Phần A: MỞ ĐẦU
1. Đặt vấn đề
Ăn, ở, mặc, đi lại, làm việc, học tập, vui chơi giải trí là những nội dung cơ bản của cuộc sống con người. Ăn ngon, đủ dinh dưỡng, ở có vệ sinh, tiện nghi cao, đi lại với phương tiện thuận lợi, nhanh chóng, làm việc, học tập có điều kiện tốt, vui chơi giải trí lành mạnh, đó là một phần chất lượng của cuộc sống hàng ngày của con người.
Tất cả những nội dung cơ bản của cuộc sống đều rất quan trọng, ảnh hưởng tác động, tương hỗ lẫn nhau. Nhưng phải nói rằng nội dung “ở” là một yếu tố ảnh hưởng khá nhiều đến các yếu tố khác, nó là một trong những bộ mặt quan trọng nhất của nội dung cuộc sống. Nhìn vào nhà ở, người ta biết mức sống, tri thức, phong cách, nghề nghiệp của con người, nhìn vào nhà ở người ta cũng biết cuộc sống của con người ở trong đó đã “lạc nghiệp” chưa. Vì thế, từ bao đời, trong suy nghĩ của người Việt Nam và nhiều dân tộc khác mới có câu: “Có an cư, mới lạc nghiệp”.
Nhà ở là loại công trình xuất hiện sớm trong lịch sử phát triển của xã hội loài người. Đó là tổ ấm của gia đình nhằm tạo những môi trường thích nghi với cuộc sống của cá nhân và gia đình, trước hết đảm bảo cho con người có thể có nơi trú ẩn, chống được sự đe dọa của thú dữ, cũng như những điều kiện bất lợi của thiên nhiên như: nắng, mưa, bão, gió, nhiệt độ khắc nghiệt.
Xã hội càng phát triển thì chức năng gia đình cũng có chuyển biến và nhà ở cũng được phát triển về hình thức và nội dung. Nhà ở không chỉ là nơi trú ẩn, nương thân đơn thuần mà còn là đơn vị sản xuất kinh tế ở quy mô gia đình, một cơ sở để bảo vệ nòi giống, để từng cá thể và gia đình phát triển một cách toàn diện và đã từng được xem là cơ sở tiêu thụ hàng hóa trong xã hội đương đại để tận hưởng những phúc lợi của xã hội, thành tựu của kỹ thuật và khoa học của thời đại.
Ví dụ như ở xã hội nguyên thủy: với đời sống du cư, nhà ở sơ khai chỉ là kiến trúc chòi lều ken từ cành lá trên các ngọn cây cao để tránh thú dữ, hoặc là những góc khuất trên sường núi hay trong hang động có chèn lấp thêm cây cỏ đất đá để tạo nên môi trường sống tiện nghi an toàn hơn. Dần dần thì ngôi nhà trở thành các túp lều làm từ thảo mộc, đất, đá nằm sát mặt đất, hay các kiểu nhà đất nửa hầm hay nhà sàn để tạo ra không gian sinh hoạt thích ứng với cuộc sống luân canh định cư. Nhà ở hiện nay cuối cùng đã là một chuỗi nhiều không gian liên hoàn với mỗi không gian là một chức năng riêng biệt có đầy đủ trang thiết bị để thỏa mãn nhu cầu phong phú chất lượng cao của đời sống gia đình hiện đại.
Như vậy nhà ở là sản phẩm do con người tạo ra và luôn luôn được con người cải tiến, hoàn thiện dựa trên kinh nghiệm chinh phục thiên nhiên, lợi dụng, khai thác thiên nhiên, đồng thời nhằm tận dụng phúc lợi do những tiến bộ khoa học kỹ thuật và mức sống xã hội luôn được nâng cao của văn minh nhân loại. Hơn bất kì công trình kiến trúc nào, nhà ở bao giờ cũng phản ánh trung thực nhất những điều kiện đặc thù của thiên nhiên (như khí hậu, địa hình, cảnh quan sinh thái của một vùng điạ lý), của mức sống kinh tế văn hóa(về đời sống tinh thần cũng như vật chất của dân tộc, thời đại). Khi nghiên cứu vế nhà ở, cần phải tìm hiểu những đặc điểm môi trường, khí hậu, xã hội, kinh tế, những tác nhân có ảnh hưởng đến công trình, để đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội.
Các chương trình tái định cư của thành phố nằm trong quá trình phát triển toàn cầu hóa và chuyển đổi kinh tế chung của Việt Nam từ những năm 90. Việc hòa nhập vào sự tiến triển chung của Thế giới, hiện đại hóa kinh tế xã hội của đất nước, đẩy mạnh thêm quá trình phát triển đô thị và đặt ra những vấn đề cấp bách cho việc quản lý cuộc sống đô thị, việc xử lí các khu cư trú tạm bợ và tìm kiếm những giải pháp để đối phó với sự xuống cấp của môi trường. Quận 4 là quận nội thành có diện tích nhỏ nhất nhưng có mật độ dân số đứng hàng thứ hai so với 21 quận huyện khác TP Hồ Chí Minh. Về địa lý quận 4 có một vị trí khá quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển đô thị của Tp. Hồ Chí Minh. Hiện nay, do đang đứng trước một áp lực khá lớn của hoạt động phát triển đô thị và những xáo trộn bắt buộc trong việc bố trí lại sử dụng đất, xáo trộn về nơi ở của một số đông các hộ dân, nhu cầu nhà ở và sự thu hẹp đất ở, Quận 4 sẽ tiếp tục có những chung cư mới để phục vụ tái định cư và nhu cầu nhà ở của người dân.
Kiến trúc cao tầng cận đại là sản phẩm của quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa. Do sự phát triển nhanh chóng của công nghiệp, thương nghiệp và do sự tăng nhanh dân số đô thị, sự khan hiếm về đất xây dựng đã thúc đẩy kiến trúc phát triển theo chiều cao. Việc phát triển mạnh các phương tiện và vật liệu xây dựng đã tạo cơ sở vật chất cho việc xây dựng nhà cao tầng, chung cư cao tầng. Bên cạnh đó, cũng còn tồn tại một số chung cư có tuổi thọ lâu năm, có hiện tượng ô nhiễm nặng, phát sinh nhiều vấn đề môi trường đòi hỏi phải có chiến lược bảo vệ môi trường phù hợp. Vì thế, chúng tôi tiến hành khảo sát các khu chung cư trong phạm vi quận 4 với đề tài: “Nghiên cứu, đề xuất các giải pháp quản lý chất lượng môi trường cho các chung cư trên địa bàn Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh”
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1 Mục tiêu hiện tại
- Khảo sát hiện trạng môi trường sống của các khu chung cư trên địa bàn Quận 4.
- Xây dựng mô hình khu chung cư sinh thái phục vụ cho công tác nghiên cứu về nhu cầu nhà ở.
2.2 Mục tiêu lâu dài
- Đề ra phương hướng quản lý môi trường cho các chung cư mới.
- Cung cấp thông tin về hiện trạng môi trường cho công tác quản lý môi trường và quy hoạch nhà ở Quận 4.
3. Tính cấp thiết của đề tài
- Ở các đô thị lớn, sự phát triển nhanh chóng của công nghiệp, thương nghiệp và do dân số tăng nhanh, đất xây dựng ngày càng khan hiếm đã thúc đẩy kiến trúc phát triển theo chiều cao. Quận 4 đang trên đà phát triển, các khu nhà ổ chuột đã được dẹp bỏ, thay vào đó, các chung cư mọc lên nhanh chóng để giải quyết vấn để chỗ ở cho người dân.
- Bên cạnh các chung cư mới, vẫn còn rất nhiều chung cư cũ, những lợi ích chính đáng của người dân đòi hỏi có sự quản lý, lại không được quan tâm đúng mức. Hiện tượng cơi nới, chiếm dụng diện tích, không gian, gây tiếng ồn quá mức, xả rác thải, khí thải, quảng cáo, viết, vẽ bậy, họp chợ . ở các chung cư không phải là hiếm. Còn rất thiếu khoảng không gian cây xanh cho cư dân ở chung cư. Một khoảng không gian để cư dân sống ở chung cư dạo mát, để trẻ em nô đùa hay đơn giản để hít thở khí trời dường như còn quá hiếm hoi.
- Tình hình quản lý chung cư lỏng lẻo hiện nay cũng tạo điều kiện cho sự xuất hiện của các tệ nạn xã hội: ma túy, trộm cướp, bạo lực .Nếu không có biện pháp quản lý kịp thời thì các chung cư rồi cũng sẽ trở thành "những khu ổ chuột kiểu mới". Hiện trạng các khu cư mới xây xuống cấp ngày càng nhanh là vấn đề mới nảy sinh.
4. Cơ sở thực hiện đề tài
- Thông tin về các chung cư tại Quận 4
- Hiện trạng môi trường các khu chung cư
- Các số liệu cập nhật
- Các nghiên cứu ứng dụng các công nghệ phần mềm dùng xử lí số liệu như SPSS 11.5.
5. Nội dung thực hiện
Để đạt được các mục tiêu đề ra, đề tài cần thực hiện các nội dung sau:
- Thu thập và tổng hợp các tài liệu liên quan;
- Tổng quan về vấn đề nhà ở đô thị nói chung và quận 4 nói riêng;
- Điều tra môi trường sống tại các khu chung cư trong phạm vi quận 4 nhằm đánh giá thực trạng môi trường, tình hình xã hội và các nhu cầu của người dân;
- Thống kê, xử lý và đánh giá các số liệu thu thập; và
- Dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn, đề xuất các mô hình chung cư sinh thái tương lai.
6. Giới hạn của đề tài
- Đề tài chỉ giới hạn trong phạm vi địa bàn quận 4.
- Đề tài được thực hiện trong vòng 12 tuần.
7. Bố cục đồ án
Đồ án gồm 3 phần:
Mở đầu: Tóm tắt toàn bộ đề tài, đặt vấn đề, tính cấp thiết của đề tài, nội dung thực hiện và giới hạn của đề tài.
Nội dung: gồm 6 chương
o Chương 1: Tổng quan vấn đề nhà ở đô thị
o Chương 2: Tổng quan về Quận 4 và hiện trạng chung cư trên địa bàn Quận 4
o Chương 3: Phương pháp nghiên cứu và kết quả điều tra
o Chương 4: Đánh giá thực trạng chung cư quận 4 và đề xuất giải pháp quản lý môi trường - Nghiên cứu đề xuất mẫu chung cư cao tầng sinh thái .
Kết luận và kiến nghị: Tổng kết các ưu điểm và nhược điểm của đồ án.
Phụ lục: Hình ảnh thực tế về môi trường chung cư Quận 4, Bảng câu hỏi điều tra, các bảng kết quả từ xử lý số liệu.
