Những vấn đề kinh tế chủ yếu để phát triển nông nghiệp Đông Mỹ – Thanh Trì - Hà Nội theo hướng kết hợp nông nghiệp với du lịch

Lêi nãi ®Çu. 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi. HiÖn nay, trong ho¹t ®éng kinh tÕ- x· héi ë hÇu hÕt c¸c quèc gia ®Òu coi träng viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi th«ng qua c¸c dù ¸n cô thÓ nh»m ®Çu t­ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. ViÖt Nam ®ang trong thêi k× c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ liªn tôc ®¹t ë møc cao vµ æn ®Þnh. B×nh qu©n hµng n¨m thêi k× 1991-1997 GDP t¨ng 8,2%. Hai n¨m 1998, 1999 do ¶nh h­ëng tiªu cùc cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ - tµi chÝnh khu vùc, tèc ®é t¨ng tr­ëng cña n­íc ta tuy cã chËm l¹i (1998: 5,8%, 1999: 4,8%) xong vÉn thuéc lo¹i cao so víi khu vùc. Nhê ®ã qui m« kinh tÕ ViÖt Nam kh«ng ngõng lín m¹nh. So víi n¨m 1990, n¨m 1997 qui m« kinh tÕ n­íc ta gÊp 1,76 lÇn vµ n¨m 1998 gÊp 1,8 lÇn. Kinh tÕ ph¸t triÓn ®· t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò hÕt søc c¬ b¶n cho viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi ®Æc biÖt lµ tõng b­íc c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña n«ng d©n. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu rÊt ®¸ng tù hµo vÒ x©y dùng ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n th× vÊn ®Ò m«i tr­êng- yÕu tè cùc k× quan träng cã ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt n­íc l¹i ch­a ®­îc sù quan t©m thÝch ®¸ng. Hµ Néi lµ trung t©m, lµ thñ ®« cña c¶ n­íc nªn qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ diÔn ra rÊt m¹nh, rÊt nhanh chãng. NhËn thøc ®­îc nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña ®« thÞ ho¸ ¶nh h­ëng, t¸c ®éng ®Õn m«i tr­êng sinh th¸i ë khu vùc n«ng nghiÖp n«ng th«n ven ®« (ngo¹i thµnh ), thµnh phè Hµ Néi ®· cã chñ tr­¬ng x©y dùng vµ triÓn khai c¸c dù ¸n nh»m b¶o vÒ vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng m«i tr­êng sinh th¸i n«ng nghiÖp, n«ng th«n trong c¸c khu vùc nµy. Nh­ hiÖn nay, cã rÊt nhiÒu c¸c dù ¸n ph¸t triÓn vµ b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i n«ng nghiÖp, n«ng th«n ë khu vùc ngo¹i thµnh ®ang ®­îc triÓn khai thùc hiÖn, ®Æc biÖt lµ trong c¸c dù ¸n ®­îc triÓn khai thùc hiÖn thµnh phè vµ c¸c cÊp chÝnh quyÒn rÊt coi träng vÊn ®Ò ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h­íng kÕt hîp gi÷a n«ng nghiÖp víi du lÞch, cô thÓ mét sè dù ¸n ®ang ®­îc triÓ khai theo h­íng kÕt hîp trªn nh­ ë: §«ng Mü - Thanh Tr×, Phó DiÔn - Tõ Liªm, Minh Phó - Sãc S¬n, Phï §æng – Gia L©m... Tuy thêi gian triÓn khai, thùc hiÖn c¸c dù ¸n trªn míi ®­îc mét vµi n¨m gÇn ®©y (tõ n¨m 2001 ), nh­ng viÖc tæng kÕt ®¸nh gi¸ kÞp thêi ®óng thùc tr¹ng nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña sù kÕt hîp, ®ång thêi lµm râ nh÷ng tån t¹i, nguyªn nh©n cña nã trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nh»m ph¸t huy tèi ®a c¸c ­u ®iÓm vµ thµnh qu¶ ®· cã, rót kinh nghiÖm kh¾c phôc c¸c h¹n chÕ, hoµn thiÖn, bæ sung c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ cña sù kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch trong dù ¸n lµ cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch. Do vËy em xin chän ®Ò tµi: “Nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ chñ yÕu ®Ó ph¸t triÓn n«ng nghiÖp §«ng Mü – Thanh Tr× - Hµ Néi theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch” lµm ®Ò tµi luËn v¨n tèt nghiÖp. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu. - §¸nh gi¸ tæng qu¸t t×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n, kÕt qu¶ thùc hiÖn dù ¸n d­íi gãc ®é kinh tÕ vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp t¹i §«ng Mü- Thanh Tr× theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch, rót ®­îc ra nh÷ng mÆt m¹nh vµ mÆt yÕu, thiÕu xãt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. - §Ò suÊt c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ - kÜ thuËt, mét sè chØ tiªu kinh tÕ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña dù ¸n. 3. Ph¹m vi nghiªn cøu. - VÒ kh«ng gian chuyªn ®Ò nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò chÝnh cña dù ¸n ®ang diÔn ra trªn toµn x· §«ng Mü- Thanh Tr×- Hµ Néi. - VÒ thêi gian: nghiªn cøu toµn bé qu¸ tr×nh triÓn khai dù ¸n giai ®o¹n 1 vµ c¸c b­íc chuÈn bÞ cho dù ¸n tõ n¨m 2001 - 2005. 4. KÕt cÊu chuyªn ®Ò. Ngoµi lêi më ®Çu, kÕt luËn vµ c¸c danh môc tµi liÖu tham kh¶o chuyªn ®Ò cã kÕt cÊu chÝnh gåm 3 ch­¬ng. Ch­¬ng 1: C¬ së lÝ luËn vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ë §«ng Mü - Thanh Tr× theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch. Ch­¬ng 3: Quan ®iÓm, ph­¬ng h­íng vµ c¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m ph¸t triÓn nh»m ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch Ch­¬ng 1: C¬ së lÝ luËn vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch. 1.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i kÕt hîp gi÷a n«ng nghiÖp víi c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n. 1.1.1. C¸c xu h­íng ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i. Sang thÕ kØ XXI nÒn n«ng nghiÖp thÕ giíi nãi chung, cÇn tiÕt kiÖm ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ trong sö dông n¨ng l­îng, cho ®Õn nay n¨ng l­îng sö dông trong n«ng nghiÖp thÕ giíi cßn rÊt khiªm tèn. Theo tµi liÖu cña FAO n¨m 1972- 1973 n«ng nghiÖp toµn thÕ giíi míi sö dông 3,5% tæng n¨ng l­îng ho¸ th¹ch, giai ®o¹n 1985- 1986 t¨ng nªn 4,1% vµ ®Õn n¨m 2001 n«ng nghiÖp thÕ giíi sö dông kho¶ng 5,3% tæng n¨ng l­îng ho¸ th¹ch hµng ho¸ cña thÕ giíi. Sù ph©n bè sö dông n¨ng l­îng ho¸ th¹ch còng kh«ng ®Òu: mét lao ®«ng n«ng nghiÖp ë c¸c n­íc ph¸t triÓn sö dông n¨ng l­îng nhiÒu gÊp 30 lÇn 1 lao ®émg n«ng nghiÖp ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn; vÒ vËt t­ kÜ thuËt n«ng nghiÖp, c¸c n­íc ph¸t triÓn sö dông 60% tæng sè ph©n ho¸ häc, trªn 50% tæng sè thuèc trõ s©u, trõ cá, 75% tæng sè m¸y kÐo 70% tæng sæ thøc ¨n gia xóc cña thÕ giíi. Sang thÕ kØ XXI, n«ng nghiÖp thÕ giíi cã thÓ ph¶i sö dông n¨ng l­îng nhiÒu h¬n thÕ kØ XX ®Ó tiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp. Nh­ng ®Ó sö dông n¨ng l­îng trong n«ng nghiÖp cã hiÖu qu¶ ph¶i ®iÒu chØnh hîp lÝ gi÷a c¸c khu vùc: theo h­íng gi¶m n¨ng l­îng vµ vËt t­ kÜ thuËt ë c¸c n­íc ph¸t triÓn, t¨ng ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. N¨m 1979 tæng giÊm ®èc FAO ®· nªu ý kiÕn: “ c¸c n­íc nghÌo ph¶i ®­îc sö dông thªm ph©n kho¸ng vµ ho¸ chÊt trõ s©u bÖnh nh­ng kh«ng nªn sao chÐp ph­¬ng ph¸p ®ang dïng ë c¸c n­íc giµu”. nÕu h¹n chÕ sö dông n¨ng l­îng trong n«ng nghiÖp th× ë nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn s¶n xuÊt l­¬ng thùc sÏ gi¶m sót dÉn ®Õn thiÕu ®ãi. V× vËy m« h×nh n«ng nghiÖp cña c¸c n­íc ph¸t triÓn sÏ ®iÒu chØnh theo h­íng gi¶m chi phÝ n¨ng l­îng, gi¶m néi dung, møc ®é c«ng nghiÖp ho¸ ®Ó t¨ng