Nhà nước & sự vận dụng của Đảng ta vào VN <đảng>MỤC LỤC
Lời giới thiệu
Nội dung chính
I-Lí luận về nhà nước
1-Nguồn gốc của nhà nước
2-Bản chất của nhà nước
3-Đặc trưng cơ bản của nhà nước
4-Vai trò của nhà nước
5-Các kiểu và hình thức của nhà nước
II-Nhà nước chuyên chính vô sản
III-Nhà nước pháp quyền
1-Khái niệm
2-Đặc điểm của nhà nước pháp quyền
3-Nhà nước pháp quyền chủ nghĩa xã hội Việt Nam
4-Giải pháp tăng cường nhà nước pháp quyền ở Việt Nam.
IV-Kết luận
V-Các tài liệu tham khảo
17 trang |
Chia sẻ: thanhnguyen | Lượt xem: 2319 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Nhà nước và sự vận dụng của Đảng ta vào Việt Nam đảng, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
nhà nước và sự vận dụng của đảng ta vào việt nam
Mục lục
Lời giới thiệu
Nội dung chính
I-Lí luận về nhà nước
1-Nguồn gốc của nhà nước
2-Bản chất của nhà nước
3-Đặc trưng cơ bản của nhà nước
4-Vai trò của nhà nước
5-Các kiểu và hình thức của nhà nước
II-Nhà nước chuyên chính vô sản
III-Nhà nước pháp quyền
1-Khái niệm
2-Đặc điểm của nhà nước pháp quyền
3-Nhà nước pháp quyền chủ nghĩa xã hội Việt Nam
4-Giải pháp tăng cường nhà nước pháp quyền ở Việt Nam.
IV-Kết luận
V-Các tài liệu tham khảo
Lời giới thiệu
Nhà nước do giai cấp thống trị lập ra để nhằm mục đích chủ yếu là bảo vệ quyền lợi về kinh tế và chính trị của giai cấp mình.Nhưng các nhà nước khác nhau lại có những nhiệm vụ,vai trò và chức năng khác nhau.Sự ra đời và tồn tại của các nhà nước cũng rất khác nhau và chỉ trong những điều kiện cụ thể nhất định thì nhà nước mới ra đời và nhà nước đó thường kết thúc bằng một cuộc cách mạng xã hội đánh dấu sự ra đời của một nhà nước khác.Lịch sử cho đến nay đã trải qua bốn kiểu nhà nước ,đầu tiên là nhà nước chiếm hữu nô lệ,tiếp theo là nhà nước phong kiến,nhà nước tư bản chủ nghĩa cuối cùng là nhà nước xã hội chủ nghĩa.Các nhà nước ra đời sau thường phát triển và tiến bộ hơn các nhà nước trước.Nhưng không phải các nhà nước mới khi ra đời lại phủ định sạch trơn toàn bộ những gì đã có của nhà nước cũ mà loại bỏ những cái không phù hợp,lạc hậu kế thừa,phát huy những mặt tích cực,phù hợp với điều kiện mới.Vì vậy việc nghiên cứu vấn đề này có ý nghĩa rất cần thiết và quan trọng đối với nước ta.Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay nước ta đang thực hiện công cuộc đổi mới tiến lên chủ nghĩa xã hội.Nắm vững vấn đề này giúp chúng ta đi lên chủ nghĩa xã hội theo đúng quan điểm của MacLêNin và tư tưởng của chủ tịch Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội tránh được những sai lầm,lệch lạc...
NộI DUNG CHíNH
I_Lí luận về nhà nước
1-Nguồn gốc của nhà nước
Lịch sử cho thấẳn rằng không phải khi nào xã hội cũng có nhà nước mà cần phải có những điều kiện nhất định.Trong xã hội nguyên thủy,do kinh tế còn thấp kém năng xuất lao động chưa cao,mọi người cùng làm chung ăn chung vì thế chưa có sự phân hóa giai cấp,cho nên chưa có nhà nước.Đứng đầu các thị tộc và bộ lạc là các tộc trưởng do nhân dân bầu ra,quyền lực của những người đứng đầu thuộc về uy tín và đạo đức của chính họ,việc điều chỉnh các quan hệ xã hội được thực hiện bằng những quy tắc chung.Trong tay họ không có và không cần một công cụ cưỡng bức đặc biệt nào.
