Một số biện pháp nhằm hoàn thiện hoạt động thanh toán trong kinh doanh tại công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội

kh¸c. VËy nªn chóng ta kh«ng thÓ ®¸nh gi¸ chØ qua sè liÖu ®­îc. Thø ba lµ vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n: N¨m 2001 vµ n¨m 2002 th× chØ sè nµy ®Òu lín h¬n 1, cho thÊy kh¶ n¨ng thanh to¸n nî cña c«ng ty rÊt tèt. Nh­ng ®Õn n¨m 2003 th× chØ sè nµy gi¶m m¹nh xuèng tíi 0.13, mét con sè qu¸ nhá, lý do lµ thêi gian c¸c kho¶n thu kh«ng khíp víi c¸c kho¶n chi. Nªn nÕu c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n ®Õn h¹n thanh to¸n th× chØ tµi trî ®­îc 13% gi¸ trÞ thanh to¸n, cßn l¹i sÏ kh«ng thÓ thanh to¸n ®­îc, lóc ®ã sÏ g©y khã kh¾n trong thanh to¸n. Cuèi cïng lµ kh¶ n¨ng thanh to¸n nî dµi h¹n cña 3 n¨m ®Òu tèt lµ b»ng 1, chøng tá c«ng ty ®· cã kÕ ho¹ch trang tr¶i cho c¸c kho¶n nî dµi h¹n mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ cÈn thËn. KÕt hîp c¸c phÇn trªn, ta cã mét sè nhËn xÐt chÝnh sau: VÒ néi dung thanh to¸n: Tuy lµ thanh to¸n víi nhµ cung cÊp, víi ng­êi mua chiÕm tØ träng lín nhÊt trong tæng kim ng¹ch thanh to¸n song n¨m 2003 mäi ho¹t ®éng gi¶m xuèng h¼n, c«ng t¸c thu hót vµ t×m kiÕm kh¸ch hµng kh«ng ®¹t kÕt qu¶ tèt nªn doanh thu kh«ng ®¹t nh­ n¨m 2002, h¬n n÷a thanh to¸n néi bé víi c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i nép kh¸c cßn nhiÒu lµm ¶nh h­ëng ®Õn häat ®éng kinh doanh cña c«ng ty. Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt tuy lµ chiÕm tØ träng Ýt nh­ng vÉn cßn nhiÒu, chi phÝ qu¶n lý sÏ tèn kÐm l¹i kh«ng an toµn. Cßn c¸c ph­¬ng tiÖn sö dông trong chuyÓn tiÒn chñ yÕu lµ UNT, UNC nªn cÇn ph¸t huy vai trß cña sÐc ®Ó thay thÕ cho tiÒn mÆt. Kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî cña c«ng ty ®Òu rÊt tèt, ®ñ tµi s¶n ®Ón tµi trî khi ®Õn h¹n chØ duy n¨m 2003 kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n qu¸ Ýt nªn cÇn biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi. Nî qu¸ h¹n trong thanh to¸n vÉn cßn, tuy chØ chiÕm tØ träng Ýt nh­ng còng g©y trë ng¹i cho c«ng ty. Nh­ vËy häat ®éng thanh to¸n cña c«ng ty cßn cã mét sè mÆt ch­a hîp lý. Së dÜ lµ v× mét sè nguyªn nh©n sau. 2. Nguyªn nh©n 2.1. Nguyªn nh©n chñ quan Kim ng¹ch thanh to¸n phô thuéc hoµn toµn vµo doanh thu, chi phÝ cña c«ng ty. ThÕ nh­ng do chÝnh s¸ch b¸n hµng cña c«ng ty kh«ng ®­îc tèt, nªn kh«ng t¨ng ®­îc sè l­îng kh¸ch hµng, lµm cho häat ®éng kinh doanh n¨m 2003 sôt gi¶m h¬n nh÷ng n¨m tr­íc. H¬n n÷a tuy lµ ®· kÕt hîp ®­îc gi÷a ph¶i thu vµ ph¶i tr¶ nh­ng ph¶i tr¶ l¹i nhiÒu h¬n trong khi tµi s¶n l­u ®éng tµi trî cho nh÷ng kho¶n nµy kh«ng hîp lý vÒ mÆt gi¸ trÞ còng nh­ thêi gian. Cuèi cïng lµ c«ng ty ch­a quan t©m ®óng mùc vÒ vÊn ®Ò thanh to¸n, c«ng ty chØ tÝnh to¸n mét sè chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n ®Ó ®¸nh gi¸ chø ch­a t×m hiÓu s©u tõng lo¹i thanh to¸n. Do vËy tæng gi¸ trÞ thanh to¸n míi cã xu h­íng gi¶m vµo n¨m 2003. 2.2. Nguyªn nh©n kh¸ch quan §Çu tiªn lµ vÒ thÞ tr­êng c¹nh tranh: HiÖn nay ngµy cµng nhiÒu c«ng ty ra ®êi ho¹t ®éng trong lÜnh vùc XNK, cßn nh÷ng c«ng ty cò th× më réng ngµnh nghÒ kinh doanh, cø cã hµng lµ thùc hiÖn nªn ®èi thñ c¹nh tranh ngµy cµng nhiÒu vµ møc ®é c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t. Trong khi ®ã nhu cÇu cña kh¸ch hµng cµng cao, th«ng tin chÝnh x¸c vÒ t×nh h×nh kinh doanh, tµi chÝnh cña kh¸ch hµng rÊt khã n¾m b¾t, do vËy ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng gÆp nhiÒu khã kh¨n, ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch hµng. TiÕp theo lµ vÊn ®Ò vèn: Vèn chñ së h÷u ®Ó ho¹t ®éng cña c«ng ty chØ trªn 5 tØ ®ång, ®©y lµ con sè nhá, l­îng vèn cßn l¹i c«ng ty ph¶i tù huy ®éng. VËy th× lµm sao ®ñ søc c¹nh tranh trong m«i tr­êng nh­ hiÖn nay. Ngoµi ra, v× lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc nªn mäi ho¹t ®éng chÞu sù qu¶n lý c¸c c¸c cÊp chÝnh quyÒn, l¹i ph¶i theo kÕ ho¹ch cña nhµ n­íc. Tuy nhµ n­íc kh«ng trùc tiÕp qu¶n lý chÆt chÏ nh­ tr­íc nh­ng ®iÒu ®ã còng t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng tù h¹ch to¸n kinh doanh cña c«ng ty. TÊt nhiªn lµ cßn nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nh­ng ®ã chØ lµ t¹m thêi, c«ng ty cÇn cè g¾ng kh¾c phôc ®Ó ®¹t hiÖn qu¶ cao h¬n trong thêi gian tíi. CH¦¥NG III Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn ho¹t ®éng thanh to¸n trong kinh doanh t¹i c«ng ty xnk m¸y hµ néi I. ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng kinh doanh n¨m 2004 1. §Þnh h­íng, môc tiªu ph¸t triÓn n¨m 2003: N¨m 2004 lµ n¨m c«ng ty tiÕn hµnh cæ phÇn hãa v× vËy ®Þnh h­íng kinh doanh s¶n xuÊt lÊy môc tiªu hiÖu qu¶ lµ chÝnh, ®¶m b¶o an toµn vèn, tr¸nh ph¸t sinh c«ng nî nhÊt lµ nî qu¸ h¹n vµ nî khã ®ßi, cô thÓ nh­ sau: TËp trung ®Èy m¹nh ®Êu thÇu ®Ó nhËp khÈu cung cÊp c¸c hÖ thèng d©y chuyÒn thiÕt bÞ lín cho c¸c dù ¸n lín ®Ó t¨ng nguån thu. TËp trung kinh doanh cung cÊp c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu cho c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n, h¹n chÕ kinh doanh tr¶ chËm nhÊt lµ c¸c ®¬n vÞ kh¶ n¨ng thanh to¸n kh«ng ch¾c ch¾n, h¹n chÕ c¸c kho¶n nî khã tr¶ ph¸t sinh vµ tÝch cùc thu c¸c kho¶n nî cò. TËp trung søc cñng cè, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt cña XÝ NghiÖp may xuÊt khÈu, ®¶m b¶o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, thu ®ñ khÊu hao vµ tr¶ vèn, l·i ng©n hµng, phÊn ®Êu kh«ng ®Ó lç tiÕp. TiÕp tôc ®Èy m¹nh lµm dÞch vô nhËp khÈu ñy th¸c kh«ng bá vèn, kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh vµ hiÖu qu¶ cao. Khai th¸c c¬ së vËt chÊt s½n cã b»ng c¸ch hîp t¸c kinh doanh nh»m t¨ng nguån thu ch¾c ch¾n. TÝch cùc triÓn khai c¸c b­íc cæ phÇn hãa theo ®óng kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra vµo ®Çu n¨m 2004. 2. C¸c chØ tiªu c¬ b¶n kÕ ho¹ch 2004: XuÊt khÈu: 1.000.000 USD Gåm: + Hµng may mÆc: 600.000 USD + Hµng n«ng s¶n: 200.000 USD + Hµng kh¸c: 200.000 USD NhËp khÈu: 13.500.000 USD Gåm: - NhËp khÈu kinh doanh: 9.500.000 USD + ThiÕt bÞ m¸y mãc XD: 5.500.000 USD + Nguyªn vËt liÖu: 4.000.000 USD - NhËp khÈu ñy th¸c: 4.000.000 USD + ThiÕt bÞ m¸y mãc: 4.000.000 USD Tæng doanh thu: 140.000 triÖu ®ång + Doanh thu b¸n hµng nhËp khÈu: 133.500 triÖu ®ång + Doanh thu gia c«ng s¶n xuÊt: 3.500 triÖu ®ång. + Doanh thu dÞch vô: 3.000 triÖu ®ång Tæng quü l­¬ng: 3.929 triÖu ®ång. Thu nhËp b×nh qu©n: + Kinh doanh: 1.300.000®/ng­êi /th¸ng + C«ng nh©n Xn: 600.000®/ng­êi/th¸ng Lîi nhuËn: 300 triÖu ®ång. 3. C¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn kÕ ho¹ch 2004: 3.1. VÒ xuÊt khÈu: C«ng ty tËp trung vµo san xuÊt gia c«ng hµng may mÆc ®Ó xuÊt khÈu sang EU, B¾c Mü vµ c¸c n­íc kh¸c. §ång thêi chó ý khai th¸c c¸c mÆt hµng n«ng s¶n nh­: chÌ, cµ phª, cao su, bao PP,… 3.2. VÒ nhËp khÈu. C«ng ty sÏ chñ ®éng nhËp khÈu kinh doanh mét sè « t« t¶i, « t« kh¸ch, thiÕt bÞ x©y dùng nh­ m¸y ñi, m¸y xóc, cÇn cÈu,… ®Ó cung cÊp cho nhu cÇu trong n­íc. TËp trung nhËp khÈu c¸c nguyªn liÖu cho c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt trong n­íc thùc sù s¶n xuÊt vµ cã kh¶ n¨ng thanh to¸n tèt. Trùc tiÕp ®Êu thÇu vµ liªn doanh vãi c¸c c«ng ty n­íc ngoµi ®Ó tham gia ®Êu thÇu cung cÊp m¸y mãc thiÕt bÞ cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ trong n­íc. TiÕp tôc b¸m sat c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c tØnh, c¸c dù ¸n ®Ó lµm c«ng t¸c nhËp khÈu ñy th¸c. Tuy nhiªn viÖc nhËp khÈu ñy th¸c c¸c n¨m tíi sÏ gi¶m nhiÒu v× c¸c kh¸ch hµng, kÓ c¶ c¸c ®Þa ph­¬ng tù ®éng nhËp khÈu kh«ng cÇn th«ng qua ñy th¸c. T×m nguån hµng mua b¸n trong n­íc ®¶m b¶o ch¾c ch¾n vµ kh«ng ph¶i bá vèn. 3.3. thùc hiÖn tæng doanh thu: C«ng ty duy tr× nhËp khÈu kinh doanh, gi÷ kh¸ch hµng vµ n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c nhËp khÈu, xem ®©y lµ kh¶ n¨ng, thÕ m¹nh s½n cã cña c«ng ty ®Ó t¨ng doanh sè b¸n hµng vµ t¨ng thu nhËp, chuÈn bÞ cho sau cæ phÇn hãa. TÝch cùc khai th¸c c¸c nguån hµng trong n­íc ®Ó cung øng cho c¸c ®¬n vÞ trong n­íc thay thÕ c¸c mÆt hµng nhËp khÈu, t¨ng c­êng hîp t¸c kinh doanh, tËp trung khai th¸c kinh doanh cöa hµng hiÖn cã nh»m t¨ng doanh sè b¸n hµng néi ®Þa, më h­íng ®¹i lý b¸n hµng trong n­íc. §Èy m¹nh dÞch vô tiÕp nhËn vµ vËn chuyÓn hµng nhËp khÈu, khai th¸c hÕt n¨ng lùc hiÖn cã vÒ kho tµng, nhµ x­ëng vµ ®Êt ®ai ®Ó t¹o nguån thu ch¾c ch¾n cho c«ng ty. 3.4. t¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý kinh doanh a) c«ng t¸c tµi chÝnh §¶m b¶o nguyªn t¾c tµi chÝnh trong ho¹t ®éng kinh doanh, ®Æc biÖt trong kh©u kiÓm tra, gi¸m sat chÆt chÏ c¸c ho¹t ®éng. Coi viÖc b¶o toµn vèn lµ vÉn ®Ò hµng ®Çu trong c«ng t¸c kinh doanh. T¨ng c­êng t×m hiÓu kü kh¸ch hµng, chØ b¸n hµng tr¶ chËm ®èi víi kh¸ch hµng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n tèt, h¹n chÕ b¸n tr¶ chËm ®èi víi c¸c c«ng ty TNHH kh«ng cã b¶o l·nh cña ng©n hµng, kh«ng ®Ó thua lç, thÊt tho¸t vèn, lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n thèng kª. Khai th¸c c¸c nguån vèn tÝn dông ®Ó ®¶m b¶o ph¸t triÓn kinh doanh vµ ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t­ ph¸t triÓn cña c«ng ty. Cã c¸c biÖn ph¸p tiÕt kiÖm triÖt ®Ó trong kinh doanh vµ tiªu dïng, chèng l·ng phÝ, tham «. Gi¶m bít chi phÝ kinh doanh ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ, ®¶m b¶o t¨ng thu nhËp cho c«ng ty b) C«ng t¸c tæ chøc vµ lao ®éng tiÒn l­¬ng - Nghiªn cøu s¾p xÕp l¹i tæ chøc theo h­íng t¨ng c­êng cho s¶n xuÊt, kinh doanh, gi¶m bít kh©u gi¸n tiÕp. §éng viªn CBCNV ph¸t huy tinh thÇn tÝch cùc, chñ ®éng t×m viÖc. Cã ph­¬ng¸n s¾p xÕp lao ®éng hîp lý ®Ó gi¶m bít sè CBCNV d«i s­ nh­ ®éng viªn nghØ h­u theo NQ 41/CP hoÆc c¸c chÕ ®é nghØ kh¸c. TuyÓn dông thªm c¸c c¸n bé míi cã n¨ng lùc, t¨ng c­êng søc trÎ cho c«ng ty vµ ®æi míi lao ®éng. Cã chÕ ®é khuyÕn khÝch lùc l­îng trÎ vµ ®¶m b¶o lùc l­îng nµy g¾n bã víi c«ng ty. TiÕp tôc duy tr× quy chÕ tr¶ l­¬ng vµ th­ëng theo c¬ chÕ kho¸n. Nghiªn cøu kiÖn toµn quy chÕ kho¸n l­¬ng theo h­íng ®éng viªn c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n tÝch cùc kinh doanh vµ kinh doanh cã hiÖu qu¶, h¹n chÕ nh÷ng c¸ nh©n ch­a tÝch cùc t×m viÖc vµ lao ®éng. Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c quy ho¹ch vµ ®µo t¹o c¸n bé phôc vô kinh doanh vµ ph¸t triÓn l©u dµi. Thùc hiÖn tèt c¸c chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc ®èi víi ng­êi lao ®éng khi chuyÓn ®æi s¬ h÷u ®Ó hoµn thµnh tèt nhÊt c«ng t¸c cæ phÇn hãa c«ng ty tõ n¨m 2004 3.5. KÕ ho¹ch ®Çu t­ va XDCB n¨m 2004 æn ®Þnh s¶n xuÊt XÝ nghiÖp may xuÊt khÈu, t×m mäi biÖn ph¸p ®¶m b¶o viÖc lµm cho xÝ nghiÖp, tr¶ l·i vay ®Çu t­ vµ thu håi khÊu hao, h¹n chÕ thÊp nhÊt lç ph¸t sinh Thanh quyÕt to¸n toµn bé c«ng t¸c ®Çu t­ ®· thùc hiÖn trong c¸c n¨m tr­íc 3.6. c«ng t¸c cæ phÇn hãa doanh nghiÖp PhÊn ®Êu hoµn thµnh viÖc cæ phÇn hãa c«ng ty trong n¨m 2004, tr­íc m¾t tËp trung vµo c¸c viÖc sau: + TËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng kho¶n nî khã thu, nhÊt lµ c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n + QuyÕt to¸n thuÕ tõ n¨m 2002 – 2003 + Lµm x¸c nhËn quyÒn së h÷u vµ sö dông nhµ, ®Êt t¹i sè 8 Phè Trµng Thi vµ 31 NguyÔn ChÝ Thanh – Hµ Néi. + TiÕn hµnh x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp + X©y dùng ph­¬ng ¸n s¾p xÕp lao ®éng vµ sö dông lao ®éng sau cæ phÇn hãa ®Ó tr×nh Bé phª duyÖt + X©y dùng ph­¬ng ¸n cæ phÇn hãa vµ ®iÒu lÖ c«ng ty cæ phÇn tr×nh Bé phª duyÖt + X©y dùng kÕ ho¹ch b¸n cæ phiÕu vµ tiÕn hµnh ®¹i héi cæ ®«ng + Lµm c¸c thñ tôc thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn, æn ®Þnh bé m¸y tæ chøc vµ ®­a c«ng ty cæ phÇn vµo ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ + §Ò nghÞ Bé quan t©m gióp ®ì c«ng ty th¸o gì nh÷ng khã kh¨n v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn CPH vµ kinh doanh II. mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i trong kinh doanh t¹i c«ng ty xnk m¸y hµ néi Qua ch­¬ng II, chóng ta thÊy r»ng ho¹t ®éng thanh to¸n rÊt quan träng, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kh«ng tr¸nh khái nhiÒu v­íng m¾c. Sau khi ®· t×m hiÓu, ph©n tÝch ho¹t ®éng thanh to¸n trong kinh doanh ë c«ng ty XNK M¸y Hµ Néi, em xin ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p sau: 1. C©n ®èi hîp lý gi÷a c¸c kho¶n ph¶i thu – ph¶i tr¶ víi kh¸ch hµng. V× ®©y lµ phÇn thanh to¸n quan träng nhÊt ®èi víi c«ng ty, nªn ph¶i cã c¬ cÊu hîp lý ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n. Sau ®©y lµ sè liÖu vÒ ph¶i thu – ph¶i tr¶ trong 3 n¨m qua nh­ng lµ sè d­ cuèi kú chø kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ giao dÞch. Sè d­ cuèi kú cña ph¶i thu – ph¶i tr¶ ChØ tiªn N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 1. Ph¶i thu KH 4.821.073.176 37.395.008.026 44.601.770.999 2. tr¶ tr­íc cho NB 11.944.815.140 3.466.233.052 7.961.557.324 3. Ph¶i tr¶ cho NB 6.485.836.043 13.013.823.027 13.616.943.582 4. Ng­êi mua tr¶ tr­íc 7.767.503.788 4.329.408.952 11.820.134.905 C¸c kho¶n ph¶i thu – ph¶i tr¶ víi kh¸ch hµng chÝnh lµ thanh to¸n víi nhµ cung cÊp vµ ng­êi mua hµng. Nh­ trªn cho thÊy c¸c kho¶n ph¶i thu tõ kh¸ch hµng lín h¬n nhiÒu so víi c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n. Do vËy ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cÇn c©n ®èi hîp lý gi÷a chóng. VËy sÏ c©n ®èi nh­ thÕ nµo? §Çu tiªn lµ c©n ®èi vÒ khèi l­îng. Khi quan hÖ víi ng­êi b¸n, doanh nghiÖp cÇn ph¸t huy vai trß uy tÝn vµ kh¶ n¨ng th­¬ng l­îng ®Ó ®­îc mua chÞu nhiÒu. H¬n n÷a quan hÖ víi ng­êi b¸n chñ yÕu lµ ng­êi b¸n n­íc ngoµi, nªn ph¶i tranh thñ mäi ®iÒu kiÖn v× ng­êi b¸n còng rÊt muèi b¸n nhanh, tiªu thô hµng hãa vµ th©m nhËp thÞ tr­êng. Do vËy ph¶i tËn dông mäi c¬ héi ®Ó ®­îc thanh to¸n chËm. Song song víi ho¹t ®éng ®ã, ®ång thêi ph¶i gi¶m tØ lÖ ph¶i thu