Một số giải pháp cơ bản nhằm từng bước triển khai áp dụng quản lý chất lượng toàn diện (TQM) ở công ty Dệt 19. 5 Hà Nội

l­îng. - Song trªn thùc tÕ khi tiÓn khai ¸p dông ISO 9000 mÆc dï ®em l¹i lîi Ých l©u dµi cho c«ng ty. NhiÒu khi nh÷ng thñ tôc chÆt chÏ vµ khoa häc ®Ó ®¶m b¶o duy tr× hÖ thèng qu¶n lý nµy cã khi lµm cho mét sè thµnh viªn ch¸n n¶n, mÖt mái. V× vËy viÖc gi¸o dôc ®µo t¹o ý thøc tù gi¸c cho mçi thµnh viªn trong c«ng ty hiÓu ®­îc lîi Ých l©u dµi cña hÖ thèng qu¶n lý nµy lµ mét yªu cÇu rÊt cÇn thiÕt §¶m b¶o thùc hiÖn chÝnh s¸ch chÊt l­îng cña c«ng ty. c. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý chÊt l­îng cña c«ng ty. Khoa häc vÒ qu¶n lý chÊt l­îng ®· ph¸t triÓn tõ rÊt sím. Tr­íc ®©y, qu¶n lý chÊt l­îng ë c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa nãi chung vµ ë n­íc ta níi riªng ®Òu lµ qu¶n lý b»ng ph­¬ng ph¸p kiÓm tra s¶n phÈm cuèi cïng (hËu kiÓm tra). Gièng nh­ nhiÒu c«ng ty kh¸c c«ng ty DÖt 19. 5 còng thµnh l©p phßng KCS. §©y lµ bé phËn duy nhÊt thùc hiÖn c«ng t¸c kiÓm tra chÊt l­îng trong doanh nghiÖp. HÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng cña c«ng ty hiÖn nay ®­îc m« h×nh ho¸ nh­ sau, theo dâi s¬ ®å d­íi ®©y: S¬ ®å : HÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng cña c«ng ty Gi¸m ®èc PG§ phô tr¸ch kü thuËt Phßng KCS Bé phËn KCS chungcho toµn c«ng ty Quan hÖ gi÷a tæ KCS víi phßng KCS vµ ban gi¸m ®èc chØ mang tÝnh chÊt kiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c tiªu chuÈn chÊt l­îng. MÆc dï trªn d©y truyÒn s¶n xuÊt, ng­êi c«ng nh©n ph¶i tù kiÓm tra ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña c«ng ®o¹n m×nh nh­ng ®Ó ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan, th× bé KCS kiÓm tra l¹i s¶n phÈm ®Çu ra lµ hîp lý. H¬n n÷a, do d©y truyÒn thiÕt bÞ c«ng nghÖ l¹c hËu cò kü, háng hãc céng víi sù vËn hµnh thiÕu cÈn thËn cña ng­êi c«ng nh©n nªn s¶n phÈm lµm ra cã nhiÒu lçi kü thuËt cho nªn bé phËn KCS hiÖn nay cña c«ng ty kh«ng chØ ®ãng vai trß kiÓm tra s¶n phÈm ®Çu ra mµ cßn ph¶i thùc hiÖn söa lçi ®Ó hoµn thµnh c«ng ®o¹n cuèi cïng cho ra v¶i thµnh phÈm. Tæ KCS chØ cã 8 ng­êi mµ ph¶i phô tr¸ch kiÓm tra tõ nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo ®Õn s¶n phÈm ®Çu ra c«ng viÖc trë nªn qu¸ t¶i cho nªn s¶n phÈm lµm ra nhiÒu khi kh«ng ®­îc ®¶m b¶o lµ ®iÒu khã tr¸nh khái. Nh×n vµo hÖ thèng chÊt l­îng cña c«ng ty ta thÊy c¬ cÊu t­¬ng ®èi hoµn chØnh, nh­ng trªn thùc tÕ c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng míi chØ dõng l¹i ë kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm, ch­a cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó kh¾c phôc vÊn ®Ò, c¶i tiÕn chÊt l­îng. Cho ®Õn nay hÖ thèng qu¶n lý nµy ®· lçi thêi kh«ng cßn phï hîp n÷a. Ngµy nay qu¶n lý chÊt l­îng ph¶i chó träng ®Õn “phßng ngõa” h¬n lµ “kh¾c phôc”, cã nghÜa lµ ph¶i lµm tèt ngay tõ ®Çu tiÕn tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng sai lçi, kh«ng phÕ phÈm. Muèn n©ng cao chÊt l­îng ph¶i qu¶n lý, ®iÒu khiÓn. Nã qu¶n lý chÊt l­îng tåi th× khã mµ n©ng cao ®­îc chÊt l­îng s¶n phÈm. Trong mét qu¸ tr×nh dµi ho¹t ®éng cña c«ng ty, qu¶n lý chÊt l­îng khëi ®Çu tõ kiÓm tra, tøc lµ ®· thùc hiÖn mét chøc n¨ng cña qu¶n lý trªn c¬ së kinh nghiÖm cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, dã ®ã viÖc hoµn thiÖn hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ë c«ng ty hiÖn nay kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò qu¸ khã. d. HÖ thèng tµi liÖu chÊt l­îng cña c«ng ty. C«ng ty ®ang duy tr× hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng theo ISO 9000 ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc. C«ng ty ®· x©y dùng, thiÕt kÕ v¨n b¶n vµ duy tr× hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng lµm ph­¬ng tiÖn ®Ó ®¶m b¶o r»ng mäi ho¹t ®éng vµ s¶n phÈm cña c«ng ty phï hîp víi yªu cÇu vµ chÝnh s¸ch chÊt l­îng cña c«ng ty. HÖ thèng chÊt l­îng gåm c¸c tµi liÖu vÒ sæ tay chÊt l­îng, c¸c quy tr×nh h­íng dÉn c«ng viÖc nh»m: + Qu¶n lý néi bé toµn c«ng ty, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm tho¶ m·n yªu cÇu kh¸ch hµng. + T¹o lßng tin víi kh¸ch hµng. + §¸nh gi¸ chÊt l­îng ®Ó hÖ thèng ®­îc duy tr×. HÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm quyÒn h¹n cña tõng bé phËn vµ h­íng dÉn c«ng viÖc cô thÓ trong tõng bé phËn cña c«ng ty. CÊu tróc hÖ thèng chÊt l­îng bao gåm ba phÇn ®­îc biÓu diÔn theo s¬ ®å sau: S¬ ®å 4: CÊu tróc hÖ thèng tµi liÖu chÊt l­îng cña c«ng ty TÇng III TÇng II TÇng I STCL Quy tr×nh Hå s¬ chÊt l­îng H­íng dÉn c«ng viÖc TÇng I: Sæ tay chÊt l­îng: ChÝnh s¸ch chÊt l­îng, c¸c môc tiªu chÊt l­îng, tæ chøc qu¶n lý chÊt l­îng, ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm quyÒn h¹n, m« t¶ chung c¸c yÕu tè cña hÖ chÊt l­îng. TÇng II: C¸c quy tr×nh chÊt l­îng thÓ hiÖn c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t vµ ®iÒu phèi ho¹t ®éng cã ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng s¶n phÈm vµ dÞch vô cña c«ng ty. TÇng III: * C¸c h­íng dÉn c«ng viÖc, c¸c quy ®Þnh cho ng­êi lµm viÖc thùc hiÖn gåm: c¸c kÕ ho¹ch chÊt l­îng, c¸c tiªu chuÈn kü thuËt quy ®Þnh cô thÓ quy tr×nh thao t¸c, c¸c tµi liÖu ®Ó tra cøu biÓu mÉu. * Hå s¬ chÊt l­îng, c¸c b¸o c¸o thö nghiÖm c¸c biÓu mÉu ®· ®­îc thùc hiÖn vµ c¸c b¸o c¸o kh¸c. PhiÕu b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm sîi con (ngµy 27 th¸ng 4 n¨m 2001) NhiÖt ®é kh«ng khÝ (ToC) : 27,5% §é Èm kh«ng khÝ (C%) : 75% Lo¹i sîi Nm 3411 PC 83/17 Chi sè danh nghÜa 34 ThÝ nghiÖm viªn………………… Stt KÕt luËn mÉu thö Stt KÕt luËn mÉu thö KÕt qu¶ 1 2856 11 Khèi l­îng trung b×nh:2859 2 2867 12 §é Èm thùc tÕ(Wtt%) : 1,4 3 2890 13 Chi sè thùc tÕ(Ntt) :34,5 4 2912 14 Chi sè quy chuÈn(Nqc) :34,4 5 2908 15 Sai lÖch chi sè(Nm%) :1,2 6 2951 16 BiÕn ®éng chi sè(Cvn%) :1,06 7 2879 17 KÕt luËn §¹t 8 2913 18 9 2811 19 10 20 HiÖn nay c«ng ty ®· nghiªn cøu vµ x©y dùng ®­îc s¸u quy tr×nh chÝnh thuéc c¸c lÜnh vùc nghiªn cøu thiÕt kÕ s¶n phÈm, s¶n xuÊt s¶n phÈm, mua b¸n s¶n phÈm… VÝ dô quy tr×nh mua hµng cña c«ng ty (xem trang bªn) Mäi c«ng viÖc ®Òu ®­îc tu©n theo quy ®Þnh chÆt chÏ. trong qu¸ tr×nh lµm viÖc còng th­êng xuyªn kiÓm so¸t vµ ®iÒu chØnh. Sù ®iÒu chØnh ph¶i hÕt søc chÆt chÏ; kh©u nµo cÇn ®iÒu chØnh phai lµm v¨n b¶n b¸o c¸o lªn ban l·nh ®¹o c«ng ty ®Ó söa ®æi. Nãi chung hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ë c«ng ty dÖt 19-5 t­¬ng ®èi hoµn thiÖn, méi quy tr×nh thñ tôc ®Òu ®­îc v¨n b¶n ho¸, c¸c c«ng viÖc ®Òu ®­îc gi¶i quyÕt thuËn lîi. HiÖu qu¶ thùc sù cña hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9000 ®em l¹i lîi Ých l©u dµi cho c«ng ty nh­ng kh«ng ph¶i mét sím mét chiÒu mµ cã thÓ nhËn thÊy ®­îc. H¬n n÷a c¸c yªu cÇu cña hÖ thèng qu¶n lý nµy nhiÒu khi cøng nh¾c khã linh ho¹t, øng biÕn trong c¸c t×nh huèng x¶y ra trong kinh doanh t¸c ®éng ®Õn viÖc ra quyÕt ®Þnh cña c¸c cÊp qu¶n lý. NhiÒu khi c¸c ®¬n vÞ chØ ¸p