Một số biện pháp nhằm nâng cao công tác quản trị và sử dụng nguyên vật liệu

o¸ Tuyªn Quang TÊn 991,97 920,94 7 Fspat Yªn B¸i TÊn 5.222,92 5.787,04 7.915,44 7.058,86 8 Fspat Lµo Cai TÊn 9.425,38 10.528,34 14.146,15 12.737,81 9 §Êt Tróc Th«n (men) TÊn 76,53 85,48 117,56 103,43 10 Cao lanh (men) TÊn 183,62 205,84 271,87 248,14 11 Th¹ch anh ( men) TÊn 91,76 102,36 136,0 124,0 12 Th¹ch anh TÊn 2.288,08 2.565,08 3.424,29 3.091,96 13 Sái cuéi TÊn 858,19 960,45 1.521,6 1.157,8 14 DÇu ho¶ LÝt 7.150.485 7.929.792 11.012.624 9.553.970 15 DÇu diezel LÝt 60.876 68.284 99.198 82.265 3.2. Thùc tÕ c«ng t¸c qu¶n trÞ nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty 3.2.1. C«ng t¸c x©y dùng ®Þnh møc vµ lËp kÕ ho¹ch mua s¾m nguyªn vËt liÖu Nh­ phÇn trªn chóng ta ®· ®Ò cËp, nhiÖm vô x©y dùng ®Þnh møc lµ cña phßng KÕ ho¹ch vËt t­. C¸n bé x©y dùng ®Þnh møc cña nhµ m¸y hiÖn nay ®ang sö dông ph­¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm ®Ó lËp møc, dùa trªn mét sè c¨n cø sau: §Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt cña s¶n phÈm: sau khi phßng Kü thuËt c«ng nghÖ thèng nhÊt ®­a ra c¸c th«ng sè kü thuËt cña s¶n phÈm vµ ®­îc Gi¸m ®èc xÐt duyÖt, th× phßng KÕ ho¹ch vËt t­ dùa vµo ®ã ®Ó lËp møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu. QuyÕt to¸n vËt t­ kú b¸o c¸o. §iÒu nµy cã nghÜa lµ c¸n bé ®Þnh møc ®èi chiÕu gi÷a l­îng nguyªn vËt liÖu tiªu hao vµ s¶n l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cña kú b¸o c¸o ®Ó tÝnh ra møc tiªu hao cho tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm, tõ ®ã lÊy lµm c¨n cø ®Ó x©y dùng møc cho kú kÕ ho¹ch. C¸n bé ®Þnh møc dïng ph­¬ng ph¸p thèng kª theo dâi ®Þnh møc tiªu hao qua c¸c n¨m lµm c¨n cø x©y dùng ®Þnh møc cho kú kÕ ho¹ch. Ta lÊy vÝ dô nh­ víi c¸c lo¹i g¹ch kh¸c nhau th× møc tiªu hao mét sè nguyªn vËt liÖu còng kh¸c nhau thÓ hiÖn qua b¶ng: B¶ng 5. Møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu cho c¸c lo¹i g¹ch cho kú kÕ ho¹ch 2001 Tªn vËt t­ ®vt Lo¹i 300x300 Lo¹i 200x250 Lo¹i 200x200 Lo¹i 400x400 Lo¹i 500x500 Nguyªn liÖu chÝnh kg/m2 20.3 19.1 16.62 23.9 30.35 Nhiªn liÖu kg/m2 1.95 1.85 1.76 2.44 2.93 Nguån: Phßng KH - VT (theo sè liÖu n¨m 2001) Víi c¸ch thøc x©y dùng vµ qu¶n lý møc tiªu dïng nguyªn vËt liÖu nh­ vËy c«ng ty ®· tõng b­íc h¹ thÊp ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y do n¾m b¾t nhu cÇu cña thÞ c«ng ty ®· vµ ®ang më réng s¶n xuÊt c¸c lo¹i g¹ch cã kÝch th­íc lín nh­: 400x400mm vµ 500x500mm. Tuy nhiªn ®Ó ®¸nh gi¸ c«ng t¸c ®Þnh møc ta xem xÐt møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu qua c¸c n¨m cho lo¹i g¹ch 300x300mm lµ lo¹i g¹ch c«ng ty ®· vµ ®ang s¶n xuÊt tõ nhiÒu n¨m nay. B¶ng 6. §Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu kú kÕ ho¹ch cho lo¹i g¹ch 300x300mm qua mét sè n¨m Tªn vËt t­ §vt §Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu 1998 1999 2000 2001 Nguyªn liÖu x­¬ng kg/m2 19.76 19.5 18.53 18.5 Nguyªn liÖu men kg/m2 1.1 1.1 1.1 1.1 Nhiªn liÖu kg/m2 2.4 2.4 1.95 1.95 S¶n l­îng s¶n xuÊt m2 940.000 1.830.000 1.950.000 2.500.000 Tû lÖ thu håi SP % 5 5 5 5 PhÕ phÈm dïng l¹i Kg 0 0 0 0 Do hoµn thiÖn ®­îc hÖ thèng ®Þnh møc nªn c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch mua s¾m nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty trë nªn ®¬n gi¶n. KÕ ho¹ch mua s¾m vËt t­ cña c«ng ty ®­îc c¨n cø theo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt hµng n¨m vµ c©n ®èi víi ®Þnh møc tiªu hao ®Ó x¸c ®Þnh sè l­îng vËt t­ cÇn mua s¾m vµ dù trï kinh phÝ vèn. Ta xem xÐt b¶ng sau: B¶ng 7. KÕ ho¹ch dù trï vèn mua s¾m nguyªn vËt liÖu 2002 STT Tªn vËt t­ §vt KÕ ho¹ch n¨m 2002 Tæng chi phÝ §Þnh møc §¬n gi¸ (®/m2) S¶n l­îng (m2) 1 Nguyªn liÖu chÝnh Kg/m2 20.42 16.203 76.153.207.498 2 Nhiªn LiÖu Kg/m2 2.026 9.014 42.367.030.555 Céng §ång 25.217 4.700.000 118.519.900.000 Do lªn ®­îc kÕ ho¹ch mua s¾m vËt t­, phßng kÕ ho¹ch b¸o c¸o gi¸m ®èc vµ cho ý kiÕn chØ ®¹o xuèng c¸c bé phËn liªn quan gióp cho ho¹t ®éng sö dông vèn cña c«ng ty cã kÕt qu¶ h¬n. 3.2.2. C«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu trong néi bé 3.2.2.1. Tæ chøc tiÕp nhËn nguyªn vËt liÖu ViÖc tæ chøc tiÕp nhËn nguyªn vËt liÖu ®­îc tiÕn hµnh bëi ban nghiÖm thu nguyªn vËt liÖu, thµnh phÇn cña ban nghiÖm thu gåm cã: - §¹i diÖn phßng kü thuËt – KCS - §¹i diÖn ph©n x­ëng s¶n xuÊt - Thñ kho. Ban nghiÖm thu cã tr¸ch nhiÖm: - X¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè l­îng nguyªn vËt liÖu nhËp kho (c©n, ®ong, ®o, ®Õm). - LÊy mÉu kiÓm nghiÖm. - LËp biªn b¶n nghiÖm thu x¸c nhËn sè l­îng, chÊt l­îng nguyªn vËt liÖu nhËp kho. NÕu nguyªn vËt liÖu nhËp kho kh«ng ®¶m b¶o vÒ yªu cÇu kü thuËt, sè l­îng theo hîp ®ång th× ban nghiÖm thu tõ chèi nhËn hµng. NÕu ®¹t yªu cÇu vÒ chÊt l­îng, sè l­îng th× tiÕn hµnh tiÕp nhËn, khi tiÕp nhËn thñ kho ghi sè thùc nhËn cïng víi ng­êi giao hµng ký nhËn vµo ho¸ ®¬n, chuyÓn ho¸ ®¬n cho bé phËn kÕ to¸n (KÌm biªn b¶n nghiÖm thu, b¶n ph©n tÝch thµnh phÇn ho¸, b¶n kiÓm tra tÝnh chÊt c¬ lý) ®Ó lµm thñ tôc chøng tõ nhËp kho. 3.2.2.2. Tæ chøc qu¶n lý kho Do tÝnh chÊt c«ng nghÖ s¶n xuÊt, doanh nghiÖp cã nhiÒu lo¹i nguyªn vËt liÖu kh¸c nhau, thêi gian tËp trung dù tr÷, chÕ ®é b¶o qu¶n,... kh¸c nhau do vËy còng cã c¸c kho kh¸c nhau. HiÖn nay kho nguyªn vËt liÖu chÝnh cña c«ng ty ®­îc chia lµm: - Kho nguyªn liÖu men mµu, ho¸ chÊt. - Kho nguyªn liÖu x­¬ng. - Kho x¨ng dÇu ViÖc qu¶n lý kho ®­îc giao cho 2 thñ kho: Thñ kho nguyªn liÖu men mµu, ho¸ chÊt Thñ kho nguyªn liÖu x­¬ng + x¨ng dÇu. - Qui ®Þnh cña c«ng ty ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý kho nh­ sau: + Thñ kho ph¶i lËp hÖ thèng sæ s¸ch theo dâi râ rµng (gåm sæ theo dâi nhËp, xuÊt, thÎ kho) lu«n n¾m v÷ng chÊt l­îng vµ l­îng tån kho ®èi víi tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu. + S¾p xÕp kho tµng gän gµng, ph©n lo¹i theo qui c¸ch, phÈm chÊt, chñng lo¹i ®¶m b¶o thuËn tiÖn cho viÖc nhËp, xuÊt kiÓm kª (dÔ t×m, dÔ thÊy, dÔ lÊy). Nguyªn liÖu nhËp tr­íc xuÊt tr­íc, nhËp sau xuÊt sau. + §Þnh kú 10 ngµy 1 lÇn lËp b¸o c¸o tr­ëng phßng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ phã gi¸m ®èc phô tr¸ch vÒ sè l­îng, chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu ®Ó lµm c¬ së cho viÖc lËp kÕ ho¹ch tiÕn ®é mua nguyªn vËt liÖu. + Cã chÕ ®é b¶o qu¶n, b¶o d­ìng ®Þnh kú theo ®óng qui tr×nh qui ph¹m cña nhµ n­íc ban hµnh, tr¸nh h­ háng, mÊt m¸t. + ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi h­ háng, mÊt m¸t, thõa thiÕu nguyªn vËt liÖu theo qui ®Þnh cña c«ng ty ®Ò ra. + Hµng th¸ng tiÕn hµnh ®èi chiÕu sè l­îng víi bé phËn kÕ to¸n trªn sæ s¸ch víi thùc tÕ, nh»m kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt, vi ph¹m trong c«ng t¸c qu¶n lý kho, ®ång thêi gióp cho viÖc b¸o c¸o, h¹ch to¸n chÝnh x¸c kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh hµng th¸ng. 3.2.2.3.Tæ chøc cÊp ph¸t nguyªn