Một số dẫn liệu khoa học về các loài ngài chích hút quả trên cây cam ở Hòa Bình năm 2019

Kết quả nghiên cứu Khoa học BVTV - Số 6/2019 3 MỘT SỐ DẪN LIỆU KHOA HỌC VỀ CÁC LOÀI NGÀI CHÍCH HÚT QUẢ TRÊN CÂY CAM Ở HÒA BÌNH NĂM 2019 Preliminary Findings on Fruit Piercing Moths Attacking Orange Fruit in Hoa Binh in 2019 Đào Thị Hằng 1 , Phạm Văn Lầm 1 , Lê Mai Nhất 1 , Lê Đắc Thủy 2 , Nguyễn Văn Liêm 1 , Nguyễn Thị Kim Ngần 3 Ngày nhận bài: 10.12.2019 Ngày chấp nhận: 16.12.2019 Abstract Fruit piercing moths are destructive pests of various fruit trees worldwide. The adult (moth) uses feeding tube to penetrate rind of fruit and to suck the juices. The damaged fruits eventually drop. The preliminary surveys were conducted in early ripening orange orchards in Luong Son district, Hoa Binh province in November 2019. Among four fruit piercing moth species recorded, three species of fruit piercing moths (Eudocima fullonia, Artena dotata, Anomis combinans) were collected while they were feeding on the fruit in Luong Son (Hoa Binh) in 2019 and Arcte coerula was collected by traps in Kim Boi, Hoa Binh in 2018. Anomis combinans was first recored as fruit piercing moth on orange and Arcte coerula was first recorded in a citrus orchard in Viet Nam. The total species of fruit piercing moths in Viet Nam recorded in Viet Nam, including this study, are 27 species. In 2019, fruit piercing moths have caused severe damage in orange growing areas in Luong Son (Hoa Binh). In heavily infested orchards, percentage of the fallen premature fruit was high (up to 80%). In some trees, there is no fruit left. The control of fruit piercing moth is difficult, citrus growers have applied several methods; however, the result was not satisfactory. Keywords: fruit piercing moth, species, citrus, 1. ĐẶT VẤN ĐỀ * Ngài chích hút quả (Lepidoptera: Noctuidae) là sâu hại quan trọng đối với cây ăn quả ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới thuộc châu Phi, Đông Nam Á, Australia và vùng Thái Bình Dương (Leong and Kueh, 2011). Ngài chích hút quả gây hại khi các loại quả ở giai đoạn chín hoặc đang trong quá trình chín. Ngài chích hút quả gây hại trên nhiều loại quả như quả có múi, khế, ổi, xoài, đu đủ, chuối, sung, hồng, nhãn, kiwi, cà tím và dưa chuột. Đến nay, các tài liệu đã ghi nhận nhóm ngài chích hút quả tấn công quả của trên 40 loài cây ăn quả khác nhau (Fay, 2010; Leong and Kueh, 2011). Banziger (1982) đã xác định được 86 loài ngài chích hút quả ở nhiều vùng khác trên thế giới, trong đó có 26 loài mới ghi nhận ở Thái Lan. Bốn loài ngài chích hút quả gồm Othreis fullonia, Eudocima salaminia, Rhytia hypermnestra và Oraesia emarginata có thể gây hại đến 60-95% đối với quả nhãn và quả của nhóm cây ăn quả có múi ở Thái Lan. 1. Viện Bảo vệ thực vật, 2. Công ty Bayer Việt Nam, 3. Trạm Bảo vệ thực vật Cao Phong, Hòa Bình Ở Việt Nam, ngài chích hút quả đã được ghi nhận trong thành phần sâu hại trên một số cây ăn quả (cây ăn quả có múi, nhãn vải, xoài) từ các đợt điều tra cơ bản côn trùng hại cây trồng năm 1977-1979 và 1997-1998 (Viện Bảo vệ thực vật, 1999a, 199b). Từ cuối thập niên 1980 trở lại đây, đã ghi nhận ngài chích hút quả gây hại nặng cho một số loại