Một số giải pháp đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản trị nhân sự tại công ty generalexim

µng XK nh­ g¹o, may mÆc...cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty, do ®ã ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng qu¶n trÞ nh©n sù. C«ng ty ph¶i x©y dùng chiÕn l­îc, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh trong ®ã cã yÕu tè nh©n sù trªn c¬ së phï hîp víi ®­êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. 5.2. ChÝnh trÞ: Víi xu h­íng toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp, ViÖt Nam ®ang tÝch cùc tham gia c¸c HiÖp héi, c¸c tæ chøc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Víi ph­¬ng ch©m ViÖt Nam muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi bÊt kÓ chÕ ®é chÝnh trÞ nµo, n­íc ta ®· vµ ®ang më réng quan hÖ hîp t¸c vµ bu«n b¸n víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi. §iÒu nµy më ra nhiÒu c¬ héi vµ còng nhiÒu th¸ch thøc cho C«ng ty trong viÖc t×m kiÕm b¹n hµng míi vµ thÞ tr­êng míi. Bªn c¹nh ®ã lµ viÖc Nhµ n­íc cè g¾ng t¹o ra mét s©n ch¬i b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c ­u ®·i tr­íc ®©y kh«ng cßn nhiÒu n÷a mµ thªm vµo ®ã lµ ngµy cµng cã nhiÒu ®¬n vÞ thuéc nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia lÜnh vùc kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. 5.3. LuËt ph¸p: LuËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng cña Nhµ n­íc ¸p dông tõ ngµy 1/1/99 gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho C«ng ty trong kinh doanh v× nã kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng ®¸nh thuÕ chång chÐo. Nhµ n­íc ¸p dông LuËt Th­¬ng m¹i trong qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu ®ång thêi vÉn gi÷ “®Çu mèi” ®èi víi mét sè mÆt hµng nh­ g¹o, ph©n bãn, x¨ng dÇu vµ t¨ng c­êng qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu th«ng qua ®iÒu chØnh thuÕ, chÝnh s¸ch sö dông ngo¹i tÖ rÊt ngÆt... Nh÷ng luËt lÖ nµy sÏ ¶nh h­ëng lín tíi ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty, tõ ®ã ¶nh h­ëng m¹nh mÏ tíi ho¹t ®éng nh©n sù. III. T×nh h×nh nh©n Sù cña C«ng ty trong 5 n¨m qua. 1. Tæng sè lao ®éng: Trong 3 n¨m 1995-1997 tæng sè lao ®éng cña C«ng ty t¨ng nªn kh«ng ®¸ng kÓ cô thÓ n¨m 96/95 t¨ng lªn 7 ng­êi n¨m 97/96 t¨ng 13 ng­êi. Sang n¨m 1998,1999 lao ®éng cña C«ng ty t¨ng m¹nh, do C«ng ty míi ®­a thªm XÝ nghiÖp s¶n xuÊt quÕ vµ XÝ nghiÖp May §oan x¸ vµo ho¹t ®éng. C«ng ty ®· ph¶i tuyÓn thªm ng­êi ®Ó phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh, ®iÒu nµy thÓ hiÖn viÖc më réng quy m« s¶n xuÊt, kinh doanh cña C«ng ty. 2. C¬ cÊu lao ®éng: 2.1. Theo vai trß cña lao ®éng: So víi n¨m 1995, n¨m 1996 lao ®éng trùc tiÕp cña C«ng ty t¨ng 17 ng­êi, lao ®éng gi¸n tiÕp gi¶m 10 ng­êi. N¨m 1997 lao ®éng trùc tiÕp t¨ng 23 ng­êi (7,47%), lao ®éng gi¸n tiÕp gi¶m 10 ng­êi. N¨m 1998 lao ®éng trùc tiÕp cña C«ng ty t¨ng 70 ng­êi hay 21,8%, lao ®éng gi¸n tiÕp t¨ng 22 ng­êi hay 12,2%. Sang n¨m 1999, tæng sè lao ®éng trùc tiÕp lµ 433 ng­êi, chiÕm 66,04%, vµ lao ®éng gi¸n tiÕp lµ 223 ng­êi hay 33,9%. Nh­ vËy, qua 5 n¨m C«ng ty ®· gi¶m tû träng lao ®éng gi¸n tiÕp, t¨ng tû träng lao ®éng trùc tiÕp trong tæng sè lao ®éng b»ng c¸ch tuyÓn thªm ng­êi vµ chuyÓn mét sè lao ®éng gi¸n tiÕp sang trùc tiÕp kinh doanh. §©y lµ mét b­íc ®i ®óng ®¾n, tuy nhiªn mèi quan hÖ gi÷a lao ®éng trùc tiÕp vµ lao ®éng gi¸n tiÕp vÉn ch­a phï hîp. Tû träng lao ®éng gi¸n tiÕp vÉn cßn cao (33,9%) trong tæng sè lao ®éng. 2.1.Theo tr×nh ®é lao ®éng: Lùc l­îng lao ®éng cã tr×nh ®é cao ®­îc ®µo t¹o ë C«ng ty chiÕm tû träng ®¸ng kÓ. Sè nh©n viªn cã tr×nh ®é ®¹i häc ë C«ng ty lu«n chiÕm tû trong cao. N¨m 1995, sè lao ®éng cã tr×nh ®é ®¹i häc lµ 200 ng­êi t­¬ng ®­¬ng 41,67%, sang n¨m 1996 chiÕm 48,25% vµ t¨ng lªn ®Õn 250 ng­êi chiÕm 50% trong tæng sè lao ®éng cña toµn C«ng ty vµo n¨m 1997. N¨m 1998 sè nh©n viªn cã tr×nh ®é ®¹i häc t¨ng 76 ng­êi vµ tiÕp tôc t¨ng ®¹t 364 ng­êi n¨m 1999. T­¬ng tù sè nh©n viªn cã tr×nh ®é trung cÊp còng liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m, trong ®ã sè lao ®éng ®µo t¹o tay nghÒ liªn tôc gi¶m. Cã thÓ nãi, C«ng ty ®· tiÕn hµnh ®µo t¹o vµ tuyÓn thªm mét sè l­îng kh«ng nhá nh©n viªn cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ trung cÊp. §©y lµ sù cÇn thiÕt ®Ó ®¸p øng ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty. Ho¹t ®éng nµy ngoµi yªu cÇu nh©n viªn ph¶i cã tr×nh ®é vÒ kinh tÕ ra, cßn ph¶i cã kiÕn thøc vÒ ngo¹i ng÷ vµ tin häc. Sè nh©n viªn cã tr×nh ®é ®¹i häc lµm viÖc ë khèi phßng ban vµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc ngµy cµng t¨ng lªn. Cô thÓ n¨m 1995 sè nh©n viªn cã tr×nh ®é ®¹i häc lµm viÖc ë khèi phßng ban lµ 90 ng­êi vµ t¨ng lªn 100 ng­êi vµo n¨m 1996. Khèi ®¬n vÞ trùc thuéc t¨ng 25 ng­êi. N¨m 1997 sè nh©n viªn ë c¸c phßng ban lµ 105 ng­êi chiÕm tû träng 42% trong tæng sè nh©n viªn cã tr×nh ®é ®¹i häc cña toµn C«ng ty, ë khèi ®¬n vÞ trùc thuéc lµ 145 ng­êi, chiÕm 58%. N¨m 1998 so víi n¨m 1997 t¨ng 26 ng­êi khèi ®¬n vÞ trùc thuéc t¨ng 40 ng­êi. Sang n¨m 1999, ë khèi phßng ban sè nh©n viªn cã tr×nh ®é ®¹i häc t¨ng lªn vµ ®¹t 142 ng­êi hay 39%, khèi ®¬n vÞ trùc thuéc lµ 222 ng­ßi chiÕm 60,9%. Sè nh©n viªn cã tr×nh ®é trung cÊp vÉn lµm viÖc ë khèi phßng ban n¨m 95 lµ 15 ng­êi, nh­ng ®Õn n¨m 97 th× ®· gi¶m ®­îc hoµn toµn. Sè nh©n viªn lµm viÖc ë khèi trùc thuéc lµ 215 ng­êi n¨m 98 vµ t¨ng lªn ®¹t 252 ng­êi n¨m 99. Cho ®Õn thêi ®iÓm nµy, lùc l­îng lao ®éng lµm viÖc ë khèi phßng ban cña C«ng ty chñ yÕu cã tr×nh ®é ®¹i häc. §©y lµ mét dÊu hiÖu rÊt tèt thÓ hiÖn tr×nh ®é cña ng­êi lao ®éng t¹i c¸c phßng ban ®· ®­îc n©ng cao. 2.3. Theo giíi tÝnh: Trong 5 n¨m qua, ta thÊy tû lÖ lao ®éng N÷ ë C«ng ty, lu«n lín h¬n tû lÖ lao ®éng Nam vµ cã xu h­íng ph¸t triÓn theo h­íng nµy. N¨m 1995 lao ®éng N÷ lµ 280 ng­êi vµ t¨ng lªn 287 ng­êi vµo n¨m 1996, cßn lao ®éng Nam gi÷ nguyªn lµ 200 ng­êi. N¨m 1997 lao ®éng N÷ lµ 295 ng­êi chiÕm 59%, sang n¨m 1998 chiÕm 58,1%, vµ n¨m1999 t¨ng lªn ®Õn 58,92%. Lao ®éng N÷ t¨ng lªn chñ yÕu tËp trung ë bé phËn b¸n hµng vµ xÝ nghiÖp may §oan x¸. C«ng ty GENERALEXIM lµ mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i kinh doanh trong lÜnh vùc hµng ho¸ phôc vô nhu cÇu xuÊt khÈu vµ tiªu dïng, do ®ã tû träng lao ®éng N÷ lín h¬n Nam lµ hîp lý. 2.4. Theo h×nh thøc tuyÓn dông: Tû träng lao ®éng hîp ®ång so víi lao ®éng biªn chÕ cña C«ng ty thay ®æi qua c¸c n¨m, cô thÓ: n¨m 1995, lao ®éng biªn chÕ chiÕm 89,58%, lao ®éng hîp ®ång chiÕm 10,42%. N¨m 1996, lao ®éng biªn chÕ gi¶m xuèng cßn 88,29%, trong lóc lao ®éng hîp ®ång t¨ng lªn 11,71%. N¨m 1997 sè lao ®éng biªn chÕ lµ 440 ng­êi chiÕm 88%, lao ®éng hîp ®ång chiÕm 12%. Sang n¨m 1998,1999 tû träng cña lao ®éng biªn chÕ trong tæng sè lao ®éng ngµy cµng gi¶m, vµ ng­îc l¹i tû träng lao ®éng hîp ®ång ngµy cµng t¨ng. N¨m 1995-1997 lao ®éng hîp ®ång ®­îc tuyÓn