Nghiên cứu tổng quan về năng suất lao động trong xây dựng

KHOA HC K THUT THuhoahoiY LI VÀ MÔI TRuchoaNG uhoahoiuhoahoiuhoahoi - S 60 (3/2018) 165 THÔNG TIN KHOA H C NGHIÊN CỨU TỔNG QUAN VỀ NĂNG SUẤT LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG Nguyễn Đức Lợi1 và Tạ Văn Phấn 2 Tóm tắt: Năng suất lao động có ý nghĩa rất lớn với sự phát triển của xã hội loài người, là động cơ thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của mọi quốc gia, là chỉ số để so sánh giữa các quốc gia. Việc tăng năng suất lao động có ý nghĩa quan trọng đối với mọi đất nước nhằm củng cố vị trí của nước mình trên trường quốc tế. Bài báo này giới thiệu một số nghiên cứu về năng suất lao động trong ngành Xây dựng đã được thực hiện trên thế giới và tại Việt Nam. Tác giả đã tổng hợp được 30 nghiên cứu về năng suất lao động trong ngành xây dựng của các nhà khoa học trên thế giới được thực hiện ở nhiều lĩnh vực, loại hình dự án xây dựng với nhiều phương pháp nghiên cứu truyền thống và hiện đại đã được sử dụng. Tại Việt Nam, vấn đề nghiên cứu về năng suất lao động trong ngành xây dựng đã được chú ý những năm gần đây. Mặc dù số đề tài nghiên cứu còn hạn chế, các nghiên cứu tại Việt Nam đã lĩnh hội kinh nghiệm và kết quả từ các nghiên cứu trên thế giới, giúp hệ thống hóa cơ sở khoa học về vấn đề năng suất lao động trong ngành xây dựng tại nước ta. Từ khóa: năng suất lao động, năng suất lao động xây dựng. 1. GIỚI THIỆU CHUNG1 Thuật ngữ Năng suất được Adam Smith sử dụng lần đầu tiên vào năm 1776, đến cuối thế kỷ 19 khi công nhân được thay thế bằng máy móc thì ý nghĩa của Năng suất càng được nhiều người biết đến. Khi nhấn mạnh đến các yếu tố đầu vào, đặc biệt là lao động, Năng suất được hiểu là năng suất lao động. Hiện nay, có nhiều khái niệm khác nhau về năng suất, khái quát có thể hiểu năng suất là quan hệ tỷ số giữa đầu ra có ích với đầu vào được sử dụng để tạo ra đầu ra đó và được biểu thị bằng công thức: Năng suất = Đầu ra / Đầu vào. Đầu vào có thể tính theo số lao động, vốn hay thời gian lao động hao phí, chi phí thường xuyên. Đầu ra thường dùng tổng sản phẩm quốc nội đối với nền kinh tế, địa phương và giá trị tăng thêm đối với ngành, doanh nghiệp. Năng suất có thể tính cho nền kinh tế, địa phương, ngành hay doanh nghiệp, từng hoạt động Hiện nay, nhiều người vẫn hiểu Năng suất 1Trường Đại học Hải Phòng, loikcn@gmail.com 2Trường Đại học Thủy lợi, phantv@tlu.edu.vn Điện thoại liện hệ: 096382552; 0989329846 đồng nghĩa với Năng suất lao động, nhưng thực tế ý nghĩa của Năng suất mang tính toàn diện hơn. Theo Mác: Năng suất lao động là sức sản xuất của lao động cụ thể có ích, được đo bằng số lượng sản phẩm sản xuất ra trong một đơn vị thời gian nhất định. Năng suất lao động phản ánh tính hiệu quả của việc sử dụng lao động, phản ánh mối quan hệ giữa đầu ra (sản phẩm) và đầu vào (lao động), được đo bằng thời gian làm việc hay chính là phản ánh hiệu quả hoạt động sản xuất của người lao động. Năng suất lao động là chỉ tiêu quan trọng thể hiện tính chất và trình độ tiến bộ của một tổ chức, một đơn vị sản xuất, hay của một phương thức sản xuất. Năng suất lao động được quyết định bởi nhiều nhân tố như: trình độ tay nghề của người lao động, trình độ phát triển khoa học và áp dụng công nghệ, sự kết hợp xã hội của quá trình sản xuất, quy mô và tính hiệu quả của các tư liệu sản xuất, các điều kiện tự nhiên... Trong xây dựng, năng suất lao động là một yếu tố rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ thi công công trình, góp phần quyết định giá thành công trình và hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng. Theo Niên giám thống kê năm 2015, năng suất lao động KHOA HC K THUT THuhoahoiY LI VÀ MÔI TRuchoaNG uhoahoiuhoahoiuhoahoi - S 60 (3/2018) 166 ngành Xây dựng của nước ta còn rất thấp so với nhiều ngành kinh tế, xếp ở vị trí 15/20 ngành kinh tế so sánh. Ngành kinh tế Năng suất lao động xã hội phân theo ngành kinh tế (triệu đồng/người) 2010 2012 2013 2014 2015 Giá trị năng suất lao động ngành Xây dựng 42,7 53,4 55,6 60,7 66,5 Giá trị của ngành có năng suất lao động cao nhất 1300 1298,6 1474,3 1683,3 1695,6 Giá trị của ngành có năng suất lao động thấp nhất 15 25,4 26,4 28,6 30,6 Giá trị bình quân của tất cả các ngành 44,0 63,1 68,7 74,7 79,4 Qua nghiên cứu, tham khảo các tài liệu sách báo, các nghiên cứu về năng suất lao động ngành xây dựng đã được công bố, tác giả tổng hợp lại nhằm giới thiệu tới người đọc các thông tin chung những vấn đề nghiên cứu về năng suất lao động trong ngành Xây dựng. Bài báo này giới thiệu tổng quan các nghiên cứu về năng suất lao động ở trong và ngoài nước, áp dụng trong ngành Xây dựng. 2. CÁC NGHIÊN CỨU VỀ NĂNG SUẤT LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 2.1 Các nghiên cứu trên Thế giới Đến nay, thế giới đã có nhiều nghiên cứu về năng suất lao động ngành Xây dựng, với các mục tiêu đánh giá, nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất lao động xây dựng, dự báo năng suất lao động... kết quả của các nghiên cứu giúp cho các nhà quản lý xây dựng nhìn nhận được các vấn đề ảnh hưởng đến năng suất lao động xây dựng, từ đó xây dựng các chiến lược, giải pháp nhằm nâng cao năng suất lao động trong các dự án xây dựng nói riêng cũng như năng suất lao động của ngành Xây dựng tại các nước. Các nghiên cứu về năng suất lao động trong ngành Xây dựng đã thực hiện trên thế giới mà tác giả tổng hợp được như: Nghiên cứu của William F. Maloney (1983) đề cập đến vai trò, ảnh hưởng của người lao động đối với năng suất xây dựng. Tác giả đã phân tích ảnh hưởng của mỗi lực lượng trong bốn lực lượng lao động chủ yếu liên quan đến NS xây dựng được trình bày trong nghiên cứu. Donn E. Handier (1985) nghiên cứu nhằm nâng cao năng suất của các công nhân xây dựng chuyên nghiệp, tác giả đề cập vai trò của vấn đề quản lý trong việc nâng cao năng suất của các công nhân chuyên nghiệp trong các tổ chức xây dựng. Richard L. Tucker (1986) đề cập đến việc sử dụng hiệu quả lao động nhằm cải thiện năng suất lao động ngành Xây dựng. Theo tác giả, để nâng cao năng suất lao động ngành Xây dựng cần phải cải thiện vấn đề quản lý từ các khâu: định hướng dự án, lập kế hoạch, sự tham gia của khách hàng, truyền thông, thiết kế, khả năng xây dựng, công nghệ... Neil N. Eldin và Stephan Egger (1990) đề cập đến việc sử dụng máy quay video làm công cụ quản lý, để nâng cao năng suất lao động trong quá trình xây dựng. C. O. Benjamin, D. L. Babcock, N. B. Yunus và J. Kincaid (1990) đã xây dựng và phát triển một hệ thống mẫu thử nghiệm dựa trên kiến thức để lập kế hoạch xây dựng và đánh giá hiệu quả của nó như một công cụ để nâng cao năng suất của những người lập kế hoạch xây dựng còn thiếu kinh nghiệm. H. Randolph Thomas (1992) trình bày việc xem xét những ảnh hưởng của giờ làm thêm đến năng suất lao động xây dựng. David W. Halligan, Laura A. Demsetz, James D. Brown và Clark B. Pace (1994) đề xuất sử dụng mô hình phản ứng hành động để xác định các yếu tố bất lợi và đánh giá tổn thất năng suất trong xây dựng. Li-Chung Chao và Miroslaw J. Skibniewski (1994) trình bày phương pháp tiếp cận dựa trên số liệu mạng thần kinh và