quả ở nhiều vùng trồng cây ăn quả ở phía Bắc như Hòa Bình, Tuyên Quang, Nghệ An, Bắc Giang. Năm 2018-2019, ở xã Trường Sơn (huyện Lương Sơn) và thị trấn Cao Phong thuộc tỉnh Hòa Bình, ngài chích hút quả đã gây hại rất nặng cho các vườn trồng cam, vườn cam bị rụng quả thiệt hại nặng nhất tới trên 80% và nhiều vườn cam bị giảm năng suất 40 - 60%. Trước tình hình như vậy, nhóm nghiên cứu đã tiến hành khảo sát, thu mẫu ngài chích hút quả trong vườn cam tại Lương Sơn (Hòa Bình). Bài báo này cung cấp kết quả khảo sát về ngài chích hút quả và cung cấp một số thông tin hiện có liên quan đến ngài chích hút quả ở Việt Nam. 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Tiến hành khảo sát, thu thập mẫu ngài chích hút quả trong vườn cam tại xã Trường Sơn Kết quả nghiên cứu Khoa học BVTV - Số 6/2019 4 (huyện Lương Sơn, Hòa Bình) vào buổi tối. Mẫu ngài chích hút quả được thu trực tiếp bằng cách chiếu đèn pin để phát hiện ngài đang đậu và chích hút trên quả cam, sau đó dùng vợt côn trùng/túi ni lông để chụp bắt. Mẫu vật ngài chích hút quả đã thu thập được làm mẫu tiêu bản cắm kim côn trùng và sấy khô theo phương pháp nghiên cứu cơ bản của Viện Bảo vệ thực vật (1997). Tên khoa học của các loài ngài hút quả được xác định bằng tài liệu của Nguyễn Thị Thu Cúc (2000), Park et al. (2007) và so mẫu với bộ mẫu gốc của Viện Bảo vệ thực vật. 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 3.1 Thành phần loài ngài chích hút quả Đã tiến hành trực tiếp thu mẫu ngài chích hút quả trong vườn cam tại xã Trường Sơn (Lương Sơn, Hòa Bình) từ 19 giờ đến 21 giờ ngày 5 tháng 11 năm 2019. Xã Trường Sơn thuộc vùng bán sơn địa, các vườn cây ăn quả có múi được trồng ở chu kỳ 1, vườn cam trồng được khoảng 5-6 năm và đang cho thu hoạch rộ. Vườn cam bị hại chủ yếu là những vườn được trồng bằng các giống cam chín sớm. Với sự hỗ trợ của các chủ vườn cam, đã thu thập được một số mẫu ngài chích hút quả khi chúng đang trực tiếp chích vào quả cam. Các mẫu ngài chích hút quả thu thập được đều thuộc họ ngài đêm (Noctuidae) bộ cánh vảy (Lepidoptera). Dựa vào đặc điểm hình thái, những mẫu ngài chích hút quả thu thập tại Lương Sơn (Hòa Bình) đã xác định thuộc các loài Eudocima fullonia (Clerck) (hình 1), Artena dotata (Fabricius) (hình 2), Anomis combinans (Walker) (hình 3). Riêng loài Arcte coerula (Guenée) (hình 4) thu được từ bẫy chua ngọt đặt trong vườn cam tại Kim Bôi (Hòa Bình) năm 2018 (mẫu do TS Nguyễn Hồng Yến cung cấp). Hình 1. Loài Eudocima fullonia (Lương Sơn, Hòa Bình, tháng 11/2019) Hình 2. Loài Artena dotata (Lương Sơn, Hòa Bình, tháng 11/2019) Hình 3. Loài Anomis combinans (Lương Sơn, Hòa Bình, tháng 11/2019) Hình 4. Loài Arcte coerula (Kim Bôi, Hòa Bình, tháng 10/2018) Kết quả nghiên cứu Khoa học BVTV - Số 6/2019 5 So với các kết quả đã công bố ở Việt Nam về các loài ngài chích hút quả, hai trong bốn loài ngài chích hút quả (E. fullonia và A. dotata) được ghi nhận trong nghiên cứu này cũng đã được công bố vào thập niên 1990 ở Việt Nam (Hà Quang Hùng, 1991; Hoàng Văn Thông và Giáng Vân, 1991). Trong đó, loài Eudocima fullonia là loài gây hại quan trọng nhất, phân bố rộng rãi ở các khu vực thuộc châu Phi, châu Á, Australia và vùng Thái Bình Dương (Leong and Kueh, 2011). Ở Việt Nam, loài Eudocima fullonia cũng được ghi nhận là loài phổ biến (Nguyễn Thị Thu Cúc, 2000; Cục Bảo vệ thực vật, 2007; Nicetic và nnk., 2008). Hai loài khác còn lại (Anomis combinans, Arcte coerula) đã được ghi nhận trong khu hệ ngài đêm (Noctuidae) của Việt Nam. Cụ thể, trưởng thành loài A. combinans đã được ghi nhận lần đầu ở Việt Nam bởi Joannis năm 1928 và gần đây thu thập ở vườn quốc gia Cúc Phương (Ninh Bình), trưởng thành loài A. coerula đã thu thập tại vườn quốc gia Cúc Phương, Ninh Bình và Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Hà Nội (Park et al., 2007). Như vậy, hai loài này chưa được khẳng định là ngài chích hút quả nói chung và quả của cây ăn quả có múi nói riêng. Do đó, ở Việt Nam đây là lần đầu tiên phát hiện loài A. combinans chích hút quả của cây ăn quả có múi và loài A. coerula lần đầu tiên ghi nhận xuất hiện trong hệ sinh thái vườn cam. Tại đồng bằng sông Cửu Long cũng đã ghi nhận được loài Anomis flava chích hút quả của cây ăn quả có múi (Nguyễn Thị Thu Cúc, 2000). Một số loài thuộc giống Anomis cũng được ghi nhận chích hút quả trên cây ăn quả có múi ở Thái Lan (Ngampongsai et al., 2005). Tương tự, cũng so với các công trình đã công bố ở Việt Nam, có nhiều loài ngài chích hút quả đã ghi nhận được trước đây nhưng lại không được ghi nhận trong nghiên cứu này. Số lượng loài ngài chích hút quả ở nghiên cứu này ít hơn đáng kể so với các nghiên cứu trước. Điều này có thể lý giải là do mẫu ngài chích hút quả lần này chỉ được thu thập vào một thời điểm và tại một địa điểm. Tuy nhiên, những loài ngài chích hút quả thu thập được ở nghiên cứu này đều được thu trực tiếp khi chúng đang hoạt động chích hút quả cam (trừ loài Arcte coerula là thu bằng bẫy). Ở Việt Nam, kết quả điều tra cơ bản côn trùng hại cây trồng vào các năm 1967-1968, 1977- 1979 và 1997-1998 đã thu thập và xác định (tương ứng) được 8, 7 và 5 loài thuộc nhóm ngài chích hút quả. Tuy nhiên, trong danh lục côn trùng hại các cây ăn quả của đợt điều tra năm 1967-1968 không có loài nào được ghi nhận là ngài chích hút quả; còn trong danh lục côn trùng hại các cây ăn quả của đợt điều tra năm 1977- 1979, 1997-1998 đã ghi nhận (tương ứng) có 3 và 5 loài là ngài chích hút quả (Viện Bảo vệ thực vật, 1976, 1999a, 1999b). Trong thời gian 1987- 1990 tại các nông trường trồng cam thuộc Hà Sơn Bình (Hà Tây cũ và Hòa Bình), Thanh Hóa, Nghệ Tĩnh (Nghệ An và Hà Tĩnh) đã thu thập và giám định được 36 loài thuộc nhóm ngài chích hút (Noctuidae). Trong đó, có 13 loài được xác định là gây hại chính trên quả cam. Chỉ riêng trên quả quýt tiều (tại Đồng Tháp) đã ghi nhận được 13 loài ngài chích hút quả. Cho cả vùng đồng bằng sông Cửu Long đã ghi nhận được ít nhất có 15 loài ngài chích hút quả (Nguyễn Thị Thu Cúc, 2000). Như vậy, đến nay (kể cả kết quả của nghiên cứu này) đã ghi nhận được 27 loài ngài chích hút quả. Đó là các loài Achaea 1 janata, Achaea melicerta, Adris tyrannus, Anomis flava, Anomis combinans, Anua tirhaca, Anua triphaenoides 2 , Arcte coerula, Artena dotata, Dermaleipa juno, Erebus caprimulgus, Erebus sp., Eudocima dividend 3 , Eudocima salaminia, Ischyja manlia, Mocis undata, Ophideres fullonica (Othreis