Phân tích Swot về tiềm năng du lịch vùng Duyên Hải Nam Trung Bộ

T P CHÍ KHOA H I H T T p 6, S 1, 2016 129–139 129 PHÂN TÍCH SWOT V VÙNG DUYÊN H NAM TRUNG B Nguy n Th Thanh Ngâna* aKhoa Qu n tr Du l i h t ng, Vi t Nam Nh n ngày 17 tháng 01 Ch nh s a ngày 29 tháng 0 | Ch p nh 29 tháng 03 Tóm t Vùng Duyên h i Nam Trung B có ti du l ch r ng và phong phú.Ti du l u ki n c a s phát tri n du l ch. Bài báo này s d ng k thu t phân tích SW m m m y i và thách th c v ti ch vùng Duyên h i Nam Trung B . Nh ng nhân t c th v ti ch c ã nh, t ng h p và k t qu nghiên c ngh cho nghiên c u ti p theo. T khóa: Ma tr n SWOT; S c h p d n du l ch; Ti ch; Vùng Duyên h i Nam Trung B . GI I THI U 1. Vùng Duyên h i Nam Trung b bao g m thành ph ng và b y t nh: Qu ng Nam, Qu ng Ngãi, Bình nh, Phú Yên, Ninh Thu n, Khánh Hòa và Bình Thu n v i di n tích t nhiên 44.376,9 km2 1 và b bi n dài g n 1.200 km2. V i v a lý ti p giáp vùng B c Trung b phía B c, vùng Tây Nguyên phía Tây, C ng hòa Dân ch Nhân dân Lào Tây B n u ki n r t thu n l i cho phát tri n du l a, vùng Duyên h i Nam Trung B n m trên tuy n du l ch xuyên Vi t, là c u n i du l ch B c - u c a các tuy n du l ng Di s n Mi ng xanh Tây Nguyên”; c a ngõ vùng Tây Nguyên; u c u và c à c a ngõ ra bi a hành lang du l - Tây. V i v trí thu n l i Nam Trung b có ti t phát tri n du l ch c a vùng. Nhi trung bình n * Tác gi liên h : Email: nganntt@dlu.edu.vn 1,2 S li u th ng kê trong Quy ho ch t ng th phát tri n du l ch vùng Duyên h i Nam Trung b m nhìn 2030. 130 T P CHÍ KHOA H I H T [CHUYÊN SAN KHOA H C XÃ H 250 n 260C, trung bình n t 290 n 310C, trung bình n p nh t 210C n 230C. M õ r t: mùa khô kéo dài t n tháng 8 và mùa à vùng ch u ng n ng n c a thiên tai và bi i khí h u t b t l i l n c a vùng trong khai thác phát tri n du l ch. V tài nguyên du l ch t nhiên, vùng có nhi u bãi bi p n i ti ng), C i (Qu ng Nam), Sa Hu nh (Qu ng Ngãi), Quy Nh ình nh), Tuy Hòa (Phú Yên), Vân Phong - i Lãnh (Nha Trang), Ninh Ch (Ninh Thu n), M ình Thu n), v nh Nha Trang n m trong danh m c nh ng v nh bi p nh t th gi i; qu o có giá tr du l Chàm (Qu ng Nam), Lý S ng Ngãi), Hòn Mun, Hòn Tre, Hòn T m (Khánh Hòa), Phú Quý (Bình Thu n), d y d c phía tây t a hình r ng núi cheo leo, nhi u thác, gh nh và nh ng khu r ng nguyên sinh v i th m th c v t và h ng v t phong phú. Vùng Duyên h i Nam Trung b còn có h th ng tài nguyên du l ch nhân c s gi i g c H i a M ng Nam), nhi u di tích l ch s , di tích ki n trúc ngh thu m kh o c , danh lam th ng c nhc a các th i k : ti n - (v i hai n o c i (các di tích th i Champa và th i Vi t), c i (các di tích th i chúa Nguy n, th i Nguy n), hi i (các di tích th i ch ng Pháp và ch ng M ), kho tàng di s t th giàu b n s c c a hàng ch c c ng t c i b n trên, vùng còn ch ng nhi u tài nguyên du l ch r t có giá tr cho ho ng du l c, t p quán, l h i (l h i pháo hoa qu c t t ng, l h m ph c t i Qu ng Nam, l khao l th lính Hoàng Sa t i Qu ng Ngãi, Festival võ c truy n t i Bình nh, l h i Phú Yên, Festival bi n t i Nha Trang, l h i Kate t i Ninh Thu n, l h i Bình Thu n), m th c, ngh truy n th ng r c du khách quan tâm tìm hi u. Ngoài các y u t trên, vùng Duyên h i Nam Trung b