hiÖu suÊt sö dông n¨ng l­îng vµ h¹n chÕ « nhiÔm m«i tr­êng, m« h×nh n«ng nghiÖp cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn sÏ ®iÒu chØnh theo h­íng t¨ng chi phÝ n¨ng l­îng hîp lÝ, kh«ng dËp theo khu«n mÉu cña c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn tr­íc ®©y nh»m ®¶m b¶o hiÖu suÊt sö dông n¨ng l­îng kh¸ vµ chèng g©y « nhiÔm m«i tr­êng. MÆt kh¸c nh­ chóng ta biÕt con ng­êi lµ thµnh viªn quan träng bËc nhÊt cña tÊt c¶ c¸c hÖ sinh th¸i, hÖ sinh th¸i n«ng nghiÖp, cña tÊt c¶ c¸c nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, con ng­êi lu«n gi÷ vai trß chñ ®éng. Víi chÝ tuÖ cña m×nh con ng­êi cã thÓ lùa chän con ®­êng duy nhÊt ®óng, phï hîp víi lîi Ých cña m×nh; cã thÓ ®iÒu khiÓn c¸c hÖ sinh th¸i theo h­íng cã lîi nhÊt. Trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, con ng­êi kh«ng chØ giíi h¹n môc tiªu cña m×nh trong viÖc t¹o ra c¸c s¶n phÈm cã Ých cho m×nh trong giai ®o¹n tr­íc m¾t mµ cßn ph¶i nghÜ ®Õn lîi Ých cña nhiÒu thÕ hÖ mai sau. Tèi ­u ho¸ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ mét yªu cÇu c¬ b¶n cña nÒn n«ng nghiÖp tiªn tiÕn. Tèi ­u ho¸ lµ chän mét ph­¬ng thøc s¶n xuÊt hîp lÝ, tèt nhÊt trong tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ. Trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp còng vËy cÇn tèi ­u ho¸ c¸c n«i dung c¬ b¶n sau: - Tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña con ng­êi vÒ s¶n phÈm n«ng nghiÖp, nghÜa lµ ph¶i ®¹t n¨ng xuÊt c©y trång vµ vËt nu«i cao, s¶n l­îng n«ng nghiÖp cao, phÈm chÊt n«ng s¶n ph¶i t­¬ng øng víi møc ®Çu t­ vËt chÊt ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. - Tho¶ m·n nhu cÇu hiÖn t¹i nh­ng kh«ng lµm ph­¬ng h¹i ®Õn nhu cÇu cña c¸c thÕ hÖ t­¬ng lai. - Th¶o m·n nhu cÇu hiÖn t¹i nh­ng kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn c¸c nhu cÇu kh¸c cña con ng­êi. Con ng­êi lµ mét bé phËn tÝch cùc cña thiªn nhiªn vµ m·i m·i hoµ nhËp víi thiªn nhiªn, ®øng trªn c¸c quan ®iÓm nµy th× viÖc cã mét nÒn n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng míi kÕt hîp hµi hoµ gi÷a nh÷ng c¸i tÝch cùc, nh÷ng c¸i ®óng ®¾n, nh÷ng c¸i hîp lÝ cña nÒn n«ng nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ sinh häc n«ng nghiÖp. Ngoµi nh÷ng yªu cÇu, ®ßi hái trªn th× vÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr­êng nãi chung vµ « nhiÔm m«i tr­êng nãi riªng hiÖn nay ®ang ë møc b¸o ®éng ®á. VÊn ®Ò « nhiÔm kh«ng khÝ, tiÕng ån, ®Êt ®ai, nguån n­íc, ®a d¹ng sinh häc... cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn m«i tr­êng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Tãm l¹i tr­íc nh÷ng yªu cÇu ®ßi hái cña sù ph¸t triÓn theo qui luËt tiÕn ho¸ cña con ng­êi, cña mét nÒn n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i vµ cña nh÷ng yªu cÇu cña hiÖn t¹i, con ng­êi cÇn tiÕn tíi ph¸t triÓn mét nÒn n«ng nghiÖp sao cho cã thÓ kÕt hîp tæng hoµ gi÷a tù nhiªn vµ con ng­êi, nh»m khai th¸c tèi ®a nh÷ng lîi thÕ cña tõg vïng, tõng khu vùc. V× vËy, ®ßi hái hay sù cÇn thiÕt cÇn cã mét m« h×nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp hîp lÝ lµ rÊt cÇn thiÕt. Trong mét vµi thËp kû gÇn ®©y sù thay ®æi c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ - x· héi cña thÕ giíi diÔn ra rÊt phøc t¹p, trong nã chøa ®ùng nhiÒu yÕu tè thuËn lîi, ®ång thêi còng cã nhiÒu khã kh¨n th¸ch thøc ®èi víi viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp nãi riªng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nãi chung. §ã lµ do qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ thÞ tr­êng ho¸, n«ng nghiÖp c¸c n­íc ®ang chuyÓn dÇn tõ chÕ ®é th©m canh truyÒn thèng lªn th©m canh hiÖn ®¹i. MÆt kh¸c, víi ¸p lùc vÒ d©n sè t¨ng qu¸ nhanh 2-3%/n¨m, víi ®éng lùc lîi nhuËn trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, nhÊt lµ ®éng lùc lîi nhuËn tèi ®a cña chñ nghÜa t­ b¶n, n«ng nghiÖp ®· ph¸t triÓn theo kiÓu khai th¸c t­íc ®o¹t thiªn nhiªn dÉn tíi nh÷ng hiÖn t­îng phæ biÕn: n«ng nghiÖp "hÇm má" bãc lét ®Êt, tèc ®é ph¸ rõng lÊy ®Êt trång trät v­ît qu¸ tèc ®é t¸i sinh cña nã. ViÖc ¸p dông c¬ giíi ho¸, ho¸ häc ho¸ vµ thuû lîi ho¸ ch­a lÊy c«ng nghÖ sinh häc vµ c¶i thiÖn tÇng thæ nhìng lµm trung t©m. Nh÷ng hµnh ®éng khai th¸c mang tÝnh t­íc ®o¹t thiªn nhiªn trong n«ng nghiÖp cïng tíi quy m« vµ tèc ®é khai th¸c tµi nguyªn qu¸ lín, qu¸ nhanh, vµ l­îng chÊt th¶i qu¸ nhiÒu trong c«ng nghiÖp ho¸ ®ang lµm c¹n kiÖt tµi nguyªn vµ « nhiÔm m«i tr­êng rÊt nghiªm träng. Tr­íc nh÷ng thùc tÕ ®ã, con ng­êi ®· nhËn thøc ra ®­îc vÊn ®Ò nµy rÊt sím. N¨m 1972 héi nghÞ liªn hîp quèc vÒ m«i tr­êng ë Stockhom ®· vµ tuyªn bè kªu gäi:” b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i tr­êng cña con ng­êi lµ mét vÊn ®Ò lín cã ¶nh h­ëng tíi phóc lîi cña con ng­êi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ toµn thÕ giíi”. ®ã lµ kh¸t khao khÈn cÊp cña c¸c d©n téc trªn thÕ giíi vµ lµ nhiÖm vô cña mçi chÝnh phñ. 20 n¨m sau héi nghÞ Rio 1992 ë Braxin ®· ra tuyªn bè mang tÝnh ®ßi hái th«ng qua “ ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng Agenda 21” ®èi víi mçi quèc gia vµ chÝnh phñ. Víi tuyªn bè Rio 1992 vµ ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng 21 ®¸nh giÊu viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ bÒn v÷ng nh»m nhu cÇu lîi Ých kh«ng chØ cho thÕ hÖ ngµy nay mµ cho c¶ thÕ hÖ mai sau ph¸t triÓn kinh tÕ ®i liÒn víi b¶o tån m«i tr­êng sinh th¸i, ph¸t triÓn hiÖu qu¶ ®i ®«i víi viÖc thùc hiÖn c«ng b»ng xÉ héi, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Riªng trong nÒn n«ng nghiÖp th× ®ã lµ ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp theo h­íng n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng trªn c¬ së thu hót l«i cuèn n«ng d©n thùc hiÖn vµ tham gia tæ chøc, qu¶n lÝ viÖc thùc hiªn. Thùc tÕ ®©y lµ mét m« h×nh n«ng nghiÖp kh«ng lo¹i trõ ph©n bãn ho¸ häc, thuèc b¶o vÖ thùc vËt, mµ sö dông chóng mét c¸ch hîp lÝ h¬n cã hiÖu qña h¬n, tr¸nh « nhiÔm m«i tr­êng, ®ång thêi t¨ng sö dông c¸c lo¹i ph©n bãn h÷u c¬, ph©n bãn vi sinh, còng nh­ c¸c chÕ phÈm vi sinh vËt vµ ®­a c¸c lo¹i gièng c©y trång, gièng vËt nu«i cã n¨ng suÊt cao ®· t¹o ®­îc ®­a vµo s¶n xuÊt ®¹i trµ, ®Ó nh»m b¶o vÖ chÝnh m«i tr­êng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, còng nh­ b¶o vÖ m«i tr­êng sèng nãi chung. Hay chÝnh lµ viÖc ng­êi ta chó träng tíi mèi quan hÖ hµi hoµ gi÷a sinh vËt vµ m«i tr­êng. MÆt kh¸c ë c¸c quèc gia trªn thÕ giíi hiÖn nay, qóa l¹m dông viÖc sö dông ph©n bãn ho¸ häc, thuèc phßng trõ s©u bÖnh ho¸ häc vµ c¸c chÊt kÝch thÝch ho¸ häc trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nh»m t¨ng n¨ng suÊt c©y trång vµ vËt nu«i, mµ kh«ng quan t©m ®Õn t¸c h¹i cña viÖc qu¸ l¹m dông nã. MÆc dï, viÖc sö dông ph©n bãn ho¸ häc vµ thuèc trõ s©u bÖnh lµ ch×a kho¸ cña sù thµnh c«ng trong c¸ch m¹ng xanh vµ ®¶m b¶o nhu cÇu l­¬ng thùc. Tuy nhiªn, thùc tÕ ®· chøng minh trong thêi gian qua do con