vËt liÖu HiÖn nay c«ng ty tæ chøc cÊp ph¸t nguyªn vËt liÖu d­íi 2 h×nh thøc song song: cÊp ph¸t theo yªu cÇu cña c¸c bé phËn s¶n xuÊt vµ cÊp ph¸t theo h¹n møc. * CÊp ph¸t theo h¹n møc. H×nh thøc nµy chñ yÕu ¸p dông cho c¸c nguyªn vËt liÖu phô, c¸c nguyªn vËt liÖu nµy th­êng kh«ng trùc tiÕp cÊu thµnh nªn s¶n phÈm. C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho, thñ kho cÊp ph¸t cho c¸c bé phËn theo biÓu mÉu sau: BiÓu sè 1. PhiÕu xuÊt kho C«ng ty g¹ch èp l¸t hµ néi ®/c: trung hoµ - cÇu giÊy – hµ néi phiÕu xuÊt kho Ngµy th¸ng n¨m Sè chøng tõ: Liªn: Ng­êi giao dÞch: §¬n vÞ (bé phËn): Lý do xuÊt: XuÊt t¹i kho: Stt Tªn vËt t­ Tµi kho¶n VËt t­ M· vËt t­ §VT Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn Tæng céng: Ng­êi nhËn (Ký, hä tªn) Thñ kho (Ký, hä tªn) Phô tr¸ch vËt t­ (Ký, hä tªn) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) Thñ tr­ëng ®¬n vÞ (Ký, hä tªn) * CÊp ph¸t theo yªu cÇu cña c¸c bé phËn s¶n xuÊt Do qu¸ tr×nh s¶n xuÊt th­êng xuyªn ph¶i thay ®æi mÉu m·, chñng lo¹i ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng, nªn ph©n x­ëng s¶n xuÊt còng th­êng xuyªn thay ®æi vÒ sè l­îng, chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu do vËy c«ng ty chñ yÕu sö dông h×nh thøc cÊp ph¸t nµy. §èi víi nguyªn liÖu x­¬ng: thñ kho c¨n cø vµo ®¬n phèi liÖu x­¬ng cña ph©n x­ëng s¶n xuÊt ®­a ra ®Ó cÊp ph¸t, do khèi l­îng cÊp ph¸t lín nªn viÖc cÊp ph¸t th­êng ®­îc sö dông b»ng xe xóc tù hµnh vµ ®­îc c©n ®Þnh l­îng b»ng c©n 30 tÊn. Thñ kho cïng víi ®èc c«ng tæ phèi liÖu trùc tiÕp gi¸m s¸t viÖc c©n ®ong vµ h­íng dÉn viÖc xóc dì tõng chñng lo¹i. Sè l­îng vµ chñng lo¹i cÊp ph¸t c¨n cø vµo mÉu ®¬n phèi liÖu x­¬ng, men. - §èi víi nguyªn liÖu men: viÖc cÊp ph¸t còng c¨n cø vµo ®¬n phèi liÖu cña ph©n x­ëng s¶n xuÊt ph¸t ra nh­ng vÒ sè l­îng Ýt h¬n vµ yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cao h¬n. ViÖc c©n ®ong mµu vµ phô gia ®­îc tiÕn hµnh b»ng c©n ®iÖn tö. Ph­¬ng tiÖn cho viÖc cÊp ph¸t gåm xe n©ng hµng, 2 c«ng nh©n s¶n xuÊt, thñ kho vµ ®èc c«ng ph©n x­ëng trùc tiÕp chØ ®¹o vµ gi¸m s¸t viÖc cÊp ph¸t. 3.2.3. C«ng t¸c x©y dùng ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn C«ng ty - C¸n bé x©y dùng ®Þnh møc nguyªn vËt liÖu vÒ sè l­îng: 01 ng­êi cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ trªn 10 n¨m kinh nghiÖm. - C¸n bé x©y dùng kÕ ho¹ch: gåm 3 ng­êi ®Òu cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ tæng kinh nghiÖm lµm viÖc trªn 30 n¨m. - Phßng KCS: gåm 15 ng­êi trong ®ã cã 9 ng­êi cã tr×nh ®é ®¹i häc cßn l¹i lµ cao ®¼ng vµ c«ng nh©n kü thuËt bËc cao ( tõ 5/7 - 7/7). Cã riªng mét c¸n bé chuyªn kiÓm tra vËt t­ ®Çu vµo cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ trªn 10 n¨m kinh nghiÖm. - §øng trªn gãc ®é c«ng ty th× bÊt kú ng­êi nµo còng liªn quan ®Õn viÖc b¶o ®¶m hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu dï trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp. Theo sè liÖu thèng kª qua c¸c n¨m th× tr×nh ®é c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty nh­ sau: B¶ng 8. §¸nh gi¸ tr×nh ®é lao ®éng TT ChØ tiªu 1998 1999 2000 2001 1 §¹i häc vµ trªn ®¹i häc 53 78 85 120 2 Cao ®¼ng 27 20 38 59 3 Trung cÊp 30 42 50 49 4 S¬ cÊp 16 25 20 17 5 C«ng nh©n kü thuËt 136 168 185 290 6 Lao ®éng phæ th«ng 61 55 57 54 Tæng sè CBCNV 323 388 435 589 Nguån: Phßng Tæ chøc - b¶o vÖ 3.2.4. C«ng t¸c ph¸t ®éng phong trµo thùc hµnh tiÕt kiÖm còng nh­ ph¸t huy s¸ng kiÕn trong lÜnh vùc nguyªn vËt liÖu. N¨m 1998 víi 2 ®Ò tµi do ph©n x­ëng s¶n xuÊt, gi¸ trÞ lµm lîi 305 triÖu ®ång. N¨m 1999 víi 5 ®Ò tµi do c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt, c¬ ®iÖn vµ phßng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ phßng kü thuËt KCS , gi¸ trÞ lµm lîi 980 triÖu ®ång . N¨m 2000 víi 6 ®Ò tµi, trong ®ã cã tíi 3 do c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt, mét cho phßng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ hai ®Ò tµi do phßng kü thuËt KCS, gi¸ trÞ lµm lîi 1.705 triÖu ®ång. N¨m 2001 víi 6 ®Ò tµi , trong ®ã cã 2 cho ph©n x­ëng c¬ ®iÖn, 1cho ph©n x­ëng s¶n xuÊt, 3 cho phßng kü thuËt KCS vµ 1 ®Ò tµi c¶i tiÕn kü thuËt cho phßng kÕ ho¹ch. Gi¸ trÞ lµm lîi 3.307,21 triÖu ®ång. Ta cã thÓ lÊy vÝ dô cô thÓ c«ng t¸c trªn qua b¶ng sau: B¶ng 9. KÕ ho¹ch ®¨ng ký s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt n¨m 2002 §¬n vÞ tÝnh: Tr. ®ång TT Tªn ®Ò tµi ®¨ng ký Chñ ®Ò tµi §¬n vÞ thùc hiÖn Thêi gian ¸p dông Chi phÝ cho ¸p dông Gi¸ trÞ lµm lîi 1 Gi¶m hao hôt méc xuèng 5% PG§ c¬ ®iÖn Ph©n x­ëng C§ Ph©n x­ëng SX Phßng KT.KCS 12 th¸ng 130 2.600 2 L¾p ®Æt hÖ thèng lµm nguéi SP ë lß Welko vµ Nassetti PG§ c¬ ®iÖn Ph©n x­ëng C§ Phßng KT.KCS 6 th¸ng 300 400 3 Nghiªn cøu thay thÕ nguyªn liÖu ®Ó tèi ­u ho¸ bµi phèi liÖu x­¬ng PG§ s¶n xuÊt Ph©n x­ëng SX Phßng KT.KCS 12 th¸ng 50 150 4 Thu håi, tËn dông phÕ th¶i hå x­¬ng, men PG§ s¶n xuÊt Phßng KHSX Phßng KT.KCS 4 th¸ng 80 200 5 T¸i sö dông phÕ phÈm sau nung PG§ c¬ ®iÖn Ph©n x­ëng C§ Phßng KT.KCS 6 th¸ng 50 150 Céng 610 3.500 3.3. T×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty 3.3.1.T×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu T×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu qua c¸c n¨m nghiªn cøu ®­îc ph¶n ¸nh qua b¶ng sau: B¶ng 10. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc tiªu hao n¨m 1998 ¸ 2001 TT Nguyªn liÖu KH/TH98 (kg/m2) KH/TH99 (kg/m2) KH/TH00 (kg/m2) KH/TH01 (kg/m2) 1 2 3 Nguyªn liÖu x­¬ng Nguyªn liÖu men Nhiªn liÖu N¨m 1998 tiªu hao nguyªn vËt liÖu ®Òu v­ît so víi ®Þnh møc lµ nguyªn do trùc tiÕp cña viÖc gi¶m chÊt l­îng vµ tû lÖ thu håi s¶n phÈm cô thÓ: Nh­ vËy: Tiªu hao nguyªn liÖu x­¬ng t¨ng 1,8 kg/m2 t­¬ng øng víi tû lÖ lµ 9,1% Tiªu hao nguyªn liÖu men t¨ng 0,1 kg/m2 t­¬ng øng víi tû lÖ 9,0 % Tiªu hao nhiªn liÖu t¨ng 0,45 kg/m2 t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 18,7% §iÒu ®ã chøng tá: - C«ng t¸c kiÓm tra nguyªn liÖu ®Çu vµo bÞ bu«ng láng, viÖc kiÓm tra chÊt l­îng nguyªn vËt liÖu ch­a ®­îc lµm ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi. * N¨m 1999 Tiªu hao nguyªn vËt liÖu ®Òu ®¹t vµ thÊp h¬n so víi kÕ ho¹ch ®Ò ra. Tuy nhiªn tiªu hao vÒ nguyªn liÖu men vÉn cao vµ v­ît so víi ®Þnh møc. Song nh×n chung møc tiªu hao ®Òu gi¶m so víi n¨m 1998. Nh­ vËy: -Tiªu hao nguyªn liÖu x­¬ng gi¶m 0,23 kg/m2 so víi kÕ ho¹ch t­¬ng øng víi tû lÖ gi¶m lµ 1,16%. - Tiªu hao nguyªn liÖu men t¨ng 0,03 kg/m2 so víi kÕ ho¹ch t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng lµ 2,73%. - Tiªu hao nhiªn liÖu gi¶m 0,15 kg/m2 so víi kÕ ho¹ch t­¬ng øng víi tû lÖ gi¶m 7,15%. ViÖc gi¶m ®¸ng kÓ tiªu hao nguyªn vËt liÖu lµ do c«ng ty ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu vµ thùc hiÖn c¸c ®Ò tµi thay thÕ c¸c thµnh phÇn nguyªn liÖu trong bµi phèi liÖu x­¬ng, cã c¸c biÖn ph¸p th¾t chÆt trong viÖc qu¶n lý chÊt l­îng, sè l­îng nguyªn vËt liÖu nhËp