Khi lực lượng sản xuất phát triển,năng xuất lao động tăng lên đã dẫn đến sự ra đời chế độ tư hữu và từ đó xã hội phân chia thành giai cấp đối kháng.Các giai cấp này mâu thuẫn với nhau về kinh tế dẫn đến các cuộc đáu tranh giai cấp không thể điều hòa được.Điều đó dẫn tới nguy cơ các giai cấp chẳng những tiêu diệt lẫn nhau mà còn tiêu diệt luôn cả xã hội.Để thảm họa đó không diễn ra,một cơ quan đặc biệt đã ra đời.Đó chính là nhà nước.Nhà nước đầu tiên trong lịch sử là nhà nướcc chiếm hữu nô lệ,xuất hiện trong cuộc đấu tranh không thể điều hòa giữa giai cấp chủ nô và giai cấp nô lệ.Tiếp đó là nhà nước phong kiến, nhà nước tư sản ,nhà nước xã hội chủ nghĩa.
Nguyên nhân trực tiếp của sự xuất hiện nhà nước là mâu thuẫn giai cấp không thể điều hòa được.Đúng như Lênin nhận định “Nhà nước là sản phẩm và biểu hiện của những mâu thuẫn giai cấp không thể điều hòa được.Bất cứ ở đâu,hễ núc nào và chừng nào mà,về mặt khách những mâu thuẫn không thể điều hòa đựơc thì nhà nước xuất hiện.Và ngược lại,sự tồn tại của nhà nước chứng tỏ rằng những mâu thuẫn giai cấp là không thể điều hòa được.”
Nhà nước chỉ ra đời và tồn tại trong một giai đoạn nhất định của sự phát triển xã hội và sẽ mất đi khi những cơ sở tồn tại của nó không còn nữa .
2-bản chất của nhà nước
Nhà nước ra đời tựa như đứng ngoài xã hội,làm cho xã hội tồn tại tronh vòng trật tự nhất định nhưng trên thực tế,chỉ có giai cấp có thế lực giai cấp thống trị về kinh tế mới có đủ điều kiện lập ra và sự dụng bộ máy nhà nước.Nhờ có nhà nước ,giai cấp này cũng trở thành giai cấp thống trị,và do đó có thêm những phương tiện mới để đàn áp và bóc lột giai cấp khác.Vì thế về bản chất “Nhà nước chẳng qua chỉ là một bộ máy của một giai cấp này dùng để trấn áp moọt giai cấp khác” là một bộ máy để duy trì sự thống trị của giai cấp này đối với giai cấp khác, là cơ quan quyền lực của một giai cấp đối với toàn bộ xã hội, là công cụ chuyên chính của một giai cấp.Không có và không thể có nhà nước đứng trên các giai cấp hoặc nhà nước chung cho mọi giai cấp.Nhà nước chính là bộ máy do giai cấp thống trị về kinh tế thiết lập ra để hợp thức hóa và củng cố sự áp bức của chúng đối với quần chúng lao động.Giai cấp thống trị sự dụng bộ máy nhà nước để đàn áp,cưỡng bức các giai cấp khác trong khuôn khổ lợi ích của giai cấp thống trị.Đó là bản chất của nhà nước theo nguyên nghĩa tức là nhà nước của giai cấp bóc lột.
Theo bản chất đó,nhà nước không thể là lực lượng điều hòa sự xung đột giai cấp,mà trái lại nó càng làm cho mâu thuẫn ngày càng găy gắt.Cũng thoe bản chất đó, nhà nước là bộ máy quan trọng nhất của kiến trúc thượng tầng trong xã hội có giai cấp.Tất cả những hoạt động chính trị,văn hóa ,xã hội do nhà nước tiến hành,xét cho cùng đều xuất phát từ lợi ích của giai cấp thống trị.Thực tế đã chứng minh rằng,cho dù che dấu dưới hình thức tinh vi như thế nào,nhà nước trong mọi xã hội có giai cấp đối kháng cũng chỉ là công cụ bảo vệ lợi ích của giai cấp thống trị.
Tuy nhiên cũng có trường hợp,nhà nước giữ được mức độ độc lập nào đó với cả hai giai cấp đối nghịch,khi cuộc đấu tranh giữa chúng đạttới thế cân bằng nhất định,hoặc nhà nước cũng có thể thực hiện sự thỏa hiệp về quyền lợi tạm thời giữa những giai cấp để chốnh lại một giai cấp khác.Những trường hợp trên là có tính chất ngoại lệ và tạm thời.Sự phát triển của nền kinh tế xã hội nói chung và của cuộc đấu tranh giai cấp nói riêng sẽ phá vỡ thế cân bằng giữa các giai cấp thù địch với nhau,sẽ phá vỡ sự thỏa hiệp tạm thời giữa các giai cấp với nhau và tất yếu sẽ tập chung quyền lực vào tay một giai cấp nhất định.
2-Đặc trưng cơ bản của nhà nước.
