Những xu thế viện trợ phát triển chính thức cho Việt Nam

!"#$%&'(&)"*&+,&+-.$&)/0&&1"2)&)/-3$&4"5$"&)"64&4"7&8-.)&!9: 1993 - n¨m b¶n lÒ vÒ ODA Tr­íc n¨m 1993, ë ViÖt nam, viÖc qu¶n lý nguån ODA ë ViÖt Nam cßn yÕu kÐm. Ng­êi ta cho r»ng viÖn trî ph¸t triÓn chØ lµ mét sù biÓu hiÖn "thiÖn chÝ" ®ét xuÊt vµ do ®ã Ýt chó ý tíi viÖc thiÕt lËp mét khu«n khæ qu¶n lý ODA mét c¸ch h÷u hiÖu. Nguyªn nh©n mét phÇn lµ v× c¸c cam kÕt ODA ë møc kh¸ thÊp: sù hç trî cña Liªn X« vµo gi÷a thËp niªn 80 ®· kh«ng cßn, trong khi Mü cÊm vËn vµ c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh quèc tÕ kh«ng cã mÆt ë ViÖt Nam. V¨n phßng ChÝnh phñ lµ c¬ quan ®Çu mèi qu¶n lý ODA phèi hîp víi Uû ban KÕ ho¹ch Nhµ n­íc (sau nµy ®æi lµ Bé KH&§T), Bé Tµi chÝnh, Bé Ngo¹i giao vµ Ng©n hµng Nhµ n­íc. Tuy vËy, c¸c chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cô thÓ cña c¸c c¬ quan phô tr¸ch ODA ch­a ®­îc x¸c ®Þnh râ rÖt vµ viÖc qu¶n lý viÖn trî phÇn lín lµ ch­a theo qui chÕ. VÝ dô kh«ng cã qui ®Þnh ®èi víi viÖc kiÕm nguån ODA vµ gi¶i ng©n ODA. N¨m 1993, viÖc nèi l¹i c¸c quan hÖ chÝnh thøc víi c¸c tæ chøc viÖn trî ®a ph­¬ng lín  Quü TiÒn tÖ Quèc tÕ, Ng©n hµng ThÕ giíi vµ Ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸, ®· ®¸nh dÊu mét giai ®o¹n míi cña c¸c ho¹t ®éng ODA ë ViÖt Nam. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i cã mét c¸ch tiÕp cËn cã hÖ thèng h¬n ®èi víi c¸c nguån viÖn trî nãi riªng vµ ®èi víi toµn bé sù hîp t¸c kinh tÕ nãi chung. C«ng cuéc c¶i c¸ch kinh tÕ ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch Ên t­îng trong giai ®o¹n 1989-1993, ®· khiÕn c¸c nhµ tµi trî t¨ng ®­îc lßng tin vµ t¨ng ®­îc sù cam kÕt, ®iÒu nµy l¹i cµng nhÊn m¹nh viÖc cÇn thiÕt ph¶i cã c¸c ­u tiªn râ rµng cho ODA còng nh­ c¸c thñ tôc qu¶n lý nguån viÖn trî nµy. ChÝnh phñ còng b¾t ®Çu chó ý nhiÒu h¬n tíi viÖc x©y dùng vµ t¨ng c­êng n¨ng lùc vÒ thÓ chÕ vµ vÒ ph¸p lý trong viÖc thùc hiÖn vµ qu¶n lý ODA. ChÝnh phñ còng tiÕp tôc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh quyÕt t©m ®æi míi chÝnh s¸ch nh»m héi nhËp khu vùc vµ héi nhËp quèc tÕ vµ ®· trë thµnh thµnh viªn ASEAN, APEC ®ång thêi ®ang chuÈn bÞ gia nhËp WTO. Nh÷ng s¸ng kiÕn kÓ trªn cïng víi viÖc t¨ng c­êng tiÕp xóc víi c¸c tæ chøc tµi trî, ®· nhËn ®­îc sù ®¸nh gi¸ cao cña c¸c chÝnh phñ cã kh¶ n¨ng cung cÊp ODA vµ c¸c yªu cÇu vÒ qu¶n lý nguån vèn nµy (Phô lôc 3). ViÖt nam ®· ®Ò ra nh÷ng môc tiªu ph¸t triÓn víi nhiÒu tham väng cho giai ®o¹n 1996-2000: chØ sè GDP t¨ng gÊp ®«i so víi n¨m 1990; s¶n l­îng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô chiÕm 90% tæng GDP; phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc cho tÊt c¶ trÎ em; phæ cËp trung häc c¬ së ë c¸c thµnh phè vµ c¸c tØnh lín; xãa mï ch÷ trªn ph¹m vi toµn quèc; t¨ng tuæi thä lªn 70; 89% d©n sè cã n­íc uèng s¹ch; vµ diÖn tÝch rõng phñ 40%. ChÝnh phñ dù tÝnh cÇn cã 41-42 tû ®«la Mü ®Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu trªn, trong ®ã mét nöa lµ tõ kinh phÝ nhµ n­íc. Nguån ®Çu t­ cßn l¹i lµ tõ c¸c nguån t­ nh©n trong n­íc, c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, FDI vµ ODA. Nguån viÖn trî ODA ®­îc coi lµ ®ãng mét vai trß rÊt quan träng trong viÖc ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu trªn, chiÕm tíi mét phÇn t­ tæng ®Çu t­. C¸c cam kÕt ODA cho giai ®o¹n nµy ®­îc tÝnh ë møc trªn 10 tû ®«la vµ ChÝnh phñ hy väng møc gi¶i ng©n thùc tÕ lµ kho¶ng 7,5 tû ®«la. §¹i héi §¶ng CSVN lÇn thø VIII n¨m 1996, ®· nhÊn m¹nh tíi "tÇm quan träng trong viÖc thu hót ODA ®a ph­¬ng vµ song ph­¬ng cho giai ®o¹n kÕ ho¹ch ph¸t triÓn víi träng t©m lµ c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ x· héi, c«ng nghÖ, khoa häc vµ t¨ng c­êng n¨ng lùc qu¶n lý, ®ång thêi còng ph©n bæ cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp vµ ng­ nghiÖp. ¦u tiªn sö dông ODA cho c¸c vïng kÐm ph¸t triÓn". §¹i héi §¶ng còng nãi thªm "c¸c dù ¸n sö dông vèn vay ODA ph¶i ®­îc chuÈn bÞ víi kÕ ho¹ch chi tr¶ râ rµng vµ chÆt chÏ, nªu râ c¸c nguån chi tr¶, tr¸nh g¸nh nÆng vÒ nî nÇn. C¸c nguån ODA ph¶i ®­îc sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶, cã kiÓm so¸t vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ". C¸c ­u tiªn cña chÝnh phñ ®èi víi ODA N¨m 1996, t¹i Cuéc häp cña Nhãm t­ vÊn c¸c nhµ tµi trî ®­îc tæ chøc ë Hµ Néi, ViÖt Nam ®· ®Ò ra 3 ­u tiªn lín cho ODA cho ®Õn n¨m 2000 nh­ sau: ! Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ x· héi; ! Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ thÓ chÕ; ! ChuyÓn giao c«ng nghÖ. Trªn c¬ së nh÷ng ­u tiªn trªn, c¸c nguån ODA ®­îc ®Çu t­ vµo 5 lÜnh vùc then chèt theo 11 ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn KT-XH ®· ®­îc nªu trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 1996-2000, nh­ sau: ;"2)&)/-3$&$ C¸c ­u tiªn trong lÜnh vùc nµy bao gåm c¬ cÊu l¹i n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp hãa, n©ng cao møc sèng vµ c¸c dÞch vô x· héi cho ng­êi d©n ë n«ng th«n, trong ®ã cã gi¸o dôc vµ y tÕ, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n. ;"2)& )/-3$& 4&ViÖt nam cã kÕ ho¹ch sö dông ODA ®Ó t¨ng c­êng m¹ng l­íi ph¸t ®iÖn, t¶i ®iÖn vµ ph©n phèi ®iÖn, ®Æc biÖt lµ ë c¸c khu vùc thµnh thÞ. ViÖc ph©n phèi vµ t¶i ®iÖn ë c¸c vïng n«ng th«n ®­îc ­u tiªn dµnh cho phôc vô thuû lîi vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m h¶i s¶n. ¦u tiªn vÒ chuyÓn giao c«ng nghÖ ®­îc thÓ hiÖn trong c¸c xu h­íng ®Çu t­ trong ngµnh c«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ cã liªn quan ®Õn FDI. !?$%&4@1&A(B4&CD>&ODA ®ang ®­îc sö dông ®Ó n©ng cÊp c¸c ®­êng quèc lé, vÝ dô nh­ trong viÖc v¹ch kÕ ho¹ch vµ x©y dùng Quèc lé 1 vµ Quèc lé 5. Ngoµi ra còng ­u tiªn ph¸t triÓn giao th«ng ë n«ng th«n, ®Æc biÖt lµ ë c¸c tØnh miÒn nói vµ biªn giíi víi träng t©m lµ ®­êng s¸ cho c¸c huyÖn ë vïng xa. ;"2)&)/-3$&$%(E$&$"?$&CF4&+=&)"3&4"*>&ODA ®ang ®­îc sö dông cho nhiÒu dù ¸n vÒ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, kÓ c¶ gi¸o dôc ®¹i häc, trung häc vµ d¹y nghÒ, trong ®ã ®Æc biÖt chó ý n©ng cao tr×nh ®é gi¸o viªn, so¹n ch­¬ng tr×nh vµ cung cÊp thiÕt bÞ phôc vô gi¶ng d¹y vµ häc tËp. ;"2)&)/-3$&'G&"D-&+=&+H$&"I9! Cuèi cïng, ODA cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ch¨m sãc søc kháe ban ®Çu, ch­¬ng tr×nh d©n sè vµ kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh, vµ ch­¬ng tr×nh tiªm chñng toµn quèc. Th¸ng 12 n¨m 1988, t¹i cuéc häp cña Nhãm T­ vÊn t¹i Paris, ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· nªu râ ­u tiªn hµng ®Çu dµnh cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n trong chiÕn l­îc ODA cña m×nh. Ngoµi ra chÝnh phñ còng ®· x¸c ®Þnh cã 1715 x· nghÌo nhÊt cÇn ®­¬c gióp ®ì ®Æc biÖt. ODA dµnh cho ViÖt Nam C¸ch tèt nhÊt ®Ó xem xÐt c¸c xu thÕ ODA lµ chia hai giai ®o¹n tr­íc vµ sau n¨m 1993. Tr­íc n¨m 1993, c¸c nguån ODA chñ yÕu lµ tõ Héi ®ång t­¬ng trî kinh tÕ (CMEA) vµ Liªn X« cò. ViÖt Nam ®· nhËn ®­îc kho¶ng 12,6 tû róp chuyÓn ®æi tõ Liªn X« cò, víi c¸c ®iÒu