kho. - Tæ chøc rµ so¸t l¹i lùc l­îng lao ®éng, tiÕn hµnh ph©n c«ng, giao nhiÖm vô, tr¸ch nhiÖm ë tõng vÞ trÝ trong d©y chuyÒn, trªn c¬ së tr×nh dé cña tõng c«ng nh©n do vËy tr×nh ®é hiÓu biÕt vÒ c«ng nghÖ ngµy cµng v÷ng vµng h¬n. - Thùc hiÖn tèt viÖc giao ®Þnh møc tiªu hao vËt t­ cho tõng c«ng ®o¹n, do ®ã gi¶m ®¸ng kÓ hao hôt t¹i c¸c c«ng ®o¹n. *N¨m 2000 Qua c¸c chØ tiªu thùc hiÖn cho thÊy møc tiªu hao nguyªn nhiªn liÖu ®Òu gi¶m ®¸ng kÓ: - Nguyªn liÖu x­¬ng gi¶m 0,3kg/m2 t­¬ng øng víi tû lÖ gi¶m lµ 1,54% - Nguyªn liÖu men gi¶m 0,03kg/m2 t­¬ng øng víi tû lÖ gi¶m lµ 2,73% - Nhiªn liÖu gi¶m 0,02 kg/m2 t­¬ng øng víi tû lÖ gi¶m lµ 1,03% Cã ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ nh­ vËy lµ do: N¨m 2000 c«ng t¸c dù tr÷ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh ®­îc duy tr× ngay tõ ®Çu n¨m. §èi víi c¸c lo¹i ®Êt sÐt lµ nguyªn liÖu chiÕm tû träng lín nhÊt trong bµi phèi liÖu x­¬ng g¹ch èp l¸t th× viÖc khai th¸c ®­îc kiÓm so¸t ngay tõ má, c¸c l« ®Êt sÐt ®¹t yªu cÇu ®­îc dù tr÷ theo khu vùc dùa trªn nguyªn t¾c nguyªn liÖu nhËp tr­íc sö dông tr­íc vµ c¸c l« ®­îc ng©m ñ tèi thiÓu 2 th¸ng míi ®­a vµo s¶n xuÊt. - T×m c¸c ph­¬ng ¸n thay thÕ nguyªn vËt liÖu ®ang sö dông b»ng nguyªn liÖu kh¸c cã tr÷ l­îng lín, gi¸ thµnh rÎ nh­: + Thay ®Êt sÐt Tróc Ph«n b»ng ®Êt sÐt Kim Sen. + Thay thÕ Feldspar b¸n phong ho¸ Lµo Cai b»ng Feldspar Tuyªn Quang. - ViÖc kiÓm tra chÊt l­îng nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo ®­îc coi träng h¬n, do ®ã nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo cã tÝnh æn ®Þnh h¬n, h¹n chÕ ®­îc nh÷ng biÕn ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. * ChØ tiªu thùc hiÖn n¨m 2001 Qua c¸c chØ tiªu thùc hiÖn cho thÊy møc tiªu hao nguyªn nhiªn liÖu ®Òu gi¶m ®¸ng kÓ: - Møc nguyªn liÖu x­¬ng gi¶m 0,3 kg/m2 t­¬ng øng víi tû lÖ tiÕt kiÖm lµ 1,63% - Nguyªn liÖu men gi¶m 0,03kg/m2 t­¬ng øng víi tû lÖ tiÕt kiÖm lµ 2,73% - Nhiªn liÖu gi¶m 0,08 kg/m2 t­¬ng øng víi tû lÖ gi¶m lµ 4,11%. §iÒu nµy chøng tá c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn nhiªn vËt liÖu cña c«ng ty ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc, ®ång thêi gãp phÇn gi¶m chi phÝ kinh doanh, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty. 3.3.2.Thùc tÕ hao hôt nguyªn vËt liÖu c¸c c«ng ®o¹n chñ yÕu C«ng t¸c tæ chøc s¶n xuÊt t¹i ph©n x­ëng ch­a thËt chÆt chÏ trong tõng c«ng ®o¹n, ý thøc trong viÖc thùc hiÖn kû luËt lao ®éng vµ thùc hiÖn quy tr×nh c«ng nghÖ bÞ chÖch cho¹ng, t×nh tr¹ng c¸c th«ng sè c«ng nghÖ bÞ vi ph¹m kÐo dµi dÉn ®Õn tû lÖ phÕ phÈm t¹i c¸c c«ng ®o¹n chñ yÕu cßn kh¸ cao. Ta xem xÐt vÊn ®Ò nµy qua sè liÖu c¸c n¨m nghiªn cøu qua b¶ng sau, víi tû lÖ cho phÐp: * 5% cho c«ng ®o¹n Ðp tr¸ng men * 5.5% cho c«ng ®o¹n nung B¶ng 11. Tû lÖ hao hôt c«ng ®o¹n chñ yÕu Lo¹i s¶n phÈm §vt TH 1998 TH 1999 TH 2000 TH 2001 Ðp tr¸ng men G¹ch l¸t 400x400 % 9.32 6.32 300x300 % 6.95 9.88 9.1 7.15 200x200 % 10.26 10.11 G¹ch èp % 8.2 10.27 10.33 10.39 Nung ph©n lo¹i G¹ch l¸t 400x400 % 7.37 7.29 300x300 % 9.7 6.85 4.93 4.89 200x200 % 6.39 6.38 G¹ch èp % 13.9 5.89 4.55 4.48 3.4. Mét sè ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty Qua qu¸ tr×nh ph©n tÝch ë trªn chóng ta cã thÓ rót ra mét sè kÕt qu¶ kh¶ quan còng nh­ nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i trong c«ng t¸c qu¶n trÞ nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty g¹ch èp l¸t Hµ Néi. 3.4.1. Mét sè kÕt qu¶ ®¹t ®­îc 3.4.1.1. Lu«n ®¶m b¶o ®ñ sè l­îng, chÊt l­îng nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c«ng ty ch­a bao giê cã t×nh tr¹ng ph¶i ngõng s¶n xuÊt v× thiÕu nguyªn vËt liÖu. KÕt qu¶ nµy mét phÇn do thÞ tr­êng nguyªn vËt liÖu thuËn lîi h¬n, mét phÇn do c«ng ty ®· tiÕn hµnh c«ng t¸c mua s¾m, b¶o qu¶n tèt, t×m kiÕm nguån nguyªn liÖu míi nh­ ®Êt sÐt ë Hµ B¾c nh»m gi¶m chi phÝ vËn t¶i vµ æn ®Þnh trong 10 n¨m. Hµng ngµy, c¸n bé kho ph¶i lËp b¸o c¸o nhËp xuÊt, tån nguyªn vËt liÖu, cïng víi b¸o c¸o cña c¸n bé bé phËn s¶n xuÊt vµ tiªu thô nªn c«ng ty lu«n ®iÒu chØnh ®­îc nh÷ng biÕn ®éng nguyªn vËt liÖu. 3.4.1.2. C«ng t¸c ®Þnh møc, phong trµo thùc hµnh tiÕt kiÖm còng nh­ ph¸t huy s¸ng kiÕn trong lÜnh vùc nguyªn vËt liÖu ®­îc quan t©m chu ®¸o Cø 6 th¸ng mét lÇn, c«ng ty tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ c«ng t¸c thùc hµnh tiÕt kiÖm vµ xÐt th­ëng tiÕt kiÖm cho c¸c ®¬n vÞ. §Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu cña c«ng ty ngµy mét ®­îc hoµn thiÖn. Hµng n¨m c«ng ty lËp kÕ ho¹ch ®¨ng ký s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt cña c¸c c¸ nh©n vµ ®¬n vÞ nh»m ®éng viªn tinh thÇn còng nh­ vËt chÊt cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty, lªn kÕ ho¹ch kinh phÝ cho c¸c ®Ò tµi. Do lµm tèt c«ng t¸c nµy nªn hµng n¨m nhiÒu ®Ò tµi s¸ch kiÕn ®· lµm lîi cho c«ng ty nhiÒu tû ®ång. 3.4.2. Mét sè vÊn ®Ò cßn tån t¹i 3.4.2.1. §Þnh møc sö dông nguyªn vËt liÖu ®­îc x©y dùng vÉn ch­a ®¶m b¶o tèt yªu cÇu tiªn tiÕn vµ hiÖn thùc MÆc dï cã nhiÒu cè g¾ng trong c«ng t¸c x©y dùng ®Þnh møc vµ ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh nh­ng ®Þnh møc hiÖn hµnh cña c«ng ty ch­a ph¶i lµ møc hîp lý nhÊt mµ c«ng ty cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®­îc, ®Æc biÖt lµ ®Þnh møc tiªu hao cho nguyªn liÖu men h¹ thÊp ch­a ®¸ng kÓ. 3.4.2.2. Tû lÖ hao hôt nguyªn liÖu, tû lÖ phÕ phÈm cßn t­¬ng ®èi cao HiÖn nay hao hôt nung - ph©n lo¹i ®èi víi c¶ g¹ch l¸t nÒn vµ èp t­êng ®Òu ®¹t thÊp h¬n kÕ ho¹ch nh­ng hao hôt ë kh©u Ðp tr¸ng men cßn cao, viÖc gi¶m tû lÖ hao hôt ë nh©u nµy còng vÉn lµ ­u tiªn hµng ®Çu gãp phÇn gi¶m chi phÝ ®Æc biÖt lµ chi phÝ vÒ men. 3.4.2.3. Mét sè tån t¹i kh¸c Ngoµi nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i chÝnh ë trªn, quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty, hiÖn nay c«ng ty vÉn cßn mét sè nh­îc ®iÓm g©y l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu nh­: VÉn cßn hiÖn t­îng nguyªn liÖu (chñ yÕu lµ men, mµu) bÞ Èm ­ít trong mïa m­a b·o. Tuy r»ng tû lÖ nµy kh«ng cao nh­ng gi¸ nguyªn liÖu l¹i t­¬ng ®èi cao nªn vÉn g©y nh÷ng thiÖt h¹i nhÊt ®Þnh. T×nh tr¹ng dõng d©y chuyÒn ®Ó thay thÕ ®ét xuÊt thiÕt bÞ, thiÕu g¹ch méc do c«ng ®o¹n Ðp tr¸ng men kh«ng cung cÊp ®ñ còng g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i vÒ nhiªn liÖu cho lß nung vµ tû lÖ phÕ phÈm cao. 3.5. Nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i trªn 3.5.1. Ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®Þnh møc cßn qu¸ ®¬n gi¶n Nh­ ®· nãi ë trªn, tr­íc c«ng ty sö dông ph­¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm ®Ó x©y dùng ®Þnh møc, ®©y lµ ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¶n dÔ thùc hiÖn, Ýt tèn kÐm nh­ng ®é chÝnh x¸c kh«ng cao phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè chñ quan. Còng chÝnh do x©y dùng møc dùa vµo sè liÖu thèng kª t×nh h×nh thùc hiÖn møc cña c¸c thêi kú, nªn c¸n bé ®Þnh møc kh«ng ®iÒu chØnh ngay møc cho hîp lý, bëi do c¸c con sè lu«n biÕn ®éng. §Ó tÝnh møc thùc hiÖn cña c¸c ®¬n vÞ, c¸n bé ®Þnh møc ®èi chiÕu gi÷a l­îng nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo víi l­îng s¶n phÈm giao nép. Nh­ vËy trong møc nµy kh«ng chØ cã tæn thÊt cã tÝnh chÊt c«ng nghÖ mµ c¶ nh÷ng sai háng do nguyªn nh©n chñ quan g©y nªn. 3.5.2. H×nh thøc cÊp ph¸t nguyªn vËt liÖu cßn ®¬n gi¶n vµ nhiÒu nh­îc ®iÓm NhiÖm vô s¶n xuÊt cña c«ng ty kh¸ æn ®Þnh, khèi l­îng s¶n xuÊt t­¬ng ®èi lín nh­ng hiÖn nay c«ng ty vÉn sö dông h×nh thøc cÊp ph¸t theo yªu cÇu cña c¸c bé phËn s¶n xuÊt. C¸ch thøc cÊp ph¸t nµy kh¸ ®¬n gi¶n cho c¶ bé phËn kho vµ bé phËn s¶n xuÊt. Nh­ng nã kh«ng khuyÕn khÝch ®­îc c¸c ®¬n vÞ sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu. §ã lµ ch­a kÓ nÕu c«ng ty cã lo¹i vËt t­ quý hiÕm th× dÉn ®Õn t×nh tr¹ng dù tr÷ qu¸ møc ë c¸c bé phËn s¶n xuÊt. 3.5.3. Mét sè c¸c nguyªn nh©n kh¸c Ngoµi nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh kÓ trªn, c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty vÉn ch­a ®¶m b¶o ®­îc tÝnh hiÖu qu¶ cao nhÊt cßn b¾t nguån tõ nh÷ng lý do sau: HÖ thèng m¸y mãc cßn ch­a ®­îc ®ång bé HÖ thèng kho tµng nguyªn vËt liÖu phÇn lín lµ ngoµi trêi tËn dông diÖn tÝch s©n b·i hoÆc tËn dông kho ngay t¹i nguån khai th¸c ®Êt, nªn viÖc bè trÝ c¸c kho kh«ng ®¶m b¶o nguyªn t¾c h¹n chÕ thÊp nhÊt chi phÝ vËn chuyÓn còng nh­ hao hôt trªn ®­êng vËn chuyÓn nhÊt lµ c¸c lo¹i nguyªn liÖu ®Êt - x­¬ng. C«ng t¸c thèng kª cña c«ng ty ®­îc tiÕn hµnh rÊt tèt, nh­ng viÖc ph©n tÝch c¸c sè liÖu thèng kª vµ t×m nguyªn nh©n vÉn ch­a ®­îc tiÕn hµnh chi tiÕt mµ chØ ph©n tÝch trªn gãc ®é chung chung. C«ng t¸c khen th­ëng tiÕt kiÖm ®­îc thùc hiÖn t­¬ng ®èi tèt víi nh÷ng møc khen th­ëng ®­îc quy ®Þnh râ rµng nh­ng l¹i kh«ng cã quy ®Þnh g× khi møc kh«ng ®­îc ®¶m b¶o. Néi quy quy chÕ trong c«ng ty ®­îc ban hµnh râ r·ng nh­ng viÖc thùc hiÖn cßn ch­a nghiªm. T×nh tr¹ng mÊt m¸t vËt t­ vµ s¶n phÈm vÉn cßn tån t¹i. Ch­¬ng iii Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao c«ng t¸c qu¶n trÞ vµ sö dông nguyªn vËt liÖu Qua thùc tÕ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong 4 n¨m 1998 ¸ 2001 ta thÊy râ hiÖu qu¶ cña c¸c n¨m t¨ng lªn râ rÖt. §iÒu ®ã chøng tá C«ng ty ®· tõng b­íc cã nh÷ng biÖn ph¸p s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp. Trong ®ã nh÷ng biÖn ph¸p trong c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu lµ rÊt cã hiÖu qu¶. Song ngoµi c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý nguyªn vËt liÖu hiÖn nay cña C«ng ty. Chóng ta cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p míi h¬n, ®­îc xem xÐt trªn nh÷ng c¬ së d÷ liÖu nhÊt ®Þnh nh»m ®em l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ qu¶n lý tèt nhÊt gãp phÇn lµm gi¶m c¸c t¸c ®éng xÊu ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ gi¶m chi phÝ trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông nguyªn vËt liÖu. X©y dùng hÖ thèng ho¹ch ®Þnh nhu cÇu nguyªn vËt liÖu (MRP) 1.1. Thùc chÊt vµ yªu cÇu cña ho¹ch ®Þnh nhu cÇu nguyªn vËt liÖu * Thùc chÊt: MRP lµ hÖ thèng ho¹ch ®Þnh vµ x©y dùng lÞch tr×nh vÒ nh÷ng nhu cÇu nguyªn liÖu cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt trong tõng giai ®o¹n, dùa trªn viÖc ph©n chia nhu cÇu nguyªn vËt liÖu thµnh nhu cÇu ®éc lËp vµ nhu cÇu phô thuéc, nh»m tr¶ lêi c¸c c©u hái: Doanh nghiÖp cÇn nh÷ng lo¹i nguyªn liÖu g×? CÇn bao nhiªu? Khi nµo cÇn vµ trong kho¶ng thêi gian nµo? Khi nµo cÇn ph¸t ®¬n hµng bæ sung hoÆc lÖnh s¶n xuÊt? Khi nµo nhËn ®­îc hµng? KÕt qu¶ thu ®­îc lµ hÖ thèng kÕ ho¹ch chi tiÕt vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu, chi tiÕt, bé phËn víi thêi gian biÓu cô thÓ nh»m cung øng ®óng vÒ l­îng vµ thêi gian. HÖ thèng kÕ ho¹ch nµy th­êng xuyªn ®­îc cËp nhËt nh÷ng d÷ liÖu cÇn thiÕt cho thÝch hîp víi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ sù biÕn ®éng cña m«i tr­êng bªn ngoµi. * Môc tiªu cña MRP Gi¶m thiÓu l­îng dù tr÷ nguyªn vËt liÖu Gi¶m thêi gian s¶n xuÊt vµ thêi gian cung øng, x¸c ®Þnh møc dù tr÷ hîp lý ®óng thêi ®iÓm, gi¶m thêi gian chê ®îi vµ nh÷ng trë ng¹i cho s¶n xuÊt. T¹o sù tho¶ m·n vµ niÒm tin t­ëng cho kh¸ch hµng. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c bé phËn phèi hîp chÆt chÏ, thèng nhÊt víi nhau, ph¸t huy tæng hîp kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. T¨ng hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. * Yªu cÇu Cã ®ñ hÖ thèng m¸y tÝnh ®Ó tÝnh to¸n vµ l­u tr÷ th«ng tin. ChuÈn bÞ ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý cã kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é vÒ sö dông m¸y tÝnh. §¶m b¶o cËp nhËt nh÷ng th«ng tin míi trong: + LÞch tr×nh s¶n xuÊt + Ho¸ ®¬n nguyªn vËt liÖu + Hå s¬ dù tr÷ nguyªn liÖu. 1.2. X©y dùng hÖ thèng ho¹ch ®Þnh nhu cÇu nguyªn vËt liÖu 1.2.1. Nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n cña hÖ thèng MRP S¬ ®å 4. Qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh nhu cÇu nguyªn vËt liÖu: §Çu vµo Qu¸ tr×nh xö lý §Çu ra nh÷ng thay ®æi lÞch ®Æt hµng theo kÕ ho¹ch xo¸ bá ®¬n hµng b¸o c¸o nhu cÇu nvl hµng ngµy b¸o c¸o vÒ kÕ ho¹ch b¸o c¸o ®¬n hµng thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô dù tr÷ ch­¬ng tr×nh m¸y tÝnh lÞch tr×nh s¶n xuÊt hå s¬ nguyªn vËt liÖu hå s¬ nguyªn vËt liÖu dù tr÷ TiÕp nhËn Rót ra thiÕt kÕ sù thay ®æi ®¬n hµng dù b¸o - §Ó thùc hiÖn nh÷ng qu¸ tr×nh ®ã cÇn biÕt c¸c yÕu tè ®Çu vµo nh­: + Sè l­îng nhu cÇu s¶n phÈm dù b¸o + Sè l­îng ®¬n ®Æt hµng + Møc s¶n xuÊt vµ dù tr÷ + CÊu tróc cña s¶n phÈm. + Danh môc nguyªn liÖu + Thêi ®iÓm s¶n xuÊt + Thêi h¹n cung øng + Dù tr÷ hiÖn cã vµ kÕ ho¹ch. + Møc phÕ phÈm cho phÐp. - C¸c yÕu tè ®Çu ra lµ kÕt qu¶ cña MRP cÇn tr¶ lêi ®­îc nh÷ng c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n sau: + CÇn ®Æt hµng nh÷ng lo¹i nguyªn vËt liÖu nµo? + Sè l­îng bao nhiªu? + Thêi gian khi nµo? C¸c th«ng tin nµy ®­îc thÓ hiÖn trong c¸c tµi liÖu nh­ kÕ ho¹ch ®Æt hµng, b¸o c¸o dù tr÷, lÖnh s¶n xuÊt. C¸c b¸o c¸o nµy gåm b¸o c¸o s¬ bé vµ b¸o c¸o thø cÊp 1.2.2. Tr×nh tù lÊy kÕ ho¹ch nhu cÇu nguyªn vËt liÖu B­íc 1: Ph©n tÝch kÕt cÊu s¶n phÈm B­íc 2: TÝnh tæng nhu cÇu B­íc 3: TÝnh nhu cÇu thùc B­íc 4: X¸c ®Þnh thêi gian ph¸t ®¬n ®Æt hµng hoÆc lÖnh s¶n xuÊt. 1.3. X©y dùng kÕ ho¹ch dù tr÷ tèi ­u Nguyªn vËt liÖu lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ®Çu vµo chÝnh cho qu¸ t×nh s¶n xuÊt ra s¶n phÈm, chiÕm tû träng lín trong cÊu thµnh s¶n phÈm. V× vËy viÖc qu¶n lý, kiÓm so¸t tèt l­îng nguyªn vËt liÖu dù tr÷ cã mét ý nghÜa kinh tÕ quan träng, nã gãp phÇn ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh liªn tôc, cã hiÖu qu¶. B¶n th©n vÊn ®Ò qu¶n lý hµng dù tr÷ cã hai mÆt tr¸i ng­îc nhau lµ ®Ó b¶o ®¶m s¶n xuÊt liªn tôc, tr¸nh ®øt qu·ng trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt, ®¶m b¶o s¶n xuÊt, ®¸p