Nguyên nhân của sự ngần ngại thay đổi và phương pháp tác động của các nhà quản lý

Lêi më ®Çu Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp lµ qu¸ tr×nh thay ®æi trong m«i tr­êng kinh doanh ngµy cµng biÕn ®éng. M«i tr­êng kinh doanh cµng réng tÝnh chÊt biÕn ®éng cña nã cµng lín. Sù biÕn ®éng cña m«i tr­êng t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn doanh nghiÖp, ®ßi hái doanh nghiÖp hoÆc ph¶i thay ®æi ®Ó thÝch øng hoÆc bÞ lo¹i ra khái m«i tr­êng kinh doanh nÕu kh«ng biÕt tù thay ®æi ®Ó thÝch øng. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i qu¶n trÞ sù thay ®æi cña doanh nghiÖp. Còng nh­ c¸c ho¹t ®éng gi¸ trÞ kh¸c, qu¶n trÞ sù thay ®æi lµ mét qu¸ tr×nh liªn tôc theo mét chu tr×nh khÐp kÝn. Ph¸t hiÖn, ho¹ch ®Þnh vµ tæ chøc thùc hiÖn sù thay ®æi. Chu tr×nh qu¶n trÞ sù thay ®æi cã thÓ thùc hiÖn ®­îc theo nhiÒu ph­¬ng diÖn. §Ó n¾m b¾t râ vÊn ®Ò nµy do vËy em ®· chän ®Ò tµi:”Nguyªn nh©n cña sù ngÇn ng¹i thay ®æi vµ ph­¬ng ph¸p t¸c ®éng cña c¸c nhµ qu¶n lý.” ®Ó nghiªn cøu. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì cña thÇy c« gi¸o ®· chØ dÉn cho em ®Ó em hoµn thµnh tiÓu luËn nµy. Trong ph¹m vi bµi viÕt ch¾c ch¾n kh«ng thÓ tr¸nh ®­îc nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy c« vµ c¸c b¹n. Néi dung Kh¸i niÖm vÒ qu¶n trÞ sù thay ®æi Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp lµ qu¸ tr×nh thay ®æi trong m«i tr­êng kinh doanh ngµy cµng biÕn ®éng. M«i tr­êng kinh doanh cµng réng, tÝnh chÊt biÕn ®éng cña nã cµng lín. Sù biÕn ®éng cña m«i tr­êng t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn doanh nghiÖp, ®ßi hái doanh nghiÖp hoÆc ph¶i thay ®æi ®Ó thÝch øng hoÆc bÞ lo¹i ra khái m«i tr­êng kinh doanh nÕu kh«ng biÕt tù thay ®æi ®Ó thÝch øng. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i qu¶n trÞ sù thay ®æi cña doanh nghiÖp. Cã thÓ hiÓu qu¶n trÞ sù thay ®æi lµ tæng hîp c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ nh»m chñ ®éng ph¸t hiÖn, thóc ®Èy vµ ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh thay ®æi cña doanh nghiÖp phï hîp víi nh÷ng biÕn ®éng cña m«i tr­êng kinh doanh, ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp ph¸t triÓn trong m«i tr­êng kinh doanh biÕn ®éng. Còng nh­ c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ kh¸c, qu¶n trÞ sù thay ®æi lµ mét qu¸ tr×nh liªn tôc theo mét chu tr×nh khÐp kÝn. Ph¸t hiÖn, ho¹ch ®Þnh vµ tæ chøc thùc hiÖn sù thay ®æi. 2.TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña sù thay ®æi. 2.1. TÝnh c¹nh tranh. Thø nhÊt, ¸p lùc vÒ sù lçi thêi cña s¶n phÈm (dÞch vô). CÇu vÒ s¶n phÈm ngµy cµng ®a d¹ng, phong phó, thay ®æi hÕt søc nhanh chãng vÒ kiÓu d¸ng, kÝch th­íc, mµu s¾c,…Chu kú sèng cña s¶n phÈm ngµy cµng rót ng¾n rÊt nhanh. Theo con sè thèng kª th× cã tíi 55% hµng ho¸ ®ang b¸n trªn thÞ tr­êng