dông ®Ó chèng ®èi, do cã nhiÒu thñ tôc qu¸ phøc t¹p khã ®¸p øng vµ mÊt nhiÒu thêi gian. MÆt kh¸c yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng lµm ph¶i lu«n c¶i tiÕn ®æi míi cho phï hîp. NhËn thÊy ®iÒu ®ã ban l·nh ®¹o c«ng ty ®· cã nh×n nhËn lµ cÇn ph¶i x©y dùng mét hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng toµn diÖn cho c«ng ty ®Ó c¶i tiÕn liªn tôc c«ng t¸c qu¶n lý nµy. Quy tr×nh mua hµng: KÕ to¸n vËt t­ Lªn nhu cÇu Tr­ëng phßng vËt t­ Lùa chän ng­êi cung øng Kh«ng ®­îc ®¸p øng ®­îc hay kh«ng CÇn QuyÕt ®Þnh lùa chän Kh«ng cÇn CÇn kiÓm tra mÉu hay kh«ng ®­îc Tr­ëng phßng KTSX CÊp th«ng sè kü thuËt Ng­êi cung øng CÊp mÉu KiÓm tra mÉu Tr­ëng phßng KTSX Kh«ng ®¹t §¹t Tr­ëng phßng vËt t­ Phª duyÖt: -Göi ®¬n hµng -Hîp ®ång TiÕn hµnh mua Tr­ëng phßng vËt t­ TP KTSX §¹t KiÓm tra x¸c nhËn nguyªn liÖu, vËt t­ mua vÒ TP KCS Kh«ng ®¹t KT vËt t­ NhËp kho Tr¶ l¹i kh¸ch V. §¸nh gi¸ chung c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng. Nh÷ng ­u ®iÓm. Nhê ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9002 cho nªn mäi c«ng viÖc ®­îc qu¶n lý mét c¸ch chÆt chÏ, tu©n theo nh÷ng quy tr×nh ®· ®­îc v¨n b¶n ho¸. Nhê ®ã kiÓm so¸t ®­îc chÊt l­îng s¶n phÈm vµ c«ng viÖc. VÊn ®Ò ®µo t¹o cho ng­êi lao ®éng trong c«ng ty th­êng xuyªn ®­îc ®Æt ra vµ thùc hiÖn hµng n¨m (trong ®ã cã nh÷ng kho¸ häc ®µo t¹o vÒ chÊt l­îng). Do vËy vÊn ®Ò chÊt l­îng th­êng xuyªn ®­îc nªu cao t¹o ra sù nç lùc quyÕt t©m cña toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty v× môc tiªu chÊt l­îng. Phßng KCS cña c«ng ty thùc hiÖn chØ thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm nh­ng phèi hîp t­¬ng ®èi tèt víi c«ng nh©n ®Ó kiÓm so¸t chÊt l­îng s¶n phÈm. Khi ph¸t hiÖn ra vÊn ®Ò vÒ chÊt l­îng kÞp thêi th«ng b¸o cho ng­êi lao ®éng biÕt ®Ó ®iÒu chØnh cho nªn chÊt l­îng. Cho nªn chÊt l­îng s¶n phÈm ®­îc ®¶m b¶o t¹o ®­îc lßng tin víi kh¸ch hµng. Tõ khi chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ C«ng ty thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n ®éc lËp, kho¸n s¶n phÈm ®Õn ng­êi lao ®éng, tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm céng víi c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm cho nªn ng­êi c«ng nh©n cã ý thøc n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng, ®Èy nhanh ®­îc tiÕn ®é s¶n xuÊt, hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt. §èi víi c¸n bé qu¶n lý, tuy ®©y lµ ®èi t­îng kh«ng trùc tiÕp t¹o ra s¶n phÈm, nh­ng l¹i lµ mét nh©n tè c¬ b¶n quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm. Thêi gian qua c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty cã sù thay ®æi nhËn thøc râ rÖt vÒ vÊn ®Ò chÊt l­îng, mét sè biÓu hiÖn nh­: + Th­êng xuyªn cËp nhËt kiÕn thøc vÒ qu¶n lý chÊt l­îng. + G­¬ng mÉu thùc hiÖn c¸c chñ ch­¬ng cña c«ng ty trong phong trµo n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý chÊt l­îng. + Thùc hiÖn t¸c phong c«ng nghiÖp lµm viÖc ®óng giê giÊc cã tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc cña m×nh vµ ®ång nghiÖp. Nhê nh÷ng sù chuyÓn biÕn tÝch cùc trªn mµ qu¸ tr×nh triÓn khai ¸p dông hÖ thèng tiªu chuÈn Quèc tÕ ISO 9002 ë c«ng ty ®­îc hoµn thµnh trong gÇn mét n¨m vµ hiÖn t¹i c«ng ty l¹i ®ang triÓn khai ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng toµn diÖn TQM. §ã lµ mét dÊu hiÖu ®¸ng mõng cña c«ng ty trong phong trµo n©ng cao chÊt l­îng. Nh÷ng tån t¹i vµ nguyªn nh©n. Qu¶n lý chÊt l­îng hiÖn ®¹i ngµy nay ®ßi hái ph¶i cã sù phèi hîp chÆt chÏ cña tÊt c¶ c¸c thµnh viªn trong tæ chøc, doanh nghiÖp. Còng nh­ nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay, c«ng ty DÖt 19.5 Hµ Néi Ýt nhiÒu cßn chÞu ¶nh h­ëng cña lÒ lèi lµm viÖc cò, dùa vµo kinh nghiÖm cña b¶n th©n tõng ng­êi lµ chÝnh, ch­a cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c bé phËn, gi÷a c¸c thµnh viªn víi nhau. Nh­ vËych­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña qu¶n lý chÊt l­îng toµn diÖn. Qu¶n lý chÊt l­îng cña c«ng ty chñ yÕu vÉn dùa vµo c«ng t¸c kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm. C«ng t¸c kiÓm tra hiÖn nay vÉn chñ yÕu tËp trung vµo kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm cuèi cïng. ViÖc kiÓm so¸t tõng c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cßn ch­a ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch chÆt chÏ, chÊt l­îng b¸n thµnh phÈm trªn d©y truyÒn ch­a cao. ViÖc kiÓm so¸t qu¸ tr×nh tuy ®· thùc hiÖn theo tiªu chuÈn Quèc tÕ ISO 9002 nh­ng hiÖu qu¶ ch­a cao do vÊn ®Ò nhËn thøc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn cßn h¹n chÕ, c¸c quy tr×nh ch­a ®­îc c¶i tiÕn hoµn thiÖn cho phï hîp. Ch­¬ng III Mét sè gi¶I ph¸p c¬ b¶n nh»m tõng b­íc triÓn khai ¸p dông TQM ë c«ng ty DÖt 19. 5 Hµ Néi. I. Kh¶ n¨ng ¸p dông TQM ë c«ng ty dÖt 19-5 Hµ Néi. Vµo nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû 20 hµng ho¸ cña NhËt b¶n ®­îc xÕp vµo hµng chÊt l­îng kÐm trªn thÕ giíi nh­ng chØ sau 20 n¨m hä ®· lµm ®­îc nh÷ng ®iÒu kú diÖu. Hµng ho¸ cña nhËt næi tiÕng thÕ giíi, cã nhiÒu mÆt hµng ®øng ®Çu thÕ giíi c¹nh tranh víi hµng ho¸ cña Mü nh­ «t«, hµng ®iÖn tö. . . Cã mét ®iÒu lµ n­íc NhËt thiÕu nguån lùc, ®iÒu mµ hä ®­îc phÇn lín lµ nç lùc trong c«ng t¸c qu¶n lý. TQM ®­îc xuÊt ph¸t tõ Mü, nh­ng ®· ®­îc øng dông thµnh c«ng ë NhËt B¶n. Vµ hä ®· c¶i tiÕn cho phï hîp, trë thµnh TQM mang phong c¸ch NhËt, TQM kiÓu NhËt. Cã thÓ nãi ch×a kho¸ cña sù thµnh c«ng cña NhËt b¶n, biÕn n­íc NhËt tõ mét n­íc nghÌo nµn vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ nguån lùc trë thµnh n­íc NhËt nh­ ngµy nay chÝnh lµ nhê chÊt l­îng. ë ViÖt Nam hiÖn nay cã nhiÒu doanh nghiÖp ®· b­íc ®Çu ¸p dông TQM. §ã lµ mét dÊu hiÖu tèt trong phong trµo n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. Lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc c«ng ty DÖt 19. 5 ®· nhËn thøc ®­îc r»ng: §Ó ®¶m b¶o vµ c¶i tiÕn kh«ng ngõng chÊt l­îng s¶n phÈm t¹o lßng tin víi kh¸ch hµng th× ph¶i ®i vµo chÊt l­îng, ph¶i lµm chÊt l­îng. §iÒu nµy lu«n ®­îc nªu ra vµ kh¼ng ®Þnh trong c¸c cuéc häp cña c«ng ty vµ ®· ®­îc cam kÕt thµnh v¨n b¶n. HiÖn nay c«ng ty ®ang cã kÕ ho¹ch triÓn khai ¸p dông TQM. Lµ mét doanh nghiÖp víi quy m« s¶n xuÊt nh­ hiÖn nay ch­a ph¶i lµ lín do vËy kh¶ n¨ng huy ®éng nguån lùc cã h¹n, nh­ng c«ng ty ®· quyÕt t©m nç lùc ®Ó triÓn khai hÖ thèng nµy. §­îc sù ®ång t×nh nhÊt trÝ cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty vµ sù ñng hé cña chi côc Tiªu ChuÈn-§o L­êng- ChÊt L­îng thµnh phè vµ së c«ng nghiÖp Hµ Néi, ban l·nh ®¹o c«ng ty ®· x©y dùng mét kÕ ho¹ch ®Ó b­íc ®µu triÓn khai TQM trong c«ng ty. TiÕn ®å thùc hiÖn nh­ sau (xem trang bªn) Stt ND c¸c b­íc tiÕn hµnh KÕt qu¶ cÇn ®¹t ®­îc Thêi gian thùc hiÖn Ng­êi vµ n¬i thùc hiÖn B¾t ®Çu KÕt thóc 1 X©y dùng ®Ò c­¬ng ®Ò tµi xÐt duyÖt §Ò c­¬ng 1/2001 1/2000 C«ng ty DÖt 19. 