Nhà nước có 3 đặc trưng cơ bẩn sau;
a)Nhà nước quản lý dân cư trên một vùng lãnh thổ nhất định:
Khác với tổ chức thị tộc,bộ lạc thời nguyên thủy được hình thành trên cơ sở những quan hệ huyết thống,nhà nướcđược hình thành trên cơ sở phân chia dân cư theo lãnh thổ mà họ cư chú.Quyền lực nhà nước có hiệu lực với mọi thành viên trong lãnh thổ không phân biệt huyết thống.Đặc trưng này làm xuaats hiện mối quan hệ giữa từng người trong cộng đồng với nhà nước.Mỗi nhà nước được xác định bằng một biên giới quốc gia nhất định.
b)Nhà nước có một bộ máy quyền lực chuyên nghiệp mang tính cữơng chế đối với mọi thành viên trong xã hội.
Khác với các cơ quan diều hành công việc chung trong thị tộc, bộ lạc nhà nước nào cũng có bộ máy quyền lực chuyên nghiệp.Nhà nước thực hiện quyền lực của mình trên cơ sở sức mạnh cưỡng chế của pháp luật và dùng các thiết chế bạo lực để pháp luật của mình được thực thi trong thực tế.
c)Nhà nước hình thành hệ thống thuế khóa để duy trì và tăng cừơng bộ máy cai trị.
Nnhà nước không thể tồn tạinếu không dựa vào thuế khóa và các hình thức bóc lột khác .Đó là những chế độ đóng góp có tính chất cưỡng bức để nuôi sống bộ máy nhà nước. Bằng những hình thức khác nhau như vậy,nhà nước của giai cấp thống trị khong những là công cụ trấn áp giai cấp mà còn là coong cụ thực hiện sự bóc lột các giai cấp bị áp bức .
3-chức năng cơ bản của nhà nước:
Bản chất giai cấp của nhà nước còn được thể hiện ở các chức năng của nó.Tùy theo góc độ khác nhau,chức năng của nhà nước được phân chia khác nhau.Dưới góc độ tính chất của quyền lực chính trị,nhà nước có chức năng xã hội.Dưới góc độ phạm vi tác động của quyền lực,nhà nước có chức năng đối nội và chức năng đối ngoại.
a)chức năng thống trị chính trị của giai cấp và chức năng xã hội
Chức năng thống trị chính trị của giai cấp-chức năng giai cấp-là chức năng nhà nước làm công cụ chuyên chính của một giai cấp nhằm bảo vệ sự thống trị giai cấp đó đối với toàn thể xã hội.Chưc năng giai cấp của nhà nước bắt nguồn từ lý do ra đời của nhà nước và tạo thành bản chất chủ yếu của nó.
Chức năng xã hội của nhà nước là chức năng nhà nước thực hiện sự quản lý những hoạt động chungvì sự tồn tại của xã hội ,thỏa mãn một số nhu cầu chung của cộng đồng dân cư nằm dưới sự quản lý của nhà nước.
Trong hai chức năng đó thì chức năng thống trị chính trị là cơ bản nhất,chức năng xã hội phải phụ thuộc và phục vụ cho chức năng thống trị chính trị.Giai cấp thống trị bao giờ cũng biết giới hạn chức năng xã hội trong khuôn khổ lợi ích của mình.Sng,chớc năng giai cấp chỉ có thể được thực hiện thông qua chức năng xã hội.Ph.ăngghen viết “ở khắp nơi,chức năng xã hội là cơ sở của sự thống trị chính trị;và sự thống trị chính trị cũng chỉ kéo dài chừng nào nó còn thực hiện chức năng xã hội đó của nó”.
Khi xã hội không còn giai cấp thì những nội dung thuộc chức năng xã hội sẽ do xã hội tự đảm nhiệm ,và khi đó chế độ tự quản của nhân dân được xác lập.
b)chức năng đối nội và chức năng đối ngoại
Sự thống trị chính trị và sự thực hiện chức năng xã hội của nhà nước thể hiện trong lĩnh vực đối nội cũng như trong đối ngoại.
Chức năng đối nội của nhà nước nhằm duy trì trật tự kinh tế, xã hội, chính trị và những trật tự khác hiện có trong xã hội theo lợi ích của giai cấp thống trị.Thông thường điều đó phải được pháp luật hóa và được thực hiện nhờ sự cưỡng bức của nhà nước .Nhà nước còn sử dụng nhiều phương tiện khác để củng cố vị trí thống trị.
Chức năng đối ngoại của nhà nước nhằm bảo vệ biên giới lãnh thổ quốc gia và thực hiện các mối quan hệ kinh tế ,chính trị với các quốc gia khác.Ngày nay ,trong xu thế hội nhập khu vực và quốc tế,việc mở rộng chức năng đối ngoại của nhà nước có tầm quan trọng đặc biệt.