tõ kh¸ch hµng. C©n ®èi hîp lý vÒ khèi l­îng tøc lµ tØ lÖ gi÷a ph¶i thu – ph¶i tr¶ kh¸ch hµng ph¶i xÊp xØ, t­¬ng quan víi nhau, n©ng cao gi¸ trÞ ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n vµ h¹ thËp ph¶i thu tõ kh¸ch hµng xuèng. Nh­ vËy sÏ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n khi kh«ng thÓ huy ®éng tõ nguån vay kh¸c. Môc ®Ých cña tÝn dông th­¬ng m¹i kh«ng ph¶i lµ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ tr¶ l·i mµ gi¶m bít g¸nh nÆng ph¶i thanh to¸n mét lóc, do ®ã tØ sè vÒ khèi l­îng hai lo¹i ®ã ph¶i gÇn nhau, ®Ó hç trî cho nhau. NÕu ph¶i thu lín qu¸ sÏ dÉn ®Õn ø ®äng vèn, quay vßng ®ång tiÒn chËm l¹i ph¶i ®i vay ®Ó tµi trî cho c¸c kho¶n thanh to¸n kh¸c. NÕu ph¶i tr¶ qu¸ lín, ®Õn thêi h¹n thanh to¸n l¹i kh«ng huy ®éng kÞp thêi th× mÊt c©n b»ng vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n. Tuy nhiªu chØ cÇn c©n ®èi vÒ khèi l­îng th«i ch­a ®ñ, nÕu thêi gian thanh to¸n c¸c kho¶n ®ã kh«ng khíp nhau th× còng cã thÓ dÉn tíi mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. Do vËy thø hai lµ cÇn c©n ®èi hîp lý vÒ mÆt thêi gian, thêi h¹n thanh to¸n. Th«ng th­êng trong mét giao dÞch, thêi h¹n thanh to¸n víi nhµ cung cÊp bao giê còng sím h¬n so víi thanh to¸n víi ng­êi mua hµng. C¸ch hiÖu qu¶ nhÊt lµ c«ng ty cÇn xÐt ®Õn thêi gian thanh to¸n gi÷a c¸c giao dÞch hay gi÷a c¸c hîp ®ång kinh tÕ. NghÜa lµ ph¶i lµm sao cho thêi gian thanh to¸n víi nhµ cung cÊp trong giao dÞch nµy khîp víi thêi h¹n tr¶ nî cña ng­¬i mua ë giao dÞch tr­íc. Khi cÇn tiÒn ®Ó thanh to¸n th× ®· cã sè tiÒn do ng­êi mua hµng tr¶, cø nh­ vËy sÏ lµm cho ho¹t ®éng thanh to¸n thªm linh ho¹t vµ hiÖu qu¶. §Ó lµm ®­îc viÖc nµy, khi so¹n th¶o hîp ®ång vµ ®µm ph¸n, ng­êi phô tr¸ch ph¶i xÐt ®Õn c¸c hîp ®ång tr­íc vµ kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch hµng sau nµy cña doanh nghiÖp, nªn ®ßi hái ng­êi phô tr¸ch ph¶i nhanh nh¹y vµ quyÕt ®o¸n. Ngoµi ra cßn tËn dông, phèi hîp tèt gi÷a c¸c kho¶n thanh to¸n tr­íc, ngay vµ thanh to¸n chËm gi÷a c¸c kho¶n thanh to¸n. Nh­ vËy sÏ h¹n chÕ ®­îc vay ng©n hµng vµ tiÒn tr¶ l·i cho ng©n hµng. Kh«ng nªn chØ dùa vµo c¸c kho¶n vay ng©n hµng ®Ó thanh to¸n mµ ph¶i tËn dông, phèi hîp c¸c kho¶n ph¶i thu – ph¶i tr¶ hîp lý sÏ t¹o nªn kh¶ n¨ng thanh to¸n cao. Thø ba cÇn c©n ®èi ®ã lµ gi¸ c¶. Thanh to¸n chËm th× gi¸ b¸n sÏ cao, ®ã lµ ®iÒu tÊt yÕu nh­ng kh«ng thÓ v× ®­îc thanh to¸n chËm mµ chÊp nhËn gi¸ b¸n cao. Ph¶i so s¸nh gi÷a phÇn gi¸ c¶ t¨ng thªm Êy víi l·i suÊt ng©n hµng vµ gi¸ c¶ khi b¸n cho ng­êi mua. §Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh kho¶ng gi¸ c¶ cã thÓ chÊp nhËn ®­îc trong mçi hîp ®ång. X­a nay c«ng ty ho¹t ®éng ch­a quan t©m ®óng mùc vÒ viÖc phèi hîp c¸c yÕu tè trªn. chØ ph©n tÝch gi÷a c¸c hîp ®ång mua – b¸n víi kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­íc, nÕu cã lîi nhuËn lµ thùc hiÖn, nÕu thiÕu tiÒn l¹i vay ng©n hµng. Lµm nh­ thÕ sÏ gi¶m tØ suÊt lîi nhuËn xuèng. Do vËy c«ng ty cÇn nghiªn cøu s©u h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy ®Ó øng dông vµo trong c¸c hîp ®ång kinh tÕ. §iÒu cÇn l­u ý khi thùc hiÖn vÊn ®Ò nµy lµ c«ng ty ph¶i cã c¸c tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng, s¾p xÕp kh¸ch hµng ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh thêi h¹n thanh to¸n chËm bao nhiªu lµ phï hîp. Sau ®©y lµ mét sè tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng khi cã ho¹t ®éng tÝn dông th­¬ng m¹i: §Æc ®iÓm: Sù s½n sµng cña kh¸ch hµng trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô thanh to¸n. N¨ng lùc: Kh¶ n¨ng cña kh¸ch hµng ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô thanh to¸n. Vèn: Dù tr÷ tµi chÝnh cña kh¸ch hµng Tµi s¶n thÕ chÊp: Tµi s¶n cam kÕt dïng trong tr­êng hîp vì nî. C¸c ®iÒu kiÖn: C¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ nãi chung trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp Vµ nh÷ng tiÒu chuÈn kh¸c. Tõ ®ã sÏ s¾p xÕp kh¸ch hµng theo c¸c tiÒu thøc sau ®©y: C¸c kh¸ch hµng ®· cã quan hÖ kinh doanh l©u dµi vµ cã uy tÝn vÒ viÖc thanh to¸n. C¸c kh¸ch hµng ®· cã quan hÖ l©u dµi nh­ng vÉn hay chiÕm dông vèn, còng th­êng hay thanh to¸n chËm h¬n thêi h¹n ghi trong hîp ®ång Kh¸ch hµng Ýt cã quan hÖ víi c«ng ty Kh¸ch hµng míi cã quan hÖ víi c«ng ty lÇn ®Çu Kh¸ch hang tiÒm n¨ng, tuy ch­a tõng quan hÖ kinh tÕ víi c«ng ty nh­ng t­¬ng lai sÏ lµ kh¸ch hµng cña c«ng ty. Tõ sù ph©n tÝch ®ã, c«ng ty sÏ xem xÐt tØ lÖ thanh to¸n chËm gi÷a c¸c kh¸ch hµng n»m trong kho¶ng nµo lµ chÊp nhËn ®­îc mµ l¹i c©n ®èi ®­îc c¸c yÕu tè nh­ trªn ®· ph©n tÝch. §©y lµ c«ng viÖc kh«ng ®¬n gi¶n vµ ph¶i cã ®Çy ®ñ tµi liÖu vÒ nh÷ng vÊn ®Ò ®ã míi cã thÓ ph©n tÝch vµ ®­a ra quyÕt ®Þnh cuèi cïng mét c¸ch chÝnh x¸c. 2. VÒ ph­¬ng thøc vµ ph­¬ng tiÖn thanh to¸n 2.1. §èi víi thanh to¸n trong n­íc Nh­ ë ch­¬ng II chóng ta ®· ph©n tÝch vµ thÊy r»ng tØ lÖ sö dông tiÒn mÆt trong thanh to¸n nh­ vËy lµ vÉn cßn nhiÒu, trong ba n¨m ®Òu chiÕm tõ 12 – 17% tæng gi¸ trÞ thanh to¸n. Sö dông tiÒn mÆt kh«ng cã lîi Ých g× nhiÒu ®Æc biÖt lµ trong thanh to¸n víi kh¸ch hµng v× gi÷ tiÒn mÆt võa kh«ng an toµn l¹i võa tèn chi phÝ. H¬n n÷a hiÖn nay ng©n hµng còng tr¶ tiÒn l·i cho tiÒn göi ®Ó thanh to¸n, do vËy nªn sö dông c¸c tiÖn Ých mµ ng©n hµng cung cÊp, sö dông h×nh thøc chuyÓn tiÒn lµ thÝch hîp nhÊt. TiÒn mÆt chØ thÝch hîp trong thanh to¸n néi bé vµ thanh to¸n víi nhµ n­íc mµ th«i, cßn c¸c lo¹i thanh to¸n kh¸c kh«ng nªn sö dông tiÒn mÆt. Do vËy trong thanh to¸n víi kh¸ch hµng, chñ yÕu lÇ ng­êi mua trong n­íc nªn gi¶m tØ lÖ dïng tiÒn mÆt, nªn duy tr× tØ lÖ kho¶ng tõ 5 – 7% tæng gi¸ trÞ thanh to¸n lµ hîp lý. Nãi nh­ vËy kh«ng cã nghÜa lµ sö dông tiÒn mÆt tuyÖt ®èi, nh÷ng kh¸ch hµng ë xa nhau vÒ mÆt ®Þa lý nªn sö dông h×nh thøc chuyÓn tiÒn. VËy nªn trong c¸c giao dÞch th­¬ng m¹i, c«ng ty nªn sö dông l­îng tiÒn mÆt thÝch hîp, ph¶i biÕt tËn dông c¸c dÞch vô cña ng©n hµng võa nhanh võa an toµn l¹i rÎ. §Ó thay thÕ viÖc sö dông tiÒn mÆt, c«ng ty nªn ph¸t huy vai trß cña sÐc, n©ng cao tØ lÖ sö dông sÐc. Trong c¸c mãn thanh to¸n nhá, thay v× sö dông tiÒn mÆt, c«ng ty nªn ph¸t hµnh sÐc ®Ó thanh to¸n. Nh­ vËy võa gi¶m tØ lÖ sö dông tiÒn mÆt l¹i n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng thanh to¸n. Tuy nhiªn sö dông sÐc còng kh«ng ph¶i lµ lo¹i sÐc g× còng ®­îc. H×nh thøc chñ yÕu nªn dïng sÐc chuyÓn tiÒn, sÐc chuyÓn kho¶n. V× nÕu bÞ sö dông sÐc b¶o chi, sÐc ®Þnh møc th× ph¶i kÝ quü vµo tµi kho¶n riªng vµ kh«ng thÓ sö dông sè tiÒn ®ã nªn sÏ lµm gi¶m sè tiÒn cã thÓ sö dông ®­îc trong thanh to¸n. Do ®ã ph¶i xem xÐt ®iÒu kiÖn thanh to¸n cña kh¸ch hµng. NÕu kh¸ch hµng yªu cÇu sö dông sÐc b¶o chi, sÐc ®Þnh møc th× nªn sö dông tiÒn mÆt cßn nÕu kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®ã th× sÐc lµ h×nh thøc tèi ­u. Ngoµi ra trong ho¹t ®éng thanh to¸n víi ng­êi mua hµng, c«ng ty nªn sö dông UNT lµ tèt nhÊt. SÐc