hoµn toµn ch­a xuÊt hiÖn tr­íc ®ã m­êi n¨m vµ 40% hµng ho¸ ®ang b¸n trªn thÞ tr­êng ®· kh«ng ®­îc tiÕp tôc s¶n xuÊt n÷a. §iÒu ®ã lµm cho c¸c s¶n phÈm cô thÓ mµ doanh nghiÖp cung cÊp cho thÞ tr­êng nhanh chãng trë nªn lçi thêi, t¹o nªn ¸p lùc rÊt lín ®èi víi sù thay ®æi Thø hai, sù bïng næ vÒ kiÕn thøc vµ sù ph¸t triÓn, ®ßi hái ®æi míi c«ng nghÖ. Khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn nhanh chãng, kiÕn thøc míi ®­îc s¸ng t¹o ra víi tèc ®é rÊt nhanh thóc ®Èy con ng­êi lu«n t×m ph­¬ng ph¸p c«ng nghÖ míi, sö dông c¸c nguån lùc míi ®Ó chÕ t¹o ra s¶n phÈm. Sù bïng næ kiÕn thøc vµ ®æi míi c«ng nghÖ lµ lÜnh vùc thay ®æi th­êng xuyªn vµ râ nÐt. Chu kú sèng cña c«ng nghÖ rót ng¾n lµm cho c«ng nghÖ mµ doanh nghiÖp ¸p dông rÊt nhanh trë nªn l«Ü thêi t¹o ra ¸p lùc thay ®æi. ChÝnh s¸ch c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc theo h­íng më cöa vµ héi nhËp ®· t¹o ra m«i tr­êng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng mang tÝnh toµn cÇu ho¸. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i th­êng xuyªn ®æi míi c«ng nghÖ ®Ó gi÷ vÞ trÝ trªn thÞ tr­êng, ®ång thêi viÖc duy tr× vÞ thÕ ®éc t«n vÒ c«ng nghÖ sÏ trë nªn v« cïng khã kh¨n t¹o ra ¸p lùc thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ph¶i liªn tôc ®æi míi c«ng nghÖ. Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ cã xu h­íng lµm gi¶m sè l­îng lao ®éng sö dông vµ ®ßi hái vÒ chÊt l­îng lùc l­îng lao ®éng nµy ngµy cµng cao. §iÒu nµy th­êng g©y ra nh÷ng ®¶o lén trong c¬ cÊu lao ®éng, tiªu chuÈn lao ®éng vµ tõ ®ã cã thÓ t¹o nªn nh÷ng có sèc t©m lý cã ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng cña tõng ng­êi còng nh­ cña c¶ doanh nghiÖp. Thø ba, nh÷ng thay ®æi trong viÖc sö dông vµ cung øng c¸c nguån lùc. Thay ®æi c«ng nghÖ dÉn ®Õn thay ®æi sö dông c¸c nguån lùc s¶n xuÊt theo h­íng sö dông c¸c nguån lùc míi nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu hôt nguån lùc truyÒn thèng, cã kh¶ n¨ng khai th¸c tèt h¬n, cã thÓ dÉn ®Õn chi phÝ kinh doanh sö dông nguån lùc Ýt h¬n,…vµ th­êng sÏ t¹o ra ­u thÕ c¹nh tranh míi cho doanh nghiÖp Mäi doanh nghiÖp ho¹t ®éng phô thuéc vµo nguyªn vËt liÖu vµ c¸c nguån lùc kh¸c do bªn ngoµi cung cÊp. C¹nh tranh t¨ng dÉn tíi viÖc cung øng nh÷ng nguån lùc trë nªn ngÆt nghÌo h¬n vµ ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ lîi thÕ c¹nh tranh cña tõng doanh nghiÖp. Do ®ã mét mÆt, doanh nghiÖp ph¶i t×m ra nh÷ng c¸ch thøc rµng buéc chÆt chÏ víi ng­êi cung øng, t¹o quan hÖ tèt víi hä. MÆt kh¸c, doanh nghiÖp ph¶i lu«n t×m kiÕm nh÷ng nhµ cung cÊp thay thÕ tèt h¬n. Sù kh«ng ch¾c ch¾n cña c¸c nguån lùc cung cÊp cßn thóc ®Èy qu¸ tr×nh më réng liªn kÕt däc cña c¸c tËp ®oµn lín trªn thÕ giíi. Thø t­, nh÷ng thay ®æi cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. Mäi sù thay ®æi ho¹t ®éng cña ®èi thñ c¹nh tranh (c¶i tiÕn c«ng nghÖ, thay ®æi chiÕn l­îc marketing, ®Çu t­ më réng hoÆc n©ng cÊp doanh nghiÖp cña ho,…) ®Òu dÉn ®Õn thay ®æi vÞ trÝ t­¬ng quan cña mçi doanh nghiÖp trong ngµnh. §iÒu nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã sù thÝch øng phï hîp. Doanh nghiÖp cã thÓ lµ ng­êi khëi x­íng, chñ ®éng t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh, duy tr× vµ n©ng cao vÞ thÕ cña m×nh hoÆc chØ lµ ng­êi ch¹y theo nh÷ng thay ®æi ®ã. 2.2.TÝnh tæ chøc Thø nhÊt, thay ®æi c¸c gi¸ trÞ ho¹t ®éng. C¸c gi¸ trÞ ho¹t ®éng ®­îc x¸c ®Þnh trong triÕt häc kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nã ®Ò cËp ®Õn ph­¬ng ch©m c­ sö cña doanh nghiÖp víi kh¸ch hµng, víi c«ng nh©n viªn chøc, víi chö së h÷u vµ víi x· héi. Khi c¸c nh©n tè thuéc m«i tr­êng x· héi thay ®æi sÏ dÉn ®Õn nh÷ng thay ®æi quan niÖm vÒ c¸c gi¸ trÞ nh­ gi¸ trÞ ®¹o ®øc, vÒ lßng trung thµnh, c¸ch sèng,… còng nh­ thø tù ­u tiªn c¸c gi¸ trÞ mµ doanh nghiÖp ®· x¸c ®Þnh. Nh­ng thay ®æi nµy l¹i dÉn ®Õn ®ßi hái nh÷ng sù thay ®æi nhÊt ®Þnh cña doanh nghiÖp. Thø hai, nhu cÇu vÒ gi¶m c¨ng th¼ng vµ ®ßi hái vÒ lÞch lµm viÖc n¨ng ®éng. X· héi cµng ph¸t triÓn, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng ngµy cµng n©ng cao vµ phong phó. §iÒu nµy kÐo theo sù thay ®æi rÊt lín vÒ nhu cÇu vµ th¸i ®é cña mçi ng­êi ®èi víi lao ®éng. Ng­êi lao ®éng ngµy cµng ®ßi hái ph¶i cã m«i tr­êng lµm viÖc d©n chñ h¬n, ®­îc cung cÊp th«ng tin nhiÒu h¬n vµ ®­îc tù chñ cao h¬n trong qu¸ tr×nh sö lý c¸c c«ng viÖc liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña hä. MÆt kh¸c, khi nhu cÇu vÒ ®êi sèng tinh thÇn n©ng cao ng­êi lao ®éng quan t©m ®Õn thêi gian lao ®éng thÝch hîp víi hoµn c¶nh cña hä h¬n lµ quan t©m ®Õn viÖc t¨ng l­¬ng hay thu nhËp. §iÒu nµy dÉn ®Õn nh÷ng ®ßi hái nhÊt ®Þnh vÒ sù ®æi míi vÒ c¸ch thøc tæ chøc, qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp, ®æi míi vÒ c¸ch thøc tæ chøc thêi gian lµm viÖc: ph¶i t¹o ra lÞch lµm viÖc n¨ng ®éng. Nh÷ng thay ®æi vÒ tæ chøc t¹o ra m«i tr­êng phï hîp víi nhu cÇu cña ng­êi lao ®éng th­êng sÏ dÉn ®Õn bÇu kh«ng khÝ ch©n thµnh, cëi më, sù quan t©m lÉn nhau cña c¸c thµnh viªn trong tæ chøc vµ do ®ã sÏ dÉn ®Õn lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng cña tõng bé phËn vµ toµn doanh nghiÖp. 2.3. Ph¹m vi m«i tr­êng quèc tÕ vµ kinh tÕ quèc d©n. Thø nhÊt, xu h­íng x· héi vµ nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ trªn mäi lÜnh vùc t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi c¸c tiªu chuÈn gi¸ trÞ, phong c¸ch sèng cña toµn x· héi. Víi x· héi cã tèc ®é thay ®æi chËm, møc giao l­u víi bªn ngoµi Ýt h¬n th× sù tu©n thñ, sù ch¨m chØ lµ nh÷ng tiªu chuÈn gi¸ trÞ hµng ®Çu. Khi m«i tr­êng kinh tÕ x· héi më cöa, héi nhËp vµ thay ®æi víi tèc ®é lín th× gi¸ trÞ hµng ®Çu ®èi víi