träng ®Õn chÊt l­îng chñng lo¹i phï hîp, æn ®Þnh. PhÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh t¨ng s¶n l­îng b¸n ®Ó kinh doanh cã hiÖu qu¶. B¶ng thanh to¸n l­¬ng quÝ I n¨m 2000 cho cbcnv khèi tr¹m cña c«ng ty STT Tªn ®¬n vÞ HÖ sè l­¬ng TiÒn l­¬ng Ca 3 Tæng sè tiÒn Ký nhËn 1 Tr¹m VÜnh Tuy 23.77 3.565.500 31.000 3.596.500 2 Cöa hµng sè 1-VT 14,19 2.128.500 31.000 2.159.500 3 Tr¹m ¤ C¸ch 1,98 297.000 0 297.000 4 Cöa hµng ¤ C¸ch 7,36 1.104.000 0 1.104.000 5 Tr¹m Cæ Loa 11,74 1.761.000 0 1.761.000 6 Cöa hµng Liªn Hµ 2,36 354.000 0 354.000 7 Cöa hµng §«ng Anh-Cæ Loa 6,64 996.000 0 996.000 8 X­ëng I Gi¸p NhÞ 19,20 2.880.000 0 2.880.000 9 X­ëng II A Gi¸p NhÞ 14,88 2.232.000 0 2.232.000 10 X­ëng II B Gi¸p NhÞ 10,10 1.515.000 0 1.515.000 11 Tæ b¸n hµng x­ëng I Gi¸p NhÞ 6,72 1.008.000 0 1.008.000 Tæng 118,94 17.841.000 62.000 17.903.000 B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§ Th¸ng 4 n¨m 2000 STT ChØ tiªu Tû lÖ KH n¨m % Nguyªn gi¸ TiÒn khÊu hao TiÒn KH ph©n bæ phÝ b¸n hµng Tæng céng 2.206.653.201 15.378.389 15.378.389 Nhµ cöa 604.781.843 3.349.064 3.349.064 1 Nhµ c©n Cæ Loa 4,00 51.756.624 172.562 172.562 2 Nhµ lµm viÖc 3 tÇng 4,00 397.071.716 1.323.572 1.323.572 3 Nhµ rÌn c¬ khÝ 6,66 8.068.618 44.826 44.826 4 Nhµ SX than SH VÜnh Tuy 6,66 30.124.124 167.355 167.355 5 Nhµ giíi thiÖu SP x­ëng chÕ biÕn 6,66 13.117.000 72.872 72.872 6 Nhµ SX than sinh ho¹t 18,71 98.293.761 1.532.600 1.532.600 7 Nhµ ¤ C¸ch 6,66 6.350.000 35.277 35.277 M¸y mãc thiÕt bÞ 241.316.918 781.265 781.265 8 C©n ch×m 30 tÊn VÜnh Tuy 10,00 93.751.918 781.265 781.265 9 M¸y Ðp than 90.000.000 10 M¸y Ðp than T0 120 57.565.000 Dông cô qu¶n lý 39.189.000 792.169 792.164 11 M¸y ®iÒu hoµ 20,00 9.366.000 156.100 156.100 12 M¸y vi tÝnh 25,00 8.500.000 191.834 191.834 13 M¸y vi tÝnh 25,00 21.323.000 444.230 444.230 Xe « t« 1.321.365.440 10.455.896 10.455.896 14 Xe Mª k«ng 10,00 251.855.440 2.098.796 2.098.796 15 Xe Toyota 10,00 300.000.000 2.500.000 2.500.000 16 Xe IFA 72-10 10,00 90.000.000 972.050 472.050 17 Xe IFA 72-11 10,00 90.000.000 472.050 472.050 18 Xe MITSUBISHI 10,00 589.510.000 4.913.000 4.913.000 §¬n vÞ: C«ng ty vËn t¶i ®­êng s«ng §«ng Anh. §Þa chØ: ThÞ trÊn §«ng Anh Ho¸ ®¬n c­íc vËn chuyÓn Ngµy 10 th¸ng 4 n¨m 2000 Liªn: 2 QuyÓn sè 56Sè 7 Nî: TK 131Cã: TK 511Cã: TK 3331 - Hä vµ tªn kh¸ch hµng : ¤ng NguyÔn V¨n Qu©n. - §Þa chØ: Tr¹m than ¤ C¸ch - C«ng ty KD & CB than Hµ Néi. - Ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn : Sµ lan. - Lo¹i ®­êng : §­êng s«ng. - Kho¶ng c¸ch vËn chuyÓn : 17km. - §i tõ: Tr¹m than ¤ C¸ch ®Õn: BÕn Phµ §en. - Ngµy ®i: 7/4/2000 ngµy ®Õn : 8/4/2000 - H×nh thøc thanh to¸n : TiÒn mÆt. - Sè hiÖu tµi kho¶n. STT Tªn, quy c¸ch hµng vËn chuyÓn §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng (c¸i) §¬n gi¸ (®ång) Thµnh tiÒn (®ång) A B C 1 2 3 Than c¸c lo¹i tÊn 300 1.760 528.000 Tæng céng 300 528.000 Tæng sè tiÒn (b»ng ch÷): N¨m tr¨m hai t¸m ngµn ®ång ch½n. Trong ®ã thuÕ VAT: Bèn t¸m ngµn ®ång ch½n. PhiÕu chi Ngµy 11 th¸ng 4 n¨m 2000 Hä tªn ng­êi nhËn tiÒn : NguyÔn V¨n Qu©n §Þa chØ : Nh©n viªn tr¹m than ¤ C¸ch. Lý do chi : Thanh to¸n phÝ vËn chuyÓn. Sè tiÒn : 528.000 ®ång (b»ng ch÷: n¨m tr¨m hai t¸m ngµn ®ång) KÌm theo : 01 chøng tõ gèc. BiÓu 3: B¸o c¸o chi phÝ b¸n hµng Th¸ng 4 n¨m 2000 STT Kho¶n môc Tæng sè Kinh doanh than Kinh doanh kh¸c Tæng céng 341.702.011 341.702.011 I Chi phÝ nh©n viªn 175.924.867 175.924.867 1 Thu nhËp CBCNV 167.098.583 167.098.583 2 BHXH 4.716.057 4.716.057 3 BHYT 967.909 967.969 4 KPC§ 3.142.363 3.142.363 II C«ng cô lao ®éng 7.645.050 7.465.050 III KhÊu hao TSC§ 15.378.389 15.378.389 IV DÞch vô mua ngoµi 89.057.429 89.057.424 1 VËn chuyÓn 62.634.150 62.634.150 2 Bèc xÕp 14.000.000 14.000.000 3 §iÖn tho¹i 5.417.465 5.417.465 4 Thuª kho b·i 2.422.400 2.422.400 5 §iÖn n­íc 302.154 302.154 6 B¶o qu¶n 3.790.000 3.790.000 7 Söa ch÷a th­êng xuyªn 491.255 491.255 V Chi phÝ kh¸c 53.876.281 53.876.281 B¸o c¸o chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn Th¸ng 4 n¨m 2000 STT Néi dung Sè tiÒn Ghi chó Tæng céng 53.876.281 1 C¸c lo¹i phÝ nép cÊp trªn 4.500.000 2 Phßng chèng b·o lôt 110.000 3 B¶o vÖ m«i tr­êng 767.000 4 §µo t¹o thªm n©ng bËc 18.233.309 5 An toµn b¶o hé lao ®éng 1.396.000 6 Kh¸m søc khoÎ ®Þnh kú 120.000 7 C«ng t¸c phÝ tµu xe ®i phÐp 7.483.138 8 V¨n phßng phÈm 1.203.200 9 TiÕp kh¸ch 21.171.000 10 Héi nghÞ 4.165.400 11 HuÊn luyÖn qu©n sù 2.263.000 12 B¶o hiÓm xe, hµng ho¸ 248.450 13 Chi phÝ kiÓm kª 250.000 14 KiÓm tra xe ®Þnh kú 248.200 15 ThuÕ m«n bµi 2.347.000 16 ThuÕ ®Êt 2.801.000 17 Chi phÝ kh¸c 2.969.893 B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH Th¸ng 4 