5 2 Thu thËp tµi liÖu nghiªn cøu XÐt duyÖt 1/2001 2/2000 C«ng ty 3 §µo t¹o vÒ TQM C¸c líp ®µo t¹o 2/2001 7/2001 C«ng ty Trung t©m n¨ng suÊt 4 Ng/c triÓn khai nhãm chÊt l­îng trong c«ng ty Ho¹t ®éng cña nhãm QC 3/2001 5/2001 C«ng ty 5 Ng/c triÓn khai “5S” trong c«ng ty 5/2001 7/2001 C«ng ty 6 TriÓn khai ¸p dông c¸c c«ng cô kiÓm so¸t chÊt l­îng C¸c c«ng cô chÝnh 7/2001 10/2001 C«ng ty 7 Ng/c biÖn ph¸p duy tr× hÖ thèng TQM trong c«ng ty C¸c biÖn ph¸p 10/2001 11/2001 C«ng ty 8 §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ b­íc ®Çu triÓn khai Biªn b¶n b¸o c¸o 11/2001 12/2001 C«ng ty, chi côc 9 B¸o c¸o tæng kÕt cÊp c¬ së B¸o c¸o, biªn b¶n 12/2001 12/2001 C«ng ty, chi côc 10 NgiÖm thu cÊp thµnh phè KÕt qu¶ 12/2001 1/2002 Së KHCN vµ MT thµnh phè Dù kiÕn nguån lùc ban ®Çu cho x©y dùng dù ¸n nµy c«ng ty ph¶i huy ®éng kho¶ng 100 triÖu. Khi thùc hiÖn triÓn khai TQM c«ng ty cã mét sè thuËn lîi vµ khã kh¨n sau: ThuËn lîi: - HiÖn nay c«ng ty ®ang ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9002:1994. §ã lµ mét thuËn lîi lín ®Ó c«ng ty cã thÓ tËn dông kÕt qu¶ cña hÖ thèng qu¶n lý nµy, t¹o c¬ së nÒn t¶ng tiÕp tôc triÓn khai c¸c b­íc trong TQM. - Còng do ¸p dông hÖ thèng tiªu chuÈn nµy gÇn mét n¨m nay ®· dÇn h×nh thµnh mét nÒ nÕp lµm viÖc trong c«ng ty. Mäi ho¹t ®éng ®­îc tu©n theo mét quy tr×nh ®· ®­îc lËp thµnh v¨n b¶n. Nhê ®ã t¹o ý thøc, thãi quen lµm viÖc cã khoa häc trong c«ng ty. - C«ng ty ®· th­êng xuyªn ®µo t¹o cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vÒ vÊn ®Ò chÊt l­îng vµ t¹o ra sù nç lùc quyÕt t©m cña toµn thÓ c«ng ty v× môc tiªu chÊt l­îng (c«ng t¸c ®µo t¹o nµy vÉn ®­îc thùc hiÖn hµng n¨m trong c«ng ty). §ã lµ thuËn lîi c¬ b¶n cho c«ng t¸c triÓn khai ®µo t¹o vÒ TQM trong c«ng ty. - M«i tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ hiÖn nay còng lµ thuËn lîi cña c«ng ty. HiÖn t¹i ®· cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp trªn thÕ giíi ®· ¸p dông thµnh c«ng TQM. N­íc ta hiÖn nay còng cã mét vµi c«ng ty ®ang triÓn khai mét sè néi dông TQM mét c¸ch t­¬ng ®èi bµi b¶n nh­ c«ng ty liªn doanh Toyota ViÖt Nam, c«ng ty liªn doanh Cotas Tootal Phong Phó, c«ng ty Castrol ViÖt Nam (Castrol ViÖt Nam Limited). . . §ã lµ m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó c«ng ty cã thÓ häc hái kinh nghiÖm ¸p dông. Khã kh¨n: Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi, c«ng ty còng cã kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n. Mét sè khã kh¨n mµ c«ng ty gÆp ph¶i nh­: - §Ó triÓn khai ¸p dông TQM ®ßi hái ph¶i cã kh¶ n¨ng tæ chøc qu¶n lý cao, c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ViÖt Nam nãi chung vµ c«ng ty DÖt 19. 5 nãi riªng vèn ®· cã mét lÒ lèi lµm viÖc theo thãi quen vµ dùa vµo kinh nghiÖm b¶n th©n cña tõng c¸ nh©n lµ chñ yÕu. ViÖc thay ®æi lÒ lèi lµm viÖc, c¸ch nghÜ, c¸ch lµm lµ ®iÒu kh«ng dÔ thùc hiÖn. - Khi triÓn khai TQM ®ßi hái ph¶i cã nguån lùc, nhÊt lµ nguån lùc vÒ tµi chÝnh. Còng nh­ nhiÒu doanh nghiÖp nhµ n­íc c«ng ty DÖt 19. 5 gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh. MÆc dï trong vµi n¨m trë l¹i ®©y c«ng ty cã kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh t­¬ng ®èi tèt nh­ng nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh th× ch­a ®­îc gi¶i quyÕt mét c¸ch triÖt ®Ó. Trong khi ®ã ®Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nguån vèn cña c«ng ty ph¶i ®­îc huy ®éng cao. Khi triÓn khai TQM nguån vèn cña c«ng ty sÏ bÞ dµn tr¶i, ph©n t¸n ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. - Trong thêi gian ho¹t ®éng theo c¬ chÕ cò c«ng ty thùc hiªn qu¶n lý chÊt l­îng theo ph­¬ng ph¸p kiÓm tra, chuyÓn sang thêi kú míi nhËn thøc cña c¸n bé l·nh ®¹o c«ng ty ®· cã nhiÒu thay ®æi tÝch cùc nh­: Më réng h¬n c«ng t¸c qu¶n lý ®Õn tõng ®¬n vÞ s¶n xuÊt, kiÓm tra chÆt chÏ nguyªn liÖu ®Çu vµo ®­a vµo s¶n xuÊt. Tuy nhiªn Ýt nhiÒu vÉn mang t­ t­ëng cò, coi kiÓm tra lµ c«ng cô chñ yÕu ®Ó n©ng cao chÊt l­îng. C«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng hiÖn nay vÉn tËp trung chñ yÕu vµo kh©u kiÓm tra cuèi cïng. Quan hÖ gi÷a phßng kü thuËt vµ phßng KCS chØ mang tÝnh chÊt kiÓm tra viÖc thùc hiÖn tiªu chuÈn chÊt l­îng. Phßng KCS chØ kiÓm tra s¶n phÈm sau khi s¶n xuÊt. ChÕ ®é khuyÕn khÝch vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm chØ ®­îc thùc hiÖn sau qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §iÒu nµy kh«ng mang l¹i kÕt qu¶ cao trong ho¹t ®éng n©ng cao vµ c¶i tiÕn chÊt l­îng s¶n phÈm cña c«ng ty. - Còng nh­ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, sau mét thêi giam dµi ho¹t ®éng trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp, toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty Ýt nhiÒu chÞu ¶nh h­ëng cña lÒ lèi lµm viÖc cò, t¹o nªn søc ú vÒ tinh thÇn s¸ng t¹o, kh¶ n¨ng cËp nhËt kiÕn thøc ch­a cao. Mét phÇn do kinh phÝ cßn h¹n hÑp, ph­¬ng tiÖn lµm viÖc thiÕu thèn nªn c¸n bé c«ng nh©n viªn kh«ng cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn víi nh÷ng kiÕn thøc ph­¬ng thøc qu¶n lý míi. §iÒu nµy ¶nh h­ëng ®Õn viÖc cËp nhËt kiÕn thøc míi vÒ qu¶n lý chÊt l­îng toµn diÖn cña c¸n bé l·nh ®¹o. - §èi víi ®éi ngò c«ng nh©n: Tuy ®©y lµ ®èi t­îng trùc tiÕp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm, cã vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, nh­ng thêi gian qua c«ng ty ch­a thËt sù ph¸t huy vai trß lµm chñ cña ng­êi lao ®éng trong qu¸ tr×nh qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm. C«ng nh©n ch­a nhËn thøc râ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña m×nh, vÉn cßn t×nh tr¹ng c«ng nh©n vi ph¹m kû luËt lao ®éng. C¸c phong trµo ph¸t ®éng trong c«ng ty ch­a thËt ®Çy ®ñ c¶ vÒ sè l­îng lÉn chÊt l­îng. C¸n bé qu¶n lý ch­a ®i s©u, ®i s¸t ®Ó thóc ®Èy phong trµo. C«ng nh©n kh«ng h­ëng øng phong trµo mét c¸ch thùc sù. Phong trµo cã nhiÒu song trong ®ã kh«ng Ýt phong trµo cßn nÆng vÒ h×nh thøc. Trong khi ®ã qu¶n lý chÊt l­îng toµn diÖn ®ßi hái ph¶i cã sù ®ång t×nh h­ëng øng tÝch cùc cña tÊt c¶ mäi thµnh viªn. c¸c thµnh viªn ph¶i ý thøc râ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña m×nh vµ tham gia mét c¸ch tù nguyÖn. Cã nh­ vËy th× hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng nµy míi thùc sù ph¸t huy mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Qu¶n lý chÊt l­îng toµn diÖn(TQM) lµ mét ph­¬ng thøc qu¶n lý tiªn tiÕn. Víi kh¶ n¨ng cña m×nh c«ng ty cã thÓ tõng b­íc triÓn khai ¸p dông TQM. MÆc dï hiÖn t¹i c«ng ty cßn gÆp kh«ng Ýt ng÷ng khã kh¨n, nh­ng ®Ó ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn l©u dµi th× viÖc triÓn khai ¸p dông TQM trong c«ng ty ngay tõ b©y giê lµ rÊt cÇn thiÕt nh»m ®Èy lïi nh÷ng khã kh¨n, tõng b­íc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm cña c«ng ty. Còng nh­ qu¶n trÞ kinh doanh nãi chung, qu¶n trÞ chÊt l­îng nãi riªng lµ mét khoa häc ®ång thêi lµ mét nghÖ thuËt. Khoa häc th× cã thÓ rót ra nh÷ng nguyªn t¾c chung cho mäi doanh nghiÖp, cßn nghÖ thuËt th× rÊt ®a d¹ng tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn c¸ biÖt cña tõng doanh nghiÖp. V× vËy chóng ta ph¶i t×m mét h­íng ®i riªng dùa vµo nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc, kinh nghiÖm cña c¸c c«ng ty ®i tr­íc vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp hiÖn nay. II. mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m tõng b­íc triÓn khai ¸p dông TQM ë c«ng ty. Nh­ chóng ta ®· biÕt, cã nhiÒu c¸ch hiÓu vÒ TQM kh¸c nhau v× cã nhiÒu ®¬n vÞ, doanh nghiÖp thùc hiÖn TQM theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. Trªn thùc tÕ ®Ó ¸p dông triÓn khai ¸p dông ®Çy ®ñ c¸c néi dung cña TQM lµ ®iÒu khã cã thÓ thùc hiÖn ®­îc víi ®iÒu kiÖn ë ViÖt Nam hiÖn nay. Do mét sè nguyªn nh©n sau: + TQM lµ mét ph­¬ng ph¸p qu¶n lý toµn diÖn cho nªn ®ßi hái ph¶i cã thêi gian vµ nguån lùc cÇn thiÕt, mµ hiÖu qu¶ cña nã kh«ng ph¶i nhËn thÊy ngay ®­îc. HiÖn t¹i ®iÒu kiÖn ë c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nãi chung vµ doanh nghiÖp nhµ n­íc nãi riªng (trong ®ã cã c«ng ty DÖt 19. 5) cßn thiÕu thèn vÒ nguån lùc, kÓ c¶ nguån nh©n lùc vµ nguån lùc tµi chÝnh. + Do vÊn ®Ò nhËn thøc cña chóng ta cßn nhiÒu h¹n chÕ cho nªn nÕu thùc hiÖn chñ quan nãng véi sÏ chØ lµm ®¶o lén t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty mµ kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶ g×. Theo em, ®Ó triÓn khai ¸p dông TQM c«ng ty DÖt 19. 5 nªn cã kÕ ho¹ch l©u dµi, tr­íc tiªn cÇn triÓn khai mét sè néi dung mang tÝnh chÊt thÝ ®iÓm sau ®ã ®¸nh gi¸ kÕt qu¶, rót kinh nghiÖm ®Ó triÓn khai c¸c néi dung tiÕp theo. Tr­íc m¾t c«ng ty cÇn thùc hiÖn mét sè néi dung sau: 1. Tæ chøc ®µo t¹o vÒ chÊt l­îng cho c¸c cÊp trong c«ng ty. Nh­ ®· tr×nh bµy, “chÊt l­îng ph¶i b¾t ®Çu b»ng ®µo t¹o vµ kÕt thóc b»ng ®µo t¹o”do vËy vÊn ®Ó ®µo t¹o lµ kh©u ®Çu tiªn cÇn thùc hiÖn trong qóa tr×nh qu¶n lý chÊt l­îng. Khi triÓn khai hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng theo tiªu chuÈn quèc tÕ ISO 9002 c«ng ty ®· x©y dùng vµ thùc hiÖn quy tr×nh ®µo t¹o. nh­ng trªn thùc tÕ c«ng t¸c ®µo t¹o hiÖn nay cña c«ng ty míi chØ tËp trung vµo ®µo t¹o kiÕn thøc tay nghÒ cho c«ng nh©n. §Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm th× viÖc ®µo t¹o tay nghÒ cho c«ng nh©n lµ hÕt søc cÇn thiÕt, nh­ng ®Ó thùc hiÖn TQM th× ®µo t¹o tay nghÒ kh«ng lµ ch­a ®ñ. Bªn c¹nh ®µo t¹o tay nghÒ cho c«ng nh©n cÇn ph¶i ®µo t¹o c¶ kiÕn thøc, kinh nghiÖm vÒ qu¶n lý chÊt l­îng. Qu¸ tr×nh ®µo t¹o vÒ kü n¨ng cÇn kÕt hîp víi ®µo t¹o vÒ kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm qu¶n lý. VÒ kinh nghiÖm qu¶n lý cÇn tËp trung vµo mét sè néi dung sau: + N©ng cao ý thøc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn vÒ qu¶n lý chÊt l­îng, thÊy ®­îc yªu cÇu vµ sù cÇn thiÕt cña qu¶n lý chÊt l­îng ®èi víi sù tån t¹I vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. + Phæ biÕn réng r·i vÒ chÝnh s¸ch chÊt l­îng môc tiªu chÊt l­îng cña c«ng ty. Quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm quyÒn h¹n cña mçi bé phËn c¸ nh©n ®Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch môc tiªu ®ã. + §µo t¹o vÒ TQM trong toµn c«ng ty vÒ: - TriÕt lý c¬ b¶n cña TQM. - C¸c thuËt ng÷ vÒ chÊt l­îng. - C¸c c«ng cô kiÓm so¸t chÊt l­îng. VÊn ®Ò ®µo t¹o cÇn tËp trung vµo c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa. CÇn x©y dùng mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cô thÓ, cã thÓ kÕt hîp ®µo t¹o ngay trong qu¸ tr×nh lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng. §Ó ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ®­îc tiÕp thu mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cã thÓ chia thµnh nhiÒu cung bËc, ë mçi cÊp cã mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o riªng phï hîp. D­íi ®©y xin kiÕn nghÞ chu tr×nh ®µo t¹o vÒ TQM trong c«ng ty. S¬ ®å quy tr×nh ®µo t¹o vÒ TQM trong c«ng ty ChÝnh s¸ch chÊt l­îng, môc tiªu chÊt l­îng §µo t¹o X¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o KiÓm ®Þnh tÝnh hiÖn thùc, rót kinh nghiÖm ®iÒu chØnh ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o LËp kÕ ho¹ch ®µo t¹o §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®µo t¹o X©y dùng ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ chuÈn bÞ t­ liÖu Thùc hiÖn ®µot¹o vµ theo dâi Ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cã thÓ cô thÓ ho¸ nh­ sau : §èi t­îng ®µo t¹o Thêi gian ®µo t¹o H×nh thøc ®µo t¹o Néi dung ®µo t¹o Gi¸m ®èc, c¸c phã gi¸m ®èc 1 th¸ng C¸c chuyªn gia chÊt l­îng cña Tæng côc TC-§L- LC, gi¶ng viªn c¸c tr­êng ®¹i häc -TriÕt lý, ®Æc ®iÓm cña TQM. - C¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò th«ng qua c¸c c«ng cô thèng kª, c¸ch tæ chøc qu¶n lý chøc n¨ng, kiÕn thøc vÒ nhãm chÊt l­îng Ban TQM (cã thÓ lµ bé phËn KCS ë c¸c ph©n x­ëng) 6- 12 th¸ng Kho¸ häc tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc. Toµn bé kiÕn thøc vÒ TQM nguyªn t¾c, ®Æc ®iÓm, c¸ch thøc qu¶n lý c«ng viÖc hµng ngµy, qu¶n lý qu¸ tr×nh. KiÓm so¸t chÊt l­îng b»ng thèng kª, ¸p dông SPC ®Ó c¶i tiÕn qu¸ tr×nh, ho¹t ®éng cña nhãm chÊt l­îng. §µo t¹o tæng qu¸t cho mäi thµnh viªn trong XN 1 ngµy Phã gi¸m ®èc chÊt l­îng, tr­ëng ban TQM TriÕt lý c¬ b¶n cña TQM, thuËt ng÷ vÒ chÊt l­îng, kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c«ng cô kiÓm so¸t chÊt l­îng Tr­ëng phã phßng kinh doanh, phßng hµnh chÝnh, kÕ to¸n 5-7 ngµy Phã gi¸m ®èc thùc hiÖn Nguyªn t¾c ®Æc ®iÓm cña TQM, qu¶n lý c«ng viÖc h¶ng ngµy, kiÓm so¸t chÊt l­îng b»ng thèng kª C¸c c¸n bé phô tr¸ch kü thuËt 2-3 tuÇn Tham gia c¸c buæi gi¶ng cña chuyªn gia chÊt l­îng hoÆc do phã gi¸m ®èc chÊt l­îng thùc hiÖn Nguyªn t¾c, ®Æc diÓm TQM, qu¶n lý chÊt l­îng qu¸ tr×nh ¸p dông c¸c c«ng cô SPC, vßng trßn PDCA Tr­ëng nhãm QC, tæ tr­ëng, qu¶m ®èc ph©n x­ëng 3 ngµy Phã gi¸m ®èc chÊt l­îng, c¸n bé ph©n x­ëng ¸p dông PDCA ®Ó c¶i tiÕn chÊt l­îng, sö dông c¸c c«ng cô thèng kª ®Ó kiÓn so¸t chÊt l­îng qu¸ tr×nh C«ng ty cã thÓ kÕt hîp ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o võa häc võa lµm vµ tæ chøc c¸c líp ®µo t¹o trong doanh nghiÖp. ViÖc tæ chøc c¸c líp ®µo t¹o nªn tiÕn hµnh ngoµi giê ®Ó tr¸nh ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña c«ng ty. §Ó tiÕt kiÖm thêi gian, c«ng ty cã thÓ cö ra mét ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh trong vÊn ®Ò ®µo t¹o (cã thÓ lµ phã gi¸m ®èc QMR). Cö ng­êi ®i häc ë bªn ngoµi (hiÖn nay tæng côc Tiªu ChuÈn- §o L­êng- ChÊt L­îng vÉn th­êng xuyªn më c¸c líp ®µo t¹o vÒ TQM vµ mêi c¸c chuyªn gia n­íc ngoµi vÒ gi¶ng) kÕt hîp víi mêi chuyªn gia vÒ gi¶ng t¹i c«ng ty vÒ nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n. Sau ®ã vÊn ®Ò ®µo t¹o trong c«ng ty ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch th­êng xuyªn, l©u dµi, kÕt hîp gi÷a võa häc võa lµm, ®Ó rót ra kinh nghiÖm dÇn trong qu¸ tr×nh thùc hµnh. Qua mét thêi gian ®µo t¹o cÇn ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc, nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ. CÇn th­êng xuyªn ®æi míi ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o tõng b­íc n©ng cao tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng. Trong vÊn ®Ò ®µo t¹o, c¸n bé l·nh ®¹o cã vai trß rÊt quan träng. CÇn cã sù chØ ®¹o s¸t sao kÞp thêi ®Õn tõng bé phËn trong c«ng ty th× míi mang l¹i hiÖu qu¶ thùc sù. §Ó triÓn khai ¸p dông TQM th× vÊn ®Ò ®µo t¹o lµ vÊn ®Ò mÊu chèt quyÕt ®Þnh tíi tÊt c¶ c¸c néi dung kh¸c cßn l¹i cña m« h×nh qu¶n lý nµy. 2. X©y dùng nhãm chÊt l­îng (QC) trong c«ng ty. Nhãm chÊt l­îng lµ mét nhãm nhá tõ 3- 10 ng­êi ho¹t ®éng trªn nguyªn t¾c tù nguyÖn vµ tinh thÇn tËp thÓ cña c¸c thµnh viªn víi môc tiªu c¶i tiÕn chÊt l­îng trong tæ chøc. ViÖc tæ chøc ho¹t ®éng cña nhãm chÊt l­îng trong c«ng ty cã thÓ thùc hiÖn sau mçi ca s¶n xuÊt. Mäi ng­êi cã thÓ tiÕn hµnh häp t¹i ph©n x­ëng cïng nhau ph¸t biÓu vÒ t×nh h×nh chÊt l­îng s¶n phÈm trong ca s¶n xuÊt, kÕt hîp víi c«ng t¸c thèng kª chÊt l­îng ®Ó ph¸t hiÖn ra nh÷ng ®iÓm yÕu kÐm cña chÊt l­îng s¶n phÈm vµ ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc. Ho¹t ®éng cña nhãm cã thÓ thùc hiÖn theo s¬ ®å sau. X¸c ®Þnh vÊn ®Ò ChuyÓn duyÖt LËp kÕ ho¹ch X¸c ®Þnh nguyªn nh©n §¸nh gi¸ s¬ bé ®iÒu chØnh Bæ xung TriÓn khai TiÕp tôc B¸o c¸o §¸nh gi¸ KiÓm tra l¹i Duy tr× S¬ ®å gåm 11 b­íc thùc hiÖn. Trong mçi b­íc tiÕn hµnh cÇn ghi râ c«ng viÖc cô thÓ theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh vµ thùc hiÖn theo ®óng tr×nh tù ®ã ®Ó c¶i tiÕn chÊt l­îng. Tr­íc tiªn ho¹t ®éng cña nhãm cÇn tËp trung vµo thiÕt kÕ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. C«ng t¸c thiÕt kÕ cã thÓ mêi chuyªn gia h­íng dÉn. Sau khi ®· thiÕt kÕ ®­îc ch­¬ng tr×nh ho¹t ®éng céng víi sù am t­êng, sù hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ vÊn ®Ò chÊt l­îng c¸c nhãm míi ®i vµo ho¹t ®éng. Tr­íc m¾t c«ng ty cÇn lËp mét ban chØ ®¹o chÊt l­îng vµ tæ chøc mét sè nhãn chÊt l­îng ho¹t ®éng ë ph©n x­ëng d­íi sù chØ ®¹o, h­íng dÉn cña nhãm tr­ëng c¸c nhãm (c¬ cÊu cña ban chØ ®¹o cã thÓ bao gåm phã gi¸m ®èc phô tr¸ch kü thuËt vµ phßng KCS, tæ KCS), ë hai ph©n x­ëng DÖt A vµ ph©n x­ëng sîi mçi ph©n x­ëng sÏ tæ chøc mét nhãm chÊt l­îng. C¸c nhãm nµy sÏ tæ chøc häp mçi tuÇn 1 lÇn vµo sau ca s¶n xuÊt. Mçi nhãm chän mét dù ¸n ®Ó tiÕn hµnh sau khi ®· th¶o luËn trong nhãm. Trong mçi buæi häp cÇn cã thµnh viªn cña ban chØ ®¹o tíi dù vµ nÕu cÇn thiÕt cã thÓ h­íng dÉn, ®iÒu chØnh ®Ó nhãm ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. Qua mét thêi gian ho¹t ®éng æn ®Þnh, c«ng ty cã thÓ rót kinh nghiÖm tæ chøc vµ triÓn khai thªm c¸c nhãm kh¸c. CÇn ph¶i duy tr× ho¹t ®éng cña nhãm mét c¸ch th­êng xuyªn, liªn tôc. C«ng ty cÇn cã chÕ ®é khuyÕn khÝch ®èi víi nh÷ng nhãm cã s¸ng kiÕn c¶i tiÕn chÊt l­îng kh¶ thi cã nh­ vËy chÊt l­îng s¶n phÈm míi ®­îc c¶i tiÕn mét c¸ch liªn tôc. 3. B­íc ®Çu triÓn khai vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c tÝnh to¸n chi phÝ chÊt l­îng. Thùc tÕ hiÖn nay hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kh«ng tÝnh to¸n ®­îc chi phÝ chÊt l­îng. §Ó x¸c ®Þnh vµ tÝnh to¸n hiÖu qu¶ ®Çu t­ cho chÊt l­îng mang l¹i bao nhiªu phÇn tr¨m trong tæng sè lîi nhuËn cña c«ng ty, nhÊt thiÕt c«ng ty ph¶i tÝnh to¸n ®­îc chi phÝ chÊt l­îng. Tõ ®ã thu hót h¬n sù quan t©m cña l·nh ®¹o c«ng ty, còng nh­ cña tÊt c¶ mäi thµnh viªn ®Õn chÊt l­îng, t¹o ®µ cho viÖc c¶i tiÕn, lao ®éng s¸ng t¹o vµ kh«ng ngõng tho¶ m·n kh¸ch hµng. ViÖc tÝnh to¸n chi phÝ b­íc ®Çu cÇn tËp trung vµo mét sè chØ tiªu sau: - TÝnh chi phÝ sai háng. +Chi phÝ sai háng bªn trong bao gåm: * Chi phÝ cho s¶n phÈm háng. * Chi phÝ cho söa ch÷a s¶n phÈm háng. + Chi phÝ sai háng bªn ngoµi bao gåm: *Chi phÝ s¶n phÈm kh«ng ®¹t yªu cÇu kh¸ch hµng tr¶ l¹i. * Chi phÝ do kh«ng thùc hiÖn ®óng hîp ®ång (trÔ thêi gian, s¶n phÈm sai quy c¸ch, phÈm chÊt). - Chi phÝ ®Çu t­. + Chi phÝ phßng ngõa bao gåm: * Chi phÝ cho kiÓm tra s¶n phÈm. * Chi phÝ cho ®µo t¹o. * Chi phÝ b¶o d­ìng phô tïng, m¸y mãc thiÕt bÞ. + Chi phÝ thÈm ®Þnh bao gåm: * Chi phÝ cho c«ng t¸c kiÓm tra ®Çu vµo (chi phÝ hµnh chÝnh, chi phÝ lÊy mÉu thö, chi phÝ vËt t­ tiªu hao). * Chi phÝ kiÓm tra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (chi phÝ hµnh chÝnh, chi phÝ ®µo t¹o, chi phÝ lËp hå s¬). Chi phÝ kiÓm tra ®Çu ra (chi phÝ lÊy mÉu, chi phÝ hµnh chÝnh). C¸c giai ®o¹n tiÕn hµnh tÝnh to¸n chi phÝ chÊt l­îng: NhËn d¹ng yÕu tè chi phÝ. Thu thËp c¸c d÷ liÖu chi phÝ chÊt l­îng. TÝnh chi phÝliªn quan ®Õn chÊt l­îng. H×nh thµnh chi phÝ chÊt l­îng. LiÖt kª tÊt c¶ c¸c lo¹i chi phÝ thµnh mét b¶n, cuèi th¸ng, quý, n¨m phßng KCS ®­a ra sö lý hoµn thµnh b¸o c¸o chÊt l­îng. Nh÷ng chi phÝ nµy cã thÓ tÝnh trªn tæng doanh thu, lîi nhuËn. Sau nµy khi hÖ thèng ®· cã kinh nghiÖm tÝnh chi phÝ, c«ng ty cã thÓ tiÕn hµnh tÝnh chi phÝ tõng lo¹i s¶n phÈm. §Ó tÝnh ®­îc chi phÝ chÊt l­îng kh«ng ph¶i lµ ®¬n gi¶n. Nã kh«ng chØ lµ chi phÝ phÕ liÖu, phÕ th¶i, lao ®éng t¸i chÕ... Mµ nã cßn lµ tæng hîp c¸c lo¹i chi phÝ, c¸c lÜnh vùc liªn quan ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm. Nã kh«ng chØ bao gåm chi phÝ tÝnh to¸n ®­îc mµ cßn ph¶i cã c¶ chi phÝ ­íc ®Þnh. Khi tÝnh to¸n chi phÝ chÊt l­îng cã thÓ lÊy d÷ liÖu ë c¸c b¸o c¸o nh­: C¸c b¸o c¸o cña ng­êi b¸n. B¸o c¸o söa ch÷a thay thÕ. B¶ng tÝnh tiÒn c«ng tiÒn l­¬ng. B¸o c¸o phÕ liÖu. Biªn b¶n c¸c cuéc häp. Phßng kÕ to¸n tÝnh chi phÝ kÌm b¶ng b¸o c¸o chi phÝ chÊt l­îngvµ hµng th¸ng, quý, n¨m ®­a ra so s¸nh tû lÖ chi phÝ víi doanh thu, lîi nhuËn. Xem xÐt c¸c chi phÝ Êy ®· hîp lý hay ch­a. CÇn c¾t gi¶m, t¨ng hoÆc lo¹i bá chi phÝ nµo ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ tèi ­u. CÇn so s¸nh mèi t­¬ng quan chi phÝ t×nh h×nh thùc hiÖn vµ kÕ ho¹ch chÊt l­îng ®Ó thÊy ®­îc hiÖu qña cña c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng. VÝ dô: B¶ng t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n phÈm cña c«ng ty: N¨m Chi phÝ s¶n xuÊt (triÖu ®ång) Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm háng (triÖu ®ång) Tû lÖ sai háng (%) KH TH KH TH KH TH 1997 10.000 12.000 200 360 0,02 0,03 1998 14.000 13.000 280 234 0,02 0,018 1999 16.000 18.000 240 288 0,15 0,016 2000 22.000 25.000 330 325 0,015 0,014 Cã thÓ liÖt kª tÊt c¶ c¸c kho¶n môc chi phÝ thµnh mét b¶ng sau ®ã tÝnh to¸n cô thÓ tû lÖ % tõng lo¹i chi phÝ so víi doanh thuhoÆc chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó thÊy ®­îc hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng, møc gi¶m chi phÝ qua c¸c n¨m. Ban ®Çu cã thÓ tÝnh cho mét lo¹i s¶n phÈm. Sau ®ã khi ®· cã kinh nghiÖm, c«ng ty sÏ triÓn khai tÝnh cho c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c vµ tÝnh chung cho toµn bé c¸c s¶n phÈm. VÝ dô: b¶ng c¸c h¹ng môc chi phÝ n¨m 2000 cña c«ng ty. STT ChØ tiªu N¨m 2000 (triÖu ®) Tû lÖ % so víi CFSX (%) 1 Tæng doanh thu 400 2 Lîi nhuËn 50 