mçi ng­êi l¹i lµ sù n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, d¸m thay ®æi. M«i tr­êng nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho mçi ng­êi chøng tá n¨ng lùc cña m×nh vµ x· héi còng thõa nhËn hä mét c¸ch râ rµng h¬n. Ng­îc l¹i, chÝnh sù n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña hä còng gãp phÇn thóc ®Èy x· héi ph¸t triÓn nhanh h¬n. Thu nhËp cña toµn x· héi còng nh­ sè l­îng ng­êi cã thu nhËp cao t¨ng lªn ®· vµ ®ang lµm thay ®æi xu h­íng tiªu dïng x· héi. Tèc ®é thay ®æi hµng ho¸ sö dông ngµy cµng nhanh, kÓ c¶ ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm cã gi¸ trÞ lín vµ thêi h¹n sö dông dµi nh­ nhµ cöa, xe cé,…”BÒn” kh«ng cßn lµ tiªu chuÈn hµng ®Çu lÊn ¸t mäi tiªu chuÈn kh¸c n÷a mµ chØ cßn lµ ®iÒu kiÖn tèi thiªñ cho ng­êi mua quyÕt ®Þnh mua mµ th«i. Thay vµo ®ã, c¸c tiªu chuÈn vÒ chÊt l­îng, mÉu m·, danh tiÕng s¶n phÈm vµ ®Æc biÖt lµ dÞch vô phôc vô ngµy cµng trë nªn quan träng. Thêi gian ®ang ngµy trë nªn khan hiÕm vµ quý b¸u ®· ®Æt ra nhu cÇu lín vÒ nh÷ng s¶n phÈm “tiÕt kiÖm thêi gian” nh­ m¸y tÝnh, photocopy, ®å ¨n nhanh,…Ngoµi ra nh÷ng dÞch vô gióp kh¸ch hµng mua b¸n thuËn tiÖn, nhanh chãng ®ang lµ vò khÝ c¹nh tranh cña nhiÒu doanh nghiÖp. Nhu cÇu ngµy cµng ®a d¹ng, s¶n phÈm ®¸p øng nhu cÇu còng ngµy cµng ®a d¹ng h¬n t¹o nªn sù phong phó trªn thÞ tr­êng. V× thÕ kh¸ch hµng cã quyÒn h¬n vµ còng khã tÝnh h¬n trong lùa chän. Xu h­íng chung ë ®©y lµ cïng víi sù ph¸t triÓn cña m«i tr­êng kinh tÕ x· héi, mèi quan t©m cña x· héi ngµy cµng tËp trung vµo tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu nµy còng ngµy mét t¨ng lªn. Yªu cÇu vµ ®ßi hái cña kh¸ch hµng còng khã kh¨n h¬n. §©y võa lµ c¬ héi, võa lµ nh÷ng mèi ®e do¹ ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp. Thø hai, c¸c thay ®æi chÝnh trÞ kinh tÕ x· héi. Tr­íc ®©y, c¸c xÝ nghiÖp n­íc ta ho¹t ®éng trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp. Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû XX c¸c doanh nghiÖp ®· chuyÓn sang ho¹t ®éng trong c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Nh÷ng thay ®æi nµy t¸c ®éng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña mäi doanh nghiÖp. §­êng lèi, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®¶ng vµ Nhµ n­íc lµ nh©n tè t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ kÐo theo sù thay ®æi vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Thø ba, nh÷ng ¸p lùc quèc tÕ. Mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm chi phèi m¹nh mÏ sù ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia vµ c¸c doanh nghiÖp lµ qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ ®ang diÔn ra mét c¸ch m¹nh mÏ. Qu¸ tr×nh nµy lµm cho sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c quèc gia t¨ng lªn, c¹nh tranh trë nªn toµn