Phân vị địa tầng mới - hệ tầng bình đại, tuổi Holocen sớm vùng cửa sông ven biển châu thổ sông Cửu Long

335 32(4), 335-342 T¹p chÝ C¸c khoa häc vÒ tr¸i ®Êt 12-2010 PH¢N VÞ §ÞA TÇNG MíI - HÖ TÇNG B×NH §¹I, TUæI HOLOCEN SíM VïNG CöA S¤NG VEN BIÓN CH¢U THæ S¤NG CöU LONG NguyÔn §Þch Dü, Do∙n §×nh L©m, Vò V¨n Hµ, NguyÔn Träng TÊn, §Æng Minh TuÊn, NguyÔn Minh Qu¶ng, NguyÔn ThÞ Thu Cóc I. Më §ÇU Kû §Ö Tø lµ mét giai ®o¹n trong niªn ®¹i ®Þa chÊt, gåm hai thèng Pleistocen vµ Holocen. Theo thang ®Þa tÇng Quèc tÕ xuÊt b¶n n¨m 2008, §Ö Tø ®−îc xem nh− mét kû ®éc lËp, víi mèc ranh giíi míi gi÷a Neogen vµ §Ö Tø lµ 1,806 tr.n BP vµ ranh giíi míi gi÷a Pleistocen vµ Holocen lµ 11.700 n¨m BP. Do ®ã, ®Ò tµi KC09.06/06-10 sö dông mèc ranh giíi míi gi÷a Pleistocen vµ Holocen nµy (tr−íc ®©y c¸c nhµ ®Þa chÊt ViÖt Nam th−êng sö dông ranh giíi gi÷a Pleistocen vµ Holocen lµ 10.000 n¨m BP). Ranh giíi Pleistocen vµ Holocen ë ViÖt Nam l©u nay còng ®· ®−îc nhiÒu t¸c gi¶ ®Ò cËp tíi trong c¸c cuéc héi th¶o ®−îc tæ chøc gi÷a c¸c nhµ ®Þa chÊt §Ö Tø víi c¸c nhµ kh¶o cæ häc vµ c¸c nhµ sinh häc. C¸c nhµ ®Þa chÊt §Ö Tø ViÖt Nam gÇn nh− thèng nhÊt v¹ch ranh giíi d−íi cña Holocen theo ®¸y cña hÖ tÇng B×nh Ch¸nh ( ) hay hÖ tÇng HËu Giang ( ) ë ®ång b»ng Nam Bé (§BNB) víi mèc 10.000 n¨m, nay theo thang ®Þa tÇng quèc tÕ (2008) ghi nhËn vµo 11.700 n¨m BP. ViÖc nghiªn cøu vµ ph©n chia ®Þa tÇng c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch Holocen vïng ch©u thæ s«ng Cöu Long ®−îc nhiÒu nhµ ®Þa chÊt ®Ò cËp nh− : Hoµng Ngäc Kû (1994), Vò §×nh L−u (2005), T¹ Kim Oanh, NguyÔn V¨n LËp (2004), NguyÔn §Þch Dü (2004), NguyÔn §Þch Dü, §inh V¨n ThuËn (2005), §inh V¨n ThuËn (2005), Lª §øc An (2004), NguyÔn Huy Dòng, Ng« Quang Toµn (2004), Vò V¨n VÜnh (2000)... C¸c c«ng tr×nh nµy ®Òu tr×nh bÇy nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ ®Þa chÊt, ®Þa h×nh - ®Þa m¹o, m«i tr−êng trÇm tÝch, sù thay ®æi mùc n−íc biÓn trong Holocen, kÕt qu¶ vÒ cæ sinh nh− T¶o Diatomea, Trïng lç, bµo tö phÊn hoa vµ tuæi tuyÖt ®èi 14C , trªn c¬ së ®ã ®· ph¸c häa kh¸i qu¸t ®Þa tÇng Holocen ch©u thæ s«ng Cöu Long. MÆt kh¸c, c¸c kÕt qu¶ ®ã cßn cho phÐp nhËn ®Þnh xu thÕ ph¸t triÓn c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch Holocen - hiÖn ®¹i vïng cöa s«ng ven biÓn ch©u thæ s«ng Cöu Long (h×nh 1). Ii. Thang ®Þa tÇng Holocen - hiÖn ®¹i vïng cöa s«ng ven biÓn ch©u thæ s«ng Cöu Long 1. Nguyªn t¾c ph©n chia C¸c trÇm tÝch Holocen lµ mét