Một số vấn đề về quản lý lao động tiền lương ở Công ty vận taỉ ô tô số 3

êng chØ quan t©m ®Õn sè l­îng vËn chuyÓn chø Ýt quan t©m ®Õn chÊt l­îng vËn chuyÓn , thiÕu sù thèng nhÊt trong viÖc x¸c lËp chØ tiªu vµ ®¬n vÞ ®o l­êng kÕt qu¶ thùc hiÖn nhiÖm vô cña mét c¸ nh©n, mét tËp thÓ . ChØ tiªu chñ yÕu lµ "TÊn / km"; "TÊn" . Do nh÷ng tån t¹i th­êng cã trong nh÷ng xÝ nghiÖp thêi kú bao cÊp dÉn ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh thÊp . ë thêi kú nµy doanh nghiÖp gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n lµ : + Sè l­îng lao ®éng qu¸ lín . +T¹i thêi ®iÓm 1990 tæng sè ph­¬ng tiÖn vËn t¶i lµ trªn 600, cã ®Õn 130 xe Zin cò n¸t , hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh thÊp . TuyÕn ®­êng T©y B¾c lµ chÝnh , cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu vµ ®Þa h×nh kh¾c nghiÖt. + Tõ chç vËn chuyÓn hµng ho¸ tËp trung lu«n cã hµng cung øng ®i vÒ, nay hµng ph©n t¸n vµ hµng ho¸ chØ vËn t¶i mét chiÒu. Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc , C«ng ty võa qu¸n triÖt ®­êng lèi cña §¶ng lµ chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng , võa ph¶i ®¸p øng yªu cÇu vËn chuyÓn cho c¸c tØnh MiÒn nói theo tinh thÇn NghÞ quyÕt 22 cña Bé chÝnh trÞ , NghÞ quyÕt 72 cña thñ t­íng chÝnh phñ . Do ®ã qu¸ tr×nh ®æi míi diÔn ra hÕt søc phøc t¹p trªn lÜnh vùc kinh tÕ - x· héi . V× thÕ khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng th× c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý còng cã sù thay ®æi lín . Tr­íc sù thay ®æi toµn diÖn vÒ kinh tÕ - chÝnh trÞ - x· héi cña ®Êt n­íc , ®Æc biÖt lµ sù thay ®æi vÒ kinh tÕ ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu , ®ång thêi æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ - x· héi nh»m ®¸p øng, phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña ®Êt n­íc . B¾t ®Çu tõ ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI (12/1986) víi tinh thÇn ®æi míi m¹nh mÏ , tr­íc hÕt lµ ®æi míi vÒ t­ duy, phong c¸ch lµm viÖc nh×n th¼ng vµo sù thËt , x¸c ®Þnh ®óng môc tiªu vµ nhiÖm vô cña ®Êt n­íc trong thêi kú ®æi míi . TiÕp ®ã lµ §¹i héi ®¹i biÓu lÇn thø VII vµ thø VIII tiÕp tôc qu¸ tr×nh ®æi míi , víi ph­¬ng ch©m "c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸" lµm kim chØ nam ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ . §øng tr­íc t×nh h×nh ®ã, C«ng ty vËn t¶i « t« sè 3 cÇn thiÕt ph¶i ®æi míi ®ång bé , toµn diÖn ®æi míi c¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý , theo yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i cã mét c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý lµm sao ®Ó võa gän nhÑ võa ®¶m b¶o ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ nh»m hoµn thµnh tèt môc tiªu , kÕ ho¹ch cña C«ng ty ®Ò ra . Cô thÓ hiÖn nay c«ng ty cã 8 phßng ban , 10 ®éi xe , 4 tr¹m . 4. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. B¶ng 1: Sè liÖu ®­îc trÝch tõ b¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty qua c¸c n¨m 1996, 1997, 1998, 1999. ChØ tiªu ®¬n vÞ tÝnh 1996 1997 1998 1999 1. Vèn kinh doanh TriÖu ®ång 3018 13796 16969 1959 2. Lao ®éng- tiÒn l­¬ng + Lao ®éng ®ang LV + Lao ®éng nghØ viÖc + Thu nhËp b×nh qu©n Ng­êi _ _ ngh×n ®ång 582 450 132 422 541 406 135 423 481 409 72 541 451 416 35 550 3. KÕt qu¶ SXKD + Doanh thu thuÇn + Lîi tøc tr­íc thuÕ triÖu ®ång 38380 37768 612 57724 57431 293 46758 44371 2387 19620 19300 320 4. Nép ng©n s¸ch + ThuÕ doanh thu + ThuÕ lîi tøc + thuÕ XNK + ThuÕ m«n bµi+thuÕ ®Êt + Thu sö dông vèn triÖu ®ång 9917 853 108 8746 87 51 16962 895 83 15762 213 9 12067 902 478 10491 193 3 12964 910 569 11304 179 2 Nh­ vËy, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay vËn t¶i « t« bÞ c¹nh tranh quyÕt liÖt gi¸ c­íc phÝ vËn t¶i thÊp , hµng ho¸ vËn chuyÓn Ýt, lÖ phÝ giao th«ng t¨ng, tiªu cùc trªn ®­êng nhiÒu, dÉn ®Õn xe ho¹t ®éng gi¶m, lao ®éng d«i d­ nhiÒu. C«ng ty ®· ph¶i t×m kiÕm nhiÒu ngµnh nghÒ nh­ng còng chØ ®ñ c«ng viÖc lµm cho 416 ng­êi víi møc l­¬ng b×nh qu©n 500 ngh×n ®ång/ ng­êi/ th¸ng. Tuy vËy vÉn cßn gÇn 40 ng­êi kh«ng cã viÖc lµm . §Ó C«ng ty tån t¹i vµ ph¸t triÓn, b¶o ®¶m cuéc sèng cho ng­êi lao ®éng, ®ång thêi hoµn thµnh nghÜa vô ®èi víi Nhµ n­íc. §ßi hái ban l·nh ®¹o C«ng ty ®Þnh ra chiÕn l­îc s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp nh»m æn ®Þnh lao ®éng vµ ng­êi lao ®éng cã møc l­¬ng ngµy cµng t¨ng.  * M« h×nh trªn ®­îc x©y dùng theo lo¹i h×nh c¬ cÊu tæ chøc: + §¶ng uû: Lµ c¬ quan l·nh ®¹o, tham m­u cho C«ng ty, song viÖc l·nh ®¹o cña §¶ng uû chØ mang tÝnh chÊt ®Þnh h­íng chiÕn l­îc cho C«ng ty. + Gi¸m ®èc : Thay mÆt Nhµ n­íc ®iÒu hµnh cao nhÊt mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña C«ng ty. Do vËy, mäi mÖnh lÖnh cña Gi¸m ®èc, ng­êi lao ®éng ph¶i chÊp hµnh . Gióp viÖc cho Gi¸m ®èc cßn cã Phã Gi¸m ®èc kinh doanh vµ Phã Gi¸m ®èc kü thuËt. + Phßng tæ chøc -lao ®éng : Cã nhiÖm vô - X©y dùng bé m¸y qu¶n lý , ®¬n vÞ s¶n xuÊt, chøc danh viªn chøc, s¾p xÕp bè trÝ CNVC vµo c¸c vÞ trÝ s¶n xuÊt, c«ng t¸c phï hîp víi tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô n¨ng lùc, tay nghÒ nh»m ph¸t huy n¨ng lùc , së tr­êng cña CNVC trong s¶n xuÊt kinh doanh . X©y dùng båi d­ìng ®éi ngò CNVC cã phÈm chÊt ®¹o ®øc, gi¸c ngé chÝnh trÞ, cã chuyªn m«n, nghiÖp vô ®¸p øng SXKD trong c¬ chÕ thÞ tr­êng . - Lµm thñ tôc ký hîp ®ång lao ®éng, cho th«i viÖc, gi¶i quyÕt h­u trÝ, thuyªn chuyÓn c«ng t¸c... cho CNVC. -Tæ chøc líp båi d­ìng kü thuËt, nghiÖp vô, tham quan, thùc tËp cho CNVC , ë trong n­íc vµ ngoµi n­íc, h­íng dÉn tham quan thùc tËp cña c¸c c¬ quan , tr­êng häc göi ®Õn. - Qu¶n lý hå s¬ , kÞp thêi bæ xung vµo hå s¬ thay ®æi vÒ b¶n th©n, gia ®×nh CNVC , lËp b¸o c¸o vÒ L§-TL. - LËp kÕ ho¹ch L§-TL theo kú s¶n xuÊt kinh doanh , tÝnh chi tr¶ tiÒn l­¬ng theo tiÕn ®é s¶n xuÊt , hµng th¸ng x©y dùng qui chÕ tr¶ l­¬ng, th­ëng, ph¹t, duyÖt c«ng, nghiªn cøu c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch, luËt lao ®éng, x©y dùng qui chÕ ®Ó ¸p dông vµo C«ng ty vµ phæ biÕn cho CNVC biÕt. + Phßng kÕ to¸n - tµi chÝnh: Cã nhiÖm vô. - Tæ chøc s¾p xÕp thËt hîp lý, khoa häc, tËp trung c¸c bé phËn kÕ to¸n, thèng kª trong phßng ®Ó hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô ®­îc giao vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n - tµi chÝnh , thèng kª. - Ghi chÐp ph¶n ¸nh ®­îc c¸c sè liÖu hiÖn cã vÒ t×nh h×nh vËn ®éng toµn bé tµi s¶n cña C«ng ty. Gi¸m s¸t viÖc sö dông b¶o qu¶n tµi s¶n cña c¸c ®¬n vÞ, ®Æc biÖt lµ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i , m¸y mãc thiÕt bÞ, nhµ x­ëng. - Ph¶n ¸nh chÝnh x¸c tæng sè vèn hiÖn cã vµ c¸c nguån h×nh thµnh vèn. X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ sö dông ®ång vèn ®­a vµo s¶n xuÊt kinh doanh . Tham gia lËp c¸c dù to¸n ph­¬ng ¸n kinh doanh xuÊt nhËp khÈu dÞch vô kinh doanh kh¸c, kiÓm tra chÆt chÏ c¸c chi phÝ trong x©y dùng kiÕn thiÕt