Phun xăng điện tử EFI

hi tieáp ñieåm khoâng taûi môû. Taát caû nhöõng söï thay ñoåi veà toác ñoä ñoäng cô, löôïng khí naïp, nhieät ñoä ta seõ ñieàu khieån baèng caùc coâng taéc treân moâ hình. Coøn söï thay ñoåi veà vò trí böôùm ga ta seõ duøng tay xoay truïc cuûa caùnh böôùm ga. Nhöõng thay ñoåi ñoù ta seõ xaùc ñònh ñöôïc thoâng qua maïch hieån thò thôøi gian phun coù treân moâ hình. Khi muoán ñieàu khieån heä thoáng ñieàu khieån ñieän töû baèng coâng taéc maø khoâng caàn tôùi khoùa ñieän thì ta maéc caùc caép cöïc nhö sau: 42 – 44 – 61 – 34 – 81, 41 – 71, 34 – 42, 50 – 70 laïi vôùi nhau. Khi ñoù ta seõ ñieàu khieån heä thoáng ñieàu khieån ñieän töû rieâng baèng coâng taéc ñieàu khieån.  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 72-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông 3.5.4 Heä thoáng phun xaêng treân moâ hình 3.5.4.1 Sô ñoà Hình 3.61 Sô ñoà khoái cuûa heä thoáng phun xaêng ñieän töû treân moâ hình. 3.5.4.2 Nguyeân lyù hoaït ñoäng (xem baûn veõ 13) Khi baät khoùa ñieän töø vò trí OFF sang vò trí IG thì cuoän daây L trong rôle chính coù ñieän vaø huùt tieáp ñieåm ñoùng laïi, khi ñoù thì caùc thieát bò trong heä thoáng ñaùng löûa, caùc caûm bieán vaø ECU coù ñieän. Khi baät khoùa ñieän sang vò trí sang vò trí ST thì doøng ñieän töø accu ñi qua khoùa ñieän ñeán cuoän daây l1 cuûa rôle môû maïch bôm nhieân lieäu taïo löïc huùt tieáp ñieåm cuûa rôle naøy cung caáp ñieän cho bôm nhieân lieäu quay. Bôm nhieân lieäu hoaït ñoäng huùt nhieân lieäu töø thuøng chöùa vaø ñöa (döôùi aùp suaát) qua loïc nhieân lieäu, aùp keá, boä giaûm rung ñoäng vaø boä oån ñònh aùp suaát ñeán caùc voøi phun chính vaø voøi phun khôûi ñoäng. Boä oån ñònh aùp suaát ñieàu khieån aùp suaát cuûa ñöôøng nhieân lieäu (phía coù aùp suaát cao). Nhieân lieäu thöøa vaø nhieân lieäu töø caùc voøi phun seõ ñöa trôû laïi thuøng chöùa qua oáng hoài. Ñoàng thôøi khi ñoù doøng ñieän töø cuoän l1 cuûa rôle môû maïch bôm nhieân lieäu ñeán cuoän daây l4 cuûa rôle môû maùy ñeán mass, taïo löïc huùt tieáp ñieåm cuûa rôle môû maùy laøm cho ñoäng cô quay. Khi ñoù cuoän daây l2 cuûa rôle môû maïch cuõng coù doøng ñieän chaïy qua taïo theâm löïc huùt ñeå huùt tieáp ñieåm cuûa rôle naøy. Cuoän daây L3 trong rôle môû maùy (gaén coâng taéc bôm) cuõng coù ñieän huùt tieáp ñieåm trong rôle naøy ñoùng laïi.  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 73-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông Ñoäng cô ñieän quay daãn ñoäng cho delco quay theo qua boä truyeàn ñoäng ñai, khi ñoù caùc bugi baét ñaàu ñaùnh löûa (ta seõ thaáy tia löûa treân ñaàu ñieän cöïc caùc bugi vaø coù tieáng keâu taùch taùch keøm theo). Cuøng luùc ñoù quaït gioù coù ñieän vaø hoaït ñoäng. Khi khoùa ñieän ñöôïc traû veà vò trí IG sau khi khôûi ñoäng ñoäng cô ñieän, voøi phun khôûi ñoäng ngöøng hoaït ñoäng. Trong quaù trình heä thoáng hoaït ñoäng thì ta coù theå thay ñoåi toác gioù vaø toác ñoä cuûa ñoäng cô ñieän baèng caùch thay ñoåi giaù trò ñieän trôû ôû quaït gioù vaø ñoäng cô (coâng taéc ñieàu khieån ñöôïc ñaët treân baûng laép) vaø thay ñoåi vò trí cuûa caùnh böôùm ga baèng caùch duøng tay xoay truïc caùnh böôùm ga. Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt vaø nhieät ñoä khí naïp laøm vieäc cuøng luùc vôùi thieát bò taïo nhieät khi baät khoùa ñieän sang vò trí IG. Taát caû nhöõng söï thay ñoåi naøy ñöôïc caùc caûm bieán taïo thaønh tín hieäu ñieän aùp vaø ñöa vaøo ECU. ECU sau ñoù seõ tính toaùn bao nhieâu nhieân lieäu caàn cho löôïng khí ñoù vaø ñieàu khieån löôïng nhieân lieäu phun ra töø caùc voøi phun. Taát caû nhöõng thay ñoåi treân seõ ñöôïc hieån thò treân maøn hình cuûa boä hieån thò thôøi gian phun. Baät khoùa ñieän sang vò trí OFF thì caû heä thoáng maát ñieän vaø ngöøng hoaït ñoäng. 3.5.4.3 Laép ñaët caùc boä phaän treân moâ hình Khi tieán haønh laép ñaët caùc thieát bò treân vaøo moâ hình ngoaøi vieäc phaûi ñuùng, chính xaùc thì cuõng caàn phaûi ñeàu ñaën, ngay ngaén, vöõng chaéc, taän duïng heát dieän tích treân moâ hình nhaèm taïo söï caân ñoái, ñaït ñöôïc tính thaåm myõ cao. Ñeå sinh vieân deã daøng trong coâng vieäc tìm hieåu caáu taïo vaø hoaït ñoäng cuûa heä thoáng thì treân maët baûng laép caùc thieát bò maøu traéng ta seõ veõ phaùt thaûo moät soá chi tieát nhö: moâ hình cuûa ñoäng cô, thuøng chöùa coù bôm ñaët beân trong, caûm bieán oxy vaø ñöôøng chaïy cuûa maïch ñieän baèng caùc maøu khaùc nhau.  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 74-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông Hình 3.62 Moâ hình sau khi thieát keá.  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 75-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông 3.6 KIEÅM TRA BEÀN, TÍNH MOÂMEN CHOÁNG LAÄT CUÛA BOÄ KHUNG MOÂ HÌNH VAØ TÍNH CHOÏN DAÂY. Boä khung coù nhieäm vuï laøm nôi gaù ñaët baûng laép caùc thieát bò, bình accu vaø thuøng chöùa nhieân lieäu. Boä khung phaûi ñaûm baûo ñöôïc söï oån ñònh, cöùng vöõng khi laép ñaët caùc thieát bò hoïc cuï. Do ñoù muoán ñaït ñöôïc moät boä khung ñaùp öùng caùc yeâu caàu treân thì tröôùc khi thieát keá ta caàn xaùc ñònh caùc thoâng soá veà khoái löôïng vaø kích thöôùc caùc thieát bò trong heä thoáng, phaân tích caùc löïc taùc duïng leân boä khung cuûa hoïc cuï. Töø caùc ñieàu kieän treân, ta coù theå laäp moät baøi toaùn: Hình 3.63 Sô ñoà tính toaùn boä khung moâ hình. - Choïn sô boä troïng löôïng caùc chi tieát tính toaùn: + Caùc thieát bò vaø baûng laép coù troïng löôïng: G1 = 15kg. Hay P1 = 150(N). + Bình accu vaø thuøng chöùa nhieân lieäu: G2 = 25kg. Hay P2 = 250(N). Vôùi khung cuûa moâ hình ñaõ ñöôïc löïa choïn thieát keá thì trong phaàn naøy ta chæ caàn ñi xaùc ñònh caùc löïc vaø moâmen taùc duïng leân ñoøn ngang cuûa khung töø ñoù kieåm nghieäm ñoä beàn cuûa chi tieát naøy vaø kieåm tra moâmen choáng laät cuûa toaøn boä moâ hình. 3.6.1 Kieåm tra beàn treân ñoøn ngang Vôùi ñoøn ngang treân boä khung cuûa moâ hình thì noù coù taùc duïng naâng ñôõ baûng laép caùc thieát bò. Ñeå deã daøng trong vieäc tính toaùn thì ta seõ ñöa baøi toaùn veà daïng ñôn giaûn: Xem nhö taát caû caùc thieát bò laép treân baûng ñöôïc phaân boá ñeàu, vì vaäy löïc taùc duïng töø baûng leân ñoøn naøy seõ laø löïc phaân boá ñeàu. Choïn sô boä: Ñoøn ngang AB ñöôïc laøm töø oáng theùp tieát dieän hình vuoâng: - Chieàu roäng beân ngoaøi a = 50mm - Chieàu roäng beân trong b = 30mm  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 76-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông Dieän tích tieát dieän ngang F: F = a.a – b.b = 50.50 – 30.30 = 1600 (mm2) = 16 (cm2) Moâmen choáng uoán: )(3,16)(3,16333 6 3050 6 33 3333 cmmmbaWx  Ñoøn ngang ñöôïc laøm töø theùp CT3 vôùi: - Moâdun ñaøn hoài: E = 2.104(KN/cm2) - ÖÙng suaát cho pheùp: [] = 24(KN/cm2) Ta coù sô ñoà tính toaùn nhö sau: - Tìm phaûn löïc: + MB = VA.l1 – 2 lql = 0 [3 – Tr.70] suy ra VA = 2 ql + MA = VB.l – 2 lql = 0 Suy ra VB = 2 ql - TÌm Qy vaø Mx : 0.  