Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động xuất khẩu nông sản tại công ty xuất nhập khẩu dịch vụ – thương mại Intimex

cao su Cao su lµ mÆt hµng ®øng vÞ trÝ thø 3 trong c¬ cÊu mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu . Tû träng s¶n l­îng cao su dao ®éng trong kho¶ng 3%-6% trong tæng khèi l­îng n«ng s¶n xuÊt khÈu . N¨m1990 , cao su chiÕm tû träng 3,8% vµ t¨ng dÇn lªn 5,3% n¨m 1995 , sau ®ã gi¶m xuèng 4,7% n¨m 1999. §Õn 2 n¨m gÇn ®©y th× tû lÖ nµy cè ®Þnh ë møc 5,7% . Nh×n chung t×nh h×nh xuÊt khÈu cao su Ýt cã biÕn ®éng h¬n so víi g¹o vµ cµ phª . Kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng nµy gi¶m m¹nh nhÊt lµ vµo n¨m 1998 ( gi¶m 63 triÖu USD so víi n¨m 1997 - t­¬ng ®­¬ng 33% ) Nguyªn nh©n bëi v× ngµnh c«ng nghiÖp « t« ë khu vùc Ch©u ¸ n¨m ®ã , ®Æc biÖt ë nh÷ng n­íc b¹n hµng nh­ Singapore , Malaysia … ®· gi¶m m¹nh viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô do chÞu ¶nh h­ëng cña khñng ho¶ng kinh tÕ Ch©u ¸ ( 1998 ) nªn ®· khiÕn cho gi¸ cao su xuÊt khÈu còng gi¶m m¹nh theo . MÊy n¨m gÇn ®©y , gi¸ cao su cã gi¶m kh«ng ®¸ng kÓ nªn tuy s¶n l­îng t¨ng nh­ng kim ng¹ch còng kh«ng t¨ng ®­îc bao nhiªu . 2. C¬ cÊu thÞ tr­êng Cïng víi sù chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ lµ sù chuyÓn ®æi vÒ thÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n ViÖt Nam tõ khu vùc thÞ tr­êng truyÒn thèng (Liªn x« cò vµ c¸c n­íc §«ng ¢u) sang thÞ tr­êng Ch©u ¸ . HiÖn nay , thÞ tr­êng c¸c n­íc khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng chiÕm kho¶ng 80% kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam , c¸c n­íc Ch©u ©u chiÕm 13% , c¸c n­íc SNG 3% , phÇn cßn l¹i thuéc c¸c n­íc Ch©u Phi vµ Ch©u Mü . Ba b¹n hµng lín nhÊt cña ViÖt Nam lµ Singapore NhËt B¶n vµ Hång K«ng . Trong ®ã , Singapore lµ b¹n hµng lín nhÊt chiÕm kho¶ng 30% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu , NhËt B¶n chiÕm 13% , víi 8% lµ cµ phª vµ cao su , Hång K«ng chiÕm 10% gåm chñ yÕu lµ g¹o , hoa håi . §èi víi mçi mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu kh¸c nhau , thÞ tr­êng còng cã sù chuyÓn ®æi kh¸c nhau . + VÒ thÞ tr­êng g¹o : ThÞ tr­êng xuÊt khÈu g¹o chñ yÕu cña ViÖt Nam tõ n¨m 1989 lµ khu vùc Ch©u ¸ chiÕm kho¶ng 50% s¶n l­îng g¹o xuÊt khÈu . §Æc biÖt vµo n¨m 1995 , thÞ tr­êng Ch©u ¸ nhËp khÈu tíi 70% l­îng g¹o xuÊt khÈu cña ViÖt Nam . Sau thÞ tr­êng Ch©u ¸ , Ch©u Phi còng lµ thÞ tr­êng nhËp khÈu t­¬ng ®èi lín , ®¹t 49% n¨m 1989 nh­ng cã xu h­íng gi¶m dÇn vµo nh÷ng n¨m gÇn ®©y . ThÞ tr­êng Ch©u Mü th× dao ®éng lªn xuèng thÊt th­êng cßn thÞ tr­êng Ch©u ¢u l¹i cã xu thÕ t¨ng nhanh , tuy nhiªn nh×n chung Ch©u ¸ , Ch©u phi vÉn lµ thÞ tr­êng nhËp khÈu g¹o chñ yÕu cña ViÖt Nam hiÖn nay , chiÕm tõ 70% - 80% l­îng g¹o xuÊt khÈu hµng n¨m . HiÖn nay NhËt B¶n vµ Trung Quèc còng ®· më réng thÞ tr­êng ®Ó nhËp khÈu g¹o ViÖt Nam . BiÓu ®å tû lÖ l­îng g¹o xuÊt khÈu sang c¸c n­íc n¨m 2001 MÆc dï g¹o ViÖt nam ®· cã mÆt trªn h¬n 80 quèc gia thuéc tÊt c¶ c¸c ch©u lôc nh­ng phÇn g¹o xuÊt khÈu qua trung gian vÉn cßn chiÕm ®¸ng kÓ . Thùc sù ViÖt Nam ch­a x©y dùng ®­îc cho m×nh hÖ thèng b¹n hµng trùc tiÕp tin cËy , l¹i bÞ gi¶m thu nhËp xuÊt khÈu cho kho¶n hoa hång . So víi Th¸i Lan vµ Mü lµ nh÷ng n­íc xuÊt khÈu g¹o truyÒn thèng tõ nhiÒu thËp niªn nay vµ ®· cã ®­îc nhiÒu mèi quan hÖ lµm ¨n l©u dµi vµ æn ®Þnh th× ViÖt Nam thua kÐm vÒ c¶ mÆt chÊt l­îng lÉn nh÷ng mèi giao dÞch lµm ¨n quèc tÕ . Gi¸ g¹o xuÊt khÈu b×nh qu©n cña ViÖt Nam lu«n thÊp h¬n gi¸ g¹o thÕ giíi N¨m1991 , chªnh lÖch míi chØ ë møc 7USD/ tÊn nh­ng ®Õn n¨m 1996 ®· t¨ng lªn 80USD/tÊn vµ n¨m 1998 lµ 100USD/tÊn , ®Õn n¨m 2001 l¹i gi¶m xuèng cßn kho¶ng 10USD /tÊn . Sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ g¹o ViÖt nam vµ thÕ giíi gãp phÇn t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña g¹o ViÖt Nam song nÕu sù chªnh lÖch t¨ng qu¸ cao nh­ n¨m 1998 th× sÏ kh«ng ®¶m b¶o ®­îc tÝnh hiÖu qu¶ trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu còng nh­ ®¶m b¶o lîi Ých cho ng­êi trång lóa vµ ng­êi ho¹t ®éng kinh doanh , thóc ®Èy s¶n xuÊt . + VÒ thÞ tr­êng cµ phª : ThÞ tr­êng cµ phª cña ViÖt Nam ngµy cµng ®­îc më réng , ph¸t triÓn vµ cã sù chuyÓn dÞch lín . Tr­íc ®©y , cµ phª ViÖt Nam chñ yÕu ®­îc xuÊt khÈu sang Liªn X« cò vµ c¸c n­íc §«ng ¢u . Tr­íc khi Mü bá cÊm vËn ®èi víi ViÖt Nam , cµ phª cña ViÖt Nam ph¶i xuÊt khÈu qua c¸c n­íc trung gian , chñ yÕu lµ Singapore ( chiÕm gÇn 70% l­îng cµ phª xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ) , kÕ ®ã lµ §øc , Ph¸p , Ba lan vµ ý . BiÓu ®å tû lÖ l­îng cµ phª xuÊt khÈu sang c¸c n­íc n¨m 2001 Sau khi Mü bá chÝnh s¸ch cÊm vËn , l­îng cµ phª xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Singapore ®· gi¶m dÇn - niªn vô 1995/1996 chØ cßn chiÕm 3,65% , l­îng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü t¨ng lªn nhanh chãng , tõ 15,2% niªn vô 1994/1995 lªn tíi trªn 33,42% niªn vô 1997-1998 . HiÖn nay , ViÖt Nam ®· xuÊt khÈu cµ phª trùc tiÕp ®­îc sang rÊt nhiÒu n­íc ®øng ®Çu lµ Mü , sau ®ã ®Õn Thuþ Sü , §øc , Hµ Lan , Anh ,ý , NhËt B¶n… + VÒ thÞ tr­êng cao su : ThÞ tr­êng xuÊt khÈu cao su chñ yÕu cña ViÖt Nam tr­íc ®©y lµ Liªn x« cò vµ c¸c n­íc ®«ng ©u , chiÕm 78,21% n¨m 1986 ®· gi¶m m¹nh xuèng cßn 1,06% n¨m 1995 . HiÖn nay thÞ tr­êng tiªu thô cao su xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chñ yÕu lµ c¸c n­íc Ch©u ¸ chiÕm kho¶ng 75% tæng kim ng¹ch , ®øng ®Çu lµ Trung Quèc råi ®Õn Singapore , Hµn Quèc , §µi Loan … biÓu ®å tû lÖ l­îng cao su xuÊt khÈu sang c¸c n­íc n¨m 2001 C¸c n­íc §«ng ¢u chiÕm 10% , cßn l¹i lµ Mü vµ T©y ¢u . VÒ thÞ tr­êng tiªu thô cao su xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp . Tuy Trung Quèc lµ thÞ tr­êng tiªu thô lín cña ViÖt Nam song phÇn lín l­îng cao su xuÊt khÈu qua ®­êng tiÓu ng¹ch , chñ yÕu lµ biªn mËu nªn yÕu tè rñi ro trong thanh to¸n rÊt cao. Ch­¬ng II T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu dÞch vô - th­¬ng m¹i Intimex I . LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty 1. LÞch sö h×nh thµnh C«ng ty Intimex ®­îc h×nh thµnh tõ 3 c«ng ty trùc thuéc Bé Th­¬ng m¹i : c«ng ty xuÊt nhËp khÈu hµng néi th­¬ng vµ hîp t¸c x· Hµ Néi , tæng c«ng ty b¸ch ho¸ tæng hîp . Sù hîp nhÊt nµy ®­îc thùc hiÖn theo N§ 388 ngµy 28-5-1993 vµ c«ng nhËn c«ng ty lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc trùc thuéc Bé Th­¬ng m¹i . Tªn giao dÞch ®èi ngo¹i : FOREIGN TRADE ENTEPRISE INTIMEX ( viÕt t¾t lµ INTIMEX ) . C«ng ty thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp , tù chñ tµi chÝnh , cã t­ c¸ch ph¸p nh©n , ®­îc më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng , ®­îc sö dông con dÊu riªng theo thÓ thøc nhµ n­íc qui ®Þnh C«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm kinh tÕ vµ d©n sù vÒ c¸c ho¹t ®éng vµ tµi s¶n cña m×nh . C«ng ty ho¹t ®éng theo ph¸p luËt cña Nhµ n­íc vµ LuËt doanh nghiÖp . VÒ c¬ së vËt chÊt , c«ng ty INTIMEX cã kho¶ng 1800 m2 ®Êt sö dông gåm : khu vùc v¨n phßng 96 TrÇn H­ng §¹o ( 2000 m2 ) , khu vùc 22-32 Lý Th¸i Tæ lµ khu vùc cöa hµng kinh doanh vµ c¸c dÞch vô tæng hîp ( 4000 m2 ) xÝ nghiÖp may ë V¨n §iÓn ( 7000-8000 m2 ) , khu vùc kho hµng ë c¶ng H¶i Phßng ( 4000-5000 m2 ) . Ngoµi ra cßn cã c¸c cöa hµng vµ c¸c kièt thuª ë nhiÒu n¬i nh­ H¶i Phßng , Hµ Néi . Tµi s¶n cè ®Þnh cña c«ng ty hiÖn nay vµo kho¶ng 15 tû VND . 