kiÖn ®­îc nh©n nh­îng. NhiÒu dù ¸n lín do Liªn X« vµ CMEA tµi trî ®· cã nh÷ng t¸c ®éng ®¸ng kÓ tíi sù ph¸t triÓn, ch¼ng h¹n dù ¸n CÇu Th¨ng Long, Nhµ m¸y thuû ®iÖn Hoµ B×nh vµ c¸c dù ¸n vÒ dÇu khÝ. Nh­ng nãi chung, ODA ®­îc sö dông kh«ng hiÖu qu¶ v× hÖ thèng qu¶n lý ODA lóc ®ã cßn ®¬n s¬. Sau n¨m 1993, c¸c cam kÕt ODA t¨ng nhanh (H×nh 5.1). VÝ dô, n¨m 1997, ViÖt Nam nhËn ®­îc 2,4 tû ®«la cam kÕt ODA trong ®ã 80% lµ kho¶n vay ®­îc nh©n nh­îng vµ 20% kh«ng hoµn l¹i. Tõ 1993 tíi 1998, c¸c tæ chøc tµi trî cam kÕt 13,7 tû ®«la. VÊn ®Ò gi¶i ng©n lu«n ®i sau c¸c cam kÕt. L­îng vèn ®­îc gi¶i ng©n sau 1993 lµ 4,9 tû ®«la, tøc lµ chØ h¬n mét phÇn ba tæng ODA chót Ýt. HiÖn nay cßn 8 tû ®«la cam kÕt ODA ch­a ®­îc gi¶i ng©n trong s¸u n¨m, tÝnh ®Õn cuèi 1998. JK$"&L>M&N-O-&$%?$&PQR&S7&+T-&49:&U*)&PQRV&MWXYZ[YYY UNDP ®· x¸c ®Þnh ®­îc bèn nguyªn nh©n cña sù chªnh lÖch gi÷a cam kÕt vµ gi¶i ng©n hµng n¨m nh­ sau: ! cam kÕt ODA t¨ng ®ét ngét vµ nhanh tõ 1993 trë ®i; ! thêi gian kÐo dµi kh«ng tr¸nh khái gi÷a c¸c cam kÕt víi viÖc h×nh thµnh, phª duyÖt vµ thùc thi dù ¸n; ! c¸c thñ tôc vµ ®iÒu kiÖn cña c¸c bªn tµi trî kh¸c nhau ngµy cµng ®a d¹ng; vµ ! n¨ng lùc h¹n chÕ cña chÝnh phñ trong viÖc ®iÒu phèi vµ tiÕp thu nguån ODA ®ét ngét. N¨ng lùc gi¶i ng©n vèn ODA cña ChÝnh phñ g¾n kÕt kh¨ng khÝt víi viÖc ®Ò ra mét chiÕn l­îc vÒ tÝnh chÊt vµ møc ®é viÖn trî cho lÜnh vùc m«i tr­êng. \24&!"=&)=-&)/0 ViÖc nèi l¹i quan hÖ víi c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh quèc tÕ ®· lµm t¨ng sù hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam víi c¸c nhµ tµi trî song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng. HiÖn nay, WB, NhËt B¶n (th«ng qua OECF vµ JICA), vµ ADB lµ nh÷ng nhµ tµi trî lín nhÊt cho ViÖt Nam, chiÕm mét phÇn n¨m tæng l­îng cam kÕt ODA trong n¨m 1997. N¨m 1993, IMF lµ c¬ quan tµi trî lín nhÊt song ®Õn n¨m 1995 vµ 1996 th× xuèng hµng thø hai. Trong n¨m 1997 vµ 1998, kh«ng cã gi¶i ng©n v× ViÖt Nam kh«ng ®¸p øng ®­îc nh÷ng cam kÕt vÒ chÝnh s¸ch theo kho¶n tµi trî cho viÖc n©ng cao ®iÒu chØnh c¬ cÊu (Enhanced Structural Adjustment Facility, ESAF). KÓ tõ 1994, Ng©n hµng ThÕ giíi lµ c¬ quan tµi trî lín nhÊt, hç trî c¸c dù ¸n vÒ n¨ng l­îng (ph¸t ®iÖn vµ t¶i ®iÖn) vµ c¸c dù ¸n vÒ ®­êng s¸ vµ n«ng nghiÖp (kh«i phôc vµ më réng thuû lîi). WB còng t¨ng c­êng hç trî cho viÖc n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý kinh tÕ n»m trong dù ¸n TÝn dông §iÒu chØnh c¬ cÊu (Structure Adjustment Credit, SAC). NhËt B¶n còng tËp trung vµo c¸c ngµnh giao th«ng vµ n¨ng l­îng vµ cam kÕt Ýt h¬n ®èi víi gi¸o dôc vµ y tÕ. ADB tham gia chÆt chÏ trong c¸c lÜnh vùc n«ng nghiÖp, qu¶n lý kinh tÕ, tÝn dông n«ng th«n vµ n©ng cÊp ®­êng s¸. Ph¸p th× tËp trung vµo gi¸o dôc, ®µo t¹o vµ nghiªn cøu vµ còng hç trî mét phÇn trong ch­¬ng tr×nh cÊp n­íc. C¸c c¬ quan LHQ tõ tr­íc ®Õn nay vÉn lµ nh÷ng c¬ quan tµi trî th­êng xuyªn nhÊt víi 800 dù ¸n trong 20 n¨m qua víi tæng gi¸ trÞ lªn tíi 1,5 tû ®«la Mü, chñ yÕu lµ trî gióp kh«ng hoµn l¹i. UNDP, WFP vµ UNICEF lµ nh÷ng c¬ quan LHQ cã ®ãng gãp lín nhÊt vµo c¸c ch­¬ng tr×nh t¨ng c­êng n¨ng lùc, cøu trî khÈn cÊp, viÖn trî l­¬ng thùc, vµ cung cÊp c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n. PQR&)"]7&424&"K$"&)"64&)/0&%-^1 ViÖt Nam ®· nhËn ®­îc ODA d­íi h×nh thøc c¸c kho¶n vay vµ c¸c kho¶n viÖn trî kh«ng hoµn l¹i. C¸c kho¶n vay nh­îng ®­îc cung cÊp hÇu hÕt dµnh cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ (n¨m 1996 lµ 277,812 triÖu ®«la, chiÕm