n¨m 2000 Ghi cã c¸c TK §èi t­îng sö dông ghi nî TK TK 334 ph¶i tr¶ CBCNV TK 338 - ph¶i tr¶ - ph¶i nép kh¸c TK 335 Tæng céng L­¬ng C¸c kho¶n phô cÊp Céng cã TK 334 KPC§ 338.2 BHXH 338.3 BHYT 338.4 Céng cã TK 338 Chi phÝ ph¶i tr¶ TK 641 chi phÝ b¸n hµng 167.098.538 167.098.538 3.142.363 4.716.057 967.909 8.826.329 175.924.867 Tæng céng 167.098.538 167.098.538 3.142.363 4.716.057 967.909 8.826.329 175.924.867 tËp hîp chi phÝ b¸n hµng TK 641 th¸ng 4 n¨m 2000 STT TK ghi Cã TK ghi Nî 131 133 153 214 339 331.1 331.2 338 336.25 Céng chi phÝ ph¸t sinh NKCT1 NKCT2 Tæng céng 1.040.224 11.224.309 7.465.050 15.378.389 167.098.389 845 1 8.826.329 2.500.000 138.448.178 21.158.297 373.180.160 I Chi phÝ nh©n viªn 167.098.389 8.826.329 175.924.867 1 Thu nhËp CBCNV 167.098.389 167.098.389 2 BHXH 4.716.057 4.716.057 3 BHYT 967.909 967.909 4 KPC§ 3.142.363 3.142.363 II C«ng cô lao ®éng 7.465.050 7.465.050 III KhÊu hao TSC§ 15.378.389 15.378.389 IV DÞch vô mua ngoµi 821.919 91.339.422 89.057.424 1 VËn chuyÓn 311.919 62.322.231 62.634.150 2 Bèc xÕp 14.000.000 14.000.000 3 §iÖn tho¹i 766.336 5.417.465 4 §iÖn n­íc 501.000 103.200 302.154 5 Thuª kho b·i 866.400 2.422.400 6 B¶o qu¶n 3.790.000 3.790.000 7 Söa ch÷a th­êng xuyªn 9.491.255 491.255 V Chi phÝ kh¸c 227.035 11.224.309 845 1 2.500.000 47.148.756 3.753.214 53.876.281 II-/ C¸c biÖn ph¸p gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng. 1-/ C¸c biÖn ph¸p gi¶m chÝ phÝ vËn t¶i, bèc xÕp. Nh­ chóng ta ®· biÕt viÖc gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng kh«ng cã nghÜa lµ tæng chÝ phÝ l­u th«ng gi¶m xuèng cµng Ýt lµ cµng tèt. Mµ ph¶i tÝnh ®Õn hiÖu qu¶ cña ®ång vèn mµ m×nh ®· bá ra kinh doanh hay nãi c¸ch kh¸c lµ viÖc chÝ phÝ ®ã cã phï hîp, cã khoa häc ®em l¹i lîi nhuËn cao cho doanh nghiÖp. Cã nh÷ng kho¶n chÝ phÝ vÉn ph¶i chi nh­ng nh÷ng kho¶n kh«ng cÇn thiÕt th× ph¶i phÊn ®Êu gi¶m xuèng tíi møc cã thÓ. Trong chÝ phÝ l­u th«ng chÝ phÝ vËn t¶i lµ kho¶n chi chiÕm tû träng lín do ®ã viÖc tiÕt kiÖm chÝ phÝ vËn t¶i lµ rÊt cÇn thiÕt. D­íi ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p ¸p dông t¹i c«ng ty Kinh doanh vµ ChÕ biÕn than Hµ Néi. - C«ng ty ph¶i lu«n tÝnh to¸n, ph©n tÝch lùa chän c¸c ph­¬ng ¸n vËn chuyÓn tèi ­u. Muèn vËy mçi phßng vµ mçi tr¹m ph¶i cã Ýt nhÊt mét c¸n bé cã n¨ng lùc tr×nh ®é chuyªn m«n ®Ó lËp