cÇu. V× thÕ c¸c thay ®æi nhanh chãng trªn thÕ giíi ®Òu cã ¶nh h­ëng m¹nh mÏ ®Õn ho¹t ®éng cña mäi doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp n­íc ta ®· cã nhiÒu kinh nghiÖm vÒ vÊn ®Ò nµy khi x¶y ra sù thay ®æi to lín ë §«ng ¢u khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc §«ng Nam ¸,… 3. Nguyªn nh©n cña sù ngÇn ng¹i thay ®æi vµ sù nç lùc cña c¸ nh©n vµ tæ chøc trong sù thay ®æi. 3.1.Tõ phÝa c¸ nh©n Thø nhÊt, lo sî vÒ nh÷ng ®iÒu ch­a biÕt – ph¶n øng chèng l¹i sù thay ®æi. §èi víi mçi c¸ nh©n mäi sù thay ®æi ®Òu ®e do¹ sù c©n b»ng cuéc sèng hiÖn cã vµ ®ßi hái ph¶i cã sù ®iÒu chØnh nhÊt ®Þnh vÒ søc lùc, t©m lý, t×nh c¶m…Tr­íc mäi thay ®æi, mçi c¸ nh©n ®Òu ph¶i chuyÓn tõ tr¹ng th¸i hiÖn t¹i sang b­íc qu¸ ®é ®Ó cuèi cïng míi chuyÓn sang tr¹ng th¸i mong muèn. Tuy nhiªn qu¸ tr×nh thay ®æi cña mçi ng­êi kh«ng ®¬n gi¶n. Nghiªn cøu tr¹ng th¸i t©m lý cña mçi ng­êi cã thÓ thÊy tÝnh qui luËt cña diÔn biÕn t©m lý tr­íc mçi sù thay ®æi nh­ h×nh m« t¶ d­íi ®©y: Tr¹ng th¸i t©m lý Ng¹c nhiªn Nuèi tiÕc §æ lçi ChÊp nhËn Sèc LÉn lén Suy sôp M« h×nh thay ®æi t©m lý Sèc: tr­íc sù kiÖn míi, mäi ng­êi ®Òu cã thÓ c¶m thÊy bÞ ®¶o lén, kh«ng tin vµo sù thùc. Ng¹c nhiªn: Khi thùc sù thõa nhËn cã sù kiÖn míi ®ã, mäi ng­êi cã thÓ cã c¶m gi¸c høng thó tr­íc nh÷ng ®iÒu míi l¹. Nuèi tiÕc: Sau khi b×nh t©m vµ thÊy r»ng sù kiÖn míi cã thÓ ®ßi hái ph¶i cã sù thay ®æi nhÊt ®Þnh trong nh÷ng ®iÒu hä ®· quen lµm, quen suy nghÜ, mäi ng­êi cã thÓ cã c¶m gi¸c nuèi tiÕc. Hä thÊt väng nh­ võa ®¸nh mÊt mét c¸i g× ®ã, cho dï ®iÒu ®ã kh«ng thÓ tr¸nh khái, hoÆc thËm chÝ sÏ mang l¹i nh÷ng ®iÒu tèt ®Ñp h¬n. §æ lçi: C¶m gi¸c võa ®¸nh mÊt mét c¸i g× ®ã chuyÓn sang viÖc ®æ lçi cho ng­êi kh¸c. Suy nghÜ th­êng gÆp lµ ai ®ã ®· g©y ra sù thay ®æi lµm ®¶o lén sù c©n b»ng vèn cã nµy, hä ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc ®ã. DÇn dÇn, c¶m gi¸c ngoµi cuéc b¾t ®Çu chiÕm chç, nhÊt lµ khi ng­êi kh¸c b¾t ®Çu thùc hiÖn sù thay ®æi. LÉn lén - suy sôp: Khi thÊy r»ng cã lÏ m×nh còng ph¶i thay ®æi th× c¶m gi¸c ®Çu tiªn lµ kh«ng biÕt ph¶i lµm g×, thiÕu tù tin. ChÊp nhËn: DÇn dÇn con ng­êi b¾t ®Çu thõa nhËn vµ thÝch øng víi sù thay ®æi. Chu tr×nh thay ®æi t©m lý nµy cho phÐp ®i s©u ph©n tÝch nguyªn nh©n ngÇn ng¹i cña mçi c¸ nh©n tr­íc sù thay ®æi. §ã lµ: + Thø nhÊt, c¶m gi¸c thiÕu tù chö. Trong c«ng viÖc rÊt nhiÒu ng­êi lu«n c¶m thÊy hä nh­ kh«ng cã tiÕng nãi g× ®èi víi c¸c quyÕt ®Þnh chung. Hä hÇu nh­ hoµn toµn bÞ ®éng, kÓ c¶ ®èi víi nh÷ng ®iÒu cã ¶nh h­ëng tíi b¶n th©n hä. C¶m gi¸c nµy sÏ cµng m¹nh h¬n khi sù sù thay ®æi diÔn ra do cÊp trªn chØ ®Þnh. + Thø hai, c¶m gi¸c hoang mang. Sù thay ®æi lµm n¶y sinh c¶m gi¸c hoang mang tr­íc nh­ng ®iÒu ®ang xÈy ra vµ vÒ kh¶ n¨ng thÝch nghi cña chóng. C¶m gi¸c nµy n¶y sinh tõ nh÷ng ph¸n ®o¸n vÒ sù thÊt b¹i, nh÷ng lo l¾ng vÒ kh¶ n¨ng thÝch øng vµ tõ nh÷ng th«ng tin sai lÖch. + Thø ba, søc ú cña thãi quen. Nh÷ng thãi quen trong ho¹t ®éng ®­îc h×nh thµnh qua thêi gian dµi vµ lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn sÏ ngµy cµng v÷ng ch¾c vµ khã bÞ ph¸ vì. Quen víi tr×nh tù cò, quan hÖ cò, quen víi ph­¬ng ph¸p lµm viÖc vµ lèi suy nghÜ cò, mäi sù thay ®æi ®Òu cã thÓ lµ mét sù ng¾t qu·ng kh«ng mong muèn. + Thø t­, sù mÊt m¸t. Sù mÊt m¸t th­êng lµ trong c«ng viÖc nh­ng còng ph¶i kÓ ®Õn nh÷ng mÊt m¸t vÒ ®iÒu kiÖn lµm viÖc nh­ xe cé, trang thiÕt bÞ…®ång nghiÖp…Ph¶n øng t©m lý cña mçi ng­êi tr­íc sù thay ®æi lµ ph¶n øng chèng l¹i, lµ sù ngÇn ng¹i thay ®æi. V× mäi ng­êi th­êng cã nh÷ng ngÇn ng¹i lín ®èi víi sù thay ®æi ®· khiÕn cho qu¸ tr×nh thay ®æi trë nªn khã kh¨n. Trªn gi¸c ®é tõng c¸ nh©n, sù thay ®æi thùc sù lµ qu¸ tr×nh chuyÓn tõ tr¹ng th¸i quen thuéc sang tr¹ng th¸i ch­a ch¾c ch¾n. V× thÕ cã nhiÒu ®iÒu b¨n kho¨n nh­ liÖu nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng hä ®ang cã cßn gi¸ trÞ n÷a hay kh«ng? LiÖu hä cã thÓ thÝch øng ®­îc víi nh÷ng ®ßi hái míi n÷a hay kh«ng?… Thø hai, sù lo sî ph¶i häc tËp míi. Mäi sù thay ®æi hÇu nh­ ®Òu dÉn ®Õn nh÷ng thay ®æi trong c«ng viÖc cña mçi ng­êi vµ v× vËy ®ßi hái ph¶i häc tËp míi. ViÖc ®ßi hái häc tËp míi nhiÒu hay Ýt phô thuéc vµo ®èi t­îng néi dung thay ®æi. Dï sao viÖc häc tËp míi còng ®ßi hái vÒ thêi gian, søc lùc, chi phÝ c¬ héi,…ChÝnh v× lÏ ®ã nã t¹o ra ph¶n øng c¶n trë sù thay ®æi. Thø ba, lo sî vÒ sù ph¸ vì quan hÖ æn ®Þnh. Trong doanh nghiÖp mèi quan hÖ truyÒn thèng gi÷a ng­êi nµy víi ng­êi kh¸c ®· ®­îc thiÕt lËp æn ®Þnh th«ng qua c¬ cÊu tæ chøc. Khi thay ®æi sÏ dÉn ®Õn sù thay ®æi cöa tæ chøc, lµm x¸o trén c¬ cÊu tæ chøc cò vµ v× thÕ sÏ ph¸ vì quan hÖ truyÒn thèng. ChÝnh ®iÒu nµy lµm cho nhiÒu ng­êi lo sî vµ do ®ã th­êng cã ph¶n øng chèng l¹i sù thay ®æi. Thø t­, kh«ng tin t­ëng vµo kÕt qu¶ mµ sù thay ®æi cã thÓ ®em l¹i. §Ó thÓ hiÖn sù thay ®æi ng­êi khëi x­íng ph¶i vÏ ra viÔn c¶nh t­¬ng lai khi thùc hiÖn sù thay ®æi, x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu, néi dung vµ gi¶i ph¸p thay ®æi vµ ph¶i thuyÕt phôc mäi ng­êi trong doanh nghiÖp. Khi ch­a thay ®æi mäi sù ®Òu ®· quen thuéc, quyÒn lîi còng nh­ c¸c mèi quan hÖ ®Òu æn ®Þnh song khi thay ®æi th× quyÒn lîi, quan hÖ truyÒn thèng…®Òu cã thÓ thay ®æi. Trong tr­êng hîp nµy nÕu tÝnh thuyÕt phôc cña c¸c gi¶i ph¸p ®­a ra cµng kÐm sÏ cµng g©y c¶m gi¸c lo sî cho ng­êi d­íi quyÒn. Tõ phÝa tæ chøc Thø nhÊt, nh÷ng ®e do¹ ®èi víi cÊu tróc quyÒn lùc. PhÇn lín sù thay ®æi ¶nh h­ëng ®Õn cÊu tróc quyÒn lùc hiÖn h÷u trong tæ chøc. Thay ®æi lu«n ®i kÌm víi viÖc më réng quyÒn tù chñ cho ng­êi lao ®éng, thu hót ®«ng ®¶o ng­êi lao ®éng tham gia vµo qu¸ tr×nh qu¶n trÞ, xo¸ bá c¸c kh©u trung gian kh«ng cÇn thiÕt. Nh÷ng thay ®æi nh­ vËy th­êng ®­îc hoan nghªnh bëi nh÷ng ng­êi lao ®éng ë cÊp thÊp song nã th­êng t¹o ra sù kh¸ng cù tõ c¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp trung vµ cÊp cao. Thø hai, søc ú cña cÊu tróc tæ chøc. CÊu tróc tæ chøc ®­îc thiÕt kÕ nh»m t¹o ra mét c¬ chÕ ®¶m b¶o vµ t¹o sù æn ®Þnh cña nã. V× vËy tæ chøc cã xu h­íng ho¹t ®éng theo qu¸n tÝnh vèn cã, cã søc ú vµ kh¸ng cù l¹i sù thay ®æi. Mét cÊu tróc ®­îc thiÕt kÕ cµng chÆt chÏ th× sù kh¸ng cù cña nã víi sù thay ®æi cµng m¹nh. MÆt kh¸c, søc ú cña tæ chøc cßn ph¸t sinh do nh÷ng quan hÖ mang tÝnh hÖ thèng. Do tæ chøc lµ mét tËp hîp phøc t¹p c¸c ph©n hÖ cã t­¬ng t¸c qua l¹i trùc tiÕp víi nhau, sÏ lµ rÊt khã kh¨n khi thay ®æi mét ph©n hÖ mµ kh«ng t¹o ra sù thay ®æi hoÆc ¶nh h­ëng tíi c¸c ph©n hÖ kh¸c. Thø ba, nh÷ng chi phÝ ®· bá ra vµ nh÷ng lîi Ých ®­îc ®¶m b¶o. Nh÷ng chi phi ®· bá ra vµ nh÷ng lîi Ých ®­îc ®¶m b¶o lµm cho viÖc ®¸nh gi¸ nh÷ng lîi Ých cña thay ®æi lµ khã kh¨n vµ th­êng thiÕu kh¸ch quan. SÏ kh«ng dÔ dµng khi ph¶i tõ bá nh÷ng lîi Ých c¸ nh©n cña m×nh ®Ó thùc hiÖn mét sù thay ®æi nµo ®ã mÆc dï sù thay ®æi lµ cÇn thiÕt. H¬n n÷a, khi thùc hiÖn sù thay ®æi sÏ ph¸t sinh nh÷ng chi phÝ nhÊt ®Þnh, cßn kÕt qña cña sù thay ®æi l¹i ch­a ch¾c ch¾n ®¹t ®­îc. §©y còng lµ nguyªn nh©n dÉn tíi ph¶n øng chèng l¹i sù thay ®æi tõ phÝa tæ chøc. Tõ phÝa m«i tr­êng kinh tÕ quèc d©n Thø nhÊt, nh÷ng c¶n trë mang tÝnh luËt ph¸p. Mçi sù thay ®æi nh©n sù hoÆc c¬ cÊu tæ chøc th­êng vÊp ph¶i c¸c c¶n trë mang tÝnh luËt ph¸p. Nh÷ng c¶n trë nµy nhiÒu khi lµ rÊt lín. Doanh nghiÖp sÏ chØ thùc hiÖn ®­îc thay ®æi nÕu nh÷ng thay ®æi ®ã kh«ng vi ph¹m c¸c qui ®Þnh cña ph¸p luËt. Thø hai, nh÷ng c¶n trë mang tÝnh ®¹o ®øc. §¹o ®øc còng lµ nh©n tè quan träng ®iÒu tiÕt hµnh vi cña mçi ng­êi. Trong nhiÒu tr­êng hîp sù thay ®æi nh©n sù tuy kh«ng vi ph¹m c¸c qui ®Þnh ph¸p luËt nh­ng l¹i t¸c ®éng trùc tiÕp tíi lîi Ých cña ng­êi nµy hay ng­êi kh¸c. Nh÷ng sù ®éng ch¹m ®Õn lîi Ých ®ã nhiÒu khi mang l¹i s¾c th¸i ®¹o ®øc. VÊn ®Ò ®¨t ra lµ ph¶i ph©n tÝch, thuyÕt phôc nh»m lµm cho mäi ng­êi hiÓu ®­îc c¸i lîi, h¹i cña sù thay ®æi. Thø ba, nh÷ng c¶n trë ë gãc ®é qu¶n lý vÜ m«. Nh÷ng thay ®æi cña doanh nghiÖp dï theo chiÒu h­íng nµo còng ®Òu dÔ bÞ nh÷ng ph¶n øng chèng laÞ tõ phÝa qu¶n lý vÜ m« do nhiÒu nguyªn nh©n trong ®ã cã nguyªn nh©n søc ú, sù ®éng ch¹m ®Õn quyÒn lùc vµ quyÒn lîi cña nh÷ng c¸n bé qu¶n lý vÜ m«,… Nh­ thÕ, tr­íc mçi sù thay ®æi ph¶i ph©n tÝch ph¶n øng c¶n trë còng nh­ nguyªn nh©n cña ph¶n øng ®ã ®Ó tr¶ lêi chÝnh x¸c c©u hái: ®· ®óng thêi ®iÓm thùc hiÖn sù thay ®æi ch­a? Ph­¬ng ph¸p t¸c ®éng v­ît qua c¶n trë sù thay ®æi cña c¸c nhµ qu¶n lý. 4.1. Th«ng c¶m vµ ñng hé B­íc quan träng ®Çu tiªn trong viÖc v­ît qua nh÷ng ch­íng ng¹i thay ®æi lµ ph¶i t×m hiÓu mäi ng­¬× chÊp nhËn sù thay ®æi nh­ thÕ nµo? hä cã khã kh¨n g×? nguyªn nh©n nµo g©y nªn sù ngÇn ng¹i cña hä?