Phân quyền giữa TW/ĐP: Vai trò của hiến pháp

Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 Phân quyền giữa TW/ĐP: Vai trò của Hiến pháp Thảo luận: Nguyễn Sĩ Dũng (2017) Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 ❖ Thứ 3 ngày 29/10/2019: ▪ Hình thành 06 nhóm: ▪ Từ các đề xuất, cả lớp thảo luận và xác lập ưu tiên chọn lấy 02 chính sách để thảo luận cho đến 31/10/2019 ❖ Thứ 5 ngày 31/10/2019: ▪ Mỗi nhóm nộp 01 trang: Bối cảnh & Đề xuất chính sách HCM/TW, góc nhìn chính sách ▪ Đại diện giới thiệu và giải thích các lý do lựa chọn chính sách, góc nhìn chính sách (02 phút) ▪ Thảo luận chung cả lớp về 02 lựa chọn chính sách (HCM/TW) ▪ Các nhóm tiếp tục làm việc: ▪ Tìm hiểu cách xác lập ưu tiên tại HĐND TPHCM hoặc TW; ▪ Hoàn thiện 01 trang Giới thiệu tóm tắt chính sách mà nhóm đề xuất ▪ Sơ bộ tìm hiểu (và thực hành) 10 bước thực hành Vận động chính sách Công việc mô phỏng tuần thứ 2 Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 Pháp luật & Chính sách công L3: 29/10/2010 Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 Policy Process: Chu kỳ thay đổi chính sách công Nhận biết vấn đề chính sách và nhu cầu chính sách Không Nghiên cứu chính sách Tham vấn chính sách Chính phủ, UBND thảo luận, lựa chọn chính sách Thảo luận chính sách Công đoạn hành pháp (Chính phủ, UBND) Sáng kiến lập pháp Công đoạn lập pháp của Quốc hội, lập quy của HĐND - Phiên họp lấy ý kiến tại các ban Ban hành, Công bố luật Thực thi chính sách Có Đánh giá Thực thi chính sách Có cần cải cách pháp luật hay không? Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 Nhận biết vấn đề pháp luật Trục trặc trong điều hành của Chính quyền Hạn chế quyền của người dân Thi hành luật kém hiệu quả Lý do khác, (ví dụ thiếu luật) Tham vấn chính sách cải cách pháp luật Đối tượng liên quan trực tiếp Quan chức lập pháp Quan chức điều hành Giới chuyên môn luật Công chúng, kinh nghiệm khác Tổng hợp và phân tích dữ liệu Phát biểu vấn đề pháp luật Luận điểm ủng hộ cải cách pháp luật Luận điểm chống cải cách pháp luật Các lựa chọn cải cách pháp luật Báo cáo thảo luận cải cách pháp luật Kiến nghị chính thức Sáng kiến lập pháp, Ưu tiên lập pháp, Bản dự thảo luật Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 Người phân tích chính sách Nghiên cứu c/s Tri thức: o Sự kiện o Vấn đề o Lựa chọn giải pháp o Ưu tiên Bài viết c/s: o Bài phân tích o Bình luận o Bài nghiên cứu o Hình thức khác Xây dựng tài liệu Truyền đạt tương tác Sử dụng tri thức Các bên liên quan: o Tiếp xúc khách hàng o Đàm phán o Điều trần o Lựa chọn giải pháp Truyền thông: o Đàm phán o Điều trần o Hội thảo khoa học o Điều trần, báo chí Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 Hiến pháp, Bộ luật, Luật, Nghị quyết của Quốc hội Pháp lệnh, Nghị quyết của UBTV Quốc hội Nghị quyết HĐND tỉnh Quyết định UBND tỉnh Thông tư của 22 bộ Lệnh, Quyết định của Chủ tịch nước Nghị quyết HĐTP TANDTC (áp dụng trong ngành