2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn Ngay tõ khi míi thµnh lËp , c«ng ty ®· ®­îc giao mét nhiÖm vô t­ëng nh­ ®¬n gi¶n nh­ng thùc ra hÕt søc nÆng nÒ trong bèi c¶nh kinh tÕ n­íc ta lóc bÊy giê : trao ®æi hµng ho¸ cña ngµnh néi th­¬ng vµ hîp t¸c x· víi n­íc ngoµi NhiÖm vô nµy lóc ®ã cã nghÜa lµ xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng ngoµi NghÞ ®Þnh chÝnh thøc cña chÝnh phñ ViÖt Nam víi c¸c n­íc ®Ó nhËp khÈu c¸c mÆt hµng vËt t­ , nguyªn liÖu vµ hµng tiªu dïng thiÕt yÕu bæ sung vµo quü hµng ho¸ phôc vô cho tiªu dïng trong n­íc . Tæng sè vèn ban ®Çu c«ng ty ®­îc nhµ n­íc giao lµ 34.662.000 VND bao gåm : + Vèn cè ®Þnh : 10.828.000 VND chiÕm 31,2% . + Vèn khÊu hao : 3.430.000 VND chiÕm 10% . + Vèn l­u ®éng ; 20.360.000 VND chiÕm 58,8% . Trong c¸c nguån vèn nhµ n­íc giao , nguån vèn do c«ng ty tù tÝch luü bæ sung ®Ó ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt kinh doanh chiÕm gÇn 60% . §éi ngò c¸n bé ®Çu tiªn cña c«ng ty chØ cã trªn d­íi 10 ng­êi ®· lao ®éng , phÊn ®Êu kh«ng ngõng theo c¬ chÕ “ tù trang tr¶i ” - mét c¬ chÕ cßn rÊt xa l¹ víi nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung vµ chÝnh s¸ch nhµ n­íc ®éc quyÒn ngo¹i th­¬ng thêi bÊy giê . Trong 23 n¨m ho¹t ®éng , mÆc dï ®· gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n song víi sù chØ ®¹o vµ gióp ®ì cña Bé vµ c¸c c¬ quan l·nh ®¹o , c«ng ty Intimex ®· v­¬n dÇn lªn theo sù tiÕn trÓn cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam . Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña m×nh , c«ng ty Intimex ®· tr¶i qua 3 giai ®o¹n : + Giai ®o¹n tõ khi thµnh lËp ®Õn n¨m 1985 : §©y lµ giai ®o¹n x©y dùng vµ tr­ëng thµnh . Trong giai ®o¹n nµy , c«ng ty ®· kÕt hîp víi ngµnh ngo¹i th­¬ng thùc hiÖn giao hµng xuÊt khÈu . Tõ 1 triÖu róp chuyÓn nh­îng n¨m 1980 , ®Õn n¨m 1985 , c«ng ty ®· ®¹t tíi con sè xuÊt nhËp khÈu lµ 11 triÖu róp . Tõ mét c¬ së nhá bÐ ë Minh Khai , c«ng ty ®· më thªm chi nh¸nh t¹i H¶i Phßng , §µ N½ng , thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ trë thµnh tæng c«ng ty néi th­¬ng vµ hîp t¸c x· . Tõ chç chØ quan hÖ víi 2 , 3 b¹n hµng n­íc ngoµi tæng c«ng ty ®· trë thµnh b¹n hµng tin cËy cña nhiÒu c«ng ty hµng ®Çu ë c¸c n­íc thuéc Liªn X« cò , §«ng ¢u vµ mét sè n­íc trong khu vùc Ch©u ¸ ®ång thêi c«ng ty ®· thùc sù trë thµnh trung t©m xuÊt nhËp khÈu cña ngµnh néi th­¬ng vµ hîp t¸c x· ViÖt Nam . + Giai ®o¹n ph¸t triÓn 1986-1990 : Sau thêi gian chuÈn bÞ nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cïng víi viÖc ®iÒu chØnh tæ chøc ®Ó tiÕn ®Õn viÖc s¸t nhËp c«ng ty H÷u nghÞ ( mét c«ng ty l©u ®êi cña ngµnh néi th­¬ng ) vµo tæng c«ng ty Intimex , tæng c«ng ty ®· ®¹t tèc ®é ph¸t triÓn cã thÓ gäi lµ “ phi m· ” trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc . Kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 1990 ®¹t 33 triÖu róp vµ ®« la t¨ng gÊp 3 so víi n¨m 1985 . Kinh doanh th­¬ng nghiÖp vµ ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt trong n­íc còng gÆt h¸i ®­îc nh÷ng thµnh c«ng lín . Diªm , bét giÆt , xµ phßng kem Intimex vµ nh÷ng s¶n phÈm chÊt l­îng cao ®Çu tiªn cña c«ng ty t¹i c¸c tØnh phÝa B¾c ®Òu ®­îc kh¸ch hµng ­a chuéng . Tæng c«ng ty Intimex trë thµnh mét tæng c«ng ty cã tiÒm lùc kinh tÕ m¹nh , cã uy tÝn lín ë trong vµ ngoµi n­íc . + Giai ®o¹n tõ n¨m 1990 tíi nay : §©y lµ giai ®o¹n ®Çy nh÷ng thay ®æi vµ nh÷ng thö th¸ch míi . §Çu thËp kû 90 , trong bèi c¶nh thÞ tr­êng lín truyÒn thèng cña ViÖt Nam lµ Liªn X« vµ c¸c n­íc §«ng ©u bÞ tan r· , nÒn kinh tÕ trong n­íc thùc sù b­íc vµo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc , b¶n th©n tæng c«ng ty trong mét thêi gian ng¾n còng cã sù thay ®æi tæ chøc ( n¨m 1993 t¸ch thµnh 2 c«ng ty : Intimex Hµ Néi vµ Intimex thµnh phè Hå ChÝ Minh - vèn , c¬ së vËt chÊt vµ thÞ tr­êng bÞ chia c¾t ; n¨m 1995 hîp nhÊt víi c«ng ty Gesevina ) , c«ng ty Intimex ph¶i ®èi ®Çu víi mét lo¹t nh÷ng th¸ch thøc míi . §iÒu quan träng ®Æt ra tr­íc m¾t lµ ph¶i cã nh÷ng chuyÓn biÕn nhanh chãng vµ phï hîp ®Ó cã thÓ tiÕp tôc tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong t×nh h×nh míi Trong hoµn c¶nh ®ã , c«ng ty ®· tËp trung toµn bé nguån lùc s½n cã cña m×nh ®Ó ®Çu t­ , ph¸t triÓn vÒ chiÒu s©u , tiÕn hµnh nh÷ng c¶i c¸ch mang tÝnh b­íc ngoÆt trªn mäi ph­¬ng diÖn , c¶i tiÕn chÊt l­îng s¶n phÈm , më réng lo¹i h×nh ho¹t ®éng , më réng thÞ tr­êng bªn ngoµi nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu . X¸c ®Þnh thÞ tr­êng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu . Nh÷ng h¹n chÕ tr­íc ®©y cña c«ng ty lµ ph¹m vi cña c«ng t¸c thÞ tr­êng bÞ thu hÑp , c¬ chÕ kho¸n gän cña c«ng ty vèn chØ phï hîp trong giai ®o¹n nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp , nay ®· béc lé nhiÒu nh­îc ®iÓm ph©n t¸n , manh món , kh«ng cã sù g¾n bã ®oµn kÕt gi÷a c¸c ®¬n vÞ , phßng ban trùc thuéc lµm h¹n chÕ rÊt nhiÒu cho c«ng t¸c xuÊt khÈu . V× vËy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y , c«ng ty ®· tËp trung ­u tiªn cho viÖc khai th¸c më réng thÞ tr­êng ; ®Çu t­ trÝch trong vèn ngo¹i tÖ tù cã ®Ó cö vµ ®µi thä cho c¸c ®oµn lµm c«ng t¸c kh¶o s¸t , ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång víi kh¸ch hµng n­íc ngoµi ph¸t triÓn c¸c mèi quan hÖ lµm ¨n bu«n b¸n víi bªn ngoµi , tham gia c¸c Héi chî quèc tÕ ®Ó qu¶ng c¸o th©m nhËp më réng thªm thÞ tr­êng . Ngoµi viÖc duy tr× vµ cñng cè mèi quan hÖ víi nh÷ng thÞ tr­êng truyÒn thèng nh­ CHLB Nga , Ucraina , khèi c¸c n­íc §«ng Nam ¸ , Trung Quèc , NhËt B¶n …. hiÖn nay c«ng ty ®· cã quan hÖ lµm ¨n víi kho¶ng 33 kh¸ch hµng ngoµi n­íc , víi nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu æn ®Þnh chiÕm tû träng xuÊt khÈu lín nh­ : cµ phª h¹t tiªu , l¹c , cao su . Ngoµi ra, n¨m 2002 c«ng ty còng ®· b¾t ®Çu më réng xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng n«ng s¶n míi nh­ s¾n l¸t , h¹t ®iÒu , h¶i s¶n . §èi víi kh¸ch hµng trong n­íc , b»ng ch÷ tÝn cña m×nh c«ng ty ®· ®Æt ®­îc nh÷ng mèi quan hÖ v÷ng ch¾c , æn ®Þnh víi nhiÒu c¬ së lµm hµng xuÊt khÈu . §èi víi c¸c ®¬n vÞ , phßng ban trùc thuéc , khi giao chØ tiªu kÕ ho¹ch hµng n¨m , c«ng ty ®Æc biÖt quan t©m ®Õn khu vùc cã thÕ m¹nh vÒ nguån hµng , kh¶ n¨ng khai th¸c hµng xuÊt khÈu cña tõng ®¬n vÞ , t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ®¬n vÞ thùc hiÖn chØ tiªu nhanh chãng vµ cã hiÖu qu¶ , ®ång thêi tiÕn hµnh xem xÐt , x©y dùng mét hÖ thèng quy chÕ qu¶n lý , ®iÒu hµnh kinh doanh ®ång bé , th«ng tho¸ng , phï hîp víi t×nh h×nh thùc tiÔn cña ®¬n vÞ ®¶m b¶o lîi Ých hµi hoµ gi÷a tõng ®¬n vÞ , c«ng ty, vµ ng­êi lao ®éng . Víi nh÷ng nç lùc ®æi míi vµ ®Çu t­ trªn ph­¬ng diÖn ho¹t ®éng kinh doanh ®ång thêi c¶i c¸ch vÒ tæ chøc còng nh­ ph­¬ng ph¸p qu¶n lý cña mét tËp thÓ thèng nhÊt trong mét thêi gian dµi , c«ng ty xuÊt nhËp khÈu dÞch vô th­¬ng m¹i Intimex ®· gÆt h¸i ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ ®¸ng khÝch lÖ . Doanh