ng­êi kh«ng quan t©m tíi viÖc sö dông c¸c s¶n phÈm ho¸ häc vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµm cho cã rÊt nhiÒu vÊn ®Ò vÒ m«i tr­êng trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp n¶y sinh, nh­: - G©y ®éc h¹i cho m«i tr­êng n­íc, m«i tr­êng ®Êt bëi thuèc trõ s©u vµ nitrat (NO3-) vµ do ®ã, t¸c ®éng xÊu ®Õn søc khoÎ cßn ng­êi, c¸c ®éng vËt hoang d· vµ lµm suy tho¸i c¸c hÖ sinh th¸i. - G©y ®éc h¹i cho l­¬ng thùc, thùc phÈm, thøc ¨n cho gia sóc bëi d­ l­îng thuèc trõ s©u, hµm l­îng nitrat vµ c¸c chÊt kÝch thÝch sinh tr­ëng v­ît qua møc cho phÐp. - G©y tæn h¹i cho c¸c n«ng tr¹i vµ c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn do thuèc trõ s©u, ¶nh h­ëng tíi søc khoÎ ng­êi lao ®éng, tíi céng ®ång. - G©y ®éc h¹I cho bÇu khÝ quyÓn bëi khÝ am«niac (NH3); nit¬ «xit; mªtan vµ nhiÒu chÊt kh¸c sinh ra tõ qu¸ tr×nh ®èt, lµm suy gi¶m tÇng «z«n, lµm Tr¸I ®Êt nãng lªn vµ g©y « nhiÔm bÇu khÝ quyÓn. - Sö dông qu¸ møc c¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn g©y suy tho¸I n­íc ngÇm, mÊt dÇn c¸c loµi ®éng vËt vµ c¸c nguån n¨ng l­îng ntù nhiªn, lµm mÊt kh¶ n¨ng hÊp thô phÕ th¶I cña chóng, dÉn ®Õn lôt léi vµ mÆn ho¸. Cã thÓ chØ ra nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh trong « nhiÔm do ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nh­ trong b¶ng sau: ChÊt g©y ®éc HoÆc chÊt g©y « nhiÔm  HËu qu¶   G©y ®éc h¹i cho nguån n­íc   - Thuèc trõ s©u  - G©y ®éc h¹i cho n­íc m­a, n­íc bÒ mÆt vµ n­íc ngÇm, g©y ®éc co ®éng vËt hoang d¹I vµ v­ît ng­ìng chuÈn ®èi víi n­íc uèng.   - Nitrat - Nitrat, ph«tphat - PhÕ th¶i h÷u c¬ nguån gèc ®éng vËt. - N­íc th¶I tõ qu¸ tr×nh thøc ¨n ®éng vËt. - ChÕ biÕn phÕ th¶i tõ c¸c ®ån ®iÒn (cao su, dÇu dõa,…)  - Héi chøng trÎ xanh ë trÎ em vµ cã thÓ g©y ung th­. - Sinh tr­ëng t¶o vµ phó d­ìng g©y ra mïi h«I thèi, t¾c bgÏn n­íc mÆt, c¸ chÕt, ph¸ huû b·I san h«, ph¸t triÓn kÐm do c¸c ®éc tè cña t¶o. - Sinh tr­ëng cña t¶o, céng víi viÖc khö «xy cña n­íc vµ lµm cho c¸ chÕt. - Khö «xy cña n­íc vµ c¸ chÕt, mïi khã chÞu. - Khö «xy cña n­íc vµ c¸ chÕt, mïi khã chÞu.   G©y ®éc h¹i thøc ¨n cho ng­êi vµ gia sóc   - Thuèc trõ s©u - Nitrat  - Tån d­ thuèc trõ s©u trong thøc ¨n. - Gia t¨ng nitrat trong thøc ¨n, bÖnh héi chøng trÎ xanh ë ®éng vËt.   G©y ®éc h¹i cho m«i tr­êng tù nhiªn vµ n«ng tr¹I   - Thuèc trõ s©u. - Nitrat - Am«niac sinh ra tõ ph©n ®éng vËt vµ ruéng lóa. - Kim lo¹i tõ phÕ th¶i ®éng vËt. - MÇm bÖnh tõ phÕ th¶i ®éng vËt.  - §éc h¹i cho ng­êi, mïi khã chÞu. - §éc h¹i cho ng­êi vµ ®éng vËt. - H¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña quÇn x· thùc vËt, cã thÓ cã vai trß lµm chÕt c©y. - Lµm t¨ng hµm l­îng kim lo¹i nÆng trong ®Êt. - §éc h¹i cho søc khoÎ cña ng­êi vµ ®éng vËt.   G©y h¹i cho khÝ quyÓn   - Am«niac sinh ra tõ ph©n ®éng vËt vµ ruéng lóa. - Nit¬ «xit tõ ph©n bãn ho¸ häc. - Mªtan tõ ®éng vËt vµ ruéng lóa. - S¶n phÈm ®èt sinh khèi (r¬m, r¹,…).  Mïi: ®ãng vai trß trong viÖc t¹o ra m­a axit. - §ãng vai trß lµm suy tho¸I tÇng «z«n vµ sù nãng lªn cña khÝ hËu toµn cÇu. - §ãng vai trß lµm khÝ hËu toµn cÇu nãng lªn. - Lµm t¨ng « nhiÔm «z«n côc bé cña tÇng ®èi l­u, t¹o m­a axit. Suy tho¸i tÇng «z«n vµ lµm khÝ hËu toµn cÇu nãng lªn, mïi khã chÞu.   Tãm l¹i, tr­íc nh÷ng n¶y sinh c¸c t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ nÒn n«ng nghiÖp vµ viÖc qu¸ l¹m dông c¸c chÕ phÈm ho¸ häc trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®· lµm cho m«i tr­ên sinh th¸i bÞ huû ho¹i nghiªm träng, nã ®e do¹ tíi søc khoÎ cña con ng­êi. Tr­íc thùc tÕ nµy c¸c n­íc ®· tù t×m h­íng ph¸t triÓn cho m×nh, ®Ó ph¸t triÓn ®Êt n­íc, cung nh­ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp mét c¸ch toµn diÖn tr¸nh c¸c t¸c ®éng tiªu cùc lµm ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong t­¬ng lai. Do vËy, n«ng nghiÖp cña c¸c n­íc hiÖn nay ®ang chuyÓn theo h­íng n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng, n«ng nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm chÊt l­îng cao (s¶n phÈm s¹ch) vµ n«ng nghiÖp kÕt hîp víi sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña m«i tr­êng. 1.1.2. Sù cÇn thiÕt kÕt hîp gi÷a n«ng nghiÖp víi du lÞch. Trong xu thÕ ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp thÕ giíi nh­ hiÖn nay, ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp kh«ng cßn chØ giíi h¹n trong viÖc t¹o viÖc lµm vµ thu nhËp cho mét bé phËn d©n c­ sinh sèng trong khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n n÷a mµ trë thµnh ph­¬ng thøc tån t¹i cña toµn x· héi. ChÝnh v× vËy, cã mét nÒn n«ng nghiÖp thËt sù v÷ng m¹nh ®· vµ ®ang trë thµnh vÊn ®Ò quan t©m cña nhiÒu quèc gia. Bªn c¹nh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn n«ng nghiÖp thÕ giíi th× c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c còng ph¸t triÓn kh«ng ngõng, ®· t¸c ®éng qua l¹i víi ngµnh n«ng nghiÖp lµm xuÊt hiÖn nhiÒu m« h×nh n«ng nghiÖp ngoµi vai trß chÝnh lµ cung cÊp c¸c nhu cÇu l­¬ng thùc, thùc phÈm cho d©n c­, th× còng xuÊt hiÖn mét sè vai trß míi mµ sù cÇn thiÕt cña nã víi ®êi sèng d©n c­ còng kh«ng ph¶i lµ kh«ng quan träng, ®ã lµ nhu cÇu tiªu dïng c¸c s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao, nhu cÇu tiªu dïng c¸c dÞch vô du lÞch, vui ch¬i, gi¶i trÝ vµ h­ëng thô bÇu kh«ng khÝ trong lµnh ë khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n mµ ®iÒu nµy chØ cã ®­îc do ®Æc ®iÓm cña khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n mang l¹i mµ còng chØ cã nã míi cã thÓ ®¸p øng ®­îc. Do hiÖn nay qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ ngµy cµng më réng, khu vùc d©n c­ ®« thÞ cã thu nhËp ngµy cµng t¨ng, ®êi sèng ngµy cµng cao, mÆt kh¸c d­íi søc Ðp cña tÝnh chÊt c«ng viÖc c¨ng th¼ng nªn th­êng xuÊt hiÖn nhu cÇu nghØ ng¬i cuèi tuÇn tËn h­ëng kh«ng khÝ trong lµnh cña thiªn nhiªn. ChÝnh nh÷ng ®ßi hái nµy ®· thóc ®Èy ph¶i ph¸t triÓn vµ xuÊt hiÖn mét sù kÕt hîp gi÷a n«ng nghiÖp víi du lÞch. Sù kÕt hîp nµy lµ mét ®iÒu hoµn toµn hîp lÝ vµ ®óng ®¾n, nã phï hîp víi xu h­íng ph¸t triÓn chung cña quy luËt ph¸t triÓn (cã cÇu ( cung), ®ã lµ tr­íc nh÷ng nhu cÇu cña x· héi ngµy cµng t¨ng vÒ c¸c dÞch vô du lÞch, vui ch¬i gi¶i trÝ bëi thu nhËp còng nh­ møc sèng cña ng­êi d©n ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn vµ cµng t¨ng cao. Cã thÓ nãi sù kÕt hîp gi÷a ngµnh n«ng nghiÖp víi ngµnh du lÞch lµ mét sù kÕt hîp ®óng ®¾n nÕu nh­ sù kÕt hîp nµy tu©n thñ c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ – x· héi nh­ng ®ång thêi còng ph¶i tu©n thñ c¸c mèi quan hÖ víi c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn. Khi ®ã nã sÏ kh«ng ngõng thóc ®Èy nhau ph¸t triÓn MÆt kh¸c, khi mµ tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh tÕ ®Òu kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ më réng víi tèc ®é cao th× sù ph¸t triÓn ®ã ®· thóc ®Èy nhau cïng ph¸t triÓn lµ mét ®iÒu tÊt yÕu. N«ng nghiÖp sÏ ph¸t