chØ dïng trong tr­êng hîp gi¸ trÞ nhá, ®Þa lý ph¶i gÇn nhau ®Ó dÏ dµng thanh to¸n sÐc víi ng©n hµng ph¸t hµnh, cßn l¹i sö dông UNT lµ hiÖu qu¶ cao v× khi m×nh giao hµng råi, tháa thuËn sö dông UNT ®Ó thanh to¸n th× lóc ®ã ng©n hµng sÏ cã tr¸ch nhiÖm h¬n trong viÖc ®ßi tiÒn hé. Kh¸ch hµng l¹i khã mµ tr¸nh ®­îc. Cßn khi thanh to¸n víi ng­êi b¸n trong n­íc nªn sö dông UNC v× nh­ vËy c«ng ty sÏ ®¶m b¶o ch¾c ch¾n nhËn hµng ®¹t yªu cÇu råi míi thanh to¸n cho ng­êi b¸n. §©y lµ hai ph­¬ng tiÖn sö dông ®¹t hiÖu qu¶ cao trong thanh to¸n, do vËy c«ng ty nªn ph¸t huy h¬n n÷a hai lo¹i ph­¬ng tiÖn nµy. Chó ý cuèi cïng víi ho¹t ®éng thanh to¸n trong n­íc ®ã lµ c«ng ty kh«ng nªn chØ tËp trung tiÒn göi t¹i mét ng©n hµng. Ph¶i ph©n t¸n c¸c kho¶n tiÒn göi t¹i nhiÒu ng©n hµng kh¸c nhau. Chän nh÷ng ng©n hµng cã chi nh¸nh t¹i nhiÒu tØnh, ®Þa ph­¬ng ®Ó dÔ dµng trong thanh to¸n. Th­êng c«ng ty chØ hay göi tiÒn t¹i Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng, Ng©n Hµng N«ng NghiÖp vµ Ph¸t TriÓn N«ng Th«n lµ chÝnh, do vËy c«ng ty cÇn ph©n t¸n tiÒn göi ë nhiÒu ng©n hµng h¬n n÷a. V× viÖc nµy cã nhiÒu ­u ®iÓm: Thø nhÊt lµ khi quan hÖ giao dÞch víi nh÷ng kh¸ch hµng ë xa, c¸ch trë vÒ mÆt ®Þa lý th× c«ng t¸c thanh to¸n rÊt khã kh¨n. Do vËy nÕu t¹i c¸c ®Þa ph­¬ng Êy cã c¸c ng©n hµng cña nhµ n­íc nh­ Ng©n Hµng C«ng Th­¬ng, Ngo¹i Th­¬ng,… th× viÖc thanh to¸n qua ng©n hµng sÏ dÔ dµng h¬n. Kh«ng cÇn gi¸p mÆt nhau mµ vÉn thùc hiÖn thanh to¸n ®­îc. Nh­ vËy sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ ®i l¹i, ¨n ë…. Vµ chi phÝ nµy sÏ lín h¬n nhiÒu so víi chi phÝ dÞch vô cña ng©n hµng. Thø hai lµ khi ®· ph©n t¸n tiÒn göi t¹i nhiÒu ng©n hµng, th× kh¶ n¨ng kiÓm so¸t cña ng©n hµng rÊt khã, do vËy khi ®ang vay ë ng©n hµng nµy qu¸ nhiÒu mµ nÕu cã tiÒn chuyÓn vÒ th× ng©n hµng sÏ tù chuyÓn sang ®Ó tr¶ nî vay, lµm cho tiÒn sö dông ®Ó thanh to¸n gi¶m xuèng. Do vËy nÕu ®Æt tiÒn göi t¹i nhiÒu ng©n hµng th× sÏ tr¸nh ®­îc hiÖn t­îng trªn. Lóc ®ã sÏ yªu cÇu kh¸ch hµng chuyÓn vµo tµi kho¶n t¹i ng©n hµng mµ nî vay kh«ng cã hoÆc kh«ng lín. Lµm nh­ thÕ th× võa kÐo dµi thêi h¹n vay nî cña ng©n hµng võa cã tiÒn trong tµi kho¶n tiÒn göi ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng thanh to¸n. Ngoµi ra cßn cã nhiÒu lîi Ých kh¸c nªn c«ng ty cÇn thùc hiÖn ph©n t¸n tiÒn göi thanh to¸n t¹i nhiÒu ng©n hµng h¬n n÷a. 2.2. §èi víi thanh to¸n quèc tÕ Do ®©y lµ phÇn thanh to¸n chiÕm tØ lÖ rÊt cao trong c«ng ty, nªn c«ng ty còng cÇn ph¶i hoµn thiÖn nã h¬n. HiÖn nay c«ng ty th­êng sö dông h×nh thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ lµ chÝnh, cßn chuyÓn tiÒn chØ chiÕm tØ lÖ nhá. Víi nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng quen th× ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ lµ thÝch hîp nhÊt. Nh­ng ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng ®· tõng giao dÞch c«ng ty nªn th­¬ng l­îng ®Ó cã thÓ ®­îc sö dông ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn nhanh, v× nã võa nhanh chi phÝ l¹i thÊp h¬n. Do vËy uy tÝn trong thanh to¸n lµ ®iÒu tiªn quyÕt, n©ng cao uy tÝn lµ viÖc doanh nghiÖp ph¶i lµm, t¹o niÒm tin víi nhµ cung cÊp, thùc hiÖn thanh to¸n sßng ph¼ng vµ ®óng thêi h¹n sÏ lµm cho vÞ thÕ cña doanh nghiÖp n©ng cao, nªn viÖc th­¬ng l­îng c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång sÏ ®¹t hiÖn qu¶ h¬n. Ngoµi ra víi h×nh thøc thanh to¸n quèc tÕ c«ng ty chØ nªn sö dông Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam lµm ng©n hµng thanh to¸n v× ®©y lµ ng©n hµng cã uy tÝn trong th­¬ng tr­êng quèc tÕ, lµ mét trong nh÷ng ng©n hµng lín cña ViÖt Nam nªn khi chän ng©n hµng thanh to¸n th× nªn chän ng©n hµng nµy. Lµm nh­ vËy ®ì ph¶i sö dông ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ kh«ng thÓ hñy ngang cã x¸c nhËn, gi¶m c¸c kho¶n chi phÝ tr¶ cho c¸c ng©n hµng l¹i thanh to¸n nhanh h¬n vµ ®ì phøc t¹p h¬n. 3. VÒ ®iÒu kiÖn thanh to¸n §iÒu kiÖn thanh to¸n chØ cã ý nghÜa ®èi víi thanh to¸n quèc tÕ, cßn víi thanh to¸n trong n­íc th× kh«ng quan träng l¾m. §Çu tiªn lµ ®iÒu kiÖn vÒ tiÒn tÖ: §©y lµ ®iÒu kiÖn quan träng nhÊt trong 4 ®iÒu kiÖn. Víi thanh to¸n trong n­íc th× tÊt nhiªn lµ sö dông ®ång tiÒn ViÖt Nam trong c¶ tÝnh to¸n vµ thanh to¸n hîp ®ång. Nh­ng trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ kh«ng bao giê chÊp nhËn ®ång tiÒn ViÖt Nam v× ®©y kh«ng ph¶i lµ ®ång tiÒn m¹nh. Nh÷ng ®ång tiÒn mµ c«ng ty hay dïng lµ: EURO, FRF, DEM, USD, JPY,… nªn c«ng ty th­êng xuyªn cã tµi kho¶n tiÒn göi t¹i ViÖtcombank hay Ng©n Hµng N«ng NghiÖp vµ Ph¸t TriÓn N«ng Th«n ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng thanh to¸n. Trong thêi gian tr¶ chËm, ®ång tiÒn thanh to¸n vµ tÝnh to¸n th­êng xuyªn biÕn ®éng, cho nªn c«ng ty còng ®· cã kh«ng Ýt thiÖt h¹i do sù thay ®æi ®ã. VËy c«ng ty ph¶i theo dâi sù biÕn ®éng tØ gi¸ ®Ó cã biÖn ph¸p kh¾c phôc kÞp thêi. V× khi biÕn ®éng, cã tØ gi¸ t¨ng lªn, cã tØ gi¸ gi¶m xuèng, nÕu gi¸ trÞ ®ång tiÒn nµy t¨ng th× gi¸ trÞ ®ång tiÒn kia l¹i gi¶m nªn nÕu sö dông nhiÒu ®ång tiÒn chóng sÏ triÖt tiªu nhau vµ lµm cho tØ gi¸ trung b×nh æn ®Þnh h¬n. HiÖn nay nh÷ng ®ång tiÒn ®ã kh«ng cßn lµ ®ång tiÒn ®ãng vÞ trÝ quan träng, tØ gi¸ cña chóng còng biÕn ®éng lu«n, do thÕ nªn ph¶i thËn träng trong viÖc chän ®ång tiÒn ®¶m b¶o. H¬n n÷a khi thùc hiÖn kÝ quü vµo tµi kho¶n t¹i c¸c ng©n hµng ®Ó chuÈn bÞ cho viÖc thanh to¸n, c«ng ty th­êng sö dông ngo¹i tÖ thanh to¸n trong hîp ®ång lu«n. V× tõ khi kÝ quü ®Õn khi thanh to¸n cßn mét thêi gian trèng mµ tØ gi¸ c¸c ngo¹i tÖ biÕn ®æi tõng giê, tõng ngµy. Ngoµi ra c«ng ty kh«ng tr«ng ®îi g× phÇn l·i khi tØ gi¸ thay ®æi, chØ sî bÞ lç mµ th«i. Do vËy c«ng ty nªn sö dông c¸c hîp ®ång kú h¹n hay mua b¸n ngo¹i tÖ cña ng©n hµng lµ ch¾c ch¾n nhÊt. Do c«ng ty còng hay v­íng m¾c vÒ vÊn ®Ò tØ gi¸, t¨ng chi phÝ khi tØ gi¸ thay ®æi so víi tÝnh to¸n ban ®Çu. Nªn sö dông c¸c hîp ®ång ®ã sÏ ng¨n chÆn ®­îc t¸c ®éng xÊu do biÕn ®éng tØ gi¸. C«ng ty nªn nghiªn cøu kü vÒ vÊn ®Ò nµy ®Ó cã thÓ kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng trªn. Ngoµi ra ®iÒu kiÖn vÒ ®Þa ®iÓm thanh to¸n còng quan träng kh«ng kÐm tuy nhiªn chóng th­êng g¾n kÕt víi ®iÒu kiÖn trªn, do vËy cßn tïy thuéc vµo ®ång tiÒn thanh to¸n trong giao dÞch quèc tÕ. Nh­ng ®èi víi thanh to¸n trong n­íc nªn sö dông c¸c ng©n hµng hoÆc chi nh¸nh ng©n hµng mµ m×nh cã tµi kho¶n tiÒn göi lµ hay nhÊt. Cßn ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian thanh to¸n vµ ph­¬ng thøc thanh to¸n th× chóng ta ®· ®Ò cËp ë phÇn trªn nªn sÏ kh«ng nh¾c l¹i. Nh­ vËy trong 4 ®iÒu kiÖn vÒ ho¹t ®éng thanh to¸n, ®iÒu kiÖn vÒ tiÒn tÖ lµ quan träng nhÊt ®èi víi thanh to¸n quèc tÕ. Tuy lÇ sè chi phÝ t¨ng thªm do sù biÕn ®éng thêi gian kh«ng nhiÒu nh­ng nªn nghiªn cøu ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi, cã thÓ sö dông ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o b»ng c¸c ®ång tiÒn m¹nh