102 trang |
Chia sẻ: banmai | Lượt xem: 1723 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Nghiên cứu, đề xuất các giải pháp quản lý chất lượng môi trường cho các chung cư trên địa bàn Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
haïn cheá thì toång ñieàu tra seõ daãn ñeán nhieàu sai soùt trong quaù trình thu thaäp thoâng tin ban ñaàu, haïn cheá ñoä chính xaùc cuûa keát quaû phaân tích. Trong tröôøng hôïp ñieàu tra maãu, khoái löôïng coâng vieäc giaûm ñaùng keå, cho pheùp söû duïng nhöõng ngöôøi thu thaäp vaø xöû lyù thoâng tin coù trình ñoä, thôøi gian daønh cho moät ñôn vò ñieàu tra nhieàu hôn taïo ñieàu kieän cho ngöôøi cung caáp thoâng tin traû lôøi chính xaùc hôn neân chaát löôïng thu thaäp soá lieäu seõ ñöôïc naâng cao töø ñoù ñaûm baûo tính chính xaùc khi phaân tích keát quaû.
Thoâng tin saâu hôn: ñieàu tra maãu cho pheùp thu thaäp nhieàu noäi dung thoâng tin phöùc taïp do ñoù keát quaû ñieàu tra seõ phaûn aùnh ñöôïc nhieàu maët cuûa ñoái töôïng nghieân cöùu ñeå töø ñoù ruùt ra ñöôïc nhaän xeùt keát luaän xaùc ñaùng vaø saâu saéc hôn.
3.1.4.3 Caùc caùch choïn maãu
Muoán döïa vaøo thoâng tin cuûa maãu ñeå ñöa ra nhöõng keát luaän ñuû chính xaùc veà daáu hieäu nghieân cöùu trong toång theå, tröôùc heát maãu ñöôïc choïn phaûi mang tính ñaïi dieän cho toång theå, töùc laø phaûn aùnh ñuùng ñaëc ñieåm cuûa toång theå theo daáu hieäu nghieân cöùu ñoù. Tuyø thuoäc vaøo ñaëc ñieåm cuûa toång theå nghieân cöùu, ngöôøi ta coù theå söû duïng caùc phöông phaùp choïn maãu sau:
Choïn maãu ngaãu nhieân ñôn giaûn: baát cöù phaàn töû naøo cuûa toång theå ñeàu coù theå ñöôïc laáy vaøo maãu vôùi khaû naêng nhö nhau. Phöông phaùp naøy coù öu ñieåm cho pheùp thu ñöôïc maãu coù tính ñaïi dieän cao, coù theå suy roäng caùc keát quaû cuûa maãu cho toång theå vôùi moät sai soá xaùc ñònh, song ñeå vaän duïng phaûi coù toaøn boä danh saùch cuûa toång theå nghieân cöùu.
Choïn maãu ngaãu nhieân heä thoáng: laø choïn ngaãu nhieân phaàn töû ñaàu tieân trong maãu, sau ñoù döïa treân danh saùch ñaõ ñaùnh soá cuûa toång theå ñeå choïn ra caùc phaàn töû tieáp theo vaøo maãu theo moät thuû tuïc naøo ñoù.
Choïn maãu phaân nhoùm: ngöôøi ta chia toång theå ra thaønh caùc nhoùm coù ñoä thuaàn nhaát cao ñeå choïn ra caùc phaàn töû ñaïi dieän cho töøng nhoùm. Vieäc phaân nhoùm coù hieäu quaû khi toång theå nghieân cöùu khoâng thuaàn nhaát theo daáu hieäu nghieân cöùu. Sau ñoù trong moãi nhoùm, ngöôøi ta chæ choïn moät hay moät soá phaàn töû ñeå ñieàu tra.
Choïn maãu caû khoái: ngöôøi ta chia toång theå nghieân cöùu thaønh nhieàu khoái ñôn vò vaø töø ñoù choïn ngaãu nhieân moät soá khoái vaø ñieàu tra taát caû caùc phaàn töû trong khoái ñaõ choïn. Theo phöông phaùp naøy toång theå phaûi ñöôïc chia thaønh caùc khoái theo nguyeân taéc:
Moãi phaàn töû cuûa toång theå chæ ñöôïc phaân vaøo moät khoái
Moãi khoái chöùa nhieàu phaàn töû khaùc nhau veà daáu hieäu nghieân cöùu, sao cho noù coù ñoä phaân taùn cao nhö cuûa toång theå.
Phaân chia caùc khoái töông ñoái ñoàng ñeàu nhau veà quy moâ.
Phöông phaùp choïn maãu caû khoái coù öu ñieåm laø tieát kieäm thôøi gian vaø chi phí ñi laïi vaø khoâng caàn phaûi laäp danh saùch taát caû caùc ñôn vò trong toång theå. Tuy nhieân phöông phaùp naøy cuõng coù nhöôïc ñieåm laø: neáu caùc ñôn vò maãu taäp trung, khoâng phaân boá ñoàng ñeàu trong toång theå seõ laøm giaûm tính ñaïi dieän cuûa maãu neân sai soá choïn maãu seõ taêng.
Choïn maãu nhieàu caáp: Neáu caùc phaàn töû cuûa toång theå phaân taùn quaù roäng vaø thieáu thoâng tin veà chuùng, ngöôøi ta thöôøng choïn maãu theo nhieàu caáp. Khi choïn nhieàu caáp ta coù caùc ñôn vò maãu ôû moãi caáp.
Vieäc choïn maãu ôû moãi caáp coù theå tieán haønh theo phöông phaùp choïn maãu ngaãu nhieân ñôn giaûn, choïn maãu heä thoáng, choïn maãu caû khoái hay choïn maãu phaân nhoùm
3.1.4.4 Caùc loaïi sai soá trong ñieàu tra choïn maãu
Trong ñieàu tra thoáng keâ thöôøng xaûy ra hai loaïi sai soá:
Sai soá choïn maãu: chæ xaûy ra trong ñieàu tra choïn maãu do chæ duøng soá lieäu ñieàu tra cuûa moät boä phaän caùc ñôn vò trong toång theå ñeå suy roäng cho toång theå. Sai soá naøy phuï thuoäc vaøo côõ maãu, ñoä ñoàng ñeàu cuûa toång theå vaø phöông phaùp choïn maãu.
Sai soá phi choïn maãu: xuaát hieän caû trong ñieàu tra choïn maãu vaø ñieàu tra toaøn boä. Sai soá phi choïn maãu cuõng phuï thuoäc vaøo côõ maãu, khi côõ maãu taêng leân thì sai soá phi choïn maãu cuõng taêng. Sai soá naøy xuaát hieän do nhöõng nguyeân nhaân sau:
- Soá lieäu thu thaäp ñöôïc khoâng ñaày ñuû hay khoâng phuø hôïp vôùi muïc tieâu ñieàu tra.
- Boû qua moät soá ñôn vò hay do xaùc ñònh khoâng chính xaùc soá ñôn vò maãu hay phöông phaùp ñeám, ño löôøng sai
- Thieáu caùc chuyeân gia coù kinh nghieäm
- Thieáu söï kieåm tra ñoái vôùi quaù trình thu thaäp soá lieäu ban ñaàu
- Sai soá trong quaù trình xöû lyù nhö maõ hoaù, phaân loaïi
- Sai soá trong quaù trình in aán caùc keát quaû hay toång hôïp soá lieäu
3.1.5 Phöông phaùp xöû lyù soá lieäu
Phaân tích döõ lieäu nghieân cöùu vôùi SPSS
Soá lieäu ñöôïc phaân tích treân maùy vi tính. Luùc ñoù döõ lieäu phaûi qua 3 böôùc:
Maõ hoùa: ngoaïi tröø moät soá döõ lieäu ñònh löôïng (döôùi daïng soá) thì khoâng caàn maõ hoùa, coøn caùc döõ lieäu ñònh tính khoâng phaûi döôùi daïng soá caàn phaûi chuyeån ñoåi döôùi con soá.
Nhaäp lieäu: döõ lieäu ñöôïc nhaäp vaø löu tröõ bôûi ít nhaát hai ngöôøi nhaäp lieäu ñoäc laäp khaùc nhau. Thoâng thöôøng trong thöïc teá nhaäp döõ lieäu töø baûng caâu hoûi vaøo maùy tính laø nhaäp 2 laàn.
Hieäu chænh: döõ lieäu ñöôïc kieåm tra baèng caùch so saùnh hai taäp hôïp döõ lieäu ñöôïc ñoäc laäp vôùi nhau. Lyù töôûng thì trong laàn nhaäp thöù hai ngöôøi nhaäp lieäu laø ngöôøi khaùc ngöôøi thöù nhaát vaø ngöôøi naøy seõ phaùt hieän nhöõng sai leäch giöõa döõ lieäu nhaäp laàn 1 vaø nhaäp laàn 2. Kieåm tra baèng caùch nhaäp 2 laàn baûo ñaûm möùc ñoä chính xaùc leân ñeán 99.8% cho taát caû caùc laàn goõ phím.
3.2 Keát quaû ñieàu tra
3.2.1 Caùc thoâng tin chung
3.2.1.1 Dieän tích caên hoä
Theo keát quaû ôû baûng 0-1 vaø 0-2 (xem phuï luïc trang 4), ta thaáy caùc caên hoä coù dieän tích töø 30-50 m2 coù 42 caâu traû lôøi, chieám 42%, dieän tích töø 50 – 75 m2 coù 36 caâu traû lôøi, chieám 36% trong toång soá phieáu ñieàu tra, coøn laïi laø 22 caâu traû lôøi vôùi dieän tích 75 – 100 m2 chieám 22%. Giaù trò trung vò laø 2, nghóa laø khi soá lieäu veà dieän tích caên hoä ñöôïc saép xeáp theo thöù töï taêng daàn thì coù 50% tröôøng hôïp naèm döôùi giaù trò khoaûng töø 50 – 75 m2 vaø 50% tröôøng hôïp naèm treân giaù trò 50 – 75 m2; mode laø 1 töùc laø dieän tích caên hoä thöôøng gaëp nhaát laø 30 – 50 m2.
3.2.1.2 Soá nhaân khaåu
Theo baûng thoáng keâ 0-3 vaø 0-4 (xem phuï luïc trang 5), giaù trò trung vò laø 4, nghóa laø khi soá lieäu veà soá nhaân khaåu trong gia ñình ñöôïc saép xeáp theo thöù töï taêng daàn thì coù 50% tröôøng hôïp naèm döôùi giaù trò 4 vaø 50% tröôøng hôïp naèm treân giaù trò 4; mode laø 4 töùc laø soá nhaân khaåu trong gia ñình thöôøng gaëp nhaát laø 4. Soá ngöôøi ít nhaát trong 1 hoä gia ñình laø 2 vaø nhieàu nhaát laø 8. Caùc hoä gia ñình coù 5 ngöôøi vaø 6 ngöôøi vaãn coù khaù nhieàu, chieám tæ leä laàn löôït laø 17% vaø 16%. Tröôøng hôïp gia ñình coù 7,8 ngöôøi chieám 10%. Nhö vaäy chöùng toû ngaøy nay, khoâng coøn nhieàu caùc gia ñình töù ñaïi ñoàng ñöôøng, tam ñaïi ñoàng ñöôøng ñoâng ngöôøi soáng chung, maø coù xu höôùng taùch ra thaønh caùc gia ñình nhoû leû.