dữ liệu quan trắc để đánh giá năng suất của các hoạt động xây dựng. EC Lim và Jahidul Alum (1995) nghiên cứu KHOA HC K THUT THuhoahoiY LI VÀ MÔI TRuchoaNG uhoahoiuhoahoiuhoahoi - S 60 (3/2018) 167 về các vấn đề ảnh hưởng năng suất lao động mà các nhà thầu gặp phải tại Singapore. Kết quả nghiên cứu chỉ ra 03 vấn đề quan tâm lớn nhất được xác định gồm: khó khăn trong việc tuyển dụng giám sát viên, khó khăn trong việc tuyển dụng lao động và tỷ lệ thôi việc cao. Nghiên cứu của Peter F. Kaming, Paul O. Olomolaiye, Gary D. Holt, Frank C. Harris (1997) chỉ ra 05 vấn đề ảnh hưởng đến năng suất lao động trên các công trường xây dựng trung và cao tầng tại Indonesia: thiếu vật liệu, làm lại, công nhân nghỉ việc tuỳ tiện, thiếu công cụ (thiết bị) và sự can thiệp của băng đảng. Ming Lu, S. M. AbouRizk và Ulrich H. Hermann (2000) nghiên cứu dự đoán năng suất lao động trong ngành Xây dựng với sự xuất hiện của mô hình phân loại mạng thần kinh suy luận xác suất. Nghiên cứu của S.Thomas Ng, R.Martin Skitmore, Ka Chi Lam, Anthony W.C. Poon (2004) đề cập đến tình trạng giảm động lực lao động của người lao động làm việc trong các dự án xây dựng công trình dân dụng ở Hồng Kông. Kết quả nghiên cứu chỉ ra các yếu tố có khả năng làm giảm động lực của người lao động bao gồm: vấn đề thiếu vật liệu, khu vực làm việc chật chội và việc phải làm lại công việc. Awad S. Hanna, Craig S. Taylor và Kenneth T. Sullivan (2005) phân tích về những ảnh hưởng của việc kéo dài thời gian làm thêm tới năng suất lao động trong xây dựng. Refaat H. Abdel-Razek, Hany Abd Elshakour M, Mohamed Abdel-Hamid (2007) tập trung vào việc nghiên cứu cải thiện năng suất lao động xây dựng ở Ai Cập bằng cách áp dụng 02 nguyên tắc xây dựng tinh gọn là: đo chuẩn và giảm sự biến đổi trong năng suất lao động. Nghiên cứu của Shahriyar Mojahed và Fereydoun Aghazadeh (2008) cho thấy: kỹ năng và kinh nghiệm của người lao động, trình độ quản lý và lập kế hoạch làm việc của nhà quản lý, động lực của công nhân và sự sẵn có của vật liệu xây dựng có ảnh hưởng nhiều đến năng suất lao động của các dự án xây dựng. Jiukun Dai, Paul M. Goodrum và William F. Maloney (2009) đề cập vấn đề nhận thức của lao động thủ công về các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất lao động của họ, kết quả cho thấy: các yếu tố liên quan đến công cụ, vật liệu, bản vẽ thiết kế và thiết bị xây dựng có ảnh hưởng lớn nhất đến năng suất lao động của các lao động thủ công. Nghiên cứu của Paul M. Goodrum, Dong Zhai và Mohammed F. Yasin (2009) cho thấy những thay đổi trong công nghệ vật liệu như: sự thay đổi về trọng lượng của vật liệu, thay đổi trong biện pháp thi công lắp đặt và mô đun hoá có mối quan hệ, làm thay đổi đáng kể năng suất lao động. Jiukun Dai, Paul M. Goodrum, William F. Maloney và Cidambi Srinivasan (2009) đã xác định 10 yếu tố quan trọng trong 83 yếu tố ảnh hưởng đến năng suất lao động xây dựng, theo quan điểm của người lao động thủ công. Jie Gong và Carlos H. Caldas (2010) trình bày về việc phát triển một mô hình nghiên cứu sử dụng video để xác định năng suất của các hoạt động xây dựng. Seokyon Hwang (2010) trình bày về việc so sánh hiệu quả của các phương pháp dự báo về năng suất. Kết quả cho thấy mô hình phân tích chuỗi thời gian đơn là phương pháp tốt nhất. Paul M. Goodrum, Carl T. Haas, Carlos Caldas, Dong Zhai, Jordan Yeiser và Daniel Homm (2011) giới thiệu mô hình dự đoán tác động của công nghệ đối với năng suất xây dựng. M. Jarkas và Camille G. Bitar (2012) trình bày kết quả của nghiên cứu khảo sát xác định và xếp loại