thu xuÊt khÈu hµng n¨m t¨ng liªn tiÕp mét c¸ch ®¸ng kÓ : n¨m 1995 lµ 190 tû VND , 1996 - 207 tû , 1997 – 239 tû , 1998 - 260 tû , 2000 – 360 tû , 2001 800 tû , 6 th¸ng ®Çu n¨m 2002 doanh thu ®¹t ®­îc ®· lªn tíi 450 tû VND Nguån vèn cña c«ng ty hiÖn nay ®· lªn tíi 40 tû ®ång , trong ®ã 17 tû lµ vèn cè ®Þnh , 23 tû lµ vèn l­u ®éng . Liªn tôc mÊy n¨m liÒn c«ng ty ®­îc Bé Th­¬ng m¹i , chÝnh phñ khen th­ëng vµ tÆng cê ®¬n vÞ thi ®ua xuÊt s¾c . II . T×nh h×nh kinh doanh xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña c«ng ty Intimex trong thêi gian qua T×nh h×nh xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty + VÒ mÆt hµng : C«ng ty Intimex lµ mét c«ng ty kinh doanh xuÊt khÈu ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng nh­ng h­íng ®i chÝnh hiÖn nay lµ tËp trung vµo nh÷ng mÆt hµng chñ lùc ®em l¹i lîi nhuËn cao ®Æc biÖt lµ nhãm hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu gåm 4 lo¹i : cµ phª , h¹t tiªu ®en , l¹c nh©n , cao su . BiÓu 3 : C¬ cÊu xuÊt khÈu n«ng s¶n theo mÆt hµng cña c«ng ty Intimex §¬n vÞ : 1000 USD Stt MÆt hµng ChÝnh 1999 2000 2001 So s¸nh( % ) 2000/1999 2001/2000 1 Cµ phª 9956 24500 26055 246 106,3 2 Tiªu ®en 7930 20362,7 15220 256,8 73,8 3 Cao su 849,4 1700 4022 200 236,6 4 L¹c nh©n 792 1683 1696 206,8 100.8 Tæng KN 19527,4 48245,7 46973 247 97,36 Nguån : B¸o c¸o tæng kÕt cña c«ng ty Intimex tõ 1999 - 2000 Nh×n vµo biÓu trªn ta thÊy : T×nh h×nh xuÊt khÈu n«ng s¶n n¨m 2000 ®· cã mét b­íc tiÕn bé v­ît bËc so víi n¨m 1999 . Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña toµn bé 4 mÆt hµng ®Òu t¨ng h¬n 100% , tæng kim ng¹ch t¨ng 147% , ®¸nh dÊu b­íc ph¸t triÓn míi trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sau cuéc khñng ho¶ng Ch©u ¸ n¨m 1998 . Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do trong n¨m 2000 c«ng ty ®· cã nh÷ng c¶i c¸ch ®óng ®¾n , phï hîp vÒ mäi mÆt , tõ c«ng t¸c tæ chøc , s¾p xÕp ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn ; c«ng t¸c nghiªn cøu tiÕp cËn më réng thÞ tr­êng cho ®Õn tõng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh . Nh­ng sang n¨m 2001 , tr­íc mét lo¹t nh÷ng khã kh¨n kh¸ch quan cña t×nh h×nh thÞ tr­êng thÕ giíi mµ næi bËt nhÊt lµ t×nh tr¹ng xuèng gi¸ cña mÆt hµng n«ng s¶n ®· g©y ¶nh h­ëng lín ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty . HÇu hÕt c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam bÞ mÊt gi¸ so víi n¨m 2000 , gi¸ cµ phª gi¶m 40,5% , gi¸ h¹t tiªu gi¶m 59,4% lµm cho kim ng¹ch xuÊt khÈu gi¶m ®¸ng kÓ . Bªn c¹nh ®ã , t×nh h×nh suy tho¸i cña kinh tÕ thÕ giíi ( Mü vµ NhËt B¶n ) , ®Æc biÖt lµ sù t¨ng tr­ëng chËm cña c¸c n­íc trong khu vùc , thËm chÝ t¨ng tr­ëng ©m t¹i NhËt céng víi t¸c ®éng cña cuéc khñng bè ngµy 11 - 9 lªn toµn bé nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®· ¶nh h­ëng lín ®Õn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam . Do vËy , mÆc dï trong n¨m 2001 c«ng ty ®· hÕt søc cè g¾ng ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu , t¨ng m¹nh vÒ sè l­îng c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu truyÒn thèng nh­ng tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n vÉn gi¶m 2,64% . Cô thÓ vÒ tõng mÆt hµng nh­ sau : MÆt hµng cµ phª xÐt vÒ mÆt l­îng lµ ®¹t gÇn gÊp r­ìi so víi n¨m 2000 nh­ng kim ng¹ch th× chØ t¨ng cã 6,3% . §¸ng buån nhÊt lµ mÆt hµng h¹t tiªu ®en , tuy sè l­îng xuÊt khÈu ®¹t h¬n gÊp ®«i n¨m 2000 nh­ng do gi¸ xuÊt khÈu b×nh qu©n qu¸ thÊp nªn kim ng¹ch kh«ng nh÷ng kh«ng t¨ng mµ cßn gi¶m h¬n 24% . Kim ng¹ch mÆt hµng l¹c nh©n th× hÇu nh­ kh«ng cã sù thay ®æi , riªng chØ cã mÆt hµng cao su do gi¸ xuÊt khÈu trªn thÞ tr­êng thÕ giíi kh«ng biÕn ®éng nhiÒu nªn do l­îng xuÊt khÈu t¨ng 130 % nªn kim ng¹ch t¨ng 136,6% . + VÒ thÞ tr­êng : ThÞ tr­êng kinh doanh xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña c«ng ty Intimex tõ n¨m 1979 – 1990 chñ yÕu lµ c¸c n­íc §«ng ¢u vµ Liªn X« cò . Thêi ®ã , viÖc xuÊt khÈu th­êng th«ng qua c¸c NghÞ ®Þnh th­ vµ mang tÝnh chÊt hµng ®æi hµng lµ chÝnh . Do vËy mµ viÖc t×m kiÕm , ngiªn cøu , xö lý th«ng tin nh»m ph¸t triÓn vµ më réng thÞ tr­êng cña c«ng ty gÇn nh­ kh«ng ®­îc quan t©m ®Õn . Tõ n¨m 1991 trë ®i , t×nh h×nh quèc tÕ ®· cã sù thay ®æi lín : thÞ tr­êng §«ng ¢u ngµy cµng co hÑp , thÞ tr­êng T©y ¢u , Ch©u Phi , Ch©u ¸ ngµy cµng më réng , c¬ chÕ ho¹t ®éng còng rÊt kh¸c so víi thÞ tr­êng §«ng ¢u cò . §Ó gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n nµy , c«ng ty ®· kÞp thêi ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p hîp lý nh»m t×m hiÓu , tiÕp cËn nh÷ng thÞ tr­êng míi ®ång thêi t×m ra nh÷ng ph­¬ng thøc kinh doanh míi . Lóc ®Çu th©m nhËp vµo nh÷ng thÞ tr­êng míi nµy , c«ng ty thùc sù gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n v× ë ®©y ho¹t ®éng kinh doanh thùc sù mang tÝnh kinh doanh , quan hÖ kinh tÕ lµ quan hÖ vÒ quyÒn lîi vµ lîi Ých cña c¸c bªn vµ ho¹t ®éng c¹nh tranh diÔn ra rÊt khèc liÖt nh­ng tr¶i qua mét thêi gian dµi nç lùc ®Ó ®æi míi , thÝch nghi , ®Õn nay c«ng ty ®· ®øng v÷ng vµ më réng quan hÖ víi nhiÒu thÞ tr­êng lín , giµu tiÒm n¨ng l¹i cã vÞ trÝ rÊt gÇn víi ViÖt Nam nh­ : NhËt B¶n , Hµn Quèc , Malaysia Singapore , Philipin , Th¸i Lan , Trung Quèc … Hµng n¨m , l­îng hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr­êng nµy ®Òu chiÕm tõ 65% ®Õn 80% tæng l­îng hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu . Ngoµi ra , c«ng ty cßn cã mèi quan hÖ lµm ¨n víi c¶ nh÷ng n­íc nh­ Mü , Ph¸p , BØ , khèi SNG … Tuy nhiªn , ®Ó ®¸p øng tèt h¬n n÷a cho nhu cÇu thÞ tr­êng bªn ngoµi vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng kinh doanh , tr­íc khi tiÕn hµnh giao dÞch xuÊt khÈu c«ng ty cÇn ph¶i tiÕn hµnh mét c¸ch cÈn thËn c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng bao gåm : + §¸nh gi¸ t×nh h×nh xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi x¸c ®Þnh l­îng hµng cÇn cho tiªu dïng néi ®Þa , x¸c ®Þnh kim ng¹ch xuÊt khÈu xem xÐt chÝnh s¸ch hç trî còng nh­ b¶o hé cña c¸c chÝnh phñ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng n«ng s¶n cña c¸c n­íc nµy . + §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng nhËp khÈu cña c¸c n­íc nµy th«ng qua t×nh h×nh nhËp khÈu , tèc ®é t¨ng tr­ëng mét sè n¨m gÇn ®©y ; x¸c ®Þnh môc ®Ých nhËp khÈu . Qua kÕt qu¶ thu ®­îc , c«ng ty sÏ n¾m b¾t ®­îc kh¸i qu¸t vÒ nhu cÇu nhËp khÈu cña thÞ tr­êng thÕ giíi ®Ó cã nh÷ng gi¶i ph¸p vµ h­íng ®i ®óng ®¾n cho m×nh , ®ång thêi ho¹ch ®Þnh ®­îc chiÕn l­îc xuÊt khÈu mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt . C¸c nghiÖp vô trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c«ng ty + NghiÖp vô giao dÞch ®µm ph¸n ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu : §Ó ®i ®Õn viÖc ký kÕt mét hîp ®ång xuÊt khÈu kh«ng riªng g× c«ng ty Intimex mµ mäi c«ng ty xuÊt nhËp khÈu ®Òu ph¶i qua b­íc giao dÞch ®µm ph¸n . ViÖc giao dÞch ®µm ph¸n ®­îc thùc hiÖn b»ng nhiÒu h×nh thøc , cã thÓ tiÕn hµnh giao dÞch trùc tiÕp hay qua trung gian , tuú tõng ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh mµ ¸p dông . Tuy nhiªn víi hÖ thèng thiÕt bÞ th«ng tin hiÖn ®¹i th× dï d­íi h×nh thøc nµo