h¬n mét nöa trong tæng sè 526,551 triÖu ®«la ODA trong n¨m) vµ dµnh cho hç trî c¸n c©n thanh to¸n (45%). ChØ cã mét phÇn nhá lµ ®­îc cung cÊp th«ng qua c¸c dù ¸n cã liªn quan ®Õn trî gióp kü thuËt (TA), ch¼ng h¹n nh­ hç trî kü thuËt cho viÖc chuÈn bÞ c¸c dù ¸n ®Çu t­. N¨m 1996, gi¶i ng©n ODA cho lo¹i nµy chØ chiÕm 1,67% trong tæng sè c¸c kho¶n vay. C¸c kho¶n viÖn trî kh«ng hoµn l¹i ®­îc cung cÊp nh­ lµ c¸c trî gióp kü thuËt ®éc lËp (250,3 triÖu ®«la, chiÕm 54,6% trong sè 458,413 triÖu ®«la viÖn trî kh«ng hoµn l¹i). PhÇn cßn l¹i trong sè viÖn trî kh«ng hoµn l¹i ®­îc dµnh cho c¸c dù ¸n cã liªn quan ®Õn ®Çu t­, hç trî ng©n s¸ch, trî gióp l­¬ng thùc vµ cøu trî khÈn cÊp. PQR&1"?$&)"]7&424&$%=$" Ngoµi trî gióp c¸n c©n thanh to¸n mµ chñ yÕu do IMF cung cÊp, ngµnh n¨ng l­îng lµ ngµnh nhËn ®­îc ODA nhiÒu nhÊt, mÆc dï trong giai ®o¹n 1994-95 cã sù gi¶m xuèng. OECF vµ WB lµ c¸c nhµ tµi trî lín nhÊt cho ngµnh ®iÖn lùc, víi c¸c kho¶n tiÒn vay lín dµnh cho c¸c dù ¸n ph¸t ®iÖn lín, nh­ Phó Mü 1, Phó Mü 2, Phó Mü 2.2 vµ Ph¶ L¹i 2. ADB tËp trung viÖn trî n©ng cÊp m¹ng l­íi truyÓn t¶i vµ ph©n phèi ®iÖn. N¨m 1997 vµ 1998, ngµnh giao th«ng ®· chuyÓn tõ hµng thø ba lªn hµng thø hai trong sö dông ODA vµ dù tÝnh sÏ ®øng ë vÞ trÝ nµy cho tíi n¨m 2000. PhÇn lín viÖn trî dµnh cho viÖc kh«i phôc vµ n©ng cÊp Quèc lé 1. GÇn ®©y, ChÝnh phñ ®· dµnh ­u tiªn cao nhÊt vÒ sö dông ODA cho n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n cho ®Õn cuèi thËp kû vµ gi¶i ng©n cho ngµnh nµy ®· t¨ng nhiÒu kÓ tõ 1997. Thñy lîi cho ®Õn nay ®ang lµ lÜnh vùc ®­îc tËp trung chó ý. N¨m 1997, c¸c dù ¸n ®Çu t­ vèn cho c¸c ngµnh n¨ng l­îng, giao th«ng vµ n«ng nghiÖp ®· nhËn ®­îc kho¶ng hai phÇn ba tæng ODA ®­îc gi¶i ng©n. ODA dµnh cho c¸c ngµnh x· héi (bao gåm gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, y tÕ vµ thÓ thao) ®­îc t¨ng lªn, nh­ng n¨m 1997 l¹i gi¶m tõ 30 xuèng cßn 20% tæng ODA. Tû lÖ ®Çu t­ cho ngµnh x· héi, bao gåm c¸c nguån chÝnh phñ, nguån t­ nh©n vµ ODA, vÉn cßn ë møc thÊp, mÆc dï gi¶i ng©n sÏ tiÕp tôc t¨ng khi c¸c dù ¸n lín vÒ cÊp n­íc n»m trong kÕ ho¹ch b¾t ®Çu ®­îc thùc hiÖn. N¨m 1997, ODA dµnh cho c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n bao gåm y tÕ, ph¸t triÓn nh©n lùc, c¶i thiÖn vïng vµ viÖn trî nh©n ®¹o, chØ ë møc 5% tæng ODA, cßn rÊt thÊp so víi môc tiªu lµ 20 % ®­îc ®Ò ra t¹i Héi nghÞ cÊp cao thÕ giíi vÒ X· héi tæ chøc n¨m 1995 ë Copenhagen. VÊn ®Ò ph¸t triÓn nh©n lùc vµ c¶i thiÖn y tÕ nhËn ®­îc phÇn lín nhÊt trong sè ODA kh«ng hoµn l¹i (mçi lÜnh vùc trªn nhËn ®­îc 18%). KÓ tõ n¨m 1996, trî gióp kü thuËt dµnh cho c¶i c¸ch hµnh chÝnh, cho viÖc ra quyÕt ®Þnh vÒ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« vµ cho lÜnh vùc m«i tr­êng ®· ®­îc t¨ng lªn mét c¸ch th­êng xuyªn, ®Æc biÖt lµ tõ c¸c nhµ tµi trî song ph­¬ng. Ngµy cµng cã nhiÒu nhµ tµi trî quan t©m tíi viÖc hç trî c¶i c¸ch chÝnh s¸ch hoÆc t¨ng c­êng n¨ng lùc thÓ chÕ. Tuy nhiªn, so víi c¸c dù ¸n ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, th× trong c¸c lÜnh vùc trªn, ng­êi ta thÊy khã kh¨n h¬n trong viÖc tr¸nh sö dông ODA chång chÐo nhau vµ kh«ng cã hiÖu qu¶. C¸c dù ¸n vÒ chÝnh s¸ch vµ qu¶n lý hµng chÝnh c«ng ®ßi hái ph¶i t¨ng c­êng ®iÒu phèi m¹ch l¹c h¬n vµ hîp lý h¬n møc cã thÓ hiÖn t¹i. ;"?