Một số giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động kinh doanh xuất khẩu quế ở Công Ty xuất nhập khẩu tổng hợp I - Hà Nội

tr­íc ®©y, thÞ tr­êng chØ lµ c¸c n­íc trong khèi XHCN anh em th× nay quÕ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®· v­ît sang thÞ tr­êng cña c¸c n­íc t­ b¶n nh­ Singapore, NhËt B¶n... vµ ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng Mü, mét thÞ tr­êng kh«ng lå, cã søc tiªu thô lín nhÊt thÕ giíi. HiÖn nay, quÕ ViÖt Nam ®­îc ®¸nh gi¸ lµ quÕ cã chÊt l­îng cao, ®­îc mét sè thÞ tr­êng tin dïng. * KÕt qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu quÕ. QuÕ trång ë ViÖt Nam chñ yÕu danh cho xuÊt khÈu (chiÕm 90% s¶n l­îng), phÇn cßn l¹i phôc vô cho tiªu dïng trong n­íc, chØ kho¶ng 300-400 tÊn. T×nh h×nh s¶n l­îng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu quÕ ë ViÖt Nam trong thêi gian qua ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng 10. B¶ng 10: S¶m l­îng kim ng¹ch vµ xuÊt khÈu quÕ ë ViÖt Nam. N¨m S¶n l­îng (tÊn) Kim ng¹ch xuÊt khÈu (USD) 1993 2.057 3.800.000 1994 2.537 4.600.000 1995 2.622 4.700.000 1996 2.825 5.400.000 1997 3.050 5.700.000 1998 3.340 6.200.000 1999 3.200 6.000.000 2000 3412 6.140.000 2001 3445 6.200.000 (Nguån: B¸o c¸o tæng hîp phßng nghiÖp vô 7). Qua b¶ng trªn ta thÊy t×nh h×nh xuÊt khÈu quÕ cña ViÖt Nam trong thêi gian qua. NÕu nÕu tÝnh ®Õn hÕt n¨m 2001 th× kim ng¹ch xuÊt khÈu quÕ cña ViÖt Nam lµ 6.200.000 USD t¨ng 63% so víi n¨m 1992 (3.800.000) cïng víi viÖc t¨ng lªn vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu th× sè l­îng xuÊt khÈu còng kh«ng ngõng t¨ng lªn nÕu trong n¨m 1992 s¶n l­îng kim ng¹ch xuÊt khÈu quÕ cña viÖt nam lµ 2.057 tÊn th× cho ®Õn n¨m 2001 s¶n l­îng kim ng¹ch xuÊt kh©u quÕ cña ViÖt Nam ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi lµ 3..445 tÊn (t¨ng 67% so víi n¨m 1992). * ThÞ tr­êng xuÊtk khÈu vµ mÆt hµng xuÊt khÈu. Tr­íc n¨m 1990, thÞ tr­êng xuÊt khÈu quÕ cña ViÖt Nam chñ yÕu lµ c¸c n­íc XHCN §«ng ¢u vµ Liªn X« nh­ng víi khèi l­îng xuÊt khÈu kh«ng lín vµ ViÖt Nam xuÊt khÈu chñ yÕu lµ d­íi h×nh thøc bu«n b¸n ®èi l­u vµ 2. Thùc tr¹ng kinh doanh xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty XNK tæng hîp I giai ®o¹n 1986-2001 2.1 NghiÖp vô thu mua t¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu. Bao gåm c¸c kh©u: Nghiªn cøu chän läc nguån hµng, ph­¬ng thøc mua, kÝ kÕt hîp ®ång mua b¸n, h×nh thµnh. NhiÖm vô chñ yÕu ë ®©y lµ t×m kiÕm nguån hµng, lùa chän khu vùc ®Æt hµng, ®Þa ®iÓm tËp kÕt giao hµng, ph­¬ng thøc mua b¸n nh»m cã ®­îc hµng ®óng chÊt l­îng, ®óng thêi gian, thuËn tiÖn cho vÊn ®Ò tµi chÝnh, huy ®éng vèn. Còng nh­ bÊt kú s¶n phÈm N«ng NghiÖp nµo kh¸c, quÕ ®­îc trång ë nhiÒu vïng r¶i r¸c kh¾p ®Êt n­íc tõ yªn b¸i, tíi tËn qu¶ng nam víi s¶n l­îng kh¸c nhau nªn viÖc thu mua chÕ biÕn ®Ó chuÈn bÞ ®Çu vµo cho xuÊt khÈu lµ khÈu quan träng, ®­îc C«ng Ty hÕt søc chó träng. Mäi ng­êi ®Òu nhËn thøc ®­îc r»ng nÕu lµm tèt kh©u thu mua, chÕ biÕn th× cã ®iÒu kiÖn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Nh÷ng n¨m tr­íc ®©y, do sù nhËn biÕt cña ng­êi d©n vµ c¬ quan qu¶n lý cßn kÐm nªn dÉn tíi t×nh tr¹ng khai th¸c bõa b·i, g©y l·ng phÝ rÊt lín cho ®Êt n­íc. Hµng n¨m, bao nhiªu tÊn quÕ ®­îc khai th¸c th× Ýt nhÊt còng cã mét nöa sè d­ s¶n phÈm vµ c©y l¸ bÞ vøt bá. Víi gi¸ dÇu quÕ hiÖn nay kho¶ng 220 USD/kg, th× hµng n¨m chóng ta bÞ l·ng phÝ kho¶ng 3.500.000 USD. ViÖc khai th¸c bõa b·i cßn ¶nh h­ëng ®Õ s¶n l­¬ng khai th¸c n¨m sau. Ngoµi sù l·ng phÝ trong viÖc khai th¸c, chÝnh s¸ch qu¶n lý Nhµ N­íc còng ch­a tho¶ ®¸ng cho c¸c doanh nghiÖp thu mua quÕ. Nhµ N­íc trùc tiÕp ®øng ra thu mua quÕ tõ n«ng d©n, tõ ng­êi trång trät ®Ó sau ®ã b¸n l¹i cho c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu. ViÖc lµm nµy v« h×nh trung ®· lµm cho gi¸ xuÊt khÈu quÕ t¨ng cao lªn, lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh g©y thiÖt h¹i cho doanh nghiÖp xuÊt khÈu vµ c¶ Nhµ N­íc. Sau mét thêi gian, Nhµ N­íc còng nhËn thÊy mét sè thiÕu sãt trong chÝnh s¸ch qu¶n lý thu mua quÕ vµ cã nh÷ng söa ®æ bæ sung nh­ng söa ®æi nµy mang tÝnh chÊt ch¾p v¸ l¹i thiÕu tÝnh hiÖn thùc nªn kh«ng mang kÕt qu¶ kh¶ qua. ChØ ®Õn quèi nh÷ng n¨m 80 ®Çu nh÷ng n¨m 90, khi Nhµ N­íc thay ®æi c¬ chÕ qu¶n lý trao quyÒn tù do kinh doanh cho doanh nghiÖp th× ho¹t ®éng nµy víi dÇn ®i vµo nÒ nÕp. Víi C«ng Ty XNK tæng hîp I, trong giai ®o¹n ®Çu, chÝnh s¸ch thu mua cña C«ng Ty còng bÞ lÖ thuéc chÆt chÏ vµo c¸c quy ®Þnh cña Nhµ N­íc. Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ N­íc nªn C«ng Ty tham gia thu mua trèn lËu thuÕ (thuÕ khai th¸c tµi nguyªn ) nh­ t­ th­¬ng lµm, lµm cho gi¸ quÕ xuÊt khÈu qu¸ cao, khã cã thÓ c¹nh tranh víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c, ®Æc biÖt lµ t­ th­¬ng. H¬n n÷a ®©y lµ giai ®o¹n C«ng Ty míi thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng, ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n cßn non kÐm, cã t­ t­ëng chê viÖc, chê b¹n hµng ®Õn giao dÞch, uû th¸c xuÊt khÈu nªn phÇn thu mua cßn yÕu kÐm. Ngoµi ra, khã kh¨n vÒ vèn trong giai ®o¹n ®©u còn c¶n trë c«ng viÖc cña C«ng Ty, ®Ó cho c¸c ®¬n vÞ b¹n lÊn l­ít. L·nh ®¹o vµo tËp thÓ c«ng nh©n viªn còng ®· nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña kh©u thu mua t¹o nguån hµng vµ ®Ò ra mét sè biÖn ph¸p, nh­ng trong giai ®o¹n nµy kh«ng ph¸t huy ®­îc do sù qu¶n lý cña Nhµ N­íc. Chóng ta cã thÓ thÊy khã kh¨n nµy khi xuÊt khÈu cña C«ng Ty n¨m 1987 lµ 59 tÊn, n¨m 1988 lµ 55 tÊn, n¨m 1989 lµ 86 tÊn.... trong khi s¶n l­îng quÕ khai th¸c ë ViÖt Nam n¨m 1989 xÊp xØ lµ 1.500 tÊn. Sang ®Çu thËp niªn 90, khi c¬ chÕ qu¶n lý cò bÞ xo¸ bá, c¬ chÕ qu¶n lý míi ®­îc h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, Nhµ N­íc chØ lµm nhiÖm vô qu¶n lý míi h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, Nhµ N­íc chØ lµm nhiÖm vô qu¶n lý, cßn c¸c doanh nghiÖp tù do kinh doanh trong ph¹m vi giÊy phÐp kinh doanh. Nhµ N­íc xo¸ bá ®éc quyÒn thu mua quÕ, cho phÐp c¸c doanh nghiÖp ®­îc phÐp thu mua quÕ, theo quy luËt thÞ tr­êng dùa vµo nhu cÇu cña tõng doanh nghiÖp. Nh÷ng quyÕt ®Þnh, thay ®æi nµy ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu quÕ nãi chung, C«ng Ty XNK tæng hîp I nãi riªng trªn con ®­êng kinh doanh cña m×nh. C«ng Ty ký hîp ®ång víi c¸c ®¹i lý thu mua cña tõng ®Þa ph­¬ng. Theo ®ã c¸c ®¹i lý thu mua nµy sÏ lµm c«ng t¸c thu mua, gom hµng tõ ng­êi trång ë ®Þa ph­¬ng, sau ®ã thùc hiÖn c¸c hîp ®ång víi C«ng Ty. Tuú t×nh h×nh cô thÓ, c¸c c¬ së thu mua nµy sÏ ®­îc C«ng Ty t¹m øng mét phÇn tiÒn mua hµng ®Ó gióp ®ì hä vÒ vèn kinh doanh. H×nh thøc nµy cã mét ­u ®iÓm lµ C«ng Ty kh«ng ph¶i trùc tiÕp ®øng ra thu mua, cã quyÒn ®ßi hái vÒ chÊt l­îng hµng ho¸ cña m×nh ®· quy ®Þnh tr­íc cho ng­êi thu mua. MÆt kh¸c, qua ®ã C«ng Ty x¸c ®Þnh ®­îc s¬ bé gi¸ thµnh tõ ®ã x¸c ®Þnh gi¸ c¶ xuÊt khÈu, sao