còn có h th v t ch t k thu t h t ng không ng p. H th ng giao thông h i t các lo ng b (qu c l 1A, qu c l ng th y (sông và bi ng T P CHÍ KHOA H I H T [CHUYÊN SAN KHOA H C XÃ H 131 s ng hàng không (sân bay qu c t ng, Cam Ranh Khánh Hòa, Chu Lai Qu ng Nam, Phù Cát Bình nh, Tuy Hòa Phú Yên), thu n l i cho vi c liên k t phát tri n du l ch. H th chính sách không ng c hoàn thi n nh m thúc y phát tri n du l ch c a vùng. V khai thác ti ch hi u qu và phát tri n du l ch b n v ng c chú tr ng phát tri n du l ch c a m ch du l ch c a vùng. T NG QUAN NGHIÊN C U 2. Ti ch và s c h p d n du l ch 2.1. t ng ti ch b c p trong l c a lý và kinh t , tuy nhiên khi nghiên c u v ti ch có nhi m khác nhau (Iatu và Bulai, 2011). Hall và Page (2004) cho r ng ti ch là u ki n c a s phát tri n. n nay, thu t ng ti c s d ng khá r ng rãi trong c nghiên c u lý thuy t và th c ti n. T i Vi t Nam, thu t ng ti m c s d ng khá ph bi c bi n Quy ho ch du l ch. Nguy n Minh Tu ã c n ti n du l ch và cho r ng ti m n du l ch bao g m v a lý, tài nguyên du l h t ng. Quan m này g n gi ng v i nghiên c u c a các tác gi Iatu và Bulai (2011); Ion và c ng s (2011) v ti nh ngh ng du l ch bao g m tài nguyên t h t ng du l h t ng chung thì Ion và c ng s (2011) cho r ng ti ch bao g m ti l ch t nhiên, ti h t ng du l h t ng k thu t. cho r ng ti ch là t t c các ngu n tài nguyên t này c xu t m t mô hình nghiên c u v ti ch TP = Ta + Ai + Ni + Di + Si trong y u t c gi Ta là s c h p d n du l ch, Ai là ch s t l h p d n, Ni là ch s ch ng m i, Di là ch s kho ng cách và Si là ch s ch ng d ch v ã có s khác bi t so v i nh n th ng ti l ch ch bao g m tài nguyên du l ch t trích t Iatu và Bulai, 2011). ình Leader European Observatory (2005) ã c 132 T P CHÍ KHOA H I H T [CHUYÊN SAN KHOA H C XÃ H du l nh ngh ti ch là m i quan h gi a cung-c u; xu ng th c c nh tranh ch l i bao g m các nhân t v t -xã h h t ng và các d ch v a, ình này c n m nh vào hai n ng du l ch bao g u ki n hi n t -c c c nh tranh và xu ng th nh nh m m m y i và thách th xác n du l ti m ch qu n Murshidabad District, phía tây Bengal, ã ch ra ti du l ch bao g m các y u t v t lý (kh p c n, h th du l m, h th ng vi n thông, m th c, bãi n gi i trí); y u t xã h i (h i ch , th i gian tham quan, th i m lân c n, an ninh an toàn, t n n xã h i, hành vi nhà khai thác du l ch) và y u t ng (thiên tai, ô nhi c, không khí). y, v i các cách ti p c n và b i c nh khác nhau thì cách hi u v ti ch c khác nhau và ti ch là m t khái ni m bao hàm c tài nguyên du l ch. Ti ch là kh a m thu hút khách du l ch. Trong tr ng h p m t vùng có ti m ch h n ch thì r phát tri n du l ch thành công. Hình 1. S c h p d n du l ch th hi n s - c u Ngu n: Iatu và Bulai, 2011 N c các tác gi nghiên c u ti p c n i góc cung du l ch thì s c h p d n du l ch l i ti p c s a cung và c u du l ch. Formica (2000) ch ra r ng thu t ng "ti c thay th b ng "s c h p d rõ m i quan h gi a cung và c u du l ch. S c h p d n Cung tài nguyên du l ch C u du l ch S c h p d n du l ch T P CHÍ KHOA H I H T [CHUYÊN SAN KHOA H C XÃ H 133 du l ch là b t k m m có kh ch theo a lý ho c thông qua các kênh phân ph i (Stange và c ng s , 2005). Khi nghiên c u v s c h p d