triÓn bÒn v÷ng h¬n b»ng viÖc cã thªm c¸c nguån thu nhËp do c¸c ho¹t ®éng dÞch vô du lÞch mang l¹i, c¬ héi t¸i ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp b»ng c¸c nguån thu nµy sÏ t¨ng. Khi ®ã n«ng nghiÖp cã thÓ tËn dông tèi ®a c¸c nguån lùc cña m×nh trong qua tr×nh s¶n xuÊt, bëi n«ng nghiÖp khi ®ã ngoµi viÖc cã nh÷ng nguån thu b»ng trùc tiÕp s¶n xuÊt th× cã thÓ cã thªm nh÷ng nguån thu kh¸c do ngµnh du lÞch ®em l¹i. Nh­ng còng cã thÓ thÊy ng­îc l¹i n«ng nghiÖp còng më ra cho ngµnh du lÞch mét c¬ héi rÊt lín ®Ó ph¸t triÓn c¸c dÞch vô du lÞch, vui ch¬i gi¶i trÝ ®¸p øng nhu cÇu cña x· héi ngµy cµng t¨ng nh­ hiÖn nay. Bëi n«ng nghiÖp b­íc sang thÕ kû XXI ph¸t triÓn theo xu h­íng n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng, khi ®ã n«ng nghiÖp sÏ cã rÊt nhiÒu tiÒm n¨ng vÒ du lÞch sinh th¸i. Cã thÓ thÊy r»ng sù kÕt hîp gi÷a n«ng nghiÖp víi du lÞch lµ mét ®iÒu rÊt cÇn thiÕt cho viÖc ph¸t triÓn mét nÒn n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng phï hîp víi xu h­íng ph¸t triÓn chung cña nÒn n«ng nghiÖp thÕ giíi. Phï hîp víi viÖc cã thÓ tËn dông c¸c tiÒm n¨ng rÊt lín, tiÒm Èn cña n«ng nghiÖp vµo trong ngµnh du lÞch- dÞch vô. MÆt kh¸c, n«ng nghiÖp lµ mét ngµnh cã vai trß quan träng ®èi víi ®êi sèng con ng­êi. Nã lµ ngµnh cung cÊp n«ng s¶n phôc vô nhu cÇu thiÕy yÕu cña ®êi sèng con ng­êi. ®ång thêi gãp phÇn b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i. Tuy nhiªn , vai trß trªn chØ ph¸t huy t¸c dông khi n«ng nghiÖp ®­îc ph¸t triÓn theo h­íng cña n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng kh«ng chi t¹o ra mét l­îng n«ng s¶n phôc vô nhu cÇu hiÖn t¹i mµ nã cßn h­íng tíi sù b¶o vÖ nguån lùc ®¸p øng nhu cÇu t¨ng lªn cña t­¬ng lai. Nã kh«ng chØ khai th¸c nguån lùc mµ cßn b¶o vÖ vµ n©ng cao chÊt l­îng c¸c nguån lùc. 1.1.3. Néi dung cña sù kÕt hîp. Muèn cã ®­îc mét sù kÕt hîp tèt cÇn tu©n thñ nguyªn lý kinh tÕ n«ng nghiÖp ®ã lµ: sù kÕt hîp ph¶i dùa trªn c¬ së chuyªn m«n ho¸ kÕt hîp víi ®a d¹ng ho¸ c¸c ngµnh s¶n xuÊt. Mµ muèn cã ®­îc ®iÒu nµy th× ph¶i ®iÒu tra, ®¸nh gi¸ vµ x¸c ®Þnh ®­îc tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ so s¸nh cña tõng vïng. VËy thùc chÊt cña viÖc kÕt hîp gi÷a n«ng nghiÖp víi du lÞch ®· ®ßi hái vµ cho phÐp cã mét sù kÕt hîp nhÊt ®Þnh trong viÖc bè trÝ vµ sö dông c¸c yÕu tè trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña tõng vïng vµ tõng giai ®o¹n. Nh­ng khi xem xÐt néi dung cña viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng ta kh«ng chØ dõng l¹i xem xÐt vÊn ®Ò ë gãc ®é tæ chøc mµ cÇn ph¶i xem xÐt vÊn ®Ò ë c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ kinh doanh. Nh÷ng vÊn ®Ò trªn cÇn ®Æt qu¸ tr×nh tæ chøc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp trªn tõng vïng vµ n¾m ch¾c c¸c mèi quan hÖ ngµnh vµ yÕu tè s¶n xuÊt trªn ph­¬ng diÖn tù nhiªn vµ ph­¬ng diÖn kinh tÕ kÜ thuËt. C¸c ngµnh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp dï trong nÒn n«ng nghiÖp cæ truyÒn hay hiÖn ®¹i ®Òu cã 2 mèi quan hÖ mµ kh«ng ai cã thÓ phñ nhËn nã lµ mèi quan hÖ víi c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ mèi quan hÖ víi c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi. Nh­ ®· biÕt ®èi t­îng cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ mét c¬ thÓ sèng nÕu xem xÐt trªn ph­¬ng diÖn mèi quan hÖ vÒ c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, chóng ta ph¶i ph¶i biÕt ®­îc mèi quan hÖ gi÷a c¸c ®èi t­îng cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng ®ã, t¸c ®éng nªn nhau nh­ thÕ nµo? t¸c ®éng h¹n chÕ, ng­îc nhau hay t¸c ®éng hç trî thóc ®Èy ph¸t triÓn mµ cã thÓ nãi quyÕt ®Þnh cña c¸c mèi quan hÖ Êy chÝnh lµ t¹o nªn mèi quan hÖ gi÷a ®éng vËt vµ thùc vËt, t¹o nªn mèi quan hÖ ngµnh gi÷a trång trät vµ ch¨n nu«i. NÕu xÐt trªn ph­¬ng diÖn mèi quan hÖ vÒ c¸c diÒu kiÖn tù nhiªn kinh tÕ x· héi th× chóng ta ph¶i biÕt ®­îc mèi quan hÖ gi÷a tù nhiªn víi nhau trong chu tr×nh t¸i s¶n xuÊt, tù nhiªn ®· chi phãi c¸c mèi quan hÖ vÒ kinh tÕ. Bëi v× trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt tù nhiªn lu«n ¨n khíp víi qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt kinh tÕ. Mèi quan hÖ nµy còng lµ mèi quan hÖ cã sù chi phèi lÉn nhau tøc lµ cã thÓ theo chiÒu h­íng thóc ®Èy hç trî nhau nh­ng còng cã thÓ theo chiÒu h­íng ®èi nghÞch nhau, kiÒm chÕ lÉn nhau hay triªt tiªu nhau. Do ®ã khi x©y dùng bÊt kÓ mét m« h×nh n«ng nghiÖp nµo ng­êi ta ph¶i ®Æt nã ë 2 ph­¬ng diÖn, 2 gãc ®é tù nhiªn vµ kinh tÕ x· hé ®Ó xem xÐt c¸c mèi quan hÖ. Còng do ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, thø nhÊt lµ ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm n«ng nghiÖp: t­¬i sèng, cång kÒnh... ®· ®Æt ra yªu cÇu cã sù kÕt h¬p chÆt chÏ gi÷a s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ chÕ biÕn n«ng s¶n gi÷a khai th¸c c¸c s¶n phÈm chÝnh vµ tËn dông c¸c phÕ phÈm ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ b¶o vÖ m«i tr­êng. Thø 2 lµ ®Æc ®iÓm ®Þa bµn s¶n xuÊt còng ®Æt ra ®ßi hái ph¶i cã hÖ thèng vËn chuyÓn vµ b¶o qu¶n s¶n phÈm nong s¶n thËt tèt, lµm gi¶m tØ lÖ hao hôt do háng g©y ¶nh h­ëng tíi n¨ng suÊt thu nhËp vµ m«i tr­êng s¶n xuÊt t¹i chç... ngoµi ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp th× ®¶m b¶o cho viÖc kÕt hîp gi÷a n«ng nghiÖp víi du lÞch ph¸t triÎn tèt nhÊt vµ ®óng theo môc tiªu ®Ò ra, cÇn tu©n thñ ®óng theo qyi ho¹ch ®Ó cho ®¶m b¶o c¸c môc tiªu sÏ ®­îc thùc hiÖn ®óng, ®Çy ®ñ, ngiªm tóc. Khoa häc c«ng nghÖ ph¶i ®­îc ¸p dông vµ ®­a vµo nhiÒu trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ sinh häc vµ c¸c khoa häc kü thuËt míi. Bëi v×, nh­ hiÖn nay n«ng nghiÖp cã xu h­íng ph¸t triÓn theo h­íng n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng, ®Æc biÖt lµ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch. Cho nªn, tr­íc xu h­íng ®ã ®ßi hái ph¶i ¸p dông kü thuËt vµ khoa häc c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®Ó cã thÓ phï hîp víi c¸c yªu cÇu cña nÒn n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i (n«ng nghiÖp bÒn v÷ng) ph¸t triÓn theo h­íng s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm s¹ch, hµm l­îng c¸c ho¸ häc trong c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp ë møc kh«ng lµm nguy h¹i vµ ¶nh h­ëng ®Õn søc khoÎ ng­êi tiªu dïng còng nh­ chÝnh nh÷ng ng­êi tham gia trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, nh»m thu hót vµ hÊp dÉn kh¸ch du lÞch bëi c¶nh quan cña khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n hiÖn ®¹i. MÆt kh¸c, b»ng viÖc ph¸t triÓn c¸c dÞch vô du lÞch trong khu vùc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, n«ng th«n sÏ gãp phÇn lµm t¨ng thu nhËp cho ng­êi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp gióp ng­êi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cã thÓ b»ng c¸c nguån thu nµy ®­a vµo t¸i ®Çu t­ s¶n xuÊt theo h­íng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i