th× vÊn ®Ò giao dÞch ®µm ph¸n hiÖn nay ®èi víi c«ng ty ®Òu ®· trë nªn hÕt søc thuËn tiÖn . Sau khi nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ mÆt hµng xuÊt khÈu , t×m hiÓu ®èi t¸c ®µm ph¸n ký kÕt , tho¶ thuËn mäi ®iÒu kiÖn cã liªn quan th× c«ng ty sÏ tiÕn hµnh ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu . Khi hîp ®ång ®­îc ký kÕt cã nghÜa lµ hai bªn ®· rµng buéc víi nhau th«ng qua c¸c ®iÒu kho¶n quy ®Þnh trong hîp ®ång v× thÕ tr­íc khi quyÕt ®Þnh ký kÕt , c«ng ty ph¶i c©n nh¾c kü l­ìng c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång c¨n cø theo nh÷ng tiªu chuÈn sau : - Lîi nhuËn . - §Þnh h­íng kÕ ho¹ch cña Nhµ n­íc , c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é , c¸c chuÈn môc kinh tÕ - x· héi hiÖn hµnh . - Kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt - kinh doanh , chøc n¨ng ho¹t ®éng kinh doanh cña mçi bªn . - Nhu cÇu thÞ tr­êng - TÝnh hîp ph¸p cña hîp ®ång kinh tÕ vµ kh¶ n¨ng ®¶m b¶o vÒ tµi s¶n cña mçi bªn khi tham gia ký kÕt hîp ®ång . Sau khi ký kÕt hîp ®ång , c«ng ty sÏ b¾t tay vµo t¹o nguån hµng vµ thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô ®Ó xuÊt khÈu hµng ho¸ cho ®èi t¸c theo ®óng c¸c ®iÒu kho¶n vµ c¸c nghÜa vô ghi trong hîp ®ång . HiÖn nay trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu , c«ng ty sö dông nhiÒu h×nh thøc mua b¸n nh­ng phæ biÕn nhÊt lµ h×nh thøc mua b¸n trùc tiÕp vµ h×nh thøc mua b¸n theo gi¸ cña thÞ tr­êng giao dÞch cµ phª kú h¹n Lu©n §«n ( ®èi víi mÆt hµng cµ phª ) . Víi môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi nhuËn , c«ng ty còng ®ang ¸p dông mét c¸ch ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh xuÊt khÈu nh­ xuÊt khÈu trùc tiÕp , xuÊt khÈu uû th¸c , t¸i xuÊt , xuÊt khÈu tr¶ nî nh­ng h×nh thøc chñ yÕu vÉn lµ xuÊt khÈu trùc tiÕp . + NghiÖp vô t¹o nguån hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu : Sau khi ký kÕt hîp ®ång th× c«ng viÖc ®Çu tiªn lµ ph¶i thu gom chuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu . PhÇn lín l­îng hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña c«ng ty ®­îc thu mua tõ nh÷ng ®èi t¸c truyÒn thèng . §ã lµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt , doanh nghiÖp s¶n xuÊt chÕ biÕn , doanh nghiÖp thu mua thu gom ®· ®­îc c«ng ty ®¸nh gi¸ lµ ®èi t¸c cã uy tÝn trong kinh doanh . §Ó t¹o ®­îc nguån hµng æn ®Þnh , ®¶m b¶o chÊt l­îng , gi¸ c¶ hîp lý th× nghiÖp vô thu mua vµ t¹o nguån hµng lµ rÊt quan träng bao gåm c¸c kh©u t×m kiÕm nguån hµng ; nghiªn cøu lùa chän nguån hµng , ph­¬ng thøc mua ký hîp ®ång mua b¸n trong ®ã ph¶i lùa chän khu vùc ®Æt hµng , ®Þa ®iÓm giao hµng sao cho phï hîp vµ thuËn tiÖn cho viÖc chuyªn chë , b¶o qu¶n vµ xuÊt khÈu hµng ho¸ ; h×nh thµnh nguyªn ®¬n hµng xuÊt khÈu . HiÖn nay , c«ng ty th­êng huy ®éng nguån hµng xuÊt khÈu d­íi c¸c h×nh thøc : mua ®øt b¸n ®o¹n , xuÊt khÈu uû th¸c , liªn doanh liªn kÕt s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu . Tuú tõng tr­êng hîp cô thÓ mµ c«ng ty sÏ c¨n cø vµo yªu cÇu cña bªn nhËp khÈu t×nh h×nh thùc tÕ cña c«ng ty , ®éi ngò c¸n bé kü thuËt viªn , ®éi ngò lao ®éng … ®Ó lùa chän h×nh thøc nµo cho phï hîp . BiÓu 5 : §èi t¸c cña c«ng ty MÆt hµng NhËp XuÊt L¹c nh©n C«ng ty xuÊt nhËp khÈu NghÖ An , xÝ nghiÖp dÇu xuÊt khÈu Vinh Leading PTE Singapore Cµ phª C«ng ty n«ng s¶n xuÊt khÈu §¾c L¾c Prodexport Rumani H¹t tiªu C«ng ty n«ng s¶n xuÊt khÈu §¾c L¾c , c«ng ty xuÊt nhËp khÈu Nha Trang Holding PTE Ltd Singapore , Trung Quèc Hµ Lan Nguån : B¸o c¸o tæng kÕt cña c«ng ty Intimex n¨m 2001 ViÖc ký kÕt hîp ®ång thu mua hµng xuÊt khÈu th­êng ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch rÊt cÈn thËn , cã sù tho¶ thuËn râ rµng b»ng v¨n b¶n gi÷a hai bªn vÒ c¸c ®iÒu kho¶n nh­ chÊt l­îng , sè l­îng s¶n phÈm , tiªu chuÈn kü thuËt , bao b× , kÎ ký m· hiÖu , gi¸ c¶ , thêi gian ®Þa ®iÓm giao hµng , møc ®é th­ëng ph¹t ph­¬ng thøc thanh to¸n . ViÖc ký hîp ®ång ph¶i ®­îc thùc hiÖn dùa theo ph¸p lÖnh kinh tÕ ban hµnh ngµy 21- 9-1989 ®èi víi hµng n«ng s¶n . Sau khi ký hîp ®ång , ph¶i h×nh thµnh nguyªn ®¬n hµng n«ng s¶n nh»m ph©n ®Þnh râ c¸c mÉu m· tiÖn cho viÖc kiÓm tra , gi¸m s¸t thùc hiÖn hîp ®ång , ®ång thêi gióp cho ng­êi nhËp khÈu nhËn vµ kiÓm hµng ®­îc thuËn lîi . Ph­¬ng ph¸p hiÖn nay ®ang ®­îc sö dông lµ lËp b¶ng kª chi tiÕt ( packing list ) trong ®ã hµng ho¸ ®­îc ®ãng gãi theo yªu cÇu , ®­îc ®¸nh sè thø tù , sau ®ã ghi chi tiÕt lªn b¶ng kª gåm : sè l­îng hµng bªn trong , träng l­îng tÞnh cña tõng kiÖn hµng . + NghiÖp vô kiÓm tra , b¶o qu¶n vµ vËn chuyÓn hµng ho¸ : NghiÖp vô nµy ®­îc chia lµm 6 kh©u chÝnh : - Tæ chøc kiÓm tra gi¸m ®Þnh hµng ho¸ : §©y lµ b­íc ®­îc tiÕn hµnh ngay sau khi lªn nguyªn ®¬n hµng , lµ kh©u kiÓm tra hµng ho¸ mét c¸ch toµn diÖn xem cã phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång hay kh«ng . Cã 4 c¬ quan gi¸m ®Þnh ho¹t ®éng ®éc lËp víi nhau : + Vinacontrol : Trung t©m gi¸m ®Þnh chÊt l­îng hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam . + Food control : Trung t©m gi¸m ®Þnh chÊt l­îng hµng l­¬ng thùc thùc phÈm xuÊt nhËp khÈu . + Cafe control : Trung t©m gi¸m ®Þnh chÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu thuéc Vinacafe . + SGS : C¬ quan gi¸m ®Þnh chÊt l­îng hµng ho¸ quèc tÕ . Môc tiªu chñ yÕu cña kh©u nµy lµ ph¸t hiÖn sai sãt vµ khuyÕt tËt vÒ chÊt l­îng hµng ho¸ xuÊt khÈu ®Ó cã thÓ nhanh chãng kh¾c phôc nÕu cã , kÞp thêi giao hµng ®óng thêi h¹n . KÕt thóc kiÓm tra bao giê còng ph¶i lËp chøng tõ b»ng c¶ tiÕng ViÖt vµ mét thø tiÕng n­íc ngoµi theo yªu cÇu cña phÝa bªn kia ( th«ng th­êng lµ tiÕng Anh ) . - Tæ chøc tiÕp nhËn vµ b¶o qu¶n hµng ho¸ t¹i n¬i thu gom : ng­êi b¸n chuÈn bÞ kho b·i , ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn , bèc dì , nh©n c«ng , t¹o thuËn lîi cho viÖc tiÕp nhËn , lËp phiÕu xuÊt kho cho ng­êi mua . Trong viÖc b¶o qu¶n th× tån kho l©u dµi kh«ng x¶y ra nªn c«ng ty kh«ng ®Æt vÊn ®Ò mua tr÷ v× : + Nguån hµng ph©n t¸n . + Gi¸ c¶ hµng xuÊt khÈu trªn thÞ tr­êng thÕ giíi biÕn ®éng bÊt th­êng . + ChÊt l­îng hµng n«ng s¶n thay ®æi nhanh theo thêi gian . + CÇn nhiÒu vèn . - Thuª tµu l­u c­íc cho l« hµng : Tuú theo ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng tho¶ thuËn trong hîp ®ång lµ gi¸ CIF hay gi¸ FOB . Trªn thùc tÕ , c«ng ty xuÊt khÈu theo c¶ 2 ®iÒu kiÖn CIF vµ FOB , xuÊt khÈu víi gi¸ CIF trong tr­êng hîp kh¸ch hµng mua víi sè l­îng lín vµ ng­îc l¹i xuÊt khÈu víi gi¸ FOB trong tr­êng hîp kh¸ch hµng mua víi sè l­îng nhá . - Hoµn thiÖn vÒ thñ tôc giÊy tê : thñ tôc xin giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu . - Tæ chøc khai b¸o lµm gi¸m ®Þnh h¶i quan . - Giao hµng lªn tµu , lÊy vËn ®¬n : th«ng th­êng c«ng ty uû th¸c toµn bé cho h·ng vËn t¶i , viÖc chuyÓn giao giÊy tê cµng tiÕn hµnh nhanh th× hµng bèc lªn tµu cµng sím , viÖc mua b¶o hiÓm cho hµng ho¸ vµ thanh to¸n quèc tÕ cµng ®­îc tiÕn hµnh kÞp thêi . + NghiÖp vô thanh to¸n : §ång tiÒn thanh to¸n tiÒn hµng xuÊt khÈu lµ ngo¹i tÖ m¹nh : USD , JPY FRF . §èi víi c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu , thanh to¸n lu«n lµ mét kh©u æn ®Þnh , lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña c¶ qu¸ tr×nh xuÊt khÈu . Rñi ro ë kh©u nµy lµ cã thÓ kh«ng thu ®­îc tiÒn hoÆc thu chËm . V× vËy mµ c«ng ty lu«n chän ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ ( L/C ) ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc thu tiÒn ®­îc tiÕn hµnh sím vµ an toµn . III . Nh÷ng ®¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh xuÊt khÈu cña c«ng ty 1. ThuËn lîi + Kh¸ch quan : Xu thÕ héi nhËp cña thÕ giíi võa lµ th¸ch thøc nh­ng còng lµ thuËn lîi ®èi víi ViÖt Nam nãi chung vµ ®èi víi c«ng ty Intimex nãi riªng . Mèi quan hÖ quèc tÕ tèt ®Ñp ®· lµ mét ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc vµ cña tõng c«ng ty . Trong nh÷ng n¨m qua , ViÖt Nam vÉn ®ang tiÕp tôc c«ng cuéc ph¸t triÓn vµ ®æi míi trong thÕ t­¬ng ®èi æn ®Þnh , n¨m 2001 GDP cña c¶ n­íc t¨ng gÇn 7% , tuy cã thÊp h¬n kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra nh­ng vÉn ®­îc xÕp vµo lo¹i cao trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi . HÖ thèng chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ ngµy cµng th«ng tho¸ng , hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p hç trî cho xuÊt khÈu ra ®êi gãp phÇn t¹o ra m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi ®ång thêi ®Þnh h­íng xuÊt khÈu cho c¸c doanh nghiÖp . C¬ chÕ tµi chÝnh tiÒn tÖ cña Nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp còng tiÕp tôc ®­îc më réng gióp cho c«ng ty ®­îc vay vèn mét c¸ch nhanh chãng , thuËn lîi víi thñ tôc ®¬n gi¶n . + Chñ quan : C«ng ty cã mét bé m¸y tæ chøc hoµn chØnh ; cã ®éi ngò c¸n bé víi tr×nh ®é chuyªn m«n vµ qu¶n lý ®¸p øng ®­îc yªu cÇu nhiÖm vô ®Æt ra ; cã c«ng cô qu¶n lý lµ hÖ thèng nh÷ng quy chÕ cã hiÖu lùc , cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc ; cã tinh thÇn ®oµn kÕt néi bé . C«ng ty lu«n quan t©m ®Õn c«ng t¸c tæ chøc , ®µo t¹o c¸n bé c«ng nh©n viªn vÒ c¶ mÆt ®¹o ®øc lÉn tr×nh ®é víi ý thøc “ con ng­êi lu«n lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh tÊt c¶ ” C«ng t¸c ®iÒu hµnh toµn bé ho¹t ®éng cña c«ng ty ®· dÇn ®i vµo nÒ nÕp vµ ®· ph¸t huy hiÖu qu¶ , néi quy quy chÕ ®­îc tu©n thñ mét c¸ch chÆt chÏ , c¬ së vËt chÊt ®­îc n©ng cÊp vÒ c¬ b¶n . VÒ mÆt kinh doanh , c«ng ty lu«n quan t©m ®Õn viÖc ®a d¹ng ho¸ kinh doanh , n¾m b¾t nhanh nh÷ng lÜnh vùc cã hiÖu qu¶ mÆt kinh tÕ cao , ngoµi 4 mÆt hµng n«ng s¶n chñ lùc lµ cµ phª , l¹c , h¹t tiªu , cao su , c«ng ty ®· më réng xuÊt khÈu thªm nh÷ng mÆt hµng nh­ chÌ , ng« , m©y tre … Bªn c¹nh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu lµ chñ yÕu , c«ng ty cßn chñ ®éng tham gia ho¹t ®éng s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng cã gi¸ trÞ lín , nh÷ng lÜnh vùc phôc vô trùc tiÕp cho xuÊt khÈu nh­ may mÆc , chÕ biÕn ®å gç , gia c«ng s¶n xuÊt ®å ch¬i , ®å ®iÖn tö . Còng nhê ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng kinh doanh nªn tiÒm lùc c«ng ty kh«ng ngõng ®­îc ph¸t triÓn . C«ng ty th­êng xuyªn ch¨m lo t¹o vèn , b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cho c¸c ®¬n vÞ . Trong viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch lu«n chó träng vÒ mÆt hiÖu qu¶ ®¶m b¶o an toµn vµ ph¸t triÓn vèn . Tranh thñ nguån vèn bªn ngoµi ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh . N¨ng ®éng th¸o gì khã kh¨n , xin phÐp ®­îc h­ëng c¬ chÕ lÊy thu bï chi , thu hoa hång ngo¹i tÖ , c©n ®èi thu chi , lËp vµ ph¸t triÓn quü hµng ho¸ , t¨ng c­êng tù doanh hµng xuÊt nhËp khÈu ®Ó t¹o thªm vèn . Gi÷ g×n ch÷ tÝn trong kinh doanh , sßng ph¼ng vµ chiÕu cè hç trî lÉn nhau trong quan hÖ bu«n b¸n lu«n lµ ph­¬ng ch©m ho¹t ®éng cña c«ng ty Nhê vËy c«ng ty ®· x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng b¹n hµng réng kh¾p , t¹o ®­îc nh÷ng mèi quan hÖ lµm ¨n l©u dµi . 2. Khã kh¨n + Kh¸ch quan : Nh­ ®· nãi ë nh÷ng phÇn trªn , thêi gian gÇn ®©y t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi ®ang cã nh÷ng biÕn ®éng xÊu . Cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ Ch©u ¸ , vô khñng bè n­íc Mü g©y ra t×nh tr¹ng suy tho¸i cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®· cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn nÒn kinh tÕ n­íc ta . Gi¸ hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu sôt gi¶m nghiªm träng kÐo theo nh÷ng thiÖt h¹i vÒ c¶ doanh thu lÉn lîi nhuËn . Trong khi ®ã , tuy ®· cã nhiÒu ®æi míi nh­ng chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ ®iÒu hµnh cña Nhµ n­íc ®èi víi mét sè mÆt hµng vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp . N¨m 1998 , Nhµ n­íc ¸p dông luËt th­¬ng m¹i trong qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu , ®ång thêi vÉn gi÷ c¬ chÕ “ ®Çu mèi ” ®èi víi mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu lín nh­ g¹o , ph©n bãn , x¨ng dÇu … MÆt kh¸c sù ra ®êi cña nghÞ ®Þnh 57/CP ®· më réng tèi ®a quyÒn trùc tiÕp xuÊt nhËp khÈu cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ , viÖc ¸p dông chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i tÖ hÕt søc g¾t gao ®· g©y ¶nh h­ëng lín ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty . C«ng ty mÊt nhiÒu kh¸ch hµng vèn cã quan hÖ xuÊt nhËp khÈu uû th¸c tõ nhiÒu n¨m vµ ph¶i ®èi ®Çu víi t×nh h×nh c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t , nguån lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu gi¶m ®¸ng kÓ . Thªm vµo ®ã , søc mua cña thÞ tr­êng trong n­íc gi¶m do kh¶ n¨ng thanh to¸n h¹n hÑp , v× vËy nhiÒu mÆt hµng tån ®äng lín , tiªu thô chËm , ¶nh h­ëng ®Õn kinh doanh hµng nhËp khÈu . Chi phÝ ®Çu vµo cña s¶n xuÊt trong n­íc vÉn gi÷ ë møc cao vµ cã xu thÕ t¨ng lªn , g©y khã kh¨n cho viÖc c¹nh tranh cña hµng ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi . T×nh tr¹ng gian lËn th­¬ng m¹i , bu«n lËu vÉn diÔn ra mét c¸ch kh¸ phæ biÕn . + Chñ quan : C«ng ty vÉn ph¶i tiÕp tôc gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n nh­ g¸nh nÆng lao ®éng cò , c«ng nî cò cßn tån ®äng qu¸ nhiÒu … §éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ c¸n bé nghiÖp vô chuyªn m«n tuy ®· ®­îc ®µo t¹o nh­ng vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ ch­a ®¸p øng ®­îc hÕt nh÷ng yªu cÇu cña s¶n xuÊt kinh doanh . ch­¬ng III Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n t¹i c«ng ty Intimex I . H­íng chiÕn l­îc më réng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña ViÖt Nam Do cã nh÷ng thÕ m¹nh vÒ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp , §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· coi n«ng nghiÖp lµ mÆt trËn hµng ®Çu , ­u tiªn ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt n«ng s¶n , nhÊt lµ n«ng s¶n xuÊt khÈu . ChuyÓn dÇn tõ viÖc xuÊt khÈu chñ yÕu lµ nguyªn liÖu th« sang xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm cã hµm l­îng chÕ biÕn cao , ®¹t tiªu chuÈn ®Ó cã thÓ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ . Chñ tr­¬ng lÊy thÞ tr­êng EU , Brazin , Mehico , Asean , Trung Quèc , Mü lµm thÞ tr­êng xuÊt khÈu chÝnh . Ngoµi ra c¸c c«ng ty cÇn ph¶i kh«ng ngõng më réng thÞ tr­êng , tiÕn hµnh hîp t¸c liªn doanh víi c¸c c«ng ty n­íc ngoµi trong lÜnh vùc s¶n xuÊt , chÕ biÕn hµng n«ng s¶n ®Ó cã ®­îc hµng ho¸ chÊt l­îng tèt gi¸ trÞ cao . Nhµ n­íc cïng víi c¸c doanh nghiÖp tham gia vµo ho¹t ®éng t×m kiÕm thÞ tr­êng nh»m n©ng cao kim ng¹ch xuÊt khÈu , ®ång thêi nhµ n­íc còng khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc , c¸ nh©n tham gia vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt , chÕ biÕn n«ng s¶n C¸c doanh nghiÖp nµy ph¸t triÓn sÏ thu hót ®­îc nhiÒu lao ®éng , tËn dông ®­îc nguån lao ®éng dåi dµo vµ còng gãp phÇn gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp ®ang ngµy mét gia t¨ng . Tõ nh÷ng ®Þnh h­íng trªn , môc tiªu ®­îc ®Æt ra t¹i Héi nghÞ triÓn khai NghÞ quyÕt Trung ­¬ng IV lµ t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n tõ 2,4 tû USD/n¨m lªn 5 tû USD vµo n¨m 2010 . Nh­ vËy kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n trung b×nh mçi n¨m ph¶i t¨ng 30% . Muèn ®¹t ®­îc môc tiªu trªn th× ®iÒu cèt yÕu lµ ph¶i ph¸t huy ®­îc hÕt kh¶ n¨ng cña tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ , kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc ®Ó x©y dùng mét ngµnh n«ng nghiÖp vµ chÕ biÕn thùc phÈm cã tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ngang tÇm víi c¸c n­íc trong khu vùc phï hîp víi chñ tr­¬ng c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ cña n­íc ta . II . Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña c«ng ty Intimex trong thêi gian tíi Giai ®o¹n 2002 – 2005 lµ giai ®o¹n hÕt søc quan träng thùc hiÖn kÕ ho¹ch 4 n¨m nh»m ph¸t triÓn c«ng ty theo chiÒu s©u ®Ó ®ñ søc c¹nh tranh trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµo n¨m 2006 khi ViÖt Nam b¾t ®Çu thùc hiÖn AFTA . Môc tiªu cô thÓ cña kÕ ho¹ch 4 n¨m lµ : + Ph¸t triÓn c«ng ty vÒ mÆt quy m« ho¹t ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh . + Ph¸t triÓn chÊt l­îng ho¹t ®éng cña c«ng ty theo chiÒu s©u . + Ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng míi cña c«ng ty . Trong nh÷ng n¨m tíi , bèi c¶nh quèc tÕ sÏ tiÕp tôc cã nh÷ng khã kh¨n vµ thuËn lîi cña n¨m 2001 vµ 2002 . Kinh tÕ thÕ giíi sÏ tiÕp tôc suy tho¸i , ch­a cã kh¶ n¨ng håi phôc , xu thÕ héi nhËp sÏ s©u s¾c h¬n , bªn c¹nh ®ã sù håi phôc kinh tÕ cña c¸c n­íc Ch©u ¸ sÏ ngµy mét tèt h¬n , t×nh h×nh mÊt æn ®Þnh chÝnh trÞ cña c¸c n­íc sÏ gi¶m dÇn . N¨m 2003 , ViÖt Nam b­íc ®Çu thùc hiÖn AFTA ®Ó ®Õn n¨m 2006 sÏ thùc hiÖn toµn bé . Nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®· ®Æt ra : + Quan träng nhÊt lµ ®Çu t­ , khai th¸c , t×m kiÕm c¸c nguån vèn ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn nh÷ng c¬ së vËt chÊt míi phôc vô cho ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh doanh cña c«ng ty . + VÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n , c«ng ty tiÕp tôc c«ng t¸c x©y dùng thÞ tr­êng vµ b¹n hµng ®Ó cã thÓ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cµ phª , h¹t tiªu vµ c¸c mÆt hµng n«ng s¶n kh¸c , lÊy viÖc t¨ng sè l­îng ®Ó bï cho doanh thu do gi¸ gi¶m §Èy m¹nh xuÊt khÈu n«ng s¶n th«ng qua viÖc n©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸ vµ hoµn thiÖn ph­¬ng thøc kinh doanh lµ chÝnh .Theo ch­¬ng tr×nh nµy , c«ng ty sÏ x©y dùng tõ 5 - 6 trung t©m chÕ biÕn vµ cÊt tr÷ n«ng s¶n cïng víi c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn n«ng s¶n xuÊt khÈu t¹i nh÷ng ®Þa bµn ho¹t ®éng kinh doanh lín cña m×nh . §Æc biÖt quan t©m ®Õn thÞ tr­êng Trung Quèc , Mü , Nga vµ c¸c n­íc SNG . Ph¸t triÓn nh÷ng mÆt hµng n«ng s¶n míi nh­ h¹t ®iÒu , bét s¾n … Trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2002 , c«ng ty ®· thùc hiÖn ®­îc nh÷ng c«ng viÖc sau : Khëi c«ng x©y dùng nhµ m¸y chÕ biÕn tinh bét s¾n t¹i huyÖn Thanh Ch­¬ng , tØnh NghÖ An . Vèn ®Çu t­ ban ®Çu kho¶ng 60 tû ®ång vay tõ Quü hç trî ®Çu t­ ph¸t triÓn . ChuÈn bÞ xong mäi ®iÒu kiÖn ®Ó sím khëi c«ng 2 trung t©m chÕ biÕn cÊt tr÷ n«ng s¶n t¹i khu c«ng nghiÖp B×nh ChuÈn , tØnh B×nh D­¬ng vµ t¹i Biªn Hoµ , tØnh §ång Nai . Vèn ®Çu t­ mçi dù ¸n kho¶ng 15 tû ®ång vay tõ Quü hç trî ®Çu t­ ph¸t triÓn . LËp dù ¸n x©y dùng c¬ së chÕ biÕn tiªu s¹ch t¹i kho Long Kh¸nh , tØnh §ång Nai cña c«ng ty . Vèn ®Çu t­ kho¶ng 5 tû ®ång vay tõ Ng©n hµng th­¬ng m¹i . LËp dù ¸n vµ chuÈn bÞ xong nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt vÒ ®Êt ®ai ®Ó x©y dùng trung t©m chÕ biÕn vµ cÊt tr÷ n«ng s¶n t¹i x· H­ng §«ng , tØnh NghÖ An . Vèn ®Çu t­ kho¶ng 15 tû vay tõ Quü hç trî ®Çu t­ ph¸t triÓn TÊt c¶ c¸c dù ¸n trªn ®Òu ®· ®­îc Bé Th­¬ng m¹i vµ c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn phª duyÖt hoÆc ®ång ý vÒ mÆt chñ tr­¬ng . + X©y dùng ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é kinh doanh giái . Cïng víi viÖc hoµn thiÖn vÒ mÆt tæ chøc vµ c¸n bé , c¬ chÕ ®iÒu hµnh cña c«ng ty còng sÏ ®­îc nghiªn cøu , c¶i tiÕn nh»m ph©n cÊp m¹nh h¬n cho c¸c ®¬n vÞ , c¸c phßng kinh doanh , võa ®¶m b¶o qu¶n lý chÆt chÏ kh«ng ®Ó x¶y ra viÖc thÊt tho¸t tµi s¶n tiÒn vèn , võa ®¶m b¶o ph¸t huy quyÒn chñ ®éng s¸ng t¹o trong kinh doanh cho c¸c ®¬n vÞ . TiÕp tôc nghiªn cøu c¶i tiÕn chÕ ®é tiÒn l­¬ng , ®Æc biÖt lµ viÖc tr¶ l­¬ng vßng 2 nh»m khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc víi n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ cao h¬n . III . Nh÷ng biÖn ph¸p ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n Nh÷ng biÖn ph¸p tõ phÝa Nhµ n­íc + §Èy m¹nh viÖc s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn c¸c mÆt hµng n«ng s¶n S¶n xuÊt chÝnh lµ kh©u t¹o ra nguån hµng cho xuÊt khÈu . Nã cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn quy m« , c¬ cÊu , chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu . V× vËy ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n th× bªn c¹nh viÖc tiÕp tôc më réng diÖn tÝch gieo trång , ViÖt Nam cÇn ph¶i ®Çu t­ m¹nh cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng s¶n theo chiÒu s©u , tõng b­íc n©ng cao chÊt l­îng hµng n«ng s¶n b»ng nh÷ng biÖn ph¸p sau : - T¹o nguån vèn ban ®Çu cho n«ng d©n . §©y lµ viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt v× ®Ó më réng diÖn tÝch gieo trång , thay ®æi c¬ cÊu gièng c©y trång , ¸p dông khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt ®ßi hái cÇn ph¶i cã nh÷ng kho¶n chi phÝ kh«ng nhá mµ ng­êi n«ng d©n kh«ng thÓ tù lo næi . Trong thêi gian qua , c¸c ch­¬ng tr×nh trî gióp vèn cho ng­êi n«ng d©n tuy ®· ®­îc thùc hiÖn nh­ng kÕt qu¶ thu ®­îc cßn rÊt h¹n chÕ . Nguyªn nh©n lµ do viÖc cho ng­êi n«ng d©n vay vèn víi l·i suÊt ­u ®·i diÔn ra dµn tr¶i thiÕu tËp trung . §iÒu nµy dÉn tíi mét sè hé n«ng d©n chØ cã thÓ vay vµi tr¨m ngh×n ®ång , kh«ng ®ñ cho ®Çu t­ s¶n xuÊt Nh÷ng hé n«ng d©n n¨ng ®éng muèn lµm ¨n lín ®· chÊp nhËn ®i vay víi l·i suÊt th«ng th­êng th× l¹i gÆp khã kh¨n trong vÊn ®Ò tµi s¶n thÕ chÊp . Trong khi ®ã th× c¸c ng©n hµng l¹i cã hiÖn t­îng ø ®äng tiÒn mÆt . §Ó kh¾c phôc h¹n chÕ nµy trong thêi gian tíi nhµ n­íc cÇn ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi c¸c ng©n hµng phôc vô ng­êi s¶n xuÊt n«ng s¶n , khuyÕn khÝch c¸c c¬ së chÕ biÕn , kinh doanh n«ng s¶n øng tr­íc vèn ®Ó mua n«ng s¶n . Bªn c¹nh ®ã , còng cÇn ph¶i ®Èy m¹nh viÖc khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ trùc tiÕp vµo lÜnh