Một số vấn đề về công tác quản trị nhân lực tại Công ty Điện lực Hải Phòng

nhiÒu khã kh¨n v× bÞ h¹n chÕ bëi nguån vèn hµng n¨m Tæng C«ng ty giao cho. §Ó vay vèn cña c¸c tæ chøc thÕ giíi nh­ WB, ADB, JBIC §iÖn lùc H¶i Phßng kh«ng thÓ ®¸p øng nhiÒu ®iÒu kiÖn ®Æt ra. §èi víi nguån vèn vay trong n­íc th× §iÖn lùc H¶i Phßng ph¶i vay víi l·i suÊt cao. Do ®ã, ®Ó cã thÓ võa më réng võa ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn l©u dµi ®ßi hái §iÖn lùc H¶i Phßng ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­, ­u tiªn c¸c dù ¸n cã hiÖu qu¶ kinh tÕ, ph¶i c©n nh¾c gi÷a ®Çu t­ vµ c¶i t¹o n©ng cÊp vµ mua míi hoµn toµn. Ngoµi ra §iÖn lùc H¶i Phßng cßn ph¶i nghiªn cøu, thÈm ®Þnh, xem xÐt c¸c dù ¸n ®Ó ®­a ra c¸c kÕ ho¹ch cã tÝnh kh¶ thi, thuyÕt phôc c¸c nhµ ®Çu t­ ®Ó thu hót ®­îc vèn ®Çu t­ cña c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc. Ngoµi ra ®Ó theo kÞp nhu cÇu ngµy cµng cao cña ng­êi tiªu dïng. §iÖn lùc H¶i Phßng còng ph¶i quan t©m h¬n n÷a ®Õn c¸c dÞch vô vµ th¸i ®é phôc vô kh¸ch hµng. H¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt sai sãt trong viÖc kiÓm tra c«ng t¬ ®iÖn, tr¸nh phiÒn hµ trong viÖc thanh to¸n vµ cung cÊp ®iÖn æn ®Þnh, ®¶m b¶o an toµn cho ng­êi d©n xung quanh c¸c tr¹m ®iÖn, ®­êng d©y dÉn ®iÖn nh»m xøng ®¸ng danh hiÖu “®¬n vÞ anh hïng lùc l­îng vò trang nh©n d©n” lµ ®iÒu hÕt søc khã kh¨n ®èi víi C«ng ty. PhÇn thø iii Mét sè Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶ntrÞ nh©n lùc t¹I c«ng ty ®IÖn lùc h¶I phßng i. C¸c môc tiªu cña C«ng ty trong viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc thêi kú 2001 - 2010 1. Ph­¬ng h­íng chung cña C«ng ty tÝnh ®Õn n¨m 2010 §Þnh h­íng ph¸t triÓn C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng ®Õn n¨m 2010. §ã lµ ®¶m b¶o cung cÊp ®iÖn an toµn vµ chÊt l­îng cao cho ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi, trªn c¬ së ®a d¹ng nguån cung cÊp, ®¸p øng yªu cÇu tiÕt kiÖm, b¶o tån n¨ng l­îng vµ chèng « nhiÔm m«i tr­êng. Tõ ®Þnh h­íng nµy, C«ng ty ®· xem xÐt kh¶ n¨ng sö dông c¸c nguån n¨ng l­îng trong n­íc mét c¸ch c©n ®èi, hîp lý bao gåm c¸c nguån thuû n¨ng, nhiÖt ®iÖn khÝ, nhiÖt ®iÖn khÝ, nhiÖt ®iÖn than vµ c¸c nguån míi sÏ ®­a vµo sö dông trong thêi gian kh«ng xa. §ã lµ, ®iÖn nguyªn tö vµ n¨ng l­îng míi t¸i t¹o (nh­ n¨ng l­îng giã, mÆt trêi). Tõ nay ®Õn n¨m 2010, hÖ thèng l­íi ®iÖn truyÒn t¶i tiÕp tôc ph¸t triÓn, l­íi ®iÖn ph©n phèi cña tÊt c¶ c¸c thµnh phè, thÞ x·, quËn huyÖn sÏ ®­îc c¶i t¹o, më réng, l¾p míi. PhÇn ®Çu t­ cho l­íi ®iÖn sÏ chiÕm kho¶ng 40% tæng vèn ®Çu t­ chø kh«ng dõng l¹i con sè 25% nh­ hiÖn nay. ChØ cã ®Çu t­ nhiÒu vµo hÖ thèng l­íi ®iÖn th× viÖc cung cÊp hÖ thèng míi æn ®Þnh vµ b¶o ®¶m an toµn cho ng­êi d©n. Vµ chØ cã hÖ thèng l­íi ®iÖn thËt tèt míi cã thÓ ®­a ®iÖn ®Õn vïng n«ng th«n, vïng h¶i ®¶o ®em ¸nh s¸ng cho tÊt c¶ mäi ng­êi. C«ng ty còng phÊn ®Êu gi¶m tæn thÊt ®iÖn n¨ng tõ 6,43% xuèng thÊp h¬n n÷a (5%). MÆc dï so toµn ngµnh C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng vÉn lµ ®¬n vÞ cã tû lÖ tæn thÊt ®iÖn n¨ng Ýt nhÊt. ChÊt l­îng ®iÖn vµ th¸i ®é phôc vô kh¸ch hµng lµ ®iÒu C«ng ty lu«n ®Æt lªn hµng ®Çu. C«ng ty lu«n nh¾c nhë vµ h­íng dÉn c¸n bé c«ng nh©n viªn cña m×nh ph¶i phôc vô tËn t×nh, chu ®¸o vµ gi¶i ®¸p mäi th¾c m¾c cña kh¸ch hµng. Trong c«ng t¸c thu tiÒn ®iÖn, c¸c nh©n viªn thu ng©n tr¸nh g©y ¶nh h­ëng ®Õn kh¸ch hµng, sao cho c«ng t¸c thanh to¸n gän nhÑ, tiÖn lîi nhÊt. C«ng ty ®ang kªu gäi mäi ng­êi sö dông ®iÖn hiÖu qu¶ vµ tiÕt kiÖm nhÊt. Gi¶i ph¸p ®Þnh h­íng trong kh©u nµy lµ C«ng ty yªu cÇu c¾t gi¶m bít phô t¶i trong giê cao ®iÓm. Vµ biÖn ph¸p thiÕt thùc nhÊt lµ C«ng ty sÏ l¾p c«ng t¬ ®iÖn cho c¸c hé tiªu thô ®iÖn lín nhÊt ®Ó cã thÓ ¸p dông b¶ng gi¸ theo thêi gian sö dông (TOU). Ng­êi ta sÏ ¸p dông hai lo¹i gi¸. Gi¸ ®iÖn ë giê cao ®iÓm sÏ ®¾t h¬n gi¸ ®iÖn ë giê thÊp ®iÓm b»ng c¸ch ®Æt ®ång hå theo dâi thêi gian sö dông ®èi víi tõng hé sö dông ®iÖn . Theo nh÷ng ®¸nh gi¸ s¬ bé, nÕu triÓn khai ch­¬ng tr×nh qu¶n lý ®iÖn theo nhu cÇu cã thÓ ®¹t ®­îc kh¶ n¨ng gi¶m c«ng suÊt phô t¶i cña thµnh phè lµ 10% vµo n¨m 2010 vµ 15% vµo n¨m 2020. VÒ gi¸ ®iÖn tõ n¨m 1990 ®Õn nay gi¸ ®iÖn ®· ®­îc ®iÒu chØnh nhiÒu lÇn vµ ngµy cµng ph¶n ¸nh ®óng gi¸ trÞ cña lo¹i hµng ho¸ nµy. Tuy nhiªn, gi¸ ®iÖn hiÖn hµnh vÉn cßn lµ mét con sè tån t¹i nh­ sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ ®iÖn ë møc quy ®Þnh vµ v­ît qu¸ møc quy ®Þnh cßn cao, ®iÖn n«ng th«n chØ quy ®Þnh møc gi¸ b¸n ë c«ng t¬ tæng, ch­a cã gi¸ b¸n lÎ, dÉn tíi hËu qu¶ lµ ng­êi n«ng d©n ph¶i tr¶ gi¸ ®iÖn cho kh©u trung gian ®¾t h¬n nhiÒu so víi gi¸ b×nh qu©n cña d©n c­, ®« thÞ. Nh÷ng tån t¹i nµy sÏ ®­îc kh¾c phôc vµo n¨m 2010 khi ¸p dông hÖ thèng gi¸ theo chi phÝ biªn dù kiÕn. Vµ ng­êi tiªu dïng sÏ ®­îc dïng ®iÖn mµ kh«ng ph¶i tr¶ gi¸ qu¸ cao, nh­ng vÉn ®¶m b¶o hä tiªu dïng hîp lý, tiÕt kiÖm. 2. Ph­¬ng h­íng n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc t¹i C«ng ty C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng còng nh­ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn kh¸c cña ngµnh ®iÖn ®­îc trao quyÒn tù chñ trong ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ mét sè quyÒn ®¸ng ghi nhËn trong ®Çu t­ ph¸t triÓn. MÆt kh¸c, víi viÖc cÊp giÊy phÐp cho c¸c C«ng ty n­íc ngoµi x©y dùng c¸c nhµ m¸y ®iÖn, ChÝnh phñ ®· tõng b­íc ®­a c¸c ®¬n vÞ vµo cuéc c¹nh tranh thùc sù. Do vËy, nguån nh©n lùc trong C«ng ty ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng. C«ng ty ®ang t×m c¸ch t¨ng c­êg nguån nh©n lùc c¶ vÒ chÊt l­îng vµ sè l­îng c«ng viÖc mµ C«ng ty ph¶i ®¶m ®­¬ng trong nh÷ng n¨m s¾p tíi. C«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch vÒ nguån nh©n lùc còng nh­ c«ng t¸c tuyÓn chän ngµy cµng trë nªn quan träng. §©y lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng trong qu¸ tr×nh tuyÓn dông. C«ng ty lu«n thiÕu nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é, tinh thÇn h¨ng say, lu«n häc hái ®Ó v­¬n lªn. Do vËy, nguån tuyÓn mé cña C«ng ty ph¶i phong phó thu hót ®­îc nhiÒu ng­êi lao ®éng ®Õn tham gia dù tuyÓn, sau qu¸ tr×nh chän läc kü cµng th× míi b¶o ®¶m chÊt l­îng qu¸ tr×nh tuyÓn dông. Trong qu¸ tr×nh tuyÓn chän cÇn thùc hiÖn nguyªn t¾c c«ng t©m, c«ng khai, c«ng b»ng. Héi ®ång tuyÓn chän ph¶i chän lùa kü cµng, phï hîp víi c«ng viÖc tuyÓn chän vµ cã uy tÝn víi C«ng ty. Ph¶i tuyÓn chän c«ng khai kh«ng cã sù ph©n biÖt gi÷a c¸c nguån tuyÓn chän. Kh«ng cã bÊt cø mét ­u tiªn nµo th× míi ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng. CÇn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tuyÓn chän, ®­a ra c¸c bµi pháng vÊn, tr¾c nghiÖm phï hîp víi yªu cÇu c«ng viÖc vµ cã sù so s¸nh, ®èi chiÕu trùc tiÕp gi÷a c¸c øng cö viªn ®Ó chän ra ng­êi cã kh¶ n¨ng nhÊt. Tr¸nh t×nh tr¹ng quyÕt ®Þnh dùa vµo c¶m tÝnh cña riªng mét c¸ nh©n mµ quyÕt ®Þnh ph¶i ®­îc c¶ héi ®ång th«ng qua. C«ng t¸c tuyÓn chän ®· khã kh¨n nh­ng c«ng t¸c ®µo t¹o vµ sö dông lao ®éng l¹i lµm c¸c nhµ qu¶n trÞ nh©n lùc thÊy khã kh¨n h¬n rÊt nhiÒu. V× kh«ng