Một số biện pháp nhằm giảm thiểu tranh chấp trong quy trình thực hiện hợp đồng nhập khẩu phân bón hoá học ở công ty CP xuất nhập khẩu vật tư nông nghiệp và nông sản Hà Nội

nh©n dÉn ®Õn dÉn ®Õn ph¸t sinh tranh chÊp . C«ng ty ®· lùa chän ph­¬ng ph¸p th­¬ng l­îng ®Ó gi¶i quyÕt c¸c trnh chÊp .§Ó tá râ thiÖn chÝ cña m×nh , c«ng ty lu«n th­¬ng l­îng trùc tiÕp víi nhµ XK ®Ó cã thÓ ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nhÊt gióp hai bªn hiÓu râ nguyªn nh©n dÉn ®Õn trnh chÊp. §ång thêi ph­¬ng ph¸p nµy ®¶m b¶o quyÒn lîi c¸c bªn mµ kh«ng lµm mÊt uy tÝn cña nhau còng nh­ chi phÝ . Th­¬ng l­îng gi÷a hai bªn cã thÓ ®­îc tiÕn hµnh b»ng hai c¸ch : gÆp nhau hoÆc th«ng qua khiÕu n¹i vµ tr¶ lêi khiÕu n¹i cho nªn tr­íc tiªn cÇn ph¶i tiÕn hµnh khiÕu n¹i . Khi hai bªn gi¶i quyÕt b»ng khiÕu n¹i ®¹t ®­îc kÕt qu¶ th× tiÕt kiÖm ®­îc rÊt nhiÒu chi phÝ , do vËy hiÖu qu¶ thùc hiÖn hîp ®ång ®¹t ®­îc cao h¬n . III . Mét sè tranh chÊp th­êng gÆp trong quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång NK ph©n bãn ë c«ng ty. V× míi tham gia nhËp khÈu trùc tiÕp, nh­ng c«ng ty ®· rÊt cè g¾ng thùc hiÖn ®óng hîp ®ång víi th­¬ng nh©n n­íc ngoµi nh­ng ®Ó hîp ®ång ®­îc thùc hiÖn thµnh c«ng th× kh«ng chØ lµ sù cè g¾ng cña mét bªn. Trong thùc tiÔn ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu kh«ng thÓ l­êng tr­íc nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn c¸c tranh chÊp. C¸c tranh chÊp mµ c«ng ty th­êng gÆp ph¶i th× rÊt ®a d¹ng, cã tranh chÊp vÒ chÊt l­îng hµng ho¸, cã tranh chÊp vÒ bao b× hµng ho¸... Cô thÓ nh­ thÕ nµo chóng ta sÏ t×m hiÒu th«ng qua mét sè tranh chÊp sau: * Tranh chÊp vÒ chÊt l­îng hµng hãa. §©y lµ tranh chÊp th­êng hay x¶y ra trong quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång TMQT. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn tranh chÊp vÒ chÊt l­îng hµng ho¸ rÊt ®a d¹ng: cã thÓ lµ do tr×nh ®é khoa häc kü thuËt cña bªn b¸n kh¸c víi n­íc ta, do bªn b¸n cè t×nh giao hµng kh«ng ®óng chÊt l­îng, hoÆc còng cã thÓ do nguyªn nh©n tõ phÝa ng­êi thø ba nh­ nhµ vËn t¶i, h·ng b¶o hiÓm nh­ng vÉn khiÕu n¹i ng­êi XK. Sau ®©y lµ mét tr­êng hîp vÒ viÖc bªn b¸n giao hµng kh«ng ®óng chÊt l­îng dÉn ®Õn tranh chÊp. Th¸ng 1/2001 c«ng ty ®· ký kÕt hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ víi nhµ XK Trung Quèc. Theo hîp ®ång nµy c«ng ty CN Trung Quèc sÏ b¸n cho c«ng ty 5000 MT ph©n kali ( clorua kali) 5% víi gi¸ 133 USD/MT CFR c¶ng H¶i Phßng. Thanh to¸n b»ng L/C kh«ng huû ngang, giao hµng trong vßng 25 ngµy kÓ tõ ngµy bªn b¸n nhËn ®­îc th«ng b¸o L/C. Ngµy 20/1/2001 tµu chë hµng ®· cËp c¶ng H¶i Phßng, sau khi c¸n bé cña c«ng ty lµm c¸c thñ tôc giao nhËn th× ph¸t hiÖn hµng giao ®· bÞ biÕn chÊt. §©y lµ mét t×nh huèng ®· g©y lóng tóng cho ban l·nh ®¹o c«ng ty. Bëi c«ng ty n»m trong t×nh thÕ cã nªn nhËn hµnh hay kh«ng. Ngay khi ®­îc c¸n bé nghiÖp vô th«ng b¸o vÒ ban gi¸m ®èc ®· quyÕt ®Þnh vÉn ph¶i tiÕn hµnh nhËn hµng v× c¸c ph­¬ng tiÖn xÕp dì, vËn chuyÓn, kho b·i ®· chuÈn bÞ s½n sµng. §ång thêi th­¬ng l­îng trùc tiÕp ngay víi ng­êi b¸n Trung Quèc, ®­îc biÕt néi t×nh cña viÖc nµy lµ do lçi cña ng­êi vËn chuyÓn ®· chë hµng qu¸ t¶i trªn tµu vµ ®· ph¶i chuyÓn t¶i däc ®­êng vµ mét phÇn hµng bÞ h­ háng nÆng. MÆt hµng ph©n bãn ho¸ häc lµ mÆt hµng rÊt khã b¶o qu¶n,v× chóng cã tÝnh hót Èm, l¹i biÕn chÊt khi tiÕp xóc víi kh«ng khÝ vµ ¸nh n¾ng. C«ng ty ®· chñ ®éng yªu cÇu ®èi t¸c gi¶m gi¸ 2 USD/ tÊn. PhÝa bªn b¸n kh«ng chÊp nhËn v× ®©y lµ lçi cña ng­êi chuyªn chë. Trªn thùc tÕ hîp ®ång ®­îc ký kÕt lµ giao hµng theo ®iÒu kiÖn CFR nghÜa vô thuª ph­¬ng tiÖn vËn t¶i chÝnh thuéc vÒ ng­êi b¸n do vËy mµ ng­êi b¸n ®· ph¶i chÊp nhËn vµ tho¶ thuËn sÏ gi¶m 1,5 USD cho c«ng ty. Sau th­¬ng vô lÇn nµy, tuy c«ng ty ®· th­¬ng l­îng thµnh c«ng nh­ng c¸c chi phÝ lÇn nµy v­ît qu¸ so víi dù tÝnh nhiÒu v× vËy mµ kh«ng thu ®­îc lîi nhuËn cao. * Tranh chÊp liªn quan ®Õn bao b× ®ãng gãi. Hµng ho¸ XNK ph¶i tr¶i qua mét qu·ng ®­êng vËn chuyÓn dµi, do ®ã dÔ bÞ h­ háng, biÕn d¹ng nÕu kh«ng ®­îc bao gãi cÈn thËn, ®Æc biÖt lµ ®èi víi ph©n bãn ho¸ häc. T¹i c«ng ty ®· xuÊt hiÖn mét r¾c rèi vÒ bao b× khi NK hµng cña ®èi t¸c Indonªxia. Sù viÖc x¶y ra nh­ sau: Ngµy 15/7/2001 c«ng ty ®· ký hîp ®ång NK 5000 tÊn ph©n urª víi nhµ XK Indonexia theo ®iÒu kiÖn CFR H¶i Phßng (Incoterm 1990). Trong hîp ®ång cã quy ®inh vÒ ®iÒu kho¶n bao b× nh­ sau: Hµng ®­îc ®ãng bao PP theo tiªu chuÈn cña nhµ s¶n xuÊt, khèi l­îng mçi bao tõ 30-50 kg. Hµng ®· vÒ ®Ôn c¶ng H¶i Phßng, vÉn nh­ mäi khi c«ng ty lµm thñ tôc th«ng quan cho l« hµng nhËp cña m×nh. Nh­ng ®Õn khi kiÓm tra hµng ho¸ th× thÊy rÊt nhiÒu bao bÞ háng v­ît qu¸ dung sai cho phÐp. §iÒu nµy vÉn th­êng hay x¶y ra ®èi víi ph©n bãn v× nÕu kh«ng ®­îc b¶o qu¶n ®óng ph©n cã tÝnh axÝt nªn dÔ lµm háng bao b×. Ban gi¸m ®èc c«ng ty ®· häp bµn vµ trao ®æi trùc tiÕp víi bªn Indonªxia, thÕ nh­ng bªn ®ã tr¶ lêi theo nh­ trong hîp ®ång hµng ®­îc ®ãng gãi theo tiªu chuÈn. RÊt may cho c«ng ty lµ bªn Vinacontrol gi¸m ®Þnh cho r»ng bao b× kh«ng ®óng víi tiªu chuÈn v× ngay trªn bao cßn ghi c¸c chØ tiªu b»ng tiÕng ®Þa ph­¬ng. Sau nhiÒu lÇn th­¬ng l­îng céng víi c¸c chøng tõ cã trong tay bªn XK ®· ®ång ý h¹ 1 USD/tÊn cho l« hµng. Bµi häc kinh nghiÖm sau th­¬ng vô lÇn nµy lµ hîp ®ång ký kÕt ch­a ®­îc chÆt chÏ dÉn ®Õn khã kh¨n cho viÖc thùc hiÖn hîp ®ång, vµ hiÖu qña kh«ng cao. LÇn nµy chi phÝ xÕp dì t¨ng h¬n v× cÇu ®­a hµng tõ tµu lªn bÕn kh«ng sö dông ®­îc mµ ph¶i sö dông b¨ng chuyÒn vµ tiÒn tr¶ cho c«ng nh©n còng cao h¬n. Do ®ã c«ng ty cÇn ph¶i chó ý ®Õn c«ng t¸c chuÈn bÞ ký kÕt hîp ®ång nhiÒu h¬n. *Tranh chÊp liªn quan ®Õn viÖc thanh to¸n. §©y lµ mét tranh chÊp kh¸ phæ biÕn trong thùc hiÖn hîp ®ång NK. Nhµ NK cã thÓ bÞ khiÕu n¹i nÕu chËm më L/C , më L/C kh«ng ®óng ...Trong thùc tiÔn thùc hiÖn hîp ®ång NK ë c«ng ty ®· x¶y ra viÖc ng­êi b¸n khiÕu n¹i c«ng ty lªn Trung t©m träng tµi quèc tÕ VN v× kh«ng thùc hiÖn ®óng nghÜa vô thanh to¸n. Cã thÓ tãm t¾t sù viÖc nh­ sau: Ngµy 6/12/2001 c«ng ty ký hîp ®ång NK sè AM/JS/01 víi ®èi t¸c Hång K«ng. Khi ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång c«ng ty ®· chuyÓn cho nhµ XK hîp ®ång mÉu mµ c«ng ty ®· ký tr­íc ®©y víi mét h·ng kh¸c ®Ó bªn b¸n tham kh¶o so¹n th¶o hîp ®ång.Theo nh­ trong hîp ®ång hai bªn ký kÕt c«ng ty sÏ NK 10.000 MT 5% ph©n bãn urª víi gi¸ 215 USD/MT CFR c¶ng Quy Nh¬n, L/C ph¶i ®­îc më chËm nhÊt vµo ngµy 15/12/2001. qu¸ h¹n nµy mµ c«ng ty ch­a më L/C ph¶i nép ph¹t 3% trÞ gi¸ hîp ®ång, tiÒn ph¹t ph¶i ®­îc tr¶ trong vßng 3 ngµy kÓ tõ ngµy hÕt h¹n më L/C. Ngµy 8/12/2001 c«ng ty cã göi mét b¶n dù th¶o më L/C víi mét sè ®iÓm kh¸c biÖt hîp ®ång.ThÕ nh­ng 10/12/2001 bªn Hång K«ng ®· fax l¹i b¶n dù th¶o víi tr¶ lêi lµ kh«ng ®ång ý söa ®æi. Cho ®Õn ngµy 20/12/2001 c«ng ty vÉn ch­a më ®­îc L/C vµ nhµ XK Hång K«ng ®· khiÕu n¹i ®ßi c«ng ty nép ph¹t 3% trÞ gi¸ hîp ®ång. MÆc dï ®· th­¬ng l­îng víi b¹n hµng nh­ng vÉn kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶ vµ khi gi¶i tr×nh ë VIAC ®¹i diÖn c«ng ty ®· cho r»ng bªn b¸n kh«ng ®­a nh÷ng ®iÒu kho¶n gièng nh­ trong hîp ®ång mÉu vµo hîp ®ång ®Ó ký kÕt. Sau khi nghiªn cøu sù t×nh sù viÖc VIAC cho r»ng nh÷ng gi¶i tr×nh cña c«ng ty lµ kh«ng chÝnh ®¸ng: v× hîp ®ång ®­îc ký kÕt b»ng tiÕng Anh nªn c«ng ty kh«ng nhËn ra nh÷ng ®iÒu kho¶n gièng nh­ trong hîp ®ång mÉu nªn c«ng ty ®· ®¬n ph­¬ng söa ®æi hîp ®ång. Do vËy ph¸n quyÕt cña träng tµi vÉn quyÕt ®Þnh lµ c«ng ty ph¶i nép ph¹t nh­ trong hîp ®ång. Bµi häc kinh nghiÖm sau th­¬ng vô lÇn nµy lµ c«ng ty ph¶i n©ng cao chÊt l­îng ký kÕt hîp ®ång h¬n n÷a. * KÕt luËn: Ba vô tranh chÊp trªn chØ lµ ®iÓn h×nh trong nh÷ng vô tranh chÊp cña C«ng ty. §iÒu ®ã cho thÊy thùc hiÖn hîp ®ång NK rÊt phøc t¹p, bÊt cø t×nh huèng nµo còng cã thÓ ph¸t sÞnh ra tranh chÊp. Do ®ã khi thùc hiÖn hîp ®ång C«ng ty ph¶i cã kÕ ho¹ch cô thÓ cho tõng kh©u cña c«ng viÖc nµy. §ång thêi C«ng ty ph¶i xö lý c¸c sù cè cã thÓ x¶y ra bÊt kú lóc nµo ®Ó kÞp tiÕn ®é nhËp hµng, ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng trong n­íc. IV. NhËn xÐt chung vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn hîp ®ång NK ph©n bãn ë c«ng ty. 1. NhËn xÐt chung . - T×nh h×nh ký kÕt hîp ®ång NK. Ký kÕt hîp ®ång NK lµ mét kh©u quan träng cho viÖc thùc hiÖn hîp ®ång . Song trªn thùc tÕ , kh«ng ph¶i hîp ®ång kinh tÕ nµo ®­îc ký kÕt còng ®Òu thùc hiÖn thµnh c«ng . Tr­íc n¨m 2000, c«ng ty chñ yÕu NK qua uû th¸c , ®¬n vÞ nhËn uû th¸c lµ Tæng c«ng ty vËt t­ n«ng nghiÖp – VIGECAM .Víi h×nh thøc nµy c«ng ty ph¶i chÞu mét tû lÖ %nhÊt ®Þnh (phÝ uû th¸c ) cho ®¬n vÞ nhËn uû th¸c ®Ó NK hµng ho¸. B¾t ®Çu tõ n¨m 2000,c«ng ty ®­îc phÐp NK trùc tiÕp . Vµ c«ng ty ®· trùc tiÕp ký kÕt hîp ®ång NK víi b¹n hµng trªn c¬ së nghiªn cøu thÞ tr­êng , c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng .. . §©y chÝnh lµ nh÷ng b­íc ®Öm ®Ó c«ng ty tham gia ho¹t ®éngXNK . Còng nh­ bÊt kú mét hîp ®ång kinh tÕ th«ng th­êng , viÖc ký kÕt hîp ®ång NK ë c«ng ty cã thÓ theo h×nh thøc trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp §èi víi nh÷ng b¹n hµng ®· quen thuéc th× c«ng ty th­êng ký kÕt theo h×nh thøc gi¸n tiÕp .§©y còng lµ h×nh thøc ®­îc sö dông phæ biÕn ë c«ng ty. Sau khi thu thËp th«ngtin , nhu cÇ thÞ tr­êng ,x¸c ®Þnh nguån hµng , c«ng ty göi hµng ®Õn cho nhµ XK hoÆc nhµ XK göi ®¬n chµo hµng ®Õn cho cho c«ng ty Sau khi ®µm ph¸n tho¶ thuËn nÕu hai bªn nhÊt trÝ vÒ mäi ®iÒu kho¶n trong ®¬n chµo hµng th× bªn xuÊt khÈu sÏ fax b¶n hîp ®ång mÉu sang . B¶n hîp ®ång mÉu sÏ ®­îc ban gi¸m ®èc c«ng ty nghiªn cøu xem xÐt , nÕu thÊy kh«ng cã vÊn ®Ò g× th× ®¹i diÖn phÝa c«ng ty sÏ ký vµo hîp ®ång , ng­îc l¹i nÕu thÊy cã ®iÒu kh«ng hîp lý c«ng ty sÏ ®µm ph¸n l¹i cho phï hîp . Mäi giao dÞch ®Òu b»ng ®iÖn tho¹i vµth­ tÝn ViÖc sö dông h×nh thøc giao dÞch nµy gióp c«ng ty cã nhiÒu thêi gian nghiªn cøu c©n nh¾c , suy nghÜ vµ ®­a ra mäi ph­¬ng ¸n thÝch hîp ®Ó th­¬ng vô thµnh c«ng . §èi víi nh÷ng b¹n hµng lÇn ®Çu cã quan hÖ lµm ¨n víi c«ng ty hoÆc nh÷ng hîp ®ång lín cÇn cã sù banf b¹c chÆt chÏ th× c«ng ty ký kÕt theo h×nh thøc trùc tiÕp . §Ó trùc tiÕp th¶o luËn ®µm ph¸n ®­a ra c¸c ®iÒu kho¶n phï hîp víi môc ®Ýh cña m×nh vµ ®¶m b¶o c«ng b»ng cho c¸c bªn tham gia , mäi hîp ®ång NK cña c«ng ty ®Òu do gi¸m ®èc trùc tiÕp ký kÕt B¶ng sè 6. Hîp ®ång ®· ký kÕt vµ thùc hiÖn. Hîp ®ång 1999 2000 2001 2002 H§ NK uû th¸c 6 4 2 0 H§ NK trùc tiÕp 4 8 10 Tæng sè H§ 6 8 10 10 Nguån : Phßng kÕ ho¹ch kinh doanh Néi dung cña bÊt kú hîp ®ång NK nµo ®­îc ký kÕt gi÷a c«ng ty víi c«ng ty n­íc ngoµi ®Òu ph¶i tuaan thñ c¸c nguyªn t¾c chung cña luËt ph¸p vÒ hîp ®ång. Tr­íc khi ký hîp ®ångc¸n bé nghiÖp vô cña c«ngty ph¶i nghiªn cøu vµ th¶o luËn c¸c ®iÒu kho¶n bªn trong hîp ®ång , c©n nh¾c xem ®· ®Çy ®ñ nh÷ng vÊn ®Ò ®· ®µm ph¸n ch­a , trong ®ã c¸c vÊn ®Ò cÇn quan t©m h¬n c¶ lµ :- §iÒu kho¶n tªn hµng : Trong hîp ®ång Nk ph©n bãn tªn hµng ph¶i ghi chi tiÕt ,vÝ dô tªn th«ng dông + tªn ho¸ häc +n¬i s¶n xuÊt . - §iÒu kho¶n quy c¸ch phÈm chÊt , sè l­îng hµng ho¸ .V× mÆt hµng ph©n bãn ho¸ häc rÊt ®a d¹ng nªn quy ®Þnh chi tiÕt sÏ x¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng mua b¸n .VÝ dô :Hµng ho¸ lµ ph©n urª (CO(NH2))2 cã d¹ng nhá nh­ trøng c¸ hoÆc cã d¹ng tinh thÓ mµu tr¾ng h¹t trßn . §©y lµ hai lo¹i th­êng hay nhÇm lÉn nhÊt trong NK ph©n bãn . Hay göi mÉu th× mÉu ph¶i cã ch÷ ký x¸c nhËn cña hai bªn , mÉu nµy sÏ lµ c¬ së ®Ó nhËp hµng vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp trong hîp ®ång (nÕu x¶y ra ) .X¸c nhËn mÉu ®­îc lµm thµnh 03 b¶n : C«ng ty gi÷ 01 b¶n . Phßng kÕ ho¹ch kinh doanh gi÷ 01 b¶n . Nhµ XK gi÷ 01 b¶n . - §iÒu kho¶n gi¸ c¶ hµng ho¸ : x¸c ®Þnh râ ®ång tiÒn tÝnh gi¸ lµ ®ång tiÒn nµo , møc tÝnh gi¸ lµ bao nhiªu?. C«ng ty th­êng x¸c ®Þnh gi¸ NK dùa trªn c¬ së gi¸ néi ®Þa , kÕt hîp víi gi¸ quèc tÕ , ®ång thêi céng víi c¸c chi phÝ kinh doanh , thuÕ VAT ,thuÕ NK vµ c¸c chi phÝ ph¸t sinh . -§iÒu kho¶n thanh to¸n . C«ng ty th­êng sö dông ph­¬ng thøc thanh to¸n b»ng L/C. ViÖc thanh to¸n ®­îc tiÕn hµnh qua Ng©n Hµng §Çu T­ vµ Ph¸t TriÓn chi nh¸nh Thanh Tr× -§iÒu kho¶n khiÕu n¹i vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i. §iÒu nµy ®­îc tho¶ thuËn mét c¸ch chi tiÕt gi¶i quyÕt khiÕu n¹i b»ng h×nh thøc th­¬ng l­îng, nÕu th­¬ng l­îng kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶ sÏ nhê ®Õn träng tµi kinh tÕ. Tãm l¹i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ho¹t ®éng kinh doanh NK ph©n bãn ho¸ häc nh÷ng n¨m võa qua c«ng ty tuy gÆp nhiÒu khã kh¨n , nh­ng víi sù nç lùc kh«ng ngõng c«ng ty vÉn duy tr× ®­îc t×nh h×nh kinh doanh c¸c mÆt hµng , gi÷ v÷ng thÞ tr­êng . §Ó cã ®­îc kÕt qu¶ nµy lµ c¶ qu¸ tr×nh cè g¾ng cña tÊt c¶ c¸c nh©n viªn trong c«ng ty , ®Æc biÖt lµ sù phÊn ®Êu tÝch cùc cña phßng kÕ ho¹ch kinh doanh. Cô thÓ , nh­ viÖc ®iÒu tiÕt c¸c mÆt hµng kinh doanh , gi¶i quyÕt c¸c khã kh¨n ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh l­u chuyÓn hµng ho¸. C«ng t¸c t×m kiÕm thÞ tr­êng: Tham gia vµo thÞ tr­êng ph©n bãn trªn 20 n¨m, hiÖn nay víi chøc n¨ng nhËp khÈu ph©n bãn trùc tiÕp theo kÕ ho¹ch cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n, ®­îc phÐp nhËp khÈu tù doanh hay NK ñy th¸c ph©n bãn ho¸ häc, C«ng ty ®· chiÕm ®­îc thÞ phÇn lín trong thÞ tr­êng néi ®Þa. ThÞ tr­êng vÒ hµng ho¸ cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m võa qua cã sù biÕn ®éng c¶ vÒ chiÒu s©u lÉn chiÒu réng. C¸c s¶n phÈm NK cña C«ng ty ®· t¨ng lªn vÒ sè l­îngvµ gi¸ trÞ. §iÒu nµy cµng kh¼ng ®Þnh uy tÝn cña C«ng ty ®ang ngµy cµng ®­îc biÕt ®Õn vµ n©ng lªn trªn thÞ tr­¬ngf quèc tÕ. Thªm vµo ®ã Phßng Kinh doanh ®· cã nhiÒu cè g¾ng t×m kiÕm c¸c ®¬n ®Æt hµng, c¸c b¹n hµng lín ®Ó ®¸p øng tèi ®a nhu cÇu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. C«ng ty ®· ®Ò ra chñ tr­¬ng biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt nhËp khÈu, x©y dùng quy chÕ th­ëng, khuyÕn khÝch c¸c ho¹t ®éng phong trµo thi ®ua nh»m thùc hiÖn th¾ng lîi nhiÖm vô ®­îc giao. C«ng ty t¨ng c­êng chØ ®¹o c¸c ho¹t ®éng Kinh doanh nhËp khÈu nªn mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ b¶o toµn vèn trong ®iÒu kiÖn tû gÝa biÕn ®éng m¹nh, Nhµ n­íc qu¶n lý vÜ m« chÆt chÏ nh­ ngµy nay. Trong c«ng t¸c thùc hiÖn hîp ®ång NK, hÇu hÕt c¸c c¸n bé cña Phßng KÕ ho¹ch - Kinh doanh ®· cè g¾ng hÕt m×nh thùc hiÖn tèt c¸c c«ng viÖc cña c«ng ty. Trong n¨m võa qua, sè hîp ®ång tranh chÊp cña C«ng ty ®· gi¶m ®¸ng kÓ,. 