Nguồn nhân lực cho việc phát triển du lịch tại huyện đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang

TAÏP CHÍ ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 8 - Thaùng 2/2012 NGUỒN NHÂN LỰC CHO VIỆC PHÁT TRIỂN DU LỊCH TẠI HUYỆN ĐẢO PHÚ QUỐC, TỈNH KIÊN GIANG NGUYỄN HỮU SƠN (*) TÓM TẮT Năm 2004, Phú Quốc được định hướng phát triển thành Trung tâm Du lịch sinh thái tiêu chuẩn quốc tế. Vì thế, Phú Quốc cần có đội ngũ nhân lực chuyên nghiệp phục vụ trong lĩnh vực du lịch. Trong khi đó, lực lượng lao động hiện tại còn rất mỏng và yếu, nhân viên có trình độ phần lớn được tuyển dụng từ các tỉnh, thành khác. Ngay cả nhân viên nghiệp vụ địa phương cũng không đáp ứng được nhu cầu tuyển dụng. Việc phân tích hiện trạng nguồn nhân lực trong phát triển du lịch nơi đây cho thấy những hạn chế về số lượng, năng lực, trình độ chuyên môn, trình độ quản lí cũng như những hạn chế trong công tác đào tạo. Từ đó, chúng ta có thể khẳng định việc đào tạo một đội ngũ lao động chuyên môn là rất quan trọng và cần thiết, đặc biệt, lao động tại chỗ chính là nguồn lao động ổn định và bền vững cho địa phương. ABSTRACT In 2004, Phu Quoc was oriented to be developed into the Eco-tourism Center of international standards. Thus, Phu Quoc needs professional human resource to serve in the field of tourism. Meanwhile, the current workforce is not sufficient and qualified; most of qualified employees have been recruited from other provinces. Even local professionals are not qualified for the recruitment needs. An analysis of the current state of human resource in tourism development here shows limitations on the quantity, capacity, and level of management as well as on training. Therefore, we can affirm that the training of a professional workforce is very important and necessary; especially, the local workforce is stable and sustainable for the local area. ĐẶT VẤN ĐỀ(*) Phú Quốc là đảo lớn nhất Việt Nam, nằm trong Vịnh Thái Lan, thuộc tỉnh Kiên Giang. Huyện đảo Phú Quốc gồm 36 đảo lớn nhỏ. Trong đó, đảo Phú Quốc là đảo lớn nhất với diện tích 573 km2, dài 50 km, nơi rộng nhất (ở phía bắc đảo) 25 km. Phú Quốc đƣợc mệnh danh là đảo ngọc bởi sự giàu có do thiên nhiên ban tặng một hệ sinh thái và tiềm năng du lịch phong phú. Quanh đảo có nhiều bãi tắm đẹp với cảnh quan thiên nhiên và những khu rừng hoang (*) CN, Trƣờng Đại học Sài Gòn sơ đầy bí ẩn 1. Từ tiềm năng này, ngày 5 tháng 10 năm 2004, Thủ tƣớng Chính phủ đã kí Quyết định 178/2004/QĐ-TTg về “Đề án phát triển tổng thể đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020” 2. Hội nghị triển khai Quyết định trên đƣợc tổ chức vào tháng 10 năm 2006. Ngày 08 tháng 01 năm 2007, Thủ tƣớng Chính phủ kí Quyết định số 01/2007/QĐ- TTg về Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang thời kì 2006-2020, định hƣớng tiếp tục duy trì tầm nhìn chiến lƣợc về phát triển du lịch, ƣu NGUỒN NHÂN LỰC CHO VIỆC PHÁT TRIỂN DU LỊCH TẠI HUYỆN ĐẢO PHÚ QUỐC, TỈNH KIÊN GIANG tiên cho Phú Quốc phát triển kinh tế - xã hội bền vững gắn với giữ gìn cảnh quan và môi trƣờng sinh thái; tập trung xây dựng đảo Phú Quốc thành trung tâm du lịch, nghỉ dƣỡng, giao thƣơng quốc tế, hiện đại của vùng đồng bằng sông Cửu Long; từng bƣớc hình thành một trung tâm du lịch tầm cỡ khu vực, quốc tế với chất lƣợng cao theo quy hoạch. Phú Quốc đƣợc áp dụng các cơ chế, chính sách ƣu đãi cao nhất mà Nhà nƣớc ban hành về đầu tƣ nƣớc ngoài, đầu tƣ trong nƣớc, khu kinh tế thƣơng mại tự do, khu kinh tế mở. Trên cơ sở đó, nhiều nhà đầu tƣ đã đến Phú Quốc với các dự án phát triển du lịch đã đƣợc duyệt 3. Do đó, nhu cầu về nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực có trình độ cao hoạt động trong lĩnh vực du lịch trên đảo là vấn đề cấp bách. Nhân lực là một trong những nguồn lực không thể thiếu trong phát triển kinh tế - xã hội. Phát triển du lịch luôn có nhu cầu lâu dài và liên tục về lao động có trình độ nhất định về kĩ năng nghiệp vụ. Để có một Phú Quốc phát triển du lịch bền vững trong tƣơng lai, việc dự báo và đƣa ra các giải pháp về nguồn lao động này là cần thiết. 1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN Ở PHÚ QUỐC Ngày nay, du lịch đến các vùng biển đảo đang là xu thế chung của khách du lịch. Phú Quốc nằm cách vùng phát triển công nghiệp và du lịch Thái Lan khoảng 500 km, cách Malaysia khoảng 700 km, cách Singapore khoảng 1.000 km và gần cửa ngõ Tây Nam của Campuchia. Từ Phú Quốc, chỉ hai giờ bay, khách có thể đến thủ đô của các quốc gia Đông Nam Á. Phú Quốc có khả năng tiếp nhận khối lƣợng lớn khách quốc tế. Hàng năm, đảo Phú Quốc đã đón trên 150.000 lƣợt khách du lịch, trong đó gần 50.000 khách quốc tế4. Vì vậy Phú Quốc có nhiều tiềm năng cho phát triển du lịch. Với nguồn tài nguyên tự nhiên, Phú Quốc có thể phát triển các loại hình du lịch nhƣ du lịch sinh thái, du lịch thể thao, du lịch biển và các hoạt động khám phá thiên nhiên. Phú Quốc cũng có thể phát triển các loại hình du lịch văn hoá, lễ hội mang đậm nét địa phƣơng. Phú Quốc có 24 di tích văn hoá lịch sử, trong đó có khu di tích nhà lao Cây Dừa đƣợc công nhận là khu di tích cấp Quốc gia, và 02 khu di tích đƣợc công nhận là di tích cấp Tỉnh gồm Đình Thần Dƣơng Đông và Sùng Hƣng Cổ tự. Ngoài ra, Phú Quốc còn những khu di tích khác, gắn với một sự kiện lịch sử đáng tự hào của ngƣời dân đảo5. Với đặc điểm tài nguyên thiên nhiên đƣợc ƣu đãi nhƣ trên, Phú Quốc hiện có rất nhiều doanh nghiệp trong nƣớc và nƣớc ngoài quan tâm đầu tƣ. Theo Trung tâm xúc tiến thƣơng mại Huyện, hiện có 104 dự án tham gia đầu tƣ vào phát triển du lịch trong giai đoạn 2006-20106. Trong đó, hầu hết là các doanh nghiệp đến từ Thành phố Hồ Chí Minh, từ các tỉnh, thành khác và từ nƣớc ngoài. Theo Thông tấn xã Việt Nam, Phú Quốc có 170 dự án tham gia đầu tƣ, trong đó có 60 nhà đầu tƣ nƣớc ngoài, chủ yếu hoạt động du lịch. Hiện đã có 12 dự án đƣợc thực hiện7. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp địa phƣơng với nhiều hình thức sản xuất kinh doanh khác nhau cũng tham gia kết hợp vào hoạt động du lịch. Phần lớn các doanh nghiệp có khả năng đều khởi sự từ các loại hình sản xuất truyền thống, các nhà thùng nƣớc mắm có khả năng kinh doanh trong lĩnh vực du lịch, các doanh nghiệp sản xuất rƣợu sim, các nhà vƣờn, NGUYỄN HỮU SƠN các hộ sản xuất và kinh doanh nhuyễn thể, v.v. Một thuận lợi lớn cho các doanh nghiệp địa phƣơng là họ có thể kết hợp kinh doanh nhà hàng, khách sạn và các loại hình du lịch khác cùng với việc giới thiệu quy trình sản xuất chế biến và các ngành nghề truyền thống, v.v. Đặc thù về vị trí địa lí giúp nơi đây tạo ra những sản phẩm đặc biệt. Đó cũng là nét riêng biệt để thu hút du khách đến với Phú Quốc. Với lƣợng khách du lịch và nguồn đầu tƣ phát triển du lịch tăng nhƣ trên, trong tƣơng lai, Phú Quốc cần nguồn nhân lực lớn có trình độ chuyên môn và nghiệp vụ để vận hành nền du lịch địa phƣơng. 2. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH NGUỒN NHÂN LỰC NGÀNH DU LỊCH TẠI PHÚ QUỐC Vấn đề không thuận lợi cho phát triển du lịch tại Phú Quốc là nguồn nhân lực địa phƣơng có trình độ và tay nghề về các kĩ năng, nghiệp vụ còn yếu và thiếu. Do đó, nhiều doanh nghiệp du lịch gặp khó khăn về tuyển dụng, đặc biệt là trong sử dụng lao động địa phƣơng. Lao động địa phƣơng chƣa đủ khả năng tiếp nhận công việc theo các yêu cầu về chuẩn nghiệp vụ, kĩ năng mà Tổng cục Du lịch đề ra. Trong khi đó, mức lƣơng tối thiểu để trả cho một lao động địa phƣơng là tƣơng đối cao so với năng lực và trình độ thực tế của họ8. Thậm chí là sau khi đƣợc tuyển dụng và đƣợc đào tạo, nhân viên địa phƣơng cũng không đủ năng lực để tiếp nhận kiến thức đƣợc đào tạo9. Trƣớc tình hình đó, các doanh nghiệp phải tìm kiếm và tuyển dụng nhân viên từ các tỉnh, thành phố, đặc biệt là những nhân viên quản lí cấp cao. Đôi khi những nhân viên này sau khi tuyển dụng vẫn chƣa đủ khả năng quản lí theo chuẩn khu vực và quốc tế, nên doanh nghiệp phải đƣa đi tu nghiệp ở nƣớc ngoài một thời gian (thƣờng từ 3 – 6 tháng, hoặc một năm) thì họ mới có thể làm việc đƣợc10. Tuy nhiên, một vấn đề rất dễ xảy ra và gây khó khăn cho doanh nghiệp tuyển dụng tại đây là sau khi đi tu nghiệp về, các nhân viên này thƣờng tìm kiếm những công việc với mức lƣơng cao hơn, thƣờng ở những công ty du lịch có vốn đầu tƣ nƣớc ngoài. Lực lƣợng quản lí du lịch địa phƣơng cũng còn