øng nhanh chãng nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng trong bÊt kú t×nh huèng nµo th× doanh nghiÖp cã ý ®Þnh t¨ng l­îng dù tr÷. Nh­ng ng­îc l¹i nÕu dù tr÷ t¨ng lªn, doanh nghiÖp l¹i ph¶i tèn thªm nh÷ng chi phÝ kh¸c cã liªn quan ®Õn dù tr÷ chung. V× vËy b¶n th©n doanh nghiÖp ph¶i t×m c¸ch x¸c ®Þnh møc ®é c©n b»ng gi÷a møc ®é ®Çu t­ cho hµng dù tr÷ vµ lîi Ých do tho¶ m·n nhu cÇu cña s¶n xuÊt vµ nhu cÇu ng­êi tiªu dïng víi chi phÝ tèi thiÓu nhÊt. C¸c chi phÝ liªn quan ®Õn kÕ ho¹ch dù tr÷ bao gåm: Chi phÝ ®Æt hµng: Lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng phô thuéc vµo khèi l­îng hµng cÇn mua mµ nã chØ phô thuéc ®Õn sè lÇn ®Æt mua, bao gåm chi phÝ giao dÞch, chi phÝ cho c¸c nghiÖp vô kh¸c (ký hiÖu lµ A). Chi phÝ mua hµng: lµ c¸c chi phÝ trùc tiÕp cho mét ®¬n vÞ hµng ho¸ vÒ ®Õn kho bao gåm c¸c chi phÝ nh­: §¬n gi¸, vËn chuyÓn, bèc xÕp… (ký hiÖu lµ C) Chi phÝ b¶o qu¶n dù tr÷: gåm c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc b¶o qu¶n l­îng hµng ho¸ dù tr÷ trong kho. Chi phÝ nµy ®­îc tÝnh cho mçi ®¬n vÞ hµng ho¸ trong mét kho¶ng thêi gian. Th«ng th­êng chi phÝ b¶o qu¶n ®­îc tÝnh tû lÖ víi gi¸ hµng dùa trªn mét hÖ sè gäi lµ hÖ sè b¶o qu¶n dù tr÷. (Ký hiÖu lµ I). Nh­ vËy tæng chi phÝ nhá nhÊt lµ: Dmin = CQ + Trong ®ã: Dmin lµ tæng chi phÝ nhá nhÊt q lµ l­îng ®Æt hµng mçi lÇn A chi phÝ ®Æt hµng Q l­îng hµng nhu cÇu trong n¨m C chi phÝ mua hµng I chi phÝ b¶o qu¶n dù tr÷ Khi ®ã l­îng hµng ®Æt tèi ­u mçi lÇn ®­îc x¸c ®Þnh: q* = Gi¶ sö kÕ ho¹ch cung øng Feldspar phong ho¸ cho nguyªn liÖu x­¬ng n¨m 2001 nh­ sau: Q = 13.050 (tÊn) A = 200.000 ® C = 265.000 ®/tÊn I = 0,01 Nh­ vËy l­îng ®Æt hµng tèi ­u mçi lÇn lµ: q* = = = 1403,5 tÊn. Sè lÇn ®Æt hµng trong n¨m lµ: r = = 9 lÇn. Chi phÝ nhá nhÊt lµ: Dmin = CQ + = 265.000 x 13.050 + = 3.458.250.000 + 3.719.233 = 3.461.969.233 ® §æi míi vµ hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®Þnh møc C«ng ty cã thÓ sö dông ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch trong x©y dùng ®Þnh møc. Tuy ph­¬ng ph¸p nµy phøc t¹p h¬n ph­¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm nh­ng l¹i cho mét kÕt qu¶ chÝnh x¸c h¬n rÊt nhiÒu. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, C«ng ty cã kh¶ n¨ng ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy v× mét sè lý do sau: Kh«ng ph¶i ®Çu t­ nhiÒu khi ¸p dông ph­¬ng ph¸p míi. Víi ph­¬ng ph¸p nµy C«ng ty kh«ng ph¶i ®Çu t­ trang bÞ phßng thÝ nghiÖm hoÆc lµ c¸c ph­¬ng ph¸p tiÖn hç trî thªm,... C¸n bé x©y dùng ®Þnh møc hiÖn nay cña C«ng ty ®¶m b¶o c¶ vÒ tr×nh ®é lÉn kinh nghiÖm nªn cã thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy mµ kh«ng cÇn ph¶i ®µo t¹o l¹i. HÖ thèng th«ng tin trong C«ng ty ®­îc tæ chøc tèt. C¸c phßng ban c¸c ph©n x­ëng ®­îc trang bÞ hÖ thèng m¸y tÝnh vµ ®· thiÕt lËp ®­îc m¹ng qu¶n lý néi bé. §iÒu nµy gióp cho c¸n bé x©y dùng ®Þnh møc nhanh chãng thu nhËp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt phôc vô cho c«ng viÖc chuyªn m«n. §Ó cã thÓ ®­a ra mét møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu hîp lý nhÊt theo ph­¬ng ph¸p nµy tr­íc hÕt c¸n bé ®Þnh møc cÇn ph¶i thu nhËp th«ng tin mét c¸ch toµn diÖn vµ chÝnh x¸c vÒ nh÷ng yÕu tè liªn quan ®Õn møc nh­: ®Æc tÝnh kinh tÕ kü thuËt cña nguyªn vËt liÖu, cña s¶n phÈm, chÊt l­îng m¸y mãc thiÕt bÞ, tr×nh ®é kü thuËt cña c«ng nh©n vËn hµnh m¸y mãc, sè liÖu thèng kª vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn møc,... Sau khi cã c¸c sè liÖu nµy th× tiÕn hµnh ph©n tÝch ®¸nh gi¸ tæng thÓ, x¸c ®Þnh mèi quan hÖ rµng buéc gi÷a c¸c yÕu tè vµ ¶nh h­ëng cña nã tíi møc. §Ó ph©n tÝch ®­îc khèi l­îng sè liÖu nµy mét c¸ch nhanh chãng vµ hiÖu qu¶, C«ng ty cã thÓ tæ chøc mét nhãm c¸n bé gåm: c¸n bé x©y dùng ®Þnh møc, c¸n bé chuyªn tr¸ch vÒ thiÕt kÕ s¶n phÈm, c¸n bé kü thuËt c¬ ®iÖn, c¸n bé phßng KCS chuyªn tr¸ch kiÓm tra nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo. Nhãm nµy sÏ tËp trung th¶o luËn ph©n tÝch c¸c yÕu tè liªn quan ®Ó b­íc ®Çu ®­a ra mét møc hîp lý nhÊt cã thÓ. KÕ tiÕp ®Þnh møc ph¶i ph©n tÝch tõng thµnh phÇn trong c¬ cÊu ®Þnh møc vµ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi nguyªn vËt liÖu hiÖn nay C«ng ty vÉn ch­a tÝnh to¸n cô thÓ tõng bé phËn cña møc mµ chØ ®­a ra mét møc chung. Do vËy khi ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy c¸n bé ®Þnh møc ®Þnh ph¶i x¸c ®Þnh tõ ®Çu. C«ng viÖc nµy ®ßi hái mét l­îng thêi gian t­¬ng ®èi lín, nh­ng kh«ng ph¶i lµ kh«ng tiÕn hµnh ®­îc. Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc l­îng tiªu hao tæn thÊt nµy phô thuéc vµo tÝnh chÊt c«ng nghÖ, t×nh tr¹ng m¸y mãc, tay nghÒ c«ng nh©n. §Ó gi¶m l­îng tæn thÊt nµy th× ph¶i c¶i tiÕn c«ng nghÖ, ®¶m b¶o chÊt l­îng m¸y mãc vµ tay nghÒ c«ng nh©n æn ®Þnh,... Sau khi ph©n tÝch tÊt c¶ c¸c yÕu tè nµy, c¸n bé ®Þnh møc tæng hîp lËp l¹i møc cho kú kÕ ho¹ch vµ ®Ò ra biÖn ph¸p phÊn ®Êu gi¶i quyÕt mét c¸ch cô thÓ, chi tiÕt vµ khoa häc. §ã lµ kh©u lËp ®Þnh møc. Trong khi giao møc cho ng­êi c«ng nh©n, c¸n bé lËp møc ph¶i theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn ®­îc cña tõng ph©n x­ëng, tõng tæ s¶n xuÊt thËm chÝ tõng ng­êi c«ng nh©n. C¸n bé lËp møc cã thÓ lÊy mÉu mét sè biªn b¶n s¶n xuÊt cña tõng ca m¸y ®Ó tÝnh to¸n ngay møc thùc hiÖn trong ®iÒu kiÖn m¸y mãc, con ng­êi nh­ thÕ nµo. NÕu ph¸t hiÖn thÊy mét sè xu thÕ nµo ®ã cã thÓ tæ chøc thao diÔn kü thuËt ®Ó kiÓm tra l¹i. Sau kho¶ng tõ 3- 6 th¸ng theo dâi, c¸n bé lËp møc tiÕn hµnh ®iÒu chØnh l¹i møc cho phï hîp h¬n. Kh«ng ngõng gi¶m bít phÕ liÖu, phÕ phÈm, h¹ thÊp ®Þnh møc tiªu dïng nguyªn vËt liÖu Doanh nghiÖp cÇn tËp trung gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nh­: T¨ng c­êng c«ng t¸c c¶i tiÕn kü thuËt, øng dông kü thuËt, c«ng nghÖ míi vµo s¶n xuÊt, n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ cho c«ng nh©n, x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ®Þnh møc tiªu dïng nguyªn vËt liÖu, x©y dùng vµ thùc hiÖn nghiªm chØnh chÕ ®é b¶o qu¶n, sö dông vµ söa ch÷a m¸y mãc, thiÕt bÞ, coi träng viÖc tæ chøc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu vµ phÕ phÈm, ¸p dông chÕ ®é khuyÕn khÝch lîi Ých vËt chÊt trong viÖc sö dông tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu. Ngoµi ra cÇn ph¶i ®Æc biÖt coi träng nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó gi¶m møc tiªu dïng nguyªn vËt liÖu trong kh©u thiÕt kÕ vµ c«ng nghÖ. §©y lµ nh÷ng yÕu tè rÊt quan träng ®Ó lµm gi¶m bít phÕ liÖu vµ phÕ phÈm, chi phÝ s¶n xuÊt gi¶m ®¸ng kÓ. 3.1. §Çu t­ chiÒu s©u vµo m¸y mãc thiÕt bÞ Hoµn thiÖn hÖ thèng ®Þnh møc lµ mét biÖn ph¸p rÊt quan träng ®Ó ®¶m b¶o sö dông hiÖu qu¶ nguyªn vËt liÖu. Tuy nhiªn chóng ta còng ®­îc biÕt r»ng møc ®­îc x©y dùng dùa trªn c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch ¶nh h­ëng cña m¸y mãc vµ tay nghÒ cña c«ng nh©n. ChÝnh v× vËy vÒ mÆt l©u dµi møc tiªu hao nguyªn liÖu