theo thêi vô. Sang n¨m 1998,1999 ngoµi viÖc ký kÕt hîp ®ång lao ®éng ng¾n h¹n phôc vô yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh mang tÝnh chÊt thêi vô, C«ng ty ®· tæ chøc ký kÕt mét sè hîp ®ång cã thêi h¹n dµi h¬n, tõ 1 - 3 n¨m ®Ó tuyÓn dông nh©n viªn cho bé m¸y tæ chøc. Sù biÕn ®æi lao ®éng hîp ®ång vµ lao ®éng biªn chÕ theo h­íng nµy lµ phï hîp xu thÕ cña thêi ®¹i. Vµ do C«ng ty lµ mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ho¹t ®éng chñ yÕu trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu, cho nªn viÖc ký kÕt hîp ®ång ng¾n h¹n phôc vô nhu cÇu thêi vô lµ cÇn thiÕt. Nh­ vËy C«ng ty vÉn cã thÓ ®¶m b¶o ®­îc tiÕn ®é s¶n xuÊt kinh doanh khi cÇn thiÕt vµ gi¶m ®­îc g¸nh nÆng d­ thõa lao ®éng khi kh«ng cÇn thiÕt. Tuy nhiªn, lao ®éng ®­îc ký kÕt theo h×nh thøc hîp ®ång ng¾n h¹n th­êng cã tr×nh ®é tay nghÒ thÊp. Do vËy, C«ng ty chØ nªn ký kÕt hîp ®ång ng¾n h¹n cho nh÷ng c«ng viÖc kh«ng yªu cÇu tr×nh ®é chuyªn m«n cao, ch¼ng h¹n nh­ c«ng viÖc bèc dì hµng ho¸, b¸n hµng. 2.5. Theo tuæi t¸c cña ng­êi lao ®éng: Lùc l­îng lao ®éng cña C«ng ty cã ®Æc ®iÓm lµ tuæi kh¸ cao. Hä ®· cã nhiÒu n¨m kinh nghiÖm vµ ®ã lµ mét yÕu tè thuËn lîi cho qu¸ tr×nh kinh doanh cña C«ng ty. Sè lao ®éng trªn 56 tuæi cña C«ng ty n¨m 1995 lµ 30 ng­êi, n¨m 1996 gi¶m xuèng cßn 17 ng­êi vµ n¨m 1997 cßn 10 ng­êi chiÕm 2%. Sang n¨m 1998 gi¶m xuèng cßn 8 ng­êi vµ tiÕp tôc gi¶m cßn 7 ng­êi chiÕm 1,06% vµo n¨m 1999. Sè lao ®éng trªn 56 tuæi cña C«ng ty chñ yÕu lµ c¸n bé qu¶n lý. Tuy nhiªn ®Õn thêi ®iÓm nµy, kinh nghiÖm vµ sù n¨ng ®éng cña hä trong kinh doanh cã nhiÒu h¹n chÕ. Do vËy viÖc gi¶m tû träng cña sè lao ®éng nµy lµ cÇn thiÕt. Lùc l­îng lao ®éng tuæi tõ 46-55 cña C«ng ty xÐt vÒ mÆt tû träng vÉn tiÕp tôc gi¶m, cô thÓ n¨m 1995 lµ 33%, n¨m 1996 cßn 30% vµ ®Õn n¨m 1999 gi¶m cßn 20,5%. §©y còng lµ mét biÓu hiÖn tèt trong c«ng t¸c Qu¶n trÞ nh©n sù. Sè lao ®éng ë ®é tuæi 31-45 t¨ng dÇn qua c¸c n¨m c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ tû träng. Vµ t­¬ng tù, sè lao ®éng d­íi 30 tuæi còng t¨ng m¹nh vµo n¨m 1998 chiÕm 152,5%, n¨m 1999 chiÕm 122,9%. Së dÜ lao ®éng trÎ t¨ng dÇn lµ do thêi gian qua C«ng ty thiÕu nh©n viªn kinh doanh cho nªn ®· tuyÓn dông kh¸ nhiÒu nh©n viªn trÎ. §©y lµ mét minh chøng cho sù trÎ ho¸ ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty, nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr­êng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. 3. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng cña C«ng ty qua 5 n¨m Suy cho cïng môc tiªu cña ho¹t ®éng qu¶n trÞ nh©n sù lµ ®Ó ®em l¹i tÝnh hiÖu qu¶. V× vËy, khi ph©n tÝch thùc tr¹ng nguån nh©n lùc cña C«ng ty, chóng ta kh«ng thÓ bá qua ®­îc vÊn ®Ò ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng. N¨m 95/96: Doanh thu t¨ng 49,5%, tæng sè lao ®éng t¨ng 1,46% dÉn tíi n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn 47,3%. Lîi nhuËn t¨ng 31,3%. Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi t¨ng 3,1% trong lóc n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng 47,3% lµ phï hîp víi yªu cÇu cña viÖc tr¶ l­¬ng, song cÇn chó ý møc chªnh lÖch gi÷a tû lÖ t¨ng thu nhËp vµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng trong ®iÒu kiÖn tù ®éng ho¸ cßn thÊp. N¨m 96/97: Còng t­¬ng tù, tÊt c¶ c¸c chØ tiªu ®Òu t¨ng, tuy tèc t¨ng cña c¸c chØ tiªu lµ kh¸c nhau. Nh­ vËy cã thÓ nãi trong 3 n¨m 95,96,97, t×nh h×nh kinh doanh cña C«ng ty lµ kh¸ tèt. Lîi nhuËn vµ thu nhËp cña ng­êi lao ®éng ngµy cµng t¨ng lªn. B­íc sang n¨m 1998, do ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh, tiÒn tÖ khu vùc võa qua cïng víi sù c¹nh tranh gay g¾t vµ c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc lµm cho t×nh h×nh kinh doanh cña C«ng ty sa sót h¼n ®i. Cô thÓ: N¨m 98/97: Doanh thu gi¶m xuèng cßn 93,7%. Lîi nhuËn gi¶m cßn 97,4% trong lóc ®ã tæng sè lao ®éng t¨ng 20% vµ chi phÝ tiÒn l­¬ng t¨ng 19% lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng gi¶m xuèng cßn 81,1%. Chi phÝ tiÒn l­¬ng t¨ng víi tèc ®é chËm h¬n tèc ®é tèc ®é t¨ng lao ®éng lµm cho thu nhËp cña ng­êi lao ®éng gi¶m 0,7%. Lîi nhuËn gi¶m, chi phÝ tiÒn l­¬ng t¨ng dÉn tíi hiÖu suÊt tiÒn l­¬ng gi¶m. Tû suÊt chi phÝ tiÒn l­¬ng t¨ng 0,4%. Tèc ®é gi¶m cña n¨ng suÊt lao ®éng lín h¬n tèc ®é gi¶m cña thu nhËp/ng­êi lµ ch­a hîp lý. Tãm l¹i, so víi n¨m 97, n¨m 98 t×nh h×nh kinh doanh cña C«ng ty kÐm h¼n ®i. PhÇn lín c¸c chØ tiªu ®Òu gi¶m hoÆc t¨ng mét c¸ch kh«ng hîp lý. C«ng ty cÇn ph¶i xem xÐt l¹i viÖc sö dông quü l­¬ng vµ lao ®éng sao cho võa t¨ng ®­îc thu nhËp cho ng­êi lao ®éng, võa ®¶m b¶o yªu cÇu c¬ b¶n cña viÖc tr¶ l­¬ng lµ tèc ®é t¨ng cña n¨ng suÊt lao ®éng ph¶i lín h¬n tèc ®é t¨ng cña tiÒn l­¬ng. N¨m 99/98: Doanh thu t¨ng 1,4 %, lao ®éng t¨ng 11,6% cho nªn n¨ng suÊt lao ®éng gi¶m 9,16%. Chi phÝ tiÒn l­¬ng t¨ng 1,2 % chËm h¬n tèc ®é t¨ng lao ®éng, do vËy thu nhËp b×nh qu©n cña ng­êi lao ®éng chØ cßn 90,6 %. Lîi nhuËn gi¶m 2,7 % lµm cho møc sinh lêi b×nh qu©n cña ng­êi lao ®éng gi¶m. Nh­ vËy, sang n¨m 1999 t×nh h×nh kinh doanh cña C«ng ty vÉn cßn ch­a ®­îc kh¶ quan. Ngoµi chØ tiªu doanh thu ra kh«ng cã chØ tiªu nµo ph¶n ¸nh xu thÕ tÝch cùc trong kinh doanh. §iÒu nµy chøng tá t×nh h×nh ph©n c«ng lao ®éng kh«ng tèt, tû träng lao ®éng gi¸n tiÕp cßn cao, Bé m¸y tæ chøc cång kÒnh, ch­a ®¸p øng vµ thÝch nghi ®­îc víi m«i tr­êng kinh doanh ®Çy biÕn ®éng. IV. Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c Qu¶n trÞ nh©n sù t¹i GENERALEXIM: 1. C«ng t¸c ho¹ch ®Þnh nguån nh©n sù: Còng gièng nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c ë ViÖt Nam, víi C«ng ty GENERALEXIM cã thÓ nãi viÖc ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh trung vµ dµi h¹n vÉn cßn lµ mét lÜnh vùc kh¸ míi mÎ. Cho ®Õn nay C«ng ty hÇu nh­ chØ x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, trong ®ã cã kÕ ho¹ch vÒ nh©n sù trong mét n¨m. Do vËy c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh nguån nh©n sù th­êng ®­îc x¸c ®Þnh vµo cuèi mçi n¨m, khi tæng kÕt c«ng t¸c cho n¨m võa qua vµ lËp kÕ ho¹ch cho n¨m tíi. §Ó dù b¸o nhu cÇu nh©n viªn, C«ng ty th­êng dùa vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh n¨m tíi ®Ó trªn c¬ së ®ã c©n ®èi l¹i lùc l­îng lao ®éng s½n cã vµ x¸c ®Þnh xem thõa thiÕu bao nhiªu. Th«ng th­êng, sè l­îng nh©n viªn lµm viÖc ë c¸c phßng ban cã sù thay ®æi rÊt Ýt. Do vËy, hµng n¨m C«ng ty Ýt chó ý ®Õn viÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu nh©n sù cho Bé phËn nµy. ChØ khi nµo cã mét ai ®ã ®Õn tuæi nghØ h­u th× C«ng ty míi tuyÓn thªm ng­êi thay thÕ. Lao ®éng cña C«ng ty t¨ng lªn chñ yÕu ë Bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu lao ®éng cho Bé phËn nµy dùa vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña n¨m ®ã vµ sö dông ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tû suÊt nh©n qu¶ tøc lµ (kü thuËt x¸c ®Þnh tû xuÊt