3 Chi phÝ s¶n xuÊt 250 4 Chi phÝ chÊt l­îng 50 20 * Chi phÝ sai háng 20 8 + Chi phÝ sai háng bªn ngoµi 10 4 - Chi phÝ söa ch÷a 6 - Chi phÝ hµng bÞ tr¶ l¹i 4 + Chi phÝ sai háng bªn trong 10 4 - Chi phÝ phÕ phÈm 2 - Chi phÝ söa ch÷a gia c«ng l¹i 6 - Chi phÝ l­u kho 2 * Chi phÝ ®Çu t­ 25 10 + Chi phÝ phßng ngõa 12 4,8 - Chi phÝ ®µo t¹o 4 - Chi phÝ b¶o d­ìng MMTB 5 - Chi phÝ ph©n tÝch phÕ phÈm 2 - Chi phÝ lÊy mÉu thö 1 + Chi phÝ thÈm ®Þnh 13 5,2 - CF kiÓm tra ®Çu vµo 4 - CF kiÓm tra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt 7 - CF kiÓm tra ®Çu ra 2 * C¸c lo¹i chi phÝ kh¸c (­íc ®Þnh) 5 2 C«ng viÖc tÝnh to¸n chi phÝ nªn giao cho phßng kÕ to¸n cña c«ng ty thùc hiÖn hµng n¨m. Tuy ®©y lµ c«ng viÖc míi mÎ, nh­ng cã tÝnh to¸n ®­îc chi phÝ míi thÊy ®­îc hiÖu qu¶ thùc sù cña c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng vµ khuyÕn khÝch ®­îc mäi ng­êi trong c«ng ty tham gia vµo ho¹t ®éng c¶i tiÕn chÊt l­îng, gi¶m chi phÝ chÊt l­îng. 4. Nghiªn cøu ¸p dông c¸c c«ng cô thèng kª vµo qu¶n lý chÊt l­îng ë c«ng ty. C¸c c«ng cô thèng kª ®· ®­îc biÕt ®Õn tõ nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kû XX. Nã lµ c«ng cô c¬ b¶n ®· gióp Ých rÊt nhiÒu cho c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng cña c¸c doanh nghiÖp ë T©y ¢u vµ NhËt B¶n. ë ViÖt Nam hiÖn nay viÖc sö dông c«ng cô thèng kª còng rÊt phæ biÕn ë c¸c ngµnh kinh tÕ x· héi kh¸c, nh­ng riªng lÜnh vùc chÊt l­îng th× lÜnh vùc nµy cßn rÊt míi mÎ. Kh«ng ph¶i do khã thu thËp ph©n tÝch d÷ liÖu mµ lµ do c¸c doanh nghiÖp ch­a nhËn thÊy lîi Ých thùc sù cña nã. Nh×n vµo biÓu ®å thèng kª ng­êi ta cã thÓ dÔ dµng nhËn ra sù c¶i tiÕn, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Qua c¸c biÓu ®å thèng kª chóng ta còng cã thÓ ph©n tÝch ®­îc c¸c nguyªn nh©n c¬ b¶n dÉn ®Õn sù cè vÒ chÊt l­îng. Tõ ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc kÞp thêi. Còng nh­ nhiÒu doanh nghiÖp, viÖc sö dông c¸c c«ng cô thèng kª vµo qu¶n lý chÊt l­îng ë c«ng ty DÖt 19. 5 cßn ch­a ®­îc thùc hiÖn. HiÖn t¹i, c«ng ty míi chØ sö dông biÓu ®å Pareto vµo qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm, viÖc nµy míi chØ b¾t ®Çu khi c«ng ty triÓn khai ¸p dông ISO 9000. HiÖu qu¶ thùc sù cña nã th× vÉn ch­a ®­îc thÓ hiÖn mét c¸ch cô thÓ. BiÓu ®å nµy ®­îc lËp hµng th¸ng vµ treo t¹i c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt. Nh­ng vÊn ®Ò c¶i tiÕn chÊt l­îng vÉn ch­a ®­îc ®Æt ra cho nªn biÓu ®å nµy kh«ng ph¸t huy ®­îc t¸c dông. VÏ biÓu ®å Pareto vÒ tû träng c¸c d¹ng lçi v¶i trong th¸ng 1/2001 Stt D¹ng lçi Tû träng lçi (%) % tÝch lü 1 NgÊn vÕt 45 49 2 C¨ng, trïng sîi däc 19 64 3 Sîi sai chi sè 15 79 4 VÕt bÈn 8 87 5 Kh©u sÊu 7 94 6 DÖt sai tæ chøc 4 98 Háng biªn 2 100 %tÝch luü D¹ng lçi 45 19 15 8 7 C¸c d¹ng lçi §Ó triÓn khai ¸p dông TQM cÇn phèi hîp sö dông c¸c c«ng cô thèng kª, chø kh«ng thÓ sö dông nguyªn biÓu ®å Pareto. Sö dông c¸c c«ng cô thèng kª lµ hÕt søc cÇn thiÕt trong c«ng ty. Nh­ng gi÷a c¸c c«ng cô thèng kª ®ßi hái ph¶i cã sù dÝnh kÕt mËt thiÕt. C¸i nä lµ c¬ së tiÒn ®Ò hoÆc lùc kÐo cña c¸i kia ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu qu¶n lý chÊt l­îng. V× vËy viÖc ¸p dông nã cÇn ph¶i cã mét quy tr×nh. §èi víi phiÕu kiÓm tra thu thËp sè liÖu vµ biÓu ®å kiÓm so¸t yªu cÇu ph¶i cã môc ®Ých, ghi râ hiÖn t­îng, vÊn ®Ò liªn quan, phôc vô cho x©y dùng biÓu ®å Pareto, biÓu ®å ph©n bè mËt ®é. C¸c biÓu ®å nµy ph¶i chØ ra ®­îc sù biÕn ®éng cña quy tr×nh. Tõ ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt kh¾c phôc cã hiÖu qu¶. C«ng ty cã thÓ triÓn khai thªm c¸c c«ng cô thèng kª kh¸c nh­ biÓu ®å kiÓm so¸t, biÓu ®å x­¬ng c¸. VÝ dô vÒ biÓu ®å kiÓm so¸t cña c«ng ty vÒ sù biÕn ®éng chi sè sîi Stt Chi sè cói ghÐp X R Stt Chisè cói ghÐp X R M1 M2 M1 M2 1 0,263 0,260 0,2615 0,003 16 0,259 0,257 0,258 0,002 2 0,260 0,267 0,265 0,010 17 0,261 0,259 0,2685 0,009 3 0,257 0,270 0,2653 0,013 18 0,264 0,263 0,2635 0,001 4 0,259 0,258 0,2585 0,001 19 0,257 0,260 0,2585 0,003 5 0,261 0,260 0,261 0,001 20 0,268 0,260 0,264 0,008 6 0,260 0,271 0,2605 0,011 21 0,259 0,260 0,2595 0,001 7 0,263 0,265 0,2615 0,002 22 0,261 0,261 0,261 0 8 0,264 0,263 0,2635 0,001 23 0,257 0,258 0,2575 0,001 9 0,262 0,259 0,2615 0,003 24 0,260 0,259 0,2595 0,001 10 0,261 0,264 0,2625 0,003 25 0,261 0,261 0,261 0 11 0,260 0,268 0,264 0,08 26 0,263 0,263 0,2635 0,001 12 0,265 0,270 0,2653 0,015 27 0,28 0,264 0,2715 0,017 13 0,264 0,260 0,265 0,004 28 0,267 0,264 0,2655 0,003 14 0,261 0,269 0,266 0,008 29 0,26 0,262 0,261 0,002 15 0,260 0,271 0,2655 0,011 30 0,257 0,258 0,268 0,004 X=åXi/n =7,8985/30 = 0,263 R=åR/n = 0,011/30 = 0,0037 GHTX = 0,263 + 0,577*0,0037 = 0,065 GHDX = 0,263 – 0,577*0,0037 = 0,061 GHTR = 0,0037*2,114 = 0,0078 GHD GHD R 0,0037 0 0,0078 §T GHT X 0,263 0,261 0,265 §T GHT GHDR = 0VÝ dô vÒ s¬ ®å x­¬ng c¸ cña c«ng ty thÓ hiÖn c¸c nguyªn nh©n g©y ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng v¶i cña c«ng ty Ph­¬ng ph¸p M¸y mãc thiÕt bÞ Con ng­êi Sù H§ An toµn HiÖu qu¶ Kh«ng th­êng xuyªn H§ nhiÒu H§ Ýt Søc khoÎ Tuæi nghÒ BËc thî N÷ Giíi tÝnh ChÐ ®é b¶o d­ìng ChÐ ®é vËn hµnh Tay nghÒ N­íc SX N¨m SX Th­êng xuyªn V¶i ThÊp KiÓm tra Sîi Dông cô ®o Ph­¬ng ph¸p NhiÖt ®é ThÊp B«ng Cao Cao §é Èm RÎ §¾t Gi¸ c¶ Ngoµi n­íc Trong n­íc ThÞ tr­êng Nguyªn vËt liÖu M«i tr­êng §o l­êng S¬ ®å quy tr×nh ¸p dông c¸c c«ng cô thèng kª Dïng biÓu ®å kiÓm so¸t, s¬ ®å l­u tr×nh ®Ó theo dâi qu¸ tr×nh KiÓm trathu thËp d÷ liÖu b»ng phiÕu kiÓm tra Ph©n tÝch biÕn ®éng chÝnh quan träng Dïng biÓu ®å Pareto Dïng s¬ ®å nh©n qu¶ §­a ra c¸c nguyªn nh©n g©y ra sù biÕn ®éng Nguyªn nh©n chÝnh Møc ®é ¶nh h­ëng cña nã Thø tù ­u tiªn gi¶i quyÕt c¸c nguyªn nh©n Dïng biÓu ®å Pareto C¸c c«ng cô thèng kª chØ thùc sù cã hiÖu qu¶ khi nã cã thÎ gióp Ých cho c«ng ty kiÓm so¸t ®­îc qóa tr×nh vµ cã biÖn ph¸p c¶i tiÕn n©ng cao hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh. §Ó triÓn khai ¸p dông c¸c c«ng cô thèng kª ®ßi haái ph¶i cã thêi gian nghiªn cøu l©u dµi vµ cã sù am hiÓu thùc sù vÒ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña c«ng ty, ®ång thêi ph¶i thu thËp ®­îc c¸c d÷ liÖu s¸t thùc, th× míi cã thÓ tiÕn hµnh ph©n tÝch. Nh­ng ®Ó kiÓm so¸t chÊt l­îng th× sö dông c¸c c«ng cô thèng kª lµ mét biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt mµ c«ng ty cã thÓ thùc hiÖn. 5. Thùc thi quy t¾c 5S t¹i c¸c ph©n x­ëng vµ toµn c«ng ty. 5S lµ mét phong trµo quÇn chóng tham gia qu¶n lý chÊt l­îng ë mäi cÊp c¬ së ®­îc khëi s­íng ®Çu tiªn ë NhËt B¶n, vµ ®Õn nay ®· ®­îc phæ biÕn réng r·i kh«ng chØ ë NhËt mµ cßn ë nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. 