Một số ý kiến nhằm hoàn thiện hệ thống tài chính trong các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh ở Việt Nam hiện nay

Më ®Çu X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn, tr×nh ®é khoa häc ngµy cµng tiªn tiÕn,tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ ngµy cµng cao, møc ®é c¹nh tranh ®Ó tån t¹i, ®Ó ph¸t triÓn trªn thÞ tr­êng ngµy cµng trë nªn ngay g¾t, nhu cÇu th«ng tin cµng trë nªn bøc thiÕt. Trong ho¹t ®éng kinh doanh, th«ng tin trë thµnh mét nh©n tè kh«ng thÓ thiÕu cña c¸c nhµ qu¶n lý kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp cÇn nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c, h÷u Ých. HÖ thèng th«ng tin kinh tÕ, tµi chÝnh chñ yÕu trong c¸c doanh nghiÖp chÝnh lµ hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh. HÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp ph¶n ¸nh mét c¸ch kh¸ch quan vµ ®Çy ®ñ vÒ t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. §ã chÝnh lµ nh÷ng th«ng tin kinh tÕ, tµi chÝnh kh«ng chØ cÇn cho b¶n th©n doanh nghiÖp, mµ cho tÊt c¶ nh÷ng ai cã lîi Ých liªn quan ®Õn doanh nghiÖp vµ nh÷ng ai quan t©m ®Õn doanh nghiÖp. ChÝnh v× thÕ, hoµn thiÖn hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh b¸o c¸o tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét vÊn ®Ò cÊp thiÕt ®Æt ra hiÖn nay c¶ vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn. Nghiªn cøu ®Ò tµi nµy kh«ng nh÷ng hoµn thiÖn vÒ mÆt lý luËn cña hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh, mµ cßn hoµn thiÖn ngay c¶ trong c«ng t¸c chØ ®¹o thùc tiÔn cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng còng nh­, thùc tiÔn lËp b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh hiÖn nay. Sau mét thêi gian häc tËp vµ nghiªn cøu kÕt hîp sö dông ph­¬ng ph¸p tæng hîp – ph©n tÝch, nh»m ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh tõ ®ã nhËn thÊy nh÷ng tån t¹i, thiÕu sãt,®Ó råi ®­a ra mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ë ViÖt Nam hiÖn nay,®ã chÝnh lµ môc ®Ých cña chuyªn ®Ò nµy. Néi dung chuyªn ®Ò ®­îc kÕt cÊu theo hai phÇn lín nh­ sau: PhÇn I : Lý luËn chung vÒ b¸o c¸o tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. PhÇn II : Thùc tr¹ng vµ mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn b¸o c¸o tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ë ViÖt Nam hiÖn nay. Néi dung PhÇn I: Lý luËn chung vÒ b¸o c¸o tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh 1. Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh B¸o c¸o tµi chÝnh lµ nh÷ng b¸o c¸o ®­îc lËp dùa vµo ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp sè liÖu tõ c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n, theo c¸c chØ tiªu tµi chÝnh ph¸t sinh t¹i nh÷ng thêi ®iÓm hoÆc thêi kú nhÊt ®Þnh. C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶n ¸nh mét c¸ch hÖ thèng t×nh h×nh tµi s¶n cña ®¬n vÞ t¹i nh÷ng thêi ®iÓm, kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ t×nh h×nh sö dông vèn trong nh÷ng thêi kú nhÊt ®Þnh; §ång thêi ®­îc gi¶i tr×nh,gióp cho c¸c ®èi t­îng sö dông th«ng tin tµi chÝnh nhËn biÕt ®­îc thùc tr¹ng tµi chÝnh, t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh phï hîp. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng,®èi t­îng sö dông c¸c th«ng tin tµi chÝnh rÊt réng r·i: c¸c nhµ qu¶n lý nhµ n­íc, qu¶n lý doanh nghÖp, cæ ®«ng, chñ ®Çu t­, chñ tµi trî …V× vËy, c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶i ®¶m b¶o tÝnh hÖ thèng,®ång bé, sè liÖu ph¶n ¸nh trung thùc,chÝnh x¸c phôc vô ®Çy ®ñ, kÞp thêi. HÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh, theo “ChÕ ®é b¸o c¸o kÕ to¸n ®Þnh kú ‘ ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi lÜnh vùc, mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong c¶ n­íc, bao gåm: -B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, mÉu sè B01-DN -KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, mÉu sè B02-DN -ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh, mÉu sè B09-DN -B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ, mÉu sè B03-Doanh nghiÖp Ngoµi ra, ®Ó phôc vô yªu cÇu qu¶n lý kinh tÕ – tµi chÝnh,yªu cÇu chØ ®¹o, ®iÒu hµnh, c¸c nghµnh, c¸c tæng c«ng ty,c¸c tËp ®oµn s¶n xuÊt, liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp,c¸c c«ng ty liªn doanh … cã thÓ qui ®inh thªm c¸c b¸o c¸o chi tiÕt kh¸c,cã tÝnh chÊt h­íng dÉn nh­ sau: -B¸o c¸o gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô -B¸o c¸o chi tiÕt kÕt qu¶ kinh doanh -B¸o c¸o chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt -B¸o c¸o chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng -B¸o c¸o chi tiÕt chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp -B¸o c¸o chi tiÕt c«ng nî. Néi dung, ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n, h×nh thøc tr×nh bµy c¸c chØ tiªu trong tõng b¸o c¸o qui ®Þnh trong chÕ ®é nµy ®­îc ¸p dông thèng nhÊt cho c¸c doanh nghiÖp trong ph¹m vi c¶ n­íc. Trong qu¸ tr×nh ¸p dông, nÕu thÊy cÇn thiÕt,cã thÓ bæ sung, söa ®æi hoÆc chi tiÕt c¸c chØ tiªu cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh­ng ph¶i ®­îc Bé Tµi ChÝnh chÊp thuËn b»ng v¨n b¶n. TÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ®éc lËp (kh«ng n»m trong c¬ cÊu,tæ chøc cña mét doanh nghiÖp kh¸c), cã t­ c¸ch ph¸p nh©n ®©y ®ñ ®iÒu ph¶i lËp vµ göi b¸o c¸o tµi chÝnh theo ®óng c¸c qui ®Þnh t¹i chÕ ®é nµy.Riªng b¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ t¹m thêi ch­a qui ®Þnh lµ b¸o c¸o b¾t buéc ph¶i lËp vµ göi, nh­ng khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp lËp vµ sö dông b¸o c¸o tiÒn tÖ. 2. vai trß vÞ trÝ cña b¸o c¸o tµi chÝnh ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp HÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh cã mét ý nghÜa cùc kú quan träng ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp.§iÒu ®ã, ®­îc thÓ hiÖn ë nh÷ng vÊn ®Ò sau: -B¸o c¸o tµi chÝnh lµ nh÷ng b¸o c¸o ®­îc tr×nh bµy hÕt søc tæng qu¸t, ph¶n ¸nh mét c¸ch tæng hîp nhÊt vÒ t×nh h×nh tµi s¶n, c¸c kho¶n nî, nguån h×nh thµnh vèn, t×nh h×nh tµi chÝnh còng nh­ kÕt qu¶ kinh doanh trong kú cña doanh nghiÖp. -B¸o c¸o tµi chÝnh nh»m cung cÊp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt nhÊt phôc vô chñ doanh nghiÖp vµ c¸c ®«Ý t­îng quan t©m kh¸c, nh­ : C¸c nhµ ®Çu t­,héi ®ång qu¶n trÞ doanh nghiÖp,ng­êi cho vay, c¸c c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn vµ toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp. -B¸o c¸o tµi chÝnh cung cÊp nh÷ng th«ng tin kinh tÕ,tµi chÝnh chñ yÕu ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, thùc tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong thêi kú ho¹t ®éng ®· qua, gióp cho viÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t t×nh h×nh sö dông vèn vµ kh¶ n¨ng huy ®éng nguån vèn vµo s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. -C¸c chØ tiªu, c¸c sè liÖu trªn b¸o c¸o tµi chÝnh lµ nh÷ng c¬ së quan träng ®Ó tÝnh ra c¸c chØ tiªu kinh tÕ kh¸c, nh»m ®¸nh gi¸ hiÖu qña sö dông vèn,hiÖu qu¶ cña c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. -Nh÷ng th«ng tin cña b¸o c¸o tµi chÝnh lµ nh÷ng c¨n cø quan träng trong viÖc ph©n tÝch, nghiªn cøu, ph¸t hiÖn nh÷ng kh¶ n¨ng tiÒm tµng,lµ nh÷ng c¨n cø quan träng ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh vÒ qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc ®Çu t­ vµo doanh nghiÖp cña chñ së h÷u, c¸c nhµ ®Çu t­,c¸c chñ nî hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai cña doanh nghiÖp. -Nh÷ng b¸o c¸o tµi chÝnh cßn lµ nh÷ng c¨n cø quan träng ®Ó x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch kinh tÕ – kü thuËt, tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, lµ nh÷ng c¨n cø khoa häc ®Ó ®Ò ra hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p x¸c thùc nh»m t¨ng c­êng qu¶n trÞ doanh nghiÖp, kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh,t¨ng lîi nhËn cña doanh nghiÖp. XuÊt ph¸t tõ vai trß, vÞ trÝ cña b¸o c¸o tµi chÝnh,Nhµ n­íc qui ®Þnh chñ doanh nghiÖp vµ kÕ to¸n tr­ëng lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh vÒ tÝnh ®óng ®¾n,trung thùc cña b¸o c¸o tµi chÝnh. Do vËy, viÖc tu©n thñ chÕ ®é b¸o c¸o tµi chÝnh lµ yªu cÇu c¬ b¶n trong c«ng t¸c chØ ®¹o tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ë doanh nghÖp. ViÖc lËp vµ nép b¸o c¸o ®Çy ®ñ, ®óng thêi h¹n cã ý nghÜa hÕt søc quan träng trong viÖc cung cÊp th«ng tin,phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh tµi chÝnh. H¬n n÷a, hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh chØ cã ý nghÜa trong qu¶n lý kinh doanh, khi nã ®¶m b¶o ®Çy ®ñ ba yªu cÇu ; trung thùc, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi. 3. nguyªn t¾c lËp b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp §Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu vµ môc ®Ých cña hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh trong qu¶n lý doanh nghiÖp,khi lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶i ®¶m b¶o ®Çy ®ñ vµ qu¸n triÖt nh÷ng nguyªn t¾c sau ®©y : Nguyªn t¾c x¸c thùc. Nguyªn t¾c nµy ®ßi hái nh÷ng th«ng tin ph¶n ¸nh trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶i chÝnh x¸c,ph¶n ¸nh ®óng thùc tr¹ng cña c¸c qu¸ tr×nh ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, ph¶n ¸nh mét c¸ch hîp lý vµ s¸t thùc víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Muèn vËy, tr­íc khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n cÇn ph¶i ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ. ChÝnh x¸c c¸c dÞch vô kinh tÕ ph¸t sinh vµo sæ kÕ to¸n,thùc hiÖn viÖc kiÓm kª tµi s¶n vµ ph¶n ¸nh kÕt qu¶ kiÓm kª vµo sæ kÕ to¸n tr ­íc khi kho¸ sæ kÕ to¸n. Thùc hiÖn ®èi chiÕu sè liÖu ë c¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp víi sè liÖu cña c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt;®èi chiÕu gi÷a sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n víi sè liÖu thùc tÕ kiÓn kª. Cã nh­ vËy, míi ®¶m b¶o sè liÖu trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ x¸c thùc. Nguyªn t¾c thèng nhÊt. Nguyªn t¾c nµy ®ßi hái nh÷ng th«ng tin ph¶n ¸nh trªn tÊt c¶ nh÷ng b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶i ®¶m b¶o sù thèng nhÊ. Sè liÖu trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh trong mét doanh nghiÖp kh«ng thÓ m©u thu·n nhau vµ còng kh«ng thÓ chång chÐo nhau. C¸c sè liÖu ®­îc lËp trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp bao giê còng mang tÝnh logic, viÖclËp b¸o c¸o tµi chÝnh bao giê còng tu©n theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh. Nguyªn t¾c thèng nhÊt trong viÖc lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cßn ®­îc biÓu hiÖn ë chç : -C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶i ®¶m b¶o sù thèng nhÊt vÒ néi dung kinh tÕ. - C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o sù thèng nhÊt vÒ ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n -C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶i ®¶m b¶o sù thèng nhÊt vÒ ®¬n vÞ tÝnh. Nguyªn t¾c thèng nhÊt trong viÖc lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®­îc thÓ hiÖn ë ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n