ph©n vÞ ®Þa tÇng thuéc mét thèng trong thang ®Þa tÇng §Ö Tø, do vËy viÖc ph©n chia ®Þa tÇng Holocen còng tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c cña ph©n chia ®Þa tÇng §Ö Tø nãi chung. TrÇm tÝch §Ö Tø lµ c¸c thµnh t¹o cña mét kû ®éc lËp vµ tiÕn hµnh ph©n chia chóng theo h−íng chi tiÕt ho¸ vÒ mÆt thêi gian vµ xuÊt ph¸t tõ hai quan ®iÓm sau : - Thø nhÊt, c¸c ranh giíi kû §Ö Tø ë ViÖt Nam ph¶i ®−îc xem xÐt trong khu«n khæ cña c¸c quy luËt chung trªn ph¹m vi quèc tÕ vµ khu vùc ; - Thø hai, tõ nh÷ng mèc ®Þa tÇng cã tuæi tuyÖt ®èi, ®−îc sö dông nh− nh÷ng ®iÓm tùa cïng víi nh÷ng chØ tiªu kh¸c ®Ó v¹ch ranh giíi cho c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch §Ö Tø trªn vµ d−íi c¸c ®iÓm tùa vµ ®Þnh kho¶ng thêi gian thµnh t¹o chóng. Ph©n chia ®Þa tÇng §Ö Tø cÇn tiÕn hµnh song song c¸c ph−¬ng ph¸p nªu ë trªn (th¹ch ®Þa tÇng, sinh ®Þa tÇng, sù kiÖn ®Þa tÇng, ®Þa tÇng ph©n tËp,...). Hai quan ®iÓm nµy cho thÊy viÖc ph©n chia ®Þa tÇng §Ö Tø hay ®Þa tÇng Holocen cÇn ph¶i dùa trªn c¸c tiªu chuÈn sau : cQ 212 b− hg2 1 2 Q − 336 H×nh 1. → S¬ ®å khu vùc nghiªn cøu a) Tiªu chuÈn tuæi tuyÖt ®èi : c¸c tµi liÖu ph©n tÝch tuæi tuyÖt ®èi cña c¸c mÉu vá sß, èc vµ c¸c th©n gç lÊy trong c¸c lç khoan ®−îc xem xÐt nh− ®iÓm tùa quan träng ®Ó v¹ch ranh giíi c¸c thµnh t¹o Holocen ë vïng nghiªn cøu ; b) Tiªu chuÈn cæ sinh : c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch Foraminifera, Diatomae, bµo tö phÊn hoa cña c¸c mÉu lÊy trong lç khoan lµm c¬ së ®Ó thiÕt lËp nghiªn cøu chi tiÕt c¸c mÆt c¾t vµ ®èi s¸nh gi÷a chóng ; c) Tiªu chuÈn th¹ch häc trÇm tÝch : ®Æt c¸c quy luËt tÝch tô trÇm tÝch, tÝnh chu kú, cÊu t¹o trÇm tÝch, thµnh phÇn vËt chÊt còng nh− quy luËt ph©n bè trong kh«ng gian vµ theo thêi gian ë khu vùc trong c¸c sù kiÖn ®Þa chÊt cã tÝnh toµn cÇu ®Ó xem xÐt c¸c ranh giíi c¸c thµnh t¹o Holocen vïng nghiªn cøu ; d) Tiªu chuÈn kiÕn t¹o trÎ - ®Þa m¹o : kiÕn t¹o trÎ thÓ hiÖn ë chuyÓn ®éng n©ng h¹ t©n kiÕn t¹o, chuyÓn ®éng do ho¹t ®éng cña c¸c ®íi ®øt gÉy, dùa vµo thÕ n»m cña c¸c líp trÇm tÝch, vµo mèi quan hÖ cña thÒm s«ng, thÒm biÓn víi kiÕn t¹o trÎ, dao ®éng mùc n−íc ®¹i d−¬ng vµ nh÷ng thµnh t¹o trÇm tÝch t−¬ng øng ; ®) Tiªu chuÈn cæ khÝ hËu : nh÷ng kÕt qu¶ d−íi nhiÒu gãc ®é nh− trÇm tÝch, ®Æc ®iÓm ®Þa hãa, møc ®é phong hãa cña ®Êt ®¸, trÇm tÝch víi c¸c kiÓu vá phong hãa, sù thay ®æi thµnh phÇn kho¸ng vËt, ®Æc biÖt chó ý tíi c¸c kho¸ng vËt kÐm bÒn v÷ng, cæ sinh víi ®Æc ®iÓm cæ sinh th¸i cña c¸c phøc hÖ nh− tû lÖ c¸c d¹ng −a nãng, −a mÆn, −a lî, −a ngät... xem xÐt nh− nh÷ng tiªu chuÈn gi¶i quyÕt c¸c ranh giíi ®Þa tÇng Holocen. 