Nghiên cứu chỉ số giá hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu phục vụ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và điều hành quản lý nhà nước về thương mại

C¸ kh«, muèi 21212 0,07 69 C¸ hép, c¸ tÈm gia vÞ 21213 0,01 70 N−íc m¾m 21220 0,01 71 T«m ®«ng, l¹nh 21231 4,02 72 T«m, ruèc kh«, ng©m muèi 21232 0,02 ... ..... 228 M¸y bãc, t¸ch, c−a kim lo¹i 44211 0,38 229 Tñ l¹nh vµ c¸c m¸y l¹nh gia ®×nh 44811 0,03 230 Hép khu«n ®óc nhùa 44925 0,06 231 Tô ®iÖn, cuén c¶m c¸c lo¹i 47110 1,10 232 §Ìn vµ èng ®iÖn tö gåm c¶ ®Ìn ch©n kh«ng 47140 1,60 233 Loa, micro vµ gi¸ ®ì cña nã 47331 0,06 234 Xe kh¸ch, vµ c«ng céng (tõ trªn 12) 49112 0,14 235 Xe « t« t¶i c¸c lo¹i (c¶ xe l¹nh 49116 0,06 236 VËn t¶i kh¸c 49300 0,09 237 Xe kh«ng tù hµnh kh¸c (xe ®Èy) 49930 0,10 238 Phô tïng xe g¾n m¸y 49941 0,13 89 MÆt hµng lÊy gi¸ trong ®iÒu tra gi¸ xuÊt khÈu hoÆc gi¸ nhËp khÈu lµ mÆt hµng g¾n liÒn c¸c ®iÒu kiÖn gi¸ c¶ cña nã nh− khi hai bªn ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu hoÆc nhËp khÈu. VÝ dô sau ®©y lµ m« t¶ mÆt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam khi ®iÒu tra gi¸ vµ tÝnh chØ sè gi¸: - Tªn mÆt hµng: G¹o tÎ - Quy c¸ch, phÈm cÊp: H¹t dµi, tÈy bãng, ®é tÊm 5%, ®é Èm ®¹t tiªu chuÈn - §ãng gãi: Bao ny lon hai líp, träng l−îng tÞnh 50kg - DN xuÊt khÈu: Cty L−¬ng thùc chÕ biÕn CÇn Th¬ (MS: 5401) - N−íc tíi: Cana®a - §iÒu kiÖn giao hµng: FOB ViÖt Nam. - §iÒu kiÖn thanh to¸n: L/C TÊt c¶ c¸c tiªu thøc ®ã ®−îc gi÷ nguyªn tõ khi thiÕt kÕ mÉu, trong suèt qu¸ tr×nh ®iÒu tra vµ cho ®Õn khi thiÕt kÕ l¹i dµn mÉu ®iÒu tra míi. Trong qua tr×nh ®iÒu tra, mÉu ®ã lu«n lu«n ®−îc b¶o d−ìng hoÆc thay thÕ mÆt hµng kh¸c nÕu bÞ biÕn mÊt hoÆc lµ chÊt l−îng thay ®æi hoÆc lµ mét trong c¸c chØ tiªu trªn kh«ng ®−îc tho¶ m·n, .v.v. (a) C¸ch chän mÉu nhãm - mÆt hµng c¬ së: C¸c tiªu chÝ ®Æt ra cho chän mÉu chñ ®Þnh lµ: - Nhãm - mÆt hµng cã tû träng vÒ gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu hoÆc nhËp khÈu lín nhÊt trong tæng kim ng¹ch chung; - Nhãm - mÆt hµng cã tÝnh æn ®Þnh (tån t¹i) l©u dµi trong qu¸ tr×nh xuÊt khÈu, nhËp khÈu; - Nhãm mÆt hµng cã tÝnh sö dông phæ biÕn trong kinh doanh xuÊt khÈu, nhËp khÈu vµ/ hoÆc cho nÒn kinh tÕ quèc d©n; - Nhãm - mÆt hµng cã møc biÕn ®éng kim ng¹ch cÇn quan t©m. - Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hoÆc nhËp khÈu mµ c¸c nhãm - mÆt hµng ®¹i diÖn ®−îc chän ph¶i ®¹t trªn 85% tæng kim ng¹ch trong ph¹m vi tÝnh chØ sè. 90 L−u ý: C¸c nhãm mÆt hµng kh«ng thuéc ph¹m vi tÝnh chØ sè nh−: hµng quèc phßng (sóng, ®¹n, xe t¨ng...); tµu thuû (kÓ c¶ tµu thuyÒn); m¸y bay (kÓ c¶ vËt bay); tµu ho¶ vµ phô tïng cña nã; vµng, ®¸ quý c¸c lo¹i (trõ ®å trang søc); tiÒn giÊy; phÇn mÒm m¸y tÝnh, ®iÖn tho¹i; b¶n vÏ, thiÕt kÕ; s¸ch b¸o t¹p chÝ c¸c lo¹i, .v.v. gi¸ trÞ kim ng¹ch cña nh÷ng nhãm nµy kh«ng ®−a vµo kim ng¹ch xuÊt khÈu, nhËp khÈu khi tÝnh quyÒn sè. (b) Thùc hiÖn chän: Tõ c¸c tiªu chÝ, trªn c¬ së dµn mÉu tæng thÓ theo ph©n tæ hµng ho¸ HS m· 6 (8) sè ®· ®−îc chuÈn bÞ (nh− trªn), tÝnh thªm cét tû träng cña c¸c nhãm - mÆt hµng m· 6 (8) sè, s¾p xÕp theo thø tù nhá dÇn, vµ rót ra nh÷ng nhãm tho¶ m·n c¸c tiªu chÝ trªn, vµ rót ra nh− vËy cho ®Õn khi tho¶ m·n dµn mÉu ®¹i diÖn ®¹t 85% tæng kim ng¹ch chung vµ kh«ng cßn mÆt hµng nµo tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn ®ã n÷a lµ ®−a ra thµnh mét dµn mÉu ®¹i diÖn nhãm - mÆt hµng c¬ së. ë ®©y, nhãm cã tû träng lín nhÊt cã thÓ ch−a ph¶i lµ nhãm ®−îc chän v× nã kÕt hîp víi c¸c tiªu thøc sau ®ã mµ nã kh«ng tho¶ m·n. Dµn mÉu nhãm - mÆt hµng c¬ së cña chØ sè gi¸ xuÊt khÈu ph©n tæ HS m· 6 (8) sè cã thÓ nh− sau: STT Nhãm - MÆt hµng c¬ së M· HS 6 sè 1 H¶i s¶n kh« 030569 2 H¶i s¶n ®«ng 030619 3 H¶i s¶n t−¬i 030621 4 S¾n l¸t 071410 5 Nh©n h¹t ®iÒu 080132 6 YÕn sµo 100400 7 G¹o c¸c lo¹i 100630 8 Bét vµng ®¾ng 130190 9 Cån 220890 10 Ho¸ chÊt (Hydro clorua) 280610 11 Nguyªn liÖu thuèc t©y 293921 12 Thuèc t©y c¸c lo¹i 300420 ......... 91 (c) C¸ch chän mÉu mÆt hµng lÊy gi¸: Chän mÉu mÆt hµng lÊy gi¸ theo c¸c chØ tiªu sau: LÊy tõ CSDL thèng kª H¶i quan, t¹i Tæng côc H¶i quan. - Trong nhãm - mÆt hµng ®¹i diÖn ®· ®−îc chän; Ýt nhÊt cã mét mÆt hµng lÊy gi¸ - Cã tû träng kim ng¹ch lín nhÊt trong nhãm - mÆt hµng ®¹i diÖn, - Cã møc biÕn ®éng kim ng¹ch lín nhÊt trong nhãm - mÆt hµng ®¹i diÖn, - Cã nhÞp ®é (tÇn suÊt) xuÊt khÈu hoÆc nhËp khÈu tÝnh theo th¸ng, quý hoÆc n¨m cao nhÊt (ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nhËp khÈu m¹nh). - Cã tÝnh phæ biÕn nhÊt vÒ xuÊt khÈu hoÆc nhËp khÈu. - Tæng tû träng kim ng¹ch mÆt hµng lÊy gi¸ ®¹i diÖn chiÕm trªn 65% (55%) gi¸ trÞ kim ng¹ch cña nhãm - mÆt hµng ®¹i diÖn. LÊy tõ c¸c doanh nghiÖp (theo x¸c suÊt): MÆt hµng lÊy gi¸ chän víi c¸c tiªu thøc: - Tªn mÆt hµng cô thÓ, - Quy c¸ch, phÈm cÊp (cì, m· hiÖu, lo¹i, tiªu chuÈn chÊt l−îng, bao b×, ®ãng gãi, h·ng s¶n xuÊt, .v.v.) - ThÞ tr−êng xuÊt khÈu, nhËp khÈu. - Ph−¬ng thøc thanh to¸n (quy vÒ L/C) - §¬n gi¸ (quy vÒ gi¸ FOB hoÆc CIF) Thùc hiÖn ®èi víi mét doanh nghiÖp xuÊt khÈu, nhËp khÈu. C¸c th«ng sè nµy sÏ ®−îc thÓ hiÖn trong BiÓu ®iÒu tra gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu ¸p dông cho doanh nghiÖp. (d) C¸ch chän: Dùa trªn dµn mÉu tæng thÓ theo ph©n tæ HS m· 8 sè, kÕt hîp víi dµn mÉu nhãm - mÆt hµng ®¹i diÖn ®· chän ë trªn, chän ra mét dµn mÉu tæng thÓ míi 92 cña mÆt hµng lÊy gi¸ gåm m· 6 sè vµ m· 8 sè (chon tèi ®a cã thÓ), tõ ®ã chän ra nh÷ng mÆt hµng cã m· HS 8 sè ®¹i diÖn cho nhãm - mÆt hµng m· 6 sè. Sau ®ã trªn c¬ së dµn mÉu mÆt hµng ®¹i diÖn m· 8 sè, lËp danh s¸ch c¸c doanh nghiÖp vµ tiÕn hµnh chän mÉu doanh nghiÖp ®¹i diÖn tiÕp theo, theo x¸c suÊt. B. Lùa chän mÉu doanh nghiÖp ®¹i diÖn: Mét mÆt hµng xuÊt khÈu hoÆc nhËp khÈu cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu doanh nghiÖp cã chøc n¨ng xuÊt khÈu, nhËp khÈu trùc tiÕp thùc hiÖn. §Ó chän ®−îc ®¬n vÞ ®¹i diÖn cña mÆt hµng ®ã cÇn dùa trªn dµn mÉu “MÆt hµng-®¬n vÞ xuÊt khÈu” vµ dµn mÉu “MÆt hµng-®¬n vÞ nhËp khÈu. Tõ ®ã sö dông ph−¬ng ph¸p chän mÉu theo x¸c suÊt ®Ó chän ra ®¬n vÞ ®¹i diªn. Tæng sè mÉu doanh nghiÖp cña mÆt hµng ®−îc chän trong tæng sè c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hoÆc nhËp khÈu mÆt hµng ®ã ph¶i ®¹t trªn 50%, tuú theo tÝnh thêi sù kinh doanh cña mÆt hµng. Thùc hiÖn c¸c b−íc t−¬ng tù ®èi víi c¸c mÆt hµng kh¸c. Mét sè mÆt hµng cã sè doanh nghiÖp ®−îc phÐp nhËp khÈu hoÆc