mµ doanh nghiÖp sö dông ph¶i nhÊt qu¸n tõ kú nµy sang kú kh¸c, gi÷a n¨m nµy sang n¨m kh¸c. Nguyªn t¾c nµy ph¶i ®­îc qu¸n triÖt s©u s¾c míi cã thÓ ®¶m b¶o ®­îc nh÷ng tµi liÖu trªn c¸cb¸o c¸o tµi chÝnh so s¸nh ®­îc gi÷a kú nµy víi kú kh¸c. Qua ®ã, míi ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ sù biÕn ®éng (t¨ng, gi¶m) c¸c chØ tiªu gi÷a c¸c kú kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trªn c¬ së ®ã, x¸c ®Þnh ®­îc hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp cho c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh tiÕp theo d­äc tèt h¬n. C¸c nguyªn t¾c trªn cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau, bæ sung cho nhau, nh»m t¹o ra nh÷ng tµi liÖu trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp ®¶m b¶o ®Çy ®ñ ba yªu cÇu c¬ b¶n cña th«ng tin : ®Çy ®ñ,chÝnh x¸c vµ kÞp thêi. 4. Quy ®Þnh chung vÒ n¬i vµ thêi h¹n nép b¸o c¸o tµi chÝnh. B¸o c¸o tµi chÝnh ®­îc lËp vµ göi vµo cuèi mçi quÝ (cuèi th¸ng thø 3, thø 6, thø 9, thø 12 kÓ tõ ngµy b¾t ®Çu niªn ®é kÕ to¸n) ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh tµi chÝnh quÝ ®ã vµ vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh tµi chÝnh niªn ®é kÕ to¸n ®ã. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh hµng th¸ng ®Ó phôc vô yªu cÇu qu¶n lý ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Quy ®Þnh vÒ thêi gian nép b¸o c¸o tµi chÝnh §èi víi c¸c doanh nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp vµ h¹ch to¸n phô thuéc tæng c«ng ty vµ c¸c doanh nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp kh«ng n»m trong tæng c«ng ty thêi h¹n nép b¸o c¸o chËm nhÊt lµ 20 ngµy kÓ tõ ngµy kÕt thóc quý (®èi víi b¸o c¸o quý) vµ 30 ngµy kÓ tõ ngµy kÕt thóc n¨m (®èi víi b¸o c¸o n¨m). §èi víi tæng c«ng ty thêi h¹n lËp vµ nép chËm nhÊt lµ 45 ngµy kÓ tõ ngµy kÕt thóc quý (®èi víi baã c¸o quý) vµ 90 ngµy kÓ tõ ngµy kÕt thóc n¨m (®èi víi b¸o c¸o n¨m). Sè T T Lo¹i h×nh doanh nghiÖp Thêi h¹n lËp b¸o c¸o N¬i göi b¸o c¸o C¬ quan Tµi ChÝnh C¬ quan ThuÕ C¬ quan Thèng Kª C¬ quan CÊp trªn C¬ quan §¨ng ký kinh doanh 1 Doanh nghiÖp Nhµ N­íc Quý, n¨m X X X X X 2 Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi N¨m X X X X 3 C¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c N¨m X X 5. HÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh thèng nhÊt b¾t buéc bao gåm 3 b¸o c¸o : B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ; kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ; vµ thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh, cßn B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ lµ kh«ng b¾t buéc nh­ng nã ®­îc khuyÕn khÝch lËp. 5.1. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n (BC§KT) * Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa cña BC§KT B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n lµ b¸o c¸o tµi chÝnh tæng hîp ph¶n ¶nh tæng qu¸t toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cã vµ nguån h×nh thµnh ta× s¶n ®ã cña doanh nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. Sè liÖu trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cho biÕt to¸n bé gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp theo c¬ cÊu cña tµi s¶n, nguån vèn vµ c¬ cÊu nguån vèn h×nh thµnh c¸c tµi s¶n ®ã. C¨n cø vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cã thÓ nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp * KÕt cÊu cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®­îc chia lµm hai phÇn: phÇn tµi s¶n vµ phÇn nguån vèn PhÇn tµi s¶n: C¸c chØ tiªu ë phÇn tµi s¶n ph¶n ¶nh toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp tµi thêi ®iÓm b¸o c¸o theo c¬ cÊu tµi s¶n vµ h×nh thøc tån t¹i trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tµi s¶n ®­îc ph©n chia nh­ sau: A: Tµi s¶n l­u ®éng vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n B: Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ dµi h¹n * PhÇn nguån vèn. Ph¶n ¶nh nguån h×nh thµnh tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm b¸o c¸o. C¸c chØ tiªu nguån vèn thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ cña doanh nghiÖp ®èi víi tµi s¶n ®ang qu¶n lÝ vµ sö dông ë doanh nghiÖp. Nguån vèn ®­îc chia ra A: Nî ph¶i tr¶ B: Nguån vèn chñ së h÷u Mçi phÇn cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®Òu ®­îc ph¶n ¶nh theo 3 cét. M· sè ®Çu n¨m, sè cuèi kú (quý, n¨m). * C¬ së sè liÖu vµ ph­¬ng ph¸p lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n -C¬ së sè liÖu: Khi lËp b¶ng C§KT cÇn c¨n cø vµo. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ngµy 31./12n¨m tr­íc. Sè d­ cuèi kú cña c¸c tµi kho¶n trong c¸c sæ kÕ to¸n ë thêi ®iÓm lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. - Ph­¬ng ph¸p lËp Cét sè ®Çu n¨m: KÕ to¸n lÊy sè liÖu ë sè cuèi kú trong b¶ng C§KT ngµy 31/12 n¨m tr­íc ®Ò ghi theo c¸c chØ tiªu t­¬ng øng. Cét sè cuèi kú: KÕ to¸n lÊy sè d­ cuèi kú cña c¸c TK trong c¸c sæ kÕ to¸n ®Ó ghi theo nguyªn t¾c kÕ to¸n quy ®Þnh. 5.2. B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh (BCKQH§KD) * Kh¸i niÖm B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh lµ b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶n ¸nh t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp theo tõng chØ tiªu kÕt qu¶ kinh doanh, kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh, kÕt qu¶ ho¹t ®éng bÊt th­êng t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ n­íc v× c¸c kho¶n thuÕ ph¶i nép, t×nh h×nh vÒ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. * KÕt cÊu cña b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh gåm 