c¬ b¶n. QuyÕt to¸n bãc t¸ch c¸c nguån thu vµ tæng chi phÝ cña tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc kinh doanh. TÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ, lîi nhuËn ®em l¹i trong toµn C«ng ty. - Tæ chøc thùc hiÖn kiÓm tra kÕ to¸n ®Þnh kú viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch chØ tiªu giao nép kho¸n cña C«ng ty cho c¸c d¬n vÞ ®éi xe , x­ëng. Ph¸t hiÖn vµ ng¨n chÆn kÞp thêi nh÷ng hµnh ®éngvi ph¹m ph¸p luËt tham « l·ng phÝ lµm thÊt tho¸t tµi s¶n , vi ph¹m chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh. - Thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c néi dung qui ®Þnh cña ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª, chÕ ®é tµi chÝnh cña Nhµ n­íc . Thùc hiÖn ®óng yªu cÇu vÒ qui ®Þnh b¸o c¸o quyÕt to¸n thèng kª hµng th¸ng , quý , n¨m víi chÊt l­îng cao, chÝnh x¸c, kÞp thêi , trung thùc. TrÝch nép ®Çy ®ñ nghÜa vô víi ng©n s¸ch Nhµ n­íc . - Tham m­u ®¾c lùc cho l·nh ®¹o C«ng ty trong lÜnh vùc qu¶n lý kinh doanh , vËt t­ , tiÒn vèn , tËp hîp c¸c sè liÖu th«ng tin kinh tÕ kÞp thêi cho l·nh ®¹o C«ng ty ®iÒu hµnh chØ ®¹o s¶n xuÊt . - §Þnh kú ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh ®­îc tæ chøc. Tham gia tÝch cùc trong kh©u lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kÕ ho¹ch thu chi tµi chÝnh... C¸c kÕ ho¹ch ®Þnh h­íng l©u dµi cho c¸c n¨m sau. + Phßng kÕ ho¹ch ®iÒu ®é: Trªn c¬ së c¸c ®Þnh h­íng chiÕn l­îc x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n , trung h¹n vµ ng¾n h¹n cña C«ng ty. - X©y dùng hÖ thèng ®Þnh møc kinh tÕ, kü thuËt phï hîp víi tõng thêi ®iÓm cô thÓ cña c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt vËn t¶i, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh nghÒ dÞch vô kinh doanh ®­îc giao , tr×nh Gi¸m ®èc C«ng ty phª duyÖt. - Tham m­u cho Gi¸m ®èc trong C«ng ty qu¶n lý kinh doanh so¹n th¶o c¸c v¨n b¶n , ban hµnh bæ xung söa ®æi hoµn chØnh c¸c néi qui qui chÕ, qui ®Þnh trong ph¹m vi ®­îc giao tr×nh Gi¸m ®èc phª duyÖt ban hµnh. + Phßng kü thuËt : - So¹n th¶o c¸c qui chÕ qu¶n lý xe m¸y cña C«ng ty vµ ®«n ®èc thùc hiÖn c¸c qui tr×nh, qui ph¹m kü thuËt cña ngµnh ®· ban hµnh . - Tæng hîp c¸c kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c kü thuËt ë ®éi xe, x­ëng vµ c¸c héi nghÞ ®Ó b¸o c¸o ®Ò xuÊt l·nh ®¹o C«ng ty cã h­íng gi¶i quyÕt . LËp qui tr×nh c«ng nghÖ vµ phôc håi c¸ chi tiÕt, tæng thµnh xe « t« vµ may mãc thiÕt bÞ. - Qu¶n lý kü thuËt c¸c x­ëng söa ch÷a, kiÓm tu h­íng dÉn c«ng nghÖ vµ nghiÖm thu s¶n phÈm , lËp kÕ ho¹ch b¶o d­ìng söa ch÷a thiÕt bÞ . §¶m b¶o giÊy tê hîp ph¸p khi xe ho¹t ®éng , trùc tiÕp gi¶i quyÕt c¸c v­íng m¾c vÒ ®¨ng kiÓm, l­u hµnh. - X©y dùng néi dung, ®µo t¹o thi n©ng bËc cho l¸i xe- thî söa ch÷a . Tæ chøc thi xe tèt theo chñ tr­¬ng cña l·nh ®¹o C«ng ty. + Phßng cung øng dÞch vô vËt t­ - nhiªn liÖu : Tæ chøc hÖ thèng cung øng, mua b¸n vËt t­ hîp lý phï hîp víi qui m« cña C«ng ty vµ ®¶m b¶o thu nhËp cho CNVC trong phßng . Më sæ s¸ch theo dâi c¸c ho¹t ®éng mua b¸n vËt t­ nhiªn liÖu vµ c¸c b¸o c¸o quyÕt to¸n víi C«ng ty kÞp thêi vµ chÝnh x¸c . + Phßng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu : - LËp kÕ ho¹ch kinh doanh XNK trùc tiÕp hµng thñ c«ng mü nghÖ, phô tïng thiÕt bÞ vËt t­, xe, m¸y tõng kú kÕ ho¹ch ®Ó Gi¸m ®èc ®­a vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty . - Liªn hÖ víi bé th­¬ng m¹i, h¶i quan vµ c¸c c¬ quan h÷u quan kh¸c lµm thñ tôc XNK nh»m thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®· lËp . - T×m kiÕm thÞ tr­êng trong n­íc vµ ngoµi n­íc ®Ó xuÊt, nhËp c¸c mÆt hµng ®· nghi trong giÊy phÐp kinh doanh, phôc vô ngµnh Giao th«ng vËn t¶i vµ s¶n xuÊt tiªu dïng cña nh©n d©n. ChÊp hµnh nghiªm chØnh chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña Nhµ n­íc vµ c¸c qui ®Þnh cña luËt ph¸p quèc tÕ cã liªn quan ®Õn kinh doanh XNK. + Phßng hµnh chÝnh : Qu¶n lý hå s¬ ®Êt ®ai, nhµ ë, ... Tham m­u cho l·nh ®¹o viÖc bè trÝ n¬i ¨n ë, sinh ho¹t lµm viÖc trong toµn bé C«ng ty. Theo dâi ®«n ®èc vµ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô thuÕ ®Êt ®ai, nhµ ë, ®Þnh møc víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng. + X­ëng b¶o d­ìng söa ch÷a : C¨n cø kÕ ho¹ch ®­îc giao quan hÖ víi c¸c ®éi xe lËp lÞch tr×nh cho xe vµo BDSC . T×m kiÕm thªm c«ng viÖc nh»m ®¶m b¶o ®êi sèng cho CNVC. ChÊp hµnh nghiªm chØnh chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña Nhµ n­íc vµ qui chÐ cña C«ng ty . Thay mÆt l·nh ®¹o C«ng ty, ch¨m lo, th¨m hái ®êi sèng CNVC. Qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n ®­îc giao ®óng ph¸p luËt. më sæ s¸ch h¹ch to¸n kinh tÕ n«Þ bé lµm trßn nghÜa vô víi C«ng ty. + §éi xe : N¾m vµ qu¶n lý ch¾c t×nh h×nh lao ®éng, ph­¬ng tiÖn, hµng ngµy, hµng th¸ng. §«n ®èc c«ng nh©n l¸i xe thùc hiÖn nghjiªm chØnh kÕ ho¹ch vËn t¶i, kÕ ho¹ch BDSC, nép ®óng, ®ñ, møc kho¸n hµng th¸ng. + Tr¹m vËn t¶i ®¹i lý : N¾m v÷ng t×nh h×nh bÕn b·i , kho tµng, ®­êng x¸ hµng ho¸... ®Ó th«ng b¸o kÞp thêi cho phßng kÕ ho¹ch ®iÒu ®é. Gióp cho viÖc vËn chuyÓn tthuËn lîi. ChÊp hµnh nghiªm chØnh luËt ph¸p Nhµ n­íc vµ c¸c qui ®Þnh cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng. Ch¨m lo ®êi sèng cña CNVC. + Ban thiÕt kÕ c¬ b¶n : LËp kÕ ho¹ch ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n vµ c¶i t¹o c«ng tr×nh ®­a Gi¸m ®èc phª duyÖt. LËp luËn chøng kinh tÕ - kü thuËt c«ng tr×nh. ChÊp hµnh nghªm chØnh chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc . Thay mÆt l·nh ®¹o C«ng ty ch¨m lo ®êi sèng cña CNVC. II. thùc tr¹ng vÒ qu¶n lý lao ®éng tiÒn l­¬ng ë c«ng ty vËn t¶i « t« sè 3. 1. §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng ë C«ng ty. 1.1. VÊn ®Ò lao ®éng ë C«ng ty. + L¸i xe : §Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña C«ng ty vËn t¶i « t« sè 3 nãi chung vµ ®Æc ®iÓm vËn t¶i nãi riªng th× ®©y lµ mét lo¹i lao ®éng mang tÝnh ®Æc thï v×: TÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi cao , thÓ hiÖn ë chç hä ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ toµn bé qu¸ tr×nh vËn t¶i tõ kh©u khai th¸c nhu cÇu vËn chuyÓn ®Õn viÖc tæ chøc cËn chuyÓn vµ thanh to¸n víi kh¸ch hµng. MÆt kh¸c ho¹t ®éng vËn t¶i diÔn ra bªn ngoµi ph¹m vi doanh nghiÖp trong mét kh«ng gian réng lín . Tõ ®ã ®ßi hái ng­êi l¸i xe ph¶i cã phÈm chÊt nh­ : Cã tÝnh ®éc lËp tù chñ vµ ý thøc tù gi¸c cao, cã kh¶ n¨ng s¸ng t¹o vµ xö lý linh ho¹t c¸c t×nh huèng n¶y sinh trªn ®­êng, ph¶i cã tr×nh ®é hiÓu biÕt réng. HiÖn nay C«ng ty cã sè l­îng lao ®éng ®ang lµm viÖc lµ 416 ng­êi . Trong ®ã : + Lao ®éng chÝnh : 241 ng­êi. - Lao ®éng qu¶n lý : 49 ng­êi. - Thî : 48 ng­êi. - L¸i xe : 144 ng­êi. + Lao ®éng phô : 175 ng­êi. - Lao ®éng gi¸n tiÕp : 58 ng­êi. - Thî : 67 ng­êi. - L¸i xe : 15 ng­êi. - Lao ®éng dù kiÕn gi¶i quyÕt lao ®éng theo chÕ ®é:35ng­êi. 1.2. C¬ cÊu lao ®éng. §èi víi mçi doanh nghiÖp nãi chung vµ C«ng ty vËn t¶i « t« sè 3 nãi