ph¶i bÊt cø ng­êi lao ®éng cã tr×nh ®é nµo ®­îc nhËn vµo lµm viÖc ®Òu hoµn thµnh tèt c¸c nhiÖm vô ®­îc giao. §iÒu nµy cßn phô thuéc vµo sù khÐo lÐo cña c¸c nhµ qu¶n trÞ nh©n lùc. §ã lµ, sù bè trÝ ®óng ng­êi vµo ®óng c«ng viÖc thÝch hîp, ®Ó hä cã thÓ ph¸t huy ®­îc hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh. Ngoµi ra, m«i tr­êng lao ®éng, bÇu kh«ng khÝ lµm viÖc vµ quan hÖ cña ng­êi lao ®éng víi ng­êi qu¶n lý trùc tiÕp sÏ t¸c ®éng rÊt lín ®Õn kÕt qu¶ cña ng­êi lao ®éng. Do vËy, ng­êi lµm c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc tr­íc hÕt ph¶i t«n träng, gÇn gòi, th«ng c¶m ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn d­íi quyÒn. Quan t©m cuéc sèng hµng ngµy cña hä ®Ó biÕt ®­îc nh÷ng khã kh¨n mµ hä ®ang ph¶i chÞu ®ùng vµ cã biÖn ph¸p thiÕt thùc gióp ®ì hä. ChØ cã thÕ, ng­êi lao ®éng míi dµnh hÕt søc lùc cho c«ng viÖc. Ngoµi ra, nhµ qu¶n trÞ nh©n lùc còng ph¶i cã quan hÖ qua l¹i mËt thiÕt víi c¸n bé c«ng nh©n viªn cña m×nh, chØ cã thÕ míi thu th«ng tin ph¶n håi tõ ng­êi lao ®éng mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi ®Ó qu¸ tr×nh kinh doanh ®¹t kÕt qu¶ cao. II. C¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc cña C«ng ty. NÒn kinh tÕ n­íc ta ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®Þnh h­íng XHCN, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n lu«n n¨ng ®éng s¸ng t¹o trong s¶n xuÊt kinh doanh, nh»m n©ng cao n¨ng suÊt chÊt l­îng s¶n phÈm hµng ho¸, gi¶m gi¸ thµnh ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng vµ t¨ng lîi nhuËn cho ®¬n vÞ. Muèn ph¸t triÓn ®­îc s¶n xuÊt kinh doanh c¸c doanh nghiÖp tr­íc hÕt ph¶i quan t©m ®Õn yÕu tè con ng­êi. Bëi v×, chÝnh con ng­êi lao ®éng lµm ra cña c¶i vËt chÊt vµ gi¸ trÞ tinh thÇn cho x· héi. Lao ®éng cã n¨ng suÊt chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ cao lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, cña ®Êt n­íc. Con ng­¬× lµ yÕu tè then chèt, lµ ®éng lùc quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i trong doanh nghiÖp. Hoµn thiÖn c«ng t¸c QTNL cã ý nghÜa quan träng trong viÖc thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. Hoµn thiÖn c«ng t¸c QTNL cã nghÜa lµ lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng trong doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn cho mèi quan hÖ lao ®éng ®­îc hµi hoµ vµ æn ®Þnh, gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶, gãp phÇn ph¸t huy trÝ s¸ng t¹o vµ tµi n¨ng cña ng­êi lao ®éng nh»m ®¹t n¨ng suÊt chÊt li­îng vµ tiÕn bé x· héi trong lao ®éng. Hoµn thiÖn c«ng t¸c QTNL b»ng c¸c gi¶i ph¸p sau: Thùc hiÖn c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh nguån nh©n sù nh­ mét kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh dµi h¹n cña doanh nghiÖp V× thÕ, viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh nguån nh©n lùc trong dµi h¹n lµ mét yªu cÇu bøc thiÕt ®Æt ra ®èi víi tÊt c¶ doanh nghiÖp trong thêi kú hiÖn nay. Nã ®¶m b¶o cho c«ng t¸c lªn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt ®¹t hiÖu qu¶ cao vµ chÝnh x¸c h¬n, hoµn thµnh ®óng tiÕn ®é c«ng viÖc, gi÷ ®­îc uy tÝn víi kh¸ch hµng c¶ vÒ chÊt l­îng vµ khèi l­îng c«ng viÖc. Do vËy, C«ng ty muèn ho¹t ®éng kinh doanh tèt tr­íc tiªn ph¶i ®¸p øng ®ñ sè l­îng lao ®éng. ViÖc qu¸ d­ thõa lao ®éng lµm cho bé m¸y nh©n sù cña C«ng ty bÞ kång kÒnh, kh«ng hiÖu qu¶ vµ cßn lµm gi¶m thu nhËp cña ng­êi lao ®éng xuèng. Ng­îc l¹i, nÕu x¶y ra t×nh tr¹ng thiÕu lao ®éng th× C«ng ty sÏ kh«ng thùc hiÖn nhiÖm vô ®­îc giao. Thªm vµo ®ã, c«ng nh©n sÏ ph¶i t¨ng ca, lµm thªm giê kh«ng ®¶m b¶o thêi gian nghØ ng¬i vµ lµm ¶nh h­ëng ®Õn søc khoÎ cña ng­êi lao ®éng. Do vËy, viÖc ho¹ch ®Þnh nguån nh©n lùc ®ãng vai trß rÊt quan träng trong kÕ ho¹ch kinh doanh dµi h¹n cña doanh nghiÖp. CÇn cã mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a gi¸m ®èc vµ c¸c phßng ban, bé phËn trong C«ng ty. Phßng kÕ ho¹ch ®­a ra kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cho c¸c n¨m tiÕp theo vµ phèi hîp chÆt chÏ víi phßng tæ chøc lao ®éng ®Ó ®­a ra kÕ ho¹ch vÒ nguån nh©n lùc trong nh÷ng n¨m tíi. Sau ®ã, ban gi¸m ®èc sÏ c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ cña c«ng viÖc ®Ó ®­a ra quyÕt ®Þnh t¨ng, gi¶m lao ®éng mét c¸ch hîp lý nhÊt. 2. TuyÓn dông ®óng ng­êi vµo ®óng c«ng viÖc cÇn tuyÓn dông. Do c«ng t¸c kiÓm tra, ho¹ch ®Þnh nguån nh©n lùc trong dµi h¹n cña C«ng ty ®· gióp cho c«ng t¸c tuyÓn dông x¸c ®Þnh ®óng sè l­îng c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c¸c bé phËn cßn thiÕu ®Ó phßng tæ chøc vµ ban gi¸m ®èc lªn kÕ ho¹ch tuyÓn dông mét c¸ch cô thÓ, kÞp thêi: * §èi víi c«ng t¸c tuyÓn mé Khi C«ng ty cã nhu cÇu míi vÒ lao ®éng th× cÇn x¸c ®Þnh râ nhu cÇu ®ã trong ng¾n h¹n hay lµ l©u dµi. NÕu trong ng¾n h¹n th× C«ng ty tiÕn hµnh thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p nh­ lµm thªm giê, hîp ®«ng thuª gia c«ng, thuª lao ®éng thêi vô, thuª l¹i c«ng nh©n cña c¸c ®¬n vÞ kh¸c trong ng¾n h¹n. Cßn nhu cÇu vÒ lao ®éng lµ nhu cÇu trong dµi h¹n th× C«ng ty míi quyÕt ®Þnh tuyÓn mé. Khi tiÕn hµnh tuyÓn mé C«ng ty kh«ng nªn thu hÑp nguån tuyÓn mé tõ bªn trong C«ng ty. V× nguån bªn trong lµ con em c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty cã nhiÒu tr­êng hîp kh«ng ®¸p øng yªu cÇu vÒ c«ng viÖc. Trong khi ®ã, C«ng ty l¹i bá qua nguån bªn ngoµi lµ ®éi ngò lao ®éng dåi dµo, cã tr×nh ®é, am hiÓu c«ng viÖc. Mµ trong qu¸ tr×nh tuyÓn dông th× hä kh«ng ®­îc tham gia tuyÓn mé vµ khi thi vµo nguån bªn trong ®­îc ­u tiªn qu¸ nhiÒu ®iÓm, nªn lµm thiÖt thßi cho nguån tuyÓn dông bªn ngoµi. Do vËy, C«ng ty nªn më réng nguån tuyÓn mé c¶ bªn trong vµ bªn ngoµi C«ng ty vµ nªn tuyÓn chän mét c¸ch c«ng khai, v« t­ vµ c«ng b»ng. Vµ b»ng c¸ch nµy, C«ng ty sÏ ngµy cµng thu hót ®­îc ®éi ngò lao ®éng cã tr×nh ®é, lµm t¨ng uy tÝn víi kh¸ch hµng. * §èi víi c«ng t¸c tuyÓn chän C«ng ty ®· ¸p dông mét sè ph­¬ng ph¸p trong tuyÓn chän. §ã lµ ph­¬ng ph¸p pháng vÊn vµ thö viÖc. Tuy hai ph­¬ng ph¸p nµy cã nhiÒu ­u ®iÓm vµ tèn Ýt thêi gian nh­ng ch­a thÓ ch¾c ch¾n cã thÓ ®¶m ®­¬ng ®­îc c«ng viÖc. C«ng ty nªn ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p tuyÓn chän nh­ tr¾c nghiÖm, thi gi¶i c¸c t×nh huèng nh­ c«ng viÖc mµ ®ang cÇn tuyÓn chän. Ngoµi ra, trong c«ng t¸c tuyÓn chän cÇn chÊp hµnh nghiªm chØnh c¸c nguyªn t¾c sau míi ®¶m b¶o kÕt qu¶ tuyÓn chän chÝnh x¸c: - Trong qu¸ tr×nh xÐt duyÖt hå s¬ ph¶i kh¸ch quan, v« t­, kh«ng thiªn vÞ hoÆc ­u tiªn cho bÊt kú mét øng cö viªn nµo. CÇn bá sù ph©n biÖt vµ ­u ®·i riªng cho con em c¸n bé c«ng nh©n viªn, ng­êi quen trong C«ng ty. - Trong qu¸ tr×nh pháng vÊn ph¶i bè trÝ ®éi ngò, héi ®ång lµm nhiÖm vô pháng vÊn ph¶i cã ®ñ n¨ng lùc, kinh nghiÖm vÒ c«ng viÖc tuyÓn chän ®Ó ®­a ra nh÷ng c©u hái ®óng träng t©m víi yªu cÇu c«ng viÖc cÇn tuyÓn chän. - T¹o mét m«i tr­êng tho¶i m¸i, m«i tr­êng pháng vÊn thÝch hîp ®Ó ng­êi tham gia pháng vÊn tù tin h¬n, thÓ hiÖn ®­îc hÕt n¨ng lùc, kh¶ n¨ng, am hiÓu cña m×nh vÒ c«ng viÖc. Trong khi ®­a ra c¸c bµi tËp t×nh huèng cÇn so¹n