mỏng. Năm 2005, Sở Du lịch tỉnh Kiên Giang đƣợc thành lập từ việc tách ra từ Sở Thƣơng mại Tỉnh ; Trung tâm Xúc tiến Thƣơng mại đƣợc thành lập với 4 cán bộ còn thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực tiếp thị và quảng bá sản phẩm11. Đến năm 2007, các đơn vị Sở Du lịch, Sở Văn hóa – Thông tin và Sở Thể dục Thể thao đƣợc sát nhập thành Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch. Trung tâm xúc tiến thƣơng mại vẫn giữ nguyên nhƣng dƣới sự quản lí của Sở Công thƣơng. Đội ngũ này có tăng lên về số lƣợng nhƣng không chỉ phải theo dõi hoạt động của du lịch mà còn phải theo dõi các hoạt động thƣơng mại, đầu tƣ phát triển của Tỉnh. Để thực hiện các chƣơng trình xúc tiến du lịch tại Phú Quốc, Trung tâm phải thu thập thông tin từ các đơn vị kinh doanh du lịch. Do không đủ nhân lực, Trung tâm chỉ có thể gửi các phiếu thăm dò cho cả doanh nghiệp và khách du lịch. Với cách thức này, thông tin sẽ không đầy đủ và thiếu chính xác. Tại Phú Quốc, gần nhƣ không có nhân viên chuyên trách trong lĩnh vực du lịch. Phòng Xúc tiến thƣơng mại tại đây chỉ có 2, 3 nhân viên nhƣng phải quản lí mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh, và thƣơng mại của địa phƣơng12. Do đó, việc theo dõi tiến độ phát triển du lịch rất lỏng lẻo và hạn chế13. Theo thông tin từ Cổng du lịch, Thông tấn xã Việt Nam, ngành du lịch địa phƣơng đang phải đối mặt với nhiều khó khăn. Ngoài cơ sở hạ tầng, NGUỒN NHÂN LỰC CHO VIỆC PHÁT TRIỂN DU LỊCH TẠI HUYỆN ĐẢO PHÚ QUỐC, TỈNH KIÊN GIANG phƣơng tiện đi lại, hệ thống lƣu trú, ẩm thực, nơi vui chơi giải trí, còn thiếu và chƣa đồng bộ, khó khăn nhất hiện nay vẫn là khâu nhân sự ngành du lịch vừa thiếu vừa không mang tính chuyên nghiệp14. Tỉnh Kiên Giang cũng có các cơ sở đào tạo nhân lực cho ngành du lịch nhƣ Trung tâm xúc tiến việc làm của tỉnh, trƣờng Trung cấp Kinh tế - Kĩ thuật tỉnh. Các cơ sở này đã tổ chức những khoá đào tạo trung cấp, đào tạo nghiệp vụ, kĩ năng cho các ngành bộ phận phục vụ nhà hàng, khách sạn. Nhƣng sau khi tốt nghiệp, các học viên không phục vụ trong lĩnh vực du lịch vì không xin đƣợc việc do cơ sở du lịch không nhận hoặc năng lực chuyên môn nghiệp vụ không đáp ứng đƣợc yêu cầu thực tế chuẩn của doanh nghiệp. Một nguyên nhân nữa là các chƣơng trình đào tạo còn thiếu định hƣớng dựa trên cơ sở yêu cầu chung về phát triển du lịch của Tỉnh15, đặc biệt là nhu cầu thực tiễn các loại hình nghiệp vụ, kĩ năng từ các đơn vị du lịch cần. Từ năm 2006 đến nay, Trung tâm Dạy nghề và Trung tâm Xúc tiến Thƣơng mại và Du lịch Phú Quốc đã tổ chức các lớp lễ tân, hƣớng dẫn viên du lịch, phục vụ buồng, phục vụ bàn nhà hàng cho lao động địa phƣơng16. Tuy nhiên, đội ngũ này còn rất mỏng và chƣa đủ đáp ứng cho nhu cầu của tốc độ phát triển du lịch địa phƣơng. Theo