riªng , viÖc x¸c ®Þnh sè lao ®éng cÇn thiÕt ë tõng bé phËn trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp cã ý nghÜa rÊt quan träng trong vÊn ®Ò h×nh thµnh c¬ cÊu lao ®éng tèi ­u. NÕu thõa sÏ g©y khã kh¨n cho quü tiÒn l­¬ng g©y l·ng phÝ lao ®éng, ng­îc l¹i nÕu thiÕu sÏ kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh . VÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo cho c¬ cÊu nµy hîp lý , ®iÒu nµy C«ng ty ®ang dÇn s¾p xÕp vµ tæ chøc l¹i . B¶ng 2 : BiÓu c¬ cÊu lao ®éng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp. (§­îc trÝch tõ b¶ng ph©n c«ng lao ®éng cña C«ng ty qua c¸c n¨m 1997, 1998, 1999). Bé phËn 1997 1998 1999 KH TH KH TH KH TH Lao ®éng trùc tiÕp% 78,2 75,23 82,4 77,89 78,0 78,0 Lao ®éng gi¸n tiÕp% 21,8 24,77 17,6 22,11 22,0 22,0 S 100 100 100 100 100 100 NhËn xÐt : Qua b¶ng sè liÖu trªn ta nhËn thÊy vÒ c¬ cÊu lao ®éng so víi kÕ ho¹ch th× nãi chung C«ng ty thùc hiÖn t­¬ng ®èi tèt, C«ng ty chó träng bè trÝ lao ®éng hîp lý theo kÕ ho¹ch ®Ò ra. Tû lÖ lao ®éng gi¸n tiÕp cho ®Õn nay cã xu h­íng gi¶m râ rÖt do yªu cÇu cña c¬ chÕ thÞ tr­êng cÇn ph¶i gän nhÑ nh­ng ph¶i ®¶m b¶o cã hiÖu qu¶. §iÒu nµy cho thÊy viÖc qu¶n lý lao ®éng ë C«ng ty lµ rÊt chÆt chÏ vµ cã hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã ta thÊy bé phËn trùc tiÕp cã sè lao ®éng t¨ng nhÒu h¬n bé phËn gi¸n tiÕp, ®iÒu nµy còng dÔ hiÓu v× C«ng ty vËn t¶i « t« sè 3 lµ doanh nghiÖp vËn t¶i , hÇu hÕt c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ lao ®éng trùc tiÕp . H¬n n÷a C«ng ty ®ang cã xu h­íng tinh gi¶m gän nhÑ bé m¸y gi¸n tiÕp theo chñ tr­¬ng cu¶ Nhµ n­íc . C«ng ty ®ang cè g¾ng x¸t nhËp c¸c phßng ban , gi¶m nh÷ng vÞ trÝ kh«ng cÇn thiÕt cè g¾ng s¾p xÕp mét ng­êi kiªm nhiÒu viÖc , tiÕn hµnh cÊu l¹i lao ®éng gi÷a bé phËn trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp. §èi víi lao ®éng gi¸n tiÕp th× C«ng ty vÉn cã biÖn ph¸p tÝch cùc ®ª gi¶m sè lao ®éng nµy mµ vÉn ®¶m b¶o yªu cÇu còng nh­ nhiÖm vô s¶n xuÊt cña C«ng ty. 1.3. Sè l­îng lao ®éng. Sè l­îng lao ®éng lµ mét trong nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n quyÕt ®Þnh qui m« kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. V× vËy viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông sè l­îng lao ®éng cÇn x¸c ®Þnh møc tiÐt kiÖm hay l·ng phÝ . Trªn c¬ së ®ã t×m mäi biÖn ph¸p tæ chøc sö dông lao ®éng tèt nhÊt. T×nh h×nh thùc hiÖn sè l­îng lao ®éng trong vËn t¶i gåm: + Lao ®éng vËn t¶i ( Lao ®éng qu¶n lý, l¸i xe, thî). + Lao ®éng dÞch vô , xuÊt - nhËp khÈu. + Lao ®éng ®¹i lý vËn t¶i. + Lao ®éng dÞch vô b¶o d­ìng söa ch÷a. B¶ng 3 : (nguån trÝch: phßng lao ®éng tiÒn l­¬ng) N¨m 1997 1998 1999 ChØ tiªu KH TH % KH TH % KH TH % åL® 450 406 90,2 435 409 94,0 420 416 99,0 L®vt 215 206 95,8 210 207 98,6 200 198 99 L®dv,xnk 79 58 73,4 78 75 96,2 76 75 98,7 L® ®lvt 88 87 98,9 87 73 83,9 87 85 97,7 Ldbdsc 68 55 80,9 60 54 90 57 58 101,8 NhËn xÐt : Qua b¶ng sè liÖu trªn ta nhËn thÊy r»ng : Tæng sè lao ®éng cña C«ng ty qua c¸c n¨m ®Òu cã sù biÕn ®éng vµ cã sù chªnh lÖch kú thùc hiÖn so víi kú kÕ ho¹ch lµ t­¬ng ®èi . N¨m 1997 ®¹t 90,2% so víi kÕ ho¹ch. N¨m 1998 ®¹t 94,0% so víi kÕ ho¹ch. N¨m 1999 ®¹t 99,0% so víi kÕ ho¹ch. Tuy nhiªn ®Ó ®¸nh gi¸ ®­îc sè lao ®éng thùc hiÖn qua c¸c n¨m cã ®¹t hiÖu qu¶ hay kh«ng th× ph¶i liªn hÖ tíi t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch doanh thu vËn t¶i cña C«ng ty qua c¸c n¨m: Ta cã sè liÖu sau: (nguån trÝch: phßng lao ®éng tiÒn l­¬ng) B¶ng 4 : §¬n vÞ tÝnh : Ngh×n ®ång. N¨m Doanh thu vËn t¶i Sè tuyÖt ®èi Sè t­¬ng ®èi KH TH 1997 57910150 58346378 +436228 101% 1998 39000000 44800906 +5800906 115% 1999 39000000 19300000 -19700000 49% NhËn xÐt : Qua sè liÖu trªn ta thÊy r»ng: Doanh thu cña C«ng ty cã xu h­íng gi¶m râ rÖt qua c¸c n¨m. Cô thÓ lµ n¨m 1998 sè kÕ ho¹ch so víi n¨m 1997 gi¶m 18910150 000 ®ång ; cßn sè thùc hiÖn n¨m 1998 so víi n¨m 1997 gi¶m 13545472000 ®ång. Trong hai n¨m 1997 vµ n¨m 1998 thùc hiÖn v­ît møc kÕ ho¹chvíi sè t­¬ng ®èi 1% n¨m 1997 vµ 15% n¨m 1998. Nh­ng n¨m 1999 th× C«ng ty ®· kh«ng thùc hiÖn v­ît møc kÕ ho¹ch ®Ò ra víi doanh thu gi¶m t­¬ng ®èi lµ 51%. Nguyªn nh©n gi¶m doanh thu trong n¨m 1999 lµ trong C«ng ty cã sù thay ®æi vÒ mét sè chØ tiªu ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ do Nhµ n­íc nhËp khÈu mét sè lo¹i m¸y mãc vµ xe hiÖn ®¹i mÆt kh¸c , C«ng ty vÉn cßn tån t¹i nh÷ng ph­¬ng tiÖn thiÕt bÞ cò do ®ã kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh ®Æc biÖt lµ bé phËn b¶o d­ìng söa ch÷a. §Ó minh ho¹ cô thÓ cho viÖc t¨ng gi¶m lao ®éng cã ¶nh h­ëng tùc tiÕp ®Õn doanh thu vËn t¶i th× ta cã b¶ng tÝnh to¸n ®é lÖch tuyÖt ®èi vµ ®é lÖch t­¬ng ®èi (D & d) nh­ sau: B¶ng 5: N¨m 1997 1998 1999 ChØ tiªu D d% D d% D d% åL® - 44 -10,7 -26 -18,2 -4 +72,3 L®vt - 9 -5,1 -3 -14,3 -2 +102,0 L® dv,xnk -21 -27,3 -3 -16,4 -1 +101,4 L® ®lvt -1 -2,1 -14 -27,0 -2 +99,4 L® dv bdsc -13 -19,9 -6 -21,7 +1 +107,7 NhËn xÐt: Víi sè liÖu trªn ta thÊy : Trong n¨m 1997 sè lao ®éng gi¶m so víi kÕ ho¹ch nh­ng vÉn ®¹t doanh thu vµ v­ît møc kÕ hoach lµ 101%. §iÒu ®ã chøng tá C«ng ty ®· hÕt søc quan t©m ®Õn lùc l­îng lao ®éng , ®Æc biÖt lµ khèi lao ®éng vËn t¶i , lao ®éng dÞch vô XNK, lao ®éng ®¹i lý vËn t¶i. C«ng ty ®· sö dông tèt vµ tiÕt kiÖm søc lao ®éng. Cßn n¨m 1998 sè lao ®éng cuar C«ng ty gi¶m so víi kÕ ho¹ch vµ doanh thu vËn t¶i ®¹t vµ v­ît kÕ ho¹ch lµ 115% t¨ng so víi n¨m 1997 lµ 14%. §iÒu ®ã cho thÊy C«ng ty ®· ®¹t kÕt qu¶ thËt ®óng khÝch lÖ vµ lµ mét minh chøng r»ng C«ng ty tæ chøc lao ®éng ngµy cµng hîp lý. Bªn c¹nh ®ã, n¨m 1999 sè lao ®éng thùc hiÖn gi¶m so víi kÕ ho¹ch lµ 2 ng­êi (L§VT) ; 1 ng­êi (L§ DV XNK) ; 2 ng­êi (L§ §LVT). Doanh thu vËn t¶i chØ ®¹t 49%. §iÒu ®ã chøng tá viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch sè l­îng lao ®éng lµ kh«ng tèt, vµ sÏ ¶nh h­ëng lín tíi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. V× thÕ ®ßi hái viÖc tæ chøc lao ®éng ph¶i hîp lý th× míi ®­a C«ng ty ph¸t triÓn h¬n n÷a. 1.4. ChÊt l­îng lao ®éng ë C«ng ty. Trong s¶n xuÊt vËn t¶i, tr×nh ®é thµnh th¹o cña c«ng nh©n cã mét ý nghÜa rÊt quan träng kh«ng nh÷ng mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao mµ cßn lµ vÊn ®Ò an toµn trong s¶n xuÊt. §Æc biÖt lµ C«ng ty vËn t¶i « t« sè 3 cã nhiÖm vô vËn t¶i hµng ho¸ ; cho nªn ®Ó nhËn thøc râ vÊn ®Ò nµy C«ng ty rÊt quan t©m ®Õn chÊt l­îng lao ®éng ®Æc biÖt lµ ®éi ngò l¸i xe vµ lao ®éng b¶o d­ìng söa ch÷a . ChÊt l­îng lao ®éng ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt, vµ ®iÒu ®ã thÓ hiÖn ë cÊp bËc cña c«ng nh©n cô thÓ lµ theo sè liÖu n¨m 1999 cã 165 c«ng nh©n l¸i xe: 92 ng­êi bËc 3/3. 24 ng­êi bËc 2/3. 49 ng­êi bËc 1/3. CÊp bËc b×nh qu©n cña l¸i xe lµ: (92*3) + (24*2) + (49*1) ____________________ = 2,26 165 Víi cÊp bËc b×nh qu©n l¸i xe lµ 2,26 t­¬ng ®èi cao , ®iÒu nµy ®¸p øng ®­îc yªu cÇu lµ an toµn, chÝnh x¸c, kÞp thêi... Trong ®éi ngò lao ®éng b¶o d­ìng söa ch÷a ®Ó ®¶m b¶o cho nh÷ng chiÕc xe ®ñ tiªu chuÈn th× tr×nh ®é lµnh nghÒ cña hä lµ mét yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc. Trong 46 thä b¶o d­ìng söa ch÷a cã: 12 thî bËc 7/7. 