Cả hai chức năng đối nội và đối ngoại của nhà nước đều xuất phát từ lợi ích của giai cấp thống trị.Chúng là hai mặt của một thể thống nhất.Tính chất của chức năng đối nội quyết định tính chất của chức năng đối ngoại.Ngược lại tính chất và nhu cầu của chức năng dối ngoại có tác động mạnh mẽ trở lại chức năng đôí nội.
4-Vai tò của nhà nước;
Nhà nước có vai trò rất quan trọng đối với toàn xã hội, điều chỉnh mọi hoạt động của xã hội ,giữ cho xã hội ở trạng thái cân bằng và ổn định.Nhà nước tác động tới sự phát triển của nền kinh tế bằng việc đề ra các đường lối chính sách phát triển phù hợp đối với từng giai đoạn.Bằng việc xây dựng kiến trúc thượng tầng như:pháp luật ,các chính sách ,và các cơ quan nhầ nước để tác động tới cơ sở hạ tầng.
5-Các kiểu và hình hức nhà nước.
a) Khái niệm kiểu và hình thức nhà nước .
Kiểu nhà nước là khái niệm dùng để chỉ bộ máy thống trị đó thuộc về giai cấp nào,tồn tại trên cơ sở kinh tế nào ,tương ứng với hình thía kinh tế xã hội nào .
Mỗi kiểu nhà nước lại có thể tồn tại dưới các hình thức khác nhau.Hình thức nhà nước là khái niệm dùng để chỉ cách thức tổ chức và phương thức thực hiện quyền lực nhà nước .Hình thức nhà nước bị quy định bởi bản chất giai cấp , tương quan lực lượng giữa các giai cấp,bởi đặc điểm truyền thống chính trị của đất nước.
b)Các kiểu và hình thức nhà nước trong lịch sử.
Tương ứng với ba chế độ xã hội có đối kháng giai cấp trong lịch sử là hình thái kinh tế xã hội chiếm hữu nô lệ,phong kiến và tư bản chủ nghĩa là ba kiểu nhà nước :nhà nước chiếm hữu nô lệ ,nhà nước phong kiến và nhà nước tư sản.Tùy theo tình hình kinh tế xã hội cụ thể của mỗi quốc gia mà mỗi kiểu nhà nước được tổ chức theo những hình thức nhất định.
-Nhà nước chiếm hữu nô lệ .Đây là nhà nước chủ nô thời cổ đại mà tiêu biểu là nhà nước chủ nô ở Hy Lạp và La Mã cổ đại như chính thể quân chủ và chính thể cộnh hòa ,chính thể quý tộc và chính thể dân chủ .Các hình thức này chỉ khác nhau về cách thức và cơ chế hoạt động của bộ máy nhà nước còn bản chất của chúng đều là nhà nước của giai cấp chủ nô nhằm thực hiện chuyên chính đối với nô lệ.
-Nhà nước phong kiến .Đây là nhà nước của giai cấp địa chủ phong kiến.Nhà nước phong kiến cũng được tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau.Quyền lực nhà nước được chia thành quyền lực độc lập ,địa phương phân tán.Mỗi chúa phong kiến là một ông vua trên lãnh thỏ của mình.Hoàng đế là chúa phong kiến lớn nhất nhưng chỉ có quyền lực trên lãnh thổ của mình .ở phương đông hình thức quân chủ tập quyền là hình thức nhà nước phổ biến nhất ựa trên chế độ sở hữu nhà nước về ruộng đất.Trong nhà nước này quyền lực của vua được tăng cường rất mạnh.Dù tồn tại dưới hình thức nào nhà nước phong kiến cũng chỉ là chính quỳên của giai cấp địa chủ,quý tộc,là cơ quan bảo vệ những đặc quyền phong kiến là cong cụ dùng để áp bức thống trị nông nô.
-Nhà nước tư sản.Đây là nhà nước của giai cấp tư sản thích ứng với hình thái kinh tế xã hội tư bản chủ nghĩa .Nhà nước tư sản được tổ chức dưới những hình thức khác nhau,nhưng chỉ có hai hình thức cơ bản nhất là hình thức cộng hòa và hình thức quân chủ lập hiến .Trong thực tế nhằm thích ứng với điều kiện cụ thể của mỗi quốc gia các hình thức cụ thể của nhà nước tư sản hiện đại lại có sự khác nhau quá lớn,về chế độ bầu cử ,chế độ tổ chức ,về nhiệm kì và sự phân chia quyền lực giữa tổng thống và nội các.Hình thức của nhà nước tư sản là rất phong phú nhưng không làm thay đổi bản chất của nó.Đó là công cụ của giai cấp tư sản dùng để áp bức thống trị giai cấp vô sản và quần cúng lao động để bảo vệ lợi ích và quyền lợi của mình.Đúng như V.I.Lênin đã chỉ ra: “những hình thức của của nhà nước tư sản thì hết sức khác nhau,nhưng thực chất chỉ là một:chung quy lại thì tất cả những nhà nước ấy,vô luận thế nào cũng tất nhiên cũng phải là chuyên chính tư sản.”Chúng ta cũng phải thấy rằng,ngay ở những nước tư sản phát triển khá cao trong thời kì hiện nay ,không ít những yêu cầu dân chủ sơ đẳng của người dân vẫn bị chà đạp.Vì vậy chỉ có thể đạt được một nhà nước thật sự dân chủ của nhân dân,khi xóa bỏ nhà nước tư sản để xác lập nhà nước xã hội chủ nghĩa .
