Nghiên cứu thiết kế và chế tạo dây chuyền sản xuất tấm lợp không sử dụng Amiăng

míi chØ lµ nh÷ng kÕt qu¶ b−íc ®Çu. Tuy nhiªn, c¸c kÕt qu¶ thu ®−îc ®· kh¼ng ®Þnh kh¶ n¨ng øng dông s¶n phÈm míi trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. Néi dung thö nghiÖm ®−îc tr×nh bµy d−íi ®©y. 4.1 C¸c yªu cÇu thö nghiÖm Nh− trªn ®· nªu, do ®Æc ®iÓm cña c«ng t¸c thö nghiÖm ®èi víi s¶n phÈm, nhãm §Ò tµi ®· x¸c ®Þnh c¸c yªu cÇu thö nghiÖm nh− sau: + X¸c ®Þnh tÝnh c«ng nghÖ cña dung dÞch huyÒn phï kh«ng sö dông ami¨ng trªn d©y chuyÒn c«ng nghiÖp xeo c¸n tÊm lîp gîn sãng. KC.06.15 105 + X¸c ®Þnh c¸c ®Æc tÝnh c¬ lý cña tÊm l¾c −ít trong xeo c¸n (®−îc thÓ hiÖn qua kh©u t¹o h×nh s¶n phÈm). + Kh¶o nghiÖm sù phï hîp cña vËt liÖu thay thÕ ®èi víi thiÕt bÞ míi ®−îc chÕ t¹o vµ víi c¸c thiÕt bÞ tËn dông cña d©y chuyÒn cò. + X¸c ®Þnh mét sè cÊp phèi ®iÓn h×nh cña s¶n phÈm tÊm lîp kh«ng chøa ami¨ng. + T¹o ra c¸c mÉu thö s¶n xuÊt trªn qui m« c«ng nghiÖp ®Ó kiÓm nghiÖm c¬ lý tÝnh cña vËt liÖu míi. 4.2 C¸c ®ît thö nghiÖm vµ kÕt qu¶ 4.2.1. Thö nghiÖm t¹i C«ng ty Xim¨ng HÖ d−ìng - C¨n cø cña thö nghiÖm : Th¸ng 4/2003, Dù ¸n “Gi¶m thiÓu « nhiÔm m«i tr−êng trong s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng” cña chÝnh phñ §an M¹ch gióp ViÖt Nam (gäi t¾t lµ Dù ¸n DANIDA) dù kiÕn tæ chøc mét buæi tr×nh diÔn thay thÕ sîi ami¨ng trong c«ng nghiÖp s¶n xuÊt tÊm lîp gîn sãng. C¸c vÊn ®Ò tæ chøc vµ tµi chÝnh do DANIDA tµi trî, c¸c vÊn ®Ò kü thuËt vµ c«ng nghÖ sÏ do ViÖn C«ng nghÖ chÞu tr¸ch nhiÖm. HiÖn tr−êng, nh©n c«ng vµ thiÕt bÞ s¶n xuÊt do Cty Xim¨ng HÖ d−ìng chÞu tr¸ch nhiÖm. Do míi b¾t ®Çu ®−îc cÊp kinh phÝ triÓn khai ®ît 1, ®Ò tµi chØ tËp trung gi¶i quyÕt phÇn chuÈn bÞ liÖu (nghiÒn cellulose) vµ thiÕt bÞ ®¸nh vµ phun sîi PVA. - §Þa ®iÓm thö nghiÖm: D©y chuyÒn s¶n xuÊt tÊm lîp cña C«ng ty Xim¨ng HÖ d−ìng (Hoa L− - Ninh B×nh). - C¸c bªn tham gia: + Dù ¸n “C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu « nhiÔm trong c«ng nghiÖp s¶n xuÊt VËt liÖu x©y dùng” (Dù ¸n DANIDA, do chÝnh phñ §an M¹ch tµi trî). + ViÖn C«ng NghÖ – Bé C«ng nghiÖp + C«ng ty Xim¨ng HÖ d−ìng – TØnh Ninh B×nh. - Môc tiªu cña thö nghiÖm KC.06.15 106 + Thö nghiÖm s¶n xuÊt trªn quy m« c«ng nghiÖp s¶n phÈm tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng. + X¸c ®Þnh c¸c th«ng sè c«ng nghÖ cña s¶n phÈm míi phï hîp víi d©y chuyÒn 1triÖu m2 s¶n phÈm /n¨m. + TËp trung vµo mét sè cÊp phèi ®· lùa chän víi sîi gia c−êng PVA vµ cellulose. + X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu kinh tÕ – kü thuËt cña s¶n phÈm. + §o ®¹c c¸c th«ng sè c¬ lý chñ yÕu cña s¶n phÈm. + §−a ra c¸c kÕt luËn chÝnh thøc vÒ s¶n xuÊt s¹ch trong ngµnh tÊm lîp ®èi víi “Dù ¸n gi¶m thiÓu « nhiÔm trong c«ng nghÖ s¶n xuÊt VLXD”. + Gióp C«ng ty Xim¨ng HÖ d−ìng c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó chuyÓn ®æi sang s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng khi cã yªu cÇu. - ThiÕt bÞ thö nghiÖm: Côm thiÕt bÞ chuÈn bÞ liÖu, m¸y ®¸nh t¬i vµ phun sîi PVA lµ thiÕt kÕ chÕ t¹o míi. Toµn bé thiÕt bÞ cßn l¹i lµ cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt tÊm lîp cò cña C«ng ty Xim¨ng HÖ d−ìng. - Sè lÇn thö nghiÖm: + LÇn 1: Th¸ng 7/ 2003 + LÇn 2: Th¸ng 12/2003 - S¶n phÈm thö nghiÖm Trong c¸c ®ît thö nghiÖm nµy ®· s¶n xuÊt kho¶ng 1.500 s¶n phÈm (bao gåm c¶ tÊm ph¼ng vµ tÊm sãng) víi c¸c th«ng sè kü thuËt cña tÊm sãng ®¹t: - KÝch th−íc 1.520 x 915 x 5 mm - Sè l−îng sãng 51/2 - Biªn d¹ng 177/51mm K C .06.15 107 B¶ng 4.1: Ph©n tÝch kinh tÕ cña mét tÊm s¶n phÈm kh«ng sö dông ami¨ng K C .06.15 108 B¶ng 4.2: Ph©n tÝch kinh tÕ cña mét tÊm s¶n phÈm sö dông ami¨ng KC.06.15 109 - §¸nh gi¸ tÝnh kinh tÕ cña s¶n phÈm thö nghiÖm: B¶ng 4.1 liÖt kª chi phÝ cho 1 s¶n phÈm tÊm lîp gîn sãng kh«ng sö dông ami¨ng. C¸c gi¸ trÞ t−¬ng øng cho s¶n phÈm tÊm lîp sö dông sîi ami¨ng ®−îc liÖt kª trong B¶ng 4.2. Tõ c¸c b¶ng nµy ta cã thÓ ®¸nh gi¸ s¬ bé r»ng s¶n phÈm tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng cã chØ tiªu kinh tÕ – kü thuËt t−¬ng ®−¬ng s¶n phÈm sö dông sîi ami¨ng. - C¸c kÕt qu¶ thu ®−îc vµ nhËn xÐt qua ®ît thö nghiÖm: + Chøng minh kh¶ n¨ng sö dông c«ng nghÖ xeo c¸n trªn c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt tÊm lîp th«ng th−êng, ®−îc bæ xung thªm côm chuÈn bÞ liÖu míi vµ m¸y ®¸nh – phun sîi PVA míi ®−îc thiÕt kÕ, chÕ t¹o cã thÓ s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng. + §¹t ®−îc môc tiªu trong phèi hîp víi Dù ¸n DANIDA tæ chøc Dù ¸n tr×nh diÔn “S¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng”. + X¸c ®Þnh ®−îc mét sè cÊp phèi cã triÓn väng vÒ kinh tÕ – kü thuËt, bao gåm c¶ nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ chÊt phô gia. + B−íc ®Çu x¸c ®Þnh ®−îc mét sè ®Æc ®iÓm c«ng nghÖ cña c«ng nghÖ míi. Trong ®ã, cÇn ®Æc biÖt chó träng c¸c kh©u ®Þnh l−îng (−ít), kü thuËt ph©n t¸n sîi PVA trong huyÒn phï vµ kü thuËt xeo. + X¸c ®Þnh c¸c thñ thuËt chèng t¸ch líp, chèng tho¸t xim¨ng trong s¶n phÈm. + S¶n xuÊt ®−îc 1.500 tÊm lîp kh«ng ami¨ng sö dông trong c«ng t¸c kh¶o nghiÖm c¬ - lý tÝnh cña s¶n phÈm míi. + CÇn c¶i tiÕn thiÕt bÞ ®¸nh t¬i vµ phun sîi PVA, cô thÓ lµ t¨ng c«ng suÊt ®éng c¬, c¶i tiÕn d¹ng c¸nh cña qu¹t cao ¸p ®Ó phï hîp h¬n víi d¹ng sîi ®−a vµo s¶n phÈm. 4.2.2. Thö nghiÖm trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng chÕ t¹o trong khu«n khæ ®Ò tµi KC.06.15. - §Þa ®iÓm thö nghiÖm: D©y chuyÒn s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng (s¶n phÈm cña ®Ò tµi KC.06.15) ®Æt t¹i Thµnh phè Vinh – NghÖ An. - Môc ®Ých cña thö nghiÖm: + Thö nghiÖm toµn bé thiÕt bÞ cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt s¶n phÈm tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng. KC.06.15 110 + Thö nghiÖm s¶n xuÊt trªn quy m« c«ng nghiÖp s¶n phÈm tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng. + X¸c ®Þnh c¸c th«ng sè c«ng nghÖ cña s¶n phÈm míi phï hîp víi d©y chuyÒn 1 triÖu m2 s¶n phÈm /n¨m. + TËp trung vµo mét sè cÊp phèi ®· lùa chän trong thêi gian qua víi sîi gia c−êng PVA vµ cellulose. + X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu kinh tÕ – kü thuËt cña s¶n phÈm. + LÊy mÉu ®o ®¹c c¸c th«ng sè c¬ - lý chñ yÕu cña s¶n phÈm. - Sè lÇn thö nghiÖm: + Thö nghiÖm 1: ngµy 24 th¸ng 10 n¨m 2004 . + Thö nghiÖm 2: ngµy 27 th¸ng 10 n¨m 2004. + Thö nghiÖm 3: c¸c ngµy 23-26 th¸ng 1 n¨m 2005. Thö nghiÖm 1 a. C«ng nghÖ: Xeo c¸n trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng. b. VËt