vµ c¸c hîp ®ång kú h¹n, hîp ®ång mua b¸n ngo¹i tÖ nh­ trªn ®· tr×nh bµy. 4. H¹n chÕ mét sè rñi ro trong qu¸ tr×nh thanh to¸n Rñi ro trong qu¸ tr×nh thanh to¸n mµ doanh nghiÖp gÆp ph¶i lµ nî qu¸ h¹n kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®­îc vµ bÞ ng©n hµng phong táa tµi kho¶n. §Çu tiªn lµ xÐt nî qu¸ h¹n, ®©y lµ thèng kª nî qu¸ h¹n trong 3 n¨m qua: ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 1.Ph¶i thu tõ KH 2.316.302.777 2.604.609.658 3.839.349.928 2.Tr¶ tr­íc cho NB 0 0 150.000.000 3. Ph¶i thu kh¸c 0 0 61.112.355 Nh­ vËy lµ hai n¨m ®Çu, nî qu¸ h¹n chØ xÊp xØ 2 tØ ®ång nh­ng sang n¨m 2003 nî qu¸ h¹n t¨ng lªn nhiÒu, ngoµi kho¶n ph¶i thu tõ kh¸ch hµng cßn cã tr¶ tr­íc cho ng­êi b¸n vµ ph¶i thu kh¸c. §Ó cã thÓ h¹n chÕ ®­îc t×nh h×nh trªn, theo em doanh nghiÖp nªn thùc hiÖn chÆt chÏ tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng. §Çu tiªn ph¶i xem xÐt ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña kh¸ch hµng mét c¸ch tØ mØ, dï lµ kh¸ch hµng quen biÕt còng ph¶i nghiªn cøu kü, nÕu thÊy r»ng kh¶ n¨ng thanh to¸n kh«ng tèt th× gi¶m sè l­îng thanh to¸n chËm. Ngoµi ra víi doanh nghiÖp nh­ vËy nªn chia c¸c kho¶n thanh to¸n lµm nhiÒu lÇn, thêi gian t­¬ng ®èi gÇn nhau, mçi ®ît tr¶ mét l­îng nhá th× ®èi t¸c sÏ dÔ dµng xoay së. Bªn c¹nh ®ã, doanh nghiÖp ph¶i xem ®Õn tµi s¶n ®¶m b¶o thanh to¸n cña kh¸ch hµng, tèt nhÊt la víi nh÷ng kh¸ch hµng kh¶ n¨ng thanh to¸n kh«ng tèt ph¶i cã tµi s¶n ®¶m b¶o, nÕu kh«ng th× ph¶i cã h×nh thøc thanh to¸n phï hîp. Khi chän tµi s¶n ®¶m b¶o còng ph¶i chó ý tµi s¶n ®ã cã bÞ hao mßn nhiÒu kh«ng? B¶o qu¶n cã khã kh¨n, tèn kÐm kh«ng? Gi¸ trÞ cã thay ®æi theo thêi gian nhiÒu kh«ng? ®Ó cã khi kh«ng thÓ thanh to¸n ®­îc th× còng dïng tµi s¶n ®ã thay cho c¸c kho¶n nî. Cuèi cïng khi ®· cã nî qu¸ h¹n nhiÒu nh­ vËy th× ph¶i t×m c¸ch ®ßi l¹i. Theo em c¸ch tèt nhÊt lµ ph¶i ®­a kh¸ch hµng ®ã vµo sæ theo dâi, nghiªn cøu ho¹t ®éng thanh to¸n cña kh¸ch hµng c¶ vÒ luång tiÒn vµo vµ ra khái doanh nghiÖp, ®Ó ngay khi cã tiÒn vµo th× ph¶i buéc thanh to¸n ngay. NÕu kh«ng trong hîp ®ång giao dÞch ph¶i quy ®Þnh râ rµng l·i ph¹t cho nî qu¸ h¹n, ngoµi ra nÕu thanh to¸n sím h¬n thêi h¹n th× ®­îc h­ëng chiÕt khÊu. Lµm nh­ thÕ sÏ khuyÕn khÝch kh¸ch hµng thanh to¸n v× cã khi mÆc dï cã tiÒn trong tµi kho¶n nh­ng kh¸ch hµng muèn sö dông vèn nhiÒu thêi gian h¬n nªn ®· cè t×nh tr× ho·n thanh to¸n. Do vËy ph¶i cã biÖn ph¸p xö lý víi tõng kh¸ch hµng cô thÓ. H¬n n÷a, n¨m nay doanh nghiÖp sÏ tiÕn hµng chuÈn bÞ cæ phÇn hãa doanh nghiÖp, nÕu kh«ng xö lý c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n, khã ®ßi nµy th× kh«ng thÓ lµm trong s¹ch, lµnh m¹nh hãa t×nh h×nh tµi chÝnh ®­îc, vËy th× sÏ ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa vµ gi¸ c¶ cæ phiÕu b¸n ra. Thø hai lµ vÒ tµi kho¶n phong táa: Doanh nghiÖp ph¶i h¹n chÕ gi¸ trÞ phong táa cña ng©n hµng. Tµi kho¶n phong táa ®­îc hiÓu lµ viÖc khi doanh nghiÖp ®ang cßn nî ng©n hµng ®Õn h¹n thanh to¸n mµ vÉn ch­a cã tiÒn ®Ó tr¶, nh­ vËy mãn nî ®ã sÏ ®­îc ®­a vµo nî qu¸ h¹n cña ng©n hµng, khi ®ã cã kho¶n gi¸ trÞ ng­êi mua hµng thanh to¸n cho doanh nghiÖp ®­îc chuyÓn vµo tµi kho¶n cña doanh nghiÖp t¹i ng©n hµng th× ng©n hµng sÏ tõ ®éng chuyÓn kho¶n thanh to¸n ®ã tõ tµi kho¶n tiÒn göi sang tr¶ nî cho c¸c mãn vay. Nh­ vËy tøc lµ phong táa tµi kho¶n tiÒn göi cña doanh nghiÖp. NÕu gi¸ trÞ tµi kho¶n phong táa nµy cµng nhiÒu chøng tá nî qu¸ h¹n cña doanh nghiÖp ë ng©n hµng cµng nhiÒu. Do vËy cÇn h¹n chÕ kho¶n nµy v× nã liªn quan ®Õn uy tÝn cña doanh nghiÖp ®èi víi ng©n hµng, cßn ¶nh h­ëng ®Õn t×nh h×nh thanh to¸n vµ kh¶ n¨ng tËn dông ®­îc c¸c dÞch vô tÝn dông cña ng©n hµng sau nµy. Mét khi ®· cã mãn vay th× doanh nghiÖp ph¶i cã kÕ ho¹ch thanh to¸n cô thÓ vµ chÊp hµnh tuyÖt ®èi kÕ ho¹ch ®ã. NÕu kh«ng th× cã thÓ vay mãn míi ®Ó thanh to¸n cho mãn cò hay do quan hÖ víi nhiÒu ng©n hµng nªn vay cña ng©n hµng nµy tr¶ cho ng©n hµng kia. Tãm l¹i lµ ph¶i nghiªu cøu c¸ch thøc thanh to¸n nî khi ®Õn h¹n. V× nÕu tr× ho·n hoÆc lµm mÊt uy tÝn víi ng©n hµng the sÏ rÊt khã kh¨n nªn doanh nghiÖp cÇn xem xÐt thËn träng vÒ vÊn ®Ò nµy. 5. VÒ tæ chøc c«ng t¸c thanh to¸n Ta biÕt r»ng tæ chøc c«ng t¸c thanh to¸n lµ viÖc thiÕt lËp mèi quan hÖ gi÷a ®èi t­îng thanh to¸n vµ ph­¬ng ph¸p cña ho¹t ®éng thanh to¸n th«ng qua c¸c chØ tiªu, kÕ ho¹ch vµ viÖc thùc hiÖn nã. Cã thÓ hiÓu mét c¸ch tæng qu¸t lµ qu¸ tr×nh lªn kÕ ho¹ch cho ho¹t ®éng thanh to¸n, ®Æt ra c¸c chØ tiªu vµ ph­¬ng ph¸p thùc hiÖn c¸c chØ tiªu ®ã. Do doanh nghiÖp lµ doanh nghiÖp nhá, sè vèn vµ nh©n lùc ®Òu Ýt, l¹i lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc nªn viÖc tæ chøc c«ng t¸c thanh to¸n hÇu nh­ kh«ng ®­îc quan t©m ®óng mùc. Th«ng th­êng doanh nghiÖp chØ v¹ch ra kÕ ho¹ch kinh doanh vµ ph­¬ng ph¸p thùc hiÖn ®­îc kÕ ho¹ch ®ã. Cßn ®èi víi ho¹t ®éng thanh to¸n th× chØ nghÜ ®­îc thanh to¸n chËm cµng nhiÒu cµng tèt, thu ®­îc tiÒn kh¸ch hµng cµng nhanh cµng hay chø kh«ng cã kÕ ho¹ch g× c¶. Do vËy trong thêi gian tíi, ®Æc biÖt lµ khi ®· tiÕn hµnh cæ phÇn hãa, theo em c«ng ty nªn xem xÐt vµ nghiªu cøu s©u h¬n vÒ tæ chøc c«ng t¸c thanh to¸n. Cô thÓ qu¸ tr×nh cã thÓ thùc hiÖn nh÷ng b­íc c¬ b¶n sau: - §Çu tiªn lµ c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch cho thanh to¸n: Dùa trªn ph­¬ng h­íng, kÕ ho¹ch thùc hiÖn kinh doanh n¨m tíi, tõ ®ã x¸c ®Þnh víi kÕ ho¹ch vÒ tæng doanh thu, lîi nhuËn, nhËp khÈu, xuÊt khÈu th× trung b×nh sÏ ph¶i cã bao nhiªu hîp ®ång (vÒ vÊn ®Ò nµy th× ph¶i dùa vµo gi¸ trÞ b×nh qu©n cña c¸c hîp ®ång nh÷ng n¨m tr­íc) vµ thêi gian nµo lµ nhiÒu hîp ®ång nhÊt. Khi ®· x¸c ®Þnh ®­îc sè l­îng hîp ®ång cã thÓ cã, gi¸ trÞ b×nh qu©n mçi hîp ®ång th× sÏ tiÕn hµnh mua ë nhµ cung cÊp nh­ thÕ nµo. Tõ ®ã v¹ch kÕ ho¹ch bao nhiªu % lµ thanh to¸n tr­íc, ngay vµ thanh to¸n chËm, thêi h¹n thanh to¸n chËm ®ã b×nh qu©n lµ bao nhiªu ngµy, nh­ vËy th× khèi l­îng mçi ph­¬ng thøc thanh to¸n, lo¹i thanh to¸n ph¸t sinh sÏ chiÕm tØ träng bao nhiªu. TiÕp ®Õn lµ nguån tµi trî cho ho¹t ®éng thanh to¸n tõ ®©u? liÖt kª c¸c nguån cã thÓ huy ®éng ®­îc, x¸c ®Þnh mçi nguån chiÕm bao nhiªu % trong tæng gi¸ trÞ, thêi h¹n mçi nguån , l·i suÊt cã thÓ chÊp nhËn ®­îc lµ bao nhiªu? Sau khi ®· cã ®­îc c¸c nguån tµi trî, doanh nghiÖp ph¶i v¹ch kÕ ho¹ch cô thÓ víi c¸c chØ tiªu ®Ó phÊn ®Êu thùc hiÖn, kÕ ho¹ch cho c¶ n¨m, kÕ ho¹ch cho mçi quý, mçi kú. ViÖc x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu nµy dùa vµo kÕ ho¹ch kinh doanh mµ c«ng ty ®· lËp. Cuèi cïng lµ ph­¬ng ph¸p nµo ®Ó thùc hiÖn nã, ph¶i x¸c ®Þnh c¸ch thøc nµo ®Ó ho¹t ®éng thanh to¸n ®¹t hiÖu qu¶ h¬n trong thêi gian tíi, víi ph­¬ng thøc vµ ph­¬ng tiÖn thanh to¸n ra sao. Khi ®· v¹ch ra kÕ ho¹ch cô thÓ, sau khi thùc hiÖn ph¶i th­êng xuyªn ®¸nh gi¸, kiÓm tra vÒ qu¸ tr×nh thanh to¸n cã hiÖu qu¶ kh«ng? Kh¶ n¨ng thanh to¸n cã tèt kh«ng?,…. Bé phËn thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch nµy nªn giao cho phßng tµi chÝnh – kÕ to¸n, v× ë ®©y cã c¸c c¸n bé tèt nghiÖp tõ c¸c tr­êng chuyªn ngµnh vÒ tµi chÝnh, kÕ to¸n nªn sÏ am hiÓu vÒ ho¹t ®éng thanh to¸n, cïng víi kÕ ho¹ch cña c¸c phßng kinh doanh, c¸c bé phËn sÏ kÕt hîp víi nhau ®Ò ra kÕ ho¹ch kh«ng nh÷ng chØ cho ho¹t ®éng thanh to¸n mµ cßn nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c trong c«ng ty. NÕu c«ng ty trë thµnh c«ng ty cæ phÇn, hµng quý ban ®iÒu hµnh ph¶i tr×nh bµy c«ng khai vÒ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong thêi gian võa qua, kÕ ho¹ch s¾p tíi. Tuy c¸c cæ ®«ng kh«ng quan t©m nhiÒu l¾m ®Õn ho¹t ®éng thanh to¸n, hä chØ quan t©m ®Õn lîi tøc cæ phÇn lµ bao nhiªu. Nh­ng ban qu¶ lý còng ph¶i kiÓm tra tÝnh hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng thanh to¸n v× nã g¾n liÒn víi kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty. VÊn ®Ò cuèi cïng cña tæ chøc c«ng t¸c thanh to¸n mµ c«ng ty nªn quan t©m ®ã lµ dù tr÷. Chóng ta biÕt r»ng ®· lµ c«ng ty th­¬ng m¹i, ho¹t ®éng theo nhu cÇu cña kh¸ch hµng th× dù tr÷ lµ rÊt Ýt, chØ lµ hµng ë kho chê chuyÓn ®i cho kh¸ch hµng mµ th«i. H¬n n÷a l¹i do sæ s¸ch chøng tõ ch­a ®ñ nªn kh«ng thÓ hoµn tÊt ®­îc. Do ®ã viÖc hµng ®· giao råi nh­ng vÉn ghi lµ dù tr÷ trªn c¸c sè s¸ch. §iÒu nµy ¶nh h­ëng ®Õn c¸c chØ sè vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n. nªn vÊn ®Ò vÒ sæ s¸ch c«ng ty cÇn xem xÐt l¹i cho phï hîp víi thùc tÕ, gi¶m tØ lÖ dù tr÷, n©ng cao kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh, thanh to¸n nî ng©n hµng cho c«ng ty. TÊt nhiªn lµ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn th× viÖc tæ chøc c«ng t¸c thanh to¸n sÏ ph¸t sinh nhiÒu vÊn ®Ò nh­ng tõng tr­êng hîp, t×nh huèng cô thÓ c«ng ty sÏ ph¶i cã biÖn ph¸p xö lý ®Ó lµm lµnh m¹nh hãa t×nh h×nh tµi chÝnh, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng thanh to¸n vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. 6. §a d¹ng hãa c¸c nguån tµi trî cho ho¹t ®éng thanh to¸n Nh­ ta ®· biÕt nguån tµi trî chÝnh cho ho¹t ®éng kinh doanh cña hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp lµ vay ng©n hµng. Do ®ã c«ng ty xem vay ng©n hµng lµ nguån vèn chÝnh ®Ó trang tr¶i cho ho¹t ®éng thanh to¸n. Cho nªn víi nguån tµi trî nµy doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn rÊt tèt, cã hiÖu qu¶ nh­ng cÇn ®a d¹ng ho¸ c¸c nguån ng¾n h¹n b»ng c¸ch t¨ng c¸c kho¶n vay víi c¸c thêi gian kh¸c nhau, l·i suÊt kh¸c nhau, nhiÒu ng©n hµng kh¸c nhau ®Ó cã thÓ t¨ng h¬n nguån tµi trî nµy. TiÕp ®Õn lµ tÝn dông th­¬ng m¹i, phÇn nµy ®· ®­îc ®Ò cËp s©u ë phÇn tr­íc nªn ®Õn ®©y sÏ kh«ng ®i s©u n÷a. Nguån thø ba lµ tõ c¸n bé c«ng nh©n viªn. §©y còng lµ nguån tµi trî cho ho¹t ®éng ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. HiÖn nay c«ng ty cã vay cña c«ng nh©n viªn nh­ng cßn Ýt vµ kh«ng th­êng xuyªn. Nguån nµy cã ­u ®iÓm lµ rÎ h¬n l·i suÊt vay ng©n hµng, khèi l­îng huy ®éng kh«ng ph¶i lµ Ýt vµ cã thêi h¹n l©u dµi. Do ®ã, c«ng ty nªn ph¸t huy nguån tµi trî nµy. HiÖn nay, hÇu hiÕt c¸c nh©n viªn cña c«ng ty ®Òn cã cuéc sèng kh¸ gi¶, cã tµi s¶n tÝch luü vËy nªn c«ng ty ph¶i khuyÕn khÝch hä thay v× göi tiÒn ë ng©n hµng th× cã thÓ cho c«ng ty vay ®Ó kinh doanh, tÊt nhiªn lµ l·i vay cã thÓ tr¶ cao h¬n l·i suÊt tiÒn göi ng©n hµng mét chót nh­ng nã vÉn thÊp h¬n ®i vay ng©n hµng. Khi ®ã sÏ thu hót ®­îc mét sè l­îng vèn kh¸ lín, thêi gian dµi v× c«ng nh©n viªn bao giê còng muèn cã nhiÒu l·i vµ chØ trong tr­êng hîp qu¸ ®ét xuÊt, cÇn thiÕt míi lÊy vÒ, nÕu kh«ng th× göi cµng l©u cµng tèt. §ã lµ t©m lý chung cña tÊt c¶ mäi ng­êi. VËy nªn doanh nghiÖp sÏ cã ®­îc l­îng vèn l©u dµi mµ l¹i rÎ ®Ó tµi trî cho ho¹t ®éng kinh doanh vµ ho¹t ®éng thanh to¸n. ChuÈn bÞ thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp, n¨m tíi doanh nghiÖp ®· ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng huy ®éng nguån vèn nµy b»ng c¸ch mçi c«ng nh©n viªn ®­îc quyÒn mua 5 triÖu cæ phiÕu. Tuy nhiªn theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc lµ c«ng ty ph¶i b¸n ra ngoµi Ýt nhÊt lµ 20% sè cæ phiÕu. Do vËy 80% cßn l¹i nªn huy ®éng nh©n viªn c«ng ty mua cµng nhiÒu cµng tèt kh«ng nªn ®­a ra giíi h¹n cao nhÊt. Sè d­ cuèi cïng sÏ b¸n ra ngoµi hoÆc nhµ n­íc sÏ mua. Nh­ vËy tËn dông mäi nguån vèn ®Ó t¨ng l­îng vèn kinh doanh mµ lµm cho nh©n viªn tham gia tÝch cùc h¬n vµo c«ng ty v× trong ®ã cã lîi Ých cña hä. §ã lµ viÖc lµm cÇn thiÕt. Cuèi cïng ®ã lµ tham gia vµo thÞ tr­êng tµi chÝnh. Trong nh÷ng n¨m ho¹t ®éng võa qua c«ng ty ch­a mét lÇn tham gia vµo ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng tµi chÝnh. MÆc dï bÞ h¹n chÕ vÒ sè vèn, uy tÝn vµ hiÖn nay thÞ tr­êng tµi chÝnh ViÖt Nam ch­a ph¸t triÓn nh­ng còng cã thÓ tham gia vµo thÞ tr­êng tr¸i phiÕu, vÝ dô nh­ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cho c«ng nh©n viªn trong c«ng ty, trong tæng c«ng ty hay trong lÜnh vùc ho¹t ®éng cña m×nh ®Ó t¨ng nguån vèn lµ viÖc nªn lµm. V× trong nh÷ng giíi h¹n ®ã kh«ng ®ßi hái qu¸ cao nh­ nhµ n­íc quy ®Þnh, do vËy thêi gian tíi c«ng ty nªn tËn dông nh÷ng h×nh thøc ®ã bªn c¹nh viÖc sö dông cæ phiÕu (sau khi ®· cæ phÇn ho¸). Tuy lµ thÞ tr­êng tr¸i phiÕu ViÖt Nam ch­a ph¸t triÓn m¹nh nh­ng ®ã lµ thÞ tr­êng chÝnh thøc, cßn th× tr­êng phi chÝnh thøc (hay gäi lµ th× tr­êng trao tay - OTC) th× ho¹t ®éng cña tr¸i phiÕu kh¸ s«i ®éng. RÊt nhiÒu doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ®Ó huy ®éng vèn tõ néi bé, tõ bªn ngoµi ®Ó gia t¨ng vèn kinh doanh. VËy nªn trong thêi gian tíi c«ng ty ph¶i ph¸t huy thÕ m¹nh cña tr¸i phiÕu, tham gia nhiÒu h¬n vµo thÞ tr­êng tµi chÝnh ®Ó t¹o c¬ së ban ®Çu cho viÖc gia nhËp vµo thÞ tr­êng chøng kho¸n, thÞ tr­êng tµi chÝnh trong t­¬ng lai. 7. N©ng cao tr×nh ®é vµ hiÖu qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn Nh©n sù lµ vÊn ®Ò quan träng ®èi víi c«ng ty v× nã liªn quan ®Õn con ng­êi. HiÖn nay c«ng ty cã ®éi ngò c¸n bé ®a d¹ng vÒ tuæi t¸c lÉn tr×nh ®é. Nh­ng chñ yÕu lµ ng­êi trong ®é tuæi 40 – 50. Do vËy trong thêi gian tíi võa tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ võa ®­a vµo ho¹t ®éng mét sè nhµ m¸y xÝ nghiÖp nªn nhu cÇu vÒ nh©n lùc sÏ t¨ng lªn, c«ng ty cÇn tuyÓn chän nh÷ng ng­êi trÎ tuæi, cã tr×nh ®é vµo lµm viÖc ®Ó lµm c©n b¨ng sù chªnh lÖch vÒ tuæi t¸c trong c«ng ty. H¬n n÷a bªn c¹nh nh÷ng ng­êi lín tuæi cã kinh nghiÖm cÇn cã nh÷ng ng­êi trÎ tuæi linh ho¹t, x«ng x¸o, d¸m nghÜ d¸m lµm th× ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty míi ®em l¹i hiÖu qu¶ tèt. TiÕp theo lµ vÊn ®Ò ®µo t¹o c¸n bé. Trong c«ng ty kh«ng ph¶i tÊt c¶ ®Òu cã tr×nh ®é ®¹i häc, tèt nghiÖp ®óng chuyªn ngµnh, h¬n n÷a m«i tr­êng c¹nh tranh ngµy cµng quyÕt liÖt, c«ng ty ph¶i chó ý ®µo t¹o c¸n bé b»ng c¸ch göi ®i häc thªm, häc tiÕp ®èi víi nh÷ng c¸n bé ë vÞ trÝ chñ chèt, ®Æc biÖt lµ c¸c phßng kinh doanh ®Ó n©ng cao h¬n kh¶ n¨ng ph©n