vùc nµy . - §Çu t­ chi phÝ cho viÖc nghiªn cøu c¶i t¹o gièng c©y trång nh»m n©ng cao chÊt l­îng hµng n«ng s¶n . T¹i ViÖt Nam thêi gian qua , víi viÖc kho¸n 10 n¨ng suÊt vµ s¶n l­îng n«ng s¶n ®· t¨ng v­ît bËc song nã còng sinh ra vÊn ®Ò ng­êi n«ng d©n do ch¹y theo n¨ng suÊt mµ ®· kh«ng chó ý tíi chÊt l­îng . Trong s¶n xuÊt lóa g¹o , diÖn tÝch trång c¸c gièng lóa ®Æc s¶n nh­ t¸m th¬m , nµng h­¬ng , nÕp hoa vµng ngµy cµng chiÕm tû lÖ thÊp ; cßn vÒ cµ phª th× chñ yÕu chØ trång cµ phª Robusta . §iÒu nµy ®· ¶nh h­ëng lín tíi chÊt l­îng hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam , khiÕn cho gi¸ n«ng s¶n xuÊt khÈu lu«n thÊp h¬n so víi møc gi¸ trung b×nh cña thÕ giíi . Trong xu h­íng chung cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu n«ng s¶n hiÖn nay lµ ®ang chuyÓn tõ c¹nh tranh gi¸ c¶ sang c¹nh tranh b»ng chÊt l­îng th× ®©y lµ mét bÊt lîi ®èi víi ViÖt Nam . §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm nµy kh«ng cßn con ®­êng nµo kh¸c ngoµi viÖc t¨ng diÖn tÝch gieo trång nh÷ng lo¹i n«ng s¶n cho s¶n l­îng , chÊt l­îng cao , dÇn lo¹i bá nh÷ng lo¹i c©y cã chÊt l­îng thÊp . - T¨ng c­êng ®Çu t­ t¹o ra c¸c vïng nguyªn liÖu tËp trung cã chÊt l­îng cao , cã c¬ së h¹ tÇng ®ñ ®iÒu kiÖn phôc vô cho s¶n xuÊt víi møc n¨ng suÊt , chÊt l­îng cao . Víi mét nguån lùc h¹n chÕ nh­ ViÖt Nam hiÖn nay th× ®©y lµ mét biÖn ph¸p h÷u hiÖu . VÊn ®Ò quan träng lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc ®©u lµ vïng ­u tiªn cho tõng lo¹i mÆt hµng . - Tæ chøc thu mua n«ng s¶n kÞp thêi sau khi thu ho¹ch , ng¨n chÆn t×nh tr¹ng t­ th­¬ng Ðp gi¸ ng­êi n«ng d©n . - §Çu t­ m¹nh cho ho¹t ®éng chÕ biÕn hµng n«ng s¶n , tõng b­íc n©ng cao hµm l­îng chÕ biÕn trong c¬ cÊu hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu . - N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c quü b×nh æn gi¸ ®èi víi c¸c mÆt hµng n«ng s¶n ®Ó h¹n chÕ rñi ro sôt gi¸ cho ng­êi s¶n xuÊt . + Trî gióp c¸c c«ng ty xuÊt khÈu n«ng s¶n - Tr­íc hÕt lµ t¹o ®iÒu kiÖn vÒ vèn cho c¸c c«ng ty xuÊt khÈu n«ng s¶n Do viÖc s¶n xuÊt thu mua n«ng s¶n mang tÝnh thêi vô ®Ëm nÐt , trong khi ®ã ho¹t ®éng xuÊt khÈu l¹i diÔn ra suèt n¨m vµ ®­îc gi¸ cao ë nh÷ng kú gi¸p vô nªn ®ßi hái c¸c c«ng ty ph¶i cã l­îng vèn lín , ®ñ søc thu mua trong vô thu ho¹ch vµ dù tr÷ xuÊt khÈu cho c¶ n¨m . Tuy t¹i c¸c ng©n hµng vÉn diÔn ra t×nh tr¹ng ø ®äng vèn nh­ng c¸c c«ng ty xuÊt nhËp khÈu nãi chung rÊt khã tiÕp cËn víi nguån vèn nµy do nh÷ng ®ßi hái kh¾t khe vÒ tµi s¶n thÕ chÊp , thñ tôc vay vèn . Thêi gian tíi Nhµ n­íc cÇn ph¶i ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó khuyÕn khÝch ng©n hµng cho c¸c c«ng ty vay vèn thu mua n«ng s¶n ®ång thêi xo¸ bá quy ®Þnh h¹n chÕ møc tÝn dông ®èi víi ng©n hµng th­¬ng m¹i nh»m khuyÕn khÝch xuÊt khÈu . - §Èy m¹nh ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i vµ cËp nhËt nh÷ng th«ng tin vÒ thÞ tr­êng n«ng s¶n thÕ giíi cho c¸c c«ng ty ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµy ®ång thêi còng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c¸c c«ng ty cã c¬ héi th¨m dß t×m kiÕm vµ th©m nhËp thÞ tr­êng , ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu . + Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu theo h­íng ®¬n gi¶n , th«ng tho¸ng h¬n , phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng Nh÷ng quy ®Þnh vÒ xuÊt nhËp khÈu vµ nh÷ng hµng rµo th­¬ng m¹i lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng lín ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu n«ng s¶n nãi riªng vµ xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ dÞch vô nãi chung . ë n­íc ta , hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch vµ quy ®Þnh xuÊt khÈu ph¶i ®­îc hoµn thiÖn nh­ sau : - HÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p lý , quy ®Þnh ph¶i ®¶m b¶o ®­îc tÝnh ®ång bé , nhÊt qu¸n trong viÖc khuyÕn khÝch tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®Ó t¹o nguån hµng æn ®Þnh , l©u dµi cho c¸c c«ng ty xuÊt nhËp khÈu , tr¸nh t×nh tr¹ng “ trèng ®¸nh xu«i , kÌn thæi ng­îc ” . - C¬ chÕ qu¶n lý xuÊt khÈu ph¶i ®­îc hoµn thiÖn . VÒ l©u dµi , c¸c quy ®Þnh vÒ xuÊt nhËp khÈu hiÖn hµnh cÇn ph¶i ®­îc söa ®æi , bæ sung t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ph¸t triÓn , tr¸nh nh÷ng thñ tôc r­êm rµ phøc t¹p g©y l·ng phÝ thêi gian . - LËp chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i thuËn lîi cho ng­êi xuÊt khÈu . §©y lµ chÝnh s¸ch cã tÝnh chÊt hç trî , t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng xuÊt khÈu nãi chung ChÝnh s¸ch nµy cÇn ph¶i ®­îc phèi hîp mét c¸nh nhÞp nhµng víi c¸c chÝnh s¸ch kh¸c tuú theo tõng thêi kú , t¹o tû gi¸ hèi ®o¸i cã lîi vµ kh«ng cã sù chªnh lÖch qu¸ lín . Nh÷ng biÖn ph¸p tõ phÝa c«ng ty + §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh kinh doanh xuÊt khÈu Ngoµi ho¹t ®éng xuÊt khÈu tù doanh lµ lo¹i h×nh kinh doanh xuÊt khÈu chñ yÕu cña c«ng ty , cÇn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu uû th¸c cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c vµ thu hoa hång . §èi víi lo¹i h×nh nµy , c¸c kh©u nghiÖp vô ®­îc rót ng¾n l¹i vµ c«ng ty chØ ph¶i lµm nh÷ng tho¶ thuËn cÇn thiÕt víi nh÷ng ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n­íc vµ ký kÕt , thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu víi bªn n­íc ngoµi nªn ®em l¹i lîi nhuËn kh«ng cao nh­ng t­¬ng ®èi an toµn , Ýt rñi ro ®Æc biÖt phï hîp víi thêi ®iÓm vèn ch­a thu håi kÞp . Bªn c¹nh ®ã còng nªn më réng ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi l­u nh»m trao ®æi nh÷ng hµng ho¸ mµ c¶ hai bªn cÇn do ®ã thu ®­îc lîi nhuËn tõ c¶ hai kh©u xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu ®ång thêi kh«ng ph¶i xuÊt ngo¹i tÖ ®Ó nhËp khÈu hµng ho¸ . + §a ph­¬ng ho¸ trong quan hÖ víi kh¸ch hµng Bªn c¹nh viÖc duy tr× , cñng cè nh÷ng mèi quan hÖ víi c¸c kh¸ch hµng cò nh­ Nga , khèi §«ng ¢u , Trung Quèc , NhËt B¶n , §µi Loan , c¸c n­íc §«ng Nam ¸ … cÇn ph¶i ®Èy m¹nh ho¹t ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng , më réng thÞ tr­êng , s½n sµng chuÈn bÞ ®ãn nhËn vµ ®¸p øng mäi ®¬n ®Æt hµng dï kh¾t khe nhÊt . + Hoµn thiÖn c«ng t¸c t¹o nguån hµng Muèn tiÕn hµnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu th× tr­íc hÕt ph¶i cã hµng ho¸ ®Ó xuÊt khÈu . C«ng t¸c t¹o nguån hµng nµy th­êng chiÕm phÇn lín thêi gian vµ ®ãng mét vai trß quan träng trong toµn bé ho¹t ®éng xuÊt khÈu . ë c«ng ty , ho¹t ®éng t¹o nguån hµng chñ yÕu lµ thu mua hµng ho¸ tõ c¸c ®Þa ph­¬ng råi ®em ph©n lo¹i ®ãng gãi . H×nh thøc nµy cã ­u ®iÓm lµ nhanh gän , kh«ng ph¶i ®Çu t­ vèn trong thêi gian dµi , kh«ng yªu cÇu ph¶i cã m¸y mãc lín , c«ng ty l¹i cã thÓ nhanh chãng chuyÓn ®æi mÆt hµng kinh doanh nh­ng nÕu chØ duy tr× chñ yÕu h×nh thøc nµy th× sÏ kh«ng ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao v× nh­ thÕ c«ng ty ®· bã hÑp mèi quan hÖ cña m×nh víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt lµm cho hiÖu qu¶ kinh doanh bÞ gi¶m sót . Kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× lîi nhuËn lu«n lµ môc tiªu cuèi cïng . Do ®ã c«ng ty nªn t×m ra vµ ®Èy m¹nh nh÷ng h×nh thøc t¹o nguån