liÖu: + Xim¨ng PCB 30 s¶n xuÊt t¹i Cty Xim¨ng CÇu §−íc - NghÖ An + Sîi gia c−êng: sîi PVA + Bét giÊy Kraff: d¹ng kh« + Bentonite: ®· ng©m n−íc 24h + Bét giÊy th«: d¹ng −ít(21% chÊt r¾n) c. M« t¶: ƒ ChuÈn bÞ thiÕt bÞ: + Ch¹y vÐt liÖu cò trong 30 phót + Dõng m¸y dän vÖ sinh vµ b¶o d−ìng 60 phót ƒ Tû lÖ phèi liÖu ban ®Çu (cho 1 mÎ phèi liÖu): + Xim¨ng: 350 kg (90,9%) + Bét giÊy Kraff: 15 kg (3,9%) + Bentonite: 14 kg (3,6%) + PVA: 3 kg (0,8%) + Phô gia kh¸c: 3 kg (0,8%) KC.06.15 111 ƒ Quy tr×nh s¶n xuÊt: - GiÊy Kraff vµ phô gia ®¸nh qua m¸y khuÊy trôc ®øng, b¬m lªn thïng trung gian, qua c¸c m¸y nghiÒn ®Üa 5 chu kú, chuyÓn sang chøa t¹i bÓ dù tr÷. - B¬m bét giÊy vµo Hollander, ®æ xim¨ng, x¶ thªm n−íc ®ôc. - Phun sîi PVA. - §æ Bentonite (®· ng©m n−íc cho tr−¬ng në), ®¸nh ®Òu, x¶ liÖu xuèng bÓ khuÊy chuyÓn liÖu, sóc röa l¹i Hollander b»ng n−íc ®ôc vµ n−íc trong. - B¬m liÖu lªn bÓ khuÊy ph©n phèi, x¶ xuèng bÓ xeo nh− s¶n xuÊt tÊm lîp ami¨ng xim¨ng. ƒ Phèi liÖu, ®¸nh gi¸ s¬ bé: - C¸c mÎ liÖu tõ 1 ®Õn 5 cÊp phèi liÖu nh− tû lÖ ë trªn. Kh«ng cho phô gia kh¸c. Ban ®Çu ra tÊm b¸n thµnh phÈm rÊt ®Ñp, kh«ng cã lçi, c¾t ba via ngang däc tÊm khã do tÊm rÊt dai. Sau ®ã tÊm kh«, cã hiÖn t−îng lét tÊm khái tang ®Þnh h×nh, xÐ ba via theo chiÒu däc tÊm rÊt dÔ, xÐ theo chiÒu ngang th× khã h¬n. §iÒu chØnh ¸p lùc cña bÓ xeo, t¨ng tèc ®é xeo, tÊm ®ì nøt nh−ng vÉn cã c¶m gi¸c bë. Sîi PVA ph©n bè rÊt ®Òu trªn mÆt c¾t ngang vµ trªn mÆt tÊm. TÊm trªn tang ®Þnh h×nh cßn cã mét sè chç loang mÇu tr¾ng. - C¸c mÎ liÖu tõ 6 ®Õn 14 cÊp phèi liÖu thay ®æi so víi tû lÖ lÇn 1: thªm 3 kg phô gia kh¸c. C¸c thµnh phÇn liÖu kh¸c kh«ng thay ®æi. TÊm l¾c −ít ph¼ng kh«ng cã lçi, vËt liÖu ®ì kh«, dai h¬n, khi t¹o sãng trªn mÆt tÊm cßn mét sè nøt nhá däc theo tÊm. - C¸c mÎ liÖu tõ 15 ®Õn 17 cÊp phèi liÖu thay ®æi so víi lÇn 2: thªm 30 kg bét giÊy th«. C¸c thµnh phÇn liÖu kh¸c kh«ng thay ®æi. TÊm l¾c −ít ph¼ng kh«ng cã lçi, liÖu mÒm, dai h¬n, t¹o sãng tèt. d. NhËn xÐt: + VËt liÖu ®−îc ®¸nh nhuyÔn, dung dÞch huyÒn phï kh«ng bÞ hiÖn t−îng t¸ch n−íc trong. + Xeo lªn b¨ng dÔ dµng nh−ng l−u ý duy tr× chªnh ¸p bÓ xeo: bÓ xeo dÔ bÞ tôt ¸p vµ khã n©ng trë l¹i, nÕu n©ng ¸p trë l¹i ®−îc th× còng lµm phÕ phÈm mét sè tÊm. KC.06.15 112 + Xim¨ng hoµ trén tèt vµ tho¸t ra ngoµi rÊt Ýt. N−íc c«ng nghÖ tèt, c¸c c«n n−íc kh«ng bÞ ®äng bïn. + C¾t tang khã do sîi PVA rÊt dai. + C¾t ba via ngang, däc kh«ng ®øt hÕt do sîi PVA nhá vµ tÊm liÖu mÒm lät vµo khe gi÷a l−ìi dao vµ l−ìi gµ, cÇn ®iÒu chØnh l−ìi gµ cña dao c¾t chÝnh x¸c (nh−ng rÊt nguy hiÓm v× dÔ g©y mÎ dao). + TÊm s¶n phÈm ®−a vµo d−ìng hé b×nh th−êng, ®é cøng sau d−ìng hé kÐm h¬n tÊm lîp ami¨ng xim¨ng . g. KÕt luËn: ƒ Sè l−îng tÊm ®¹t chÊt l−îng: 661 tÊm ƒ Tæng sè vËt liÖu tiªu hao: 6.537 kg Trong ®ã: - Xim¨ng: 5.950 kg - Sîi PVA: 51 kg - Bentonite: 200 kg - Bét giÊy Kraff: 210 kg - Bét giÊy th«: 90 kg (−ít). - Phô gia kh¸c: 36 kg ƒ S¶n phÈm : - TÊm s¶n phÈm víi sîi PVA nhÑ h¬n tÊm víi sîi ami¨ng. - MÆt tÊm s¶n phÈm mÞn, nh×n b»ng m¾t th−êng thÊy sîi PVA ph©n bè rÊt ®Òu. - MÆt c¾t tÊm (vÞ trÝ dao c¾t ba via ho¹t ®éng tèt): nh½n, kh«ng nh×n thÊy ®èm nh− tÊm lîp ami¨ng xim¨ng, xung quanh biªn thÊy râ sîi PVA. - Dïng tay bÎ thÊy khã h¬n tÊm lîp ami¨ng xim¨ng, c¶m gi¸c ban ®Çu lµ tÊm s¶n phÈm kh¸ ch¾c ch¾n, bÒn. Thö nghiÖm 2 a. C«ng nghÖ: Xeo c¸n trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng. b. VËt liÖu: + Xim¨ng: PCB 30 s¶n xuÊt t¹i c«ng ty Xim¨ng CÇu §−íc - NghÖ An. KC.06.15 113 + Sîi gia c−êng: sîi PVA. + Bét giÊy Kraff: d¹ng kh«. + Bentonite: ®· ng©m n−íc 24h. + Bét giÊy th« d¹ng −ít (21% chÊt r¾n). c. M« t¶: ƒ ChuÈn bÞ thiÕt bÞ. + Ch¹y vÐt liÖu cò trong 30 phót. ƒ Tû lÖ phèi liÖu (cho 1 mÎ phèi liÖu). + Xim¨ng: 350 kg (87,4%). + Bét giÊy Kraff: 15 kg (3,75%). + Bét giÊy th«: 15 kg (3,75%). + Bentonite: 14 kg (3,5%). + PVA: 3 kg (0,75%). + Phô gia kh¸c: 3 kg (0,75%). ƒ Quy tr×nh s¶n xuÊt: + GiÊy Kraff, bét giÊy th« vµ phô gia ®¸nh qua m¸y khuÊy trôc ®øng, b¬m lªn thïng trung gian, qua c¸c m¸y nghiÒn ®Üa 5 chu kú, chuyÓn sang chøa t¹i bÓ dù tr÷. + B¬m bét giÊy vµo Hollander, ®æ xim¨ng, x¶ thªm n−íc ®ôc. + Phun sîi PVA. + §æ Bentonite, ®¸nh ®Òu, x¶ liÖu xuèng bÓ khuÊy chuyÓn liÖu, sóc röa l¹i Hollander b»ng n−íc ®ôc vµ n−íc trong. + B¬m liÖu lªn khuÊy ph©n phèi, x¶ xuèng xeo nh− s¶n xuÊt tÊm lîp xim¨ng ami¨ng. ƒ Phèi liÖu, ®¸nh gi¸ s¬ bé : + C¸c mÎ phèi liÖu tõ 1 ®Õn 8: phèi liÖu nh− trªn. Ban ®Çu tÊm ra rÊt ®Ñp, kh«ng cã lçi, c¾t ba via ngang däc khã do tÊm rÊt dai. Sau ®ã tÊm kh«, cã hiÖn t−îng lét tÊm khái tang ®Þnh h×nh, xÐ ba via theo chiÒu däc tÊm rÊt dÔ, xÐ theo chiÒu ngang th× khã h¬n. Sîi PVA ph©n bè rÊt ®Òu trªn mÆt c¾t ngang vµ trªn mÆt tÊm. KC.06.15 114 + C¸c mÎ phèi liÖu tõ 9 ®Õn 15: phèi liÖu thay ®æi tû lÖ lÇn 1, cho thªm 30 kg bét giÊy th«, c¸c thµnh phÇn kh¸c kh«ng thay ®æi. TÊm l¾c −ít ph¼ng kh«ng cã lçi, liÖu ®ì kh«, dai h¬n, t¹o sãng tèt. + C¸c mÎ liÖu tõ 16 ®Õn 18: phèi liÖu thay ®æi tû lÖ lÇn 2 kh«ng thªm phô gia kh¸c. C¸c thµnh phÇn kh¸c kh«ng thay ®æi. Mét sè tÊm l¾c −ít bÞ ph©n líp, xim¨ng Ýt, sîi PVA lªn tÊm ®Òu, t¹o sãng bÞ nøt. d. NhËn xÐt: + VËt liÖu ®−îc ®¸nh nhuyÔn, kh«ng bÞ hiÖn t−îng t¸ch n−íc trong. + Xeo lªn b¨ng dÔ dµng nh−ng vÉn ph¶i l−u ý duy tr× chªnh ¸p bÓ xeo. + Xim¨ng hoµ trén tèt vµ tho¸t ra ngoµi Ýt. N−íc c«ng nghÖ tèt, c¸c c«n n−íc kh«ng bÞ ®äng bïn. + C¾t tang khã do sîi PVA rÊt dai. + C¾t ba via ngang däc kh«ng ®øt hÕt do sîi nhá vµ tÊm liÖu mÒm lät qua khe gi÷a l−ìi dao vµ l−ìi gµ, cÇn ®iÒu chØnh l−ìi gµ cña dao c¾t chÝnh x¸c. + TÊm ®−a vµo d−ìng hé b×nh th−êng, ®é cøng sau d−ìng hé kÐm h¬n tÊm lîp ami¨ng xim¨ng. g. KÕt luËn : ƒ Sè l−îng tÊm ®¹t chÊt l−îng: 495 tÊm. ƒ Tæng sè vËt liÖu tiªu hao: Tæng sè vËt liÖu tiªu hao: 7.229 kg - Xim¨ng: 6.300 kg - Sîi PVA: 54 kg - Bentonite: 200 kg - GiÊy Kraff: 210 kg - Bét giÊy th« (21% chÊt r¾n): 420 kg Phô gia kh¸c: 45 kg ƒ S¶n phÈm : - TÊm nhÑ h¬n tÊm lîp ami¨ng xim¨ng. - MÆt tÊm mÞn, nh×n thÊy sîi PVA ph©n bè rÊt ®Òu. KC.06.15 115 - MÆt c¾t tÊm (vÞ trÝ dao c¾t ba via ho¹t ®éng tèt): nh½n, kh«ng nh×n thÊy ®èm nh− tÊm lîp ami¨ng xim¨ng, xung quanh biªn thÊy râ sîi PVA. - BÎ khã h¬n tÊm lîp ami¨ng xim¨ng. C¶m gi¸c ban ®Çu tÊm ch¾c ch¾n, bÒn. NhËn xÐt ®èi víi c¸c lÇn thö nghiÖm 1 vµ 2: - Thö nghiÖm cho phÐp ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng xeo trªn d©y chuyÒn c«ng nghÖ míi ®¶m b¶o tèt c¸c yªu cÇu cña s¶n phÈm tÊm lîp kh«ng