fullonia), Ophideres sp., Ophiusa coronata, Ophiusa olista, Parallelia crameri, Parallelia fuvotaenia, Parallelia similima, Phyllodes eyndhovii 4 Platyja umminia, Rhytia hypermnestra, Thyas honesta (Nguyễn Thị Thu Cúc, 2000; Hoàng Văn Thông và Giáng Vân, 1991; Viện Bảo vệ thực vật, 1999a, 1999b và nghiên cứu này). Tuy nhiên, những loài ngài chích hút quả phổ biến ở các vùng khác nhau trong cả nước chỉ gồm các loài Eudocima salaminia, Othreis fullonia, Ophiusa coronata, Rhytia hypermnestra, Anua tirhaca, Artena dotata (Nguyễn Thị Thu Cúc, 2000; Cục BVTV, 2007; Hà Quang Hùng, 1991; Nicetic và nnk., 2008) (nguyên bản ghi: 1 = Achae, 2 = triphaennoides, 3 = dividens, 4 = eyndhovu). 3.2 Tập tính hoạt động, triệu chứng gây hại, cây thức ăn của pha sâu non, thời gian phát sinh Ngài chích hút quả có vòi dài, khỏe, cứng để chích qua lớp vỏ quả và hút dịch quả (hình 5). Kết quả nghiên cứu Khoa học BVTV - Số 6/2019 6 Ngài chích hút quả có tập tính hoạt động dinh dưỡng vào ban đêm, từ vài giờ sau khi mặt trời lặn đến 5 giờ sáng, nhưng hoạt động mạnh vào khoảng thời gian 20 - 22 giờ. Sau khi bị chích, tại vết chích trên bề mặt quả xuất hiện giọt dịch trong suốt, 3-5 ngày sau phần vỏ quả xung quanh vết chích bị thâm lại (hình 6). Quả bị hại trở nên mềm dần, thối và rụng. Quả bị ngài chích hút quả gây hại sau khoảng 1 tuần sẽ rụng. Ngài chích hút quả xuất hiện với mật độ cao như năm 2019 thì quả trong vườn bị rụng hàng loạt. Theo Leong và Kueh (2011), sâu non của các loài ngài chích hút quả chỉ ăn các loài thực vật thuộc họ Menispermaceae và Fabaceae. Những khu vực trồng cây ăn quả ở các vùng gần rừng thường bị hại nặng bởi nhóm ngài hút quả. Đến nay, chưa có nghiên cứu về cây thức ăn của sâu non cũng như quy luật phát sinh phát triển của ngài chích hút quả ở Việt Nam. Tuy nhiên, theo Nguyễn Thị Thu Cúc (2000), sâu non một số loài ngài chích hút quả sống trên cây dây lá mối Stephania japonica, dây thần thông Tinospora cordifolia, dây cốc T. crispa (họ Menispermaceae), cây thầu dầu Ricinus communis (họ Euphorbiaceae), cây trâm bầu Combrelum quadrangulaire (họ Combretaceae), cây đay Hibiscus cannabinus (họ Malvaceae). Trưởng thành loài Anomis flava, Mocis undata đã được ghi nhận thuộc nhóm ngài chích hút quả (Nguyễn Thị Thu Cúc, 2000; Hoàng Văn Thông và Giáng Vân, 1991). Sâu non của các loài A. flava và M. undata là sâu hại một số loài cây trồng nông nghiệp như bông vải, đay, đậu tương, cà chua, lạc,... (Viện Bảo vệ thực vật, 1976, 1999a). Hình 5. Ngài hút quả dùng vòi chích vào quả cam (Lương Sơn, Hòa Bình, tháng 11/2019) Hình 6. V t hại do ngài hút quả gây ra trên quả cam (Lương Sơn, Hòa Bình) Kết quả nghiên cứu Khoa học BVTV - Số 6/2019 7 Hình 7. V t hại do ngài hút quả gây ra trên quả cam (Lục Ngạn, Bắc Giang, 2018) Vào những năm 1987-1990, ở phía Bắc ghi nhận ngài chích hút quả xuất hiện từ cuối tháng 5 đầu tháng 6, phát sinh mạnh vào tháng 7-9, từ giữ tháng 10 bắt đầu giảm dần (Hà Quang Hùng, 1991; Hoàng Văn Thông và Giáng Vân, 1991). Tại đồng bằng sông Cửu Long, trên cây ăn quả có múi ngài chích hút quả thường xuất hiện trong tháng 10-11 và kéo dài đến thu hoạch quả (Nguyễn Thị Thu Cúc, 2000). Tại vùng trồng cây cam ở huyện Lương Sơn (Hòa