n du l ch c a du l ch cu i tu n t i Hà N i có tác gi ã ch ra s c h p d n du l ch bao g m tài nguyên du l a các ho ng du l ch, th i gian ho ng, s c ch a du l h t v t ch t k thu t, m khai thác tài nguyên (Nguy n Th H m ch c a m n ph c các y u t c a ti du l ch và c n ph c h p d n v ti ch c cho vi c phát tri n du l ch c a vùng. Ma tr n SWOT (Ma tr m m m y i và thách th c) 2.2. Ma tr n SWOT là t p h p vi t t t nh ng ch u tiên c a các t Ti ng Anh: m m m y a hay thách th u ma tr c s d phân tích tính hình kinh doanh c a doanh nghi p vào nh a th k tìm ra gi i pháp giúp các nhà lãnh ng thu n và ti p t c th c hi n vi c ho nh chi c n nay, ma tr ã c s d ng r ng rãi không ch trong ph m vi doanh nghi p mà còn m r ng trong các ngành, các l c kinh t , các c gia. Ma tr n SWOT mang l i m t cách nhìn toàn di n v các v c a kinh t t n lý, nhà ho nh chính sách có th s d ng cho nh ng quy nh mang tính chi c. Phân tích SWOT là vi c t cách ch quan các d li u bao g m các y u t m m nh, m y u) và các y u t i, thách th c). Ma tr c trình bày i d ng m t ma tr n 2 hàng 2 c t, chia làm 4 ph n: S – W (y u t bên trong) và O – T (y u t bên ngoài). S k t h p c a các y u t SO, ST, WO, WT có ý ngh ng i v i vi c . 134 T P CHÍ KHOA H I H T [CHUYÊN SAN KHOA H C XÃ H Các y u t bên trong Các y u t bên ngoài m m nh (S) m y u (W) i (O) SO WO Thách th c (T) ST WT Hình 2. Ma tr n SWOT M c tiêu nghiên c u 2.3. Thông qua vi c làm rõ b n ch t ti ch k t h p ma tr n SWOT xác nh và t ng h p các nhân t m m m y i, thách th c) v các y u t ti u ki n c nghiên c c tr ng khai thác phát tri n du l ch vùng Duyên h i Nam Trung b . u 2.4. Bài báo s d nh giá ti phát tri n du l ch c c l a ch n t các nhà qu n lý du l a a 8 t nh trong vùng Duyên h i Nam Trung b và các gi ng viên gi ng d y v du l ch c a vùng. T ng s chuyên gia tham gia kh o sát là 39 i. Phi u kh c tr c ti p g n các chuyên gia du l ch. N i dung chính c a cu c kh o sát t nh các y u t ti ch, s c h p d n du l u ki phát tri n du l ch c a vùng. a trên vi c nghiên c u các ngu n tài li u v vùng qua t p chí chuyên kh nh các nhân t thu c ma tr n di n nh m m m y i và thách th cho vi c khai thác tài nguyên du l ch c a vùng. K t qu nghiên c u 2.5. Thông qua vi c t ng h p phi u kh ti l ch c a vùng Duyên h i Nam Trung b k t h p v i nghiên c u t ng quan tài li u v T P CHÍ KHOA H I H T [CHUYÊN SAN KHOA H C XÃ H 135 ti i và thách th c c c t ng h p và trình bày c th b ng sau: B ng 1. Nh i và thách th c c a vùng Duyên h i Nam Trung b i (Opportunities) Thách th c (Threats) 1. M t s n du l ch ã có hình ng, Qu ng Nam, Khánh Hòa, Bình Thu n. 2. Vùng có s c h p d n du l ch v tài nguyên du l i cao. 3. Chính sách h i nh p qu c t c a Vi t Nam (tham gia Hi i tác xuyên Thái Bình D ng kinh t u ki n thu n l i cho vi c phát tri n du l ch vùng. 4. Ch d ng khai thác tài nguyên du l ch c a vùng th hi n trong Quy ho ch phát tri n du l ch vùng Duyên h i Nam Trung B m nhìn 2030. 