337 2. Thang ®Þa tÇng Holocen - hiÖn ®¹i vïng nghiªn cøu §Þa tÇng Holocen - hiÖn ®¹i vïng cöa s«ng ven biÓn ch©u thæ s«ng Cöu Long, ®· ®−îc nhiÒu t¸c gi¶ nghiªn cøu vµ ph©n chia c¸c ph©n vÞ trÇm tÝch cã nguån gèc vµ tuæi nh− d−íi ®©y : Holocen d−íi nguån gèc aluvi ( ), Holocen d−íi-gi÷a nguån gèc aluvi, s«ng ®Çm lÇy, biÓn, s«ng biÓn (a, m, am, ab ), Holocen gi÷a nguån gèc biÓn ( ), Holocen gi÷a - trªn phÇn trªn nguån gèc s«ng biÓn ( ), Holocen gi÷a-trªn phÇn d−íi nguån gèc s«ng biÓn ( ), Holocen trªn phÇn trªn nguån gèc aluvi ( ), Holocen trªn phÇn trªn nguån gèc aluvi ( ). §Æc biÖt, ®èi víi ph©n vÞ Ho- locen gi÷a nguån gèc biÓn ®−îc NguyÔn Ngäc Hoa vµ nnk (1991) gäi lµ hÖ tÇng HËu Giang ( ) [8]. HÖ tÇng nµy thÓ hiÖn ë b¶n ®å ®Þa chÊt - kho¸ng s¶n tû lÖ 1: 200.000 cña c¸c tê Phó Quèc - Hµ Tiªn, Cµ Mau - B¹c Liªu, Trµ Vinh - C«n §¶o, Long Xuyªn, Mü Tho vµ tê An Biªn - Sãc Tr¨ng. HÖ tÇng HËu Giang ®−îc nhiÒu t¸c gi¶ xÕp vµo Holocen d−íi - gi÷a ( ), t−¬ng øng víi hÖ tÇng B×nh Ch¸nh ( ) [5]. Hoµng Ngäc Kû (1994) xÕp lo¹i sÐt dÎo mÇu x¸m, sÐt than bïn mÇu tèi ®en, t−¬ng ®ång víi trÇm tÝch biÓn trªn thÒm biÓn bËc 1 ( ) hoÆc trÇm tÝch s«ng trªn thÒm bËc 1 ( ) vµo hÖ tÇng An Giang ( ) cã tuæi Holocen d−íi-gi÷a nguån gèc biÓn [9]. NguyÔn §Þch Dü vµ nnk (1995) xÕp hÖ tÇng HËu Giang vµo bËc H¶i H−ng ( ) trong ph¹m vi c¶ n−íc (kh¸i niÖm bËc khu vùc theo quy ph¹m ®Þa tÇng ViÖt Nam), bao gåm hÖ tÇng HËu Giang, B×nh Ch¸nh [5]. NguyÔn Huy Dòng vµ nnk (2004) còng sö dông kh¸i niÖm bËc (bËc HËu Giang) cho c¸c thµnh t¹o Holocen d−íi-gi÷a [4]. Lª §øc An (2004) xÕp c¸c trÇm tÝch Holocen d−íi-gi÷a vïng nghiªn cøu vµo hÖ tÇng HËu Giang ( ) [2]. §èi víi trÇm tÝch Holocen muén, NguyÔn Ngäc Hoa vµ nnk (1996) sö dông hÖ tÇng Cöu Long ( ) [6, 7]. Lª §øc An (2004), Hoµng Ngäc Kû (2005) xem hÖ tÇng Cöu Long cã tuæi Holocen gi÷a-muén víi nguån gèc biÓn s«ng hçn hîp ( ) [2, 7]. NguyÔn Huy Dòng vµ nnk (2004) gäi lµ bËc CÇn Giê tuæi Holocen gi÷a-muén [4]. NguyÔn §Þch Dü vµ nnk (1995) gäi lµ bËc Th¸i B×nh gåm hÖ tÇng CÇn Giê, Cöu Long tuæi Holocen muén (b¶ng 1) [4]. B¶ng 1. B¶ng liªn hÖ c¸c ph©n vÞ ®Þa tÇng Holocen - hiÖn ®¹i vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long Thèng Phô thèng E. Saurin (1973) NguyÔn Ngäc Hoa vµ nnk (1991) Hoµng Ngäc Kû (1994) NguyÔn §Þch Dü vµ nnk (1995) Lª §øc An (2004) NguyÔn Huy Dòng (2004) H ol oc en tr ªn H Ö tÇ ng C öu L on g TÇng U Minh gåm : HÖ tÇng U Minh HÖ tÇng §ång Th¸p TrÇm tÝch s«ng TrÇm tÝch s«ng biÓn BËc Th¸i B×nh (Cöu Long, CÇn Giê) H ol oc en g i÷ a- tr ªn H Ö tÇ ng C öu L on g B Ëc C Çn G iê H ol oc en g i÷ a H Ö tÇ ng H Ëu G ia ng TÇng Cöu Long gåm : HÖ tÇng Cöu Long TrÇm tÝch giã BËc H¶i H−ng (HËu Giang, B×nh Ch¸nh...) H ol oc en d −í i- gi ÷a H ol oc en H ol oc en d −í i Ph ï sa tr Î TÇng An Giang gåm : HÖ tÇng An Giang TrÇm tÝch biÓn, trÇm tÝch s«ng. H Ö tÇ ng H Ëu G ia ng B Ëc H Ëu G ia ng Pleistocen Phï sa cæ TÇng loess Thñ §øc HT BÕn Tre 1 2 aQ 21 2 Q − 2 2 mQ 3 2 2 amQ − 32 2amQ − 3 12aQ − 3 2 2 aQ − hg2 2 mQ hg2 1 2 Q − bc2 1 2 Q − 2 1 2 mQ − 2 1 2 aQ − ag212mQ − 2 1 2 Q − hg 2 1 2 Q − cl 3 2 Q cl 3 2 2 maQ − 3 2mbQ 3 2abQ 3 2aQ 3 2amQ 32 2Q − cl322maQ − 32 2vQ − 3 2 Q 2 1 2Q − 21 2Q − 21 2mQ − 1 2 338 KÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi KC 09.06/06-10 ®· ph©n chia ®Þa tÇng Holocen vïng ven biÓn ch©u thæ s«ng Cöu Long bao gåm ba ph©n vÞ hÖ tÇng : hÖ tÇng B×nh §¹i b®, hÖ tÇng HËu Giang vµ hÖ tÇng Cöu Long . HÖ tÇng B×nh §¹i ( b®) lµ hÖ tÇng míi ®−îc thµnh lËp tõ kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi KC 09.06/06-10 (b¶ng 2). IiI. Ph©n vÞ ®Þa tÇng míi - hÖ tÇng B×nh §¹i am ( b®) 1. C¸c c¨n cø thiÕt lËp ph©n vÞ ®Þa tÇng míi - HÖ tÇng B×nh §¹i Trong thang ®Þa tÇng Holocen vïng cöa s«ng ven bê ch©u thæ s«ng Cöu Long, tËp thÓ t¸c gi¶ tu©n thñ quy ph¹m ®Þa tÇng ViÖt Nam (Côc ®Þa chÊt ViÖt Nam xuÊt b¶n, 1994) x©y dùng nªn thang ®Þa tÇng Holocen nªu trªn. §Æc biÖt, tËp thÓ t¸c gi¶ x¸c lËp mét ph©n vÞ ®Þa tÇng míi theo ®iÒu 6.12, 6.13 cña quy ph¹m ®Þa tÇng ViÖt Nam víi chØ tiªu d−íi ®©y : - Tªn ph©n vÞ : HÖ tÇng B×nh §¹i. - Thêi gian thµnh t¹o : Holocen sím (11.700 - 8.000 n¨m c¸ch ngµy nay). - Ký hiÖu : b®. - §Æc ®iÓm chung cña ph©n vÞ : trÇm tÝch cña hÖ tÇng tõ d−íi lªn gåm sÐt mÇu x¸m ghi, x¸m ®en xen kÑp c¸c líp c¸t máng chøa b· thùc vËt, c¸t h¹t mÞn mÇu x¸m vµng, trªn cïng lµ c¸c líp máng thùc vËt. HÖ tÇng B×nh §¹i cã nguån gèc s«ng biÓn. - Tªn hÖ tÇng B×nh §¹i kh«ng trïng víi mét tªn ph©n vÞ ®Þa tÇng ®· sö dông trong v¨n liÖu ®Þa chÊt ViÖt Nam nãi chung vµ vïng nghiªn cøu nãi riªng. - TrÇm tÝch cña hÖ tÇng B×nh §¹i phñ trùc tiÕp trªn c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch sÐt loang læ, ®Æc tr−ng cho trÇm tÝch tuæi Pleistocen muén thuéc