Trung bình soá nhaân khaåu trong gia ñình taïi caên hoä coù dieän tích töø 30-50m2 thaáp hôn taïi caùc caên hoä coù dieän tích töø 50-100m2 nhöng soá nhaân khaåu trong gia ñình taïi caùc caên hoä coù dieän tích töø 30-50m2 laïi ít bieán ñoäng hôn taïi caùc caên hoä coù dieän tích töø 50-100m2 theå hieän qua ñoä leäch chuaån taïi caùc caên hoä coù dieän tích töø 30-50m2 nhoû hôn ñoä leäch chuaån taïi caùc caên hoä coù dieän tích töø 50-100m2.(Xem phuï luïc trang 6, baûng 0-5)
3.2.1.3 Chaát löôïng nhaø ôû
Theo khaûo saùt, caùc caên hoä soáng töø tröôùc naêm 1990 coù hieän töôïng xuoáng caáp nghieâm troïng vôùi caùc bieåu hieän bong vöõa ( 40,5%), thaám doät (62,2%), nöùt (27%), nhöõng maûng töôøng loang loã, reäu raõ, caàu thang nöùt töøng baäc caáp gaây lo ngaïi cho ngöôøi daân vì nguy hieåm ñang lô löûng treân ñaàu. Caùc caên hoä töø naêm 1990-1995 cuõng coù nhöõng bieåu hieän töông töï nhöng möùc ñoä nheï hôn. Ngay caû caùc chung cö ñöôïc ñöa vaøo söû duïng khoaûng 10 naêm trôû laïi ñaây, ngöôøi daân cuõng phaøn naøn veà vieäc thaám doät. Nhöng vì nhaø chung cö laø moät daïng nhaø taäp theå neân hoï khoâng theå töï yù söûa chöõa vì ñieàu ñoù seõ aûnh höôûng ñeán caùc hoä laân caän vaø cuõng khoâng ñöôïc Ban quaûn lyù chaáp nhaän.(Xem phuï luïc trang 6, baûng 0-6)
3.2.2 Caùc vaán ñeà moâi tröôøng
3.2.2.1 Nöôùc thaûi
Nguoàn nöôùc hieän taïi söû duïng
Quaän 4 hieän nay taát caû caùc hoä gia ñình ñeàu söû duïng nguoàn nöôùc maùy.
Ñoà thò 1: Quan heä giöõa chaát löôïng nöôùc vaø cöôøng ñoä nöôùc chaûy
Qua khaûo saùt, ta thaáy coù 73.4% traû lôøi nöôùc chaûy maïnh. Chæ coù 7.4% cho raèng nöôùc chaûy yeáu vaø 19.1% nöôùc chaûy thaát thöôøng, saùng maïnh chieàu yeáu. Nhöõng tröôøng hôïp naøy phaàn lôùn taäp trung vaøo nhöõng nhaø ôû taàng treät do buoåi chieàu nöôùc töø döôùi ñöôïc bôm leân heä thoáng chöùa nöôùc ñaët ôû saân thöôïng, cung caáp chung cho toaøn chung cö; luùc bôm thì nöôùc taïm ngöøng cung caáp, vaø luùc cung caáp laïi thì nhöõng nhaø ôû taàng treät ñöôïc cung caáp sau cuøng.
Nhìn chung chaát löôïng nöôùc laø saïch, chæ coù moät soá ít laø baån do ñöôøng oáng nöôùc laâu ngaøy khoâng thay neân veä sinh keùm hoaëc nhöõng luùc ñaøo ñöôøng, söûa coáng. Ngöôøi daân chung cö khaù haøi loøng vôùi dòch vuï nöôùc (Xem baûng 0-8 phuï luïc trang 7)
Chi phí nöôùc
Chi phí nöôùc trong caên hoä thöôøng cao hôn caùc chi phí khaùc nhöng dao ñoäng töø 25000-300000ñoàng. Chi phí ít nhaát laø 25000 ñoàng /thaùng vaø nhieàu nhaát laø 300000 ñoàng/thaùng. Vaø tröôøng hôïp traû lôøi nhieàu nhaát laø 80000ñoàng/thaùng, vôùi 13 tröôøng hôïp ñaõ traû lôøi chieám 13% trong caùc tröôøng hôïp quan saùt. Hieän nay, ngöôøi daân cuõng phaûi ñoùng phí baûo veä moâi tröôøng trong hoùa ñôn tieàn nöôùc moãi thaùng vôùi möùc phí 8,47% toång soá tieàn phaûi thanh toaùn.
c ) Thoaùt nöôùc
Caùc chung cö quaän 4 phaàn lôùn thoaùt nöôùc toát, chæ coøn moät soá ít bò ngaäp uùng taäp trung chuû yeáu vaøo caùc hoä ôû taàng treät do nhöõng luùc möa lôùn, trieàu cöôøng, heä thoáng coáng raõnh bò taét…cho neân nöôùc thoaùt khoâng kòp, vaø Quaän 4 ñöôïc bao boïc boán beà laø nöôùc neân cuõng phaàn naøo bò aûnh höôûng hoaëc do heä thoáng ñöôøng saù hieän nay ñöôïc naâng cao hôn neàn nhaø cho neân tình traïng tieâu thoaùt nöôùc chöa toát laém.(Xem phuï luïc trang 7, baûng 0-9)
3.2.2.2 Raùc thaûi
a) Duïng cuï ñöïng raùc
Theo baûng 0-10(Xem phuï luïc trang 8) ta thaáy raèng, ngöôøi daân chung cö Quaän 4 chuû yeáu ñöïng raùc baèng bao nilon boû vaøo thuøng raùc, chieám 50% toång soá khaûo saùt, 22% hoä chæ ñöïng baèng bao nilon, 28% hoä chæ ñöïng baèng thuøng raùc.
Trong soá caùc hoä gia ñình söû duïng thuøng raùc thì thuøng nhöïa coù naép ñaäy ñöôïc löïa choïn söû duïng nhieàu nhaát vôùi 53,2%. Ñieàu naøy cho thaáy söï tieän lôïi cuûa thuøng nhöïa, nheï hôn so vôùi thuøng nhoâm, deã daøng di chuyeån vaø doïn deïp. Thuøng nhöïa coù naép cuõng ñaûm baûo che chaén buïi vaø muøi hoâi bay ra töø thuøng raùc do raùc thaûi phaân huûy.( Xem phuï luïc trang 8, baûng 0-11) Tuy nhieân, hieän nay Quaän 4 vaãn chöa aùp duïng phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Haøng ngaøy, raùc höõu cô vaø voâ cô cuøng caùc chaát thaûi coù tính chaát nguy haïi khaùc (pin, daàu nhôùt, axit…) vaãn ñöôïc ngöôøi daân boû chung vôùi nhau.
Nöôùc roø ræ töø thuøng raùc vaø taùc haïi cuûa raùc höõu cô: trong nöôùc roø ræ coù chöùa caùc chaát hoøa tan, nhöõng chaát lô löûng, chaát höõu cô vaø maàm beänh taïo ñieàu kieän ñeã caùc vi sinh vaät phaùt trieån nhö laø ruoài, muoãi, kieán, giaùn… Nguy cô gaây beänh tröïc tieáp cho con ngöôøi vaø ñoäng vaät.
Khoaûng 2/3 raùc thaûi sinh hoaït cuûa caùc hoä daân laø chaát höõu cô coù töø thöïc phaåm nhaø beáp.Phaàn coøn laïi laø bìa carton, raùc queùt nhaø, nhöïa, xöông, da, tro, voû döøa, xoáp, cao su, vaûi, goã…Trong ñoù raùc thöïc phaåm coù quaù trình leân men thoái cao, nhaát laø trong ñieàu kieän aåm ñoä khoâng khí 85-90% nhieät ñoä 30-350C. Quaù trình naøy gaây muøi thoái noàng naëc vaø phaùt taùn vaøo khoâng khí nhieàu baøo töû naám beänh.
Caùc loaïi raùc taïp thì vöøa coù loaøi phaân giaûi nhanh choùng nhöng coù loaøi phaân giaûi chaäm hoaëc laø khoù phaân giaûi, coù loaïi ñoát chaùy nhöng coù loaïi laïi khoâng ñoát chaùy. Taát caû caùc raùc thaûi sinh hoaït ñeàu laøm cho con ngöôøi, ñoäng vaät deã bò nhieãm khuaån vaø coù nguy cô trôû thaønh dòch beänh. Gieáng trôøi laø nôi deã phaùt sinh caùc ñoäng vaät gaây haïi nhaát trong chung cö, vì nhöõng nôi naøy laø choã coâng coäng neân khoâng ai queùt doïn. Ngöôøi ta chæ thöôøng tröïc nhaät haønh lang chung cö, ít toå chöùc thu gom raùc taïi caùc ñieåm noùng trong khu chung cö.
Ngöôøi daân cuõng khoâng coù thoùi quen mang theo gioû ñi chôï maø chæ söû duïng bao nilon töø chôï neân löôïng bao nilon moãi ngaøy töø caùc hoä gia ñình thaûi ra laø raát lôùn, trong khi chuùng laïi khoâng phaân huûy ñöôïc. Ñieàu naøy gaây neân aùp löïc to lôùn cho vieäc xöû lyù raùc sinh hoaït, laø vaán ñeà laøm ñau ñaàu caùc nhaø moâi tröôøng.
Phaân loaïi raùc taïi nguoàn
Ñoà thò 2: Quan heä giöõa caùch duøng duïng cuï ñöïng raùc vaø möùc ñoä ñoàng yù phaân loaïi raùc taïi nguoàn cuûa ngöôøi daân chung cö
Xem phuï luïc trang 8, baûng 0-12
YÙ kieán cuûa ngöôøi daân phaàn lôùn laø khoâng ñoàng yù thöïc hieän phaân loaïi raùc taïi nguoàn do caùc nguyeân nhaân:
Döï aùn thöïc hieän phaân loaïi raùc taïi nguoàn chæ môùi naèm treân vaên baûn, chöa coù quy ñònh yeâu caàu ngöôøi daân thöïc hieän.
Ngöôøi daân chöa nhaän thöùc veà vieäc baûo veä moâi tröôøng chöa cao. Do thoùi quen hay vieäc keùm yù thöùc, taïi caùc gieáng trôøi cuûa chung cö, ngöôøi daân thöôøng ñoå raùc böøa baõi.