zqVQF Byy [3 – Tr.70] Qy = q.z – VB = p.z - 2 ql (0 Z  l = 1200mm) M = MX – VB .z + (q.z). 2 z = 0 MX = VB .z – q. 2 2 z = 2 ql .z - 2 2 .zq (1) Khi Z = 0 ta coù: [vôùi P1 =q.l = 150 (N)] o QY = - 2 ql = - 2 150 = -75 (N)  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 77-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông o MX = 0 Khi Z = l ta coù: o QY = q.l - 2 ql = 2 ql = 2 150 = 75 (N) o MX = 2 ql .l - 2 2 ql = 0 Löïc caét QY = 0 taïi Z = 2 l = 2 1300 = 650 (mm), töø ñoù ta thay giaù trò Z vaøo bieåu thöùc (1) ñeå tìm giaù trò cöïc trò cuûa MX: MX = 2 ql .z - 2 2 .zq = 2 150 .650 - 2)650.( 2.1300 150 = 48750 – 24375 = 24375 (N.mm) Hay MX = 2,4 (KN.mm). Töø ñoù ta coù bieåu ñoà löïc caét QY vaø moâmen uoán MX: - Kieåm nghieäm ñoä beàn: Töø ñoà thò treân ta thaáy tieát dieän taïi ñieåm giöõa cuûa ñoøn AB laø tieát dieän nguy hieåm nhaát. Ta coù  = 15,0 3,16 4,2  X X W M (KN/cm2) [3 – Tr.78] Vaäy   [] = 24 (KN/cm2) Suy ra tieát dieän ñuû beàn, töø ñaây ta choïn taát caû caùc chi tieát treân boä khung cuûa moâ hình ñeàu duøng vaät lieäu laø theùp CT3.  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 78-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông 3.6.2 Tính moâmen choáng laät cuûa moâ hình Moâ hình sau khi thieát keá coù xu höôùng laät quanh taâm giöõa 2 banh xe phía sau. Treân moâ hình thì khoái löôïng caùc chi tieát laép treân baûng vaø khoái löôïng cuûa baûng coù xu höôùng keùo moâ hình veà phía sau. Ñoàng thôøi khoái löôïng cuûa accu vaø thuøng chöùa nhieân lieäu laïi coù xu höôùng keùo moâ hình trôû laïi. Ñeå deã daøng ta ñöa veà daïng ñôn giaûn: Xem löïc taùc duïng do khoái löôïng cuûa accu vaø thuøng chöùa nhieân lieäu gaây ra leân moâ hình laø löïc phaân boá ñeàu vôùi ñoä lôùn laø q.l2 = P2 = 250(N). Töø ñoù ta coù sô ñoà tính toaùn nhö sau: Töø sô ñoà treân ta thaáy: MX1 = P1.L MX2 = (q.L2)L2/2. Nhö vaäy thì moâ hình vöõng chaéc khoâng bò laät vaø ñuû ñoä beàn. 3.6.3 Tính choïn daây Caùc thieát bò cuûa heä thoáng ñöôïc laép treân moâ hình bao goàm: ECU, caûm bieán oxy, caûm bieán vò trí böôùm ga, caûm bieán nhieät ñoä khí naïp, caûm bieán löu löôïng khoâng khí karman, boä ñaùnh löûa, bôm nhieân lieäu, caùc voøi phun,quaït gioù, ñoäng cô ñieän,...Nhìn chung treân moâ hình heä thoáng phun xaêng naøy phaàn lôùn caùc phuï taûi tieâu thuï hoaït ñoäng ñoàng thôøi. Neân vieäc xaùc ñònh coâng suaát cuûa toaøn heä thoáng ñeå choïn nguoàn cung caáp (accu) thì ta tính theo moät coâng suaát maø ôû ñoù coù tính ñeán heä soá hoaït ñoäng ñoàng thôøi cuûa caùc thieát bò. Caùc phuï taûi ñieän treân moâ hình ñöôïc maéc song song vaø caùc coâng suaát tieâu thuï cuûa caùc phuï taûi ñieän nhö sau: - Bôm nhieân lieäu (50 – 70W) - Heä thoáng ñaùnh löûa (20W) - Kim phun (10 – 100W) - Quaït gioù 80W - Ñoäng cô ñieän (30 – 65)W Tuy nhieân vieäc tính choïn daây daãn cho caùc thieát bò tieâu thuï ñieän thì döïa vaøo coâng suaát tieâu thuï ñònh möùc cuûa chuùng töø ñoù ta seõ coù cô sôû ñeå choïn loaïi daây daãn coù ñöôøng kình vaø soá sôïi daây cho phuø hôïp (traùnh tröôøng hôïp quaù taûi vaø non taûi nhieàu ñoái vôùi daây daãn). Cöôøng ñoä doøng ñieän tieâu thuï cuûa caùc thieát bò ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc nhö sau: U PI  (A) [1 – Tr.78]  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 79-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông Vôùi: - P laø coâng suaát tieâu thuï (W) -U laø ñieän aùp nguoàn cung caáp (V) Nguoàn cuûa accu laø 12V.  Ñoái vôùi bôm nhieân lieäu coâng suaát ñònh möùc laø 70W )(83,5 12 70 A U PI   Ñoái vôùi heä thoáng ñaùnh löûa coâng suaát tieâu thuï ñònh möùc la 20W )(67,1 12 20 A U PI   Ñoái vôùi kim phun coâng suaát tieâu thuï ñònh möùc laø 100W )(33,8 12 100 A U PI  ....................................................................... Vaø ta coù theå tính ñöôïc cöôøng ñoä doøng ñieän trong caùc maïch, caùc thieát bò khaùc sau ñoù töø caùc giaù trò cuûa doøng ñieän ñònh möùc naøy ta caên cöù vaøo baûng soá lieäu cuûa daây daãn (soá sôïi daây vaø ñöôøng kính moãi sôïi) ñeå choïn loaïi daây daãn thích hôïp. Baûng 1: Soá lieäu daây daãn vôùi ñöôøng kính baèng mm, doøng ñieän ño baèng ampe, ñieän aùp rôi ño baèng V/m/ampe. Kích côõ daây daãn (mm) Doøng ñieän ñònh möùc (A) Ñieän aùp rôi (V/m/A) 16/0,20 4,25 0,0371 9/0,30 5,5 0,02936 14/0,25 6,0 0,02715 14/0,30 8,5 0,01884 21/0,30 12,75 0,01267 28/0,30 17,0 0,00942 35/0,30 21,0 0,00754 44/0,30 25,5 0,006 65/0,30 31,0 0,00406 84/0,30 41,5 0,00374 97/0,30 48,0 0,00272 120/0,30 55,5 0,0022  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 80-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông 80/0,40 70,0 0,00182 Loaïi daây daãn treân oâtoâ ñöôïc laøm coù nhieàu sôïi coù caùch ñieän baèng chaát deûo ñöôïc gia taêng ñoä beàn cô ñeå uoán khi laép raùp maïch ñieän. Trong caùc maïch chòu doøng ñieän lôùn coøn coù theâm voû beân ngoaøi nöõa laøm baèng lim loaïi ñeå taêng cöôøng ñoä beàn cô vaø taûn nhieät. Tuy nhieân ñeå ñôn giaûn hôn cho vieäc choïn töøng loaïi daây daãn ñoái vôùi töøng maïch, töøng nhaùnh cuõng nhö moät soá vaán ñeà khaùc thì ta söû duïng toaøn boä heä thoáng daây daãn cuûa heä thoáng ñieän treân xe TOYOTA theo tieâu chuaån ñöôïc thieát keá saün, ñieàu naøy coù nhieàu öu ñieåm so vôùi vieäc tính choïn kích thöôùc töøng daây daãn cho caû moät moâ hình vôùi nhieàu maïch khaùc nhau:  Boä thieát keá naøy ñaõ ñöôïc thieát keá treân cô sôû tính toaùn saün veà ñöôøng kính daây, doøng ñieän tieâu thuï.  