Quản lý nhân lực ở Công ty thi công cơ giới xây dựng

thùc tÕ hiÖn cã ta cã thÓ tÝnh ®­îc sè l­îng cÇn tuyÓn dông. Th­êng nhu cÇu tuyÓn dông xuÊt hiÖn trong mét sè tr­êng hîp: + Do c¶i tiÕn c«ng nghÖ, ¸p dông kü thuËt míi, thay ®æi chiÕn l­îc s¶n xuÊt kinh doanh... mµ xuÊt hiÖn nh÷ng nghÒ nghiÖp míi, c«ng viÖc míi. + Do më réng qui m« s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc thay ®æi h­íng chiÕn l­îc mµ t¨ng sè chç lµm viÖc t¨ng lªn, v× vËy cÇn tuyÓn thªm ng­êi. + Cã mét sè chç lµm viÖc trèng (tr­íc cã nay kh«ng cã ng­êi lµm) do mét sè vÒ h­u, th¨ng chøc, chuyÓn c«ng t¸c, bÞ sa th¶i, kû luËt... - C¸c nguån tuyÓn dông: Nguån cung cÊp øng cö viªn tõ néi bé c«ng ty: Cã nhiÒu nguån cung cÊp øng cö viªn vµo chøc vô hoÆc c«ng viÖc trèng cña c«ng ty nh­ tuyÓn trùc tiÕp tõ c¸c nh©n viªn ®ang lµm cho tæ chøc ®ã, tuyÓn ng­êi theo h×nh thøc qu¶ng c¸o, tuyÓn ng­êi th«ng qua c¸c c¬ quan dÞch vô lao ®éng. Trong ®ã h×nh thøc tuyÓn trùc tiÕp tõ c¸c nh©n viªn ®ang lµm trong c«ng ty ®­îc ­u tiªn h¬n vµ ®­îc thùc hiÖn qua: + C¸c nh©n viªn hiÖn h÷u. + B¹n bÌ cña c«ng nh©n hiÖn h÷u. + C¸c nh©n viªn cò. Nguån cung cÊp øng cö viªn tõ bªn ngoµi c«ng ty: Nguån cung cÊp øng cö viªn tõ bªn ngoµi ®­îc thùc hiÖn khi nguån cung cÊp bªn trong kh«ng ®¸p øng nhu cÇu, viÖc tuyÓn dông nµy th­êng ph¶i dùa trªn c¬ së dù b¸o t×nh h×nh kinh tÕ nãi chung, ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng ®Þa ph­¬ng vµ ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng nghÒ nghiÖp. C¸c h×nh thøc chñ yÕu ®Ó thu hót øng cö viªn cÇn tuyÓn dông tõ bªn ngoµi: + Qu¶ng c¸o + Nh÷ng ng­êi tù ý xin viÖc + C¸c tr­êng §¹i häc vµ cao ®¼ng + C¸c c¬ quan lao ®éng kh¸c. Trªn c¬ së ®ã khi tuyÓn dông ph¶i theo tr×nh tù sau: + ChuÈn bÞ tæ chøc tuyÓn dông + Th«ng b¸o tuyÓn dông + Thu thËp vµ nghiªn cøu hå s¬ + KiÓm tra, s¸t h¹ch, tr¾c nghiÖm + Kh¸m søc khoÎ + Ra quyÕt ®Þnh tuyÓn dông. §Ó qu¸ tr×nh tuyÓn dông ®­îc kh¸ch quan chÝnh x¸c, tuyÓn ®­îc nh÷ng ng­êi cã chuyªn m«n phï hîp víi c«ng viÖc th× nh÷ng ng­êi trong héi ®ång tuyÓn dông ph¶i cã ®Çy ®ñ phÈm chÊt ®¹o ®øc vµ n¨ng lùc chuyªn m«n trong nh÷ng ngµnh mµ doanh nghiÖp cÇn tuyÓn. §èi víi viÖc tuyÓn chän qu¶n trÞ gia th× mét yÕu tè cÇn thiÕt ph¶i lµ ng­êi thùc hiÖn nghiªm chØnh ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. Cã lËp tr­êng quan ®Ióm v÷ng vµng, kiªn quyÕt chèng nh÷ng sai tr¸i, nh÷ng biÓu hiÖn kh«ng lµnh m¹nh trong tËp thÓ. Ph¶i cã nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt c¶ vÒ lý luËn thùc tiÔn vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô, vÒ kinh tÕ tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n trÞ ngµnh chuyªn m«n cña m×nh vµ ph¶i cã n¨ng lùc tæ chøc v÷ng vµng. Tuy nhiªn tuú theo yªu cÇu ë mçi cÊp qu¶n trÞ kh¸c nhau th× møc ®é yªu cÇu sÏ kh¸c nhau. 1.2.2.2. §µo t¹o vµ n©ng cao n¨ng lùc chuyªn m«n cho ng­êi lao ®éng. Trong t×nh h×nh xo¸ bá chÕ ®é bao cÊp ®Ó ®i tíi h¹ch to¸n kinh doanh, thõa nhËn vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ vµ më cöa ra kinh tÕ thÕ giíi th× viÖc ®µo t¹o vµ n©ng cao n¨ng lùc chuyªn m«n cho ng­êi lao ®éng lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch. Nh­ng doanh nghiÖp cÇn ph¶i biÕt ®µo t¹o ®Ó lµm g×? HiÖu qu¶ cña viÖc ®µo t¹o? v× vËy ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o vµ n©ng cao n¨ng lùc chuyªn m«n cho ng­êi lao ®éng doanh nghiÖp cÇn ph©n lo¹i ng­êi lao ®éng. Nh­ chóng ta ®· biÕt tr×nh ®é lµnh nghÒ cña mét ng­êi lao ®éng bao gåm sù hiÓu biÕt vÒ lý thuyÕt vµ kü n¨ng lµm viÖc mµ ng­êi ®ã cã thÓ cã ®­îc ®Ó hoµn thµnh mét c«ng viÖc cã møc ®é phøc t¹p nhÊt ®Þnh trong mét nghÒ hay mét chuyªn m«n nµo ®ã. So víi lao ®éng gi¶n ®¬n lao ®éng lµnh nghÒ cã chÊt l­îng cao h¬n, thùc hiÖn ®­îc nh÷ng c«ng viÖc chÝnh x¸c tinh vi khÐo lÐo h¬n vµ t¹o ra gi¸ trÞ nhiÒu h¬n trong mét ®¬n vÞ thêi gian. HiÖn nay khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn nh­ vò b·o mét lo¹i thiÕt bÞ hiÖn ®¹i nµo ®ã sÏ trë lªn l¹c hËu sau kho¶ng 10 n¨m, c«ng nghÖ s¶n xuÊt sÏ l¹c hËu sau kho¶ng 5 n¨m vµ mét s¶n phÈm míi th­êng chØ tån t¹i ®­îc 3 n¨m. Víi sù ph¸t triÓn ®ã con ng­êi cÇn ®­îc trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng nhÊt ®Þnh tøc lµ vÊn ®Ò ®µo t¹o vµ n©ng cao n¨ng lùc chuyªn m«n cho ng­êi lao ®éng lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña x· héi hiÖn nay. Trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o, mçi ng­êi sÏ ®­îc bï ®¾p thiÕu hôt trong häc vÊn ®­îc truyÒn ®¹t nh÷ng kh¶ n¨ng vµ kinh nghiÖm thiÕt thùc trong lÜnh vùc chuyªn m«n, ®­îc cËp nhËt ho¸ kiÕn thøc vµ më réng tÇm hiÓu biÕt ®Ó kh«ng nh÷ng cã thÓ hoµn thµnh tèt c«ng viÖc ®­îc giao mµ cßn cã thÓ ®­¬ng ®Çu víi nh÷ng biÕn ®æi cña m«I tr­êng xung quanh cã ¶nh h­ëng tíi c«ng ¨n viÖc lµm cña m×nh. Tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n, nh©n viªn thÓ hiÖn ë tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt, tiªu chuÈn c«ng viÖc vµ ®Þnh møc lao ®éng. §èi víi qu¶n trÞ gia, chuyªn gia c¸n bé kh¸c nã thÓ hiÖn ë tiªu chuÈn häc vÊn, tr×nh ®é chÝnh trÞ, kh¶ n¨ng tæ chøc qu¶n lý. §µo t¹o vµ n©ng cao n¨ng lùc chuyªn m«n lµ qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y vµ n©ng cao cho ng­êi lao ®éng nh÷ng kü n¨ng lao ®éng c¬ b¶n cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc. Vai trß cña ®µo t¹o vµ n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cho ng­êi lao ®éng: ViÖc ¸p dông c¸c trang thiÕt bÞ míi vµo trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh lµm cho lao ®éng thñ c«ng gi¶m dÇn vµ ®­îc thay thÕ b»ng lao ®éng b»ng m¸y mãc. Ng­êi c«ng nh©n ph¶i cã kiÕn thøc kü thuËt, míi cã thÓ ®iÒu khiÓn, sö dông tèi ®a c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ, ®­a ra c¸c kiÕn nghÞ c¶i tiÕn kü thuËt n©ng cao c¸c th«ng sè kü thuËt cña m¸y mãc, lµm cho m¸y mãc phï hîp h¬n víi ®Æc ®iÓm sinh lý cña con ng­êi. Khi ¸p m¸y mãc kü thuËt vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh khiÕn cho tû träng thêi gian m¸y lµm viÖc t¨ng lªn. §iÒu nµy dÉn ®Õn kh¶ n¨ng më réng ph¹m vi vµ chøc n¨ng ho¹t ®éng cña nh©n viªn. XuÊt hiÖn yªu cÇu nh©n viªn ph¶i biÕt kiªm nhiÖm nghÒ, nh©n viªn ph¶i ®­îc ®µo t¹o ë diÖn réng cã thÓ thùc hiÖn ®­îc nhiÒu nghÒ, nhiÒu chøc n¨ng kh¸c nhau trong qua tr×nh lµm viÖc. Sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt x· héi, tÝnh chÊt phøc t¹p cña s¶n xuÊt ngµy cµng t¨ng, nhiÒu mÆt hµng s¶n phÈm míi ra ®êi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞ hiÕu kh¸ch hµng, cµng lµm t¨ng nhu cÇu ®µo t¹o vµ n©ng cao n¨ng lùc chuyªn m«n cho ng­êi lao ®éng. Trong qu¸ tr×nh lao ®éng nh©n viªn tÝch luü ®­îc thãi quen vµ kinh nghiÖm lµm viÖc. Nh­ng qu¸ tr×nh ®µo t¹o nµy diÔn ra rÊt l©u vµ cã sè l­îng Ýt, chØ cã th­êng xuyªn më c¸c líp ®µo t¹o míi cã thÓ nhanh chãng cung cÊp mét sè l­îng ®«ng ®¶o nh©n viªn cã tr×nh ®é cao. Sù cÇn thiÕt cña viÖc ®µo t¹o: Muèn ®µo t¹o cã hiÖu qu¶ cÇn x¸c ®Þnh sù cÇn thiÕt cña nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng ®µo t¹o, ®Æc ®iÓm c¬ cÊu vµ tÝnh chÊt ngµnh nghÒ, tõ ®ã tæ chøc c¸c h×nh thøc ®µo t¹o phï hîp. Trong doanh nghiÖp ®µo t¹o ¸p dông ®èi víi c¸c ®èi t­îng, nh©n viªn bao gåm kh¶ n¨ng ng­êi ch­a tõng tham gia s¶n xuÊt kinh doanh, lµ nh÷ng ng­êi ®· tham gia lao ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng ch­a hÒ lµm c«ng viÖc ®ã bao giê. Nh©n viªn ®ang thùc hiÖn c«ng viÖc nh­ng ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña gi¸m thÞ vµ cÊp trªn, viÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o sè nh©n viªn nµy rÊt phøc t¹p. NhiÒu khi nh©n viªn thùc hiÖn c«ng viÖc chØ ®¬n thuÇn do c¸c tiªu chuÈn mÉu ®¸nh gi¸ kh«ng râ rµng do nh©n viªn kh«ng cã ®éng lùc trong c«ng viÖc. C¬ së ®Ó x¸c ®Þnh sù cÇn thiÕt cña ®µo t¹o lµ hai yÕu tè ph©n tÝch nhiÖm vô: lµ viÖc nghiªn cøu kü l­ìng c«ng viÖc nh»m x¸c ®Þnh c¸c kü n¨ng cÇn thiÕt khi thùc hiÖn c«ng viÖc tõ ®ã tiÕn hµnh ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o phï hîp. Ph©n tÝch thùc hiÖn c«ng viÖc lµ nghiªm cøu kü l­ìng viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc vµ sau ®ã ®iÒu chØnh chóng cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh míi. Theo b¸o c¸o cña thanh tra, yªu cÇu cña qu¶n trÞ, c¨n cø vµo thµnh tÝch chØ tiªu c¸ nh©n ®¹t ®­îc. C¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o nh©n viªn: Tuú theo mçi lo¹i nh©n viªn mµ doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông c¸c h×nh thøc ®µo t¹o kh¸c nhau ®Ó tu hót ®­îc kÕt qu¶ cao nhÊt. Song th«ng th­êng c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay sö dông c¸c h×nh thøc ®µo t¹o sau: - §µo t¹o n¬i lµm viÖc: §©y lµ h×nh th­c ®µo t¹o häc viªn thùc hiÖn c«ng viÖc ngay trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. ViÖc ®µo t¹o th­êng do c¸c nh©n viªn lµnh nghÒ vµ c¸c gi¸m thÞ viªn h­íng dÉn thùc hiÖn. - KÌm cÆp h­íng dÉn t¹i chç: C¸ch tæ chøc ®¬n gi¶n nhÊt lµ ®Ó cho häc viªn quan s¸t ghi nhí häc tËp vµ lµm viÖc theo gi¸m thÞ. §èi víi viÖc ®µo t¹o c¸c trî lý gi¸m ®èc thµnh c¸c qu¶n trÞ gia cÊp cao cña doanh nghiÖp, nh©n viªn vËn nµnh m¸y, nh©n viªn b¸n hµng th­êng ¸p dông c¸ch nµy. - Lu©n phiªn thay ®æi c«ng viÖc: C¸c häc viªn th­êng lµ c¸c thùc tËp viªn vÒ qu¶n trÞ, hä ®­îc lu©n phiªn chuyÓn tõ c«ng viÖc cña phßng ban nµy sang phßng ban kh¸c. + ¦u ®iÓm: Ph­¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n cã thÓ ®µo t¹o ®­îc nhiÒu ng­êi cïng mét lóc, trong qu¸ tr×nh häc tËp c¸c häc viªn cã thÓ t¹o ra s¶n phÈm. + Nh­îc ®iÓm: Ng­êi h­íng dÉn c¶m thÊy nh©n viªn míi lµ mèi nguy hiÓm ®èi víi vÊn ®Ò c«ng ¨n viÖc lµm cña hä vµ phÇn tr¸ch nhiÖm thªm vÒ ®µo t¹o cã thÓ sÏ bÊt lîi víi hä. - §µo t¹o theo chØ dÉn: LiÖt kª ë mäi c«ng viÖc nh÷ng nhiÖm vô, nh÷ng b­íc chÝnh cïng víi nh÷ng ®iÓm then chèt, c¸ch thøc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo vµ t¹i sao thùc hiÖn nh­ vËy. - Ph­¬ng ph¸p nghe nh×n: Cung cÊp th«ng tin cho häc viªn b»ng c¸c kü thuËt nghe nh×n nh­ phim, ¶nh... rÊt cã hiÖu qu¶. HiÖn nay ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông réng r·i. - Ph­¬ng ph¸p häc theo chñ ®Ò: + ¦u ®iÓm: Gi¶m thêi gian ®µo t¹o vµ thuËn lîi cho häc viªn, cho phÐp häc viªn ®­îc theo tèc ®é cña m×nh cung cÊp ngay nh÷ng th«ng tin ph¶n håi vµ gi¶m c¸c lçi hoÆc c¸c trôc trÆc trong qu¸ tr×nh häc tËp. + Nh­îc ®iÓm: Ph­¬ng ph¸p nµy tèn kÐm, häc viªn kh«ng ®­îc häc nhiÒu. - Ph­¬ng ph¸p m« pháng: §µo t¹o häc viªn thùc hµnh trªn nh÷ng trang thiÕt bÞ kü thuËt ®Æ biÖt ngoµi n¬i lµm viÖc. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ chÝ phÝ ®µo t¹o vµ c¸c may rñi cã thÓ gi¶m bít. - Ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o cã m¸y tÝnh hç trî: + ¦u ®iÓm: Cung cÊp th«ng tin chØ dÉn cho häc viªn theo tèc ®é cña c¸ nh©n. Häc viªn tiÕp thu kiÕn thøc míi dÔ dµng, thuËn lîi. Häc viªn cã thÓ sö dông m¸y bÊt kú lóc nµo vµ nhËn ngay ®­îc c¸c th«ng tin ph¶n håi víi c¸c d÷ liÖu míi ®­a vµo. Tãm l¹i tÊt c¶ c¸c h×nh thøc ®µo t¹o trªn ®Òu cã nh÷ng ­u nh­îc ®iÓm. Do vËy tuú tõng lo¹i nh©n viªn, tõng hoµn c¶nh cô thÓ mµ doanh nghiÖp chän c¸c h×nh thøc ®µo t¹o cho phï hîp nhÊt. Vµ sau khi häc viªn ®­îc häc song ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ta cßn ®¸nh gi¸ xem môc tiªu ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ®Æt ra ®· phï hîp hay ch­a. Cã thÓ ®¸nh gi¸ theo 4 b­íc: Ph¶n øng, häc thuéc, t­ c¸ch vµ kÕt qu¶. Còng cã thÓ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®µo t¹o b»ng ®Þnh l­îng th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ ®µo t¹o vµ lîi Ých t¨ng thªm do kÕt qu¶ ®µo t¹o mang l¹i. §µo t¹o vµ n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ: lµ viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng qu¶n trÞ cho c¸c qu¶n trÞ viªn b»ng c¸ch truyÒn ®¹t c¸c kiÕn thøc lµm thay ®æi n©ng cao n¨ng lùc kü thuËt thùc hµnh. Vai trß cña viÖc ®µo t¹o vµ n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ: t¹o nguån cung cÊp lao ®éng lµ c¸c qu¶n trÞ gia trong néi bé doanh nghiÖp, xuÊt ph¸t tõ vai trß cña c¸c qu¶n trÞ gia nh÷ng ng­êi quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.2.3. Tæ chøc, qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng. ChÕ ®é qu¶n lý lao ®éng lµ c«ng t¸c nh»m n©ng cao sö dông lao ®éng cã hiÖu qu¶, lín nhÊt lµ viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt trong c¸c doanh nghiÖp bëi v× nh©n viªn cã n¨ng lùc ®iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ hä sÏ lµm viÖc tèt. Tõng c¸ nh©n tèt ch­a ch¾c ho¹t ®éng cña toµn doanh nghiÖp ®· cã hiÖu qu¶. Nh­ vËy ®Ó ph¸t huy c¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng trong mçi nh©n viªn t¹o thµnh søc m¹nh tËp thÓ, mçi c¸ nh©n trung thµnh víi doanh nghiÖp tÊt c¶ ®iÒu ®ã phô thuéc vµo khoa häc vµ nghÖ thuËt l·nh ®¹o cña mét nhµ qu¶n trÞ nh»m môc ®Ých tæ chøc lao ®éng trong doanh nghiÖp mét c¸ch khoa häc, khuyÕn khÝch vËt chÊt, tinh thÇn cho ng­êi lao ®éng, ®¸nh gi¸ phï hîp kÕt qu¶ lao ®éng cña hä. ViÖc kÝch thÝch vËt chÊt vµ tinh thÇn ®èi víi c¸n bé nh©n viªn trong doanh nghiÖp hiÖn nay ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu th«ng qua c¸c c«ng cô qu¶n lý sau: * HÖ thèng tiÒn l­¬ng: Toµn bé hÖ thèng tiÒn l­¬ng trong c¸c doanh nghiÖp tr¶ cho c¸c nh©n viªn do viÖc lµm cña hä lµ do ®éng lùc chñ yÕu kÝch thÝch tinh thÇn nh©n viªn lµm viÖc tèt h¬n, gióp hä t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng, lµ nguån chñ yÕu duy tr× vµ n©ng cao møc sèng gia ®×nh hä ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh. TiÒn l­¬ng lµ mét b»ng chøng thÓ hiÖn gi¸ trÞ, ®Þa vÞ, uy tÝn cña ng­êi lao ®éng ®èi víi gia ®×nh doanh nghiÖp vµ x· héi. ThÓ hiÖn sù ®¸nh gi¸ ®óng møc n¨ng lùc vµ c«ng lao cña hä ®èi víi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp khi ng­êi lao ®éng ®­îc tr¶ l­¬ng thÊp kh«ng xøng ®¸ng víi søc lùc bá ra th× hä sÏ kh«ng h¨ng h¸i lµm viÖc, do ®ã sÏ ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qña cña toµn doanh nghiÖp. V× vËy mµ hÖ thèng tiÒn l­¬ng gi÷ vai trß ®Æc biÖt trong chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vËt chÊt vµ tinh thÇn víi ng­êi lao ®éng. Muèn thùc hiÖn tèt vai trß cña hÖ thèng tiÒnl­¬ng doanh nghiÖp ph¶I n¾m v÷ng c¸c yªu cÇu ®èi víi tiÒn l­¬ng vµ x¸c ®Þnh h×nh thøc tr¶ l­¬ng hîp lý. Khi c¸c doanh nghiÖp tæ chøc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng qua viÖc x¸c lËp thang b¶ng l­ëng ph¶i ®¹t c¸c yªu cÇu c¬ b¶n sau: - §¶m b¶o tÝnh ®¬n gi¶n dÔ hiÓu - Tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng ph¶i c¨n cø trªn n¨ng lùc vµ sù ®ãng gãp cña ng­êi lao ®éng ®èi víi doanh nghiÖp. - Ph¶i tu©n thñ c¸c yªu cÇu vÒ mÆt ph¸p luËt Trong c¬ cÊu tiÒn l­¬ng nªn cã phÇn cøng vµ phÇn mÒn ®Ó cã thÓ dÔ dµng ®iÒu chØnh. ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay th­êng ¸p dông c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng sau: - Tr¶ l­¬ng theo thêi gian: lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng c¨n cø vµo møc l­¬ng, cÊp bËc hoÆc c«ng viÖc vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ cña c¸n bé viªn chøc. H×nh thøc nµy chØ ®­îc ¸p dông chñ yÕu ®èi víi viªn chøc Nhµ n­íc, cßn c«ng nh©n chØ ¸p dông ®èi víi nh÷ng c«ng viÖc kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc møc lao ®éng hoÆc do tÝnh chÊt c«ng viÖc nÕu tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ thiÕt thùc. Tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®­îc ¸p dông theo hai chÕ ®é: + ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n: lµ chÕ ®é mµ l­¬ng nhËn ®­îc cña mçi nh©n viªn do møc l­¬ng cÊp bËc cao hay thÊp vµ thêi gian lµm viÖc nhiÒu hay Ýt quyÕt ®Þnh. Cã ba lo¹i l­¬ng theo h×nh thøc nµy: l­¬ng giê, l­¬ng ngµy, l­¬ng th¸ng. + ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng: lµ h×nh thøc kÕt hîp thùc hiÖn chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n víi viÖc ¸p dông c¸c h×nh thøc tiÒn th­ëng nÕu c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc ®¹t ®­îc nh÷ng tiªu chuÈn th­ëng qui ®Þnh. H×nh thøc nµy ph¶n ¸nh tr×nh ®é thµnh th¹o vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ ®ång thêi khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng quan t©m ®Õn tr¸ch nhiÖm vµ hiÖu qu¶ c«ng t¸c cña m×nh. - Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm: lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng c¨n cø vµo s¶n l­îng s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc ®¶m b¶o chÊt l­îng qui ®Þnh do mét hoÆc mét nhãm c«ng nh©n ®· hoµn thµnh vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cña mét ®¬n vÞ s¶n phÈm hoÆc mét ®¬n vÞ c«ng viÖc. H×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy qu¸n triÖt ®Çy ®ñ h¬n nguyªn t¾c tr¶ l­¬ng theo lao ®éng, nã cã t¸c dông khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng n©ng vao n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ lao ®éng, c«ng nh©n n©ng cao ®­îc tr×nh ®é lµnh nghÒ, ®Èy m¹nh c¶i tiÕn tæ chøc s¶n xuÊt, thi ®ua lao ®éng vµ tiÕt kiÖm. C¨n cø vµo ®¬n gi¸ s¶n phÈm vµ ®èi t­îng tr¶ l­¬ng, h×nh thøc nµy cã nhiÒu chÕ ®é ¸p dông kh¸c nhau cho tõng tr­êng hîp cô thÓ: tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp, theo s¶n phÈm cã th­ëng, luü tiªn, tËp thÓ vµ tr¶ l­¬ng theo kho¸n. * ChÕ ®é tiÒn th­ëng: TiÒn th­ëng lµ mét kho¶n tiÒn l­¬ng bæ sung nh»m qu¸n triÖt ®Çy ®ñ h¬n nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng ®ång thêi còng lµ ®ßn bÈy kinh tÕ thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Mçi h×nh thøc, mçi chÕ ®é tiÒn th­ëng ®Òu ph¶n ¸nh mét néi dung kinh tÕ nhÊt ®Þnh. TiÒn th­ëng lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p kÝch thÝch vËt chÊt vµ tinh thÇn ®èi víi ng­êi lao ®éng vµ thu hót sù quan t©m cña hä tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ cßn khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng tiÕt kiÖm, lao ®éng siªng n¨ng, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Nguån tiÒn th­ëng ®­îc lÊy tõ quü tiÒn l­¬ng vµ quü khuyÕn khÝch ®Ó th­ëng cho nh÷ng nh©n viªn thùc hiÖn tèt c«ng viÖc ®­îc giao, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m chi phÝ, nh÷ng ng­êi tËn tuþ víi doanh nghiÖp, nh÷ng ng­êi cã ph¸t minh s¸ng kiÕn vµ th­ëng trong c¸c dÞp lÔ tÕt. Ngoµi ra ®Ó ®éng viªn khuyÕn khÝch vËt chÊt, tinh thÇn trong c¸c doanh nghiÖp cßn cã trî cÊp vµ c¸c kho¶n thu nhËp: tr¶ l­¬ng ®èi víi thêi gian kh«ng lµm viÖc (nghØ phÐp, lÔ tÕt. Èm ®au) trî cÊp ng­êi lao ®éng bÞ tai n¹n, trî cÊp khã kh¨n vµ c¸c kho¶n b¶o hiÓm kh¸c. * KÝch thÝch tinh thÇn: Lµ viÖc tho¶ m·n mét sè nhu cÇu cña ng­êi lao ®éng: niÒm vui trong c«ng viÖc, kÝnh träng, danh tiÕng, ®Þa vÞ ®­îc giao víi mäi ng­êi. C¸c gi¶i ph¸p kh¸c nhau ®Ó kÝch thÝch tinh thÇn cho ng­êi lao ®éng nh­ ¸p dông chÕ ®é lµm viÖc linh ho¹t, lµm viÖc nghØ ng¬i, nghØ m¸t, gi¶i trÝ, ¸p dông ®óng kh¶ n¨ng bè trÝ c«ng viÖc phï hîp víi n¨ng lùc vµ tr×nh ®é tá th¸i ®é quan t©m ch©n thµnh. ViÖc kÝch thÝch tinh thÇn cho nh©n viªn lµ viÖc quan träng trong c¸c doanh nghiÖp th­êng xuyªn ®­îc quan t©m tíi, nã lµ nguån ®éng viªn lín ®èi víi nh©n viªn. KhuyÕn khÝch hä lµm viÖc vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. * §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc: §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc sÏ khuyÕn khÝch c¸c nh©n viªn. V× nã gióp c¸c nh©n viªn tù ®¸nh gi¸ ®­îc kh¶ n¨ng cña m×nh, kÕt qu¶ c«ng viÖc, tiÕn ®é thùc hiÖn môc tiªu hoÆc nhËn ra nh÷ng nh­îc ®iÓm vµ xem xÐt b¶n th©n t×m gi¶i ph¸p kh¾c phôc. Gióp cho doanh nghiÖp nh÷ng th«ng sè kÞp thêi chÝnh x¸c ®Ó quyÕt ®Þnh viÖc tr¶ l­¬ng, th­ëng hoÆc viÖc th¨ng quan tiÕn chøc cho nh©n viªn, ®­a ra c¸c biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó ®iÒu chØnh môc tiªu nÕu cÇn hoÆc thóc ®Èy c«ng viÖc tèt h¬n, söa ch÷a nh÷ng sai sãt nh»m n©ng cao chÊt l­îng c«ng viÖc. §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc ®­îc thÓ hiÖn qua nh÷ng néi dung chñ yÕu: - X¸c ®Þnh vµ so s¸nh thùc hiÖn víi kÕ ho¹ch ®Ò ra. - Cung cÊp nh÷ng th«ng tin ph¶n håi: tuú tõng c«ng viÖc, tuú tõng mèc thêi gian cô thÓ ®Ó kiÓm ®iÓm c«ng viÖc ®· lµm ®­îc. - §Ó ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc cÇn dïng ph­¬ng ph¸p nh­ cho ®iÓm, ph­¬ng ph¸p xÕp h¹ng lu©n phiªn. ViÖc ®¸nh gi¸ ph¶i th­êng xuyªn ®Òu ®Æt, nhËn xÐt ph¶i th¼ng th¾n trung thùc, kh¸ch quan vµ c¸c tiªu chuÈn cÇn râ rµng. 1.2.4. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn qu¶n trÞ nh©n sù. * Quy m« lo¹i h×nh doanh nghiÖp: Tuú theo quy m« cña doanh nghiÖp to hay nhá mµ t­¬ng øng víi nã bé m¸y qu¶n trÞ kh¸c nhau tõ ®ã dÉn ®Õn viÖc qu¶n trÞ nh©n sù ë doanh nghiÖp còng kh¸c nhau. Bëi quy m« laäi h×nh doanh nghiÖp kh¸c nhau th× sù ph©n bè thùc hiÖn nhiÖm vô vµ chøc n¨ng qu¶n trÞ còng kh¸c nhau. Quy m« lo¹i h×nh doanh nghiÖp cµng ®¬n gi¶n th× c«ng viÖc cña ®éi ngò c¸c nhµ qu¶n trÞ còng ®¬n gi¶n h¬n vµ ng­îc l¹i. * TriÕt lý vÒ qu¶n trÞ nh©n sù: Tuú theo triÕt lý vµ nh©n sù cña qu¶n trÞ gia dÉn ®Õn c¸c hÖ thèng qu¶n trÞ kh¸c nhau trong mçi doanh nghiÖp. §Æc biÖt lµ triÕt lý vÒ nh©n sù cña ng­êi l·nh ®¹o cao nhÊt doanh nghiÖp, tuú theo doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh hay dÞch vô mµ viÖc qu¶n trÞ nh©n sù ë c¸c doanh nghiÖp nµy kh¸c nhau. Bëi v× nã liªn quan tíi vÊn ®Ò tuyÓn dông lao ®éng, chÝnh s¸ch b¶o hé lao ®éng ®èi víi nh÷ng c«ng viÖc ®éc h¹i. ChÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc cã ¶nh h­ëng lín ®Õn viÖc qu¶n trÞ nh©n sù t¹i mét doanh nghiÖp. §ã lµ quy ®Þnh vÒ b»ng cÊp, tr×nh ®é häc vÊn, t­ t­ëng chÝnh trÞ ®èi víi qu¶n trÞ gia. Tuy nhiªn cßn cã c¸c chÝnh s¸ch vÒ quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña ng­êi lao ®éng còng cã t¸c ®éng rÊt lín tíi viÖc qu¶n trÞ nh©n sù ë doanh nghiÖp. Sù ph¸t triÓn cña thêi ®¹i hiÖn nay còng ¶nh h­ëng ®Õn viÖc qu¶n trÞ nh©n sù. V× víi sù ph¸t triÓn nµy vµ viÖc bïng næ th«ng tin sÏ dÉn ®Õn tr×nh ®é gi¸o dôc, häc vÊn vµ kiÕn thøc cña c«ng nh©n viªn sÏ kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao. Ngay t¹i ViÖt Nam hiÖn nay, nh÷ng c«ng nh©n viªn kh«ng cã tr×nh ®é ®Òu bÞ ®µo th¶i, lùc l­îng lao ®éng trÎ kh«ng cã kiÕn thøc vµ kü n¨ng chuyªn m«n sÏ khã kiÕm ®­îc viÖc lµm. §iÒu nµy ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ trÞ, th¸i ®é víi c«ng viÖc. Nã còng ¶nh h­ëng ®Õn quyÒn h¹n vµ sù tham dù cña c«ng nh©n ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý, ®ång thêi ¶nh h­ëng ®Õn sù tho¶ m·n c«ng viÖc vµ c¸c phÇn th­ëng ®·i ngé ®èi víi c«ng nh©n viªn. Ngoµi ra cßn mét sè nh©n tè kh¸c nh­ phong tôc tËp qu¸n cña mçi vïng, mçi d©n téc, tû lÖ nam n÷ trong mçi doanh nghiÖp còng ¶nh h­ëng rÊt lín tíi viÖc qu¶n trÞ nh©n sù. Ch­¬ng 2: C«ng t¸c qu¶n lý nh©n lùc ë c«ng ty thi c«ng c¬ giíi x©y dùng 2.1. Kh¸i qu¸t vÒ sù ra ®êi, h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty thi c«ng c¬ giíi x©y dùng. 2.1.1. Qu¸ tr×nh thµnh lËp vµ ph¸t triÓn. C«ng ty Thi C«ng C¬ Giíi X©y Dùng ®­îc thµnh lËp ngµy 18/06/1993, theo quyÕt ®Þnh sè 2351 Q§/UB cña UBND thµnh phè Hµ Néi thuéc Së Thuû lîi, (nay thuéc Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n Hµ Néi). Trô së chÝnh cña c«ng ty t¹i: Sè 2 dèc VÜnh Tuy, ph­êng VÜnh Tuy, quËn Hai Bµ Tr­ng, Hµ Néi. Sau khi cã quyÕt ®Þnh thµnh lËp, c«ng ty Thi C«ng C¬ Giíi X©y Dùng cßn lÇn l­ît nhËn ®­îc: GiÊy phÐp ®¨ng ký kinh doanh sè 108883 ngµy 03/07/1993 do träng tµi kinh tÕ thµnh phè Hµ Néi cÊp. Chøng chØ hµnh nghÒ x©y dùng sè 102/SXD - CC ngµy12/10/1997 do Së X©y dùng Hµ Néi cÊp. GiÊy phÐp hµnh nghÒ sè 01-GP/TL ngµy 15/01/1994 do Bé ThuûLîi (cò) cÊp. HiÖn nay c«ng ty cã 117 c¸n bé c«ng nh©n viªn. Trong ®ã 11 c¸n bé qu¶n lý, cßn l¹i 106 c«ng nh©n s¶n xuÊt thuéc c¸c ®éi (tõ ®éi I ®Õn ®éi V). C«ng ty cã 18 ng­êi lµ kü s­, 4 ng­êi cã tr×nh ®é trung cÊp. Tæng sè vèn kinh doanh ban ®Çu lµ 1.145.686.000 ®ång. Trong ®ã: Vèn cè ®Þnh: 906.942.250 ®ång Vèn l­u ®éng: 93.301.605 ®ång Vèn kh¸c: 145.413.000 ®ång Gi¸ trÞ s¶n l­îng hµng n¨m ®¹t: N¨m 1997: 2,7 tû ®ång N¨m 1998: 4,8 tû ®ång N¨m 1999: 4,6 tû ®ång C«ng ty ®· lµm ®­îc mét sè c«ng tr×nh võa vµ nhá, chÊt l­îng cao nh­: kÌ Thuþ Ph­¬ng, kÌ Liªn M¹c, kÌ Liªn Tr×, ®¾p ®ª Thanh Tr×, cèng qua ®ª §«ng Mü, cèng qua ®ª Th¹ch Liªn, giÕng gi¶m ¸p, khoan phôt v÷a gia cè ®ª mét sè ®iÓm ngo¹i thµnh Hµ Néi... 2.1.2. NhiÖm vô vµ chiÕn l­îc cña C«ng ty. - NhiÖm vô chiÕn l­îc cña c«ng ty: NhiÖm vô cña C«ng ty lµ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi võa vµ nhá, lÊp ®Æt kÕt cÊu c¬ khÝ c¸c c«ng tr×nh thuû lîi. X©y dùng c¸c c«ng tr×nh d©n dông võa, lµm ®­êng giao th«ng, l¾p ®iÖn cao h¹ thÕ c¸c tr¹m b¬m, ®Ëp ®Êt, khoan phôt v÷a, gia cè chÊt l­îng ®ª ®iÒu vµ cung øng vËt t­, vËt liÖu x©y dùng... - S¬ ®å bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty: C«ng ty gåm 1 gi¸m ®èc, 2 phã gi¸m ®èc, 3 phßng: KÕ ho¹ch - Kü thuËt; Tæ chøc - Hµnh chÝnh - Lao ®éng - TiÒn l­¬ng Phßng Tµi vô vµ 5 ®éi s¶n xuÊt tõ I ®Õn V. S¬ ®å bé m¸y qu¶n lý: Gi¸m ®èc Phã G§KD Phã G§KT P. Tæ chøc HC, L§ TL P. Tµi vô §éi I §éi II §éi III §éi IV §éi V P. KH-KT Phßng Tµi vô: cã chøc n¨ng tæ chøc thùc hiÖn viÖc ghi chÐp, xö lý, cung cÊp sè liÖu vÒ t×nh h×nh kinh tÕ, tµi chÝnh kÕ to¸n, ph©n phèi vµ gi¸m s¸t c¸c nguån vèn trong c«ng ty. Phßng kÕ ho¹ch kü thuËt: cã nhiÖm vô x©y dùng kÕ ho¹ch, b¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hiÖn kÕ ho¹ch, theo dâi kiÓm tra gi¸m s¸t vÒ chÊt l­îng c¸c c«ng tr×nh, c¸c dù ¸n cña c«ng ty ®· vµ ®ang thùc hiÖn. Phßng tæ chøc - Hµnh chÝnh, Lao ®éng - TiÒn l­¬ng: cã chøc n¨ng tæ chøc biªn chÕ nh©n lùc, qu¶n lý c¸n bé, ®«n ®èc, kiÓm tra viÖc chÊp hµnh néi quy b¶o vÖ søc khoÎ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, tæ chøc tr¶ l­¬ng, tr¶ th­ëng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. 2.2. C¬ cÊu qu¶n trÞ nh©n sù ë c«ng ty Thi C«ng C¬ Giíi X©y Dùng. 2.2.1. C¬ cÊu nh©n viªn, lao ®éng trong c«ng ty. HiÖn nay tæng sè c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty bao gåm: 117 ng­êi. Trong ®ã 11 c¸n bé qu¶n lý cßn l¹i 106 c«ng nh©n s¶n xuÊt thuéc c¸c ®éi (tõ ®éi I ®Õn ®éi V). B¶ng c¬ cÊu lao ®éng cña c«ng ty Sè TT Lo¹i lao ®éng Tæng sè Tr×nh ®é §é tuæi Giíi tÝnh §H TC SC 35 35-50 50 Nam N÷ 1 Nh©n viªn Qu¶n lý 11 9 0 2 4 3 4 8 3 2 Nh©n viªn Kü thuËt 18 10 4 4 8 5 4 16 2 3 Nh©n viªn kh¸c 88 5 0 83 50 28 10 60 28 4 Tæng sè 117 24 4 89 62 36 19 84 33 5 Tû träng so víi tæng sè lao ®éng 20% 3% 77% 52% 30% 18% 71% 29% Tû lÖ lao ®éng tr×nh ®¹i häc toµn c«ng ty lµ 24/117, chiÕm 20%. Trong ®ã: Lao ®éng qu¶n lý cã tû lÖ ®¹i häc lµ 30% Lao ®éng kü thuËt cã tû lÖ ®¹i häc lµ 41% Nh©n viªn lao ®éng kh¸c cã tû lÖ ®¹i häc lµ 20%. Qua b¶ng c¬ cÊu lao ®éng kh¸c cã tû lÖ lao ®éng trùc tiÕp lµm viÖc lµ 77% lµ t­¬ng ®èi thÊp trong khi lao ®éng qu¶n lý lµ 23%. §©y còng lµ t×nh tr¹ng chung cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Do ®ã c«ng ty còng cÇn xem xÐt vµ bè trÝ l¹i lùc l­îng lao ®éng cho phï hîp. 2.2.2. TuyÓn mé vµ tuyÓn chän lao ®éng trong c«ng ty. * TuyÓn mé nh©n viªn lµ qu¸ tr×nh phøc t¹p vµ tèn kÐm. Th«ng th­êng tiÕn trinh tuyÓn mé b¾t ®Çu khi c¸n bé qu¶n lý ë c¸c phßng ban cã nhu cÇu vÒ nh©n viªn, do vËy hä sÏ xin ý kiÕn ban gi¸m ®èc, ®ång thêi b¸o cho phßng tæ chøc lao ®éng. TiÕp ®ã gi¸m ®èc vµ tr­ëng phßng tæ chøc sÏ trùc tiÕp sÏ xem xÐt vµ x¸c ®Þnh nh©n viªn, c«ng nh©n s¾p ®­îc tuyÓn cã ®ñ c¸c tتu chuÈn: tr×nh ®é nµo vµ cã ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c«ng ty hay kh«ng. HiÖn nay c«ng ty Thi C«ng C¬ Giíi X©y Dùng tuyÓn mé nh©n viªn theo hai h­íng: - Thø nhÊt: Nguån néi bé, khi c«ng ty cßn c«ng viÖc cßn trèng, ban gi¸m ®èc cïng tr­ëng phßng tæ chøc c¸n bé thèng b¸o trong néi bé c«ng ty. TuyÓn theo h­íng nµy c«ng ty ®· t¹o c¬ héi cho c«ng nh©n viªn cã c¬ héi th¨ng tiÕn, do ®ã hä sÏ g¾n bã víi c«ng ty h¬n vµ lµm tÝch cùc