Ngöôøi daân caûm thaáy khoù khaên, phieàn phöùc khi phaûi toán keùm chuaån bò hai thuøng ñeå ñöïng raùc, khoâng bieát phaân loaïi raùc höõu cô, raùc voâ cô ra sao; trong khi hieän nay chæ caàn ñôn giaûn boû chung laø xong; theâm thuøng raùc nghóa laø dieän tích caên hoä cuõng bò chieám theâm moät ít.
c) Thôøi gian thu gom raùc
Thôøi gian thu gom raùc chuû yeáu laø 6, 7, 8, 13, 14 giôø. Vaøo buoåi saùng thu gom raùc laø raát thuaän tieän, nhöng thu gom vaøo buoåi tröa laø baát hôïp lyù vì raùc thaûi cuûa ngaøy hoâm tröôùc ñaõ ñaày thuøng maø laïi phaûi giöõ cho ñeán taän tröa hoâm sau, nhaát laø vaøo nhöõng ngaøy cuoái tuaàn, löôïng raùc sinh ra raát lôùn, gaây hoâi thoái do raùc bò phaân huûy. Caùch thöùc thu gom raùc chuû yeáu laø nhaân vieân veä sinh leân töøng nhaø, töøng laàu ñeå gom raùc vaøo thuøng lôùn roài böng xuoáng. Tuy nhieân laïi coù tröôøng hôïp ( nhö taïi chung cö Toân Thaát Thuyeát), töø haønh lang, ngöôøi thu gom vöùt töøng bòch raùc tröïc tieáp xuoáng moät thuøng raùc to ñaët döôùi ñaát gaây oâ nhieãm buïi, muøi, gaây phieàn toaùi cho ngöôøi soáng ôû taàng treät.
3.2.2.3 Khoâng khí
a) Beáp söû duïng
Trong 100 caâu traû lôøi thì coù 95 caâu traû lôøi laø söû duïng beáp gas vì söï tieän duïng cuûa noù, ngoaøi ra moät soá hoä gia ñình coøn söû duïng theâm caùc loaïi beáp khaùc nhö beáp ñieän, beáp than, beáp cuûi, beáp daàu chuû yeáu laø caùc hoä coù buoân baùn. (Xem phuï luïc trang 9, baûng 0-13)
b) Chaát löôïng khoâng khí
Nhaø chung cö laø daïng nhaø cao neân söï tieän nghi nhieät laø raát toát, trong laønh, thoaùng maùt laø caûm nhaän chung cuûa ngöôøi daân chung cö, chieám hôn 50% caùc caâu traû lôøi. Tuy nhieân trong mieàn nhieät ñôùi, dao ñoäng nhieät ñoä ngaøy ñeâm lôùn. ÔÛ ñaây chuùng ta quan taâm nhieàu ñeán caûm giaùc nhieät. Ñoù laø thaùi ñoä chuû quan cuûa con ngöôøi ñoái vôùi laïnh, caùi noùng, caùi maùt deã chòu hoaëc caùi ngoät ngaït khoù thôû cuûa moâi tröôøng mình soáng, phaûn aùnh söï thích nghi khaùc nhau cuûa con ngöôøi ñoái vôùi khí haäu, hay ñuùng hôn laø caûm giaùc nhieät cuûa con ngöôøi ñoái vôùi khí haäu coù theå khoâng gioáng nhau, ngay trong cuøng ñieàu kieän khí haäu. Ñeå ñaùnh giaù söï thích nghi cuûa con ngöôøi trong nhaø chung cö, chuùng ta caàn tieán haønh thöïc nghieäm vôùi caùc thieát bò ño ñaïc, sau ñoù so saùnh vôùi caùc qui ñònh veà chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí.( Xem phuï luïc trang 9, baûng 0-14)
Khoâng gian yeân tónh
Ñoà thò 3 – Khoâng gian xung quanh
Theo khaûo saùt, ngöôøi daân ôû caùc chung cö cuõ phaøn naøn veà möùc oàn aøo aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán cuoäc soáng cuûa hoï. Caùc nguoàn oàn chuû yeáu do ñöôøng saù môû roäng, khoái löôïng xe qua laïi ngaøy caøng ñoâng, chung cö cuûa hoï gaàn ngay moät beân ñöôøng neân töø saùng ñeán toái hoï ñeàu phaûi chòu aûnh höôûng tieáng xe chaïy, tieáng coøi, tieáng ñoäng cô (chung cö Toân Thaát Thuyeát, chung cö Truùc Giang)….moät soá khaùc thì chòu taùc ñoäng töø nguoàn oàn cuûa chôï, nhö chung cö Vónh Hoäi thì chôï naèm ngay trong chung cö, aûnh höôûng nhieàu nhaát vaøo buoåi saùng. Chung cö Ñoaøn Vaên Bô thì ôû taàng treät haàu nhö nhaø naøo cuõng kinh doanh haøng hoùa, quaùn aên, quaùn caø pheâ nhaïc. Coøn caùc nguoàn oàn beân trong töø caùc caên hoä saùt vaùch thì moïi ngöôøi cho laø bình thöôøng.( Xem phuï luïc trang 9, baûng 0-15)
3.2.2.4 Ñieàu kieän soáng
a) Caây xanh
Chæ khoaûng 1/3 caùc chung cö coù troàng caây xanh, ñoù chæ laø caùc boàn hoa haønh lang vôùi dieän tích raát ít, dieän tích caây xanh trong nhaø raát thaáp vaø haàu nhö chæ mang tính töôïng tröng cuõng laø do dieän tích caên hoä coù giôùi haïn. Ñieàu naøy cuõng aûnh höôûng phaàn naøo ñeán chaát löôïng soáng cuûa ngöôøi daân bôûi caây xanh ñoùng vai troø raát quan troïng vôùi söùc khoûe con ngöôøi, ñieàu hoøa khí haäu. ( Xem phuï luïc trang 10, baûng 0-16)
b) Phoøng chaùy chöõa chaùy - loái thoaùt hieåm
Phaàn lôùn ngöôøi daân cho bieát raèng trong caùc buoåi hoïp khu phoá, ban laõnh ñaïo thöôøng xuyeân nhaéc nhôû, tuyeân truyeàn coâng taùc phoøng chaùy chöõa chaùy trong chung cö. Tuy nhieân, chöa coù chung cö naøo trang bò thang thoaùt hieåm, loái thoaùt hieåm, truï nöôùc chöõa chaùy khi coù söï coá chaùy xaûy ra, ngay caû caùc chung cö môùi xaây gaàân ñaây cuõng vaäy. Loái ñi thöôøng chæ 2 - 3 m laø moät trôû ngaïi lôùn khi coù hoûa hoaïn, doøng ngöôøi laïi ñoâng neân khoù sô taùn, khoù daäp taét löûa.
Möùc ñoä an ninh
Ñoà thò 3 – Möùc ñoä an ninh trong chung cö laø toát
Ngöôøi daân chung cö hieän nay khoâng coøn phaûi soáng trong nôm nôùp lo sôï nhö nhöõng naêm veà tröôùc veà caùc vaán ñeà nhö troäm caép, teä naïn huùt chích vì caùc chung cö ñeàu boá trí ñoäi daân phoøng baûo veä ngay caàu thang cuûa chung cö, moïi hoaït ñoäng ñeàu ñöôïc kieåm soaùt nghieâm chænh taïo moái an taâm cho ngöôøi daân. Phaàn lôùn ñeàu traû lôøi raát ñoàng yù(33%) vaø ñoàng yù(35%) veà möùc ñoä an ninh cuûa chung cö mình. (Xem phuï luïc trang 10, baûng 0-17)
Dòch vuï ñieän
Ñoà thò 4: Dòch vuï ñieän trong chung cö laø toát
Theo ñoà thò ta thaáy raèng dòch vuï ñieän trong chung cö khaù toát vôùi 40% traû lôøi raát ñoàng yù, 38 % traû lôøi ñoàng yù, 19% traû lôøi laø bình thöôøng, coøn soá löôïng ngöôøi traû lôøi khoâng ñoàng yù chæ chieám moät soá löôïng nhoû 3%. Tuy nhieân, ngöôøi daân vaãn chöa haøi loøng vì chi phí ñieän khaù cao vôùi 100kw ñaàu tieân ñöôïc tính vôùi ñôn giaù 550ñ/kw, 50kw tieáp theo ñöôïc tính vôùi ñôn giaù 900ñ/kw, vaø 50kw tieáp theo ñöôïc tính vôùi ñôn giaù 1210ñ/kw, ñôn giaù caøng taêng theo löu löôïng ñieän söû duïng. Nhöng ñaây laø chính saùch chung cuûa nhaø nöôùc nhaèm khuyeán khích nhaân daân phaûi bieát tieát kieäm ñieän. ( Xem phuï luïc trang 10, baûng 0-18)
Sinh vaät gaây haïi
Ñieàu kieän veä sinh ôû caùc chung cö töông ñoái toát neân khoâng coù nhieàu sinh vaät gaây haïi. Coù 35,36% caâu traû lôøi khoâng ñoàng yù vôùi vieäc chung cö coù nhieàu sinh vaät gaây haïi; trong khi ñoù coù 23,17% traû lôøi ñoàng yù vaø 14,36% raát ñoàng yù, caùc hoä naøy naèm trong khu vöïc chung cö soáng gaàn chôï vaø khu vöïc buoân baùn, raùc thaûi töø caùc haøng quaùn vöùt böøa baõi, taïo ñieàu kieän cho söï xuaát hieän cuûa ruoài, muoãi, chuoät, kieán, giaùn…vaøo trong chung cö. ( Xem phuï luïc trang 11, baûng 0-19)
Chöông 4
ÑAÙNH GIAÙ THÖÏC TRAÏNG CHUNG CÖ QUAÄN 4
VAØ ÑEÀ XUAÁT GIAÛI PHAÙP QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG
4.1 Ñaùnh giaù thöïc traïng chung cö quaän 4
Cuoäc ñieàu tra tìm hieåu moâi tröôøng soáng caùc khu chung cö Quaän 4 bao goàm caùc khu chung cö cuõ, cö xaù cuõ ñöôïc xaây döïng töø nhöõng naêm 70 hoaëc 80 ñaõ xuoáng caáp, caùc khu chung cö ñöôïc ñöa vaøo söû duïng khoaûng 10 naêm trôû laïi ñaây ñeå ñaùnh giaù ñieàu kieän soáng, moâi tröôøng soáng cuûa ngöôøi daân chung cö, xem xeùt caùc yeáu toá moâi tröôøng: ñaát, nöôùc, khoâng khí aûnh höôûng nhö theá naøo ñeán ñôøi soáng ngöôøi daân; töø ñoù môùi ñeà ra chöông trình moâi tröôøng phuïc vuï coäng ñoàng, caûi thieän ñôøi soáng ngöôøi daân. Vôùi muïc ñích ñaùnh giaù hieäu quaû chöùc naêng cö truù, nhaø ôû, phuùc lôïi vaø moâi tröôøng nhaèm xaùc ñònh söï thích öùng vôùi nôi cö truù, söï haøi loøng cuûa ngöôøi daân ñoái vôùi ñieàu kieän moâi tröôøng soáng hieän taïi.