xuÊt khÈu rÊt Ýt nh− dÇu th«, x¨ng m¸y bay, thuèc t©y ®Æc chñng, .v.v. th× cã thÓ chän toµn bé c¸c doanh nghiÖp. Sau khi chän xong dµn mÉu ®¬n vÞ ®iÒu tra ®¹i diÖn cña c¸c mÆt hµng lÊy gi¸ ®¹i diÖn, kÕt hîp l¹i víi dµn mÉu mÆt hµng ®¹i diÖn ®Ó ®−îc mét dµn mÉu ®¹i diÖn mÆt hµng gåm ®Çy ®ñ c¸c ®Æc tÝnh cña mét mÆt hµng cã thÓ so s¸nh ®−îc, ®ã lµ: - (1) Tªn mÆt hµng; - (2) M· mÆt hµng (HS 8 sè); - (3) Tªn ®¬n vÞ ®iÒu tra; - (4) M· ®¬n vÞ ®iÒu tra. Danh s¸ch nµy ®−îc tËp hîp t¹i c¬ quan ®iÒu tra ®Ó tiÕp tôc hoµn thiÖn nèt ®Æc tÝnh mÆt hµng vµ thÞ tr−êng xuÊt, nhËp phæ biÕn. VÝ dô nh− sau: 93 (1) Tªn mÆt hµng: G¹o tÎ - ChÊt l−îng: H¹t dµi, tÈy bãng, ®é tÊm 5%, ®é Èm ®¹t tiªu chuÈn xuÊt khÈu ViÖt Nam; - §ãng gãi: Bao nylon hai líp, träng l−îng tÞnh 50kg; (2) M· mÆt hµng (m· HS 8 sè + 2 sè cuèi bæ sung); (3) §v xuÊt khÈu: Cty L−¬ng thùc chÕ biÕn CÇn Th¬; (4) M· sè ®¬n vÞ: 5401; (5) ThÞ tr−êng xuÊt khÈu: Cana®a; (6) §¬n gi¸: tÝnh theo ®iÒu kiÖn giao hµnh: FOB ViÖt Nam; (7) Thanh to¸n: Tr¶ b»ng më L/C. C¸c mÆt hµng lÊy gi¸ sau khi ®−îc chän sÏ ®−îc tæng hîp l¹i thµnh dµn mÉu ®iÒu tra gi¸ xuÊt hoÆc nhËp khÈu chung c¶ n−íc. Sau ®ã, c¸c mÆt hµng sÏ ®−îc ph©n bæ vµo c¸c tÇng, c¸c líp cña c¸c lo¹i danh môc cÇn thiÕt ®Ó h×nh thµnh hÖ thèng ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra gi¸ vµ tÝnh chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu. C. BiÓu mÉu ®iÒu tra cho c¸c doanh nghiÖp: Trªn c¬ së dµn mÉu ®¹i diÖn ®· chän, c¸c tiªu thøc sÏ ®−îc thiÕt kÕ d−íi d¹ng c¸c môc, cét cña B¶ng trong phiÕu ®iÒu tra. Cã hai lo¹i phiÕu ®iÒu tra lµ phiÕu ®iÒu tra gi¸ hµng xuÊt khÈu vµ phiÕu ®iÒu tra hµng nhËp khÈu. (a). §Þnh h−íng ®èi víi phiÕu ®iÒu tra gi¸ hµng xuÊt khÈu §èi víi phiÕu ®iÒu tra gi¸ hµng xuÊt khÈu tËp trung vµo tiªu thøc quy c¸ch phÈm cÊp (®Æc tÝnh kÜ thuËt, nÕu cã), t−¬ng øng víi m· HS 8 sè cña hµng ho¸ thùc xuÊt cña doanh nghiÖp. Chó ý phÇn m« t¶ hµng ho¸, bao b×, ®ãng gãi. §iÒu nµy sÏ gióp x¸c ®Þnh l¹i chÝnh x¸c ®Æc tÝnh hµng ho¸ so víi kª khai theo tê khai h¶i quan hoÆc c«ng t¸c nhËp th«ng tin trong qu¸ tr×nh kª khai vµ thÓ hiÖn râ tÝnh th−¬ng m¹i cña chØ sè gi¸ cña ®Ò tµi. 94 (b). §Þnh h−íng ®èi víi phiÕu ®iÒu tra gi¸ hµng nhËp khÈu §èi víi phiÕu ®iÒu tra gi¸ hµng nhËp khÈu còng t−¬ng tù; còng cÇn tËp trung vµo tiªu thøc quy c¸ch phÈm cÊp (®Æc tÝnh kÜ thuËt, nÕu cã), t−¬ng øng víi m· HS 8 sè cña hµng ho¸ thùc xuÊt cña doanh nghiÖp. Chó ý phÇn m« t¶ hµng ho¸, bao b×, ®ãng gãi; ®Æc biÖt ®èi víi sè chñng lo¹i hµng ho¸ cã bao b×, ®ãng gãi khã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®¬n gi¸ cô thÓ (vÝ dô nh− c¸c lo¹i T©n d−îc….). §iÒu nµy t−¬ng tù sÏ gióp x¸c ®Þnh l¹i chÝnh x¸c ®Æc tÝnh hµng ho¸ so víi kª khai theo tê khai h¶i quan hoÆc ®¸nh gi¸ c«ng t¸c nhËp th«ng tin trong qu¸ tr×nh kª khai, gióp Ých cho c«ng t¸c kiÓm so¸t gi¸, b×nh æn thÞ tr−êng trong n−íc vµ thÓ hiÖn râ tÝnh th−¬ng m¹i cña chØ sè gi¸ cña ®Ò tµi. Dµn mÉu ®iÒu tra gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu ®Ó tÝnh chØ sè gi¸ Th−¬ng m¹i ®Þnh h−íng s¬ bé nh− sau: STT Lo¹i mÉu XuÊt khÈu NhËp khÈu 1 Sè mÆt hµng ®¹i diÖn ®iÒu tra gi¸ (chñng lo¹i mÆt hµng) 2.400 2.200 2 Sè nhãm - mÆt hµng c¬ së (theo Danh môc s¶n phÈm chñ yÕu ViÖt Nam (VCPC) m· 5 sè (nhãm) 300 350 3 Sè doanh nghiÖp ®−îc ®iÒu tra 400 400 4 Sè tØnh thùc hiÖn ®iÒu tra (tØnh/ thµnh) 30 30 I.3.5. §¸nh gi¸ chÊt l−îng dµn mÉu ®iÒu tra: §Ó ®¸nh gi¸ chÊt l−îng cña mét chØ sè gi¸ c¶ th«ng qua dµn mÉu ®iÒu tra, cã thÓ c¨n cø vµo c¸c tiªu chÝ sau: - Tæng cì mÉu mµ nguån cho phÐp (Dµn mÉu tæng thÓ); - Tæng cì mÉu doanh nghiÖp ®iÒu tra (®¬n vÞ ®iÒu tra) ®−îc chän; - Tæng sè mÉu mÆt hµng ®iÒu tra (bao gåm hai lo¹i: sè nhãm - mÆt hµng c¬ së, vµ sè mÆt hµng cô thÓ lÊy gi¸). - CÊu tróc chØ sè vµ møc ®é tÇng, líp c«ng bè sè liÖu (c«ng bè ë møc nhãm chung chung hay chi tiÕt); 95 - Tû lÖ cì mÉu cña dµn mÉu ®iÒu tra trong dµn mÉu tæng thÓ cña mçi lo¹i mÉu (dµn mÉu ®¬n vÞ th−êng ®¹t > 50% vµ dµn mÉu mÆt hµng ®¹i diÖn th−êng ph¶i lµ > 65%) - Tû lÖ tr¶ lêi cña dµn mÉu ®¬n vÞ ®iÒu tra vµ c¸ch kh¾c phôc; - Tû lÖ sai sè chän mÉu (trong tr−êng hîp chä mÉu chñ ®Þnh, chØ tiªu nµy th−êng kh«ng tÝnh to¸n ®−îc). I.3.6. B¶o d−ìng mÉu vµ chu kú chän mÉu ®iÒu tra A. §Þnh h−íng vÒ b¶o d−ìng mÉu: §Ó tr¸nh viÖc c¸c mÉu ®¹i diÖn trë nªn l¹c hËu, cÇn ph¶i b¶o d−ìng mÉu vµ ®Þnh kú thiÕt kÕ l¹i dµn mÉu míi phï hîp h¬n. MÉu trong chØ sè gi¸ Th−¬ng m¹i sÏ ®−îc thiÕt kÕ 1 n¨m 1 lÇn theo ®Þnh h−íng cña c¬ quan qu¶n lÝ Nhµ n−íc vÒ Th−¬ng m¹i. Sau ®©y lµ nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho mÉu ®iÒu tra l¹c hËu vµ c¸ch b¶o d−ìng nã. B. VÒ chän doanh nghiÖp ®Ó ®iÒu tra mÆt hµng lÊy gi¸: Trong ho¹t ®éng Th−¬ng m¹i ë n−íc ta hiÖn nay vµ nh÷ng n¨m sau, c¸c doanh nghiÖp lu«n ®æi míi, tõ thay ®æi lo¹i h×nh doanh nghiÖp, h×nh thøc së h÷u, quy m« s¶n xuÊt, kinh doanh ®Õn mÆt hµng kinh doanh. NhiÒu doanh nghiÖp míi ®ùoc thµnh lËp; cã nh÷ng doanh nghiÖp gi¶i thÓ hoÆc thay ®æi ngµnh nghÒ kinh doanh... V× vËy, trong viÖc chän ®¬n vÞ ®iÒu tra ®Ò tµi chon ngÉu nhiªn, theo x¸c suÊt tõ mÉu c¸c doanh nghiÖp kinh doanh mÆt hµng ®ang ®−îc ®iÒu tra gi¸. Nguyªn t¾c lµ ®¶m b¶o tæng cì mÉu cña mÆt hµng kh«ng ®æi. 96 C. VÒ dµn mÉu mÆt hµng ®iÒu tra: §i ®«i víi ph¸t triÓn nhu cÇu tiªu dïng vµ s¶n xuÊt, trong thÕ giíi hiÖn ®¹i c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu vµ mÆt hµng nhËp khÈu thay ®æi nhanh chãng vÒ kª Th−¬ng m¹i. ViÖc thiÕt lËp dµn mÉu ®iÒu tra, duy tr× vµ bæ sung dµn mÉu ®Òu dùa trªn t×nh h×nh thêi sù cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp vµ trªn yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lÝ Nhµ n−íc vÒ Th−¬ng m¹i vµ sÏ ®−îc x¸c ®inh cuèi mçi n¨m nh− ®· tr×nh bµy ë trªn. Cã c¸c tr−êng hîp sau ®©y cã thÓ xÈy ra vµ c¸ch kh¾c phôc: (a) MÆt hµng v¾ng mÆt t¹m thêi ®−îc gi¶i quyÕt theo ph−¬ng ph¸p gi¶i quyÕt mÆt hµng v¾ng mÆt nªu ë trªn. (b) MÆt hµng thay ®æi chÊt l−îng: Gi¶i quyÕt nh− nªu ë trªn. (c) Lu«n lu«n x¸c ®Þnh l¹i tÝnh ®¹i diÖn cña dµn mÉu mÆt hµng tr−íc khi tÝnh chØ sè b»ng tû lÖ cña tæng cì mÉu ®¹i diÖn ®em vµo tÝnh chØ sè so víi tæng cì mÉu cña dµn mÉu tæng thÓ sau khi ®· cËp nhËt. Tõ ®ã ®Ó x¸c ®Þnh ®é tin cËy cña chØ sè vµ lËp kÕ ho¹ch thiÕt kÕ l¹i dµn mÉu ®iÒu tra. I.3.7. Chu kú chän mÉu ®iÒu tra: Qua ph©n tÝch ë trªn, theo thêi gian, dµn mÉu ®¹i diÖn ®iÒu tra gi¸ cã biÕn ®éng. Trong ®ã, møc ®é ®¹i diÖn cña dµn mÉu bÞ biÕn ®éng do nhiÒu yÕu tè kh¸ch quan vµ chñ quan. BiÖn ph¸p th−êng dïng nhÊt trªn thÕ giíi hiÖn nay ®Ó gi¶m bít nh÷ng vÊn ®Ò bÊt tr¾c trªn lµ h¹n chÕ ®é dµi thêi gian tån t¹i cña dµn mÉu ®iÒu tra b»ng c¸ch sö dông chän mÉu l¹i (thiÕt kÕ l¹i) dµn mÉu theo mét chu kú thêi gian nµo ®ã. §Ò tµi ®Ò xuÊt thiÕt kÕ dµn mÉu mét n¨m mét lÇn. Mçi khi thiÕt kÕ l¹i dµn mÉu, sÏ xem xÐt l¹i toµn bé c¸c yÕu tè cña qu¸ tr×nh thiÕt kÕ mét chØ sè gi¸ c¶. 