vµ lùa chän ph­¬ng ¸n. - Lªn kÕ ho¹ch mua, b¸n chuyªn chë hµng ho¸ ph¶i hîp lý: thÓ hiÖn sù ¨n khíp hµng ho¸ mua vµ b¸n kÓ c¶ vÒ thêi gian, khèi l­îng, ph­¬ng tiÖn chuyªn chë. Tõ c¸c kÕ ho¹ch mua, b¸n tæ chøc thùc hiÖn chuyªn chë tíi tõng ®Þa bµn, tõng ®Þa ®iÓm hîp lý khoa häc. Gi¶m tíi møc thÊp nhÊt l­îng hµng ho¸ qua kho vµ chÝ phÝ vËn chuyÓn trong viÖc lùa chän ph­¬ng ¸n vËn chuyÓn cÇn ph¶i chó ý tíi ph­¬ng tiÖn, con ®­êng vËn chuyÓn, ®Ó lùa chän cã hiÖu qu¶. Muèn vËy c«ng ty ph¶i: + Cã kÕ ho¹ch mua hµng, giao hµng râ rµng. Ng­êi lËp ph­¬ng ¸n vËn chuyÓn cÇn ph¶i n¾m v÷ng c¸c kÕ ho¹ch tr¸nh t×nh tr¹ng thêi gian qu¸ cÊp kÝp mµ kh«ng sö dông ®­îc c¸c ph­¬ng tiÖn rÎ tiÒn kinh tÕ nhÊt. + Ph¶i n¾m v÷ng gi¸ c­íc, hµnh tr×nh ®i l¹i cña ph­¬ng tiÖn trªn mçi tuyÕn. + Nh­ tÝnh to¸n chÝ phÝ ph¶i tÝnh ®ñ, tÝnh ®óng tõng chi phÝ hao hôt, bèc dì, b¶o qu¶n,... kh«ng ®­îc bá qua c¸c chi phÝ ph¸t sinh vµ thªm nh÷ng kho¶n chÝ phÝ bÊt hîp lý trong qu¸ tr×nh chuyÓn giao ph­¬ng tiÖn. + So s¸nh c¸c ph­¬ng ¸n vËn chuyÓn ®Ò ra vÒ chÝ phÝ, thêi gian, sù thuËn tiÖn, an toµn ®Ó chän ph­¬ng ¸n cã hiÖu qu¶ nhÊt. - C«ng ty nªn ¸p dông viÖc vËn chuyÓn hai chiÒu ®Ó gi¶m chi phÝ khÊu hao, vËn chuyÓn xuèng. - Nªn quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c ®¬n vÞ vËn chuyÓn l©u dµi cña c«ng ty nh­ c«ng ty vËn t¶i ®­êng s«ng sè 1,2,3,4, c¸c xÝ nghiÖp vËn t¶i ®­êng bé. - PhÊn ®Êu t¨ng tèc ®é chu chuyÓn vèn b»ng c¸c biÖn ph¸p t¨ng doanh sè b¸n, thanh lý c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i bèc xÕp ®· cò tiªu thô nhiÒu nhiªn liÖu. 2-/ C¸c biÖn ph¸p thu mua, b¶o qu¶n, tiªu thô. - Lu«n theo dâi hµng nhËp, xuÊt, tån mçi tr¹m, cöa hµng trong toµn c«ng ty b»ng c¸ch thùc hiÖn khai b¸o hµng kú, hµng ngµy. - Ph©n tÝch nguån hµng nhËp, dù ®o¸n nhu cÇu trªn c¬ së thùc tÕ. Tõ ®ã c©n ®èi nhËp, xuÊt ®Ó gi¶m bít tån kho kh«ng cÇn thiÕt vµ ®¸p øng tèt nhu cÇu thÞ tr­êng. - S¾p xÕp bè trÝ l¹i lao ®éng hîp lý h¬n, tiÕp tôc tinh gi¶m nh÷ng c¸n bé c«ng nh©n viªn kh«ng cã n¨ng lùc. Më réng nhu cÇu, ph¹m vi kinh doanh cho c«ng ty. - CÇn chó träng ®¶m b¶o chÊt l­îng hµng mua vµo. T¹o nguån ®¶m b¶o c¬ cÊu hîp lý, phï hîp víi nhu cÇu ng­êi tiªu dïng. §Æc biÖt c«ng ty cÇn chó träng c«ng t¸c t¹o nguån muèn vËy c«ng ty cÇn ph¶i tæ chøc m¹ng l­íi thu mua hîp lý ®Ó cã thÓ thu mua ®­îc ®Çy ®ñ kÞp