Bài học từ chính phủ Hàn Quốc [5,
tr.6] chính vì nhận thức được tầm quan
trọng của thiết kế mà chính phủ Hàn Quốc
đã phát triển dịch vụ thiết kế thành công
nghiệp thiết kế và thực hiện hành động như
là một chính sách quốc gia một cách tổng
thể và có sự chỉ đạo định hướng từ cấp nhà
nước với chiến lược và quốc sách rõ ràng,
nâng tầm chất lượng thiết kế của sản phẩm
lên hàng đầu thế giới. Họ có những chính
sách ưu đãi và ràng buộc nhất định trong
lĩnh vực thiết kế, xây dựng nên thể chế
riêng trong việc nhận biết thị giác cho các
sản phẩm thiết kế của họ. Giáo dục và định
hình thẩm mỹ được quan tâm từ những cái
nhỏ nhất trong cuộc sống hằng ngày như
món ăn, sản phẩm gia dụng, đều được
nhất quán một tinh thần chung là giá trị tự
hào dân tộc, giá trị quốc gia được ưu tiên,
chính vì thế mà lĩnh vực thiết kế của Hàn
Quốc ngày càng vượt trội và mang tính
định hướng. Sản phẩm thiết kế của Hàn
Quốc luôn tạo được trào lưu, xu hướng ở
các nước trong khu vực và trên thế giới. Để
xây dựng chính sách và chiến lược giáo dục
nghệ thuật đúng đắn, trước hết chính phủ
phải nhận thức đầy đủ về vai trò, ý nghĩa và
tính cấp thiết của giáo dục văn hóa nghệ
thuật trong đời sống quốc gia. Trên cơ sở
nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn, chính
phủ Hàn Quốc hiểu sâu sắc đặc điểm, nhu
cầu của nền kinh tế tri thức, xu hướng toàn
cầu hóa và điều kiện cụ thể của đất nước.
7 trang |
Chia sẻ: huongthu9 | Lượt xem: 503 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Sự cần thiết phải nâng cao trình độ thẩm mỹ cho xã hội và thực trạng của công tác thiết kế mỹ thuật ở Việt Nam, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Nguyễn Đắc Thái
50
SỰ CẦN THIẾT PHẢI NÂNG CAO TRÌNH ĐỘ THẨM MỸ
CHO XÃ HỘI VÀ THỰC TRẠNG CỦA CÔNG TÁC
THIẾT KẾ MỸ THUẬT Ở VIỆT NAM
THE NEED TO IMPROVE THE AESTHETIC QUALITIES
OF SOCIETY AND THE REALITY OF ART DESIGN IN VIETNAM
NGUYỄN ĐẮC THÁI
ThS. Trường Đại học Văn Lang, Email:nguyendacthai@vanlanguni.edu.vn
TÓM TẮT: Để nhận diện một xã hội phát triển phải thông qua đánh giá nhiều mặt, một
trong những yếu tố rõ nét nhất đó là những sản phẩm vật chất mà xã hội đang sản sinh và
đang sử dụng. Nhận định về giá trị thẩm mỹ của xã hội phải thông qua thị hiếu thẩm mỹ
của số đông tầng lớp những cá thể đại diện cho xã hội đó. Chính vì vậy, sản phẩm design
ứng dụng bên cạnh giá trị công năng còn có giá trị thẩm mỹ. Đầu tư cho sự phát triển
thẩm mỹ của sản phẩm là đầu tư cho chất lượng cuộc sống. Vì vậy, việc nâng cao trình độ
thẩm mỹ cho công chúng là điều cần thiết và trách nhiệm của công tác thiết kế mỹ thuật
ứng dụng và sản phẩm design.
Từ khóa: thị hiếu thẩm mỹ, quan hệ thẩm mỹ, quan điểm thẩm mỹ, công năng, thiết kế,
ABSTRACT: To identify a development society must be through a multi-faceted
assessment, one of the most obvious of which is the physical product that society is
producing and using. The aesthetic value of society must be judged by the aesthetic taste of
the majority of individuals representing the society. Therefore, in product design
application there are not only the value of the function is significant but the aesthetic value
must be counted. Investing in the aesthetic development of the product is an investment in
the quality of life. Therefore, improving the aesthetic qualities of the public is essential and
responsible for the design art for application and design products.