97 I.4. vÒ gi¸ c¶ ®Ó tÝnh chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu: + ChØ sè gi¸ chØ tÝnh trªn gi¸ cña hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu + Gi¸ xuÊt khÈu lµ gi¸ FOB hoÆc quy ®æi theo tê khai H¶i quan + Gi¸ nhËp khÈu lµ gi¸ CIF hoÆc quy ®æi theo tê khai H¶i quan + Gi¸ ®iÒu tra, thÈm ®Þnh theo b¸o c¸o tõ c¸c doanh nghiÖp t−¬ng tù theo gÝa FOB vµ CIF + §ång tiÒn ®Ó tÝnh chØ sè gi¸ lµ USD. I.5. VÒ thu thËp gi¸ ®Ó tÝnh chØ sè gi¸ XuÊt nhÈp khÈu: Gi¸ c¶ thu thËp ®Ó tÝnh chØ sè gi¸ ®−îc lÊy tõ sè liÖu thèng kª hµng tuÇn, hµng th¸ng cña Tæng côc H¶i quan ViÖt Nam vµ ®−îc ®iÒu tra, thÈm ®Þnh theo x¸c suÊt tõ c¸c b¸o c¸o cña doanh nghiÖp do Trung t©m Th«ng tin Th−¬ng m¹i thùc hiÖn. I.6 VÒ ph−¬ng ph¸p tÝnh vµ quyÒn sè cña chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu I.6.1. Ph−¬ng ph¸p tÝnh chÝnh thøc, hµng th¸ng Qua xem xÐt ph−¬ng ph¸p tÝnh cña c¸c n−íc, cña Liªn hiÖp quèc vµ ph©n tÝch ph−¬ng ph¸p tÝnh cña ViÖt nam, thÊy r»ng sö dông c«ng thøc tÝnh chØ sè gi¸ Laspayre chuyÓn ®æi (16) (trong phÇn 4.1.3.) ch−¬ng II lµ cã c¬ së khoa häc vµ thùc tiÔn trong thêi gian tíi. - §ã lµ chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu tÝnh theo ph−¬ng ph¸p so s¸nh ng¾n h¹n, tøc lµ lÊy gi¸ kú b¸o c¸o so víi gi¸ kú tr−íc vµ sö dông c«ng thøc Laspeyres chuyÓn ®æi ®Ó tÝnh chØ sè gi¸ kú b¸o c¸o so víi kú gèc cè ®Þnh sè do c¬ quan Thèng kª Liªn Hîp quèc ®−a ra: 98 ∑ = −−= n i t i ttitp wrI 1 1 0 1/,0/, * (6) = 1 0, 1 0, 1, 1, , ** − = − − ∑ tin i i ti ti ti w p p p p C«ng thøc tÝnh chØ sè gi¸ Laspayre chuyÓn ®æi tæng qu¸t nh− sau: - TÝnh chØ sè gi¸ c¸ thÓ cña mÆt hµng lÊy gi¸ r. - TÝnh chØ sè gi¸ cña nhãm mÆt hµng c¬ së theo ph©n tæ VCPC m· 5 sè; - TÝnh chØ sè gi¸ cña c¸c lo¹i ph©n tæ kh¸c (KH 2 sè, VSIC 4 sè, SITC 2 sè, BPM5 2 sè vµ HS 2 sè) trªn c¬ së chØ sè gi¸ nhãm-mÆt hµng c¬ së theo VCPC 5 sè. ChØ sè gi¸ xuÊt - nhËp khÈu kú b¸o c¸o so víi kú gèc cè ®Þnh cña nhãm mÆt hµng c¬ së theo ph©n tæ VCPC 5 sè ®−îc tÝnh theo c«ng thøc (6.1) nh− sau: n rr I n i titti tj ∑ = −− = 1 0/1,1/, 0/, * (16) Trong ®ã: 0/,tjI lµ chØ sè gi¸ nhãm-mÆt hµng c¬ së j theo ph©n tæ VCPC 5 sè kú b¸o c¸o t so víi kú gèc 0; 1/, −ttir lµ chØ sè gi¸ cña mÆt hµng lÊy gi¸ i kú b¸o c¸o so víi kú tr−íc (tøc lµ so s¸nh ng¾n h¹n), vµ ®−îc tÝnh theo c«ng thøc: 100* 1, , 1/, − − = ti ti tti p p r (16.1) Trong ®ã pi,t lµ gi¸ mÆt hµng i kú b¸o c¸o vµ pi,t-1 lµ gi¸ mÆt hµng i kú tr−íc. n lµ sè mÆt hµng i tham gia tÝnh chØ sè gi¸ nhãm mÆt hµng c¬ së. C¸c chØ sè gi¸ nhãm vµ chØ sè gi¸ chung cña c¸c lo¹i ph©n tæ kh¸c (theo danh môc kÕ ho¹ch XNK(m· 1 sè)) so víi kú gèc cè ®Þnh ®−îc tÝnh tõ chØ sè ®· tÝnh ë c«ng thøc (16) víi quyÒn sè cè ®Þnh t−¬ng øng cña nã theo c«ng thøc tæng qu¸t sau: 99 ∑ ∑ = 0, 0,0/, 0/, * j jtj tg W WI I (17) Trong ®ã: 0/,tgI lµ chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu nhãm ‘g’ hoÆc chØ sè chung; 0/,tjI lµ chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu nhãm-mÆt hµng c¬ së j theo ph©n tæ VCPC m· 5 sè ®· tÝnh t¹i c«ng thøc 12); 0,jW lµ quyÒn sè tû träng cña nhãm-mÆt hµng c¬ së j theo ph©n tæ VCPC m· 5 sè; C¸c chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu kú b¸o c¸o so víi c¸c gèc kh¸c (gèc kú tr−íc, cïng kú n¨m tr−íc), hoÆc chØ sè gi¸ thêi kú (6 th¸ng, 9 th¸ng, n¨m) ®−îc tÝnh tõ chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu cã kú gèc cè ®Þnh (n¨m 2000) theo c«ng thøc (10) ®· nªu trªn. ChØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu Th−¬ng m¹i tÝnh cho tõng thÞ tr−êng chñ yÕu. I.6.2. Ph−¬ng ph¸p tÝnh tham kh¶o, 10 ngµy/lÇn: I.6.2.1. §èi víi tÝnh chØ sè cho mçi mÆt hµng, nhãm hµng. Sö dông 2 ph−¬ng ph¸p tÝnh cho cïng 1 mÆt hµng, nhãm hµng. - Phương pháp 1: C«ng thøc Passche với công thức tính )/( 1,0, 1 1,1, 1 1,1, 1 1,0, 1 1,1, ii n i ii n i ii n i ii n i ii P p ppqp qp qp qp I ∑ ∑ ∑ ∑ = = = = == (4), hay ∑ ∑= 1o 11p q qp qp I (4’) Phương pháp Passche nói lên sự biến đéng bình quân của giá cả kỳ báo cáo so với kỳ gốc của khối lượng hàng hoá xuất khẩu kỳ báo cáo. 100 Công thức (4’) đáp ứng được tính thời sự và mục đích xử lí nhanh của việc nghiên cứu chỉ số giá. Nã sÏ ®−îc sö dông ®èi víi nh÷ng hµng ho¸ cã biÕn ®éng nhiÒu vÒ gi¸, l−îng hoÆc c¶ gi¸, l−îng và c¸c mÆt hµng míi. Nó có thể cho kết quả chính xác hơn. Không những nó tính được chỉ tiêu tương đối (%) nói lên biến động bình quân của giá cả giữa hai kỳ, nhÊt lµ gi÷a 2 k× ng¾n(10 ngµy) mà còn tính được số tuyệt đối nói lên hiệu quả kinh tế do sự biến động của giá cả mang lại. Cụ thể, nếu là chỉ số giá xuất khẩu: tử số của công thức (4’) là mức lưu chuyển hàng hoá xuất khẩu kỳ báo cáo hay là số tiền thu được từ xuất khẩu kỳ báo cáo, còn mẫu số là mức lưu chuyển của khối lượng hàng hoá xuất khẩu kỳ báo cáo theo giá kỳ gốc. Nếu giá cả kỳ báo cáo cao hơn kỳ gốc thì tử số cao hơn mẫu số, có nghĩa là cùng một khối lượng hàng hoá trong kỳ báo cáo, nhưng nếu xuất khẩu với giá cả của kỳ báo cáo thì doanh nghiệp sẽ thu được nhiều ngoại tệ hơn so với xuất khẩu với giá ở kỳ gốc. Chênh lệch giữa tử số và mẫu số mang dấu (+) khi giá cả xuất khẩu tăng lên, còn ngược lại thì mang dấu (-). - Ph−¬ng ph¸p 2: c«ng thøc Laspeyres chuyÓn ®æi: n rr I n i titti tj ∑ = −− = 1 0/1,1/, 0/, * (16) 100* 1, , 1/, − − = ti ti tti p p r (16.1) Tuy nhiên, để tính toán được chỉ số giá xuất, nhập khẩu thì vấn đề trước tiên không phải là sử dụng công thức nào, mà là nguồn dữ liệu đầu vào để tính toán có đáp ứng đầy đủ hay không. Nếu số liệu thống kê có đầy đủ, nhất là về khối lượng hàng hoá thực tế xuất khẩu hay nhập khẩu thu thập được đầy đủ vµ ®¶m b¶o ®−îc “bÝ mËt kinh doanh” thì sử dụng công thức (4) sẽ có hiệu quả cao nhất. Nhưng nếu số liệu thống kê không đầy đủ về khối lượng hàng hoá thực tế xuất, nhập khẩu và nhất là cơ cấu hàng hoá ít có sự biến động thì có thể sử dụng công thức (3) hay (16). 