1. V c nh tranh gi trong vùng và gi a các vùng trong c c 2. Thiên tai và bi i khí h u có nh ng nghiêm tr n vùng (bão, h n hán, l t) 3. Nhu c u du l ch th gi i có nhi u thay c bi ng du l ch trong nh ng n du l ch du l ch d a vào c ng, du l ch sinh thái, du l ch thiên nhiên, du l ch b n v ng. 4. Khai thác tài nguyên du l ch g n v i phát tri n b n v ng. Vi nh nh ng nhân t nh nh ng ti du l ch quan tr ng cho vi c phát tri n du l ch c a vùng. B ng 2 th hi n các nhân t thu n l ng 2 B ng 2. Nh ng thu n l a vùng Duyên h i Nam Trung B m m nh (Strengths) m y u (Weaknesses) 1. Vùng có v a lý thu n l i. 2. Kh p c n d dàng, n m trên tuy n giao thông huy t m ch (qu c l 1A, 14), h th ng th y, ng s ng t o u ki n thu n l i thu hút nhi u ngu n khách khác nhau. 1. Tài nguyên du l ch gi a các t nh không u nhau, s c h p d n, s ng c a các lo i tài nguyên có s khác nhau. h t ng giao thông thi ng b , c bi h t n các m du l ch 3. H th v t ch t k thu 136 T P CHÍ KHOA H I H T [CHUYÊN SAN KHOA H C XÃ H 3. H th ng tài nguyên du l ch t d c bi t tài nguyên du l ch bi o, tài nguyên di s n. 4. H th ng tài nguyên du l r c s s gi i, h th l h i, s ki n du l ch, 5. Các chính sách phát tri n du l c chú tr ng t 6. An ninh, an toàn ng b . 4. Công tác qu ng bá hình nh du l ch c a vùng h n ch . 5. Ch ng ngu n nhân l ng t c nhu c u phát tri n du l ch ên k t phát tri n du l ch n i vùng, liên vùng và h p tác các bên liên quan phát tri c bi t liên k t, h p tác phát tri n b n v ng n i vùng. Ma tr n SWOT là vi c k t h p các nhân t à nh ng quan tr ng trong vi c khai thác tài nguyên du l ch cho vùng m t cách hi u qu d a trên các nhân t m m m y i và thách th c xu t m c cho vi c khai thác tài nguyên du l ch c a vùng Duyên h i Nam Trung b Khai thác th m nh tài nguyên du l ch c a t nh các s n ph m du l ch ch l c c a t nh s n ph a t a ch bi o; du l ch di s ng th d ng hóa các s n ph m du l ch d a trên th m nh tài nguyên c ch sinh thái d a vào c ng, du l ch ngh ng, du l ch nông nghi p, du l l ch th thao m o hi m, xây d ng hình nh du l i di n chung cho vùng. ng các tuy n du l ch ch o và các tuy n du l ch chuyên bi t. Chú tr ng tuy n du l ch gi liên k t khai thác các tài nguyên du l ch gi t o ra s liên ng v s n ph m du l ch. y quá trình liên k t phát tri t trong th c hi ng b v h t ng b , liên k t s n ph m du l t o ra th liên hoàn, s c h p d n riêng có cho vùng. Liên k t trong ho nh chính sách phát tri n du l ch T P CHÍ KHOA H I H T [CHUYÊN SAN KHOA H C XÃ H 137 trong vùng. Liên k o nâng cao ch ng ngu n nhân l c và qu ng bá du l ch vùng. Vi c liên k t c n th c hi n trong ph m vi n i vùng và liên vùng. H p tác các bên liên quan trong phát tri n du l ch vùng b n v ng. Phát tri n b n v t thách th c l i v i s phát tri n c a vùng Duyên h i Nam Trung B . Thiên tai và bi i khí h u c ng r t rõ nét n Vùng Duyên h i Nam Trung B u ch n m t ch th tham gia vào phát tri n du l ch b n v ng thì không th gi i quy c v phát tri n du l ch v c h p tác các bên liên quan bao g m Chính quy n lý du l ch, các t ch c du l ch, hi p h i du l ch, doanh nghi p du l ch, khách du l ch và c tham gia vì m c tiêu phát tri n b n v ng thì m i có th c hi u qu b n v ng lâu dài. Tuy nhiên, h p tác nên thi t l p nhi u m p tác trong t ng c h p tác trong vùng, h p tác v c vùng khác m ra nhi i t t cho vi c khai thác tài nguyên du l ch c a vùng hi u qu . H p tác các bên liên quan trong ho n. K T LU N