Key words: aesthetic taste, aesthetic relations, aesthetic view, power, design,...
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Giáo dục văn hóa thẩm mỹ nhằm hình
thành ở con người một quan hệ thẩm mỹ
nhất định đối với hiện thực. Quan hệ thẩm
mỹ là quan hệ đặc biệt của con người với
hiện thực, trong đó con người (với tư cách
chủ thể) khám phá biểu hiện định giá mức
độ toàn diện, hài hoà, hoàn thiện bằng
năng lực nhận thức chủ động, tích cực sáng
tạo tự do [1, tr.81]. Trong quan hệ thẩm
mỹ, con người không chỉ nắm bắt tiếp thu,
cảm nhận một cách đầy đủ, tinh tế phẩm
chất thẩm mỹ của thực tại, biến nó thành
giá trị thẩm mỹ thực sự cho mình, làm giàu
cho đời sống tinh thần của mình, mà còn
tham gia vào sáng tạo các giá trị thẩm mỹ,
tạo ra cái đẹp trong mọi lĩnh vực của cuộc
sống. Từ đó, đưa cái đẹp thấm sâu vào mọi
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Số 08/2018
51
khía cạnh của cuộc sống cá nhân và cộng
đồng vào mối quan hệ của con người làm
cho cuộc sống của con người ngày một hài
hòa tốt đẹp hơn.
2. NỘI DUNG
Nhà phê bình văn học nổi tiếng của
Pháp là R. Barthles đã khẳng định:
“Thưởng thức và phê bình tác phẩm bao
giờ cũng thông qua lăng kính bối cảnh xã
hội và tâm lý cá nhân,” [2, tr.64]. Với
quan hệ thẩm mỹ được hình thành và phát
triển, con người không chỉ khẳng định
mình với tư cách chủ thể hưởng thụ các giá
trị thẩm mỹ mà còn nâng mình lên chủ thể
sáng tạo trong quá trình tiếp nhận thẩm mỹ.
Quan hệ thẩm mỹ là một quan hệ xã hội
trong “tổng hòa những quan hệ xã hội”,
góp phần cùng các quan hệ sáng tạo theo
những quy luật của cái đẹp. Để hướng tới
hình thành và phát triển các quan niệm
thẩm mỹ theo định hướng và giáo dục thẩm
mỹ, sản phẩm design cần đạt được hai chức
năng cơ bản sau:
(1) Chức năng tạo hình mỹ thuật phải
đẹp và luôn đưa ra các giá trị, hình thức
gắn liền với công năng, xu hướng thiết kế
phải tiên phong dẫn đường cho sản phẩm
phát triển;
(2) Chức năng tiện ích và mang lại cho
người tiêu dùng một cảm nhận hứng khởi
khi tương tác từ nhiều giá trị hữu hình và
giá trị vô hình.
Để thực hiện được chức năng cơ bản
đó, sản phẩm thiết kế cần phải có nhiệm vụ
giáo dục văn hóa thẩm mỹ, nâng cao trình
độ nhận thức thẩm mỹ của xã hội, cụ thể:
(1) Giáo dục tư tưởng, quan điểm
chuẩn mực thẩm mỹ;
(2) Giáo dục cảm xúc, tình cảm, thị
hiếu, lý tưởng thẩm mỹ;
(3) Giáo dục tri thức văn hóa thẩm mỹ,
trang bị và ngày càng làm giàu thêm vốn
hiểu biết con người về thế giới các giá trị
thẩm mỹ trong đời sống văn hóa;
(4) Bồi dưỡng và phát triển năng lực
sáng tạo cho con người thông qua sự tương
tác thông minh của sản phẩm thiết kế với
người sử dụng.