II_NHà NƯớc chuyên chính vô sản
Nhà nước vô sản là nhà nước kiểu mới ,nhà nước của giai cấp công nhân và nhân dân lao động.Một nhà nước bảo vệ lợi ích của giai cấp vô sản.
C.Mác đã khẳng định rằng,giai cấp công nhân và nhân dân lao động muốn xóa bỏ tình trạng người bóc lột người và mọi sự tha hóa của con do chế độ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất sinh ra ,trước hết họ phải chiếm lấy chính quyền ,thực hiện chuyên chính của giai cấp công nhân.Trong tác phẩm phê phán cương lĩnh Gôta,CMác viết: “Giữa xã hội tư bản chủ nghĩa và chế độ xã hội chủ nghĩa là một thời kì cải biến cấch mạng từ xã hội này sang xã hội kia .Thích ứng với thời kì ấy là một thời kì quá độ chính trị,và nhà nứơc của thời kì ấy không thể là cái gì khác hơn là nền chuyên chính cách mạng của giai cấp vô sản.”
Bảo vệ và phát triển một cách sáng tạo quan điểm của CMác về nhà nước trong thời đại đế quốc và cách mạng vô sản.Lênin đã phê phán những kẻ cơ hội chủ nghĩa về nhà nước mà thực chất họ phủ nhận việc giai cấp vô sản giành lấy chính quyền phủ nhận sự chuyên chính của giai cấp vô sản. Người khẳng định rằng chỉ có những người đã hiểu rằng chuyên chính của một giai cấp là tất yếu lhông những cho mọi xã hội có giai cấp nói chung ,không những cho giai cấp vô sản,mà còn cho suốt thời kì lịch sử từ chế độ tư bản chủ nghĩa đến xã hội không có giai cấp,chỉ có những người đó mới thấm nhuần được thực chất của học thuyết của Mác về nhà nước .”
Sự cần thiết xác lập chuyên chính vô sản để tiến tới chủ nghĩa cộng sảnlà vì trong thời kì quá đọ xã hội còn tồn tại các giai cấp bóc lột và cấc lực lượng xã hội ,chúng chống lại sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội khiến giai cấp công nhân và nhân dân lao động phải chấn áp chúng bằng bạo lực.Hơn nữa trong thời kì quá độ còn có các giai cấp chung gian khác.Do địa vị kinh tế xã hội của mình ,họ dễ dao động giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản,họ không thể tự mình tiến lên chủ nghĩa xã hội .Giai cấp vô sản tìm cách thu hút lực lượng đông đảo này về phía mình.Chuyên chính vô sảnđóng vai trò là cần thiết để đảm bảo sự lãnh đạo của giai cấp công nhân đối với nhân dân.
Trong thời quá độ còn tồn tại nhiều giai cấp đối lập nhau ,đấu tranh với nhau,do đó chuyên chính vô sản là cần thiết để đưa xã hội đi theo con đường xã hội chủ nghĩa.Muốnvậy,quan điểm của giai cấp công nhân trên cơ sở phản ánh đúng quy luật khách quan của đời sống xã hội phải giữ vai trò chi phối.Chuyên chính vô sản là sự thống trị của giai cấp công nhân,do cách mạng xã hôi chủ nghĩa sinh ra và có sứ mệnh xây dựng thành công xã hội chủ nghĩa.Sau khi trở thành giai cấp cầm quyền thì giai cấp vô sản phải nắm vững công cụ chuyên chính ,kiên quyết trấn áp mọi thế lực đi ngược lại lợi ích của nhân dân để bảo vệ thành quả cách mạng nhằm xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội.Trong khi nhấn mạnh sự cần thiết của bạo lực, của trấn áp,các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác-Lênin vẫn xem mặt tổ chức,xây dựng là chức năng cơ bản nhất của chuyên chính vô sản.Khi đề cập tới vấn đề này Lênin đã cho rằng chuyên chính vô sản không phải chỉ là bạo lực đối với bọn bóc lột ,và cũng không phải chủ yếu là bạo lực mà mặt cơ bản của nó là tổ chức,xây dựng toàn diện xã hội mới xã hội xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa .
Để thực hiện sứ mệnh của mình giai cấp công nhân cần có sự hỗ trợ,cộng tác ,liên minh vững chắc và ngày càng củng cố với những người lao động khác.Do vậy ,chuyên chính vô sản là một loại liên minh đặc biệt giữa giai cấp công nhân với quần chúng lao động.Nhà nước vô sản là nhà nước của nhân dân,là nhà nước của dân do dân và vì dân,do đó chế độ dân chủ vô sản là chê độ dân chủ theo nghĩa đầy đủ nhất của từ đó.Đó là nền dân chủ bao quáttoàn diện mọi lĩnh vực của xã hội,nó lấy dân chủ trên lĩnh vực kinh tế làm chủ cơ sở.Chủ nghĩa xã hội không thể tồn tại và phát triển được nếu thiếu dân chủ và thiếu sự thực hiện một cách đầy đủ và mở rộng không ngừng dân chủ.
Giai cấp công nhân không chỉ có sứ mệnh lịch sử lãnh dậo cuộc đấu tranh để giải phóng dân tộc mình mà còn có vai trò lịch sửtoàn thế giới.Do vậy chuyên chính vô sản còn phải thực làm nghĩa vụ quốc tế của mình,bằng việc giúp đỡ từ mọi phương tiện có thể được cho cuộc đấu tranh của các dân tộc vì hòa bình ,độc lập dân tộc ,dân chủ và tiến bộ xã hội.Nhà nước vô sản là tổ chức thông qua đó,Đảng của giai cấp công nhân thực hiện vai trò lãnh đạo của mình đối với toàn xã hội.Không có sự lãnh đạo của đảng cộng sản ,nhà nước không giữ được bản chất giai cấp công nhân của mình.Để đảm bảo vai trò lãnh đạo của đảng cộng sản đối với nhà nước là nguyên tắc sống còn của giai cấp vô sản .
Nhà nước vô sản có thể tồn tại dưới các hình thức khác nhau.Công xã pari năm 1871 đã sản sinh ra nhà nước vô sản kiểu công xã.Hình thức thứ hai của chuyên chính vô sản là Xôviết.ở một số nhà nước ,nhà nước vô sản còn tồn tại dưới hình thức nhà nước dân chủ nhân dân.Thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội mang lại cho nhà nước vô sản nhiều hình thức mới .Tính da dạng của các nhà nứơc đó tùy thuộc vào điều kiện lịch sử cụ thể của thời điễm xác lập nhà nước ấy,tùy thuộc vào tương quan lực lượng giữa các giai cấp và khối liên minh giai cấp tạo thành cơ sở xã hội của nhà nước,tùy thuộc vào nhiệm vụ kinh tế chính trị xã hội mà nhà nước đó phải thực hiện,tùy thuộc vào truyền thống chính trị của dân tộc.Hình thức cụ thể của nhà nước trong thời kì quá độ có thể rất khác nhau nhưng bản chất của chúng chỉ là một .Chuyên chính cách mạng của giai cấp vô sản.Chủ nghĩa Mác Lênin đã chỉ ra rằng nhà nước vế sản là một nhà nước đặc biệt. “nhà nước không có nguyên nghĩa”,là nhà nước “nửa nhà nước”.Sau khi những cơ sở kinh tế xã hội của sự xuất hiện và tồn tại của nhà nước mát đi thì nhà nước sẽ không còn.Sự mất đi của nhà nước vô sản không phải bằng con đường “thủ tiêu”, “xóa bỏ” mà bằng con đường “tự tiêu vong”.Sự tiêu vong của nhà nước vô sản là một quá trình rất lâu dài.
III_NHà NƯớc pháp quyền
1-Khái niệm.
Nhà nước pháp quyền là một hình thức đặc biệt mà ở đó pháp luật được đặt ở một vị trí cao nhất.Tất cả các hoạt động của đời sống xã hội đều đặt dưới sự giám sát ,điều chỉnh của các quy phạm pháp luật.Nội dung của nhà nước pháp quyền là thực hiện quyền lực của nhân dân.Nhà nước ta là nhà nước pháp quyền của dân,do dân và vì dân.
2-đặc điểm của nhà nước pháp quyền
-Pháp luật giữ vị trí tối cao trong xã hội .
-Quyền lực nhà nước thể hiện lợi ích và ý trí của đa số
-Thể hiện mối quan hệ giữa nhà nước và nhân dân.
3-Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Trải qua mấy ngàn năm lỉch sử,nhân dân Việt Nam lao động cần cù ,sáng tạo,chiến đấu anh dũng để dựng nước và giữ nước,đã hun đúc lên truyền thống đoàn kết,nhân nghĩa,kiên cường ,bất khuất của dân tộc và xây dựngnên nền văn hiến Việt Nam.