10 thî bËc 6/7. 8 thî bËc 4/7. 5 thî bËc 3/7. 8 thî bËc 2/7. (12*7) + (10*6) + (8*4) + (5*3) + (8*2) _________________________________ = 4,5 46 §Ó biÕt ®­îc tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng nh©n trªn cã ®¶m nhiÖm ®­îc c«ng viÖc trong C«ng ty hay kh«ng ta cÇn biÕt sè cÊp bËc (c«ng viÖc b×nh qu©n) cña C«ng ty. Theo sè liÖu cña phßng kü thuËt th× cÊp bËc thî b×nh qu©n cña c«ng nh©n söa ch÷a lµ: bq C bdsc 4,5 K®n = ____________ = _______ = 1,06 bq 4,26 C cviÖc K®n > 1: Nh­ vËy C«ng ty cã ®éi ngò thî söa ch÷a bËc cao, ®ñ kh¶ n¨ng ®¶m nhËn c«ng viÖc. Tuy nhiªn cÊp bËc thî lín h¬n c«ng viÖc võa cã mÆy tèt võa cã mÆt kh«ng tèt. §ã lµ chÊt l­îng c«ng viÖc ®­îc ®¶m b¶o, ®Æc biÖt trong C«ng ty vËn t¶i « t« sè 3 lµ ph¶i an toµn, chÝnh x¸c tuyÖt ®èi, yÕu tè nµy rÊt quan träng , tuy nhiªn cã mÆt h¹n chÕ lµ l·ng phÝ quÜ tiÒn l­¬ng v× l­¬ng tr¶ theo cÊp bËc sÏ kh«ng tËn dông ®­îc tay nghÒ cña thî cã chuyªn m«n cao, c«ng nh©n lµm viÖc kÕm h¬n tay nghÒ cña hä sÏ kh«ng cã ®iÒu kiÖn n©ng cao tay nghÒ chuyªn m«n . Mét trong c¸c yÕu tè quan träng nãi lªn chÊt l­îng cña ®éi ngò lao ®éng lµ tr×nh ®é cu¶ c¸n bé khoa häc trong C«ng ty. §©y còng lµ ®iÒu quan träng gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh . HiÖn nay C«ng ty cã ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt t­¬ng ®èi ®«ng, ®­îc ®µo t¹o qua c¸c tr­êng ®¹i häc, trung häc, kü thuËt. §Æc biÖt lµ nh÷ng c¸n bé chñ chèt, hÇu hÕt lµ cã n¨ng lùc vµ hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®­îc giao. Trong sè ®éi ngò hiÖn nay cã 40 ng­êi cã tr×nh ®é §¹i häc, 25 ng­êi cã tr×nh ®é trung häc, vµ 294 ng­êi c«ng nh©n kü thuËt . Tãm l¹i: Qua viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh lao ®éng ë C«ng ty vËn t¶i « t« sè 3 t«i thÊy trong nh÷ng n¨m qua C«ng ty ®· cã nh÷ng thµnh tÝch ®¸ng kÓ . C«ng ty cã ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn lµnh nghÒ , tr×nh ®é nghiÖp vô cao ®¸p øng yªu cÇu cña Nhµ n­íc. C«ng ty cã sè lao ®éng phÇn lín lµ nam giíi. Tû lÖ nµy chiÕm 96%. §iÒu ®ã ®ßi hái viÖc qu¶n lý lao ®éng ph¶i cã thay ®æi trong t­ duy , t×m nh÷ng h×nh thøc, ph­¬ng ph¸p , c¬ chÕ qu¶n lý thÝch hîp nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ cao trong qu¶n lý lao ®éng. TÊt c¶ ®iÒu ®ã kh«ng chØ lµ mét khoa häc mµ cßn lµ mét nghÖ thuË cao . 1.5. C¸c h×nh thøc tæ chøc qu¶n lý lao ®éng cña C«ng ty. Tæ chøc lao ®éng s¶n xuÊt lµ tæ chøc qu¸ tr×nh lao ®éng cña con ng­êi, dïng c«ng cô dông cô t¸c ®éng ®Õn ®èi t­îng lao ®éng nh»m môc ®Ých s¶n xuÊt . Tæ chøc lao ®éng lµ mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi cña tæ chøc s¶n xuÊt, x¸c ®Þnh nh÷ng c©n ®èi nhÊt ®Þnh gi÷a hä víi nhau, bè trÝ thùc hÖn trªn c¸c c¬ së h×nh thøc ph©n c«ng , hîp t¸c lao ®éng, tæ chøc lao ®éng hîp lý n¬i lµm viÖc, ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p vµ thao t¸c lµm viÖc tiªn tiÕn , hoµn thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn lao ®éng, hoµn thiÖn ®Þnh møc lao ®éng, khuyÕn khÝch vËt chÊt tinh thÇn, ®Ò cao kû luËt lao ®éng. C¸c c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng tiÒn l­¬ng trong C«ng ty gi÷ vai trß quan träng ®Æc biÖt v× nã ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng cuèi cïng cña s¶n xuÊt kinh doanh. Do mçi ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña mçi lo¹i lao ®éng trong C«ng ty mµ cã h×nh thøc tæ chøc lao ®éng cho phï hîp. Lao ®éng trong ngµnh vËn t¶i « t« nãi chung vµ C«ng ty vËn t¶i « t« sè 3 nãi riªng ®­îc chia lµm 3 lo¹i chÝnh sau: + Lao ®éng vËn t¶i. + Lao ®éng b¶o d­ìng söa ch÷a. + Lao ®éng gi¸n tiÕp. * Lao ®éng vËn t¶i: Tæ chøc vµ qu¶n lý lao ®éng l¸i xe cïng víi ph­¬ng tiÖn vËn t¶i lµ kh©u trung t©m trong c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt vËn t¶i cña C«ng ty vËn t¶i « t« sè 3. Ho¹t ®éng cña l¸i xe vµ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt chÝnh cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña mçi ®¬n vÞ vËn t¶i , do ®ã c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng cã ý nghÜa rÊt quan träng. Cã thÓ nãi, tæ chøc lao ®éng cho l¸i xe lµ c«ng viÖc phøc t¹p, ®ßi hái ph¶i cã sù nghiªn cøu t×m hiÓu s©u s¾c toµn diÖn ®Æc ®iÓm lao ®éng cho l¸i xe mang nh÷ng nÐt ®Æc thï riªng . C«ng ty tæ chøc lao ®éng cho l¸i xe theo h×nh thøc mçi xe mét l¸i . L¸i xe nhËn nhiÖm vô víi Gi¸m ®èc vµ qua phßng kÕ ho¹ch ®iÒu ®é . Ng­êi trùc tiÕp qu¶n lý theo dâi ho¹t ®éng cña l¸i xe vµ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i lµ c¸c ®éi tr­ëng ®éi xe cßn phÇn qu¶n lý kinh tÕ theo qui ®Þnh cña C«ng ty . * Lao ®éng BDSC: §Ó kh«ng ngõng hoµn thiÖn chÊt l­îng c«ng t¸c b¶o d­ìng söa ch÷a nh»m n©ng cao hÖ sè ngµy xe tèt còng nh­ gi¶m ngµy xe n»m chê BDSC, C«ng ty ®· tæ chøc x­ëng söa ch÷a t¹i sè 1 - phè C¶m Héi. C«ng nh©n söa ch÷a - b¶o d­ìng ®­îc tæ chøc theo chuyªn m«n ho¸ nghÒ nghiÖp d­íi sù l·nh ®¹o cña x­ëng trëng. * Lao ®éng gi¸n tiÕp: Lao ®éng gi¸n tiÕp cu¶ C«ng ty tæ chøc theo c¸c phßng ban nghiÖp vô vµ phßng ban chøc n¨ng víi 4 phßng . Mçi phßng ®Òu cã mét tr­ëng phßng phô tr¸ch chung vµ chôi tr¸ch nhiÖm tr­íc Gi¸m ®èc vÒ ho¹t ®éng cña phßng m×nh. C¨n cø vµo quyÕt ®Þnh vÒ chøc n¨ng nhiÖm vô tõng phßng mµ mµ tr­ëng phßng ph©n c«ng viÖc cho tõng nh©n viªn d­íi quyÒn. Nh©n viªn hµnh chÝnh (qu¶n lý) lµm viÖc theo chÕ ®é giê hµnh chÝnh Nhµ n­íc qui ®Þnh. 2. VÊn ®Ò tiÒn l­¬ng ë C«ng ty. 2.1. Ph­¬ng ph¸p tÝnh quÜ l­¬ng cña C«ng ty. TiÒn l­¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së kÕ thõa cña kÕ ho¹ch ®· ®­îc tÝnh to¸n. Dùa vµo NghÞ ®Þnh 26/CP ngµy 23-5-1993 cña ChÝnh phñ vÒ qui ®Þnh t¹m thêi chÕ ®é l­¬ng míi trong c¸c doanh nghiÖp vµ th«ng t­ liªn bé sè 20/LB-TT ngµy 2-5-1999 cña liªn bé Lao ®éng - Th­¬ng binh x· héi - Tµi chÝnh. NghÞ ®Þnh 28/CP ngµy 28-3-1997 cña chÝnh phñ vÒ ®æi míi qu¶n lý tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ th«ng t­ 13/L§TBXH- TT ngµy 10-4-1997 vÒ h­íng dÉn ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng, thu nhËp trong doanh nghiÖp Nhµ n­íc. * Ph­¬ng ph¸p 1: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh trªn ®¬n vÞ s¶n phÈm ph­¬ng ph¸p nµy t­¬ng øng víi chØ tiªu kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc cho lµ tæng s¶n phÈm b»ng hiÖn vËt kÓ c¶ c¸c s¶n phÈm qui ®æi th­êng ®­îc ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh mét lo¹i s¶n phÈm hoÆc mét sè lo¹i s¶n phÈm cao cã thÓ qui ®æi nh­ : Xi m¨ng, vËt liÖu x©y dùng, r­îu, bia, dÖt may, vËn t¶i.... C«ng thøc tÝnh ®¬n gi¸ lµ: V®g= Vgiê * Tsp Trong ®ã: V®g: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng (®¬n vÞ lµ ®ång/ ®¬n vÞ hiÖn vËt). Vgiê: TiÒn l­¬ng ®¬n gi¸ giê. Trªn c¬ së