h¬n. §ång thêi hä lµ nh÷ng ng­êi ®· quen thuéc vµ hiÓu râ c¸c chÝnh s¸ch, c¬ cÊu cña c«ng ty, nªn chØ trong kho¶ng thêi gian ng¾n hä sÏ héi nhËp vµo m«i tr­êng lµm viÖc míi ngay. - Thø hai: Nguån bªn ngoµi. + B¹n bÌ, hä hµng cña c«ng nh©n viªn. C¸c nh©n viªn ®ang lµm trong c«ng ty th­êng biÕt râ b¹n bÌ, hä hµng cña m×nh ®ang xin viÖc lµm, nªn hä ®· giíi thiÖu cho c«ng ty nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng, cã tr×nh ®é häc vÊn phï hîp víi yªu cÇu. TuyÓn mé theo nguån nµy c«ng ty kh«ng mÊt thêi gian th«ng b¸o t×m kiÕm mµ khi cã nhu cÇu vÒ c«ng nh©n viªn, c«ng ty sÏ ®­îc ®¸p øng ngay. Tuy nhiªn tuyÓn mé theo c¸ch nµy cã kh¶ n¨ng dÉn tíi thiªn vÞ hoÆc c¶m t­ëng kh«ng tèt trong c«ng nh©n, khi mét ng­êi b¹n hoÆc hä hµng cña hä kh«ng ®­îc chÊp nhËn vµo lµm viÖc. Sù bÊt lîi nµy nÕu c«ng ty gi¶i quyÕt kh«ng tèt sÏ dÉn ®Õn nh÷ng ®iÒu kh«ng tèt cho c«ng t¸c qu¶n trÞ trong c«ng ty. + Nh÷ng ng­êi tù nép ®¬n xin viÖc. Trong tr­êng hîp nµy, c«ng ty ®· gi÷ l¹i hå s¬ cña hä vµ thiÕt lËp mét hÖ thèng hå s¬ c¸c øng cö viªn nµy, ®Ó khi cÇn thiÕt c«ng ty sÏ mêi hä ®Õn lµm. ChÝnh v× ®· sö lý tÕ nhÞ nh­ vËy nªn c«ng ty ®· kh«ng lµm cho “c¸c øng cö viªn tù nguyªn” c¶m thÊy hôt hÉng, mÊt hy väng. §ång thêi c«ng ty cßn tiÕt kiÖm ®­îc tiÒn b¹c vµ thêi gian khi cã c¬ héi tuyÓn ng­êi hoÆc c«ng ty ®ang gÊp rót t×m ng­êi. * TuyÓn chän nh©n viªn: Mét c«ng ty thµnh c«ng hay kh«ng ®Òu cã chÝnh s¸ch dïng “ng­êi”, trong ®ã giai ®o¹n tuyÓn ng­êi ®óng kh¶ n¨ng vµo viÖc lµ gian ®o¹n ®Çu tiªn, hÕt søc quan träng. Trong qu¶n trÞ: tuyÓn chän nh©n viªn lµ ho¹t ®éng quan träng nhÊt. Mét c«ng ty cã khèi tµi s¶n lín, m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, ban gi¸m ®èc ®Ò ra c¸c chiÕn l­îc c¹nh tranh n¨ng ®éng, nh­ng c¸c thµnh viªn trong c«ng ty l¹i ®­îc bè trÝ vµo nh÷ng vÞ trÝ kh«ng phï hîp víi kh¶ n¨ng, tr×nh ®é, chuyªn m«n cña hä th× ch¾c ch¾n c«ng ty ®ã sÏ thÊt b¹i. Trong c¬ chÕ nÒn kinh tÕ tËp trung bao cÊp chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, c«ng ty ®· x¸c ®Þnh: “§Ó tån t¹ vµ ph¸t triÓn kh«ng nh÷ng ph¶i cã chiÕn l­îc s¶n xuÊt kinh doanh mµ cÇn ph¶i cã chiÕn l­îc vÒ lao ®éng” (tøc lµ ph¶i x©y dùng mét ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn phï hîp víi c¸c yªu cÇu cña c«ng viÖc c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Mét ®éi ngò c¸n bé cã ®ñ phÈm chÊt vµ kü n¨ng cÇn thiÕt, ®¸p øng c¸c môc tiªu s¶n xuÊt kinh doanh tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi). ChÝnh v× vËy mµ c«ng ty rÊt coi träng c«ng t¸c tuyÓn chän. 2.2.3. §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. §µo t¹o ph¸t triÓn lµ mét nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi bÊt cø lo¹i h×nh tæ chøc nµo. Mét x· héi tån t¹i ®­îc lµ do ®¸p øng ®­îc víi sù thay ®æi. Mét x· héi tiÕn hay lïi còng do nhµ l·nh ®¹o cã thÊy ®­îc sù thay ®æi ®Ó kÞp thêi ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn lùc l­îng lao ®éng cña m×nh hay kh«ng. §µo t¹o tµi nguyªn nh©n sù lµ c¸c ho¹t ®éng nh»m môc ®Ých n©ng cao tay nghÒ hay kü n¨ng cña nh©n viªn ®èi víi c«ng viÖc. Tr×nh ®é lµnh nghÒ cña mét ng­êi bao gåm sù hiÓu biÕt vÒ lý thuyÕt vµ kü n¨ng lµm viÖc mµ ng­êi ®ã cã ®­îc, ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc cã møc ®é phøc t¹p nhÊt ®Þnh. So víi lao ®éng gi¶n ®¬n (lµ lao ®«ng thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc ®¬n gi¶n, kh«ng cÇn qua ®µo t¹o), lao ®éng lµnh nghÒ cã chÊt l­îng cao h¬n, thùc hiÖn chÝnh x¸c vµ khÐo h¬n, t¹o ra gi¸ trÞ nhiÒu h¬n trong mét ®¬n vÞ thêi gian. Trong thêi ®¹i khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn nh­ hiÖn nay, mét thiÕt bÞ hiÖn ®¹i sÏ trë nªn l¹c hËu sau m­êi n¨m c«ng nghÖ s¶n xuÊt sÏ l¹c hËu sau n¨m n¨m vµ mét s¶n phÈm míi chØ tån t¹i kho¶ng ba n¨m. Muèn chÕ t¹o vµ ®iÒu khiÓn m¸y mãc thiÕt bÞ míi, c¶i tiÕn quy tr×nh c«ng nghÖ, con ng­êi cÇn ®­îc trang bÞ kiÕn thøc va nh÷ng kü n¨ng nhÊt ®Þnh. Víi tÇm quan träng ®ã, cÇn ph¶i ®µo t¹o båi d­ìng nh©n viªn sao cho hä cã kh¶ n¨ng thÝch nghi víi nhu cÇu míi, víi nh÷ng khã kh¨n vµ th¸ch thøc míi. Ngµy nay víi tiÕn bé khoa häc kü thuËt, c«ng ty th­êng xuyªn ch¨m lo ®Õn viÖc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn ë mäi lÜnh vùc ®Ó phôc vô cho viÖc s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc tèt h¬n. - §èi víi c¸n bé qu¶n lý (cÊp qu¶n trÞ) c«ng ty khuyÕn khÝch häc c¸c ch­¬ng tr×nh hµm thô, c¸c kho¸ häc ®Æc biÖt më t¹i c¸c tr­êng ®¹i häc d­íi nhiÒu h×nh thøc: häc t¹i chøc, häc ngoµi giê lµm viÖc, häc hµm thô. Chi phÝ cho viÖc häc thªm nµy c«ng ty sÏ chÞu 100%, khi hä ®i häc n©ng cao tr×nh ®é ®Ó lµm c«ng viÖc kh¸c ®åi hái cã tr¸ch nhiÖm vµ n¨ng lùc cao h¬n. NÕu lµ c¸ nh©n tù xin ®i häc, c«ng ty sÏ cho h­ëng 50% l­¬ng vµ tr¶ 50% häc phÝ, sau ®ã nÕu cÇn c«ng ty sÏ bè trÝ s¾p xÕp c«ng viÖc míi phï hîp h¬n. - §èi víi c«ng nh©n, víi nh÷ng lao ®éng míi, c«ng ty cö ng­êi cã n¨ng lùc, kinh nghiÖm trùc tiÕp h­íng dÉn, huÊn luyÖn cho hä nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ nghiªn cøu, s¶n xuÊt. Nh÷ng lao ®éng míi võa lµm b»ng c¸ch quan s¸t, nghe nh÷ng lêi chØ dÉn lµ lµm theo. NÕu trong qu¸ tr×nh võa häc võa lµm, hä kh«ng cã ®ñ kh¶ n¨ng, kh«ng ®ñ søc khoÎ th× ban l·nh ®¹o cña c«ng ty sÏ cho ®i häc l¹i, hoÆc chuyÓn hä sang lµm c«ng viÖc kh¸c phï hîp h¬n hoÆc bÞ sa th¶i ngay ®Ó tr¸nh g©y r¾c rèi lµm gi·n ®o¹n c«ng viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Do thùc hiÖn tèt c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý lao ®éng, nªn khi c¬ cÊu lao ®éng cã sù thay ®æi (gi¶m do vÒ h­u, sa th¶i, cö ®i häc...) c«ng ty vÉn lo ®ñ viÖc lµm, kh«ng g©y ®×nh trÖ c«ng viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. 2.3.ChÕ ®é tiÒn l­¬ng cña c«ng ty Thi C«ng C¬ Giíi X©y Dùng. 2.3.1. C«ng t¸c tiÒn l­¬ng cña c«ng ty Thi C«ng C¬ Giíi X©y Dùng. * Quü l­¬ng cña c«ng ty. Quü l­¬ng cña c«ng ty ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¸c c¨n cø: - Sè l­îng lao ®éng - HÖ sè l­¬ng vµ hÖ sè phô cÊp. * Quü l­¬ng n¨m 1997 - Sè l­îng lao ®éng. N¨m 1997 c«ng ty cã tæng sè 102 lao ®éng. Trong ®ã: Nh©n viªn qu¶n lý 9 ng­êi, chiÕm 8,82%. C«ng nh©n s¶n xuÊt 93 ng­êi, chiÕm 91,17%. - HÖ sè l­¬ng vµ hÖ sè phô cÊp. HÖ sè l­¬ng b×nh qu©n cña c«ng ty lµ 2,18. Trong ®ã hÖ sè cÊp bËc trung b×nh cña c«ng ty lµ 0,083 (tÝnh theo ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn). - Ngoµi quü l­¬ng theo ®¬n gi¸ ra c«ng ty cßn cã quü l­¬ng bæ sung vµ tiÒn th­ëng tæng céng lµ: 25.723.000®. TiÒn l­¬ng theo ®¬n gi¸ lµ (L®g): L®g = S x HSL x LMIN x 12 Trong ®ã: S: Sè l­îng lao ®éng HSL: HÖ sè l­¬ng (hÖ sè cÊp bËc + hÖ sè phô cÊp) LMIN: Møc l­¬ng tèi thiÓu C«ng ty ¸p dông møc l­¬ng tèi thiÓu theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc lµ 144.000®. VËy quü l­¬ng theo ®¬n gi¸ cña c«ng ty lµ: L®g = 102 x 2,18 x 144.000 x 12 = 384.238.080® Quü l­¬ng thùc tÕ cña c«ng ty lµ: 384.238.080 + 25.723.000 = 409.961.080® L­¬ng trung