cã sù quan t©m tho¶ ®¸ng ®Õn b¶o vÖ m«i tr­êng. 1.1.4. ý nghÜa cña sù kÕt hîp. Trong t×nh h×nh ph¸t triÓn cña c¸c nÒn n«ng nghiÖp nh­ hiÖn nay viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch cã ý nghÜa quan träng nh­ mét nh©n tè kh«ng thÓ kh«ng c«ng nhËn nÕu nh­ muèn ph¸t triÓn m« h×nh n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng, bëi v× nã lµ xu h­íng tÊt yÕu cña x· héi, cña mét nÒn n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i. MÆt kh¸c, nÕu nh­ chóng ta xÐt ý nghÜa cña viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch d­íi c¸c gãc ®é cô thÓ vÒ kinh tÕ vµ qu¶n lý hay x· héi nã cßn cã ý nghÜa cùc kú to lín. Cô thÓ: - D­íi gãc ®é x· héi: nÕu nh­ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch sÏ gãp phÇn lµm ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn mét nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp kh«ng nh÷ng v÷ng m¹nh mµ cßn ph¸t triÓn mét nÒn n«ng nghiÖp b×nh ®¼ng, mét nÒn n«ng nghiÖp cã tÝnh v¨n ho¸ nh©n v¨n cao hay mét nÒn v¨n mµ trong ®ã ng­êi lao ®éng trong n«ng nghiÖp cã thÓ tù t¨ng thªm kiÕn thøc, sù hiÓu biÕt vÒ v¨n ho¸ d©n téc, v¨n ho¸ cña nhiÒu n¬i kh¸c. Ngoµi ra trong nÒn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch sÏ t¹o ra mét m«i tr­êng sinh th¸i bÒn mµ ë ®ã ng­êi lao ®éng sÏ cã thÓ tù h­ëng thô ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ cña m×nh d­íi gãc ®é sinh th¸i du lÞch. - D­íi gãc ®é kinh tÕ vµ qu¶n lÝ: cã thÓ nãi c¸i ®Çu tiªn mµ ng­êi lao ®éng cã thÓ nhËn thÊy ®­îc ®ã lµ kh¶ n¨ng t¨ng cao møc sèng, møc thu nhËp cña ng­êi lao ®éng trong n«ng nghiÖp, ng­êi lao ®éng vµ ng­êi d©n. Cßn d­íi tÇm vÜ m« th× nÕu nh­ viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch mµ thùc hiÖn tèt th× c¸I ®Çu tiªn ph¶I nãi tíi ®ã lµ cã mét nÒn n«ng nghiÖp víi mét m«i tr­êng sinh th¸i n«ng nghiÖp rÊt bÒn v÷ng, mÆt kh¸c khi ®ã viÖc sö dông vµ khai th¸c c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi còng nh­ kh¾c phô nh÷ng khã kh¨n sÏ tiÕn hµnh thuËn lîi, bëi v× khi ®ã sù kÕt hîp gi÷a sù ph¸t triÓn mét nÒn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn bÒn v÷ng l©u dµi víi viÖc khai th¸c c¸c ­u ®iÓm cña nÒn n«ng nghiÖp bÒn v÷ng ®ã phôc vô cho chÝnh ng­êi tham ra ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cã thÓ t¨ng thªm nguån thu th«ng qua khai th¸c lîi thÕ cña m×nh. Khi ®ã kh¶ n¨ng t¸I ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt còng ®­îc quan t©m kÞp thêi h¬n vµ ®óng møc h¬n ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña nÒn n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i ®ã lµ nªn n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng. Tãm l¹i cã thÓ thÊy ý nghÜa cña sù chon lùa khi ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch trong ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng lµ mét ®iÒu hÕt søc cã ý nghÜa dï d­íi gãc ®é kinh tÕ qu¶n lÝ hay d­íi gãc ®é x· héi. 1.2. Kinh nghiÖm kÕt hîp. 1.2.1. Kinh nghiÖm cña mét sè vïng trong c¶ n­íc: ViÖt nam lµ mét n­íc ®ang ph¸t triÓn trong khu vùc ®«ng Nam ¸ cã ®Æc ®iÓm ®Êt Ýt ng­êi ®«ng. N¨m 1995 ViÖt Nam cã d©n sè 73,962 triÖu ng­êi, trong ®è d©n sè n«ng nghiÖp lµ 58,342 triÖu ng­êi chiÐm 79,5% tæng d©n sè c¶ n­íc. MËt ®é d©n sè lµ 223 ng­êi/km2. còng trong thêi gian trªn, diÖn tÝch ®Êt canh t¸c ë ViÖt Nam lµ 6,985 triÖu ha, b×ng qu©n diÖn tÝch ®Êt canh t¸c trªn nh©n khÈu lµ 1400m2, lao ®éng n«ng nghiÖp cã 26,110 triÖu ng­êi, chiÕm 71% lao ®éng toµn x· héi. ViÖt Nam cã khÝ hËu nhiÖt ®íi, giã mïa, nãng Èm, thuËn lîi ®èi víi ph¸t triÓn n«ng nghiÑp, nh­ng l¹i th­êng cã b·o lôt g©y thiÖt h¹i cho m«i tr­êng. NÒn n«ng nghiÖp n­íc ta hiÖn lµ nÒn n«ng nghiÖp h÷u c¬ víi nh÷ng gièng c©y trång ®Þa ph­¬ng vµ ph©n bãn chñ yÕu lµ ph©n bãn h÷u c¬ nh­ ph©n xanh, ph©n chuång, ph©n n­íc. Lµm ®Êt th× vÉn dïng c¸c c«ng cô th« s¬ l¹c hËu. Chñ yÕu lµ dùa vµo chÊt ®Êt, giµu chÊt dinh d­ìng mµ cã thÓ tiÕn hµnh th©m canh t¨ng n¨ng suÊt c©y trång. Xu thÕ vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng thùc chÊt ®· ®­îc n­íc ta chó ý tõ rÊt l©u ngay tõ nghÞ quyÕt ®¹i héi VIII ®· ®­îc §¶ng ®­a ra nh­ng nã chØ ®­îc kh¼ng ®Þnh râ rµng l¹i mét lÇn n÷a trong nghÞ quyÕt ®¹i héi IX. ChÝnh v× vËy, nÒn n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn cña n­íc ta mét sè n¨m gÇn ®©y tuy cã ph¸t triÓn nh­ng ph¸t triÓn cßn chËm ch­a ®¸p øng yªu cÇu cña c©n b»ng sinh th¸i ë khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®· bÞ mÊt c©n b»ng sinh th¸i vµ ch­a ®¸p øng yªu cÇu n©ng cao th©m canh trong n«ng nghiÖp. V× suy cho cïng th× mäi ho¹t ®éng mang tÝnh nh©n b¶n cña con ng­êi ®Òu nh»m båi d­ìng vµ hoµn thiÖn ®êi sèng con ng­êi. Môc ®Ých cuèi cïng cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp còng vËy, thËt lµ sai lÇm khi cho r»ng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cã nhiÖm vô s¶n xuÊt l­¬ng thùc, thùc phÈm vµ c¸c s¶n phÈm kh¸c nh»m phôc vô cho nhu cÇu thiÕt yÕu cña con ng­êi, bªn c¹nh ®ã nã còng quan t©m bèi d­ìng vµ b¶o vÖ m«i tr­êng s¶n xuÊt. Do ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp chÝnh lµ ho¹t ®éng khai th¸c c¸c tµi nguyªn thiªn vµ mét ®iÒu n÷a ph¶i thÊy ®­îc ®ã lµ chóng ta hiÖn nay kh«ng chØ sö dông c¸c tµi nguyªn cña chóng ta mµ chóng ta cßn ®ang vay m­în tµi nguyªn cña con ch¸u chóng ta n÷a. ë n­íc ta, do cã nÒn n«ng nghiÖp l©u ®êi nªn sù tån t¹i vÒ ph­¬ng thøc canh t¸c th©m canh cò vÉn cßn ¨n s©u trong tiÒm thøc ng­êi d©n, mÆt kh¸c n­íc ta còng vÉn cßn rÊt nghÌo. Lµm cho tr×nh ®é canh t¸c ë mét sè ®Þa ph­¬ng cßn l¹c hËu, kÐo dµi nh­ n¹n ph¸ rõng, ®èt rÉy, lµm n­¬ng, ch¨n nu«i gia sóc th¶ r«ng nªn n¨ng suÊt c©y trång, vËt nu«i t¨ng chËm. MÆt ®é che phñ cña th¶m thùc vËt ë hÇu hÕt c¸c vïng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp trong c¶ n­íc hiÖn nay ®ang gi¶m xuèng nghiªm träng, do ®ã c¸i ®Çu tiªn lµ kh«ng ®¶m b¶o an toµn l­¬ng thùc, thùc phÈm cho ng­êi d©n sinh sèng, sau ®ã lµ c¸c ®iÒu kiÖn m«i tr­êng sèng cña ng­êi d©n. Nh÷ng hÖ thèng canh t¸c truyÒn thèng víi c¸c ph­¬ng ph¸p canh t¸c cña m×nh ®· béc lé nh÷ng h¹n chÕ vÒ mÆt n«ng häc vµ kh«ng c¹nh tranh ®­îc vÒ n¨ng suÊt so víi c¸c ph­¬ng ph¸p canh t¸c hiÖn ®¹i ®­îc ®Çu t­ nhiÒu. Nh­ ph­¬ng ph¸p canh t¸c truyÒn thèng th× sö dông c¸c lo¹i ph©n xanh, ph©n h÷u c¬ nh­ng ph­¬ng ph¸p canh t¸c hiÖn ®¹i hiÑn nay l¹i qu¸ l¹m dông trong viÖc sö dông ho¸ chÊt, lµm cho ®Êt bÞ th¸i ho¸. V× vËy hiÖn nay cÇn ph¶i cã ph­¬ng ph¸p canh t¸c ®Ó lµm sao tËn dông ®­îc ­u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p canh t¸c truyÒn thèng vµ ph­¬ng ph¸p canh t¸c hiÖn ®¹i, ®ã lµ lÊy tÝnh ®a d¹ng sinh häc trong ph­¬ng ph¸p truyÒn thèng vµ tÝnh quy tr×nh trong ph­¬ng ph¸p canh t¸c hiÖn ®¹i. N«ng nghiÖp bÒn v÷ng, n«ng nghiÖp s¹ch, n«ng nghiÖp sinh th¸i thùc tÕ ®· phÇn nµo biÕt tËn dông ®­îc c¸c ­u ®iÓm trªn cña ph­¬ng ph¸p canh t¸c truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i. Nh÷ng