Ñeå thuaän tieän cho vieäc kieåm tra, söûa chöõa, laép raùp cuõng nhö coâng taùc ñaáu daây... thì treân voû caùch ñieän cuûa daây ñöôïc boá trí vôùi caùc maøu khaùc nhau duøng cho caùc maïch khaùc nhau vaø ñieàu naøy raát thuaän tieän cuõng nhö phuø hôïp vôùi thöïc teá khi ta söû duïng boä daây saün naøy.  Caùc daây naøy ñöôïc boù thaønh töøng boù, coù maïch chính, reõ ra caùc nhaùnh phuï taïi vò trí caàn thieát, taïi ñaàu daây coù söû duïng ñaàu noái, giaéc caém, oáng nhöïa caùch ñieän vaø söû duïng cuïm caàu chì chung cho caû heä thoáng tai moät vò trí.  Vieäc choïn naøy vöøa ñaûm baûo ñoä tin caäy, an toaøn khi laøm vieäc vöøa ñaûm baûo tính thaåm myõ cao. Maøu saéc cuûa caùc daây daãn ñöôïc theå hieän nhö sau: - Maøu traéng (W) töø accu tôùi caàu chì chính. - Maøu ñen/xanh (W - G) töø caàu chì tôùi khoùa ñieän. - Maøu naâu/ñoû (B - R) töø khoùa ñieän tôùi heä thoáng ñaùnh löûa. - Maøu naâu/vaøng (B - Y) töø heä thoáng ñaùnh löûa tôùi ECU. - Maøu naâu/ñoû (B - R) töø ECU tôùi noái mass. - Caûm bieán vò trí böôùm ga: + Maøu ñoû/xanh (R - G) töø tieáp ñieåm PSW tôùi ECU. + Maøu ño/traéng (R - W) töø tieáp ñieåm TL tôùi ECU. + Maøu ñoû (R) töø tieáp ñieåm IDL tôùi ECU. - Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc: + Maøu ñoû/xanh nhaït (R - L) töø tieáp ñieåm THW tôùi ECU. + Maøu naâu/ñoû (B - R) töø tieáp ñieåm E2 tôùi ECU. - Maøu naâu/ñoû (B - R) tuø bôm nhieân lieäu tôùi giaéc kieåm tra. - Rôle môû maïch: goàm 3 maøu laø traéng/naâu (W - B), naâu (B), naâu/ñoû (B - R). ......................................................  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 81-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông CHÖÔNG 4 CAÙC BAØI TAÄP TREÂN MOÂ HÌNH  Moät soá löu yù trong quaù trình thöïc haønh treân moâ hình 1. Tröôùc khi kieåm tra heä thoáng nhieân lieäu phaûi thaùo gôõ daây caùp (-) cuûa accu. 2. Khoâng ñöôïc pheùp raùp sai caùc ñaàu daây caùp aâm, döông. 3. Tuyeät ñoái khoâng ñeå cho nöôùc vaáy vaøo caùc boä phaän ñieän, ñieän töû. 4. Caån thaän toái ña trong vieäc naém giöõ, di chuyeån caùc boä phaän cua EFI, ñaëc bieät laø ECU,khoâng ñöôïc môû naép cuûa boä ECU. 5. Khi thaùo caùc ñaàu noái oáng daãn xaêng phaûi caån thaän khoâng laøm nhieân lieäu tung toùe gaây hoûa hoaïn. Ñeå giuùp cho sinh vieân deã daøng tieáp caän vôùi moâ hình. Vì ñaây chæ laø moâ hình neân heä thoáng chæ theå hieän moät soá chöùc naêng, coøn nhöõng chöùc naêng khaùc thì khoâng coù khaû naêng thöïc hieän ñöôïc. Cho neân nhöõng baøi taäp treân moâ hình cuõng bò haïn cheá, sau ñaây laø moät soá baøi taäp coù theå thöïc hieän ñöôïc treân moâ hình. 4.1 KIEÅM TRA BÔM NHIEÂN LIEÄU Bôm nhieân lieäu laø moät trong caùc chi tieát quan troïng cuûa heä thoáng phun xaêng vì vaäy heä thoáng hoaït ñoäng coù toát hay khoâng phaûi keå ñeán chaát löôïng cuûa bôm nhieân lieäu. Vieäc kieåm tra hoaït ñoäng cuûa bôm treân oâtoâ vaø treân moâ hình töông ñoái gioáng nhau, vaø caùc thao taùc kieåm tra treân moâ hình nhö sau:  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 82-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông Hình 4.1 Sô ñoà ñieän cuûa heä thoáng cung caáp nhieân lieäu. - Duøng daây noái taéc hai ñaàu +B vaø Fp cuûa ñaàu noái kieåm tra. - Baät khoùa ñieän sang vò trí IG. - Xem coù aùp suaát trong oáng daãn töø loïc xaêng, nghe tieáng xaêng hoài veà. - Baät coâng taéc veà vò trí OFF, thaùo hai ñaàu +B vaø Fp ra. 4.2 KIEÅM TRA VOØI PHUN CHÍNH Ñeå kieåm tra chaát löôïng voøi phun ta tieân haønh kieåm tra giaù trò ñieän trôû vaø söï phun cuûa voøi phun. 4.2.1 Ño ñieän trôû Ñoái vôùi heä thoáng EFI khoâng trang bò thieát bò ño löôïng khí naïp, ñieän trôû cuûa voøi phun trong khoaûng 2.3  . Ñoái vôùi heä thoáng coù thieát bò ño löôïng gioù khí naïp, ñieän trôû khoaûng 13.8  Hình 4.2 Duøng oâm keá (1) ño ñieän trôû voøi phun (2). 4.2.2 Kieåm tra phun nhieân lieäu Kieåm tra löôïng nhieân lieäu do caùc voøi phun phun ra treân moâ hình ñöôïc tieán haønh theo caùc böôùc sau: Hình 4.3 Noái daây ñieän ñeå voøi phun phun nhieân lieäu vaøo oáng ño. - Duøng daây noái taéc hai ñaàu +B vaø Fp cuûa ñaàu noái kieåm tra.  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 83-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông - Thaùo oáng nhieân lieäu hoài veà bình xaêng töø caùc voøi phun vaø gaén vaøo ñoù oáng ño. - Baät coâng taéc ñieän sang vò trí ON. - Duøng daây thöû chuyeân duøng noái accu vaøo voøi phun. Theo doõi löôïng nhieân lieäu phun ra trong 15 giaây. Heä thoáng khoâng trang bò ño löôïng khoâng khí. Theå thích xaêng phun ra trong 15 giaây laø 44 – 49cc. Loaïi coù thieát bò ño khí naïp laø 48 – 53cc trong 15 giaây. 4.3 KIEÅM TRA VOØI PHUN KHÔÛI ÑOÄNG LAÏNH Cuõng nhö voøi phun chính ôû ñaây ta ñi kieåm tra ñieän trôû, söï phun vaø ñoä roø ræ cuûa voøi phun khôûi ñoäng lanh. 4.3.1 Kieåm tra ñieän trôû cuoän daây voøi phun Vieäc kieåm tra ñieän trôû cuoän daây voøi phun theo caùc böôùc sau ñaây: - Thaùo ñaàu noái ñieän cuûa voøi phun. - Duøng Ohm keá ño ñieän trôû hai ñaàu naèm trong giôùi haïn cho pheùp cuûa nhaø cheá taïo ñaõ cho, thöôøng töø 2 – 4. 4.3.2 Kieåm tra söï phun cuûa voøi phun Vieäc kieåm söï phun cuûa voøi phun theo caùc böôùc sau ñaây: - Thaùo voøi phun ra. - Duøng duïng cuï chuyeân duøng daãn nhieân lieäu töø oáng phaân phoái (ôû vò trí laép voøi phun khôûi ñoäng laïnh) ñeán voøi phun khôûi ñoäng laïnh. - Duøng khay ñeå höùng nhieân lieäu döôùi voøi phun. - Cho coâng taéc ñaùnh löûa ôû vò trí IG. - Duøng daây ñieän noái taéc hai ñaàu +B vaø Fp ôû ñaàu noái kieåm tra (Check connector) - Duøng daây noái chuyeân duøng cung caáp ñieän cho voøi phun. - Quan saùt hình daïng tia nhieân lieäu, neáu tia coù hình daïng laø hình noùn ñeàu ñaën thì voøi phun ñang coøn toát.  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 84-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông Hình 4.4 Hình daïng tia nhieân lieäu. 