gi÷a mét yÕu tè nguyªn nh©n nµo ®ã víi mét yÕu tè kÕt qu¶ ®¹t ®­îc). ë ®©y C«ng ty dùa vµo doanh thu dù kiÕn (hoÆc sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra) ®Ó x¸c ®Þnh sè c«ng nh©n cÇn thiÕt. Lµ mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nªn ho¹t ®éng cña C«ng ty nhiÒu lóc mang tÝnh chÊt thêi vô. Do vËy, khi nhu cÇu lao ®éng lªn cao, C«ng ty th­êng ký kÕt c¸c hîp ®ång ng¾n h¹n ®Ó phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh, vµ nh÷ng lóc nhµn rçi, C«ng ty th­êng gi¶m bít giê lao ®éng b»ng c¸ch cho nh©n viªn thay nhau nghØ t¹m thêi kh«ng l­¬ng. Nh­ vËy cã thÓ nãi c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh nguån nh©n sù cña C«ng ty cßn nhiÒu h¹n chÕ. §Æc biÖt lµ viÖc ho¹ch ®Þnh nguån nh©n sù cho trung h¹n vµ dµi h¹n. Thùc tr¹ng nµy ®Æt ra vÊn ®Ò ®èi víi c¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp cao lµ ph¶i x©y dùng ®­îc mét chiÕn l­îc kinh doanh trong ®ã cã chiÕn l­îc vÒ con ng­êi theo h­íng chñ ®éng th× míi ®¶m b¶o ®­îc s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng ®i chÖch quü ®¹o vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao. ViÖc ký kÕt c¸c hîp ®ång lao ®éng ng¾n h¹n, phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh khi nhu cÇu lªn cao chØ ph¸t huy t¸c dông tèi ­u khi c«ng viÖc kh«ng yªu cÇu chuyªn m«n nghiÖp vô cao, ch¼ng h¹n nh­ c«ng t¸c thu mua, vËn chuyÓn bèc dì hµng ho¸. BiÖn ph¸p cho c«ng nh©n thay nhau nghØ t¹m thêi khi hÕt viÖc ¶nh h­ëng rÊt lín tíi viÖc æn ®Þnh ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, t¸c ®éng xÊu tíi t©m lý khi hä lu«n lu«n ph¶i lo nghÜ mét viÖc lµm kh¸c ®Ó lÊp ®Çy kho¶ng trèng thêi gian, t¨ng thu nhËp ®Ó æn ®Þnh ®êi sèng, tõ ®ã ¶nh h­ëng tíi n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ lµm viÖc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. 2. TuyÓn dông vµ ph©n c«ng c«ng t¸c: 2.1. §éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù: Còng nh­ ®a sè c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc kh¸c, C«ng ty kh«ng tuyÓn dông c¸c nhµ qu¶n trÞ tõ nguån bªn ngoµi mµ tuyÓn tõ nguån bªn trong cña C«ng ty, tøc lµ th«ng qua thuyªn chuyÓn c«ng t¸c, ®Ò b¹t... ViÖc tuyÓn dông nµy cã ­u ®iÓm lµ ®· biÕt râ n¨ng lùc cña nh©n viªn, së tr­êng, së ®o¶n cña nh©n viªn vµ gi¶m chi phÝ tuyÓn dông. Tuy nhiªn, c¸ch tuyÓn dông nµy g©y ra mét sè bÊt lîi sau: Trong tr­êng hîp cã nhiÒu c¸n bé cïng trong danh s¸ch dù tuyÓn vµo cïng mét chøc vô nµo ®ã hiÖn t¹i C«ng ty ®ang thiÕu, sÏ g©y ra sù ganh ®ua, ®Êu ®¸ mÊt ®oµn kÕt néi bé vµ kÕt qu¶ lµ hiÖu qu¶ kinh doanh bÞ gi¶m sót. Nguån tuyÓn dông qu¸ h¹n hÑp nªn ®«i khi kh«ng tuyÓn dông ®­îc c¸c nhµ qu¶n trÞ giái. Nhµ qu¶n trÞ míi ®· quen víi nÕp lµm viÖc cò nªn thiÕu kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, chñ ®éng trong c«ng viÖc. Nhµ qu¶n trÞ míi rÊt khã kh¨n trong viÖc thÓ hiÖn quyÒn lùc l·nh ®¹o vµ ra quyÕt ®Þnh v× hä muèn gi÷ sù b×nh ®¼ng tr­íc ®ã. 2.2. TuyÓn chän vµ ph©n c«ng c«ng t¸c: 2.2.1. TuyÓn chän: X¸c ®Þnh lý do tuyÓn dông: C«ng ty GENERALEXIM tuyÓn dông nh©n viªn lµ xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu vÒ lao ®éng. Ch¼ng h¹n nh­ mÊy n¨m gÇn ®©y, m¹ng l­íi s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty ®­îc më réng, sè nh©n viªn b¸n hµng vµ nh©n viªn trùc tiÕp s¶n xuÊt ph¶i t¨ng lªn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh. Nguån tuyÓn dông: C«ng ty GENERALEXIM tuyÓn dông nh©n viªn chñ yÕu tõ nguån néi bé trong C«ng ty, tuyÓn dông tõ b¹n bÌ, con t«i nh©n viªn trong C«ng ty. Nh÷ng nh©n viªn ®ang lµm viÖc trong C«ng ty th­êng hay biÕt râ b¹n m×nh, con t«i m×nh ®ang cÇn mét c«ng viÖc nªn hä giíi thiÖu cho C«ng ty nh÷ng ng­êi mµ hä thÊy cã kh¶ n¨ng vµ ®­îc hä tin yªu. C¸ch tuyÓn dông nh­ vËy sÏ gi¶m ®­îc chi phÝ v× kh«ng ph¶i ®¨ng qu¶ng c¸o ®Ó th«ng b¸o. C«ng ty chØ cÇn th«ng b¸o trong néi bé ®Ó toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty biÕt ®­îc vÒ nhu cÇu tuyÓn nh©n viªn. Vµ chØ sau mét thêi gian ng¾n, ®· cã øng viªn nép ®¬n cho C«ng ty th«ng qua chÝnh nh©n viªn giíi thiÖu ®ã. H¬n n÷a sÏ t¹o cho nh©n viªn c¶m thÊy c¸c quyÒn lîi mµ C«ng ty giµnh cho hä lín h¬n, nh­ con t«i hä sÏ cã c¬ héi ®­îc nhËn vµo lµm viÖc t¹i C«ng ty. Tuy nhiªn, c¸ch tuyÓn dông nµy còng cã mét sè nh­îc ®iÓm: T¹o nªn sù cøng nh¾c trong nguån tuyÓn dông, vµ khi tuyÓn dông sÏ dÉn tíi thiªn vÞ, chñ quan lµ ®iÒu khã tr¸nh khái. MÆt kh¸c do chØ ­u tiªn con t«i, ng­êi th©n cña nh©n viªn trong C«ng ty, nªn nhiÒu khi øng viªn kh«ng ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu nh­ng vÉn ®­îc tuyÓn vµo lµm. Cßn nh÷ng ng­êi kh«ng quen biÕt mµ cã n¨ng lùc thËt sù th× vÉn cã thÓ bÞ lo¹i. Ph­¬ng ph¸p tuyÓn chon: C«ng ty chñ yÕu tuyÓn chän nh©n viªn th«ng qua xem xÐt hå s¬ vµ pháng vÊn. Sau khi øng viªn nép ®¬n xin viÖc, tr­ëng phßng tæ chøc c¸n bé sÏ tiÕn hµnh xem xÐt hå s¬ xin viÖc xem cã ®¸p øng ®ñ yªu cÇu kh«ng?. Trong ®¬n xin viÖc cña øng viªn ph¶i theo mÉu cña C«ng ty so¹n th¶o. NÕu bé hå s¬ ®Çy ®ñ th× Ban gi¸m ®èc cïng tr­ëng phßng tæ chøc c¸n bé, tr­ëng bé phËn thiÕu ng­êi sÏ tiÕn hµnh pháng vÊn trùc tiÕp, ®ång thêi th«ng qua tiÕp xóc trùc tiÕp ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ søc khoÎ, h×nh thøc bªn ngoµi. Tuy nhiªn cã mét sè tr­êng hîp sau khi kiÓm tra xem xÐt kü hå s¬ xin viÖc, C«ng ty tiÕn hµnh tuyÓn lu«n mµ kh«ng qua pháng vÊn nÕu c«ng viÖc Êy kh«ng cÇn thiÕt. ViÖc tuyÓn chän th«ng qua c¸c b­íc sÏ gi¶m bít ®­îc thêi gian vµ chi phÝ cho C«ng ty, ®em l¹i kÕt qu¶ tèt nÕu nh­ Ban gi¸m ®èc vµ tr­ëng phßng tæ chøc c¸n bé lµ nh÷ng nhµ qu¶n trÞ nh¹y c¶m, s¾c bÐn trong n¾m b¾t th«ng tin còng nh­ ph¸n ®o¸n vÒ triÓn väng cña c«ng nh©n trong t­¬ng lai. Tuy nhiªn, dï sao sù ph¸n ®o¸n cña c¸c nhµ qu¶n trÞ ®Òu Ýt nhiÒu mang tÝnh chñ quan, v× vËy viÖc cã thªm b­íc kiÓm tra b»ng tr¾c nghiÖm lµ cÇn thiÕt, còng nh­ viÖc kiÓm tra søc khoÎ ph¶i do bé phËn chuyªn m«n ®¶m nhiÖm, nh­ thÕ viÖc tuyÓn chän nh©n viªn sÏ mang tÝnh kh¸ch quan h¬n. 2.2.2. Ph©n c«ng lao ®éng: Tr­íc ®©y trong thêi kú bao cÊp, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty ®­îc tæ chøc theo kiÓu kÕ ho¹ch ho¸ tõ trªn xuèng. Tõ khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, C«ng ty ®· tæ chøc s¾p xÕp l¹i vµ bè trÝ l¹i lùc l­îng lao ®éng trong néi bé. Tuy nhiªn hiÖn nay do ®ang ë trong qu¸ tr×nh thay ®æi nªn bé m¸y cña C«ng ty vÉn ch­a hoµn thiÖn, cßn rÊt nhiÒu bÊt hîp lý nh­. HiÖn nay C«ng ty vÉn ch­a cã phßng Marketing nªn trong c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng vÉn cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, g©y ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trong khi ®ã cã nhiÒu phßng nghiÖp vô kinh doanh nh÷ng mÆt hµng trïng nhau (nh­ phßng 1,5,7 cïng xuÊt khÈu mÆt hµng n«ng s¶n) vµ cã phßng nghiÖp vô mµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña nh÷ng mÆt hµng hiÖn