dự báo về sự phát triển cơ sở du lịch với nhu cầu về nguồn nhân lực của du lịch Phú Quốc là: - Về cơ sở vật chất kĩ thuật du lịch: Năm 2010 có khoảng 3.500 buồng lƣu trú (trong đó số phòng đạt tiêu chuẩn từ 3 - 5 sao chiếm khoảng 30 - 35%), năm 2015 là 8.200 buồng lƣu trú (trong đó số phòng đạt tiêu chuẩn từ 3 - 5 sao chiếm khoảng 55 - 60%) và 18.000 buồng lƣu trú vào năm 2020 (trong đó số phòng đạt tiêu chuẩn từ 3 - 5 sao chiếm khoảng 60 - 70% ). - Về lao động và việc làm: Năm 2010 có khoảng 7.000 lao động trực tiếp và 15.400 lao động gián tiếp trong ngành du lịch, số lao động tƣơng ứng cho năm 2015 là 16.400 và 36.100 và năm 2020 là 36.000 và 79.200. (Nguồn: Quyết định số 01/2007/QĐ- TTg ngày 08 tháng 01 năm 2007 của Thủ tướng Chính phủ về Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang thời kì 2006-2020) 3. MỘT SỐ CHỦ TRƢƠNG VÀ GIẢI PHÁP ĐỂ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CHO NGÀNH DU LỊCH HIỆN NAY Ở PHÚ QUỐC Đề đào tạo nguồn nhân lực cho tƣơng lai, cần có những cơ sở đào tạo chuyên nghiệp và đạt chuẩn về du lịch của khu vực và thế giới, nhất là khi Phú Quốc đã đƣợc định hƣớng trở thành Trung tâm du lịch sinh thái đạt tiêu chuẩn quốc tế. Các ngành nghề đào tạo, ngoài những nghiệp vụ cơ bản trong ngành du lịch, cần cụ thể và phù hợp với điều kiện và nhu cầu phát triển của địa phƣơng vốn là một vùng du lịch sinh thái đảo. Trong tình hình cơ sở đào tạo và đội ngũ giảng dạy của Tỉnh và địa phƣơng còn mỏng nhƣ hiện nay, việc liên kết hợp tác đào tạo với những đơn vị đào tạo chuyên nghiệp, có kinh nghiệm là phù hợp: - Đối với cấp đào tạo nhân viên phục vụ, nghiệp vụ, có thể liên kết với các trƣờng dạy nghề, hoặc các trƣờng nghiệp vụ du lịch trong nƣớc có uy tín ở các thành phố lớn nhƣ Thành phố Hồ Chí Minh. - Đối với cấp đào tạo quản lí kinh doanh và quản lí hành chính, có thể liên kết với các trƣờng đại học, các viện nghiên cứu, NGUYỄN HỮU SƠN hoặc các sở, ngành liên quan trong và ngoài nƣớc. - Đặc biệt, là một điểm du lịch sinh thái, Phú Quốc cần có một đội ngũ chuyên trách về môi trƣờng và bảo vệ sinh thái. Trong lĩnh vực đào tạo này, Phú Quốc có thể học tập kinh nghiệm từ các quốc gia hoặc các địa phƣơng có sự quản lí tốt về môi trƣờng trong phát triển du lịch nhƣ Singapore, Malaysia. Bên cạnh đó cần có những giải pháp mạnh mẽ cùng với sự quy hoạch từng bƣớc nhằm hƣớng tới phát triển bền vững nguồn nhân lực cho du lịch với hƣớng xác định trọng tâm trƣớc mắt là hệ thống các kĩ năng nghiệp vụ du lịch, quản trị điều hành và giao tiếp sử dụng ngoại ngữ (tiếng Anh và một số nước như Pháp, Nhật). Điều này hoàn toàn không dễ dàng nhƣng cần phải tích cực thực hiện: - Phối hợp với các trƣờng nghiệp vụ du lịch chuyên nghiệp tại thành phố Hồ Chí Minh thực hiện việc đào tạo