hÖ tÇng Long Mü. Mét mÆt bÞ trÇm tÝch sÐt x¸m xanh, sÐt mÇu n©u phñ lªn líp máng bét. C¸c trÇm tÝch phñ lªn trÇm tÝch hÖ tÇng B×nh §¹i thuéc trÇm tÝch cña hÖ tÇng HËu Giang, ®−îc xÕp vµo tuæi Holocen gi÷a cã nguån gèc trÇm tÝch biÓn. Nh− vËy, trÇm tÝch hÖ tÇng B×nh §¹i phñ trªn trÇm tÝch cña hÖ tÇng Long Mü, tuæi Pleistocen muén vµ bÞ trÇm B¶ng 2. Thang ®Þa tÇng Holocen khu vùc nghiªn cøu Thèng Phô thèng Tuæi (n¨m Bp) HÖ tÇng Ký hiÖu §Æc ®iÓm trÇm tÝch §Æc ®iÓm cæ sinh Nguån gèc 3. 00 0- na y C öU L O N G C¸t h¹t trung mÇu x¸m n©u xen líp sÐt mÇu x¸m s¸ng chøa nhiÒu vÈy mica vµ mïn b· thùc vËt. SÐt mÇu n©u hång cã c¸c thÊu kÝnh c¸t mÇu n©u nh¹t. T¶o Diatomeae : Cyclotella stylorum, Cyclotella striata, Centrophyceae sp. BT-PH : Gleichenia sp., Dicksonia sp., Osmunda sp. VCS : Haplophragmium agglutinas, Trochammia nitida. S«ng biÓn, lôc ®Þa 8. 00 0- 3. 00 0 H ËU G IA N G SÐt mÇu n©u cã tÝch tô carbonat chøa m¶nh vôn vá sß èc vµ b· thùc vËt. SÐt x¸m xanh xen kÏ c¸c thÊu kÝnh bét c¸t. T¶o Diatomea : Cyclotella stylorum, Paralia sulcata, Cyclotella striata BT-PH : Lycopodium sp., Cyathea sp., Alsophium sp. VCS : Quinquelloculina oblonga, Bolovina dilatata, Trochammina sp., Globorotalia cultrata. S«ng biÓn, biÓn n«ng ven bê vµ biÓn H O L O C E N 11 .7 00 -8 .0 00 B ×N H § ¹I SÐt mÇu x¸m ghi, x¸m ®en xen kÑp c¸c líp c¸t máng chøa b· thùc vËt, c¸t h¹t mÞn mÇu x¸m vµng. BT-PH : Polypodium sp., Cyathea sp., Tsuga sp. T¶o Diatomea : Centrophyceae sp., Cyclotella stylorum. S«ng biÓn PL E IS T O C E N 12 5. 00 0 L O N G M ü SÐt loang læ cã kÕt vãn laterit mÇu vµng vµ Ýt vÈy mica. BT-PH : Polypodium sp., Salvinia sp., Tsuga sp. VCS : Adellosina pulchella, Operculina complanata, Ammonia beccarii. BiÓn, lôc ®Þa 1 2 Q cl 3 2 Q hg 2 2 Q 1 2 Q 2 1 1 2Q Q 3 2 Q cl 32Q 2 2 Q hg22Q 1 2 Q 3 1 Q lm 31Q bt 12Q 339 tÝch cña hÖ tÇng HËu Giang, tuæi Holocen gi÷a phñ lªn trªn. - HÖ tÇng B×nh §¹i ®−îc thiÕt lËp t¹i lç khoan BÕn Tre 3, thuéc x· Ba Tri - huyÖn B×nh §¹i - tØnh BÕn Tre, to¹ ®é : X - 10°01'21,1", Y - 106°42'00". MÆt c¾t chuÈn ®−îc thiÕt lËp cã ph−¬ng ch¹y däc bê biÓn c¾t qua khu vùc 9 cöa s«ng Cöu Long vµ cöa s«ng Mü Th¹nh (h×nh 2). Trong c¸c lç khoan s©u cña ®Ò tµi K C09.06/06-10, ngoµi lç khoan BT3, trÇm tÝch cña hÖ tÇng B×nh §¹i gÆp trong lç khoan LKBT2 ë ®é s©u 38,35 m ®Õn 54 m. Trªn mÆt c¾t cho thÊy, trÇm tÝch hÖ tÇng B×nh §¹i n»m trong thung lòng ®µo khoÐt ë BÕn Tre. KÕt qu¶ ph©n chia ®Þa tÇng