nay gÇn nh­ mÊt h¼n nh­ phßng6. Trong ph©n tÝch c«ng viÖc, C«ng ty vÉn ch­a lµm tèt dÉn ®Õn c¬ chÕ lao ®éng cña C«ng ty thay ®æi nhiÒu khi kh«ng hîp lý. Tû träng lao ®éng gi¸n tiÕp vÉn rÊt cao lµm gi¶m n¨ng suÊt lao ®éng. Bªn c¹nh nh÷ng h¹n chÕ trªn C«ng ty ®· kÞp thêi bæ sung ®­îc mét sè lao ®éng cã tr×nh ®é, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kinh doanh s¶n xuÊt. 3. §µo t¹o vµ båi d­ìng nguån nh©n lùc: Còng nh­ ®a sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc kh¸c, C«ng ty nµy ®ang ph¶i g¸nh chÞu hËu qu¶ tõ thêi bao cÊp ®Ó l¹i ®ã lµ ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn th× ®«ng nh­ng n¨ng lùc c«ng t¸c còng nh­ tr×nh ®é chuyªn m«n th× cßn rÊt kÐm. H¬n n÷a tr×nh ®é cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ngµy cµng bÞ mai mét dÇn do kh«ng bè trÝ ®óng ng­êi ®óng viÖc, c«ng t¸c ®µo t¹o kh«ng ®­îc chó träng. ViÖc ®µo t¹o cã ch¨ng chØ lµ thi tay nghÒ, cho ®i ®µo t¹o l¹i chØ ®Ó lÊy b»ng cÊp nh»m n©ng cao bËc l­¬ng mµ th«i. NhËn thøc ®­îc vÊn ®Ò nµy, Ban gi¸m ®èc ®· ®Ò ra nhiÒu chñ tr­¬ng, biÖn ph¸p nh»m n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cña nh©n viªn. Hµng n¨m, C«ng ty ®· trÝch ra gÇn 100 triÖu ®ång phôc vô cho c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn, cô thÓ lµ mçi n¨m C«ng ty ®· cö ra tõ 20-25 ng­êi ®i häc c¸c líp t¹i chøc vÒ kinh tÕ, ngo¹i giao, ngo¹i ng÷, luËt, 40-50 nh©n viªn häc c¸c líp vÒ chuyªn ®Ò qu¶n lý kinh tÕ, 10-15 c¸n bé tham dù líp båi d­ìng c¸n bé kÕ cËn ®Ó bæ sung khi cÇn. Ngoµi ra C«ng ty còng tæ chøc c¸c líp häc tiÕng Anh, Ph¸p, §øc, Trung...B»ng c¸ch mêi thÇy vÒ dËy, mäi c¸n bé c«ng nh©n viªn ph¶i tù häc vµ rÌn luyÖn ®Ó n©ng cao kü n¨ng cña m×nh, ®¸p øng nhu cÇu cÊp b¸ch trong viÖc ngo¹i giao quan hÖ víi b¹n hµng trong vµ ngoµi n­íc. Tuy nhiªn do C«ng ty chØ chó träng ®Õn ho¹t ®éng ®µo t¹o mµ kh«ng chó ý ®Õn kÕt qu¶ ®µo t¹o dÉn ®Õn chi phÝ bá ra nhiÒu nh­ng kÕt qu¶ thu ®­îc l¹i kh«ng cao. 4. KhuyÕn khÝch lîi Ých vËt chÊt vµ tinh thÇn ®èi víi ng­êi lao ®éng: 4.1. KhuyÕn khÝch lîi Ých vËt chÊt: 4.1.1. TiÒn l­¬ng: Hµng th¸ng, C«ng ty nghiªn cøu vµ ¸p dông c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng kh¸c nhau ®èi víi tõng lo¹i nh©n viªn kh¸c nhau nh­ sau: §èi víi phßng nghiÖp vô cã c¸c nh©n viªn cã nghiÖp vô kinh doanh cao, cã hiÖu qu¶ nhÊt th× phßng nh©n viªn ®ã sÏ h­ëng møc l­¬ng cao h¬n phï hîp víi kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong kinh doanh. Cßn víi nh©n viªn cã kü n¨ng kÐm h¬n th× sÏ ®­îc h­ëng l­¬ng víi mét hÖ sè l­¬ng thÊp ®óng víi kÕt qu¶ kinh doanh cña hä. Víi c¸n bé qu¶n lý: §­îc h­ëng møc l­¬ng trung b×nh gi÷a 2 hÖ sè l­¬ng cao nhÊt vµ thÊp nhÊt cña phßng nghiÖp vô. Víi c¸n bé qu¶ lý cÊp cao: §­îc h­ëng møc l­¬ng víi hÖ sè l­¬ng b»ng nh©n viªn cña phßng nghiÖp vô cã hiÖu qu¶ cao nhÊt. Tãm l¹i tiÒn l­¬ng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ®­îc tÝnh nh­ sau: TiÒn l­¬ng nh©n viªn I = l­¬ng c¬ b¶n x hÖ sè kinh doanh I x hÖ sè Nhµ n­íc. Nh­ vËy tiÒn l­¬ng cña mçi ng­êi phô thuéc vµo hÖ sè cÊp bËc cña Nhµ n­íc, hÖ sè kinh doanh vµ l­¬ng c¬ b¶n. Trong ®ã hÖ sè cÊp bËc Nhµ n­íc lµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh, tiÒn l­¬ng c¬ b¶n theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc b»ng 180.000 ®ång. Do vËy tiÒn l­¬ng hµng th¸ng cña nh©n viªn chñ yÕu phô thuéc vµo hÖ sè kinh doanh cña phßng. ViÖc tr¶ l­¬ng dùa vµo kh¶ n¨ng kinh doanh cña c¸c phßng nghiÖp vô lµ t­¬ng ®èi hîp lý, tuy nhiªn, cßn cã nh÷ng h¹n chÕ sau: Cã nh÷ng nh©n viªn mÆc dï rÊt cè g¾ng trong c«ng viÖc nh­ng do hiÖu qu¶ kinh doanh cña phßng thÊp nªn hä chØ ®­îc h­ëng møc l­¬ng thÊp. Ng­îc l¹i cã nh÷ng nh©n viªn ý thøc lµm viÖc kÐm nh­ng vÉn ®­îc h­ëng møc l­¬ng cao. Nh­ vËy ®· t¹o ra tÝnh b×nh qu©n trong mét phßng. Cßn ®èi víi nh©n viªn qu¶n lý th× møc l­¬ng lu«n nhá h¬n møc l­¬ng cao nhÊt cña nh©n viªn phßng nghiÖp vô nªn sÏ kh«ng cã t¸c dông kÝch thÝch tinh thÇn v­¬n lªn. 4.1.2. TiÒn th­ëng: Cïng víi tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng lu«n lµ mét c«ng cô kÝch thÝch ng­êi lao ®éng, gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng cña hä. NhËn thøc ®­îc ®iÒu nµy hµng n¨m C«ng ty ®Òu tiÕn hµnh trÝch lËp quü khen th­ëng ®Ó ph©n phèi cho nh©n viªn tuú theo kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. C«ng ty ®· cã c¸c h×nh thøc khen th­ëng sau: XÐt phong danh hiÖu c¸n bé qu¶n lý giái cho c¸c gi¸m ®èc chi nh¸nh, c¸c tr­ëng phßng, phã phßng, c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc, lao ®éng giái cho c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. §èi víi c¸c phßng kinh doanh nghiÖp vô: Doanh thu ®¹t 100% kÕ ho¹ch ®­îc giao vµ l·i rßng v­ît th× ®­îc th­ëng cô thÓ lµ (200.000®/1tr.®ång v­ît). L·i rßng ®¹t 100% kÕ ho¹ch, doanh thu v­ît th× ®­îc th­ëng cô thÓ lµ (9.000®/1tr. ®ång v­ît). 4.1.3. T×nh h×nh tr¶ l­¬ng cña C«ng ty trong 5 n¨m qua. Trong c¸c n¨m 95,96,97 tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng cña ng­êi lao ®éng liªn tôc ®­îc t¨ng lªn. MÆt kh¸c møc thu nhËp b×nh qu©n cña c«ng nh©n viªn trong C«ng ty so víi møc thu nhËp chung cña nh©n d©n ViÖt Nam nãi chung, cña c¸c doanh nghiÖp trùc thuéc Bé th­¬ng m¹i nãi riªng lµ t­¬ng ®èi cao. Nh­ vËy cã thÓ nãi, C«ng ty ®· thùc hiÖn tèt c«ng t¸c tr¶ l­¬ng, tr¶ th­ëng. Tõ n¨m 1997 quü l­¬ng cña C«ng ty t¨ng dÇn qua c¸c n¨m, nh­ng do tèc ®é t¨ng cña quü l­¬ng chËm h¬n tèc ®é t¨ng lao ®éng nªn tiÒn l­¬ng b×nh qu©n cña lao ®éng gi¶m. Cô thÓ n¨m 1997, tiÒn l­¬ng b×nh qu©n lao ®éng 833,333® sang n¨m 1998 lµ 841,075® t­¬ng øng 109,2% vµ n¨m 1999 gi¶m xuèng cßn 773,882®. T­¬ng tù tiÒn th­ëng b×nh qu©n cña ng­êi lao ®éng còng gi¶m, dÉn ®Õn thu nhËp b×nh qu©n cña ng­êi lao ®éng còng gi¶m dÇn qua c¸c n¨m. §iÒu nµy chøng tá viÖc tr¶ l­¬ng, th­ëng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ch­a tèt vµ cã thÓ ®©y lµ mét yÕu ®iÓm cã t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Tû träng cña tiÒn th­ëng so víi thu nhËp cña ng­êi lao ®éng t¨ng dÇn qua c¸c n¨m kÐo theo tû träng tiÒn th­ëng trong tæng thu nhËp gi¶m dÇn. Cô thÓ n¨m 96 chiÕm 105,3% n¨m 97 chiÕm 89,5% vµ n¨m 98 tiÒn l­¬ng chiÕm 91,56% tæng thu nhËp, sang n¨m 98 t¨ng lªn 92,6% vµ n¨m 99 ®¹t 92,88%. 