tầm quan trọng tương đối của các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất lao động trên các công trường xây dựng tại Kuwait. Kết quả nghiên cứu xác định được 10 yếu tố có ý nghĩa quan trọng, ảnh hưởng đến năng suất lao động trên các công trường xây dựng. Kiarash Hajifathalian; Brad W. Wambeke; Min Liu và Simon M. Hsiang (2012) sử dụng các mô hình mô phỏng quá trình xây dựng để cải thiện năng suất lao động của dự án với các chiến lược kiểm soát sản xuất khác nhau (đẩy/ kéo và cân bằng/ không cân bằng). Farnad Nasirzadeh và Pouya Nojedehi (2013) trình bày cách tiếp cận năng suất lao KHOA HC K THUT THuhoahoiY LI VÀ MÔI TRuchoaNG uhoahoiuhoahoiuhoahoi - S 60 (3/2018) 168 động dựa trên một mô hình động (SD- system dynamics). Với mô hình này, hiệu quả của NSLĐ đối với các biện pháp thực hiện dự án khác nhau được đánh giá cả về mặt thời gian và chi phí. Khaled Mahmoud El-Gohary, M.Eng. và Remon Fayek Aziz (2014) chỉ ra 05 yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến năng suất lao động trong giai đoạn thi công xây dựng công trình ở Ai Cập, bao gồm: kinh nghiệm và kỹ năng lao động; chương trình khuyến khích; vật liệu sẵn có và dễ dàng xử lý; năng lực lãnh đạo và quản lý xây dựng; và năng lực giám sát lao động. Nghiên cứu của Gholamreza Heravi và Ehsan Eslamdoost (2015) nhằm mục tiêu phát triển mạng lưới thần kinh nhân tạo để đo lường và dự báo năng suất lao động trong xây dựng ở các nước đang phát triển hiện nay. Nghiên cứu của Mohammadreza Arashpour và Mehrdad Arashpour (2015) cho thấy sự thay đổi trong quy trình làm việc do phải làm lại và thay đổi khối lượng công việc sẽ làm giảm năng suất lao động của các hoạt động xây dựng. Leo Sveikauskas, Samuel Rowe, James Mildenberger, Jennifer Price và Arthur Young (2016) trình bày về vấn đề đo lường tăng trưởng năng suất trong ngành Xây dựng. Nghiên cứu của Krishna P. Kisi, Nirajan Mani, Eddy M. Rojas và E. Terence Foster (2017) giới thiệu một chiến lược hai phía (từ trên xuống và từ dưới lên) để ước tính năng suất tối ưu trong các hoạt động xây dựng sử dụng nhiều lao động. Nghiên cứu của Bon-Gang Hwang, Lei Zhu và Jonathan Tan Tzu Ming (2017) chỉ ra 05 yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến năng suất của các công trình xây dựng xanh tại Singapore, đó là: kinh nghiệm, kiến thức, sự thay đổi thiết kế, trình độ của công nhân, lập kế hoạch và sắp xếp công việc. 2.2 Các nghiên cứu tại Việt Nam Tại Việt Nam, vấn đề nghiên cứu về năng suất lao động của ngành Xây dựng đã được chú ý trong những năm gần đây. Đỗ Thị Xuân Lan (2004) đã xác định được 04 nhân tố ảnh hưởng nhiều nhất đến năng suất lao động trong giai đoạn thi công xây dựng tại hiện trường, bao gồm: mặt bằng công trường, quản lý vật tư, tiến độ thi công, động cơ làm việc của công nhân. Nguyễn Thanh Hùng và Đỗ Thị Xuân Lan (2012) đã nghiên cứu mô tả quy luật biến đổi, xem xét mối liên hệ của số tầng và vị trí các tầng với năng suất lao động của các công tác cốt thép, cốp pha trong giai đoạn thi công bê tông cốt thép. Đồng thời, phân tích việc ứng dụng đường cong ước lượng năng suất lao động vào thực tế thi công công trình. Lê Minh Lý và Lưu Trường Văn (2014), cho rằng năng suất công ty thi công xây dựng được quyết định bởi nhiều yếu tố như: vốn, công nghệ, quản lý, môi trường bên ngoài... Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố quản lý giải thích được 67% sự biến đổi năng suất công ty, trong đó 04 yếu tố: tổ chức sản xuất, năng lực nguồn nhân lực, khả năng đáp ứng của chủ đầu tư, quản lý thi công; có tác động trực tiếp đáng kể đến năng suất công ty. Nguyễn Mạnh Hùng (2015), chỉ ra một số đặc điểm của công trường xây dựng Việt Nam; phân tích thực trạng năng suất lao động trong xây dựng của Việt Nam để so sánh với Thế giới; đánh giá các yếu tố liên quan đến năng suất lao động trong xây dựng. Đinh Tuấn Hải và Hoàng Văn Trình (2016), nêu thực trạng năng suất lao động ngành Xây dựng ở nước ta và trên thế giới. Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng suất lao động trong ngành xây dựng, trong đó có giải pháp chung nâng cao chất lượng quản lý nhà nước và các giải pháp cụ thể: nâng cao năng suất về con người và thiết bị máy móc, nâng cao năng lực quản lý điều hành của nhà thầu và tư vấn giám sát, nâng cao hiệu quả công tác lựa chọn nhà thầu, nâng cao chất lượng với tác động môi trường lao động. Nghiên cứu của Phạm Minh Ngọc Duyên, Lê Hoài Long và cộng sự (2016) xác định và đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất lao động của công nhân xây dựng tại các dự án ở Campuchia. Kết quả nghiên cứu cho thấy có 05 yếu tố chính gây giảm năng suất lao động của KHOA HC K THUT THuhoahoiY LI VÀ MÔI TRuchoaNG uhoahoiuhoahoiuhoahoi - S 60 (3/2018) 169 công nhân là: sai sót trong quá trình thiết kế, sai sót trong quá trình thi công, bản vẽ chưa sẵn sàng, môi trường xung quanh công trình và sự biến động của giá cả thị trường. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng chỉ ra 10 yếu tố ảnh hưởng làm tăng năng suất lao động là: biện pháp thi công sẵn sàng và triển khai chi tiết, bố trí nhân lực là giám sát, bản vẽ thi công đầy đủ và hoàn chỉnh, bố trí mặt bằng thi công công trường, hoạch định dự án và lập tiến độ thi công, sự phối hợp giữa công ty và công trường, kế hoạch cung ứng thiết bị thi công, chế độ khuyến khích tinh thần làm việc của công nhân, mối quan hệ giữa công nhân xây dựng, kế hoạch cung ứng và vận chuyển vật tư. Nghiên cứu của Lê Văn Cư, Lê Văn Long, Vũ Quyết Thắng (2017) chỉ ra 05 nguyên nhân chủ yếu dẫn tới năng suất lao động ngành Xây dựng còn thấp: trình độ phát triển, ứng dụng khoa học và công nghệ còn thấp; vấn đề đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chưa đổi mới kịp thời; chính sách tiền lương bất cập; thu nhập của người lao động, hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp còn thấp, quy mô doanh nghiệp không hợp lý. Các tác giả đề xuất 05 giải pháp nhằm nâng cao năng suất lao động trong ngành xây dựng ở nước ta, bao gồm: đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu và cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước; đổi mới đào tạo phát triển nguồn nhân lực; đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ; hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức kinh tế - kỹ thuật của ngành; xây dựng và hoàn thiện quản lý hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu theo lĩnh vực, sản phẩm của ngành. Ngoài các nghiên cứu nêu trên, nhiều cán bộ xây dựng khi tham gia các khóa học nâng cao trình độ trong lĩnh vực xây dựng đã chọn vấn đề năng suất lao động để nghiên cứu, có thể kể ra một số nghiên cứu như: Nguyễn Nam Cường (2007), xác định các yếu tố ảnh hưởng lớn đến năng suất lao động ở các công trường xây dựng. Tác giả xây dựng mô hình dự báo sự mất năng suất lao động ở các dự án xây dựng trong giai đoạn thi công sử dụng công cụ mạng thần kinh nhân tạo. Trương Công Thuận (2012), nghiên cứu về ảnh hưởng của việc làm thêm giờ đến năng suất lao động khi thi công nhà cao tầng tại thành phố Hồ Chí Minh. Nguyễn Thanh Tâm (2016), nghiên cứu quản lý công trường hiệu quả