Từ những năm 1930,dưới sự lãnh đạo của đảng công sản do chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện,nhân dân ta tiến hành cuộc chiến tranh lâu dài,đày gian khổ hy sinh,làm cách mạng tháng tám thành công.Ngày2/9/1945 chủ tịch Hồ Chí Minh đọc tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.Tiếp đó suốt mấy chục năm, nhân dân các dân tộc nước ta đã liên tục chiến đấu,với sự giúp đỡ quý báu của bạn bè trên thế giới,nhất là các nước xã hội chủ nghĩa đã lập lên những chiến tích oanh liệt ,đánh thắng hai cuộc chiến tranh xâm lược gải phóng đất nước.Ngáy 2/7/1976,quốc hội nước Việt Nam thống nhất đã quyết định đổi tên nước là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân,do nhân dân ,vì nhân dân.Tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức.
Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là trụ cột của hệ thống chính trị,là công cụ thực hiện quyền lực của nhân dân,là tổ chức thực hiện quyền làm chủ của nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của đảng cộng sản Việt Nam.
Nhà nước quản lí mọi mặt đời sống xã hội bằng pháp luật,quản lí kinh tế bằng kế hoạch,bằng chính sách,bằng những đòn bẩy kinh tế và các cộng điều tiết khác.Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được tổ chức theo nguyên tắc nhà nước pháp quyền của dân ,do dân và vì dân,lấy liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức làm nền tảng,đặt dưới sự lãnh đạo của đảng cộng sản .Nhà nước ấy do nhân dân lập ra và thông qua tổng tuyển cử toàn dân,được đặt dưới sự kiểm sát của nhân dân.Mọi quyền lực mà nhà nước có được đều do nhân dân ủy quyền.Mọi chủ trương,chính sách của nhà nước đều vì lợi ích của nhân dân.Nó kiên quyết đập tan mọi mưu đồ đi ngược lại ý chí của nhân dân ta.
Trong tổ chức và hoạt động cuả mình,quyền lực nhà nước được tổ chức theo nguyên tắc thống nhất nhưng có sự phân công và phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện quyền lập pháp ,hành pháp và tư pháp .Tổ chức và hoạt động của nhà nước thực hiện nguyên tắt tập chung dân chủ.Tát cả quyền lực của nhà nước thuộc về nhân dân bảo đảm sự thống nhất tổ chức và hành động,phát huy đồng bộ và kết hợp chặt chẽ sức mạnh của cả cộng đồng và từng cá nhân,của cả nước và từng địa phương ,của cả hệ thống bộ máy và từng yếu tố cấu thành nó.Tập chung dân chủ đối lập với tập chung quan liêu cũng như phân tán cục bộ.
Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có sự thống nhất hữu cơ chức năng giai cấp và chức năng xã hội trong tổ chức,trong hoạt động của mình.Càng đứng vững trên lập trường giai cấp công nhân,càng có khả năng phát hiện ,nhận thức và giải quyết có hiệu quả những vấn đề có liên quan tới nhận thức xã hội.Ngược lại,việc thực hiện tốt chức năng xã hội sẽ góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện chức năng giai cấp.
Để nhà nước ta thực sự là nhà nước pháp quyền của dân,do dân ,vì dân,trong giai đoạn trước mắt chúng ta phải thực hiện đồng bộ một loạt những nhiệm vụ: Đổi mới nâng cao chất lượng công tác lập pháp và giám sát tối cao của quốc hội đối với toàn bộ họat động của nhà nước,cải cách nền hành chính nhà nước,bao gồm cải cách thể chế hành chính,tổ chức bộ máy và kiện toàn đội ngũ cán bộ công chức,cải cách tổ chức và hoạt động tư pháp.
Đồng thời với việc thực hiện những nhiệm vụ đó,chúng ta phải đẩy mạnh cuộc đấu tranh chống bệnh quan liêu,tham nhũng trong bộ máy nhà nước,một nguy cơ trực tiếp quan hệ đến sự sống còn của hệ thống chính trị nói chung,của nhà nước ta nói riêng.Mặt khác,cũng cần phải kết hợp những biện pháp cấp bách với những giải pháp có tầm hiến lược nhằm vừa hoàn thiện cơ chế chính sách,kiện toàn tổ chức,chấn chỉnh công tác quản lí khắc phục sơ hở,vừa sử lí nghiêm kịp thời mọi vi phạm,tội phạm.Bằng việc thực hiện tổng hợp và đồng bộ những nhiệm vụ đó,chúng ta sẽ từng bước hoàn thiện nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam để xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở nước ta.
4-Giải pháp tăng cường nhà nước pháp quyền ở Việt Nam.