Moät caên hoäø coù veû nhö lyù töôûng vôùi nhöõng tieän nghi cô baûn ñaùp öùng yeâu caàu söû duïng nhöng laïi coù moät soá vaán ñeà laøm ngöôøi daân khoâng haøi loøng nhö vieäc ñi ñeán caùc dòch vuï coâng ích quaù xa, maâu thuaãn vôùi nhöõng ngöôøi soáng cuøng trong chung cö khi khoâng coù yù thöùc toân troïng ñôøi soáng cuûa nhau trong moät khoâng gian chung. Tình traïng caùc hoä taàng treät kinh doanh buoân baùn haøng aên, haøng uoáng maëc nhieân thaûi khoùi bay leân caùc caên hoä taàng treân, xaû raùc böøa baõi nôi caàu thang chung, vöùt raùc, ñoå nöôùc töø treân laàu xuoáng ñaát… ñaõ laøm xaáu ñi moái quan heä “tình laøng nghóa xoùm” trong chung cö.
Tình traïng chôï naèm ngay trong khu chung cö laø moät ñieàu baát hôïp lyù nhöng baáy laâu nay vaãn toàn taïi, ngöôøi daân chung cö bò aûnh höôûng raát lôùn töø tieáng oàn, oâ nhieãm muøi, raùc thaûi, nöôùc thaûi nhaát laø caùc khu vöïc toâm, caù. Vieäc toå chöùc, quaûn lyù, phaân coâng quaûn lyù moâi tröôøng coøn yeáu keùm. YÙ thöùc cuûa ngöôøi daân veà vaán ñeà veä sinh moâi tröôøng chung trong chung cö coøn thaáp.
Chaát löôïng nhaø chung cö cuõng laø moät daáu hoûi, caùc chung cö laâu naêm nay ñaõ xuoáng caáp nghieâm troïng caû veà caáu truùc haï taàng laãn ñieàu kieän moâi tröôøng. Caùc chung cö naøy chuû yeáu laø ngöôøi coù thu nhaäp thaáp. Taïi caùc chung cö naøy thöôøng coù hieän töôïng côi nôùi, laán chieám maët baèng. Caùc chung cö khoâng coù choã phôi neân quaàn aùo, chaên chieáu phôi ra ban coâng, thaäm chí coù khu nhaø khoâng coù ban coâng phaûi ñua cöûa soå ra laøm choã phôi nhìn raát nheách nhaùc, xoäc xeäch. Ñaõ coù hieän töôïng xuaát hieän caùc “chuoàng coïp” ôû ban coâng, moät laø ñeå choáng troäm hoaëc ñeà phoøng gioù thoåi bay quaàn aùo. Caùc chung cö naøy ñang daàn daàn trôû thaønh “khu oå chuoät kieåu môùi”.
Ngöôïc laïi, hieän nay thì ngöôøi khaù giaû môùi coù khaû naêng mua nhaø chung cö vôùi giaù ngaát trôøi. Dieän tích caùc khu nhaø chung cö hieän nay ñaõ cao hôn haún so vôùi thôøi gian tröôùc. Tuy nhieân sau moät thôøi gian söû duïng ngöôøi daân phaùt hieän ra nhöõng vaán ñeà maø khi môùi ñeán hoï khoâng nhaän ra. Vaøo thôøi ñieåm ñieàu tra caùc caên hoä cho raèng chaát löôïng xaây döïng coâng trình chæ ñaït möùc trung bình, thaäm chí coù 1 soá ngöôøi nhaän xeùt laø keùm. Nhieàu choã töôøng vaø neàn nhaø coù nhieàu choã hoûng. ½ soá ngöôøi phoûng vaán cho raèng vaùch töôøng bò thaám, nöùt, neàn nhaø bò suït, luùn vaø cho bieát coáng thoaùt nöôùc thænh thoaûng bò ngheõn. Vì vaäy khoâng coù gì ngaïc nhieân khi nhieàu ngöôøi daân phaûn aùnh laø chaát löôïng cuûa caùc chung cö khoâng ñuùng nhö mong ñôïi ban ñaàu cuûa hoï.
Soáng ôû nhaø chung cö coù moät soá baát tieän nhö: ngöôøi daân coù caûm giaùc baát an lo sôï söï coá chaùy noå trong khi chung cö khoâng coù loái thoaùt hieåm; phaùt sinh theâm nhieàu chi phí hôn so vôùi nhaø ñôn leû: phí giöõ xe, phí an ninh…laøm taêng theâm gaùnh naëng taøi chính cho gia ñình; vieäc leân xuoáng caàu thang boä ñoái vôùi ngöôøi giaø, ngöôøi beänh, ngöôøi taøn taät laø raát khoù khaên; nhöõng hoä ôû taàng treân thì khoâng theå kinh doanh, buoân baùn.
4.2 Ñeà xuaát giaûi phaùp quaûn lyù moâi tröôøng
Tình traïng oâ nhieãm ôû caùc chung cö Quaän 4 khoâng ñaùp öùng yeâu caàu vaø tieâu chuaån veä sinh moâi tröôøng. Bieän phaùp toát nhaát giaûi quyeát laø taïm di dôøi ñeå laøm laïi nhaø môùi. Sau khi xaây döïng, daân seõ ñöôïc taùi ñònh cö.
Khuyeán khích ngöôøi daân khoâng söû duïng beáp cuûi, beáp than, daàu hoûa ñeå traùnh gaây muøi khoù chòu vaø khí ñoäc haïi cho caên hoä; haïn cheá chöùa caùc hoùa chaát gaây oâ nhieãm moâi tröôøng hoaëc caùc vaät lieäu deã gaây chaùy noå. Trang bò heä thoáng huùt gioù taïo khoâng gian thoâng thoaùng.
Coù keá hoaïch laøm veä sinh ñònh kì caùc haønh lang chung, caàu thang, gieáng trôøi, boàn chöùa nöôùc…
Xu theá hieän nay, chung cö laø moät chieán löôïc phaùt trieån laâu daøi taïi Quaän 4 nhöng tình traïng chung trong xaây döïng laø chæ chuù troïng chieàu cao vaø soá löôïng caên hoä. Maûng xanh trong chung cö raát hieám hoi. Ñieàu naøy laøm maát caân baèng trong cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân. Töø nhöõng yeâu caàu naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng ngaøy caøng cao, chuùng toâi ñeà xuaát vieäc xaây döïng chung cö cao taàng caàn phaûi theo moät soá tieâu chuaån nhaát ñònh taïo neân moät coâng trình chung cö xanh, phaùt trieån beàn vöõng, ñaùp öùng ñaày ñuû nhu caàu cuoäc soáng, taïo neân söï caân baèng sinh thaùi.
4.2.1 Kieán truùc beàn vöõng
4.2.1.1Khaùi nieäm veà kieán truùc beàn vöõng
Thieát keá beàn vöõng taát yeáu daãn ñeán kieán truùc beàn vöõng. Ñoù laø söï toång hoøa cuûa caùc giaù trò thaåm myõ, moâi tröôøng, xaõ hoäi, chính trò vaø ñaïo ñöùc. Quan ñieåm cô baûn cuûa kieán truùc beàn vöõng laø thieát keá vaø xaây döïng trong söï hoøa nhaäp vôùi moâi tröôøng, bao goàm caùc yeáu toá vaät chaát veà söï beàn vöõng, tuoåi thoï coâng trình, vaät lieäu söû duïng vaø söï caûm nhaän khoâng gian. Vaán ñeà hieän naøy laø tìm ra ñöôïc söï caân baèng giöõa mong muoán baûo veä moâi tröôøng, heä sinh thaùi bao quanh vôùi nhu caàu cuûa coäng ñoàng vaø caùc aùp löïc veà kinh teá.
4.2.1.2.Ñaëc ñieåm cuûa kieán truùc beàn vöõng
Söï beàn vöõng veà moâi tröôøng – Haïn cheá söï caïn kieät taøi nguyeân thieân nhieân vaø oâ nhieãm moâi tröôøng
Söï beàn vöõng veà kyõ thuaät – Ñaûm baûo moïi ngöôøi ñeàu coù theå söû duïng caùc coâng ngheä hay caùc coâng cuï kyõ thuaät coâng trình
Söï beàn vöõng veà taøi chính – Ñaûm baûo veà taøi chính hay caùc dòch vuï taøi chính cho moïi coâng vieäc caàn thieát
Söï beàn vöõng veà toå chöùc - Ñaûm baûo moät cô caàu toå chöùc coù khaû naêng lieân keát vôùi moïi thaønh vieân.
Söï beàn vöõng veà xaõ hoäi - Ñaûm baûo moïi quaù trình hoaït ñoäng vaø caùc saûn phaåm phuø hôïp vaø thoûa maõn nhu caàu xaõ hoäi
Caùc tính chaát naøy keát hôïp haøi hoøa vôùi nhau ñeå taïo neân kieán truùc beàn vöõng. Tuy nhieân moãi moät kieán truùc coù moät boái caûnh phaùt trieån rieâng vaø caàn ñaët trong moái quan heä vôùi ñieàu kieän thöïc teá ñòa phöông. Ñieàu ñoù coù nghóa laø moät coâng trình ñöôïc coi laø beàn vöõng ôû khu vöïc naøy chöa chaéc ñaõ beàn vöõng ôû moät khu vöïc khaùc.
4.2.1.3 Caùc tieâu chuaån ñaùnh giaù
Ñeå xaùc ñònh moät coâng trình coù kieán truùc beàn vöõng hay khoâng, caàn ñaùnh giaù theo caùc tieâu chuaån cô baûn sau:
Söû duïng nhieàu caùc nguyeân vaät lieäu ñòa phöông vaø caùc loaïi phöông tieän ñi laïi ñòa phöông.
Söû duïng caùc nguoàn taøi nguyeân hieäu quaû vaø khoâng ñe doïa moâi tröôøng.
Söû duïng caùc trang thieát bò, caùc coâng ngheä kyõ thuaät deã söû duïng vaø deã phoå bieán.
Coù tính khaû thi trong boái caûnh kinh teá-xaõ hoäi ñòa phöông.
Mang laïi moät keát quaû laâu beàn
Phuø hôïp vôùi ñieàu kieän khí haäu ñòa phöông.
Cung caáp söï linh hoaït vaø meàm deûo phuø hôïp vôùi nhu caàu vaø taäp quaùn ñòa phöông.
Taïo ñieàu kieän cho coäng ñoàng ñòa phöông trong hoïc taäp vaø saûn xuaát.
4.2.2 Coâng trình “xanh”
4.2.2.1 Khaùi nieäm
Xu höôùng thieát keá vaø kieán truùc beàn vöõng ngaøy nay ñaõ trôû neân phoå bieán treân theá giôùi. Coâng trình “xanh” hay coâng trình beàn vöõng laø moät caáu truùc ñöôïc thieát keá, xaây döïng, naâng caáp vaø taùi söû duïng theo moät chu trình sinh thaùi. Caùc coâng trình “xanh” ñöôïc thieát keá ñeå ñaùp öùng caùc muïc tieâu caáp thieát cuûa cuoäc soáng nhö baûo veä söùc khoûe con ngöôøi, naâng cao naêng suaát lao ñoäng, söû duïng hieäu quaû hôn naêng löôïng, nöôùc vaø caùc nguoàn taøi nguyeân khaùc, giaûm thieåu caùc taùc ñoäng tôùi moâi tröôøng.