b×nh 1 ng­êi 1 th¸ng §Ó chi tiÕt ho¸ ta nghiªn cøu b¶ng b¸o c¸o vÒ lao ®éng - tiÒn l­¬ng cña c«ng ty cña n¨m 1997 (xem b¶ng 1): N¨m 1997 c«ng ty ®· hoµn thµnh v­ît møc vÒ chØ tiªu sö dông sè l­îng lao ®éng so víi kÕ ho¹ch ®­îc giao lµ 2 ng­êi (102 - 100), t­¬ng øng tû lÖ v­ît lµ 2% (102% - 100%). §Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c ta cÇn liªn hÖ víi doanh thu cña n¨m 1997. C«ng thøc tÝnh tû lÖ % hoµn thµnh kÕ ho¹ch sö dông sè l­îng lao ®éng liªn hÖ víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt (%htkh) nh­ sau: Nh­ vËy trong n¨m 97 c«ng ty ®· sö dông l·ng phÝ sè l­îng lao ®éng lµ 24 ng­êi (102 - 100 x 2,7/3,5), t­¬ng øng víi tû lÖ 32,22% (132,22% - 100%). Do sè l­îng lao ®éng v­ît so víi kÕ ho¹ch ®­îc giao nªn tæng møc tiÒn l­¬ng còng v­ît kÕ ho¹ch lµ +11.485.000® [(384.238 + 25.723) - (374.976 +23.500)], t­¬ng øng víi tû lÖ v­ît lµ +2,88% (102,88% - 100%). §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vÒ t×nh h×nh sö dông quü l­¬ng cña c«ng ty ta cÇn liªn hÖ víi doanh thu n¨m 1997: Sau khi liªn hÖ víi doanh thu n¨m 97 ta thÊy c«ng ty ®· sö dông l·ng phÝ quü l­¬ng so víi dù kiÕn lµ +102.565.200® (409.961.000 - 307.395.800) T­¬ng øng víi tû lÖ lµ +33,37% (133,37% - 100%). Lý do c«ng ty ®· sö dông v­ît quü l­¬ng +11.485.000® so víi kÕ ho¹ch lµ: - Do sè l­îng c«ng nh©n viªn thùc tÕ t¨ng so víi kÕ ho¹ch ®­îc giao lµ 2 ng­êi nªn ®· lµm t¨ng tæng quü l­¬ng lµ: 2x332.063x12 = +7.969.000® - Do tiÒn l­¬ng b×nh qu©n trong n¨m t¨ng so víi dù kiÕn ®· lµm t¨ng tæng quü l­¬ng lµ: (334.935 - 332.063) x 102 x 12 = +3.516.000®. * Quü l­¬ng n¨m 1998. - Sè l­îng lao ®éng. N¨m 1998 c«ng ty cã tæng sè 112 lao ®éng. Trong ®ã: Nh©n viªn qu¶n lý 11 ng­êi, chiÕm 9,8%. C«ng nh©n s¶n xuÊt 101 ng­êi, chiÕm 90,2%. - HÖ sè l­¬ng vµ hÖ sè phô cÊp. HÖ sè l­¬ng b×nh qu©n cña c«ng ty lµ 2,23. Trong ®ã hÖ sè l­¬ng cÊp bËc trung b×nh cña c«ng ty lµ 2,148 vµ hÖ sè phô cÊp trung b×nh cña c«ng ty lµ 0,083. - Ngoµi quü l­¬ng theo ®¬n gi¸ ra c«ng ty cßn cã quü l­¬ng bæ sung vµ tiÒn th­ëng tæng céng lµ: 66.000.000®. N¨m 98 c«ng ty n©ng møc l­¬ng tèi thiÓu lªn 200.000®. C¸ch tÝnh møc l­¬ng tèi thiÓu theo hÖ sè ®iÒu chØnh mµ c«ng ty ®· ¸p dông nh­ sau: HÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm (K®c) = K1 +K2 Trong ®ã: K1: hÖ sè ®iÒu chØnh theo vïng K2: hÖ sè ®iÒu chØnh theo ngµnh. - C«ng ty ®ãng trªn ®Þa bµn Hµ Néi nªn cã hÖ sè K1 = 0,3 (theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc). - C«ng ty thuéc nhãm ngµnh x©y dùng c¬ b¶n nªn cã hÖ sè K2 = 1,2 (theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc). Møc l­¬ng tèi thiÓu cña c«ng ty ®Ó x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng nh­ sau: TLmin®c = TLmin x (1 + K®c) Trong ®ã: K®c = 0,3 + 1,2 = 1,5 TL min = 144.000® TLmin®c = 144.000 x (1+1,5) = 360.000® §©y lµ trªn cña khung l­¬ng tèi thiÓu cña c«ng ty. Nh­ vËy c«ng ty cã thÓ ¸p dông bÊt cø møc l­¬ng nµo trong kho¶ng tõ 144.000® ®Õn 360.000®. VËy quü l­¬ng theo ®¬n gi¸ n¨m 98 cña c«ng ty lµ: L®g = 112 x 2,23 x 200.000 x 12 = 599.424.000® Quü l­¬ng thùc tÕ cña c«ng ty lµ: 599.424.000 + 66.000.000 = 665.424.000® §Ó chi tiÕt ho¸ ta xem b¶ng b¸o c¸o vÒ lao ®éng - tiÒn l­¬ng cña c«ng ty n¨m 1998 trong b¶ng 1 nh­ sau: 5 4 3 2 1 TT B¶ng 1. B¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn lao ®éng - tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp n¨m 1997, 1998, 1999 TiÒn l­¬ng b×nh qu©n 1 ng­¬i/th¸ng - Quü lµm thªm giê - Quü phô cÊp & th­ëng - Quü l­¬ng bæ sung Tæng quü l­¬ng ngoµi ®¬n gi¸ Tæng quü l­¬ng theo ®¬n gi¸ Sè l­îng lao ®éng - Tæng chi phÝ - Tæng doanh thu ChØ tiªu vÒ sx, kd ChØ tiªu 1.000 ® TriÖu ® TriÖu ® TriÖu ® TriÖu ® TriÖu ® Ng­êi TriÖu ® TriÖu ® §¬n vÞ tÝnh 332,063 5 3,5 15 23,5 374,976 100 3.100 3.500 KH 1997 334,935 8,2 0,8 16,723 25,723 384,238 102 3.310 2.700 TH 356,334 12 16 20 48 400,982 105 3.700 4.300 KH 1998 495,107 17 21 28 66 599,424 112 4.100 4.800 TH 501,138 15 20 30 65 656,640 120 4.000 4.500 KH 1999 519,817 27,6 32 30 89,6 640,224 117 4.200 4.600 TH N¨m 1998 c«ng ty ®· hoµn thµnh v­ît møc vÒ chØ tiªu sö dông sè l­îng lao ®éng so víi kÕ ho¹ch ®­îc giao lµ 7 ng­êi (112 - 105), t­¬ng øng chÝnh x¸c ta cÇn liªn hÖ víi doanh thu cña n¨m 98. Nh­ vËy trong n¨m 98 c«ng ty ®· sö dông tiÕt kiÖm sè l­îng lao ®éng N¨m 1998 c«ng ty ®­îc phÐp sö dông v­ît sè l­îng lao ®éng so víi kÕ ho¹ch lµ 12 ng­êi, nh­ng thùc tÕ c«ng ty chØ sö dông v­ît kÕ ho¹ch 7 ng­êi do vËy ®· tiÕt kiÖm ®­îc sè lao ®éng lµ 5 ng­êi. Do sè l­îng lao ®éng v­ît so víi kÕ ho¹ch vµ do tiÒn l­¬ng b×nh qu©n b×nh qu©n t¨ng so víi dù kiÕn nªn tæng møc tiÒn l­¬ng còng v­ît kÕ ho¹ch lµ +216.442.000®[(599.424 + 66.000) - (400.982 + 48.000)], t­¬ng øng tû lÖ §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vÒ t×nh h×nh sö dông quü l­¬ng cña c«ng ty ta cÇn liªn hÖ víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt: Sau khi liªn hÖ víi doanh thu n¨m 98 ta thÊy c«ng ty ®· sö dông l·ng phÝ quü l­¬ng so víi dù kiÕn lµ +164.324.800® [(599.424 + 66.000) – Lý do c«ng ty ®· sö dông v­ît quü l­¬ng +216.442.000® lµ: - Do sè l­îng c«ng nh©n viªn thùc tÕ t¨ng so víi kÕ ho¹ch ®­îc giao lµ 7 ng­êi nªn ®· lµm t¨ng tæng quü l­¬ng lµ: 7 x 495.107 x 12 = +41.588.900® - Do tiÒn l­¬ng b×nh qu©n trong n¨m t¨ng so víi dù kiÕn ®· lµm t¨ng tæng quü l­¬ng lµ: (495.107 - 356.334) x 12 = +174.853.100®. * Quü l­¬ng n¨m 1999. - Sè l­îng lao ®éng. N¨m 1999 c«ng ty cã tæng sè 117 lao ®éng. Trong ®ã: Nh©n viªn qu¶n lý 11 ng­êi, chiÕm 9,4%. C«ng nh©n s¶n xuÊt 106 ng­êi, chiÕm 90,59%. - HÖ sè l­¬ng b×nh qu©n cña c«ng ty lµ 2,28. Trong ®ã hÖ sè l­¬ng cÊp bËc trung b×nh cña c«ng ty lµ 2,197 vµ hÖ sè phô cÊp trung b×nh cña c«ng ty lµ 0,084. - Ngoµi quü l­¬ng theo ®¬n gi¸ ra c«ng ty cßn cã quü l­¬ng bæ sung vµ tiÒn th­ëng tæng céng lµ: 89.600.000® N¨m 99 møc l­¬ng tèi thiÓu cña c«ng ty vÉn lµ 200.000®. VËy quü l­¬ng theo ®¬n gi¸ cña c«ng ty lµ: L®g = 117 x 2,28 x 200.000 x12 = 640.224.000® Quü l­¬ng thùc tÕ cña c«ng ty lµ: 640.224.000 +89.600.000 = 729.824.000® §Ó chi tiÕt ho¸ ta xem b¶ng b¸o c¸o vÒ lao ®éng - tiÒn l­¬ng cña c«ng ty n¨m 1999 (xem b¶ng 1): N¨m 1999 c«ng ty ®· sö dông hôt sè l­îng lao ®éng so víi kÕ ho¹ch 100%). §Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c ta cÇn liªn hÖ víi doanh thu cña n¨m 99. Nh­ vËy trong n¨m 99 c«ng ty ®· sö dông tiÕt kiÖm sè l­îng lao ®éng Do tiÒn l­¬ng trung b×nh t¨ng, nªn ®· lµm t¨ng quü l­¬ng cña c«ng ty so víi kÕ ho¹ch lµ: +8.184.000 ® [(640.224.000® + 89.600.000®) – (656.640.000® + 65.000.000®)], t­¬ng øng víi tû lÖ v­ît lµ +1,23% §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vÒ t×nh h×nh sö dông quü l­¬ng cña c«ng ty ta cÇn liªn hÖ víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt: Sau khi liªn hÖ víi doanh thu n¨m 99 ta thÊy c«ng ty ®· sö dông tiÕt kiÖm quü l­¬ng so víi dù kiÕn lµ -7.852.440® ((640.224.000 + 89.600.000)- 100%). Lý do c«ng