cho cã lîi nhÊt vµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao nhÊt. Ngoµi tÝnh tÝch cùc, h×nh thøc nµy còng cã nh÷ng h¹n chÕ cña nã nh­ lµm t¨ng chi phÝ trung gian cho c¸c ®¹i lý thu mua, phô thuéc vµo kÕt qu¶ thu mua cña hä vÒ sè l­îng lµm ¶nh h­ëng ®Õn kÕ ho¹ch xuÊt khÈu cña C«ng Ty. §Ó h¹n chÕ nh÷ng nh­îc ®iÓm trªn, ®ång thêi lµm t¨ng tÝnh chñ ®éng trong viÖc chuÈn bÞ nguån hµng. C«ng Ty ®· thùc hiÖn biÖn ph¸p ký kÕt hîp ®ång trùc tiÕp víi ng­êi trång th«ng qua c¸c chi nh¸nh cña m×nh ë tõng ®Þa ph­¬ng. Ng­êi trång khi kÝ hîp ®ång sÏ ®­îc C«ng Ty hç trî mét phÇn tiÒn vµ kü thuËt ph¸t triÓn c©y quÕ, sau ®ã C«ng Ty xÏ thu mua l¹i s¶n phÈm nµy. HiÖn nay, trong kh©u thu mua quÕ, C«ng Ty ¸p dông c¶ hai biÖn ph¸p thu mua ®¹i ly vµ thu mua trùc tiÕp cña ng­êi trång ®Ó kÕt hîp, ph¸t huy nh÷ng ­u ®iÓm vµ kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm cña tõng biÖn ph¸p chÝnh v× cã sù linh ho¹t trong thu mua mµ nguån hµng xuÊt khÈu cña C«ng Ty lu«n ®­îc ®¶m b¶o. 2.2 ChÕ biÕn vµ b¶o qu¶n. Tõ tr­íc ®Õn nay C«ng Ty XNK tæng hîp I vÉn thuª ngoµi ra c«ng chÕ biÕn. C¨n cø vµo hîp ®ång ký kÕt v¬i c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi vÒ quy c¸ch, chÊt l­îng hµng ho¸, C«ng Ty lªn kÕ ho¹ch thu mua vµ thuª c¸c c¬ së chÕ biÕn. ViÖc chÕ biÕn hiÖn nay vÉn theo ph­¬ng ph¸p thñ c«ng, qu¸ tr×nh chÕ biÕn ph¶i tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n: Ng©m quÕ, ph¬i kh«, ñ quÕ råi l¹i tiÕp tôc ph¬i. Cø thÕ ph¶i 15 ngµy mïa hÌ vµ 1 th¸ng mïa ®«ng míi hoµn chØnh. Quy tr×nh b¶o qu¶n quÕ rÊt c«ng phu, quÕ ph¶i ®­îc lµm s¹ch sÏ, ®ãng gãi cÈn thËn vµ b¶o qu¶n n¬i kh« r¸o. ViÖc duy tr× h­¬ng vÞ cña quÕ ®­îc ®­a lªn hµng ®Çu. NhËn thÊy viÖc thuª ngoµi ra c«ng chÕ biÕn lµ kh«ng cã lîi nªn C«ng Ty ®· lËp luËn chøng x©y dùng nhµ m¸y chÕ biÕn quÕ vµ n«ng s¶n xÊt khÈu. Dù ¸n ®· ®­îc bé th­¬ng m¹i th«ng qua. C«ng Ty ®· ®Çu t­ 1,5 tû ®ång ®Ó x©y dùng nhµ m¸y t¹i gia l©m. dù tÝnh ®Õn cuèi n¨m 2002 nµy sÏ ®­a vµo ho¹t ®éng. 2.3 Hîp ®ång XuÊt khÈu quÕ. Hîp ®ång xuÊt khÈu quÕ còng nh­ c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu hµng ho¸ kh¸c, nã còng cã ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kho¶n th«ng th­¬ng mµ mét hîp ®ång xuÊt khÈu ph¶i cã. Tuy nhiªn trong tõng ®iÒu kho¶n cña nã l¹i cã sù kh¸c biÖt víi c¸c hîp ®ång hµng ho¸ kh¸c mµ cÇn ®­îc chó ý khi kÝ kÕt hîp ®ång, ®ã lµ: *VÒ sè l­îng. QuÕ còng nh­ c¸c lo¹i n«ng s¶n kh¸c, nã lµ s¶n phÈm N«ng NghiÖp nªn cã quan hÖ mËt thiÕt (nãi c¸ch kh¸c lµ chÞu ¶nh h­ëng) cña c¸c yÕu tè vÒ khÝ hËu, nhiÖt ®é, ®é Èm... trong hîp ®ång xuÊt khÈu quÕ, khi quy ®Þnh vÒ sè l­îng ng­êi ta kh«ng x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c mµ th­êng quy ®Þnh phÇn dung sai nµy phßng khi cã sù t¨ng gi¶m vÒ sè l­îng do thiªn nhiªn g©y ra ®Ó hai bªn khái tranh chÊp, nghi ngê lÉn nhau. * VÒ chÊt l­îng. Ngoµi nh÷ng quy ®Þnh râ rµng vÒ h×nh thøc vµ ®Æc tÝnh ho¸ häc mét c¸ch chi tiÕt, trong xuÊt khÈu quÕ ng­êi ta cßn ®Æc biÖt chó ý ®Õn hµm l­îng tinh dÇu trong quÕ v× hµm l­îng nµy quyÕt ®Þnh chÊt l­îng còng nh­ gi¸ c¶ cña quÕ. Khi nãi ®Õn hµm l­îng tinh dÇu ng­êi ta th­êng nãi ®Õn hai lo¹i sau: - Hµm l­îng tinh dÇu t­¬ng ®èi: Lµ hµm l­îng dÇu ®­îc ®o ë ®é Èm b×nh th­êng cña m«i tr­êng. - Hµm l­îng tinh dÇu tuyÖt ®èi: Lµ hµm l­îng tinh dÇu ®­îc ®o trong ®iÒu kiÖn ®é Èm lµ 0%. Trong qu¸ tr×nh ký kÕt hîp ®ång, th«ng th­êng kh¸ch hµng muèn mua quÕ theo c¸c tÝnh hµm l­îng tinh dÇu t­¬ng ®èi, cßn ng­êi b¸n th× muèn tÝnh víi hµm l­îng tinh dÇu tuyÖt ®èi. §©y lµ vÊn ®Ò vÒ nghÖ thuËt ®µm ph¸n kinh doanh mµ chóng ta ph¶i cè g¾ng sao cho cã lîi nhÊt vÒ m×nh. VÒ mÆt nµy C«ng Ty XNK tæng hîp I ®· cã nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ trong vµi n¨m gÇn ®©y, hä th­êng ký hîp ®ång víi c¸ch tÝnh hµm l­îng tinh dÇu tuyÖt ®èi. * VÒ thanh to¸n. Trong bu«n b¸n quèc tÕ, h×nh thøc thanh to¸nphæ biÕn lµ L/C trong hÖ thèn ng©n hµng, h×nh thøc nµy th­êng ®­îc ¸p dông khi ta ký hîp ®ång míi kh¸ch hµng míi mµ ta ch­a biÕt g× vÒ hä, nã an toµn cho c¶ ng­êi b¸n vµ ng­êi mua. Tuy nhiªn, víi b¹n hµng quen thuéc ®· cã sù tin cËy lÉn nhau th× kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ¸p dông theo ph­¬ng thøc L/C mµ cã nhiÒu ph­¬ng thøc kh¸c. B¹n hµng nhËp khÈu quèc tÕ cña C«ng TyXNK tæng hîp I chñ yÕu tõ c¸c Singapore, Hång C«ng... cã quan hÖ lµm ¨n l©u n¨m ®· cã ®­îc sù tin c©y lÉn nhau. Nh÷ng n¨m tr­íc ®©y, khi t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng Ty cßn nhiÒu khã kh¨n, c¸c b¹n hµng ®· gióp ®ì C«ng Ty b»ng c¸ch thanh to¸n tr­íc mét phÇn ®Ó C«ng Ty cã vèn thu gom vµ chÕ biÕn hµng. HiÖn nay, t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng Ty nh×nh chung ®· ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng chuÈn bÞ cho nguån hµng xuÊt khÈu, mÆt kh¸c muèn gi÷ quan hÖ lµm ¨n l©u dµi nªn C«ng Ty th­êng nhËn tiÒn thanh to¸n sau khi giao hµng. Víi b¹n hµng míi quen lµm ¨n lÇn ®Çu, ®Ó ®¶m b¶o an toµn, C«ng Ty nhÊt thÕt ph¶i sö dông thanh to¸n b»ngL/C . Sau nµy khi ®· trë thµnh b¹n hµng quen thuéc cã ®­îc sù tÝnh nhiÖm lÉn nhau th× cã thÓ dïng nhiÒu ph­¬ng ph¸p thanh to¸n kh¸c. * VÒ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i. Do xuÊt khÈu cña C«ng Ty vÉn theo h×nh thøc FOB (Free on Board), nªn trong hîp ®ång, viÖc thuª vËn t¶i lµ do ®èi t¸c n­íc ngoµi. ViÖc lµm nµy còng lµm thiÖt h¹i mét sè ngo¹i tÖ nhÊt ®Þnh. Trong t­¬ng lai khi s¶n l­îng hµng xuÊt khÈu t¨ng lªn ®¸ng kÓ, C«ng Ty sÏ dµnh phÇn vËn t¶i vµ b¶o hiÓm hµng hãa, nh­ vËy võa cã ®iÒu kiÖn ®Ó t¨ng thªm ngo¹i tÖ m¹nh, võa t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nghµnh kh¸c nh­ : VËn t¶i, b¶o hiÓm cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn t¨ng thªm b¹n hµng. * VÒ b¶o hiÓm hµng ho¸. QuÕ còng nh­ c¸c lo¹i s¶n phÈm N«ng NghiÖp kh¸c, lµ mÆt hµng rÊt dÔ h­ háng trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn, ng­êi ta th­¬ng mua b¶o hiÓm cho nã víi møc b¶o hiÓm cao nhÊt, b¶o hiÓm mäi rñi ro. Do xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty l©u nay vÉn theo h×nh thøc FOB (Free on Board) nªn viÖc mua b¶o hiÓn thuéc vÒ ng­êi mua hµng ë c¸c n­íc ngoµi. H×nh thøc nµy cã ­u ®iÓm lµ tr¸ch nhiÖm cña C«ng Ty cho ®Õn sau khi giao hµng lµ hÕt, cßn mäi rñi ro sau ®ã thuéc vÒ ng­êi mua hµng, nh­ng nã cã nh­îc ®iÓm lµ gi¸ thµnh xuÊt khÈu thÊp, khæng t¹o ®iÒu kiÖn cho nghµnh vËn t¶i quÕ vµ b¶o hiÓm quÕ ph¸t triÓn. Trong t­¬ng lai, C«ng Ty sÏ cè g¾ng xuÊt khÈu theo h×nh thøc CIF (cost, Insurence and Freigh). 