Thöù nhaát, gioáng nhö trong cuoäc soáng töï nhieân, söï toàn taïi cuûa moät coâng trình “xanh” ñöôïc nghieân cöùu moät caùch toång theå töø nhöõng böôùc quy hoaïch vaø thieát keá sô boä ñaàu tieân, quaù trình xaây döïng vaø söû duïng coâng trình ñeán khi phaù huûy coâng trình.
Thöù hai, coâng trình “xanh” ñöôïc hoøa nhaäp vôùi caùc heä töï nhieân, cung caáp moät moâi tröôøng tuyeät haûo cho con ngöôøi trong ñoù vaø ñoùng goùp caùc lôïi ích laâu daøi cho moâi tröôøng xung quanh noù. AÙnh saùng töï nhieân ñöôïc cung caáp tröïc tieáp vaø ñaày ñuû thoâng qua caùc cöûa soå, cöûa maùi hay caùc daøn laáy saùng. Heä thoáng ñieàu hoøa vi khí haäu hieäu quaû cao vôùi chi phí thaáp cung caáp khoâng khí chaát löôïng cao trong coâng trình, giaûm thieåu nguy cô nhieãm beänh vaø meät moûi.
Thöù ba, quaù trình thieát keá “xanh” chæ ra raèng vaät lieäu xaây döïng coâng trình vaø naêng löôïng ñeå saûn xuaát ra nhöõng vaät lieäu ñoù laø coù haïn, vì theá caàn heát söùc thaän troïng trong moïi khía caïnh cuûa thieát keá, xaây döïng vaø hoaït ñoäng coâng trình. Moïi nguoàn taøi nguyeân cho coâng trình töø vaät lieäu xaây döïng, naêng löôïng ñeán caùc taùc ñoäng cuûa ngöôøi söû duïng caàn ñöôïc ñaùnh giaù kyõ löôõng.
Maëc duø coâng trình “xanh” thöôøng coù chi phí ban ñaàu cao hôn caùc coâng trình thoâng thöôøng nhöng veà laâu daøi chuùng mang laïi hieäu quaû kinh teá cao hôn. Caùc vaät lieäu “xanh” vaø heä thoáng kyõ thuaät coâng trình “xanh” coù tuoåi thoï cao hôn vaø toán ít chi phí baûo döôõng hôn caùc loaïi thoâng thöôøng. Hôn nöõa, giaù thueâ hay baùn caùc coâng trình “xanh” seõ cao hôn vì chuùng giuùp baûo veä söùc khoûe con ngöôøi vaø naâng cao chaát löôïng soáng.
4.2.2.2 Caùc yeâu caàu
Thieát keá moät coâng trình “xanh” ñoøi hoûi giaûi quyeát raát nhieàu maâu thuaãn giöõa nhu caàu vaø tieâu chuaån veà moâi tröôøng:
Giaûm thieåu söû duïng naêng löôïng, naêng löôïng haáp thu toång vaø caïn kieät taøi nguyeân.
Giaûm thieåu oâ nhieãm vaø ñe doïa moâi tröôøng trong suoát quaù trình xaây döïng vaø toàn taïi cuûa coâng trình, beân trong cuõng nhö beân ngoaøi coâng trình.
Taïo laäp moâi tröôøng coù khaû naêng taêng cöôøng söùc khoûe con ngöôøi.
Söû duïng caùc daïng naêng löôïng coù theå taùi taïo ñöôïc (söùc gioù, söùc nöôùc).
Baûo toàn caùc nguoàn taøi nguyeân ñòa phöông (khoâng khí, nöôùc, ñaát…)
Söï hôïp lyù veà kinh teá trong suoát quaù trình toàn taïi coâng trình (chi phí xaây döïng, hoaït ñoäng, baûo trì vaø phaù huûy).
Söï beàn vöõng.
Khuyeán khích ñi boä, xe ñaïp hay söû duïng caùc phöông tieän giao thoâng coâng coäng vaø phöông tieän giao thoâng khoâng oâ nhieãm.
Söû duïng naêng löôïng hieäu quaû
Caùc nguyeân taéc thieát keá theo aûnh höôûng cuûa maët trôøi seõ mang laïi hieäu quaû tieát kieäm naêng löôïng roõ reät cho coâng trình: höôùng coâng trình, che naéng, chieáu saùng töï nhieân, caáp nhieät töï nhieân…
Söû duïng caây troàng ñeå che naéêng cuõng nhö thoâng gioù.
Thieát laäp moät heä thoáng caùc nguyeân taéc vaø giaûi phaùp chieáu saùng töï nhieân. Caùc nghieân cöùu cho thaáy vieäc naøy laøm gia taêng naêng suaát lao ñoäng vaø söùc khoûe con ngöôøi.
Söû duïng heä thoáng ñieàu hoøa coù coâng suaát hôïp lyù vaø tieát kieäm naêng löôïng vôùi heä thoáng bao che caùch nhieät toát. Söû duïng caùc vaät lieäu maùi vaø töôøng coù maøu saùng, caùch aâm vaø caùch nhieät toát. Söû duïng kính haïn cheá ôû caùc höôùng ñoâng vaø taây.
Haïn cheá caùc toån thaát ñieän naêng vaø söû duïng tieát kieäm hôïp lyù caùc trang thieát bò vaø chieáu saùng nhaân taïo.
Söû duïng caùc nguoàn naêng löôïng coù theå taùi taïo nhö pin maët trôøi, pin nhieân lieäu hay naêng löôïng gioù.
Söû duïng coâng ngheä thoâng tin, ñieàu khieån töï ñoäng coâng ngheä cao trong heä thoáng kyõ thuaät coâng trình.
Söû duïng vaät lieäu hieäu quaû
Löïa choïn caùc nguyeân vaät lieäu xaây döïng vaø saûn phaåm coù tính beàn vöõng thoâng qua ñaùnh giaù moät soá ñaëc tính nhö: thaønh phaàn taùi cheá vaø taùi söû duïng, khaû naêng giaûm thieåu caùc khí ñoäc haïi, chaát ñoäc, tính beàn vöõng, khaû naêng saûn xuaát taïi ñòa phöông. Nhöõng saûn phaåm naøy seõ taêng cöôøng hieäu quaû söû duïng vaø baûo toàn caùc nguoàn taøi nguyeân. Söû duïng caùc saûn phaåm taùi cheá coøn giuùp thò tröôøng nguyeân lieäu taùi cheá.
Aùp duïng caùc giaûi phaùp quy hoaïch ña chieàu vaø caùc chieán löôïc söû duïng nguyeân vaät lieäu hieäu quaû. Caùc chieán löôïc naøy laøm giaûm löôïng nguyeân vaät lieäu xaây döïng caàn thieát cuõng nhö caét giaûm chi phí xaây döïng.
Thieát laäp keá hoaïch quaûn lyù, taùi cheá, taùi söû duïng nguyeân vaät lieäu töø khi xaây döïng ñeán khi phaù huûy coâng trình.
Daønh ñuû khoâng gian cho vieäc quaûn lyù, thu gom vaø taùi cheá chaát thaûi raén.
Söû duïng nöôùc hieäu quaû
Söû duïng nöôùc thaûi veä sinh ñaõ qua xöû lyù sô boä vaø löu tröõ nöôùc möa ñeå töôùi caây hay röûa ñöôøng.
Tieát kieäm nöôùc vaø haïn cheá nöôùc thaûi thoâng qua caùc thieát bò veä sinh tieát kieäm nöôùc, caùc voøi röûa vaän toác thaáp hay töï ñoäng.
Söû duïng caùc heä thoáng phaân phoái nöôùc noùng quay voøng.
Laép ñaët caùc heä thoáng ñun nöôùc noùng tröïc tieáp taïi caùc khu vöïc xa.
Söû duïng heä thoáng töôùi caây, röûa ñöôøng töï ñoäng vaø kheùp kín.
Ñaûm baûo söùc khoûe vaø an toaøn cho ngöôøi söû duïng
Löïa choïn caùc nguyeân vaät lieäu xaây döïng vaø hoaøn thieän noäi thaát khoâng gaây aûnh höôûng moâi tröôøng ñeå naâng cao chaát löôïng khoâng khí trong coâng trình.
Söû duïng heä thoáng ñieàu hoøa, thoâng gioù vaø loïc khí coâng ngheä cao ñeå taïo ra chaát löôïng moâi tröôøng trong coâng trình cao nhaát.
Ngaên chaën söï toàn taïi vi khuaån baèng caùch löïc choïn vaät lieäu saïch coù khaû naêng khaùng khuaån cao, thieát keá heä thoáng nöôùc möa hôïp lyù, thoaùt nhanh, khoâng gaây ñoïng nöôùc, söû duïng caùc heä thoáng ñieàu khieån ñoä aåm töï ñoäng.
Söû duïng caùc heä thoáng kyõ thuaät thoâng minh veà an toaøn vaø an ninh trong coâng trình.
Xaây döïng coâng trình “xanh”
Thieát laäp moät heä thoáng kieåm soaùt, thu gom vaø taùi cheá chaát thaûi.
Nghieân cöùu thöïc hieän quaù trình xaây döïng vaø phaù huûy coâng trình theo nguyeân taéc khoâng ñoå chaát thaûi
Nghieân cöùu giaûm thieåu vaø coù bieän phaùp choáng oàn, buïi phaùt sinh trong quaù trình xaây döïng.
4.2.3 Ñeà xuaát maãu chung cö cao taàng sinh thaùi
Döïa vaøo thöïc tieãn ñieàu tra vaø theo TCVN 323: 2004, moät chung cö cao taàng sinh thaùi phaûi laø moät chung cö “xanh” phaùt trieån beàn vöõng, ñaûm baûo ñaùp öùng caùc yeâu caàu veà haï taàng cô sôû vaät chaát kyõ thuaät, caùc nhu caàu veà ñieàu kieän soáng, giaûi quyeát caùc vaán ñeà moâi tröôøng vaø caân baèng sinh thaùi.
Dieän tích toái thieåu cuûa moät caên hoä trong chung cö cao taàng laø 50m2 vaø coù töø 2 phoøng trôû leân. Quanh moät nuùt giao thoâng thang boä, thang maùy cuûa moät taàng trong moät ñôn nguyeân cuûa nhaø ôû cao taàng neân boá trí töø 4 ñeán 6 caên hoä. Töø taàng 6 trôû leân khoâng ñöôïc thieát keá ban coâng, chæ ñöôïc thieát keá loâ gia. Lan can loâ gia khoâng ñöôïc hôû chaân vaø coù chieàu cao ít nhaát 1,2m.
Chieàu cao thoâng thuûy töùc laø chieàu cao töø maët saøn ñeán maët döôùi cuûa traàn khoaûng 3 – 3,6m. Phoøng beáp, phoøng veä sinh coù theå ñöôïc thieát keá thaáp hôn nhöng khoâng ñöôïc nhoû hôn 2,4m.