l­¬ng cÊp bËc b×nh qu©n vµ møc l­¬ng tèi thiÓu cña doanh nghiÖp, tiÒn l­¬ng ®­îc tÝnh theo qui ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 197/CP ngµy 31-12-1994 cña chÝnh phñ. Tsp: Møc lao ®éng cña ®¬n vÞ s¶n phÈm hoÆc c¸c s¶n phÈm qui ®æi. * Ph­¬ng ph¸p 2: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh trªn doanh thu. C«ng thøc: Vkh Ktl = _____________________ Tæng doanh thu kÕ ho¹ch Trong ®ã: Ktl: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. Vkh: QuÜ l­¬ng kÕ ho¹ch tÝnh theo chÕ ®é cña doanh nghiÖp (kh«ng bao gåm l­¬ng cña Gi¸m ®èc, Phã gi¸m ®èc, vµ kÕ to¸n tr­ëng). §­îc tÝnh b»ng tæng sè lao ®éng ®Þnh biªn hîp lý nh©n víi tiÒn l­¬ng tèi thiÓu cña C«ng ty ®­îc ¸p dông kÓ c¶ hÖ sè vµ míc phô cÊp c¸c lo¹i . Tæng doanh thu kÕ ho¹ch : Lµ tæng doanh thu bao gåm toµn bé sè tiÒn thu ®­îc vÒ tiªu thô s¶n phÈm bao gåm hµng ho¸ kinh doanh , dÞch vô chÝnh vµ phô theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc . * Ph­¬ng ph¸p 3: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh trªn doanh thu trõ tæng chi tæng chi phÝ. Vkh Ktl = ___________________________________________ Tæng doanh thu kÕ ho¹ch - Tæng chi phÝ kÕ ho¹ch ( kh«ng cã tiÒn l­¬ng) Trong ®ã: Tæng chi phÝ kÕ ho¹ch : Lµ tæng chi phÝ bao gåm toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ hîp lý hîp lÖ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ chi phÝ l­u th«ng (ch­a co tiÒn l­¬ng) vµ c¸c kho¶n nép ng©n s¸ch theo qui ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc (trõ thuÕ l¬Þ tøc). Theo hai ph­¬ng ph¸p trªn ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ®­îc x¸c ®Þnh th× biÕt quÜ l­¬ng kÕ ho¹ch , tæng doanh thu vµ tæng chi phÝ kÕ ho¹ch . Trong b¶n thuyÕt tr×nh nµy phßng nh©n sù tiÒn l­¬ng chØ tÝnh to¸n x¸c ®Þnh quÜ tiÒn l­¬ng kÕ ho¹ch. §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh trªn doanh thu hay ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh trªn doanh thu trõ tæng chi phÝ sÏ ®­îc tÝnh to¸n chÝnh x¸c cô thÓ sau khi cã sè liÖu vÒ tæng doanh thu kÕ ho¹ch vµ tæng chi phÝ kÕ ho¹ch. * Ph­¬ng ph¸p 4: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh trªn lîi nhuËn. Ph­¬ng ph¸p nµy t­¬ng øng víi chØ tiªu kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc chän lµ lîi nhuËn , th­êng ®­îc ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp qu¶n lý ®­îc tæng doanh thu, tæng chi vµ x¸c ®Þnh lîi nhuËn kÕ ho¹ch s¸t víi thùc tÕ thùc hiÖn. åVkh V®g= __________ åPkh Trong ®ã: V®g: Lµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng (®/1000®). åVkh: Lµ tæng quÜ l­¬ng n¨m kÕ ho¹ch. åPkh: Lµ tæng lîi nhuËn n¨m kÕ ho¹ch. * QuÜ l­¬ng kÕ ho¹ch n¨m 1998. Theo NghÞ ®Þnh 28/CP ngµy 28-3-1997 cña ChÝnh phñ vÒ ®æi míi qu¶n lý tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ th«ng t­ sè 13/L§TBXH - TT vÒ h­íng dÉn ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng vµ ph©n phèi thu nhËp trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc . §Ó ®æi míi ph­¬ng ph¸p lËp kÕ ho¹ch tiÒn l­¬ng phï hîp víi c¬ chÕ hiÖn nay lµ tiÒn l­¬ng ®­îc g¾n víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Do vËy kÕ ho¹ch tiÒn l­¬ng ®­îc x©y dùng theo ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh trrªn doanh thu vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh trªn tæng doanh thu. QuÜ tiÒn l­¬ng cña C«ng ty lµ toµn bé sè tiÒn tÝnh theo sè c«ng nh©n cña C«ng ty do C«ng ty qu¶n lý vµ chi tr¶ l­¬ng cho phï hîp víi sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng trong méy thêi kú nµo ®ã . Thµnh phÇn tiÒn l­¬ng bao båm: + TiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian, tiÒn l­¬ng kho¸n. + TiÒn l­¬ng chi tr¶ cho ng­êi lao ®éng trong thêi gian ngõng nghØ (do ch­a bè trÝ c«ng viÖc hîp lý ®­îc). + TiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi lao ®éng trong thêi gian ®iÒu ®éng ®i c«ng t¸c, lµm nghÜa vô theo chÕ ®é qui ®Þnh, nghØ phÐp, ®i häc. + C¸c lo¹i phô cÊp lµm ®ªm , lµm thªm giê, lµm ngoµi. Trong C«ng ty quÜ l­¬ng ®­îc chia theo kÕt cÊu sau: - Bé phËn c¬ b¶n bao gåm tiÒn l­¬ng cÊp bËc, ®©y lµ tiÒn l­¬ng do thang b¶ng l­¬ng Nhµ n­íc qui ®Þnh. - Bé phËn biÕn ®æi bao gåm c¸c lo¹i phô cÊp bªn c¹nh tiÒn l­¬ng c¬ b¶n. Hµng th¸ng c¸c bé phËn tæ chøc chÊm c«ng cho ng­êi lao ®éng do bé phËn cña m×nh qu¶n lý råi chuyÓn ®Õn phßng lao ®éng tiÒn l­¬ng cu¶ C«ng ty. T¹i ®©y phßng lao ®éng tiÒn l­¬ng míi c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng , s¶n l­îng vËn t¶i, qui tr×nh xe cña l¸i xe , s¶n l­îng söa ch÷a cña x­ëng BDSC råi lªn ph­¬ng ¸n chi l­¬ng hµng th¸ng ®Ó duyÖt quÜ l­¬ng cho C«ng ty. TiÒn l­¬ng cña C«ng ty ®­îc lÜnh vµo ngµy 20- t¹m øng lÇn 1 vµ mång 5 th¸ng sau quyÕt to¸n l­¬ng th¸ng . B¶ng 6: (nguån trÝch: phßng lao ®éng tiÒn l­¬ng) Lao ®éng - TiÒn l­¬ng §¬n vÞ tÝnh: ®ång N¨m Lao ®éng TiÒn l­¬ng BHXH 1996 450 2041765450 287544544 1997 406 1745164144 274594793 1998 409 1979221028 266191015 1999 416 2049312110 275109346 NhËn xÐt: Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy møc l­¬ng cña C«ng ty ®­îc c¶i thiÖn qua c¸c n¨m, ®ã lµ do sù cè g¾ng cña toµn C«ng ty, gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng CBCNV. Møc l­¬ng b×nh qu©n cña mét CBCNV toµn C«ng ty qua c¸c n¨m: 1996 Møc l­¬ng lµ 422000 ®. 1997 Møc l­¬ng lµ 423000 ®. 1998 Møc l­¬ng lµ 541000 ®. 1999 Møc l­¬ng lµ 550000 ®. Víi møc l­¬ng nµy CBCNV t¹m æn ®Þnh vµ yªn t©m lµm viÖc. HÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm: K®c = K1 + K2 = 1 + 0,3 = 1,3 Trong ®ã: K®c : HÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm. K1 : HÖ sè ®iÒu chØnh theo vïng. K2 : HÖ sè ®iÒu chØnh theo ngµnh. * Møc l­¬ng tèi thiÓu cña doanh nghiÖp: TLmin®c = TLmin * (1+1,3) = 144000 * 2,3 = 331200®. Trong ®ã: TiÒn l­¬ng ®iÒu chØnh = Møc l­¬ng tèi thiÓu ®iÒu chØnh tèi ®a doanh nghiÖp ®­îc phÐp ¸p dông. TLmin : Møc l­¬ng tèi thiÓu chung do Nhµ n­íc qui ®Þnh. K®c : HÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm cña doanh nghiÖp. * Khung l­¬ng tèi thiÓu cña doanh nghiÖp: Theo qui ®Þnh cña ChÝnh phñ ngµy 1-1-1997 TLmin lµ 144000®. Do ChÝnh phñ thay ®æi TLmin nªn ngµy 1-1-2000 møc TLmin lµ 180000®. V× thÕ khung l­¬ng tèi thiÓu cña doanh nghiÖp lµ tõ 144000® ®Õn 331200®/ th¸ng. Do 1-1-2000 Nhµ n­íc thay ®æi khung TLmin lµ 180000® ; Do ®ã doanh nghiÖp ¸p dông n¨m kÕ ho¹ch lµ 414000®. * QuÜ l­¬ng cña lao ®éng trùc tiÕp: + QuÜ l­¬ng l¸i xe: L­¬ng c¬ b¶n= 165 ng­êi *2,413 *12th¸ng*144000® = 19779843® + QuÜ l­¬ng c«ng nh©n b¶o d­ìng söa ch÷a: L­¬ng c¬ b¶n= 115 ng­êi* 2,525*12th¸ng* 414000® = 14425830® + QuÜ l­¬ng cña c¸n bé nh©n viªn hµnh chÝnh: L­¬ng c¬ b¶n= 103 ng­êi*2,296*12th¸ng*414000®= 11748723® + QuÜ l­¬ng cña Gi¸m ®èc, phã Gi¸m ®èc, kÕ to¸n tr­ëng: L­¬ng c¬ b¶n = 4 ng­êi * 4,128 * 12th¸ng *414000® = 82031616® * C«ng ty giao kho¸n ®Þnh møc ®èi víi c¸c trung t©m BDSC do vËy, tiÒn l­¬ng ®­îc chi tr¶ ®Þnh møc