Việc giáo dục những tư tưởng, quan
điểm thẩm mỹ nghệ thuật tiến bộ cho mỗi
cá nhân, cho mọi tầng lớp nhân dân, đặc
biệt cho thế hệ trẻ là một nhiệm vụ quan
trọng của những người làm công tác thiết
kế, đưa ra những sản phẩm thiết kế, tương
tác hằng ngày với mọi tầng lớp trong xã
hội. Đồng thời, cũng là một yếu tố góp
phần hoàn thiện hình thành quan niệm thẩm
mỹ cho cộng đồng. Những quan niệm đúng
đắn, thấm nhuần tinh thần nhân văn, nhân
đạo, kết tinh những nét đẹp truyền thống
của dân tộc và phù hợp với tinh thần thời
đại sẽ là cơ sở lý luận nền tảng định hướng
cho mọi nhu cầu hoạt động, thưởng thức,
đánh giá, sáng tạo các giá trị thẩm mỹ của
sản phẩm design. Giáo dục tư tưởng, quan
niệm thẩm mỹ không thể tách rời với giáo
dục ý thức chính trị, tư tưởng triết học, đạo
đức, khoa học, pháp luật, Sự phối hợp tất
cả các nội dung giáo dục sẽ hợp thành hệ
thống thế giới quan của con người.
Trên cơ sở bồi dưỡng, hình thành
những cảm xúc những tình cảm thẩm mỹ,
việc xây dựng một thị hiếu thẩm mỹ tốt là
bước tiến sâu hơn của giáo dục văn hóa
thẩm mỹ. Trong cấu trúc văn hóa thẩm mỹ,
thị hiếu thẩm mỹ có vị trí, ý nghĩa đặc biệt
quan trọng. Thị hiếu thẩm mỹ là cơ sở, là
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Nguyễn Đắc Thái
52
nhân tố thường trực bảo đảm tính bền vững
của năng lực thẩm mỹ. Nhờ thị hiếu thẩm
mỹ phát triển mà con người có được thái độ
lựa chọn nhanh chóng, phản ứng tức thời,
nhận xét và thẩm định sắc bén đối với các
hiện tượng thẩm mỹ, các thuộc tính đa dạng
trong cuộc sống thực tại. Thị hiếu thẩm mỹ
có các thuộc tính đa dạng trong cuộc sống
thực tại và luôn có sự thống nhất trong mặt
cảm tính và lý tính, tính hiện thực và tính lý
tưởng. Chính vì thế, việc xây dựng, hình
thành, phát triển thị hiếu thẩm mỹ có vai
trò hết sức quan trọng đối với việc giáo dục
các chuẩn mực đánh giá thẩm mỹ. Một khi
đã hình thành được thị hiếu thẩm mỹ tốt
đẹp, tiến bộ, các quan niệm về thẩm mỹ
không còn là sự cảm nhận tư tưởng, mà
thực sự được con người tiếp nhận, lựa chọn
bằng tâm hồn, tình cảm, trở thành sự “tự
định hướng” nhu cầu thôi thúc từ nội tâm
thúc đẩy các hoạt động tiếp nhận và sáng
tạo giá trị thẩm mỹ. “Từ mục tiêu “định
hướng” trở thành sự tự định hướng, đó là
cả một quá trình giáo dục hình thành một
hệ thống quan niệm thẩm mỹ chính thống.
Giáo dục thẩm mỹ góp phần nhằm thúc đẩy
quá trình hoàn thiện hệ thống quan niệm
văn hóa thẩm mỹ” [3, tr. 136]. Lý tưởng
thẩm mỹ là sự hoàn thiện các trạng thái của
tình cảm thẩm mỹ, hệ thống các tâm tư
nguyện vọng lôi cuốn con người về cái đẹp
hoàn thiện nhất trong mục tiêu vươn tới của
mỗi con người và của toàn xã hội. Tuy
nhiên, muốn giáo dục con người có được
khả năng cảm xúc thẩm mỹ tinh tế, thị hiếu
thẩm mỹ lành mạnh, tốt đẹp, lý tưởng thẩm
mỹ tiến bộ, thấm nhuần tinh thần nhân văn
thì nhất thiết phải trang bị cho con người
vốn tri thức văn hóa thẩm mỹ đối với nhân
cách, mà quan trọng hơn là trình độ thẩm
mỹ của nhân cách.