ami¨ng s¶n xuÊt b»ng ph−¬ng ph¸p xeo c¸n. - C¸c cÊp phèi thö nghiÖm kh«ng kh¸c nhau nhiÒu nªn hiÖu qu¶ thay ®æi s¶n phÈm ch−a râ rÖt. Tuy nhiªn, ®· x¸c ®Þnh ®−îc cÊp phèi cã kh¶ n¨ng nhÊt. - Xim¨ng sö dông trong thö nghiÖm cã chÊt l−îng kh«ng æn ®Þnh vµ ch−a phï hîp. - Tay nghÒ cña c«ng nh©n trong toµn bé d©y chuyÒn ch−a cao. Trong mét sè tr−êng hîp do cã trôc trÆc ë kh©u t¹o h×nh nªn ph¶i gi÷ liÖu ë kh©u xeo l©u h¬n th−êng lÖ nªn x¶y ra hiÖn t−îng “r· liÖu” g©y phÕ phÈm. - CÇn tiÕn hµnh thªm mét sè thö nghiÖm kh¸c víi c¸c ®iÒu kiÖn tèt h¬n ®Ó kÕt luËn vÒ ®é æn ®Þnh cña cÊp phèi. Thö nghiÖm 3 a. C«ng nghÖ: Xeo c¸n trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng. b. VËt liÖu: + Xim¨ng PC 300 Hoµng Mai + Sîi gia c−êng: sîi PVA + Bét giÊy Kraff: d¹ng kh« + Bentonite: ng©m n−íc 24h + Bét giÊy th« d¹ng −ít (21% chÊt r¾n) + Phô gia kh¸c c. M« t¶: ƒ ChuÈn bÞ thiÕt bÞ + Ch¹y vÐt liÖu cò trong 30 phót ƒ Tû lÖ phèi liÖu ban ®Çu (tÝnh cho mét mÎ s¶n phÈm) + Xim¨ng: 350 kg (88,16%) + Bét giÊy Kraff: 15 kg (3,78%) KC.06.15 116 + Bét giÊy th«: 10 kg (2,52%) + Bentonite: 14 kg (3,52%) + PVA: 3 kg (0,76%) + Phô gia kh¸c: 5 kg (1,26%) ƒ Quy tr×nh s¶n xuÊt + GiÊy Kraff, bét giÊy th« ®¸nh qua m¸y khuÊy trôc ®øng, b¬m lªn thïng trung gian, qua m¸y nghiÒn ®Üa 6 - 8 chu kú, chuyÓn sang chøa t¹i bÓ dù tr÷. + B¬m bét giÊy vµo Hollander, ®æ xim¨ng, phô gia kh¸c vµ x¶ thªm n−íc ®ôc. + Phun sîi PVA. + §æ Bentonite, ®¸nh ®Òu, x¶ liÖu xuèng bÓ khuÊy chuyÓn liÖu, sóc röa l¹i Hollander b»ng n−íc ®ôc vµ n−íc trong. + B¬m liÖu lªn khuÊy ph©n phèi, x¶ xuèng xeo nh− s¶n xuÊt tÊm lîp xim¨ng ami¨ng. ƒ Phèi liÖu, ®¸nh gi¸ s¬ bé + MÎ 1 ®Õn 3 l−îng giÊy nhiÒu, næi lªn bÒ mÆt tÊm (do sö dông bét giÊy th«) + MÎ 4 ®Õn 9 bá lo¹i giÊy th−êng nªn bÒ mÆt tÊm kh«ng næi giÊy, xim¨ng bÒ mÆt lªn ®Ñp, ®Òu h¬n. + MÎ 10 ®Õn 12 phèi 10kg giÊy Kraff Liªn x« + 10 kg giÊy Kraff Indonesia (phèi lÉn hai lo¹i giÊy nµy tÊm ra dÎo h¬n bÒ mÆt ®Ñp h¬n). + MÎ 13 ®Õn 15 hÕt l−îng Bentonite ®· chuÈn bÞ nh−ng tÊm ra kh«ng thÊy thay ®æi, kh«ng nøt, bÒ mÆt xim¨ng lªn ®Ñp. Ch¹y thö nghiÖm phèi liÖu nµy ®¸nh gi¸ s¶n phÈm c¶m nhËn kh¶ quan h¬n nh÷ng ®ît ch¹y tr−íc, s¶n phÈm ra tõ ®Çu ®Õn khi hÕt liÖu kh«ng thÊy t×nh tr¹ng nøt, mÊt xim¨ng. TÊm ra ®Ñp kh«ng thua tÊm ami¨ng, l−îng xim¨ng thÊt tho¸t nhiÒu h¬n ch¹y ami¨ng nh−ng kh«ng ®¸ng kÓ. d. NhËn xÐt: + VËt liÖu ®−îc ®¸nh nhuyÔn, kh«ng bÞ hiÖn t−îng t¸ch n−íc trong. + Xeo lªn b¨ng dÔ dµng. + Xim¨ng hoµ trén tèt vµ tho¸t ra ngoµi rÊt Ýt. N−íc c«ng nghÖ tèt, c¸c c«n n−íc kh«ng bÞ ®äng bïn KC.06.15 117 + C¾t tang khã do sîi PVA rÊt dai. + C¾t ba via ngang däc kh«ng ®øt hÕt do sîi nhá vµ tÊm liÖu mÒm lät qua khe gi÷a l−ìi dao vµ l−ìi gµ, cÇn ®iÒu chØnh l−ìi gµ cña dao c¾t chÝnh x¸c . + TÊm ®−a vµo d−ìng hé b×nh th−êng, ®é cøng sau d−ìng hé kÐm h¬n tÊm lîp ami¨ng xim¨ng. + ViÖc trén phô gia kh¸c cïng víi xim¨ng cho kÕt qu¶ tèt, qu¸ tr×nh thuû ho¸ xim¨ng vµ phô gia diÔn ra ®ång thêi, c¶i thiÖn ®−îc tÝnh xeo cña huyÒn phï. g. KÕt luËn : ƒ Sè l−îng tÊm ®¹t chÊt l−îng: 1.323 tÊm Tæng sè vËt liÖu tiªu hao: - Xim¨ng: 13.300 kg - Sîi PVA: 114 kg - Bentonite: 448 kg - GiÊy Kraff: 512 kg - Bét giÊy th« (21% chÊt r¾n): 545 kg Phô gia kh¸c: 190kg ƒ S¶n phÈm : - Theo ®¸nh gi¸ chung chÊt l−îng tÊm ®Ñp, ®Òu h¬n. TÊm ra ®Ñp kh«ng thua tÊm sö dông ami¨ng. - TÊm nhÑ h¬n tÊm lîp ami¨ng xim¨ng. - MÆt tÊm mÞn, nh×n thÊy sîi PVA ph©n bè rÊt ®Òu. - MÆt c¾t tÊm (vÞ trÝ dao c¾t ba via ho¹t ®éng tèt): nh½n, kh«ng nh×n thÊy ®èm nh− tÊm lîp ami¨ng xim¨ng, xung quanh biªn thÊy râ sîi PVA. BÎ khã h¬n tÊm lîp ami¨ng xim¨ng. C¶m gi¸c ban ®Çu tÊm ch¾c ch¾n, bÒn. NhËn xÐt ®èi víi lÇn thö nghiÖm 3: So víi lÇn thö nghiÖm 1 vµ 2 trªn d©y chuyÒn Vinh th× lÇn thö nghiÖm 3 hoµn chØnh h¬n c¶. Theo ®¸nh gi¸ chung vËt liÖu vµ cÊp phèi nµy cã ®é æn ®Þnh cao, cã thÓ duy tr× s¶n xuÊt l©u dµi. §¸nh gi¸ b−íc ®Çu s¶n phÈm ®¹t chÊt l−îng tèt. KC.06.15 118 4.3 §¸nh gi¸ chung c¸c kÕt qu¶ thö nghiÖm ƒ C¸c tÊm s¶n phÈm ban ®Çu xuÊt hiÖn hiÖn t−îng t¸ch líp, sau khi ph©n tÝch vµ ®iÒu chØnh c«ng nghÖ tÊm s¶n phÈm ®· kh¾c phôc ®−îc hiÖn t−îng nµy. H×nh 4.1 vµ 4.2 minh ho¹ sù kh¸c nhau cña tÊm lîp bÞ t¸ch lîp vµ tÊm sau khi ®· ®−îc xö lý hiÖn t−îng t¸ch lîp. ƒ §èi víi vËt liÖu tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng, kho¶ng ®iÒu chØnh c«ng nghÖ rÊt hÑp so víi c«ng nghÖ cò nªn cÇn cã sù theo dâi chÆt chÏ tÊt c¶ c¸c kh©u trong d©y chuyÒn c«ng nghÖ, ®iÒu chØnh kÞp thêi c¸c hiÖn t−îng khuyÕt tËt cña s¶n phÈm. ƒ §¸nh gi¸ s¬ bé chÊt l−îng s¶n phÈm cã bÒ mÆt nh½n, sîi ph©n bè ®Òu, ba via tÊm l¾c −ít dai t−¬ng tù tÊm l¾c −ít cã ami¨ng, kh«ng bÞ hiÖn t−îng t¸ch líp. H×nh häc cña tÊm ®¶m b¶o theo th«ng sè cña tiªu chuÈn TCVN 4434:2000. C¬ tÝnh vµ c¸c tÝnh chÊt kh¸c ®−îc ®¸nh gi¸ sau thêi gian d−ìng hé. ƒ ViÖc ®¸nh t¬i vµ phun sîi PVA vµo huyÒn phï cã t¸c dông rÊt tèt trong viÖc ph©n bè sîi gia c−êng PVA trong s¶n phÈm, tr¸nh ®−îc hiÖn t−îng balling. ƒ ChÊt l−îng vµ ®é nghiÒn cña bét giÊy rÊt quan träng trong viÖc trî läc, chèng tho¸t xim¨ng trong qu¸ tr×nh xeo. Tèt nhÊt lµ sö dông bét giÊy Kraff Liªn x« (cò) hoÆc vá bao xim¨ng phÕ cã chÊt l−îng tèt. ƒ ChÊt l−îng xim¨ng còng rÊt quan träng, xim¨ng ®¹t c¸c chØ tiªu tèt cho s¶n phÈm xeo ®¶m b¶o yªu cÇu, tr¸nh ®−îc phÕ phÈm, nøt tÕ vi trong kh©u xeo vµ t¹o h×nh. ViÖc sö dông xim¨ng cña Cty Xim¨ng CÇu §−íc trong c¸c thö nghiÖm 1 vµ 2 cho c¸c kÕt qu¶ kÐm h¬n kh¸ nhiÒu so víi thö nghiÖm 3 (sö dông xim¨ng Hoµng Mai). H×nh 4.1: TÊm lîp bÞ t¸ch líp sau khi xeo c¸n (nguån: L−u tr÷ ViÖn C«ng nghÖ) KC.06.15 119 H×nh 4.2: TÊm lîp ®· xö lý ®−îc hiÖn t−îng t¸ch líp (nguån: L−u tr÷ ViÖn C«ng nghÖ) KC.06.15 120 ch−¬ng V KiÓm tra c¬, lý tÝnh mÉu s¶n phÈm tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng Trong phÇn thö nghiÖm mÉu s¶n phÈm tÊm lîp nhãm thùc hiÖn ®Ò tµi ®· tiÕn hµnh c¸c phÐp ®o, ph©n tÝch c¸c tÝnh chÊt c¬ - lý tÝnh cña s¶n phÈm mÉu ®ã lµ:  §o ®é dai va ®Ëp cña tÊm s¶n phÈm kh«ng sö dông ami¨ng theo khuyÕn nghÞ cña RILEM (Technical Recomendations for the Testing and Use of Construction Materials) [9].  Chôp mÆt c¾t s¶n phÈm b»ng m¸y hiÓn vi ®iÖn tö - SEM (Scanning Electronic Machine) - International Union of Testing and Research Laboratories for Material and Structures.  §¸nh gi¸ ®é thÈm thÊu cña tÊm mÉu b»ng ph−¬ng ph¸p ng©m n−íc.  Ph©n tÝch kiÓm tra hµm l−îng sîi ami¨ng (nÕu cã) trong s¶n phÈm tÊm lîp míi.  Thö nghiÖm ®Ó ®¸nh gi¸ ®é l·o ho¸ cña s¶n phÈm.  