chØ gi¶m khi tr×nh ®é tay nghÒ c«ng nh©n còng nh­ tr×nh ®é c«ng nghÖ ®­îc n©ng cao. Lu«n lu«n c¶i tiÕn, ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ ®µo t¹o n©ng cÊp tay nghÒ c«ng nh©n lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu. C«ng ty VIGRACERA trong nh÷ng n¨m qua ®· kh«ng ngõng cè g¾ng ®Çu t­ chiÒu s©u vµ ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh nh­ nh÷ng phÇn tr­íc chóng ta ®· ®Ò cËp. Tuy nhiªn vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt: - VÒ m¸y mãc thiÕt bÞ, ch­a ®ång bé vµ kh¸ l¹c hËu. Do ®ã khi muèn ®æi míi trang thiÕt bÞ vµ m¸y mãc sÏ ph¶i ®èi mÆt víi rÊt nhiÒu thñ tôc vµ khã kh¨n trong viÖc huy ®éng vèn. H¬n n÷a viÖc ®æi míi trang thiÕt bÞ cÇn rÊt nhiÒu vèn. NÕu muèn ®ång bé ho¸ ngay lËp tøc lµ ®iÒu kh«ng thÓ. Gi¶i ph¸p t×nh thÕ lµ ph¶i ®æi míi tõng phÇn. - Tr­íc m¾t C«ng ty vµ trùc tiÕp lµ ph©n x­ëng c¬ ®iÖn, phßng kü thuËt c¬ ®iÖn ph¶i lµm tèt c«ng t¸c b¶o d­ìng tu x­ëng m¸y mãc thiÕt bÞ. Theo nh­ kÕ ho¹ch tu söa thiÕt bÞ cña c«ng ty th× d©y chuyÒn tr¸ng men ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu. TÊt c¶ c¸c m¸y ®­îc trung tu 3-4 lÇn trong n¨m, mçi lÇn c¸ch nhau mét th¸ng vµ tËp trung vµo nh÷ng th¸ng khi tèc ®é tiªu thô thÊp nhÊt trong n¨m. KÕ ho¹ch nµy vÒ mÆt kinh doanh lµ hîp lý v× trung tu cÇn thêi gian. Hµng ngµy, hµng ca s¶n xuÊt tÊt c¶ c¸c m¸y ®Òu ph¶i ®­îc theo dâi vµ b¶o d­ìng kÞp thêi, ®¶m b¶o t×nh tr¹ng m¸y mãc tèt nhÊt cã thÓ. 3.2. N©ng cao hÖ thèng kho tµng, ®¶m b¶o chÊt l­îng cho nguyªn vËt liÖu. MÆc dï C«ng ty ®· ®Çu t­ kh«ng Ýt vµo viÖc c¶i t¹o, n©ng cÊp l¹i, vÝ dô nh­ n¨m 1997 chi 963,905 triÖu ®ång cho chèng dét söa m¸i... cho kho thµnh phÈm, kho nguyªn liÖu x­¬ng, kho men mÇu, ho¸ chÊt, nh­ng nãi chung vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp. Kho nguyªn liÖu vµo mïa m­a b·o vÉn cßn hiÖn t­îng ho¸ chÊt, men bÞ Èm mèc, c¸c bao b× ®ãng gãi s¶n phÈm bÞ chuét gi¸n gËm nhÊm,... TÊt c¶ nh÷ng tån t¹i nµy cÇn ph¶i gi¶i quyÕt ngay lËp tøc. Quy tr¸ch nhiÖm h¬n n÷a cho nh©n viªn qu¶n lý kho: Hµng th¸ng nh©n viªn qu¶n lý kho ph¶i tiÕn hµnh vÖ sinh, kiÓm tra t×nh tr¹ng cña kho vµ th«ng b¸o kÞp thêi cho C«ng ty. NÕu nh­ kh«ng cã kiÕn nghÞ g× vÒ chÊt l­îng cña kho mµ ®Ó x¶y ra c¸c sù cè ë trªn th× ph¶i chÞu ph¹t Ýt nhÊt 50% gi¸ trÞ thiÖt h¹i vµ trõ trùc tiÕp vµo tiÒn l­¬ng, th­ëng. Bªn c¹nh ®ã C«ng ty xóc tiÕn h¬n n÷a kÕ ho¹ch chuyÓn mét phÇn mÆt b»ng ph©n x­ëng sÊy hå lµm kho vËt t­ nguyªn liÖu. Nh­ vËy sÏ rót ng¾n ®­îc qu·ng ®­êng vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu, gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn. VÒ mÆt l©u dµi, th× c¸c kho nµy ®Òu ph¶i ®­îc n©ng cÊp bè trÝ l¹i theo nguyªn t¾c gi¶m tèi thiÓu chi phÝ vËn chuyÓn vµ hao hôt trªn ®­êng ®Æc biÖt lµ hÖ thèng kho ho¸ chÊt. §­îc biÕt C«ng ty cã ý ®Þnh x©y dùng mét kho kü thuËt cao. §©y lµ h­íng ®i ®óng. §Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ nhÊt th× dù ¸n nµy ph¶i ®­îc ®Æt trong mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi tæng thÓ bè trÝ c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt,... 3.3. Qu¶n trÞ vµ n©ng cao tr×nh ®é vÒ nh©n sù VÒ mÆt con ng­êi, tû lÖ thî bËc cao cña C«ng ty hiÖn nay cßn kh¸ khiªm tèn. §©y lµ vÇn ®Ò cÇn bµn bëi v× c«ng nh©n lµ nh÷ng ng­êi trùc tiÕp t¸c ®éng vµo nguyªn vËt liÖu. C«ng ty cÇn triÓn khai ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, ®µo t¹i l¹i mét c¸ch hiÖu qu¶ h¬n. Hç trî kinh phÝ ®µo t¹o cho nh÷ng c¸n bé c«ng nh©n trÎ tuæi vµ cã nhu cÇu n©ng cao tr×nh ®é. ViÖc hç trî ph¶i ®¶m b¶o ®em l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc cho C«ng ty. Víi nh÷ng c«ng nh©n cã nhu cÇu ®i ®¹i häc, cao ®¼ng,... C«ng ty cÇn ®Þnh h­íng cho hä theo ngµnh nghÒ mµ C«ng ty cßn ®ang thiÕu vµ cã nhu cÇu trong t­¬ng lai. Víi nh÷ng ®èi t­îng nµy, ngoµi viÖc vËn ®éng khuyÕn khÝch, C«ng ty cã thÓ hç trî mét phÇn häc phÝ ®Ó ®¶m b¶o cho hä yªn t©m c«ng t¸c còng nh­ cè g¾ng trong häc hµnh. Cßn víi nh÷ng ®èi t­îng ®ang ®­îc bè trÝ nh÷ng c«ng t¸c cã tÝnh khoa häc cao nh­ thiÕt kÕ s¶n phÈm, nghiªn cøu thÞ tr­êng,...th× nªn ®µi thä toµn bé chi phÝ cho hä. §iÒu nµy sÏ lµm cho hä g¾n bã víi C«ng ty, n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm trong c«ng t¸c chuyªn m«n cña hä. Tuy nhiªn viÖc quyÕt ®Þnh ®µi thä cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ®i häc ph¶i ®­îc tiÕn hµnh chu ®¸o vµ ®¶m b¶o c«ng b»ng, hiÖu qu¶. Muèn nh­ vËy l·nh ®¹o C«ng ty cÇn ph¶i gi¶i quyÕt vÊn ®Ò qua mét sè b­íc sau: Tr­íc hÕt ph¶i ®¸nh gi¸ tæng thÓ ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng vÞ trÝ c«ng t¸c nµo quan träng hoÆc qu¸ yÕu kÐm cÇn ph¶i ®­îc ®¶m ®­¬ng. Sau kho¸ ®µo t¹o, tiÕn hµnh ®¸nh gi¸, s¸t h¹ch thùc tÕ. NÕu ng­êi cö ®i häc ®¶m b¶o ®­îc yªu cÇu thi míi quyÕt ®Þnh chÝnh thøc giao c«ng viÖc vµ ®iÒu chØnh møc l­¬ng th­ëng cho thÝch hîp. Ng­îc l¹i, nhÊt ®Þnh kh«ng ®­îc th¨ng chøc, n©ng l­¬ng cho nh÷ng ng­êi kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc tÕ. Ngoµi viÖc tiÕn hµnh ®µo t¹o, ®µo t¹o l¹i C«ng ty cÇn tæ chøc th­êng xuyªn nh÷ng buæi nãi chuyÖn trao ®æi kinh nghiÖm chuyªn m«n cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. Trong nh÷ng buæi sinh ho¹t nµy, nh÷ng c¸n bé chuyªn m«n ph¶i ®­a ra ®­îc nh÷ng chñ ®Ò th¶o luËn gîi ý nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc cho C«ng ty. C¸n bé x©y dùng ®Þnh møc nguyªn vËt liÖu cã thÓ lÊy ý kiÕn cña c¸c ph©n x­ëng ®Ó lµm c¬ së ®iÒu chØnh møc cho hîp lý. Tuy nhiªn, muèn lÊy ®­îc ý kiÕn s¸t víi thùc tÕ th× l·nh ®¹o C«ng ty ph¶i ph¸t ®éng phong trµo tèt vµ cã nh÷ng biÖn ph¸p khen th­ëng xøng ®¸ng. Cã thÓ cho c¸c ph©n x­ëng tù ®Ò ra møc tiªu dïng nguyªn vËt liÖu vµ thùc hiÖn. NÕu nh­ møc c¸c ph©n x­ëng ®­a ra vµ thùc hiÖn ®­îc tiªn tiÕn h¬n møc kÕ ho¹ch cña C«ng ty th× ph©n x­ëng ®ã sÏ nhËn ®­îc phÇn th­ëng b»ng 50% sè tiÒn tiÕt kiÖm,... Víi c¸ch lµm nh­ vËy sÏ n©ng cao ®­îc tÝnh chñ ®éng, s¸ng t¹o cho c¸c ph©n x­ëng vµ ®¶m b¶o n©ng cao ®­îc møc tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu. Ngoµi ra cã mét thùc tÕ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc nãi chung vµ VIGRACERA nãi riªng ®ã lµ trong tuyÓn dông lao ®éng th× chñ yÕu dµnh ­u tiªn cho con em cña nh÷ng ng­êi ®· tõng cèng hiÕn cho C«ng ty. §©y lµ c¸ch lµm mang ®Ëm tÝnh truyÒn thèng cña ng­êi ViÖt Nam. XÐt trªn khÝa c¹nh nµo ®ã th× c¸ch thøc nµy cã mét sè ­u ®iÓm, ®ã lµ g¾n bã ng­êi c«ng nh©n víi C«ng ty, cã thÓ cã ®­îc nh÷ng c«ng nh©n hoµ ®ång nhanh chãng vµo guång quay cña C«ng ty do hä ®­îc líp ng­êi th©n ®i tr­íc truyÒn ®¹t kinh nghiÖm,... Nh­ng xÐt trªn khÝa c¹nh kh¸c, c¸ch thøc nµy h¹n chÕ sù lùa chän cho l·nh ®¹o C«ng ty. C«ng ty cã thÓ bá qua c¬ héi t×m ®­îc nh÷ng nh©n viªn giái tõ nguån lao ®éng bªn ngoµi, hoÆc lµ ë trong c¶nh “ thõa vÉn thõa mµ thiÕu vÉn thiÕu “,... V× vËy, l·nh ®¹o C«ng ty cÇn ph¶i më réng ph¹m vi nguån tuyÓn