4.3.3 Kieåm tra söï roø ræ Sau khi kieåm tra daïng tia phun, ta caàn kieåm tra söï roø ræ cuûa voøi phun baèng caùch: - Thaùo daây noái chuyeân duøng (töùc laø khoâng cung caáp ñieän cho voøi phun) - Neáu trong moät phuùt soá gioït roø ræ nhoû hôn 1 thì voøi phun coøn toát. 4.4 KIEÅM TRA RÔLE ÑIEÀU KHIEÅN PHUN 4.4.1 Kieåm tra thoâng maïch  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 85-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông Hình 4.5 Kieåm tra thoâng maïch rôle ñieàu khieån bôm xaêng. - Duøng Ohm keá ño giöõa caùc ñaàu STA vaø E1; +B vaø Fc; +B vaø Fp. - Coù söï thoâng maïch giöõa STA vaø E1; +B vaø Fc. - Khoâng coù söï thoâng maïch giöõa +B vaø Fp. 4.4.2 Kieåm tra hoaït ñoäng - Cung caáp dieän aùp bình vaøo hai ñaàu STA vaø E1. - Duøng Ohm keá ño giöõa 2 ñaàu +B vaø Fp phaûi coù söï thoâng maïch. - Cung caáp ñieän aùp bình vaøo hai ñaàu +B vaø Fp phaûi coù söï thoâng maïch. Neáu hai traïng thaùi treân khoâng ñaït phaûi thay rôle môùi. 4.5 KIEÅM TRA COÂNG TAÉC ÑÒNH THÔØI VOØI PHUN KHÔÛI ÑOÄNG LAÏNH Vôùi coâng taéc ñònh thôøi voøi phun khôûi ñoäng ta kieåm tra noù baèng caùch ño ñieän trôû. Hình 4.6 Maïch ñieän coâng taéc ñònh thôøi voøi phun khôûi ñoäng laïnh. Duøng oâm keá ño ñieän trôû giöõa caùc cöïc. STA –STJ 25 - 45 döôùi 150C  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 86-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông 65 - 85 treân 300C STA – Noái ñaát 25 - 85 Neáu ñieän trôû khoâng ñaït tieâu chuaån thì phaûi thay coâng taéc môùi. 4.6 ÑO KIEÅM TRA RÔLE CHÍNH 4.6.1 Kieåm tra söï hoaït ñoäng cuûa rôle - Maéc 2 coïc bình accu vaøo hai coïc 1 & 3. - Duøng Ohm keá ño thoâng maïch giöõa coïc 2 & 4, neáu khoâng thoâng maïch hoaëc ñieän trôû lôùn phaûi thay rôle môùi. Hình 4.7 Caùc coïc cuûa rôle chính. 4.6.2 Kieåm tra thoâng maïch Hình 4.8 Kieåm tra söï thoâng maïch cuûa rôle chính. - Duøng Ohm keá ño giöõa caùc coïc cuûa rôle. - Coù söï thoâng maïch giöõa coïc 1 vaø 3.  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 87-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông - Khoâng coù söï thoâng maïch giöõa coïc 2 vaø 4. 4.7 BOÄ CAÛM BIEÁN VÒ TRÍ BÖÔÙM GA 4.7.1 Ño ñieän trôû Duøng Ohm keá ñeå ño ñieän trôû taïi caùc ñaàu cuûa caûm bieân vò trí böôùm ga ôû caùc cheá ñoä khaùc nhau. Sau ñaây laø baûng giaù trò ñieän trôû chuaån. Baûng 2: Giaù trò ñieän trôû cuûa caûm bieán vò trí böôùm ga. Vò trí caùnh böôùm ga Caùc ñaàu caàn kieåm tra Giaù trò ñieän trôû () Ñoùng hoaøn toaøn IDL & E2 PSW & E2 IDL & PSW O   Môû IDL & E2 PSW & E2 IDL & PSW    Môû hoaøn toaøn IDL & E2 PSW & E2 IDL & PSW  0  4.7.2 Ñieàu chænh vò trí böôùm ga - Nôùi loûng hai ñai oác baét caûm bieán - Ñaët thöôùc laù daøy 0,55mm giöõa vít haïn cheá vaø caàn haïn cheá böôùm ga. - Noái ñaàu doø cuûa oâm keá vaøo cöïc IDL vaø TL cuûa caûm bieán. - xoay töø töø caûm bieán theo chieàu kim ñoàng hoà cho ñeán khi kim cuûa oâm keá baét ñaàu dòch chuyeån vaø khi ñoù ta giöõ chaët noù baèng hai vít. - Kieåm tra laïi tính thoâng maïch giöõa cöïc IDL vaø TL. Baûng 3: Tính thoâng maïch cuûa IDL vaøTL. Khe hôû giöõa caàn vaø vít Tính thoâng maïch IDL - Tl 0.44mm Thoâng maïch 0.66mm Khoâng thoâng maïch 4.8 CAÛM BIEÁN NHIEÄT ÑOÄ NÖÔÙC LAØM MAÙT 4.8.1 Ño ñieân aùp Töông töï nhö treân ta cuõng duøng Voân keá ñeå ño ñieän aùp giöõa caùc coïc cuûa caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt vaø ta coù giaù trò ñieän aùp chuaån nhö sau:  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 88-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông THW & E2, khi coâng taéc may ôû vò trí ON, Nhieät ñoä ñoäng cô 80oC, ñieän aùp: 0.4 – 0.7 V. Hình 4.9 Ño ñieän aùp giöõa caùc ñaàu daây daãn ñeán boä caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt cuûa ñoäng cô. 4.8.2 Ño ñieän trôû - Thaùo ñaàu noái ñieän ra. - Duøng Ohm keá ño ñieän trôû giöõa hai chaân caûm bieán trong ñieàu kieän nhieät ñoâï thay ñoåi. Sau khi cho nhieät ñoâï thay ñoåi ta ño ñöôïc ñieän trôû cuûa caûm bieán vôùi caùc giaù trò khaùc nhau. Ta coù baûng giaù trò ñieän trôû nhö sau Baûng 4: Giaù trò ñieän trôû cuûa caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt. Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (oC) Giaù trò ñieän trôû (K) -20 10 – 20 0 4 – 7 20 2 – 3 40 0.9 – 1.3 60 0.4 – 0.7 80 0.2 – 0.4 Hình 4.10 Ño ñieän trôû cuûa caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt.  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 89-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông 4.9 KIEÅM TRA CAÙC BOÄ PHAÄN CUÛA HEÄ THOÁNG ÑAÙNH LÖÛA 4.9.1 Kieåm tra caùc daây ñieän thöù caáp Hình 4.11 Thaùo caùc ñaàu daây choát chaën treân caùc ñaàu daây ñieän bugi trong boä phaân phoái vaø kieåm tra caùc daây ñieän bugi. Caùc daây caùp ñieän thöù caáp phaûi saïch vaø gaén chaët vaøo naép boä phaân phoái hoaëc caùc cuoän daây vaø caùc bugi. Ñeå thaùo daây caùp, ta haõy naém chaët ñaàu daây, vaën vaø keùo cuøng moät luùc, khoâng keùo treân daây caùp ñieän, duøng keàm moû nhoïn ñeå keùo ñaàu daây. Ta laøm saïch caùc daây baèng chaát loûng röûa tay sau ñoù laøm khoâ. Kieåm tra naép voû caùch ñieän, uoán cong daây ñeå deã phaùt hieän caùc veát raïn nöùt. 4.9.2 Kieåm tra roto vaø naép phaân phoái Ñeå kieåm tra naép vaø roto ta seõ thaùo naép. Naép ñöôïc laép vaøo vò trí ñeå xaùc ñònh caùc raïn nöùt, caùc veät cacbon vaø hoà quang (nuùt roto bò moøn hoaëc bò nöùt, caùc ñaàu daây bò chaùy hoaëc ræ seùt,...ta caïo saïch caùc veát oá baèng löôõi dao, neáu coù veát oá ñaäm ta phaûi thay naép môùi. Hình 4.12 Kieåm tra naép boä phaân phoái. Beân trong naép coù theå coù buïi, daàu môõ,...ta thaùo caùc daây ñieän ra khoûi naép, röûa saïch naép baèng nöôùc aám coù pha xaø phoøng, röûa laïi baèng nöôùc saïch vaø lau khoâ baèng vaûi meàm.  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 90-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông Kieåm tra roto, caùc loø xo, caùc daáu hieäu roto bò chaïm vaøo naép, veát chaùy hoaëc ræ seùt ôû caùnh roto ta phaûi thay naép môùi neáu phaùt hieän caùc hö hoûng. Hình 4.13 Kieåm tra roto. 4.9.3 Kieåm tra cuoän daây ñaùnh löûa Duøng vaûi saïch vôùi nöôùc vaø xaø phoøng, lau saïch sau ñoù kieåm tra caùc veát nöùt, veät cacbon, veät hoà quang...neáu coù caùc daáu hieäu ñoù, ta neân thay cuoïân daây. Coù theå kieåm tra söï vaän haønh cuûa cuoän daây baèng caùch kieåm tra tia löûa. Thaùo caùp ñieän cuoän daây ra khoûi boä phaân phoái, noái moät thanh kim loaïi vaøo ñaàu caùp ñieän, duøng keàm caùch ñieän keïp giöõa thanh kim loaïi ñoù caùch noái mass khoaûng 10mm. Hoaëc coù theå gaén boä kieåm tra tia löûa vaøo ñieän aùp cao cuûa cuoân daây vaø noái mass cho boä kieåm tra. Cho ñoäng cô quay vaø quan saùt tia löûa, neáu coù tia löûa xanh, cuoän daây khoâng bò hoûng. Hình 4.14 Kieåm tra noái mass vaø kieåm tra cuoän daây. 4.9.4 Kieåm tra boä phaân phoái Neáu khoâng coù tia löûa khi kieåm tra tia löûa, vaán ñeà coù theå do boä chuyeån maïch sô caáp, coù theå khoâng coù söï ngaét doøng ñieän trong maïch sô caáp, hoaëc boä chuyeån maïch hoaït ñoäng nhöng modun ñaùnh löûa hoaëc boä phaän khaùc bò hö.  