ty ®· sö dông v­ît quü l­¬ng +8.184.000® lµ: - Do sè l­îng c«ng nh©n viªn thùc tÕ gi¶m so víi kÕ ho¹ch ®­îc giao lµ -3 ng­êi nªn ®· lµm gi¶m tæng quü l­¬ng lµ: (-3) x 519.817 x 12 = - 18.713.000®. - Do tiÒn l­¬ng b×nh qu©n trong n¨m t¨ng so víi dù kiÕn ®· lµm t¨ng tæng quü l­¬ng lµ: (519.817 - 501.138) x 117 x12 = +26.897.000®. * Quü l­¬ng n¨m 2000. Sè l­îng lao ®éng. N¨m 2000 C«ng ty cã tæng sè 117 lao ®éng. Trong ®ã: Nh©n viªn qu¶n lý 11 ng­êi, chiÕm 9,4% C«ng nh©n viªn s¶n xuÊt 106 ng­êi, chiÕm 90,5%. - HÖ sè l­¬ng b×nh qu©n cña C«ng ty lµ 2,28. Trong ®ã hÖ sè l­¬ng cÊp bËc trung b×nh cña C«ng ty lµ 0,084. - Ngoµi quü l­¬ng theo ®¬n gi¸ ra C«ng ty cßn cã quü l­¬ng bæ sung vµ tiÒn th­ëng tæng céng lµ 90.600.000 ® N¨m 2000 møc l­¬ng tèi thiÓu cña C«ng ty vÉn lµ 200.000®. VËy quü l­¬ng theo ®¬n gi¸ cña C«ng ty lµ: L®g =117 x 2,28 x 200.000 x 12 = 640.224.000®. Quü l­¬ng thùc tÕ cña C«ng ty lµ: 640.224.000 + 90.600.000 = 730.824.000® 730.824.000 L­¬ng trung b×nh mét ng­êi mét th¸ng = = 521.042® 117 x 12 §Ó chi tiÕt ho¸ ta xem b¶ng b¸o c¸o vÒ lao ®éng tiÒn l­¬ng cña C«ng ty n¨m 2000 (xem b¶ng 1). §Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c ta cÇn liªn hÖ víi doanh thu cña n¨m 2000. 117 %htkh = x 100 = 88,6% 130 x 4,7/4,6 Nh­ vËy trong n¨m 2000 C«ng ty ®· sö dông tiÕt kiÖm sè l­îng lao ®éng -15,6 ng­êi (117-130x4,7/4,6) t­¬ng øng víi tû lÖ lµ -11,4% (88,6% - 100%) Do tiÒn l­¬ng trung b×nh t¨ng, nªn ®· lµm t¨ng quü l­¬ng cña C«ng ty so víi kÕ ho¹ch lµ: 640.224+90.600 x 100 = 101% - 100% = +1% 640.224 + 80.000 §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c t×nh h×nh sö dông quü l­¬ng cña C«ng ty ta cÇn liªn hÖ víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt 640.224 + 90.600 %htkh sö dông quü l­¬ng = x100% = 99% (640.224+80.000) 4.700/4.600 Sau khi liªn hÖ víi doanh thu n¨m 2000 ta thÊy C«ng ty ®· sö dông tiÕt kiÖm quü l­¬ng so víi kÕ ho¹ch lµ. – 1% (99% - 100%) Do tiÒn l­¬ng b×nh qu©n trong n¨m t¨ng so víi dù kiÕn ®· lµm t¨ng tæng quü l­¬ng lµ (52.817 – 520.042)x117x12 = 2.492.100 Nh­ vËy, qua ph©n tÝch quü l­¬ng cña 4 n¨m: 97, 98, 99,2000 ta nhËn thÊy quü l­¬ng hµng n¨m ®Òu sö dông v­ît kÕ ho¹ch. Tuy n¨m 97 c«ng ty lç 0,8 tû ®ång nh­ng n¨m 98 c«ng ty ®· hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch ®­îc giao lµ 0,5 tû ®ång, ®­a møc l­¬ng trung b×nh cña c«ng nh©n viªn trong c«ng ty tõ 335.000® n¨m 97 t¨ng lªn 495.000® n¨m 98 vµ 520.000® n¨m 99 vµ n¨m 2000 lµ521.042®. §©y lµ mét nç lùc lín cña c«ng ty. TiÒn l­¬ng t¨ng lµ c¶i thiÖn cuéc sèng cho ng­êi lao ®éng. Song do c«ng ty ¸p dông mét sè h×nh thøc th­ëng nªn thu nhËp hµng th¸ng cña ng­êi lao ®éng cã thÓ cßn nh÷ng bÊt cËp nÕu c«ng ty kh«ng qu¶n lý chÆt chÏ vµ thùc hiÖn th­ëng, ph¹t mét c¸ch c«ng b»ng. BiÓu ®å biÓu hiÖn sù t¨ng tr­ëng tiÒn l­¬ng cña c«ng ty qua c¸c n¨m 97, 98, 99 sÏ cho chóng ta h×nh dung mét c¸ch râ nÐt h¬n. BiÓu ®å møc l­¬ng trung b×nh th¸ng cña c¸c n¨m 2.3.2. Thêi gian lµm viÖc nghØ ng¬i. Thêi gian lµm viÖc ®­îc tÊt c¶ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty thùc hiÖn ®óng theo qui ®Þnh cña Nhµ n­íc ban hµnh hiÖn nay (8 giê/ ngµy, 40 giê/ tuÇn). S¸ng tõ 7 giê 30 phót ®Õn 11 giê 30 phót, chiÒu tõ 13 giê 30 phót ®Õn 16 giê 30 phót. Trõ nh÷ng nh©n viªn lµm ë phßng b¶o vÖ, l¸i xe, t¹p vô... lµm viÖc theo ca tuú theo c«ng viÖc cô thÓ mµ ban l·nh ®¹o c«ng ty yªu cÇu. Tuy nhiªn hiÖn t­îng nh©n viªn ®i lµm muén, vÒ sím vÉn tån t¹i, cã nh©n viªn ®i lµm kh«ng ®óng giê cã lý do chÝnh ®¸ng hay ®i vÒ sím do hoµn thµnh sím c«ng viÖc ®­îc giao. Nh­ng hiÖn t­îng nµy l¹i kÐo dµi hÇu nh­ lµ th­êng xuyªn. VËy ban l·nh ®¹o c«ng ty nªn c­¬ng quyÕt xö ph¹t ®èi cíi nh÷ng tr­êng hîp cè t×nh vi ph¹m. §ång thêi khªn th­ëng nh÷ng nh©n viªn lµm viÖc tèt, thùc hiÖn nghiªm chØnh néi quy ®Ò ra vµ khuyªn b¶o nh÷ng ng­êi lao ®éng hay vi ph¹m noi g­¬ng theo, nh»m ®¶m b¶o cho viÖc s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc æn ®Þnh. Thêi gian nghØ ng¬i c«ng ty còng ¸p dông theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Ngoµi 8 ngµy nghØ lÔ, tÕt trong mét n¨m toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty cßn ®­îc nghØ thªm 12 ngµy phÐp (sau khi ®· lµm viÖc ®ñ 12 th¸ng). Trong ®iÒu kiÖn lµm viÖc b×nh th­êng, nghØ c¸ nh©n: kÕt h«n, con kÕt h«n, gia ®×nh cã tang ®Òu ®­îc nghØ theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Ngoµi ra c«ng ty cßn quy ®Þnh nh©n viªn nghØ kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng hay nghØ nghØ viÖc riªng (kh«ng theo quy ®Þnh) th× nh÷ng ngµy nghØ ®ã nh©n viªn sÏ kh«ng ®­îc h­ëng l­¬ng thËm chÝ cßn bÞ ph¹t lµm kiÓm ®iÓm. 2.3.3. Thùc hiÖn chÕ ®é b¶o hiÓm vµ chÝnh s¸ch x· héi. ChÕ ®é b¶o hiÓm vµ chÝnh s¸ch x· héi ®­îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, mäi ng­êi trong c«ng ty b¾t buéc ph¶i ®ãng b¶o hiÓm x· héi. Ng­êi sö dông lao ®éng ®ãng 15% so víi tæng quü tiÒn l­¬ng cña nh÷ng ng­êi tham gia b¶o hiÓm trong c«ng ty, Trong ®ã 10% ®Ó chi c¸c chÕ ®é h­u trÝ, tö tuÊt vµ 5% ®Ó chi cho chÕ ®é èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp. Ng­êi lao ®éng ®ãng b»ng 5% tiÒn l­¬ng th¸ng ®Ó chi cho c¸c chÕ ®é h­u trÝ vµ tö tuÊt. Trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh, còng nh­ viÖc thùc hiÖn ®Òn bï c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi nh­: trî cÊp èm ®au, trî cÊp thai s¶n, trî cÊp tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, trî cÊp h­u trÝ vµ trî cÊp tö tuÊt. Ban l·nh ®¹o c«ng ty gi¶i quyÕt rÊt nhanh chãng. ChÝnh v× thÕ ®· t¹o ra mét Ên t­îng tèt ®Ñp vµ g©y ®­îc lßng tin ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty. 2.4. Mét sè nhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc ë c«ng ty Thi C«ng C¬ Giíi X©y Dùng. Thµnh lËp vµo ngµy 18-6-1993, c«ng ty Thi C«ng C¬ Giíi X©y Dùng vÉn lµ mét c«ng ty cã tuæi ®êi rÊt trÎ. Nh÷ng n¨m qua c«ng ty ®· cã nh÷ng thay ®æi nhÊt ®Þnh vÒ bé m¸y qu¶n lý cho phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®· thùc hiÖn viÖc g¾n kÕt gi÷a lîi Ých ng­êi lao ®éng víi c«ng viÖc cña hä, th«ng qua tr¶ l­¬ng, tr¶ th­ëng lµm cho ng­êi lao ®éng tÝch cùc víi c«ng viÖc cña m×nh, t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua ®­îc hoµn thiÖn h¬n, phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng, ph¸t huy vµ tËn dông tèi ®a chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c phßng, xÝ nghiÖp s¶n xuÊt nãi chung vµ ý thøc, n¨ng lùc lµm viÖc cña mçi c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty nãi riªng. Qua ®ã, ph¸t huy ®­îc n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh thu ®­îc lîi nhuËn tèi ®a cho c«ng ty. VÒ c«ng t¸c tuyÓn dông: Nh©n tè con ng­êi lµ mét trong nh÷ng nh©n tè then chèt nhÊt, cã ý nghÜa quan träng ®Æc biÖt, lµ chñ ®Ò cña mäi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. ChÝnh v× vËy, trong nh÷ng n¨m qua, c«ng t¸c tuyÓn dông t¹i c«ng ty ®¹t ®­îc kÕt qu¶ rÊt kh¶ quan. C«ng ty ®· kh«ng ngõng kiÖn toµn bé m¸y qu¶n lý, ®µo t¹o vµ bæ sung thªm ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn cã n¨ng lùc, say mª víi nghÒ nghiÖp, d¸m nghÜ, d¸m lµm, cã nghiÖp vô chuyªn m«n, nh¹y bÐn trong qu¶n lý vµ sö dông c¸c th«ng tin trªn thÞ tr­êng mét c¸ch kÞp thêi vµ chÝnh x¸c ®Ó ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh mang l¹i hiÖu qu¶ cao trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. H×nh thøc tr¶ l­¬ng, tr¶ th­ëng còng ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n ®· thóc ®Èy ng­êi lao ®éng ph¸t huy s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, phÇn nµo lµm cho ng­êi lao ®éng yªn t©m víi c«ng viÖc, lµm viÖc cã n¨ng suÊt, ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt. * Nh÷ng mÆt cßn tån t¹i trong c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc cña c«ng ty Thi C«ng C¬ Giíi X©y Dùng. - Bé m¸y qu¶n lý ®· cã nh÷ng thay ®æi phï hîp h¬n víi c¬ chÕ thÞ tr­êng. Song trªn thùc tÕ ch­a ph¸t huy ®­îc toµn bé n¨ng lùc cña c«ng ty, ch­a tËn dông ®­îc c¸c nguån lùc nh­ vèn, c¬ së vËt chÊt. - C«ng t¸c båi d­ìng, ®µo t¹o lao ®éng cßn mang tÝnh phong trµo, ch­a kh¾c phôc ®­îc c¸c mÆt yÕu kÐm, h¹n chÕ cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, ch­a kÝch thÝch vµ gi¶i thÝch râ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn hiÓu ®­îc ý nghÜa quan träng cña viÖc båi d­ìng vµ ®µo t¹o. - H×nh thøc tr¶ l­¬ng th­ëng tuy ®­îc c¶i tiÕn n©ng cao song cßn mét sè ®iÓm ch­a hîp lý, ®Æc biÖt lµ møc th­ëng ch­a ®­îc quyÕt ®Þnh cho tõng h¹ng, tõng lo¹i ®Çy ®ñ... ®iÒu nµy còng phÇn nµo lµm gi¶m hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc thi ®ua lËp thµnh tÝch cña c«ng ty... Ch­¬ng 3: Ph­¬ng h­íng vµ c¸c gi¶i ph¸p c¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶n trÞ ë c«ng ty thi c«ng c¬ giíi x©y dùng. 3.1. Ph­¬ng h­íng: Tæ chøc l¹i bé m¸y qu¶n lý nh»m ph¸t huy n¨ng lùc, tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé qu¶n lý vµ c¸n bé nghiÖp vô. §ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng nh©n viªn lµm viÖc theo ®óng kh¶ n¨ng, tr×nh ®é cña hä nh»m thùc hiÖn tèt nhiÖm vô ®­îc giao ®Ó ®¶m b¶o tèt hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch mµ c«ng ty ®· ®Ò ra còng nh­ ph¸t huy ®­îc quyÒn lµm chñ cña tËp thÓ lao ®éng. C¬ cÊu bé m¸y ph¶i ho¹t ®éng thÝch øng víi c¸c ®iÒu kiÖn vËn ®éng cña c«ng ty trong nÒn kinh tÕ hiÖn nay. + TuyÓn dông lao ®éng ph¶i kh¸ch quan h¬n, tr¸nh t×nh tr¹ng thiªn vÞ c¶ nÓ, nhËn nh÷ng ng­êi kh«ng ®­îc ®µo t¹o theo ®óng chuyªn m«n yªu cÇu lµm viÖc. + Ph©n bè l¹i lao ®éng ë c¸c phßng ban sao cho phï hîp víi tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng cña mçi ng­êi. Tr¸nh t×nh tr¹ng phßng nµy thõa lao ®éng nh­ng phßng kia l¹i thiÕu lao ®éng. + TÝnh l­¬ng, th­ëng chÝnh x¸c c«ng b»ng nh»m khuyÕn khÝch lao ®éng lµm viÖc tèt h¬n. ChÊm døt hiÖn t­îng ®i lµm muén, t¹o ®iÒu kiÖn cho lao ®éng lµm tèt c«ng viÖc cña hä. 3.2. C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn. + VÒ c«ng t¸c tuyÓn dông: Tr­íc khi thùc hiÖn c«ng t¸c tuyÓn dông ban l·nh ®¹o c«ng ty nªn ®Æt ra tiªu chuÈn tØ mØ, chÝnh x¸c nhu cÇu cña tõng bé phËn. Sau ®ã th«ng b¸o tuyÓn chän nh©n viªn. Trong qu¸ tr×nh tuyÓn chän c«ng ty nªn ®­a nh©n viªn ®Õn c¸c tr­êng ®¹i häc lùa chon hay khuyÕn khÝch sinh viªn c¸c tr­êng ®Õn c«ng ty míi lùa chän ®­îc c¸c lao ®éng cã kh¶ n¨ng tr×nh ®é cao, phï hîp víi yªu cÇu cña c«ng ty. + VÊn ®Ò ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn: ViÖc ®µo t¹o vµ båi d­ìng c¸n bé c«ng nh©n viªn ph¶i c¨n cø vµo môc tiªu ph¸t triÓn cña c«ng ty. Tõ ®ã ho¹ch ®Þnh mét ph­¬ng ¸n ®µo t¹o nh©n sù cã c¶ tr­íc m¾t vµ l©u dµi. C«ng ty nªn më c¸c líp ®µo t¹o, huÊn luyÖn l¹i c¸n bé qu¶n lý trong toµn c«ng ty vÒ qu¶n trÞ nh©n sù, n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô c¸c phßng ban. §ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¸n bé qu¶n lý cã c¬ héi th¨ng tiÕn, ®¶m nhiÖm c¸c träng tr¸ch trong bé m¸y tæ chøc. + §èi víi c«ng t¸c tiÒn l­¬ng cña c«ng ty còng cã rÊt nhiÒu h¹n chÕ. TiÒn l­¬ng lµ mét trong nh÷ng ®ßn bÈy, c«ng cô ®Ó kÝch thÝch lao ®éng. Nã khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc cã hiÖu qu¶ h¬n nÕu nh­ hä ®­îc tr¶ l­¬ng ®óng víi kh¶ n¨ng cña hä. HiÖn t¹i c«ng ty, h×nh thøc tr¶ l­¬ngchñ yÕu cho c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian. §©y lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ngtheo thêi gian lµm viÖc thùc tÕ cña ng­êi lao ®éng, theo cÊp bËc cña hä trong thang l­¬ng vµ b¶ng l­¬ng. ChÝnh v× vËy h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy kh«ng ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c thµnh tÝch lao ®éng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, kh«ng qu¸n triÖt ®­îc nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng, kh«ng khuyÕn khÝch, kÝch thÝch ®­îc tinh thÇn lao ®éng cña hä, ®iÒu ®ã lµm cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty kh«ng ph¸t triÓn ®­îc, nÕu kh«ng muèn nãi lµ tr× trÖ, gi¶m n¨ng suÊt lao ®éng. C«ng ty nªn ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng kho¸n th× nã sÏ ph¶n ¸nh ®óng ®­îc kh¶ n¨ng cña hä vµ tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc h¨ng say h¬n vµ hiÖu qu¶ cao h¬n... KÕt luËn Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty Thi C«ng C¬ Giíi X©y Dùng, ®­îc sù gióp ®ì cña ban l·nh ®¹o c«ng ty, c¸c phßng ban chøc n¨ng, c¸c c¸n bé vµ ®Æc biÖt lµ sù gióp ®ì cña thÇy Ph¹m ViÕt Mu«n. Cïng víi sù cè g¾ng cña b¶n th©n em ®· hoµn thµnh chuyªn ®Ò thùc tËp vÒ qu¶n trÞ nh©n lùc. Qu¶n trÞ nh©n lùc lu«n lµ vÊn ®Ò bøc xóc mµ c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®Æc biÖt quan t©m chó ý v× nã lµ mét vÊn ®Ò thiÕt thùc liªn quan trùc tiÕp ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Qua qu¸ tr×nh thùc tËp vµ nghiªn cøu t¹i c«ng ty Thi C«ng C¬ Giíi X©y Dùng cho thÊy vÊn ®Ò qu¶n trÞ nh©n lùc ë c«ng ty rÊt ®­îc coi träng, do cã sù ®µo t¹o vµ qu¶n lý tèt nguån nh©n lùc cña m×nh nªn c«ng ty lu«n hoµn thµnh nhiÖm vô. §Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò nh©n lùc còng lµ ®Ò cËp ®Õn mét trong nh÷ng vÊn ®Ò mÊu chèt cña nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp, mäi vÊn ®Ò chØ cã thÓ ®­îc thùc hiÖn thµnh c«ng nÕu chóng ®­îc tiÕn hµnh song song víi vÊn ®Ò qu¶n lý vÒ nh©n lùc vµ vÒ tæ chøc. Do thêi gian cã h¹n vµ kinh nghiÖm hiÓu biÕt vÒ nh©n lùc cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ bì ngì do vËy chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, rÊt mong ®­îc sù chØ b¶o gãp ý cña thÇy c«. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ban l·nh ®¹o vµ tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty ®· gióp ®ì em hoµn thµnh ®ît thùc tËp nµy. Tµi liÖu tham kh¶o - Qu¶n trÞ nh©n lùc - NguyÔn H÷u Th©n. - Gi¸o tr×nh Qu¶n trÞ nh©n lùc Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª T¸c gi¶: Ph¹m §øc Thµnh. Môc lôc