$&_B&PQR&)"]7&424&+`$% Ch­a cã sè liÖu chÝnh x¸c vÒ sù ph©n bè ODA cho c¸c vïng kh¸c nhau. Trªn thùc tÕ, hÇu hÕt c¸c dù ¸n ®­îc thùc hiÖn th«ng qua ChÝnh phñ trung ­¬ng ë Hµ Néi, nh­ng c¸c ®Þa ph­¬ng ®­îc h­ëng dù ¸n th× n»m trong c¶ n­íc. Sè liÖu hiÖn cã cho thÊy Hµ Néi lµ ®Þa ph­¬ng nhËn ®­îc nhiÒu ODA nhÊt, sau ®ã lµ Thµnh phè Hå ChÝ Minh, nh­ng phÇn cña c¶ 2 n¬i gép l¹i th× ®ang nhá dÇn. Sù tËp trung vèn vay vµ vèn kh«ng hoµn l¹i t¹i hai thµnh phè nµy mét phÇn lµ do t¹i ®©y cã c¸c ph­¬ng tiÖn tèt h¬n vµ cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn ODA lín h¬n so víi c¸c vïng kh¸c. Ngoµi c¸c thµnh phè lín ®ã, vïng nói phÝa B¾c nhËn ®­îc møc ODA cao nhÊt tÝnh theo ®Çu ng­êi, mÆc dï kho¶ng 40% gi¶i ng©n trong vïng nµy lµ cña JICA dµnh cho c¸c dù ¸n x©y cÇu ë 9 tØnh phÝa b¾c. ChÝnh phñ ®· thùc hiÖn viÖc ph©n cÊp vµ coi ®ã lµ mét néi dung then chèt trong chÝnh s¸ch qu¶n lý vµ sö dông ODA. Ph©n bæ ODA cho c¸c tØnh ®· t¨ng 8% trong vßng 4 n¨m, tÝnh ®Õn 1997 vµ lªn tíi xÊp xØ mét nöa tæng gi¸ trÞ ODA. !"#$%&)"24"&)"64&)/7$%&A(O$&Ca&PQR C¸c chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ vÒ qu¶n lý vµ sö dông ODA lµ ®Ó nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng tiÕp thu ODA. Tõ 1993 ®· cã nh÷ng b­íc quan träng nh»m t¹o ra mét khu«n khæ ph¸p lý vµ thÓ chÕ phï hîp cho ODA. Tuy vËy, n¨ng lùc qu¶n lý vµ tèc ®é gi¶i ng©n vÉn cßn ë møc thÊp, vµ hiÖu qu¶ sö dông còng nh­ vËy. C¸c c¸n bé qu¶n lý ODA cña ChÝnh phñ ®· x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh sau ®©y dÉn tíi viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n ODA chËm vµ kh«ng hiÖu qu¶: ! thiÕu mét khu«n khæ ph¸p lý hoµn chØnh cho viÖc qu¶n lý ODA; ! c¸c chu kú dù ¸n cña ChÝnh phñ vµ nhµ tµi trî th­êng kh«ng nhÊt qu¸n; ! c¸c thñ tôc ra quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn dù ¸n kh«ng ®­îc quy ®Þnh hîp lý; ! n¨ng lùc qu¶n lý vµ thùc hiÖn dù ¸n cßn h¹n chÕ; ! c¸c dù ¸n ODA th­êng ®­îc coi lµ g¸nh nÆng thªm cho tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé; ! C¸c khã kh¨n vÒ sö dông vèn ®èi øng cña Nhµ n­íc; ! C¸c quy ®Þnh vÒ ®Òn bï ®Êt cßn Ýt. \24&'(&)"*&)7=$&b-.$&+,&PQR&:<-&)/cd$% B¶ng 5.1 tr×nh bµy tæng quan viÖn trî ODA m«i tr­êng cho ViÖt Nam tõ 1985 vµ ®· cho thÊy c¸c cam kÕt ODA m«i tr­êng ®· t¨ng liªn tôc trong giai ®o¹n nghiªn cøu, ®Æc biÖt t¨ng nhanh trong 4 n¨m tõ 1993 ®Õn 1997 (H×nh 5.2). Tæng c¸c cam kÕt ODA m«i tr­êng trong giai ®o¹n 1985-2000 dõng ë møc 2 tû ®«la Mü (kÓ c¶ c¸c dù ¸n vÒ cÊp n­íc). C¸c dù ¸n ph¸t triÓn tµi nguyªn n­íc ®¹t 50% tæng møc ®ã, song c¸c dù ¸n nµy kh«ng ®­îc tÝnh trong ph©n tÝch nµy, theo ®Þnh nghÜa cña UNDP vÒ "dù ¸n mèi tr­êng. Tõ 1996, tæng c¸c cam kÕt ODA m«i tr­êng ®· t¨ng ®¸ng kÓ, ®¹t 573 triÖu ®«la, hay 30% so víi thêi kú 1985-95. Trong nh÷ng n¨m 1985-95, viÖn trî ODA m«i tr­êng chØ chiÕm 9,4 % tæng ODA ®­îc gi¶i ng©n, nh­ng l¹i t¨ng ®Õn 11,6% trong giai ®o¹n 1996-2000. §iÒu nµy ph¶n ¸nh møc t¨ng trong gi¶i ng©n ODA m«i tr­êng. eO$%&L>M>&&PQR&f<-&)/cd$%&4"7&8-.)&!9:V&)"]7&$"I:&bF&2$&+=&%-9-&g7h$V&MWXL&Z&[YYY !"I:&bF&2$ MWXLZMWWL MWWiZ[YYY MWXLZ[YYY jB&bF 2$ \9: U*) k>YYY g<C9l jB&bF 2$ \9:&U*) k>YYY g<C9l jB&bF 2$ \9: U*) k>YYY g<C9l M>&\24&QF&2$&m!m! Rõng vïng cao/b¶o vÖ ®Çu nguån 50 181.667 39 134.521 89 316.18 8 T¹o thu nhËp vïng ®åi 28 61.490 45 176.174 73 237..66 4 Nhu cÇu TN lµm cñi ®un 6 658 1 2.500 7 3.158 Rõng ngËp mÆn & ®Çm lÇy néi ®Þa 15 8.096 2 3.376 17 11.472 Bê biÓn & chèng b·o 56 105.793 32 97.250 88 203.04 3 R¹n san h« & v­ên quèc gia biÓn 2 6.150 0 0 2 6.150 Ph­¬ng thøc n«ng nghiÖp bÒn v÷ng 44 24.933 4 13.790 48 38.723 \D$%&M [YM nXX>oXo M[n p[o>iMM n[p XMi>nW X [>&\24&bF&2$&g<&)"q&r&4<$%&$%"-.1 C¸c kÕ ho¹ch tæng thÓ ®« thÞ 9 19.344 3 12.380 12 31.724 ¤ nhiÔm thµnh phè & c«ng nghiÖp 4 24.113 6 82.158 10 106.27 1 KÝch thÝch thÞ tr­êng ®Ó kiÓm so t¸ « nhiÔm 9 5.922 1 40 10 5.962 C¸c tiªu chuÈn « nhiÔm & quan tr¾c 2 952 1 556 3 1.508 C¸c hÖ thèng quan tr¾c m«i tr­êng 8 9.248 2 1.109 10 10.357 \D$%&$"I:&bF&2$&[ n[ LW>LoW Mn Wi>[pn pL MLL>X[ [ n>&mH$%&4cd$%&)"3&4"* §iÒu phèi chÝnh s¸ch m«i tr­êng 10 11.447 14 28.769 24 40.216 §¸nh gi ¸t¸c ®éng m«i tr­êng 1 16 2 423 3 439 NhËn thøc céng ®ång & c¸c nhµ chuyªn m«n 8 6.347 4 8.918 12 15.265 \D$%&$"I:&bF&2$&&n MW Mo>XMY [Y nX>MMY nW 55.920 ms$%&4D$% [L[ pii>Moi MLi LiM>Wip pYX M>Y[X>Mp Y Nguån: !"#$%&'()&$*$&+,&*-&./0&1"23-4&150&6071&89.:&;?;. Hµ Néi: UNDP vµ MPI; UNDP. KiÓm kª c¸c dù ¸n viÖn trî m«i tr­êng: c¸c dù ¸n ®ang thùc hiÖn trong n¨m 1998 vµ c¸c dù ¸n ®ang duyÖt. JK$"&L>[ PQR&4"7&Ct$"&+F4&:<-&)/cd$%V&MWXiZ[YYY jB&Cc0$%&+=&A(u&:<&bF&2$ Trong 15 n¨m qua tõ 1985, cã tíi 408 dù ¸n m«i tr­êng ®· b¾t ®Çu ®­îc thùc hiÖn, l«i cuèn tæng cam kÕt lµ 1028 triÖu ®«la Mü. Trong ®ã, cã 252 dù ¸n b¾t ®Çu thùc hiÖn trong giai ®o¹n 1985-95 vµ 156 dù ¸n trong giai ®o¹n 1996-2000. C¸c dù ¸n tõ 1996 ®Õn 2000 bao gåm c¸c dù ¸n ®ang xÐt duyÖt do c¸c nhµ tµi trî vµ c¸c bé chøc n¨ng (chñ yÕu lµ UNDP, ADB, WB vµ Bé NN & PTNT) x¸c ®Þnh. C¸c dù ¸n m«i tr­êng t¨ng vÒ c¶ qui m« ng©n s¸ch lÉn qui m« thêi gian trong giai ®o¹n nghiªn cøu (nghÜa lµ, trung b×nh 3,9 triÖu ®«la/dù ¸n trong giai ®o¹n 1996- 2000 vµ 1,85 triÖu USD/dù ¸n trong giai ®o¹n 1985-95). C¸c dù ¸n lín nhÊt thuéc nhãm TNTN, trong khi c¸c dù ¸n nhá nhÊt l¹i liªn quan ®Õn t¨ng c­êng thÓ chÕ. mv&C.&+-.$&)/0&U"<$%&"7=$&Ch-&+T-&+9u&)5$&bw$% Tõ 1985 ®Õn 2000, c¸c kho¶n viÖn trî kh«ng hoµn l¹i chiÕm 54% tæng viÖn trî m«i tr­êng. §èi víi c¸c kho¶n vay th× cho bøc tranh kh¸c h¼n - trong giai ®o¹n 1996-2000, tû träng c¸c dù ¸n vay lµ 44,2%, gi¶m xuèng ®«i chót so víi giai ®o¹n 1985-95, khi mµ kho¶n nµy chiÕm tíi 48,8%. §iÒu nµy hoµn toµn tr¸i víi xu thÕ tæng thÓ cña viÖn trî ODA, vµ nã ph¶n ¸nh nh÷ng khã kh¨n mµ c¸c ng©n hµng gÆp ph¶i trong qu¸ tr×nh triÓn khai c¸c kho¶n vay lín vµ phøc t¹p trong hÖ thèng cña ChÝnh phñ. eD&!!&r;m!m&4"-*:&c(&)"* Bé NN &PTNT lµ ®èi t¸c ODA chñ yÕu, qu¶n lý 60% tæng c¸c cam kÕt viÖn trî (H×nh 5.3) vµ mét phÇn ba toµn bé c¸c dù ¸n vÒ m«i tr­êng (H×nh 5.4). Bé NN & PTNT chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý 9 trong 10 dù ¸n lín nhÊt ®­îc thùc hiÖn trong giai ®o¹n 15 n¨m nghiªn cøu. Bé KHCN &MT vµ Côc M«i tr­êng chØ nhËn ®­îc 5,1% tæng c¸c cam kÕt viÖn trî, Bé KH&§T lµ 2,7%, Bé X©y dùng lµ 2,1%, vµ Bé C«ng nghiÖp lµ 0,6%. JK$"&L>n>&PQR&f<-&)/cd$%&1"?$&)"]7&4x&A(9$&g-,(&"=$"V&MWXLZ[YYY % tæng ODA m«i tr­êng Chó thÝch: C¸c tæ chøc "kh¸c bao gåm c¸c tæ chøc ®Þa ph­¬ng, c¸c bé kh¸c vµ mét sè dù ¸n mµ c¬ quan ®iÒu hµnh ch­a x¸c ®Þnh. JK$"&L>p>&\24&bF&2$&1"?$&)"]7&4x&A(9$&g-,(&"=$"V&MWXLZ[YYY % tæng dù ¸n Chó thÝch: c¸c tæ chøc "kh¸c" bao gåm c¸c tæ chøc ®Þa ph­¬ng, c¸c bé kh¸c vµ mét sè dù ¸n mµ c¬ quan ®iÒu hµnh ch­a x¸c ®Þnh. y(&)"*&g9&1"cx$% C¸c tæ chøc ®a ph­¬ng, chñ yÕu lµ WB, ADB, UNDP vµ WFP ®· chiÕm ­u thÕ vÒ ODA m«i tr­êng tõ 1985 víi 57% tæng sè tiÒn viÖn trî. Tõ 1995, c¸c nhµ tµi trî ®a ph­¬ng ®· cung cÊp 61% ODA m«i tr­êng, t¨ng 10%, so víi giai ®o¹n tr­íc 1995. Møc t¨ng nµy ph¶n ¸nh sè l­îng lín c¸c kho¶n cho vay ®· ®­îc c¸c nhµ tµi trî dµnh cho ViÖt Nam gÇn ®©y. Trong n¨m 1995, WFP lµ nhµ tµi trî chÝnh vÒ m«i tr­êng, viÖn trî cho 10 dù ¸n víi tæng sè