5S lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña viÖc x©y dùng hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng toµn diÖn (TQM). Nã ®­îc coi lµ c¸ch tiÕp cËn c¬ b¶n vµ cã hiÖu qu¶ ®Ó x©y dùng nÒn mãng cho bÊt kú nç lùc c¶i tiÕn nµo. Néi dung cña 5S: 5S Theo tiÕng NhËt ý nghÜa S1 Seri Ph©n lo¹i nh÷ng thø cÇn thiÕt vµ kh«ng cÇn thiÕt. Lo¹i bá nh÷ng thø kh«ng cÇn thiÕt S2 Seiton S¾p xÕp mäi c¸i ng¨n n¾p theo thø tù cã ®¸nh sè, ký hiÖu ®Ó dÔ t×m th¸y khi cÇn S3 Seiso Gi÷ g×n vÖ sinh s¹ch sÏ toµn bé ph©n x­ëng, m¸y mãc, dông cô, trang thiÕt bÞ. S4 Seiketsu Lu«n thùc hµnh sµng läc, s¾p xÕp vµ vÖ sinh s¹ch sÏ. S5 Sitsuke RÌn luyÖn mäi ng­êi tu©n thñ 3S ®Çu mét c¸ch tù gi¸c, tù nguyÖn. 5S lµ mét trong s¸u ch­¬ng tr×nh c¶i tiÕn liªn tôc (Kaizen) kh¸c nhau ®· ®­îc kÕt hîp nhuÈn nhuyÔn ë n¬i lµm viÖc ®Ó t¹o ra n¨ng xuÊt cao: 1. ch­¬ng tr×nh 5S 2. HÖ thèng kiÕn nghÞ c¶i tiÕn 3. Nhãm kiÓm so¸t chÊt l­îng 4. KiÓm so¸t chÊt l­îng toµn diÖn 5. Duy tr× s¶n xuÊt an toµn 6. HÖ thèng ®óng thêi h¹n Tuy chØ cã 5 néi dung gãi gän trong 5 ch÷ S nh­ng ®Ó thùc hiÖn mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ khoa häc th× ®ã kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò nhá. Nã bao gåm rÊt nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ph¶i lµm. HiÖn nay c«ng t¸c vÖ sinh an toµn ë c«ng ty DÖt 19. 5 vÉn ®­îc thùc hiÖn vµ ®­a vµo néi quy cña c«ng ty. “Hµng ngµy, sau ca s¶n xuÊt ng­êi c«ng nh©n ph¶i tù vÖ sinh s¹ch sÏ n¬i lµm viÖc cña m×nh ng­êi c«ng”nh­ng thùc tÕ ®ã chØ lµ c«ng t¸c vÖ sich ph©n x­ëng, thùc hiÖn mét phÇn cña ch÷ S thø 3. Cßn nh÷ng néi dung kh¸c th× ch­a ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch ®Çy ®ñ hoÆc ch­a thùc hiÖn nh­ m¸y mãc thiÕt bÞ kh«ng ®­îc bè trÝ mét c¸ch gän gµng ng¨n n¾p, thuËn tiÖn cho s¶n xuÊt, nh÷ng m¸y mãc háng hãc kh«ng cßn sö dông ®­îc n÷a nh­ng vÉn ch­a ®­îc thanh lý (hiÖn nay c«ng ty cã 73/124 ®Çu môc tµi s¶n cè ®Þnh hÕt khÊu hao, trong ®ã 43/124 ®Çu môc lµ m¸y mãc thiÕt bÞ, cã nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ ®· hÕt khÊu hao 10 n¨m nay mµ vÉn ch­a ®­îc thanh lý). §Ó thùc hiÖn 5S, cã thÓ ®­a ra ph­¬ng h­íng chung ®Ó thùc hiÖn t¹i c«ng ty nh­ sau: S1: sµng läc Ph©n lo¹i c¸c vËt dïng vµ lo¹i bá nh÷ng thø kh«ng cÇn thiÕt: + H¬n 1 n¨m kh«ng dïng: bá ®i + D­íi 1 n¨m kh«ng dïng: CÊt trong kho + Sö dông d­íi 6 th¸ng: ®Ó trong x­ëng + Sö dông th­êng xuyªn : ®Ó t¹i n¬i lµm viÖc Khi sµng läc kh«ng ®­îc quyªn thø g× ®Ó trong ng¨n tñ, c¸c ngâ ng¸ch. Thanh lý nh÷ng thø kh«ng cßn sö dông: M¸y mãc thiÕt bÞ, dông cô lao ®éng Khi sµng läc kh«ng ®­îc quyªn nh÷ng thø g× trong ®Ó trong n¨n tñ, c¸c ngâ ng¸ch X¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng ®èi víi nh÷ng thø cÇn thiÕt. S2: S¾p xÕp §Æt mäi thø ®óng chç, dÔ n¬i dông sö ®Ó n¬i lµm viÖc ®­îc an toµn vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao trong c«ng viÖc. Ph¶i hoµn thµnh b­íc S1 råi míi thùc hiÖn b­íc nµy. S¾p xÕp vÞ trÝ dông cô, thiÕt bÞ, m¸y mãc … sao cho thu©n lîi khi sö dông. §¶m b¶o mäi ng­êi ®Òu biÕt c¸i g× ®Ó ë ®©u b»ng c¸ch lËp s¬ ®å vÞ trÝ dông cô, thiÕt bÞ, m¸y mãc. S3: S¹ch sÏ Cã ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh n¬i lµm viÖc vµ m¸y mãc ®Ó ®¶m b¶o d©y truyÒn s¶n xuÊt lu«n trong t×nh tr¹ng ho¹t ®éng tèt. LËp b¶n ®å ph©n c«ng tr¸ch ngiÖm kiÓm tra tõng khu vùc. Th«ng b¸o chç ®Ó thïng r¸c cho mäi ng­êi biÕt. S4: S¨n sãc Duy tr× vÖ sinh s¸ch sÏ ë møc ®é cao Môc tiªu duy tr× tÊt c¶ nh÷ng n«c lùc cña b¹n ë 3 b­íc ®Çu nh­ t×nh tr¹ng s¹ch sÏ ng¨n n¾p cña ph©n x­ëng, thiÕt bÞ. Cã quy ®Þnh thèng nhÊt cho mäi ng­êi biÕt lo¹i hµng g× ®Ó ë ®©u. B¶ng th«ng tin ®Ó mäi ng­êi tham kh¶o. S5: S½n sµng Thùc hiÖn 4S trªn mét c¸ch tù gi¸c mµ kh«ng cÇn ph¶i cã ai ®ã nh¾c nhë hay ra lÖnh (tÝnh kû luËt cao) Mét biÖn ph¸p cã thÓ lµm cã thÓ lµm viÖc tèt khi mäi thµnh viªn ®Óu tu©n thñ c¸c quy ®Þnh, quy chÕ lµm viÖc ®· nªu ra. C¸ch thùc hiÖn: Duy tr× vÖ sinh s¹ch sÏ ë møc ®é cao (nh­ 4S) KiÓm tra c¸c thiÕt bÞ theo b¶ng danh môc c¸c ®iÓm cÇn kiÓm tra hµng ngµy §¶m b¶o mäi ng­êi ®Òu cã tr¸ch nhiÖm víi phÇn viÖc m×nh phô tr¸ch. Khi thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh 5S ®ßi hái kh«ng chØ sù hiÓu biÕt vÒ nã mµ quan träng h¬n lµ ph¶i ®­a nã vµo thùc tÕ. Vai trß l·nh ®¹o ë ®©y rÊt quan träng. Hä cÇn ph¶i ®i ®Çu trong nhËn thøc ®óng vÒ 5S vµ lu«n nªu g­¬ng tèt cho cÊp d­íi noi theo. Tr¸ch nhiÖm cña hä lµ ph¶i gi¸o dôc cho cÊp d­íi vÒ 5S, thiÕt lËp c¸c môc tiªu, h­íng d·n thùc hµnh, qu¶n lý ch­¬ng tr×nh vµ ®¸nh gi¸ thµnh tÝch. Nh÷ng ng­êi cã kinh nghiÖm vÒ c¸c ch­¬ng tr×nh nµy thÊy r»ng viÖc triÓn khai vµ xóc tiÕn mét ch­¬ng tr×nh 5S sÏ n©ng cao lßng nhiÖt t×nh, th¸i ®é vÒ n¨ng lùc vÒ Kaizen (c¶i tiÕn dÇn dÇn vµ liªn tôc kh«ng ng­ng nghØ) gi÷a nh÷ng ng­êi c«ng nh©n vµ c¶i tiÕn bÇu kh«ng khÝ t¹i n¬i lµm viÖc ë møc ®é tèt. VÊn ®Ò quan träng cÇn ph¶i l­u ý lµ viÖc g× còng vËy, nÕu chØ ph¸t ®éng thiÕu sù ch¨m sãc th× dÇn dÇn kÕt qu¶ sÏ suy gi¶m. V× vËy c¸c ho¹t déng c¶u 5S ph¶i ®­îc lÆp ®i lÆp l¹i kh«ng ngõng nh»m n«i d­ìng nh÷ng con ng­êi cã ý t­ëng Kaizen m·nh liÖt. §iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng ch­¬ng tr×nh 5S lµ sù th«ng hiÓu vµ hç trî cña l·nh ®¹o cÊp cao. NhiÖm vô cña l·nh ®¹o cÊp cao lµ ph¶i h×nh thµnh tæ chøc ®Ó thùc thi ch­¬ng tr×nh vµ chØ ®Þnh nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c hçc trî. Tr­íc tiªn ng­êi hç trî cho ch­¬ng cÇn ph¶i tham gia vµo ch­¬ng tr×nh huÊn luyÖn ®· ®­îc thiÕt kÕ cho nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o vµ ®ång thêi huÊn luyÖn t¹i chç cho tµon bé c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty còng ph¶i ­îc chuÈn bÞ. Sau ®ã ph¶i th¶o ra mét kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó thùc hiÖnch­¬ng tr×nh 5S BÝ quyÕt thµnh c«ng lµ t¹o ra mét m«i tr­êng thÝch hîp t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi ng­êi tham gia mét c¸ch dÔ dµng. H­íng theo môc ®Ýc ®ã nh÷ng ng­êi c«ng t¸c trong bé phËn v¨n phßng cña c«ng ty cÇn ph¶i ®i ®Çu trong viÖc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh. Hay nãi c¸ch kh¸c, ®Ó ®¶m b¶oa cho sù thµnh c«ng cña ch­¬ng tr×nh nµy cÇn ph¶i ho¹ch ®Þnh vµ vËn hµnh nã ®Ó mäi ng­êi tham gia. 6. X©y dùng qu¸ tr×nh c¶i tiÕn liªn tôc. Mét yªu cÇu hÕt søc quan träng cña TQM lµ sù c¶i tiÕn liªn tôc. Ë ®©y kh«ng chØ dõng l¹i ë c¶i tiÕn chÊt l­îng s¶n phÈm mµ ph¶i c¶i tiÕn tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trong c«ng ty sao cho n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®ã. §Ó c¶i tiÕn ph¶i cã sù tham gia cña tÊt c¶ mäi thµnh viªn, mäi bé phËn. Nh­ vËy viÖc khuyÕn khÝch tÊt c¶ mäi ng­êi tham gia mét c¸ch nhiÖt t×nh tù nguyÖn vµo c¶i tiÕn chÊt l­îng lµ rÊt quan träng. CÇn ¸p dông vßng trßn Deming (PDCA) kÕt hîp víi c¸c c«ng cô qu¶n lý chÊt l­îng vµo c¶i tiÕn chÊt l­îng trong c«ng ty ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®«ng qu¶n lý nµy. Tr­íc tiªn c«ng ty cÇn triÓn khai ë trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, bëi trong qu¸ tr×nh nµy dÔ nhËn thÊy sù tiÕn bé nhê viÖc ®¸nh gÝa chÊt l­îng s¶n phÈm. Cã thÓ ¸p dông ë mét kh©u mét