hµng míi nh­ tiÕn hµnh tù s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu , liªn doanh liªn kÕt c¸c c¬ së s¶n xuÊt chÕ biÕn , c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn hµng n«ng s¶n . TiÕn hµnh tù s¶n xuÊt sÏ ®em lîi nhuËn lín h¬n vµ cã thÓ gia c«ng chÕ biÕn theo ®óng nh­ mong muèn cña b¹n hµng n­íc ngoµi ®ång thêi cã thÓ chñ ®éng vÒ sè l­îng , tr¸nh t×nh tr¹ng d­ thõa , tån kho . Mét h×nh thøc më réng nguån hµng xuÊt khÈu n÷a lµ nhËn xuÊt khÈu uû th¸c . H×nh thøc nµy c«ng ty ®· thùc hiÖn tõ l©u nh­ng ®iÒu quan träng lµ ph¶i t¨ng c­êng vµ më réng mèi quan hÖ víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n­íc ®Ó lµm sao ngµy cµng cã ®­îc nhiÒu hîp ®ång uû th¸c . + Hoµn thiÖn c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu Bªn c¹nh lÜnh vùc t¹o nguån hµng xuÊt khÈu , c«ng ty cÇn thùc hiÖn viÖc c¶i thiÖn c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu . MÆc dï mÆt hµng n«ng s¶n cña c«ng ty ®­a ra thÞ tr­êng quèc tÕ gåm nhiÒu lo¹i kh¸c nhau nh­ng ®Ó c¹nh tranh ®­îc víi c¸c ®èi thñ lín kh¸c , c«ng ty cÇn ph¶i kh«ng ngõng thay ®æi , bæ sung nh÷ng chñng lo¹i hµng ho¸ míi theo yªu cÇu cña thÞ tr­êng . + N©ng cao chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu Hµng ho¸ muèn xuÊt khÈu ®­îc th× kh«ng thÓ kh«ng chó ý ®Õn chÊt l­îng §Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu , mäi doanh nghiÖp ph¶i t×m c¸ch n©ng cao chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu . Muèn vËy , c«ng ty cÇn ph¶i kiÓm tra kü qu¸ tr×nh vËn ®éng cña hµng ho¸ tõ kh©u ®Çu ®Õn kh©u cuèi . §èi víi hµng n«ng s¶n , ph¶i bao gãi thËt cÈn thËn ®Ó gi÷ g×n chÊt l­îng s¶n phÈm nh­ khi míi chÕ biÕn Nh÷ng mÆt hµng tù s¶n xuÊt ph¶i ®­îc tiÕn hµnh kiÓm tra nghiªm ngÆt , tu©n thñ theo ®óng quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ biÕn . Nh÷ng mÆt hµng thu gom ph¶i cã bé phËn kiÓm tra , nghiÖm thu chÊt l­îng hµng ho¸ cÈn thËn tr­íc khi nhËp hµng tõ c¸c n¬i s¶n xuÊt . + Tæ chøc tèt kh©u dù tr÷ , b¶o qu¶n Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p n©ng cao chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu lµ cñng cè hoµn thiÖn kh©u dù tr÷ vµ b¶o qu¶n hµng ho¸ . HiÖn nay , hÖ thèng kho b·i cña c«ng ty tuy t­¬ng ®èi nhiÒu , dung l­îng lín nh­ng cã mét sè ®· bÞ xuèng cÊp m¸i dét , nÒn kho Èm . Víi nh÷ng ®iÒu kiÖn nh­ vËy sÏ kh«ng ®¶m b¶o an toµn cho chÊt l­îng hµng ho¸ trong kho , v× vËy c«ng ty cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch tu söa l¹i hÖ thèng kho tµng ®Ó b¶o qu¶n hµng ho¸ cho thËt tèt . H¬n n÷a , do ®Æc tÝnh cña hµng n«ng s¶n lµ theo mïa vô nªn nÕu muèn cã hµng ®Ó xuÊt khÈu trong c¶ n¨m th× ph¶i x©y dùng ®­îc mét kÕ ho¹ch dù tr÷ th­êng xuyªn , dù tr÷ mïa vô cô thÓ trong tõng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh c¨n cø vµo l­îng hµng xuÊt khÈu vµ xu h­íng , kh¶ n¨ng xuÊt khÈu trong giai ®o¹n tiÕp theo . ViÖc lËp kÕ ho¹ch dù tr÷ nh÷ng mÆt hµng cô thÓ c«ng ty ph¶i ph©n cÊp cho c¸c phßng ban , c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ c¸c cöa hµng chuyªn doanh ®¶m tr¸ch . KÕt luËn Tõ khi chuyÓn sang ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ nãi chung vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu nãi riªng ®Òu ®­îc vËn hµnh theo mét c¬ chÕ tù do h¬n nh­ng theo ®Þnh h­íng vµ chÞu sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc. Theo ®­êng lèi vµ c¬ chÕ míi, Nhµ n­íc ®· chñ ®éng triÓn khai hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p c¶i c¸ch nh­ s¾p xÕp, tinh gi¶m hÖ thèng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cho phï hîp víi quy m« ph¸t triÓn cña tõng ngµnh tõng vïng. §ång thêi, doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu còng cÇn ph¶i chuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt vÒ kinh tÕ - kü thuËt, ph¸p lý, n¨ng lùc vµ kinh nghiÖm trong kinh doanh. Nh÷ng thµnh qu¶ ®¸ng kÓ mµ C«ng ty Intimex ®· ®¹t ®­îc trong 3 n¨m qua ®· ph¸t huy ®­îc nh÷ng ­u thÕ vµ tiÒm n¨ng cña C«ng ty: vÒ tæ chøc, vÒ con ng­êi, c¬ së vËt chÊt, lîi thÕ th­¬ng m¹i… ®ång thêi ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo kÕt qu¶ chung cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu nãi chung vµ xuÊt khÈu n«ng s¶n nãi riªng trong c¶ n­íc. Do thêi gian nghiªn cøu vµ kiÕn thøc thùc tÕ cßn h¹n chÕ nªn ®Ò tµi kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, song t«i hy väng nh÷ng biÖn ph¸p ®· ®­îc ®Ò cËp trong ®Ò tµi thu ho¹ch tèt nghiÖp nµy sÏ ®­îc c©n nh¾c vµ xem xÐt ®Ó gãp phÇn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña C«ng ty trong thêi gian tíi. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy Phan Anh TuÊn cïng tËp thÓ c¸n bé c«ng t¸c t¹i phßng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu tæng hîp cña c«ng ty ®· tËn t×nh h­íng dÉn vµ gióp ®ì t«i trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi thu ho¹ch nµy . Môc lôc Lêi nãi ®Çu Ch­¬ng I : Kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh xuÊt khÈu mÆt hµng n«ng s¶n ë ViÖt Nam I. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam 1. TiÒm n¨ng s¶n xuÊt hµng n«ng s¶n cña ViÖt Nam …………………………3 2. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n …………………………………4 II. T×nh h×nh xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y C¬ cÊu nhãm mÆt hµng ...…………………………………………………..6 2. C¬ cÊu thÞ tr­êng .…………………………………………………………10 Ch­¬ng II : T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu dÞch vô - th­¬ng m¹i Intimex I. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty LÞch sö h×nh thµnh ..……………………………………………………….14 2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn .………………………………………………………15 II. T×nh h×nh kinh doanh xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña c«ng ty Intimex trong thêi gian qua 1. T×nh h×nh xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty ………………………………..18 2. C¸c nghiÖp vô trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c«ng ty ……………………22 III. Nh÷ng ®¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh xuÊt khÈu cña c«ng ty 1. ThuËn lîi …………………………………………………………………..26 2. Khã kh¨n …………………………………………………………………..28 Ch­¬ng III : Mét sè biÖn ph¸p n»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n t¹i c«ng ty Intimex I. H­íng chiÕn l­îc më réng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña ViÖt Nam ……..30 II. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña c«ng ty Intimex trong thêi gian tíi …………31 III. Nh÷ng biÖn ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n 1. Nh÷ng biÖn ph¸p tõ phÝa nhµ n­íc ………………………………………..33 2. Nh÷ng biÖn ph¸p tõ phÝa c«ng ty ………………………………………….36 Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ ( GS .PTS T« Xu©n D©n , PTS Vò ChÝ Léc - Nhµ xuÊt b¶n Hµ Néi ) . 2. Gi¸o tr×nh kinh tÕ ngo¹i th­¬ng ( GS .PTS Bïi Xu©n L­u - Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o Dôc ) . 3. Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam th¸ng 12 n¨m 2001 . 4. Sè liÖu cña Bé Th­¬ng m¹i vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu t¹i ViÖt Nam tõ 1997 - 2001 . 5. B¸o c¸o tæng kÕt cña C«ng ty Intimex trong 3 n¨m 1999 – 2001 .