th¶o kü l­ìng, phï hîp víi c«ng viÖc cÇn tuyÓn chän. Bµi tËp nµy kh«ng nªn ®­a ra qu¸ khã v­ît qu¸ yªu cÇu c«ng viÖc. Mµ bµi tËp nµy, ph¶i gióp héi ®ång tuyÓn chän t×m ra nh÷ng øng viªn cã ®ñ n¨ng lùc, tr×nh ®é cÇn thiÕt ®Ó hoµn thµnh ®­îc c«ng viÖc ®­îc giao. - Sau khi ®­îc tuyÓn chän, cÇn cã thêi gian phï hîp ®Ó øng viªn häc viÖc, ®µo t¹o l©u dµi. 3. Th­êng xuyªn kiÓm tra tay nghÒ theo ®Þnh kú ®Ó x¸c ®Þnh chÊt l­îng c«ng nh©n viªn - lao ®éng, tõ ®ã lªn kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ bæ sung kÞp thêi. Tr­íc hÕt, C«ng ty ph¶i h×nh thµnh ngay mét tæ kiÓm tra gi¸m s¸t c¸c c«ng viÖc cña c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. Nh÷ng c¸n bé thuéc tæ kiÓm tra nµy ®ßi hái cã kinh nghiÖm chuyªn s©u trong lÜnh vùc kiÓm tra mµ m×nh ®¶m nhËn. Tõ kÕt qu¶ mµ tæ kiÓm tra ®­a vÒ, l·nh ®¹o trong C«ng ty sÏ tiÕn hµnh ®µo t¹o, thay thÕ, thuyªn chuyÓn c¸n bé c«ng nh©n viªn kh«ng phï hîp víi yªu cÇu c«ng viÖc. C¨n cø vµo thùc tÕ cña tõng c«ng nh©n viªn - lao ®éng mµ C«ng ty sÏ lªn kÕ ho¹ch ®µo t¹o. Thêi gian ®µo t¹o cã thÓ 2, 4, 6 tuÇn ®Ó c«ng nh©n viªn - lao ®éng cã thÓ ®­îc häc vµ hoµn thµnh tèt yªu cÇu ®­îc giao. Nh­ng yªu cÇu ®Ó ®­îc ®µo t¹o ph¶i lµ c«ng nh©n viªn - lao ®éng cã kh¶ n¨ng tiÕp thu vµ ham hiÓu biÕt, häc hái. ChØ cã nh­ vËy, qu¸ tr×nh ®µo t¹o míi cã kÕt qu¶. Cßn nh÷ng c«ng nh©n viªn - lao ®éng kh«ng hoµn thµnh ®­îc c«ng viÖc. Nh­ng h¹n chÕ vÒ mÆt tr×nh ®é vµ kh«ng cè g¾ng häc hái. CÇn thuyªn chuyÓn, bè trÝ hä ®Õn nh÷ng c«ng viÖc cã ®ßi hái kh«ng qu¸ cao, phï hîp víi n¨ng lùc cña hä. ChÝnh kh©u kiÓm tra tay nghÒ nµy sÏ lµ c«ng t¸c bæ trî cho kh©u s¾p xÕp l¹i c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty ®Ó tuyÓn mé, tuyÓn chän nh©n viªn míi. 4. Bè trÝ ng­êi lao ®éng vµo nh÷ng c«ng viÖc phï hîp. Tr­íc tiªn, C«ng ty t¸ch biÖt hay chia nhá nh÷ng ho¹t ®éng lao ®éng trong tæng thÓ c¸c ho¹t ®éng C«ng ty thµnh nh÷ng nhiÖm vô lao ®éng cô thÓ. Do ®ã, c¨n cø vµo kh¶ n¨ng thùc tÕ cña tõng ng­êi ®­îc x¸c ®Þnh cô thÓ qua kh©u tuyÓn chän ®Ó bè trÝ phï hîp, sao cho cã sù phï hîp tay nghÒ, së thÝch, phÈm chÊt cña c«ng nh©n viªn - lao ®éng. ViÖc ph©n c«ng lao ®éng ph¶i thùc hiÖn d­íi c¸c h×nh thøc chñ yÕu nh­ ph©n c«ng theo chøc n¨ng, ph©n c«ng theo lao ®éng theo c«ng nghÖ, ph©n c«ng lao ®éng theo møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc. Sau ®ã, cÇn cã sù hîp t¸c, liªn kÕt c¸c ho¹t ®éng cña tõng c¸ nh©n ng­êi lao ®éng còng nh­ c¸c bé phËn cña C«ng ty nh»m hoµn thµnh môc tiªu s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ kinh doanh cao nhÊt. ChØ khi ®­îc bè trÝ nh÷ng c«ng viÖc phï hîp kh¶ n¨ng cña c«ng nh©n viªn - lao ®éng th× ng­êi lao ®éng míi cã thÓ hoµn thµnh c«ng viÖc, tù tin vµ phÊn khëi, an t©m c«ng t¸c. ChÝnh ®iÒu ®ã, lµ ®éng lùc rÊt to lín ®Ó hä lµm viÖc, g¾n bã víi c«ng viÖc cña m×nh. 5. §¸nh gi¸ thµnh tÝch ®Ó ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh khen th­ëng vµ kû luËt ®­îc chÝnh x¸c. "§¸nh gi¸ thµnh tÝch c«ng viÖc, lµ hÖ thèng chÝnh thøc duyÖt xÐt ®¸nh gi¸ sù hoµn thµnh c«ng viÖc cña mçi ng­êi lao ®éng theo ®Þnh kú" Tõ kh¸i niÖm trªn ta thÊy viÖc ®¸nh gi¸ thµnh tÝch lµ mét tiÕn bé cã "bµi b¶n" vµ cã tÝnh hÖ thèng. HÖ thèng ®¸nh gi¸ nµy ®­îc thùc hiÖn theo ®Þnh kú tuú theo tÝnh chÊt cña c«ng viÖc, tuú theo møc ®é kinh doanh vµ quy m« cña tæ chøc doanh nghiÖp. 5.1. Mét sè chØ tiªu ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng viÖc * Víi c«ng nh©n s¶n xuÊt: + KiÕn thøc vÒ nghÒ nghiÖp: Nh­ tr×nh ®é ®iÒu khiÓn m¸y mãc, m¾c c«ng t¬, c¶i t¹o d©y. + Kh¶ n¨ng trÝ tuÖ: Th«ng minh, trÝ nhí, ®Çu ãc ph©n tÝch, ph­¬ng ph¸p lµm viÖc. + N¨ng suÊt lao ®éng: So s¸nh n¨ng suÊt cña c«ng nh©n viªn - lao ®éng so víi ®Þnh møc (cã c¨n cø khoa häc). Tõng chØ tiªu trªn cã thÓ ph©n theo tõng bËc thang ®¸nh gi¸ kh¸c nhau nh­ giái, kh¸, trung b×nh, kÐm. * Víi cÊp qu¶n trÞ + N¨ng lùc chØ huy, ®Çu ãc, s¸ng t¹o, s¸ng kiÕn, ãc ph¸n ®o¸n, suy xÐt hiÓu biÕt con ng­êi, tÝnh ®éc lËp suy nghÜ, kh¶ n¨ng nãi tr­íc ®¸m ®«ng, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, sù am hiÓu biÕt c¸c lÜnh vùc kh¸c. + KÕt qu¶ lao ®éng (hoÆc kinh doanh) cña tËp thÓ do c¸n bé ®ã l·nh ®¹o. Ph­¬ng ph¸p xÕp h¹ng lu©n phiªn §©y lµ ph­¬ng ph¸p s¾p xÕp nh©n viªn tõ giái nhÊt ®Õn kÐm nhÊt theo mét sè ®iÓm chÝnh nh­ kÕt qu¶ c«ng viÖc, th¸i ®é c«ng viÖc. Ph­¬ng ph¸p so s¸nh cÆp: §©y lµ ph­¬ng ph¸p dïng mét nh©n viªn nµy so s¸nh víi mét nh©n viªn kh¸c theo mét sè tiªu chuÈn nh­ sè l­îng c«ng viÖc, chÊt l­îng c«ng viÖc, th¸i ®é ý thøc b¶o vÖ ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n vÒ thµnh tÝch tõng ng­êi. 5.2. TiÕn tr×nh ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc X¸c ®Þnh môc tiªu ®¸nh gi¸ c«ng vÖc Ên ®Þnh kú väng c«ng viÖc Xem xÐt c«ng viÖc thùc hiÖn §¸nh gi¸ møc ®é hoµn thiÖn c«ng viÖc Th¶o luËn viÖc ®¸nh gi¸ víi nh©n viªn ViÖc ®¸nh gi¸ thµnh tÝch th­êng ®­îc tæ chøc theo ®Þnh kú, th­êng lµ 6 th¸ng mét lÇn hoÆc vµo cuèi n¨m. Riªng ®èi víi nh©n viªn tËp sù th× viÖc ®¸nh gi¸ ®­îc tiÕn hµnh ngay tr­íc thêi gian kÕt thóc tËp sù. ViÖc ®¸nh gi¸ nh©n viªn míi th­êng ®­îc tiÕn hµnh nhiÒu lÇn trong n¨m ®Çu tiªn. @ Môc ®Ých ®¸nh gi¸ thµnh tÝch cho ng­êi lao ®éng + §¸nh gi¸ thµnh tÝch ®Ó ®Ò b¹t. §Ò b¹t lµ sù thay ®æi vÞ trÝ lµm viÖc tõ vÞ trÝ thÊp ®Õn vÞ trÝ cao h¬n trong doanh nghiÖp khi ng­êi lao ®éng ®· hoµn thµnh tèt nh÷ng c«ng viÖc ®· giao phã. Danh môc ®Ò b¹t: - Khen th­ëng kÞp thêi cho nh÷ng ®ãng gãp cña ng­êi lao ®éng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. - KhuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ph¸t huy kh¶ n¨ng, n¨ng lùc tiÒm Èn trong mçi con ng­êi. - Duy tr× ph¸t triÓn nguån lao ®éng s½n cã trong doanh nghiÖp ®ång thêi thu hót "chÊt x¸m" tõ m«i tr­êng bªn ngoµi vµo lµm viÖc trong doanh nghiÖp. S¾p xÕp, tæ chøc l¹i lao ®éng trong C«ng ty mét c¸ch hîp lý h¬n. Tr¸nh d­ thõa hoÆc khuyÕt thiÕu lao ®éng. + §¸nh gi¸ thuyªn chuyÓn Thuyªn chuyÓn lµ sù thay ®æi vÞ trÝ ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp, nh»m ®ßi hái cÇn thiÕt vÒ tæ chøc. Cã nhiÒu c¸ch thuyªn chuyÓn nh­ sau: + Thuyªn chuyÓn theo thêi gian: - Thuyªn chuyÓn t¹m thêi: Mét ng­êi ®­îc thuyªn chuyÓn t¹m thêi ®Õn c«ng viÖc kh¸c do vÞ trÝ ®ã thiÕu ng­êi hoÆc cã ng­êi bÞ èm. - Thuyªn chuyÓn vÜnh viÔn: Khi chøng minh ®­îc kh¶ n¨ng nghiÖp vô, kh¶ n¨ng ph¸t triÓn trong c«ng viÖc cña m×nh mét c¸ch v÷ng ch¾c, æn ®Þnh. +Thuyªn chuyÓn theo yªu cÇu: - Thuyªn chuyÓn s¶n xuÊt: Lµ viÖc thuyªn chuyÓn lao ®éng ®¸p øng ®ßi hái cña s¶n xuÊt. - Thuyªn chuyÓn nh©n viªn: Lµ thuyªn chuyÓn nh»m ®¸p øng yªu cÇu, nguyÖn väng cña nh©n viªn. + §¸nh gi¸ kû luËt C¨n cø kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ vµ t×m hiÓu lý do kh¸ch quan vµ chñ quan t¸c ®éng vµo ng­êi nh©n viªn, vµ ®­a ra quyÕt ®Þnh kû luËt, gi¸ng chøc cho c«ng nh©n viªn - lao ®éng nÕu hä l­êi biÕng, thiÕu kh¶ n¨ng c«ng t¸c, kh«ng chÞu n©ng cao kiÕn thøc v× thÕ tôt hËu so víi nh÷ng c«ng nh©n viªn - lao ®éng kh¸c. ViÖc gi¸ng chøc vµ kû luËt cÇn cã c¬ së khoa häc, nh»m tr¸nh sù bÊt m·n g©y ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn m«i tr­êng lµm viÖc cña doanh nghiÖp. 