Bình) ngài chích hút quả xuất hiện, gây hại trên cây ăn quả có múi từ năm 2018 (khi vườn cam bắt đầu cho quả). Trong năm 2019, ngài chích hút quả bắt đầu xuất hiện từ tháng 8 và gây hại rất nặng nhất là trên giống cam chín sớm, hàng trăm ha trồng cây ăn quả có múi bị hại. Những quan sát tại thực địa đã ghi nhận có rất nhiều cây cam chín sớm đã bị hại nặng và rụng hết quả. Các chủ vườn cây có múi bị hại nặng do ngài hút quả gây ra cho biết các nhà vườn đã áp dụng các biện pháp như dùng bẫy thức ăn (chuối chín, mít chín, ổi chín) để dẫn dụ, dùng bả có tẩm thuốc trừ sâu, tiêu diêt bằng biện pháp đập trực tiếp các con ngài chích hút quả đang đậu trên quả cam vào ban đêm (19-22 giờ), phun thuốc xua đuổi,... Các biện pháp này đều không mang lại hiệu quả như mong muốn. Biện pháp làm lưới trùm cây ăn quả và cho cả vườn cũng đã được áp dụng, nhưng cần phải đầu tư kinh phí cao (Nguyễn Hồng Yến pers. comm.). Các biện pháp hạn chế ngài chích hút quả nêu trên không đạt hiệu quả cao vì chưa có nghiên cứu chuyên sâu về nhóm côn trùng hại này. Để đối phó với tình trạng gây hại nghiêm trọng của ngài chích hút quả, đã có một số biện pháp được khuyến cao áp dụng. Cụ thể, để hạn chế tác hại của ngài chích hút quả các 4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Đã xác định được 4 loài ngài chích hút quả thuộc tổng họ ngài đêm (Noctuoidea). Trong đó, các loài Eudocima fullonia, Artena dotata, Anomis combinans được thu thập khi đang chích hút trên quả cam tại Lương Sơn (Hòa Bình) năm 2019 và loài Arcte coerula thu được bằng bẫy chua ngọt đặt ở vườn cây ăn quả có múi tại Kim Bôi (Hòa Bình) năm 2018. Loài Anomis combinans lần đầu được ghi nhận là ngài chích hút quả cam và loài Arcte coerula lần đầu ghi nhận xuất hiện trong sinh cảnh vườn cam. Kết quả nghiên cứu này đưa tổng số loài ngài chích hút quả đã ghi nhận được ở Việt Nam lên 27 loài. Năm 2019, ngài chích hút hút quả gây hại khá nặng tại các vùng trồng cam ở huyện Lương Sơn (Hòa Bình). Có những vườn bị hại nặng, không được phòng chống tại kịp thời, cam bị rụng hàng loạt, có những cây rụng hết quả. Ngài chích hút quả là một trong những nhóm sâu hại khó phòng chống và các biện pháp phòng chống được khuyến cáo hiện nay cho hiệu quả không cao. Cần sớm được nghiên cứu về đặc điểm sinh học, sinh thái của các loài ngài chích hút quả chủ yếu và các biện phòng chống hiệu quả nhằm hạn chế tối đa thiệt hại năng suất trước thu hoạch. Lời cảm ơn: Các tác gỉả xin chân thành cảm ơn sự hỗ trợ của các ông Dương Văn Thành, ông Vương Văn Thanh, ông Bùi Ngọc Sơn là chủ các vườn cây ăn quả có múi ở xã Trường Sơn (huyện Lương Sơn, Hòa Bình), TS. Nguyễn Hồng Yến, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Hòa Bình, chủ trang trại sản xuất hữu cơ tại huyện Kim Bôi đã tạo điều kiện và hỗ trợ thu thập mẫu ngài hút quả. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Aran Ngampongsai, Bruce Barrett, Surakrai Permkam, Niramon Suthapradit4 and Ratchanee Nilla, 2005. A preliminary study on some ecological aspects Kết quả nghiên cứu Khoa học BVTV - Số 6/2019 8 of the fruit piercing moths in Songkhla Province of Southern Thailand. Songklanakarin J. Sci. Technol., 2005, 27(6): 1135-1145 2. Banziger H., 1982. Fruit-piercing moths (Lep., Noctuidae) in Thailand: a general survey and some new perspectives. Mitteilungen der Schweizerischen Entomologischen Gesellschaft. 