2.4 ThÞ tr­êng XuÊt khÈu chñ yÕu. Trong kinh doanh xuÊt khÈu nãi chung vµ xuÊt khÈu quÕ nãi riªng, viÖc t×m kiÕm thÞ tr­êng lµ vÊn ®Ò quan träng b¶o ®¶m cho viÖc kinh doanh diÔn ra ®¹t hiÖu qu¶ cao. C¸c thÞ tr­êng chñ yÕu lµ: 2.4.1 ThÞ tr­êng c¸c n­íc Ch©u ¸. C¸c n­íc Ch©u ¸ cã bu«n b¸n quÕ víi ViÖt Nam chñ yÕu l¸ Singapore, Hång C«ng, NhËt B¶n, gÇn ®©y cã thªm mét sè thÞ tr­êng kh¸c nh­ : Hµn Quèc, Malayxia... Nh×n chung, ®©y ®Òu lµ c¸c b¹n hµng truyÒn thèng cã ho¹t ®éng bu«n b¸n l©u n¨m víi C«ng Ty nªn biÕt kh¸ râ vÒ nhau. C¸c n­íc Ch©u ¸ chñ yÕu nhËp khÈu cña ta ®Ó t¸i xuÊt sang n­íc thø ba cßn l­îng sö dông trong n­íc hä rÊt Ýt. L­îng quÕ sö dông ë Ch©u ¸ tuy nhá nh­ng l¹i cã yªu cÇu chÊt l­îng rÊt cao do hä sö dông quÕ trong y häc, cßn cho môc ®Ých lµm gia vÞ hay thùc phÈm th× kh«ng ®¸ng kÓ. Do vËy, hä chÊp nhËn gi¸ cao cho lo¹i quÕ nµy, cã khi lªn tíi 70 USD/ kg (gÊp 30-35 lÇn lo¹i quÕ th«ng th­êng). Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, C«ng Ty XNK tæng hîp I ®· ®Çu t­ cho s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn ®Ó n©ng cao chÊt l­îng quÕ xuÊt khÈu, phôc vô cho thÞ tr­êng nµy. Bªn c¹nh ®ã, C«ng Ty kh«ng ngõng gia t¨ng s¶n l­îng quÕ xuÊt khÈu víi lo¹i quÕ th«ng th­êng nh­ quÕ èng, quÕ vôn ®· qua chÕ biÕn. Nh­ vËy, mét mÆt võa h¹n chÕ ®­îc nh÷ng thiÖt h¹i cho viÖc xuÊt khÈu s¶n phÈm th«, mÆt kh¸c cßn lµm gi¶m sù c¹nh tranh tõ n­íc t¸i xuÊt ë c¸c thÞ tr­êng c¸c n­íc tiªu thô. Theo dù kiÕn cña C«ng Ty, ®Õn cuèi n¨m 2002, khi nhµ m¸y chÕ biÕn quÕ vµ l©m s¶n ®i vµo ho¹t ®éng, C«ng Ty chØ xuÊt khÈu quÕ qua kh©u chÕ biÕn vµ lµm s¹ch cho c¸c thÞ tr­êng tiªu thô lµ chÝnh, cßn l­îng xuÊt khÈu qua c¸c n­íc t¸i xuÊt nh­ Singapore, Hång C«ng gi¶m ®i ®¸ng kÓ. 2.4.2 ThÞ tr­êng Mü. ThÞ tr­êng Mü lµ thÞ tr­êng tiªu thô hµng ho¸ khæng lå, mçi n¨m tiªu thô kho¶ng 16.000 tÊn quÕ gÊp 40 lÇn s¶n l­îng cña C«ng Ty XNK tæng hîp I. Qua ®ã ta thÊy ®­îc ®é lín cña thÞ tr­êng Mü, nÕu lµm tèt c«ng t¸c tiÕp thÞ thÞ tr­êng th× bao nhiªu quÕ xuÊt khÈu sang Mü còng kh«ng ®ñ. Tr­íc khi bá cÊm vËn víi ViÖt Nam, hµng ho¸ xuÊt sø tõ ViÖt Nam kh«ng ®­îc chÊp nhËn t¹i thÞ tr­êng Mü. V× thÕ giai ®o¹n nµy C«ng Ty kh«ng trùc tiÕp bu«n b¸n víi b¹n hµng Mü mµ ph¶i qua n­íc thø ba, g©y ra thiÖt h¹i ®¸ng kÓt. Sau khi Mü bá cÊm vËn víi ViÖt Nam vµ b×nh th­êng ho¸ quan hÖ ngo¹i giao, C«ng Ty ®­îc sù gióp ®ì cña bé th­¬ng m¹i ®· nghiªn cøu, t×m ®èi t¸c ®Ó thùc hiÖn xuÊt khÈu trùc tiÕp sang thÞ tr­êng nµy kh«ng qua trung gian nh­ng sè l­îng chØ ®¹t 142 tÊn (chiÕm 30% s¶n l­îng xuÊt khÈu cña C«ng Ty vµ ch­a ®Çy 1% thÞ phÇn Mü), ch­a t­¬ng søng víi tiÒm n¨ng vèn cã. Hi väng sau khi dì bá hoµn toµn mäi trë ng¹i cßn tån t¹i gi÷a hai n­íc th«ng qua hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i, quÕ cña ViÖt Nam nãi chung vµ cña C«ng Ty XNK tæng hîp I nãi riªng sÏ t¹o ®­îc chç ®øng trªn thÞ tr­êng to l¬n nµy. 2.4.3 ThÞ tr­êng c¸c n­íc ch©u Mü kh¸c. ë Ch©u Mü, ngoµi Hoa Kú lµ thÞ tr­êng quÕ khæng lå còng cßn nhiÒu n­íc tiªu thô quÕ thuéc lo¹i kh¸ lín trªn thÕ giíi nh­ Mexico (kho¶ng 3000 tÊn/ n¨m)... C¸c n­íc Ch©u Mü nãi chung lµ n­íc sö dông gia vÞ lín nhÊt trªn thÕ giíi do ®Æc tÝnh v¨n ho¸, d©n téc vµ mãn ¨n truyÒn thèng cña hä. Tuy vËy, hä cßn qu¸ xa l¹ ®èi víi quÕ ViÖt Nam. Víi c«ng viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng cho m×nh, C«ng Ty coi ®©y lµ thÞ tr­êng tiÒm n¨ng trong t­¬ng lai cña m×nh trong vßng 5-10 n¨m tíi khi s¶n l­îng quÕ trång ë ViÖt Nam khai th¸c ®­îc kho¶ng 20.000- 25.000 tÊn/ n¨m. Tr­íc m¾t, C«ng Ty chØ thùc hiÖn xuÊt khÈu c¸c n­íc nµy th«ng qua tõng hîp ®ång ký kÕt víi c¸c ®èi t¸c t¹i c¸c n­íc nãi trªn chø ch­a th«ng qua c«ng t¸c marketing trªn thÞ tr­êng. 2.4.4 Mét sè thÞ tr­êng kh¸c. ThÞ tr­êng c¸c n­íc Ch©u ¢u nh­: §øc, Anh , Hµ Lan... cã thãi quen dïng lo¹i quÕ lµm gia vÞ, nguyªn liÖu cho C«ng NghiÖp thùc phÈm nªn kh«ng yªu cÇu chÊt l­îng cao vµ hä th­êng nhËp quÕ vôn víi gi¸ rÎ. Víi c¸c lo¹i quÕ vôn thu ®­îc tõ kh©u khai th¸c vµ chÕ biÕn th× ®©y lµ thÞ tr­êng lý t­ëng cho xuÊt khÈu lo¹i quÕ nµy. Víi thÞ tr­êng óc, mét thÞ tr­êng cã møc tiªu thô trung b×nh trªn thÕ giíi (kho¶ng 1000 tÊn / n¨m) nh­ng ë gÇn ViÖt Nam th× ®ã còng lµ mét thÞ tr­êng lý t­ëng do chi phÝ vËn chuyÓn thÊp, chóng ta cã kh¶ n¨ng x©m nhËp vµ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng nµy. Tãm l¹i, dï cã sù ph©n chia, ph©n tÝch x¸c ®Þnh c¸c thÞ tr­êng tiªu thô hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai, nh­ng cho ®Õn nay bu«n b¸n quÕ chñ yÕu cña C«ng Ty XNK tæng hîp I vÉn tiÕn hµnh chñ yÕu víi c¸c n­íc Ch©u ¸ truyÒn thèng. ViÖc ph©n chia nµy mang tÝnh chÊt ®Þnh h­íng cho t­¬ng lai, khi s¶n l­îng còng nh­ kim ngh¹ch xuÊt khÈu cña C«ng Ty lín m¹nh lªn, chóng sÏ gióp Ých cho C«ng Ty kh«ng chØ vÒ quÕ mµ cßn ë c¸c ngµnh kh¸c. 2.5 Gi¸ c¶ (gi¸ xuÊt khÈu). Còng nh­ v¬i bÊt cø mÆt hµng nµo kh¸c, gi¸ c¶ xuÊt khÈu quÕ vÒ nguyªn t¾c ph¶i ®¸p øng yªu cÇu: gi¸ c¶ ph¶i bï ®¾p mäi chi phÝ s¶n xuÊt trong n­íc, cã l·i vµ b¶o ®¶m søc c¹nh tranh trªn thÕ giíi. Tr­íc n¨m 1990, viÖc xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty XNK tæng hîp I còng nh­ c¸c C«ng Ty kh¸c chñ yÕu xuÊt khÈu xang thÞ tr­êng Liªn X« ( cò ) vµ c¸c n­íc X· Héi Chñ NghÜa §«ng ©u theo nghÞ ®Þnh th­ ®­îc ký kÕt cÊp chÝnh phñ. V× vËy gi¸ c¶ xuÊt khÈu quÕ ®· ®­îc Ên ®Þnh tr­íc vµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh. Cïng thêi gian ®ã, chØ cã mét sè l­îng Ýt C«ng Ty khai th¸c ngoµi phÇn thùc hiÖn nghÜa vô víi Nhµ N­íc ®­îc b¸n víi gi¸ linh ho¹t.Tuy vËy, nh­ng phÇn xuÊt khÈu nµy víi møc gi¸ trªn lÖch lín h¬n víi gi¸ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi do C«ng Ty thu mua tõ ng­êi s¶n xuÊt víi gi¸ rÎ vµ do kinh nghiÖm bu«n b¸n trªn thÞ tr­êng thÕ giíi cßn non nít, nªn bÞ t­ th­¬ng n­íc ngoµi Ðp gi¸. Tõ n¨m 1990 trë l¹i ®©y, do chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, Nhµ N­íc b¶i bá chÕ ®é qu¶n lý gi¸ ®èi víi mÆt hµng quÕ vµ gi¸ quÕ hiÖn nay do thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh. T×nh tr¹ng thùc tÕ lµ quÕ xuÊt khÈu cña C«ng Ty hay ViÖt Nam nãi chung vÉn cßn chªn lªch so víi gi¸ quèc tÕ kh¸ lín. Chóng ta cã thÓ thÊy qua b¶ng sau. B¶ng 11 gi¸ c¶ xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty vµ gi¸ c¶thÞ tr­êng quèc tÕ n¨m 2000 Quy c¸ch, phÈm chÊt §¬n gi¸ C«ng Ty XNK tæng hîp I (USD/tÊn) ®¬n gi¸ quèc tÕ USD/ tÊn Chªn lÖch gi¸ quèc tÕ víi gi¸ cña C«ng Ty XNK tæng hîp I Møc chªnh Tû lÖ (%) QuÕ 3% 1.280 1.320 40 103,1 QuÕ 3,5% 1.650 1.710 60 103,6 QuÕ 5% 2.650 2.750 100 103,7 QuÕ 5,5% 2.800 2.920 120 104,3 QuÕ rõng 0,8% 430 445 15 103,4 QuÕ th©n cµnh 1.780 1.850 70 103,9 (Nguån: Tµi liÖu phßng nhiÖp vô 7) Qua b¶n trªn ta thÊy gi¸ c¶ xuÊt khÈu cña ta lu«n thÊp h¬n gi¸ thÞ tr­êng thÕ giíi tõ vµi chôc ®Õn vµi tr¨m USD/ tÊn. QuÕ cã chÊt l­îng cµng cao, hµm l­îng tinh dÇu cµng nhiÒu th× gi¸ b¸n chªn lÖch cµng lín. §iÒu nµy kh«ng chØ g©y thiÖt h¹i cho C«ng Ty XNK tæng hîp I mµ cßn g©y thiÖt h¹i cho nÒn kinh tÕ nãi chung. Gi¶ sö mçi n¨m c¶ n­íc xuÊt khÈu 3000 tÊn quÕ víi møc chªn lÖch lµ 70 USD / tÊn th× còng g©y thiÖt h¹i : 3000x70= 210.000 USD. Con sè nµy kh«ng lín nh­ng nÕu ®em so s¸nh víi kim ngh¹ch cña c¶ nghµnh quÕ ViÖt Nam n¨m 1997 th× sè thiÖt h¹i nµy chiÕn sÊp sØ 14% kim ngh¹ch xuÊt khÈu toµn nghµnh 210.000/ 6.200.000 )x100% = 3,68%. Cßn ®èi v¬i C«ng Ty mçi n¨m còng thiÖt h¹i kho¶ng 35.000 USD (trung b×ng 500 tÊn/ n¨m ). 2.6. KÕt qu¶ xuÊt khÈu quÕ. 2.6.1 VÒ gi¸ trÞ s¶n l­îng vµ kim ngh¹ch xuÊt khÈu. ViÖt Nam cã khÝ hËu vµ ®iÒu kiÖn phï hîp víi ®iÒu kiÖn sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña quÕ vµ do quÕ lµ mÆt hµng cã gi¸ trÞ nªn nã ®­îc coi lµ mÆt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. Tr­íc n¨m 1990 do t×nh h×nh thu mua vµ chÕ biÕn quÕ gÆp nhiÒu khã kh¨n nªn s¶n l­îng xuÊt khÈu cña C«ng Ty XNK tæng hîp I chØ kho¶ng 50-70 tÊn / n¨m, gi¸ trÞ kim ngh¹ch 70.000-100.000 USD. Tõ n¨m 1990 ®Õn nay, s¶n l­îng xuÊt khÈu ®· kh«ng ngõng t¨ng lªn chóng ta cã thÓ thÊy ®iÒu nµy qua b¶ng sau : B¶ng 12: s¶n l­îng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty XNK tæng hîp I. N¨m S¶n l­îng (tÊn) Kim ngach (USD) 1990 95 171.000 1991 120 216.000 1992 197 374.300 193 240 456.000 1995 320 624.000 1996 390 780.000 1997 475 850.000 1998 530 950.000 1999 500 900.000 2000 556 1.000.000 2001 664 1.200.000 B¶ng 13: So s¸nh vÒ gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu qua c¸c n¨m (n¨m sau/ n¨m tr­íc) TØ lÖ ChØ tiªu 93/92 94/93 95/94 96/95 97/96 98/97 99/98 00/99 01/00 S¶n l­îng 164,2 121,8 133,3 121,9 120,0 111,6 94,34 111,2 119,4 Kim ng¹ch 173,1 121,9 136,8 125 111,7 111,8 94,74 111,1 120,0 (Nguån: Tµi liÖu phßng kÕ to¸n tæng hîp) Qua hai b¶ng trªn ta thÊy tõ n¨m 1990- 1998 vµ 2000-2001 s¶n l­îng kim ng¹ch xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty kh«ng ngõng t¨ng lªn, n¨m 1998 s¶n l­îng vµ kim ng¹ch t¨ng gÊp 5,6 lÇn so víi n¨m 1990. n¨m 1999 t×nh h×nh xuÊt khÈu quÕ gi¶m so víi n¨m 1998, nguyªn nh©n lµ do C«ng Ty còng chÞu ¶nh h­ëng kh«ng tèt tõ quéc khung ho¶ng tiÒn tÖ cïng víi nh÷ng chÝnh s¸ch míi cña Nhµ N­íc lµm h¹n chÕ xuÊt khÈu do ®ã lµm gi¶m kim ng¹ch xuÊt khÈu cña C«ng Ty. Sang n¨m 2000 do C«ng Ty cã nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp lµm cho kim ng¹ch xuÊt khÈu quÕ l¹i tiÕp tôc t¨ng lªn. 2.6.2 ThÞ tr­¬ng. Thêi kú tr­íc n¨m 1990, thÞ tr­êng xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty chñ yÕu lµ c¸c n­íc XHCN cò ë §«ng ©u vµ Liªn X«, s¶n phÈm xuÊt cho c¸c n­íc nµy chñ yÕu lµ nguyªn liÖu ë d¹ng s¬ chÕ nªn gi¸ kh«ng cao. Ngoµi chØ tiªu thùc hiÖn nghÜa vô ®èi v¬i Nhµ N­íc, phÇn cßn l¹i, C«ng Ty xuÊt khÈu sang c¸c n­íc kh¸c nh­: Singapore, Hång C«ng ®Ó thu ngo¹i tÖ m¹nh vµ nhËp khÈu nh÷ng hµng ho¸ thiÕt yÕu phôc vô cho ®êi sèng x· héi nh­ v¶i vãc, ty vi, tñ l¹nh... nh­ng quÕ ViÖt Nam xuÊt khÈu ë d¹ng s¬ chÕ nªn mäi bÊt lîi cho C«ng Ty XNK tæng hîp I nãi riªng vµ ViÖt Nam nãi chung. Sau n¨m 1990, ®Ó bï ®¾p cho thÞ tr­êng gi¶m sót tõ c¸c n­íc §«ng ©u lµ sù t¨ng lªn c¶vÒ s¶n l­îng lÉn kim ng¹ch ë thÞ tr­êng c¸c n­íc ë c¶ Ch©u ¸ lÉn Ch©u Mü. Ta cã thÓ thÊy qua b¶ng sau: B¶ng 16: kÕt qu¶ suÊt khÈu theo thÞ tr­êng. N¨m ThÞ Tr­êng 1996 1997 1998 1999 2000 S¶n l­îng (tÊn ) Tû träng (%) S¶n l­îng ( tÊn) Tû träng (%) S¶n l­îng (tÊn) Tû träng (%) S¶n l­îng (tÊn) Tû träng (%) S¶n l­îng ( tÊn) Tû träng (%) Singapore 170 43,6 133 28 135 25,5 124 24,8 118 21,2 NhËt B¶n 92 23,6 110 23,2 120 22,6 112 22,4 120 21,58 Hång c«ng 41 10,5 51 10,8 63 11,9 96 19,2 104 18,7 Mü - - 142 30 165 31,1 160 32 176 31,65 ®«ng ©u 40 10,2 - - - - - - - - Khu vùc kh¸c 47 12,1 39 8 47 8,9 8,0 1,6 38 6,8 Tæng céng 390 100 475 100 530 100 500 100 556 100 (Nguån: Tµi liÖu phßng nghiÖp vô 7) B¶ng trªn cho ta thÊy, sang ®Çu n¨m 1997, l­îng quÕ xuÊt khÈu chñ yÕu t¨ng voµ thÞ tr­êng Mü. §©y lµ thÞ tr­êng lín, cã nhiÒu høa hÑn. Hy väng trong nh÷ng n¨m tíi, C«ng Ty sÏ cã nhiÒu hîp ®ång víi thÞ tr­êng nµy. III. nh÷NG KÕT QU¶ Vµ TåNG T¹I TRONH KINH DOANH XUÊT KHÈU QUÕ 1. Nh÷ng KÕt qu¶ Trong thêi gian qua, C«ng Ty XNK tæng hîp I ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu quÕ ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tÝch ®¸ng mõng, b­íc ®Çu g©y dùng ®­îc uy tÝn cña m×nh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. B¶ng 7 cho ta thÊy n¨m sau C«ng Ty xuÊt khÈu nhiÒu h¬n n¨m tr­íc gÊp nhiÒu lÇn. NÕu n¨m 1990 s¶n l­îng míi chØ ®¹t ®­îc lµ 59 tÊn, kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ 171.000 th× n¨m 1995 s¶n l­îng lµ 320 tÊn, kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ 624.000 USD t¨ng 3,3 lÇn so víi n¨m 1990. §Õn n¨m 1999 s¶n l­îng lµ 500 tÊn vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ 900.000 USD, t¨ng 5,2 lÇn so víi n¨m 1990 vµ t¨ng 1,56 lÇn so víi n¨m 1995 vÒ s¶n l­îng. §©y lµ møc t¨ng kh¸ cao so víi møc t¨ng chung cña doanh nghiÖp xuÊt khÈu quÕ ë ViÖt Nam. ChÊt l­îng cña quÕ xuÊt khÈu ngµy cµng ®­îc quan t©m vµ ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã hµm tinh dÇu cao. C«ng Ty ®ang h¹n chÕ dÇn xuÊt khÈu quÕ s¬ chÕ, t¨ng l­îng quÕ xuÊt khÈu ®· qua chÕ biÕn nh»m thu ®­îc lîi nhuËn cao nhÊt. ThÞ tr­êng cña C«ng Ty ngµy cµng ®­îc më réng vµ ph¸t triÓn. Tr­íc ®©y thÞ tr­êng cña C«ng Ty chñ yÕu lµ Ch©u ¸, giê ®©y C«ng Ty nh»m vµo mäi thÞ tr­ên lín cã nhu cÇu trªn thÕ giíi, nhÊt lµ thÞ tr­êng Mü, lµ mét thÞ tr­êng khæng lå vµ ®Çy høa hÑn. C«ng Ty XNK tæng hîp I - mét trong nh÷ng nhµ xuÊt khÈu quÕ lín nhÊt ViÖt Nam. §iÒu nµy ®­îc chøng minh qua b¶ng sau. B¶ng 15 : ThÞ phÇn xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty XNK tæng hîp I N¨m Gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña C«ng Ty (USD) Gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña toµn ngµnh quÕ ViÖt Nam (USD) Tû träng (%) 1993 374.000 3.800.000 9,85 1994 456.000 4.600.000 9,91 1995 624.000 4.700.000 13,28 1996 780.000 5.400.000 14,44 1997 850.000 5.700.000 14,91 1998 950.000 6.200.000 15,32 1999 900.000 6.000.000 15 2000 1.000.000 6.140.000 16,29 2001 1.200.000 6.200.000 19,35 (Nguån: B¸o c¸o cña phßng nghiÖp vô 7 qua c¸c n¨m 1992-2001) B¶ng trªn cho thÊy thÞ phÇn xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty ®· kh«ng ngõng t¨ng lªn. N¨m 1992, kim ng¹ch xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty chiÕm 9,85% cña c¶ n­íc th× n¨m 1998 ®· lªn tíi 15,32%. Nh­ng n¨m 1999 kim ng¹ch xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty gi¶m do t¸c ®éng cña mét sè yÕu tè kh¸ch quan lµm cho l­îng quÕ xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Ch©u ©u bÞ gi¶m sót. Sang 2000 kim ng¹ch xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty tiÕp tôc t¨ng vµ ®Õn n¨m 2001 th× C«ng Ty ®· chiÕm mét thÞ phÇn kh¶ l¬n vÒ lÜnh vùc xuÊt khÈu quÕ trong c¶ n­íc gãp phÇn kh«ng nhá vµo qu¸ tr×nh xuÊt khÈu quÕt trong n­íc t¨ng lªn ®¸ng kÓ. C«ng Ty ®Æt ra chØ tiªu ph¶i thùc hiÖn ®­îc x¶n l­îng xuÊt khÈu quÕ trong n¨m 2002 lµ 750 tÊn víi kim ng¹ch xuÊt khÈu kho¶ng 1.350.000 USD. 2. Nh÷ng tån t¹i vµ nguyªn nh©n. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc, C«ng Ty kh«ng tr¸nh khái gÆp nhiÒu khã kh¨n. HiÖu qu¶ kinh doanh vµ xuÊt khÈu quÕ cña c«ng ty ch­a cao c«ng ty phÇn lín chñ yÕu lµ xuÊt khÈu s¶n phÈm s¬ chÕ, c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi sau khi mua s¶n phÈm cña c«ng ty th­êng hä tinh chÕ vµ b¸n s¶n phÈm sang n­íc thø ba. §u nµy ®· g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i ®¸ng kÓ cho C«ng Ty. MÆc dï s¶n l­îng hµng n¨m cña C«ng Ty t­¬ng ®èi lín, nh­ng nÕu so víi nhu cÇu ®¸p øng th× ®©y chØ lµ con sè qu¸ nhá. C«ng Ty ®· gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n trong viÖc kinh doanh xuÊt khÈu quÕ tõ kh©u thu mua, gom hµng vµ chÕ biÕn. 2.1. Ho¹t ®éng thu mua, gom hµng. QuÕ lµ lo¹i n«ng s¶n trång ®­îc trªn ph¹m vi c¶ n­íc, kÐo dµi tõ Yªn B¸i ®Õn tËn Qu¶ng B×nh nªn c«ng t¸c thu mua gom hµng thùc sù gÆp nhiÒu khã kh¨n. §ång thêi C«ng Ty míi chØ mua ®­îc tõ ng­êi n«ng d©n mét l­îng nhá, cßn l¹i lµ mua tõ c¸c c¬ së trung gian kh¸c, ®Èy gi¸ thµnh lªn cao. C«ng Ty ®· t×m nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó thu mua trùc tiÕp tõ ng­êi n«ng d©n. 2.2 VÒ chÊt l­îng s¶n phÈm. QuÕ ViÖt Nam ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã hµm l­îng tinh dÇu cao so víi quÕ Indonesia, Trung Quèc... Hµm l­îng nµy kho¶ng 3- 3,5%. Ngoµi quy ®Þnh vÒ hµm l­îng tinh dÇu, chÊt l­îng quÕ cßn phô thuéc vµo kh©u lµm s¹ch vµ chÕ biÕn. QuÕ cña C«ng Ty nãi chung ®¹t tiªu chuÈn vÒ hµm l­îng tinh dÇu nh­ng kh©u chÕ biÕn cßn s¬ sµi , tr×nh ®é c«ng nghÖ cßn l¹c hËu, chñ yÕu lµ s¬ chÕ. C«ng Ty ®ang ®Çu t­ x©y dùng nhµ m¸y chÕ biÕn ®Ó t¨ng gia chÊt l­îng vÒ quÕ nh­ng ®Õn nay vÉn ch­a ®i vµo ho¹t ®éng. 2.3 Chi phÝ s¶n xuÊt. Chi phÝ ®Çu vµo cña quÕ bao gåm chi phÝ thu mua, vËn chuyÓn vµ chi phÝ chÕ biÕn. ViÖc ph¶i ®i thuª ngoµi chÕ biÕn lµm gi¶m lîi nhuËn cña C«ng Ty. C«ng Ty ®· cã biÖn ph¸p thÝch hîp kh¾c phôc khã kh¨n nµy. 2.4 Tr×nh ®é c¸n bé c«ng nh©n viªn. Tr×nh ®é, kinh nghiÖm cña c¸n bé kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cßn yÕu kÐm, chªn lÖch so víi ®èi t¸c n­íc ngoµi. §éi ngò c¸n bé C«ng Ty XNK tæng hîp I mÆc dï ®· ®­îc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i mét c¸ch c¬ b¶n, khoa häc nh­ng do kinh nghiÖm thùc tÕ cßn thiÕu vµ ph­¬ng tiÖn lµm viÖc kh«ng ®Èy ®ñ ®· c¶n trë hä trong c«ng viÖc giao dÞch, ký kÕt hîp ®ång víi c¸c ®èi t¸c. MÆt kh¸c, v× C«ng Ty kinh doanh nhiÒu mÆt hµng kh¸c nhau, ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cÇn ph¶i cã sù ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ theo tõng nhãm ngµnh hµng ®Ó ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n. Víi sù gióp ®ë cña Nhµ N­íc, Quèc TÕ C«ng Ty ®· vµ ®ang cè g¾ng ®Çu t­ n©ng cao tr×nh ®é cña c¸n bé m×nh. Ch­¬ng III Mét sè biÖn ph¸p thóc ®Èy XuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty XNK tæng hîp I I. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn quÕ CñA ViÖt Nam giai ®o¹n 2005-2010. 1. TiÒm n¨ng s¶n xuÊt quÕ cña ViÖt Nam. VÒ trång quÕ, ViÖt Nam cã tiÒm n¨ng kh¸ lín, nÕu nh­ ®­îc ®Çu t­ mét c¸ch ®ång bé, hîp lý sÏ høa hÑn thµnh mét trung t©m trång quÕ lín. TiÒm n¨ng nµy thÓ hiÖn ë: 1.1 VÒ ®Êt ®ai. TiÒm n¨ng ®Êt N«ng NghiÖp cña n­íc ta lµ 11.157 triÖu ha, trong ®ã kho¶ng gÇn 4 triÖu ha lµ c©y C«ng NghiÖp hµng n¨m vµ 2,3 triÖu ha trång c©y l©u n¨m. hiÖn nay, ViÖt Nam míi chØ sö dông kho¶ng 65% quü ®Êt N«ng NghiÖp, chÊt l­îng ®Êt cña ViÖt Nam cã tõng ®Çy, ®Êt t¬i xèp, chÊt dinh d­ìng cho c©y trång kh¸ cao nhÊt lµ ®Êt phï sa. Chñng lo¹i ®Êt rÊt phong phó víi 64 lo¹i thuéc 14 nhãm. Nh÷ng ®iÒu kiÖn nµy kÕt hîp víi ký hËu nhiÖt ®íi Èm sÏ lµ cã së tèt ®Ó ph¸t triÓn cÇy quÕ nÕu chóng ta biÕt khai th¸c mét c¸ch hîp lý, khoa häc. 1.2. VÒ khÝ hËu. KhÝ hËu ViÖt Nam lµ khÝ hËu nhiÖt ®íi, giã mïa, ph©n biÖt râ rµng tõ b¾c vµo nam. QuÕ lµ c©y trång rÊt thÝch hîp víi khÝ hËu nhiÖt ®íi ë n­íc ta, nhiÖt ®é trung b×nh 20-25oC l­îng m­a trªn 1500 mm/ n¨m. 1.3. VÒ nh©n lùc. Víi d©n sè 79 triÖu ng­êi, 70 % d©n sè s¶n xuÊt N«ng NghiÖp, cã thÓ nãi nguån nh©n lùc ViÖt Nam r©t dåi dµo. Ng­êi ViÖt Nam cã ®Æc ®iÓm cÇn cï, th«ng minh, s¸ng t¹o, cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t nhanh khoa häc c«ng nghÖ, cã nhiÒu kinh nghiÖm trong s¶n xuÊt N«ng NghiÖp, trång c©y l©u n¨m nh­ quÕ. 1.4. C¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ N­íc. Ngoµi nh÷ng yÕu tè thuËn lîn trªn, víi quan ®iÓm cña ®¶ng vµ Nhµ N­íc ViÖt Nam coi N«ng NghiÖp lµ mÆt trËn hµng ®Çu, v× vËy viÖc s¶n xuÊt chÕ biÕn xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm cña c©y C«ng NghiÖp l©u n¨m nh­ quÕ rÊt ®­îc chó träng. ViÖt ­u ®·i vÒ mäi mÆt vµo ngµnh nµy ®· t¹o ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh. Víi tiÒm n¨ng to lín cña m×nh, triÓn väng vÒ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu quÕ ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m tíi rÊt s¸ng sña. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó khai th¸c tiÒm n¨ng ®ã mét c¸ch tèt nhÊt. §iÒu nµy ph¶i cã sù phè hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸n bé, c¸c ngµnh cã liªn quan 2. H­íng chiÕn l­îc cña ViÖt Nam. §¶ng vµ Nhµ N­íc ta ®· ®­a ra chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch kinh tÕ nh»m ®Èy m¹nh ph¸t triÓn ngµnh quÕ. - Nhµ N­íc chñ tr­¬ng khuyÕn khÝch xuÊt khÈu quÕ víi hµm l­îng tinh dÇu lín hay nãi c¸ch kh¸c lµ xuÊt khÈu quÕ ®· qua chÕ biÕn cã chÊt l­îng tiªu chuÈn cao ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ. - ThÞ tr­êng xuÊt khÈu lµ Singapore, NhËt B¶n, Mü, Hång C«ng lµm thÞ tr­êng chÝnh. Nhµ N­íc khuyÕn khÝch c¸c C«ng Ty t×m kiÕm thÞ tr­êng míi, thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu quÕ ngµy cµng ph¸t triÓn. - Nhµ N­íc khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc, c¸ nh©n, tham gia vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt, chÕ biÕn quÕ. C¸c doanh nghiÖp nµy thu hót lao ®éng, gãp phÇn gi¶i quÕt vÊn ®Ò n¹n thÊt nghiÖp. Tõ nh÷ng ®Þnh h­íng trªn, môc tiªu cña n­íc ta lµ t¨ng kim ng¹ch xu©t khÈu mÆt hµng quÕ tõ 600.00 USD/ n¨m hiÖn nay lªn 1.400.000 USD vµo n¨m 2001. II. BiÖn ph¸p ®Èy m¹nh XuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty XNK tæng hîp I. 1. Më réng thÞ tr­êng XuÊt khÈu. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty XNK tæng hîp I nãi riªng ngµy cµng ph¸t triÓn, ®­îc c¸c thÞ tr­êng lín trªn thÕ giíi ngµy cµng biÕt ®Õn. Tuy vËy, s¶n l­îng cña C«ng Ty vÉn cßn ë møc khiªm tèn (kho¶ng 500 tÊn/ n¨m) vµ ®ang bÞ søc Ðp tõ c¸c doanh nghiÖp cïng tham gia xuÊt khÈu quÕ. Víi môc tiªu n©ng dÇn s¶n l­îng xuÊt khÈu ®Õn n¨m 2001 lµ 1000 tÊn víi gi¸ trÞ kim ng¹ch kho¶ng 2.300.000 USD. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy, C«ng Ty ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p chñ yÕu sau: 1.1 Më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu. C«ng t¸c thÞ tr­êng tõ tr­íc ®Õn nay vÉn lµ t×m kiÕm vµ më réng thÞ tr­êng ®Ó t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu. C«ng Ty x¸c ®Þnh thÞ tr­êng nµo lµ thÞ tr­êng träng ®iÓm ®Ó tËp chung khai th¸c nh»m ®­a l¹i cho C«ng Ty nhiÒu lîi nhuËn. C«ng Ty la C«ng Ty ho¹t ®éng ho¹ch to¸n ®éc lËp b»ng nguån vèn tù cã nªn cã thÓ linh ho¹t trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng cña C«ng Ty ®ßi hái ph¶i n¾m ®­îc nh÷ng th«ng tin thiÕt yÕu sau: Xu h­íng thÞ tr­êng, nhu cÇu vµ t×nh h×nh cung cÊp, kh¶ n¨ng tiªu thô... C«ng Ty ®· cã nh÷ng b¹n hµng truyÒn thèng nh­ Singapore, Hång C«ng... Nh­ng c¸c n­íc nµy chñ yÕu lµ lµm c«ng viÖc t¹m nhËp t¸i xuÊt nªn hä chØ muèn nhËp quÕ s¬ chÕ víi gi¸ rÎ. NhËn thøc ®­îc vÊn ®Ò nµy C«ng Ty ®ang cè g¾ng t¨ng l­îng xuÊt khÈu ®· qua chÕ biÕn vµ gi¶m l­îng quÕ xuÊt khÈu s¬ chÕ ®Ó gi¶m thiÖt h¹i, v× vËy, ho¹t ®éng xuÊt khÈu gÇn ®©y víi c¸c n­íc nµy ®ang cã su h­íng ch÷ng l¹i. Ngoµi thÞ tr­êng truyÒn thèng, Mü vÉn ®­îc coi lµ mét thÞ tr­êng quan träng. §©y lµ mét thÞ tr­êng khæng lå, cã kh¶ n¨ng tiÓu thô rÊt lín. C«ng Ty phèi hîp víi bé th­¬ng m¹i ®ang nghiªn cøu x©m nhËp thÞ tr­êng nµy th«ng qua mét lo¹t c¸c kÕt ho¹ch x©m nhËm cô thÓ cã kh¶ n¨ng trong n¨m 2000 sÏ cã nh÷ng hîp ®ång ®Çu tiªn. 1.2 Chñ ®éng t×m c¸ch x©m nhËp thÞ tr­êng Mü. Quan hÖ th­¬ng m¹i ViÖt –Mü ngµy nay ®ang ®­îc c¶i thiÖn theo chiÒu h­íng tèt ®Ñp. ChÝnh phñ ta hiÖn nay ®ang chuÈn bÞ ®µm ph¸n víi chÝnh phñ Mü ®Ó cã thÓ ®­îc h­ëng quy chÕ tèi huÖ quèc. §©y lµ mét b­íc ngoÆc cã ý nghÜa rÊt lín trong quan hÖ bao gåm gi÷a hai n­íc vµ cã ý nghÜa cùc kú quan träng ®èi víi XÝ NghiÖp kinh doanh hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. NhËn thøc râ ®iÒu nµy, C«ng Ty tÝch cùc t×m kiÕm kh¸ch hµng, kh¶o s¸t thÞ tr­êng Mü vµ t×m kiÕm kh¸ch hµng lµm hµng xuÊt sang Mü víi môc ®Ých n©ng cao hiÖu qña vµ tinh chÕ khi xuÊt khÈu mÆt hµng quÕ sang n­íc Mü. Muèn thùc hiÖn ®­îc vÊn ®Ò nµy C«ng Ty cÇn ph¶i tËp chung gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò sau: - Thø nhÊt: C«ng Ty ph¶i t×m c¸ch n©ng dÇn sè l­îng hµng ho¸ xuÊt sang Mü víi khèi l­îng t¨ng tõ Ýt ®Õn nhiÒu, t¨ng chñng lo¹i hµng ho¸ víi gi¸ c¶ hîp lý, ®¶m b¶o chÊt l­îng vµ thêi gian giao hµng. - Thø hai: Nh÷ng ®iÒu mµ C«ng Ty Mü mong ®îi ë c¸c C«ng Ty lµ tho¶ thuËn, hîp ®ång ph¶i ®­îc b¶o träng, chÊt l­îng s¶n phÈm ph¶i ®­îc b¶o ®¶m, gi¸ c¶ hîp lý, ph¶i gi÷ ®óng thêi gian giao hµng vµ yÕu tè æn ®Þnh, l©u dµi còng ®­îc coi träng. Ngoµi ra C«ng Ty còng ph¶i t×m c¸ch víi c¸c C«ng Ty Mü chuyªn s¶n xuÊt d­îc phÈm vµ chÕ biÕn gia vÞ tõ quÕ. Do ®ã C«ng Ty ph¶i nç lùc ®Ó hiÓu c¸ch thøc mµ nÒn c«ng nghÖ Mü ho¹t ®éng th«ng qua tiÕp thÞ, giíi thiÖu, mêi chµo, th¨m viÕng vµ chøng minh ®­îc C«ng Ty ®ã cã kh¶ n¨ng trë thµnh nhµ cung cÊp lín trong thÞ tr­êng Mü. -Thø ba: C«ng Ty ph¶i cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ doanh nghiÖp, vÒ s¶n phÈm vµ giíi thiÖu kh¶ n¨ng thu mua vµ chÕ biÕn cña C«ng Ty víi c¸c doanh nghiÖp Mü. Ho¹t ®éng nµy ®­îc thÓ hiÖn qua viÖc qu¶ng c¸o vµ c¸c quéc héi ®¶m kinh doanh. - Cuèi cïng: C«ng Ty ph¶i x©y dùng chiÕn l­îc x©m nhËp thÞ tr­êng Mü cô thÓ víi c¸c ho¹t ®éng nh­: + X©y dùng môc tiªu vÒ thÞ tr­êng, bao gåm c¸c môc tiªu lµ x©m nhËp thÞ tr­êng vµ t¨ng kh¶ n¨ng b¸n hµng trªn thÞ tr­êng Mü. + Ph©n ®o¹n thÞ tr­êng vµ ®Þnh h­íng thÞ tr­êng. + C¸c ®Æc tÝnh s¶n phÈm dùa vµo sù tæng hîp c¸c yÕu tè vÒ thÞ tr­êng. Tãm l¹i trªn ®©y lµ mét sè ph­¬ng h­íng, gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty trªn thÞ tr­êng Mü. VÊn ®Ò khã kh¨n nhÊt lµ sù thùc hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò nµy nh­ thÕ nµo ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ tèt lµ vÊn ®Ò mµ C«ng Ty ®ang quan t©m vµ ®ang dÇn ®i vµo thùc hiÖn. 2. §Èy nhanh viÖc thu mua t¹o nguån hµng cho XuÊt khÈu. §Ó t¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu, C«ng Ty ¸p dông mét sè biÖn ph¸p sau: 2.1. T¨ng c­êng cung cÊp tÝnh dông cho ng­êi chång trät. CÊp tÝn dông cho nh÷ng ng­êi trång trät tuy kh«ng ph¶i lµ biÖn ph¸p míi nh­ng vÉn ph¸t huy hiÖu qu¶ cao. Víi mét sè vèn Ýt ái, ng­êi n«ng d©n kh«ng thÓ më réng kh¶ n¨ng trång trät cña m×nh. §ång thêi, Nhµ N­íc chñ yÕu hç trî vÒ mÆt chÝnh s¸ch chø kh«ng thÓ cÊp vèn cho tÊt c¶ nh÷ng ng­êi n«ng d©n trång quÕ. C¸c doanh nghiÖp cã nguån hµng vµ ®­îc ­u ®·i tõ n¨m 1992. Thêi gian g©n ®©y C«ng Ty chñ yÕu cung cÊp tÝn dông cho c¸c hé s¶n xuÊt lín, lµ nh÷ng ng­êi b¹n hµng hµnh chÝnh cña C«ng Ty. Sau nµy sè hé ngµy cµng t¨ng vµ tÝnh ®Õn quèi n¨m 1998, C«ng Ty ®· cung cÊp 200 triÖu ®ång cho c¸c hé gia ®×nh §Ó ®­îc C«ng Ty cung cÊp tÝnh dông, c¸c hé gia ®×nh ph¶i lµ ng­êi træng trät quÕ cã kinh nghiÖm, cã ®é tin t­ëng cao, hé ph¶i cam kÕt b¸n s¶n phÈm cña m×nh cho C«ng Ty. 2.2. Hç trî cho ng­êi n«ng d©n kü thuËt míi Cho ®Õn nay, ph­¬ng ph¸p gieo trång, ch¨m sãc quÕ cña ng­êi n«ng d©n vÉn lµ ph­¬ng ph¸p thñ c«ng , cæ truyÒn nh­ng mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Víi chñ ch­¬ng gióp ®ì ng­êi n«ng d©n t¨ng s¶n l­îng còng nh­ chÊt l­îng quÕ phôc vô cho xuÊt kh©ñ, C«ng Ty ®· phèi hîp víi tr­êng ®¹i häc N«ng NghiÖp I cö c¸n bé kü thuËt lªn gióp ®ì bµ con trång quÕ ë huyÖn v¨n yªn (yªn b¸i) vÒ ph­¬ng ph¸p trång vµ tr¨m sãc quÕ míi. Th«ng qua sù hç trî nµy, ng­êi d©n huyÖn v¨n yªn ®· t¨ng ®­îc s¶n l­îng vµ chÊt l­îng quÕ cua m×nh, t¨ng thªm thu nhËp, mÆt kh¸c gióp cho C«ng Ty t¨ng s¶n l­îng thu mua, phôc vô ®Çu vµo cho xuÊt khÈu vµ t¨ng chÊt l­îng quÕ xuÊt khÈu. Th«ng qua viÖc nµy uy tÝn cña C«ng Ty ngµy cµng ®­îc n©ng cao, ®­îc bµ con n«ng d©n tin cËy vµ thuËn tiÖn trong viÖc thu gom quÕ. Trong nh÷ng n¨m tíi, C«ng Ty tiÕp tôc phèi hîp víi ®¹i häc N«ng NghiÖp I hç trî bµ con n«ng d©n ë t×nh yªn b¸i bµ mét sè n¬i kh¸c vÒ kü thuËt gieo trång vµ ch¨m sãc quÕ tiªn tiÕn nhÊt. 3. §Èy m¹nh chÕ biÕn, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. ChÕ biÕn xuÊt khÈu quÕ lµ mét c«ng ®o¹n hÕt søc cÇn thiÕt, nã gióp c¸c nhµ xuÊt khÈu t¨ng thªm gi¸ trÞ hµng ho¸. ChÕ biÕn cßn gióp cho viÖc b¶o qu¶n vµ vËn chuyÓn hµng mét c¸ch ®¬n gi¶n , ®ì tèn kem QuÕ xuÊt khÈu cña C«ng Ty XNK tæng hîp I tõ tr­íc ®Õn nay chñ yÕu thuª ngoµi ra c«ng chÕ biÕn. Th«ng qua hîp ®ång ký kÕt ®èi víi c¸c ®èi t¸cn­íc ngoµi, C«ng Ty x¸c ®Þnh møc ®é chÕ biÕn mµ tõ ®ã thuª c¸c ®¬n vÞ lµm c«ng t¸c chÕ biÕn. ViÖc thuª ngoµi chÕ biÕn lµm nÈy sinh mét sè vÊn ®Ò sau : - ChÊt l­îng hµng ho¸ kh«ng ®Òu, kh«ng æn ®Þnh. ®©y mét vÊn ®Ò rÊt dÔ n¶y sinh khi thuª nhiÒu ®¬n vÞ kh¸c nhau chÕ biÕn. Trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn, mçi ®¬n vÞ chÕ biÕn do kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ hoÆc tay nghÒ mµ dÉn tíi chÊt l­îng s¶n phÈm kh¸c nhau. §©y lµ mét bÊt lîi rÊt lín, dÔ mÊt uy tÝn lµm ¨n ®èi víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi. Chi phÝ t¨ng lµm cho gi¸ thµnh t¨ng, lîi nhuËn