…Tõ ®ã c¸c nhµ qu¶n trÞ t×m c¸ch gióp hä v­ît qua nh÷ng ngÇn ng¹i ®ã. §Õn khi mäi ng­êi nhËn thÊy c¸c nhµ qu¶n trÞ cã quan t©m ®Õn nh÷ng b¨n kho¨n vµ lo l¾ng cña hä, hä sÏ cëi më h¬n vµ cã th¸i ®é ñng hé ®èi víi sù thay ®æi. Gi¸o dôc vµ th«ng tin. Mäi ng­êi ®Òu ngÇn ng¹i thay ®æi khi kh«ng ch¾c ch¾n vÒ kÕt qu¶ cña nã. ThiÕu th«ng tin phï hîp chÝnh lµ nguån gèc cña mäi lêi ®ån ®¹i, g©y ¶nh h­ëng kh«ng tèt víi qu¸ tr×nh thay ®æi. C¸c nhµ qu¶n trÞ cÇn gi¶i thÝch nhu cÇu cña sù thay ®æi, nh÷ng c¸i sÏ x¶y ra vµ nã ¶nh h­ëng tíi mçi ng­êi nh­ thÕ nµo,…Tõ ®ã gióp mäi ng­êi thÊy logic vµ sù hîp lý cña sù thay ®æi. Sö dông quyÒn lùc. KhuyÕn khÝch, thóc ®Èy nh÷ng sù ®ång ý trªn c¬ së th¶o luËn vµ b»ng lßng. Bªn c¹nh ®ã còng ph¶i chØ cho mäi ng­êi thÊy ®­îc nh÷ng ®e do¹ nh­ gi¶m thu nhËp, mÊt viÖc hoÆc nhiÖm vô kh«ng mong ®îi… ®Ó Ðp ng­êi lao ®éng chÊp nhËn sù thay ®æi. L«i cuèn sù tham gia vµ nhiÖt t×nh cña mçi c¸ nh©n. §©y lµ ph­¬ng ph¸p truyÒn thèng nh­ng còng hiÖu qu¶ nhÊt trong viÖc v­ît qua nh÷ng ngÇn ng¹i ®èi víi thay ®æi. Mäi ng­êi cã thÓ cung cÊp th«ng tin vµ ý t­ëng, thÓ hiÖn nhu cÇu vµ mèi quan t©m cña m×nh, thËm chÝ tham gia trong viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn sù thay ®æi. Tõ ®ã hä sÏ nhiÖt t×nh h¬n trong viÖc thùc hiÖn sù thay ®æi v× ®ã còng chÝnh lµ môc tiªu cña hä. Nguyªn t¾c c¬ b¶n lµ kh«ng ®Ó hä cã c¶m gi¸c lµ ng­êi ngoµi cuéc. Sö dông ¶nh h­ëng cña nhãm ®ång sù Søc Ðp cña ®ång sù cã thÓ lµ mét ¸p lùc m¹nh mÏ cho sù thay ®æi vµ gi¶i thÝch t¹i sao th¶o luËn nhãm lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p ®­îc sö dông phæ biÕn. Th¶o luËn nhãm cã thÓ lµm thay ®æi hµnh vi, th¸i ®é cña mçi ng­êi nhê: Nh÷ng ng­êi cßn cã th¸i ®é ngÇn ng¹i vÒ sù thay ®æi sÏ ®­îc cñng cè bëi th¸i ®é vµ hµnh vi thay ®æi cña nh÷ng ng­êi kh¸c trong nhãm. Thóc ®Èy mçi ng­êi ®i tíi quyÕt ®Þnh chÊp nhËn hoÆc tõ chèi sù thay ®æi. Th«ng qua th¶o luËn sÏ ®i tíi sù nhÊt trÝ trong nhãm. Mçi ng­êi ®Òu ph¶i chÞu mét søc Ðp cña céng ®ång ®Ó tham gia víi sù nhiÖt t×nh, tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh thay ®æi. KÕt luËn Qu¸ tr×nh thay ®æi cña mét tæ chøc chÝnh lµ qu¸ tr×nh chuyÓn tõ tr¹ng th¸i hiÖn t¹i quen thuéc ®èi víi mäi ng­êi sang tr¹ng th¸i t­¬ng lai míi chØ cã trong t­ëng t­îng. V× ch­a ph¶i lµ hiÖn thùc, tr¹ng th¸i t­¬ng lai ®ã chøa ®ùng nhiÒu rñi ro, m¹o hiÓm. Nã cã thÓ ¶nh h­ëng mét c¸ch tiªu cùc tíi n¨ng lùc, tinh thÇn, kh¶ n¨ng thÝch øng cña c¸c thµnh viªn. Nh×n chung c¸c thµnh viªn cña tæ chøc sÏ nghi ngê vµ kh«ng muèn thay ®æi nÕu hä kh«ng nhËn thøc ®­îc c¸c c¬ së cã tÝnh thuyÕt phôc cho sù thay ®æi ®ã. V× vËy, vÊn ®Ò c¬ b¶n trong viÖc chuÈn bÞ cho qu¸ tr×nh thay ®æi lµ ph¶i t×m ra ph­¬ng thøc ®Ó t¹o lËp sù s½n sµng vµ v­ît qua nh÷ng c¶n trë ®èi víi sù thay ®æi.