Ngày nay, các sản phẩm của mỹ thuật,
đặc biệt là sản phẩm thiết kế ứng dụng của
chúng ta đóng vai trò hết sức quan trọng
trong quá trình xây dựng và phát triển đất
nước, từ sau Nghị quyết Trung ương 5
Khóa VIII, Đảng ta đã đề ra phương châm
xây dựng một nền văn hóa Việt Nam tiên
tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Những năm
qua, hoạt động thiết kế ứng dụng đã phát
triển nhanh và quy mô, bắt kịp được xu
hướng thiết kế của thế giới. Giá trị thiết kế
đã góp phần rất lớn trong quá trình lưu
thông và sản xuất hàng hóa. Công tác thiết
kế ở Việt Nam đã nhanh chóng định hình
cho mình một con đường để tiếp cận và hòa
nhập với môi trường thương mại toàn cầu.
Các sản phẩm thiết kế ứng dụng đóng vai
trò cực kỳ quan trọng và thiết thực trong
việc đưa cái đẹp ứng dụng vào trong cuộc
sống xã hội, có vai trò hướng dẫn và phát
triển cảm thụ thẩm mỹ cho xã hội. Hoạt
động thiết kế ứng dụng đi vào cuộc sống
thường nhật trên mọi lĩnh vực, mọi môi
trường sinh hoạt, thương mại hàng hóa tiêu
dùng xuất khẩu và trở thành động lực góp
phần phát triển kinh tế, văn hóa, chính
trị, nhất là trong nền kinh tế thị trường
sôi nổi và cạnh tranh khốc liệt như hiện
nay. Đời sống càng đi lên, con người có
nhu cầu đòi hỏi càng cao hơn, không chỉ ăn
no, mặc ấm mà còn ăn ngon, mặc đẹp, sinh
hoạt ngày càng tiện nghi, hiện đại, có nếp
sống văn minh, văn hóa. Cuộc sống đang
và sẽ cần có chất lượng, sự tinh tế, vì thế
hàng hóa cũ lỗi thời, kiểu dáng cũ và kém
thẩm mỹ, thiếu khoa học sẽ bị tẩy chay.
Chính vì thế, ngành mỹ thuật nói chung và
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Số 08/2018
53
ngành mỹ thuật ứng dụng nói riêng phải
luôn tiên phong định hướng thẩm mỹ cho
xã hội và là động lực quan trọng trong việc
thúc đẩy một nền kinh tế tiến nhanh, tiến
mạnh theo kịp các nước tiên tiến khác. Các
chính sách của Nhà nước đang kêu gọi thực
hiện thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa
và xây dựng phát triển nền văn hóa Việt
Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, có
giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao nhằm xây
dựng con người mới, xã hội văn minh. Mỹ
thuật từ lâu được coi là vũ khí tinh thần có
chức năng giáo dục thẩm mỹ nhân sinh
quan cho xã hội và phục vụ rộng rãi quần
chúng lao động. Chính vì vậy, mỹ thuật
phải mang tính định hướng thẩm mỹ cho sự
phát triển, định hướng thẩm mỹ phát huy
vai trò tiên phong trong nền kinh tế thị
trường, nâng cao chất lượng thẩm mỹ của
môi trường sống và nâng cao tầm vóc của
xã hội trong lĩnh vực nghệ thuật, có trách
nhiệm sáng tạo, thiết kế sáng tác, nâng cao
chất lượng thẩm mỹ hàng hóa phục vụ cho
nền kinh tế linh động và nhiều biến chuyển
như hiện nay. Bên cạnh đó, mỹ thuật cần
phát huy vai trò giáo dục con người về mặt
thẩm mỹ nâng cao đời sống văn hóa tinh
thần, văn minh hiện đại trong xã hội,
Thực tế, lợi ích kinh tế mà mỹ thuật
mang lại hết sức to lớn, nó không tùy thuộc
vào số lượng hoạ sĩ, số lượng tác phẩm, số
lượng các cuộc triển lãm, mà phụ thuộc
vào năng lực sáng tạo, định hình trong một
dòng chảy riêng với những điển phạm, quy
phạm được phổ cập hóa và không ngừng tự
phủ định. Nói cách khác, một nền mỹ thuật
thực sự tồn tại, là tồn tại như một chỉnh thể
văn hóa mỹ thuật.