101 Trªn thùc tÕ xuÊt khÈu, nhËp khÈu hµng ho¸ cña n−íc ta 10 n¨m trë l¹i ®©y vµ xu h−íng nh÷ng n¨m tíi, ®·, ®ang sÏ cã nhiÒu hµng ho¸ cã biÕn ®éng nhiÒu c¶ vÒ gi¸, l−îng hoÆc ®ång thêi c¶ gi¸ vµ l−îng. V× vËy, cÇn sö dông c¶ 2 c«ng thøc tÝnh chØ sè gi¸, c¨n cø theo ®Æc ®iÓm tõng mÆt hµng, nhãm hµng cô thÓ. - QuyÒn sè cña chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu Th−¬ng m¹i lµ quyÒn sè kh«ng cè ®Þnh. QuyÒn sè mÆt hµng ®−îc ®iÒu chØnh theo n¨m tr−íc n¨m b¸o c¸o hoÆc lµ quyÒn sè kú b¸o c¸o. I.7.VÒ xö lÝ c¸c bÊt th−êng trong tÝnh chØ sè gi¸ I.7.1. VÊn ®Ò mÆt hµng thay ®æi chÊt l−îng: Khi mét trong c¸c tiªu chÝ chÊt l−îng mÆt hµng thay ®æi th× coi nh− chÊt l−îng hµng ho¸ ®Ó thu thËp gi¸ c¶ theo c¸c tiªu chÝ ®ã bÞ thay ®æi. Nh− vËy, cÇn ph¶i ®iÒu chØnh b»ng c¸ch nµo ®ã ®Ó lÊy gi¸ c¶ mÆt hµng míi coi nh− cã cïng chÊt l−îng kh«ng ®æi gi÷a hai thêi kú so s¸nh. §· cã mét sè gi¶i ph¸p ®−îc ®−a ra ®Ó mçi n−íc cã thÓ øng dông kh¸c nhau. VÝ dô, biÖn ph¸p thay thÕ mÆt hµng, biÖn ph¸p tÝnh chuyÓn chÊt l−îng, biÖn ph¸p lÊy l¹i gi¸ theo xu h−íng nhãm mÑ, theo xu h−íng mÆt hµng cã chÊt l−îng t−¬ng ®−¬ng, biÖn ph¸p chuyªn gia marketing hµng ho¸, chuyªn gia th−¬ng phÈm, .v.v. Trong tÝnh chØ sè gi¸ Th−¬ng m¹i, tuú tõng tr−êng hîp cô thÓ sÏ ¸p dông ph−ng ph¸p tÝnh gi¸ chuyÓn phï hîp. Gi¸ cña m¸y mãc thiÕt bÞ, c¸c n−íc dïng ph−¬ng ph¸p hÖ sè biÕn ®éng tiªu chuÈn kü thuËt ®Ó quy ®æi gi¸ c¶, .v.v. §©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p vµ xö lý rÊt c«ng phu tèn kÐm vµ ®ßi hái sù hîp t¸c chÆt chÏ cña c¸c nhµ xuÊt khÈu, nhËp khÈu víi ®iÒu tra viªn ®Ó cïng xö lý vÊn ®Ò nµy. Nh÷ng sè liÖu ch−a râ hoÆc cßn thiÕu trong kú b¸o c¸o sÏ ®−îc bæ sung vµ c«ng bè l¹i theo sè liÖu cña c¸c th¸ng sau. ChØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu Th−¬ng m¹i sÏ ®−îc c«ng bè l¹i hoÆc ®iÒu chØnh l¹i khi cã b¸o c¸o cña c¸c doanh nghiÖp. 102 I.7.2. VÊn ®Ò mÆt hµng ®éc nhÊt: MÆt hµng xuÊt khÈu, nhËp khÈu ®éc nhÊt lµ mÆt hµng kh«ng cã chÊt l−îng nµo t−¬ng ®−¬ng hoÆc kh«ng cã mÆt hµng nµo gièng nã hoÆc thay thÕ nã vÒ c«ng dông. Trong nh÷ng tr−êng hîp nµy c¬ quan tÝnh chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu Th−¬ng m¹i sÏ hîp t¸c víi c¸c nhµ xuÊt khÈu, nhËp khÈu ®Ó cïng gi¶i quyÕt. I.7.3. VÊn ®Ò mÆt hµng v¾ng mÆt do thêi vô vµ mÆt hµng kh«ng xuÊt hiÖn liªn tôc kh¸c Còng nh− mÆt hµng ®éc nhÊt, nh÷ng mÆt hµng lo¹i nµy th−êng cã mÆt mét thêi gian, biÕn mÊt trong mét thêi gian vµ xuÊt hiÖn trë l¹i víi nguyªn h×nh chÊt l−îng cña nã, nh− thùc phÈm vµ rau qu¶ t−¬i, hµng may mÆc... Trong chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu, qu¶ t−¬i, rau t−¬i th−êng bÞ v¾ng mÆt nªn kh¾c phôc nã b»ng c¸ch lÊy ph©n lo¹i theo nhãm rau, qu¶ gÇn gòi, t−¬ng ®−¬ng hoÆc lÊy rau qu¶ −íp l¹nh (nÕu cã) ®Ó tÝnh thay cho gi¸ t−¬i khi v¾ng mÆt. Hµng dÖt may lu«n lu«n thay ®æi vÒ nguyªn liÖu hoÆc cña tõng bé phËn cÊu thµnh, nªn cã thÓ dïng chØ sè gi¸ bé phËn ®ång chÊt ®Ó −íc tÝnh hoÆc gi¸ tÝnh quy ®æi. Trong nh÷ng tr−êng hîp nµy c¬ quan tÝnh chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu Th−¬ng m¹i sÏ hîp t¸c víi c¸c nhµ xuÊt khÈu, nhËp khÈu ®Ó gi¶i quyÕt. I.7.4. VÊn ®Ò tÝnh gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu cña mét hµng ho¸ cña c«ng ty xuyªn quèc gia: §©y lµ vÊn néi bé vÒ gi¸ c¶ cña c¸c c«ng ty ®a quèc gia, phÇn nhiÒu mang tÝnh thñ tôc khi ®−a hµng ho¸ qua biªn giíi n−íc së t¹i. VÝ dô, c¸c c«ng ty con trong c«ng ty mÑ ®ãng t¹i nhiÒu n−íc kh¸c nhau khi mét mÆt hµng cña c«ng ty con nµy xuÊt khÈu cho mét c«ng ty con ë n−íc kh¸c. Gi¸ c¶ xuÊt khÈu, nhËp khÈu cña c¸c c«ng ty con nµy mang tÝnh t−îng tr−ng, do c«ng ty mÑ quyÕt ®Þnh. V× vËy, cÇn ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ c¶ xuÊt khÈu vµ gi¸ c¶ nhËp khÈu mÆt hµng ®ã cña c«ng ty mÑ ra sao. 103 Trong nh÷ng tr−êng hîp nµy c¬ quan tÝnh chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu Th−¬ng m¹i sÏ hîp t¸c víi c¸c nhµ xuÊt khÈu, nhËp khÈu ®Ó gi¶i quyÕt. I.7.5 VÊn ®Ò tÝnh gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu trong tµi kho¶n quèc gia: Trong tµi kho¶n quèc gia, rÊt nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi, gi¸ trÞ xuÊt khÈu tÝnh theo gi¸ FOB vµ gi¸ trÞ nhËp khÈu tÝnh theo gi¸ CIF. Tuy nhiªn, viÖc c©n ®èi ngo¹i th−¬ng (c¸n c©n thanh to¸n) l¹i cÇn ®Õn gi¸ FOB cho hai lo¹i gi¸ trÞ ®ã. Do vËy viÖc x¸c ®Þnh gi¸ c¶ ®Ó tÝnh chØ sè gi¸ nhËp khÈu vµ chØ sè gi¸ xuÊt khÈu ë c¸c n−íc kh¸c nhau sÏ kh¸c nhau. Tuy nhiªn LHQ khuyÕn c¸o r»ng nÕu cã ®iÒu kiÖn, chØ sè gi¸ nhËp khÈu nªn tÝnh theo hai gi¸ (FOB vµ CIF), B×nh th−êng th× tÝnh theo gi¸ FOB cho c¶ hai lo¹i gi¸ xuÊt khÈu vµ gi¸ nhËp khÈu, ®ång thêi nghiªn cøu thªm biÕn ®éng cña gi¸ vËn t¶i hµng h¶i ngoµi n−íc. Trong nh÷ng tr−êng hîp nµy c¬ quan tÝnh chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu Th−¬ng m¹i sÏ x¸c ®Þnh sè liÖu ®Ó gi¶i quyÕt. Ngoµi ra, c¬ quan tÝnh chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu Th−¬ng m¹i sÏ ¸p dông 1 sè ph−¬ng ph¸p nh− ph−¬ng ph¸p gi¸ chê, −íc tÝnh..., trªn c¬ së lÝ thuyÕt, kinh nghiÖm theo dâi, qu¶n lÝ Th−¬ng m¹i t¹i ViÖt Nam vµ thÕ giíi. 104 II. Mét sè ®Þnh h−íng c¬ b¶n vÒ c«ng bè chØ sè gi¸ II.1. VÒ néi dung c«ng bè C¸c chØ sè chung vµ chØ sè nhãm cÊp I cña c¸c ph©n lo¹i chØ sè gi¸ ®−îc c«ng bè hµng th¸ng, theo ®inh k×, th−êng xuyªn. Nh÷ng chØ sè cña c¸c nhãm chi tiÕt sÏ ®−îc cung cÊp theo tõng chuyªn ngµnh vµ theo yªu cÇu cña ng−êi sö dông. II.2. VÒ tÇn suÊt c«ng bè ChØ sè gi¸ ®−îc c«ng bè hµng th¸ng. II.3. VÒ h×nh thøc c«ng bè II.3.1. C¸c chØ sè chung vµ chØ sè nhãm cÊp I cña c¸c ph©n lo¹i chØ sè gi¸: - C«ng bè d−íi d¹ng c¸c b¸o c¸o chÝnh thøc cña Bé C«ng Th−¬ng göi c¸c c¬ quan qu¶n lÝ Nhµ n−íc thuéc lÜnh vùc kinh tÕ nh− ChÝnh phñ, Bé KÕ ho¹ch, ®Çu t−; Bé Tµi chÝnh; C«ng nghiÖp; N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n; y tÕ; Thuû s¶n... - C«ng bè trªn b¸o, t¹p chÝ, b¶n tin chuyªn ngµnh vµ trªn c¸c Trang tin ®iÖn tö cña Bé C«ng Th−¬ng, cña Trung t©m th«ng tin Th−¬ng m¹i. II.3.2. ChØ sè cña c¸c nhãm chi tiÕt - C«ng bè b»ng c¸c h×nh thøc göi v¨n b¶n hoÆc E - mail cho c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ, doanh nghiÖp cã yªu cÇu. 105 II.4. VÒ c¬ quan c«ng bè vµ néi dung c«ng bè: II.4.1. Néi dung c«ng bè cña Bé C«ng Th−¬ng Bé C«ng Th−¬ng c«ng bè chØ sè gi¸ c¸ thÓ cña mét sè mÆt hµng, chñng lo¹i mÆt hµng, mÆt hµng míi, chØ sè gi¸ chung cña c¸c nhãm hµng theo yªu cÇu cña c«ng t¸c ®iÒu hµnh, qu¶n lÝ Nhµ n−íc vÒ xuÊt khÈu, nhËp khÈu, æn ®Þnh gi¸ c¶, ph¸t triÓn ThÞ tr−êng néi ®Þa vµ ®Þnh h−íng, ph¸t triÓn kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. C¸c chØ sè gi¸ do Bé C«ng Th−¬ng c«ng bè ®−îc coi lµ c¸c c«ng bè sè liÖu cña ngµnh, kh«ng mang tÝnh quèc gia vµ ®−îc ghi chó trùc tiÕp theo c¸c c«ng bè. II.4.2. Phèi hîp víi Tæng côc Thèng kª. - C¸c sè liÖu vµ kÕt qu¶ tÝnh to¸n chØ sè gi¸ c¸c lo¹i do Bé C«ng Th−¬ng thùc hiÖn ®−îc trao ®æi víi Tæng côc Thèng kª vµ sÏ tõng b−íc thèng nhÊt c¸c b−íc trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n c¸c lo¹i chØ sè gi¸ tõ mÉu phiÕu ®iÒu tra gi¸ c¶, doanh nghiÖp ®Õn viÖc sö dông c¸c c«ng thøc tÝnh to¸n tuú theo ®iÒu kiÖn vµ chÊt l−îng thu thËp gi¸ c¶ ®Ó tÝnh to¸n chØ sè gi¸. 