Thö nghiÖm chÊt l−îng tÊm lîp trong ®iÒu kiÖn m«i tr−êng tù nhiªn.  Thö uèn g·y tÊm lîp theo TCVN 4434 : 2000 (4435 : 2000). 5.1 §o ®é dai va ®Ëp theo RILEM 5.1.1. ThiÕt bÞ ®o vµ mÉu thö §Ó thùc hiÖn ®o ®é dai va ®Ëp cña vËt liÖu tæ hîp nÒn xim¨ng gia c−êng sîi, nhãm ®Ò tµi ®· chÕ t¹o thiÕt bÞ ®o ®é dai va ®Ëp cña tÊm ph¼ng mÉu theo khuyÕn c¸o cña RILEM [9]. ThiÕt bÞ ®o ®é dai va ®Ëp cïng víi c¸c kÝch th−íc ®−îc minh ho¹ trong H×nh 5.1. Nguyªn lý ®o ®−îc minh ho¹ trong H×nh 5.2. ThiÕt bÞ bao gåm c¸c phÇn: - Bóa ®Ëp dïng ®Ó ph¸ hñy tÊm mÉu. - ThiÕt bÞ ®o gãc Encoder cña h·ng Autonics (Hµn quèc) víi c¸c th«ng sè: + Ký hiÖu: E40H8-2000-3-2 KC.06.15 121 + Sè xung trªn vßng: 2000 + §iÖn ¸p cung cÊp: 5 ®Õn 28 VDC + M« men khëi ®éng lín nhÊt: 15 gf.cm + B¶o vÖ: IP50 - ThiÕt bÞ PLC S7-200 CPU 224 cña h·ng SIEMENS CHLB §øc ®Ó thu thËp, tÝnh to¸n vµ xö lý sè liÖu ®Ó ®−a ra kÕt qu¶ cuèi cïng lµ gãc lÖch so víi ph−¬ng th¼ng ®øng sau khi ph¸ hñy mÉu thÝ nghiÖm. C¸c th«ng sè kü thuËt cña thiÕt bÞ nµy nh− sau: + Dung l−îng bé nhí: 8 Kbyte + PhÇn mÒm STEP 7 Micro/Win + Thêi gian xö lý 1024 lÖnh nhÞ ph©n 0.37 ms. + Bé ®Õm tèc ®é cao 6x30 kHz. + Sè ®Çu vµo/ra: 14 DI/10 DO + Nguån nu«i: 85-240 VAC H×nh 5.1: ThiÕt bÞ ®o ®é dai va ®Ëp (nguån: L−u tr÷ ViÖn C«ng nghÖ) KC.06.15 122 H×nh 5.2: M« t¶ c¸c gãc kiÓm tra cña thiÕt bÞ ®o ®é dai va ®Ëp - Mµn h×nh hiÓn thÞ OP3 cña h·ng SIEMENS ®Ó hiÓn thÞ kÕt qu¶ ®o. - PhÇn ®å g¸ ®Ó g¸ c¸c tÊm mÉu cã chiÒu dµy kh¸c nhau. MÉu thö lµ mÉu ph¼ng víi kÝch th−íc (dµi x réng) = 80x20mm, ®é dÇy kho¶ng 5mm, ®−îc c¾t ngÉu nhiªn tõ tÊm ph¼ng. §Ó so s¸nh, c¸c mÉu sö dông sîi ami¨ng còng ®−îc kiÓm tra ®é dai va ®Ëp theo cïng ph−¬ng ph¸p vµ thiÕt bÞ nªu trªn. C¸c mÉu ®−îc b¶o d−ìng theo ph−¬ng ph¸p th«ng th−êng. 5.1.2. Ph−¬ng ph¸p ®o §é dai va ®Ëp cña vËt liÖu gia c−êng b»ng sîi ami¨ng vµ sîi PVA ®−îc ®o t¹i phßng thÝ nghiÖm, ViÖn C«ng nghÖ, Bé C«ng nghiÖp. MÉu thö nghiÖm ®−îc ®Æt th¼ng ®øng vµo chÝnh gi÷a bé g¸ (H×nh 5.2). Bóa thö nghiÖm ®−îc n©ng tõ tõ tíi vÞ trÝ n»m ngang (90o so víi ph−¬ng th¼ng ®øng nh− minh häa trªn H×nh 5.1 vµ 5.2) råi nhÑ nhµng th¶ cho r¬i tù do. Bóa ®Ëp vì mÉu thö vµ tiÕp tôc chuyÓn ®éng sang bªn ph¶i, t¹o víi ph−¬ng th¼ng ®øng mét gãc β. KÕt qu¶ thö nghiÖm ®−îc thiÕt bÞ PLC S7-200 CPU 224 ghi nhËn vµ xö lý. 5.1.3. KÕt qu¶ vµ nhËn xÐt B¶ng 5.1 liÖt kª gi¸ trÞ cña gãc β nhËn ®−îc tõ thùc nghiÖm ®é dai va ®Ëp cña c¸c mÉu vËt liÖu tæ hîp nÒn xim¨ng sö dông vµ kh«ng sö dông sîi ami¨ng. C¸c kÕt qu¶ thö nghiÖm KC.06.15 123 STT MÉu A (d=6mm) s¶n xuÊt t¹i Liªn x« cã Ami¨ng MÉu B (d=5mm) cã Ami¨ng MÉu C (d=4,5mm) kh«ng cã Ami¨ng 1 85,125 82,426 84,266 2 84,226 83,866 84,266 3 85,125 84,046 84,406 4 82,426 85,845 83,686 5 83,866 82,966 83,506 6 85,485 82,786 84,226 7 86,025 85,665 83,866 8 86,745 84,046 83,326 9 85,845 85,305 84,046 10 84,046 84,946 84,586 11 86,205 84,586 84,226 12 83,326 84,586 84,946 13 84,226 83,866 84,946 14 85,485 85,485 83,506 15 83,146 86,205 84,046 β 84,753 84,442 84,123 trªn mÉu s¶n phÈm sö dông sîi ami¨ng s¶n xuÊt t¹i Liªn x« (cò) còng ®−îc liÖt kª trong b¶ng. Tõ b¶ng 5.1 ta cã thÓ nhËn xÐt nh− sau: S¶n phÈm míi cã ®é bÒn dai va ®Ëp t−¬ng ®−¬ng hoÆc cao h¬n so víi tÊm lîp ami¨ng xim¨ng (n¨ng l−îng cÇn thiÕt ®Ó ph¸ huû mÉu cao h¬n). KÕt qu¶ nµy phï hîp víi quan s¸t trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ c¸c tÊm s¶n phÈm cã ®é dai h¬n so víi c¸c tÊm ami¨ng xim¨ng (quan s¸t lóc −ít). B¶ng 5.1: KÕt qu¶ ®o ®é dai va ®Ëp c¸c lo¹i tÊm lîp cã vµ kh«ng cã ami¨ng 5.2. Chôp ¶nh cÊu tróc vi m« §Ó nghiªn cøu cÊu tróc vËt liÖu tæ hîp nÒn xim¨ng kh«ng sö dông sîi ami¨ng, ®Æc biÖt ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng b¸m dÝnh gi÷a sîi PVA vµo ma trËn xim¨ng, nhãm ®Ò tµi ®· göi mét sè mÉu s¶n phÈm tíi Phßng thÝ nghiÖm cña GS Yoshihiko OHAMA thuéc ViÖn Kü thuËt, tr−êng §¹i häc Nihon NhËt B¶n (College of Engineering, Nihon University, Japan ) ®Ó chôp cÊu tróc vi m« (microstructure) cña s¶n phÈm. Sau qu¸ tr×nh xö lý hãa häc, c¸c mÉu ®−îc chôp cÊu tróc vi m« b»ng m¸y scanning Hitachi. Nh− ta thÊy tõ H×nh 5.3, tuy kh«ng ®ång ®Òu, bÒ mÆt cña sîi PVA ®−îc bao phñ kh¸ tèt bëi c¸c tinh thÓ xim¨ng sau thuû KC.06.15 124 ho¸. Nh− vËy, sîi PVA, sau quy tr×nh xö lý c¬ häc nh− tr×nh bµy trªn, ®−îc b¸m dÝnh kh¸ tèt vµo ma trËn xim¨ng (xem chi tiÕt phÇn phô lôc 8.5). ViÖc nghiªn cøu c¶i tiÕn tÝnh b¸m dÝnh gi÷a sîi vµ ma trËn xi m¨ng, ch¼ng h¹n sö dông silica fume, ®· ®−îc nhãm ®Ò tµi quan t©m nghiªn cøu vµ vÉn ®ang tiÕp tôc thùc hiÖn trong sù phèi hîp víi C«ng ty Kuraray, NhËt b¶n. H×nh 5.3: Liªn kÕt cña sîi PVA trong ma trËn xim¨ng (nguån: Phßng thÝ nghiÖm vËt liÖu, ViÖn Kü thuËt, §¹i häc Nihon – NhËt b¶n, [25]) 5.3. Thö uèn g∙y theo TCVN 4434:2000 C¸c tÊm s¶n phÈm sau d−ìng hé ®−îc thö uèn g·y theo TCVN 4434:200 t¹i Phßng thÝ nghiÖm bª t«ng thuéc ViÖn KHCN x©y dùng, Bé x©y dùng. Chi tiÕt cña thö nghiÖm ®−îc liÖt kª trong Phô lôc 8.4. B¶ng 5.2 liÖt kª t¶i träng uèn g·y theo chiÒu réng tÊm cña 5 mÉu thö, sö dông vµ kh«ng sö dông ami¨ng. Tõ c¸c kÕt qu¶ thö nghiÖm ta thÊy r»ng, tÊm lîp gîn sãng sö dông sîi PVA gia c−êng víi chiÒu dµy tÊm sãng lµ 4,6 mm th× t¶i träng uèn g·y theo chiÒu dµi tÊm sãng lµ 2278 N/m vµ tÊm lîp ami¨ng xim¨ng chiÒu dµy 5,1 mm cã t¶i träng uèn g·y theo chiÒu réng tÊm sãng 3245 N/m . KC.06.15 125 B¶ng 5.2: T¶i träng uèn g·y cña tÊm sãng tõ vËt liÖu tæ hîp xim¨ng gia c−êng b»ng sîi PVA vµ sîi ami¨ng Ký hiÖu mÉu MÉu kh«ng cã ami¨ng MÉu cã ami¨ng No1 2.566,6 N/m 2.670,4 N/m No2 2.815,5 N/m 2.566,6 N/m No3 2.646,0 N/m 2.637,2 N/m No4 2.749,8 N/m 2.722,3 N/m No5 2.544,1 N/m 2.804,7 N/m 5.4. Ph©n tÝch hµm l−îng sîi Ami¨ng trong s¶n phÈm tÊm lîp míi MÉu s¶n phÈm tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng sau khi ®−îc d−ìng hé ®−îc chän ngÉu nhiªn vµ göi tíi Trung t©m KHCN m«i tr−êng – ViÖn nghiªn cøu KHKT B¶o hé lao ®éng ®Ó ph©n tÝch hµm l−îng sîi ami¨ng (nÕu cã) trong tÊm lîp. Theo kÕt qu¶ ph©n tÝch trong mÉu s¶n phÈm kh«ng cã sîi ami¨ng (xem chi tiÕt phÇn phô lôc 8.6). 5.5. Thö thÈm thÊu cña tÊm mÉu theo TCVN 4434:2000 Ph−¬ng ph¸p nµy sö dông n−íc ng©m trùc tiÕp trªn tÊm mÉu trong thêi gian 24 giê nÕu tÊm mÉu kh«ng bÞ thÊm n−íc xuèng phÝa d−íi th× tÊm mÉu ®ã ®¹t tiªu chuÈn vÒ ®é thÊm n−íc. ViÖc ng©m n−íc trùc tiÕp ®−îc minh ho¹ trong H×nh 5.4. Sau thêi gian thö 24 giê tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng ®¹t yªu cÇu vÒ ®é chèng thÊm n−íc, bÒ mÆt phÝa d−íi tÊm kh«ng cã hiÖn t−îng thÊm −ít. TÊm vÉn tiÕp tôc ®−îc ng©m n−íc thªm nhiÒu ngµy tiÕp theo nh−ng vÉn chÞu thÊm tèt. Sau 20 ngµy ng©m n−íc, cã thÓ nhËn thÊy tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng cã kh¶ n¨ng chÞu n−íc tèt h¬n tÊm lîp cã ami¨ng. KC.06.15 126 H×nh 5.4: Thö nghiÖm vÒ ®é xuyªn n−íc cña tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng, (nguån: L−u tr÷ ViÖn C«ng nghÖ) KÕt qu¶ nµy ®−îc luËn gi¶i bëi 2 lý do: - S¶n phÈm míi kh«ng chøa ami¨ng tÝnh mao dÉn thÊp h¬n s¶n phÈm ami¨ng xim¨ng. - Bét giÊy ®−a vµo trong s¶n phÈm ®−îc nghiÒn rÊt mÞn, ph©n bè rÊt rêi r¹c, kh«ng t¹o ra c¸c sîi mao dÉn. 5.6 Thö nghiÖm ®¸nh gi¸ ®é l∙o hãa theo ph−¬ng ph¸p gia tèc thêi gian C¸c s¶n phÈm tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng sau khi ®−îc d−ìng hé ®−îc thö nghiÖm ®é l·o ho¸ cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn ®Ó kh¼ng ®Þnh c¬ lý tÝnh cña s¶n phÈm. MÉu s¶n phÈm ®−îc thö nghiÖm gia tèc thêi gian cïng víi mÉu tÊm lîp cã ami¨ng trong tñ thö nghiÖm khÝ hËu WK11 cña H·ng WEISS – CHLB §øc – thiÕt bÞ thuéc Trung t©m nhiÖt ®íi ViÖt Nga – Bé Quèc phßng. Chi tiÕt thiÕt bÞ vµ mÉu thÝ nghiÖm ®−îc minh ho¹ trªn h×nh 5.5. Chi tiÕt cña thö nghiÖm ®−îc tr×nh bµy trong phô lôc 8.10. KÕt qu¶ thö nghiÖm cho thÊy r»ng tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng cã kh¶ n¨ng thÊm n−íc thÊp h¬n so víi tÊm lîp sö dông sîi ami¨ng. KC.06.15 127 H×nh 5.5: Thö nghiÖm gia tèc thêi gian cho s¶n phÈm tÊm lîp (nguån: L−u tr÷ ViÖn C«ng nghÖ) 5.7. Thö nghiÖm tÊm lîp trong m«i tr−êng tù nhiªn Sau khi ®−îc d−ìng hé, tÊm lîp kh«ng ami¨ng ®−îc mang ra lîp thö nghiÖm trong ®iÒu kiÖn m«i tr−êng tù nhiªn. S¶n phÈm kh«ng sö dông ami¨ng ®−îc lîp thö cïng víi tÊm lîp cã ami¨ng trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn t¹i: - C«ng ty Xim¨ng HÖ D−ìng, Hoa L−, Ninh B×nh ®Ó kiÓm tra chÊt l−îng vµ so s¸nh chÊt l−îng víi tÊm lîp cã sö dông ami¨ng (H×nh 5.6). Sè l−îng tÊm s¶n phÈm kh«ng cã ami¨ng lµ 24 tÊm. Thêi gian thö: tõ th¸ng 7 n¨m 2003 ®Õn th¸ng 12 n¨m 2005. KÕt qu¶: Quan s¸t b»ng m¾t kh«ng thÊy cã h− háng bÒ mÆt hoÆc g·y vì. TÝnh chèng thÊm tèt. - Trong th¸ng 8 n¨m 2003 nhãm ®Ò tµi hîp t¸c víi §oµn Thanh niªn- Héi Sinh viªn Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn, §oµn Thanh niªn tØnh Hoµ B×nh tiÕp tôc thùc hiÖn viÖc lîp thö tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng vµ cã ami¨ng t¹i thÞ x· Hoµ B×nh – tØnh Hoµ B×nh. KC.06.15 128 Sè l−îng tÊm s¶n phÈm kh«ng cã ami¨ng lµ: 216 tÊm sãng Thêi gian thö: tõ th¸ng 8 n¨m 2003 ®Õn th¸ng 12 n¨m 2005. KÕt qu¶: Quan s¸t b»ng m¾t kh«ng thÊy cã h− háng bÒ mÆt hoÆc g·y vì. TÝnh chèng thÊm tèt. H×nh 5.7: Thö nghiÖm chÊt l−îng tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng trong ®iÒu kiÖn m«i tr−êng tù nhiªn t¹i C«ng ty Xim¨ng HÖ D−ìng - Ninh B×nh (nguån: L−u tr÷ ViÖn C«ng nghÖ ) H×nh 5.6: Thö nghiÖm chÊt l−îng tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng trong ®iÒu kiÖn m«i tr−êng tù nhiªn t¹i ThÞ x· Hoµ B×nh (nguån: L−u tr÷ ViÖn C«ng nghÖ) KC.06.15 129 5.8. Mét sè nhËn xÐt vÒ c¸c kÕt qu¶ thö nghiÖm chÊt l−îng tÊm lîp ƒ §é bÒn vµ ®é dai va ®Ëp cña c¸c mÉu s¶n phÈm míi t−¬ng ®−¬ng hoÆc cao h¬n so víi s¶n phÈm cã ami¨ng cïng chÊt l−îng. ƒ Kh¶ n¨ng chèng thÊm cña s¶n phÈm tÊm lîp kh«ng cã ami¨ng tèt h¬n so víi tÊm lîp ami¨ng. ƒ C¸c thö nghiÖm lÊy mÉu ®−îc tiÕn hµnh theo ®óng mét sè tiªu chuÈn nhµ n−íc vµ quèc tÕ. Ph−¬ng ph¸p lÊy mÉu ®¶m b¶o tÝnh ®¹i diÖn cña s¶n phÈm (c¨n cø theo sè l−îng mÉu/mÎ s¶n phÈm vµ lÊy mÉu qua c¸c thö nghiÖm s¶n xuÊt c«ng nghiÖp). ƒ Sau h¬n 2 n¨m lîp ®èi s¸nh (cïng mét ®iÒu kiÖn víi s¶n phÈm cã ami¨ng), tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng vÉn ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc tèt, tÝnh chèng thÊm h¬n h¼n tÊm lîp ami¨ng xim¨ng. §Ò tµi sÏ tiÕp tôc theo dâi c¸c kÕt qu¶ thö nghiÖm trong m«i tr−êng tù nhiªn. KC.06.15 130 Ch−¬ng VI KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ 6.1. c¸c KÕt luËn vÒ ®Ò tµi 6.1.1. Mét sè khã kh¨n trong c«ng t¸c thùc hiÖn ®Ò tµi: ViÖc thay thÕ ami¨ng trong s¶n xuÊt tÊm lîp (trªn qui m« c«ng nghiÖp) lµ mét vÊn ®Ò kh¸ míi mÎ kh«ng nh÷ng ë ViÖt nam mµ cßn lµ mét lÜnh vùc cßn nhiÒu th¸ch ®è vÒ kinh tÕ vµ kü thuËt trªn thÕ giíi. Trong khu«n khæ kinh phÝ vµ thêi gian cña ®Ò tµi, nhãm nghiªn cøu ®· v−ît qua ®−îc mét sè khã kh¨n vµ ®¹t ®−îc mét sè kÕt qu¶ chung nh− sau: - C¸c vÊn ®Ò tæng quan cña ®Ò tµi lµ kh¸ míi mÎ trong ngµnh vËt liÖu x©y dùng – thay thÕ ami¨ng trong s¶n xuÊt tÊm lîp. C¸c tµi liÖu tham kh¶o, nhÊt lµ c¸c tµi liÖu c«ng nghÖ rÊt thiÕu thèn. - C¸c vÊn ®Ò vÒ vËt liÖu häc (trong tr−êng hîp cña ®Ò tµi lµ bª t«ng sîi) cßn ch−a ¸p dông phæ biÕn ë ViÖt nam nªn ph−¬ng ph¸p, thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vµ kiÓm ®Þnh ®Òu thiÕu thèn. Trong t×nh h×nh Êy, nhãm ®Ò tµi ®· m¹nh d¹n chÕ t¹o mét sè thiÕt bÞ cÇn thiÕt ®Ó phôc vô c«ng t¸c nghiªn cøu cã kÕt qu¶. - Khèi l−îng thiÕt bÞ chÕ t¹o kh¸ lín (kho¶ng 60 tÊn) nªn ph¶i ®Çu t− nhiÒu kinh phÝ vµ c«ng søc, thêi gian. KÕt qu¶ lµ ®· x©y dùng lÇn ®Çu tiªn ë ViÖt Nam mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt trªn qui m« c«ng nghiÖp s¶n phÈm tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng vËn hµnh tèt. - §Ó cã thÓ s¶n xuÊt ®ñ sè l−îng s¶n phÈm ®· ®¨ng ký, trªn thùc tÕ kinh phÝ cña ®Ò tµi cÊp kh«ng thÓ ®ñ (®· ph©n tÝch trong Ch−¬ng IV) nªn nhãm ®Ò tµi ®· vËn dông quan hÖ vµ sù ñng hé cña c¸c nhµ s¶n xuÊt tÊm lîp ®Ó hoµn thµnh v−ît chØ tiªu nµy. 6.1.2. C¸c kÕt qu¶ vÒ chuyªn m«n: Sau 2 n¨m thùc hiÖn, ®Ò tµi ®· hoµn thµnh c¸c kÕt qu¶ ®· ®¨ng ký, bao gåm: - X©y dùng tæng quan vÒ s¶n xuÊt tÊm lîp ami¨ng vµ tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng trªn thÕ giíi vµ t¹i ViÖt Nam. ViÖc x©y dùng tæng quan ®· cung cÊp mét bøc tranh toµn côc vÒ lÜnh vùc mµ ®Ò tµi nghiªn cøu. Trªn c¬ së ®ã, viÖc ®Þnh h−íng c¸c nghiªn KC.06.15 131 cøu cña ®Ò tµi sÏ chÝnh x¸c h¬n, kÕt qu¶ cña ®Ò tµi sÏ ®−îc c¸c c¬ së s¶n xuÊt tiÕp nhËn mét c¸ch thuËn lîi sau khi kÕt thóc pha nghiªn cøu. - X©y dùng qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng trªn c¬ së vËt liÖu s½n cã trªn thÞ tr−êng vµ phï hîp víi kh¶ n¨ng c«ng nghÖ, ®Çu t− tµi chÝnh cña ViÖt nam. - Nghiªn cøu, thiÕt kÕ, chÕ t¹o vµ thö nghiÖm mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng cã n¨ng suÊt 500.000 m2/n¨m. C¸c thiÕt bÞ cña d©y chuyÒn (cã danh môc kÌm theo