4.2. KhuyÕn khÝch vÒ mÆt tinh thÇn: Mét chÕ ®é tr¶ l­¬ng c«ng b»ng, hîp lý, nh÷ng kho¶n trî cÊp t¹m thêi, c¸c kho¶n tiÒn th­ëng tho¶ ®¸ng ®óng ®èi t­îng còng nh­ mét ch­¬ng tr×nh phóc lîi phong phó, ®ã chÝnh lµ c¸c h×nh thøc khuyÕn khÝch lîi Ých vËt chÊt. Nh­ng b¶n th©n nã l¹i cã nhiÒu ý nghÜa vÒ mÆt tinh thÇn. Thêi gian qua, C«ng ty ®· thùc hiÖn c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i c¸n bé, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nh©n viªn n©ng cao tr×nh ®é. Nh­ng nh÷ng nh©n viªn cã thµnh tÝch, cã triÓn väng sÏ ®­îc C«ng ty t¹o ®iÒu kiÖn vÒ mÆt thêi gian, vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn ®Ó cã thÓ yªn t©m häc tËp n©ng cao tr×nh ®é. C«ng ty còng th­êng xuyªn tæ chøc c¸c héi thi nh©n c¸c ngµy lÔ ®Ó t¹o kh«ng khÝ phÊn chÊn cho nh©n viªn. Trong c¸c ngµy lÔ nµy, C«ng ty th­êng mêi nh©n viªn cò ®· vÒ h­u hoÆc chuyÓn c«ng t¸c kh¸c, ®Ó qua ®ã «n l¹i nh÷ng truyÒn thèng cña C«ng ty gióp cho c¸c nh©n viªn trong C«ng ty hiÓu biÕt h¬n vÒ C«ng ty. C«ng ty còng tÆng quµ sinh nhËt cho c¸c c«ng nh©n viªn, th¨m hái khi èm ®au, cã chuyÖn buån, trî cÊp khã kh¨n. Ngoµi ra hµng n¨m C«ng ty tæ chøc c¸c cuéc th¨m quan, du lÞch ®Ó t¹o bÇu kh«ng khÝ tho¶ m¸i, th©n mËt gi÷a c¸c thµnh viªn trong C«ng ty. 5. Nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ nªu trªn: Trªn c¬ së nghiªn cøu thùc tÕ cho thÊy nh÷ng tån t¹i trong kh©u qu¶n trÞ nh©n sù ë C«ng ty GENERALEXIM lµ do hai nguyªn nh©n: 5.1. Nguyªn nh©n kh¸ch quan: Trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ bao cÊp, CBCNV chñ yÕu thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh th«ng qua chØ thÞ, mÖnh lÖnh cña cÊp trªn mµ kh«ng cã sù ph¸n xÐt cña b¶n th©n. Khi chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, c¸n bé cña C«ng ty lµm viÖc thiÕu n¨ng ®éng, cßn mang nÆng t­ t­ëng û l¹i. ChÊt l­îng lao ®éng kÐm lµ do c«ng t¸c tuyÓn dông tr­íc ®©y ®Ó l¹i. Quy m« kinh doanh cña C«ng ty bÞ h¹n chÕ bëi m¹ng l­íi c¬ së vËt chÊt, kü thuËt cña nh©n viªn ch­a ®­îc chó trong nhiÒu. 5.2. Nguyªn nh©n chñ quan: ViÖc tæ chøc c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù cña C«ng ty ch­a ®­îc ®Æt trªn c¬ së hiÖu qu¶ kinh doanh. Qu¸ tr×nh ph©n tÝch c«ng viÖc kh«ng dùa vµo nhu cÇu c«ng viÖc mµ l¹i xuÊt ph¸t tõ con ng­êi. C«ng ty ch­a cã nh÷ng biÖn ph¸p m¹nh mÏ ®Ó thóc ®Èy hiÖu qu¶ kinh doanh nh»m sö dông hÕt sè lao ®éng s½n cã. Víi viÖc kh¶o s¸t thùc tÕ vµ ph©n tÝch trªn cho ta thÊy ®­îc t×nh h×nh kinh doanh nãi chung vµ viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù nãi riªng cña C«ng ty GENERALEXIM trong thêi gian qua. §©y lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vµ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn h¬n vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù vµ c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ­u ®·i ng­êi lao ®éng ë C«ng ty. Ch­¬ng III Mét sè gi¶i ph¸p ®Ò xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i C«ng ty GENERALEXIM. I. Môc tiªu, ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña C«ng ty GENERALEXIM trong thêi gian tíi: 1. Mét sè nhËn ®Þnh chung: N¨m 2000 cã ý nghÜa rÊt ®Æc biÖt, lµ n¨m b¶n lÒ b­íc sang thiªn niªn kû míi, n¨m kÕt thóc thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m (1996-2000) cña ®Êt n­íc vµ còng lµ n¨m cã nhiÒu ngµy kû niÖm lín cña d©n téc. Tuy nhiªn, b­íc sang n¨m 2000 ®Êt n­íc ta còng ph¶i ®èi mÆt víi rÊt nhiÒu khã kh¨n, th¸ch thøc to lín: NÒn kinh tÕ trong n­íc vèn rÊt khã kh¨n yÕu kÐm hiÖn ®ang cã nhiÒu h¹n chÕ vÒ tèc ®é t¨ng tr­ëng. HËu qu¶ cña hai n¨m liªn tôc gi¶m sót t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ thiªn tai nÆng nÒ, mÆc dÇu ®· ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc quan t©m ®Ò ra nhiÒu chÝnh s¸ch kinh tÕ vµ c¸c biÖn ph¸p kÝch cÇu ®Ó gi¶i quyÕt nh­ng thùc tÕ kh«ng dÔ t¹o ra hiÖu qu¶ ®ét biÕn do kh¶ n¨ng thanh to¸n cña x· héi cßn nhiÒu h¹n chÕ. TÖ n¹n x· héi trong ®ã cã tÖ n¹n bu«n lËu vÉn tiÕp tôc gia t¨ng ®ang cÇn sù cè g¾ng tõ phÝa chÝnh phñ vµ c¸c ®Þa ph­¬ng ®Ó h¹n chÕ, t¹o m«i tr­êng lµnh m¹nh cho cho ho¹t ®éng kinh doanh. C¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu cña Nhµ n­íc vÉn theo h­íng níi réng h¬n cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ, ®Æc biÖt trî gióp c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, nh­ng ®èi víi C«ng ty GENERAL- EXIM l¹i lµ mét th¸ch thøc vÒ c¹nh tranh, vÒ qu¶n lý ho¹ch to¸n tµi chÝnh, vÒ chÊt l­îng vµ sè l­îng c¸n bé... ThÞ tr­êng bªn ngoµi mµ tr­íc hÕt lµ thÞ tr­êng khu vùc, thÞ tr­êng Ch©u ¸ ®ang håi phôc vµ b¾t ®Çu cã dÊu hiÖu khëi s¾c. §©y lµ dÊu hiÖu tèt cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña ta nh­ng ®ång thêi còng t¨ng søc Ðp vÒ mÆt c¹nh tranh v× hä cã lîi nhiÒu mÆt, võa lµ ®èi thñ c¹nh tranh cña ta trªn thÞ tr­êng ngoµi khu vùc, rÊt dÔ dµng x©m nhËp chi phèi c¹nh tranh ngay trªn thÞ tr­êng néi ®Þa cña ta. H¬n thÕ n÷a cïng víi xu h­íng tù do ho¸ th­¬ng m¹i vµ toµn cÇu ho¸ cña thÕ giíi, chÝnh phñ ta còng ®ang ban hµnh vµ ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch më cöa, t¨ng c­êng héi nhËp, h¹n chÕ b¶o hé ... Tãm l¹i, n¨m 2000 më ra rÊt nhiÒu c¬ héi còng nh­ th¸ch thøc mµ C«ng ty ph¶i ®èi mÆt, ®ßi hái C«ng ty ph¶i ph¸t huy søc m¹nh trÝ tuÖ tËp thÓ cña toµn C«ng ty ®Ó t×m b­íc ®i míi phï hîp víi thÞ tr­êng vµ ph¸p luËt, ®Ó gi÷ v÷ng æn ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh, viÖc lµm vµ ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. 2. Môc tiªu cô thÓ n¨m 2000 cña C«ng ty GENERALEXIM: - Kim ng¹ch XNK: 86 triÖu USD. XuÊt khÈu: 47 triÖu USD. NhËp khÈu: 39 triÖu USD. Tæng doanh thu: 370.987 triÖu ®ång. Tæng nép ng©n s¸ch: 55.678 triÖu ®ång. 3. C¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn do C«ng ty ®Ò ra: Thùc hiÖn chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®Ò ra: h­íng m¹nh vµo xuÊt khÈu, gi¶m nhËp khÈu, ®Æc biÖt lµ hµng tiªu dïng, C«ng ty GENERA- LEXIM ®· ®Ò ra c¸c kÕ ho¹ch, gi¶i ph¸p ph¸t triÓn cña m×nh nh­ sau: TiÕp tôc ®Çu t­ søc lùc vµ tiÒn cña hîp lý ®Ó cñng cè vµ më réng thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. Tranh thñ sù ñng hé cña Nhµ n­íc, Bé TM ®Ó t×m thªm thÞ tr­êng vµ b¹n hµng. T¨ng c­êng b¸m thÞ tr­êng néi ®Þa, ph¸t huy thÕ m¹nh vÒ vèn, kinh nghiÖm ®Ó th©m nhËp thÞ tr­êng míi, thu hót kh¸ch hµng, kÕt hîp linh ho¹t c¸c h×nh thøc kinh doanh, coi träng hiÖu qu¶ vµ an toµn. Duy tr× sù ph¸t triÓn æn ®Þnh nhãm hµng, mÆt hµng xuÊt nhËp khÈu truyÒn thèng mµ C«ng ty ®· ®Çu t­ x©y dùng nh­ hµng gia c«ng may mÆc, quÕ, xe m¸y d¹ng IKD...B¸m s¸t thÞ tr­êng ®Ó lµm c¸c mÆt hµng cã gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu lín nh­ g¹o, l¹c, cµ phª. §Èy m¹nh c¸c mÆt hµng cã tû suÊt lîi nhuËn cao nh­ hµng thñ c«ng mü nghÖ, m©y tre ®an. Rµ so¸t, cñng cè vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý néi bé. TËp trung nghiªn cøu ®æi míi c¬ chÕ giao chØ tiªu, nhiÖm vô, c¬ chÕ l­¬ng th­ëng ®Ó t¨ng c­êng khuyÕn khÝch vËt chÊt vµ tinh thÇn ®èi víi c¸ nh©n ng­êi lao ®éng vµ tËp thÓ. S¾p xÕp l¹i lùc l­îng lao ®éng, tuyÓn dông míi c¸c bé trÎ ®Ó t¹o søc bËt míi trong C«ng ty. TiÕp tôc c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch ®·i ngé ng­êi lao ®éng theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vµ kh¶ n¨ng cña C«ng ty. TiÕp tôc cñng cè vµ hoµn thiÖn bé m¸y tæ chøc vµ c¸n bé c¸c lÜnh vùc míi nh­ xÝ nghiÖp may §oan x¸, x­ëng l¾p r¸p xe m¸y IKD, xÝ nghiÖp chÕ biÕn quÕ...