Giáo dục, định hướng thẩm mỹ nghệ
thuật cho xã hội góp phần định hình một
nền “văn minh thị giác riêng biệt” [4, tr.97]
tạo nên cá tính cho xã hội và nét đặc thù
của một nền văn hóa tiêu biểu. Trong bối
cảnh xã hội ngày nay, khi nền kinh tế hàng
hóa, thông tin và du lịch phát triển, khi mà
con người đều hiểu được tính chất tượng
trưng trong các quan hệ xã hội và tính chất
ẩn dụ trong hành vi mỗi con người,... sự
đóng góp của mỹ thuật đối với kinh tế càng
cụ thể và rộng lớn. Sự đóng góp này không
phải trang điểm, làm đẹp hiểu theo nghĩa
cân bằng thị giác chung chung, mà là sự
hiển thị tượng trưng các giá trị thẩm mỹ
biểu hiện cho một trình độ văn minh, một
bản sắc văn hóa. Nói cách khác, nó thực sự
là cách để giao tiếp điều chỉnh các quan
điểm thẩm mỹ trong xã hội phát triển.
Mỹ thuật ứng dụng Việt Nam hiện tại
chưa định hình nền văn hóa thị giác đặc
trưng Việt Nam. Chỉ cần nhìn qua thị
trường hàng lưu niệm, vật phẩm trang trí,
bao bì hàng hóa, mẫu mã quảng cáo, mọi
người đều có thể nhận thấy - nghèo nàn về
chủng loại, ít sản phẩm đẹp, trong những
sản phẩm được cho là đẹp thường lại lai
căng, thiếu cái riêng như những quy định
thể chế, những quy ước văn hóa trong ngôn
ngữ tạo hình. Nguyên nhân sâu xa dường
như chính nó hiện nay cũng không thực sự
tồn tại, công chúng không biết nhiều về nó.
Còn các nhà thiết kế trong các lĩnh vực mỹ
thuật ứng dụng, khi đi tìm những chất liệu
mới, những kỹ thuật mới và cả những tiêu
chuẩn thẩm mỹ mới cũng chẳng thấy khi
nhắm vào nó. Để có vẻ dân tộc, họ tìm về
nguồn nghệ thuật dân gian, để có vẻ hiện
đại, họ lật ngay sách vở nước ngoài, điều
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Nguyễn Đắc Thái
54
này hết sức nguy hiểm trong sáng tác, nó
tạo thành sự gượng ép, bắt chước. Sản
phẩm mỹ thuật ứng dụng Việt Nam hiện
đại, cho đến nay, hoặc vẫn lặp đi lặp lại,
luẩn quẩn trong sự tùng phục ý niệm, chưa
khẳng định được vị thế của cái nhìn, hoặc
có ý thức về vị thế của cái nhìn, về đặc thù
tư duy của cái nhìn, về đặc thù tư duy thị
giác nhưng lại thiếu khả năng độc lập sáng
tạo nên vẫn cứ mãi lặp đi lặp lại người
khác, “Nói chung, nó vẫn còn lơ lửng
giữa nghệ thuật dân gian và nghệ thuật
hiện đại phương Tây chứ chưa thực sự cắm
rễ trong bản thể văn hóa của mình, và trở
lại làm giàu cho cái bản thể đó. Và do đó,
chỉ sinh ra được những sản phẩm chiết
trung, tồn tại trên bề mặt - nhưng những ảo
ảnh - ít có những hình tượng sống lâu bền,
những hình ảnh tiêu biểu đi sâu vào công
chúng, những sáng tạo về hình thức làm
thay đổi cái nhìn sự vật,” [3, tr.168 ].