Kieåm tra khe hôû khoâng khí: Ta kieåm tra khe hôû giöõa raêng ñóa vaø cuoïân kích baèng caùch duøng cöõ chieàu daøy (baèng ñoàng hoaëc hôïp kim ñoàng) khoâng kích töø. Ñeå chænh laïi khe hôû naøy, ta nôùi loûng vít giöõ cuoân daây kích töø, sau ñoù gaøi cöõ  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 91-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông chieàu daøy khoâng kích töø 0,2mm giöõa raêng ñóa vaø thanh cöïc cuûa cuoän kích töø, ñieàu chænh cuoän daây naøy sau ñoù sieát chaët vít. Hình 4.15 Ño khe hôû giöõa raêng ñóa vaø cuoän kích töø baèng cöõ chieàu daøy khoâng töø tính; kieåm tra cuoän kích trong boä phaân phoái.  Kieåm tra cuoân kích: Ta duøng Ohm keá ñeå ño ñieän trôû cuoân kích treân caùc boä phaân phoái vôùi söï sôùm chaân khoâng, ñieän trôû naøy coù theå gaây ra söï ñaùnh löûa khoâng chuaån. Trong kieåm tra 1 treân hình döôùi ñaây, Ohm keá phaûi coù giaù trò voâ cuøng. Neáu khoâng ta seõ thay cuoän kích töø. Trong kieåm tra 2, Ohm phaûi coù giaù trò oån ñònh trong khoaûng 500 – 1500 . Ta seõ thay cuoän kích töø neáu giaù trò ñieän trôû khoâng ñaït yeâu caàu. 4.10 KIEÅM TRA ECU 4.10.1 Ño ñieän aùp cuûa EFI ECU - Thoùa voû boïc. - Baät khoùa ñieän sang vò trí IG. - Ño ñieän aùp ñaët taïi caùc cöïc (Chaïm cöïc aâm cuûa voân keá vaøo E1 hay E2 vaø cöïc döông vaøo cöïc caàn kieåm tra). Baûng 5: Giaù trò ñieän aùp taïi caùc cöïc cuûa EFI ECU. CÖÏC ÑO ÑIEÀU KHIEÅN ÑIEÄN AÙP TIEÂU CHUAÅN (V) +B – E1 Khoùa ñieän baät IG 10 - 13 TL – E1 - IDL - E1 Böôùm ga ñoùng hoaøn toaøn PSW - E1 Khoùa ñieän baät IG Böôùm ga môû hoaøn toaøn 8 - 13 VC – E2 Khoùa ñieän - 4 - 9  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 92-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông baät IG Taám ño ñoùng hoaøn toaøn 0,5 – 2.5 Khoùa ñieän baät IG Taám ño môû hoaøn toaøn 5 – 8 KS – E2 Khoâng taûi 2,5 – 6,5 THW - E2 Khoùa ñieän baät IG Nhieät ñoä 800C 0.5 – 2.5 STA – E1 Ñoäng cô quay khôûi ñoäng 6 - 12 Khoùa ñieän baät IG No. 10 – E01 No. 20 – E02 Khoùa ñieän baät IG - 9 - 13 IG – E1 Khoùa ñieän baät IG - 1 – 2 THA - E2 Khoùa ñieän baät IG Nhieät ñoä khí naïp 200C 2 – 6 4.10.2 Ño ñieän trôû EFI ECU Chuù yù: Khoâng chaïm vaøo caùc cöïc cuûa EFI ECU, phaûi caém ñaàu doø vaøo giaéc caém daây. - Ngaét caùc giaéc caém khoûi EFI ECU. - Ño ñieän trôû taïi töøng cöïc.  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 93-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông Hình 4.16 Caùch ño ñieän aùp, ñieän trôû cuûa EFI ECU baèng voân keá vaø oâm keá. Baûng 6: Giaù trò ñieän trôû cuûa EFI ECU. CÖÏC ÑO ÑIEÀU KHIEÅN ÑIEÄN TRÔÛ () Böôùm ga môû  IDL – E2 Böôùm ga ñoùng hoaøn toaøn 0 Böôùm ga môû hoaøn toaøn 0 PSW - TL Böôùm ga ñoùng hoaøn toaøn  VC – E2 - 100 - 300 Taám ño gioù ñoùng hoaøn toaøn 20 - 400 KS – E2 Taám ño gioù môû hoaøn toaøn 20 - 100 THW – E2 Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt 200C 200 – 400 THA – E2 Nhieät ñoä khí naïp 800C 2000 – 3000 ÑAÙNH GIAÙ VAØ KEÁT LUAÄN Nhö chuùng ta ñaõ bieát hoïc cuï raát caàn thieát trong coâng taùc ñaøo taïo, noù giuùp cho ngöôøi hoïc deã daøng naém baét ñöôïc nhöõng vaán ñeà maø ngöôøi daïy muoán truyeàn ñaït moät caùch nhanh choùng vaø giuùp ngöôøi hoïc hieåu roõ, caën ceõ nhöõng vaán ñeà ñaõ tieáp caän. Vì theá vieäc trang bò hoïc cuï ñeå phuïc vuï cho coâng taùc ñaøo taïo ôû tröôøng Ñaïi Hoïc Thuûy Saûn noùi chung vaø khoa cô khí noùi rieâng laø raát caàn thieát. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, khoa cô khí ñaõ môû roäng phaïm vi ñaøo taïo. Caùc côû sôû vaät chaát, trang thieát bò phuïc vuï cho coâng taùc daïy vaø hoïc ñaõ ñöôïc caûi thieän moät caùch ñaùng keå. Khoa cô khí ñaõ giao cho toâi ñeà taøi: “Thieát keá kyõ thuaät moâ hình heä thoáng phun xaêng ñieän töû ña ñieåm - Karman” tröôùc heát ñeå hoaøn thaønh quaù trình ñaøo taïo, sau ñoù laø tieáp tuïc laøm coâng taùc trang bò cho vieäc daïy vaø hoïc trong boä moân. Luaän vaên ñaõ giôùi thieäu ñöôïc nhöõng vaán ñeà cô baûn nhaát trong lónh vöïc thieát keá moät moâ hình heä thoáng phun xaêng. Phöông aùn ñaõ ñöôïc löïa choïn döïa treân cô sôû phuïc vuï coâng taùc giaûng daïy, hoïc taäp vaø nghieân cöùu khoa hoïc cho caùc sinh vieân ngaønh ñoäng löïc oâtoâ ôû caáp ñaïi hoïc vaø treân ñaïi hoïc. Maët khaùc phöông aùn naøy coù tính khaû thi töông ñoái cao, vì caùc trang thieát bò cuûa noù coù theå mua saém ôû trong nöôùc vaø thieát keá cheá taïo trong khaû naêng thöïc teá cuûa tröôøng.  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 94-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông Vieäc thöïc hieän ñeà taøi naøy ñaõ giuùp toâi coù ñieàu kieän tìm hieåu vaø trao doài kieán thöùc veà chuyeân moân, taäp laøm quen vôùi coâng taùc nghieân cöùu khoa hoïc. Tuy nhieân ñeå thöïc hieän toát ñeà taøi thì caàn phaûi coù kieán thöùc veà nhieàu lónh vöïc khaùc nhau. Hôn nöõa, vì ñieàu kieän taøi lieäu tham khaûo vaø thôøi gian haïn heïp neân luaän vaên khoù traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt, raát mong nhaän ñöôïc nhöõng yù kieán vaø nhaän xeùt xaây döïng cuûa quyù thaày, caùc baïn sinh vieân ñeå luaän vaên naøy ñöôïc hoaøn chænh hôn. Qua khaûo saùt vaø thöïc teá hoïc taäp maáy naêm qua ôû tröôøng ñaïi hoïc, toâi thaáy ñeå naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo ñaïi hoïc, nhaát laø nhöõng ngaønh kyõ thuaät thì toâi coù moät vaøi yù kieán sau: - Tröôùc heát toâi raát mong muoán caùc baïn sinh vieân khoùa sau döïa treân cô sôû phöông aùn naøy seõ tieáp tuïc cuï theå hoùa hôn nöõa coâng taùc thieát keá ñeå ñeà taøi coù ñöôïc yù nghóa thieát thöïc hôn. - Nhaø tröôøng caàn khuyeán khích, hoã trôï cho sinh vieân laøm nhöõng ñeà taøi veà thieát keá moâ hình hoïc taäp hoaëc xaây