dông h¬n, vµ tiÕn hµnh tuyÓn dông dùa trªn yªu cÇu c«ng viÖc chø kh«ng ph¶i mét lý do nµo kh¸c. Cã mét h­íng ®i mµ C«ng ty cã thÓ dung hoµ lîi Ých cña c¸c bªn, ®ã lµ x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch nh©n sù chÝnh x¸c, khoa häc dùa trªn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cho nh÷ng kho¶n thêi gian nhÊt ®Þnh vµ c«ng bè kÕ ho¹ch nµy cho toµn thÓ C«ng ty. §iÒu nµy sÏ gióp cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty ®Þnh h­íng cho con em hä theo nh÷ng ngµnh nghÒ mµ C«ng ty cã nhu cÇu trong t­¬ng lai. Nh­ vËy C«ng ty cã kh¶ n¨ng h¬n trong viÖc t×m ®óng ng­êi cho c«ng viÖc mµ vÉn ®¶m b¶o nh÷ng truyÒn thèng tèt ®Ñp cña C«ng ty. Ngoµi viÖc tiÕn hµnh ®µo t¹o, C«ng ty cÇn ¸p dông tæng thÓ mét sè c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch tinh thÇn lao ®éng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn nh­ biÖn ph¸p kinh tÕ, gi¸o dôc, hµnh chÝnh,...trong ®ã lÊy ®ßn bÈy kinh tÕ lµm then chèt. HiÖn nay C«ng ty ®ang sö dông hÖ sè khen th­ëng ®Ó x¸c ®Þnh tiÒn th­ëng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. C¸c hÖ sè nµy cã nhØnh h¬n cña Bé lao ®éng quy ®Þnh. §iÒu nµy khuyÕn khÝch c«ng nh©n cña C«ng ty tÝch cùc hoµn thµnh tèt c«ng viÖc cña m×nh h¬n. Tuy nhiªn theo quy ®Þnh cña Bé lao ®éng, th× chªnh lÖch gi÷a møc th­ëng c¸c loai A, B , C lµ rÊt râ rµng vµ ®Òu b»ng 0,3; cßn theo C«ng ty th× chªnh lÖch gi÷a c¸c lo¹i chØ b»ng 0,2. Nh­ vËy ng­êi lao ®éng sÏ kh«ng thÊy râ ®­îc sù kh¸c nhau gi÷a c¸c møc th­ëng vµ kh«ng khuyÕn khÝch hä phÊn ®Êu ®¹t møc th­ëng cao h¬n. V× vËy, ®Ó t¹o ®éng lùc h¬n n÷a cho ng­êi lao ®éng, c«ng ty nªn ®iÒu chØnh l¹i møc khen th­ëng, cã thÓ lµ nh­ sau: B¶ng 12. HÖ sè khen th­ëng Lo¹i A B C KK HÖ sè cña Bé Lao ®éng 1 0,7 0,4 0,12 HÖ sè cña VIGRACERA 1.2 1 0,8 0,24 HÖ sè kiÕn nghÞ 1.2 0,9 0,6 0,2 Qu¶n trÞ con ng­êi lµ c¶ mét nghÖ thuËt, vµ dï m¸y mãc cã hiÖn ®¹i tíi ®©u còng kh«ng phñ nhËn ®­îc vai trß cña ng­êi lao ®éng. Do ®ã l·nh ®¹o C«ng ty ph¶i lu«n quan t©m ®Õn chiÕn l­îc con ng­êi, nu«i d­ìng vµ ph¸t triÓn nã. 3.4. Sö dông nguyªn vËt liÖu thay thÕ Sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu b»ng nguyªn vËt liÖu cã thÓ thay thÕ ®­îc lµ mét trong nh÷ng môc tiªu dÓ gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §©y lµ mét biÖn ph¸p quan träng nh»m lµm gi¶m chi phÝ ®Çu vµo nh­ sö dông c¸c nguyªn vËt liÖu rÎ tiÒn s½n cã trong n­íc thay cho c¸c nguyªn vËt liÖu ®¾t tiÒn ph¶i nhËp khÈu còng nh­ thay thÕ c¸c nguån nguyªn liÖu feldspar, ®Êt sÐt,... trong n­íc cã chi phÝ ®Çu t­, vËn chuyÓn thÊp h¬n víi ®iÒu kiÖn chÊt l­îng vµ yªu cÇu c«ng nghÖ, ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty ®­îc tiÕn hµnh liªn tôc, ®Æc biÖt víi c¸c thêi gian "gi¸p h¹t" vÒ nguyªn vËt liÖu. Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña phßng kü thuËt th× men néi cã thÓ ®­a vµo s¶n xuÊt thay thÕ ®­îc men ngo¹i * Qua thÝ nghiÖm ë c«ng ®o¹n Ðp tr¸ng men, so s¸nh kÕt qu¶ cña ®¬n phèi liÖu thÝ nghiÖm (TN) sö dông men néi víi ®¬n phèi liÖu ®ang s¶n xuÊt (SX) sö dông men nhËp khÈu nh­ sau: B¶ng 13. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm ®¬n phèi liÖu sö dông men néi TT Bét M¸y Ðp Lùc Ðp (bar) §é Èm bét (%) s Ðp kg/cm2 s sÊy kg/cm2 1 TN 4 260 6,3 6,8 29 5 260 6,3 7,0 28 2 SX 4 260 6,0 5 - 6,4 23 - 25 5 260 6,0 5 - 6,4 23 - 25 Bét thÝ nghiÖm cho g¹ch Ðp vµ sÊy cã c­êng ®é méc lín h¬n so víi bét ®ang s¶n xuÊt. Qu¸ tr×nh tr¸ng men, in l­íi chÊt l­îng æn ®Þnh. * KÕt qu¶ thÝ nghiÖm ë c«ng ®o¹n nung g¹ch cho thÊy: Tû lÖ s¶n phÈm: + Lo¹i A1 - 81,3% + Lo¹i A2 - 15,49% + Lo¹i C - 3,12% + PhÕ phÈm - 0,09% * KÕt luËn: C¸c tÝnh chÊt kü thuËt cña s¶n phÈm nh­ c­êng ®é uèn, ®é hót n­íc, n»m trong ph¹m vi tiªu chuÈn, t­¬ng ®­¬ng víi phèi liÖu ®ang s¶n xuÊt. ChÊt l­îng s¶n phÈm (tû lÖ A1/A1+A2, tû lÖ A1+A2/méc) t­¬ng ®­¬ng víi phèi liÖu s¶n xuÊt vµ ®¹t møc C«ng ty ®Ò ra. C¨n cø vµo nh÷ng kÕt qu¶ ®· nghiªn cøu ë trªn cña phßng kü thuËt. Theo nhËn xÐt cña c¸ nh©n, C«ng ty hoµn toµn cã kh¶ n¨ng thay thÕ nguyªn liÖu men ngo¹i nhËp b»ng men néi ®Þa. KiÕn nghÞ C«ng ty xem xÐt cho s¶n xuÊt thö vµ hoµn chØnh ®¬n phèi liÖu míi. Víi gi¸ vËt t­ tÝnh cho thêi ®iÓm n¨m 2001 nh­ sau: X­¬ng : 243 VN§/Kg Men ngo¹i : 16.854 VN§/Kg Men néi : 11.270 VN§/Kg Víi ®Þnh møc thùc hiÖn nguyªn liÖu men tÝnh chung cho c¸c lo¹i s¶n phÈm cña c«ng ty lµ 1,07 kg/m2, C«ng ty sÏ cã thÓ gi¶m ®­îc chi phÝ kinh doanh trªn mçi (m2) s¶n phÈm lµ: (16.854 -11.270)*1,07 = 5.974,88 VN§/m2 3.5. TriÖt ®Ó thu håi vµ tËn dông phÕ phÈm t¹i c¸c c«ng ®o¹n Thùc tÕ cho thÊy hao hôt t¹i c¸c c«ng ®o¹n rÊt lín v× vËy viÖc thu håi triÖt ®Ó c¸c phÕ phÈm sÏ tiÕt kiÖm ®­îc phÇn lín c¸c hao hôt, mÊt m¸t nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt. Xem xÐt tû lÖ hao hôt c¸c c«ng ®o¹n chñ yÕu qua c¸c n¨m, ta thÊy tû lÖ hao hôt ë c«ng ®o¹n Ðp tr¸ng men vÉn lµ vÊn ®Ò bøc xóc cña c«ng ty ch­a gi¶i quyÕt ®­îc. V× vËy C«ng ty cÇn bæ xung mét sè quy ®Þnh t¹i bé phËn nghiÒn men vµ t¹i c«ng ®o¹n Ðp tr¸ng men cô thÓ nh­ sau. 3.5.1. Mét sè quy ®Þnh bæ xung t¹i bé phËn nghiÒn men §¬n men sau khi viÕt ph¶i ®­îc kiÓm tra theo quy tr×nh, ng­êi viÕt vµ ng­êi kiÓm tra ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm víi ch÷ ký trªn ®¬n. §¬n viÕt 3 niªn: 1 niªn cho thñ kho, 1 niªn ®Ó c«ng nh©n thùc hiÖn, 1 niªn l­u. §¬n viÕt ph¶i râ rµng kh«ng ®­îc tÈy xo¸ hoÆc söa ch÷a. Khi lÜnh men l­u ý: men c¬ së vµ c¸c lo¹i mµu in l­íi ®¶m b¶o ph¶i kh« hoÆc ph¶i nguyªn bao. M¸y nghiÒn ph¶i ®­îc söa s¹ch nh»m tr¸nh t×nh tr¹ng lÉn men. C«ng nh©n thùc hiÖn c©n, n¹p, nghiÒn, x¶, sµng vµ vËn chuyÓn men ph¶i thùc hiÖn ®óng h­íng dÉn c«ng viÖc ®· quy ®Þnh theo hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9002 do C«ng ty ban hµnh. Men khi x¶ vµo thïng chøa ph¶i ®­îc ghi nh·n ngay sau khi x¶ xong. Khi thay ®æi nh·n men ph¶i kiÓm tra. Ph¶i ghi tªn ng­êi ghi nh·n trªn nh·n hoÆc vµo sæ giao ca. Thïng chøa men nµo ph¶i ghi nh·n lo¹i men ®ã, kh«ng ®­îc x¶ men kh¸c lo¹i vµo thïng ®· ®­îc ghi nh·n kÓ c¶ nh÷ng thïng dïng ®Ó vËn chuyÓn men ra d©y chuyÒn. C¸c thïng chøa men ph¶i lu«n cã n¾p ®Ëy vµ s¹ch sÏ. Men thu håi trªn d©y ®ai buång men c«ng nh©n vËn chuyÓn men cã tr¸ch nhiÖm ®æ vµo thïng cã nh·n ®óng lo¹i men ®ã chuyÓn vÒ sµng l¹i qua sµng rung míi ®­îc t¸i sö dông ®Ó tr¸ng men. Men côc thu håi khi vÖ sinh buång men ph¶i ®­îc chuyÓn vÒ khu vùc nghiÒn men ®Ó t¸i sö dông. 3.5.2. Mét sè quy ®Þnh bæ xung t¹i c«ng ®o¹n Ðp tr¸ng men Tr­íc khi thay men hoÆc tr¸ng menlo¹i s¶n phÈm míi, §èc c«ng d©y chuyÒn ph¶i kiÓm tra ®ñ c¸c lo¹i men ®· ®­îc nghiÒn theo quy tr×nh vµ yªu cÇu bé phËn nghiÒn men chuÈn bÞ men theo h­íng dÉn c«ng viÖc vµ chuyÓn ra d©y chuyÒn. C«ng nh©n tr¸ng men tiÕn hµnh vÖ sinh hÖ thèng buång men theo h­íng dÉn c«ng viÖc tr¸ng men, ®ång thêi thu håi vµ gom riªng men cßn l¹i trªn hÖ thèng tr¸ng men (c¶ men côc b¸m cæ b¬, thµnh