Lợi ích kinh tế đi liền sau lợi ích văn
hóa của mỹ thuật. Vấn đề của mỹ thuật
Việt Nam hiện đại là phải nhìn nhận lại
cách nhìn, cách nghĩ của cả người sáng tác
lẫn người thưởng thức. Nếu giáo dục thẩm
mỹ mỹ thuật chỉ quan tâm đến ý nghĩa đề
tài, không quan tâm đến giá trị thực tiễn thì
việc thưởng thức nghệ thuật sẽ rất khô khan
và rất khó cho công chúng cảm nhận
Ngày nay, phải trả thẩm mỹ mỹ thuật về
đúng với vị trí của nó là tìm tòi, sáng tạo
những hình thức nghệ thuật mới, những giá
trị thẩm mỹ mới. Nói chung, cần phải có
phê bình thực sự - biện biệt các giá trị,
nhắm đến sự quy phạm hóa thông qua các
điển phạm - và tiến tới là mở rộng, nâng
cao các hoạt động phổ cập,
Đứng trước tình hình hiện nay, về
mặt quản lý, Nhà nước cần vạch ra một
phương hướng mới, phù hợp với một nền
kinh tế thị trường hết sức năng động và
các chính sách phải rất phù hợp với đặc
điểm riêng trong nền kinh tế mở như hiện
nay. Cơ chế thị trường và sự hội nhập
quốc tế, bên cạnh những tích cực to lớn
cũng đã bộc lộ rõ mặt trái của nó, ảnh
hưởng tiêu cực đến tư tưởng, đạo đức, lối
sống của nhân dân, và sức sáng tác của
tầng lớp nghệ sĩ nói chung và hoạ sĩ nói
riêng từ những tác động không tốt, vô
tình phân luồng dòng tư tưởng sáng tác
trên bước đường phát triển theo nhiều ngã
rẽ khác nhau. Kinh tế thị trường với sức
mạnh tự phát ghê gớm đã làm sinh sôi
chủ nghĩa cá nhân, lối sống thực dụng,
coi trọng giá trị vật chất coi nhẹ giá trị
tinh thần, chỉ chú ý đến lợi ích cá nhân
mà coi nhẹ lợi ích cộng đồng, chú ý lợi
ích trước mắt mà coi nhẹ giá trị cơ bản
lâu dài. Ở một góc độ khác, mặt trái của
cơ chế thị trường là sự cạnh tranh không
lành mạnh, nạn thất nhiệp, sự phân hóa
giàu nghèo, tệ nạn xã hội, những điều
đó tác động tiêu cực đến đời sống con
người, là một nguyên nhân của những
tiêu cực trong nhận thức tư tưởng, tình
cảm đạo đức lối sống.
Đối với việc mở rộng giao lưu, hội
nhập quốc tế, bên cạnh mặt tác dụng tích
cực có mặt tác động tiêu cực. Qua tiếp xúc
với các giá trị văn hóa, các lối sống khác
nhau, trong những giá trị đó có những giá
trị không phù hợp với truyền thống dân tộc
nhưng được một bộ phận xã hội chấp nhận
vì nhận thức chưa cao, bên cạnh đó có
những kẻ lợi dụng để xuyên tạc gây rối
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Số 08/2018
55
loạn nền văn hóa nước nhà, làm cho môi
trường văn hóa thẩm mỹ của xã hội có
những xáo động, phức tạp theo hướng bất
lợi. Loại hình thiết kế ứng dụng cũng
không tránh khỏi, nhiều trường phái mới du
nhập vào, nhiều phong cách hơn nhưng
chưa phải là tất cả chúng đều được thị
trường chấp nhận vì những lý do nêu trên
mà sẽ có một số vẫn còn phải cân nhắc và
thận trọng.
3. KẾT LUẬN
Tóm lại, công tác thiết kế mỹ thuật ứng
dụng và sản phẩm của nó đóng vai trò quan
trọng, hình thành một nền tảng tư tưởng
trong công chúng phải mang tính chiến
lược và định hướng cho xã hội. Xây dựng
được một tầng lớp có trình độ thẩm mỹ
nhất định và bản lĩnh về tư tưởng và nội
dung của tác phẩm. Xây dựng một hệ thống
tiêu chuẩn các quan niệm về thẩm mỹ rộng
rãi trong công chúng để nâng cao ý thức và
quan niệm thẩm mỹ của mọi tầng lớp xã
hội lên một tầm cao mới, phù hợp với một
xã hội năng động trong cơ chế thị trường
như hiện nay.
Xác định được vai trò và giá trị của
yếu tố thẩm mỹ trong sản phẩm thiết kế
không chỉ đơn thuần phục vụ mang lại giá
trị cộng thêm cho sản phẩm mà còn góp
phần định hình thẩm mỹ cho người tiêu
dùng và cho xã hội. Muốn có được một sản
phẩm thiết kế ứng dụng tốt, phải hiểu được
hành vi, cảm nhận thẩm mỹ của người tiêu
dùng với sản phẩm đó để định được giá trị
đúng cho sản phẩm. Điều này góp phần
nâng cao ý thức cho toàn xã hội về ý thức
thẩm mỹ cho cả nhà sản xuất và người tiêu
dùng hiện đại. Để đạt được như mong
muốn, cần phải có lộ trình ở cấp Nhà nước
và thay đổi hành vi nhận thức từng bước
qua nhiều thế hệ, không nóng vội và áp đặt
yếu tố cảm nhận, bởi vì mỗi một cá thể
trong xã hội bị chi phối bởi một định kiến
xã hội nhất định.