döïng phaàn meàm hoã trôï ñeå ruùt ngaén thôøi gian giaûng daïy, coù nhieàu thôøi gian thöïc haønh hôn nhö theá môùi naâng cao ñöôïc chaát löôïng ñaøo taïo. - Phoøng thöïc taäp caàn trang bò theâm caùc thieát bò thöïc taäp, nhaát laø nhöõng thieát bò môùi, hieän ñaïi ñeå sinh vieân coù ñieàu kieän tieáp caän. Trong quaù trình laøm ñeà taøi naøy toâi ñaõ ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa gia ñình, baïn beø. Ñaëc bieät coù söï höôùng daãn taän tình cuûa thaày giaùo: Ths Huyønh Troïng Chöông, moät laàn nöõa toâi xin chaân thaønh caûm ôn söï giuùp ñôõ treân. MUÏC LUÏC LÔØI NOÙI ÑAÀU CHÖÔNG 1 TOÅNG QUAN VAÁN ÑEÀ NGHIEÂN CÖÙU 1.1 MUÏC TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU CUÛA LUAÄN VAÊN...................................................1 1.2 GIÔÙI HAÏN VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU................................................1 1.3 LÒCH SÖÛ PHAÙT TRIEÅN CUÛA HEÄ THOÁNG PHUN XAÊNG ÑIEÄN TÖÛ EFI.........1 1.3.1 EFI laø gì..........................................................................................................1 1.3.2 Lòch söû phaùt trieån ...........................................................................................3 1.3.3 Phaân loaïi ........................................................................................................4 1.3.3.1 Loaïi CIS ( Continuous Injection System)................................................4 1.3.3.2 Loaïi AFC ( Air flow Controlled Fuel Injection)......................................5 CHÖÔNG 2 HEÄ THOÁNG PHUN XAÊNG ÑIEÄN TÖÛ EFI  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 95-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông 2.1 CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT CUÛA HEÄ THOÁNG PHUN XAÊNG .....................................6 2.1.1 Tyû leä nhieân lieäu – khoâng khí .........................................................................6 2.1.2 Tyû leä hoãn hôïp khí lyù töôûng.............................................................................7 2.1.3 Heä soá dö löôïng khoâng khí ..............................................................................7 2.1.4 Tính ñoàng nhaát cuûa hoãn hôïp chaùy..................................................................9 2.1.5 AÛnh höôûng cuûa thaønh phaàn hoãn hôïp chaùy ñeán coâng suaát (Ne ) vaø suaát tieâu hao nhieân lieäu (ge ) cuûa ñoäng cô ...........................................................................10 2.1.6 AÛnh höôûng cuûa thaønh phaàn hoãn hôïp chaùy tôùi hieäu suaát cuûa ñoäng cô ..........11 2.1.7 AÛnh höôûng cuûa thaønh phaàn hoãn hôïp chaùy ñeán ñoä ñoäc haïi cuûa khí thaûi.......12 2.1.8 Söï phaân boá hoãn hôïp chaùy giöõa caùc xylanh ..................................................13 2.2 NGUYEÂN LYÙ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HEÄ THOÁNG PHUN XAÊNG ÑIEÄN TÖÛ EFI ..................................................................................................................................15 2.2.1 Ñieàu khieån phun cô baûn ...............................................................................15 2.2.1.1 Doøng khoâng khí .....................................................................................16 2.2.1.2 Doøng nhieân lieäu .....................................................................................16 2.2.1.3 Caûm nhaän khí naïp..................................................................................17 2.2.1.4 Ñieàu khieån löôïng phun cô baûn...............................................................17 2.2.1.5 Thôøi ñieåm vaø khoaûng thôøi gian phun.....................................................18 2.2.2 Ñieàu khieån hieäu chænh..................................................................................19 2.2.2.1 Hieäu chænh..............................................................................................20 2.2.2.2 Caùc thieát bò phuï .....................................................................................20 CHÖÔNG 3 THIEÁT KEÁ KYÕ THUAÄT HEÄ THOÁNG 3.1 LÖÏA CHOÏN PHÖÔNG AÙN THIEÁT KEÁ .............................................................23 3.2 GIÔÙI THIEÄU MOÄT SOÁ MOÂ HÌNH TRÖÔØNG BAÏN ..........................................25 3.2.1 Moâ hình 1 .....................................................................................................25 3.2.2 Moâ hình 2 .....................................................................................................26 3.2.3 Moâ hình 3 .....................................................................................................27 3.3 LÖÏA CHOÏN PHÖÔNG AÙN LAÉP ÑAËT ..............................................................28 3.3.1 Phöông aùn 1..................................................................................................29 3.3.2 Phöông aùn 2..................................................................................................30 3.3.3 Phöông aùn 3..................................................................................................30 3.4 THIEÁT KEÁ KHUNG MOÂ HÌNH .........................................................................32 3.4.1 Baûng laép thieát bò...........................................................................................32 3.4.2 Boä khung moâ hình ........................................................................................32 3.5 THIEÁT KEÁ KYÕ THUAÄT HEÄ THOÁNG ÑAÕ LÖÏA CHOÏN ....................................33 3.5.1 Heä thoáng nhieân lieäu .....................................................................................33  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 96-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông 3.5.1.1 Heä thoáng nhieân lieäu treân oâtoâ .................................................................33 1. Bình nhieân lieäu...........................................................................................33 2. Bôm nhieân lieäu...........................................................................................34 a. Keát caáu bôm ...........................................................................................34 