thêi, ®óng sè l­îng, chÊt l­îng, thêi gian,... ®ã lµ tæ chøc thùc hiÖn thu mua trùc tiÕp ®Õn tËn nh÷ng n¬i tËp trung nguån hµng, nh÷ng thÞ tr­êng nguån hµng chÝnh nh­ lµ Hßn Gai, CÈm Ph¶, Nói Hång ®Ó võa tËp trung nguån hµng võa h¹ thÊp ®­îc chi phÝ thu mua. MÆt kh¸c ®Ó khuyÕn khÝch ho¹t ®éng t¹o nguån hµng vµ thu mua hµng ho¸ theo ®óng yªu cÇu vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, gi¸ c¶, h¹ chi phÝ hao hôt, ®óng thêi gian,... c«ng ty cÇn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ ®Ó khuyÕn khÝch bé phËn thu mua b»ng c¸c h×nh thøc nh­ kho¸n theo doanh sè mua hµng, b¸n nhanh cã th­ëng, vµ ph©n bè l¹i lîi nhuËn hîp lý gi÷a c«ng ty vµ c¸c b¹n hµng, ph©n c«ng râ rµng tr¸ch nhiÖm cho tõng ng­êi. Tõng kú chØ ®Ó mét l­îng dù tr÷ nhÊt ®Þnh, víi c¬ cÊu hîp lý vµ ph¶i th­êng xuyªn thay ®æi. Lu«n quy ho¹ch l¹i kho b·i võa ®¶m b¶o chÊt l­îng, chèng hao hôt, t¨ng nhanh hÖ sè quay kho cña hµng ho¸, gi¶m bít hµng ho¸ ø ®äng l©u ngµy chËm tiªu thô, kÐm phÈm chÊt. C¸c kho b·i kh«ng sö dông ®Õn c«ng ty nªn më dÞch vô cho thuª v¨n phßng hoÆc cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c sö dông víi môc ®Ých riªng cña m×nh nh»m gi¶m bít c¸c kho¶n khÊu hao, chuyªn tu söa ch÷a hµng n¨m. - CÇn qu¶n lý chÆtc hÏ h¬n trong c«ng t¸c b¶o qu¶n, nhËp, xuÊt nh»m gi¶m bít c¸c chÝ phÝ tiªu cùc. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy c«ng ty cÇn ph¶i tuyÓn chän c¸c c¸n bé cã n¨ng lùc chuyªn m«n h¬n hoÆc ®µo t¹o thªm nh»m båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý cho CBCNV. - CÇn quan t©m h¬n n÷a ®Ó phÊn ®Êu gi¶m c¸c kho¶n l·i vay ng©n hµng. Muèn v©y c«ng ty cÇn ph¶i tiÕn hµnh tæng hîp nhiÒu biÖn ph¸p trong ®ã cã biÖn ph¸p quan träng nhÊt lµ t¨ng nhanh vßng quay cña vèn l­u ®éng b»ng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, lµm cho khèi l­îng vèn n»m trong l­u th«ng ngµy cµng Ýt ®i. Lu«n chÊp hµnh tèt kû luËt thanh to¸n, ®Æc biÖt lµ thanh to¸n c«ng nî trong qu¸ tr×nh mua b¸n, tr¸nh t×nh tr¹ng c«ng nî d©y d­a g©y t×nh tr¹ng c«ng ty bÞ chiÕm dông vèn kinh doanh. Muèn lµm ®­îc nh­ vËy kÕ to¸n ph¶i theo dâi, kiÓm tra th­êng xuyªn t×nh h×nh c«ng nî, tiÒn mÆt tån quü ®Ó kÞp thêi ®Ò xuÊt víi ban l·nh ®¹o cã h­íng gi¶i quyÕt. - Chó träng chi phÝ xóc tiÕn b¸n hµng, ®Ó kh¶i th¸c c¸c nguån hµng vµ më réng ph¹m vi kinh doanh t¨ng