®Ó c¸c c¬ së nµy ho¹t ®éng cã nÒ nÕp, t¨ng tÝnh hiÖu qu¶. TiÕp tôc sö dông hîp lý vµ khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c c¬ së vËt chÊt hiÖn cã, n©ng cao hiÖu qu¶ cho thªu kho, xe, b·i ®Ó hµng, nhµ, kh¸ch s¹n ®Ó t¹o nguån thu æn ®Þnh. Nghiªn cøu ¸p dông tin häc trong qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §Çu t­ hîp lý ®Ó t×m kiÕm th«ng tin vÒ gi¸ c¶ vµ giao dÞch mét sè mÆt hµng (cã lùa chän ). Ch¨m lo tíi viÖc lµm vµ ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn trªn c¬ së hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Gi÷ g×n ®oµn kÕt néi bé, ph¸t huy tinh thÇn chñ ®éng trong c¸c mÆt ho¹t ®éng cña C«ng ty. II. Mét sè gi¶i ph¸p ®Ò xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i C«ng ty GENERALEXIM: Trong xu h­íng ®æi míi chung cña toµn C«ng ty, ®Ó gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i C«ng ty, sau mét thêi gian thùc tËp, nghiªn cøu lý luËn, t×m hiÓu thùc tiÔn vÒ ho¹t ®éng qu¶n trÞ nh©n sù trong C«ng ty, kÕt hîp víi nh÷ng kiÕn thøc ®· ®­îc häc trong tr­êng ®¹i häc, t«i ®Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p sau: 1. VÒ c¬ cÊu Bé m¸y tæ chøc: Nh×n chung bé m¸y tæ chøc cña C«ng ty t­¬ng ®èi cång kÒnh, cã qu¸ nhiÒu phßng nghiÖp vô nh­ng l¹i kinh doanh c¸c mÆt hµng trïng nhau nh­ phßng nghiÖp vô 1,5,7 ®Òu xuÊt khÈu l¹c, s¾n, kÐn...vµ mét sè mÆt hµng kh¸c. Trong khi ®ã phßng nghiÖp vô 6 cã nhiÖm vô kinh doanh xuÊt khÈu cãi th× nay C«ng ty gÇn nh­ ®· mÊt h¼n thÞ tr­êng tiªu thô. C«ng ty nªn s¸t nhËp nh÷ng phßng cã chøc n¨ng t­¬ng tù nh­ nhau nh»m gi¶m bít lùc l­îng lao ®éng gi¸n tiÕp, hoÆc nÕu kh«ng th× v« t×nh nã l¹i t¹o ra sù c¹nh tranh, giµnh giËt gi÷a c¸c phßng trong cïng C«ng ty. §ång thêi, C«ng ty cÇn bè trÝ c«ng viÖc cho sè c¸n bé nhµn rçi ë phßng 6, b»ng c¸ch ®Çu t­ t×m mÆt hµng kinh doanh míi thay thÕ. C«ng ty còng nªn tiÕn hµnh më thªm phßng Marketing. Phßng Marketing cã tr¸ch nhiÖm t×m kiÕm thÞ tr­êng, nghiªn cøu kh¶ n¨ng kinh doanh cña C«ng ty. Trªn c¬ së nghiªn cøu cña phßng Marketing phßng tæng hîp sÏ lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh tr×nh Ban gi¸m ®èc. Tõ ®ã Ban gi¸m ®èc sÏ quyÕt ®Þnh ®Çu t­ kinh doanh mÆt hµng nµo, lo¹i h×nh kinh doanh nµo, quy m« lín hay nhá nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt trong kinh doanh. §Ó lËp thªm phßng Marketing C«ng ty cÇn tuyÓn dông ®éi ngò c¸n bé trÎ, n¨ng ®éng, cã tr×nh ®é, am hiÓu vÒ thÞ tr­êng vµ ®Æc biÖt lµ tr×nh ®é ngo¹i ng÷ vµ kh¶ n¨ng sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn, thiÕt bÞ hiÖn ®¹i nh­ m¸y vi tÝnh, m¹ng Internet...®Ó cã thÓ thu thËp vµ xö lý th«ng tin mét c¸ch nhanh nhÊt. C«ng ty cÇn s¾p xÕp l¹i lùc l­îng lao ®éng cho hîp lý sao cho lùc l­îng lao ®éng trùc tiÕp trong kinh doanh ®­îc t¨ng c­êng, gi¶m thiÓu sè lao ®éng gi¸n tiÕp trong c¸c phßng ban (hiÖn nay lµ 33,9% cßn rÊt cao). Do tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm qu¶n lý cña C«ng ty cßn thÊp, møc ®é tù ®éng ho¸ ch­a cao nªn C«ng ty cÇn gi¶m tû lÖ lao ®éng gi¸n tiÕp xuèng møc cßn 10-15% lµ phï hîp. 2. VÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù: §Ó cã thÓ hoµn thµnh c¸c môc tiªu lîi nhuËn, an toµn vµ ph¸t triÓn, ®iÒu quan träng hµng ®Çu lµ Ban l·nh ®¹o C«ng ty cÇn quan t©m x©y dùng vµ cñng cè tinh thÇn ®oµn kÕt néi bé cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. Rustom & Pakinson “nÕu b¹n muèn doanh nghiÖp cña b¹n tiÕn triÓn tèt ®Ñp, th× dï Bé phËn c«ng viÖc cña b¹n cã 100.000 ng­êi hay chØ cã 2 ng­êi, b¹n còng ph¶i t×m c¸ch ®Ó cho nh÷ng ng­êi ®ã hä ®i cïng nhau vµ hoµ nhËp víi nhau cho b»ng ®­îc’’. 2.1. C«ng t¸c ho¹ch ®Þnh nguån nh©n sù: ViÖc C«ng ty dù b¸o nhu cÇu nh©n sù c¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh lµ hîp lý. Tuy nhiªn sÏ dÉn ®Õn kÕt qu¶ dù b¸o nhu cÇu nh©n sù chØ ®¹t ®­îc ®é chÝnh x¸c khi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc lËp ra phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. §iÒu nµy cßn phô thuéc vµo kh¶ n¨ng ph­¬ng tiÖn vµ ph¸n ®o¸n cña c¸c cÊp qu¶n trÞ, ®Æc biÖt lµ cÊp qu¶n trÞ cao cÊp vµ c¸c ph­¬ng tiÖn c«ng cô thùc hiÖn. Trong quy ho¹ch c¸n bé, võa ph¶i chØ râ yªu cÇu cho tõng chøc danh, võa nªu c¸c nguån dù tr÷ cho tõng chøc danh ®ã. C«ng ty cã thÓ tham kh¶o m« h×nh dù tr÷ c¸n bé qu¶n lý do c¸c chuyªn gia Mü giíi thiÖu. §èi víi bé phËn s¶n xuÊt, b¸n hµng: dïng ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tû suÊt nh©n qu¶ hay ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch t­¬ng quan lµ hîp lý, v× gi÷a yÕu tè doanh thu hoÆc s¶n phÈm vµ sè lao ®éng cÇn thiÕt cã quan hÖ mËt thiÕt vµ gÇn nh­ theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh. Trong tr­êng hîp C«ng ty thiÕu nh©n viªn: C«ng ty nªn sö dông vµ huy ®éng hÕt nguån nh©n lùc néi bé s½n cã nh­: th«ng qua thuyªn chuyÓn, ®Ò b¹t, v× hiÖn nay C«ng ty ë trong t×nh tr¹ng chung cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ thiÕu nh©n viªn ë mét sè bé phËn ®ßi hái tr×nh ®é kü thuËt cao nh­ng l¹i thõa rÊt nhiÒu nh©n viªn kh«ng ®¸p øng ®ñ yªu cÇu. §Ó cã thÓ thuyªn chuyÓn, ®Ò b¹t ®­îc, yªu cÇu ng­êi lao ®éng ph¶i ®­îc ®µo t¹o theo m« h×nh “giái mét nghÒ, biÕt nhiÒu nghÒ”. Ho¹t ®éng cña C«ng ty mang tÝnh chÊt thêi vô nªn trong nh÷ng lóc nhu cÇu lao ®éng lªn cao, C«ng ty còng cã thÓ tæ chøc lµm thªm giê, thuª lao ®éng ng¾n h¹n, nh­ng tèt h¬n lµ thuyªn chuyÓn nh©n viªn tõ bé phËn nµy sang bé phËn kh¸c v× mïa vô cña c¸c lo¹i s¶n phÈm n«ng, l©m, ng­ nghiÖp lµ kh¸c nhau, nªn ng­êi lao ®éng vÉn cã thÓ lµm ®­îc nhiÒu viÖc. Nh­ vËy, sè l­îng lao ®éng sÏ æn ®Þnh h¬n vµ sÏ ®¶m b¶o viÖc lµm æn ®Þnh l©u dµi cho ng­êi lao ®éng. Mét thùc tÕ hiÖn nay lµ C«ng ty ®ang d­ thõa rÊt nhiÒu lao ®éng gi¸n tiÕp nh­ng hµng n¨m C«ng ty vÉn ph¶i tæ chøc tuyÓn dông ®Ó bæ sung ®éi ngò lao ®éng cã ®ñ n¨ng lùc vµ tr×nh ®é, do lùc l­îng lao ®éng d­ thõa nµy kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c«ng viÖc. Thêi gian qua ®Ó gi¶m lao ®éng d­ thõa nµy C«ng ty ®· tiÕn hµnh gi¶m giê lao ®éng, tuÇn lµm viÖc 40 giê, nh­ng t×nh h×nh còng kh«ng ®­îc c¶i thiÖn nhiÒu. Theo t«i, trong thêi gian tíi: tû lÖ ng­êi cao tuæi trong C«ng ty lµ kh¸ ®«ng, v× vËy C«ng ty cÇn dµn xÕp cho nghØ h­u sím, nh­ vËy gi¶m ®­îc lao ®éng d«i d­, ®ång thêi gi¶m ®­îc chi phÝ ®¹o t¹o vµ ®¹o t¹o l¹i, v× nh÷ng ng­êi nµy còng ch¼ng phôc vô cho C«ng ty ®­îc bao l©u n÷a, do vËy nÕu ®em hä ®i ®µo t¹o l¹i th× chi phÝ bá ra kh¸ tèn kÐm, nh­ng kÕt qu¶ thu ®­îc sÏ kh«ng cao. 2.2. C«ng t¸c tuyÓn dông nh©n viªn: HiÖn nay C«ng ty ®ang cã mét lùc l­îng c¸n bé c«ng nh©n viªn kh¸ ®«ng ®¶o. Trong ®ã tû lÖ sè ng­êi trªn 45 tuæi lµ kh¸ cao (trªn 20%). PhÇn lín sè hä lµ nh÷ng ng­êi thuéc thÕ hÖ tr­íc, ®­îc tuyÓn dông d­íi thêi bao cÊp nªn tr×nh ®é nghiÖp vô còng nh­ kh¶ n¨ng nh¹y bÐn kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã phÇn nµo bÞ h¹n chÕ, tuy nhiªn còng kh«ng thÓ phñ nhËn kinh nghiÖm cña nh÷ng ng­êi ®· lµm