106 III. KiÕn nghÞ vµ ®Ò xuÊt III.1. §èi víi Bé C«ng Th−¬ng: Trªn c¬ së b¶n §Ò tµi ®−îc nghiÖm thu ®Ò nghÞ Bé chØ ®¹o Trung t©m Th«ng tin Th−¬ng m¹i lËp §Ò ¸n “X©y dùng vµ c«ng bè chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu Th−¬ng m¹i phôc vô ®iÒu hµnh qu¶n lý Nhµ n−íc vÒ th−¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp” tr×nh Bé phª duyÖt ®Ó thùc hiÖn. III.2. §èi víi Tæng côc H¶i quan, Bé Tµi chÝnh: - §Ò nghÞ Tæng côc H¶i quan tiÕp tôc hîp t¸c chÆt chÏ vµ hç trî Bé C«ng Th−¬ng (Trung t©m Th«ng tin Th−¬ng m¹i) trong viÖc khai th¸c hiÖu qu¶, nhanh chãng, ®Çy ®ñ th«ng tin tê khai h¶i quan vµ CSDL hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu cña Tæng côc. - §Ò nghÞ Tæng côc H¶i quan xóc tiÕn, hç trî c¸c ®iÒu kiÖn ph¸p lÝ cÇn thiÕt ®Ó ®Èy nhanh dÞch vô kª khai H¶i quan ®iÖn tö vµ xem xÐt ®Ò xuÊt c¶i tiÕn, chi tiÕt ho¸ môc “Quy c¸ch, phÈm c©p” trong Tê khai H¶i quan hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu; theo kiÕn nghÞ cña ®Ò tµi khoa häc”N©ng cao chÊt l−îng cung cÊp th«ng tin tõ CSDL thèng kª hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu cña Tæng côc h¶i quan ViÖt Nam”. III.3. §èi víi Tæng côc Thèng kª, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−: Nh− ë phÇn môc ®Ých cña §Ò tµi ®· nªu, chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu Th−¬ng m¹i cã thÓ ®−îc coi lµ nguån th«ng tin tham kh¶o quan träng cho viÖc tÝnh to¸n chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu cña Tæng côc Thèng kª theo c¸c tiªu chÝ, môc tiªu, chøc n¨ng riªng cña ngµnh Thèng kª. Trªn c¬ së ®ã, cÇn cã sù trao ®æi th«ng tin, kinh nghiÖm vµ phèi hîp, thèng nhÊt vÒ sè liÖu ®Ó mçi c¬ quan cã ®−îc c¸c sè liÖu cã ®é chÝnh x¸c, tin cËy cao h¬n. 107 KÕt luËn Thêi k× 1996 - 2005 lµ thêi k× t¨ng tr−ëng kim ng¹ch xuÊt khÈu, nhËp khÈu rÊt cao. Trong thêi k× nµy ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nhËp khÈu s«i ®éng vµ rÊt cÇn ®−îc nh×n nhËn râ ë c¸c khÝa c¹nh lµ: (a) sè l−îng c¸c mÆt hµng c¶ xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu ®Òu t¨ng rÊt nhanh; (b) c¸c chñng lo¹i mÆt hµng xuÊt khÈu, nhËp khÈu trong cïng mÆt hµng, nhãm hµng còng t¨ng rÊt nhanh vµ rÊt ®a d¹ng, ®Æc biÖt lµ ®a d¹ng vÒ gi¸, vÒ kim ng¹ch vµ t¨ng tr−ëng kim ng¹ch. §iÒu nµy cho thÊy tÝnh ®a d¹ng trong thÞ hiÕu cña thÞ tr−êng hiÖn ®¹i, tÝnh ®Æc tr−ng tÊt yÕu cña kinh tÕ thÞ tr−êng hiÖn ®¹i nãi chung vµ cña thÞ tr−êng ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ s©u, réng nãi riªng. Do vËy, viÖc n¾m b¾t nhanh, cô thÓ c¸c th«ng sè ®ã lµ mét yªu cÇu quan träng, cÊp thiÕt trong ®iÒu hµnh, qu¶n lÝ Nhµ n−íc vÒ Th−¬ng m¹i, trong t¸c nghiÖp kinh doanh; võa ®Ó cã c¸c gi¶i ph¸p, chÝnh s¸ch kÞp thêi nh»m ph¸t triÓn xuÊt khÈu m¹nh vµ bÒn v÷ng, võa ®Ó ®iÒu hµnh nhËp khÈu, b×nh æn gi¸ trªn thÞ tr−êng néi ®Þa vµ cung øng ®ñ nguyªn, nhiªn liÖu cho s¶n xuÊt tiªu dïng trong n−íc; ®ång thêi ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh hiÖu qu¶. ViÖc x©y dùng, tÝnh to¸n vµ c«ng bè chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu Th−¬ng m¹i lµ mét c«ng viÖc khã kh¨n. XÐt vÒ ph−¬ng diÖn Th−¬ng m¹i, nÕu lµm ®−îc nh− ®· tr×nh bµy sÏ cã ý nghÜa vµ t¸c dông to lín. §èi víi c¬ quan Th«ng tin cña Bé ®iÒu nµy kh«ng chØ ®Æt ra yªu cÇu n©ng cao n¨ng lùc cña c¬ quan nµy mµ cßn sö dông ®−îc lùc l−îng ®«ng ®¶o ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn hïng hËu vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm ®iÒu tra, n¾m b¾t th«ng tin t¹i ViÖt Nam trong giai ®o¹n chuyÓn ®æi kinh tÕ hiÖn nay. H¬n n÷a viÖc nµy sÏ t¹o ra sù liªn hÖ c«ng t¸c tèt gi÷a c¸c c¬ quan Nhµ n−íc víi nhau, hç trî nhau trong viÖc t¹o ra c¸c nguån lùc vËt chÊt vÒ th«ng tin vµ t¨ng c−êng ®−îc tÝnh thèng nhÊt trong c¸c b¸o c¸o vµ trong c«ng viÖc. ViÖt Nam ngµy cµng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ s©u vµ réng h¬n. T¹i ViÖt Nam viÖc øng dông CNTT còng s©u vµ réng h¬n, cho thÊy tÝnh tÊt yÕu vµ hiÖu qu¶ cña c¸c c«ng viÖc liªn quan ®Õn CNTT. ViÖc triÓn khai, x©y dùng vµ c«ng bè nhanh chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu Th−¬ng m¹i nÕu ®−îc thùc hiÖn tèt sÏ sím ®¸p øng ®−îc ®ßi hái cña c¸c c¬ quan qu¶n lÝ Nhµ n−íc, c¸c doanh nghiÖp cã t¸c dông thiÕt thùc ph¸t triÓn kinh doanh, ®Æc biÖt lµ ph¸t triÓn xuÊt khÈu vµ b×nh æn lµnh m¹nh thÞ tr−êng trong n−íc. 108 Phô lôc Phô lôc 1: C¸c kh¸i niÖm, ®Þnh nghÜa dïng trong thèng kª gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu ViÖt nam vµ Ph¹m vi tÝnh to¸n cña nã Gi¸ xuÊt khÈu hµng ho¸ lµ gi¸ b¸n hµng ho¸ ra khái n−íc së t¹i cho n−íc ngoµi hoÆc cho khu chÕ xuÊt cña n−íc ngoµi ®ãng t¹i n−íc së t¹i. Gi¸ xuÊt khÈu hµng ho¸ cã nhiÒu lo¹i t−¬ng øng víi c¸c lo¹i hµng xuÊt khÈu nh−: gi¸ xuÊt khÈu hµng mËu dÞch, gi¸ xuÊt khÈu hµng phi mËu dÞch (gi¸ xuÊt khÈu hµng viÖn trî, gi¸ xuÊt khÈu hµng tr¶ nî hoÆc hµng cho vay nî...) vµ gi¸ xuÊt khÈu hµng chuyÓn khÈu. Thèng kª gi¸ xuÊt khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam chØ bao gåm gi¸ xuÊt khÈu hµng mËu dÞch vµ chØ tÝnh bé phËn hµng ho¸ b¸n cho n−íc ngoµi vµ ®−îc ®−a ra khái biªn giíi ViÖt Nam (kh«ng bao gåm gi¸ xuÊt khÈu hµng ho¸ vµo khu chÕ xuÊt t¹i ViÖt Nam). Gi¸ xuÊt khÈu hµng ho¸ trªn gi¸c ®é ®Þa ®iÓm giao hµng cã nhiÒu lo¹i t−¬ng øng víi c¸c ®iÒu kiÖn giao hµng xuÊt khÈu theo quy chÕ Incoterms 2000(6). Quèc tÕ nh− gi¸ xuÊt khÈu FOB (Free On Board - gi¸ giao hµng trªn boong tµu t¹i c¶ng ViÖt Nam kh«ng bao gåm phÝ b¶o hiÓm vµ phÝ vËn chuyÓn tíi n−íc mua), gi¸ xuÊt khÈu CIF (Cost, Insurance and Freight - gi¸ giao hµng t¹i c¶ng n−íc mua bao gåm phÝ b¶o hiÓm vµ phÝ vËn chuyÓn ®−êng biÓn), gi¸ xuÊt khÈu CF (Cost and Freight - gi¸ xuÊt khÈu giao t¹i c¶ng n−íc mua gåm phÝ vËn chuyÓn), gi¸ xuÊt khÈu DAF (Delivered At Frontier- gi¸ giao hµng t¹i biªn giíi ®−êng bé), .v.v. Thèng kª gi¸ xuÊt khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam chØ tÝnh theo gi¸ xuÊt khÈu FOB hoÆc gi¸ ®−îc tÝnh tõ gi¸ xuÊt khÈu kh¸c tÝnh chuyÓn cho t−¬ng ®−¬ng gi¸ FOB. Tuy nhiªn, tuú thuéc vµo môc ®Ých nghiªn cøu, thèng kª cã thÓ tÝnh gi¸ xuÊt khÈu theo FOB (t−¬ng ®−¬ng gi¸ FOB-gi¸ ch−a bao gåm c−íc vËn t¶i vµ b¶o hiÓm) hoÆc theo gi¸ CIF (t−¬ng ®−¬ng gi¸ CIF-gi¸ ®· tr¶ tr−íc phÝ vËn t¶i vµ hoÆc b¶o hiÓm). 