gi¶m. Khi thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn, tÊt nhiªn C«ng Ty ph¶i tr¶ chi phÝ. §iÒu nµy lµm t¨ng thªm chi phÝ ®Çu vµo vµ lµm t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó h¹n chÕ nh÷ng thiÖt h¹i g©y ra, ®ång thêi t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, C«ng Ty ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t, thiÕt kÕ vµ lËp luËn chøng kinh tÕ kü thuËt cho viÖc x©y dùng nhµ m¸y chÕ biÕn quÕ vµ c¸c n«ng s¶n kh¸c cho xuÊt khÈu. B¶n luËn chøng nµy ®· ®­îc bé th­¬ng m¹i ®ång ý vµ ®­îc uû ban nh©n d©n thµnh phè Hµ Néi cÊp ®Êt x©y dùng t¹i gia l©m. C«ng Ty sÏ ®Çu t­ 1,2 tû ®ång ®Ó x©y dùng nhµ m¸y, ®Õn n¨m 2000 hoµn thµnh th× kh©u chÕ biÕn sÏ thùc hiÖn t¹i C«ng Ty sÏ gi¶i quÕt ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò ®· nªu trªn. Ngoµi ra do s¶n l­îng quÕ ngay cµng t¨ng, C«ng Ty vÉn tiÕp tôc thuª c¸c ®¬n vÞ bªn ngoµi ®Ó chÕn biÕn nh­ng sÏ tiÕn hµnh kiÓm tra chÆt chÏ vÒ chÊt l­îng, h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a nh÷ng s¬ suÊt. 4. C¸c hç trî marketing trong kinh doanh mÆt hµng quÕ. C¸c hç trî marketing ngµy cµng ph¸t triÓn vµ thùc hiÖn hoµn thiÖn h¬n ®Æc biÖt lµ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ hiÖn nay cã nhiÒu ®¬n vÞ cïng tham gia xuÊt khÈu. ChÝnh s¸ch giao tiÕp vµ khuÕch tr­¬ng lµ mét c«ng cô quan träng ®Ó C«ng Ty ¸p dông vµ thùc hiÖn chiÕn l­îc marketing cña m×nh nh»m ng¨n ngõa rñi ro, t¨ng khèi l­îng b¸n, gi¶m chi phÝ kinh doanh. Dù kiÕn trong thêi gian tíi, nh»m lµm cho mÆt hµng quÕ cña C«ng Ty cã c¬ héi th©m nhËp vµ thÞ tr­êng thÕ giíi, ban l·nh ®¹o cña C«ng Ty ®· ®Ò ra chñ tr­¬ng t¨ng c­êng tham gia giíi thiÖu cña c¸c s¶n phÈm t¹i c¸c cöa hµng, quÇu hµng, héi trî kinh doanh, triÓn l·m. Qua nh÷ng lÇn C«ng Ty tham gia vµo triÓn l·m, C«ng Ty ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ. §iÒu nµy më cho C«ng Ty mét h­íng míi ®Ó b¸n hµng cña m×nh d­íi h×nh thøc xuÊt khÈu t¹i chç, thu ngo¹i tÖ t¹i c¸c chung t©m ngo¹i tÖ cña C«ng Ty. Ho¹t ®éng giao tiÕp cña C«ng Ty bao gåm c¸c mèi quan hÖ ngang, ®ã lµ c¸c ®¬n vÞ cã liªn quan ®Õn dÞch vô mua, b¸n vµ mèi quan hÖ däc lµ c¸c c¬ quan cÊp trªn, c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc, c¸c cöa hµng ®¹i lý cña C«ng Ty. §Ó t¨ng c­êng lùc l­îng c¹nh tranh, C«ng Ty chñ tr­¬ng cñng cè s¶n phÈm cña m×nh vÒ chÊt l­îng, nh·n hiÖu, bao gãi. 5. Tõng b­íc gi¶m chi phÝ gi¸ thµnh s¶n phÈm n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, t×nh h×nh c¹nh tranh lu«n sÈy ra ë tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸. Ng­êi ta c¹nh tranh víi nhau vÒ gi¸ c¶, tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ... Víi c¸c lo¹i hµng ho¸ cã hµm l­îng kü thuËt cao th× chñ yÕu lµ c¹nh tranh vÒ tr×nh ®é tiªn tiÕn cña s¶n phÈm.víi c¸c lo¹i s¶n phÈm N«ng NghiÖp th× c¹nh tranh chñ yÕu soay quanh vÊn ®Ò vÒ gi¸ c¶ vµ chÊt l­îng. C¹nh tranh ho¹t ®éng mua b¸n quÕ còng vËy, chñ yÕu lµ c¹nh tranh qua gi¸ c¶ vµ chÊt l­îng cña hµng ho¸. §Ó dµnh th¾ng lîi trong c¹nh tranh, tiªu thô ®­îc s¶n phÈm cña m×nh, C«ng Ty kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸, khai th¸c tiÕn tíi gi¶m gi¸ c¶ xuÊt khÈu. §Ó gi¶m gi¸ quÕ xuÊt khÈu mµ kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn lîi nhuËn cña C«ng Ty th× biÖn ph¸p chñ yÕu ®­îc tiÕn hµnh lµ c¾t gi¶m chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt triÖt ®Ó tiÕt kiÖm. Mét sè chi phÝ sau ®©y cã thÓ c¾t gi¶m: - Chi phÝ thu mua. Chi phÝ nµy cã thÓ c¾t gi¶m th«ng qua viÖc x©y dùng mét nhµ m¸y chÕ biÕn hiÖn ®¹i thuéc C«ng Ty. Nh­ vËy võa gi¶m ®­îc chi phÝ gia c«ng thuª ngoµi chÕ biÕn, võa gi¶m chi phÝ nh©n c«ng cho mét ®¬n vÞ hµng ho¸ nhê m¸y mãc hiÖn ®¹i. - Chi phÝ vËn chuyÓn néi ®Þa còng nh­ vËn chuyÓn quèc tÕ. QuÕ lµ mét lo¹i hµng ho¸ c«ng kÒnh, l¹i ®ßi hái cã ®é bao b× ®ãng gãi riªng l¹i n»m r¶i r¸c nªn chi phÝ vËn chuyÓn vÒ kho, vÒ nhµ m¸y kh¸ lín. Trong nh÷ng n¨m tíi viÖc gi¶m bít chi phÝ nµy lµ cÇn thiÕt ®Ó gi¶m gi¸ thµn ®Èy m¹nh kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Víi vËn t¶i quèc tÕ, quÕ th­êng ®­îc ®ãng gãi vµo container víi c¸c møc träng l­îng sau: + Lo¹i 20 feet chøa tèi ®a 7 tÊn quÕ vôn hoÆc 4,5 tÊn quÕ èng. + Lo¹i 40 feet chøa tèi ®a 14 tÊn quÕ vôn hoÆc 9 tÊn quÕ èng. Khi xuÊt khÈu, C«ng Ty th­êng ®ãng gãi vµo container 40 feet v× khi ®ã träng l­îng t¨ng lªn gÊp ®«i cßn chi phÝ vËn t¶i t¨ng 30%, nh­ vËy tÝch kiÖm h¬n so víi container lo¹i 20 feet. Qua viÖc c¾t gi¶m mét sè chi phÝ l·ng phÝ ®ã, C«ng Ty cã ®iÒu kiÖn c¾t gi¶m ®¸ng kÓ gi¸ thµnh ®Çu vµo cña s¶n phÈm, n©ng cao tÝnh c¹nh tranh. 6. Hoµn thiÖn kh©u thanh to¸n. Cã thÓ nãi kh©u thanh to¸n thu tiÒn lµ kh©u cuèi cïng trong qu¸ tr×nh xuÊt khÈu. Nã thÓ hiÖn kÕt qu¶ cña C«ng Ty tèt hay xÊu, lµ th­íc ®o mäi ho¹t ®éng cña C«ng Ty. Thu tiÒn cho C«ng Ty lµ mét viÖc lµm cã ý nghÜa gióp cho C«ng Ty thanh to¸n mäi chi phÝ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, nép ng©n s¸ch Nhµ N­íc vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn kinh doanh. Hoµn thiÖn kh©u thanh to¸n. §Ó lµm tèt c«ng t¸c nµy, C«ng Ty cÇn thùc hiÖn tèt c¸c c«ng t¸c sau: - Tæ chøc hoµn thÖn tèt c¸c h×nh thøc thanh to¸n, nhÊt lµ h×nh thøc th­ tÝn dông L/C. - Cè g¾ng sö dông vèn cña ®èi t¸c b»ng h×nh thøc øng tr­íc vèn víi C«ng Ty n­íc ngoµi. - ViÖc thu tiÒn vÒ cµng thuËn lîi, cang nhanh cµng tèt, lµm t¨ng nhanh tèt ®é quay vßng vèn, t¨ng lîi nhuËn, lµm t¨ng nhanh tèc ®é quay vßng vèn, t¨ng lîi nhuËn cho C«ng Ty. III. Mét sè kiªn nghÞ ®èi víi Nhµ N­íc. 1. Thµnh lËp hiÖp héi c¸c nhµ kinh doanh XuÊt khÈu quÕ. - ViÖc thµnh lËp hiÖp héi c¸c nhµ kinh doanh xuÊt khÈu quÕ kh«ng thÓ do c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu tù thµnh lËp ®­îc mµ ph¶i cã sù gióp ®ì cña Nhµ N­íc. C¸c c¬ quan Nhµ N­íc víi vai trß, chøc n¨ng cña m×nh, sÏ xóc tiÕn, tiÕp xóc víi c¸c doanh nghiÖp cïng kinh doanh ngµnh hµng tham gia vµo hiÖp héi. ViÖc thµnh lËp hiÖp héi gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau cßn xa l¹ ë n­íc ta, nh­ng ë c¸c n­íc ph¸t triÓn hÇu nh­ ngµnh hµng nµo còng cã hiÖp héi. Hä ®oµn kÕt víi nhau khèng chÕ thÞ tr­êng còng nh­ tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng c¹nh tranh lén xén gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong cïng mét mÆt hµng. HiÖp héi c¸c nhµ kinh doanh quÕ ®­îc thµnh lËp lµ biÖn ph¸p quan träng hµng ®Çu ®Ó ®èi phã víi t×nh tr¹ng tranh mua, tranh b¸n lén xén hiÖn nay. MÆt kh¸c cã thÓ cñng cè thÞ tr­êng trong n­íc, gi÷ v÷ng ®­îc gi¸ xu©t khÈu, mÆt kh¸c cã thÓ ñng hé, gióp ®ì nhau trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Trong thêi gian ®Çu cã nhiÒu khã kh¨n th× hiÖp héi chØ t¹m thêi lµ tho¶ ­íc gi÷a c¸c C«ng Ty cïng tham gia xuÊt khÈu vÒ gi¸ c¶ thÞ tr­êng. Sau nµy khi mäi viÖc ®· ®i dÇn vµo æn ®Þnh vµ ®ñ lín ®Ó hiÖp héi cã thÓ qu¶n lý lu«n tõ kh©u ®Çu t­ s¶n xuÊt ®Õn khÈu chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu. HiÖp héi ph¶i ®­a ra ®­îc khung gi¸ co d·n thÝch hîp, kÞp thêi víi biÕn ®éng cung cÇu trªn thÞ tr­êng, nh»m ®¶m b¶o thu ngo¹i tÖ cho ®©t n­íc mµ vÉn gi÷ ®­îc thÕ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy, hiÖp héi ph¶i thµnh lËp mét phßng nghiªn cøu thÞ tr­êng riªng, chi phÝ cho ho¹t ®éng nµy do c¸c C«ng Ty thµnh viªn ®ãng gãp. Phßng thÞ tr­êng nµy ph¶i ®­a ra ®­îc nh÷ng ph­¬ng ¸n cô thÓ ®Ó khai th¸c triÖt ®Ó tiÒm n¨ng trong n­íc, kÕt hîp víi nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c tõ thÞ tr­êng n­íc ngoµi ®Ó t¹o lîi thÕ tèi ®a cho mÆt hµng cña m×nh. HiÖn nay, C«ng Ty XNK tæng hîp I vµ mét sè C«ng Ty kh¸c cïng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc XNK quÕ cïng víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng xóc tiÕn thµnh lËp hiÖp héi xuÊt khÈu quÕ cho c¸c doanh nghiÖp. Dù kiÕn khi hiÖp héi ra ®êi, gi¸ xuÊt khÈu quÕ tõ kho¶ng 2000USD/ tÊn hiÖn nay t¨ng lªn 2200-2300 USD/ tÊn vµ c¶ ngµnh quÕ ViÖt Nam sÏ t¨ng thªm kho¶ng 1.000.000 USD. §©y lµ mét con sè ®¸ng kÓ nÕu so s¸nh víi tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty xÊp xØ 1.000.000 USD/n¨m vµ c¸c ngµnh quÕ ViÖt Nam kho¶ng 6.000.000-7.000.000 USD/n¨m. 2. Hç trî nghiªn cøu t×m kiÕm thÞ tr­êng míi. ViÖc nghiªn cøu t×m ra thÞ tr­êng míi ®Ó tõ ®ã x©m nhËp thÞ tr­êng lµ viÖc quan träng mµ bÊt cø doanh nghiÖp nµo còng ph¶i tiÕn hµnh. ë c¸c n­íc ph¸t triÓn do cã kh¶ n¨ng vÒ tµi chÝnh, ho¹t ®éng ®iÒu tra nghiªn cøu nµy th­êng do chÝnh doanh nghiÖp bá vèn, søc lao ®éng ra tiÕn hµnh hoÆc nghiªn cøu tõ c¸c C«ng Ty chuyªn vÒ nghiªn cøu thÞ tr­êng. ë ViÖt Nam, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng míi ®­îc ¸p dông h¬n 10 n¨m, c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu cña ViÖt Nam lµ trung b×nh vµ nhá trªn thÕ giíi nªn viÖc bá vèn ®Çu t­ nghiªn cøu thÞ tr­êng míi lµ qu¸tèn kÐm nªn kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc. Nh­ng viÖc ®iÒu tra nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ rÊt quan träng, v× më réng thÞ tr­êng sÏ t¨ng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ s¶n l­îng kim ng¹ch xuÊt kh©ñ cña doanh nghiÖp. Do ®ã, trong giai ®o¹n hiÖn nay ®Ó hç trî ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ N­íc mµ ®¹i diÖn lµ bé th­¬ng m¹i cÇn cã sù hç trî cho c¸c doanh nghiÖp ë c¸c kh©u ®iÒu tra, nghiªn cøu kh¶ n¨ng thÞ tr­êng míi tham gia th­¬ng m¹i t¹i thÞ tr­êng ®ã. 3. Trî gióp xuÊt khÈu vÒ vèn. Nhµ N­íc nªn t¹o ®iÒu kiÖn vÒ vèn cho c¸c C«ng Ty xuÊt khÈu quÕ. QuÕ lµ mét mÆt hµng mµ viÖc s¶n xuÊt vµ thu mua mang tÝnh chu kú, thêi gian dµi. Trong khi ®ã ho¹t ®éng xuÊt khÈu l¹i diÔn ra suÊt n¨m vµ gi¸ cao h¬n trong c¸c kú gi¸p vô nªn ®ßi hái ph¶i cã vèn ®Çu t­ lín, ®ñ søc thu mua trong thu vô ho¹ch vµ dù tr÷ xuÊt khÈu c¶ n¨m. Nhµ N­íc ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i vµ cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng thÕ giíi cho c¸c C«ng Ty, v× ë ViÖt Nam th«ng tin vÒ mÆt hµng l©m s¶n cßn thiÕu vµ chËm, ®é chÝnh x¸c ch­a cao. Thêi gian tíi, Nhµ N­íc ®Æc biÖt chó träng tíi c«ng t¸c nghiªn cøu, kh¶o s¸t thÞ tr­êng thÕ giíi, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xu©t nhËp khÈu. 4. Ng¨n chÆn t×nh tr¹ng khai th¸c vµ bu«n lËu quÕ qua biªn giíi. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ho¹t ®éng bu«n lËu hµng ho¸ qua biªn giíi ®ang cã chiÒu h­íng gia t¨ng c¶ vÒ sè l­îng lÉn quy m«. Bu«n lËu kh«ng chØ lµm thÊt thu thuÕ mµ cßn g©y ¶nh h­ëng tíi c¸c doanh nghiÖp g©y rèi lo¹n thÞ tr­êng. Nhµ N­íc nªn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó ng¨n chÆn nh÷ng ho¹t ®éng nµy sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt. KÕt luËn XuÊt khÈu ®·, ®ang vµ sÏ tiÕp tôc ®­îc Nhµ N­íc ®Æt vµo vÞ trÝ trung t©m, lµm ®ßn bÈy chñ lùc cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. §Èy m¹nh xuÊt khÈu trë thµnh nhiÖm vô chiÕn l­îc cña quèc gia trong suèt thêi kú CNH-H§H ®Êt n­íc. §©y lµ nhiÖm vô quan träng ®ßi hái sù cè g¾n cña §¶ng, Nhµ N­íc, cña tÊt c¶ c¸c ban ngµnh vµ ®Æc biÖt lµ sù nç lùc cña c¸c C«ng Ty tham gia ho¹t ®éng xuÊt khÈt. Trong thêi gian qua cïng víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c C«ng Ty XNK tæng hîp I ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Cïng víi c¸c mÆt hµng kh¸c xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty ®­îc coi lµ mÆt hµng cã ý nghÜa chiÕn l­îc bëi vËy nã cã ý nghÜa quan trong trong sù ph¸t triÓn cña C«ng Ty.Thùc tÕ ®· chøng minh bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu quÕ C«ng Ty cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong lÜnh vùc xuÊt khÈu mÆt hµng nµy vµ ®ßi hái C«ng Ty cÇn ph¶i ®­a ra nh÷ng ph­¬ng h­íng, nhiÖm vô cÇn gi¶i quyÕt ®ã lµ chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu ch­a cao, C«ng Ty chñ yÕu xuÊt khÈu d­íi d¹ng s¬ chÕ, c«ng t¸c t×m nguån hµng tõ khÈu thu mua ®Õn khÈu xuÊt khÈu ch­a thèng nhÊt, tr×nh ®é nghiÖp vô c¸n bé cña C«ng Ty cßn yÕu trong lÜnh vùc xuÊt khÈu mÆt hµng nµy. Tr­íc yªu cÇu chung ®­îc ®Æt ra, C«ng Ty xuÊt nhËp khÈu tæng hîp I cÇn t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p cã tÝnh kh¶ thi nh»m ph¸t huy h¬n n÷a nh÷ng lîi thÕ, kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ tõ ®ã ®Èy m¹nh vµ n©ng cao ho¹t ®éng xuÊt khÈu mÆt hµng quÕ. Lµm ®­îc ®iÒu nµy cã nghÜa lµ c«ngty ®· ph¸t huy ®­îc tiÒm n¨ng ­u thÕ cña m×nh gãp phÇn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc ph¸t triÓn. Chóng ta tin r»ng víi nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc cïng víi sù nç lùc kh«ng mÖt mái ho¹t ®éng xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty trong thêi gian tíi sÏ cã mét vÞ trÝ søng ®¸ng ë thÞ tr­êng trong n­íc còng nh­ thÞ tr­êng quèc tÕ. Tµi liÖu tHam kh¶o 1. Kü thuËt nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng-Nxb Gi¸o dôc,1999. 2. Marketing quèc tÕ-Nxb Gi¸o dôc, 2000 3. Anthus Young. CÈm nang qu¶n trÞ kinh doanh-Nxb Thèng kª, 1996. 4. ChuyÓn dÞc c¬ cÊu kinh tÕ h­íng vÒ xuÊt khÈu tµi liÖu tham kh¶o cña bé th­¬ng m¹i. 5. Bïi V¨n H¹nh- §Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam- T¹p chÝ kinh tÕ vµ dù b¸o sè 4/2001. 6.TS. Lª Hoµng- Nhµ N­íc cïng c¸c doanh nghiÖp v­ît qua thö th¸ch ®Ó héi nhËp víi khu vùc vµ quèc tÕ- T¹p chÝ ViÖt Nam vµ §«ng Nam ¸ sè 5/2001 7. B¸o c¸o tæng kÕt t×nh h×nh kinh doanh c¸c n¨m 1997-1998-1999-2000-2001 cña C«ng Ty xuÊt nhËp khÈu tæng hîp I. 8. Tµi liÖu thèng kª cña C«ng Ty xuÊt nhËp khÈu tæng hîp I. 9. B¸o c¸o t×nh h×nh kinh doanh xuÊt khÈu quÕ cña c«ng ty XNK tæng hîp I Hµ Néi cña phßng nghiÖp vô 7 10. Tµi liÖu thèng kª cña bé N«ng NghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. 11. Niªn gi¸m thèng kª 1997-1998 . 12. B¸o c¸o ph¸t triÓn xuÊt nhËp khÈu thêi kú 1997-2001 cña Bé th­¬ng m¹i. Môc lôc