c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu tõ nh÷ng ngµy ViÖt Nam tham gia vµo thÞ tr­êng quèc tÕ. Trong thêi gian tíi C«ng ty ph¶i liªn tôc tuyÓn nh©n viªn ®Ó thay thÕ ®éi ngò c¸n bé ®· ®Õn tuæi vÒ h­u. Do ®ã vÊn ®Ò tuyÓn dông nh©n viªn ph¶i ®­îc C«ng ty quan t©m h¬n n÷a. §Ó tiÕn hµnh tuyÓn dông nh©n viªn, tr­íc hÕt cÇn ph¶i ®Þnh danh c«ng viÖc tuyÓn dông ng­êi b»ng c¸ch tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: C«ng viÖc cã l©u dµi hay kh«ng, cã æn ®Þnh hay kh«ng ?. C«ng viÖc ®ßi hái nh÷ng kiÕn thøc chuyªn s©u nµo ?. Ng­êi ®­îc tuyÓn cã thÓ kiªm nhiÖm thªm c«ng viÖc nµo n÷a kh«ng? mèi quan hÖ víi tæ chøc nh­ thÕ nµo?. Cuèi cïng ®­a ra c¸c tiªu chuÈn vÒ kiÕn thøc chuyªn m«n, ®¹o ®øc, søc khoÎ, kinh nghiÖm ®èi víi ng­êi dù tuyÓn. Sau khi x¸c ®Þnh râ c¸c yªu cÇu trªn, C«ng ty míi tiÕn hµnh th«ng b¸o nhu cÇu tuyÓn dông nh©n viªn. C«ng ty cÇn më réng c¸c h×nh thøc th«ng b¸o tuyÓn dông nh­ qu¶ng c¸o trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng (tivi, ®µi,b¸o chÝ...)hay nhê c¸c trung t©m t­ vÊn giíi thiÖu, hoÆc trùc tiÕp ®Õn c¸c tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng, trung häc chuyªn nghiÖp th«ng b¸o...Chø kh«ng nhÊt thiÕt lµ ph¶i qua nh©n viªn giíi thiÖu hé nh­ hiÖn nay. Nh­ vËy, ph¹m vi th«ng b¸o sÏ réng h¬n vµ nhanh chãng truyÒn ®¹t ®­îc th«ng tin h¬n, thu hót ®­îc nhiÒu ®èi t­îng dù tuyÓn h¬n v× vËy x¸c suÊt lùa chän ®­îc nh©n viªn giái cµng cao. Tuy nhiªn víi c¸c h×nh thøc nµy ®ßi hái C«ng ty ph¶i bá ra mét kho¶n chi phÝ ban ®Çu nhÊt ®Þnh. Dï sao nh÷ng g× mµ ng­êi lao ®éng giái mang l¹i ch¾c ch¾n sÏ lín h¬n kho¶n chi phÝ ®ã. 2.2.1. VÒ nguån tuyÓn dông: C«ng ty cÇn më réng nguån tuyÓn dông h¬n n÷a, ch¼ng h¹n nh­ sinh viªn võa míi tèt nghiÖp c¸c tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng, nh©n viªn cña h·ng kh¸c, ng­êi tù nép ®¬n xin viÖc vµ ng­êi th©n cña nh©n viªn... Nh­ thÕ víi mét nguån tuyÓn dông phong phó vµ ®a d¹ng ch¾c ch¾n viÖc lùa chän nh©n tµi cã kÕt qu¶ h¬n. §èi víi lao ®éng qu¶n trÞ, C«ng ty còng nªn tuyÓn dông thªm tõ bªn ngoµi, kh«ng nhÊt thiÕt chØ giíi h¹n ë nguån bªn trong, tøc lµ th«ng qua thuyªn chuyÓn, ®Ò b¹t, h¹ chøc. V× nh­ thÕ nh©n viªn cò cã thÓ sÏ bÞ h¹n chÕ kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, quen víi lèi lµm viÖc cò vµ khã thÓ hiÖn quyÒn lùc. ViÖc tuyÓn dông c¸c nhµ qu¶n trÞ tõ bªn ngoµi lµ cÇn thiÕt v× qu¶n trÞ lµ mét nghÖ thuËt ngoµi ra cßn lµ mét nghÒ ®Ých thùc, do vËy hä ph¶i ®­îc ®µo t¹o qua tr­êng, líp. Theo t«i, C«ng ty nªn m¹nh d¹n ®Çu t­ tµi chÝnh cho c¸c sinh viªn giái cña c¸c tr­êng ®¹i häc khèi kinh tÕ ®Ó trong t­¬ng lai hä sÏ mang kiÕn thøc vµ søc trÎ kÕt hîp víi kinh nghiÖm cña nh÷ng ng­êi cã th©m niªn trong C«ng ty, nh»m ®Èy m¹nh t×nh h×nh kinh doanh vµ qu¶n lý C«ng ty ®¹t kÕt qu¶ tèt. Nh­ vËy chØ cã th«ng qua nguån tuyÓn dông bªn ngoµi, C«ng ty míi tuyÓn dông ®­îc ®óng ®èi t­îng. H¬n n÷a chØ th«ng qua c¸c h×nh thøc nh­ thuyªn chuyÓn, ®Ò b¹t nh­ hiÖn nay nh­ C«ng ty vÉn lµm th× th­êng dÉn tíi kÕt qu¶ lµ c¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp cao cã tuæi ®êi t­¬ng ®èi cao v× ph¶i qua mét qu¸ tr×nh c«ng t¸c hä míi ®­îc ®Ò b¹t, thuyªn chuyÓn, ngoµi yÕu tè kinh nghiÖm ra, th× cã thÓ nãi nhµ qu¶n trÞ cao tuæi bÞ h¹n chÕ rÊt nhiÒu mÆt. V× vËy cã thÓ nãi viÖc tuyÓn dông c¸c nhµ qu¶n trÞ trÎ tuæi, cã chuyªn m«n cao, ®Çy nhiÖt huyÕt vµ n¨ng ®éng lµ cÇn thiÕt ®Ó t¹o sinh khÝ míi cho tæ chøc. 2.2.2. VÒ ph­¬ng ph¸p tuyÓn chän: C«ng ty cÇn cã nh÷ng ®æi míi phï hîp víi yªu cÇu vÒ tr×nh ®é ng­êi dù tuyÓn. Cã nghÜa lµ ngoµi viÖc nghiªn cøu kü l­ìng hå s¬ dù tuyÓn, cÇn tiÕn hµnh pháng vÊn mét hoÆc nhiÒu lÇn ®Ó cã thÓ kiÓm tra ®­îc tr×nh ®é, kh¶ n¨ng øng ®¸p, t¸c phong, c¸ch ®i l¹i, ¨n nãi cña ng­êi dù tuyÓn, tõ ®ã ®¸nh gi¸, lùa chän mét c¸ch chÝnh x¸c nh÷ng ng­êi ®ñ yªu cÇu mµ C«ng ty ®· ®Ò ra. Ngoµi ra C«ng ty còng nªn ¸p dông ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm ®Ó kiÓm tra tr×nh ®é cña ng­êi dù tuyÓn, còng nh­ ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh chØ sè th«ng minh, ®Æc biÖt ®èi víi lao ®éng qu¶n trÞ. V× hai ph­¬ng ph¸p nµy mang tÝnh kh¸ch quan nhiÒu h¬n, vµ ngoµi viÖc yªu cÇu ng­êi dù tuyÓn n¾m ch¾c c¸c kiÕn thøc ®­îc ®­a ra trong c©u hái, cßn ph¶i cã ãc ph¸n ®o¸n, ãc ph©n tÝch nhanh nhÑn, chÝnh x¸c. Nã còng gióp C«ng ty trong viÖc t×m kiÕm nh©n tµi, kh«ng bá sãt nh÷ng tr­êng hîp ®¸ng tiÕc nh­ nh÷ng ng­êi rÊt cã triÓn väng nh­ng do ¶nh h­ëng cña yªu tè t©m lý nªn trong cuéc pháng vÊn hä kh«ng Béc lé hÕt m×nh ®­îc. Tuy nhiªn ®Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy vÒ phÝa C«ng ty yªu cÇu ph¶i cã nh÷ng ng­êi hiÓu biÕt réng ®Ó cã thÓ ra nh÷ng ®Ò thi s¸t víi thùc tÕ, c©u hái ®a d¹ng phong phó, nh»m khai th¸c hÕt ®­îc tr×nh ®é hiÓu biÕt cña ng­êi dù tuyÓn hay C«ng ty cã thÓ dïng t­ vÊn tõ bªn ngoµi nh­ c¸c c«ng ty: KPMG, TLS. §Ó c«ng t¸c tuyÓn dông ®¹t kÕt qu¶ cao C«ng ty cÇn lËp mét héi ®ång thi tuyÓn riªng gåm nh÷ng thµnh viªn cã tr×nh ®é, kh¶ n¨ng nhËn xÐt tèt, vµ quan träng nhÊt lµ ph¶i c«ng b»ng v« t­ khi lµm nhiÖm vô tuyÓn dông nh»m lùa chän ®­îc ®éi ngò c¸n bé cã n¨ng lùc vµ tiÕt kiÖm chi phÝ. §èi víi lao ®éng qu¶n trÞ cÊp cao, t«i m¹nh d¹n ®­a ra gi¶i ph¸p sau gióp C«ng ty tuyÓn ®­îc nh÷ng ng­êi tµi giái cho nh÷ng c­¬ng vÞ chñ chèt trong C«ng ty nh­ sau: Víi øng viªn cÇn ®Ò b¹t hay tuyÓn dông th× ph¶i xem xÐt hå s¬, x¸c ®Þnh chØ sè IQ...Sau ®ã hä sÏ ph¶i tr×nh bµy ®Ò ¸n s¶n xuÊt kinh doanh hay nh÷ng s¸ng kiÕn míi nh»m gióp C«ng ty ph¸t triÓn tr­íc héi ®ång tuyÓn chän, tõ ®ã héi ®ång sÏ bÇu chän ng­êi cã ®Ò ¸n kh¶ thi vµo c­¬ng vÞ mµ C«ng ty cÇn nh»m gióp C«ng ty ph¸t triÓn kinh doanh vµ gi¶i quyÕt nh÷ng bÊt cËp cßn tån t¹i mµ ng­êi qu¶n lý cò kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc. 2.3. C«ng t¸c ®µo t¹o vµ båi d­ìng nh©n sù: C«ng t¸c ®µo t¹o vµ huÊn luyÖn ph¶i thùc sù gióp Ých cho viÖc thùc hiÖn môc tiªu cña C«ng ty, do ®ã trong chÝnh s¸ch ®µo t¹o nh©n viªn cña m×nh, C«ng ty nªn ®Þnh râ nhu cÇu ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn, Ên ®Þnh c¸c môc tiªu ®µo t¹o cô thÓ, lùa chän ph­¬ng ph¸p vµ ph­¬ng tiÖn thÝch hîp. HiÖn nay ®èi víi c¸n bé thuéc khèi phßng ban C«ng ty cÇn duy tr× c«ng t¸c ®µo t¹o ®· thùc hiÖn vµ më thªm c¸c líp chuyªn ®Ò vÒ qu¶n lý kinh tÕ, ngo¹i ng÷, tin häc gióp hä liªn tôc trau dåi kiÕn thøc míi vÒ c¶ lý thuyÕt lÉn thùc hµnh. Tuy nhiªn C«ng ty cÇn ph¶i chó ý ®Õn chi phÝ vµ hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh ®µo t¹o, tr¸nh hiÖn t­îng cö c¸n bé ®i häc chØ ®Ó lÊy b»ng cÊp nh­ thùc tÕ hiÖn nay rÊt phæ biÕn ë c¸c doanh nghiÖp vµ c¬ quan Nhµ n­íc. §Ó lµm tèt viÖc nµy C«ng ty cÇn theo dâi, gi¸m s¸t chÆt chÏ qu¸ tr×nh häc tËp th«ng qua liªn hÖ víi c¬ së ®µo t¹o. Ngoµi nh÷ng nghiÖp vô qu¶n lý, ®iÒu hµnh kinh doanh c¸n bé phßng ban cÇn ph¶i ®­îc ®µo t¹o tèt c¶ vÒ ngo¹i ng÷, tin häc, giao dÞch, ®èi ngo¹i, øng sö, giao