thïng chøa) vµ yªu cÇu c«ng nh©n chë men chuyÓn vÒ bé phËn nghiÒn men ®Ó t¸i sö dông. Khi buång men ho¹t ®éng æn ®Þnh, tiÕn hµnh kiÓm tra c¸c th«ng sè kü thuËt cña men theo ®óng h­íng dÉn c«ng viÖc. L­u ý ®èi víi tr¸ng chu«ng ph¶i x¶ hÕt khÝ bªn d­íi van ®iÒu chØnh l­îng men. §èc c«ng d©y chuyÒn th­êng xuyªn nh¾c nhë c«ng nh©n kiÓm tra ®iÒu chØnh l­îng men. NÕu khi kiÓm tra ®ét xuÊt l­îng men lín h¬n quy ®Þnh trªn 1% ®Òu bÞ truy ph¹t sè men ®· bÞ mÊt theo gi¸ gèc vµ chi phÝ nghiÒn, thêi gian tÝnh tõ ®Çu ca ®Õn thêi ®iÓm kiÓm tra. Mäi thÊt tho¸t l·ng phÝ vÒ men do thiÕu tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña c«ng nh©n vµ §èc c«ng d©y chuyÒn tr¸ng men ®Òu bÞ xö ph¹t vµ båi th­êng thiÖt h¹i theo quy ®Þnh cña C«ng ty. §æi míi h×nh thøc cÊp ph¸t nguyªn vËt liÖu Mét lý do còng rÊt quan träng trong viÖc C«ng ty ch­a ®¶m b¶o sö dông nguyªn vËt liÖu mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt, ®ã lµ c¸ch thøc cÊp ph¸t nguyªn liÖu qu¸ ®¬n gi¶n. HiÖn nay nhiÖm vô s¶n xuÊt cña C«ng ty ®i vµo t­¬ng ®èi æn ®Þnh, c«ng t¸c kÕ ho¹ch, ®iÒu ®é s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh t­¬ng ®èi tèt. Tuy nhiªn C«ng ty vÉn duy tr× h×nh thøc cÊp ph¸t nguyªn vËt liÖu theo nhu cÇu cña c¸c ph©n x­ëng. §©y lµ h×nh thøc thÝch hîp cho nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh«ng æn ®Þnh, ®¬n chiÕc hµng lo¹t nhá. Phßng vËt t­ chØ n¾m sè l­îng trong kho chø kh«ng ph¶i sè l­îng thùc nguyªn vËt liÖu cßn tån trong c«ng ty v× c¸c ph©n x­ëng ®Òu ®¨ng ký nhËn nhiÒu h¬n nhu cÇu s¶n xuÊt thùc. Ngoµi ra nã cßn kh«ng khuyÕn khÝch ®­îc c¸c ph©n x­ëng quan t©m ®Õn viÖc thùc hiÖn møc hµng ngµy. Do ®ã ®Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy, kiÕn nghÞ C«ng ty chuyÓn sang h×nh thøc cÊp ph¸t theo kÕ ho¹ch, hay lµ theo h¹n møc. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸ nh©n, C«ng ty cã ®ñ kh¶ n¨ng thùc hiÖn h×nh thøc nµy mét c¸ch cã hiÖu qu¶, v× mét sè lý do sau: Chñng lo¹i s¶n phÈm cïng víi sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ tiªu thô t­¬ng ®èi æn ®Þnh víi sè l­îng t­¬ng ®èi lín. C¸n bé lËp kÕ ho¹ch còng chÝnh lµ c¸n bé ®iÒu ®é s¶n xuÊt. TÊt c¶ ®Òu cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ kinh nghiÖm lµm viÖc. §iÒu nµy ®¶m b¶o kÕ ho¹ch s¸t víi thùc tÕ kh«ng cã nh÷ng biÕn ®éng lín kh«ng l­êng tr­íc. HÖ thèng ®Þnh møc hiÖn hµnh cã tÝnh hiÖn thùc cao. H¬n n÷a viÖc thay ®æi h×nh thøc cÊp ph¸t kh«ng ph¸t sinh thªm bÊt cø chi phÝ nµo trong viÖc ®µo t¹o l¹i ®éi ngò nh©n viªn qu¶n lý kho còng nh­ c¸c chi phÝ thñ tôc kh¸c. Ng­îc l¹i, nã cßn t¹o ®iÒu kiÖn tiÕt kiÖm chi phÝ vËn chuyÓn, gi¶m bít giÊy tê,... H×nh thøc cÊp ph¸t nµy ®­îc tiÕn hµnh nh­ sau: Phßng kÕ ho¹ch vËt t­, phßng nguyªn liÖu c¨n cø vµo hÖ thèng ®Þnh møc tiªu dïng nguyªn vËt liÖu vµ kÕ ho¹ch tiÕn ®é xuÊt tõng th¸ng cña tõng chñng lo¹i s¶n phÈm lËp phiÕu cÊp ph¸t h¹n møc giao cho c¸c ph©n x­ëng vµ bé phËn kho. C¨n cø vµo phiÕu nµy bé phËn kho chuÈn bÞ cÊp ph¸t theo h¹n kú ®óng sè l­îng, ®óng chñng lo¹i. NÕu cã tr­êng hîp thiÕu nguyªn vËt liÖu s¶n xuÊt do mét lý do nµo ®ã th× c¸c ph©n x­ëng ph¶i b¸o c¸o ngay c¸n bé ®iÒu ®é, c¸n bé vËt t­ cña phßng kÕ ho¹ch vËt t­. Mét mÆt phßng lÖnh cho c¸n bé kho cÊp ph¸t kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt. MÆt kh¸c, c¸n bé ®Þnh møc cã thÓ t×m hiÓu ngay nguyªn nh©n t¹i sao møc tiªu hao thùc tÕ v­ît qu¸ møc quy ®Þnh. Nh­ vËy c«ng t¸c theo dâi ®Þnh møc ®­îc tiÕn hµnh hiÖu qu¶ h¬n. Tr­êng hîp nguyªn vËt liÖu cßn thõa th× chøng tá ph©n x­ëng ®· cã thµnh tÝch tiÕt kiÖm. Ngoµi viÖc khÊu trõ vµo phiÕu h¹n møc th¸ng sau, phßng kÕ ho¹ch vËt t­ cã thÓ ®¸nh gi¸ c«ng t¸c tiÕt kiÖm cña tõng ph©n x­ëng theo th¸ng, tiÕn hµnh nh÷ng ®iÒu chØnh kÞp thêi. phÇn kÕt luËn Qu¸ tr×nh lao ®éng lµ qu¸ tr×nh con ng­êi sö dông t­ liÖu lao ®éng lµm thay ®æi h×nh d¸ng kÝch th­íc cña ®èi t­îng lao ®éng ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi. Nguyªn vËt liÖu lµ ®èi t­îng lao ®éng, vµ do ®ã nÕu thiÕu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sÏ bÞ gi¸n ®o¹n vµ kh«ng tiÕn hµnh ®­îc. N©ng cao qu¶n trÞ nguyªn vËt liÖu ®ång nghÜa víi ng­êi tiªu dïng vµ cã gi¸ thµnh h¹. Sau thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty G¹ch èp l¸t Hµ Néi. Em nhËn thÊy r»ng, mÆc dï gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n vÒ nhiÒu mÆt nh­ng C«ng ty lu«n gi÷ v÷ng ®­îc vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ tr­êng vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. §Æc biÖt lµ trong vµi ba n¨m trë l¹i ®©y, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty ngµy cµng lín m¹nh. C«ng ty lu«n hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch ®Ò ra. §iÒu ®ã chøng tá r»ng C«ng ty ®· ®Ò ra ®­îc c¸c ph­¬ng h­íng vµ biÖn ph¸p kinh doanh phï hîp, hiÖu qu¶ vµ thùc tÕ ®· chøng minh ®iÒu ®ã. MÆc dï vËy C«ng ty ph¶i lu«n lu«n ph¸t huy nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc vµ cã c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý chÆt chÏ h¬n n÷a vÒ nhiÒu mÆt, trong ®ã c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo lµ mét yÕu tè quan träng. Trong bµi viÕt nµy, mÆc dï ®· cè g¾ng nh­ng v× kiÕn thøc lý thuyÕt vµ thùc tËp cã h¹n nªn nh÷ng néi dung em ®· tr×nh bµy cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ vµ thiÕu sãt, v× vËy em rÊt mong ®­îc sù chØ ®¹o, h­íng dÉn cña thÇy c« gi¸o ®Ó cã thÓ ph¸t huy ®­îc kiÕn thøc vµo thùc tÕ ®­îc tèt h¬n. Tµi liÖu tham kh¶o PGS.TS. NguyÔn Thµnh §é vµ TS. NguyÔn Ngäc HuyÒn (®ång chñ biªn): Gi¸o tr×nh Qu¶n trÞ kinh doanh tæng hîp (tËp 1-2) - NXB thèng kª-2001(T¸i b¶n lÇn thø hai cã söa ®æi bæ xung). PGS.TS. §ång Xu©n Ninh - TS Vò Kim Dòng: Gi¸o tr×nh Nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ qu¶n trÞ doanh nghiÖp võa vµ nhá - 1/2001. PGS.PTS.Ph¹m H÷u Huy (chñ biªn): Gi¸o tr×nh Kinh tÕ vµ tæ chøc s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp - 1995. PGS.PTS. Ph¹m H÷u Huy: Kinh tÕ tæ chøc trong doanh nghÞªp, NXB Gi¸o dôc 1998. Ng« TrÇn ¸nh: Kinh tÕ vµ qu¶n lý doanh nghiÖp, NXB thèng kª 2000. TS. NguyÔn Ngäc HuyÒn: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t ph­¬ng ph¸p tÝnh CPKD bé phËn ë c¸c DN Mü, T¹p chÝ kinh tÕ vµ dù b¸o sè 11/1999, 29-30. TS. NguyÔn Ngäc HuyÒn: VÊn ®Ò vÒ tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm, T¹p chÝ thanh tra sè 12/1999, 24-26. TS. NguyÔn Ngäc HuyÒn: TËp hîp chi phÝ kinh doanh sö dông vËt t­ theo nguyªn t¾c b¶o toµn tµi s¶n vÒ mÆt hiÖn vËt, T¹p chÝ thanh tra sè 1+2/2000, 29-30. GS.PTS.NguyÔn §×nh Phan: Qu¶n trÞ kinh doanh - Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn ë ViÖt Nam, NXB ChÝnh trÞ quèc gia 1996. §ç Hoµng Toµn: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña qu¶n trÞ kinh doanh, NXB Khoa häc vµ Kü thuËt 1994. B¸o tæng kÕt n¨m 1998¸2001 vµ mét sè tµi liÖu liªn quan cña C«ng ty G¹ch èp l¸t Hµ Néi.