huấn luyện đội ngũ nhân viên có kĩ năng nghiệp vụ tốt ở tất cả các bộ phận: lễ tân, phục vụ phòng, phục vụ nhà hàng, bar, chú trọng đến kĩ năng giao tiếp, ứng xử và sử dụng ngoại ngữ (chủ yếu là tiếng Anh) giao tiếp cơ bản. - Để làm đƣợc điều này, không chỉ từ phía doanh nghiệp, mà ngay cả cơ quan quản lí Nhà nƣớc về du lịch ở địa phƣơng cần dựa trên thang chuẩn quy định của Tổng cục du lịch để thƣờng xuyên kiểm tra, giám sát các mức độ đạt chuẩn của doanh nghiệp nhằm tăng tính chuyên nghiệp và khả năng cạnh tranh, tạo ra hiệu quả phát triển kinh doanh trong du lịch. - Từng bƣớc xây dựng, hình thành bộ phận chuyên trách về công tác huấn luyện, đào tạo và phát triển trong các doanh nghiệp du lịch để có thể duy trì, đảm bảo đƣợc chuẩn chất lƣợng của nhân viên. Việc làm này là vô cùng cần thiết và quan trọng nhằm giảm bớt các gánh nặng về chi phí cho công tác đào tạo nguồn lực từ xa, mà thực hiện việc tự đào tạo và tự bồi dƣỡng để khắc phục đƣợc lỗ hổng về nguồn lực có kĩ năng. - Bên cạnh đó, từng bƣớc giảm dần việc sử dụng nhân lực từ các nơi khác, chú trọng đến việc sử dụng nhân lực tại địa phƣơng để tăng hiệu quả phát triển kinh tế xã hội và giải quyết việc làm tại chỗ. Muốn làm đƣợc điều này thì giữa doanh nghiệp du lịch và cơ quan quản lí Nhà nƣớc cần có sự phối hợp chung trong việc quy hoạch đào tạo và sử dụng nguồn lực của địa phƣơng theo các hƣớng phân luồng sau đây:  Đào tạo kĩ năng nghề du lịch và ngoại ngữ giao tiếp cơ bản cho ngƣời lao động ở trình độ phổ thông (tốt nghiệp THCS và THPT) phục vụ trực tiếp cho doanh nghiệp.  Đào tạo nâng cao đối với ngƣời lao động đã có quá trình làm việc và gắn bó lâu dài với doanh nghiệp về chuyên môn (ĐH – CĐ hoặc ngoại ngữ chuyên sâu).  Có chính sách về lƣơng bổng đãi ngộ đối với ngƣời dân địa phƣơng sau khi đƣợc đào tạo nâng cao trở về làm việc. - Thƣờng xuyên bồi dƣỡng và nâng cao nhận thức về phát triển kinh doanh du lịch cho đội ngũ cán bộ quản lí, chủ cơ sở, doanh nghiệp dịch vụ du lịch để tăng cƣờng năng lực quản trị điều hành. Chính điều này sẽ là cơ sở nền tảng cho những quyết sách về phát triển du lịch, trong đó, không thể thiếu việc quy hoạch phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của thực tiễn. 4. KẾT LUẬN Với tiềm năng về tài nguyên thiên NGUỒN NHÂN LỰC CHO VIỆC PHÁT TRIỂN DU LỊCH TẠI HUYỆN ĐẢO PHÚ QUỐC, TỈNH KIÊN GIANG nhiên và tính đa dạng sinh học, Phú Quốc xứng đáng đƣợc chọn làm điểm đến về du lịch sinh thái đảo. Lƣợng khách trong và ngoài nƣớc ngày càng đến với Phú Quốc nhiều hơn chứng tỏ nơi đây còn nhiều tiềm năng phát triển. Tính hoang sơ của thiên nhiên là một lợi thế để nơi đây đƣợc đầu tƣ phát triển thành khu du lịch với tiêu chuẩn quốc tế. Do đó, đội ngũ lao động cần đƣợc chuẩn hoá và có chuyên môn cao. Với hiện