tÝch t×nh h×nh vµ t×m kiÕm kh¸ch hµng cho c«ng ty. V× khi ®· tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸, nÕu lµm ¨n cã hiÖu qu¶ trong thêi gian tíi cã thÓ ®ñ tiªu chuÈn ®Ó niªm yÕt cæ phiÕu, lóc ®ã th× viÖc c«ng ty tËn dông thÞ tr­êng chøng kho¸n, thÞ tr­êng tµi chÝnh ®Ó huy ®éng vèn vµ ph¸t triÓn kinh doanh lµ chuyÖn kh«ng khã. V¶ l¹i trong nh÷ng n¨m qua c«ng ty lu«n cã lîi nhuËn d­¬ng, l¹i t¨ng lªn dÇn trong 3 n¨m th× sÏ rÊt cã lîi cho c«ng ty sau khi cæ phÇn ho¸, do vËy viÖc ®µo t¹o thªm chuyªn m«n cho c¸n bé lµ viÖc cÇn lµm vµ lµm ngay th× míi kÞp. Ngoµi ra khi doanh nghiÖp ®­a vµo ho¹t ®éng c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp hµng xuÊt khÈu còng ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé, c«ng nh©n lµnh nghÒ, cã kinh nghiÖm th× míi cã thÓ dµnh ®­îc hîp ®ång trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. V× thÕ nªn ®µo t¹o chuyªn m«n cho nh©n viªn, n©ng cao kh¶ n¨ng qu¶n lý, ph©n tÝch cho c¸n bé lµ ®iÒu cÇn thiÕt. NÕu cã ®éi ngò nh©n viªn giái, võa cã kinh nghiÖm, võa cã chuyªn m«n l¹i n¨ng ®éng sÏ lµm cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty ph¸t triÓn h¬n. Do vËy ®©y còng lµ vÊn ®Ò doanh nghiÖp ph¶i xem xÐt ®Ó cã thÓ x©y dùng ®éi ngò c¸n bé cã thÓ xö lý tèt trong mäi t×nh huèng vµ lµm viÖc ®¹t hiÖu qu¶ cao. 8. ChÝnh s¸ch thu hót kh¸ch hµng N¨m 2003 doanh thu cña c«ng ty gi¶m xuèng lµ do c«ng ty kh«ng thÓ cã ®­îc l­îng kh¸ch hµng nh­ ¬ n¨m 2002. Do vËy t×m kiÕm vµ thu hót kh¸ch hµng lµ nhiÖm vô chÝnh cña c¸c phßng kinh doanh. ë c«ng ty, do chÝnh s¸ch giao kho¸n, nªn viÖc t×m kiÕm hîp ®ång kinh tÕ lµ nhiÖm vô cña c¸c phßng kinh doanh, cßn phßng nghiªn cøu vµ ®Çu t­ thÞ tr­êng chØ thùc hiÖn viÖc t×m kiÕm th«ng tin vÒ thÞ tr­êng . Do vËy ®Ó thu hót nhiÒu kh¸ch hµng em xin cã mét sè ý kiÕn sau: §Çu tiªn lµ c«ng t¸c Marketing, hiÖn nay chØ ë c¸c c«ng ty lín míi cã phßng marketing cßn ë c¸c doanh nghiÖp nhá th× vÊn ®Ò kh«ng ®­îc quan t©m. Nh­ng còng ®©u cÇn c¶ mét phßng lín, trong c¸c phßng kinh doanh hoÆc phßng nghiªn cøu vµ ®Çu t­ thÞ tr­êng thµnh lËp mét ®éi kho¶ng 3 – 5 ng­êi lµ ®ñ. Nhãm ng­êi nµy cã nhiÖm vô t×m hiÓu c¸c kh¸ch hµng nµo ho¹t ®éng trong lÜnh vùc cña c«ng ty vµ c¸c kh¸ch hµng cã thÓ sö dông ®­îc nh÷ng s¶n phÈm mµ c«ng ty cung cÊp. §Ó tõ ®ã cã c¬ héi tiÕp cËn vµ giíi thiÖu vÒ c«ng ty. Ngoµi ra ph¶i v¹ch kÕ ho¹ch marketing cô thÓ cho tõng giai ®o¹n. Sau ®ã khi ®· cã ®­îc kh¸ch hµng nªn cã c¸c chÝnh s¸ch vÒ kh¸ch hµng ®Ó khuyÕn khÝch h¬n n÷a vµo kh¶ n¨ng mua cña kh¸ch hµng. Cô thÓ cã thÓ s­ dông chÝnh s¸ch gi¶m gi¸, chÝnh s¸ch th­ëng víi nh÷ng kh¸ch hµng mua th­êng xuyªn, kh¸ch hµng mua víi gi¸ trÞ lín. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch chiÕt khÊu víi nh÷ng kh¸ch hµng thanh to¸n ngay, cã uy tÝn hoÆc kÌm theo quµ khuyÕn m¹i (cã thÓ lµ nh÷ng hµng ho¸ mµ c«ng ty ®ang s¶n xuÊt ®Ó xuÊt khÈu). Nh­ vËy sÏ khÝch lÖ ®­îc kh¸ch hµng rÊt nhiÒu. Ngoµi ra ph¶i cã tµi liÖu vÒ tÊt c¶ kh¸ch hµng cã thÓ cã, c¶ nh÷ng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng hoÆc kh¸ch hµng míi buíc vµo lÜnh vùc cã sö dông s¶n phÈm cña c«ng ty, ph¸t huy mäi mèi quan hÖ ®Ó ph¸t hiÖn nhiÒu kh¸ch hµng h¬n. §©y lµ vÊn ®Ò khã, do vËy khi thùc hiÖn sÏ gÆp khã kh¨n v× ®èi thñ c¹nh tranh còng kh«ng ngåi yªn. Nªn chØ tr«ng chê vµo sù nh¹y bÐn vµ kh¶ n¨ng cña c¸n bé c«ng ty mµ th«i. 9. Th­êng xuyªn ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng thanh to¸n Qua thùc tËp em nhËn thÊy r»ng viÖc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thanh to¸n kh«ng ®­îc c«ng ty chó träng nhiÒu mµ chØ thùc hiÖn tÝnh to¸n mét sè chØ tiªu trong thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh vµo cuèi mçi kú. Do vËy, ®Ó thùc hiÖn tèt h¬n ho¹t ®éng thanh to¸n, lµm cho ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ cao c«ng ty nªn th­êng xuyªn ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng thanh to¸n ®Ó t×m ra nh÷ng ®iÓm ch­a tèt, cã gi¶i ph¸p xö lý kÞp thêi vµ rót kinh nghiÖm cho nh÷ng kú sau. Ngoµi nh÷ng chØ tiªu mµ c«ng ty ®· tÝnh to¸n, c«ng ty nªn ®­a vµo mét sè chØ tiªu sau ®©y vµo c«ng t¸c ®¸nh gi¸ mçi quý. Dùa vµo sè liÖu trªn B¶ng C©n §èi KÕ To¸n, B¸o C¸o KÕt Qu¶ Kinh Doanh vµ thèng kª vÒ tæng gi¸ trÞ thanh to¸n ta tÝnh c¸c chØ tiªu cho n¨m 2001, 2002, 2003. Sau ®©y lµ c¸ch tÝnh mét sè chØ tiªu thªm cña n¨m 2001: N¨m 2001: Sau ®©y lµ thèng kª mét sè chØ tiªu phôc vô cho c¸ch tÝnh c¸c chØ sè ®­a vµo, sè liÖu tõ BC§KT, BCKD cña n¨m 2001. ChØ tiªu §Çu n¨m Cuèi n¨m B×nh qu©n hoÆc c¶ n¨m 1. Nî 48.835.289.546 32.117.978.343 40.476.633.944,5 2. Tµi s¶n cã 54.474.885.641 37.764.738.387 46.117.812.014 3. Lîi nhuËn TT - - 175.557.545 4. Doanh thu BH - - 89.335.010.930 5. Doanh sè b¸n chÞu - - 56.218.192.662 6. Tån kho 5.301.514.206 6.269.058.964 5.785.286.585 7. Ph¶i thu KH 4.494.259.063 4.821.073.176 4.657.666.119,5 8. Doanh sè mua hµng - - 84.219.533.435 9. Doanh sè mua chÞu - - 54.373.429.115 ChØ sè m¾c nî chung. Nî dµi, trung, ng¾n h¹n ChØ sè m¾c nî chung Tµi s¶n cã = = = 0.8776 = 87.76% 40.776.633.944,5 46.119.812.014 Trong ®ã c¸c chØ tiªu lÊy trung b×nh c¶ n¨m b»ng c¸ch lÊy sè d­ ®Çu n¨m + sè d­ cuèi n¨m råi chia cho 2. ChØ sè nµy thÓ hiÖn tØ sè nî trong tæng tµi s¶n vµ kh¶ n¨ng trang tr¶i nî cña doanh nghiÖp. Vßng quay dù tr÷. Doanh sè b¸n 89.335.010.930 Vßng quay dù tr÷ Tån kho 5.785.286.585 = 15.44 (lÇn) = = Tån kho ta tÝnh b×nh qu©n cho c¶ n¨m, nã ph¶n ¸nh vßng quay cña tµi s¶n dù tr÷ trong 1 n¨m. 365 (ngµy) Tõ ®ã tÝnh ®­îc ®é dµi chu kú dù tr÷ = Sè vßng quay 365 ngµy = = 23.64 (ngµy) 15.44 ChØ tiªu nµy thÓ hiÖn ®é dµi thêi gian b×nh qu©n hµng ho¸ tån kho, tõ ®ã cho thÊy thêi gian thanh to¸n nhanh hay chËm. Thêi h¹n thu håi tiÒn b¸n chÞu 56.218.192.662 = x 365 = 229,69 (ngµy) 89.335.010.930 Doanh sè b¸n chÞu Thêi h¹n thu håi X 365 ngµy Doanh sè b¸n hµng = ChØ sè nµy chØ thêi gian trung b×nh tõ khi b¸n hµng ®Õn khi tiÒn vÒ c«ng ty. Nã phô thuéc vµo chÝnh s¸ch b¸n chÞu cho kh¸ch hµng cña c«ng ty. Thêi h¹n tr¶ tiÒn cho nhµ cung cÊp = 54.373.429.115 = x 365 = 235,65 (ngµy) 84.219.533.435 Doanh sè mua chÞu Thêi h¹n tr¶ tiÒn X 365 (ngµy) Doanh sè mua hµng T­¬ng tù nh­ trªn, chØ tiªu nµy thÓ hiÖn thêi h¹n b×nh qu©n mµ nhµ cung cÊp chÊp nhËn cho c«ng ty thanh to¸n tr¶ tiÒn chËm. Chu kú chê tiÒn Tæng doanh thu b¸n chÞu Sè lÇn chê tiÒn = Ph¶i thu BQ n¨m 56.218.192.662 = = 12,07 (lÇn) 4.657.666.119,5 365 Tõ ®ã tÝnh ®­îc chu kú chê tiÒn = = 30,24 (ngµy) 12,07 Tõ c¸c chØ tiÒu trªn ta tÝnh ®­îc chu kú kinh doanh cña c«ng ty: Chu kú kinh doanh = chu kú dù tr÷ + chu kú chê thu tiÒn = 23,64 + 30,24 = 53,88 (ngµy) T­¬ng tù c¸ch tÝnh trªn, ta cã b¶ng tÝnh sau cho c¶ 3 n¨m ChØ tiªu 2001 2002 2003 2001/2002 2003/2002 1. ChØ sè m¾c nî chung 87,76% 89,3% 91,87% 75% 188% 2. Chu kú dù tr÷ 23,64 20,23 14,91 - 14,42% - 26,3% 3. Chu kú thu tiÒn 30,24 74,8 278,62 147,35% 