theo hîp ®ång lao ®éng ®· ký. C¸c trung t©m BDSC cè g¾ng tæ chøc thªm dich vô ®Ó t¨ng thªm thu nhËp cho CBCNV , C«ng ty kh«ng khèng chÕ thu nhËp tèi ®a, song tiÒn l­¬ng cña mçi CNVC kh«ng thÊp h¬n tiÒn l­¬ng cÊp bËc theo NghÞ ®Þnh 26CP cña ChÝnh phñ qui ®Þnh. * Theo th«ng t­ 17 cña Bé Lao ®éng - Th­¬ng binh vµ x· héi. Phô cÊp tr¸ch nhiÖm lµ do ng­êi sö dông lao ®éng x¸c ®Þnh cã thÓ lµ 10% TLmin. Do C«ng ty thùc hiÖn c¬ chÕ kho¸n cho l¸i xe nªn ®éi xe kh«ng ph©n chia tæ. Thî cã chia theo tæ nh­ng viÖc c©n ®èi l­¬ng do tæ tr­ëng lµm tõ n¨m 1990 trë vÒ tr­íc tæ tr­ëng ®iÒu hµnh trùc tiÕp con n¨m 1990 trë l¹i ®©y th× ®iÒu hµnh trùc tiÕp cã mÒm m¹i. * Theo th«ng t­ sè 5 cña Bé Lao ®éng - Th­¬ng binh vµ x· héi cã qui ®Þnh vÒ chÕ ®é n©ng l­¬ng vµ BHXH nh­ sau: - Sè ng­êi n©ng bËc l­¬ng hµng n¨m trong C«ng ty phô thuéc vµo yªu cÇu c«ng viÖc vµ thêi gian lµm viÖc t¹i C«ng ty. C¨n cø ®Ó n©ng bËc l­¬ng lµ tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt, tiªu chuÈn chøc danh, chuyªn m«n nghiÖp vô. - Thêi gian xÐt n©ng bËc : Ng­êi lao ®éng ph¶i cã Ýt nhÊt lµ 2 n¨m (®ñ 24th¸ng) ®èi víi c¸c chøc danh cã hÖ sè míc l­¬ng khëi ®iÓm (bËc 1) thÊp h¬n 1,78 xÐt duyÖt mét lÇn; ph¶i cã Ýt nhÊt 3 n¨m (®ñ 36 th¸ng) ®èi víi c¸c chøc danh cã hÖ sè møc l­¬ng khëi ®iÓm (bËc 1) tõ 1,78 trë lªn kÓ tõ thêi ®iÓm xÕp l­¬ng hoÆc n©ng l­¬ng tr­íc ®ã. Trong thêi h¹n nµy ng­êi lao ®éng ph¶i hoµn thµnh nhiÖm vô, kh«ng vi ph¹m ph¸p luËt, kû luËt lao ®éng hay ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp.... Ng­êi thuéc diÖn n©ng l­¬ng ph¶i qua kú thi s¸t h¹ch theo th«ng t­ 04 ngµy 4-4-1998 cña Bé L§TB-XH : . Thi n©ng bËc ®èi víi c«ng nh©n lµ tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt øng víi c«ng viÖc mµ ng­êi ®ã ®ang ®¶m nhËn. . Thi n©ng bËc ®èi víi viªn chøc chuyªn m«n nghiÖp vô, thõa hµnh phôc vô lµ tiªu chuÈn chøc danh chuyªn m«n nghiÖp vô Trªn 50 tuæi C«ng ty cho miÔn thi. VÝ dô: N©ng l­¬ng hµng n¨m 1%. §èi víi quÜ l­¬ng l¸i xe =19779843®*1%=197798,43® Qòi l­¬ng CNBDSC=14425830®*1%= 144258,3® QuÜ l­¬ng CBNV hµnh chÝnh=11748723®*1%= 117487,23® 2.2. C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng. * C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng cña C«ng ty. + H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian: C«ng ty vËn t¶i « t« sè 3 lµ doanh nghiÖp vËn t¶i nªn C«ng ty tr¶ l­¬ng theo thêi gian cho ®a sè ng­êi lao ®éng lµ ngoµi lao ®éng gi¸n tiÕp (c¸n bé, nh©n viªn qu¶n lý) th× mét sè bé phËn lao ®éng trùc tiÕp còng ®­îc tr¶ l­¬ng theo thêi gian h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho c¸n bé , nh©n viªn qu¶n lý theo thêi gian trªn c¬ së kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doang hµng th¸ng cña C«ng ty , phô thuéc vµo møc ®é hoµn thµnh nhiÖm vô ®­îc giao vµ ®Þnh biªn bé m¸y qu¶n lý toµn C«ng ty. TiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng c¨n cø vµo: L­¬ng giê : TÝnh theo møc l­¬ng cÊp bËc giê vµ sè giê lµm viÖc. L­¬ng ngµy : TÝnh theo møc l­¬ng cÊp bËc ngµy vµ sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ trong th¸ng. L­¬ng th¸ng : TÝnh theo møc l­¬ng cÊp bËc th¸ng. Khèi gi¸n tiÕp bao gåm: - Bé phËn v¨n phßng (trong ®ã cã Gi¸m ®èc vµ phßng trùc thuéc). - Bé phËn kÕ to¸n. - Bé phËn kÕ ho¹ch. - Bé phËn kü thuËt, cung øng, tiÕp liÖu. Riªng c¸n bé ®éi xe ngoµi tiÒn l­¬ng nh­ CBCNV qu¶n lý cßn ®­îc h­ëng mét kho¶n phô cÊp tÝnh theo ph©n lo¹i thi ®ua hµng th¸ng (sè tiÒn do Gi¸m ®èc C«ng ty xÐt quyÕt ®Þnh). - §éi tr­ëng : Lo¹i A = 120.000®; B=100.000®;C=80.000® - §éi phã : Lo¹i A = 100.000®; B = 80.000®; C = 60.000® NÕu ®éi xe kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch ban ®Çu th× phô cÊp gi¶m b×nh qu©n 20.000®/bËc A;B;C. + H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm: Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm lµ mét h×nh thøc tr¶ l­¬ng kÝch thÝch lao ®éng. Tuy nhiªn do ®Æc ®iÓm cña c«ng viÖc, C«ng ty chØ ¸p dông cho mét khèi lao ®éng b¶o d­ìng söa ch÷avµ l¸i xe. TiÒn l­¬ng c¨n cø vµo ®Þnh møc ®¬n gi¸ vµ s¶n l­îng (b¶o d­ìng söa ch÷a) hoÆc chÊt l­îng c«ng viÖc ph¶i hoµn thµnh. Tõ nh÷ng n¨m tr­íc ®©y trong kÕ ho¹ch tËp trung bao cÊp C«ng ty vËn t¶i « t« sè 3 ®­îc trang bÞ toµn chñng lo¹i xe « t« XHCN chñ yÕu lµ xe cña Liªn X« nh­ Zin 130; Kamaz; Xe Ben ≥ 7m3; Li¸t. HiÖn nay C«ng ty ®· ®Çu t­ ®æi míi c¸c chñng lo¹i xe cña T­ B¶n nh­: NhËt, §øc, Ph¸p thay thÕ xe XHCN cò. C«ng ty nghiÖm thu s¶n l­îng c«ng thî theo ®Þnh møc §¬n gi¸ vµ s¶n l­îng tuy nhiªn viÖc nghiÖm thu BDSC vÉn gÆp khã kh¨n nh­: C¸c lo¹i xe T­ B¶n hiÖn ®¹i ®ßi hái thî cã tay nghÒ vµ tr×nh ®é cao, ®¸p øng ®­îc c«ng viÖc söa ch÷a. * ¦u ®iÓm cña c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng. + §èi víi h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian tuy kh«ng c¨n cø vµo kÕt qu¶ lao ®éng nh­ng viÖc ¸p dông hiÖn nay ë C«ng ty lµ rÊt phï hîp. + §èi víi h×nh thíc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm mµ trùc tiÕp tr¶ l­¬ng theo kho¸n s¶n phÈm ¸p dông cho khèi BDSC, l¸i xe cã t¸c dông kÝch thÝch n©ng cao chÊt l­îng c«ng viÖc . * Nh­îc ®iÓm cña c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng. + §èi víi h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm mÆt h¹n chÕ râ nhÊt cña h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy lµ ®Ó t¨ng thu nhËp th× ng­êi lao ®éng t×m mäi c¸ch lµm cho song viÖc mµ kh«ng chó ý tíi nh÷ng hËu qu¶ mµ hä ®· g©y ra . C«ng ty ch­a x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng ®Þnh møc míi nªn viÖc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm lµ kh«ng chÝnh x¸c. + §èi víi h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian do h×nh thøc nµy kh«ng ®o l­êng ®­îc kÕt qu¶ lao ®éng mét c¸ch trùc tiÕp mµ ng­êi l·nh ®¹o chØ cã thÓ nhËn xÐt th¸i ®é vµ tinh thÇn lµm viÖc cña hä th«ng qua khèi l­îng c«ng viÖc giao cho hä. H×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy cã thÓ g©y cho nh©n viªn lao ®éng mét c¸ch cÇm chõng , thùc hiÖn ®ñ giê lµm viÖc , giê ®Õn , giê nghØ nh­ng trong thêi gian lµm viÖc ®ã lµ tranh thñ lµm viÖc riªng, ®èi víi l¸i xe vËn t¶i vÉn ch­a cã ®Þnh møc râ rµng cho c¸c lo¹i xe vÉn cã t×nh tr¹ng ®¸nh gi¸ sai vÒ km vËn doanh g©y l·ng phÝ tiÒn l­¬ng. 3. NhËn xÐt chung. Do hËu qu¶ cña c¬ chÕ bao cÊp ®Ó l¹i kh¸ nÆng nÒ trªn nhiÒu lÜnh vùc . §éi ngò ®­îc h×nh thµnh qua nhiÒu thêi kú , tõ nhiÒu nguån vµ trong bèi c¶nh gi¶m biªn chÕ hµnh chÝnh sù nghiÖp t­ duy , nhËn thøc , thãi quen , tr×nh ®é , n¨ng lùc , t¸c phong... cña c¬ chÕ cò ®Ó l¹i. C¬ së vËt chÊt kü thuËt nghÌo nµn l¹c hËu , ph­¬ng tiÖn trang thiÕt bÞ cò n¸t, t×nh tr¹ng kü thuËt xuèng cÊp nghiªm träng, nhµ x­ëng sö dông qu¸ l©u n¨m , dét n¸t h­ háng nÆng . C¬ chÕ chÝnh s¸ch lu«n thay ®æi , thiÕu ®ång bé vµ ch­a nhÊt qu¸n , gi¸ tiÒn l­¬ng th­êng xuyªn biÕn ®éng , cßn nhiÒu kh©u ch­a hîp lý nªn rÊt khã kh¨n trong vËn dông vµ tæ chøc thùc hiÖn . Tæ chøc vµ nh©n sù kh«ng æn ®Þnh , viÖc nhËp vµo t¸ch ra thµnh lËp l¹i doanh nghiÖp lu«n x¶y ra theo NghÞ ®Þnh 388/H§BT cuèi n¨m 1995 vµ ®Çu n¨m 1996 . C«ng ty vËn t¶i « t« sè 3 ®­îc thµnh lËp dùa trªn c¬ së s¸t nhËp 3 xÝ nghiÖp ®ã lµ : - XÝ nghiÖp vËn t¶i hµng ho¸ sè 2. - XÝ nghiÖp vËn t¶i « t« sè 20. - XÝ nghiÖp vËn t¶i qu¸ c¶nh C1. Ngµy 4-3-1993 t¹i quyÕt ®Þnh sè 315Q§/TCCB - L§ ®Æt t¹i sè 1 - Phè C¶m Héi. Qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn tõ c¬ chÕ cò sang c¬ chÕ míi n¶y sinh nhiÒu, mÊt c©n ®èi nghiªm träng gi÷a nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng. §Æc biÖt lµ viÖc thiÕu vèn s¶n xuÊt , c¹nh tranh diÔn ra hÕt søc gay g¾t vµ phøc t¹p gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ . Trong ®ã kinh doanh vËn t¶i næi lªn c¹nh trranh quyÕt liÖt gi÷a quèc doanh vµ t­ nh©n. Trong c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng tiÒn l­¬ng C«ng ty ®· kh«ng ngõng tõng b­íc c¶i tiÕn ph­¬ng thøc qu¶n lý lao ®éng. Phßng lao ®éng tiÒn l­¬ng ®· ph©n c«ng râ c«ng viÖc cho tõng thµnh viªn trong phßng, mçi ng­êi chuyªn s©u vµo mét c«ng viÖc tr¸nh t×nh tr¹ng ng­êi nµy lµm viÖc cña ng­êi kia mµ c«ng viÖc vÉn chång chÐo lªn nhau, g©y l·ng phÝ lao ®éng kh«ng cÇn thiÕt. Trong thêi gian qua nhê ®éi ngò nh©n viªn cã kinh nghiÖm nghÒ nghiÖp l©u n¨m ®· cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin sè liÖu cÇn thiÕt cho cÊp trªn , do vËy mµ l·nh ®¹o ®· kÞp thêi ph¸t hiÖn vµ ®iÒu chØnh qu¶n lý lao ®éng mét c¸ch chÝnh x¸c . Phßng lao ®éng tiÒn l­¬ng ®· n¾m ch¾c c¸c chÕ ®é , chÝnh s¸ch cã liªn quan ®Õn tiÒn l­¬ng ®Ó t¹o mäi ®iÒu kiÖn cã thÓ chi tr¶ l­ng cho CBCNV víi møc l­¬ng cao nhÊt cã thÓ cho phÐp . MÆc dï cã nhiÒu khã kh¨n nh­ng C«ng ty vÉn ®¶m b¶o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Bªn c¹nh ®ã, ch­a ®¸p øng ®­îc nhiÒu vÒ chÕ ®é tiÒn th­ëng nªn ngoµi l­¬ng cã h¹n ch­a lµm t¨ng thu nhËp ®¸ng kÓ cho ng­êi lao ®éng . VÊn ®Ò gi¶i quyÕt c¸c chÕ ®é cho ng­¬ia lao ®éng cßn v­íng m¾c (gi¶i quyÕt chÕ ®é, n©ng bËc thî) . Tuy nhiªn do chÕ ®é tiÒn l­¬ng cña Nhµ n­íc ch­a hoµn chØnh, lu«n thay ®æi nªn c«ng t¸c lao ®éng tiÒn l­¬ng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. ch­¬ng III mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng tiÒn l­¬ng ë c«ng ty I. ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña c«ng ty. * §Ó ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng , tù chñ cña mçi thµnh viªn trong C«ng ty. Sau khi tham kh¶o ý kiÕn cña CNVC, sau khi nghiªn cøu NghÞ quyÕt vµ chØ thÞ cña cÊp trªn. C«ng ty vËn t¶i « t« sè 3 thÊy vÉn ph¶i tiÕp tôc tæ chøc l¹i s¶n xuÊt kinh doanh, ®æi míi kho¸n qu¶n. Cô thÓ lµ C«ng ty vËn t¶i « t« sè 3 ®Ò nghÞ Côc ®­êng bé ViÖt Nam , Bé giao th«ng vËn t¶i xÐt duyÖt gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng viÖc nh­ : XuÊt khÈu lao ®éng vµ ®µo t¹o lµi xe, thî BDSC xe. + XuÊt khÈu lao ®éng: C¨n cø vµo NghÞ ®Þnh sè 7/CP ngµy 21-1-1995 cña ChÝnh phñ, c¸c th«ng t­ sè 20, sè 5 liªn Bé Tµi chÝnh - Bé Lao ®éng Th­¬ng binh vµ X· héi h­íng dÉn c¸c chÕ ®é ®­a lao ®éng ®i lµm viÖc cã thêi h¹n ë n­íc ngoµi . Sau khi liªn hÖ víi côc qu¶n lý lao ®éng víi n­íc ngoµi cña Bé Lao ®éng Th­¬ng binh vµ X· héi , C«ng ty thÊy cã thÓ lµm c«ng t¸c xuÊt khÈu lao ®éng. Dù kiÕn lao ®éng xuÊt khÈu 60 ng­êi/n¨m. Tæng sè tiÒn thu lÖ phÝ vµ chi phÝ, thñ tôc cho c¸c c«ng viÖc ®µo t¹o, lµm thñ tôc xuÊt khÈu lao ®éng tuú thuéc vµo tõng n­íc mµ lao ®éng ®Õn lµm viÖc . Gi¶i quyÕt lao ®éng d«i d­ : §Õn ngµy 31-12-1999 Tæng sè lao ®éng cña C«ng ty cã 451 ng­êi , trong ®ã: Lao ®éng vËn t¶i+XNK , dÞch vô 416 ng­êi. Lao ®éng chê gi¶i quyÕt chÕ ®é 35 ng­êi. + Tæ chøc lao ®éng s¶n xuÊt: C«ng ty qu¶n lý trùc tiÕp ®iÒu hµnh theo biÓu ®å chØ huy b»ng v« tuyÕn. - Ch¹y theo kiÓu con thoi xe lªn , xe xuèng. Tõ Hµ Néi khëi hµnh lóc 7giê ®Õn §iÖn Biªn 18giê cïng ngµy vµ ng­îc l¹i . - Cù ly vËn chhuyÓn 490Km. - Trong 13h xe ch¹y cã 2h nghØ ng¬i sinh ho¹t t¹i tr¹m Méc Ch©u hoÆc tr¹m S¬n La. - Hµnh tr×nh 10 vßng/th¸ng. - Lao ®éng 2 l¸i/xe. * C«ng v¨n sè 4320 L§TBXH - TLngµy 29-12-1998 cña Bé Lao ®éng Th­¬ng binh vµ X· héi th× C«ng ty vËn t¶i « t« sè 3 cã h­íng x©y dùng qui chÕ tr¶ l­¬ng theo nh÷ng nguyªn t¾c sau: + Thùc hiÖn ph©n phèi lao ®éng . TiÒn l­¬ng phô thuéc vµo kÕt qu¶ lao ®éng cuèi cïng cña tõng ng­êi, tõng bé phËn. N÷ng ng­êi thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc ®ßi hái tr×nh ®é chuyªn m«n , kü thuËt cao, tay nghÒ giái , ®ãng gãp nhiÒu vµo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th× ®­îc tr¶ l­¬ng cao. + Chèng ph©n phèi b×nh qu©n, hÖ sè gi·n c¸ch gi÷a ng­êi cã tiÒn l­¬ng cao nhÊt vµ thÊp nhÊt do doanh nghiÖp lùa chän , quyÕt ®Þnh, nh­ng tèi ®a kh«ng qu¸ 2 lÇn so víi hÖ sè møc l­¬ng cao nhÊt ¸p dông trong doanh nghiÖp theo qui ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 26CP ngµy 23-5-1993 cña ChÝnh phñ vµ thÊp nhÊt b»ng hÖ sè møc l­¬ng qui ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 26CP. + Qòi l­¬ng ®­îc ph©n phèi trùc tiÕp cho ng­êi lao ®éng lµm viÖc trong doanh nghiÖp, kh«ng sö dông vµo môc ®Ých kh¸c. II. nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng tiÒn l­¬ng ë c«ng ty. * Hoµn thiÖn s¾p xÕp l¹i ®éi ngò lao ®éng. Do lao ®éng trong mét sè bé phËn cña C«ng ty ch­a hîp lý nªn cßn cã t×nh tr¹ng thõa hay thiÕu lao ®éng C«ng ty cßn ph©n c«ng vµ hîp t¸c c¸c bé phËn ®Ó kÕt hîp tèt h¬n n÷a viÖc sö dông lao ®éng vµ n¨ng suÊt lao ®éng cña tõng c¸ nh©n. C«ng ty cÇn gi¸o dôc t­ t­ëng cho ng­êi lao ®éng v× lµm viÖc trong C«ng ty; nªn mét sè ng­êi cho r»ng l­¬ng Ýt muèn t×m mét n¬i kh¸c cã møc l­¬ng cao h¬n. H¬n n÷a t­ t­ëng ý thøc cña ng­êi lao ®éng lµ mét xuÊt ph¸t ®iÓm quan träng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. Ng­êi lao ®éng tèt bao giê còng h¨ng say lao ®éng , lao ®éng cña hä còng s¸ng t¹o h¬n. Ng­îc l¹i nh÷ng ng­êi cã ý thøc kÐm th× l­êi biÕng , chÊt l­îng lao ®éng thÊp. HiÖn nay phÇn lín ng­êi lao ®éng trong C«ng tylµ ng­êi nhiÖt t×nh lao ®éng, song bªn c¹nh ®ã vÉn cã nh÷ng ng­êi ý thøc kÐm nªn l·nh ®¹o C«ng ty cÇn quan t©m ®i s©u ®i s¸t ®Ðn hä h­n n÷a. * Ph­¬ng ¸n tæ chøc lao ®éng. Tæ chøc lao ®éng g¾n liÒn víi viÖc qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng. ViÖc s¾p xÕp lao ®éng sao cho hao phÝ lao ®éng Ýt nhÊt ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt víi kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cao nhÊt. Tríc hÕt, vÊn ®Ò tuyÓn dông lao ®éng ph¶i c¨n cø vµo yªu cÇu s¶n xuÊt , tuyÓn dông ®èi t­îng mµ phï hîp víi ®ßi hái c«ng viÖc nh­ vËy sÏ tr¸nh t×nh tr¹ng l·ng phÝ lao ®éng , gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Yªu cÇu cña tæ chøc lao ®éng trong C«ng ty vËn t¶i « t« lµ ph¶i ®¶m b¶o tæ chøc lao ®éng khoa häc, ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt trong tæ chøc n¬i lµm viÖc, bè trÝ lao ®éng hîp lý trong viÖc sö