trạng nhân lực du lịch hiện nay, Phú Quốc sẽ rất khó thu hút đầu tƣ và phát triển. Việc liên kết hợp tác trong đào tạo nguồn nhân lực sẽ giúp địa phƣơng sớm chuẩn hoá đƣợc đội ngũ làm du lịch chuyên nghiệp, kịp thời đáp ứng nhu cầu phát triển, đồng thời học hỏi và hoàn thiện dần các cơ sở đào tạo của mình. Lao động phục vụ tại chỗ phải đƣợc chú trọng đào tạo vì sẽ là lực lƣợng lao động ổn định và lâu dài, đóng góp nhiều cho ngành du lịch và cho nền kinh tế Phú Quốc. Chú thích: 1 Nguồn: Trang thông tin điện tử tỉnh Kiên Giang 2 Quyết định 178/2004/QĐ-TTg kí ngày 05/10/2004 về việc phê duyệt “Đề án phát triển tổng thể đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang đến năm 2010 và tẩm nhìn đến năm 2020”; Quyết định 1179/QĐ-TTg kí ngày 09/11/2005 về việc duyệt quy hoạch chung xây dựng đảo Phú Quốc đến năm 2020; và Quyết định 14/QĐ-TTg kí ngày 04/01/2006 về duyệt quy hoạch phát triển giao thông bền vững đảo Phú Quốc đến năm 2010 và định hƣớng đến năm 2020 của Thủ tƣớng Chính phủ. 3 Báo cáo của Trung tâm Xúc tiến Thƣơng mại tỉnh Kiên Giang. 4 Báo Kinh tế Việt Nam. 2005. Phát triển du lịch Phú Quốc như thế nào? 5 Phỏng vấn anh Nguyễn Thái Khanh, phó phòng VHTT huyện Phú Quốc. 6Theo báo cáo của Trung tâm xúc tiến thƣơng mại tỉnh Kiên Giang. 7 Nguồn tin theo Thông tấn xã Việt Nam đƣợc thu thập trên trang web: 250658319 8 Phỏng vấn Công ty du lịch Sài Gòn – Phú Quốc thuộc tổng công ty du lịch Sài Gòn Tourist, chủ doanh nghiệp nhà thùng nƣớc mắm Kim Hoa có kinh doanh khách sạn, chủ doanh nghiệp sản xuất nhuyễn thể Kim Liên có tham gia hoạt động du lịch ngày 15/06/2006 và chị Hồ Bạch Điệp - hộ kinh doanh khu du lịch Gió Biển, Gành Dầu ngày 16/06/2006. Theo công ty Sài Gòn Tourist và doanh nghiệp Kim Hoa, để có đƣợc nhân viên có khả năng làm việc, các doanh nghiệp phải tuyển dụng từ Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh về, phải tổ chức đào tạo các kĩ năng chuyên môn. Riêng Sài Gòn – Phú Quốc có chƣơng trình đƣa nhân viên đi đào tạo ngắn và trung hạn ở nƣớc ngoài. Để tính toán đầu tƣ sản xuất cho hiệu quả, doanh nghiệp sản xuất nhuyễn thể Kim Liên phải đƣa nguyên vật liệu (vỏ các loài nhuyễn thể, ngọc trai, v.v.) vào đất liền, tận dụng nguồn thợ với mức lƣơng thấp hơn, cộng với chi phí vận chuyển, v.v. giá thành sản phẩm vẫn rẻ hơn so với việc sử dụng nguồn lao động tại chỗ. 9 Phỏng vấn chủ doanh nghiệp nhà thùng nƣớc mắm Kim Hoa, chủ doanh nghiệp sản xuất nhuyễn thể Kim Liên ngày 15/06/2006. 