2. Nh÷ng thuËn lîi: Lµ mét C«ng ty ho¹t ®éng l©u n¨m trong lÜnh vùc kinh doanh ph©n bãn, C«ng ty CP XNK VËt t­ N«ng nghiÖp vµ N«ng s¶n cã c¶ bÒ dµy lÞch sö vµ kinh nghiÖm khi b­íc ch©n vµo nÒn Kinh tÕ thÞ tr­êng, vµ C«ng ty ®· tõng b­íc kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ “ ®Çu ®µn ” cña m×nh trªn thÞ tr­êng ph©n bãn. Trong thêi gian qua cã mét sè biÕn ®éng vÒ thÞ tr­êng ph©n bãn g©y khã kh¨n cho C«ng ty nh­: ThÞ tr­êng ph©n bãn biÕn ®éng thÊt th­êng, gi¸ c¶ mÆt hµng kh«ng æn ®Þnh g©y khã kh¨n cho viÖc ®Þnh gi¸ vµ thùc hiÖn gi¸ b¸n s¶n phÈm còng nh­ viÖc ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch kinh doanh. MÆt hµng ph©n bãn lµ mÆt hµng thuéc danh môc hµng ho¸ chÞu sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc nªn viÖc t¸c ®éng chÞu sù kiÓm so¸t chÆt chÏ, thñ tôc XNK r­êm rµ lµ nh÷ng nh©n tè lµm mÊt ®i tÝnh linh ho¹t chñ ®éng trong kinh doanh cña Doanh nghiÖp. Ngoµi ra, ChÝnh phñ gÇn ®©y ®· níi láng viÖc qu¶n lý b»ng c¸ch kh«ng qu¶n lý vÒ sè l­îng ph©n bãn NK nh­ng ®ång thêi l¹i gi¶m c¸c biÖn ph¸p hç trî cho Doanh nghiÖp Kinh doanh mÆt hµng ph©n bãn nªn t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t. Tuy nhiªn ®øng tr­íc nh÷ng khã kh¨n vµ thö th¸ch trªn, C«ng ty vÉn luèn ®¶m b¶o kinh doanh cã l·i. Trong 4 n¨m trë l¹i ®©y møc thu nhËp cña CBCNV C«ng ty ®¹t møc cao so víi mÆt b»ng thu nhËp cña ng­êi ViÖt Nam ( ®¹t trung b×nh 1 triÖu ®ång/th¸ng ). C«ng ty lµ doanh nghiÖp cã uy tÝn cao cã vÞ thÕ v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng vµ hiÖn lµ mét trong nh÷ng nhµ ph©n phèi lín cung cÊp ph©n bãn cho s¶n xuÊt trong n­íc. Cã ®­îc c¸c thµnh c«ng trªn lµ do mét sè yÕu tè kh¸ch quan vµ chñ quan. Tr­íc hÕt lµ c¸c yÕu tè kh¸ch quan ( vÜ m« ). + ChÝnh phñ cã nh÷ng chÝnh s¸ch më réng cho phÐp XNK trùc tiÕp, thuÕ quan vµ h¹n ngh¹ch ®­îc c¾t gi¶m ®¸ng kÓ . Nhµ n­íc kÞp thêi ban hµnh nh÷ng v¨n b¶n ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i, lµm c¬ së cho viÖc thùc hiÖn hîp ®ång NK mét c¸ch dÔ dµng thuËn lîi nhÊt. + Sù ­u ®·i, trî gióp cña ChÝnh phñ trong ngµnh n«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ trong kinh doanh ph©n bãn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho C«ng ty ph¸t triÓn tõ nh÷ng b­íc ®i ban ®Çu ®Õn khi lín m¹nh nh­ ngµy nay. Víi ®Æc thï lµ kinh doanh mÆt hµng quan träng phôc vô cho ngµnh kinh tÕ chÝnh cña ®Êt n­íc, C«ng ty lu«n cã ®­îc sù ñng hé cÇn thiÕt cho viÖc kinh doanh cã hiÖu qu¶. C¸c yÕu tè chñ quan: + C«ng ty th­êng xuyªn chó träng n©ng cao mèi quan hÖ víi c¸c b¹n hµng vµ c¸c nhµ NK. Bªn c¹nh dã, C«ng ty còng cè g¾ng n©ng cao chÊt l­íng s¶n phÈmNK b»ng c¸ch thùc hiÖn tèt hîp ®ång NK. C¸c hîp ®ång NK cña C«ng ty chñ yÕu lµ víi nh÷ng b¹n hµng quen thuéc. §iÒu ®ã cho phÐp C«ng ty vµ b¹n hµng dÔ ®¹t ®­îc nh÷ng tho¶ thuËn h¬n. + C«ng ty cã hÖ thèng kinh doanh ph©n phèi réng kh¾p c¶ n­íc, bao gåm hÖ thèng c¸c cöa hµng, c¸c tr¹m vËt t­ chi nh¸nh s½n sµng d­a s¶n phÈm ®Õn tay ng­êi n«ng d©n nhanh nhÊt ®ång thêi cã hiÖu qu¶ nhÊt. Ngoµi ra, C«ng ty cßn cã hÖ thèng kho b¶o qu¶n lín khiÕn cho C«ng ty lu«n chñ ®éng trong viÖc cung cÊp ph©n bãn kÞp thêi vô, ®óng vµ ®ñ nhu cÇu. + Còng víi xu thÕ ph¸t triÓn thÞ tr­êng viÖc C«ng ty linh ho¹t, chñ ®éng trong ho¹t ®éng kinh doanh, ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng ... gióp C«ng ty ngµy cµng thÝch nghi trong m«i tr­êng Kinh doanh míi nµy. 3. Nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i ë c«ng ty Trong nh÷ng n¨m qua, mÆc dï c«ng ty ®· cã nh÷ng thµnh tùu nhÊt ®Þnh trong kinh doanh NK ph©n bãn nh­ng bªn c¹nh ®ã vÉn cßn tån t¹i mét sè h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Víi c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i cña nhµ n­íc hiÖn nay th× nh÷ng vÊn ®Ò chñ yÕu xuÊt ph¸t tõ c«ng ty. Tr­íc tiªn, ph¶i kÓ ®Õn ®ã lµ nh÷ng yÕu kÐm trong c«ng t¸c ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång. §©y lµ mét kh©u rÊt quan träng, lµ b­íc tiÒn ®Ò ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng hîp ®ång. HiÖu qu¶ thùc hiÖn hîp ®ång cña chóng ta kh«ng cao lµ do hîp ®ång cña chóng ta ký ch­a tèt. C«ng t¸c ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång phô thuéc rÊt nhiÒu vµo kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é cña ng­êi ký kÕt. Ng­êi cã thÈm quyÒn ký hîp ®ång ph¶i cã ®­îc tr×nh ®é nhÊt ®Þnh vÒ luËt ph¸p, ngo¹i ng÷, vµ nghiÖp vô th­¬ng m¹i quèc tÕ. NÕu kh«ng hîp ®ång ký kÕt sÏ rÊt s¬ hë dÉn ®Õn viÖc thùc hiÖn hîp ®ång khã kh¨n vµ kÕt qu¶ lµ ph¸t sinh tranh chÊp g©y tæn thÊt cho c«ng ty. YÕu tè thø hai lµ kh¶ n¨ng thùc hiÖn vµ kiÓm tra, gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång. Ngoµi ký kÕt hîp ®ång kÐm th× kh¶ n¨ng thùc hiÖn hîp ®ång còng lµ mét nguyªn nh©n lµm ph¸t sinh tranh chÊp. C«ng ty ph¶i cã kÕ ho¹ch chi tiÕt cho tõng kh©u trong quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång, gi¶i quyÕt kÞp thêi nh÷ng t×nh huèng ph¸t sinh tr¸nh ®Ó x¶y ra tranh chÊp. Trong ®ã kh¶ n¨ng giao nhËn hµng vµ thanh to¸n tiÒn hµng cÇn ph¶i ®­îc l­u ý h¬n c¶. Tr×nh ®é cña c¸n bé cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. VÝ dô, viÖc n¾m b¾t th«ng tin vÒ thÞ tr­êng ch­a tèt. HiÖn nay th«ng tin vÒ thÞ tr­êng ph©n bãn thÕ giíi vµ trong n­íc, th«ng tin vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i, th«ng tin vÒ t×nh h×nh vËn t¶i quèc tÕ, th«ng tin vÒ c¸c v¨n b¶n míi cña ChÝnh Phñ..thay ®æi hµng ngµy, hµng giê. NÕu kh«ng cËp nhËp xö lý th«ng tin sÏ lµm cho viÖc thùc hiÖn hîp ®ång kÐm hiÖu qu¶. Nguån lùc cña c«ng ty cßn h¹n chÕ c¶ vÒ nh©n lùc vµ vèn. Do ®Æc ®iÓm kinh doanh cña c«ng ty nªn yªu cÇu vÒ vèn lµ rÊt cÇn thiÕt, c«ng ty cÇn ®Çu t­ vµo trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, vµ cã vèn ®Ó nhËp hµng ®óng thêi c¬. Ngoµi ra, mÆt hµng ph©n bãn ho¸ häc lµ mÆt hµng cã tÝnh mïa vô nªn rÊt cÇn nhiÒu nh©n lùc, vÝ dô nh­ khi hµng tõ n­íc ngoµi vÒ cÇn c¸n lùc l­îng c¸n bé giao nhËn phèi hîp víi c¸n bé kinh doanh t¹i c¸c cöa hµng ®Ó ph©n phèi hµng kÞp thêi. Víi nh÷ng h¹n chÕ vµ tån t¹i nªu trªn ®­a ®Õn mét thùc tÕ lµ thùc tr¹ng t×nh h×nh thùc hiÖn hîp ®ång NK cña c«ng ty th­êng yÕu kÐm. §©y chÝnh lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn tranh chÊp trong viÖc thùc hiÖn hîp ®ång cña c«ng ty. Qua ®©y em xin ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m gi¶m thiÓu tranh chÊp trong thùc hiÖn hîp ®ång ë c«ng ty. Ch­¬ng III: Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m gi¶m thiÓu tranh chÊp trong quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång Nk phËn bãn I. Ph­¬ng h­íng môc tiªu ho¹t ®éng cña c«ng ty. 1. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt ph©n bãn ho¸ häc ë n­íc ta hiÖn nay. N«ng nghiÖp lµ mét ngµnh s¶n xuÊt quan träng, ë ViÖt Nam hiÖn t¹i n«ng nghiÖp chiÕm kho¶ng 80% lùc l­îng lao ®éng cña toµn x· héi vµ kho¶ng 72% GDP cña c¶ n­íc. Trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cã nhiÒu yÕu tè t¸c ®éng ®Õn n¨ng suÊt vµ s¶n l­îng c¸c lo¹i c©y trång nh­ ®Êt ®ai, thêi thiÕt khÝ hËu, gièng c©y trång ..., song ph©n bãn bao giê còng lµ yÕu tè cã tÝnh quyÕt ®Þnh th­êng xuyªn. Bëi vËy ph©n bãn ®­îc xÕp vµo lo¹i mÆt hµng chiÕn l­îc ®èi víi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. §Æc biÖt n­íc ta lµ mét n­íc n«ng nghiÖp nªn nhu cÇu vÒ ph©n bãn rÊt lín ( b×nh qu©n mçi n¨m kho¶ng 3,5 triÖu tÊn ph©n bãn c¸c lo¹i ). Tuy nhiªn, c«ng nghiÖp ho¸ chÊt cña n­íc ta l¹i qu¸ nhá bÐ vµ l¹c hËu, hiÖn t¹i míi cung øng kho¶ng 8-10% nhu cÇu ph©n bãn cho c¶ n­íc, sè cßn l¹i ph¶i dùa vµo NK. TÝnh ®Õn hÕt n¨m 2001, c¶ n­íc ta s¶n xuÊt ®­îc 973.000 tÊn ph©n l©n chÕ biÕn, 99.000 tÊn ph©n ®¹m vµ 1 triÖu tÊn NPK, Ph©n l©n chÕ biÕn vµ ph©n NPK th× c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt trong n­íc cã thÓ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu, ph©n ®¹m ®¸p øng ®­îc 6% nhu cÇu, cßn ph©n SA, DAP, Kali chóng ta hoµn toµn ph¶i NK. HiÖn t¹i ë n­íc ta hÇu hÕt sè l­îng ph©n ho¸ häc ®Òu do TængC«ng ty ho¸ chÊt ViÖt Nam s¶n xuÊt. S¶n phÈm gåm 4 nhãm chÝnh lµ: Ph©n ®¹m urª, ph©n l©n chÕ biÕn, ph©n hçn hîp d¹ng r¾n hoÆc láng, ph©n kho¸ng nghiÒn. Víi 4 nhãm s¶n phÈm nµy ®­îc chia thµnh 495 lo¹i trong danh môc ph©n bãn ®­îc phÐp l­u hµnh vµ sö dông t¹i ViÖt Nam. C¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt chñ yÕu lµ ph©n l©n vµ ph©n ®¹m. Ph©n l©n: Cã ph©n l©n nung ch¶y vµ ph©n supe ph«t phat ®¬n. + Ph©n l©n nung ch¶y : ë n­íc ta lo¹i nµy ®­îc s¶n xuÊt theo c«ng nghÖ lß cao tõ quÆng apatit lo¹i II vµ than Antraxit, c«ng nghÖ nµy cã hiÖu qu¶ kinh tÕ t­¬ng ®èi cao. + Ph©n supe phèt ph¸t ®¬n : ®­îc c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p c«ng nghÖ truyÒn thèng phæ biÕn cã phßng ho¸ th¹ch. Hai lo¹i nµy hiÖn nay ®ang ®¸p øng ®µy ®ñ nhu cÇu s¶n xuÊt trong n­íc. - VÒ ph©n ®¹m : HiÖn t¹i, chóng ta cã mét nhµ m¸y ph©n ®¹m s¶n xuÊt Urª víi c«ng xuÊt 130.000 tÊn/n¨m, nh­ng c«ng nghÖ cña nhµ m¸y nµy lµ c«ng nghÖ khÝ ho¸ than cã tõ thêi kú n¨m 1960 m¸y mãc thiÕt bÞ ®· qu¸ l¹c hËu nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm rÊt cao khã c¹nh tranh . Trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt ph©n bãn, chóng ta ®ang x©y dùng 2 nhµ m¸y s¶n xuÊt ph©n Urª ë phÝa Nam tõ nguyªn liÖu khÝ thiªn nhiªn víi c«ng suÊt 760.000-800.000 tÊn Urª/n¨m/mçi nhµ m¸y. C«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ nhµ m¸y nµy theo tr×nh ®é hiÖn ®¹i, tù ®éng ho¸ cao, tiªu hao n¨ng l­îng thÊp, tuy nhiªn gi¸ khÝ nguyªn vËt liÖu cña ta l¹i kh¸ cao. VÒ ph©n hçn hîp NPK : ph©n NPK cña ta hiÖn nay chñ yÕu ®­îc s¶n xuÊt theo 2 ph­¬ng ph¸p : trén h¹t vµ t¹o h¹t h¬i n­íc trong thïng quay. ThiÕt bÞ nµy cã thÓ chÕ t¹o trong n­íc. Thêi gian tíi viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt sÏ tiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ thèng thiÕt bÞ, n©ng c«ng suÊt, n©ng tÝnh n¨ng c¬ lý s¶n phÈm ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ. Trong n¨m 2003 theo kÕ ho¹ch cña Bé N«ng NghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, ViÖt Nam sÏ nhËp khÈu 4 triÖu tÊn ph©n bãn trong ®ã cã 2 triÖu tÊn ph©n urª vµ 700.000 tÊn ph©n DAP. Nh×n chung, ngµnh s¶n xuÊt ph©n bãn ho¸ häc cña ViÖt Nam cã tõ gÇn 40 n¨m nay, nªn ®éi ngò c¸n bé tr×nh ®é cßn h¹n chÕ, c«ng nghÖ s¶n xuÊt cßn l¹c hËu, ®ßi hái nh÷ng n¨m tíi Nhµ n­íc cÇn cã mét sè biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó t¹o sù b×nh æn thÞ tr­êng ph©n bãn trong n­íc gåm: ph¸t ®éng néi lùc, t¨ng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt c¸c lo¹i ph©n bãn trong n­íc, t¨ng c­êng qu¶n lý thÞ tr­êng, chèng bu«n lËu ®Çu c¬, kinh doanh hµng kÐm phÈm chÊt hµng gi¶. NÕu ph¸t hiÖn nh÷ng hµnh vi nµy cÇn sö lý nghiªm minh, ph¶i cã chiÕn l­îc dù tr÷ ph©n bãn , v× t×nh h×nh thÕ giíi lu«n biÕn ®éng. 2. §Þnh h­íng ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty trong th¬× gian tíi 2.1. §Þnh h­íng ph¸t triÓn nhËp khÈu Trong xu h­íng toµn cÇu ho¸ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ, ViÖt Nam kh«ng ngõng hîp t¸c quèc tÕ, më réng quan hÖ héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi nh­ ra nhËp AFTA, chuÈn bÞ tham gia WTO. §iÒu nµy ®· t¸c ®éng m¹nh tíi ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam, trong ®ã cã hµng n«ng nghiÖp. Riªng víi ngµnh kinh doanh ph©n bãn hiÖn nay vÉn cßn ch­a ®­îc sù chØ ®¹o cña chÝnh phñ. Hµng n¨m, Thñ t­íng chÝnh phñ ký quyÕt ®Þnh nhËp khÈu bao nhiªu ph©n bãn vµ c¸c c«ng ty lµ ®Çu mèi nhËp khÈu. Tuy nhiªn, trong thêi gian gÇn ®©y víi c¸c quyÕt ®Þnh cña Thñ t­íng chÝnh phñ cho thÊy chÝnh s¸ch nhËp khÈu ph©n bãn ngµy cµng ®­îc bæ xung hoµn thiÖn s¸t nhu cÇu thi tr­êng, ph¶n ¸nh mét xu thÕ: ViÖc nhËp khÈu kinh doanh ph©n bãn ngµy cµng ®­îc tù do ho¸, gi¶m sù ®iÒu hµnh cña Nhµ n­íc, t¨ng tÝnh tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu. NÕu tõ tr­íc n¨m 1997, Nhµ n­íc th­êng giao cho c¸c c«ng ty ®¶m nhËn chøc n¨ng dù tr÷ l­u th«ng vµ råi hµng n¨m th× lç hµng tû ®ång, th× tõ n¨m 1998 chøc n¨ng nµy kh«ng cßn n÷a, doanh nghiÖp cßn tù chÞu tr¸ch nhiÖm víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, Nhµ n­íc bï lç do tr­ît tû gi¸ ngo¹i tÖ cho c¸c doanh nghiÖp kinh doanh ph©n bã. B¾t ®Çu tõ 1999 vµ 2000 Nhµ n­íc kh«ng bï lç d­íi mäi h×nh thøc. Ph©n bãn lµ mÆt hµng ®­îc Nhµ n­íc xÕp vµo danh môc mÆt hµng Nhµ n­íc kh«ng ®­îc gi÷ ®éc quyÒn. ViÖc qu¶n lý doanh nghiÖp nhËp khÈu ph©n bãn tõ tr­íc ®Õn nay Nhµ n­íc qu¶n lý theo 2 cÊp : võa qu¶n lý ®Çu mèi võa qu¶n lý sè l­îng. Tõ n¨m 2000 viÖc qu¶n lý chØ cßn mét cÊp. Thñ t­íng chÝnh phñ chØ ®Þnh ®Çu mèi, cßn sè l­îng do c¸c doanh nghiÖp tù c©n ®èi vÒ tµi chÝnh vµ kh¶ n¨ng tiªu thô ®Ó nhËp khÈu. Víi quyÕt ®Þnh nµy c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu ph©n bãn thùc sù lµ c¸c doanh nghiÖp thuÇn tuý kh«ng cßn ®­îc h­ëng c¸c ®Æc quyÒn ®Æc lîi. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc sù ®èi ®Çu víi thÞ tr­êng, tù v­¬n lªn b»ng nç lùc ®Ó chiÕm lÜnh thÞ phÇn. C«ng ty cæ phÇn xuÊt nhËp khÈu VTNN vµ NS còng kh«ng n»m ngoµi tr­êng hîp nµy. Sau ®©y lµ mét sè chØ tiªu ph¶n ¸nh kinh doanh nhËp khÈu cña c«ng ty n¨m 2003 : B¶ng 7. B¶ng chØ tiªu c¸c mÆt hµng kinh doanh ChØ tiªu §¬n vÞ N¨m 2003 Tæng khèi l­îng hµng ho¸ NK + Urª + Kali + DAP + SA + C¸c lo¹i kh¸c TÊn TÊn TÊn TÊn TÊn TÊn 750.000 300.000 50.000 150.000 50.000 200.000 Tæng khèi l­îng HH b¸n ra TÊn 850.000 Tæng doanh thu Tû ®ång 380 Nguån : Phßng kÕ ho¹ch kinh doanh 1. 