3 phÇn chÝnh. PhÇn I: L·i, lç ph¶n ¶nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp theo tõng chØ tiªu trong ®ã cã sè liÖu c¸c kú tr­íc, kú nµy vµ luü kÕ tõ ®Çu n¨m. PhÇn II: T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ n­íc: Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n thuÕ ph¶i nép ng©n s¸ch trong ®ã cã sè ph¶i nép ®Çu kú, sè ph¶i nép ph¸t sinh trong kú; sè ®· nép trong kú; sè cßn ph¶i nép cuèi kú; sè luü kÕ tõ ®Çu n¨m. PhÇn III: ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc khÊu trõ; thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc hoµn l¹i; thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc gi¶m; thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc gi¶m thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng hµng b¸n néi ®Þa. * C¬ së sè liÖu vµ ph­¬ng ph¸p lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh - C¬ së sè liÖu: Khi lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ph¶i c¨n cø vµo: B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh kú tr­íc Sè ph¸t sinh trong kú cña c¸c tµi kho¶n tõ lo¹i 5 ®Õn lo¹i 9 vµ TK133,333. - Ph­¬ng ph¸p lËp. PhÇn I :Lç/ L·i Néi dung vµ ph­¬ng ph¸p lËp c¸c chØ tiªu ghi vµo cét 5 “luü kÕ tõ ®Çu n¨m “ ®­îc c¨n cø vµo sè liÖu ë cét 5 ‘luü kÕ tõ ®Çu n¨m ‘ cña b¸o c¸o kú tr­íc, céng (+) víi sè liÖu ghi ë cét 4 “kú nµy” cña b¸o c¸o kú nµy,kÕt qu¶ t×m ®­îc ghi vµo cét 5 ë tõng chØ tiªu t­¬ng øng. Néi dung vµ ph­¬ng ph¸p lËp c¸c chØ tiªu ghi vµo cét 4 “Kú nµy “.C¨n cø vµo sè liÖu ph¸t sinh trong kú ë tµi kho¶n liªn quan vµ tÝnh to¸n tõ chóng. Cßn cét 3 “Kú tr­íc” lÊy ë b¸o c¸o kú tr­íc víi sè liÖu t­¬ng øng. PhÇn II : T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ n­íc. Cét “ chØ tiªu” ®Ó ghi danh môc c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n­íc theo qui ®Þnh Cét “ Sè cßn ph¶i nép kú tr­íc” ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn ph¶i nép cho kú tr­íc, theo tõng kho¶n, gåm c¶ sè ph¶i nép cña n¨m tr­íc chuyÓn sang. Cét “Sè ph¶i nép kú nµy “ ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn ph¶i nép, theo tõng kho¶n,ph¸t sinh trong kú b¸o c¸o ; sè liÖu ®Ó ghi vµo cét nµy lµ luü kÕ sè ph¸t sinh cã tµi kho¶n 333 “ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n­íc”. Cét “ Sè ®· nép trong kú nµy” ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn ®· nép, theo tõng kho¶n ph¶i nép, trong kú b¸o c¸o gåm c¶ sè nép cho kú tr­íc chuyÓn sang. Cét “Sè cßn ph¶i nép ®Õn cuèi kú nµy” ph¶n ¸nh sè thuÕ vµ c¸c kho¶n kh¸c cßn ph¶i nép ®Õn cuèi kú b¸o c¸o, bao gåm c¶ sè ph¶i nép cña kú tr­íc chuyÓn sang ch­a nép trong kú nµy. Sè liÖu cét nµy b»ng sè liÖu cét “Sè cßn ph¶i nép kú tr­íc” céng (+) sè liÖu cét “sè ph¶i nép kú nµy” trõ (-) sè liÖu cét “sè ®· nép trong kú nµy “ PhÇn III ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ, thuÕ GTGT ®­îc hoµn l¹i,thuÕ GTGT ®­îc miÔn gi¶m Néi dung c¸c chØ tiªu ë phÇn nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT®­îc khÊu trõ, ®· khÊu trõ ; sè thuÕ GTGT®­îc hoµn l¹i, ®· hoµn l¹i vµ cßn ®­îc hoµn l¹i ; sè thuÕ GTGT®­îc miÔn gi¶m vµ cßn ®­îc miÔn gi¶m. Néi dung vµ ph­¬ng ph¸p lËp c¸c chØ tiªu ghi vµo cét 4 “Luü kÕ tõ ®Çu n¨m “®­îc c¨n cø vµo sè liÖu ghi ë cét 4 “Luü kÕ tõ ®Çu n¨m “ cña b¸o c¸o nµy kú tr­íc, céng (+) víi sè liÖu ghi ë cét 3 “kú nµy” cña b¸o c¸o nµy kú nµy, kÕt qu¶ t×m ®­îc ghi vµo cét 4 ë tõng chØ tiªu phï hîp. 5.3. ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh (TMBCTC) * Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa cña thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh lµ mét bé phËn hîp thµnh hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, ®­îc lËp ®Ó gi¶i thÝch vµ bæ sung th«ng tin vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o mµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kh¸c kh«ng thÓ tr×nh bµy râ vµ chi tiÕt ®­îc. * Néi dung cña thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh. ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh tr×nh bµy kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp néi dung mét sè chÕ dé kÕ to¸n ®­îc doanh nghiÖp lùa chän ®Ó ¸p dông; t×nh h×nh vµ do biÕn ®éng cña mét sè ®èi t­îng tµi s¶n vµ nguån gèn vèn quan träng; ph©n tÝch mét sè chØ tiªu tµi chÝnh chñ yÕu vµ c¸c kiÕn nghÞ cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp ph¶i tr×nh bµy ®Çy ®ñ c¸c chØ tiªu theo néi dung ®· quy ®Þnh trong thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh, ngoµi ra doanh nghiÖp còng cã thÓ tr×nh bµy thªm c¸c néi dung kh¸c nh»m gi¶i thÝch chi tiÕt h¬n t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp * C¬ së sè liÖu vµ ph­¬ng ph¸p lËp thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh. - C¬ së sè liÖu. ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh ®­îc lËp c¨n cø vµo sè liÖu trong c¸c sæ kÕ to¸n kú b¸o c¸o. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n kú b¸o c¸o - mÉu B 01 - DN B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh kú b¸o c¸o (MÉu B 02 - DN) ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh kú tr­íc, n¨m tr­íc (mÉu B 09 - DN) - Ph­¬ng ph¸p chung PhÇn tr×nh bÇy b»ng lêi v¨n ph¶i ng¾n gän, râ rµng, dÔ hiÓu. PhÇn tr×nh bµy b»ng sè liÖu ph¶i thèng nhÊt víi sè liÖu trªn c¸c b¸o c¸o kh¸c. §èi víi c¸c b¸o c¸o quý, c¸c chØ tiªu thuéc phÇn chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông tµi doanh nghiÖp ph¶i thèng nhÊt trong c¶ niªn ®é kÕ to¸n. NÕu cã sù thay ®æi ph¶i tr×nh bµy râ rµng, lÝ do thay ®æi Trong c¸c biÕn sè liÖu, cét sè kÕ ho¹ch thÓ hiÖn sè liÖu kÕ ho¹ch cña kú b¸o c¸o. Cét sè thùc hiÖn kú tr­íc thÓ hiÖn sè liÖu cña kú ngay tr­íc kú b¸o c¸o. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp chØ sö dông trong thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m. PhÇn II: thùc tr¹ng vµ mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn b¸o c¸o tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ë viÖt nam hiÖn nay Sau khi ®· nghiªn cøu lý luËn b¸o c¸o tµi chÝnh, ®èi chiÕu víi thùc tr¹ng b¸o c¸o tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ë viÖt nam hiÖn nay. Tõ ®ã vÏ lªn bøc tranh tæng qu¸t vÒ hiÖn thùc ra sao ?. còng nh­ ®­a ra quan ®iÓm, ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn nã nh­ thÕ nµo ?. §ã chÝnh lµ nhiÖm vô cña phÇn nµy cÇn luËn gi¶i. 1. Tr×nh bµy th«ng tin tµi s¶n cè ®Þnh trªn b¸o c¸o tµi chÝnh Tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) h÷u h×nh vµ v« h×nh lµ lo¹i tµi s¶n liªn quan tíi nh÷ng kho¶n ®Çu t­ mang tÝnh chÊt dµi h¹n, nÕu xem xÐt ®Õn nguyªn t¾c “ThËn träng”, lîi Ých kinh tÕ mµ tµi s¶n cè ®Þnh mang l¹i trong t­¬ng lai còng nh­ thùc tÕ qu¶n lý tµi chÝnh,theo chóng t«i cÇn thiÕt cho phÐp c¸c doanh nghiÖp trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ TSC§. ViÖt nam ®· cho phÐp trÝch lËp dù phßng víi tµi s¶n l­u ®éng vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n (dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho,dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ chøng kho¸n ng¾n h¹n, dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi) vµ dù phßng ®èi víi ®Çu t­ dµi h¹n (dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ chøng kho¸n dµi h¹n). NÕu trong ®iÒu kiÖn chÝng s¸ch tµi chÝnh cho phÐp trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh,theo em sÏ tæ chøc kÕ to¸n t­¬ng tù c¸c kho¶n dù phßng kh¸c,viÖc tÝnh to¸n vµ ph¶n ¸nh dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh cã thÓ ®­îc tæ chøc nh­ sau: *. TÝnh to¸n kho¶n gi¶m gi¸ TSC§ cã thÓ x¶y ra :cã thÓ vËn dông theo chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ sè 36 “Tæn thÊt tµi s¶n” phï hîp víi ®iÒu kiÖn viÖt nam: Gi¶m gi¸ TSC§ lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh cao h¬n gi¸ trÞ cã thÓ thu håi cña TSC§. Kh¸c víi hµng tån kho,TSC§ ®­îc ®Çu t­ mua s¾m víi môc ®Ých chñ yÕu lµ sö dông l©u dµi,cho nªn gi¸ trÞ cã thÓ thu håi ®­îc x¸c ®Þnh lµ gi¸ trÞ cao h¬n gi÷a gi¸ thuÇn cã thÓ b¸n tµi s¶n cè ®Þnh vµ gi¸ sö dông cña TSC§ ®ã t¹i thêi ®iÓm tÝnh to¸n. Gi¸ trÞ sö dông cña TSC§ lµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c dßng tiÒn thuÇn ­íc tÝnh thu ®­îc trong t­¬ng lai phat sinh tõ viÖc sö dông tµi s¶n vµ viÖc thanh lý tµi s¶n khi hÕt thêi gian sö dông. ViÖc tÝnh to¸n ®ã hoµn toµn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc,bëi v× tr­íc khi xem xÐt mua s¾m mét tµi s¶n cè ®Þnh míi,doanh nghiÖp ph¶i xem xÐt lùa chän ph­¬ng ¸n mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh (ph­¬ng ¸n ®Çu t­ dµi h¹n) tèi ­u nhÊt.Trong ph­¬ng ®ã ®· gi¶i tr×nh ­íc tÝnh dßng tiÒn thu cña tõng n¨m trong t­¬ng lai,vµ nh­ vËy ë cuèi mçi niªn ®é,kÕ to¸n cã thÓ tÝnh to¸n dßng tiÒn thu tõ ®ã ®Õn n¨m ®Çu t­ cuèi cïng cña tµi s¶n ®ã vÒ gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña niªn ®é ®ã. *. VÒ mÆt kÕ to¸n,cÇn ph¶i: _Tæ chøc thªm tµi kho¶n:TK “Dù phßng gi¶m gi¸ TSC§ “(TK219). _Tr×nh tù ghi chÐp : vµo cuèi mçi niªn ®é kÕ to¸n. + Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ TSC§ Nî TK “Dù phßng gi¶m gi¸ TSC§” Cã TK thu nhËp +TÝnh to¸n kho¶n gi¶m gi¸ TSC§ dù kiÕn cña niªn ®é sau vµ ghi sæ theo ®Þnh kho¶n: Nî TK ‘chi phÝ” Cã TK “Dù phßng gi¶m gi¸ TSC§” Nh­ vËy,viÖc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ TSC§ ®­îc phôc vô cho môc ®Ých tr×nh bµy th«ng tin trªn b¸o c¸o tµi chÝnh. VÝ dô : ChØ tiªu “TSC§ h÷u h×nh”=Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh – Hao mßn luü kÕ TSC§ - Kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ TSC§ h÷u h×nh. Râ rµng, th«ng tin nµy rÊt h÷u Ých ®èi víi ng­êi sö dông th«ng tin… V× vËy, vÒ c¶ lý luËn vµ thùc tiÔn ®Òu ®ßi hái sím cã chÝnh s¸ch tµi chÝnh cho phÐp c¸c doanh nghiÖp trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ TSC§. 2. TiÕp tôc hoµn thiÖn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n (BC§KT) Trong hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n lµ nguån th«ng tin tµi chÝnh hÕt søc quan träng ®èi víi doanh nghiÖp vµ nh÷ng ng­êi quan t©m. Tuy nhiªn, ®Ó c¸c th«ng tin trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ph¶n ¶nh ®­îc trung thùc t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp, theo em thêi gian tíi nhµ n­íc cÇn cã mét sè söa ®æi sau ®Ó tiÕp tôc hoµn thiÖn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. 2.1. VÒ doanh thu nh©n tr­íc Theo th«ng t­ 10/TC/C§KT ngµy 20/3/1997 cña Bé tµi chÝnh sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu “Ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc - m· sè 314 “thuéc kho¶n môc Nî ng¾n h¹n trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n bao gåm sè d­ cã chi tiÕt TK131 “ph¶i thu cña kh¸ch hµng” theo tõng kh¸ch hµng vµ sè d­ cã TK 3387 “ Doanh thu nhËn tr­íc” trªn sæ c¸i. Trong khi ®ã doanh thu nhËn tr­íc cã thÓ lµ kho¶n ph¶i tr¶ dµi h¹n khi kh¸ch hµng tr¶ tr­íc cho nhiÒu niªn ®é, khi ®ã sö dông kho¶n môc nî ng¾n h¹n ®Ó tÝnh kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp sÏ kh«ng chÝnh x¸c. V× thÕ nªn ghi cô thÓ trong chØ tiªu “ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc - m· sè 314” th× phÇn doanh thu nhËn tr­íc lµ bao nhiªu vµ lo¹i phÇn nµy ra khái nî ng¾n h¹n khi ph©n