Nhà nước pháp quyền chủ nghĩa Việt Nam khác về bản chất với nhà nước pháp quyền tư sản.Điều này được quy định khách quan trên cơ sở kinh tế và chế độ chính trị xã hội.Sự khác biệt đó thể hiện ở bản chất giai cấp,tính dân tộc và tính nhân dân của nhà nước.Chỉ có nhà nước mang bản chất giai cấp công nhân,hoạt động theo đường lối ,quan điểm của đảng tiên phong của giai cấp công nhân mới đại biểu cho lợi ích chung.Vì vậy việc tìm kiếm,xây dựng những thiết chế,cơ chế nhà nước như thế nào cho phù hợp với trình độ phát triển kinh tế xã hội,trình độ dân trí,đảm bảo quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân.Chúng ta cần chú ý giải quyết tốt các vấn đề sau.
+Tăng cường vai trò lãnh đạo của đảng với Đảng với nhà nước.Đảng phải chịu trách nhiệm toàn diện và cao nhất trước nhân dân cả về phát triển xã hội lẫn nâng cao đời sống của nhân dân,năng lực lãnh đạo của các cơ quan nhà nước.Đảng phải bằng mọi cách phát huy cao nhất vai trò của nhà nước.
+Phân định rõ chức năng giữa Đảng và nhà nước từng bước xác định rõ nội dung ,phạm vi mức độ quan hệ giữa sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lí của nhà nước.Cần chú ý làm rõ sự khác biệt giữa quyền lực chính trị ,sự lãnh đạo của Đảng với quyền lực quyền uy pháp luật và sự quản lí của nhà nước.
+Đổi mới quá trình thể chế hóa chủ trương đường lối của đảng thành hành động của nhà nước.Yêu cầu của việc tổ chức bộ máy của nhà nước sao cho nhà nước thực sự là cơ quan quyền lực thể hiện ý trí của Đảng cầm quyền và cũng là ý trí của nhân dân,mọi quyền lực của chính quyền thể hiện và thực hiện đường lối của Đảng.
Để nâng cao hiệu quả quản lí của nhà nước cần chú ý giải quyết:
Cần đề cao và thực hiện nhất quán các chuẩn dân chủ và pháp quyền trong Đảng,nhà nước và xã hội.Cầnphải hoàn thiện hệ thống pháp luật,tăng tính cụ thể,khả thi của các quy định vào trong văn bản pháp luật
Nâng cao vai trò quản lí kinh tế của nhà nước .Nhà nước vô sản là nhà nước kiểu mới.Cần phân biệt rõ đâu là nhà nước với tư cách là một bộ phận của kiến trúc thượng tầng ,đầu là hoạt động quản lí sản xuất ,kinh doanh của nhà nước
Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra ,giám sát của nhà nước.Đảng lãnh đạo bằng công tác kiểm tra,giám sát thông qua đó Đảng phát hiện những thiếu sót sai lệch trong hoạt động quản lí của nhà nước để kịp thời điều chỉnh.
IV_kết luận
Sau khi nghiên cứu vấn đề này chúng ta có thể nhận thấy rằng nhà nước có một vai trò rất quan trọng nó thể hiện ý trí của toàn thể nhân dân.Nhưng nhà nước có rất nhiều hình thức tồn tại,mỗi nhà nước mang một bản chất và chức năng riêng.Vì vậy chúng ta cần có thái độ rõ ràng khi nghiên cứu về nhà nước để có thể hiểu được sự khác biệt cơ bản giữa các nhà nước và mối quan hệ giữa chúng,để từ đó lựa chọn hình thức nhà nước phù hợp nhất.Nhà nước ta là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa là một nhà nước tiên tiến là nhà nước của nhân dân ,do nhân dân ,vì nhân dân.Một nhà nước của gia cấp công nhân bảo vệ lợi ích cho toàn thể nhân dân lao động mà nền tảng là sự liên minh giữa giai cấp công nhân với nông dân và tầng lớp trí thức.Xây dựng một nhà nước vững mạnh phát triển là nghĩa vụ và trách nhiệm của toàn thể nhân dân chứ không phải của một cá nhân nào,và tất cả đều phải đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam.Đối với bản thân là một công dân sau khi nghiên cứu vấn đề này ,em ý thức được nghĩa vụ và trách nhiệm của mình với nhà nước một nhà đã phải trải qua bao năm gian nan mới có thể xây dựng được.Mỗi sinh viên là những chủ nhân dân tương lai của đất nước cần phải không ngừng trau dồi tri thức và rèn luyện đạo đức để có thể đưa đất nước phát triển sánh vai với các nước trên thế giới.
V_Các tài liệu tham khảo
1-Văn kiện nghị quyết của đảng VI
2-Tạp trí triết học số 6(181)-2006
3-Tạp trí cộng sản
4-Giáo trình triết học
5-Các tài liệu khác
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 60900.DOC