kh¸i niÖm trªn cßn ®­îc phæ biÕn nhiÒu trong n­íc ta vµi n¨m gÇn ®©y vµ trªn thùc tÕ kh«ng ph¶i n­íc ta kh«ng cã nh÷ng kinh nghiÖm vµ hiÓu biÕt trong lÜnh vùc nµy. Ng­êi n«ng d©n n­íc ta ®· tõng thùc hiÖn ph­¬ng thøc canh t¸c nhiÒu loµi, lu©n canh vµ xen canh. Ch¼ng h¹n nh­ m« h×nh VAC lµ mét kiÓu hÖ sinh th¸i bao gåm v­ên c©y, ao c¸ vµ ch¨n nu«i kÕt hîp chÆt chÏ víi nhau, võa t¨ng c­êng hiÖu qu¶ kinh tÕ võa gãp phÇn b¶o vÖ m«i tr­êng, ®· ®­îc n­íc ta sö dông, triÓn khai tõ rÊt l©u. Chóng ®· ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ lín cho ng­êi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Tuy nhiªn ®èi víi nÒn n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng võa ph¶i biÕt khai th¸c tèi ­u ®ång thêi b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn tµi nguyªn sinh vËt t¹i chç. Theo ph­¬ng diÖn nµy th× n«ng nghiÖp sinh th¸i cÇn nh÷ng c«ng nghÖ cô thÓ sau: - Xen canh: gieo trång hai hoÆc nhiÒu c©y trång cïng mét lóc trªn mét m¶nh ®Êt. Lîi Ých khi ®ã t¨ng lªn do c¸c c©y trång sÏ khai th¸c nh÷ng nguån khai th¸c kh¸c nhau hoÆc t¸c ®éng t­¬ng hç mét c¸ch tù nhiªn víi nhau. NÕu mét c©y lµ c©y hä ®Ëu cã thÓ cung cÊp dinh d­ìng cho c¸c c©y kh¸c. C¸c t¸c ®éng t­¬ng hç cã thÓ sö dông ®Ó kiÓm so¸t s©u h¹i vµ cá d¹i. - Lu©n canh: gieo trång hai hoÆc nhiÒu c©y trång lu©n phiªn nhau trªn cïng mét m¶nh ®Êt. - N«ng l©m kÕt hîp: lµ mét d¹ng xen canh mµ trong ®ã c©y cèi hµng n¨m ®­îc trång xen theo kh«ng gian víi c©y trång l©u n¨m hoÆc c©y bôi. Nh÷ng c©y nµy cã bé rÔ ¨n s©u xuèng ®Êt trong ®Êt cã thÓ dÔ dµng thu hót n­íc vµ c¸c chÊt dinh d­ìng mµ c©y bôi kh«ng thÓ hót ®­îc. C¸c c©y cao còng cã thÓ cung cÊp bãng m¸t vµ vËt lùc che phñ ®Êt trong lóc c©y hä lóa gi¶m thiÓu cá d¹i vµ chèng xãi mßn. - Lµm cá kÕt hîp: gièng nh­ n«ng l©m kÕt hîp, nh­ng lµ sù phèi hîp gi÷a c©y dµi ngµy víi ®ång cá vµ c¸c loµi lµm thøc ¨n gia sóc kh¸c mµ trªn ®ã ®éng vËt ®­îc ch¨n th¶. Sù hçn giao cña chåi non, cá vµ c¸c lo¹i c©y hä lóa sÏ hç trî cho ch¨n nu«i gia sóc tæng hîp. - Ph©n xanh gieo trång c¸c c©y hä ®Ëu vµ c¸c c©y trång kh¸c ®Ó cè ®Þnh nit¬ vµ sau ®ã vïi lÊp vµo trong ®Êt cho c©y trång sau. Th­êng dïng lµ ®iÒn thanh, cèt khÝ,... - Lµm ®Êt b¶o vÖ: c¸c hÖ thèng lµm ®Êt tèi thiÓu hoÆc lµm ®Êt mµ trong ®ã h¹t gièng trùc tiÕp vµo ®Êt víi viÖc chuÈn bÞ canh t¸c rÊt Ýt hoÆc kh«ng chuÈn bÞ. §iÒu nµy sÏ lµm gi¶m l­îng ®Êt bÞ x¸o trén vµ gi¶m röa tr«i ®Êt vµ dinh d­ìng. - KiÓm so¸t sinh häc: viÖc sö dông c¸c thiªn ®Þch tù nhiªn ký sinh ®Ó kiÓm so¸t s©u bÖnh. NÕu s©u bä lµ kÎ ngo¹i lai th× nh÷ng thiªn ®Þch cã thÓ nhËp khÈu tõ nh÷ng n­íc cã nguån gèc cña s©u bÖnh, nÕu lµ b¶n ®Þa, cÇn sö dông nh÷ng kü thuËt kh¸c nhau ®Ó t¨ng thªm c¸c thiªn ®Þch tù nhiªn hiÖn cã. - Phßng trõ s©u bÖnh tæng hîp (IPM) lµ viÖc ¸p dông quan ®iÓm sinh th¸i vµo viÖc phßng chèng s©u bÖnh hay cô thÓ h¬n lµ sö dông tÊt c¶ nh÷ng kü thuËt hîp lý ®Ó kiÓm so¸t s©u bÖnh trong mét ph­¬ng thøc tæng hîp cho phÐp võa phßng ngõa võa ®iÒu hoµ c¸c mèi quan hÖ. C«ng nghÖ nµy hiÖn nay ®ang ®­îc rÊt chó ý quan t©m ¸p dông, do khi ®ã sÏ coi ®ång ruéng lµ mét hÖ sinh th¸i mµ con ng­êi sÏ sö dông mét hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p ®Ó cã thÓ dung hoµ víi nhau nh­ sinh häc, ho¸ häc, canh t¸c vµ gièng chèng chÞu s©u bÖnh ®Ó ng¨n ngõa s©u bÖnh IPM kh«ng lo¹i trõ hoµn toµn viÖc dïng thuèc ho¸ häc, nh­ng dïng mét c¸ch cã chän läc ®Ó gi¶m ®éc ®èi víi c¸c nh©n tè sinh häc, c¸c biÖn ph¸p nµy l¹i Ýt tèn kÐm, phï hîp víi tr×nh ®é kinh tÕ, x· héi cña c¸c hÖ sinh th¸i. Môc ®Ých cña IPM lµ h¹n chÕ c¸c sinh vËt g©y h¹i d­íi ng­ìng kinh tÕ, nghÜa lµ chi phÝ c¸c biÖn ph¸p phßng chèng s©u bÖnh g©y h¹i cho c©y trång tèi ®a b»ng thiÖt h¹i do s©u bÖnh g©y nªn. Ngoµi ra trong n«ng nghiÖp sinh th¸i nh­ chän c©y g×, con g× trong mét hÖ sinh th¸i t­¬ng øng kh«ng thÓ ¸p ®Æt theo ý muèn chñ quan mµ ph¶i ®iÒu tra, nghiªn cøu ®Ó hiÓu biÕt thiªn nhiªn, nh»m tËn dông c¸c nguån lîi tù nhiªn, kinh tÕ, x· héi. Kh«ng ai hiÓu biÕt hÖ sinh th¸i n«ng nghiÖp ë mét vïng b»ng chÝnh nh÷ng ng­êi ®· sinh ra vµ lín lªn ë ®ã qua nhiÒu thÕ hÖ. Do vËy, ®Ó cã thÓ x©y dùng ®­îc mét m« h×nh n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng l©u dµi vµ cã hiÖu qu¶, sù cÇn thiÕt ph¶i cã sù tham gia cña c¸c c¬ quan ban ngµnh cã liªn quan vµ kÕt hîp víi sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p thùc nghiÖm, so s¸nh,... hiÖn nay biÖn ph¸p nµy ®· ®­îc nhiÒu ®Þa ph­¬ng quan t©m thùc hiÖn. NhiÒu m« h×nh lu©n canh c©y trång hiÖn ®ang ®­îc lùa chän vµ ¸p dông. Tuú vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ hÖ sinh th¸i n«ng nghiÖp cña mçi ®Þa ph­¬ng, mçi vïng mµ cã c¸c m« h×nh lu©n canh, xen canh, t¨ng vô phï hîp. Cô thÓ: * Mét m« h×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp sinh th¸i ®Æc tr­ng cña vïng cöa s«ng B¹ch §»ng mµ nhiÒu ng­êi biÕt tíi ®ã lµ x· Liªn Vi, thµnh phè H¶i Phßng. §©y lµ m« h×nh n«ng nghiÖp sinh th¸i trªn khu vùc ®Êt thÊp (®Êt ven cöa s«ng ) ®­îc viÖn kinh tÕ sinh th¸i x©y dùng. Tr­íc ®©y, d©n x· Liªn Vi sèng chñ yÕu b»ng nghÒ trång lóa, kh«ng cã ngµnh nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng, Ýt chó ý tíi ®¸nh b¾t h¶i s¶n. ChØ cã mét sè n¨m gÇn ®©y nu«i trång vµ ®¸nh b¾t h¶i s¶n míi ®­îc quan t©m vµ ph¸t triÓn. HiÖn nay, hÇu hÕt lao ®éng cña Liªn Vi phôc vô trång lóa vµ nu«i trång thuû s¶n. Trong 1600 hégia ®×nh ë Liªn Vi, cã 90% sè hé lµm ruéng kÕt hîp ®Çm nu«i t«m, chØ cã 10% hé lµm nghÒ biÓn. Víi ­u ®iÓm lµ vïng ®Çm ven biÓn cã kh¶ n¨ng nu«i trång thuû s¶n nªn Liªn Vi ®· tËn dông tèi ®a ­u ®iÓm cña m×nh ®Ó x©y dùng m« h×nh nu«i trång thuû s¶n n¨ng xuÊt æn ®Þnh. Tuy nu«i trång thuû s¶n ë ®©y ch­a ph¸t triÓn nh­ng còng ®· cã mét thêi gian dµi nh©n d©n sinh sèng ë ®©y nªn ®· tÝch luü ®­îc mét sè kinh nghiÖm quý b¸u. Trong m« h×nh nu«i trång thuû s¶n ng­êi ta vÉn chó träng ph¸t triÓn h×nh thøc nu«i qu¶ng canh ®Ó duy tr× th¶m vïng ngËp mÆn, thiÕt kÕ vµ x©y dùng hÖ thèng cèng vµ ®ª bao hîp lý nh»m khai th¸c l©u bÒn vïng nµy.Ngoµi c¸c nguån thu chÝnh tõ ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n th× ë Liªn Vi còng ®· cã thªm c¸c nguån thu tõ c¸c dÞch vô du lÞch, mµ hiÖn nay nã ®· mang l¹I cho vung mét nguån thu ®¸ng kÓ ®¶m bao rcuéc sèng cho ng­êi d©n ngµy cµng æn ®Þnh. HuyÖn Phó Mü tØnh B×nh §Þnh ®· rÊt ph¸t triÓn trªn vïng cån c¸t ven biÓn miÒn trung n­íc ta, nhê x©y dùng m« h×nh n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng d­íi h×nh thøc m« h×nh kinh tÕ – sinh th¸i vïng c¸t cã quy m« n«ng hé tøc lµ m« h×nh kinh tÕ v­ên nhµ, trong ®ã cã sù b¶o ®¶m cã tÝnh chÊt c¬ b¶n nh­ æn ®Þnh, n¨ng suÊt, chèng chÞu vµ ®a d¹ng. M« h×nh kinh tÕ v­ên nhµ ®­îc x©y dùng trªn diÖn tÝch kho¶ng 2 ha ( 100 x200m ) ®Õn 4ha víi c¸c yÕu tè cÊu thµnh gi÷ chøc n¨ng nhÊt ®Þnh nh­: - GiÕng n­íc ®Ó phôc vô sinh ho¹t vµ t­íi c©y. - Chuång tr¹i ®Ó ch¨n nu«i vµ lÊy ph©n bãn. - Trång dõa