doanh sè b¸n hµng. Ph©n ®Þnh râ rµng h¬n n÷a chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¸c tr¹m, phßng ban vµ tõng c¸n bé trong c«ng ty nh»m n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c qu¶n lý t¹o tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o trong c«ng viÖc cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. 3-/ C¸c biÖn ph¸p gi¶m chÝ phÝ hao hôt: Nh­ chóng ta ®· biÕt mÆt hµng kinh doanh chÝnh cña c«ng ty lµ than c¸c lo¹i, trong ®ã chia lµm 3 chñng lo¹i chÝnh: than côc, than c¸m, than chÕ biÕn sinh ho¹t. §©y lµ nh÷ng mÆt hµng rêi, viÖc b¶o qu¶n th­êng ®Ò ngoµi trêi lµ chÝnh cho nªn tû lÖ hao hôt th­êng rÊt cao, ®Æc biÖt vµo mïa m­a. V× vËy nÕu kh«ng cã biÖn ph¸p b¶o qu¶n râ rµng th× dÉn ®Õn chÊt l­îng than kÐm, khèi l­îng hao hôt lín. Muèn gi¶m ®­îc tû lÖ hao hôt th× c«ng ty nªn: - C¶i tiÕn kü thuËt b¶o qu¶n, cñng cè kho tµng bÕn b·i vÒ c¸c vËt liÖu che ®Ëy, thiÕt bÞ b¶o qu¶n. - T¨ng c­êng båi d­ìng nghiÖp vô kü thuËt b¶o qu¶n kho b·i cho c¸c thñ kho, nh©n viªn kho, nh©n viªn b¶o qu¶n. - KiÓm tra chÆt chÏ sè l­îng, chÊt l­îng, vËt t­ tõ khi nhËp kho ®Õn khi bèc xÕp lªn ph­¬ng tiÖn. - Cã kÕ ho¹ch phßng chèng b·o lôt tr­íc mïa m­a b·o x¶y ra, tr¸nh t×nh tr¹ng bÞ bÊt ngê. 4-/ C¸c biÖn ph¸p gi¶m chÝ phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh. Gi¶m c¸c thñ tôc phiÒn hµ cho kh¸ch hµng, c¸c th«ng tin kh¸ch hµng ph¶i ®­îc cËp nhËt hµng ngµy. Gi¶m tèi ®a c¸c kho¶n tiªu cùc phÝ trong qu¶n lý, tiÕt kiÖm ®óng møc trong viÖc thùc hiÖn c¸c cuéc häp, héi nghÞ chi phÝ ®iÖn n­íc. Gi¶m biªn chÕ khèi gi¸n tiÕp ®Æc biÖt lµ t¹i v¨n phßng c«ng ty vµ lùa chän c¸c c¸n bé cã n¨ng lùc tr×nh ®é th­êng xuyªn n©ng cao båi d­ìng tr×nh ®é qu¶n lý, chuyªn m«n cho c¸n bé b»ng c¸ch thanh lý kÞp thêi c¸c tµi s¶n ®· khÊu hao hÕt, hoÆc sö dông kÐm hiÖu qu¶ thay b»ng c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc míi, gi¶m bíi khèi l­îng nh©n viªn v¨n phßng kÕ to¸n v× thùc tÕ cho thÊy phßng kÕ to¸n cña c«ng ty cã 8 ng­êi trong khi c«ng viÖc chØ cÇn ®Õn 3 ng­êi, phßng kÕ ho¹ch kinh doanh cßn thiÕu nhiÒu c¸n bé cã tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n, nhanh nhÑn s¸ng t¹o do vËy hiÖu qu¶ mµ phßng kÕ ho¹ch kinh doanh ®em l¹i kÐm hiÖu qu¶, chi phÝ nhiÒu. - ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc míi vµo viÖc qu¶n lý nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng viÖc. phÇn kÕt luËn chung Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®èi víi bÊt kú lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµo, thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ muèn tån t¹i ®­îc th× ph¶i kinh doanh cã hiÖu qu¶ mµ chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh doanh ®ã lµ lîi nhuËn. Muèn ®¹t ®­îc lîi nhuËn cao th× viÖc gi¶m chÝ phÝ ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh. HiÖn nay chi phÝ l­u th«ng chiÕm mét tû träng t­¬ng ®èi lín ®Æc biÖt trong c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. V× vËy gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng ®ang lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña c«ng ty Kinh doanh vµ ChÕ biÕn than Hµ Néi. B¶n th©n c«ng ty võa ®­îc c«ng nhËn lµ mét trong 27 doanh nghiÖp tiªu biÓu cña thñ ®« Hµ Néi. Còng nh­ nhiÒu c«ng ty kh¸c c«ng ty ®· gi· tõ c¬ chÕ bao cÊp tõng b­íc chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng (c¬ chÕ thÞ tr­êng). Qua viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng vµ c¸c chÝ phÝ kh¸c t¹i c«ng ty chóng ta thÊy r»ng c«ng ty Kinh doanh vµ ChÕ biÕn than Hµ Néi ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc trong viÖc qu¶n lý, thùc hiÖn tiÕt kiÖm vµ gi¶m chÝ phÝ l­u th«ng trong ®ã chñ yÕu lµ chÝ phÝ vËn t¶i, b¶o qu¶n, hµnh chÝnh nh»m gãp phÇn t¨ng lîi nhuËn. Trong bµi viÕt nµy t«i m¹nh d¹n ®­a ra mét sè biÖn ph¸p gi¶m chi phÝ l­u th«ng ë c«ng ty kinh doanh vµ chÕ biÕn than Hµ Néi b»ng kiÕn thøc ®­îc häc trªn ghÕ nhµ tr­êng cïng víi sù h­íng dÉn gióp ®ì nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o PGS-TS Lª V¨n T©m vµ c¸c c« chó t¹i phßng kinh doanh c«ng ty kinh doanh vµ chÕ biÕn than Hµ Néi, tuy nhiªn do n¨ng lùc tr×nh ®é cã h¹n nªn kh«ng tr¸nh khái thiÕu xãt vµ h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc. Em mong nhËn ®­îc ý kiÕn ®ãng gãp cho ®Ò tµi nµy ®Ó hoµn thiÖn h¬n. Tµi liÖu tham kh¶o 1-/ Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ kinh doanh th­¬ng m¹i. T¸c gi¶: PGS. PTS Hoµng §øc Th©n chñ biªn NXB Gi¸o dôc 1999 2-/ T¹p chÝ Than ViÖt Nam sè 20, 21/1999 Sè 4, 5/th¸ng 4/2000 3-/ Sè liÖu b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty kinh doanh vµ  chÕ biÕn than Hµ Néi 1999 - 2000 môc lôc