6 Theo Incoterm 2000 (bản tiếng Anh - Webside: htpt://www.iccwbo.org/incoterms/preambles.asp và Bản hướng dẫn sử dụng Incoterm 2000, do Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật xuất bản năm 2001. 109 Gi¸ nhËp khÈu hµng ho¸ lµ gi¸ mua hµng ho¸ tõ n−íc ngoµi vµo n−íc së t¹i hoÆc tõ khu chÕ xuÊt cña n−íc ngoµi ®ãng t¹i n−íc së t¹i. Gi¸ nhËp khÈu hµng ho¸ cã nhiÒu lo¹i t−¬ng øng víi c¸c lo¹i hµng nhËp khÈu nh−: gi¸ nhËp khÈu hµng mËu dÞch, gi¸ nhËp khÈu hµng phi mËu dÞch (gi¸ nhËp khÈu hµng viÖn trî, gi¸ nhËp khÈu hµng vay nî...) vµ gi¸ nhËp khÈu hµng chuyÓn khÈu - t¹m nhËp t¸i xuÊt (nhËp khÈu ®Ó xuÊt trùc tiÕp sang n−íc thø ba hoÆc nhËp khÈu ®−a vÒ n−íc së t¹i ®Ó chuyÓn cho n−íc thø ba). Thèng kª gi¸ nhËp khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam chØ bao gåm gi¸ nhËp khÈu hµng mËu dÞch tõ n−íc ngoµi ®−a vµo ViÖt Nam. Gi¸ nhËp khÈu hµng ho¸ trªn gi¸c ®é ®Þa ®iÓm giao hµng cã nhiÒu lo¹i t−¬ng øng víi c¸c ®iÒu kiÖn vËn t¶i vµ giao hµng nhËp khÈu theo quy chÕ Incoterm 2000 nh− gi¸ nhËp khÈu CIF (Cost, Insurance and Freight - gi¸ giao hµng nhËp khÈu t¹i c¶ng ViÖt Nam bao gåm b¶o hiÓm vµ phÝ vËn chuyÓn ®−êng biÓn), gi¸ nhËp khÈu CF (Cost and Freight - gi¸ nhËp khÈu giao t¹i c¶ng ViÖt Nam gåm phÝ vËn chuyÓn), gi¸ nhËp khÈu FOB (Free On Board-gi¸ giao hµng trªn boong tµu t¹i c¶ng n−íc b¸n kh«ng bao gåm phÝ b¶o hiÓm vµ phÝ vËn chuyÓn tíi ViÖt Nam), gi¸ nhËp khÈu DAF (Delivered At Frontier- gi¸ giao hµng t¹i biªn giíi), .v.v. Thèng kª gi¸ nhËp khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam chØ tÝnh theo gi¸ nhËp khÈu CIF hoÆc gi¸ ®−îc tÝnh tõ gi¸ nhËp khÈu kh¸c chuyÓn ®æi t−¬ng ®−¬ng gi¸ CIF (bao gåm phÝ vËn chuyÓn vµ hoÆc b¶o hiÓm ®· tr¶). Tuy nhiªn, tuú thuéc vµo môc ®Ých nghiªn cøu, thèng kª cã thÓ tÝnh gi¸ nh©p khÈu theo gi¸ CIF (t−¬ng ®−¬ng gi¸ CIF) hoÆc theo gi¸ FOB (t−¬ng ®−¬ng gi¸ FOB). Tû gi¸ hèi ®o¸i lµ gi¸ c¶ cña mét ®ång tiÒn nµy ®−îc biÓu hiÖn b»ng mét ®ång tiÒn kh¸c. Tû gi¸ hèi ®o¸i th−êng g¾n liÒn víi kh«ng gian vµ thêi gian cô thÓ. VÝ dô, tû gi¸ hèi ®o¸i gi÷a §« la Mü vµ §ång ViÖt Nam lµ 1USD = 15.600VN§ t¹i thÞ tr−êng Hµ Néi vµo lóc trao ®æi cao ®iÓm ngµy 20 th¸ng 12 n¨m 2005, tøc lµ gi¸ cña 1 §« la Mü t¹i thÞ tr−êng Hµ Néi vµo lóc cao ®iÓm ngµy 20/12/05 lµ 15.600 §ång. Tû gi¸ hèi ®o¸i gi÷a hai ®ång tiÒn th−êng ®−îc gäi t¾t lµ “tû gi¸ tiÒn tÖ”. Tû gi¸ hèi ®o¸i còng gièng nh− gi¸ c¶ hµng ho¸, song ®ã lµ lo¹i gi¸ c¶ cña hµng ho¸ ®Æc biÖt-tiÒn tÖ, ®−îc h×nh thµnh phô thuéc vµo tÝnh thÞ tr−êng cña hµng ho¸ tiÒn tÖ. NÕu thÞ tr−êng hµng ho¸ tiÒn tÖ lµ thÞ tr−êng tù do th× gi¸ c¶ cña nã sÏ ®−îc h×nh thµnh trªn c¬ së quy luËt cung cÇu, nÕu thÞ tr−êng ®ã bÞ khèng chÕ bëi chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt chñ 110 quan th× gi¸ c¶ cña nã sÏ kh«ng ph¶n ¸nh ®óng gi¸ trÞ cña nã khi biÓu hiÖn b»ng ®ång tiÒn kh¸c. Tû gi¸ hèi ®o¸i cho tÝnh chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu ViÖt Nam hiÖn hµnh lµ tû gi¸ hèi ®o¸i thÞ tr−êng tiÒn tÖ liªn Ng©n hµng do Ng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam c«ng bè hµng ngµy (Liªn ng©n hµng lµ mét thÞ tr−êng tiÒn tÖ ë ViÖt Nam song thÞ tr−êng nµy bÞ ®iÒu tiÕt bëi chÝnh s¸ch kinh tÕ cña ChÝnh phñ). Tû gi¸ nµy cã hai lo¹i: tû gi¸ mua ngo¹i tÖ vµo cña chñ thÓ kinh doanh vµ tû gi¸ b¸n ngo¹i tÖ cho ng−êi dïng tõ chñ thÓ kinh doanh. C¸c chØ tiªu thèng kª tû gi¸ hèi ®o¸i ë ViÖt Nam hiÖn nay lµ tû gi¸ b×nh qu©n th¸ng, tû gi¸ b×nh qu©n quý, tû gi¸ b×nh qu©n n¨m cña tiÒn §« la Mü (USD) víi tiÒn ViÖt Nam (VND). C¸c chØ sè tû gi¸ hèi ®o¸i gi÷a ®ång tiÒn kh¸c USD víi tiÒn ViÖt Nam ch−a ®−îc ®−a vµo thèng kª (*). C¸c gi¸ c¶ xuÊt khÈu, nhËp khÈu ViÖt Nam ®−îc thanh to¸n b»ng nh÷ng tiÒn tÖ kh¸c USD ®−îc ®¬n vÞ b¸o c¸o tÝnh chuyÓn ®æi ra gi¸ theo USD trªn c¬ së tû gi¸ thanh to¸n thùc tÕ cña ®¬n vÞ víi Nhµ n−íc. Tû gi¸ dïng ®Ó tÝnh chØ sè tû gi¸ cho viÖc tÝnh chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu theo tiÒn VN§ lµ tû gi¸ thÞ tr−êng tiÒn tÖ liªn Ng©n hµng do Ng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam c«ng bè hµng ngµy. Thèng kª tÝnh tû gi¸ b×nh qu©n theo ph−¬ng ph¸p phæ biÕn hiÖn n¹y lµ b×nh qu©n sè häc gi¶n ®¬n gi÷a c¸c mÉu tû gi¸ ®¹i diÖn hµng ngµy trong kú tÝnh tû gi¸ b×nh qu©n. C«ng thøc tÝnh nh− sau: ∑ ∑ = == m n m n tn t n r R 1 1 Trong ®ã: tR lµ tû gi¸ b×nh qu©n cña thêi kú t; (th¸ng, hoÆc quý, hoÆc n¨m), r lµ mÉu tû gi¸ ®¹i diÖn trong ngµy n, n = 1....m trong thêi kú t . VÝ dô tÝnh tû gi¸ b×nh qu©n cña th¸ng 12 n¨m 2005 th× n = 1....31; m = 31; r1 = 15620,...; r31 = 15650; ta cã tû gi¸ b×nh qu©n th¸ng 12 n¨m 2005 lµ: .15625 31 )15650...15620( 0512 =++=−R Ngoµi ra, khi thèng kª cã ®iÒu kiÖn ®Çy ®ñ, tû gi¸ b×nh qu©n sÏ ®−îc tÝnh theo ph−¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn, quyÒn sè lµ l−îng ngo¹i tÖ trao (*) Theo ChØ thÞ cña Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr−ëng (nay lµ Thñ T−íng ChÝnh Phñ) vÒ viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c thèng kª gi¸ c¶ sè 295 - CP, ngµy 21 th¸ng 10 n¨m 1989 x¸c ®Þnh hÖ thèng chØ tiªu thèng kª gi¸ c¶ ViÖt nam tõ n¨m 1990 ®Õn nay. 111 ®æi hµng ngµy trong mét ph¹m vi kh«ng gian nhÊt ®Þnh. HiÖn nay nãi chung l−îng USD trao ®æi (mua USD vµ b¸n USD) ch−a cã ph−¬ng ph¸p thèng kª kÓ c¶ c¸c ngµnh cã chøc n¨ng qu¶n lý ngo¹i hèi. ChØ sè gi¸ xuÊt khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam lµ chØ tiªu thèng kª t−¬ng ®èi ph¶n ¸nh xu h−íng vµ møc ®é biÕn ®éng cña gi¸ c¶ xuÊt khÈu hµng ho¸ ®−îc tÝnh t¹i biªn giíi ViÖt Nam (gi¸ FOB hoÆc t−¬ng ®−¬ng gi¸ FOB) qua thêi gian. ChØ sè gi¸ nhËp khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam lµ chØ tiªu thèng kª t−¬ng ®èi ph¶n ¸nh xu h−íng vµ møc ®é biÕn ®éng cña gi¸ c¶ nhËp khÈu hµng ho¸ vµo ViÖt Nam ®−îc tÝnh gi¸ t¹i