tiÕp tèt nh»m phôc vô cho c«ng viÖc kinh doanh. C«ng ty GENERALEXIM kh«ng chØ quan hÖ mËt thiÕt víi c¸c tæ chøc, doanh nghiÖp trong n­íc mµ cßn víi c¸c tæ chøc, doanh nghiÖp ngoµi n­íc v× vËy ngoµi viÖc ®µo t¹o c¸n bé c«ng nh©n viªn trong n­íc, C«ng ty còng nªn cö nh÷ng c¸n bé giái, cã n¨ng lùc, trÎ tuæi ®i häc vµ nghiªn cøu ë n­íc ngoµi nh­ häc tËp vµ nghiªn cøu ngo¹i ng÷, tin häc, qu¶n lý cña Anh, Mü, §µi loan, NhËt...Ch¾c ch¾n r»ng víi sù ®Çu t­ nh­ vËy, trong t­¬ng lai C«ng ty sÏ cã mét ®éi ngò chñ chèt giái vµ ®Èy C«ng ty ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n. §èi víi c«ng nh©n ®ang lµm viÖc t¹i c¸c xÝ nghiÖp, ph©n x­ëng cÇn cã sù kiÓm tra tay nghÒ ®Þnh kú vµ tæ chøc c¸c cuéc thi thî giái nh»m ph¸t hÞªn nh÷ng ng­êi cã n¨ng lùc ®Ó ®Ò b¹t trong t­¬ng lai, còng nh­ t×m nh÷ng ng­êi ch­a ®ñ n¨ng lùc ®Ó cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o tiÕp nh­ sau: §èi víi c«ng nh©n cña x­ëng l¾p r¸p xe m¸y T­¬ng mai, c«ng nh©n cÇn ®­îc chuyªn m«n ho¸. ViÖc x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng cña tõng ng­êi phï hîp víi kh©u nµo lµ rÊt quan träng ®Ó bè trÝ hä ®óng vÞ trÝ. C¸c nghiÖp vô l¾p r¸p kh¸ ®¬n gi¶n, do vËy cã thÓ sö dông ph­¬ng ph¸p d¹y kÌm t¹i chç ®èi víi nh©n viªn míi vµo nghÒ vµ c«ng nh©n yÕu kÐm. Cßn ®èi víi c«ng nh©n cu¶ xÝ nghiÖp may §oan x¸, yªu cÇu c«ng nh©n ph¶i ®¹t ®­îc tÝnh khÐo lÐo trong viÖc thùc hiÖn c¸c thao t¸c. Do vËy trong c«ng viÖc tuyÓn dông cÇn ph¶i kiÓm tra tÝnh khÐo lÐo cña ng­êi lao ®éng. Sau ®ã víi nh÷ng c«ng nh©n yÕu cã thÓ sö dông ph­¬ng ph¸p d¹y kÌm, thî bËc cao kÌm thî bËc thÊp. 2.4. ChÕ ®é ®·i ngé nh© n sù: 2.4.1. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng: ViÖc tr¶ l­¬ng trªn c¬ së hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, cô thÓ lµ kho¸n doanh thu cho tõng cho tõng phßng nghiÖp vô vµ c¸c chi nh¸nh cña C«ng ty nh­ hiÖn nay lµ t­¬ng ®èi hîp lý. C¸ch tr¶ l­¬ng nµy ®· gãp phÇn khuyÕn khÝch c¸n bé c«ng nh©n viªn tÝch cùc tham gia c«ng t¸c, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Song c¸ch tÝnh l­¬ng nµy chØ ph¸t huy t¸c dông tèi ®a khi ®­îc ¸p dông cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ Bé phËn b¸n hµng, nã t¹o ra sù ganh ®ua trong c«ng viÖc, khuyÕn khÝch c«ng nh©n viªn c¶i tiÕn kü thuËt, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®em l¹i nhiÒu lîi nhuËn cho C«ng ty còng nh­ t¨ng thu nhËp cho chÝnh b¶n th©n hä. Cßn ®èi víi c¸c Bé phËn kinh doanh, ¸p dông c¸ch tÝnh l­¬ng nµy sÏ dÔ t¹o ra sù c¹nh tranh gi÷a c¸c phßng ban. Nh­ vËy nghiÔm nhiªn c¸c phßng ban trong C«ng ty l¹i trë thµnh ®èi thñ c¹nh tranh cña nhau, ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn viÖc kinh doanh cña C«ng ty trªn thÞ tr­êng. V× vËy trong thêi gian tíi, C«ng ty cÇn nghiªn cøu vµ ¸p dông mét h×nh thøc tr¶ l­¬ng míi cho c¸c bé phËn trong C«ng ty. Theo t«i, ®Ó cã mét h×nh thøc tr¶ l­¬ng hîp lý cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, tr­íc hÕt C«ng ty cÇn ph¶i xem xÐt tíi c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn tiÒn l­¬ng vµ trªn c¬ së ®ã ®Ó tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng vµ trªn c¬ së nµyt«i xin ®­a ra c¸ch tÝnh l­¬ng sau nh»m gióp C«ng ty gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò. 2.4.2. ChÕ ®é tiÒn th­ëng, phóc lîi: §èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn nh÷ng kho¶n tiÒn th­ëng cã t¸c dông nh­ mét ®ßn bÈy kÝch thÝch tinh thÇn cho hä vµ lµ mét chÊt keo dÝnh nh©n viªn víi sù tån t¹i cña C«ng ty. VÒ quü khen th­ëng: Theo t«i quü khen th­ëng nªn ®­îc chia lµm hai phÇn: - PhÇn mét: PhÇn nµy dïng ®Ó chia ®Òu cho toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty. Hµng th¸ng, hµng quý C«ng ty sÏ trÝch mét phÇn tõ ®©y ®Ó chia cho nh©n viªn, ®Ó ®éng viªn khuyÕn khÝch hä nã thÓ hiÖn sù quan t©m cña C«ng ty ®Õn tËp thÓ, vµ kÕt qu¶ lao ®éng cña hä. - PhÇn hai: PhÇn nµy sÏ do Ban gi¸m ®èc sö dông ®Ó khen th­ëng cho c¸c Bé phËn, c¸ nh©n hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®­îc giao. ViÖc khen th­ëng nµy cã thÓ ¸p dông c¸ch thøc mµ hiÖn nay C«ng ty vÉn lµm. Tuy nhiªn ®èi víi c¸c phßng qu¶n lý vµ phôc vô møc th­ëng nªn c¨n cø vµo møc ®é vµ chÊt l­îng hoµn thµnh c«ng viÖc ®­îc giao. C«ng ty nªn quy ®Þnh mét møc th­ëng giao ®éng trong mét kho¶ng nµo ®ã cho khèi qu¶n lý vµ phôc vô. Cßn ®Ó kh¾c phôc tÝnh b×nh qu©n trong néi bé c¸c phßng, møc th­ëng cho mçi nh©n viªn trong phßng cã thÓ dùa vµo b¶ng ®¸nh gi¸ thµnh tÝch c«ng t¸c cña tr­ëng phßng ®Ó chia th­ëng. Vµ nh­ vËy l¹i ®Æt ra yªu cÇu lµ c¸c tr­ëng phßng ph¶i lµm viÖc mét c¸ch c«ng b»ng v« t­, tr¸nh thiªn vÞ, gi¶m thiÓu yÕu tè t×nh c¶m trong ®¸nh gi¸. VÒ quü phóc lîi: Còng nh­ quü tiÒn th­ëng, quü nµy ®­îc lËp ra trªn c¬ së trÝch mét phÇn lîi nhuËn sau khi lµm nghÜa vô víi Nhµ n­íc. ViÖc sö dông quü nµy nªn chia lµm 3 phÇn: - PhÇn mét: LËp quü chung dïng ®Ó tæ chøc cho c¸n bé c«ng nh©n viªn tham quan nghØ m¸t...Mua tÆng phÈm cho nh©n viªn nh©n dÞp c­íi hái, sinh nhËt ë ®©y xÐt vÒ mÆt gi¸ trÞ nã kh«ng lín l¾m, nh­ng nã thÓ hiÖn sù quan t©m ®èi víi nh©n viªn, tõ ®ã cã t¸c dông kÝch thÝch nh©n viªn lµm viÖc cã hiÖu qu¶. - PhÇn hai: PhÇn nµy dµnh cho sù nghiÖp, c«ng tr×nh ®Çu t­ c«ng céng nh­ nhµ trÎ, nhµ ¨n, c©u l¹c bé....Quü nµy còng cã thÓ sö dông ®Ó ®Çu t­ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ®i häc, tæ chøc gÆp mÆt con t«i c«ng nh©n viªn trong C«ng ty vµo nh÷ng ngµy lÔ tÕt cña thiÕu nhi,vµo cuèi n¨m häc ®Ó khen th­ëng khÝch lÖ. Vµ còng cã thÓ dïng cho ho¹t ®éng vui ch¬i gi¶i trÝ cña nh©n viªn ngoµi giê, tõ ®ã còng cã t¸c dông kÝch thÝch, khÝch lÖ tinh thÇn lµm viÖc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. Ngoµi ra nã cßn thÓ hiÖn sù quan t©m cña C«ng ty ®èi víi b¶n th©n nh©n viªn vµ gia ®×nh hä. - PhÇn ba: PhÇn quü riªng, phÇn nµy kh«ng mang tÝnh chÊt chung ®ång ®Òu mµ giµnh riªng cho nh÷ng ng­êi gÆp khã kh¨n, cho viÖc th¨m hái, gióp ®ì nh©n viªn khi èm ®au, gia ®×nh gÆp khã kh¨n...§øng vÒ khÝa c¹nh nµo ®ã cã thÓ thÊy trong hoµn c¶nh cô thÓ phÇn quü nµy cã t¸c dông to lín ®èi víi ng­êi lao ®éng. Hä thÊy ®­îc tËp thÓ quan t©m hä, chia sÎ víi hä nh÷ng lóc khã kh¨n, gia ®×nh gÆp chuyÖn buån...Lµm cho hä tù c¶m thÊy ph¶i cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng viÖc. Trªn ®©y lµ toµn bé kÕt qu¶ nghiªn cøu,kh¶o s¸t, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù ë C«ng ty GENERALEXIM trong thêi gian qua. C¨n cø vµo nh÷ng mÆt cßn tån t¹i kÕt hîp víi dù b¸o môc tiªu trong n¨m tíi cña C«ng ty, t«i m¹nh d¹n ®Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ, gi¶i ph¸p vÒ qu¶n trÞ nh©n sù. Hy väng nh÷ng gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ ®ã sÏ ®­îc ban l·nh ®¹o C«ng ty GENERALEXIM quan t©m nghiªn cøu vµ ¸p dông vµo thùc tiÔn mét c¸ch thÝch ®¸ng nh»m hoµn thiÖn t¸c qu¶n trÞ nh©n sù ë C«ng ty GENERALEXIM trong thêi gian tíi.