Caàu thang boä ñöôïc thieát keá vaø boá trí phaûi ñaùp öùng yeâu caàu söû duïng vaø thoaùt ngöôøi an toaøn. Soá löôïng caàu thang boä cuûa moät ñôn nguyeân trong nhaø ôû cao taàng khoâng ñöôïc nhoû hôn 2, trong ñoù ít nhaát coù moät thang tröïc tieáp vôùi taàng 1 vaø moät thang leân ñöôïc taàng maùi. Chieàu roäng moät veá thang cuûa caàu thang duøng ñeå thoaùt ngöôøi khi coù söï coá ñöôïc thieát keá khoâng nhoû hôn 1,2m. Caàu thang ít nhaát phaûi coù moät phía coù tay vòn. Chieàu cao tay vòn cuûa caàu thang tính töø muõi baäc thang khoâng ñöôïc nhoû hôn 0,9m. Chieàu cao baäc thang khoâng ñöôïc lôùn hôn 150mm, chieàu roäng baäc thang khoâng nhoû hôn 300mm. Khoaûng caùch tính töø cöûa caên hoä ñeán caàu thang hoaëc ñeán loái ra ngoaøi nhaø khoâng ñöôïc lôùn hôn 25m.
Boá trí thang maùy ôû gaàn loái vaøo chính cuûa chung cö cao taàng. Cöûa thang maùy khoâng neân tieáp giaùp vôùi caàu thang boä ñeå traùnh uøn taéc caûn trôû thoaùt ngöôøi khi xaûy ra hoûa hoaïn. Gian ñaët maùy vaø thieát bò thang maùy khoâng ñöôïc boá trí tröïc tieáp treân phoøng ôû maø ñöôïc boá trí treân gieáng thang. Gieáng thang khoâng ñöôïc boá trí keà beân phoøng ôû vaø phaûi coù bieän phaùp choáng oàn, choáng chaán ñoäng. Khoâng ñöôïc boá trí tröïc tieáp beå nöôùc treân gieáng thang vaø khoâng cho caùc ñöôøng oáng caáp nöôùc, caáp nhieät, caáp ga ñi qua gieáng thang. Phaûi ñaûm baûo thoâng gioù, caùch nhieät, choáng aåm, choáng oàn vaø choáng söï giaûm aùp cho gieáng thang.
Caàn thieát keá loái ñi rieâng daønh cho ngöôøi taøn taät.
Taàng haàm thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå laøm choã ñeå xe. Dieän tích tính toaùn choã ñeå xe ñöôïc laáy nhö sau:
Choã ñeå xe oâtoâ: tính töø 4 hoä ñeán 6 hoä coù 1 choã ñeå xe vôùi tieâu chuaån dieän tích laø 25 m2/xe;
Choã ñeå xe moâtoâ, xe maùy/hoä vôùi tieâu chuaån dieän tích töø 2,5m2/xe ñeán 3m2/xe vaø 1 xe ñaïp/hoä vôùi tieâu chuaån dieän tích 0,9m2/xe.
Chieàu cao taàng haàm khoâng neân nhoû hôn 2,2m. Phaûi coù giaûi phaùp thoâng gioù vaø choáng thaám cho taàng haàm.
Maùi phaûi caùch nhieät, choáng thaám, choáng ñoïng söông; treân maùi phaûi coù heä thoáng thu nöôùc möa daãn ñeán caùc ñöôøng oáng ñöùng thoaùt nöôùc ngoaøi nhaø. OÁng thoâng hôi vaø oáng thoâng gioù phaûi vöôït leân treân maùi. Chieàu cao nhoâ leân khoâng ñöôïc nhoû hôn 0,7m, caùch cöûa soå hoaëc cöûa huùt gioù ³ 3m theo chieàu ngang. Treân ñænh oáng phaûi coù bieän phaùp ñeå traùnh thoaùt ngöôïc.
Heä thoáng thoaùt nöôùc sinh hoaït vaø heä thoáng thoaùt nöôùc möa phaûi ñöôïc thieát keá taùch rieâng. Neáu heä thoáng thoaùt nöôùc khoâng ñaáu noái vôùi heä thoáng thoaùt nöôùc chung cuûa ñoâ thò thì nöôùc thaûi sinh hoaït phaûi ñöôïc xöû lyù ñaït tieâu chuaån tröôùc khi xaû ra khu vöïc thoaùt nöôùc cuûa ñoâ thò.
Tuøy möùc ñoä tieän nghi, tieâu chuaån duøng nöôùc trong ngaøy duøng nöôùc lôùn nhaát ñöôïc tính töø 200lít /ngöôøi/ngaøy ñeâm ñeán 300lít/ngöôøi/ ngaøy ñeâm. Tieâu chuaån nöôùc chöõa chaùy laáy 2,5lít/giaây/coät vaø soá coät nöôùc chöõa chaùy beân trong nhaø laáy laø 2.
Tieâu chuaån nöôùc thaûi sinh hoaït ñöôïc laáy theo tieâu chuaån caáp nöôùc vaø ñöôïc thieát keá theo cheá ñoä töï chaûy. Neáu khoâng theå töï chaûy ra heä thoáng thoaùt nöôùc beân ngoaøi phaûi thieát keá traïm bôm thoaùt nöôùc. Thieát keá heä thoáng thoaùt nöôùc beân trong caàn tuaân theo quy ñònh trong tieâu chuaån hieän haønh. Ñoái vôùi heä thoáng thoaùt nöôùc sinh hoaït caàn taùch rieâng nöôùc phaân tieåu vaø nöôùc taém röûa, sinh hoaït. Phaûi thieát keá heä thoáng thoaùt nöôùc möa treân maùi vaø thoaùt nöôùc möa taàng haàm. Heä thoáng thoaùt nöôùc möa taàng haàm ñöôïc thu gom taïi caùc hoá ga sau ñoù duøng maùy bôm töï ñoäng bôm vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc.
Thieát keá heä thoáng thoâng gioù, ñieàu hoøa khoâng khí cuïc boä cho caên hoä, phaûi ñaûm baûo caùc chæ tieâu giôùi haïn tieän nghi vi khí haäu trong phoøng. Ñeå ñaûm baûo thoâng gioù töï nhieân caàn taïo gioù xuyeân phoøng baèng cöûa ñoùn gioù vaø cöûa thoaùt gioù ra.
Tuøy vaøo ñieàu kieän cuï theå, trong nhaø ôû cao taàng coù theå thu gom raùc taïi choã ñaët taïi caùc taàng hoaëc boá trí ñöôøng oáng ñoå raùc. Neáu thu raùc taïi choã thì choã thu raùc cuûa töøng taàng ñöôïc boá trí taïi caùc goùc khuaát gaàn caàu thang boä hoaëc thang maùy; Phaûi coù bieän phaùp choáng muøi hoâi bay vaøo caùc caên hoä. Neáu boá trí ñöôøng oáng ñoå raùc thì khoaûng caùch töø cöûa vaøo caên hoä ñeán ñöôøng oáng ñoå raùc gaàn nhaát khoâng lôùn hôn 25m. Cöûa thu raùc treân ñöôøng oáng ñoå raùc taïi caùc taàng phaûi coù naép ñaäy baèng gioaêng kín ñeå caùch aâm vaø ngaên ngöøa muøi hoâi, giaùn, coân truøng bay vaøo caên hoä. Ñöôøng oáng ñoå raùc neân boá trí döïa vaøo töôøng ngoaøi nhaø, thaúng ñöùng, ñoàng thôøi laøm baèng vaät lieäu khoâng chaùy, maët trong nhaün, choáng baùm dính, khoâng roø ræ, khoâng coù vaät nhoâ ra. Ñeå giaûm tieáng oàn vaø traùnh nguy cô chaùy trong quaù trình söû duïng, ñöôøng oáng ñoå raùc neân thieát keá hình truï troøn coù ñöôøng kính khoâng nhoû hôn 0.5m, coù thieát bò röûa vaø veä sinh ñöôøng oáng. Ñaàu ñöôøng oáng ñoå raùc phaûi coù ñöôøng oáng thoaùt hôi nhoâ leân treân maùi 0.7m. Dieän tích maët caét khoâng ñöôïc nhoû hôn 0.05m2, ñoàng thôøi phaûi coù boä phaän chuïp maùi ñeå che möa vaø löôùi chaén choáng chuoät, boï. Buoàng thu raùc ñöôïc boá trí ngay döôùi ñöôøng oáng ñoå raùc ôû taàng moät. Chieàu cao thoâng thuyû cuûa buoàng thu raùc toái thieåu laáy 2.5m. Buoàng thu raùc phaûi coù loái vaøo rieâng vaø coù cöûa môû ra ngoaøi. Cöûa buoàng thu raùc ñöôïc caùch ly vôùi loái vaøo nhaø baèng töôøng ñaëc vaø ñöôïc ngaên baèng töôøng choáng chaùy. Cöûa buoàng thu raùc phaûi ñaûm baûo khoaûng caùch li veä sinh. Phöông thöùc thu gom vaø vaän chuyeån raùc phaûi phuø hôïp vôùi phöông thöùc quaûn lí raùc cuûa ñoâ thò. Caàn coù hoá thu nöôùc chaûy töø buoàng thu raùc vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc baån hoaëc boá trí maùy bôm thoaùt nöôùc cuïc boä.
Khi thieát keá phaûi ñaëc bieät chuù yù ñeán caùc giaûi phaùp choáng seùt ñeå traùnh khaû naêng bò seùt ñaùnh thaúng, choáng caûm öùng tónh ñieän vaø caûm öùng ñieän töø vaø choáng ñieän aùp cao cuûa seùt lan truyeàn theo heä ñöôøng daây caáp ñieän haï aùp trong coâng trình.
Phaûi boá trí caàu thang thoaùt hieåm hoaëc thang treo thoaùt hieåm phoøng khi hoûa hoaïn. Haàm chöùa nöôùc chöõa chaùy, caùc thieát bò bình xòt, voøi xòt phaûi ñöôïc kieåm tra ñònh kì vaø luoân luoân saün saøng khi coù söï coá. Ñeå ñaûm baûo khoaûng caùch an toaøn phoøng choáng chaùy trong khu nhaø ôû cao taàng, ñöôøng daønh cho xe chöõa chaùy phaûi coù chieàu roäng thoâng thuyû khoâng nhoû hôn 3,5m vaø chieàu cao thoâng thuyû khoâng nhoû hôn 4,25m. Cuoái ñöôøng cuït phaûi coù khoaûng troáng ñeå quay xe. Kích thöôùc choã quay xe khoâng nhoû hôn 15m x 15m.
Neân thieát keá moät coâng vieân nhoû ngay giöõa loøng khu chung cö vôùi caây xanh, maët nöôùc, hoøn non boä….; ôû caùc haønh lang, tröôùc moãi caên hoä caàn coù boàn hoa, trong moãi nhaø coù ít nhaát 2 chaäu hoa ñeå chung cö thaät söï laø moät nôi lyù töôûng ñeå soáng, ñöa thieân nhieân vaøo trong cuoäc soáng chöù khoâng phaûi laø moät chieác hoäp khoång loà ngoät ngaït.