c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt(chän kh©u quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm) lµm thÝ ®iÓm sau ®ã nh©n réng ra c¸c ho¹t ®éng kh¸c. Trong c¶i tiÕn cÇn tËp trung vµo c¸c qu¸ tr×nh chÝnh. Mçi qu¸ tr×nh cÇn cã mét s¬ ®å l­u tr×nh ®Ó m« pháng sù ho¹t ®éng cña qu¸ tr×nh. Cã thÓ dùa vµo ®ã ®Ó t×m c¸c kh©u mÊu chèt ®Ó c¶i tiÕn chÊt l­îng. §ång thêi ph¶i kiÓm so¸t chÆt chÏ sù ho¹t ®éng cña c¸c kh©u kh¸c trong qu¸ tr×nh. C¶i tiÕn chÊt l­îng lµ mét yªu cÇu khã, ®ßi hái ph¶i cã kh¶ n¨ng kiÓm so¸t sù ho¹t ®éng vµ kh¶ n¨ng nghiªn cøu t×m ra nh÷ng ®iÓm mÊu chèt g©y ra vÊn ®Ò vÒ chÊt l­îng. Víi tinh thÇn tËp thÓ ph¸t huy s¸ng kiÕn cña tÊt c¶ c¸c thµnh viªn th× viÖc c¶i tiÕn sÏ trë nªn thuËn lîi h¬n. thùc tÕ chØ cã c¶i tiÕn míi n©ng cao ®­îc chÊt l­îng, gióp cho c«ng ty cã thÓ ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn æn ®Þnh, c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. KÕt luËn Qu¶n lý chÊt l­îng toµn diÖn (TQM) lµ mét dông ph¸p qu¶n lý tiªn tiÕn. Nã ®· ®­îc kiÓm nghiÖm qua thùc tÕ vµ cã nhiÒu tæ chøc ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu v­ît bËc nhê ¸p dông hÖ thèng nµy. ë ViÖt Nam hiÖn nay viÖc ¸p dông TQM cßn rÊt míi mÎ víi c¸c doanh nghiÖp. HiÖn t¹i míi chØ ®­îc triÓn khai mét sè néi dung ë mét sè c«ng ty liªn doanh. Cßn ®èi víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c, nhÊt lµ khi c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc th× cßn rÊt xa l¹. Mét phÇn do ch­a nhËn thøc ®­îc ®óng ®¾n cña tÇm quan träng cña qu¶n lý chÊt l­îng còng nh­ c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng trong doanh nghiÖp, mét phÇn do thiÕu thèn nguån lùc nhÊt lµ nguån lùc tµi chÝnh céng víi sù l¹c hËu vÒ khoa häc c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ khiÕn cho viÖc ¸p dông hÖ thèng (TQM) cµng trë nªn khã kh¨n. HiÖn nay ®· cã h¬n 300 doanh nghiÖp ¸p dông thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9000. Nh­ng nãi ®Õn hiÖu qu¶ thùc sù cña hÖ thèng nµy th× ch­a ai ®Ò cËp ®Õn. Trong khi (TQM) chØ ¸p dông ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý cña tæ chøc chø kh«ng cã tæ chøc chøng nhËn nªn ®ßi hái ph¶i cã sù kiªn tr× vµ nhiÖt t×nh am hiÓu thùc sù th× míi cã thÓ dÉn ®Õn thµnh c«ng. C«ng ty dÖt 19-5 Hµ néi lµ trong nh÷ng doanh nghiÖp sím nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña qu¶n lý chÊt l­îng ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc. Mét vµi n¨m gÇn ®©y c«ng ty kh«ng ngõng nghiªn cøu ¸p dông c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ vµ qu¶n lý chÊt l­îng ë c«ng ty. MÆc dï ®· ®­îc chøng nhËn ISO 9002 nh­ng kh«ng ë ®ã, c«ng ty ®ang cã kÕ ho¹ch triÓn khai ¸p dông(TQM). §ã lµ mét ®iÒu rÊt ®¸ng quý. ViÖc triÓn khai ¸p dông TQM ®ßi hái ph¶i cã thêi gian dµi vµ tr¶i qua nhiÒu khã kh¨n, phøc t¹p. Nh­ng tõng b­íc triÓn khai néi dung TQM trong c«ng ty lµ mét yªu cÇu rÊt cÇn thiÕt trong giai ®o¹n hiÖn nay, khi mµ cuéc c¹nh tranh nhÊt lµ c¹nh tranh vÒ chÊt l­îng ®ang trë nªn gay g¾t. Do ®©y lµ vÊn ®Ò míi mÎ bµi viÕt cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em mong sù chØ b¶o cña thÇy gi¸o h­íng dÉn TS Tr­¬ng §oµn ThÓ ®Ó bµi viÕt lÇn sau ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Môc lôc Lêi më ®Çu 1 Ch­¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ qu¶n lý chÊt l­îng toµn diÖn (TQM) B¶n chÊt cña qu¶n lý chÊt l­îng toµn diÖn (TQM) Kh¸i niÖm vÒ chÊt l­îng Kh¸i niÖm vÒ qu¶n lý chÊt l­îng toµn diÖn (TQM) Kh¸i niÖm B¶n chÊt §Æc ®iÓm vµ nguyªn t¾c c¬ b¶n cña TQM §Æc ®iÓm C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña TQM C¸c yªu cÇu vµ lîi Ých c¬ b¶n cña TQM C¸c yªu cÇu Nh÷ng lîi Ých c¬ b¶n cña TQM ®èi víi doanh nghiÖp Néi dung c¬ b¶n cña TQM 1. Sö dông vßng trßn Demming (PDCA) ®Ó x©y dùng ch­¬ng tr×nh qu¶n lý chÊt l­îng Kaizen víi sù m« t¶ b»ng hÖ thèng vµ b»ng Genba C¸ch tiÕp cËn b»ng hÖ thèng vµ b»ng Genba 2.Thùc thi quy t¾c 5S – Sù khëi ®Çu cña hÖ thèng Nhãm qu¶n lý chÊt l­îng (QC) nÒn t¶ng cña TQM X©y dùng ng«i nhµ chÊt l­îng Thùc hiÖn nguyªn t¾c JIT- §óng khíp thêi gian ¸p dông kü thuËt thèng kª vµo s¶n xuÊt ®ång bé TÝnh to¸n chi phÝ chÊt l­îng C¸c b­íc triÒn khai TQM trong doanh nghiÖp Am hiÓu vµ cam kÕt chÝnh s¸ch ChÝnh s¸ch chÊt l­îng C«ng t¸c tæ chøc v× chÊt l­îng vµ sù ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm §o l­êng chÊt l­îng vµ chi phÝ Ho¹ch ®Þnh chÊt l­îng ThiÕt kÕ chÊt l­îng X©y dùng hÖ thèng chÊt l­îng KiÓm so¸t qu¸ tr×nh b»ng thèng kª KiÓm so¸t chÊt l­îng Nhãm chÊt l­îng §µo t¹o Thùc thi TQM Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng ë c«ng ty DÖt 19.5 Hµ Néi LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty Mét sè ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt cã ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm cña c«ng ty C¬ cÊu s¶n xuÊt vµ ®Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm cña c«ng ty §Æc ®iÓm vÒ vèn §Æc ®iÓm vÒ nguyªn vËt liÖu §Æc ®iÓm vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ vµ m¸y mãc thiÕt bÞ §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng §Æc ®iÓm vÒ bé m¸y qu¶n lý §Æc ®iÓm vÒ thÞ tr­êng tiªu thô Ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong thêi gian gÇn ®©y Ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong thêi gian tíi Thùc tr¹ng chÊt l­îng s¶n phÈm vµ qu¶n lý chÊt l­îng cña c«ng ty DÖt 19. 5 Hµ Néi thùc tr¹ng vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm cña c«ng ty trong mÊy n¨m gÇn ®©y S¶n phÈm v¶i S¶n phÈm sîi Thùc tr¹ng vÒ qu¶n lý chÊt l­îng cña c«ng ty Môc tiªu ph­¬ng h­íng qu¶n lý chÊt l­îng ChÝnh s¸ch chÊt l­îng HÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng HÖ thèng tµi liÖu chÊt l­îng Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m tõng b­íc triÓn khai ¸p dông TQM ë c«ng ty DÖt 19.5 Hµ Néi Kh¶ n¨ng ¸p dông TQM ë c«ng ty DÖt 19.5 Hµ Néi ThuËn lîi Khã kh¨n Mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m tõng b­íc triÓn khai ¸p dông TQM ë c«ng ty Tæ chøc ®µo t¹o vÒ chÊt l­îng cho c¸c cÊp trong c«ng ty X©y dùng nhãm chÊt l­îng (QC) trong c«ng ty B­íc ®Çu triÓn khai vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c tÝnh to¸n chi phÝ chÊt l­îng Nghiªn cøu ¸p dông c¸c c«ng cô thèng kª vµo qu¶n lý chÊt l­îng cña c«ng ty Thùc thi quy t¾c 5S t¹i c¸c ph©n x­ëng vµ toµn c«ng ty X©y dùng qu¸ tr×nh c¶i tiÕn liªn tôc Tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ chÊt l­îng - §aih häc Kinh TÕ Thµnh phè Hå ChÝ Minh §æi míi qu¶n lý chÊt l­îng trong thêi kú míi – Hoµng M¹nh TuÊn TQM vµ ISO 9000 – GS NguyÔn Quang To¶n Tµi liÖu ®µo t¹o vÒ TQM cña Tæng Côc Tiªu ChuÈn- §o l­êng- ChÊt l­îng ViÖt Nam B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty DÖt 19.5 Hµ Néi c¸c n¨m 1998, 1999, 2000 Mét sè t¹p chÝ cña Tæng Côc Tiªu ChuÈn- §o l­êng- ChÊt l­îng ViÖt Nam Gi¶i th­ëng chÊt l­îng ViÖt Nam – Bé Khoa häc C«ng NghÖ vµ M«i tr­êng