trong Ch−¬ng 3) theo ®óng ®¨ng ký víi Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ. Trong d©y chuyÒn, ®· nghiªn cøu, thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o hoµn toµn míi Côm chuÈn bÞ liÖu vµ M¸y ®¸nh, phun sîi PVA. C¸c thiÕt bÞ nµy ®· gãp phÇn quan träng trong viÖc sö dông c¸c vËt liÖu thay thÕ ami¨ng trong s¶n xuÊt tÊm lîp. - §· tiÕn hµnh thùc nghiÖm trªn hai d©y chuyÒn: • T¹i C«ng ty Xim¨ng HÖ D−ìng (th¸ng 7 vµ th¸ng 12 n¨m 2003) trong khu«n khæ Dù ¸n tr×nh diÔn “Thay thÕ sîi ami¨ng trong c«ng nghiÖp s¶n xuÊt tÊm lîp gîn sãng” (Demonstration Project to Replace Asbestos Fibers in the Conrrugated Cement Roofing Tile Industry) thuéc Dù ¸n C¸c biÖn ph¸p Gi¶m thiÓu « nhiÔm trong c«ng nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng (Mitigation Measures in the Building Industry) do chÝnh phñ §an M¹ch tµi trî • T¹i d©y chuyÒn c«ng nghÖ cña §Ò tµi KC.06.15 ®Æt t¹i Vinh- NghÖ An. Qua hai ®ît thùc nghiÖm, ®· s¶n xuÊt kho¶ng 5.000 tÊm s¶n phÈm víi c¸c cÊp phèi kh¸c nhau. Sè l−îng s¶n phÈm nµy ®ñ mang tÝnh ®¹i diÖn cho c¸c mÉu thö cÇn thiÕt cña s¶n phÈm míi. C¸c thö nghiÖm còng kh¼ng ®Þnh kh¶ n¨ng s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng trªn c¸c d©y chuyÒn s½n cã t¹i ViÖt nam nÕu cã sù c¶i t¹o thiÕt bÞ phï hîp. - §· tiÕn hµnh c¸c thö nghiÖm ®−îc ®¨ng ký trong ThuyÕt minh ®Ò tµi ®Ó x¸c ®Þnh c¬- lý tÝnh cña s¶n phÈm míi. C¸c kÕt qu¶ thö nghiÖm (trong vµ ngoµi phßng thÝ nghiÖm) cho phÐp ®¸nh gi¸ b−íc ®Çu c¸c s¶n phÈm míi cã thÓ sö dông thay thÕ c¸c s¶n phÈm cã chøa ami¨ng víi gi¸ thµnh phï hîp. KC.06.15 132 6.1.3. C¸c kÕt qu¶ vÒ ph−¬ng ph¸p vµ ®éi ngò nghiªn cøu, c«ng t¸c ®µo t¹o. §Ò tµi KC.06.15 lµ mét ®Ò tµi cã ph¹m vi nghiªn cøu réng vµ s©u nªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, nhãm ®Ò tµi ®· ph¶i kh¾c phôc nhiÒu khã kh¨n vµ b−íc ®Çu ®· thu ®−îc mét sè thµnh tùu cã ý nghÜa vÒ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu vµ ®éi ngò, bao gåm: VÒ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu: Trªn c¬ së c¸c th«ng tin thu l−îm ®−îc tõ c¸c nguån, cã sö dông kinh nghiÖm trong viÖc thiÕt kÕ, chÕ t¹o c¸c d©y chuyÒn thiÕt bÞ t−¬ng t− vµ kÕt hîp víi mét sè chuyªn gia c¸c ngµnh cã liªn quan, ®Ò tµi ®· x¸c ®Þnh ®−îc ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu t−¬ng ®èi phï hîp víi néi dung, bao gåm c¸c b−íc: - Thu thËp tµi liÖu, mÉu vËt, x¸c ®Þnh nguån cung cÊp nguyªn vËt liÖu ®Ó x¸c ®Þnh râ vÒ c¸c vËt liÖu kh¶ dÜ thay thÕ ami¨ng trong san xuÊt tÊm lîp. - Nghiªn cøu trong phßng thÝ nghiÖm ®èi víi c¸c vËt liÖu thay thÕ ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c h¬n c¸c cÊp phèi ®Þnh h−íng. - ThiÕt kÕ, chÕ t¹o thiÕt bÞ c«ng nghÖ sö dông trong d©y chuyÒn c«ng nghÖ míi. Trong d©y chuyÒn nµy ®Æc biÖt chó ý c¸c thiÕt bÞ xö lý vËt liÖu thay thÕ. - Ch¹y thö nghiÖm nhiÒu lÇn trªn c¸c d©y chuyÒn qui m« c«ng nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh c¸c cÊp phèi thùc tÕ vµ ®iÒu chØnh chóng, trªn c¬ së thùc nghiÖm x¸c ®Þnh cÊp phèi cã kh¶ n¨ng ¸p dông vµo thùc tiÔn s¶n xuÊt (®¹t c¸c chØ tiªu kinh tÕ vµ kü thuËt). - Sö dông c¸c c«ng cô test cã s½n ë ViÖt nam ®Ó kiÓm tra c¸c s¶n phÈm cña ®Ò tµi. §· tiÕn hµnh song song c¸c test trong phßng thÝ nghiÖm víi c¸c test ngoµi thùc ®Þa theo ph−¬ng thøc ®èi s¸nh. Ngoµi ra, chÕ t¹o c¸c thiÕt bÞ kiÓm tra cÇn thiÕt hoÆc göi c¸c labo n−íc ngoµi ®Ó x¸c ®Þnh thªm mét sè ®Æc tÝnh vËt liÖu (ngoµi c¸c qui ®Þnh trong TCVN). Trªn c¬ së c¸c test nµy ®· ®iÒu chØnh c¸c cÊp phèi thùc tÕ trªn qui m« s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. VÒ x©y dùng ®éi ngò: - §· tËp hîp ®−îc mét ®éi ngò kü s−, chuyªn gia kü thuËt cã n¨ng lùc bao gåm nhiÒu ngµnh nghÒ phôc vô cho môc tiªu cña ®Ò tµi. B−íc ®Çu, ®· x©y dùng ®−îc mét lùc l−îng chuyªn gia phôc vô cho c«ng t¸c chuyÓn giao c«ng nghÖ, bao gåm chÕ t¹o, l¾p ®Æt thiÕt bÞ vµ vËn hµnh s¶n xuÊt d©y chuyÒn tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng. §éi ngò KC.06.15 133 nµy ®· b¾t ®Çu ph¸t huy t¸c dông trong viÖc thùc hiÖn mét sè hîp ®ång kinh tÕ trªn c¬ së kÕt qu¶ cña ®Ò tµi. - Qua ®Ò tµi vµ c¸c hîp ®ång kinh tÕ dùa trªn c¸c kÕt qu¶ cña ®Ò tµi, ®· tiÕn hµnh c«ng t¸c ®µo t¹o cho mét sè c¬ së s¶n xuÊt, cô thÓ: * T¹i C«ng ty Xim¨ng HÖ D−ìng – Ninh B×nh: 20 c«ng nh©n vµ c¸n bé kü thuËt * T¹i C«ng ty SXKD VLXD NghÖ An: 65 c«ng nh©n vµ c¸n bé kü thuËt * T¹i C«ng ty KDTH Dak Wil – Daklak : 60 c«ng nh©n vµ c¸n bé kü thuËt sè c¸n bé vµ c«ng nh©n kü thuËt nµy c¬ b¶n ®· n¾m ®−îc c¸c thñ thuËt vËn hµnh c«ng nghÖ ®èi víi d©y chuyÒn thiÕt bÞ míi vµ ®ang ph¸t huy c¸c kinh nghiÖm thu ®−îc trong s¶n xuÊt. - §Ò tµi còng ®· x©y dùng ®−îc mét sè mèi quan hÖ c¸ nh©n víi c¸c nhµ khoa häc n−íc ngoµi trong viÖc t− vÊn, hç trî tµi liÖu, kinh nghiÖm vµ c¸c thiÕt bÞ ph©n tÝch hiÖn ®¹i. 6.1.4. C¸c kÕt qu¶ phôc vô s¶n xuÊt. Ngoµi c¸c kÕt qu¶ vÒ KHKT ®· ®¹t ®−îc, tuy ch−a chÝnh thøc kÕt thóc pha nghiªn cøu, ®Ò tµi ®· ®−a ®−îc c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu vµo s¶n xuÊt th«ng qua c¸c hîp ®ång kinh tÕ cña c¸c ®èi t¸c ký víi ViÖn C«ng nghÖ: - Hîp ®ång cung cÊp thiÕt bÞ “Côm chuÈn bÞ liÖu kh«ng ami¨ng” ®Æt t¹i Cty Xim¨ng HÖ D−ìng – Ninh B×nh th«ng qua Dù ¸n Gi¶m thiÓu « nhiÔm trong c«ng nghiÖp s¶n xuÊt VLXD b»ng nguån vèn hç trî cña ChÝnh phñ §an M¹ch, n¨m 2003. TrÞ gi¸ Hîp ®ång 523.550.000 §. - Hîp ®ång cung cÊp thiÕt bÞ vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ D©y chuyÒn s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng ký víi Cty DAK WIL – Daklak, n¨m 2004. TrÞ gi¸ Hîp ®ång 2.590.000.000 §. - Hîp ®ång cung cÊp thiÕt bÞ vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ D©y chuyÒn s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng ký víi Cty Cæ phÇn ThuËn C−êng – H¶i D−¬ng, n¨m 2004. TrÞ gi¸ Hîp ®ång 1.550.000.000 §. KC.06.15 134 6.1.5. X©y dùng quan hÖ quèc tÕ trong lÜnh vùc nghiªn cøu, s¶n xuÊt t©m lîp kh«ng sö dông ami¨ng. Qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn, nhãm ®Ò tµi ®· ®Æt ®−îc mét sè quan hÖ quèc tÕ tronh lÜnh vùc nghiªn cøu thay thÕ ami¨ng trong s¶n xuÊt tÊm lîp víi mét sè tæ chøc vµ c¸ nh©n c¸c nhµ khoa häc n−íc ngoµi ho¹t ®éng tronh lÜnh vùc trªn. Ngoµi nh÷ng sù hç trî trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, mèi quan hÖ víi c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n nµy ®· vµ ®ang hç trî tèt cho c¸c pha tiÕp theo cña ®Ò tµi hoÆc hîp ®ång kinh tÕ dùa trªn c¸c kÕt qu¶ cña ®Ò tµi: - GS. Y.OHAMA: Phßng thÝ nghiÖm VËt liÖu – ViÖn Kü thuËt - §¹i häc Tæng hîp NIHON, NhËt B¶n: Nghiªn cøu cÊu tróc vi m« cña vËt liÖu míi. - Tæ chøc DANIDA, §an M¹ch: Phèi hîp vµ cung cÊp kinh phÝ cho Dù ¸n tr×nh diÔn “Gi¶m thiÓu « nhiÔm trong s¶n xuÊt tÊm lîp” (v¨n b¶n hîp t¸c tr×nh diÔn xem trong phÇn Phô lôc kÌm theo). - Cty KURARAY, NhËt B¶n: Cung cÊp c¸c vËt liÖu sîi PVA, c¸c chÊt phô gia, trao ®æi kinh nghiÖm c«ng nghÖ, test c¸c s¶n phÈm míi t¹i c¸c phßng thÝ nghiÖm NhËt B¶n cho c¸c s¶n phÈm cña Dù ¸n tr×nh diÔn sÏ tæ chøc t¹i Cty ThuËn C−êng – H¶i D−¬ng vµo ®Çu n¨m 2006 (v¨n b¶n hîp t¸c tr×nh diÔn xem trong phÇn Phô lôc kÌm theo). 