2.2. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh trong n­íc cña c«ng ty Ngµnh s¶n xuÊt ph©n bãn cña n­íc ta chñ yÕu ®Ó cung cÊp cho nhu cÇu trong n­íc, phÇn xuÊt khÈu lµ kh«ng ®¸ng kÓ. Do vËy, c«ng ty lu«n coi träng thÞ tr­êng trong n­íc vµ sau ®©y lµ mét sè ®Þnh h­íng trong n¨m tíi cña c«ng ty. - VÒ thÞ tr­êng : Ho¹t ®éng æn ®Þnh trªn 3 thÞ tr­êng : B¾c, Trung, Nam, cè g¾ng gi÷ v÷ng vµ më réng thÞ phÇn còng nh­ ph¸t triÓn thªm nh÷ng thÞ tr­êng míi nh­ miÒn nói, trung du.. - VÒ khèi l­îng hµng ho¸ : §¶m b¶o cung øng ®ñ sè l­îng, kÞp thêi vô mïa víi gi¸ c¶ hîp lý cã lîi cho n«ng d©n. - VÒ c¬ së h¹ tÇng : §æi míi trang thiÕt bÞ phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh, x©y dùng thªm hÖ thèng kho tµng ®ñ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu dù tr÷ ph©n bãn. - VÒ tµi chÝnh : Kinh doanh ph¶i cã l·i, b¶o toµn vèn, cè g¾ng ®¹t vµ v­ît c¸c chØ tiªu nép ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ nhiÖm vô kh¸c. - Nguån nh©n lùc : Do ®Æc ®iÓm kinh doanh cña c«ng ty nªn ®©y lµ yÕu tè rÊt quan träng, nã ®¶m b¶o cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty. Cã chÝnh s¸ch s¾p xÕp l¹i nh©n lùc vµo vÞ trÝ phï hîp lµm ph¸t huy së tr­êng vµ n¨ng lùc cña hä, bªn c¹nh ®ã c«ng ty cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o, n©ng cao nghiÖp vô cho tong ®èi t­îng lao ®éng. Ph­¬ng h­íng lao ®éng cña c«ng ty còng nh­ toµn bé c«ng nh©n viªn kh«ng n»m ngoµi môc tiªu lµ x©y dùng c«ng ty thµnh mét ®¬n vÞ ®Çu ®µn trong ngµnh kinh doanh ph©n bãn. Dùa trªn c¬ së thùc tiÔn vµ c¸c ®Þnh h­íng môc tiªu cña c«ng ty, em xin ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m gi¶m thiÓu tranh chÊp ®Ó hoµn thiÖn quy tr×nh nhËp khÈu ph©n bãn ë c«ng ty. II. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m gi¶m thiÓu tranh chÊp trong quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu ph©n bãn t¹i c«ng ty. Khi hîp ®ång ®· ®­îc kÝ kÕt, quyÒn lîi cña c¸c bªn ®· ®­îc x¸c lËp mét c¸ch hîp ph¸p, c«ng ty ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nghÜa vô ®· ghi trong hîp ®ång, ®ång thêi ®«n ®èc phÝa ®èi t¸c thùc hiÖn c¸c yªu cÇu cã ghi trong hîp ®ång. Ph¶i nãi r»ng thùc hiÖn hîp ®ång nhËp kh©ñ lµ mét qu¸ tr×nh quyÕt dÞnh tíi sù thµnh hay b¹i cña ho¹t ®éng kinh doanh. BÊt kú mét sai sãt nµo trong qu¸ tr×nh nµy ®Òu cã thÓ t¹o ra nh÷ng hËu qu¶ kh«n l­êng, dÉn tíi tæn thÊt. Thùc hiÖn tèt c¸c nghÜa vô hîp ®ång kh«ng chØ lµ tr¸ch nhiÖm ph¸p lý mµ cßn n©ng cao uy tÝn cña c«ng ty ®èi víi kh¸ch hµng. ChÝnh v× vËy, c«ng viÖc tæ chøc cÇn ®­îc tiÕn hµnh chu ®¸o, cã kÕ ho¹ch chi tiÕt trªn c¬ së tiÕt kiÖm chi phÝ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh nhËp khÈu. Qua thêi gian t×m hiÓu vÒ ho¹t ®éng nhËp khÈu ph©n bãn cña c«ng ty em xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè biÖn ph¸p sau : 1. Nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ mÆt kü thuËt nghiÖp vô. Hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc, thùc hiÖn vµ gi¸m s¸t hîp ®ång. - X©y dùng ph­¬ng ¸n, kÕ ho¹ch thùc hiÖn hîp ®ång. §Ó hoµn thµnh c«ng t¸c thùc hiÖn hîp ®ång mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt, c«ng ty nªn x©y dùng ph­¬ng ¸n, kÕ ho¹ch thùc hiÖn hîp ®ång. KÕ ho¹ch nµy ph¶i ®­îc x©y dùng cô thÓ, chi tiÕt vÒ viÖc ph©n c«ng nh©n sù trong c¸c kh©u, thêi gian thùc hiÖn c¸c kh©u trong hîp ®ång. §iÒu nµy gióp c«ng ty sö dông tèi ®a hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc : tµi chÝnh, nh©n sù, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng t¸c gi¸m s¸t vµ ®iÒu hµnh hîp ®ßng ®­îc thùc hiÖn thuËn lîi. - Tæ chøc tèt kh©u tiÕp nhËn hµng ho¸ : Ngay sau khi hîp ®ång ®­îc ký kÕt, c¸c bªn ph¶i tiÕn hµnh hµng lo¹t c¸c c«ng viÖc ®Ó hµng ho¸ ®­îc di chuyÓn tõ ng­êi b¸n sang ng­êi mua nh­ : lµm thñ tôc h¶i quan, thuª ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, giao nhËn hµng ho¸ víi ph­¬ng tiÖn… Riªng ®èi víi nhµ nhËp khÈu, tæ chøc tèt kh©u nhËn hµng nhËp khÈu lµ mét yÕu tè rÊt quan träng, nã lµm c¬ së ®Ó gi¶i quyÕt c¸c t×nh huèng ph¸t sinh sau nµy. Hµng ho¸ cña c«ng ty kh«ng ph¶i l­u kho, b·i ë c¶ng do vËy c¸n bé nghiÖp vô trùc tiÕp nhËn t¹i tµu vµ ph¶I chó ý mét sè vÊn ®Ò sau : + ChuÈn bÞ kü, chÝnh x¸c c¸c chøng tõ cÇn thiÕt khi nhËn hµng, bao gåm : hîp ®ång ngo¹i th­¬ng, vËn ®¬n ®­êng biÓn (B/L),lÖnh giao hµng (D/O), ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i (Invoice), phiÕu ®èng gãi, giÊy chøng nhËn xuÊt xø (C/O), giÊy chøng nhËn phÈm chÊt (C/Q), ®¬n b¶o hiÓm.. + Trong qu¸ tr×nh ®Õn nhËn hµng, c«ng ty ph¶I kiÓm tra chÆt chÏ : - Khèi l­îng hµng ho¸ : Chñng lo¹i, sè l­îng tong lo¹i, ph¹m vi lùa chän vÒ sè l­îng : VÝ dô : khèi l­îng hµng ho¸ : 5000MT ph©n ®¹m. Trong ®ã 3000MT ph©n Urª 1000MT ph©n ®¹m clorua (NH4CL) 1000MT ph©n sunphat ®¹m (NH4)2SO4 + ChÊt l­îng hµng ho¸ : KiÓm tra ®óng chÊt l­îng ®· qui ®Þnh trong hîp ®ång, chØ ®Þnh c¬ quan gi¸m ®Þnh… + Bao b× hµng ho¸ : Lo¹i vµ chÊt l­îng bao b×. VD : Quy ®Þnh bao b× lµ poliªtylen hay tói nil«ng. + LÞch giao hµng : KiÓm tra lÞch tr×nh giao hµng, sè lÇn giao hµng, th«ng b¸o giao hµng, c¸c ®iÒu kiÖn vÒ c¶ng, thêi ®iÓm dù tÝnh c¶ng ®Õn n¬i, ngµy cuèi cïng ph¶I giao tõng ®ît hµng. Trong kh©u nµy nÕu cã t×nh huèng ph¸t sinh, cÊn bé c«ng ty ph¶I kÞp thêi b¸o ngay cho ban l·nh ®¹o c«ng ty ®ång thêi gi¶i quyÕt nh÷ng t×nh tiÕt cã thÓ sö lý t¹i chç. Gi¸m ®èc sÏ trùc tiÕp chØ ®¹o thèng nhÊt ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p tèi ­u nhÊt ®Ó ®¶m b¶o hµng nhËp khÈu. - Hoµn thiÖn c«ng t¸c mua b¶o hiÓm hµng ho¸ §Ó gi¶m bít rñi ro cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn, mua b¶o hiÓm hµng ho¸ lµ viÖc hÕt søc cÇn thiÕt. NhÊt lµ ®èi víi mÆt hµng ph©n bãn ho¸ häc : mÆt hµng dÔ thay ®æi chÊt l­îng bëi nh­ng biÕn ®éng cña thêi tiÕt. Tuy nhiªn, mét vÊn ®Ò ®Æt ra cho thÊy lµ lµm sao mua “®óng “ vµ “®ñ” b¶o hiÓm cho hµng ho¸. Tøc lµ mua b¶o hiÓm nh­ thÕ nµo®Ó khi cã tæn thÊt x¶y ra th× sÏ ®ùc båi th­êng trong khi tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ b¶o hiÓm. §Ó mua ®óng b¶o hiÓm ph¶I dùa vµo tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm hµng ho¸, c¸ch ®ãng gãi, t×nh h×nh xÕp dì t¹i c¸c bÕn c¶ng liªn quan. HiÖn nay, c«ng ty thùc hiÖn rÊt nhiÒu hîp ®ång b¶o hiÓm, ®¬n vÞ nhËn b¶o hiÓm cña c«ng ty th­êng lµ : C«ng ty b¶o hiÓm dÇu khÝ ViÖt Nam, c«ng ty b¶o hiÓm B¶o Minh. Khi tiÕn hµnh mua b¶o hiÓm c«ng ty th­êng mua theo ®iÒu kiÖn C. Qua nghiªn cøu thùc tiÔn kinh doanh cho thÊy c«ng ty cã thÓ tuú tõng mÆt hµng kh¸c nhau, tõng ph­¬ng thøc vËn t¶i, lÞch tr×nh vËn chuyÓn mµ lùa chän ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm thÝch hîp. VÝ dô : Cã thÓ mua ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm C hoÆc B sau ®ã mua thªm b¶o hiÓm cho nh÷ng rñi ro phô nh­ : + H­ h¹i do n­íc m­a hoÆc n­íc ngät + Giao thiÕu hµng hoÆc kh«ng giao + MÊt trém, mÊt c¾p. + H­ h¹i do xÕp chung