dông lao ®éng, n©ng cao n¨ng suÊt chÊt l­îng lao ®éng ®ång thêi sö dông ®Çy ®ñ nhÊt c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt. Cô thÓ: + VÒ mÆt kinh tÕ: Tæ chøc lao ®éng khoa häc ph¶i ®¶m b¶o sö dông hîp lý tiÕt kiÖm vËt t­, lao ®éng, tiÒn vèn,thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng trªn c¬ së ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh . + VÒ mÆt x· héi: Ph¶i ®¶m b¶o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ kü thuËt cña CBCNV , lµm cho hä ph¸t triÓn toµn diÖn vµ c©n ®èi, t¹o cho ng­êi lao ®éng høng thó say mª lµm viÖc. + VÒ lao ®éng BDSC: ViÖc hoµn thiÖn tæ chøc lao ®éng c«ng nh©n b¶o d­ìng söa ch÷a cã ý nghÜa quan träng. Do nÒn kinh tÕ hµng ho¸ c¬ chÕ thÞ tr­êng víi søc c¹nh tranh gay g¾t th× x­ëng BDSC còng nh­ bÊt kú bé phËn nµo trong C«ng ty vËn t¶i « t« còng trë thµnh mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n néi bé ®ßi hái c«ng t¸c qu¶n lý x­ëng còng ®­îc chÊn chØnh l¹i cho phï hîp víi c¬ chÕ míi . NÕu kh«ng sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c«ng nh©n BDSC kh«ng cã viÖc lµm. + VÒ lao ®éng l¸i xe: §©y lµ ®èi t­îng rÊt phøc t¹p trong qu¶n lý lao ®éng v× ng­êi l¸i xe lu«n g¾n víi qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña ph­¬ng tiÖn, ph¶i tæ chø lao ®éng cña l¸i xe sao cho võa khai th¸c tèi ®a n¨ng lùc ph­¬ng tiÖn võa ®¶m b¶o chÕ ®é lµm viÖc nghØ ng¬i khoa häc. §éi tr­ëng cã tr¸ch nhiÖm ®«n ®èc l¸i xe, lµ ng­êi n¾m râ t×nh h×nh ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ®Ó gióp C«ng ty g×n gi÷ t¶i s¶n ®­îc giao. + VÒ lao ®«ng qu¶n lý: Sau khi s¾p xÕp l¹i c¬ cÊu tæ chøc, x¸c ®Þnh nhiÖm kú, nhiÖm vô cô thÓ cho c¸c phßng ban chøc n¨ng vµ bè trÝ lao ®éng theo yªu cÇu cña tõng vÞ trÝ c«ng t¸c chóng t«i quan t©m ®Õn quÜ l­¬ng cña bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp. * C«ng t¸c x©y dùng c¸c møc l­¬ng. Do C«ng ty ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian cho lao ®éng gi¸n tiÕp nªn ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ ngµy c«ng cu¶ nh©n viªn. Ngoµi ra yªu cÇu c¸c ®éi tr­ëng , x­ëng tr­ëng.... ph¶i cã sù qu¶n lý ®èi víi c¸c nh©n viªn cña m×nh , thùc hiÖn viÖc chÊm c«ng lao ®éng cña c¸c c¸ nh©n theo tõng ngµy ®èi víi nh÷ng qui ®Þnh nghiªm ngÆt vÒ thêi gian ®Õn vµ vÒ , thêi gian cã mÆt t¹i n¬i lµm viÖc. ViÖc chÊm c«ng nµy ®ßi hái ph¶i c«ng b»ng kh¸ch quan . NÕu nh©n viªn nµo cã thêi gian ®Õn vµ thêi gian vÒ, kh«ng theo qui ®Þnh th× sÏ ph¶i chÞu mét kho¶n trõ vµo tiÒn l­¬ng mµ hä nhËn ®­îc khi th­¬ch hiÖn ®ñ ngµy c«ng lao ®éng. Cßn ®èi víi h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm : ViÖc tÝnh to¸n ®¬n gi¸ s¶n phÈm vµ s¶n l­îng ®Þnh møc cho viÖc tr¶ l­¬ng kho¸n s¶n phÈm cßn mét sè v­íng m¾c. C«ng ty cÇn cã kÕ ho¹ch theo dâi møc kho¸n tõ ®ã thèng kª t×m ra møc kho¸n b×nh qu©n ®Ó cã c¨n cø tÝnh s¶n l­îng cho nh©n viªn. * Nhµ n­íc: CÇn hoµn thiÖn c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch sao cho phï hîp víi tõng ngµnh nghÒ cña ng­êi lao ®éng nhÊt lµ mét sè thang, b¶ng l­¬ng cña l¸i xe... C¸c chÝnh s¸ch vÒ l­¬ng cÇn ra kÞp thêi t­¬ng øng víi biÕn ®éng nÒn kinh tÕ. kÕt luËn ___^___ Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· nhËn thøc vµ vËn dông qui luËt ph©n phèi lao ®éng theo mét c¸ch linh ho¹t, s¸ng t¹o phï hîp víi tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn kin h tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc, nã ®· ®­îc thÓ hiÖn trong c¸c v¨n kiÖn cña §¶ng qua mçi lÇn §¹i héi vµ ®­îc thÓ chÕ ho¸ b»ng c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cña Nhµ n­íc. C¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt vµ c¸c doanh nghiÖp ®· n¾m b¾t mét c¸ch nhanh nh¹y vµ vËn dông c¸c h×nh thøc ph©n phèi tiÒn l­¬ng mét c¸ch hîp lý , phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña tõng ®¬n vÞ s¶n xuÊt, tõng doanh nghiÖp. Vµ hä ®· ®¶m b¶o ®­îc sù c«ng b»ng b×nh ®¼ng cho mäi ng­êi trong lao ®éng vµ h­ëng thô. Trªn c¬ së ®ã thóc ®Èy mäi ng­êi tÝch cùc tham gia lao ®éng, nç lùc phÊn ®Êu lao ®éng n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ lao ®éng. ViÖc ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµo trong mçi doanh nghiÖp lµ viÖc hÕt søc quan träng ®èi víi ng­êi qu¶n lý v× mçi h×nh thøc tr¶ l­¬ng ®Òu cã nh÷ng ­u, nh­îc ®iÓm riªng do ®ã ph¶i kÕt hîp nhiÒu h×nh thøc tr¶ l­¬ng ®Ó ph¸t huy ­u ®iÓm cña tõng h×nh thøc vµ h¹n chÕ nh÷ng nh­îc ®iÓm cña chóng. Ph¶i lµm sao cho tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng thùc sù lµ ®éng lùc ph¸t triÓn, thóc ®Èy, kÝch thÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc víi hiÖu qu¶ cao. trong qu¶n lý lao ®éng tiÒn l­¬ng, ®Ó sö dông hiÖu qu¶ nguån lao ®éng hiÖn cã vµ sö dông hîp lý quÜ l­¬ng th× viÖc bè trÝ s¾p xÕp lao ®éng ph¶i phï hîp víi c«ng viÖc, viÖc tÝnh vµ ph©n bæ quÜ l­¬ng ph¶i phï hîp h¬n n÷a ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. ViÖc thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c chÕ ®é trî cÊp, phô cÊp sÏ t¹o ra sù tin t­ëng, yªn t©m trong c«ng t¸c cña CBCNV khi ng­êi lao ®éng ®· cã møc l­¬ng ®¶m b¶o cuéc sèng cña gia ®×nh hä , ®iÒu nµy sÏ cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn chÊt l­îng c«ng viÖc vµ th¸i ®é cãng hiÕn cña ng­êi lao ®éng. Trong thùc tÕ cña C«ng ty ®· vËn dông tèt c¸c ­u ®iÓm cña h×nh thøc qu¶n lý lao ®éng tiÒn l­¬ng , ®· thùc hiÖn tèt viÖc ph©n bæ quÜ l­¬ng, c¸c chÕ ®é phô cÊp , trî cÊp, c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm vµ thu ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh . Tãm l¹i, c¸c h×nh thøc qu¶n lý lao ®éng tiÒn l­¬ng cã t¸c ®éng qua l¹i víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cã ph¸t triÓn ®­îc hay kh«ng mét phÇn phô thuéc vµo hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý vµ ph©n phèi lao ®éng tiÒn l­¬ng trong doanh nghiÖp. Qua thêi gian ng¾n thùc tËp t¹i C«ng ty t«i ®· nghiªn cøu ®Ò tµi: "Mét sè vÊn ®Ò vÒ qu¶n lý lao ®éng tiÒn l­¬ng " do vËy kh«ng thÓ tr¸nh khái thiÕu sãt vµ h¹n chÕ . T«i mong r»ng C«ng ty xem xÐt vµ t×m ra nh÷ng ®iÒu phï hîp ®Ó ¸p dông vµo c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng tiÒn l­¬ng nh»m thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓnvµ t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. Cuèi cïng t«i xin c¶m ¬n thÇy gi¸o h­íng dÉn. PTS . TrÇn Anh Tµi ; c¶m ¬n sù gióp ®ì cu¶ c¸c B¸c phßng lao ®éng tiÒn l­¬ng vµ sù gióp ®ì cña CBCNV toµn C«ng ty ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho t«i hoµn thµnh tèt kú thùc tËp nµy. tµi liÖu tham kh¶o __________ ¦ __________ 1. Gi¸o tr×nh: Qu¶n trÞ nh©n sù _ §Æng H÷u Th©n. 2. B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty qua c¸c n¨m 1996, 1997, 1998, 1999. 3. Gi¸o tr×nh khoa häc qu¶n lý. 4. Gi¸o tr×nh chi phÝ tiÒn l­¬ng c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng - PTS.Bïi TiÕn Quý; PTS.Vò Quang Thä.