6.2. Mét sè kÕt qu¶ vÒ Ên phÈm ®∙ c«ng bè vµ §¨ng ký së h÷u trÝ tuÖ. 6.2.1. Mét sè Ên phÈm ®· c«ng bè vÒ c¸c kÕt qu¶ cña ®Ò tµi: - B¸o c¸o héi th¶o : Kh¶ n¨ng thay thÕ ami¨ng trong s¶n xuÊt tÊm lîp ë ViÖt nam t¹i Héi th¶o"Kh¶ n¨ng ¸p dông c¸c gi¶i ph¸p s¶n xuÊt s¹ch vµ c¶i thiÖn an toµn søc khoÎ nghÒ nghiÖp" Hµ néi, TP. Hå ChÝ Minh, 2/2003"(néi dung chi tiÕt trong phÇn Phô lôc). - B¸o c¸o héi th¶o : ChÕ t¹o d©y chuyÒn s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng dïng ami¨ng vµ kh¶ n¨ng thay thÕ ami¨ng trong s¶n xuÊt tÊm lîp ë ViÖt nam t¹i Héi th¶o Khoa häc vµ c«ng nghÖ vËt liÖu trong s¶n xuÊt s¶n phÈm chñ lùc vµ s¶n phÈm xuÊt khÈu tæ chøc t¹i Hµ Néi th¸ng 7/2005 (néi dung chi tiÕt trong phÇn Phô lôc). KC.06.15 135 6.2.2. Mét sè s¶n phÈm thuéc ®Ò tµi ®· ®¨ng ký së h÷u trÝ tuÖ: - ThiÕt bÞ xeo c¸n tÊm lîp Phibro Xim¨ng - §¨ng ký B»ng ®éc quyÒn kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp t¹i Côc Së h÷u trÝ tuÖ. T×nh tr¹ng: §· nhËn ®−îc Th«ng b¸o chÊp nhËn ®¬n cña Côc Së h÷u trÝ tuÖ theo Th«ng b¸o sè 26039/KDCN ngµy 03/10/2005 (néi dung chi tiÕt trong phÇn Phô lôc). - Nh∙n hiÖu hµng ho¸ cho thiÕt bÞ xeo c¸n tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng. T×nh tr¹ng: §· tiÕn hµnh nép ®¬n yªu cÇu cÊp GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i Côc Së h÷u trÝ tuÖ ngµy 12/10/2005 (néi dung chi tiÕt trong phÇn Phô lôc). - §¨ng ký s¸ng chÕ ®éc quyÒn Ph−¬ng ph¸p vµ ThiÕt bÞ s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng ami¨ng. T×nh tr¹ng: §· tiÕn hµnh c¸c thñ tôc ph¸p lý liªn quan ®Õn viÖc tra c−u t×nh tr¹ng kü thuËt liªn quan ®Õn s¸ng chÕ trªn. §· hoµn thµnh viÖc viÕt b¶n m« t¶ s¸ng chÕ víi 4 ®iÓm yªu cÇu b¶o hé ®éc lËp. C¸c thñ tôc ph¸p lý vÒ ®¨ng ký s¸ng chÕ ®−îc tiÕn hµnh th«ng qua Cty Së h÷u trÝ tuÖ D&N (néi dung chi tiÕt trong phÇn Phô lôc). 6.3. Mét sè t¸c ®éng x∙ héi cña ®Ò tµi • Th«ng tin trªn c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng Trong thêi gian thùc hiÖn ®Ò tµi, ®Æc biÖt khi lo¹t s¶n xuÊt thö nghiÖm trªn quy m« c«ng nghiÖp thµnh c«ng, c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng cã sù quan t©m lín ®Õn tiÕn tr×nh, kÕt qu¶ cña ®Ò tµi ®ång thêi lµ c¸c b−íc thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè 115/2001/Q§-TTg ngµy 01/8/2001. §iÓn h×nh trong c¸c bµi b¸o ®ã lµ: - C«ng nghÖ s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng do VTV2 thùc hiÖn - ChÕ t¹o ®−îc d©y chuyÒn s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng ami¨ng – B¸o ®iÖn tö Vnexpress ngµy 21 th¸ng 10 n¨m 2003 - PVA cã thay thÕ ®−îc Ami¨ng – B¸o Doanh nghiÖp th−¬ng m¹i ngµy 15 th¸ng 9 n¨m 2003 - ChÕ t¹o thµnh c«ng d©y chuyÒn s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng ami¨ng – B¸o Khoa häc vµ ®êi sèng ngµy 24 th¸ng 10 n¨m 2003 KC.06.15 136 - S¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng cã ami¨ng – B¸o ThÕ giíi míi sè 557 - §· t×m ®−îc c¸ch thay thÕ ami¨ng chÊt g©y ung th− cã trong tÊm lîp – B¸o Qu©n ®éi nh©n d©n cuèi tuÇn ngµy 10 – 8 n¨m 2003 - Mét lé tr×nh chuyÓn ®æi cho ngµnh tÊm lîp lµ cÇn thiÕt – B¸o Kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 24 th¸ng 6 n¨m 2003 vµ mét sè bµi b¸o kh¸c. C¸c bµi b¸o nµy ®· cung cÊp l−îng th«ng tin cÇn thiÕt cho d− luËn quan t©m nªn ®Ò tµi còng nhËn ®−îc sù ñng hé vµ khÝch lÖ tõ phÝa d− luËn x· héi vµ c¸c nhµ s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, sù quan t©m cña x· héi, cña giíi truyÒn th«ng còng lµ ¸p lùc kh¸ lín v× ®©y lµ mét vÊn ®Ò nh¹y c¶m, liªn quan ®Õn mét chñ tr−¬ng cña ChÝnh phñ. Tr−íc t×nh h×nh ®ã, nhãm ®Ò tµi vÉn kiªn tr× môc tiªu, thËn träng trong kÕt luËn khoa häc, ®¸p øng ®−îc mét yªu cÇu thêi sù cña s¶n xuÊt. • Quan t©m cña c¸c nhµ s¶n xuÊt §èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt, c¸c kÕt qu¶ cña ®Ò tµi lµ mèi quan t©m thùc sù v× c¸c kÕt qu¶ tèt sÏ gióp c¸c nhµ s¶n xuÊt kh¶ n¨ng thay thÕ ami¨ng trong tr−êng hîp quyÕt ®Þnh cÊm cña ChÝnh phñ cã hiÖu lùc. Ngoµi ra, trong thêi gian gÇn ®©y, viÖc ami¨ng t¨ng gi¸ vµ nguån cung khã kh¨n còng lµm cho mét sè nhµ s¶n xuÊt muèn t×m kh¶ n¨ng thay thÕ mét phÇn hoÆc toµn bé ami¨ng trong s¶n xuÊt víi môc tiªu kinh tÕ vµ chñ ®éng trong viÖc cung cÊp nguyªn vËt liÖu s¶n xuÊt. 6.4. Ph¸t huy kÕt qu¶ cña ®Ò tµi. §Ò tµi KC.06.15 ®· kÕt thóc pha nghiªn cøu vµ thùc nghiÖm trªn d©y chuyÒn pilot cã qui m« c«ng nghiÖp. Tuy nhiªn, víi mét s¶n phÈm vËt liÖu x©y dùng míi ®−îc sö dông réng r·i nh− tr−êng hîp tÊm lîp th× ngoµi c¸c chØ tiªu c¬-lý tÝnh cßn ph¶i tÝnh ®Õn c¸c chØ tiªu kinh tÕ – kü thuËt cña s¶n phÈm. Trong bèi c¶nh trªn thÞ tr−êng vÉn tån t¹i song song hai lo¹i tÊm lîp cã vµ kh«ng cã ami¨ng th× yÕu tè gi¸ thµnh cña s¶n phÈm míi rÊt cã ý nghÜa. Víi kinh phÝ ®−îc cÊp cña pha nghiªn cøu, ®Ò tµi kh«ng ®ñ søc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy. Do ®ã, chóng t«i xin kiÕn nghÞ c¸c gi¶i ph¸p sau ®Ó cã thÓ ph¸t huy c¸c kÕt qña cña ®Ò tµi : TiÕp tôc cho s¶n xuÊt thö nghiÖm trªn d©y chuyÒn cã s½n sö dông nguån kinh phÝ kh¸c do huy ®éng tõ kÕt qu¶ s¶n xuÊt, kinh doanh hoÆc tõ c¸c nhµ ®Çu t− kh¸c. KC.06.15 137 Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ xem xÐt cho tiÕp tôc mét Dù ¸n ®Ó cã thÓ më réng h¬n qui m« s¶n xuÊt, ®¶m b¶o c¸c chØ tiªu kinh tÕ – kü thuËt cña s¶n phÈm (dù kiÕn sÏ ®¹t ®−îc víi d©y chuyÒn n¨ng suÊt 1triÖu m2/n¨m). Trong pha dù ¸n, dù kiÕn sÏ nghiªn cøu thªm viÖc sö dông c¸c nguyªn vËt liÖu s½n cã trong n−íc víi môc ®Ých gi¶m nhËp khÈu vµ gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. KiÕn nghÞ Nhµ n−íc cã mét sè chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã mét lé tr×nh chuyÓn sang s¶n xuÊt s¶n phÈm míi kh«ng chøa ami¨ng. KC.06.15 138 Tµi liÖu tham kh¶o [1] T.M Berkovitch. "C¬ së c«ng nghÖ ami¨ng xim¨ng". Nxb Maxc¬va, 1979 (B¶n