tiÒn lµ 143 triÖu ®«la. Nh­ng tõ 1996, WFP kh«ng ®Ò x­íng thªm mét dù ¸n míi nµo cho hai n¨m tiÕp theo. Ng­îc l¹i, hÇu hÕt c¸c dù ¸n cña ADB vµ WB b¾t ®Çu tõ 1996. HiÖn nay, ADB ®ãng gãp kho¶ng 120 triÖu ®«la (hay 14,4% ODA m«i tr­êng), víi 16 dù ¸n. WB ®ang hç trî 4 dù ¸n, víi tæng gi¸ trÞ viÖn trî lµ 117 triÖu ®«la, hay 12,8% tæng ODA m«i tr­êng (B¶ng 5.2). eO$%&L>[&&&&fcd-&$"=&)=-&)/0&:<-&)/cd$%&"=$%&gz(VMWXLZ[YYY ms&4"64&)=-&)/0 jB&Cc0$%&bF&2$&49:&U*) {-$"&1"5&49:&U*)&k>YYY&g<C9&f|l m"6 )F 1985-2000 1985-95 1996-2000 1985-2000 1985-95 1996-2000 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 WFP ADB WB Sida IFAD EU UNDP Hµ Lan KFW (§øc) SDC 10 16 4 22 4 25 59 15 5 8 10 6 0 9 1 6 43 3 2 5 0 10 4 13 3 19 16 12 3 3 142.975 118.530 117.256 84.892 66.390 55.756 51.997 39.660 37.442 31.346 142.975 3.660 0 60.891 18.350 25.005 33.234 11.282 14.000 18.620 0 114.870 117.256 24.001 48.040 30.751 18.763 28.378 23.442 12.726 Tæng tõ 10 nhµ tµi trî hµng ®Çu (A) 168 85 83 746.244 328.017 418.227 Tæng tõ tÊt c¶ c¸c nhµ tµi trî (B) 408 252 156 1.028.140 466.176 561.964 Tû lÖ % cña A so víi B 41% 34% 53% 73% 70% 74.42% }I$%&%I1&4~9&424&!NP Quy m« cña hÇu hÕt c¸c dù ¸n cña NGO lµ nhá, cã nghÜa lµ c¸c dù ¸n nµy kh«ng ®­îc ph¶n ¸nh trong c¸c sè liÖu tæng møc ®ãng gãp. VÝ dô, c¬ së d÷ liÖu cña UNDP kh«ng gép c¸c dù ¸n cã gi¸ trÞ nhá h¬n 20.000 ®«la, khiÕn cho hÇu hÕt c¸c dù ¸n cña NGO bÞ lo¹i ra ngoµi. Tuy nhiªn, ¶nh h­ëng tÝch lòy cña kho¶ng 300 tæ chøc NGO ho¹t ®éng trong khu vùc xanh lµ cã ý nghÜa quan träng, v­ît ra khái nh÷ng g× ®­îc ph¶n ¶nh chØ bëi c¸c con sè trong c¬ së d÷ liÖu. {"(&+F4&)=-&$%(u$&)"-$&$"-$&4"-*:&c(&)"* C¸c nhµ tµi trî ®a ph­¬ng, song ph­¬ng vµ NGO ®ang tËp trung viÖn trî ODA m«i tr­êng cña hä cho lÜnh vùc xanh: khu vùc tµi nguyªn thiªn nhiªn chiÕm tíi 80% tæng gi¸ trÞ cam kÕt vµ 80% tæng sè c¸c dù ¸n (H×nh 5.5). §©y chÝnh lµ mét lÜnh vùc ch­¬ng tr×nh duy nhÊt ®èi víi c¸c NGO m«i tr­êng. C¸c nhµ tµi trî song ph­¬ng ®· chó träng nhiÒu ®Õn t¨ng c­êng thÓ chÕ, tõ 4% trong giai ®o¹n 1985-95 lªn tíi 16% trong thêi gian 1996-2000, trong khi Ýt chó ý h¬n ®Õn c¸c dù ¸n ®« thÞ vµ c«ng nghiÖp (møc tû träng dµnh cho ®« thÞ vµ c«ng nghiÖp tôt tõ 25% xuèng 9%) cïng thêi kú. Ng­îc l¹i, c¸c nhµ tµi trî ®a ph­¬ng l¹i quan t©m ngµy cµng nhiÒu ®Õn khu vùc n©u, t¨ng tõ 5% trong giai ®o¹n 1985- 95 lªn 22% trong giai ®o¹n 1996-2000. JK$"&L>L&;"?$&_s&PQR&f<-&)/cd$%&)"]7&Ct$"&+F4 Tµi nguyªn thiªn nhiªn ¤ nhiÔm ®« thÞ vµ c«ng nghiÖp T¨ng c­êng thÓ chÕ Ph©n bè (%) §a ph­¬ng Song ph­¬ng NGO mH$%&4cd$%&m"3&4"* ChØ cã 5% c¸c cam kÕt ODA m«i tr­êng vµ 10% sè dù ¸n tËp trung chñ yÕu ®¸p øng c¸c môc tiªu t¨ng c­êng thÓ chÕ, mÆc dï tû träng nµy t¨ng lªn ®¸ng kÓ trong giai ®o¹n nghiªn cøu. Tõ 1985 ®Õn 1995, 3,8% tæng gi¸ trÞ vµ 7,5% tæng sè dù ¸n ®­îc ph©n bæ cho t¨ng c­êng n¨ng lùc. ViÖn trî t¨ng c­êng n¨ng lùc t¨ng ®Õn 7% vµ 13.0% trong giai ®o¹n 1996-2000. Ngoµi ra, nhiÒu dù ¸n m«i tr­êng thuéc c¸c nhãm kh¸c, nhÊt lµ c¸c dù ¸n ®­îc b¾t ®Çu tõ 1995, cã c¸c thµnh phÇn chñ yÕu vÒ t¨ng c­êng thÓ chÕ, mÆc dï rÊt khã ®Þnh l­îng chÝnh x¸c cam kÕt cña c¸c nguån ®ã cho lÜnh vùc nµy. HiÖn nay trong x©y dùng c¸c dù ¸n m«i tr­êng khu vùc xanh vµ n©u ®· cã xu thÕ chó träng nhiÒu h¬n ®Õn t¨ng c­êng thÓ chÕ, thõa nhËn tÇm quan träng cña x©y dùng chÝnh s¸ch vµ n¨ng lùc qu¶n lý, hay cßn gäi lµ "phÇn mÒm", ®Ó sö dông hiÖu qu¶ h¬n c¬ së h¹ tÇng hay cßn gäi lµ "phÇn cøng". ;"?$&4@1&4($%&4@1&+-.