6. ¸p dông chÕ ®é lµm viÖc theo qui ®Þnh ph¸p luËt hiÖn hµnh Muèn lµm tèt c«ng t¸c QTNL ph¶i th«ng qua biÖn ph¸p qu¶n trÞ chÕ ®é lµm viÖc vµ nghØ ng¬i cña ng­êi lao ®éng. Nhµ qu¶n trÞ ph¶i n¾m v÷ng ®­îc ph¸p luËt, c¸c qui ®Þnh vÒ chÕ ®é lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng ®Ó thùc hiÖn ®óng theo ph¸p luËt. Bé luËt lao ®éng cña n­íc ta ®· thÓ chÕ ho¸ ®­êng lèi cña §¶ng vµ cô thÓ ho¸ c¸c qui ®Þnh cña HiÕn ph¸p n¨m 1992 vÒ lao ®éng, vÒ sö dông vµ qu¶n lÝ lao ®éng. Bé luËt lao ®éng b¶o vÖ quyÒn lµm viÖc, lîi Ých vµ c¸c quyÒn kh¸c cña ng­êi lao ®éng, ®ång thêi b¶o vÖ lîi Ých hîp ph¸p cña ng­êi sö dông lao ®éng. T¹o ®iÒu kiÖn cho mèi quan hÖ gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng ®­îc hµi hoµ, æn ®Þnh. Tõ ®ã, gãp phÇn ph¸t huy kh¶ n¨ng qu¶n lý ®èi víi nhµ qu¶n trÞ, ph¸t huy trÝ s¸ng t¹o vµ tµi n¨ng cña ng­êi lao ®éng nh»m ®¹t ®­îc n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ trong c«ng viÖc. Bé luËt lao ®éng ®· ®iÒu chØnh ®­îc mèi quan hÖ gi÷a ng­êi lao ®éng lµm c«ng ¨n l­¬ng víi ng­êi sö dông lao ®éng vµ c¸c quan hÖ x· héi liªn quan trùc tiÕp tíi quan hÖ lao ®éng. Th«ng qua chÕ ®é lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng ®­îc ph¸p luËt qui ®Þnh, nhµ qu¶n trÞ cã kÕ hoÆch tuyÓn dông, bè trÝ s¾p xÕp c«ng viÖc vµ chÕ ®é nghØ ng¬i cho ng­êi lao ®éng sao cho khoa häc hîp lÝ võa ®¶m b¶o ®óng chÕ ®é, chÝnh s¸ch vµ ®¶m b¶o ®ñ lao ®éng lµm viÖc ®Ó hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. C¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i ¸p dông c¸c qui ®Þnh sau : Thêi giê lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng hiÖn nay theo qui ®Þnh kh«ng qu¸ 8 giê trong mét ngµy hoÆc kh«ng qu¸ 48 giê trong mét tuÇn. Thêi gian lµm viÖc ®­îc rót ng¾n tõ 1 ®Õn 2 giê trong ngµy ®èi víi c«ng viÖc nÆng nhäc, ®éc h¹i, nguy hiÓm theo danh môc cña Bé lao ®éng TBXH vµ Bé y- tÕ ban hµnh. Ng­êi lao ®éng vµ nhµ qu¶n trÞ cã thÓ tho¶ thuËn lµm thªm giê nh­ng kh«ng qu¸ 4 giê trong ngµy vµ 200 giê trong mét n¨m. Thêi gian lµm ®ªm ®­îc tÝnh tõ 22 giê ®Õn 6 giê s¸ng hoÆc tõ 21 giê ®Õn 5 giê s¸ng vµ ®­îc tÝnh tiÒn theo chÕ ®é lµm ca ®ªm cho ng­êi lao ®éng. Bé luËt lao ®éng còng qui ®Þnh cô thÓ giê nghØ ng¬i cña ng­êi lao ®éng. Ng­êi lao ®éng lµm viÖc 8 giê th× ®­îc nghØ Ýt nhÊt nöa giê tÝnh vµo giê lµm viÖc. Ng­êi lµm ca ®ªm ®­îc nghØ Ýt nhÊt 45 phót tÝnh vµo giê lµm viÖc. Ng­êi lao ®éng lµm viÖc theo ca ®­îc nghØ Ýt nhÊt 12 giê tr­íc khi chuyÓn sang ca kh¸c. Mçi tuÇn ng­êi lao ®éng ®­îc nghØ Ýt nhÊt 1 ngµy. HiÖn nay, ng­êi lao ®éng ®­îc nghØ hai ngµy cuèi tuÇn. Tïy ®iÒu kiÖn cña tõng doanh nghiÖp ng­êi lao ®éng cã thÓ ®­îc nghØ vµo c¸c ngµy kh¸c nhau trong tuÇn theo sù tho¶ thuËn gi÷a hai bªn. Tr­êng hîp ®Æc biÖt do yªu cÇu c«ng viÖc kh«ng thÓ nghØ hµng tuÇn ®­îc th× ph¶i ®¶m b¶o cho ng­êi lao ®éng ®­îc nghØ tÝnh b×nh qu©n mét th¸ng Ýt nhÊt 4 ngµy. * Ng­êi lao ®éng ®­îc nghØ viÖc, h­ëng nguyªn l­¬ng c¸c ngµy lÔ, tÕt - TÕt d­¬ng lÞch ®­îc nghØ mét ngµy. - TÕt ©m lÞch ®­îc nghØ bèn ngµy (mét ngµy cuèi n¨m vµ ba ngµy ®Çu n¨m). - Ngµy gi¶i phãng miÒn Nam ®­îc nghØ mét ngµy (ngµy 30/4) - Ngµy quèc tÕ lao ®éng ®­îc nghØ mét ngµy (ngµy 1/5) - Ngµy quèc kh¸nh nghØ mét ngµy (ngµy 2/ 09) Tæng céng ngµy nghØ theo qui ®Þnh lµ 8 ngµy trong mét n¨m, nÕu trïng vµo ngµy nghØ trong tuÇn th× ®­îc nghØ bï vµo c¸c ngµy tiÕp theo. ChÕ ®é nghØ phÐp ®­îc h­ëng nguyªn l­¬ng trong n¨m theo qui ®Þnh hiÖn hµnh. - 12 ngµy phÐp víi ng­êi lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn b×nh th­êng. - 14 ngµy phÐp víi ng­êi lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn nÆng nhäc, ®éc h¹i, nguy hiÓm theo danh môc ph¸p luËt qui ®Þnh. - 16 ngµy nghØ phÐp ®èi víi nh÷ng ng­êi lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt ®éc h¹i vµ nÆng nhäc. Ngoµi ra sè ngµy nghØ hµng n¨m ®­îc t¨ng thªm theo th©m niªn c«ng t¸c, hoÆc theo ­u tiªn cña doanh nghiÖp ®èi víi tõng tr­êng hîp cô thÓ. * ChÕ ®é nghØ viÖc riªng kh«ng ®­îc h­ëng l­¬ng Trong ®êi sèng, ng­êi lao ®éng ®«i khi còng cÇn ph¶i nghØ viÖc ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng viÖc riªng cña b¶n th©n vµ gia ®×nh. Ng­êi lao ®éng ®­îc quyÒn ®Ò ®¹t víi ng­êi sö dông lao ®éng ®Ó ®­îc nghØ viÖc ®Ó gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña m×nh. Khi ®· n¾m ®­îc qui ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thêi giê lµm viÖc vµ nghØ ng¬i cña ng­êi lao ®éng. C¸c nhµ qu¶n trÞ hîp ph¸p ho¸ nã trong hîp ®ång lao ®éng vµ qui ®Þnh cña doanh nghiÖp. Trªn c¬ së ®ã nhµ qu¶n trÞ dÔ qu¶n lÝ vµ ng­êi lao ®éng còng thùc hiÖn nã mét c¸ch dÔ dµng. N¾m v÷ng chÕ ®é lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng, lµm tèt c«ng t¸c qu¶n trÞ lao ®éng lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt ®Ó tiÕt kiÖm lao ®éng vµ sö dông lao ®éng mét c¸ch khoa häc vµ cã hiÖu qu¶, tr¸nh ®­îc nh÷ng th¾c m¾c, m©u thuÉn trong quan hÖ lao ®éng. Sö dông lao ®éng hîp lÝ, cã khoa häc b»ng c¸ch bè trÝ s¾p xÕp ng­êi lao ®éng hîp lÝ theo ca, kÝp, ngµy, giê, nghØ ng¬i theo qui ®Þnh, cßn lµm cho hä cã ®iÒu kiÖn tÜnh d­ìng sau nh÷ng giê lµm viÖc mÖt nhäc gióp hä cã søc khoÎ, minh mÉn trong lao ®éng s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ c«ng t¸c. MÆt kh¸c khi ng­êi lao ®éng ®­îc lµm viÖc vµ nghØ ng¬i hîp lÝ cßn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hä lµm viÖc tèt vµ tr¸nh ®­îc rñi ro vÒ tai n¹n lao ®éng , rñi ro vÒ bÖnh tËt. Ng­êi lao ®éng khi lµm viÖc vµ nghØ ng¬i hîp lÝ sÏ gióp hä gi¶i to¶ cho hä yÕu tè t©m lÝ bÞ dån nÐn trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. Vui vÎ trong thêi gian nghØ ng¬i hä sÏ phÊn khëi, yªn t©m c«ng t¸c vµ g¾n bã víi doanh nghiÖp. N¾m ch¾c qui ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thêi gian lµm viÖc vµ nghØ ng¬i cña ng­êi lao ®éng, biÕt ¸p dông vµo ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña doanh nghiÖp lµ viÖc lµm cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ. Lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lÝ vµ sö dông lao ®éng ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua c«ng t¸c tuyÓn dông, ®µo t¹o, sö dông vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c«ng viÖc cña ng­êi lao ®éng theo ®óng qui ®Þnh cña ph¸p luËt. Nhµ qu¶n trÞ muèn sö dông lao ®éng cã hiÖu qu¶ ph¶i n¾m ®­îc khèi l­îng c«ng viÖc hµng n¨m cña doanh nghiÖp. Tõ khèi l­îng c«ng viÖc ®ã tÝnh ®­îc kÕ hoÆch sö dông lao ®éng ®Ó cã thÓ hoµn thµnh ®­îc c«ng viÖc. Tõ ®ã, tÝch luü ®­îc quü thêi gian ®Ó ng­êi lao ®éng hoµn thµnh ®­îc nhiÖm vô vµ quü thêi gian ng­êi lao ®éng ®­îc nghØ ng¬i, cã kÕ hoÆch bï ®¾p vÒ nh©n sù lµm sao cho ®¬n vÞ lóc nµo còng cã ng­êi lµm viÖc, m¸y mãc thiÕt bÞ ®­îc sö dông ®Òu 3 ca chèng l·ng phÝ. Sö dông hîp lÝ lao ®éng trong doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng tiÕt kiÖm ®­îc lao ®éng mµ cßn lµ ®éng lùc thóc ®Èy lao ®éng cã n¨ng suÊt vµ cã chÊt