tiÕng Nga). [2] D.J. Hannaut. "Fibre Cements and Fibre Concretes". John Wiley & Sons, New York, 1978. [3] H.S. Sobral. "Vegetable Plants and Their Fibres as Building Materials". Chapman and Hall, 1990. [4] Y. Shao, S. Marikunte, S.P. Shah. "Extrude Fibre Reinforced Composite". Concrete International, April 1995, pp. 48-52. [5] Kuaray Co., Ltd. (Asbestos banning in Japan), Hanoi, September 2005. [6] Niger Bryson. "White Asbestos: It's Still a Killer!". GBM (Britain's General Union), 2002. [7] " Overview of Kuraray PVA Fiber and Application". www.kuraray-ar.com [8] P.N. Balaguru, S.P. Shah. "Fiber Reinforced Cement Composites". McGraw-Hill Inc., New York, 1992. [9] "RILEM Technical Recommendations for the Testing and Use of Construction Materials" (International Union of Testing and Research Laboratories for Materials and Structures). E & FN SPON, London, 1994. [10] " Tiªu chuÈn ViÖt Nam TCVN 4434: 2000 - TÊm sãng ami¨ng- xim¨ng - Yªu cÇu kü thuËt". Hµ Néi, 2000. [11] - Hoµng Thanh B¾c. “Sö dông cá bµng nh− mét nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp bét vµ giÊy". AIT – Thai land, 2000. [12] S. Biswas, G. Srikanth, S. Nangia. (Development of Natural Fiber Composites in India) India, 2001. [13] R.W. Wolfe, A.Gjinolli. (Cement-Bonded Wood Composites as An Engineering Materials) . USA, 1997. [14] H.S. Junior. “Sustainable Cement Based Materials and Techniques for Rural Construction". Brazil, 2001. KC.06.15 139 [15] R.W. Wolfe, A. Gjinolli. “Cement-Bonded Wood Composites as An Engineering Materials". Proceedings No. 7286 on The Use of Recycled Wood and Paper in Building Applications, Forest Products Society, Madison, September 1996. [16] Eternit Building Materials. www.eternit.co.uk [17] Gypsum Fiber Board–Fiber Cement Sheets, Process and Product. www. shs. SIEMPELKAMP. de [18] James Hardie World Leader in Fiber Cement Siding, Backerboard and Pipe. www.jameshardie.com [19] QuyÕt ®Þnh 133/2004/Q§-TTg cña Thñ t−íng ChÝnh phñ ngµy 20 th¸ng 7 n¨m 2004 vÒ viÖc söa ®æi mét sè ®iÒu cña QuyÕt ®Þnh 115/2001/Q§-TTg vÒ phª duyÖt Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp vËt liÖu x©y dùng ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010. [20] Asbestos-Alternative Fiber and Additive for Porland Cement Concrete MASKY. Showa Denko Singapore (Pte.) Ltd., January 1995. [21] Kh¶ n¨ng ¸p dông c¸c gi¶i ph¸p s¶n xuÊt s¹ch vµ c¶i thiÖn an toµn søc khoÎ nghÒ nghiÖp. B¸o c¸o héi th¶o thuéc dù ¸n c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu « nhiÔm m«i tr−êng trong c«ng nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng cña ViÖn KHCN X©y dùng – Bé X©y dùng vµ tæ chøc DANIDA-§an m¹ch tæ chøc t¹i Hµ Néi ngµy 25/2/2003. [22] NguyÔn B¸ To¹i. “B¸o c¸o chuyªn ®Ò kiÕn nghÞ gi¶i ph¸p sö dông ami¨ng trong s¶n xuÊt tÊm lîp ë ViÖt Nam”. Trung t©m Kü thuËt m«i tr−êng ®« thÞ vµ khu c«ng nghiÖp - §¹i häc X©y dùng Hµ néi n¨m 2003. [23] TrÇn Quèc TÕ. “B¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi RNN-05: Nghiªn cøu c«ng nghÖ thÝch hîp s¶n xuÊt vËt liÖu tæ hîp xim¨ng - polyme- sîi v« c¬ - sîi h÷u c¬ ®Ó chÕ t¹o cÊu kiÖn nhÑ sö dông trong x©y dùng c«ng tr×nh ë vïng ®Êt yÕu vµ cã ®éng ®Êt”. ViÖn KHCN VËt liÖu x©y dùng - Bé X©y dùng, 6/ 2003. [24] A.M. Neville. (Properties of Concrete), Fourth edition, Longman Group Limited, Harlow, 1995. [25] www.fibrecement.elkem.com KC.06.15 140 [26] L¹i V¨n §µm. “Nghiªn cøu triÓn khai s¶n xuÊt ®óc trªn d©y chuyÒn lµm khu«n tù ®éng DISAMATIC", Héi nghÞ KHCN, Héi KHKT ®óc luyÖn kim ViÖt nam, Hµ néi, 4- 2004. [27] Y. Ohama, Do Quoc Quang, Nguyen Dinh Kien. Personal Communications. BCN VCN Bé c«ng nghÖp tæng c«ng ty m¸y ®éng lùc vµ m¸y n«ng nghiÖp ViÖn C«ng nghÖ 25 Vò Ngäc Phan - Hµ Néi Phô lôc B¸o c¸o khoa häc vµ kü thuËt cña §Ò tµi Nghiªn cøu, thiÕt kÕ, chÕ t¹o vµ thö nghiÖm d©y chuyÒn s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng M· sè KC.06.15 TS. §ç Quèc Quang Hµ Néi, th¸ng 03-2005 B¶n quyÒn thuéc ViÖn C«ng nghÖ - Bé C«ng nghiÖp §¬n xin sao chÐp toµn bé hoÆc tõng phÇn tµi liÖu nµy ph¶i göi ®Õn ViÖn C«ng NghÖ, trõ tr−êng hîp sö dông cho môc ®Ých nghiªn cøu KC.06.15 Phô lôc 1. QuyÕt ®Þnh 115/2001/Q§-TTg cña Thñ t−íng chÝnh phñ. 2. QuyÕt ®Þnh 133/2004/Q§-TTg cña Thñ t−íng chÝnh phñ. 3. Form of Joint Venture Agreement Demostration Project to Replace Asbestos Fibers in the Corrugated Cement Roofing Tile Industry (Hîp ®ång liªn kÕt thùc hiÖn Dù ¸n tr×nh diÔn: Thay thÕ ami¨ng trong c«ng nghiÖp s¶n xuÊt tÊm lîp gîn sãng). 4. B¸o c¸o "Kh¶ n¨ng thay thÕ ami¨ng trong s¶n xuÊt tÊm lîp" t¹i Héi th¶o "Kh¶ n¨ng ¸p dông c¸c gi¶i ph¸p s¶n xuÊt s¹ch vµ c¶i thiÖn an toµn søc khoÎ nghÒ nghiÖp" Hµ néi, TP. Hå ChÝ Minh, 2/2003". 5. Th«ng b¸o kÕt qu¶ chôp vi cÊu tróc cña vËt liÖu tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng. 6. Th«ng b¸o kÕt qu¶ x¸c ®Þnh ami¨ng trong mÉu tÊm lîp. 7. Biªn b¶n "thö nghiÖm ngoµi trêi" t¹i C«ng ty Xi m¨ng HÖ D−ìng. 8. Hîp ®ång liªn kÕt thùc hiÖn "§Ò tµi s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng trªn d©y chuyÒn c«ng nghiÖp c«ng suÊt 0,5 triÖu m2/n¨m". 9. C¸c Biªn b¶n kh¶o nghiÖm s¶n xuÊt tÊm lîp Fibro xi m¨ng kh«ng sö dông ami¨ng t¹i C«ng ty s¶n xuÊt kinh doanh vËt liÖu x©y dùng NghÖ an c¸c ngµy 19/9/2004 vµ 28/10/2004. 10. Biªn b¶n kÕt qu¶ thö nghiÖm l·o ho¸ vËt liÖu. 11. KÕt qu¶ thö nghiÖm tÊm sãng: • TÊm sãng kh«ng ami¨ng. • TÊm sãng ami¨ng xim¨ng. 12. C¸c hîp ®ång kinh tÕ triÓn khai c¸c kÕt qu¶ cña ®Ò tµi: - Hîp ®ång víi Dù ¸n c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu « nhiÔm trong c«ng nghiÖp s¶n xuÊt VLXD. - Hîp ®ång víi Cty Cæ phÇn ThuËn C−êng. - Hîp ®ång víi Cty KDTH Dak Wil 13. B¸o c¸o héi th¶o : ChÕ t¹o d©y chuyÒn s¶n xuÊt tÊm lîp kh«ng dïng ami¨ng vµ kh¶ n¨ng thay thÕ ami¨ng trong s¶n xuÊt tÊm lîp ë ViÖt nam t¹i Héi th¶o Khoa häc vµ KC.06.15 c«ng nghÖ vËt liÖu trong s¶n xuÊt s¶n phÈm chñ lùc vµ s¶n phÈm xuÊt khÈu tæ chøc t¹i Hµ Néi th¸ng 7/2005. 14. Biªn b¶n bµn giao thiÕt bÞ d©y chuyÒn s¶n xuÊt tÊm lîp khong sö dông ami¨ng gi÷a ViÖn C«ng nghÖ vµ Cty SXKD VLXD NghÖ An. 15. C¸c v¨n b¶n, tµi liÖu thö nghiÖm tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn t¹i tØnh Hoµ B×nh. 15. Hîp ®ång s¶n xuÊt thö nghiÖm s¶n phÈm tÊm lîp kh«ng sö dông ami¨ng (Form of Joint Venture Agreement) gi÷a ViÖn C«ng nghÖ, Cty Kuraray, Cty ThuËn C−êng. 16. C¸c v¨n b¶n, tµi liÖu §¨ng ký b¶o hé Së h÷u trÝ tuÖ ®èi víi c¸c s¶n phÈm cña ®Ò tµi.