tòa án) Thông tư VKSNDTC Văn bản liên tịch giữa bộ, VKSNDTC, TANDTC, TCXH khác (Mặt trận, Công đoàn, Thanh niên, Phụ nữ, Hội Nông dân, CCB) Nguồn: § 5 Luật ban hành quy phạm pháp luật (2015) Nghị quyết HĐND huyện Quyết định UBND huyện Nghị quyết HĐND xã Quyết định UBND xã Nghị định CP Quyết định TTg Luật pháp theo nghĩa hẹp Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 Góc nhìn hẹp về hệ thống pháp luật Việt Nam Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 Pháp luật ngày càng đa dạng, là những nguyên tắc ứng xử từ nhiều nguồn đa dạng, với những chức năng bổ sung, tương hỗ cho nhau (cũng có thể cạnh tranh, triệt tiêu hiệu lực của nhau). QUY ĐỊNH TOÀN CẦU CỦA DN & TỔ CHỨC XÃ HỘI CÁC CAM KẾT QUỐC TẾ QUYỀN TỰ ĐỊNH ĐOẠT CỦA KHU VỰC TƯ NHÂN QUY PHẠM VĂN HÓA, XÃ HỘI CÁC CAM KẾT CHÍNH TRỊ LUẬT CỦA NHÀ NƯỚC TẬP QUÁN, TÔN GIÁO Luật pháp theo nghĩa rộng hơn Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 Vấn đề: Hiệu lực và chất lượng pháp luật ❖ Đo lường chất lượng văn bản pháp luật dựa trên quy phạm ▪ OECD ▪ Các tiêu chí của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 ▪ WGI từ 1996 cho đến nay ▪ PAPI (UNDP) ❖ Đo lường qua khảo sát thể chế cạnh tranh/thay thế (nhìn nhận pháp luật như một thể chế xã hội ▪ Luật pháp như một thể chế (xây dựng, vận hành, thay đổi) ▪ Luôn cạnh tranh với các thể chế khác (phi chính thức, thể chế nước ngoài) ▪ Điều tra của WB, UNDP ❖ WJP: 16 công cụ đo lường chất lương nền pháp quyền ▪ www.worldjusticeproject.org Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 OECD: Các yêu cầu cho văn bản pháp luật tốt ▪ Phục vụ các mục tiêu chính xác, rõ ràng đã ấn định trước; ▪ Có cơ sở pháp luật, thực tiễn chắc chắn; ▪ Mang lại lợi ích nhiều hơn là chi phí, có tính tới tác động phân bổ trên toàn xã hội, các yếu tố kinh tế, xã hội và môi trường; ▪ Giảm thiểu chi phí và tác động lệch lạc tới thị trường; ▪ Khuyến khích cạnh tranh, thông qua khuyến khích thị trường và các phương pháp tiếp cận dựa trên cơ sở mục tiêu đã định; ▪ Rõ ràng, đơn giản, thiết thực đối với người sử dụng, ▪ Phù hợp, tương thích với các chính sách, pháp luật khác; ▪ Tương tích ở mức độ tối đa đối với các nguyên tắc về khuyến khích cạnh tranh, thương mại trong pháp luật quốc gia và các điều ước quốc tế Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 Tra cứu tài liệu online: Quy trình lập pháp & Nguồn luật ❖ Từ điển soạn thảo văn bản pháp luật Bảng từ vựng các khái niệm liên quan đến lập pháp ❖ Từ điển lập pháp Hoa Kỳ và các bang Bảng từ vựng lập pháp Hoa Kỳ ❖ Hệ thống VBPQ: Chính phủ: Truy cứu lĩnh vực VBPQ và Chỉ đạo của Chính phủ ❖ Nguồn Công báo Chính phủ & Các địa phương: Truy cứu VBPQ TW và Địa phương ❖ Cơ sở dữ liệu của Bộ Tư pháp: Xậy dựng Bộ pháp điển điện tử Vietnam Code ❖ Công bố án lệ của Tòa án Nhân dân tối cao ❖ U.S. Code: Bộ pháp điển Hoa Kỳ ❖ U.S. Code of Federal Regulations https://www.ecfr.gov/cgi-bin/ECFR?page=browse