ph©n tËp t¹i lç khoan BT3 cña NguyÔn BiÓu, ph©n chia trÇm tÝch Holocen thµnh ba sequence ph©n bè tõ 0 ®Õn 53,5 m : sequence 1 øng víi trÇm tÝch Holocen h¹ ë ®é s©u 53,5-34 m ; sequence 2 øng víi Holocen trung vµ sequence 3 øng víi Holocen th−îng [3]. Nh− vËy hÖ tÇng B×nh §¹i øng víi sequence 1 trong ph©n chia ®Þa tÇng ph©n tËp cña NguyÔn BiÓu (2009). Nh÷ng c¨n cø nªu trªn cho phÐp tËp thÓ t¸c gi¶ x¸c lËp mét hÖ tÇng míi - HÖ tÇng B×nh §¹i. MÆt kh¸c cho phÐp nh×n nhËn ®Þa tÇng c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch Holocen ë vïng cöa s«ng ven biÓn ch©u thæ s«ng Cöu Long cã c¬ së ®Ó ph©n chia thµnh ba phÇn øng víi ba hÖ tÇng : hÖ tÇng B×nh §¹i ( b® ), hÖ tÇng HËu Giang ( ), hÖ tÇng Cöu Long ( ). 2. M« t¶ hÖ tÇng B×nh §¹i ( b® ) HÖ tÇng B×nh §¹i lÇn ®Çu tiªn ®−îc tËp thÓ t¸c gi¶ cña ®Ò tµi K C09.06/06-10 (NguyÔn §Þch Dü chñ biªn, 2009) thiÕt lËp t¹i mÆt c¾t lç khoan LKBT3 t¹i x· Ba Tri - huyÖn B×nh §¹i - tØnh BÕn Tre, täa ®é : X : 10°01'21,1", Y : 106°42'00". TrÇm tÝch cña hÖ tÇng B×nh §¹i t¹i mÆt c¾t cña lç khoan BÕn Tre 3 ph©n bè ë ®é s©u tõ 34 m ®Õn 53,5 m bao gåm ba tËp, tõ d−íi lªn nh− sau : - TËp 1 tõ 53,5 m ®Õn 44 m gåm sÐt mÇu x¸m n©u, x¸m ®en ph©n líp ngang. TrÇm tÝch chøa nhiÒu mïn b· thùc vËt, vÈy sericit vµ tÝch tô carbonat mÇu vµng (¶nh 1). Thµnh phÇn ®é h¹t : sÐt 57,18 %, bét 38,35 %, c¸t 4,47 %, Md = 0,01, So = 3,53, Sk = 0,68. KÕt qu¶ ph©n tÝch 14C mÉu thùc vËt t¹i ®é s©u 53,55 m cã tuæi lµ 10.130 ±110 n¨m BP. Ngoµi ra trÇm tÝch cã chøa vµi m¶nh vôn t¶o Centrophyceace sp., Bµo tö phÊn hoa : Cyathea sp., Pteris sp., Taxodium sp., Cycas sp.. BÒ dÇy cña tËp lµ 9,5 m. - TËp 2 tõ 44 m ®Õn 39 m gåm c¸t - bét - sÐt mÇu x¸m xanh, x¸m ®en lÉn sÐt mÇu x¸m n©u, chøa nhiÒu b· thùc vËt vµ m¶nh vì vá sß èc (¶nh 2, 3). Thµnh phÇn ®é h¹t : sÐt chiÕm 24,69 %, bét chiÕm 35,77 %, c¸t chiÕm 39,55 %. Md = 0,06, So = 2,97, Sk = 0,4. TrÇm tÝch cã chøa bµo tö phÊn : Cyathea sp., Pteris sp., Polypodium sp., Acrotichum sp.. Vi cæ sinh : Pseudorotalia schroeteriana, Rotalia calcar, Elphidium advernum, E. maccellum. BÒ dÇy cña tËp lµ 5 m. H×nh 2. MÆt c¾t ®Þa chÊt ven biÓn tõ Mü Th¹nh ®Õn Cöa TiÓu hg2 2 Q 1 2 Q cl32Q 1 2 Q 1 2 Q 340 ¶nh 1. TrÇm tÝch hÖ tÇng B×nh §¹i t¹i lç khoan BT3, ®é s©u 48,7-49 m ¶nh 2. TrÇm tÝch hÖ tÇng B×nh §¹i t¹i lç khoan BT3, ®é s©u 43,3-43,7m - TËp 3 tõ 39 m ®Õn 34 m gåm c¸t - bét - sÐt mÇu n©u, x¸m ®en cã chøa vá sß èc. Thµnh phÇn ®é h¹t : sÐt chiÕm 15,52 %, bét chiÕm 38,42 %, c¸t chiÕm 38,41 %. Md = 0,06, So = 3,56, Sk = 0,76. TrÇm tÝch cã chøa phong phó bµo tö phÊn : Acrostichum sp., Polypodium sp., Osmunda sp., Taxodium sp.. Vi cæ sinh : Elphidium advenum, Pararotalia sp., Asterorotalia sp.. BÒ dÇy cña tËp lµ 5 m. TrÇm tÝch HÖ tÇng B×nh §¹i ( b®) cã tuæi Holocen sím (11.700 - 8.000 n¨m BP), nguån gèc s«ng - biÓn vµ cã bÒ dÇy lµ 19,5 m. TrÇm tÝch cña hÖ tÇng B×nh §¹i ( b®) phñ trùc tiÕp lªn hÖ tÇng Long Mü ( ). HÖ tÇng B×nh §¹i còng b¾t gÆp t¹i lç khoan LKBT2 víi mÆt c¾t t−¬ng tù nh− lç khoan LKBT3 (h×nh 3). 1 2 amQ 1 2amQ lm31Q 341 ¶nh 3. TrÇm tÝch hÖ tÇng B×nh §¹i t¹i lç khoan BT3, ®é s©u 41,7-42,0 m H×nh 3. HÖ tÇng B×nh §¹i trong lç khoan BÕn Tre 3 KÕT LUËN HÖ tÇng B×nh §¹i ®−îc x¸c lËp t¹i lç khoan BT3 t¹i x· Ba Tri - huyÖn B×nh §¹i - tØnh BÕn Tre, täa ®é : X - 10°01'21,1", Y - 106°42'00". TrÇm tÝch cña hÖ tÇng B×nh §¹i cã tuæi Holocen sím, ®−îc thµnh t¹o trong m«i tr−êng cöa s«ng ven biÓn ( b®), bao gåm ba tËp trÇm tÝch tõ d−íi lªn nh− sau : - TËp 1 : tõ 53,5 m ®Õn 44 m gåm sÐt mÇu x¸m n©u, x¸m ®en ph©n líp ngang. TrÇm tÝch cã chøa nhiÒu mïn b· thùc vËt, vÈy sericit vµ tÝch tô carbonat mÇu vµng, dÇy 9,5 m. - TËp 2 : tõ 44 m ®Õn 39 m gåm c¸t - bét - sÐt mÇu x¸m xanh, x¸m ®en lÉn sÐt mÇu x¸m n©u, chøa nhiÒu b· thùc vËt vµ m¶nh vì vá sß èc, dÇy 5 m. 1 2 amQ 342 - TËp 3 : tõ 39 m ®Õn 34 m gåm c¸t - bét - sÐt mÇu n©u, x¸m ®en cã chøa vá sß èc, dÇy 5 m. HÖ tÇng B×nh §¹i ( b®) phñ bÊt chØnh hîp trªn c¸c trÇm tÝch cña hÖ tÇng Long Mü ( ). Phñ bªn trªn hÖ tÇng B×nh §¹i ( b®) lµ c¸c trÇm tÝch thuéc hÖ tÇng HËu Giang ( ). TµI LIÖU dÉn [1] Lª §øc An vµ nnk, 1984 : B¶n ®å ®Þa m¹o ViÖt Nam tû lÖ 1/500.000. Tæng côc §Þa chÊt. [2] Lª §øc An, 2004 : VÒ ®Þa tÇng vµ kiÓu tÝch ®äng trÇm tÝch Holocen ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long. TT §Þa tÇng hÖ §Ö Tø c¸c ch©u thæ ë ViÖt Nam. Héi th¶o khoa häc t¹i Hµ Néi. 2/2004. 124-133. [3] NguyÔn BiÓu vµ nnk, 2009 : øng dông ®Þa tÇng ph©n tËp trong thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÊt Holo- cen - hiÖn ®¹i vïng ven biÓn ch©u thæ s«ng Cöu Long, tËp X, c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ®Þa chÊt vµ ®Þa vËt lý biÓn.. [4] NguyÔn Huy Dòng, Ng« Quang Toµn vµ nnk, 2004 : §Þa tÇng trÇm tÝch §Ö Tø vïng ®ång b»ng Nam Bé. TT §Þa tÇng hÖ §Ö Tø c¸c ch©u thæ ë ViÖt Nam. Héi th¶o khoa häc t¹i Hµ Néi. 2/2004. 