55: 213–240. 3. Nguyễn Thị Thu Cúc, 2000. Côn trùng và nhện gây hại cây ăn trái vùng đồng bằng sông Cửu Long và biện pháp phòng trị. Nxb Nông nghiệp, tp. Hồ Chí Minh, 23-34. 4. Cục Bảo vệ thực vật, 2007. Nhận dạng sâu, bệnh & thiên địch trong vườn cây có múi. Nxb Nông nghiệp, tp. Hồ Chí Minh. 5. Hà Quang Hùng, 1991. Kết quả nghiên cứu bước đầu về đặc tính sinh học sinh thái học một số ngài chích hút cam chủ yếu. Thông tin Bảo vệ thực vật, 3: 12-14. 6. Nicetic O., Phạm Văn Lầm, Ngô Tiến Dũng, Đinh Văn Đức, 2008. Sâu bệnh hại phổ biến và thiên địch trên cây ăn quả có múi. Cục Bảo vệ thực vật. Nxb Nông nghiệp, Hà Nội. 7. Hoàng Văn Thông, Giáng Vân, 1991. Ngài chích hút hại cam. Thông tin Bảo vệ thực vật, 2: 21-22. 8. Park K.T., Bae Y.S., Nguyen Nhu Cuong, Pham Van Nha, Pham Thi Vuong, 2007. Moths of North Viet Nam. Center for Insect Systematics, Korea. 9. Stephen Chan Teck Leong and Roland Jui Heng Kueh, 2011. Seasonal Abundance and Suppression of Fruit-Piercing Moth Eudocima phalonia (L.) in a Citrus Orchard in Sarawak. The Scientific World Journal, 11: 2330–2338. 10. Viện Bảo vệ thực vật, 1976. Kết quả điều tra côn trùng 1967-1968. Nxb Nông thôn, Hà Nội. 11. Viện Bảo vệ thực vật, 1997. Phương pháp nghiên cứu bảo vệ thực vật. Tập I. Phương pháp điều tra cơ bản dịch hại nông nghiệp và thiên địch của chúng. Nxb Nông nghiệp, Hà Nội, 99 trang 12. Viện Bảo vệ thực vật, 1999a. Kết quả điều tra côn trùng và bệnh cây ở các tỉnh miền Nam 1977- 1978. Nxb Nông nghiệp, Hà Nội. 351 trang 13. Viện Bảo vệ thực vật, 1999b. Kết quả điều tra côn trùng và bệnh hại cây ăn quả ở Việt Nam 1997- 1998. Nxb Nông nghiệp, Hà Nội. 200 trang Phản biện: PGS.TS. Lê Văn Trịnh THÀNH PHẦN SÂU HẠI CÂY GẤC (Momordica cochinchinensis (Lour) Spreng) TẠI HÀ NỘI VÀ MỘT SỐ VÙNG PHỤ CẬN Species Composition of Insect Pests on Momordica (Momordica cochinchinensis (Lour) Spreng) in Hanoi and Surrounding Areas Hoàng Diệu Linh, Lê Thị Thu, Đặng Thị Hà, Chu Thị Mỹ, Phan Thúy Hiền & Phạm Hồng Minh Trung tâm Nghiên cứu trồng và chế biến cây thuốc Hà Nội, Viện Dược liệu Email: hoangdieulinh1087@gmail.com Ngày nhận bài: 21.11.2019 Ngày chấp nhận: 11.12.2019 Abstract Momordica (Momordica cochinchinensis (Lour.) Spreng) is a widely cultivated plant in Viet Nam. Currently, the growing areas of momordica (Gấc) are being expanded in Hanoi and surrounding areas. When it is grown on large areas, pests and diseases are an important constraint to the production of momordica. In 2018 and 2019, the species composition of insect pests associated of momordica cultivated in Hanoi and some surrounding areas were investigated and identified. A total of 13insect pest species and 1 species of snail belonging to 6 orders and 10 families were recorded. Among the insects, the aphids, leaf-rollers and oriental fruit fly are the main pests, which have a high prevalence and cause major losses in momordica fruit yield and quality. Keywords: Aphids, leaf-rollers, Momordica cochinchinensis (Lour.) Spreng, pests, oriental fruit fly.