nhằm nâng cao năng suất lao động. Trần Ngọc Đức (2016), nghiên cứu nâng cao năng suất lao động trong các dự án xây dựng bằng phương pháp sơ đồ dòng giá trị (VSM) để chẩn đoán tình trạng sản xuất hiện tại và tìm ra các cải tiến cần thiết. Đóng góp chủ yếu của nghiên cứu là chỉ rõ cách áp dụng VSM vào lĩnh vực xây dựng. 3. BÀN LUẬN 3.1 Bàn luận các nghiên cứu về năng suất lao động trên Thế giới 3.1.1 Phạm vi thực hiện các nghiên cứu Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về năng suất lao động trong xây dựng được thực hiện ở nhiều lĩnh vực, loại hình dự án: dự án xây dựng công trình dân dụng, công nghiệp, dự án xây dựng xanh, dự án xây dựng công trình xử lý nước, dự án xây dựng nhà máy điện... 3.1.2 Đối tượng của các nghiên cứu Các nghiên cứu có đối tượng rất đa dạng, đánh giá vai trò của các thành phần tham gia dự án: vai trò ảnh hưởng của người lao động (lao động chuyên nghiệp, lao động thủ công); vai trò của quản lý (quản lý dự án, quản lý công trường, quản lý lao động); vai trò của công nghệ (máy móc, thiết bị, vật liệu xây dựng). Các nghiên cứu về ảnh hưởng của người lao động, việc sử dụng hiệu quả lao động được đề cập dưới nhiều khía cạnh khác nhau: khía cạnh tác động của người quản lý, khía cạnh nhận thức của người lao động, khía cạnh kỹ năng, động lực làm việc của người lao động... Nhiều nghiên cứu xác định được các yếu tố tác động, ảnh hưởng đến năng suất lao động, làm giảm năng suất lao động trong xây dựng. Từ đó giúp cho các nhà quản lý xây dựng có những giải pháp nhằm cải thiện, nâng cao năng suất lao động khi thực hiện dự án. 3.1.3 Phương pháp, kỹ thuật sử dụng trong nghiên cứu Nhiều phương pháp, kỹ thuật được các nhà KHOA HC K THUT THuhoahoiY LI VÀ MÔI TRuchoaNG uhoahoiuhoahoiuhoahoi - S 60 (3/2018) 170 nghiên cứu sử dụng để đo lường, phân tích, đánh giá, dự báo năng suất lao động trong xây dựng: phương pháp phân tích thống kê, phương pháp tiếp cận dựa trên số liệu mạng thần kinh suy luận xác suất, mạng thần kinh nhân tạo, phương pháp Bayesian chuẩn, phương pháp Early Stopping, phương pháp động lực hệ thống... Trong thời đại mà sự ảnh hưởng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã tác động tới hầu hết các lĩnh vực, một số tác giả đã nghiên cứu sử dụng máy quay video kết hợp với máy tính điện tử để giám sát hoạt động sản xuất, đo lường, phân tích NSLĐ. Để ước lượng, dự báo NSLĐ, trong một số nghiên cứu các tác giả đã đề cập và sử dụng một số mô hình hiện đại (mô hình mạng thần kinh nhân tạo, mô hình mạng thần kinh suy luận xác suất, mô hình nhân tố định tính, mô hình mô phỏng sự kiện rời rạc) 3.2 Bàn luận các nghiên cứu về năng suất lao động tại Việt Nam 3.2.1 Phạm vi thực hiện các nghiên cứu Tại Việt Nam, lĩnh vực thực hiện các nghiên cứu về năng suất lao động xây dựng cũng tương đối phong phú: dự án xây dựng công trình dân dụng, công nghiệp, dự án xây dựng công trình thoát nước, xây dựng công trình thuỷ lợi. Tuy nhiên, về mức độ nghiên cứu, các nghiên cứu tại Việt Nam còn hạn chế so với các nghiên cứu trên Thế giới. 3.2.2. Đối tượng của các nghiên cứu Đối tượng của các nghiên cứu cũng tương đối đa dạng: góc độ quản lý nhà nước, quản lý công trường, vai trò của công nhân (người lao động). Trong đó, nhiều nghiên cứu có mục tiêu hướng đến nhằm đánh giá thực trạng năng suất lao động; phân tích, nhận dạng các yếu tố tác động đến năng suất lao động từ đó đề xuất giải pháp cải thiện năng suất lao động dưới góc độ quản lý nhà nước. 3.2.3. Phương pháp, kỹ thuật sử dụng trong nghiên cứu Các nghiên cứu chủ yếu sử dụng phương pháp