quanh nhµ võa t¹o bãng m¸t, võa cho n¨ng suÊt cao. - Trång phi lao xung quanh khu ®Êt vµ däc ®­êng bê ph©n râ võa cã t¸c dông rõng phßng hé, võa lÊy cñi ®un. - C©y ®iÒu trång theo kho¶nh ®Ó kinh doanh dµi ngµy, ngoµi ra cßn tËp chung vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ cã thÓ lùa chän tËp ®oµn c©y trång phï hîp. Víi viÖc bè trÝ x©y dùng m« h×nh kinh tÕ v­ên nhµ trong m« h×nh kinh tÕ – sinh th¸i nh­ trªn ®· biÕn vïng cån c¸t hoang ho¸, hÇu nh­ kh«ng cã c©y cèi, mét kiÓu hoang m¹c bªn bê biÓn thµnh vïng ®Êt cã th¶m thùc vËt xanh t­¬i, biÕn ®Êt cån c¸t thµnh ®Êt canh t¸c vµ ®Êt thæ c­. Ngoµi ra m« h×nh cßn gi¶i quyÕt viÖc lµm cho kho¶ng 1400 lao ®éng t¹o ra ®Êt canh t¸c cho cuéc sèng æn ®Þnh cho 600 hé gia ®×nh víi kho¶ng 8000 nh©n khÈu. * M« h×nh trånh lóa ®¹t hiÖu qu¶ cao, bÒn v÷ng ë n«ng tr­êng s«ng hËu, n«ng tr­êng Cê §á ViÔn Ho¸ ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long ë ¤ M«n tØnh CÇn Th¬ ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p lµm gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt lóa d­íi gãc ®é tiÕp cËn theo h­íng ph¸t triÓn bÒn v÷ng hÖ thèng sinh th¸i nh­ sau: sö dông gièng x¸c nhËn ( gièng chuÈn) t¨ng n¨ng suÊt tõ 5- 7% ¸p dông biÖn ph¸p phßng trõ dÞch bÖnh tæng hîp (IPM) bãn ph©n ®¹m b¶o ®¶m theo b¶ng so mµu l¸ lóa, tiÕt kiÖm kho¶ng 100.000®/ha, víi m« h×nh nµy ®· gi¶m ®­îc chi phÝ 20- 30%. Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch ®ang ®­îc thùc hiÖn ë rÊt nhiÒu vïng trªn c¶ n­íc, b­íc ®Çu ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc tÝnh hiÖu qu¶ vµ sù phï hîp ®èi víi c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau. §Æc biÖt lµ c¸c thµnh phè lín nh­ Hµ Néi, Thµnh Phè Hå ChÝ Minh, H¶i Phßng... h­íng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch còng ®ang tõng b­íc kh¼ng ®Þnh vai trß cña m×nh, b»ng thùc tÕ hiÖn nay vµ nã còng tù m×nh kh¼ng ®Þnh tÝnh ®óng ®¾n cña nã phï hîp víi nhu cÇu ph¸t triÓn thÕ giíi. 1.2.2 Kinh nghiÖm cña mét sè quèc gia trªn thÕ giíi. * In®«nªxia: In®«nªxia, ®Æc biÖt lµ thµnh phè Java cã mét truyÒn thèng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp gièng nh­ ph­¬ng ph¸p cæ ®iÓn ®­îc ¸p dông ë Trung Quèc tõ mÊy thÕ kØ tr­íc, trong ®ã n«ng nghiÖp ph¸t triÓn theo m« h×nh n«ng nghiÖp trang tr¹i. trong m« h×nh nµy c©y trång vËt nu«i ®­îc ph¸t triÓn trªn nÒn sinh th¸i Èm cña ®Êt vµ n­íc víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt kÕt hîp gi÷a ph­¬ng ph¸p cæ truyÒn cña ng­êi Java vµ ph­¬ng ph¸p th©m canh theo chiÒu s©u cã tõ thêi k× thuéc ®Þa cña Hµ Lan. Còng nh­ xu h­íng ph¸t triÓn chung cña n«ng nghiÖp thÕ giíi hiÖn nay, In®«nªxia ngµy nay cã vËn dông ph­¬ng ph¸p kÕt hîp c«ng nghÖ truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i ®Ó phï hîp víi ®Æc ®iÓm ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch.Víi sù quan t©m trî gióp cña chÝnh phñ trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng trong viÖc ®µo t¹o, n©ng cÊp kiÕn thøc cho ng­êi d©n vµ cho ng­êi d©n vay vèn ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë In®«nªxia ®· ph¸t triÓn t­¬ng ®èi m¹nh. HiÖn nay, In®«nªxia ®· thu ®­îc rÊt nhiÒu thµnh tùu trong ph¸t triÓn n«ng nghiÖp nh­ng cã mét thµnh tùu rÊt quan träng ®ã lµ ®· t¨ng ®­îc hµm l­îng c¸c chÊt dinh d­ìng trong s¶n xuÊt l­¬ng thùc tõ 3-6 lÇn so víi 5 n¨m qua, ®ång thêi c¸c nguån lùc cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nh­ chÊt ®Êt còng ®­îc b¶o vÖ vµ ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn. *Trung Quèc. Trung Quèc lµ mét quèc gia còng ®i theo ®­êng lèi x· héi chñ nghÜa nh­ ViÖt Nam. Trung Quèc lµ mét quèc gia réng lín víi 932.641 km2 diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn, nh­ng diÖn tÝch ®Êt canh t¸c chØ chiÕm 7% diÖn tÝch ®Êt canh t¸c cña thÕ giíi, khi ®ã d©n sè chiÕm tíi 22% d©n sè thÕ giíi cã thÓ thÊy lµ ®Êt Ýt ng­êi ®«ng. Cho nªn yªu cÇu tiªu dïng n«ng s¶n rÊt cao, muèn vËy ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng quay vãng cña ®Êt, chØ cã thÓ phèi hîp sö dông vµ båi d­ìng ®Êt , sö dông nhiÒu lo¹i sinh vËt cïng sinh tr­ëng céng sinh bæ sung hç trî cho nhau sinh tr­ëng ph¸t triÓn tèt, kÕt hîp c¶ trång trät, nu«i c¸, trång nÊm..., t¨ng nhiÒu lo¹i c©y trång, ®ång thêi tiÕn hµnh lu©n canh c¹n- n­íc n©ng cao n¨ng lùc cña ®Êt. ChÝnh phñ Trung Quèc rÊt coi träng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp tËp thÓ- lµ kiÓu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp mµ trong ®ã cã nhiÒu lo¹i c©y trång nhiÒu lo¹i sinh v©t cïng sinh sèng, lîi dông mét c¸ch tèi ®a c¸c diÒu kiÖn tù nhiªn nh­ ¸nh s¸ng, nhiÖt ®é, kh«ng khÝ, n­íc, ®Êt, thêi gian vµ kh«ng gian nh»m cho mét s¶n l­îng chÊt l­îng n¨ng xuÊt c¸c lo¹i sinh vËt cao trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch ®Êt canh t¸c. §¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt, nh÷ng n¨m gÇn ®©y phong trµo lµm n«ng nghiÖp cô thÓ ®· rÊt më réng. §Èy m¹nh tèc ®é t¨ng tõ n«ng nghiÖp truyÒn thèng sang n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i. MÆt kh¸c, chÝnh phñ Trung Quèc còng rÊt coi träng ®Èy m¹nh , nhanh ®­a khoa häc c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ( 3/1986 ®· phª duyÖt ch­¬ng tr×nh c«ng nghÖ cao lµ ch­¬ng tr×nh High-Tech-86-3). Nhê ®ã mµ nÒn n«ng nghiÖp Trung Quèc hiÖn nay rÊt ph¸t triÓn vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. C¸c thµnh tùu mµ Trung Quèc cã ®­îc m« h×nh n«ng nghiÖp theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch theo ®óng nghÜa cña nã. VÝ dô nh­ m« h×nh n«ng nghiÖp kÕt hîp víi du lÞch ë thµnh phè Chu H¶i ®· cã h¬n 1,0 triÖu l­ît ng­êi ®Õn th¨m quan. Khu c«ng nghÖ hoa c©y c¶nh C«n Minh ®· trë thµnh mét träng t©m quèc tÕ vÒ hoa c©y c¶nh víi hµng triÖu l­ît ng­êi tõ kh¾p trªn thÕ giíi vµ trong n­íc th¨m quan. M« h×nh n«ng nghiÖp sinh th¸i Angi Hangctor cã 6 chi, 44 loµi mäc tre hoang d¹i vµ 26 chi víi 195 loµi tre trång trong v­ên, thu nhËp 130 triÖu vµ 18,0 triÖu tÖ/ n¨m. tæng thu cña c«ng nghiÖp tre lµ 1,6 tØ tÖ. Riªng n¨m 1999 cã h¬n 500.000 du kh¸ch tíi th¨m quan. Cã thÓ thÊy r¨ng ë Trung Quèc vai trß cña chÝnh phñ trong sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp lµ rÊt lín vµ râ rµng. Sù chØ ®¹o cña Trung Quèc còng rÊt tËp trung vµ cã qui ho¹ch kÕ ho¹ch cô thÓ. * Ixrael: Ixrael n»m ë khu vùc T©y ¸ (Trung CËn §«ng) tiÕp gi¸p víi §ÞaTrung H¶i vµ c¸c n­íc Xiri, Libang, Gioocdani,Palextin. DiÖn tÝch tù nhiªn cña Ixrael lµ 20.770 km2, Ixrael cã diÖn tÝch canh t¸c kh«ng nhiÒu, ®Êt ®ai kh« c»n, hiÕm n­íc. NÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp gÆp nhiÒu khã kh¨n. vÒ d©n sè cã 5,863triÖu ng­êi, mËt ®é d©n sè cao 265ng­êi/km2 (1997). MÆc dï ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh«ng thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp nh­ng trong nh÷ng n¨m qua Ixrael ®· x©y dùng ®­îc mét nÒn n«ng nghiÖp rÊt bÒn v÷ng. ChÝnh do sù