133-148. [5] NguyÔn §Þch Dü (chñ biªn), 1995 : §Þa chÊt §Ö Tø vµ ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng kho¸ng s¶n liªn quan. §Ò tµi cÊp nhµ n−íc KT01-07, Bé KH CN vµ M«i tr−êng, Hµ Néi. [6] NguyÔn Ngäc Hoa (chñ biªn), 1996 : B¶n ®å vµ thuyÕt minh b¶n ®å ®Þa chÊt tê Mü Tho tû lÖ 1/200.000. Côc §Þa chÊt ViÖt Nam. [7] NguyÔn Ngäc Hoa (chñ biªn), 1996 : B¶n ®å vµ thuyÕt minh b¶n ®å ®Þa chÊt tê Trµ Vinh - C«n §¶o tû lÖ 1/200.000. Côc §Þa chÊt ViÖt Nam. [8] NguyÔn Ngäc Hoa, NguyÔn Huy Dòng vµ nnk, 1991 : B¸o c¸o kÕt qu¶ ®o vÏ ®Þa chÊt vµ t×m kiÕm kho¸ng s¶n ®ång b»ng Nam Bé. [9] Hoang Ngoc Ky, 1994 : Stratigraphic Corre-lation of Quaternary transgessed and regressed depo-sits in Vietnam and adjencent countries In ESCAP Atlas of Stratigraphic XIII. Quaternary stratigraphic of Asia and Pacific. IGCP 296.63, 141-146. United Nations Publication. New York. [10] Hoµng Ngäc kû, Vò §×nh L−u, 2005 : Loess nguån gèc giã ë ViÖt Nam vµ §«ng Nam ¸. §Þa chÊt - Tµi nguyªn - M«i tr−êng ViÖt Nam. Tp. Hå ChÝ Minh. [11] NguyÔn V¨n LËp, T¹ Kim Oanh, 2004 : M«i tr−êng trÇm tÝch Pleistocen muén - Holocen vïng Cµ Mau. Tc C¸c Khoa häc vÒ Tr¸i §Êt, T. 26, 2, 170-180. [12] T¹ Kim Oanh, NguyÔn V¨n LËp, 2006 : TrÇm tÝch Pleistocen muén - Holocen vµ sù ph¸t triÓn cña tam gi¸c ch©u s«ng Cöu Long ë BÕn Tre. Tc. C¸c khoa häc vÒ Tr¸i §Êt, T. 28, 3, 329 - 335. [13] E. Saurin, 1937 : PrÐsence du Norien fos-silifÌre sur la c«ta du Sud. CR. Acad. Sci France, 205, 618-619. Paris. [14] Vò V¨n VÜnh vµ nnk, 2000 : NhËn ®Þnh míi vÒ c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch Holocen däc s«ng TiÒn. Héi nghÞ §Þa chÊt - Tµi nguyªn - M«i tr−êng Nam ViÖt Nam, Liªn ®oµn B¶n ®å ®Þa chÊt miÒn Nam. [15] Quy ph¹m ®Þa tÇng ViÖt Nam, 1994. Côc §Þa chÊt ViÖt Nam xuÊt b¶n. Summary New stratigraphic unit - The Early Holocene Binh Dai formation at the Estuary and coastal area of Cuu Long delta The Binh Dai Formation was established by analysis results of the BT3 borehole of KC09.06/06- 10 project, in Ba Tri commune - Binh Dai district of Ben Tre province. The sedimentary of Binh Dai Formation has identified Early Holocene age that was formed at the coastal estuarine environment ( ), distributed inside the borehole at the depth from 34 m to 53 m. The Binh Dai formation ( ) overlain unconfor- mably over the Long My formation ( ) and covered by the sediments of the Hau Giang formation ( ). Ngµy nhËn bµi : 6-9-2010 ViÖn §Þa chÊt bd12amQ lm12Q lm31Q hg22Q 1 2Q lm 31Q 1 2Q hg22Q