phân tích thống kê dựa trên các số liệu thống kê để phân tích, đánh giá năng suất lao động. Ít nghiên cứu áp dụng các mô hình, phương pháp hiện đại. Chưa có các nghiên cứu sử dụng các thiết bị công nghệ để đo lường, đánh giá, kiểm soát năng suất lao động trong xây dựng tại Việt Nam. 4. KẾT LUẬN Với nhiều nghiên cứu về năng suất lao động trong xây dựng đã được thực hiện, đa dạng loại hình dự án, sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu, kỹ thuật dùng trong nghiên cứu hiện đại, các nhà khoa học trên thế giới đã đạt được nhiều thành công. Tại Việt Nam, vấn đề nghiên cứu về năng suất lao động trong ngành Xây dựng đã được chú ý những năm gần đây. Bài báo này đã tổng kết nghiên cứu về năng suất lao động trong xây dựng trên Thế giới và tại Việt Nam để tìm ra các thông tin nhằm hệ thống hóa cơ sở khoa học về vấn đề năng suất lao động trong ngành xây dựng; đồng thời nhằm góp phần thay đổi nhận thức của các nhà quản lý về vấn đề năng suất lao động trong xây dựng tại Việt Nam hiện nay. TÀI LIỆU THAM KHẢO Các Mác, 1960, Tư bản, Nhà xuất bản Sự thật, Hà Nội. Đỗ Thị Xuân Lan, Các nhân tố ảnh hưởng đến NSLĐ trong thi công xây dựng tại hiện trường, Tạp chí Sài Gòn đầu tư xây dựng số 5/2004. Nguyễn Thanh Hùng và Đỗ Thị Xuân Lan, Mối liên hệ giữa số tầng và năng suất lao động trong thi công nhà cao tầng, Tạp chí Xây dựng số 8/2012. Lê Minh Lý và Lưu Trường Văn, Nhận dạng các yếu tố quản lý ảnh hưởng đến năng suất công ty thi công xây dựng, Tạp chí Người Xây Dựng số 12/2014. KHOA HC K THUT THuhoahoiY LI VÀ MÔI TRuchoaNG uhoahoiuhoahoiuhoahoi - S 60 (3/2018) 171 Đinh Tuấn Hải và Hoàng Văn Trình, Giải pháp nâng cao năng suất lao động trong xây dựng, Tạp chí Kinh Tế Xây Dựng số 02/2016. Lê Văn Cư, Lê Văn Long, Vũ Quyết Thắng, Thực trạng và một số giải pháp nhằm nâng cao năng suất lao động ngành Xây dựng, Tạp chí Kinh tế Xây Dựng số 02/2017. Một số luận văn thạc sĩ nghiên cứu về năng suất lao động trong xây dựng thuộc các trường Đại học Thủy lợi, Đại học Bách khoa thành phố Hồ Chí Minh. Một số bài báo giới thiệu kết quả nghiên cứu về năng suất lao động trong xây dựng thuộc các tạp chí Journal of Construction Engineering and Management, Journal of Management in Engineering, Journal of Computing in Engineering, International Project Management. Abstract: AN OVERVIEW OF LABOR PRODUCTIVITY IN CONSTRUCTION Labor productivity is of great significance to the development of human society, which is the driving force behind the socio-economic development of every nation, as an index for comparison among nations. Increasing labor productivity is important for every country to strengthen its position in the international arena. This article introduces a number of studies on labor productivity in the construction industry that have been carried out in the world and in Vietnam. The author has compiled 30 studies of labor productivity in the construction industry of the world's scientists are carried out in many fields, types of construction projects with many traditional methods of research and now has been used. In Vietnam, research on labor productivity in the construction sector has been paying attention in recent years. Although the number of research topics is limited, research in Vietnam has gained experience and results from world-wide research that has helped to systematize the scientific basis of labor productivity in the industry. built in our country. Keywords: labor productivity, labor productivity construction. Ngày nhận bài: 02/3/2018 Ngày chấp nhận đăng: 06/4/2018