h¹n chÕ nµy mµ Ixrael ®· cã nh÷ng t×m tßi s¸ng t¹o ra mét c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i thÝch hîp víi ®Æc ®iÓm ®Êt ®ai, tËn dông ®iÒu kiÖn khÝ hËu Ýt m­a, n¾ng nhiÒu ®­a nhanh khoa häc c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Do ­u thÕ vÒ s¶n phÈm n«ng nghiÖp cña Ixrael lµ tr¸i c©y, rau, hoa, thÞt, s÷a nªn cã thÓ nãi Ixrael lµ mét quèc gia ph¸t triÓn m¹nh m« h×nh n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng d­íi gãc ®é c¸c qui tr×nh s¶n xuÊt nh­: c«ng nghÖ canh t¸c vµ b¶o qu¶n s¶n phÈm sau thu ho¹ch, c«ng nghÖ s¶n xuÊt rau qu¶ t­¬i vµ gièng rau qu¶, c«ng nghÖ s¶n xuÊt hoa xuÊt khÈu,... cho nªn nguån thu nhËp tõ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cña hä rÊt cao so víi tiÒm n¨ng cña hä, nh­ tæng thu nhËp s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ 3000 triªu USD s¶n xuÊt ®éng vËt 1000 triÖuUSD, s¶n xuÊt s¶n phÈm t­¬i 740 triÖu USD (n¨m 2000). Vµ hiÖn nay nÒn n«ng nghiÖp cña hä vÉn ngµy cµng ph¸t triÓn cµng kh¼ng ®Þnh tÝnh ®óng ®¾n cña m« h×nh n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp d­íi h­íng kÕt hîp, biÕt tËn dông tèi ®a nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ sö dông hîp lÝ Tãm l¹i, cã thÓ thÊy n«ng nghiÖp thÕ giíi hiÖn nay ®· Ýt nhiÒu vËn dông vµ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h­íng n«ng nghiÖp sinh th¸i bÒn v÷ng vµ còng thu ®­îc kh«ng Ýt nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh trong viÖc ph¸t triÓn theo h­íng nµy. N­íc ta lµ mét n­íc ®i nªn sau cã rÊt nhiÒu thuËn lîi trong viÖc häc hái vµ tiÕp thu nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u mµ c¸c n­íc kh¸c ®· tõng gÆt h¸i ®­îc còng nh­ ®· ph¶i tr¶i qua. §iÒu nµy cßn cã thÓ kh¼ng ®Þnh vµ chøng minh tÝnh ®óng ®¾n cña xu h­íng ph¸t triÓn nµy lµ hoµn toµn ®óng ®¾n mµ chóng ta ph¶i theo. Cã thÓ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch ë ViÖt Nam hiÖn nay cßn qu¸ míi, nh­ng ®Çy lµ mét ®iÒu tÊt yÕu mµ chóng ta ph¶i lµm bëi v× ®óng theo t­ t­ëng ph¸t triÓn th× chóng ta cÇn ph¶i ph¸t triÓn theo h­íng tiÕp thu nh÷ng c¸i cÇn häc hái cña thÕ giíi, cña c¸c n­íc ®i tr­íc nh­ng kh«ng ®­îc dËp khu«n mµ ph¶i ¸p dông phï hîp vµ ph¸t triÓn theo h­íng cao h¬n, thÝch hîp h¬n víi c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi cña ViÖt Nam. §ã lµ mét ®iÒu mµ ViÖt Nam cÇn ph¶i lµm vµ ph¶i lµm cho thÊt tèt. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ë x· §«ng Mü – Thanh Tr× theo h­íng kÕt hîp n«ng nghiÖp víi du lÞch. 2.1. Kh¸i qu¸t vÒ c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ - x· héi ¶nh h­ëng ®Õn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h­íng kÕt hîp 2.1.1.§iÒu kiÖn tù nhiªn. * VÞ trÝ ®Þa lÝ: §«ng Mü lµ mét x· thuéc khu vùc ngo¹i thµnh Hµ Néi, c¸ch trung t©m thµnh phè 15 km vÒ phÝa Nam. PhÝa B¾c gi¸p víi x· Duyªn Hµ, phÝa §«ng gi¸p víi x· V¹n Phóc, phÝa T©y gi¸p víi x· Ngò HiÖp vµ x· Liªn Ninh, phÝa Nam gi¸p víi x· Ninh Së vµ x· Duyªn Th¸i cña tØnh Hµ T©y. §«ng Mü n»m trän vÑn trong ®ª, c¸ch s«ng Hång n¬i gÇn nhÊt kho¶ng 800 m. §«ng Mü lµ mét x· rÊt cã bÒ dµy lÞch sö, truyÒn thèng c¸ch m¹ng, §«ng Mü ®· thu hót ®­îc rÊt nhiÒu sù quan t©m cña c¸c nhµ nghiªn cøu lÞch sö còng nh­ c¸c kh¸ch du lÞch tham quan. §«ng Mü ®· tõng lµ trung t©m cña huþÖn Thanh Tr×, cho nªn c¬ së h¹ tÇng ë ®©y ®· ®­îc quan t©m x©y dùng. * KhÝ hËu, thêi tiÕt: §«ng Mü thuéc vïng khÝ hËu cña thµnh phè Hµ Néi, chÞu ¶nh h­ëng cña khÝ hËu thêi tiÕt nhiÖt ®íi giã mïa, chia thµnh hai mïa râ rÖt, mïa nãng Èm (mïa m­a) tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 9 vµ mïa kh« l¹nh tõ th¸ng 10 ®Õn th¸ng3 n¨m sau. NhiÖt ®é b×nh qu©n lµ 23,40C, ®é Èm trung b×nh lµ 84%, l­îng m­a b×nh qu©n 1700 – 1900 mm ®­îc tËp trung chñ yÕu vµo mïa m­a nãng chiÕm trªn 80%. VÒ chÕ ®é thuû v¨n, §«ng Mü n»m c¹nh s«ng Hång, chÞu chÕ ®é thuû v¨n cña s«ng Hång rÊt râ rÖt, mùc n­íc ngÇm kh¸ cao vµo mïa m­a dao ®éng trªn d­íi 800 cm vµ thÊp vµo mïa kh« hanh, th­êng dao ®éng trong kho¶ng 300 cm. BiÓu 1: KhÝ hËu, thêi tiÕt vµ chÕ ®é thuû v¨n cña thµnh phè Hµ Néi. ChØ tiªu  §VT  1995  1997  1999  2000  2001   NhiÖt ®é b×nh qu©n  0C  23,6  24,3  24,3  24,2  24,1   L­îng m­a c¶ n¨m  Mm  1245  1871,6  15576  1278  2411   Sè giê n¾ng c¶ n¨m  Giê  1408  1277,6  1429,3  1400,3  2247   §é Èm trung b×nh n¨m  %  79  80  79  80  81   Nguån: Niªn gi¸m thèng kª * §Þa h×nh, ®Êt ®ai: §«ng Mü hiÖn nay cã tæng diªn tÝch ®Êt tù nhiªn lµ 273,67 ha, trong ®ã ®Êt n«ng nghiÖp lµ 158,79 ha chiÕm 58,02%; ®Êt thæ c­ lµ 46,74 ha chiÕm 17,08%; ®Êt chuyªn dïng 59,37 ha chiÕm 21,09%; cßn lai lµ ®Êt ch­a sö dôn, bao gåm: ao , hå, m«, gß vµ s«ng hå ch­a sö dông. §«ng Mü lµ mét x· cã quy m« diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn t­¬ng ®èi nhá, b×nh qu©n diÖn tÝch tù nhiªn 482,4 m2/ng­êi, ®Êt n«ng nghiÖp 280 m2/ng­ßi, ®Êt ë 267 m2/hé (kh«ng kÓ ®Êt ë do d©n ë x· Duyªn Hµ x©m c­). §Êt canh t¸c giao cho c¸c hé gia ®×nh theo N§ 64, b×nh qu©n 360 m2/khÈu. NgoµI ra, §«ng Mü µon lµ mét x· cã ®Þa h×nh kh«ng b»ng ph¼ng, diÖn tÝchao hå, diÖn tÝch gß nhiÒu g©y kh«ng Ýt khã kh¨n trong viÖc t­íi tiªu n­íc hôc vô n«ng nghiÖp. BiÓu 2: HiÖn tr¹ng ®Êt ®ai vµ qu¶n lÝ sö dông §¬n vÞ tÝnh: ha ChØ tiªu  1997  1998  2000  2000/1997 +,-   Tæng diÖn tich ®Êt tù nhiªn  272,17  272,17  273,67  +1,5   I. Chia theo lo¹I ®Êt       1.§Êt n«ng nghiÖp  155,61  155,61  158,79  + 3,18   - §Êt trång c©y hµng n¨m  137,16  137,16  137,16  -   - §Êt v­ên t¹p  1,30  1,30  1,31  -   - §Êt mÆt n­íc nu«i trång thuû s¶n  17,15  17,15  20,32  +3,18   2. §Êt chuyªn dïng  62,55  62,55  59,37  - 3,18   - §Êt x©y dùng  8,62  8,62  7,09  - 1,53   - §Êtgiao th«ng  14,30  14,30  14,36  + 0,06   - §Êt thuû lîi  23,83  23,83  23,83  -   - §Êt di tÝch v¨n ho¸  0,96  0,96  1,00  + 0,04   - §Êt an ninh, quèc phßng  5,40  5,40  5,40  -   - §Êt nghÜa ®Þa  6,26  6,26  7,69  + 1,43   - §Êt chuyªn dïng kh¸c  3,18  3,18  -  - 3,18   3. §Êt ë  45,25  45,25  46,75  + 1,50   4. §Êt ch­a sö dông  8,76  8,76  8,76  -   - §Êt b»ng ch­a sñ dông  2,90  2,90  2,90  -   - §Êt mÆt n­íc ao hå  2,96  2,96  2,96  -   - S«ng hå  2,90  2,90  2,90  -   II. Chia theo qu¶n lÝ söb dông       - Hé gia ®×nh  175,66  175,66  175,66  -   - C¸c tæ chøc kinh tÕ  2,35  2,35  2,35  -   - UBND x·  72,15  72,15  73,63  + 1,48   - C¸c tæ chøc kh¸c  13,25  13,25  13,27  + 0,02   - Ch­a giao  8,76  8,76  8,76  -   Nguån thèng kª cña x· 2.1.2. §iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi * D©n sè vµ lao ®éng: Theo tµi liÖu thèng kª n¨m 2001, tæng sè nh©n khÈu cña §«ng Mü lµ 5.763 ng­êi víi 1.508 hé, trong ®ã n÷ lµ 2.982 ng­êi chiÕm h¬n 50%. Tû lÖ sinh trung b×nh 3 n¨m lµ 1,54%, tû lÖ chÕt lµ 0,49%, tû lÖ t¨ng tù nhiªn trung b×nh lµ 1,05%. Tû lÖ sè ng­êi chuyÓn ®Õn lµ 0,67%, tû lÖ ng­êi chuyÓn ®i lµ 0,48%, tû lÖ t¨ng c¬ häc trung b×nh cña 3 n¨m lµ 0,19%. Tèc ®é t¨ng d©n sè trung b×nh lµ 2,4%/n¨m.