l­îng. Hoµn thiÖn c«ng t¸c QTNL b»ng gi¶i ph¸p ¸p dông ®óng ®¾n chÕ ®é lµm viÖc cho ng­êi lao ®éng, sö dông ®óng viÖc ®óng ng­êi lµ yÕu tè then chèt, lµ ®éng lùc thóc ®Èy m¹nh mÏ ®Õn yÕu tè t©m lý cña ng­êi lao ®éng gióp hä hoµn thµnh tèt mäi nhiÖm vô ®­îc giao. Nhµ qu¶n trÞ th«ng qua chÕ ®é lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng do m×nh qu¶n lý, n¾m ch¾c ®­îc sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng. T¹o nªn mèi quan hÖ kh¨ng khÝt gi÷a nhµ qu¶n trÞ vµ ng­êi lao ®éng. Ng­îc l¹i, nÕu ¸p dông chÕ ®é lµm viÖc cho ng­êi lao ®éng kh«ng ®óng theo qui ®Þnh, g©y ¸p lùc c¨ng th¼ng cho ng­êi lao ®éng, mÖt mái cho hä khi ph¶i lµm viÖc qu¸ nhiÒu giê, t¹o cho hä t©m lý bÞ c­ìng chÕ, ph¸t sinh m©u thuÉn chèng l¹i b»ng c¸ch ch©y ú, kh«ng muèn lao ®éng hoÆc lao ®éng kh«ng cã kÕt qu¶. Nguy h¹i h¬n nÕu ®Ó ng­êi lao ®éng lµm viÖc nhiÒu giê g©y mÖt mái c¨ng th¼ng dÉn ®Õn tai n¹n trong lao ®éng, g©y hËu qu¶ nghiªm träng. Ngµy nay, ®êi sèng ng­êi lao ®éng ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn vµ n©ng cao. §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· quan t©m ®Õn chÕ ®é lµm viÖc vµ nghØ ng¬i cho ng­êi lao ®éng. Tõ n¨m 2001, chÕ ®é lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng ®· ®­îc ¸p dông tuÇn lµm viÖc 5 ngµy. Thùc hiÖn chÕ ®é t¨ng l­¬ng, l­¬ng c¬ b¶n lµ 210.000 ( ®ång ) vµ gi¶m ngµy lµm viÖc cho ng­êi lao ®éng. Ng­êi lao ®éng nãi chung rÊt phÊn khëi vµ tin t­ëng vµo sù l·nh ®¹o cña §¶ng, cµng ra søc cèng hiÕn hÕt søc m×nh cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc 7. Sö dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng, th­ëng phï hîp ®Ó khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng Qu¶n trÞ nh©n lùc th«ng qua h×nh thøc tr¶ l­¬ng, tr¶ th­ëng, c¸c chÝnh s¸ch b¶o hiÓm cho ng­êi lao ®éng lµ viÖc ng­êi sö dông lao ®éng tho¶ thuËn víi ng­êi lao ®éng vÒ viÖc lµm tiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi lao ®éng. TiÒn l­¬ng ®­îc tr¶ theo n¨ng suÊt lao ®éng, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc. Ng­êi sö dông lao ®éng cã thÓ chän c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian (giê, ngµy, tuÇn, th¸ng), theo s¶n phÈm, theo h×nh thøc kho¸n, theo tho¶ thuËn víi ng­êi lao ®éng. ViÖc tr¶ l­¬ng theo ®óng tho¶ thuËn, phï hîp víi ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng lµ ®éng lùc thóc ®Èy ng­êi lao ®éng tin t­ëng vµo ng­êi sö dông lao ®éng, yªn t©m phÊn khëi trong c«ng viÖc cña m×nh. Ng­êi lao ®éng ®­îc tr¶ l­¬ng t­¬ng xøng víi c«ng søc hä bá ra cèng hiÕn cho doanh nghiÖp, sÏ t¹o ra ®éng lùc lín thóc ®Èy hä lµm viÖc tèt h¬n, chÊp hµnh tèt c¸c néi qui, qui tr×nh, qui ph¹m vÒ an toµn vµ vÖ sinh trong lao ®éng. Kh«ng nh÷ng thÕ ng­êi lao ®éng cßn tËn tôy víi c«ng viÖc ®­îc giao, trung thµnh víi chñ doanh nghiÖp, hä sÏ lµm tÊt c¶ v× doanh nghiÖp víi sù tù hµo vÒ c«ng viÖc cña m×nh. Th«ng qua b¶ng thanh to¸n l­¬ng hµng th¸ng vµ c«ng viÖc kho¸n, nhµ qu¶n trÞ biÕt ®­îc cô thÓ tõng ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp vÒ kh¶ n¨ng còng nh­ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña hä tõ ®ã, nhµ qu¶n trÞ ®iÒu chØnh tiÒn c«ng phï hîp. Th«ng qua tiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng, nhµ qu¶n trÞ cßn ph©n bæ chi phÝ tiÒn l­¬ng vµo gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña s¶n phÈm, tõ ®ã biÕt ®­îc tû träng chi phÝ tiÒn l­¬ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tõ ®ã cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh cho phï hîp, hµi hoµ ®Ó ®em l¹i lîi Ých cho c¶ ng­êi lao ®éng, doanh nghiÖp vµ cho c¶ x· héi. Sö dông hîp lý c¸ch tr¶ l­¬ng, th­ëng cho ng­êi lao ®éng lµ t¹o ®éng lùc thóc ®Èy ng­êi lao ®éng tù gi¸c phÊn ®Êu n©ng cao nghiÖp vô ®èi víi c¸n bé qu¶n trÞ, n©ng cao tay nghÒ, bËc thî víi ng­êi lao ®éng. Bëi lÏ, b¶n th©n ng­êi lao ®éng tù nhËn thÊy r»ng muèn cã tiÒn l­¬ng cao, thu nhËp lín th× chØ cã c¸ch lao ®éng tèt, cã n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng. Muèn ®­îc nh­ vËy ph¶i phÊn ®Êu rÌn luyÖn vµ häc tËp, tù n©ng cao tr×nh ®é cña b¶n th©n. Ngoµi ra, th«ng qua chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, BHXH, BHYT ®Ó thóc ®Èy ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp lµm tèt c«ng viÖc cña m×nh. Ngoµi ra, ®©y còng lµ biÖn ph¸p tèt thu hót ®­îc ®«ng ®¶o lùc l­îng lao ®éng xin lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp. HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp cña n­íc ta ®Òu thùc hiÖn viÖc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng trªn c¬ së thang, b¶ng l­¬ng cña Nhµ n­íc qui ®Þnh vµ møc l­¬ng tèi thiÓu ®­îc qui ®Þnh hiÖn nay lµ 210.000 (®ång). Thùc tÕ thu nhËp cña ng­êi lao ®éng phô thuéc vµo kÕt qu¶s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, cña tæ, ®éi vµ c¸ nh©n trùc tiÕp tham gia lao ®éng. Dùa trªn thang, b¶ng l­¬ng cña Nhµ n­íc vµ møc tiÒn l­¬ng tèi thiÓu cña theo qui ®Þnh hiÖn hµnh, nhµ qu¶n trÞ c¨n cø vµo kÕt qu¶ thùc tÕ mµ ng­êi lao ®éng ®ãng gãp mµ sÏ quyÕt ®Þnh møc tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, BHXH, BHYT phï hîp ®Ó khuyÕn khÝch ®­îc ng­êi lao ®éng. C¸c chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l­¬ng vµ phô cÊp tr¸ch nhiÖm, phô cÊp chøc vô, tiÒn th­ëng vµ c¸c chÕ ®é khuyÕn khÝch kh¸c nh­ ®i th¨m quan, du lÞch, nghØ m¸t cã t¸c dông kÝch thÝch vÒ mÆt t©m lý, phÊn khëi, tho¶i m¸i vÒ nh÷ng thµnh tÝch mµ m×nh ®¹t ®­îc. Tõ ®ã, hä sÏ phÊn ®Êu ®Ó duy tr× thµnh tÝch mµ m×nh ®¹t ®­îc vµ cã thÓ hä phÊn ®Êu ®¹t thµnh tÝch cao h¬n n÷a. 7.1. Thùc hiÖn ph©n phèi thu nhËp c«ng t©m, c«ng khai, c«ng b»ng C«ng ty nªn cã b¶ng thu nhËp - tiÒn l­¬ng cho tõng ng­êi vµ c«ng khai cho c«ng nh©n viªn biÕt râ thu nhËp cña m×nh vµ ng­êi xung quanh. C«ng ty nªn lÊy chi phÝ chung ®ãng BHXH 15% vµ BHYT 2% cho ng­êi lao ®éng, ngoµi ra cßn chi tiÒn trî cÊp èm ®au, ®éc h¹i vµ tiÒn lµm thªm giê cho ng­êi lao ®éng. Cßn ë d­íi c¸c chi nh¸nh, ®éi söa ch÷a, ®éi x©y l¾p th× C«ng ty thùc hiÖn chÝnh s¸ch: Kho¸n gän hîp ®ång vÒ c¸c c«ng tr×nh cho c¸c ®éi, t¹o ®iÒu kiÖn cho hä tù quyÕt ®Þnh dù trï vËt t­, tæ chøc nh©n lùc, ph©n phèi thu nhËp trong ph¹m vi cho phÐp. - C«ng ty cßn gi÷ møc kho¸n lµ: + 100% chi phÝ trùc tiÕp (vËt liÖu, nh©n c«ng, ca m¸y) ®èi víi vèn ng©n s¸ch. + 80% gi¸ trÞ nh©n c«ng - C«ng ty nªn t¹o ®iÒu kiÖn cho tæ, ®éi ph¸t huy mäi nguån lùc cña m×nh b»ng viÖc tham gia dù thÇu vµo c¸c c«ng tr×nh phï hîp víi kh¶ n¨ng c¸c ®¬n vÞ nµy. Vµ phÇn thu nhËp thªm tõ ho¹t ®éng nµy ®­îc chia cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c¸c bé phËn ®ã ®Ó khuyÕn khÝch hä lµm viÖc tèt h¬n. 7.2. Hoµn thiÖn chÕ ®é l­¬ng bæng Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng søc lao ®éng còng lµ hµng ho¸ vµ tiÒn l­¬ng lµ gi¸ trÞ cña nã. BÊt kú tæ chøc nµo khi tr¶ l­¬ng ®Òu ph¶i x¸c ®Þnh mét c¸ch ®Çy ®ñ gi¸ trÞ sinh ho¹t cÇn thiÕt duy tr× vµ kh«i phôc søc lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n. ChÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng ®­îc