VÀ HÀM Ý NGHIÊN C U 3. Vùng Duyên h i Nam Trung B có h th ng tài nguyên du l ch r ng và c s c. Tuy nhiên, n u ch xem xét h th ng th ng tài nguyên du l ch c a vùng thì ch y u t c u thành nên s n ph m du l ch và vi c khai thác phát tri n du l ch s g p r t nhi c phân tích các y u t i, thách th m m m y quan tr ng cho vi c khai thác tài nguyên du l ch c c bi ng khai thác tài nguyên du l ng b n v ng. K t qu nghiên c ã ch ra có 4 y u t i, 4 y u t thách th m m m y u. D a trên k t qu này, c n có nghiên c u ti p theo v th c tr ng khai thác tài nguyên du l ch c a vùng Duyên h i Nam Trung b ti c c tr ng khai thác tài nguyên du l ch c a vùng hi n nay. 138 T P CHÍ KHOA H I H T [CHUYÊN SAN KHOA H C XÃ H TÀI LI U THAM KH O [1] Nguy n Th H i, nh l c h p d n du l ch t i m t s m du l ch cu i tu n c a Hà N i. T p chí khoa h i h c Qu c gia Hà N i, KH & TN T XIX. s 4, trang 22-27, 2003. Ngu n [2] Nguy n Minh Tu ch biên, a lý du l ch Vi t Nam, trang 119-158, Nhà xu t b n Giáo d c Vi t Nam, tái b n l n th nh t, 2011. [3] Tr Khai thác di s t th các t nh Duyên h i mi n phát tri n du l ch. K y u h i th o Phát tri n s n ph m du l ch vùng Duyên h i Mi n Trung, Khánh Hòa tháng 6 n [4] Hall, C.M., Page, S.J. The Geography of Tourism and Recreation, Routledge, New York, 2004 [5] Formica, S. Destination attractiveness as a function of supply and demand interaction. PhD Dissertation, Virginia Polytechnic Institute and State University, 2000. [6] Mamun, A.A., Mitra, S. A Methodology for Assessing Tourism Potential: Case Study Murshidabad District, West Bengal, India. International Journal of Scientific and Research Publications, Volume 2, Issue 9, September, 2012. [7] Ciurea, I.V., Mihalache, R., Ungureanu, G., Brezuleanu, S. Studies Regarding the Evaluation of the Tourist Potential of Oituz Hydrographical Basin – Bacau County, Bulletin UASVM Horticulture, 68(2), Print ISSN 1843-5254; Electronic ISSN 1843-5394, pp-49-54, 2011. [8] Valentin, E.K. Away With SWOT Analysis: Use Defensive/Offensive Evaluation Instead, The Journal of Applied Business Research – Spring Volume 21, Number 2, Page 91-105, 2005. [9] LEADER European Observatory Programme (2005). Evaluating a territory’s tourism potential, 2005. T P CHÍ KHOA H I H T [CHUYÊN SAN KHOA H C XÃ H 139 SWOT ANALYSIS OF TOURISM POTENTIAL IN THE SOUTHERN CENTRAL REGION Nguyen Thi Thanh Ngana* aThe Faculty of Tourism Management, Dalat University, Lamdong, Vietnam *Corresponding author: nganntt@dlu.edu.vn Article history Received: January 17th, 2016 Received in revised form: March 29th, 2016 Accepted: March 29th, 2016 Abstract The Southern Central region has notable tourism potential. Tourism potential is the basic condition for tourism development. This paper uses techniques for SWOT analysis to identify strengths, weaknesses of tourism potential in the Southern Central region and opportunities and challenges to cope with. The specific elements of the tourism potential of the region have been identified, and the results of the study are recommended for further studies. Key words: Attractiveness; SWOT analysis; Tourism potential; The Southern Central region.