Phaàn C: KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ
Chung cö phaûn aùnh ñieàu kieän kinh teá – xaõ hoäi cuûa moät boä phaän quaàn chuùng. Caùc chung cö traûi qua hôn 30 naêm söû duïng, coù nhöõng ngoâi nhaø vaãn coøn tieáp tuïc söû duïng ñöôïc, coù nhöõng nhaø caàn phaûi söûa chöõa, caûi taïo naâng caáp nhöng vaãn chöa thöïc hieän ñöôïc, coøn nhieàu nhaø chung cö ñaõ xuoáng caáp ôû nhieàu möùc ñoä khaùc nhau. Maët khaùc, do thieáu voán, thieáu kinh nghieäm vaø bò haïn cheá bôûi trình ñoä coâng ngheä khaûo saùt, thieát keá thi coâng ñeàu laïc haäu neân nhieàu coâng trình ñaõ ñöôïc xaây döïng vôùi suaát ñaàu tö coøn thaáp, vaät lieäu xaây döïng khoâng ñaûm baûo, tieän nghi söû duïng keùm. caùc chæ tieâu quy hoaïch taïi caùc khu nhaø treân bò vi phaïm nghieâm troïng do vieäc xaây xen, xaây laán trong quaù trình söû duïng vôùi maät ñoä xaây döïng hieän nay leân tôùi 70 – 80%. Moät nguyeân nhaân nöõa raát quan troïng khieán nhieàu nhaø chung cö xuoáng caáp laø do coâng taùc quaûn lyù, vaän haønh, khai thaùc vaø baûo trì coâng trình laøm chöa toát. Chính nhöõng ngöôøi tröïc tieáp söû duïng coâng trình laïi laø ngöôøi goùp phaàn khoâng nhoû gaây xuoáng caáp, hö hoûng coâng trình thoâng qua caùc haønh vi töï yù ñuïc phaù, thay ñoåi keát caáu, kieán truùc, heä thoáng kyõ thuaät coâng trình; ñoàng thôøi côi nôùi, laán chieám khoâng gian, laán chieám khu vöïc söû duïng chung gaây thaám doät cho nhöõng caên hoä xung quanh.
Vieäc naâng caáp chung cö phaûi coù söï tham gia cuûa ngöôøi daân, quan taâm ñeán nguyeän voïng, ñieàu kieän vaên hoùa, xaõ hoäi vaø khaû naêng taøi chính cuûa hoï. Vieäc quaûn lyù veà chaát löôïng, dieän tích cuõng nhö moâi tröôøng soáng cuûa caùc khu chung cö cuõ laø raát caàn thieát nhaèm giaûm thieåu phaàn naøo nhöõng taùc ñoäng xaáu cuûa moâi tröôøng oâ nhieãm xung quanh ñeán ñôøi soáng ngöôøi daân.
Quaän 4 ñang treân ñaø phaùt trieån, daân soá ngaøy caøng ñoâng, söï khan hieám veà ñaát xaây döïng ñaõ thuùc ñaåy kieán truùc phaùt trieån theo chieàu cao: caùc chung cö cao taàng laàn löôït ra ñôøi.
- Haàu heát caùc chung cö cao taàng ñeàu khoâng thieát keá loái ñi cho ngöôøi taøn taät; chöa tính ñeán söï phaùt trieån kinh teá cuûa cö daân trong töông lai, ví duï nhö choã ñeå xe oâtoâ. Moät soá vaán ñeà môùi phaùt sinh nhö do thieát keá xaây döïng chöa ñoàng boä neân nhaø môùi ñöa vaøo söû duïng moät thôøi gian ñaõ xuoáng caáp, caùc chi tieát nhö thang maùy, töôøng, boàn caàu, voøi nöôùc…ñaõ coù hieän töôïng hö hoûng, nöùt vôõ, thaám doät. Caùc vaán ñeà veà haï taàng cô sôû vaät kyõ thuaät toái thieåu nhö: thu gom raùc, thang maùy thoaùt naïn, phoøng chaùy chöõa chaùy cuõng raát deã bò chuû ñaàu tö boû qua. Ngay caû moät yeâu caàu raát quan troïng trong vieäc baûo ñaûm an toaøn phoøng choáng chaùy noå laø daây choáng seùt, haàu nhö caùc phöông aùn thieát keá khoâng ñeà caäp ñeán hoaëc chæ ñöôïc boå sung khi thaåm ñònh coâng trình yeâu caàu.
- Hoäi chöùng chung cö vaø vaán ñeà baûo toàn neùt ñeïp vaên hoaù truyeàn thoáng Vieät Nam. Chung cö cao taàng hieän nay chuù troïng vieäc thieát keá khoâng gian sinh hoaït kheùp kín cho moãi hoä gia ñình. Ñieàu naøy taïo ra caùi goïi laø “hoäi chöùng chung cö” vaø caên beänh “ñeøn nhaø ai naáy saùng”. Neáu nhö khoâng coù moät ñònh höôùng töø quy hoaïch hay moät bieän phaùp cuï theå töø phía nhöõng ngöôøi thieát keá thì raát coù theå moät ngaøy naøo ñoù, nhöõng caên beänh cuûa ñoâ thò, cuûa chung cö seõ laøm chuùng ta maát ñi moái quan heä haøng xoùm voán laø neùt ñeïp trong vaên hoaù öùng xöû cuûa ngöôøi vieät nam.
- Baûo trì nhaø chung cö cao taàng. Moät vaán ñeà khaùc cuõng ñaùng löu yù laø thöïc söï chöa coù cheá ñoä baûo döôõng, toân taïo nhaø cöûa. Khi xaây döïng xong, ngoâi nhaø ñaõ ñöôïc ñöa vaøo söû duïng thì khoâng coù kinh phí baûo döôõng ñònh kyø. Ñieàu naøy cuõng laøm cho caùc coâng trình kieán truùc ôû nöôùc ta nhanh choùng xuoáng caáp trong khi ôû caùc nöôùc phaùt trieån thì coù nhöõng quy ñònh mang tính phaùp quy veà coâng vieäc baûo döôõng ñònh kyø caùc coâng trình kieán truùc neân kieán truùc ñoâ thò cuûa hoï troâng luùc naøo cuõng nhö môùi.
Ñònh höôùng giaûi phaùp nhaèm naâng cao chaát löôïng nhaø chung cö cao taàng Quaän 4:
Moät laø, hoaøn thieän khuoân khoå phaùp lyù, ñöa ra caùc quy phaïm, tieâu chuaån cuï theå veà thieát keá, quy hoaïch, quaûn lyù, caùc tieâu chuaån kyõ thuaät thieát keá nhaø cao taàng ñeå taïo cô sôû haønh lang phaùp lyù nhaèm bình oån giaù caû, naâng cao chaát löôïng nhaø ôû chung cö cao taàng. Ñoàng thôøi ñieàu chænh nhöõng quy ñònh phaùp lyù khoâng coøn phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá.
Thöù hai, taêng cöôøng ñaàu tö cho coâng taùc khaûo saùt vaø laäp thieát keá chi tieát ñoâ thò, naâng cao chaát löôïng caùc ñoà aùn quy hoaïch xaây döïng khu ñoâ thò môùi, naâng cao chaát löôïng kieán truùc ñoâ thò.
Ba laø, thu huùt ñaàu tö phaùt trieån khu ñoâ thò môùi cuûa caùc doanh nghieäp trong vaø ngoaøi nöôùc; neân ñaàu tö haï taàng kó thuaät: heä thoáng ñöôøng, thoaùt nöôùc, xöû lyù nöôùc thaûi vaø haï taàng xaõ hoäi thieát yeáu.
Boán laø, quaûn lyù xaây döïng vaø chaát löôïng coâng trình xaây döïng. Ñeå baûo ñaûm chaát löôïng xaây döïng caùc chung cö cao taàng, caàn phaûi löïa choïn caùc chuû ñaàu tö coù naêng löïc hoaït ñoäng ñeå thöïc hieän döï aùn. Chuû ñaàu tö coù nghóa vuï: Phaûi toå chöùc giaùm saùt thi coâng xaây döïng coâng trình; Kieåm tra bieän phaùp baûo ñaûm an toaøn, veä sinh moâi tröôøng; Toå chöùc nghieäm thu, thanh toaùn quyeát toaùn coâng trình; Thueâ toå chöùc tö vaán coù ñuû naêng löïc hoaït ñoäng xaây döïng ñeå kieåm ñònh chaát löôïng; Chòu traùch nhieäm veà caùc quyeát ñònh cuûa mình, chòu traùch nhieäm veà vieäc baûo ñaûm coâng trình thi coâng ñuùng tieán ñoä, chaát löôïng vaø hieäu quaû.
Naêm laø, quaûn lyù vaän haønh chung cö cao taàng. Nhieàu chung cö cao taàng sau khi ñöôïc hoaøn thaønh vaø ñöa vaøo söû duïng ñaõ baét ñaàu coù daáu hieäu xuoáng caáp nhanh choùng, oâ nhieãm moâi tröôøng trong thôøi gian qua maø nguyeân nhaân raát lôùn laø do söï quaûn lyù loûng leûo cuûa caùc toå chöùc töï quaûn vaø söï quaûn lyù nhaø cuûa caùc cô quan chöùc naêng chöa chaët cheõ. Moâ hình quaûn lyù loûng leûo khoâng chuyeân nghieäp khoâng phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm chung cö cao taàng hieän ñaïi ngaøy nay. Vì vaäy, caàn phaûi coù moät boä maùy quaûn lyù vaän haønh nhaø ôû chung cö cao taàng nhaèm ñaûm baûo vaø khai thaùc hieäu quaû nhaø chung cö cao taàng vaø ñieàu quan troïng hôn laø ñaûm baûo quyeàn lôïi cuûa ngöôøi daân soáng trong khu chung cö naøy.
Nhöõng keát quaû chính cuûa Ñoà aùn:
Hoaøn thaønh cuoäc ñieàu tra 6 khu chung cö treân ñòa baøn Quaän 4: taäp trung chuû yeáu vaøo caùc chung cö cuõ, caùc cö xaù laâu naêm,
Nhaäp vaø xöû lí caùc cô sôû döõ lieäu thu thaäp ñöôïc.
Ñeà xuaát caùc coâng cuï quaûn lí moâi tröôøng khu chung cö döïa treân cô sôû ñieàu tra.
Ñeà xuaát xaây döïng chung cö sinh thaùi.
Haïn cheá cuûa Ñoà aùn:
Vieäc xöû lyù soá lieäu coøn ñôn giaûn.
Chöa xeùt tôùi caùc khaû naêng tìm caùc khoaûn ñaàu tö thöïc hieän thieát keá caùc khu chung cö maãu nghieân cöùu ñeå ñeà taøi thöïc söï ñi vaøo thöïc teá cuoäc soáng.
Caàn nghieân cöùu caùc chính saùch hoã trôï laøm giaûm thieåu caùc vaán ñeà moâi tröôøng khu chung cö trong töông lai.