tÝch kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n 2.2. VÒ chØ tiªu nguån kinh phÝ sù nghiÖp vµ chi sù nghiÖp ViÖc tr×nh bµy chØ tiªu chi sù nghiÖp bªn phÇn tµi s¶n lµ ch­a hîp lý v× chi sù nghiÖp kh«ng tho¶ m·n tiªu chuÈn cña mét tµi s¶n l­u ®éng. Bªn c¹nh ®ã chØ tiªu nguån kinh phÝ sù nghiÖp n»m ë kho¶n môc nguån vèn chñ së h÷u l¹i ph¶n ¶nh nguyªn vÑn sè tiÒn do cÊp trªn cÊp cho ®Õn khi quyÕt to¸n ®­îc duyÖt míi ®­îc phÐp xo¸ bá, mÆc dï trªn thùc tÕ cã thÓ ®· sö dông nguån nµy ®Ó chi tiªu råi. V× thÕ, t×nh h×nh tµi s¶n vµ nguån vèn cña doanh nghiÖp sÏ bÞ ghi t¨ng lªn lµm cho c¸c th«ng tin cung cÊp bëi c¸c tµi chÝnh sÏ kh«ng chÝnh x¸c. Do ®ã, cã thÓ coi chØ tiªu chi sù nghiÖp (ch­a ®­îc quyÕt to¸n) nh­ mét chØ tiªu ®iÒu chØnh gi¶m chØ tiªu nguån kinh phÝ sù nghiÖp vµ ghi ®ñ ngay d­íi chØ tiªu nµy. 2.3. VÒ chØ tiªu ph¶i thu kh¸ch hµng. ChØ tiªu nµy ®­îc dïng ®Ó tÝnh to¸n hÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n. Bªn c¹nh ®ã, khi b¸n hµng tr¶ chËm hay tr¶ gãp víi thêi h¹n tÝn dông trªn mét n¨m th× kho¶n ph¶i thu nµy kh«ng ®­îc xem lµ tµi s¶n dïng ®Ó thanh to¸n nh÷ng kho¶n nî ng¾n h¹n khi ®Õn h¹n ®­îc. V× thÕ chØ tiªu nµy nªn lo¹i ra khái kho¶n môc c¸c kho¶n ph¶i thu khi tÝnh hÖ sè thanh to¸n nî ng¾n h¹n vµ ghi râ ë phÇn 3.6 Trªn thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh ®Ó ng­êi sö dông c¸c th«ng tin tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cã thÓ n¾m ®­îc. 3. Thay ®æi mét sè chØ tiªu trong b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh (BCKQH§KD) B¸o c¸o “kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh” gåm 3 phÇn PhÇn I: Lç, l·i PhÇn II: T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ n­íc phÇn III: ThuÕ GTGT khÊu trõ, ®­îc hoµn l¹i, ®­îc gi¶m vµ hµng b¸n néi ®Þa. Trong chuyªn ®Ò nµy em xin nªu mét sè ý kiÕn trao ®æi xoay quanh PhÇn I: Lç, l·i nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a b¸o c¸o “kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh” Thø nhÊt: Trong phÇn “C¸c kho¶n gi¶m trõ” (m· sè 03) cã c¸c kho¶n “gi¶m gi¸ hµng b¸n”. “hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i” vµ thÕ tiªu thô ®Æc biÖt,thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép” Theo em ë m· sè 03 nµy kh«ng nªn cã kho¶n “thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt,thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép”, bëi v× môc ®Ých cña viÖc ph¶n ¶nh C¸c kho¶n nµy (nÕu cã) ra khái tæng doanh thu, tõ ®ã cã ®­îc chØ tiªu “Doanh thu thuÇn ph¶i ®­îc hiÓu lµ tæng doanh thu thùc tÕ. Cßn thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu lµ kho¶n nghÜa vô cña doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn víi nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸ - kho¶n nµy cÇn ®­îc thÓ hiÖn minh b¹ch thµnh mét chØ tiªu riªng ë mét m· sè ®éc lËp. Thø hai: ChØ tiªu “Gi¸ vèn h¸ng b¸n” (m· sè 11) theo chóng t«i cÇn ®æi tªn thµnh “gi¸ vèn hµng xuÊt ®Ó b¸n”. Bëi v× néi dung cña chØ tiªu nµy chÝnh lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm, dÞch vô ®­îc ®­a b¸n (nÕu lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt) hoÆc trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ xuÊt ®Ó b¸n (nÕu lµ doanh nghiÖp th­¬ng m¹i) chø ch­a ph¶i lµ gi¸ vèn hµng b¸n. Gi¸ vèn hµng b¸n ph¶i bao gåm toµn bé trÞ gi¸ vèn cña hµng ®· tiªu thô bao gåm, trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt ®Ó b¸n, chi phÝ b¸n hµng,chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp tÝnh vµo sè hµng ®· b¸n. §©y chÝnh lµ néi dung cña chØ tiªu “ Gi¸ thµnh toµn bé” cña s¶n phÈm, dÞch vô ®· tiªu thô theo ®iÒu 25, NghÞ ®Þnh 59/CP Thø ba: VÒ chØ tiªu “Lîi tøc gép” (m· sè 20). Theo em chØ tiªu nµy ch­a thÓ gäi lµ “lîi tøc” ®­îc dï ®ã lµ lîi tøc “gép” bëi v× néi dung chØ tiªu nµy míi chØ lµ hiÖu sè gi÷a doanh thu thuÇn víi gi¸ vèn hµng xuÊt khÈu ®Ó b¸n. Em cho r»ng chØ tiªu nµy ch­a thÓ hiÖn kÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng b¸n hµng v× trong ®ã cßn gåm cã c¶ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp bëi thÕ ch­a thÓ gäi lµ “lîi tøc” ®­îc. Thø t­: Theo néi dung cña ®iÒu 25 nghÞ ®Þnh 59/CP vµ th«ng t­ 76 T C/TCDN ngµy 15/11/1996 th× chØ tiªu gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm, dÞch vô ®· tiªu thô gåm: Zsx chi phÝ b¸n hµng chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cña s¶n phÈm dÞch vô ®· tiªu thô. Cho nªn Ztb lµ mét chØ tiªu cÇn thiÕt ®­îc thÓ hiÖn râ trong b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh v× nã lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®inhhj kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp hay lîi tøc thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh Theo néi dung cña th«ng t­ 70TC/TCDN ngµy 5/11/1996 th× lîi tøc ho¹t ®éng kinh doanh lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a tæng doanh thu b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸ b¸n, dÞch vô trõ ®i Ztb vµ thuÕ tiªu thô ë ®©y mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh b»ng chØ tiªu “thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt vµ thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép”. CÇn ®­îc t¸ch thµnh mét chØ tiªu ®éc lËp mµ kh«ng n»m trong “c¸c kho¶n gi¶m trõ”. Thø n¨m: Tªn gäi cña b¸o c¸o lµ “kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh” trong khi ®ã néi dung cña phÇn I: “l·i, lç l¹i t¸ch ra c¸c chØ tiªu “lîi tøc thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh” (m· sè 30). “Lîi tøc ho¹t ®éng tµi chÝnh” (m· sè 40); “Lîi tøc bÊt th­êng” (m· sè 50): Nh­ vËy tªn gäi cña b¸o c¸o nµy ch­a bao chïm hÕt néi dung chøa ®ùng trong nã. Bëi vËy, t«i kiÕn nghÞ ®æi tªn b¸o c¸o nµy thµnh b¸o c¸o “kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp” v× ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp gåm cã ho¹t ®éng kinh doanh vµ ho¹t ®éng kh¸c (ho¹t ®éng tµi chÝnh ho¹t ®éng bÊt th­êng). MÆt kh¸c, ®Ó tr¸nh viÖc sö dông hai c¸ch gäi cña “l·i, lç” “Lîi tøc” cña cïng mét ®èi t­îng, chóng t«i cho r»ng phÇn I cña b¸o c¸o nµy nªn mang tªn “kÕt qu¶” vµ ®­a thªm m· sè 33 “thuÕ vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh” còng cã thÓ ph¶i tÝnh thuÕ vµ nh­ vËy chØ tiªu “Lîi tøc ho¹t ®éng tµi chÝnh” (m· sè 40) ph¶i tÝnh b»ng m· sè 31 trõ (-). m· sè 32 vµ m· sè 33. 4. Hoµn thiÖn môc 5 trong thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh lµ mét bé phËn hîp thµnh hÖ thèng b¸o c¸o tµi tÝnh cu¶ doanh nghiÖp, ®­îc lËp ®Ó gi¶i thÝch vµ bæ sung th«ng tin vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o mµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kh¸c kh«ng thÓ tr×nh bµy râ rµng vµ chi tiÕt ®­îc. Do vËy, theo t«i Môc 5 “Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp” trong mÉu B 09 - DN cÇn söa ®æi vµ bæ sung mét sè chØ tiªu sau nh»m gi¶i thÝch thªm t×nh h×nh vµ thùc tr¹ng tµi chÝnh doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o. ¢ HÕ sè thanh to¸n tæng qu¸t. Tæng tµi s¶n/ tæng nî ph¶i tr¶ (®¬n vÞ tÝnh: lÇn). ChØ tiªu nµy nh»m ph¶n ¶nh mét ®ång vay nî th× cã mÊy ®ång tµi s¶n ®¶m b¶o. ¢ HÖ sè thanh to¸n nî ng¾n h¹n: Tæng tµi s¶n l­u ®éng/ Tæng nî ng¾n h¹n (®¬n vÞ tÝnh: lÇn). ChØ tiªu naú nh»m ph¶n ¶nh kh¶ n¨ng thanh to¸n t¹m thêi cña c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n. ¢ HÕ sè thanh to¸n nhanh. (TiÒn + t­¬ng ®­¬ng tiÒn)/ Nî ng¾n h¹n (®¬n vÞ tÝnh: lÇn) chØ tiªu nµy ph¶n ¶nh kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n. ¢ HÖ sè thanh to¸n nî dµi h¹n Gi¸ trÞ cßn l¹i tµi s¶n cè ®Þnh (h×nh thµnh tõ vèn vay)/ Nî dµi h¹n (®¬n vÞ tÝnh: lÇn). ChØ tiªu nµy ph¶n ¶nh kh¶ n¨ng thanh to¸n nî dµi h¹n ®­îc thu håi trõ khÊu hao TSC§ h×nh thµnh b»ng vèn vay. ¢ HÖ sè thanh to¸n l·i vay. Lîi nhuËn tr­íc thuÕ vµ l·i vay/l·i vay ph¶i tr¶ (®¬n vÞ tÝnh: lÇn). ChØ tiªu nµy ph¶n ¶nh kh¶ n¨ng thanh to¸n l·i vay vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn vay. ¢ Kú thu tiÒn trung b×nh. (sè d­ b×nh qu©n c¸c kho¶n ph¶i thu x 360)/Tæng sè tiÒn kh¸c ph¶i thanh to¸n (®¬n vÞ tÝnh: ngµy). ¢ Vßng quay hµng tån kho. Gi¸ vèn hµng b¸n /hµng tån kho b×nh qu©n (®¬n vÞ tÝnh: lÇn). ¢ Vßng quay tæng vèn: Tæng doanh thu (thuÇn)/ Tæng vèn kinh doanh b×nh qu©n (®¬n vÞ tÝnh: lÇn). ¢ Bè trÝ c¬ cÊu tµi s¶n TSC§ /Tæng tµi s¶n (%) TSC§/ Tæng tµi s¶n (%) ¢ C¬ cÊu nguån vèn Tæng nî ph¶i tr¶/ Tæng nguån vèn (%) Nguån vèn chñ së h÷u/Tæng nguån vèn (%) ¢ Doanh lîi doanh thu: Lîi nhuËn tr­íc thuÕ /Tæng doanh thu (thuÇn) (®¬n vÞ tÝnh: %). ¢ Doanh lîi tæng vèn. Lîi nhuËn tr­íc thuÕ/ Tæng vèn kinh doanh b×nh qu©n (®¬n vÞ tÝnh: %) ¢ Doanh lîi vèn chñ së h÷u (®¬n vÞ tÝnh: %) Ta thÊy 5 chØ tiªu ®Çu ph¶n ¶nh kh¶ n¨ng thanh to¸n; 2 chØ tiªu tiÕp ph¶n ¸nh. Sù bè trÝ c¬ cÊu tµi s¶n vµ c¬ cÊu nguån vèn vµ 3 chØ tiªu tiÕp n÷a ph¶n ¶nh t×nh h×nh ho¹t ®éng cßn 3 chØ tiªu cuèi cïng nãi lªn hÖ sè sinh lêi cña doanh nghiÖp. 5. Mét sè vÊn ®Ò vÒ qu¶n lý vÜ m« cña nhµ n­íc ®èi víi b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ë ViÖt Nam hiÖn nay. 5.1. C«ng khai b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. ë n­íc ta, ®Õn nay viÖc c«ng khai b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp vÉn lµ vÊn ®Ò cßn rÊt míi. ChØ cã hai lÜnh vùc lµ DNNN vµ doanh nghiÖp ng©n hµng ®· cã mét sè chÕ ®Þnh ph¸p luËt ®Ò cËp ®Õn nh÷ng lÜnh vùc kh¸c hÇu nh­ cßn ®ang bá ngá. Th«ng t­ 65/1999/TT- BTC- Bé tµi chÝnh ®· ®Ò cËp ®Õn 3 lo¹i h×nh c«ng khai. C«ng khai ®èi víi Nhµ n­íc C«ng khai ®èi víi tæ chøc trong ®oµn thÓ vµ ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. C«ng khai ra ngoµi doanh nghiÖp Trªn thùc tÕ, th× viÖc c«ng khai b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®ang cßn lµ nh÷ng lé tr×nh lan gi¶i mµ nguyªn nh©n cña vÊn ®Ò lµ: Thø nhÊt: C«ng khai tµi chÝnh vÉn cßn lµ vÊn ®Ò rÊt míi vµ ch­a ®­îc thÓ hiÖn nhÊt trong c¸c luËt. Thø hai: C¸c chÕ ®é ph¸p luËt vÒ c«ng khai tµi chÝnh ®èi víi DNNN cßn chång chÐo nhau. Thø ba: ViÖc ®Þnh danh, ®Þnh h×nh cho viÖc c«ng khai b¸o c¸o tµi chÝnh cß thiÕu nhÊt qu¸n. Thø t­: ThiÕu h­íng dÉn cô thÓ viÖc c«ng khai b¸o c¸o tµi chÝnh trong lÜnh vùc ng©n hµng. Sù vËn hµnh nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë møc ta ®ang rÊt cÇn sù ®i tíi vµ duy tr× nÒ nÕp cña viÖc c«ng khai b¸o caã tµi chÝnh viÖc héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi cïng ®ßi hái c«ng viÖc nµy cã nh÷ng b­íc tiÕn míi. ViÖc tham kh¶o bµi häc kinh nghiÖm cña c¸c n­íc ®Ó vËn dông phï hîp víi ®iÒu kiÖn n­íc ta lµ rÊt cÇn thiÕt vµ ®¸ng ®­îc quan t©m. 5.2. VÒ viÖc quy ®Þnh thêi gian nép b¸o c¸o tµi chÝnh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. §iÓm 3, ®iÒu 118 luËt doanh nghiÖp ®­îc quèc Héi kh¸o X th«ng qua ngµy 12/6/1999 quy ®Þnh: “Trong thêi h¹n 30 ngµy ®èi víi DNTN vµ c«ng ty hîp danh 90 ngµy ®èi víi c«ng ty TNHH vµ c«ng ty cæ phÇn kÓ tõ ngaú kÕt thóc n¨m tµi chÝnh b¸o c¸o tµi chÝnh ngµy hµng n¨m cña doanh nghiÖp ph¶i ®­îc göi ®Õn c¬ quan thuÕ…” Vµ mét sè v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c cña c¬ qua qu¶n lý nhµ n­íc. cho thÊy cã sù kh«ng nhÊt qu¸n, thèng nhÊt vµ m©u thuÉn trong viÖc quy ®Þnh thêi gian nép b¸o c¸o tµi chÝnh ®èi t¸c doanh nghiÖp. Cho nªn ®· lµm chËm qu¸ tr×nh lËp vµ nép b¸o c¸o tµi chÝnh g©y nhiÒu khã kh¨n cho c«ng t¸c qu¶n lý cña c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc nãi chung vµ ngµnh tµi chÝnh vµ thuÕ nãi riªng ®ång thêi g©y nªn nhiÒu vÞ ph¹m trong viÖc kÕ to¸n doanh nghiÖp. Tõ ®ã, theo quan ®iÓm cña t«i th× nªn ch¨ng cÇn cã quy ®Þnh cho thèng nhÊt vÒ thêi gian nép b¸o c¸o tµi chÝnh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nh»m ®¶m b¶o tÝnh kÞp thêi còng lµ gióp cho c¸c c¬ quan dÔ dµng trong c«ng t¸c qu¶n lý h¬n. 5.3. Ai chÞu tr¸ch nhiÖm? vÒ c«ng t¸c lËp vµ kiÓm tra b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp Theo luËt DN/NghÞ ®Þnh 59/CP vµ c¸c th«ng t­ h­íng dÉn th× c¸c doanh nghiÖp tùc lËp vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt vÒ tÝnh trung thùc ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi cña b¸o c¸o tµi chÝnh. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ, nhiÒu doanh nghiÖp lËp nhiÒu b¸o c¸o tµi chÝnh víi sè liÖu kh«ng trung thùc kh«ng ®Çy ®ñ, kh«ng ph¶n ¶nh ®óng t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó c«ng khai, b¸o c¸o vµ cung cÊp cho c¸c ®èi t­îng kh¸c nhau, tuú theo môc ®Ých cña doanh nghiÖp. Khi tiÕn hµnh s¾p xÕp l¹i, doanh nghiÖp lµm b¸o c¸o tµi chÝnh theo mét kiÓu; khi lµm hå s¬ xÕp h¹ng doanh nghiÖp, doanh nghiÖp b¸o c¸o tµi chÝnh kiÓu kh¸c; khi lËp hå s¬ xin bæ sung vèn l­u ®éng vµ khi vay vèn ng©n hµng, doanh nghiÖp lËp b¸o c¸o tµi chÝnh víi sè liÖu vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tèt h¬n….V× vËy, c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc kh«ng biÕt c¨n cø vµo sè liÖu nµo lµ chÝnh thøc ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §ã lµ phÝa lËp b¸o c¸o, cßn vÒ ph¸i c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc th× c«ng t¸c kiÓm tr¶ cßn chång chÐo, cã qua nhiÒu c¬ quan qu¶n lý kiÓm tra b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Cã tæng c«ng ty trong n¨m, nÕu tÝnh toµn bé c¸c ®oµn kiÓm tra cã n¬i lªn ®Õn 11 ®oµn. Tõ thùc tr¹ng ®ã, t«i xin ®­a ra ý kiÕn ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy lµ cÇn ph¸t huy vai trß cña kiÓm to¸n néi bé kÕt hîp v¬Ý kiÓm to¸n néi bé kÕt hîp víi kiÓm to¸n ®éc lËp kiÓm to¸n nhµ n­íc ®èi víi c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. §èi víi nh÷ng tr­êng hîp cÇn thiÕt th× b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp chØ cã gi¸ trÞ khi ®· ®­îc kiÓm to¸n vµ khi nµy tr¸ch nhiÖm thuéc vÒ c¶ doanh nghiÖp vµ tæ chøc kiÓm to¸n. KiÓm tra b¸o c¸o tµi chÝnh cÇn c¬ sù thèng nhÊt gi÷a c¸c c¬ quan chøc n¨ng tr¸nh chång chÐo chiÕu lÖ mµ gän nhÑ, chÝnh x¸c, ®«n ®èc sö lý kip thêi. 5.4. VÊn ®Ò hîp nhÊt b¸o c¸o tµi chÝnh. Hîp nhÊt b¸o c¸o tµi chÝnh lµ mét chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ (IAS) ®­a ra nh»m ¸p dông vµo viÖc lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh hîp nhÊt trong c¸c tËp ®oµn ®­îc h×nh thµnh bëi c¸c c«ng ty cã mèi liªn hÖ liªn kÕt víi nhau vÒ kinh tÕ - tµi chÝnh. HiÖn nay, viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh hîp nhÊt cña tæng c«ng ty ch­a ®­îc chÕ ®é kÕ to¸n quy ®Þnh mét c¸ch râ rµng nªn thùc tÕ mét sè chØ tiªu ph¶n ¸nh trªn b¸o c¸o tµi chÝnh hîp nhÊt cña tæng c«ng ty kh«ng ®¶m b¶o ®é tin cËy. KÕt luËn Chuyªn ®Ò nµy lµ kÕt qu¶ cña mét qu¸ tr×nh nghiªn cøu, tæng kÕt vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn b¸o c¸o tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó råi ®­a ra mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt ®èi víi nhµ n­íc,Bé tµi chÝnh,còng nh­ ®èi víi doanh nghiÖp víi mong muèn gãp phÇn lµm cho hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh b¸o c¸o tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng ®­îc hoµn thiÖn h¬n n÷a. Nh÷ng ý kiÕn ®Ò xuÊt trªn xuÊt ph¸t tõ sù nghiªn cøu, tiÕp thu ý kiÕn, quan ®iÓm cña c¸c t¸c gi¶, nhµ nghiªn cøu ®i tr­íc, thÓ hiÖn nh÷ng t¸n ®ång, nh÷ng chÝnh kiÕn cña b¶n th©n em, thÓ hiÖn b­íc ®Çu cña sù t×m hiÓu, nghiªn cøu vÒ hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh hiÖn hµnh ë ViÖt Nam hiÖn nay.Do ®ã kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng tån t¹i, nh÷ng thiÕu sãt hay ch­a x¸c ®¸ng. RÊt mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp, chØ b¶o cña thÇy, c« vµ nh÷ng ai cã ®iÒu kiÖn ®äc chuyªn ®Ò nµy. Tuy nhiªn, qu¸ tr×nh nghiªn cøu chuyªn ®Ò nµy mét mÆt ®em l¹i sù hiÓu biÕt vÒ b¸o c¸o tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ë viÖt nam hiÖn nay, ®ång thêi nã cßn gîi më ra cho em mét sè h­íng nghiªn cøu míi nh­ : Hoµn thiÖn hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh phï hîp víi m« h×nh tæng c«ng ty; HÖ thèng quan ®iÓm vÒ c«ng khai b¸o c¸o tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp ë viÖt nam hiÖn nay; Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp th«ng qua hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh; …v.v. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Bµi gi¶ng chuyªn ®Ò b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp - Líp kÕ to¸n tr­ëng 2. H­íng dÉn, thùc hµnh hÖ thèng kÕ to¸n, ba× tËp, h­íng dÉn lËp b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp (kÕ to¸n VAT, thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp 1/1/1999) 3. §äc vµ ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp 4. Ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng kinh doanh 5. Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp - Khoa Tµi chÝnh Ng©n hµng - §HKTQD 6. T¹p chÝ KÕ to¸n: Sè 17,18 /1999 Sè 11,12,14/1998 Tµi chÝnh: Sè 5, 6, 7, 8, 10/2000 Sè 3,9/1999 Sè 8/1998 Sè 3, 4, 6, 7, 10, 11/1997 Môc lôc