Bài học từ chính phủ Hàn Quốc [5,
tr.6] chính vì nhận thức được tầm quan
trọng của thiết kế mà chính phủ Hàn Quốc
đã phát triển dịch vụ thiết kế thành công
nghiệp thiết kế và thực hiện hành động như
là một chính sách quốc gia một cách tổng
thể và có sự chỉ đạo định hướng từ cấp nhà
nước với chiến lược và quốc sách rõ ràng,
nâng tầm chất lượng thiết kế của sản phẩm
lên hàng đầu thế giới. Họ có những chính
sách ưu đãi và ràng buộc nhất định trong
lĩnh vực thiết kế, xây dựng nên thể chế
riêng trong việc nhận biết thị giác cho các
sản phẩm thiết kế của họ. Giáo dục và định
hình thẩm mỹ được quan tâm từ những cái
nhỏ nhất trong cuộc sống hằng ngày như
món ăn, sản phẩm gia dụng, đều được
nhất quán một tinh thần chung là giá trị tự
hào dân tộc, giá trị quốc gia được ưu tiên,
chính vì thế mà lĩnh vực thiết kế của Hàn
Quốc ngày càng vượt trội và mang tính
định hướng. Sản phẩm thiết kế của Hàn
Quốc luôn tạo được trào lưu, xu hướng ở
các nước trong khu vực và trên thế giới. Để
xây dựng chính sách và chiến lược giáo dục
nghệ thuật đúng đắn, trước hết chính phủ
phải nhận thức đầy đủ về vai trò, ý nghĩa và
tính cấp thiết của giáo dục văn hóa nghệ
thuật trong đời sống quốc gia. Trên cơ sở
nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn, chính
phủ Hàn Quốc hiểu sâu sắc đặc điểm, nhu
cầu của nền kinh tế tri thức, xu hướng toàn
cầu hóa và điều kiện cụ thể của đất nước.
“Từ đó, Chính phủ đã nhận diện được vai
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Nguyễn Đắc Thái
56
trò đặc biệt quan trọng của giáo dục nghệ
thuật đối với sự phát triển kinh tế - xã hội
Hàn Quốc trong thời gian tới và quyết định
đầu tư cho lĩnh vực này” [5, tr.9]. Đây là
điều mà Việt Nam cần xem xét và thay đổi
một cách nghiêm túc, khẩn trương và thiết
thực. Để các thế hệ sau của Việt Nam có tư
duy, trình độ thẩm mỹ nhất định bắt kịp với
các nước trên thế giới.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. T.SecnưSepxki (1962), Quan hệ thẩm mỹ của nghệ thuật đối với hiện thực, Nxb. Va n
hóa nghệ thuật, Hà Nội.
2. Phương Lựu (1994), Mười trường phái lý luận phê bình văn học phương Tây đương đại,
Nxb. Giáo dục, Hà Nội.
3. Nguyễn Văn Huyên (Chủ biên, 2001), Văn hóa thẩm mỹ và sự phát triển con ngu ời Việt
Nam trong thế k mới, Nxb. Văn hóa Thông tin, Hà Nội.
4. Mikel Dufrenne (Chủ biên, 2002), Sự nghiên cứu hiện nay về các vấn đề chủ yếu trong
mỹ học và các ngành nghệ thuật, t.4, Thư viện Viện Triết học.
5. Phạm Bích Huyền, Giáo dục văn hóa và nghệ thuật ở Hàn Quốc - Nâng cao nhận thức
của chính phủ về tính cấp thiết của giáo dục nghệ thuật.
Ngày nhận bài: 06/11/2017. Ngày biên tập xong: 12/01/2018. Duyệt đăng: 17/3/2018.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- su_can_thiet_phai_nang_cao_trinh_do_tham_my_cho_xa_hoi_va_th.pdf