272,48% 4. Chu kú kinh doanh 53,88 95,03 293,53 76,37% 208,88% 5.Thêi h¹n thu tiÒn b¸n chÞu 229,69 253,64 147,1 10,43% - 42,80% 6. Thêi h¹n tr¶ tiÒn mua chÞu 235,65 186,93 230,48 - 20,67% 23,30% Qua b¶ng thèng kª trªn cho thÊy lµ nî cña doanh nghiÖp ngµy cµng chiÕm tØ lÖ cao, chu kú kinh doanh t¨ng lªn ®Æc biÖt lµ n¨m 2003 do chu kú chê tiÒn qu¸ dµi. Chøng tá thêi gian thu tiÒn qu¸ l©u, ®iÒu nµy sÏ ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ sù c©n ®èi gi­a ph¶i thu – ph¶i chi trong doanh nghiÖp. Cuèi cïng lµ thêi h¹n thanh to¸n tr¶ chËm rÊt cao, nh­ng kh«ng kh¸c nhau nhiÒu gi­a ph¶i thu vµ ph¶i tr¶ nªn sÏ hç trî cho viÖc thanh to¸n cña doanh nghiÖp. Nh­ vËy ngoµi nh÷ng chØ tiªu doanh nghiÖp ®­a ra th× nªn tÝnh thªm c¸c chØ tiªu nµy ®Ó cã thÓ ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ mét c¸ch cô thÓ h¬n vÒ ho¹t ®éng thanh to¸n vµ nªn ®¸nh gi¸ th­êng xuyªn sau mçi kú kinh doanh. Nh­ thÕ sÏ biÕt ®­îc thêi gian qua thùc hiÖn nh­ thÕ nµo ®Ó kú tíi cßn söa ch÷a. 10. KiÕn nghÞ víi nhµ n­íc 10.1. VÒ m«i tr­êng ph¸p lý Chóng ta biÕt r»ng c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay rÊt bÝ mËt vÒ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh thùc vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña hä ®­îc xem lµ c¸c th«ng tin mËt , chØ cã ban qu¶n lý vµ mét sè thµnh viªn liªn quan míi ®­îc biÕt cßn víi bªn ngoµi th× sÏ lµ c¸c th«ng tin ®· ®­îc thay ®æi, chØnh söa. Nhµ n­íc ®· cã quy ®Þnh vÒ viÖc c«ng khai t×nh h×nh tµi chÝnh nh­ng ¸p dông cho nh÷ng c«ng ty cæ phÇn cã cæ phiÕu niªm yÕt trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n, cßn l¹i hÇu hÕt kh«ng ®­îc c«ng bè ra ngoµi. ViÖc nµy sÏ t¸c ®éng ®Õn c¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng, nhµ cung cÊp…. Gi÷a c¸c ®èi t­îng trong mét giao dÞch, sÏ kh«ng minh b¹ch vµ chÝnh x¸c, nªn dÉn ®Õn nhiÒu rñi ro trong qu¸ tr×nh kinh doanh vµ thanh to¸n. Nã l¹i ¶nh h­ëng ®Õn quyÕt ®Þnh cña nhµ qu¶n lý. Do vËy viÖc c«ng khai c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh lµ viÖc cÇn thiÕt ®èi víi doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay, nªn nhµ n­íc ph¶i cã biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó buéc c¸c doanh nghiÖp ¸p dông, ph¶i lµm triÖt ®Ó th× míi thÓ hiÖn ®­îc m«i tr­êng lµnh m¹nh ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. Tuy nhiªu viÖc gi÷ bÝ mËt trong kinh doanh lµ ®iÒu ch¾c ch¾n nh­ng lµ bÝ mËt vÒ c«ng nghÖ khoa khäc, quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm hay kü n¨ng qu¶n lý chø kh«ng ph¶i lµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. Nªn viÖc c«ng khai th«ng tin ®ã sÏ lµm lµnh m¹nh ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, tr¸nh c¸c hiÖn t­îng lõa ®¶o nªn cÇn ®­îc nhµ n­íc cã quy ®Þnh vµ biÖn ph¸p xö lý triÖt ®Ó vµ kÞp thêi. Ngoµi ra hµng quý hay ®Þnh kú thanh tra th× c¬ quan thanh tra cña nhµ n­íc còng th­êng xuyªn ®i ®Õn c¸c doanh nghiÖp ®Ó kiÓm tra, tuy nhiªn ho¹t ®éng nµy cßn s¬ sµi, chØ lµ h×nh thøc mµ ch­a ®i s©u vµo ph©n tÝch, nghiªu cøu cô thÓ. Do vËy nhµ n­íc còng ph¶i cã quy ®Þnh vµ biÖn ph¸p ®Ó ho¹t ®éng thanh tra ®­îc thùc hiÖn c«ng b»ng, cã hiÖu qu¶ vµ chÝnh x¸c cao. 10.2. VÒ m«i tr­êng kinh doanh. HiÖn nay n¹n bu«n lËu diÔn ra rÊt nhiÒu, trªn thÞ tr­êng xuÊt hiÖn c¸c mÆt hµng tõ Trung Quèc vµ nhiÒu n­íc kh¸c nhËp tr¸i phÐp vµo ViÖt Nam, do hµng nhËp lËu nªn kh«ng ph¶i ®¸nh thuÕ h¶i quan lµm chi gi¸ c¶ cña chóng rÊt rÎ, rÎ h¬n nhiÒu so víi c¸c c«ng ty VN b¸n ra. VËy th­êng xuyªn kiÓm tra c¸c c¬ së bu«n b¸n ®Ó ng¨n chÆn t×nh tr¹ng nhËp lËu trµn lan nh­ hiÖn nay. VÊn ®Ò thø hai lµ tØ gi¸ hèi ®o¸i th­êng xuyªn biÕn ®éng lµm cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu bÞ ¶nh h­ëng, khi tØ gi¸ biÕn ®éng kh«ng thÓ dù ®o¸n ®­îc xu thÕ cña nã trong t­¬ng lai dÉn ®Õn thiÖt h¹i cho c¸c doanh nghiÖp. Do ®ã nhµ n­íc ph¶i kiÓm so¸t tØ gi¸ hèi ®o¸i lµm cho nã æn ®Þnh, n©ng cao gi¸ trÞ VN§ trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ sÏ gióp Ých rÊt nhiÒu cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. Thø ba lµ hiÖn nay c¸c dÞch vô kh¸ch vÒ tµi chÝnh chØ do ng©n hµng cung cÊp, tÝnh chÊt ®éc quyÒn ®ã lµm cho chi phÝ, gi¸ c¶ t¨ng lªn nhiÒu. Do thÕ nhµ n­íc nªn tÝch cùc thµnh lËp nhiÒu c«ng ty cung cÊp c¸c dÞch vô ®ã ®Ó gi¶m bít sù ®éc quyÒn cña ng©n hµng, ®Ó t¹o ra sù c¹nh tranh th× sÏ lµm cho gi¸ c¶ c¸c dÞch vô gi¶m xuèng, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh tèt h¬n vµ cã hiÖu qu¶ h¬n. Cuèi cïng lµ nhµ n­íc cÇn x©y dùng thÞ tr­êng tµi chÝnh ph¸t triÓn, bao gåm c¶ thÞ tr­êng vèn vµ thÞ tr­êng tiÒn tÖ. Ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ sÏ gióp cho viÖc l­u th«ng c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n dÔ dµng h¬n, do ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp sö dông ph­¬ng thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt thuËn tiÖn h¬n, tiÕt kiÖm chi phÝ vµ thêi gian so víi thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt. HiÖn nay thÞ tr­êng chøng kho¸n, thÞ tr­êng tµi chÝnh ®ang dÇn dÇn ph¸t triÓn. Nhµ n­íc cÇn t¹o m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tham gia vµo nhiÒu lo¹i thÞ tr­êng, t×m ®­îc c¸c nguån vèn rÎ h¬n còng nh­ kÝch thÝch ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Khi ®· cã ®­îc m«i tr­êng ph¸p lý, m«i tr­êng kinh doanh th«ng tho¸ng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c DN ph¸t huy thÕ m¹nh cña m×nh, n©ng cao hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. KÕt luËn Ho¹t ®éng thanh to¸n lµ vÊn ®Ò khã kh«ng nh÷ng ®èi víi ng­êi nghiªn cøu mµ cßn víi c¸c doanh nghiÖp. NhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng ph¸t triÓn nh­ hiÖn nay, ngoµi nh÷ng thuËn lîi, tiÖn Ých do sù ph¸t triÓn ®em l¹i th× còng kh«ng Ýt c¸c hµnh vi lõa ®¶o ngµy cµng tinh vi vµ phøc t¹p h¬n. Trªn ®©y lµ thùc tr¹ng ho¹t ®éng thanh to¸n trong kinh doanh t¹i c«ng ty nh­ng còng ch­a ph¶i lµ tÊt c¶. HiÖn nay c«ng ty ®ang cã nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh. V× víi sù ph¸t triÓn nh­ hiÖn nay th× c«ng ty ph¶i cã kÕ ho¹ch vµ ph­¬ng ph¸p thùc hiÖn míi cã thÓ ®øng v÷ng ®­îc. Tuy nhiªn nh÷ng ph©n tÝch trªn lµ ý kiÕn chñ quan cña b¶n th©n khi t×m hiÓu thùc tÕ ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i c«ng ty nªn cã thÓ cã nh÷ng v­íng m¾c so víi khi thùc hiÖn. VËy nªn chØ lµ c¸c biÖn ph¸p mang tÝch chÊt tham kh¶o cho c«ng ty. ®Ó thùc hiÖn bµi viÕt nµy, Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c c«, chó vµ c¸n bé c«ng ty ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho em t×m hiÓu thùc tÕ t¹i c«ng ty, c¸c thÇy c« khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh ®· cho em c¬ së lý luËn v÷ng ch¾c vµ ®Æc biÖt lµ c« gi¸o h­íng dÉn NguyÔn ThÞ Kim Quý ®· tËn t×nh chØ b¶o cho em ®Ó hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy.