Nghiên cứu các dịch vụ bán buôn, bán lẻ của một số nước và khả năng vận dụng vào Việt Nam
Mở đầu Sự cần thiết nghiên cứu: Dịch vụ bán buôn, bán lẻ là những hoạt động quan trọng của nền kinh tế quốc dân. Với việc thực hiện các chức năng l−u thông, phân phối và là các mắt xích không thể thiếu trong hệ thống phân phối hàng hoá từ khâu sản xuất tới ng−ời tiêu thụ cuối cùng, dịch vụ bán buôn, bán lẻ giữ vai trò quan trọng trong quá trình thực hiện tái sản xuất mở rộng xã hội, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển sản xuất, phát triển kinh tế và gia tăng lợi ích cho ng−ời tiêu dùng. Khi xã hội càng phát triển, trình độ phân công lao động xã hội, trình độ chuyên môn hoá càng cao và nhu cầu của ng−ời tiêu dùng càng đ−ợc cá biệt hoá thì vai trò của dịch vụ bán buôn, bán lẻ càng trở nên quan trọng. Kể từ khi đổi mới nền kinh tế, nhất là bắt đầu từ những năm 90, khi Việt Nam chuyển mạnh sang nền kinh tế thị tr−ờng và hội nhập sâu rộng hơn vào nền kinh tế thế giới và khu vực, dịch vụ bán buôn, bán lẻ của Việt Nam, bên cạnh các yếu tố truyền thống, đã xuất hiện ngày càng nhiều yếu tố hiện đại của các tập đoàn phân phối lớn n−ớc ngoài và một số doanh nghiệp lớn của Việt Nam. Đến nay, sau 20 năm thực hiện công cuộc Đổi mới, chúng ta đã có hệ thống dịch vụ bán buôn, bán lẻ t−ơng đối hoàn chỉnh, kết hợp cả truyền thống và hiện đại với sự tham gia của hầu hết các khu vực kinh tế. Dịch vụ bán buôn, bán lẻ đã góp phần quan trọng thúc đẩy mở rộng l−u thông phân phối, l−u chuyển hàng hoá và dich vụ trên thị tr−ờng nội địa và đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá (CNH, HĐH) đất n−ớc. Tuy nhiên, do Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi nền kinh tế, dịch vụ bán buôn, bán lẻ ở n−ớc ta không tránh khỏi còn nhiều hạn chế, bất cập và thực sự ch−a đáp ứng tốt nhu cầu l−u thông, phân phối hàng hoá trên thị tr−ờng nội địa. - Tr−ớc hết, nhận thức và kiến thức về dịch vụ bán buôn, bán lẻ trong cơ chế kinh tế thị tr−ờng còn hạn chế trong toàn xã hội, kể cả các nhà quản lý, các doanh nghiệp và ng−ời tiêu dùng. - Thứ hai, việc hình thành và phát triển của dịch vụ bán buôn, bán lẻ Việt Nam trong thời gian dài của thời kỳ đầu Đổi mới diễn ra một cách tự phát, thiếu sự quản lý, điều hành của Nhà n−ớc bằng các thể chế chính sách cụ thể và thực tiễn, do đó thị tr−ờng còn bị buông lỏng, nhiều mâu thuẫn phát sinh ch−a giải quyết đ−ợc, những bất ổn về thị tr−ờng vẫn còn tiềm ẩn; - Thứ ba, các mô hình bán buôn, bán lẻ chủ yếu vẫn là các mô hình truyền thống của nền sản xuất hàng hoá nhỏ, các mô hình bán buôn, bán lẻ hiện đại ch−a nhiều, ch−a đ−ợc tổ chức chặt chẽ theo các hình thức và cấp độ phù hợp đã gây tác động xấu đến l−u thông hàng hoá. Hệ thống doanh nghiệp, hệ thống th−ơng nhân, tổ chức kênh l−u thông từ nơi phát luồng hàng đến nơi tiêu thụ cuối cùng còn bị cắt khúc thành nhiều tầng nấc làm cho l−u thông hàng hoá chậm chạp, giảm sức cạnh tranh, gây ra lãng phí trong l−u thông; - Thứ t−, cơ sở hạ tầng và trang thiết bị của hệ thống bán buôn, bán lẻ nhìn chung còn yếu kém, lạc hậu và thiếu thốn; - Thứ năm, nguồn nhân lực tham gia các dịch vụ bán buôn, bán lẻ của Việt Nam còn thiếu kinh nghiệm hoạt động trong điều kiện kinh tế thị tr−ờng, thiếu kiến thức, kỹ năng và nghiệp vụ kỹ thuật chuyên môn bán buôn, bán lẻ hiện đại Cuối cùng, việc Việt Nam đã gia nhập WTO và chúng ta bắt đầu thực hiện nghĩa vụ đồng thời đ−ợc h−ởng quyền lợi thành viên từ ngày 11 tháng giêng 2007 sẽ tác động mạnh mẽ làm thay đổi môi tr−ờng dịch vụ bán buôn, bán lẻ. Cơ hội mới mở ra để CNH, HĐH lĩnh vực bán buôn, bán lẻ là rất lớn nh−ng những thách thức mà dịch vụ bán buôn, bán lẻ của n−ớc ta phải đối mặt cũng gia tăng. Đó là thách thức của cuộc cạnh tranh không cân sức giữa các tập đoàn phân phối lớn n−ớc ngoài tham gia chiếm lĩnh thị tr−ờng Việt Nam với các nhà bán buôn, bán lẻ nhỏ trong n−ớc. Đối với quản lý nhà n−ớc, đó là thách thức trong việc đảm bảo cân bằng th−ơng mại và phát triển dịch vụ bán buôn, bán lẻ Việt Nam theo cơ chế kinh tế thị tr−ờng, văn minh, hiện đại, đáp ứng tốt nhất yêu cầu CNH, HĐH đất n−ớc. Nghiên cứu kinh nghiệm của các n−ớc về bán buôn, bán lẻ và rút ra những bài học bổ ích có thể áp dụng cho Việt Nam chính là b−ớc “đi tắt, đón đầu” nhằm thực hiện cuộc “cách mạng” trong lĩnh vực bán buôn, bán lẻ của Việt Nam để v−ợt qua các thách thức trên, phát triển các dịch vụ này theo h−ớng tiên tiến, hiện đại, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội đất n−ớc. Hơn nữa, việc áp dụng các dịch vụ bán buôn, bán lẻ hiện đại theo kinh nghiệm của n−ớc ngoài cũng giúp các th−ơng nhân Việt Nam nâng cao đ−ợc năng lực cạnh tranh để có thể duy trì và mở rộng thị phần trên thị tr−ờng nội địa, đối phó thắng lợi với sự xâm lấn của các nhà phân phối n−ớc ngoài sau khi Việt Nam đã gia nhập WTO. Điều không kém phần quan trọng là qua việc vận dụng thành công kinh nghiệm tiên tiến, hiện đại của n−ớc ngoài, dịch vụ bán buôn, bán lẻ của Việt Nam sẽ tạo thêm giá trị gia tăng cho nền kinh tế, giúp tăng tỷ trọng của dịch vụ trong cơ cấu kinh tế n−ớc nhà, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo h−ớng hiện đại, hội nhập và phát triển bền vững . Đây chính là những lý do dẫn đến sự cần thiết thực hiện đề tài.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Nghiên cứu các dịch vụ bán buôn, bán lẻ của một số nước và khả năng vận dụng vào Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
eo ph−¬ng thøc cash&cary;
(4) TËp hîp hµng ho¸ gåm c¶ thùc phÈm vµ phi thùc phÈm; (5) Chªnh lÖch gi¸ mua b¸n
b»ng kho¶ng 16-18% gi¸ b¸n; (6) Kh¸ch hµng chuyªn nghiÖp, ®−îc cÊp thÎ héi viªn
22
2.4.3.2. C¸c m« h×nh th−¬ng m¹i b¸n lÎ
Nguån: Bé Th−¬ng m¹i Th¸i lan
2.4.3.3. Ph−¬ng thøc tæ chøc qu¶n lý kinh doanh
* §èi víi dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ truyÒn thèng: Tæ chøc qu¶n l ý ®¬n gi¶n; Ho¹t
®éng kh«ng chuyªn vµ ch−a ®¸p øng ®−îc c¸c yªu cÇu vÒ th−¬ng m¹i v¨n minh, hiÖn ®¹i.
* §èi víi dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ hiÖn ®¹i: HÖ thèng dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ hiÖn
®¹i cña Th¸i Lan ®−îc tæ chøc quy cñ vµ ho¹t ®éng chuyªn nghiÖp; Ph−¬ng thøc kinh
doanh theo d¹ng chuçi víi quy m« lín hoÆc rÊt lín; ¸p dông c«ng nghÖ qu¶n lý hiÖn ®¹i.
* Ph¸t triÓn ph−¬ng thøc nh−îng quyÒn th−¬ng m¹i: n¨m 2001 ë Th¸i cã kho¶ng 170
hÖ thèng nh−îng quyÒn víi h¬n 7500 cöa hµng nh−îng quyÒn, doanh sè ®¹t trªn 2 tû USD.
ChÝnh phñ Th¸i cã chÝnh s¸ch hç trî c¸c nhµ nh−îng quyÒn Th¸i khëi sù kinh doanh.
2.5. Mét sè bµi häc kinh nghiÖm cña c¸c n−íc
2.5.1. VÒ c¸c ®Þnh chÕ ph¸p lý
S¬ ®å 5: C¸c lo¹i h×nh th−¬ng m¹i b¸n bu«n, b¸n lÎ ë Th¸i Lan (2002)
HiÖn ®¹i 4.897
Cöa hµng gi¶m gi¸ 114
TruyÒn thèng 297.405
Chî rau qu¶
Cöa hµng t¹p ho¸
Nhµ b¸n bu«n ®Þa ph−¬ng
§¹i siªu thÞ
Cöa hµng b¸ch ho¸
Siªu thÞ b¸n bu«n
93
21
Siªu thÞ
Cöa hµng tiÖn lîi
CH t−¬i sèng/®Æc s¶n
236
247
3.650
650
23
- Thø nhÊt, vÒ c¸c bé luËt liªn quan: LÜnh vùc b¸n bu«n, b¸n lÎ - mét trong nh÷ng
dÞch vô cã cÊu thµnh lín trong GDP cña c¸c quèc gia, chÞu sù ®iÒu chØnh cña nhiÒu luËt
liªn quan thuéc hÖ thèng luËt ph¸p kinh doanh nh− LuËt C«ng ty hoÆc LuËt Doanh
nghiÖp, LuËt Th−¬ng m¹i, LuËt C¹nh tranh …
-Thø hai, vÒ c¸c ®¹o luËt b¸n bu«n, b¸n lÎ riªng: Trong bèn n−íc mµ ®Ò tµi lùa chän
nghiªn cøu, ngo¹i trõ Hoa Kú víi hÖ thèng b¸n bu«n, b¸n lÎ vµ hÖ thèng ph¸p luËt kinh
doanh hiÖn ®¹i vµ tiªn tiÕn kh«ng cÇn ban hµnh c¸c §¹o luËt riªng vÒ b¸n bu«n, b¸n lÎ, 3
n−íc cßn l¹i hoÆc ®· x©y dùng nh÷ng §¹o luËt riªng cho lÜnh vùc b¸n bu«n, b¸n lÎ (NhËt
B¶n) hoÆc cã xu h−íng sÏ x©y dùng vµ ban hµnh c¸c ®¹o luËt nµy (Th¸i Lan vµ Trung Quèc).
- Thø ba, môc tiªu cña c¸c ®¹o luËt b¸n bu«n, b¸n lÎ (NhËt B¶n) hay c¸c v¨n b¶n
ph¸p quy cña Th¸i Lan vµ Trung Quèc vÒ b¸n bu«n, b¸n lÎ lµ nh»m gi÷ c©n b»ng th−¬ng
m¹i cho mäi thµnh phÇn liªn quan ®Õn lÜnh vùc b¸n bu«n, b¸n lÎ.
- Thø t−, néi dung cña c¸c ®¹o luËt vÒ b¸n bu«n, b¸n lÎ th−êng cã c¸c quy ®Þnh vÒ
®iÒu kiÖn cÊp phÐp më cöa hµng, ®Þa ®iÓm më cöa hµng, thêi gian më cöa, kho¶ng c¸ch
gi÷a c¸c cöa hµng vµ sè l−îng cöa hµng tèi ®a cho mét ®Þa bµn d©n c−, mét khu vùc ®Þa lý
nhÊt ®Þnh nh»m ®¶m b¶o c©n b»ng th−¬ng m¹i gi÷a truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i, c©n b»ng
quyÒn lîi cña c¸c th−¬ng nh©n, cña ng−êi tiªu dïng, ®ång thêi chó ý tíi c¸c môc tiªu vÒ
an ninh, an toµn x· héi vµ b¶o vÖ m«i tr−êng.
- Thø n¨m, tõ kinh nghiÖm cña NhËt B¶n, Th¸i Lan hay Trung Quèc cho thÊy, viÖc x©y
dùng ®¹o luËt cô thÓ vÒ b¸n bu«n, b¸n lÎ ®Ó cã thÓ ®iÒu chØnh vµ kiÓm so¸t thÞ tr−êng trong
nh÷ng tr−êng hîp khÈn cÊp hoÆc cã biÕn ®éng qu¸ lín cña thÞ tr−êng...; gi¶m thiÓu c¸c mÖnh
lÖnh hµnh chÝnh dÔ bÞ cho lµ ¸p ®Æt chÝnh s¸ch th−¬ng m¹i ®¬n ph−¬ng...
- Thø s¸u, t¨ng c−êng qu¶n lý nhµ n−íc c¸c dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ cã thÓ ®−îc thùc
hiÖn th«ng qua viÖc qu¶n lý theo quy ho¹ch. X©y dùng hoµn chØnh hÖ thèng quy ho¹ch m¹ng
l−íi th−¬ng m¹i trªn c¶ n−íc g¾n víi quy ho¹ch ®« thÞ vµ x©y dùng sÏ gióp qu¶n lý hiÖu qu¶,
n©ng cao ®−îc gi¸ trÞ ph¸p lý vµ hiÖu lùc thùc thi cña c¸c b¶n quy ho¹ch th−¬ng m¹i.
- Thø b¶y, c¸c chÕ ®Þnh ph¸p lý vÒ dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ nhÊn m¹nh ®Õn viÖc
qu¶n lý Nhµ n−íc c¸c dÞch vô nµy b»ng hÖ thèng c¸c tiªu chuÈn kü thuËt ®−îc x©y dùng
khoa häc vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tiÔn vµo tõng thêi kú cô thÓ.
- Thø t¸m, trong hÖ thèng c¸c chÕ ®Þnh ph¸p lý cña c¶ 4 n−íc nghiªn cøu, dÞch vô
b¸n bu«n, b¸n lÎ nhá nãi riªng vµ ho¹t ®éng kinh doanh nhá vµ võa nãi chung dµnh ®−îc
sù quan t©m vµ khuyÕn khÝch hç trî ®Æc biÖt cña ChÝnh phñ tÊt c¶ c¸c n−íc.
2.5.2. VÒ m« h×nh ho¹t ®éng b¸n bu«n, b¸n lÎ
- C¸c m« h×nh truyÒn thèng (chî, cöa hµng truyÒn thèng):
Dï ë trong c¸c nÒn kinh tÕ tiªn tiÕn hiÖn ®¹i nh− Hoa Kú hay NhËt B¶n hoÆc ë c¸c
nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn nh− Trung Quèc hay Th¸i Lan vµ dï hÖ thèng ph©n phèi cã
hiÖn ®¹i ®Õn bao nhiªu th× c¸c th−¬ng nh©n nhá, víi tÝnh nh¹y bÐn vµ n¨ng khiÕu kinh
doanh bÈm sinh vµ tÝnh tÊt yÕu tån t¹i trong mét thÕ giíi toµn cÇu ho¸ vµ nhu cÇu c¸ biÖt
ho¸ s©u s¾c vÉn tiÕp tôc ®Çu t− ph¸t triÓn vµ chuyÓn ®æi sang c¸c lÜnh vùc kinh doanh hiÖu
qu¶ h¬n hoÆc t×m kiÕm c¸c thÞ tr−êng ng¸ch.
- C¸c m« h×nh hiÖn ®¹i (m« h×nh b¸n bu«n cash&carry, siªu thÞ, ®¹i siªu thÞ,
trung t©m th−¬ng m¹i, th−¬ng m¹i ®iÖn tö B2B, B2C…):
HiÖn nay, kh«ng chØ ë Hoa Kú hay NhËt B¶n - nh÷ng n−íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn -
míi cã c¸c m« h×nh th−¬ng m¹i hiÖn ®¹i mµ ë Trung Quèc vµ Th¸i Lan c¸c m« h×nh
24
th−¬ng m¹i hiÖn ®¹i nh− m« h×nh b¸n bu«n cash &carry, siªu thÞ, ®¹i siªu thÞ, trung t©m
mua s¾m... ®Òu ®· rÊt phæ biÕn.
2.5.3. VÒ ph−¬ng thøc tæ chøc qu¶n lý kinh doanh cña th−¬ng nh©n
- Nhµ b¸n bu«n, b¸n lÎ ®éc lËp:
+ Chñ së h÷u kiªm gi¸m ®èc, sö dông Ýt lao ®éng, bµi trÝ ®¬n gi¶n
+ Linh ho¹t, uyÓn chuyÓn trong kinh doanh
+ Ph−¬ng h−íng marketing lµ vÞ trÝ gÇn n¬i tiªu thô, duy tr× b¹n hµng quen biÕt vµ
t¹o sù tin cËy, hiÓu biÕt nhu cÇu c¸ biÖt cña kh¸ch hµng, khai th¸c thÞ tr−êng ng¸ch...
+ Ho¹t ®éng ph¶i dùa trªn nguyªn t¾c chi phÝ thÊp...
- Chuçi cöa hµng: ë c¸c n−íc lùa chän, ®a phÇn c¸c doanh nghiÖp b¸n bu«n, b¸n lÎ
®Òu ph¸t triÓn chuçi cöa hµng trong ®ã thèng nhÊt ph−¬ng thøc mua hµng, h×nh thøc cöa
hµng, ph−¬ng thøc phôc vô ®Ó kh¸ch hµng cã thÓ mua s¾m t¹i cïng mét lo¹i s¶n phÈm cöa
hµng ë bÊt cø n¬i nµo.
Ph−¬ng thøc kinh doanh chuçi cã yªu cÇu rÊt cao vÒ yÕu tè tæ chøc vµ qu¶n lý. §èi
víi mét chuçi ph©n phèi bao gåm nhiÒu cöa hµng, ph¶i ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé, thèng nhÊt
chung trong toµn hÖ thèng. Ho¹t ®éng qu¶n lý cña c¸c chuçi rÊt ®a d¹ng: tõ c¸c nghiÖp vô
c¬ b¶n nh− qu¶n lý mua/b¸n, qu¶n lý kho hµng, ®Õn c¸c yªu cÇu qu¶n lý linh ho¹t:
ch−¬ng tr×nh khuyÕn m¹i, chÕ ®é b¶o hµnh s¶n phÈm, ch¨m sãc kh¸ch hµng...
- §¹i lý, m«i giíi b¸n bu«n, b¸n lÎ: ë c¸c n−íc lùa chän, viÖc ph¸t triÓn m¹ng l−íi
®¹i lý vµ m«i giíi b¸n bu«n, b¸n lÎ mang tÝnh phæ biÕn. C¸c C«ng ty ®a quèc gia trong
lÜnh vùc chÕ t¹o th−êng th«ng qua m¹ng l−íi ®¹i lý b¸n hµng mµ tiÕp cËn vµ ph¸t triÓn thÞ
tr−êng n−íc ngoµi. §¹i lý nh−îng quyÒn th−¬ng m¹i còng rÊt ph¸t triÓn.
- Ph¸t triÓn ph−¬ng thøc nh−îng quyÒn kinh doanh mét c¸ch phï hîp: Kinh
nghiÖm cña c¸c n−íc cho thÊy nh−îng quyÒn kinh doanh lµ ph−¬ng thøc phæ biÕn vµ
t−¬ng ®èi phï hîp víi ®iÒu kiÖn thÞ tr−êng b¸n bu«n b¸n lÎ b¾t ®Çu ph¸t triÓn.
- Ph−¬ng thøc b¸n bu«n, b¸n lÎ ®iÖn tö:
+ C¸c ChÝnh phñ ®Òu x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ph¸p lý phï hîp th«ng qua viÖc x©y
dùng vµ triÓn khai thùc hiÖn luËt vÒ giao dÞch ®iÖn tö vµ ch÷ ký ®iÖn tö.
+ §èi víi c¸c th−¬ng nh©n b¸n lÎ qua m¹ng, cã thÓ ¸p dông kinh nghiÖm cña ebay
nh− chó träng vÊn ®Ò b¶o mËt vµ gi÷ tÝn nhiÖm víi kh¸ch hµng; DÞch vô ®a d¹ng; gi¸ c¶
hÊp dÉn; t×m kiÕm hµng ho¸ nhanh chãng, tiÖn lîi; TiÕp thu ý kiÕn kh¸ch hµng.
2.5.4. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm vÒ sù ch−a thµnh c«ng
Bèn bµi häc ch−a thµnh c«ng tõ nghiªn cøu kinh nghiÖm c¸c n−íc gåm:
Thø nhÊt, sù më cöa qu¸ møc lÜnh vùc ph©n phèi g©y ra nh÷ng bÊt æn vÒ thÞ tr−êng
vµ c¸c hËu qu¶ kinh tÕ, x· héi nghiªm träng (Trung Quèc, Th¸i Lan);
Thø hai, sù b¶o hé qu¸ møc lÜnh vùc b¸n bu«n, b¸n lÎ dÉn ®Õn sù tr× trÖ cña thÞ
tr−êng, k×m h·m ®æi míi, gi¶m søc c¹nh tranh vµ g©y nhiÒu thiÖt h¹i cho ng−êi tiªu dïng,
vÊp ph¶i sù ph¶n ®èi quèc tÕ (NhËt B¶n);
Thø ba, sù chËm quy ho¹ch hoÆc quy ho¹ch th−¬ng m¹i kh«ng s¸t thùc dÉn ®Õn sù
rèi lo¹n thÞ tr−êng, gi¶m hiÖu qu¶ ho¹t ®éng b¸n bu«n, b¸n lÎ vµ hiÖu lùc QLNN;
Thø t−, nguyªn nh©n c¸c sµn giao dÞch hµng ho¸ chËm ph¸t triÓn ë c¸c n−íc nh−
Trung Quèc vµ Th¸i Lan lµ do tÝnh tæ chøc cao, tr×nh ®é ph¸t triÓn thÞ tr−êng cao vµ
nh÷ng yªu cÇu tinh vi, phøc t¹p vÒ tæ chøc qu¶n lý còng nh− vËn hµnh cña thÞ tr−êng...
25
Ch−¬ng 3
gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ph¸t triÓn dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ ë viÖt nam
thêi gian tíi n¨m 2010, tÇm nh×n 2020
3.1. Thùc tr¹ng vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi dÞch vô b¸n bu«n,
b¸n lÎ ë ViÖt Nam hiÖn nay
3.1.1. Thùc tr¹ng dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ cña ViÖt Nam thêi gian qua
3.1.1.1. Kh¸i qu¸t chung
DÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ cña ViÖt Nam thêi gian qua ®· ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ sau:
- DÞch vô b¸n bu«n vµ b¸n lÎ ®ãng gãp kho¶ng 13-14% vµo GDP; thu hót sù tham
gia cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ vµ gi¶i quyÕt ®−îc nhiÒu viÖc lµm cho x· héi.
- Theo sè liÖu cña Bé C«ng Th−¬ng, c¶ n−íc hiÖn cã trªn 200 siªu thÞ, 30 trung t©m
th−¬ng m¹i; kho¶ng 1.000 cöa hµng tù chän; 9.063 chî, 165 chî ®Çu mèi cÊp vïng vµ cÊp
tØnh. CÊu tróc th−¬ng m¹i b¸n lÎ truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i lµ 85:15/100 n¨m 2006.
- Ph−¬ng thøc tæ chøc qu¶n lý kinh doanh theo kiÓu truyÒn thèng vÉn ®ãng vai trß
quan träng trong dÞch vô b¸n lÎ. Tuy nhiªn, hÖ thèng ph©n phèi b¸n lÎ ®· b¾t ®Çu ph¸t
triÓn theo tÝnh chÊt liªn kÕt vµ cã tÝnh hÖ thèng trong chuçi ngµnh hµng. C¸c ph−¬ng thøc
kinh doanh míi ë ViÖt Nam ®ang ngµy cµng trë thµnh xu h−íng cã søc cuèn hót m¹nh
nhiÒu nhµ ph©n phèi.
- C¸c cöa hµng b¸n lÎ hiÖn ®¹i vÉn chñ yÕu tËp trung ë c¸c thµnh phè lín nh−ng sÏ tiÕp
tôc ®−îc më réng sang c¸c tØnh kh¸c vµ sÏ t¹o cho ng−êi tiªu dïng thãi quen mua b¸n míi.
- Th−¬ng m¹i ®iÖn tö míi xuÊt hiÖn nh−ng ®ang cã xu h−íng ph¸t triÓn tÝch cùc. NhiÒu
doanh nghiÖp ®· øng dông vµ h−íng ®Õn øng dông ph−¬ng thøc ho¹t ®éng tiªn tiÕn.
Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc vÉn cßn mét sè tån t¹i cÇn ®−îc kh¾c
phôc, ®ã lµ hÖ thèng dÞch vô ph©n phèi vÉn ë trong t×nh tr¹ng võa l¹c hËu, ch¾p v¸; c¬
chÕ, chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn th−¬ng m¹i cßn chËm, ch−a s¸t víi
t×nh h×nh, ch−a ®−îc quan t©m ®óng møc...C¸c h×nh thøc thanh to¸n hiÖn ®¹i ch−a ®−îc
¸p dông. Tû lÖ gi÷a kªnh ph©n phèi truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i ë ViÖt Nam hiÖn ®ang chªnh
lÖch ë møc cao.
3.1.1.2. Thùc tr¹ng c¸c ®Þnh chÕ ph¸p lý
a. VÒ hÖ thèng luËt ph¸p ®iÒu chØnh viÖc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp
b¸n bu«n, b¸n lÎ
(1) LuËt Doanh nghiÖp 2005, cã hiÖu lùc tõ 01/07/2006, ®iÒu chØnh viÖc thµnh lËp vµ
ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi nhµ n−íc vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− trùc tiÕp
n−íc ngoµi; (2) LuËt Th−¬ng m¹i söa ®æi n¨m 2005 cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 1/1/2006
x¸c nhËn ®Þa vÞ ph¸p lý cña c¸c th−¬ng nh©n n−íc ngoµi t¹i ViÖt Nam; (3) LuËt Doanh
nghiÖp Nhµ n−íc (söa ®æi) n¨m 2003 ®iÒu chØnh viÖc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng cña doanh
nghiÖp Nhµ n−íc; (4) LuËt Hîp t¸c x· (söa ®æi) n¨m 2003 cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy
01 th¸ng giªng n¨m 2004 ®iÒu chØnh viÖc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng cña kinh tÕ hîp t¸c vµ
c¸c hîp t¸c x· ë ViÖt Nam.
26
b. HÖ thèng luËt ph¸p ®iÒu chØnh ho¹t ®éng trªn thÞ tr−êng
-C¸c ®iÒu chØnh tõ bªn ngoµi t¸c ®éng ®Õn thÞ tr−êng ViÖt Nam gåm cã: Ph¸p lÖnh
vÒ §èi xö tèi huÖ quèc (MFN) vµ §èi xö quèc gia (NT) n¨m 2002, Ph¸p lÖnh vÒ Tù vÖ
trong nhËp khÈu hµng ho¸ tõ n−íc ngoµi vµo ViÖt Nam n¨m 2002, Ph¸p lÖnh chèng trî
cÊp hµng ho¸ nhËp khÈu vµo ViÖt Nam n¨m 2004, Ph¸p lÖnh chèng b¸n ph¸ gi¸ hµng ho¸
nhËp khÈu vµo ViÖt Nam n¨m 2004.
- LuËt C¹nh tranh n¨m 2005 cã hiÖu lùc thi hµnh tõ n¨m 2006 lµ ®¹o luËt c¬ b¶n ®Ó
®iÒu tiÕt thÞ tr−êng.
- Th«ng qua LuËt §Çu t− chung 2005, LuËt Th−¬ng m¹i 2005, ChÝnh phñ ph©n chia
c¸c lÜnh vùc cÊm, h¹n chÕ, cã ®iÒu kiÖn vµ tù do ®©ï t− kinh doanh.
- ChÝnh phñ th«ng qua c¸c luËt thuÕ ®Ó ®iÒu tiÕt thu nhËp, khuyÕn khÝch hay h¹n chÕ
®Çu t−, kinh doanh phï hîp víi chiÕn l−îc vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ qua c¸c thêi kú.
- HÖ thèng ph¸p luËt ®iÒu chØnh ho¹t ®éng trªn thÞ tr−êng cßn cã LuËt D©n sù n¨m
2005, LuËt Së h÷u trÝ tuÖ 2005, LuËt Giao dÞch ®iÖn tö 2005, Ph¸p lÖnh gi¸ n¨m 2002; Ph¸p
lÖnh vÒ chÊt l−îng hµng ho¸ n¨m 1999, Ph¸p lÖnh vÒ vÖ sinh an toµn thùc phÈm…
- C¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ ®iÒu hµnh thÞ tr−êng cã thÓ kÓ tíi:
+ QuyÕt ®Þnh 311/Q§-TTg ngµy 20/3/2003 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ phª duyÖt §Ò ¸n
"TiÕp tôc tæ chøc thÞ tr−êng trong n−íc, tËp trung ph¸t triÓn th−¬ng m¹i n«ng th«n ®Õn n¨m
2010"; NghÞ ®Þnh 02/2003/N§-CP vÒ ph¸t triÓn vµ qu¶n lý chî, ChØ thÞ sè 13/2004/CT-TTg
ngµy 31/3/2004 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ nh»m thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Ó ph¸t
triÓn m¹nh thÞ tr−êng néi ®Þa, QuyÕt ®Þnh sè 1371/2004/Q§-BTM ngµy 24-9-2004 cña Bé
Th−¬ng m¹i vÒ viÖc ban hµnh Quy chÕ Siªu thÞ, Trung t©m th−¬ng m¹i...
+ Bé C«ng Th−¬ng ®· dù th¶o vµ tr×nh ChÝnh phñ ban hµnh c¸c NghÞ ®Þnh quy ®Þnh
chi tiÕt LuËt Th−¬ng m¹i vÒ kinh doanh dÞch vô Logistics; NghÞ ®Þnh vÒ nh−îng quyÒn
th−¬ng m¹i; Quy chÕ kinh doanh x¨ng dÇu; NghÞ ®Þnh vÒ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn th−¬ng
m¹i miÒn nói, h¶i ®¶o vµ vïng ®ång bµo d©n téc; xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh trong lÜnh
vùc th−¬ng m¹i;...
+ ViÖc ChÝnh phñ ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 57/2006/N§-CP vÒ th−¬ng m¹i ®iÖn tö
ngµy 9-6-2006 ®¸nh dÊu mét b−íc tiÕn lín trong viÖc tiÕp tôc hoµn thiÖn khung ph¸p lý
vÒ th−¬ng m¹i ®iÖn tö.
c. HÖ thèng kiÓm tra, kiÓm so¸t thÞ tr−êng:
HÖ thèng c¸c tæ chøc kiÓm tra, kiÓm so¸t thÞ tr−êng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt
Nam hiÖn nay gåm c¸c lùc l−îng c¶nh s¸t (Bé C«ng an, Bé Tµi nguyªn m«i tr−êng); qu¶n lý
thÞ tr−êng, qu¶n lý c¹nh tranh (Bé C«ng Th−¬ng); qu¶n lý chÊt l−îng, qu¶n lý së h÷u trÝ tuÖ
(Bé Khoa häc vµ c«ng nghÖ)…
3.1.1.3. Thùc tr¹ng m« h×nh tæ chøc vµ ph−¬ng thøc qu¶n lý b¸n bu«n, b¸n lÎ
- C¸c m« h×nh th−¬ng m¹i truyÒn thèng vÉn chiÕm tû träng ¸p ®¶o trong dÞch vô b¸n
bu«n, b¸n lÎ hiÖn nay cña ViÖt Nam.
- Th−¬ng m¹i hiÖn ®¹i tuy cßn chiÕm tû träng nhá nh−ng cã tèc ®é t¨ng thÞ phÇn rÊt
nhanh, nhÊt lµ ë c¸c thµnh phè vµ ®« thÞ lín.
- Ph−¬ng thøc kinh doanh theo chuçi ngµy cµng phæ biÕn trong dÞch vô b¸n bu«n,
b¸n lÎ cña ViÖt Nam.
- Ph−¬ng thøc nh−îng quyÒn th−¬ng m¹i ®· b−íc ®Çu ph¸t triÓn.
27
- Trªn thÞ tr−êng ®· xuÊt hiÖn nhiÒu doanh nghiÖp kinh doanh th−¬ng m¹i mang
d¸ng dÊp cña nh÷ng tËp ®oµn lín.
- Qu¸ tr×nh liªn kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng phong phó vÒ h×nh thøc vµ ®a
d¹ng vÒ néi dung.
- Th−¬ng m¹i ®iÖn tö (TM§T) b¸n bu«n, b¸n lÎ ®· b−íc ®Çu ph¸t triÓn.
3.1.2. §¸nh gi¸ chung vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi viÖc ph¸t triÓn dÞch vô b¸n
bu«n, b¸n lÎ ë n−íc ta hiÖn nay
3.1.2.1. Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®−îc
* Thø nhÊt, vÒ c¸c chÕ ®Þnh ph¸p lý: VÒ c¬ b¶n, hÖ thèng ph¸p luËt ®iÒu chØnh dÞch
vô b¸n bu«n, b¸n lÎ ë ViÖt Nam hiÖn nay lµ ®Çy ®ñ vµ phï hîp víi nh÷ng cam kÕt quèc tÕ
cña ViÖt Nam. C¸c quy ®Þnh cña c¸c bé luËt liªn quan: LuËt Th−¬ng m¹i, LuËt D©n sù,
LuËt Doanh nghiÖp, LuËt §Çu t−, LuËt C¹nh tranh, LuËt Giao dÞch ®iÖn tö… ®· bao trïm
toµn bé lÜnh vùc b¸n bu«n, b¸n lÎ tõ hÖ thèng ph¸p luËt ®iÒu chØnh sù gia nhËp thÞ tr−êng,
ho¹t ®éng trªn thÞ tr−êng vµ hÖ thèng kiÓm tra, kiÓm so¸t thÞ tr−êng...
* Thø hai, vÒ m« h×nh ho¹t ®éng: Tuy th−¬ng m¹i truyÒn thèng vÉn chiÕm tû träng
¸p ®¶o trong doanh sè b¸n bu«n, b¸n lÎ hµng tiªu dïng cña ViÖt Nam, nh−ng c¸c m« h×nh
th−¬ng m¹i hiÖn ®¹i vµ tiªn tiÕn còng ®· xuÊt hiÖn vµ ngµy cµng t¨ng tû träng trong doanh
sè b¸n bu«n, b¸n lÎ.
* Thø ba, vÒ ph−¬ng thøc qu¶n lý kinh doanh: C¸c ph−¬ng thøc qu¶n lý kinh doanh
hiÖn ®¹i tiªn tiÕn nh− ph−¬ng thøc vËn doanh theo chuçi, ph−¬ng thøc liªn kÕt däc tËp
®oµn cña nhµ ph©n phèi, ph−¬ng thøc kinh doanh nh−îng quyÒn th−¬ng m¹i vµ b¸n hµng
kh«ng qua cöa hµng tuy míi xuÊt hiÖn ë ViÖt Nam thêi gian gÇn ®©y nh−ng ®· cã sù ph¸t
triÓn rÊt nhanh chãng vµ trë thµnh ®éng lùc thóc ®Èy c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh
dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ cña ViÖt Nam.
3.1.2.2. Nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ
* Thø nhÊt, vÒ c¸c chÕ ®Þnh ph¸p lý: Nh÷ng h¹n chÕ cña hÖ thèng ph¸p lý hiÖn nay
lµ: (i) c¸c quy ®Þnh cña c¸c bé luËt cßn chung chung, nhiÒu quy ®Þnh cña luËt cßn m¬ hå,
ch−a ®ñ cô thÓ ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o hiÖu lùc thùc thi trong ®êi sèng. (ii) ch−a cã c¸c ®¹o
luËt riªng vÒ b¸n bu«n, b¸n lÎ ®Ó ®iÒu chØnh thÞ tr−êng b¸n bu«n, b¸n lÎ hiÖn ®ang rÊt s«i
®éng vµ cã søc hÊp dÉn lín ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi; (iii) ViÖt Nam ch−a ban
hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt h−íng dÉn thùc hiÖn cam kÕt më cöa thÞ tr−êng ph©n phèi
ViÖt Nam; (iv) c¸c thÓ chÕ c¹nh tranh cßn nhiÒu khiÕm khuyÕt; (v) thiÕu c¬ së ph¸p lý
cho viÖc ph©n lo¹i c¸c lo¹i h×nh cöa hµng b¸n bu«n, b¸n lÎ; (vi) c«ng t¸c quy ho¹ch
th−¬ng m¹i cßn ch−a ®−îc chó träng ®óng møc vµ tÝnh thiÕt chÕ cña quy ho¹ch th−¬ng
m¹i ch−a cao...
Thø hai, vÒ m« h×nh ho¹t ®éng:
- Trong dÞch vô b¸n lÎ, lo¹i h×nh chñ yÕu vÉn lµ c¸c chî truyÒn thèng, c¸c cöa hµng
t¹p ho¸, quÇy hµng b¸n lÎ quy m« nhá, ho¹t ®éng ®éc lËp. M« h×nh siªu thÞ, trung t©m
th−¬ng m¹i míi h×nh thµnh, song tËp trung chñ yÕu ë c¸c thµnh phè lín lµ Hµ Néi vµ
TP.Hå ChÝ Minh, ®¹i bé phËn c¸c siªu thÞ vÉn lµ quy m« nhá, ch−a xuÊt hiÖn lo¹i h×nh ®¹i
siªu thÞ cña c¸c doanh nghiÖp 100% vèn trong n−íc. Trong dÞch vô b¸n bu«n, lo¹i h×nh
doanh nghiÖp chuyªn lµm nhiÖm vô ph©n phèi xuÊt hiÖn ch−a nhiÒu, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng
doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× tù tæ chøc lÊy hÖ thèng tiªu thô, cßn doanh nghiÖp th−¬ng m¹i
l¹i tù ®Çu t− vµo s¶n xuÊt. Trong khi ®ã, c¸c lo¹i h×nh kinh doanh hiÖn ®¹i kh¸c (sµn giao
dÞch hµng hãa, trung t©m ®Êu gi¸…) ch−a xuÊt hiÖn.
28
- Tuy trong lÜnh vùc dÞch vô ph©n phèi ®· xuÊt hiÖn nh÷ng nh©n tè míi ®−îc chuÈn
bÞ ë kÕ ho¹ch dµi h¬i, mang tÝnh chuyªn nghiÖp nh−ng chñ yÕu vÉn trong giai ®o¹n x©y
dùng m« h×nh vµ thö nghiÖm nªn sù ph¸t triÓn cña c¸c ho¹t ®éng b¸n bu«n, b¸n lÎ cßn
chËm, thiÕu kh¶ n¨ng tÝch tô vµ tËp trung nguån lùc, cßn tån t¹i qu¸ nhiÒu cÊp trung gian
trong lÜnh vùc ph©n phèi, nhiÒu cÊp trung gian trong cïng mét kh©u b¸n bu«n vµ b¸n lÎ
víi quy m« kh¸c nhau.
- Sù ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc tæ chøc kinh doanh th−¬ng m¹i hiÖn ®¹i nh− trung t©m
th−¬ng m¹i, siªu thÞ, cöa hµng tiÖn lîi… cßn mang tÝnh tù ph¸t, thiÕu qui ho¹ch vµ ®Þnh
h−íng ph¸t triÓn ë quy m« quèc gia.
* VÒ ph−¬ng thøc qu¶n lý kinh doanh: Nh÷ng ph−¬ng thøc qu¶n lý kinh doanh hiÖn
®¹i nh− ph−¬ng thøc vËn doanh theo chuçi, nh−îng quyÒn th−¬ng m¹i, b¸n hµng tù phôc
vô, b¸n hµng kh«ng qua cöa hµng... ®· b−íc ®Çu ph¸t triÓn ë ViÖt Nam. Nh−ng vÒ c¬ b¶n,
ph−¬ng thøc qu¶n lý kinh doanh cña c¸c cöa hµng b¸n bu«n, b¸n lÎ vÉn theo kiÓu truyÒn
thèng vµ mang ®Ëm dÊu Ên cña mét nÒn th−¬ng m¹i bu«n b¸n nhá lÎ, thiÕu chuyªn
nghiÖp, thiÕu tÇm chiÕn l−îc vµ sù liªn kÕt hîp t¸c chÆt chÏ gi÷a c¸c th−¬ng nh©n b¸n
bu«n, b¸n lÎ.
3.1.2.3. Nguyªn nh©n vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi viÖc ph¸t triÓn dÞch vô b¸n bu«n,
b¸n lÎ
* Nguyªn nh©n:
Thø nhÊt, quan ®iÓm, nhËn thøc chung vÒ vÞ trÝ, vai trß cña ho¹t ®éng th−¬ng m¹i
trong n−íc ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n ch−a ®Çy ®ñ vµ s©u s¾c.
Thø hai, qu¶n lý nhµ n−íc vÒ thÞ tr−êng vµ th−¬ng m¹i ch−a ®−îc coi träng nªn ch−a
®¸p øng vµ gi¶i quyÕt tèt c¸c yªu cÇu ®Æt ra trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn.
Thø ba, tr×nh ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ cßn thÊp, th−¬ng m¹i vÉn chñ yÕu lµ nÒn
th−¬ng m¹i bu«n b¸n nhá, n¨ng suÊt thÊp, chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ dÞch vô thÊp.
Thø t−, h¹n chÕ vÒ c¸c nguån lùc cña dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ trªn c¸c khÝa c¹nh:
nguån nh©n lùc; nguån vèn; trang thiÕt bÞ vµ kÕt cÊu h¹ tÇng th−¬ng m¹i; nguån lùc th«ng tin.
* Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra:
- §èi víi c¸c chÕ ®Þnh ph¸p lý, cÇn: (1) TriÓn khai x©y dùng vµ ban hµnh sím nh÷ng
v¨n b¶n d−íi luËt h−íng dÉn cô thÓ viÖc thi hµnh c¸c bé luËt nh− LuËt Th−¬ng m¹i, LuËt
Doanh nghiÖp, LuËt §Çu t−, LuËt ThuÕ, LuËt C¹nh tranh, LuËt Giao dÞch ®iÖn tö...; (2)
TriÓn khai ngay viÖc x©y dùng NghÞ ®Þnh h−íng dÉn thùc hiÖn cam kÕt WTO vÒ më cöa
thÞ tr−êng ph©n phèi ViÖt Nam cho c¸c nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi; (3) X©y dùng vµ t¨ng
c−êng n¨ng lùc thÓ chÕ vµ chuyªn m«n c¬ quan qu¶n lý c¹nh tranh, quy ®Þnh cô thÓ vÒ vÞ
trÝ thèng lÜnh thÞ tr−êng, chÕ tµi xö ph¹t vi ph¹m ph¸p luËt c¹nh tranh trong lÜnh vùc b¸n
bu«n, b¸n lÎ ...; (4) Nghiªn cøu x©y dùng vµ ban hµnh Quy chÕ vÒ Tiªu chuÈn ph©n lo¹i
cöa hµng b¸n bu«n, b¸n lÎ cña ViÖt Nam, thay thÕ cho Quy chÕ siªu thÞ, trung t©m th−¬ng
m¹i theo QuyÕt ®Þnh sè 1371/2004/Q§-BTM ngµy 24-9-2004 cña Bé Th−¬ng m¹i...; (5)
Nghiªn cøu, ®Ò xuÊt ph−¬ng ¸n x©y dùng vµ ban hµnh §¹o LuËt riªng vÒ b¸n lÎ ®Ó ®iÒu
chØnh thÞ tr−êng b¸n bu«n, b¸n lÎ hiÖn ®ang vµ sÏ rÊt s«i ®éng thêi gian tíi; (6) T¨ng
c−êng hiÖu lùc ph¸p lý vµ hiÖu lùc thùc thi cña c¸c B¶n quy ho¹ch th−¬ng m¹i ...
- §èi víi m« h×nh ho¹t ®éng, cã hai c«ng viÖc cÇn ®−îc triÓn khai thùc hiÖn lµ: (1)
§Çu t− x©y dùng míi c¸c m« h×nh th−¬ng m¹i hiÖn ®¹i phï hîp víi ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn
kinh tÕ - x· héi ViÖt Nam; (2) C¶i t¹o, n©ng cÊp, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c m« h×nh th−¬ng m¹i
truyÒn thèng hiÖn cã theo h−íng x· héi ho¸.
29
- VÒ ph−¬ng thøc qu¶n lý kinh doanh cÇn: (1) T¨ng c−êng triÓn khai øng dông
ph−¬ng thøc vËn doanh theo chuçi trong c¸c cöa hµng b¸n bu«n, b¸n lÎ; (2) TËp trung c¸c
nç lùc x©y dùng mét sè nhµ b¸n bu«n, b¸n lÎ chuyªn nghiÖp víi quy m« lín cña ViÖt
Nam thµnh c¸c tËp ®oµn ph©n phèi cã søc c¹nh tranh quèc tÕ, ®øng ra thèng lÜnh c¸c
chuçi ph©n phèi liªn kÕt däc t¹i ViÖt Nam; (3) Ph¸t triÓn c¸c ph−¬ng thøc kinh doanh tiªn
tiÕn, hiÖn ®¹i kh¸c mét c¸ch phï hîp vµ hiÖu qu¶ nh− nh−îng quyÒn th−¬ng m¹i; sµn giao
dÞch, trung t©m ®Êu gi¸, mua b¸n trªn m¹ng, chî "¶o"...
3.2. Bèi c¶nh vµ ®iÒu kiÖn míi ®èi víi viÖc ph¸t triÓn dÞch vô b¸n
bu«n, b¸n lÎ cña ViÖt Nam thêi gian tíi
3.2.1. Nh÷ng xu h−íng míi cña m«i tr−êng kinh doanh trong n−íc vµ quèc tÕ
3.2.1.1. M«i tr−êng quèc tÕ
Nh÷ng xu h−íng chÝnh cña m«i tr−êng kinh doanh quèc tÕ t¸c ®éng tíi sù ph¸t triÓn
dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ cña ViÖt Nam thêi gian tíi ph¶i kÓ tíi:
Thø nhÊt, kinh tÕ thÕ giíi sÏ tiÕp tôc t¨ng tr−ëng kh¸ m¹nh t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi
cho ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i b¸n bu«n, b¸n lÎ cña thÕ giíi;
Thø hai, xu h−íng quèc tÕ ho¸ cña c¸c quèc gia tiÕp tôc diÔn ra m¹nh mÏ vµ vai trß
cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia thuéc lÜnh vùc nµy tiÕp tôc gia t¨ng;
Thø ba, xu h−íng ph¸t triÓn nh− vò b·o cña khoa häc c«ng nghÖ, nhÊt lµ c«ng nghÖ
th«ng tin, c«ng nghÖ nano vµ sù ra ®êi cña th−¬ng m¹i ®iÖn tö sÏ lµm nªn cuéc c¸ch m¹ng
míi trong lÜnh vùc b¸n bu«n, b¸n lÎ cña thÕ giíi;
Thø t−, sù cÇn thiÕt t¨ng c−êng ®iÒu tiÕt Nhµ n−íc ë c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn ®Ó b¶o
vÖ ngµnh dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ non trÎ trong n−íc.
3.2.1.2. M«i tr−êng kinh doanh trong n−íc
- Thùc hiÖn NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng X vµ sù chuyÓn m¹nh sang c¬ chÕ kinh tÕ thÞ
tr−êng cña n−íc ta vµ NghÞ quyÕt sè 08-NQ/TW ngµy 5/2/2007 cña Ban ChÊp hµnh
Trung −¬ng §¶ng vÒ mét sè chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch lín ®Ó nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh vµ
bÒn v÷ng sau khi ViÖt Nam ®· gia nhËp WTO. QuyÕt ®Þnh sè 27/2007/Q§-TTg ngµy
15/2/2007 cña Thñ t−íng chÝnh phñ phª duyÖt §Ò ¸n: “Ph¸t triÓn th−¬ng m¹i trong n−íc
®Õn n¨m 2010 vµ ®Þnh h−íng ®Õn 2020” ®· cô thÓ ho¸ vµ ®Æt ra môc tiªu cïng nh÷ng ®Þnh
h−íng lín nh»m ph¸t triÓn hÖ thèng ph©n phèi cña ViÖt Nam tíi n¨m 2010 vµ xa h¬n.
- Héi nhËp toµn diÖn vµ s©u s¾c h¬n víi thÕ giíi vµ khu vùc: Nh÷ng t¸c ®éng héi
nhËp kinh tÕ quèc tÕ tíi b¸n bu«n, b¸n lÎ ph¶i kÓ tíi lµ: (1) Thùc hiÖn viÖc më cöa thÞ
tr−êng b¸n bu«n, b¸n lÎ theo cam kÕt gia nhËp WTO; (2) M«i tr−êng kinh doanh sÏ ngµy
cµng ®−îc minh b¹ch h¬n; (3) Sù t¨ng c−êng tham gia cña c¸c TNCs vµo hÖ thèng b¸n
bu«n, b¸n lÎ ë thÞ tr−êng néi ®Þa ViÖt Nam; (4) HÖ thèng dÞch vô b¸n bu«n b¸n lÎ ngµy
cµng lín m¹nh víi sù liªn th«ng gi÷a trong vµ ngoµi n−íc; (5) Ph−¬ng thøc tæ chøc vµ
qu¶n lý dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ sÏ ph¸t triÓn theo h−íng v¨n minh, hiÖn ®¹i.
3.2.2. Nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc míi ®èi víi viÖc ph¸t triÓn dÞch vô b¸n bu«n, b¸n
lÎ ë n−íc ta
3.2.2.1. C¬ héi
Nh÷ng c¬ héi míi ®èi víi viÖc ph¸t triÓn dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ ë n−íc ta lµ: (1)
T¨ng c−êng thu hót ®Çu t− n−íc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt,
qua ®ã ph¸t triÓn hÖ thèng b¸n bu«n, b¸n lÎ; (2) Kh¶ n¨ng më réng thÞ tr−êng b¸n bu«n,
30
b¸n lÎ ngµy cµng t¨ng; (3) C¬ héi ®Ó tiÕp thu tri thøc vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn nh»m ph¸t
triÓn c¸c ph−¬ng thøc kinh doanh hiÖn ®¹i, gãp phÇn ®µo t¹o mét ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý
vµ c¸n bé kinh doanh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o.
3.1.2.2. Th¸ch thøc
Nh÷ng nguy c¬ vÒ mÊt c©n b»ng th−¬ng m¹i, vÒ sù th©u tãm cña c¸c TNCs ®èi víi
hÖ thèng th−¬ng m¹i b¸n bu«n, b¸n lÎ trong n−íc c¹nh tranh thÊp, vÒ hiÖu lùc h¹n chÕ cña
c¸c biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch qu¶n lý, ®iÒu hµnh cña Nhµ n−íc ®èi víi ph¸t triÓn dÞch vô b¸n
bu«n, b¸n lÎ cña ViÖt Nam lµ nh÷ng th¸ch thøc rÊt lín cho hÖ thèng b¸n bu«n, b¸n lÎ ë
n−íc ta.
3.3. Quan ®iÓm vµ ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ
cña ViÖt Nam thêi gian tíi
3.3.1. C¸c quan ®iÓm ph¸t triÓn dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ
Qu¸n triÖt quan ®iÓm chung vÒ ph¸t triÓn th−¬ng m¹i trong n−íc, viÖc ph¸t triÓn dÞch
vô b¸n bu«n, b¸n lÎ cña ViÖt Nam thêi gian tíi cÇn:
(1) §¶m b¶o sù phï hîp víi nh÷ng quy luËt kh¸ch quan cña kinh tÕ thÞ tr−êng cã
®Þnh h−íng cña Nhµ n−íc.
(2) Ph¸t triÓn dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ cña ViÖt Nam thêi gian tíi ph¶i thiÕt thùc
phôc vô cho môc tiªu CNH, H§H ngµnh th−¬ng m¹i, CNH, H§H ®Êt n−íc;
(3) Ph¸t triÓn dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ cña ViÖt Nam thêi gian tíi ph¶i qu¸n triÖt
quan ®iÓm chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, thùc hiÖn ®i t¾t ®ãn ®Çu nh»m ph¸t triÓn
nhanh chãng dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ;
(4) Ph¸t triÓn hµi hoµ th−¬ng m¹i b¸n bu«n, b¸n lÎ truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i.
3.3.2. Môc tiªu ph¸t triÓn dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ ë ViÖt Nam thêi gian tíi
3.3.2.1. Môc tiªu tæng qu¸t
X©y dùng mét nÒn th−¬ng m¹i trong n−íc ph¸t triÓn v÷ng m¹nh vµ hiÖn ®¹i, dùa trªn
mét cÊu tróc hîp lý c¸c hÖ thèng vµ c¸c kªnh ph©n phèi víi sù tham gia cña c¸c thµnh
phÇn kinh tÕ vµ lo¹i h×nh tæ chøc, vËn hµnh trong m«i tr−êng c¹nh tranh cã sù qu¶n lý vµ
®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ n−íc. Coi träng ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp nhá, c¸c hé kinh
doanh; ®ång thêi, khuyÕn khÝch vµ thóc ®Èy qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¸c doanh nghiÖp lín
th«ng qua qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung nh»m t¹o dùng c¸c nhµ ph©n phèi lín th−¬ng hiÖu
ViÖt Nam. Thùc hiÖn viÖc më cöa thÞ tr−êng ph©n phèi theo ®óng lé tr×nh cam kÕt gia
nhËp Tæ chøc Th−¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). X¸c lËp sù liªn kÕt gi÷a doanh nghiÖp lín vµ
doanh nghiÖp nhá trong viÖc tæ chøc thÞ tr−êng, t¹o søc m¹nh ®Ó hîp t¸c vµ c¹nh tranh cã
hiÖu qu¶ víi c¸c tËp ®oµn n−íc ngoµi khi ViÖt Nam më cöa thÞ tr−êng dÞch vô ph©n phèi.
3.3.2.2. Mét sè môc tiªu cô thÓ
- §ãng gãp cña th−¬ng m¹i trong n−íc vµo tæng s¶n phÈm trong n−íc (GDP) cña c¶
nÒn kinh tÕ ®Õn 2010 ®¹t trªn 200 ngh×n tû ®ång (chiÕm tû träng 14,5%), ®Õn n¨m 2020
®¹t gÇn 450 ngh×n tû ®ång (chiÕm tû träng kho¶ng 15%);
- Tèc ®é t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m (®· lo¹i trõ yÕu tè gi¸) cña tæng møc b¸n lÎ hµng
ho¸ vµ doanh thu dÞch vô tiªu dïng giai ®o¹n tõ nay ®Õn n¨m 2010 kho¶ng 11%/n¨m,
trong c¸c giai ®o¹n tiÕp theo trªn 10%/n¨m. §Õn n¨m 2010, tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸ vµ
doanh thu dÞch vô tiªu dïng ®¹t kho¶ng 800 ngh×n tû ®ång vµ ®Õn n¨m 2020 ®¹t kho¶ng
2.000 ngh×n tû ®ång;
31
- Tû träng møc b¸n lÎ hµng ho¸ theo thµnh phÇn kinh tÕ ®Õn n¨m 2010: khu vùc kinh tÕ
trong n−íc (bao gåm khu vùc kinh tÕ nhµ n−íc vµ khu vùc kinh tÕ ngoµi nhµ n−íc) chiÕm
kho¶ng 93%; khu vùc cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi chiÕm kho¶ng 7%. Tû träng nµy ®Õn n¨m
2020 t−¬ng øng lµ 80% vµ 20%;
- Tû träng møc b¸n lÎ hµng ho¸ theo lo¹i h×nh th−¬ng m¹i hiÖn ®¹i (trung t©m th−¬ng
m¹i, siªu thÞ, m¹ng l−íi cöa hµng tiÖn lîi...) ®¹t 20%, kho¶ng 160 ngh×n tû ®ång vµo n¨m 2010,
®Õn n¨m 2020 ®¹t 40%, kho¶ng 800 ngh×n tû ®ång;
- HiÖn ®¹i ho¸ kÕt cÊu h¹ tÇng th−¬ng m¹i; chó träng x©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng
kÕt cÊu h¹ tÇng th−¬ng m¹i hiÖn ®¹i ë c¸c ®« thÞ, khu c«ng nghiÖp, khu kinh tÕ, khu chÕ
xuÊt, khu kinh tÕ cöa khÈu; hoµn thµnh vÒ c¬ b¶n ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh chî;
- H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn mét sè tËp ®oµn th−¬ng m¹i m¹nh, kinh doanh hµng ho¸
chuyªn ngµnh hoÆc tæng hîp, cã ®ñ søc c¹nh tranh vµ ®iÒu kiÖn ®Ó hîp t¸c hiÖu qu¶ víi c¸c
tËp ®oµn ph©n phèi n−íc ngoµi khi ViÖt Nam më cöa thÞ tr−êng dÞch vô ph©n phèi;
- KhuyÕn khÝch hç trî cña Nhµ n−íc cho c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa tham gia cung
cÊp dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ th«ng qua c¸c biÖn ph¸p thuËn lîi ho¸ vµ t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng
cho c¸c SMEs tiÕp cËn c¸c nguån vèn, mÆt b»ng b¸n hµng, c¸c dÞch vô hç trî;
- Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th−¬ng m¹i cã kiÕn thøc, kü n¨ng, nghiÖp vô kinh doanh
hiÖn ®¹i vµ chuyªn nghiÖp, theo kÞp yªu cÇu ph¸t triÓn cña th−¬ng m¹i trong n−íc trong
®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ;
- Hoµn thiÖn thÓ chÕ qu¶n lý nhµ n−íc vÒ th−¬ng m¹i, b¶o ®¶m ho¹t ®éng th−¬ng
m¹i ph¸t triÓn lµnh m¹nh vµ bÒn v÷ng; n©ng cao kh¶ n¨ng tù ®iÒu chØnh cña thÞ tr−êng
trong n−íc khi thÞ tr−êng thÕ giíi biÕn ®éng.
3.3.3. Ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ
- VÒ c¸c chÕ ®Þnh ph¸p lý: §æi míi vµ hoµn thiÖn c¸c chÕ ®Þnh ph¸p lý vÒ b¸n bu«n,
b¸n lÎ cña ViÖt Nam thêi gian tíi theo h−íng phï hîp víi thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng hiÖn ®¹i
®ang ®−îc x©y dùng ë ViÖt Nam, ®ång thêi ®¶m b¶o t«n träng c¸c cam kÕt quèc tÕ.
- VÒ m« h×nh ho¹t ®éng: ®¶m b¶o ph¸t triÓn c©n ®èi gi÷a th−¬ng m¹i truyÒn thèng
vµ hiÖn ®¹i, t¨ng dÇn tû träng b¸n bu«n, b¸n lÎ hiÖn ®¹i trong tæng møc doanh thu b¸n
bu«n, b¸n lÎ; chó träng h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®éi ngò th−¬ng nh©n b¸n bu«n, b¸n lÎ
hiÖn ®¹i vµ phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ViÖt Nam.
- VÒ sù ph¸t triÓn ph−¬ng thøc tæ chøc qu¶n l ý kinh doanh: Ph¸t triÓn ®a d¹ng c¸c
lo¹i h×nh vµ ph−¬ng thøc kinh doanh th−¬ng m¹i hiÖn ®¹i nh−: vËn doanh theo chuçi, sµn
giao dÞch hµng ho¸, trung t©m ®Êu gi¸, nh−îng quyÒn kinh doanh, c¸c h×nh thøc b¸n hµng
kh«ng qua cöa hµng, nhÊt lµ th−¬ng m¹i ®iÖn tö b¸n bu«n, b¸n lÎ...
3.4. gi¶i ph¸p chñ yÕu ph¸t triÓn dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ ë ViÖt nam
thêi gian tíi
3.4.1. Gi¶i ph¸p ®æi míi vµ hoµn thiÖn c¸c chÕ ®Þnh ph¸p lý vÒ dÞch vô b¸n bu«n,
b¸n lÎ
§Ó gi¶i quyÕt nh÷ng m©u thuÉn vµ bÊt cËp vÒ chÕ ®Þnh ph¸p lý trong lÜnh vùc b¸n bu«n,
b¸n lÎ, tõ nghiªn cøu kinh nghiÖm cña c¸c n−íc, chóng t«i ®Ò xuÊt: X©y dùng c¸c nghÞ ®Þnh
h−íng dÉn cô thÓ viÖc thùc thi ph¸p luËt trong lÜnh vùc b¸n bu«n, b¸n lÎ, trong khi kÕ ho¹ch
cho thêi gian trung h¹n tíi nªn x©y dùng c¸c ®¹o luËt riªng vÒ b¸n bu«n, b¸n lÎ. Trong khi
chê ®îi x©y dùng míi c¸c ®¹o luËt nµy, cÇn ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy sau:
32
(1) NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ h−íng dÉn thùc hiÖn më cöa thÞ tr−êng trong lÜnh vùc
ph©n phèi. Trong NghÞ ®Þnh cÇn cã c¸c quy ®Þnh ph¸p lý ®iÒu chØnh thÈm quyÒn vµ c¸c ®iÒu
kiÖn, tiªu chuÈn cÊp phÐp më ®iÓm kinh doanh b¸n bu«n, b¸n lÎ tõ thø hai trë ®i cho c¸c nhµ
ph©n phèi n−íc ngoµi. Nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ tiªu chuÈn cã thÓ tÝnh tíi lµ: Thêi gian cho phÐp
më cöa hµng thø hai tÝnh tõ khi ®· vËn hµnh cña hµng ®Çu tiªn; thµnh tÝch kinh doanh vµ
nh÷ng ®ãng gãp cña doanh nghiÖp; B¶n b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi cña th−¬ng nh©n xin më
cöa hµng thø hai, trong ®ã chØ râ ®Þa ®iÓm, thêi gian më cöa hµng, diÖn tÝch sµn kinh doanh,
diÖn mÆt hµng kinh doanh göi kÌm ®¬n xin cÊp phÐp, ... quy ®Þnh quy ho¹ch ph¸t triÓn
th−¬ng m¹i trªn ®Þa bµn sÏ lµ c¨n cø ph¸p lý cho viÖc më cöa hµng thø hai, c¸c quy ®Þnh vÒ
tr×nh tù thô lý hå s¬ xin më cöa hµng thø hai, c¬ quan cã thÈm quyÒn vµ nh÷ng tham vÊn cÇn
thiÕt... víi môc ®Ých ®¶m b¶o c©n b»ng th−¬ng m¹i, ®¶m b¶o an sinh x· héi, ®¶m b¶o vÖ sinh
an toµn thùc phÈm, søc khoÎ ng−êi tiªu dïng, b¶o vÖ m«i tr−êng sinh th¸i....
(2) X©y dùng míi Quy chÕ vÒ tiªu chuÈn c¸c lo¹i h×nh cöa hµng b¸n lÎ t¹i ViÖt Nam
thay thÕ cho Quy chÕ siªu thÞ, trung t©m th−¬ng m¹i theo QuyÕt ®Þnh sè 1371/2004/Q§-
BTM ngµy 24-9-2004 cña Bé Th−¬ng m¹i;
(3) Bé C«ng Th−¬ng chñ tr× phèi hîp víi c¸c Bé, ngµnh h÷u quan khÈn tr−¬ng x©y
dùng, tr×nh ChÝnh phñ ban hµnh c¸c nghÞ ®Þnh vÒ qu¶n lý kinh doanh thuèc l¸, r−îu, khÝ
®èt; nghÞ ®Þnh vÒ xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh trong lÜnh vùc th−¬ng m¹i…; rµ so¸t ®Ó bæ
sung, hoµn chØnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan ®Õn hµng rµo kü thuËt;
(4) T¨ng c−êng hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ thùc thi luËt c¹nh tranh, ®¹o luËt c¬ b¶n ®iÒu
chØnh ho¹t ®éng trªn thÞ tr−êng b¸n bu«n, b¸n lÎ;
(5) CÇn ®æi míi vµ t¨ng c−êng n¨ng lùc thÓ chÕ c¸c b¶n quy ho¹ch ph¸t triÓn th−¬ng m¹i.
3.4.2. Nhãm gi¶i ph¸p t¨ng c−êng n¨ng lùc triÓn khai øng dông c¸c m« h×nh ho¹t ®éng
th−¬ng m¹i b¸n bu«n, b¸n lÎ hiÖn ®¹i tiªn tiÕn cña thÕ giíi
§Ó triÓn khai øng dông ®−îc c¸c m« h×nh ho¹t ®éng th−¬ng m¹i b¸n bu«n b¸n lÎ
hiÖn ®¹i tiªn tiÕn cña thÕ giíi vµo ViÖt Nam, cÇn cã sù liªn kÕt cña c¸c doanh nghiÖp vµ
sù hç trî cña nhµ n−íc. V× vËy, cÇn thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p sau ®©y:
§èi víi Nhµ n−íc cÇn thùc thi c¸c chÝnh s¸ch: (1) KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp
kinh doanh trong n−íc lÜnh vùc b¸n bu«n, b¸n lÎ tËp trung hãa th«ng qua s¸p nhËp vµ liªn
doanh vµ hîp t¸c; (2) Hç trî tµi chÝnh tÝn dông −u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp trong n−íc ®Æc
biÖt lµ giai ®o¹n tr−íc khi më cöa; (3) Nhµ n−íc ®Çu t− x©y dùng c¸c côm, kho, trung t©m
b¸n bu«n, b¸n lÎ tËp trung tõ nguån ng©n s¸ch cña Nhµ n−íc hç trî ph¸t triÓn khu vùc n«ng
nghiÖp; (4) TiÕp tôc khuyÕn khÝch thu hót ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi trong viÖc x©y dùng
c¸c kÕt cÊu h¹ tÇng th−¬ng m¹i vµ vËn hµnh nh÷ng m« h×nh th−¬ng m¹i hiÖn ®¹i ë nh÷ng
trung t©m c«ng nghiÖp, ®« thÞ míi më; (5) KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp thµnh lËp c¸c
hiÖp héi b¸n bu«n, b¸n lÎ, chî, siªu thÞ
§èi víi c¸c tæ chøc hiÖp héi vµ c¸c tæ chøc hç trî kh¸c :KhuyÕn khÝch viÖc h×nh
thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c hiÖp héi b¸n bu«n, b¸n lÎ. Chóng t«i cho r»ng viÖc thµnh lËp c¸c
HiÖp héi b¸n bu«n, b¸n lÎ ë ViÖt Nam cÇn ®−îc tiÕn hµnh sím vµ Nhµ n−íc cÇn cã c¸c hç
trî cÇn thiÕt ®Ó c¸c HiÖp héi ®i vµo ho¹t ®éng chÝnh thøc vµ dÇn t¨ng c−êng hiÖu qu¶.
§èi víi th−¬ng nh©n, doanh nghiÖp: CÇn chñ ®éng vµ tÝch cùc ®æi míi m« h×nh tæ
chøc, c«ng nghÖ qu¶n lý vµ ph−¬ng thøc kinh doanh theo h−íng chuyªn nghiÖp ho¸, hiÖn
®¹i ho¸; cã chiÕn l−îc ph¸t triÓn doanh nghiÖp theo nh÷ng m« h×nh thÝch hîp.
33
3.4.3. Nhãm gi¶i ph¸p ph¸t triÓn c¸c ph−¬ng thøc qu¶n lý kinh doanh b¸n bu«n,
b¸n lÎ hiÖn ®¹i ë ViÖt Nam
3.4.3.1. Ph¸t triÓn ph−¬ng thøc vËn doanh theo chuçi, trong ®ã:
- Chó träng ph¸t triÓn hÖ thèng ph©n phèi liªn kÕt däc tËp ®oµn trong b¸n bu«n, b¸n
lÎ: §èi víi c¸c nhµ ph©n phèi lín trong n−íc cÇn nghiªn cøu, øng dông c¸c m« h×nh cña
c¸c tËp ®oµn ph©n phèi ®a quèc gia, ®øng ra x©y dùng vµ chØ ®¹o c¸c chuçi ph©n phèi liªn
kÕt däc theo h−íng g¾n bã trùc tiÕp víi c¸c nhµ s¶n xuÊt.
- Ph¸t triÓn hÖ thèng chuçi cöa hµng, ph−¬ng thøc kinh doanh tù phôc vô: Nh÷ng
ph−¬ng thøc liªn kÕt chuçi kh¸c cã thÓ kÓ tíi ®Ó ph¸t triÓn lµ c¸c chuçi liªn kÕt tù nguyÖn
(nh− kiÓu m« h×nh th−¬ng m¹i hîp t¸c, hay th−¬ng m¹i kÕt hîp trong ®ã c¸c chñ hiÖu
bu«n b¸n nhá tham gia liªn kÕt víi nhau ®Ó t¹o ra mét hîp ®ång mua hµng khèi l−îng
lín...) hay c¸c chuçi liªn kÕt nh−îng quyÒn th−¬ng m¹i...
3.4.3.2. Chó träng ph¸t triÓn ph−¬ng thøc nh−îng quyÒn kinh doanh
Thø nhÊt, hîp t¸c ®Çu t− víi c¸c tËp ®oµn ph©n phèi, c«ng ty ®a quèc gia, h×nh thµnh
c«ng ty con cña c¸c tËp ®oµn - c«ng ty ®a quèc gia nµy trªn l·nh thæ ViÖt Nam thùc hiÖn
quyÒn kinh doanh quèc tÕ vµ sö dông nh©n lùc t¹i chç. Tõ ®ã, tiÕn hµnh c¸c liªn kÕt kinh tÕ
däc, ngang víi c¸c doanh nghiÖp trong n−íc, h×nh thµnh tËp ®oµn ph©n phèi lín - c«ng ty ®a
quèc gia ë ViÖt Nam.
Thø hai, d−íi sù hç trî ®iÒu hµnh cña Nhµ n−íc, c¸c doanh nghiÖp Nhµ n−íc chñ ®éng
®øng ra lµm nßng cèt tiÕn hµnh s¸p nhËp, hîp nhÊt víi c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ Nhµ n−íc kh¸c ë c¶ Trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng, h×nh thµnh c¸c tËp ®oµn ph©n phèi tæng
hîp, ®ñ søc c¹nh tranh trong lÜnh vùc ph©n phèi c¶ trong vµ ngoµi n−íc.
Thø ba, c¸c doanh nghiÖp Nhµ n−íc ®· ®−îc cæ phÇn ho¸ kinh doanh trong lÜnh vùc
b¸n bu«n, b¸n lÎ cã thÓ dùa vµo thÞ tr−êng chøng kho¸n hoÆc kªu gäi ®Çu t− gãp vèn cña
c¸c c¸ nh©n, tæ chøc trong vµ ngoµi n−íc b»ng c¸c h×nh thøc réng më liªn minh chiÕn
l−îc ®Ó h×nh thµnh c¸c tËp ®oµn ph©n phèi ®ñ m¹nh trong c¹nh tranh trong lÜnh vùc b¸n
bu«n, b¸n lÎ…
3.4.3.3. Ph¸t triÓn m¹nh th−¬ng m¹i ®iÖn tö b¸n bu«n, b¸n lÎ
§Ó c¸c doanh nghiÖp b¸n bu«n, b¸n lÎ cã thÓ triÓn khai øng dông vµ ph¸t triÓn
ph−¬ng thøc b¸n bu«n, b¸n lÎ ®iÖn tö, ChÝnh phñ cÇn:
- Sím ®iÒu chØnh mét sè chÝnh s¸ch hiÖn hµnh liªn quan ®Õn sù ph¸t triÓn cña TM§T.
- Cung cÊp c¸c dÞch vô c«ng trùc tuyÕn. ChÝnh phñ còng cÇn nhanh chãng cung cÊp
mét sè dÞch vô c«ng trùc tuyÕn kh¸c liªn quan tíi thñ tôc xuÊt nhËp khÈu nh− cÊp phÐp
nhËp khÈu, cÊp chøng nhËn xuÊt xø hµng xuÊt khÈu...
- Hç trî ph¸t triÓn nguån nh©n lùc.
- Hç trî nghiªn cøu vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ.
- T¨ng c−êng ®Çu t− cho th−¬ng m¹i ®iÖn tö.
3.4.4. C¸c gi¶i ph¸p kh¸c
(1) Ph¸t triÓn ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh kÕt cÊu h¹ tÇng th−¬ng m¹i, kÕt hîp hµi hoµ
gi÷a th−¬ng m¹i truyÒn thèng víi th−¬ng m¹i hiÖn ®¹i, phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é
ph¸t triÓn cña thÞ tr−êng trªn tõng ®Þa bµn (khu vùc, vïng, miÒn vµ c¶ n−íc).
34
(2) Ph¸t triÓn c¸c m« h×nh tæ chøc l−u th«ng theo tõng thÞ tr−êng ngµnh hµng, phï
hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña s¶n xuÊt, xu h−íng vµ ph−¬ng thøc tho¶ m·n cña tiªu
dïng, ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n−íc. Cô thÓ nh− sau:
a) §èi víi ngµnh hµng n«ng, l©m, thuû s¶n: (1) ThiÕt lËp vµ ph¸t triÓn mèi liªn kÕt trùc
tiÕp, æn ®Þnh vµ l©u dµi gi÷a c¸c doanh nghiÖp th−¬ng m¹i víi c¬ së c«ng nghiÖp chÕ biÕn,
hîp t¸c x· th−¬ng m¹i vµ dÞch vô, c«ng ty cæ phÇn n«ng th«n vµ víi hé n«ng d©n, trang tr¹i,
c¬ së nu«i, trång n«ng, l©m, thuû, h¶i s¶n; (2) Cñng cè vµ ph¸t triÓn m« h×nh hîp t¸c x·
th−¬ng m¹i vµ dÞch vô ë n«ng th«n lµm cÇu nèi gi÷a ng−êi nu«i, trång víi c¸c doanh nghiÖp
th−¬ng m¹i vµ c¬ së chÕ biÕn; (3) Chó träng x©y dùng c¸c lo¹i h×nh chî d©n sinh, chî ®Çu
mèi, chî chuyªn doanh ph¸t luång b¸n bu«n, trung t©m ®Êu gi¸, sµn giao dÞch ë vïng s¶n
xuÊt n«ng s¶n tËp trung; c¸c tæng kho b¸n bu«n, trung t©m logistics.
b) §èi víi ngµnh hµng c«ng nghiÖp tiªu dïng: (1) H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c trung
t©m giao dÞch, b¸n bu«n, c¸c "chî" c«ng nghÖ, "chî" nguyªn, phô liÖu… t¹i c¸c ®« thÞ,
khu c«ng nghiÖp, khu kinh tÕ, khu chÕ xuÊt, khu kinh tÕ cöa khÈu ...; (2) Chó träng ph¸t
triÓn nhanh hÖ thèng ph©n phèi hiÖn ®¹i theo ph−¬ng thøc "chuçi” ®Ó më réng ®Þa bµn
theo kh«ng gian kinh tÕ.
c) §èi víi c¸c ngµnh hµng thuéc diÖn quan träng hoÆc ®Æc thï: (1) Cñng cè hÖ
thèng ph©n phèi ®−îc h×nh thµnh trªn c¬ së x¸c lËp mèi liªn kÕt däc; (2) ThiÕt lËp hÖ
thèng ph©n phèi trªn c¬ së x©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng tæng kho b¸n bu«n, hÖ thèng
trung t©m logistics ®−îc bè trÝ theo khu vùc thÞ tr−êng; (3) KhuyÕn khÝch c¸c doanh
nghiÖp kinh doanh c¸c nhãm, mÆt hµng cã mèi quan hÖ víi nhau trong tiªu dïng ph¸t
triÓn mèi liªn kÕt ngang trong kh©u ph©n phèi ®Ó gi¶m chi phÝ.; (4) Nhµ n−íc can thiÖp
vµo thÞ tr−êng c¸c ngµnh hµng nµy chñ yÕu b»ng quy chÕ
(3) N©ng cao chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ: Trong thêi gian tíi,
ho¹t ®éng b¸n bu«n, b¸n lÎ cÇn ®Èy nhanh viÖc øng dông c¸c ph−¬ng thøc b¸n hµng tiªn
tiÕn. C¸c h×nh thøc b¸n hµng cã thÓ ¸p dông lµ b¸n hµng qua th− göi ®Õn cho nh÷ng kh¸ch
hµng cã nhu cÇu mµ doanh nghiÖp biÕt ®−îc qua ho¹t ®éng ®iÒu tra; còng cã thÓ thùc hiÖn
b¸n bu«n, b¸n lÎ qua m¹ng... cã rÊt nhiÒu h×nh thøc ®Ó doanh nghiÖp lùa chän.
(4) HÖ thèng th«ng tin cho c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c th−¬ng nh©n cÇn ®−îc x©y dùng
nhanh chãng vµ cã hiÖu qu¶. Nªn giíi thiÖu vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp tiÕp
xóc víi c¸c m¹ng th«ng tin hiÖn ®¹i; t¨ng c−êng n¨ng lùc cung cÊp th«ng tin dù b¸o vÒ thÞ
tr−êng trong n−íc; hç trî c¸c doanh nghiÖp t×m kiÕm nh÷ng th«ng tin cã liªn quan ®Õn hÖ
thèng th−¬ng m¹i hiÖn ®¹i quèc tÕ; t¨ng c−êng tæ chøc c¸c cuéc héi nghÞ, héi th¶o chuyªn
®Ò b¸n bu«n, b¸n lÎ...
(5) §Ó b¶o ®¶m æn ®Þnh còng nh− b¶o ®¶m tÝnh c«ng b»ng, minh b¹ch cho c¸c ®èi
t−îng tham gia thÞ tr−êng, ChÝnh phñ vµ Bé C«ng Th−¬ng cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó
ng¨n chÆn n¹n bu«n lËu, tham nhòng trong ngµnh h¶i; ¸p dông biÖn ph¸p h¹n ng¹ch thuÕ
quan ®èi víi hµng nhËp khÈu cÊp cho c¸c doanh nghiÖp ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng nhËp hµng trµn
lan, g©y ¶nh h−ëng ®Õn viÖc tiªu thô c¸c s¶n phÈm néi ®Þa...
(6) Nhµ n−íc còng cÇn nhanh chãng thiÕt lËp m¹ng l−íi thanh to¸n b»ng thÎ ®iÖn tö
nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng mua b¸n, giao dÞch diÔn ra mét c¸ch thuËn tiÖn. MÆc dï
ph−¬ng thøc thanh to¸n nµy ch−a phæ biÕn víi ng−êi ViÖt Nam song sÏ rÊt ph¸t triÓn trong
t−¬ng lai do t×nh h×nh kinh tÕ ngµy cµng ®i lªn vµ hoµ nhËp víi thÕ giíi.
35
KÕt luËn
DÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ cã tÇm quan träng ngµy cµng t¨ng trong nÒn kinh tÕ ViÖt
Nam. HiÖn nay, lÜnh vùc nµy ®ãng gãp 13 - 14% vµo GDP. Theo sè liÖu tæng ®iÒu tra, sè
l−îng doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ t¨ng h¬n 2 lÇn trong
thêi kú 2000 - 2004, tõ gÇn 14.100 doanh nghiÖp lªn gÇn 28.600 doanh nghiÖp, trong ®ã
doanh nghiÖp ho¹t ®éng b¸n bu«n t¨ng gÇn 170% vµ b¸n lÎ t¨ng gÇn 50%.
Sù bïng næ sè l−îng c¸c nhµ b¸n bu«n, b¸n lÎ ë ViÖt Nam thêi gian qua ph¶n ¸nh søc
hÊp dÉn ngµy cµng t¨ng cña thÞ tr−êng b¸n bu«n, b¸n lÎ ViÖt Nam, còng ph¶n ¸nh møc ®é
c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t trong lÜnh vùc dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ. §Æc biÖt lµ trong bèi
c¶nh héi nhËp, víi c¸c cam kÕt më cöa thÞ tr−êng ph©n phèi sau gia nhËp WTO, sÏ cã nhiÒu
tËp ®oµn ph©n phèi lín n−íc ngoµi tham gia thÞ tr−êng b¸n bu«n, b¸n lÎ ViÖt Nam.
§Ó ®¶m b¶o ph¸t triÓn dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ trong m«i tr−êng c¹nh tranh lµnh
m¹nh, phôc vô tèt nhu cÇu t¸i s¶n xuÊt më réng cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam theo c¬ chÕ kinh
tÕ thÞ tr−êng vµ më cöa héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi, viÖc nghiªn cøu kinh nghiÖm ph¸t
triÓn dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ cña c¸c n−íc ®Ó vËn dông vµo ViÖt Nam lµ cÇn thiÕt vµ nhãm
t¸c gi¶ ®· ®−îc trao nhiÖm vô triÓn khai thùc hiÖn. Sau ®©y lµ nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu
chÝnh cña ®Ò tµi:
- VÒ mÆt lý luËn, ®Ò tµi ®· cè g¾ng hÖ thèng ho¸ vµ lµm râ kh¸i niÖm, vÞ trÝ, vai trß,
chøc n¨ng cña dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ trong nÒn kinh tÕ, ®ång thêi còng ph©n tÝch râ sù
cÇn thiÕt ph¶i ph¸t triÓn vµ hiÖn ®¹i ho¸ dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ cña n−íc ta hiÖn nay;
- §Ò tµi còng ®· ®i s©u nghiªn cøu kinh nghiÖm ph¸t triÓn dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ
cña c¸c n−íc Hoa Kú, NhËt B¶n, Trung Quèc vµ Th¸i Lan trªn c¸c khÝa c¹nh vÒ chÕ ®Þnh
ph¸p lý, vÒ m« h×nh tæ chøc vµ ph−¬ng thøc qu¶n lý kinh doanh lÜnh vùc b¸n bu«n, b¸n lÎ
cña c¸c n−íc;
- Ph©n tÝch thùc tr¹ng dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ ë n−íc ta hiÖn nay, x¸c ®Þnh nh÷ng
vÊn ®Ò ®ang ®Æt ra ®èi víi lÜnh vùc b¸n bu«n, b¸n lÎ cña ViÖt Nam;
- §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ®æi míi vµ hoµn thiÖn c¸c chÕ ®Þnh ph¸p l ý, chuyÓn ®æi vµ
x©y dùng míi c¸c m« h×nh b¸n bu«n, b¸n lÎ hiÖn ®¹i còng nh− c¸c gi¶i ph¸p øng dông vµ
ph¸t triÓn c¸c ph−¬ng thøc b¸n bu«n, b¸n lÎ hiÖn ®¹i ë ViÖt Nam thêi gian tíi.