biªn giíi ViÖt Nam (gi¸ CIF hoÆc t−¬ng ®−¬ng gi¸ CIF) qua thêi gian. ChØ sè tû gi¸ hèi ®o¸i hoÆc cßn gäi lµ chØ sè tû gi¸ tiÒn tÖ lµ chØ tiªu kinh tÕ ph¶n ¸nh xu h−íng vµ møc ®é biÕn ®éng cña tû gi¸ tiÒn tÖ. Thèng kª tû gi¸ ë ViÖt Nam ®· tÝnh chØ sè tû gi¸ gi÷a tiÒn USD vµ tiÒn §ång ViÖt Nam(*). ChØ sè tû gi¸ ®−îc tÝnh theo c«ng thøc: 100 0 0/ xR RI tRt = Trong ®ã: 0/RtI lµ chØ sè tû gi¸ kú b¸o c¸o t so víi kú gèc 0 (kú gèc cã thÓ lµ kú tr−íc, hoÆc lµ mét mèc thêi gian bÊt kú tr−íc ®ã). tR vµ 0R lµ tû gi¸ b×nh qu©n thêi kú t vµ thêi kú 0. ChØ sè tû gi¸ tÝnh theo c«ng thøc trªn cã thÓ lµ chØ sè tû gi¸ th¸ng, chØ sè tû gi¸ quý hoÆc chØ sè tû gi¸ n¨m. ChØ sè gi¸ xuÊt - nhËp khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam lµ th−íc ®o møc ®é biÕn ®éng (thay ®æi) cña gi¸ c¶ hµng ho¸ xuÊt khÈu hoÆc nhËp khÈu, kh«ng bao gåm c¸c lo¹i xuÊt - nhËp khÈu dÞch vô cña ViÖt Nam. Ræ hµng ho¸ xuÊt - nhËp khÈu ViÖt Nam kh«ng bao gåm hµng quèc phßng (cho chiÕn tranh vµ b¶o vÖ), Vµng nguyªn liÖu, §å cæ, s¸ch b¸o t¹p chÝ vµ c¸c s¶n phÈm v¨n ho¸ (®Üa ghi t¸c phÈm, tranh, ¶nh, phim chiÕu c¸c lo¹i), C¸c ph¸t minh khoa häc, b¶n quyÒn; M¸y bay, tµu thuû vµ phô tïng; Toa xe, ®Çu kÐo tµu ho¶ vµ phô tïng. MÆt hµng ®¹i diÖn lÊy gi¸ xuÊt - nhËp khÈu lµ mÆt hµng chÝnh, chñ yÕu cã tÝnh xuÊt khÈu, nhËp khÈu cæ truyÒn vµ cã tû träng lín trong nhãm-mÆt hµng c¬ së (VCPC m· 5 sè). 112 Phô lôc 2: ChØ sè gi¸ xuÊt khÈu - CÊu tróc vµ quyÒn sè : Danh môc chØ sè gi¸ xuÊt khÈu vµ quyÒn sè cña nã theo ph©n lo¹i "Danh môc s¶n phÈm chñ yÕu VN (VCPC m· 5 sè)" bpm M· vsic 4 sè M· sitc 2 sè M· hs 2 sè M· kh 2 sè M· vcpc 5 sè Nhãm-mÆt hµng QuyÒn sè nhËp (%) Tæng chung 100,00 26 0112 04 10 01 01120 Ng« 0,01 26 1531 04 10 01 01140 G¹o løt 0,01 26 0112 04 10 01 01160 Kª 0,01 26 0112 04 10 01 01190 S¾n l¸t, c¾t khóc 0,19 26 0112 04 10 01 01199 Ngò cèc kh¸c (cñ kh¸c cã tinh bét) 0,01 26 0116 05 07 06 01230 Rau l¸ (kÓ c¶ hµnh t©y, hµnh ta... 0,24 26 0116 05 07 06 01290 Rau cñ, rÔ vµ rau d¹ng kh¸c 0,22 26 0115 05 08 06 01313 Xoµi t¬i 0,19 26 0115 05 08 06 01314 Chuèi t¬i 0,16 26 0115 22 08 06 01315 Dõa qu¶ 0,10 26 0115 05 08 06 01316 Døa t−¬i 0,13 26 0115 05 08 06 01318 M¨ng côt t−¬i 0,05 26 0115 05 08 06 01323 Bëi t−¬i 0,10 26 0115 05 08 06 01341 Da hÊu t−¬i 0,18 26 0115 05 08 06 01342 Thanh long t−¬i 0,21 26 0115 05 08 06 01343 Ch«m ch«m t−¬i 0,15 26 0115 05 08 06 01344 Nh·n, v¶i t−¬i, kh« 0,20 26 0115 05 08 06 01349 Qu¶ t−¬i kh« kh¸c (mÝt... 0,14 26 0116 22 08 10 01411 §Ëu t¬ng 0,11 26 0116 09 08 10 01412 §Ëu h¹t kh¸c (®Ëu xanh) 0,01 23 0113 22 08 10 01420 L¹c nh©n 0,28 26 0113 09 12 06 01430 Võng 0,04 ...... ........... ...... ..... ....... ......... ............................ ....... 26 2710 67 72 121 41271 èng s¾t, thÐp c¸c lo¹i 0,04 26 2720 68 74 113 41511 Bét vµ v¶y ®ång (®ång nguyªn liÖu) 0,01 26 2720 68 80 12 41562 ThiÕc thanh, thái thµnh h×nh 0,11 26 2893 69 82 07 42918 Dông cô cÇm tay 0,42 10 2899 67 83 12 42941 D©y gai, bÖn s¾t thÐp trÇn (cha c¸ch ® 0,02 26 2915 71 84 18 43524 Xe n©ng, thang n©ng, m¸y n©ng di ®éng 0,03 26 2921 71 85 17 44112 M¸y, kÐo, cµy, bõa, m¸y xíi 0,66 26 2921 71 85 17 44116 M¸y tÎ h¹t, tuèt lóa, b¬m vµ n«ng nghiÖ 0,10 26 2922 71 85 17 44211 M¸y bãc, t¸ch, ca kim lo¹i 0,38 26 2930 77 85 07 44811 Tñ l¹nh vµ c¸c m¸y l¹nh gia ®×nh 0,03 26 9999 99 99 99 99999 C¸c lo¹i kh¸c kÓ c¶ vµng 2,58 113 bpm M· vsic 4 sè M· sitc 2 sè M· hs 2 sè M· kh 2 sè M· vcpc 5 sè Nhãm-mÆt hµng QuyÒn sè nhËp (%) 23 0112 04 10 01 01110 Lóa m× 0,48 23 0112 04 10 10 01150 Lóa m¹ch, yÕn m¹ch, malt bia 0,23 23 0112 04 07 06 01210 Khoai t©y 0,01 23 0116 05 07 06 01220 Rau hä ®Ëu (®Ëu qu¶ ... 0,01 23 0116 05 07 06 01230 Rau l¸ (kÓ c¶ hµnh t©y, hµnh ta... 0,07 23 0116 05 07 06 01290 Rau cñ, rÔ vµ rau d¹ng kh¸c 0,01 23 0113 09 08 10 01311 H¹t ®iÒu th« (nguyªn liÖu) 0,10 23 0115 05 08 06 01312 Lª t¬i 0,09 23 0115 05 08 06 01321 Cam t¬i 0,01 23 0115 05 08 06 01322 Quýt t¬i 0,01 23 0115 05 08 06 01341 Da hÊu t¬i 0,03 23 0115 05 08 06 01345 T¸o t¬i 0,07 .... ..... ..... .... .... ..... ...... ..... 04 2320 33 27 131 33331 DÇu Diezel 5,54 04 2320 33 27 131 33332 DÇu mazuts 2,23 04 2320 33 27 131 33340 DÇu ho¶ 0,56 04 2320 33 27 13 33380 DÇu nhên 0,13 ..... ..... ..... .... .... ..... ..... ..... 011 3410 78 87 18 49112 Xe kh¸ch, vµ c«ng céng (tõ trªn 12) 0,13 011 3410 78 87 18 49113 Xe kh¸ch, vµ c«ng céng (tõ díi 13) 0,11 02 3410 78 87 18 49114 Xe chuyªn dïng (y tÕ, thÓ thao, g«n... 0,07 02 3410 78 87 18 49115 Xe chuyªn dïng vÖ sinh (®æ r¸c, röa ®- ê 0,05 02 3410 78 87 18 49116 Xe « t« t¶i c¸c lo¹i (c¶ xe l¹nh 0,47 01 3430 78 87 18 49120 Phô tïng xe « t« 0,29 01 3430 78 87 16 49130 Xe « t« linh kiÖn 12 chæ trë xuèng 0,44 01 3430 78 87 16 49140 Xe « t« linh kiÖn lo¹i kh¸c 0,07 23 3510 79 87 18 49300 VËn t¶i kh¸c 2,18 02 3520 79 88 18 49500 ThiÕt bÞ ®êng s¾t 1,23 02 3530 79 88 18 49600 ThiÕt bÞ hµng kh«ng 2,78 221 3591 78 96 07 49911 M« t«, xe m¸y, xe ®¹p m¸y nguyªn chiÕc 0,01 22 3591 78 96 16 49912 M« t«, xe m¸y d¹ng CDK, IKD 4,27 114 Phô lôc 3 - ChØ sè gi¸ xuÊt - nhËp khÈu - CÊu tróc vµ quyÒn sè Danh môc chØ sè gi¸ xuÊt - nhËp khÈu vµ quyÒn sè cña nã theo ph©n lo¹i "Danh môc kÕ ho¹ch xuÊt khÈu, nhËp khÈu (KH m· 2 sè)" ChØ sè (%) QuyÒn sè (%) Nhãm chØ sè M· sè XuÊt khÈu NhËp khÈu XuÊt khÈu NhËp khÈu ChØ sè chung C A: Hµng hãa tiªu dïng A I: L−¬ng thùc - Thùc phÈm A1 1/ Ngò cèc vµ s¶n phÈm b»ng ngò cçc 01 2/ ThÞt vµ s¶n phÈm tõ thÞt 02 3/ Trøng, ®êng, b¬, s÷a 03 4/ S¶n phÈm h¶i s¶n 04 5/ §å uèng kh«ng cån 05 6/ Thùc phÈm kh¸c 06 II: Hµng phi l−¬ng thùc- Thùc phÈm A2 7/ §å dïng gia ®×nh 07 8/ S¶n phÈm may mÆc 08 9/ Hµng y tÕ, v¨n hãa, gi¸o dôc 09 B: T− liÖu s¶n xuÊt B III: Nguyªn liÖu B3 10/ S¶n phÈm n«ng - l©m nghiÖp 10 11/ Khãang s¶n 11 Trong ®ã: - DÇu th« 111 - Than ®¸ 112 - Kho¸ng s¶n kh¸c 113 12/ Kim lo¹i 12 Trong ®ã: S¾t thÐp c¸c lo¹i 121 13/ S¶n phÈm tõ dÇu th« 13 Trong ®ã: - X¨ng vµ nhiªn liÖu láng 131 14/ Ph©n bãn, thuèc s©u 14 15/ Hãa chÊt, thuèc nhuém 15 16/ Nguyªn liÖu kh¸c 16 IV: M¸y mãc, thiÕt bÞ B4 17/ M¸y mãc c¸c lo¹i 17 18/ Ph−¬ng tiÖn vËn t¶i 18 115 Phô lôc 4 - ChØ sè gi¸ xuÊt khÈu - CÊu tróc Danh môc chØ sè gi¸ xuÊt khÈu theo ph©n lo¹i “(BPM5)", tÝnh theo tiÒn USD Qóy III/2006 so víi (%) Nhãm hµng M· sè Gèc 2000 Q3-05 Quý II/06 Chung xuÊt khÈu C 150,05 106,70 101,13 XuÊt khÈu kh«ng cã gi¸ dÇu th« C1 116,70 102,65 100,29 - - XuÊt khÈu tõ néi ®Þa C2 150,05 106,70 101,13 XuÊt khÈu tõ cã vèn n−íc ngoµi C3 - - - MÆt hµng chñ yÕu: - - - DÇu th« 01 408,60 120,62 103,82 Than ®¸ 02 116,34 99,82 100,00 May mÆc 03 96,97 100,49 99,98 GiÇy dÐp 04 108,80 100,19 100,00 Tói, vali, mò, « ma... 05 87,37 100,95 100,02 Phô tïng ®iÖn tö vµ m¸y tÝnh 06 93,99 100,00 100,00 Hµng thñ c«ng 07 105,28 100,15 100,00 §å gç mü nghÖ 08 99,91 101,34 100,00 Kim lo¹i vµ ®¸ quý 09 118,90 107,81 100,00 D©y vµ c¸p ®iÖn 10 - - 100,00 S¶n phÈm nhùa 11 96,62 104,99 103,17 Xe ®¹p vµ phô tïng 12 - - - DÇu ¨n 13 112,78 100,00 100,00 §å ch¬i 14 101,82 99,12 100,00 Mú (sîi) ¨n liÒn 15 109,10 102,07 99,50 G¹o 16 139,99 103,78 100,80 Cµ phª 17 111,00 121,47 100,68 §å uèng 18 - - 100,00 Cao su 19 181,19 120,54 100,52 H¹t tiªu 20 103,67 102,36 102,00 H¹t ®iÒu 21 123,27 98,78 99,91 ChÌ 22 100,41 100,47 100,04 L¹c 23 104,00 100,34 99,97 S¶n phÈm gç 24 115,82 101,28 100,26 Thuû h¶i s¶n 25 149,93 102,32 100,61 Hµng ho¸ kh¸c 26 104,93 101,07 100,16 116 Qóy III/2006 so víi (%) Nhãm hµng M· sè Gèc 2000 Q3-05 Quý II/06 Chung nhËp khÈu C 124,78 103,13 100,30 NhËp khÈu kh«ng cã gi¸ dÇu th« C1 - - - NhËp khÈu cho néi ®Þa C2 124,78 103,13 100,30 NhËp khÈu cho ®Çu t níc ngoµi C3 - - - MÆt hµng chñ yÕu: - - - Xe « t« 01 105,88 100,22 100,30 Trong ®ã: Xe nguyªn chiÕc 011 107,66 100,17 100,38 M¸y, thiÕt bÞ 02 104,28 100,18 100,13 §å ®iÖn, m¸y tÝnh vµ phô tïng 03 75,60 100,01 100,00 X¨ng dÇu 04 252,55 113,46 102,27 S¾t thÐp 05 150,00 102,01 100,05 Trong ®ã: Ph«i thÐp 051 223,26 102,81 100,00 Ph©n bãn 06 141,54 100,61 100,01 Trong ®ã: Uruee 061 150,43 101,12 100,00 Nhùa nguyªn liÖu 07 116,56 102,33 100,00 Ho¸ chÊt 08 107,76 100,73 100,14 S¶n phÈm ho¸ chÊt 09 104,17 105,30 100,05 Thuèc bÖnh 10 148,68 100,66 100,10 Thuèc s©u 11 111,18 99,09 100,05 GiÊy c¸c lo¹i 12 102,13 99,27 100,08 Nguyªn liÖu da, may mÆc 13 95,44 100,65 99,80 V¶i 14 100,47 99,90 99,88 Sîi 15 144,67 101,17 99,24 B«ng 16 102,49 100,58 100,00 Thøc ¨n gia sóc 17 127,43 100,18 100,00 Lóa mú 18 106,01 99,95 100,00 Gç vµ gç nguyªn liÖu 19 135,18 100,00 100,00 S÷a vµ SP tõ s÷a 20 - - - DÇu mì ¨n 21 101,98 99,84 99,30 Xe m¸y 22 84,56 100,37 100,37 Trong ®ã: Xe nguyªn chiÕc 221 93,07 100,00 100,00 Hµng kh¸c 23 141,12 102,72 100,07 117 Phô lôc 5 - ChØ sè gi¸ xuÊt - nhËp khÈu - CÊu tróc vµ quyÒn sè Danh môc chØ sè gi¸ xuÊt - nhËp khÈu vµ quyÒn sè cña nã theo ph©n lo¹i "HÖ thèng ngµnh kinh tÕ quèc d©n (VSIC m· 4 sè)" ChØ sè (%) QuyÒn sè (%) M· VSIC 4sè Nhãm chØ sè XuÊt khÈu NhËp khÈu XuÊt khÈu NhËp khÈu TS ChØ sè chung A N«ng nghiÖp vµ l©m nghiÖp 01 N«ng nghiÖp vµ c¸c ho¹t ®éng dv cã liªn quan 011 Trång trät 0111 Trång lóa 0112 Trång c©y lng thùc kh¸c 0113 Trång c©y c«ng nghiÖp 0114 Trång c©y dîc liÖu 0115 Trång c©y ¨n qu¶ 0116 Trång rau ®Ëu hoa vµ c©y gia vÞ 012 Ch¨n nu«i ......... ........................................... .................. ............. ......... .............. 361 S¶n xuÊt giêng, tñ, bµn, ghÕ 3610 S¶n xuÊt giêng, tñ, bµn, ghÕ 369 S¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm kh¸c 3693 S¶n xuÊt dông cô thÓ thao 3694 S¶n xuÊt ®å ch¬i vµ dông cô gi¶i trÝ 3699 S¶n xuÊt c¸c S¶n phÈm kh¸c ........ ........................ .......... ........... .............. ................ 99 Lo¹i kh¸c (kh«ng tÝnh vµo chØ sè) 999 C¸c lo¹i kh¸c kÓ c¶ vµng 9999 C¸c lo¹i kh¸c kÓ c¶ vµng E SX vµ ph©n phèi ®iÖn, khÝ ®èt 118 Phô lôc 6 - ChØ sè gi¸ xuÊt - nhËp khÈu - CÊu tróc vµ quyÒn sè Danh môc chØ sè gi¸ xuÊt - nhËp khÈu vµ quyÒn sè cña nã theo ph©n lo¹i "Danh môc th−¬ng m¹i quèc tÕ (SITC m· 2 sè)" ChØ sè (%) QuyÒn sè (%) M∙ SITC 2 sè Nhãm chØ sè XuÊt khÈu NhËp khÈu XuÊt khÈu NhËp khÈu C ChØ sè chung A A- Hµng th« hoÆc míi s¬ chÕ 0 0- Thùc phÈm vµ ®éng vËt lµm t. phÈm 01 ThÞt vµ c¸c chÕ phÈm cña thÞt 02 C¸c s¶n phÈm s÷a vµ trøng gia cÇm 03 Thuû h¶i s¶n c¸c lo¹i 04 Ngò cèc vµ c¸c chÕ phÈm tõ ngò cèc 05 Rau, qu¶ c¸c lo¹i 06 §êng, mËt ong 07 ChÌ, cµ phª, cacao, gia vÞ vµ c¸c sp tõ nã ..... ...................... ........... ........... ............ ............. 34 KhÝ ®èt (gas) 4 4- DÇu mì ®éng, thùc vËt vµ s¸p 42 DÇu thùc vËt B B- Hµng chÕ biÕn hoÆc ®∙ tinh chÕ 5 5- Ho¸ chÊt vµ c¸c SP cña nã 51 Ho¸ chÊt h÷u c¬ 58 Nhùa thµnh phÈm 6 6- C¸c s¶n phÈm CN ph©n theo n. liÖu 62 C¸c s¶n phÈm cao su 64 GiÊy, b×a c¸c lo¹i 65 Sîi xe dÖt, v¶i 66 C¸c s¶n phÈm kho¸ng chÊt 8 8- C¸c s.phÈm c. nghiÖp cha ph©n n¬i kh¸c 84 Hµng may mÆc s½n, phô trî cña quÇn ¸o 85 GiÇy, dÐp c¸c lo¹i 89 C¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp kh¸c 119 Tµi liÖu tham kh¶o I. Tµi liÖu tiÕng ViÖt: • 1. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam - B¸o c¸o vÒ “Ph−¬ng h−íng, nhiÖm vô kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 5 n¨m 2001 - 2005” vµ “ChiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 2001 - 2010” cña Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng kho¸ VIII t¹i §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX. • ChØ thÞ sè 22/2000/CT-TTg ngµy 27/10/2000 vÒ chiÕn l−îc ph¸t triÓn xuÊt nhËp khÈu hµng hãa vµ dÞch vô thêi kú 2001- 2010. • Dù b¸o chiÕn l−îc th−¬ng m¹i ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010. • Ph−¬ng ¸n tÝnh chØ sè gi¸ xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam giai ®o¹n n¨m 2001 - 2005, do Tæng côc Thèng kª ban hµnh. • Niªn gi¸m thèng kª, giai ®o¹n 2001 - 2005, Tæng côc Thèng kª ban hµnh. II. Tµi liÖu tiÕng Anh: • Strategies for Price and Quantity Measurement in External Trade, B¸o c¸o vÒ kü thuËt thiÕt kÕ chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu cña Liªn hîp quèc. • Import anh Export Price Indice, Statistical Manual, Draft - May 2004. • Export anh Import Price Indice Manual (XMPI Manual), Publishing by ILO, IMF, OECD, UNECE, WB, IMF, ®ång biªn so¹n, b¶n th¶o th¸ng 1/2006. • International Trade Price Indexes, Detailed information for October 2006, do c¬ quan thèng kª Cana®a - Bé phËn thèng kª ngo¹i th−¬ng xuÊt b¶n. • Export and Import Price Index and Producer Price Index Manual of Australian Bureau Statistics, xuÊt b¶n n¨m 2004. • International Trade Price Index of Australian Bureau Statistics, c«ng bè th¸ng 10/2006. • C¸c xuÊt b¶n chØ sè gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu cña Mü, tõ websits www.bls.gov • Niªn gi¸m thèng kª cña NhËt B¶n n¨m 2006, tõ website www.fxwords.com/e/export-price-index-epi