10 Phỏng vấn phó phòng hành chánh, công ty du lịch Sài Gòn – Phú Quốc. Đồi với nhân viên quản lí cao cấp công ty tuyển dụng về thƣờng đƣợc đi tu nghiệp tại Singapore từ 3 tháng đến một năm. 11 Phỏng vấn chị Mai, trƣởng phòng Xúc tiến Thƣơng mại, Sở Du lịch Tỉnh Kiên Giang, tháng 6/2006. Chị Mai cùng một nhân viên chuyên trách phát triển du lịch và quảng bá sản phẩm du lịch đều tốt nghiệp ngành báo chí, bản thân chị Mai cũng đã làm việc trong ngành báo chí một thời gian. Hai nhân viên còn lại cũng không đƣợc đào tạo chuyên ngành du lịch. Mặc dù các thành viên đều nỗ lực hết mình ttrong công việc nhƣng vẫn ở mức độ nghiên cứu, vừa học vừa làm. 12 Phỏng vấn ông Khanh, trƣởng phòng Xúc tiến Thƣơng mại, UBND xã An Thới Đông, Phú Quốc, 6/2006. 13 Phỏng vấn chị Hồ Bạch Điệp - hộ kinh doanh khu du lịch Gió Biển, Gành Dầu ngày 16/06/2006. Theo chị Điệp, thỉnh thoảng anh Khanh mới ghé qua một lần trong năm và cũng chỉ kiểm tra thuế kinh doanh và các loại phí khác, hoặc chỉ là những đợt kiểm tra ngắn. 14 Cổng du lịch, 2009. Khách du lịch đến Kiên Giang tăng mạnh. Theo Thông tấn xã Việt Nam, 3/3/2009. 15 16 Báo cáo sơ kết công tác phát triển du lịch 2 năm ( 2006 – 2007) theo Nghị quyết 02- NQ/TU của Tỉnh uỷ Kiên Giang. UBND tỉnh Kiên Giang (2007). TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Báo cáo sơ kết công tác phát triển du lịch 2 năm ( 2006-2007 ) theo Nghị quyết 02- NQ/TU và 08-NQ/TU của tỉnh uỷ Kiên Giang, UBND tỉnh Kiên Giang (2007). 2. Báo Kinh tế Việt Nam (2005), Phát triển du lịch Phú Quốc như thế nào?. 3. Cổng du lịch (2009), Khách du lịch đến Kiên Giang tăng mạnh, theo Thông tấn xã Việt Nam, 3/3/2009. 4. Cổng thông tin điện tử tỉnh Kiên Giang (11/2005), Phát triển du lịch Kiên Giang cần một cú “hích”. 5. Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội Huyện Phú Quốc giai đoạn 2006 – 2010 (2005), Uỷ ban Nhân dân Huyện Phú Quốc. 6. Quy hoạch phát triển du lịch đảo Phú Quốc. Tổ chức Du lịch Thế giới – Trung tâm xúc tiến thƣơng mại và du lịch Phú Quốc, Kiên Giang, 2005. 7. Thủ tƣớng chính phủ (2004), Quyết định 178/2004/QĐ-TTg:“Đề án phát triển tổng thể đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020’. 8. Thủ tƣớng chính phủ (2005), Quyết định 1197/QĐ-TTg:“Phê duyệt quy hoạch chung xây dựng đảo Phú Quốc đến năm 2020”. 9. Thủ tƣớng chính phủ (2006), Quyết định 14/QĐ-TTg:“Phê duyệt quy hoạch phát triển giao thông bền vững đảo Phú Quốc đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020”. 10. Thủ tƣớng chính phủ (2007), Quyết định 01/QĐ-TTg:“Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang thời kì 2006-2020”. 11. Trang thông tin điện tử tỉnh Kiên Giang 12. Viện nghiên cứu phát triển du lịch (2005), Tóm lược quy hoạch phát triển du lịch Phú Quốc, Tổng cục Du lịch, Hà Nội. 13. Trang thông tin điện tử Cổng Du lịch (3/2009). 14. Trung tâm Xúc tiến Thƣơng mại tỉnh Kiên Giang (2006), Báo cáo tổng kết năm 2006. 15. Dự án quy hoạch tổng thể phát triển du lịch đảo Phú Quốc (2003), Chương trình phát triển Liên Hiệp Quốc - Dự án của chính phủ Việt Nam, Hà Nội.