Tãm l¹i, trong bèi c¶nh héi nhËp vµ c¹nh tranh gay g¾t, ®Ó ph¸t triÓn c©n b»ng dÞch
vô b¸n bu«n, b¸n lÎ cña ViÖt Nam, tr−íc hÕt Nhµ n−íc cÇn ban hµnh v¨n b¶n ph¸p quy vÒ
®iÒu kiÖn cÊp phÐp më ®iÓm b¸n lÎ tõ thø hai trë ®i cho nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi trong lÜnh
vùc ph©n phèi, trong ®ã cÇn quy ®Þnh râ c¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp phÐp, quy tr×nh thÈm
®Þnh hå s¬ cÊp phÐp, quy ®Þnh bé hå s¬ cÊp phÐp, trong ®¬n xin phÐp vµ kÕ ho¹ch më
®iÓm b¸n lÎ cÇn chØ râ ®Þa ®iÓm dù kiÕn, sè ngµy më cöa trong tuÇn, diÖn tÝch sµn b¸n
hµng, giê ®ãng cöa, vµ sè ngµy cöa hµng nghØ b¸n trong 1 n¨m... C¸c quy ®Þnh vÒ th−¬ng
m¹i c«ng b»ng còng cÇn ®−îc tÝnh tíi th«ng qua nh÷ng quy ®Þnh vÒ vÞ trÝ thèng lÜnh thÞ
tr−êng vµ chÕ tµi xö ph¹t vi ph¹m mang tÝnh r¨n ®e m¹nh h¬n ®èi víi c¸c th−¬ng nh©n
b¸n bu«n, b¸n lÎ... trong c¸c v¨ b¶n h−íng dÉn thi hµnh luËt c¹nh tranh nh»m ng¨n chÆn
t×nh tr¹ng h¹ gi¸ qu¸ nhiÒu ®Ó chiÕm lÜnh thÞ tr−êng vµ sö dông søc m¹nh thÞ tr−êng ®Ó
g©y søc Ðp ®èi víi nhµ cung cÊp cña c¸c tËp ®oµn b¸n lÎ n−íc ngoµi. Ngoµi ra, nh÷ng −u
®·i vµ ®èi xö ®Æc biÖt nh»m t¨ng c−êng n¨ng lùc cho c¸c nhµ b¸n bu«n, b¸n lÎ nhá vµ võa
lµ hoµn toµn cã c¬ së ph¸p lý nÕu chóng ®−îc quy ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n d−íi luËt h−íng
dÉn thi hµnh luËt doanh nghiÖp ®èi víi khu vùc kinh doanh nhá...
Thø hai, ®Ó khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c m« h×nh th−¬ng m¹i b¸n bu«n, b¸n lÎ hiÖn
®¹i, Nhµ n−íc cÇn t¨ng c−êng thu hót ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi ®Çu t− më cöa hµng b¸n
36
bu«n, b¸n lÎ theo ph−¬ng thøc hiÖn ®¹i ë nh÷ng khu ®« thÞ míi vµ c¸c trung t©m c«ng
nghiÖp míi, n¬i mµ c¸c nhµ b¸n bu«n, b¸n lÎ trong n−íc víi nh÷ng h¹n chÕ vÒ nguån lùc
ch−a v−¬n tíi ®−îc. Kinh nghiÖm nghiªn cøu tõ c¸c n−íc trong khu vùc cho thÊy, ë
nh÷ng thµnh phè cã quy m« d©n sè tõ 500.000 ®Õn 3 triÖu ng−êi lµ nh÷ng n¬i thÝch hîp
®Ó më ®iÓm b¸n bu«n, b¸n lÎ hiÖn ®¹i hiÖu qu¶.
Cã mét thùc tÕ lµ dÞch vô b¸n bu«n, b¸n lÎ lµ lÜnh vùc quan träng trong nÒn kinh tÕ
quèc gia, ®Æc biÖt lµ khi ViÖt Nam tham gia vµo Tæ chøc Th−¬ng m¹i ThÕ giíi. Nh−ng
øng xö cña Nhµ n−íc l¹i ch−a cho thÊy sù coi träng ®èi víi lÜnh vùc nµy. V× vËy, ®Ó ph¸t
triÓn c¸c m« h×nh th−¬ng m¹i b¸n bu«n, b¸n lÎ hiÖn ®¹i, nh÷ng chÝnh s¸ch nµy còng ph¶i
ngang tÇm víi nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn cña lÜnh vùc s¶n xuÊt nh− ®Êt
®ai, vèn, ®µo t¹o nguån nh©n lùc, khuyÕn khÝch ®Çu t− ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng cho ngµnh
th−¬ng m¹i...
Thø ba, cÇn ®Èy m¹nh viÖc øng dông c¸c ph−¬ng thøc kinh doanh b¸n bu«n, b¸n lÎ
hiÖn ®¹i phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tiÔn n−íc ta ®ang h−íng m¹nh tíi viÖc x©y dùng nÒn
kinh tÕ thÞ tr−êng hiÖn ®¹i vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ s©u s¾c. §ã lµ viÖc ph¸t triÓn c¸c
ph−¬ng thøc kinh doanh chuçi, nh−îng quyÒn th−¬ng m¹i vµ c¸c ph−¬ng thøc b¸n hµng
kh«ng qua cöa hµng, b¸n hµng trùc tuyÕn...
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn §Ò tµi, Ban chñ nhiÖm ®· nhËn ®−îc sù khuyÕn khÝch vµ
hç trî rÊt lín tõ Bé C«ng Th−¬ng, L·nh ®¹o ViÖn Nghiªn cøu th−¬ng m¹i, c¸c nhµ khoa
häc trong vµ ngoµi ViÖn, b¹n bÌ vµ ®ång nghiÖp. Chóng t«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n
thµnh vµ mong muèn tiÕp tôc nhËn ®−îc sù h−íng dÉn, gióp ®ì ®Ó hoµn thµnh tèt nhÊt
nhiÖm vô cña §Ò tµi.
37
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
I. TiÕng ViÖt:
1. §¶ng céng s¶n ViÖt Nam (2007) NghÞ quyÕt sè 08-NQ/TW ngµy 5/2/2007 cña
Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng (t¹i Héi nghÞ lÇn thø 4 Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng
§¶ng kho¸ X) vÒ mét sè chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch lín ®Ó nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh vµ
bÒn v÷ng;
2. QuyÕt ®Þnh sè 27/2007/Q§-TTg ngµy 15/2/2007 cña Thñ t−íng chÝnh phñ phª
duyÖt §Ò ¸n: “Ph¸t triÓn th−¬ng m¹i trong n−íc ®Õn n¨m 2010 vµ ®Þnh h−íng ®Õn 2020”;
3. Uû ban Quèc gia vÒ Hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ (2006), C¸c v¨n kiÖn gia nhËp Tæ
chøc Th−¬ng m¹i thÕ giíi - WTO cña ViÖt Nam, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi;
4. Lª TrÞnh Minh Ch©u vµ c¸c ®ång t¸c gi¶ (2004) “Ph¸t triÓn hÖ thèng ph©n
phèi hµng ho¸ ë ViÖt Nam Trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ”, NXB LÝ LUËN
chÝnh trÞ, Hµ Néi;
5. NguyÔn ThÞ NhiÔu vµ nh÷ng ng−êi kh¸c (2002) NghÖ thuËt kinh doanh b¸n lÎ
hiÖn ®¹i NXB Thèng Kª, Hµ Néi;
6. Quúnh Nga, Thanh Tïng (2005) Kü n¨ng b¸n hµng, NXB V¨n Ho¸ Th«ng
Tin, Hµ Néi;
7. Bé Th−¬ng m¹i (2004) Kû yÕu héi th¶o quèc tÕ qu¶n lý nhµ n−íc vÒ l−u th«ng
hµng ho¸ trªn thÞ tr−êng néi ®Þa, Hµ Néi;
8. Intimext (2005) Tham luËn ChiÕn l−îc ph¸t triÓn hÖ thèng kinh doanh néi ®Þa
®Ó trë thµnh Nhµ Ph©n phèi lín t¹i ViÖt Nam. Héi th¶o l−u th«ng hµng ho¸ trong
n−íc - Bé Th−¬ng m¹i;
9. Metro (2005) HÖ thèng ph©n phèi ë Ch©u ¢u vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña m«
h×nh Cash & Carry;
10. PGS.TS. Hoµng Thä Xu©n (2005) Tham luËn VÒ ph−¬ng h−íng vµ nhiÖm vô
tæ chøc thÞ tr−êng, cñng cè vµ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp ph©n phèi trong n−íc, gãp
phÇn b×nh æn thÞ tr−êng gi¸ c¶ chñ ®éng n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh vµ hîp t¸c
trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ më cöa thÞ tr−êng néi ®Þa. Héi th¶o l−u
th«ng hµng ho¸ trong n−íc- Bé Th−¬ng m¹i;
11. Ph¹m H÷u Th×n (2004) ChÝnh s¸ch t¹o lËp vµ ph¸t triÓn chuçi cöa hµng ë
Trung Quèc, Vô CSTTTN-BTM;
SaiGon Co.OP (2005) Tham luËn Ch−¬ng tr×nh vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn hÖ thèng kinh
doanh trong t−¬ng l¹i ®Ó trë thµnh nhµ ph©n phèi lín cña ViÖt Nam Héi th¶o l−u
th«ng hµng ho¸ trong n−íc - Bé Th−¬ng m¹i.
38
II. TiÕng Anh:
1. Philips Kotler (1961), “Fundamental marketing”, 2th Edition;
2. Melvin Morgenstein & Harriet Strongin (1987) “Modern Retailing -
Management Principales and Practices” Prentice-Hall, Inc. New Jersey;
3. Marc Benoun (1991), Marketing: Savoir et savoir-faire;
4. Marc Dupuis (1997), Marketing spÐcialsÐ;
5. Francis Kwong (2002) A retail-Led Distribution Model (Mét m« h×nh b¸n lÎ
hµng ®Çu) China Resources Enterprise Ltd
6. Fred Gale vµ Thomas Readron (2004) China’s Modernizing Suppermarket
sector Present Major Opportunities for US Agricultural Export;
7. Market Research Centre (2001) China Super Store Market, China;
8. Gavin Sinclair, Anath Lyer, Jane Anderson (1998) The suppermarket Supply
Chain In Shanghai (HÖ thèng siªu thÞ ë Th−îng h¶i)
9. Trung t©m nghiªn cøu Li vµ Fung (2003), The Issue of Slotting fee in China’s
Suppermarket Chains (vÊn ®Ò vÒ phÝ tr−ng bÇy hµng ho¸ trong chuçi siªu thÞ ë Trung Quèc);
10. Wang Zhenru (2005) Wal-Mart In China, Beijing;
11. Lin & Fung Research Centre (2003) The Issue of Slotting fee in China’s
Suppermarket Chains, China;
12. Steven Ramonas (2002) Thailand Supermarket Entry: Wal-Mart, Thai Lan;
13. Delolete (2004) 2004 Global Powers of Retailing, National Retail
Ferderation;
14. Hayet Sellami (2005) Carrefour China: A Local Market, China Daily;
15. Sarah Schafer (2005) A Welcome to Wal - Mart, The retail giant has
revolutionized the U.S. economy, raising productivity and slowing inflation. Now free
to expand at will in China, Wal - Mart could create an economic monster”,
Newsweek International;
16. Center for Regional Employment Strategies (2003) Dynamics of the Los
Angesles Supermarket Industry.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
6705.pdf