víi hµng kh¸c Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c mua b¶o hiÓm hµng ho¸ lµ mét biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó h¹n chÕ, phßng ngõa tõ xa nh÷ng rñi ro cã thÓ dÉn ®Õn tranh chÊp trong thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu. - Chñ ®éng trong viÖc thuª ph­¬ng tiÖn vËn t¶i. ViÖt Nam lµ mét n­íc cã vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn vËn t¶i ®­êng thuû, chóng ta nªn tËn dông ­u thÕ nµy. Tuy lùc l­îng vËn t¶i quèc tÕ cña ta ch­a m¹nh ( hiÖn t¹i lùc l­îng ph­¬ng tiÖn vËn t¶i cña ta míi chØ chuyªn chë ®­îc kho¶ng 10-12% khèi l­îng hµng ho¸ TMQT vµ c¸c c¶ng biÓn cña ta míi chØ xÕp dì ®­îc kho¶ng 45-50 triÖu tÊn hµng ho¸), nh­ng nhiÒu n¨m qua nã ®É gãp phÇn ®¸ng kÓ trong ph¸t triÓn hµng ho¸ quèc tÕ. Theo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn hµng ho¸ quèc tÕ cña bé giao th«ng vËn t¶i th× ®Õn n¨m 2010, ViÖt Nam cã 114 c¶ng biÓn, ®¶m b¶o xÕp dì kho¶ng 190 triÖu tÊn hµng ho¸, tøc lµ nhiÒu gÊp 4 lÇn hiÖn t¹i. HiÖn nay, c«ng ty th­êng nhËp khÈu theo ®iÒu kiÖn CFR, nªn thuª ph­¬ng tiÖn vËn t¶i lµ nghÜa vô cña bªn ®èi t¸c. Nh­ng víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh vËn t¶i nh­ hiÖn nay, c«ng ty nªn vËn dông c¸c ®éi tµu trong n­íc. §iÒu nµy cã thÓ tiÕt kiÖm chi phÝ, kiÓm so¸t ®­îc kh¶ n¨ng ®i biÓn cña tµu vµ ®iÒu tra ®­îc kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña h·ng tµu ...thuËn tiÖn trong viÖc gi¸m s¸t h·ng tµu thùc hiÖn hîp ®ång chuyªn chë. 1.2. §Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ ®iÒu tra ®èi t¸c Nghiªn cøu chi tiÕt thÞ tr­êng thùc chÊt lµ nghiªn cøu ®èi t­îng giao dÞchvµ hµng ho¸ mµ doanh nghiÖp kinh doanh. §Ó ®Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng, c«ng ty ph¶i x©y dùng mét ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu cã hiÖu qu¶. §èi víi nhµ nhËp khÈu, nghiªn cøu thÞ tr­êng ph¶i tr¶ lêi c¸c c©u hái : ai cã thÓ cung cÊp lo¹i hµng ®ã? C¬ cÊu cung cÊp nh­ thÕ nµo? sè l­îng cung cÊp nh­ thÕ nµo? gi¸ c¶ nh­ thÕ nµo? cung cÊp ë ®©u, vµo thêi ®iÓm nµo? c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trong lÜnh vùc nµy? HiÖn nay, c«ng ty chØ cã kh¶ n¨ng ¸p dông ph­¬ng ph¸p ngiªn cøu, ®iÒu tra t¹i v¨n phßng (nguån th«ng tin thø cÊp). Tuy nhiªn do mét sè h¹n chÕ mµ th«ng tin cña c«ng ty th­êng thiÕu tÝnh cËp nhËt vµ ®é tin cËy kh«ng cao. V× vËy trong thêi gian tíi, c«ng ty cÇn ph¶i kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy b»ng c¸c ph­¬ng ph¸p : n©ng cao n¨ng lùc, tr×nh ®é ph©n tÝch cña c¸n bé, sö dông dÞch vô m«i giíi hay thu thËp th«ng tin tõ phÝa c¸c ®èi t¸c, ®¹i lý, c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, c¸c Ên phÈm, c¸c héi th¶o héi nghÞ, së giao dÞch, c¸c b¸o c¸o.. §Ó hîp ®ång nhËp khÈu ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch ch¾c ch¾n th× kh¶ n¨ng cña ®èi t¸c lµ mét yÕu tè rÊt cÇn thiÕt. HiÖn nay t×nh tr¹ng c«ng ty ma, c«ng ty bu«n b¸n hµng gi¶, trèn thuÕ lµ rÊt phæ biÕn. Do vËy, ®Ó lùa chän ®èi t¸c thÝch hîp, c«ng ty cÇn ®iÒu tra ®èi t¸c vÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh, kh¶ n¨ng ph¸t triÓn, n¨ng lùc trong ngµnh, uy tÝn trong thanh to¸n giao nhËn hµng ho¸, tr×nh ®é qu¶n lý.. Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nµy sÏ lµ c¬ së ch¾c ch¾n ®¶m b¶o viÖc thùc hiÖn hîp ®ång tèt h¬n. - X©y dùng ph­¬ng ¸n kinh doanh: LËp ph­¬ng ¸n kinh doanh thùc chÊt lµ ®i x©y dùng mét ch­¬ng tr×nh cho ho¹t ®éng kinh doanh cô thÓ ®Ó dÔ h­íng tíi thùc hiÖn môc tiªu kinh doanh. Nã dÉn d¾t mäi ho¹t ®éng tõ giao dÞch ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång ®i theo nh÷ng con ®­êng tèi ­u nhÊt vµ thèng nhÊt c¸c nç lùc vµ nguån lùc cña c«ng ty. Ngµy nay trong c¬ chÕ thi tr­êng x©y dùng 1 ph­¬ng ¸n kinh doanh phï hîp cã tÝnh kh¶ thi dùa trªn c¸c c¨n cø khoa häc lµ rÊt cÇn thiÕt nhÊt lµ ®èi víi doanh nghiÖp king doanh XNK. C¸c c¸n bé c«ng ty khi x©y dùng ph­¬ng ¸n kinh doanh cÇn chó ý x¸c ®Þnh nhu cÇu trong n­íc vµ x¸c ®Þnh nguån hµng nhËp khÈu, x¸c ®Þnh sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng nguån hµng trªn thÕ giíi. C¸c luËn cø trªn ph¶i ®¶m b¶o ®­îc c¸c yªu cÇu sau : + Ph¶i thÝch øng víi sù thay ®æi cña m«i tr­êng vµ thÞ tr­êng + Phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña c«ng ty + §¶m b¶o ®­îc môc tiªu b¶o hiÓm cña c«ng ty + Cã tÝnh kh¶ thi vµ an toµn + §¶m b¶o ®­îc mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a lîi Ých cña c«ng ty vµ lîi Ých cña X· héi. Muèn vËy, ph¶i dùa vµo : t×nh thÕ cña thÞ tr­êng, chiÕn l­îc kinh doanh tæng qu¸t cña c«ng ty, kh¶ n¨ng cña c«ng ty vµ ®èi thñ c¹nh tranh. Ph­¬ng ¸n kinh doanh chi tiÕt, râ rµng lµ con ®­êng ng¾n nhÊt, nhanh nhÊt ®Ó c«ng ty kinh doanh cã hiÖu qu¶. Cã thÓ tãm t¾t quy tr×nh x©y dùng ph­¬ng ¸n kinh doanh nh­ sau : S¬ ®å 4. S¬ ®å lùa chän ph­¬ng ¸n kinh doanh Ph©n tÝch ®Ó lùa chän thÞ tr­êng vµ mÆt hµng kinh doanh X¸c ®Þnh môc tiªu Ph¸c th¶o c¸c ph­¬ng ¸n KD Lùa chän ph­¬ng ¸n KD - N©ng cao n¨ng lùc ®µm ph¸n Trong c«ng t¸c giao dÞch ®µm ph¸n, muèn thµnh c«ng c«ng ty ph¶i chuÈn bÞ kü l­ìng c¸c tµi liÖu bao gåm : tµi liÖu vÒ hµng ho¸, thÞ tr­êng ®èi t¸c vµ mét sè tµi kiÖu kh¸c cã liªn quan ®Ò phßng cã vÊn ®Ò n¶y sinh. Trong c«ng t¸c lùa chän nh©n viªn ®µm ph¸n c«ng ty nªn lùa chän ng­êi cã n¨ng lùc trong c¸c lÜnh vùc nh­ kinh doanh, kü thuËt, ph¸p luËt, tµi vô, ngo¹i ng÷ vµ ®Æc biÖt lµ kü n¨ng ®µm ph¸n. C«ng ty khi cã th­¬ng vô th­êng do gi¸m ®èc trùc tiÕp giao dÞch, tuy nhiªn gi¸m ®èc cã thÓ uû quyÒn hay kÕt hîp víi phã gi¸m ®èc thµnh mét nhãm ®µm ph¸n, ®iÒu ®ã sÏ thuËn lîi trong c«ng t¸c ®µm ph¸n h¬n. Trªn thùc tÕ, c«ng ty chñ yÕu giao dÞch th«ng qua Fax vµ email, do ®ã cÇn ph¶i tr×nh bµy néi dung thËt râ rµng, chÝnh x¸c tr¸nh g©y hiÓu lÇm vµ nhÊt lµ ph¶i kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o tÝnh cËp nhËt trong kinh doanh. §©y lµ yÕu tè nhá nh­ng rÊt hay s¬ suÊt dÉn ®Õn tranh chÊp nªn cÇn ph¶i chó ý. 1.3. Hoµn thiÖn kü n¨ng so¹n th¶o hîp ®ång. §©y lµ mét gi¶i ph¸p quan träng vÒ mÆt kü thuËt nghiÖp vô, thùc tÕ ®· chøng minh cã rÊt nhiÒu tranh chÊp ph¸t sinh tõ kh©u so¹n th¶o hîp ®ång. V× vËy, ®Ó gi¶m tèi ®a c¸c tranh chÊp sau nµy, hîp ®ång nhËp khÈu cña c«ng ty ph¶i ®­îc so¹n th¶o chÆt chÏ vµ cÈn thËn c¶ vÒ khÝa c¹nh kü thuËt còng nh­ ph¸p lý. §©y còng lµ kh©u c«ng ty cã thÓ hoµn thiÖn nhiÒu h¬n. V× hîp ®ång ngo¹i th­¬ng cña c«ng ty phÇn nhiÒu lµ do bªn ®èi t¸c ng­êi n­íc ngoµi so¹n th¶o, nhiÒu khi cã nh÷ng “ tiÓu x¶o” kh«ng nhËn ngay ra ®­îc. Trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o hîp ®ång cÇn chó ý, vËn dông tèt c¸c nguån luËt, sö dông tõ ng÷ chÝnh x¸c, râ rµng, kh«ng sö dông c¸c thuËt ng÷ ®Þa ph­¬ng vµ ®Æc biÖt l­u ý ë mét sè ®iÒu kho¶n sau : + §iÒu kho¶n tªn hµng : MÆt hµng ph©n bãn ho¸ häc cã rÊt nhiÒu chñng lo¹i, mçi lo¹i l¹i cã rÊt nhiÒu c¸ch gäi kh¸c nhau v× vËy tªn hµng ph¶i ghi chi tiÕt, chÝnh x¸c b»ng tªn tiÕng Anh, tªn theo c«ng thøc ho¸ häc ( tªn th­¬ng phÈm), tªn theo n¬i s¶n xuÊt …NÕu hîp ®ång nhËp khÈu nhiÒu lo¹i hµng kh¸c nhau hay mÆt hµng chia lµm nhiÒu mÉu m· cã ®Æc ®iÓm chÊt l­îng kh¸c nhau th× ph¶i lËp b¶ng phô lôc ®Ýnh kÌm hîp ®ång. Chó ý trong v¨n b¶n chÝnh cña hîp ®ång cÇn cã ®iÒu kho¶n b¶o l­u thÝch øng cho vÊn ®Ò nµy. + §iÒu kho¶n vÒ chÊt l­îng hµng ho¸ Nh×n chung ®©y lµ ®iÒu kho¶n dÔ x¶y ra sai sãt nhÊt, ®Æc biÖt lµ víi mÆt hµng ph©n bãn ho¸ häc. Nguyªn nh©n lµ do mçi mÆt hµng ph©n bãn ho¸ häc cã mét cÊu t¹o vµ chÊt l­îng kh¸c nhau. Trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng ho¸ tõ n­íc ng­êi b¸n sang n­íc ta, hµng ho¸ ph¶i tr¶i qua qu¸ tr×nh vËn chuyÓn dµi ngµy víi nh÷ng ®iÒu kiÖn khÝ hËu m«i tr­êng phøc t¹p nªn dÔ biÕn chÊt. V× vËy viÖc kiÓm tra quy c¸ch phÈm chÊt hµng ho¸ ph¶i tu©n thñ tiªu chuÈn vµ nguyªn t¾c quèc tÕ hoÆc tËp qu¸n bu«n b¸n. VÝ dô : Trong mÆt hµng ph©n l©n th× ph©n l©n phèt ph¸t néi Ýt hót Èm, Ýt bÞ biÕn chÊt nh­ng supe l©n l¹i nhanh bÞ biÕn chÊt ( vèn côc, nh·o) vµ do ph©n cã tÝnh axÝt nªn dÔ lµm háng bao b×. Yªu cÇu ®Æt ra cho ng­¬× so¹n th¶o hîp ®ång lµ ph¶i n¾m v÷ng tÝnh th­¬ng phÈm ®Ó vËn dông so¹n th¶o ®iÒu kho¶n nµy ph¶i quy ®Þnh râ vÊn ®Ò kiÓm tra chÊt l­îng hµng ho¸ : ®Þa ®iÓm kiÓm tra, c¬ quan kiÓm tra, chi phÝ kiÓm tra.. + §iÒu kho¶n sè l­îng Khi lËp hîp ®ång cÇn chó ý 3 vÊn ®Ò sau : ®¬n vÞ ®o l­êng hµng ho¸, nguyªn t¾c quy ®Þnh sè l­îng vµ hÖ thèng ®o l­êng. - Do ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt cña hµng ho¸ mµ c«ng ty nhËp khÈu mµ cã thÓ sö dông c¸c ®¬n vÞ ®o nh­ : kg, tÊn, bao, träng l­îng hµng ho¸ trªn mét bao… - VÒ sè l­îng, c«ng ty cÇn l­u ý mÆt hµng ph©n bãn ho¸ häc phô thuéc nhiÒu vµo nh©n tè thiªn nhiªn nªn viÖc quy ®Þnh sè l­îng hµng giao cÇn ®­îc quy ®Þnh chÆt chÏ. Trong hîp ®ång, d­íi ®iÒu kiÖn sè l­îng nªn ghi thªm giíi h¹n cho phÐp thªm bít ®ã lµ dung sai. C¸ch ghi trong hîp ®ång lµ : tr­íc khi ghi sè l­îng hµng ho¸ ghi thªn ch÷ “kho¶ng chõng” (about), “xÊp xØ” (Approximately) hoÆc “h¬n kÐm” (moreless). Ngoµi ra trong hîp ®ång ph¶i ghi râ hÖ thèng ®o l­êng ®Ó tr¸nh sù hiÓu nhÇn vÒ ý nghÜa cña c¸c ®¬n vÞ ®o l­êng do sù kh¸c biÖt vÒ tËp qu¸n th­¬ng m¹i gi÷a 2 quèc gia. Th«ng th­êng sö dông ®¬n vÞ ®o lµ : tÊn mÐt (Metric ton – MT). + §iÒu kho¶n vÒ gi¸ c¶ vµ ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng. - Ngoµi viÖc ghi râ møc gi¸, ®ång tiÒn tÝnh gi¸, c«ng ty nªn quy ®Þnh ®iÒu kiÖn b¶o l­u vÒ gi¸ c¶ ®Ó tr¸nh sau khi thùc hiÖn hîp ®ång ph¸t sinh t×nh huèng biÕn ®éng gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng nªn ng­êi b¸n Ðp gi¸. - §iÒu kiÖn c¬ së giao hµngph¶i cã dÉn chiÕu theo Incoterms vµ Ên phÈm cña nã. VÝ dô : unit price : 215 USD/MT CFR Quy Nh¬n port ( Incoterm 2000). - Ngoµi ra cã thÓ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i nhËp khÈu theo ®iÒu kiÖn CFR, hay CIF mµ cã thÓ tËn dông ®«Þ tµu trong n­íc nªn nhËp khÈu hteo gi¸ FOB còng ®­îc, ®iÒu nµy ph¶i qui ®Þnh râ rµng trong hîp ®ång. Tr¸nh sö dông “tiÕng lãng” hay côm tõ viÕt t¾t mµ c«ng ty ch­a ®­îc râ. VÝ dô : F.O (free out : miÔn dì), F.I (free in : miÔn bèc), F.I.O (free in and out : miÔn bèc vµ miÔn dì). §©y lµ nh÷ng thuËt ng÷ trong hîp ®ång thuª tµu. + §iÒu kho¶n giao hµng : §iÒu kho¶n giao hµng cña hîp ®ång ph¶i qui ®Þnh mét c¸ch cô thÓ c¸c néi dung c¬ b¶n lµ : thêi h¹n giao hµng, ®iÓm giao hµng, ph­¬ng thøc giao hµng vµ viÖc giao hµng ®Ó tr¸nh x¶y ra tranh chÊp khi thùc hiÖn hîp ®ång. CÇn tr¸nh qui ®Þnh chung nh­ : giao nhanh (Prompt), giao ngay lËp tøc (immediately), giao cµng sím cµng tèt (As soon as possible).. + §µo t¹o tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸n bé nghiÖp vô. §Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c so¹n th¶o hîp ®ång th× bªn c¹nh viÖc n©ng cao tr×nh ®é ngo¹i ng÷, c«ng ty còng cÇn n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô cho c¸n bé nh©n viªn. C«ng ty cã thÓ më c¸c kho¸ ®µo t¹o ng¾n h¹n, hoÆc cö ®i häc vÒ nghiÖp vô th­¬ng m¹i quèc tÕ, ph¸p lý, tin häc.. ®Ó båi d­ìng tr×nh ®é cña c¸n bé. C«ng ty nªn qui ho¹ch ®µo t¹o, x¾p xÕp l¹i ®éi ngò c¸n bé phï hîp. Víi c¸n bé l·nh ®¹o : ph¶i lµ ng­êi cã tr×nh ®é l·nh ®¹o trªn mäi ph­¬ng diÖn, cã ®Çu ãc s¸ng t¹o n¨ng ®éng, cã kiÕn thøc còng nh­ kinh nghiÖm trong tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh XNK ®Ó tõ ®ã cã thÓ lµm chñ ®­îc t×nh thÕ. H¬n ai hÕt, c¸n bé l·nh ®¹o ph¶i lµ ng­êi th«ng th¹o ngo¹i ng÷ ®Æc biÖt lµ tiÕng Anh. Trong qu¸ tr×nh giao dÞch mµ n¾m v÷ng ng«n ng÷ cña ®èi t¸c th× viÖc giao dÞch sÏ diÔn ra thuËn lîi h¬n. Nhµ l·nh ®¹o ph¶i thùc hiÖn chøc n¨ng tæ chøc, t¹o bÇu kh«ng khÝ lµm viÖc trong c«ng ty, ®Ó tõ ®ã c¸c nh©n viªn hÕt lßng phÊn ®Êu, gióp c«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn. Víi c¸n bé nghiÖp vô : tuyÓn dông nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é, kiÕn thøc vÒ kinh doanh, cã ph­¬ng ph¸p t­ duy tèt, biÕt c¸ch ®¸nh gi¸ ph©n tÝch, tæng kÕt t×nh h×nh. §Æc biÖt víi c¸n bé phô tr¸ch XNK ph¶i am hiÓu tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn trong giao dÞch bu«n b¸n quèc tÕ, tËp qu¸n th­¬ng m¹i, luËt ph¸p quèc tÕ. §ång thêi n¾m v÷ng th«ng tin trªn thÞ tr­êng, nh÷ng v¨n b¶n ph¸p luËt cña ngµnh, bé, chÝnh phñ vÒ h¹n ng¹ch nhËp khÈu. ViÖc n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸n bé nh»m kh¾c phôc c¸c tranh chÊp ph¸t sinh g©y thiÖt h¹i cho c«ng ty xuÊt ph¸t tõ sù h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é kinh doanh. Hay c«ng ty cã thÓ sö dông dÞch vô t­ vÊn, chuyªn gia trong viÖc theo dâi khiÕu n¹i vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu. 2. Nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ bé m¸y cña c«ng ty. Nh×n chung nh÷ng h¹n chÕ vÒ mÆt tæ chøc doanh nghiÖp cña c«ng ty ®Òu xuÊt ph¸t tõ nh÷ng yÕu kÐm cña c¬ chÕ cò ®Ó l¹i. Bªn c¹nh sù ®iÒu chØnh cña c¸c c¬ quan chñ qu¶n, c«ng ty còng ph¶i kh«ng ngõng nç lùc kiÖn toµn bé m¸y tæ chøc cña m×nh. C«ng ty nªn thµnh lËp thª phßng KD XNK riªng, tr¸nh c«ng viÖc trång chÐo trong phßng kÕ ho¹ch KD. Cã c¸c chÕ ®é th­ëng, ph¹t, ®éng viªn tinh thÇn lµm viÖc cña nh©n viªn. Chó träng sù ph¸t triÓn cña c¸c tr¹m kinh doanh chi nh¸nh, c¸c cöa hµng. Hay ®Ó hoµn thiÖn qui tr×nh NK, cÇn bæ xung thªm bé phËn nghiªn cøu thÞ tr­êng ë c¸c tr¹m nµy ®Ó thÊy ®­îc nhu cÇu. T¨ng c­êng kiÓm tra gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¸c phßng ban. 3. Nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ vèn vµ c«ng nghÖ. HiÖn nay nguån vèn cña c«ng ty cßn rÊt h¹n hÑp, ®Æc biÖt lµ vèn l­u ®éng. HÇu hÕt vèn cña ty ®Òu do vèn vay. §Ó cã ®ñ vèn ®Çu t­ ®ång bé vµo c¸c kh©u quan träng, quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh XNK ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p kÞp thêi vÒ tµi chÝnh. Tr­íc hÕt, c«ng ty ph¶i t¨ng hiÖu qu¶ sö dông vèn, x©y dùng nh÷ng h¹ng môc ®Çu t­ cô thÓ trªn c¬ së ®ã h¹ch to¸n c©n ®èi lîi nhuËn víi sè vèn ®Çu t­. C«ng ty ph¶i x©y dùng mét hÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, trang thiÕt bÞ v¨n phßng hoµn chØnh ®¶m b¶o cho c«ng t¸c kinh doanh ®­îc thuËn lîi. Bªn c¹nh ®ã, söa sang l¹i hÖ thèng kho tµng, hÖ thèng cung øng réng r·i, cã ®iÒu kiÖn vµ kinh nghiÖm trong mét chu tr×nh l­u th«ng tõ khi NK, tiÕp nhËn, vËn chuyÓn cho ®Õn khi b¸n cho hé n«ng d©n. C¸c trang thiÕt bÞ ph¶i ®¶m b¶o chÊt l­îngcao nh»m phôc vô cho qu¸ tr×nh vËn chuyÓn, l­u kho vµ kinh doanh. M¹ng l­íi kinh doanh ph¶i réng kh¾p ®Ó ®¸p øng tèi ®a nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Bªn c¹nh ®ã, t¨ng c­êng liªn doanh víi c¸c ®¬n vÞ cïng ngµnh hay c¸c nhµ ®Çu t­ quèc tÕ ®Ó tranh thñ vèn vµ c¸c dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n. Cã rÊt nhiÒu gi¶i ph¸p nh»m gi¶m tranh chÊp trong qui tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång NK ph©n bãn ho¸ häc ë c«ng ty. Do giíi h¹n cña luËn v¨n em xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p chÝnh. Mong r»ng c¸c gi¶i ph¸p trªn sÏ ®­îc ¸p dông trong thùc tiÔn kinh doanh cña c«ng ty. Tuy nhiªn, ®Ó c¸c gi¶i ph¸p nµy thËt sù h÷u hiÖu ®ßi hái sù nç lùc cña c«ng ty cïng víi sù gióp ®ì cña Nhµ n­íc vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng. 4. Mét sè kiÕn nghÞ víi Nhµ n­íc : Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi ®µ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, mÆt hµng ph©n bãn d­íi sù qu¶n lý trùc tiÕp cña Nhµ n­íc còng ®­îc ®iÒu chØnh ch phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ còng nh­ víi m«i tr­êng kinh doanh. Tuy nhiªn vÉn cßn mét sè bÊt cËp g©y khã kh¨n cho doanh nghiÖp kinh doanh mÆt hµng ph©n bãn lµ kh«ng tr¸nh khái. Sau mét thêi gian nghiªn cøu ho¹t ®éng cña c«ng ty, em xin ®­a ra mét sè kiÕn nghi víi Nhµ n­íc vÒ kh©u qu¶n lý mÆt hµng nµy nh­ sau: - Ph©n bãn ho¸ häc lµ mÆt hµng chiÕn l­îc, chèng ®éc quyÒn nh­ng Nhµ n­íc vÉn cã sù ®iÒu tiÕt chi phèi. Cho nªn ®Ò nghÞ Nhµ n­íc chØ ®Þnh c¸c ®Çu mèi NK chÝnh vµ phÇn cßn l¹i ®Ó tù do th­¬ng m¹i ho¸ phÇn thÞ tr­êng ph©n bãn nµy. C¸c ®Çu mèi ph¶i ®­îc lùa chän vµ quyÕt ®Þnh dùa trªn c¸c ®iÒu kiÖn vÒ vèn, c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ ®Æc biÖt lµ hiÖu qu¶ kinh doanh. Thùc hiÖn t¨ng c­êng qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp NK tr¸nh t×nh tr¹ng lóc thõa, lóc thiÕu trªn thÞ tr­êng khiÕn gi¸ c¶ thay ®æi. Gi¶m thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng . Víi møc thuÕ 5% nh­ hiÖn nay , mçi ký ph©n bãn ph¶i chÞu tõ 150 –500 ®ång tiÒn thuÕ, lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh. §Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp kinh doanh hiÖu qu¶ Nhµ n­íc cÇn sím ban hµnh c¸c nghÞ ®Þnh hoÆc luËt ph©n bãn , tiÕn tíi x©y dùng thÞ tr­êng ph©n bãn lµnh m¹nh , nghiªm trÞ hµnh vi lõa ®¶o trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh ph©n bãn . - T¨ng c­êng sù qu¶n lý th«ng qua c¸c c«ng cô kinh tÕ nh­ : quü b×nh æn gi¸ c¶, quü hç trî s¶n xuÊt KD. - Hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ hîp ®ång XNK ®Ó thuËn tiÖn trong viÖc theo dâi khiÕu n¹i, gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh liªn quan tíi ho¹t ®éng nµy. - T¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p hç trî vÒ vèn, chÝnh s¸ch cho vay víi l·i xuÊt ­u ®·i, ban hµnh c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lý vèn vµ ngo¹i tÖ mét c¸ch chÆt chÏ ®Ó ®¶m b¶o c¸n c©n thanh to¸n, æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i. - HiÖn nay, thuÕ lµ nguån thu nhËp chñ yÕu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt néi ®Þa. ChÝnh s¸ch thuÕ cµn ph¶i nhÊt qu¸n, tr¸nh sù ­u tiªn riªng biÖt t¹o nªn sù c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh. Nhµ n­íc t¹o m«i tr­êng KD thuËn lîi cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ, ®©y chÝnh lµ sù sèng cßncho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp. Nhµ n­íc t¹o hµnh lang cho c¸c ®¬n vÞ trùc tiÕp kinh doanh XNK gãp phÇn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ trong thêi gian tíi . KÕt luËn Trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ cña ViÖt Nam hiÖn nay th× s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vÉn ®­îc coi lµ mét nghµnh mòi nhän cña n­íc ta . Do vËy kinh doanh ph©n bãn ho¸ häc cµng kh¼ng ®Þnh vai trß quan träng cña m×nh .Qua qu¸ tr×nh t×m hiÓu vµ nghiªn cøu quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång NK t¹i c«ng ty CP XNK VËt t­ N«ng nghiÖp vµ N«ng s¶nI Hµ Néi cho thÊy , trong thêi gian qua tû träng NK cã t¨ng qua tõng n¨m nh­ng hiÖu qu¶ thu ®­îc cßn rÊt h¹n chÕ . Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh lµ do quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång NK cßn tån t¹i nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh dÉn ®Õn tranh chÊp g©y thiÖt h¹i cho c«ng ty . V× vËy ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh c«ng ty cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p gi¶m tranh chÊp trong quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång tõ nh÷ng kh©u chuÈn bÞ giao dÞch , ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång , ®Õn tæ chøc thùc hiÖn vµ gi¸m s¸t, ®iÒu hµnh hîp ®ång . Trªn c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn , ®Ò tµi “ Mét sè gi¶i ph¸p nh»m gi¶m thiÓu tranh chÊp trong thùc hiÖn hîp ®ång NK ph©n bãn ho¸ häc t¹i c«ng ty CP XNK VËt t­ N«ng nghiÖp vµ N«ng s¶n “ ®· ®­îc hoµn thµnh . LuËn v¨n ®· ®Ò cËp ®Õn c¸c vÊn ®Ò vÒ tranh chÊp trong thùc hiÖn hîp ®ång NK tõ ®ã ®­a ra mét sè giaØ ph¸p nh»m gi¶m tranh chÊp trong thùc hiÖn hîp ®ång NK ph©n bãn , mong r»ng nh÷ng gi¶i ph¸p nµy cã thÓ gióp c«ng ty n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ph©n bãn cña c«ng ty , hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch mµ cÊp trªn giao cho . Tuy nhiªn , do tr×nh ®é vµ thêi gian thùc tËp nghiªn cøu vÊn ®Ò cã h¹n nªn ®Ò tµi kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiªó sãt nhÊt ®Þnh .§Ó ®Ò tµi ®­îc hoµn thiÖn h¬n n÷a , em rÊt mong nhËn ®­îc sù gióp ®ì , gãp ý bæ sung vµ phª b×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o , c¸c c¸n bé trong c«ng ty . Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o T.S NguyÔn Quèc ThÞnh , vµ em còng xin göi lêi c¶m ¬n tíi c¸c c« chó trong c«ng ty ®· gióp ®ì , t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®Ó em hoµn thµnh bµi luËn v¨n nµy. Môc Lôc Tµi liÖu tham kh¶o Tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh kü thuËt th­¬ng m¹i quèc tÕ – Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i . H­íng dÉn sö dông Incoterms 2000 cña ICC – Phßng th­¬ng m¹i vµ C«ng NghiÖp ViÖt Nam . Gi¸o tr×nh luËt Th­¬ng m¹i quèc tÕ – Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n . Hîp ®ång kinh doanh quèc tÕ – NguyÔn Träng §µn 50 Ph¸n quyÕt träng tµi quèc tÕ chän läc – Trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt Nam C«ng nghÖ s¶n xuÊt ph©n bãn – Nhµ xuÊt b¶n n«ng nghiÖp Hµ Néi 2000