thùc hiÖn theo h­íng dÉn cña c¸c v¨n b¶n cÊp l­¬ng. Møc l­¬ng tèi thiÓu vµ tû lÖ ph©n phèi gi÷a c¸c lao ®éng trong doanh nghiÖp còng ®­îc phæ biÕn. C«ng ty phÊn ®Êu t¨ng l­¬ng tèi thiÓu tõ 210.000® lªn ®Õn 330.000®. §· ®¶m b¶o cao h¬n møc l­¬ng tèi thiÓu Nhµ n­íc quy ®Þnh vµ khuyÕn khÝch ®­îc h¨ng say lao ®éng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. * C«ng ty cßn ph¶i thùc hiÖn chÝnh s¸ch sau: - Tr¶ l­¬ng ngang nhau cho lao ®éng cã tr×nh ®é nh­ nhau. - Cïng mét c«ng viÖc nh­ng tr×nh ®é kh¸c nhau, tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng viÖc kh¸c nhau th× cã hÖ sè l­¬ng còng kh¸c nhau. - §¶m b¶o mèi quan hÖ hîp lý, c«ng b»ng trªn c¸c phßng ban vµ tæ, ®éi lµm viÖc trùc tiÕp trong C«ng ty. §èi víi bé phËn lµm viÖc gi¸n tiÕp Theo c¸ch tÝnh l­¬ng cña C«ng ty hiÖn hµnh lµ tÝnh l­¬ng theo thêi gian lµm viÖc vµ cã tÝnh ®Õn hÖ sè møc l­¬ng. Nh­ vËy, sè l­îng c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc gi¸n tiÕp nµy chiÕm 20% sè lao ®éng cña toµn C«ng ty. Víi viÖc tÝnh tiÒn l­¬ng nµy ch­a thóc ®Èy hiÖu qu¶ lµm viÖc c¸n bé c«ng nh©n viªn lªn cao ®­îc. H¬n n÷a C«ng ty nªn cã b×nh xÐt, xÕp lo¹i c¸n bé c«ng nh©n viªn tõng th¸ng A, B, C, vµ cã sù khen th­ëng kÞp thêi víi nh÷ng ng­êi ®­îc lo¹i A. §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng c¸n bé c«ng nh©n viªn trªn c¸c phßng ban kh«ng nhiÖt t×nh c«ng t¸c, kÐo dµi thêi gian, kh«ng ®¶m b¶o thêi gian hoµn thµnh c«ng viÖc. CÇn cã sù qu¶n lý chÆt chÏ cña Ban gi¸m ®èc vµ c¸c tr­ëng phßng víi ®éi ngò nµy th× lµm viÖc míi cã hiÖu qu¶. §èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc trùc tiÕp. §Ó ®¶m b¶o tiÕn ®é thi c«ng cña c¸c c«ng tr×nh cÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p tr¶ l­¬ng sau: - T¹m øng thi c«ng c«ng tr×nh Khi ®éi tr­ëng nhËn ®­îc hå s¬ thi c«ng ph¶i ®èi chiÕu víi hiÖn tr­êng, sau ®ã tæ chøc lÜnh vËt t­ t¹i kho cña C«ng ty. NÕu ®ñ chøng tõ, ban gi¸m ®èc sÏ lµm thñ tôc duyÖt kÕ ho¹ch vµ ký cho phßng tµi vô giao tiÒn cho ®¬n vÞ thi c«ng. - T¹m øng vµ thanh to¸n l­¬ng: T¹m øng l­¬ng theo ngµy 25 hµng th¸ng. C¸c ®éi ph¶i nép ®Ò nghÞ t¹m øng theo sè c¸n bé c«ng nh©n viªn hiÖn cã ®Ó gi¸m ®èc vµ phßng ban cã liªn quan kiÓm tra, xÐt duyÖt l¹i. Sau ®ã ®­a giÊy tê cã sù ®èng ý cña gi¸m ®èc ®Õn phßng tµi vô lÜnh tiÒn. - Thanh to¸n tiÒn l­¬ng vµo ngµy 10 hµng th¸ng. ViÖc lµm thñ tôc thanh to¸n tiÒn l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ®­îc tiÕn hµnh tõ ngµy 2 ®Õn ngµy 7 hµng th¸ng. KÕ to¸n ®éi lµm ®Ò nghÞ vµ ®éi tr­ëng ký vµ nép. Hîp ®ång kho¸n gän c«ng tr×nh ®Ó dù kiÕn tiÒn l­¬ng cho tõng c¸n bé c«ng nh©n viªn trong th¸ng, ®ång thêi göi kÌm b¶n theo dâi nh©n lùc cña tõng ng­êi kÌm víi giÊy ®Ò nghÞ thanh to¸n l­¬ng, ®Ó phßng tæ chøc lao ®éng, gi¸m ®èc ký duyÖt. 7.3. Sö dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng phï hîp ®Ó khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng. + Th­ëng cho viÖc tiÕt kiÖm vËt t­. §­îc ¸p dông cho lao ®éng trùc tiÕp ë c¸c tæ, ®éi. Tæ, ®éi nµo mµ khi thi c«ng mµ sö dông vËt t­ d­íi møc quy ®Þnh ®· ®­îc xÐt duyÖt mµ vÉn ®¶m b¶o chÊt l­îng th× C«ng ty sÏ c¨n cø vµo phÇn vËt liÖu chªnh lÖch tõa ra vµ th­ëng cho ®¬n vÞ ®ã. ViÖc th­ëng nµy võa ®éng viªn ®­îc c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ cßn rÌn luyÖn cho hä tÝnh tiÕt kiÖm võa ®em l¹i lîi Ých cho C«ng ty võa ®em l¹i lîi Ých cho chÝnh hä. §©y lµ biÖn ph¸p rÊt h÷u hiÖu kÝch thÝch tinh thÇn lµm viÖc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. + Th­ëng cho viÖc tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian. H×nh thøc nµy nªn ¸p dông cho c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc t¹i v¨n phßng vµ c¶ lµm viÖc t¹i c¸c ®éi x­ëng. ViÖc hoµn thµnh c«ng viÖc sím h¬n thêi gian quy ®Þnh sÏ gióp cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cã thêi gian nghØ ng¬i vµ dµnh thêi gian ®Ó lµm nh÷ng c«ng viÖc kh¸c. Do vËy, C«ng ty khuyÕn khÝch lµm viÖc vµ th­êng cã phÇn th­ëng cho nh÷ng ®¬n vÞ lu«n hoµn thµnh tèt c«ng viÖc víi thêi gian sím h¬n thêi gian quy ®Þnh. Víi h×nh thøc th­ëng nµy C«ng ty sÏ lo¹i bá tr¹ng th¸i ch©y ú, kh«ng muèn lµm viÖc, viÖc h«m nay ®Ó l¹i ngµy mai, gi÷a c¸c ®¬n vÞ còng sÏ cã sù thi ®ua nhau lµ sím c«ng viÖc ®­îc giao. + Th­ëng cho th©m niªn c«ng t¸c. C«ng ty nªn ®éng viªn nh÷ng ng­êi g¾n bã vµ c«ng t¸c l©u n¨m víi C«ng ty. Ngoµi tiÒn l­¬ng nh÷ng ng­êi cã th©m niªn c«ng t¸c t¹i C«ng ty ®­îc thªm phÇn tiÒn th­ëng cho phÇn cèng hiÕn cña hä. PhÇn tiÒn th­ëng nµy ®éng viªn c¸n bé c«ng nh©n viªn g¾n bã vµ h¨ng say víi c«ng viÖc h¬n. Tõ nh÷ng chÕ ®é ®·i ngé trªn, C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng ®· cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng thu hót ®­îc l­îng lín ng­êi lao ®éng xin vµo lµm viÖc vµ hä th­êng g¾n bã l©u dµi víi C«ng ty. 8. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ký kÕt hîp ®ång lao ®éng Ph¸p luËt lao ®éng qui ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô cña ng­êi lao ®éng vµ cña ng­êi sö dông lao ®éng, c¸c tiªu chuÈn lao ®éng, c¸c nguyªn t¾c sö dông lao ®éng, qu¶n lý lao ®éng, gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt, v× vËy cã vÞ trÝ quan träng trong ®êi sèng x· héi vµ trong hÖ thèng ph¸p luËt quèc gia. KÕ thõa vµ ph¸t triÓn ph¸p luËt lao ®éng cña n­íc ta, Bé luËt lao ®éng thÓ chÕ ho¸ c¸c qui ®Þnh cña HiÕn ph¸p n­íc ta n¨m 1992 vÒ lao ®éng, vÒ sö dông lao ®éng. Bé luËt lao ®éng ®iÒu chØnh mèi quan hÖ lao ®éng gi÷a ng­êi lao ®éng lµm c«ng ¨n l­¬ng víi ng­êi sö dông lao ®éng vµ c¸c quan hÖ x· héi liªn quan trùc tiÕp víi quan hÖ lao ®éng. Bé luËt lao ®éng ®­îc ¸p dông ®èi víi mäi ng­êi lao ®éng, mäi tæ chøc, c¸ nh©n sö dông lao ®éng theo hîp ®ång lao ®éng thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c h×nh thøc së h÷u. Tõ n¨m 1995 ®Õn nay, ng­êi sö dông lao ®éng qu¶n lý ng­êi lao ®éng th«ng qua hîp ®ång lao ®éng ®­îc tho¶ thuËn vµ ký kÕt gi÷a hai bªn. Hîp ®ång lao ®éng lµ sù tho¶ thuËn gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng vÒ viÖc lµm cã tr¶ c«ng, ®iÒu kiÖn lao ®éng, quyÒn vµ nghÜa vô cña mçi bªn trong quan hÖ lao ®éng. §Ó chèng nh÷ng m©u thuÉn ph¸t sinh trong khi thùc hiÖn. Hîp ®ång lao ®éng ®­îc ký kÕt b»ng v¨n b¶n, ng­êi sö dông lao ®éng l­u gi÷ mét b¶n vµ ng­êi lao ®éng gi÷ mét b¶n. Hîp ®ång lao ®éng ph¶i ghi râ nh÷ng néi dung chñ yÕu sau : - Lo¹i hîp ®ång : Hîp ®ång lao ®éng kh«ng x¸c ®Þnh thêi h¹n vµ lo¹i hîp ®ång cã x¸c ®Þnh thêi h¹n ( tõ 6 th¸ng ®Õn 3 n¨m ). - C«ng viÖc ph¶i lµm. - §Þa ®iÓm lµm viÖc - Thêi gian lµm viÖc, thêi gian nghØ ng¬i - Thêi h¹n lµm viÖc - §iÒu kiÖn vÒ an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng - BHXH, BHYT - NghÜa vô vµ quyÒn h¹n cña ng­êi lao ®éng - NghÜa vô vµ quyÒn h¹n cña ng­êi sö dông lao ®éng - Nh÷ng tho¶ thuËn kh¸c (nÕu cã) Hîp ®ång lao ®éng ®­îc giao kÕt trùc tiÕp gi÷a ng­êi lao ®éng víi ng­êi sö dông lao ®éng. Hîp ®ång lao ®éng cã thÓ ®­îc ký kÕt trùc tiÕp gi÷a ng­êi sö dông lao ®éng víi ng­êi ®­îc uû quyÒn hîp ph¸p thay cho ng­êi lao ®éng. Hîp ®ång lao ®éng cã hiÖu lùc tõ ngµy ký kÕt hoÆc tõ ngµy hai bªn tho¶ thuËn. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång nÕu bªn nµo cã yªu cÇu thay ®æi néi dung th× ph¶i b¸o tr­íc theo thêi h¹n ®· qui ®Þnh, ®Ó tiÕn hµnh ký kÕt hîp ®ång míi. Hîp ®ång lao ®éng theo mÉu ban hµnh kÌm theo quyÕt ®Þnh 207/L§- TBXH- Q§ ra ngµy 2/4/1993 cña Bé tr­ëng Bé L§TB- XH thèng nhÊt sö dông trong c¶ n­íc. Th«ng qua biÖn ph¸p ký kÕt hîp ®ång lao ®éng, lµm cho ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng ®Òu n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm trong viÖc thùc hiÖn nh÷ng ®iÒu ®· cam kÕt. Lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lý nh©n lùc th«ng qua viÖc theo dâi lao ®éng, lµm tèt nh÷ng phÇn viÖc ®· ®­îc tho¶ thuËn hoÆc vi ph¹m nh÷ng qui ®Þnh ®· cam kÕt, lµ c¬ së ph¸p lý gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh trong quan hÖ s¶n xuÊt nh­ chÊm døt hîp ®ång, xa th¶i, khen th­ëng hay ®Ò b¹t. Dùa vµo néi dung hîp ®ång lao ®éng ®· ký kÕt, nhµ qu¶n trÞ thuËn lîi trong kh©u theo dâi lao ®éng vµ thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch ®èi víi ng­êi lao ®éng nh­ viÖc tr¶ l­¬ng, tr¶ th­ëng, c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm vµ phóc lîi kh¸c. Ng­êi lao ®éng n¾m v÷ng ®­îc nh÷ng viÖc m×nh ph¶i lµm vµ nh÷ng quyÒn lîi m×nh ®­îc h­ëng theo c¸c néi dung ®· ®­îc ký kÕt trong hîp ®ång. Hä tù liªn hÖ vµ kiÓm chøng ®­îc chÝnh b¶n th©n m×nh vµ còng kiÓm tra ®­îc møc ®é thùc hiÖn hîp ®ång cña ng­êi sö dông lao ®éng. Th«ng qua hîp ®ång lao ®éng gióp cho nhµ qu¶n trÞ chñ ®éng trong c«ng t¸c tuyÓn dông, sö dông lao ®éng tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng thô ®éng trong c«ng viÖc. B»ng gi¶i ph¸p lµm tèt c«ng t¸c tho¶ thuËn khi tiÕn hµnh ký kÕt hîp ®ång, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¶ hai bªn cëi më vµ hiÓu nhau, dÔ th«ng c¶m víi nhau h¬n. Gióp cho c¶ hai tin t­ëng vµ tho¶i m¸i trong ph©n c«ng lao ®éng còng nh­ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång sau nµy. §èi víi ng­êi lao ®éng, qua viÖc ký kÕt hîp ®ång lao ®éng gióp cho hä chñ ®éng trong c«ng viÖc cña m×nh, tù phÊn ®Êu ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô. Hä tù lËp ra kÕ hoÆch trong c«ng t¸c, tù phÊn ®Êu häc tËp ®Ó n©ng cao tr×nh ®é b¶n th©n, chuyªn m«n, nghiÖp vô. Th«ng qua hîp ®ång lao ®éng, ng­êi lao ®éng ®­îc tù do lùa chän c«ng viÖc m×nh muèn lµm phï hîp nguyÖn väng, víi chuyªn m«n cña m×nh. Hîp ®ång lao ®éng lµ ph­¬ng tiÖn thuËn lîi gióp cho c«ng t¸c qu¶n trÞ ngµy cµng hoµn thiÖn. Bëi lÏ, tÝnh ­u viÖt cña hîp ®ång ë chç nã ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu, thuËn lîi, dÔ ¸p dông, dÔ kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn chÕ ®é chÝnh s¸ch ®èi víi ng­êi lao ®éng. Hîp ®ång lao déng cïng víi chÕ ®é kh¸c nh­ tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, chÕ ®é ®·i ngé tho¶ ®¸ng kh¸c sÏ t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng. Lµm tèt chÝnh s¸ch vÒ QTNL lµ chiÕc cÇu nèi liÒn chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®Õn tËn ng­êi lao ®éng. Gióp hä hiÓu vÒ chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ n­íc vµ gióp hä cã b­íc ®i ®óng ®¾n trong c«ng viÖc. ViÖc ®éng viªn khuyÕn khÝch hä sÏ t¹o ra ®éng lùc trong viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc cña m×nh. 9. Tæ chøc phong trµo thi ®ua §©y lµ biÖn ph¸p quan träng ®Ó t¨ng c­êng n¨ng suÊt lao ®éng n©ng cao chÊt l­îng c«ng viÖc, gi¶i quyÕt nh÷ng v­íng m¾c trong c«ng viÖc ®Æc biÖt kÝch thÝch tinh thÇn lµm viÖc h¨ng say cña ng­êi lao ®éng cã c¬ héi ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh vµ gióp hä cã kh¶ n¨ng th¨ng tiÕn trong c«ng viÖc còng nh­ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng møc sèng cña hä th«ng qua gi¸ trÞ cña c¸c phÇn th­ëng. Qua phong trµo thi ®ua phong c¸ch lao ®éng míi, chñ ®éng, s¸ng t¹o, tù gi¸c trong c«ng viÖc vµ s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt. C«ng ty sÏ thu hót ®­îc ®«ng ®¶o ng­êi lao ®éng tham gia vµ ®­a l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ h¬n n÷a ®Ó khuyÕn khÝch tinh thÇn cho ng­êi lao ®éng, sau mçi phong trµo cã giÊy khen th­ëng vµ phÇn th­ëng xøng ®¸ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ®¹t ®­îc thµnh tÝch cao trong c«ng viÖc, do chÝnh c¸n bé cÊp trªn trùc tiÕp trao tÆng. Uy tÝn cña ng­êi lao ®éng ®­îc n©ng cao vµ hä sÏ cè g¾ng nhiÒu h¬n n÷a ®Ó xøng ®¸ng víi phÇn th­ëng tinh thÇn quý gi¸ ®ã. C«ng ty nªn tæ chøc c¸c ho¹t ®éng thÓ thao gi÷a c¸c ®éi, c¸c phßng ban nh­ : Phong trµo thi kiÕn thøc ph¸p luËt - gia ®×nh, Héi thi v¨n nghÖ toµn ngµnh, C¸n bé ®oµn giái, gi¶i bãng ®¸, bãng ræ … tiÕn hµnh thi ®Êu th­êng xuyªn víi C«ng ty b¹n. Tæ chøc mét sè dÞch vô ngay trong C«ng ty ®Ó cã ®iÒu kiÖn sinh ho¹t tËp thÓ, qu¶n lý nh©n lùc vµ t¨ng hiÓu biÕt lÉn nhau h­íng vµo ho¹t ®éng lµnh m¹nh nh­: dÞch vô gi¶i kh¸t, ¨n tr­a, … c¸c ho¹t ®éng t­ nh©n ho¸ cã sù qu¶n lý cña C«ng ty. C«ng ty nªn tæ chøc c¸c ho¹t ®éng tËp thÓ kh¸c nh­: tham quan, häc tËp, nghØ m¸t, giao l­u ®Ó trao ®æi kinh nghiÖm vÒ qu¶n lý s¶n xuÊt víi c¸c ®iÓn h×nh tiªn tiÕn. Tãm l¹i, ®Ó qu¶n lý ng­êi lao ®éng cã hiÖu qu¶ tr­íc hÕt ph¶i hiÓu nh÷ng nhu cÇu, kh¸t väng, ­íc muèn v­¬n tíi cña hä. Tõ ®ã l·nh ®¹o C«ng ty v¹ch ra nh÷ng môc tiªu khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng tù v¹ch ra nh÷ng h­íng ®Ých phÊn ®Êu cña hä. Tæ chøc lao ®éng phï hîp, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi hç trî ®éng viªn ng­êi lao ®éng ®¹t ®­îc môc tiªu cña hä lµ tr¸ch nhiÖm cña nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c qu¶n trÞ. Mét phÇn th­ëng xøng ®¸ng, ®óng lóc cho sù nç lùc phÊn ®Êu cña ng­êi lao ®éng lµ hÕt søc cÇn thiÕt. KÕt luËn Qu¶n trÞ nh©n lùc lµ c«ng t¸c kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña tÊt c¶ doanh nghiÖp. Khi nguån nh©n lùc ®­îc xem lµ quÝ gi¸ th× qu¶n trÞ nh©n lùc ®­îc xem lµ mét nghÖ thuËt. Qu¶n trÞ nh©n lùc tèt sÏ gióp cho doanh nghiÖp ®¹t c¸c môc tiªu ®Ò ra. Tõ ®ã t×m kiÕm vµ ph¸t triÓn nh÷ng ph­¬ng ph¸p tèt nhÊt ®Ó ng­êi lao ®éng võa cã thÓ ph¸t triÓn ®­îc hÕt kh¶ n¨ng cña b¶n th©n, võa mang l¹i lîi Ých cho m×nh vµ mang l¹i lîi Ých cho doanh nghiÖp. N¾m ®­îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc, C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng ®ang tõng b­íc cè g¾ng hoµn thiÖn c«ng t¸c nµy. Qua thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty n¾m ®­îc t×nh h×nh thùc tÕ nµy, em ®· m¹nh d¹n ®Ò xuÊt ý kiÕn vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc qua ®Ò tµi “ Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc t¹i C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng“. Th«ng qua ®Ò tµi nµy, em m¹nh d¹n ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ víi mong muèn r»ng nã sÏ gãp phÇn nµo cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty trong thêi gian tíi. §©y lµ mét ®Ò tµi kh¸ phøc t¹p, thêi gian nghiªn cøu cã h¹n, h¬n n÷a tr×nh ®é b¶n th©n cßn nhiÒu h¹n chÕ, mçi doanh nghiÖp cã ph­¬ng ph¸p qu¶n trÞ riªng nªn bµi viÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái thiÕu sãt. Tuy nhiªn, ®­îc sù gióp ®ì tËn tinh cña c¸c thÇy c« lµ gi¶ng viªn cña tr­êng §¹i häc Kinh TÕ Quèc D©n cung víi sù gióp ®ì cña c¸c c« chó c¸n bé trong C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. RÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy c« vµ c¸c b¹n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Hµ néi, th¸ng 05 n¨m 2002 Sinh viªn Vò ThÞ Thu H»ng Danh môc tµI liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh Qu¶n trÞ nh©n lùc. ( NguyÔn Thµnh Héi ) 2. Gi¸o tr×nh LuËt lao ®éng ViÖt Nam. ( Nhµ xuÊt b¶n CAND ) 3. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ ph­¬ng ph¸p dïng ng­êi trong s¶n xuÊt ( §Æng Vò Ch­- Ng« V¨n QuÕ) 4. §¾c nh©n t©m bÝ quyÕt sù thµnh c«ng ( Nhµ xuÊt b¶n trÎ ) Qu¶n trÞ doanh nghiÖp – Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn VN ( NguyÔn §×nh Phan ) 6. Båi d­ìng vµ ®µo t¹o l¹I ®éi ngò lao ®éng trong ®Iòu kiÖn míi. ( NXB Hµ Néi/1996 ) Vai trß con ng­êi trong qu¶n lý doanh nghiÖp. ( NXB ChÝnh trÞ quèc gia/1995) Con ng­êi vµ nguån lùc trong sù ph¸t triÓn. ( NXB ChÝnh trÞ quèc gia/1995) VÊn ®Ò con ng­êi trong sù nghiÖp CNH- H§H (NXB ChÝnh trÞ quèc gia/1996) 10. Qu¶n trÞ nh©n sù trong C«ng ty NhËt B¶n ( NguyÔn §×nh HiÓn /1994 ) Môc lôc trang Lêi nãi ®Çu 01 PhÇn thø nhÊt: C¬ së lý luËn chung vÒ qu¶n trÞ nh©n lùc 03 I. Qu¶n trÞ nh©n lùc 03 1. Kh¸i niÖm qu¶n trÞ nh©n lùc 03 2. §èi t­îng vµ néi dung nghiªn cøu cña qu¶n trÞ nh©n lùc 03 2.1 §èi t­îng 03 2.2. Néi dung c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc trong doanh nghiÖp 04 @- Ho¹ch ®Þnh nguån nh©n lùc 04 @ TuyÓn dông nh©n viªn 07 @ Sö dông lao ®éng vµ ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc 11 @ Hîp ®ång lao ®éng vµ tranh chÊp lao ®éng 15 @ T¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng 16 @ C¸c chÝnh s¸ch vÒ nh©n sù 21 II. Môc tiªu vµ ph­¬ng ph¸p cña qu¶n trÞ nh©n lùc 23 1. Môc tiªu qu¶n trÞ nh©n lùc 23 1.1 Môc tiªu x· héi 23 1.2 Môc tiªu cña tæ chøc 23 1.3 Môc tiªu cña c¸ nh©n 23 2. Nh÷ng ph­¬ng ph¸p qu¶n trÞ nh©n sù 23 2.1 Ph­¬ng ph¸p kinh tÕ 23 2.2 Ph­¬ng ph¸p hµnh chÝnh 24 2.3 Ph­¬ng ph¸p t©m lý 24 III. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña qu¶n trÞ nh©n lùc vµ sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc ë c¸c doanh nghiÖp n­íc ta hiÖn nay. 24 1. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn 24 2. Mét sè häc thuyÕt vÒ qu¶n trÞ nh©n lùc 26 2.1 Häc thuyÕt X 26 2.2 Häc thuyÕt Y 26 2.3 Häc thuyÕt Z 27 3. Sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc ë c¸c doanh nghiÖp n­íc ta hiÖn nay 28 IV. Mét sè kinh nghiÖm trong c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc ë c¸c doanh nghiÖp n­íc ta vµ n­íc ngoµi 28 Mét sè kinh nghiÖm trong c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc ë c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. 29 Kinh nghiÖm cña c¸c qu¶n trÞ gia NhËt B¶n. 29 PhÇn thø ii Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc t¹i C«ng ty §iªn lùc H¶i Phßng 31 I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng 31 II. Chøc n¨ng, nhiÖm vô, ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty 1. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô 33 2. Quy m« s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng 33 2.1. C¬ së vËt chÊt cña C«ng ty 33 2.2. §Æc ®iÓm vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ, kü thuËt – c«ng nghÖ s¶n xuÊt 34 3. §Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm 36 4. §Æc ®iÓm vÒ thÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng 36 5. §Æc ®iÓm vÒ nguyªn vËt liÖu cña C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng 37 6. C«ng nghÖ s¶n xuÊt cña C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng 38 iii. T×nh h×nh s¶n xuÊt-kinh doanh cña C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng trong thêi gian gÇn ®©y. 39 1. ChÕ ®é ho¹ch to¸n cña C«ng ty. 39 KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng qua c¸c n¨m gÇn ®©y 40 3. T×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng 42 4. Bé m¸y tæ chøc qu¶n lý cña C«ng ty 44 IV. Thùc tr¹ng cña c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc cña C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng. 46 1. §Æc ®iÓm nguån nh©n lùc trong C«ng ty §iÖn Lùc H¶i Phßng 46 2. C«ng t¸c tuyÓn dông vµ sö dông lao ®éng cña C«ng ty §iÖn Lùc H¶i Phßng 2.1. Néi dung tuyÓn chän nh©n lùc cña C«ng ty 48 2.2 Ký hîp ®ång lao ®éng t¹i C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng 49 2.3 C¸c ph­¬ng ph¸p tuyÓn chän nh©n lùc t¹i C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng 49 C«ng t¸c ®µo t¹o vµ båi d­ìng tay nghÒ 51 2.5 Qui chÕ c«ng t¸c QTNL t¹i C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng 51 2.6 T¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng 52 V. Nh÷ng nhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c QTNL t¹i c«ng ty ®iÖn lùc h¶i phßng 1. Nh÷ng thµnh tÝch vµ tån t¹i cña C«ng ty 55 * Nh÷ng thµnh tÝch ®¹t ®­îc 55 * Mét sè tån t¹i cña C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng 56 2 . Nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc cña C«ng ty ®iÖn lùc H¶i Phßng trong ho¹t ®éng kinh doanh trong nh÷ng n¨m s¾p tíi 56 * C¬ héi 56 * Th¸ch thøc 58 PhÇn thø iii Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc t¹i C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng 59 i. C¸c môc tiªu cña C«ng ty trong viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc thêi kú 2001 – 2010 59 1. Ph­¬ng h­íng chung cña C«ng ty tÝnh ®Õn n¨m 2010 59 Ph­¬ng h­íng n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc t¹i 60 C«ng ty II. C¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc cña C«ng ty. 62 Thùc hiÖn c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh nguån nh©n sù nh­ mét kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh dµi h¹n cña doanh nghiÖp 62 2. TuyÓn dông ®óng ng­êi vµo ®óng c«ng viÖc cÇn tuyÓn dông 63 3. Th­êng xuyªn kiÓm tra tay nghÒ theo ®Þnh kú ®Ó x¸c ®Þnh chÊt l­îng c«ng nh©n viªn - lao ®éng, tõ ®ã lªn kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ bæ sung kÞp thêi. 64 4. Bè trÝ ng­êi lao ®éng vµo nh÷ng c«ng viÖc phï hîp. 65 5. §¸nh gi¸ thµnh tÝch ®Ó ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh khen th­ëng vµ kû luËt ®­îc chÝnh x¸c. 66 5.1. Mét sè chØ tiªu ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng viÖc 66 5.2. TiÕn tr×nh ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc 67 6. ¸p dông chÕ ®é lµm viÖc theo qui ®Þnh ph¸p luËt hiÖn hµnh 68 7. Sö dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng, th­ëng phï hîp ®Ó khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng 72 8. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ký kÕt hîp ®ång lao ®éng 76 9. Tæ chøc phong trµo thi ®ua 79 KÕt luËn 81 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 82