b. Ñieàu khieån bôm nhieân lieäu.....................................................................35 3. OÁng daãn nhieân lieäu ....................................................................................36 4. Loïc nhieân lieäu ............................................................................................36 5. Boä giaûm rung ñoäng ....................................................................................36 6. OÁng phaân phoái............................................................................................37 7.a. Voøi phun khôûi ñoäng.................................................................................37 7.b Voøi phun chính .........................................................................................37 8. Xylanh........................................................................................................39 9. Boä oån ñònh aùp suaát .....................................................................................39 10. OÁng hoài nhieân lieäu ...................................................................................40 3.5.1.2 Thieát keá kyõ thuaät heä thoáng nhieân lieäu treân moâ hình .............................41 1. Sô ñoà nguyeân lyù hoaït ñoäng ôû daïng khoái ....................................................41 2. Moâ hình......................................................................................................42 3.5.2 Heä thoáng naïp khí..........................................................................................45 3.5.2.1 Heä thoáng naïp khí treân oâtoâ .....................................................................45 1. Loïc gioù .......................................................................................................45 2. Caûm bieán löu löôïng khí..............................................................................45 3. OÁng noái.......................................................................................................47 4.a. Coå hoïng gioù.............................................................................................47 4.b. Van khí phuï.............................................................................................49 5. Khoang naïp khí ..........................................................................................49 6. Ñöôøng oáng naïp...........................................................................................50 7. Xylanh ñoäng cô ..........................................................................................50 3.5.2.2 Thieát keá kyõ thuaät heä thoáng naïp khí treân moâ hình..................................51 1. Sô ñoà nguyeân lyù hoaït ñoäng ôû daïng khoái ....................................................52 2. Moâ hình......................................................................................................52 3.5.3 Heä thoáng ñieàu khieån ñieän töû ........................................................................54 3.5.3.1 Heä thoáng ñieàu khieån ñieän töû treân oâtoâ....................................................54 1. Caûm bieán vò trí böôùm ga ............................................................................55 2. Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc (THW) ................................................................57 3. Caûm bieán nhieät ñoä khí naïp ........................................................................58 4. Caûm bieán noàng ñoä oxy...............................................................................59 5. Tín hieäu maùy khôûi ñoäng (STA)..................................................................60 6. Tín hieäu ñaùnh löûa cuûa ñoäng cô...................................................................61 7. Rô le EFI chính ..........................................................................................62  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 97-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông 8. Boä ñieàu khieån ñieän töû (ECU – electronic control unit) .............................63 3.5.3.2 Thieát keá kyõ thuaät heä thoáng ñieàu khieån ñieän töû treân moâ hình................65 1. Sô ñoà nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa heä thoáng ôû daïng khoái ..............................69 2. Maïch ñieän ñieàu khieån heä thoáng.................................................................69 3.5.4 Heä thoáng phun xaêng treân moâ hình ...............................................................72 3.5.4.1 Sô ñoà ......................................................................................................72 3.5.4.2 Nguyeân lyù hoaït ñoäng .............................................................................72 3.5.4.3 Laép ñaët caùc boä phaän treân moâ hình.........................................................73 3.6 KIEÅM TRA BEÀN, TÍNH MOÂMEN CHOÁNG LAÄT CUÛA BOÄ KHUNG MOÂ HÌNH VAØ TÍNH CHOÏN DAÂY. ...........................................................................................75 3.6.1 Kieåm tra beàn treân ñoøn ngang .......................................................................75 3.6.2 Tính moâmen choáng laät cuûa moâ hình ............................................................78 3.6.3 Tính choïn daây...............................................................................................78 CHÖÔNG 4 CAÙC BAØI TAÄP TREÂN MOÂ HÌNH 4.1 KIEÅM TRA BÔM NHIEÂN LIEÄU ........................................................................81 4.2 KIEÅM TRA VOØI PHUN CHÍNH ........................................................................82 4.2.1 Ño ñieän trôû ...................................................................................................82 4.2.2 Kieåm tra phun nhieân lieäu .............................................................................82 4.3 KIEÅM TRA VOØI PHUN KHÔÛI ÑOÄNG LAÏNH ..................................................83 4.3.1 Kieåm tra ñieän trôû cuoän daây voøi phun ...........................................................83 4.3.2 Kieåm tra söï phun cuûa voøi phun ....................................................................83 4.3.3 Kieåm tra söï roø ræ...........................................................................................84 4.4 KIEÅM TRA RÔLE ÑIEÀU KHIEÅN PHUN...........................................................84 4.4.1 Kieåm tra thoâng maïch....................................................................................84 4.4.2 Kieåm tra hoaït ñoäng ......................................................................................85 4.5 KIEÅM TRA COÂNG TAÉC ÑÒNH THÔØI VOØI PHUN KHÔÛI ÑOÄNG LAÏNH ........85 4.6 ÑO KIEÅM TRA RÔLE CHÍNH ..........................................................................86 4.6.1 Kieåm tra söï hoaït ñoäng cuûa rôle....................................................................86 4.6.2 Kieåm tra thoâng maïch....................................................................................86 4.7 BOÄ CAÛM BIEÁN VÒ TRÍ BÖÔÙM GA...................................................................87 4.7.1 Ño ñieän trôû ...................................................................................................87 4.7.2 Ñieàu chænh vò trí böôùm ga.............................................................................87 4.8 CAÛM BIEÁN NHIEÄT ÑOÄ NÖÔÙC LAØM MAÙT .....................................................87 4.8.1 Ño ñieân aùp....................................................................................................87 4.8.2 Ño ñieän trôû ...................................................................................................88 4.9 KIEÅM TRA CAÙC BOÄ PHAÄN CUÛA HEÄ THOÁNG ÑAÙNH LÖÛA ..........................89  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 98-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông 4.9.1 Kieåm tra caùc daây ñieän thöù caáp .....................................................................89 4.9.2 Kieåm tra roto vaø naép phaân phoái ...................................................................89 4.9.3 Kieåm tra cuoän daây ñaùnh löûa.........................................................................90 4.9.4 Kieåm tra boä phaân phoái .................................................................................90 4.10 KIEÅM TRA ECU...............................................................................................91 4.10.1 Ño ñieän aùp cuûa EFI ECU ...........................................................................91 4.10.2 Ño ñieän trôû EFI ECU..................................................................................92 ÑAÙNH GIAÙ VAØ KEÁT LUAÄN CAÙC BAÛN VEÕ TAØI LIEÄU THAM KHAÛO MUÏC LUÏC LÔØI NOÙI ÑAÀU Trong quaù trình hoïc taäp taïi tröôøng, vieäc tieáp thu caùc kieán thöùc cô baûn laø neàn taûng cho quaù trình hoïc taäp vaø coâng taùc cuûa sinh vieân sau naøy. Tuy vaäy, haàu heát caùc kieán thöùc ñaõ hoïc ñeàu laïc haäu so vôùi thöïc teá. Vôùi mong muoán tieáp caän vôùi nhöõng coâng ngheä tieân tieán ñang aùp duïng trong thöïc teá, nhaèm muïc ñích hoã trôï cho caùc giaùo vieân trong quaù trình giaûng daïy vaø giuùp sinh vieân deã daøng naém baét ñöôïc vaán ñeà (caáu taïo vaø nguyeân lyù laøm vieäc cuûa caùc heä thoáng trang bò treân oâtoâ). Ñöôïc söï quan taâm cuûa ban chuû nhieäm khoa vaø thaày giaùo höôùng daãn, toâi ñaõ coù may maén tieáp xuùc vaø thöïc hieän ñeà taøi “Thieát keá kyõ thuaät moâ hình heä thoáng phun xaêng ña ñieåm – Karman” trong ñôït thöïc taäp toát nghieäp naøy. Ñaây laø moät trong nhöõng “phöông phaùp coâng ngheä” tieân tieán ñang ñöôïc aùp duïng roäng raõi cho caùc loaïi oâtoâ hieän nay. Noäi dung ñeà taøi goàm coù 4 chöông: Chöông 1: Toång quan vaán ñeà nghieân cöùu. Chöông 2: Heä thoáng phun xaêng ñieän töû EFI. Chöông 3: Thieát keá kyõ thuaät heä thoáng.  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 99-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông Chöông 4: Caùc baøi taäp treân moâ hình. Maëc duø coøn nhieàu khoù khaên khaùch quan nhö: ít va chaïm vaø chöa coù nhieàu kinh nghieäm thöïc teá, ñeà taøi taäp hôïp nhieàu kieán thöùc môùi vaø hôi khaùc so vôùi nhöõng gì ñaõ hoïc. Tuy vaäy, vôùi söï coá gaéng cuûa baûn thaân cuøng söï giuùp ñôõ taän tình cuûa thaày giaùo höôùng daãn, toâi mong raèng coù theå hieåu ñöôïc vaø laøm noåi baät ñöôïc nhöõng vaán ñeà thieát yeáu maø ñeà taøi ñaët ra. Sau moät thôøi gian thöïc hieän ñeán nay toâi ñaõ hoaøn thaønh theo ñuùng noäi dung cuûa ñeà taøi nhöng do laàn ñaàu laøm quen vôùi lónh vöïc môùi, hôn nöõa naêng löïc baûn thaân coøn haïn cheá neân trong quaù trình thöïc hieän ñeà taøi khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt. Raát mong nhöõng yù kieán ñoùng goùp cuûa quí thaày vaø caùc baïn ñoàng nghieäp ñeå ñaøi taøi naøy ñöôïc hoaøn chænh hôn. Em xin göûi lôøi caûm ôn chaân thaønh tôùi thaày Th.s Huyønh Troïng Chöông laø ngöôøi tröïc tieáp höôùng daãn, cuøng caùc thaày trong khoa vaø caùc baïn ñaõ giuùp ñôõ vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho toâi trong suoát thôøi gian thöïc hieän ñeà taøi. Nha Trang, thaùng 11 naêm 2005 Sinh vieân thöïc hieän Ngoâ Vaên Sanh TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. PGS – TS Ñoã Vaên Duõng TRANG BÒ ÑIEÄN VAØ ÑIEÄN TÖÛ TREÂN OÂTOÂ HIEÄN ÑAÏI Nhaø xuaát baûn ñaïi hoïc quoác gia TP Hoà Chí Minh 2. PSG – TS Nguyeãn Vaên Nhaän LYÙ THUYEÁT ÑOÄNG CÔ ÑOÁT TRONG Ñaïi Hoïc Thuûy Saûn – löu haønh noäi boä 3. Nguyeãn Vaên Ba – Leâ Trí Duõng SÖÙC BEÀN VAÄT LIEÄU (Taäp 1) Nhaø xuaát baûn noâng nghieäp 4. Traàn Theá San – Ñoã Duõng THÖÏC HAØNH SÖÛA CHÖÕA VAØ BAÛO TRÌ ÑOÄNG CÔ XAÊNG Nhaø xuaát baûn Ñaø Naüng 5. Nguyeãn Oanh  Luaän vaên toát nghieäp -Trang 100-  SVTH: Ngoâ Vaên Sanh GVHD: Ths Huyønh Troïng Chöông PHUN XAÊNG ÑIEÄN TÖÛ EFI Nhaø xuaát baûn toång hôïp Ñoàng Nai 6. Nguyeãn Vaên Chaát – Vuõ Quang Hoài – Nguyeãn Vaên Boång CAÁU TAÏO VAØ SÖÛA CHÖÕA ÑIEÄN OÂTOÂ Nhaø xuaát baûn Giaùo Duïc 7. TAØI LIEÄU ÑAØO TAÏO HEÄ THOÁNG PHUN XAÊNG ÑIEÄN TÖÛ (EFI) TAÄP 5, GIAI ÑOAÏN 2 – HAÕNG TOYOTA 8. Cô sô saûn xuaát trang thieát bò daïy hoïc Thònh Phaùt TAØI LIEÄU SÖÛ DUÏNG MOÂ HÌNH – CAÁU TAÏO HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU VAØ HEÄ THOÁNG PHUN XAÊNG ÑA CHÖÙC NAÊNG