$&)/0 Tû lÖ viÖn trî m«i tr­êng dµnh trùc tiÕp cho c¸c cÊp tØnh vµ c¸c cÊp c¬ së kh¸c rÊt thÊp, chØ b»ng 11% tæng viÖn trî ODA m«i tr­êng. C¸c c¬ quan trung ­¬ng th­êng lµ c¸c tæ chøc ®iÒu hµnh dù ¸n, mÆc dï xu thÕ hiÖn nay lµ chuyÓn giao vai trß cho c¸c c¬ quan ®Þa ph­¬ng. Trong giai ®o¹n tõ 1985 ®Õn 1995, c¸c c¬ quan ®Þa ph­¬ng chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh 5% sè c¸c dù ¸n. Tû lÖ nµy t¨ng tíi 18% trong c¸c n¨m 1996-2000. ;"?$&_s&)"]7&+`$% ViÖn trî m«i tr­êng ph©n bæ kh«ng ®ång ®Òu trong c¶ n­íc (xem B¶n ®å 5.1). Trong 15 n¨m, 1985-2000, vïng ch©u thæ s«ng Hång nhËn ®­îc tû lÖ viÖn trî m«i tr­êng lín nhÊt, chiÕm 31% tæng viÖn trî, nÕu gép c¶ c¸c dù ¸n n­íc. NÕu kh«ng tÝnh c¸c dù ¸n n­íc, tû träng ODA cña vïng nµy tôt tíi 11% vµ miÒn §«ng Nam bé lµ vïng nhËn viÖn trî chÝnh, chiÕm 28% tæng viÖn trî ODA m«i tr­êng. Tuy nhiªn, thµnh phè Hå ChÝ Minh thu hót tíi 69% nguån ODA ®ã vµ tû lÖ nhá cßn l¹i dµnh cho c¸c tØnh xung quanh. Hµ Néi nhËn tíi 56% viÖn trî cho vïng ch©u thæ s«ng Hång trong 10 n¨m, tÝnh ®Õn 1995 vµ d­êng nh­ trë thµnh n¹n nh©n cña mèi lo ngµy cµng t¨ng vÒ sù tËp trung hãa ODA; Hµ Néi ®· chøng kiÕn tû träng viÖn trî tôt tíi 7% ( hay 0,2% viÖn trî ODA m«i tr­êng tÝnh c¶ n­íc) trong giai ®äan 1996-2000. TÝnh gép l¹i, vïng ch©u thæ s«ng Hång ®· tr¶i qua t×nh tr¹ng suy gi¶m m¹nh vÒ viÖn trî m«i tr­êng so víi bÊt kú khu vùc nµo trong c¶ n­íc, tõ møc 17% xuèng cßn 3%. Hai khu vùc chiÕm ­u thÕ nhËn viÖn trî m«i tr­êng - vïng nói phÝa B¾c chiÕm 24% vµ vïng ven biÓn B¾c Trung Bé chiÕm 20 % tæng viÖn trî giai ®o¹n 1985- 2000. Tuy nhiªn, xu thÕ viÖn trî cho tõng vïng l¹i kh¸c nhau, vïng miÒn nói phÝa B¾c ®ang gi¶m m¹nh tõ 32% xuèng cßn 13%, nÕu so s¸nh c¸c giai ®o¹n tr­íc vµ sau 1995 víi nhau. Vïng ven biÓn B¾c Trung Bé l¹i kh¸c h¼n, cã xu thÕ t¨ng tr­ëng viÖn trî ODA m«i tr­êng, tõ 16% lªn 26% trong cïng thêi kú. C¸c vïng nhËn ®­îc viÖn trî ODA Ýt nhÊt tõ 1985 ®Õn 2000&lµ T©y nguyªn, chiÕm 3.5% vµ vïng ven biÓn Nam Trung Bé lµ 3,4%. C¸c dßng viÖn trî dµnh cho vïng ven biÓn Nam Trung Bé hÇu nh­ thÊp, kh«ng thay ®æi trong c¶ thêi kú, nh­ng tõ 1996, vïng T©y nguyªn l¹i t¨ng vät tíi 7%, tõ møc viÖn trî rÊt thÊp lµ 0,8% trong 10 n¨m ®Õn 1995. Còng nh­ vËy, viÖn trî m«i tr­êng cho ch©u thæ s«ng Cöu Long t¨ng gÊp ®«i, tíi 14% trong giai ®o¹n 1996-2000. KÕt luËn Tæng ODA cho ViÖt Nam ®· t¨ng lªn mét c¸ch ngo¹n môc trong giai ®o¹n nghiªn cøu 15 n¨m. Møc gi¶i ng©n ®· ®­îc c¶i thiÖn song còng vÉn chØ ®¹t kho¶ng 50% tæng gi¸ trÞ cam kÕt, víi møc gi¶i ng©n trung b×nh trong 5 n¨m qua lµ 2 tû ®«la mét n¨m. C¸c nhµ tµi trî ®· nhiÖt t×nh hç trî vµ ViÖt Nam ®· nhËn viÖn trî ë nh÷ng møc v­ît ngoµi kh¶ n¨ng tiÕp nhËn cña m×nh. §iÒu nµy ®· kh«ng t¹o ra ®­îc mét hÖ thèng hµnh chÝnh hiÖu qu¶, c«ng khai vµ trung thùc. Tæng ODA cho m«i tr­êng còng ®· t¨ng lªn t­¬ng øng víi sù gia t¨ng viÖn trî nãi chung vµ duy tr× ë møc kho¶ng 10% tæng viÖn trî. HÇu hÕt viÖn trî lµ th«ng qua Bé NN & PTNN ®Ó dµnh cho c¸c dù ¸n vÒ qu¶n lý tµi nguyªn thiªn nhiªn. ChØ mét phÇn nhá ODA m«i tr­êng ®­îc ph©n bæ trùc tiÕp xuèng tØnh vµ huyÖn. Sù ph©n cÊp vÒ c¸c quyÕt ®Þnh vµ tr¸ch nhiÖm qu¶n lý dù ¸n ODA ®ang lµ mét trong nh÷ng th¸ch thøc chÝnh mµ ChÝnh phñ ph¶i gi¶i quyÕt trong lÜnh vùc nµy. Mét ph¸t hiÖn quan träng lµ sù ph©n bæ ODA m«i tr­êng theo vïng ®Þa lý ®· bá qua nh÷ng vïng ®ang cßn tÝnh ®a d¹ng sinh häc cao. Nh÷ng khu vùc nµy, vèn lµ tiªu ®iÓm cña c¸c hé d©n di c­, lµ n¬i sù suy tho¸i hÖ thèng thiªn nhiªn diÔn ra nhanh nhÊt.