Tác động của hạn ngạch tới thương mại, dịch vụ

hËp nµy. C¸c nhµ nhËp khÈu trong n­íc hoÆc nh÷ng ng­êi cung cÊp n­íc ngoµi s½n sµng tr¶ gi¸ vÒ kho¶n nµy ®Ó cã trong tay mét giÊy phÐp quan träng. NÕu h¹n ng¹ch nhËp khÈu ®­îc b¸n ®Êu gi¸ c¹nh tranh th× h¹n ng¹ch nhËp khÈu vµ thuÕ quan ®Òu cã ¶nh h­ëng gièng nhau ®Õn lîi Ých th­¬ng m¹i. b. Trªn gãc ®é c¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o. Trong ®iÒu c¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o, ¶nh h­ëng cña thuÕ quan vµ h¹n ng¹ch ®Õn ph©n phèi lîi Ých do th­¬ng m¹i lµ kh¸c nhau. Gi¶ sö b©y giê cã mét n­íc nhËp khÈu vµ viÖc s¶n xuÊt hµng ho¸ ®Ó c¹nh tranh víi hµng nhËp khÈu do mét c«ng ty duy nhÊt kiÓm so¸t, n­íc nµy lµ n­íc nhá trªn thÕ giíi v× vËy gi¸ nhËp khÈu kh«ng bÞ ®éng bëi gi¸ c¶ thÕ giíi vµ do ®ã luËt th­¬ng m¹i thÓ hiÖn chÝnh s¸ch c¹nh tranh hoÆc chèng ®éc quyÒn. ThuÕ quan duy tr× lîi Ých th­¬ng m¹i do c¸c nhµ ®éc quyÒn bÞ h¹n chÕ trong viÖc h×nh thµnh gi¸ c¶ ®éc quyÒn. h¹n ng¹ch nhËp khÈu sÏ xo¸ bá h¹n chÕ nµy vµ nhµ ®éc quyÒn cã kh¶ n¨ng t¹o ra lîi nhuËn do s¶n xuÊt thÊp h¬n vµ b¸n ë møc gi¸ cao h¬n gi¸ c¶ thÕ giíi céng víi phÇn thuÕ quan t­¬ng øng. P MC PM Pwt Pwt = Pw.(1+t) Pw MR D 0 Qw Qt QM Qt’ Qw’ Q §å thÞ 3 §å thÞ trªn cho thÊy mét nhµ ®éc quyÒn ®­îc b¶o hé b»ng thuÕ quan. D- ®­êng cÇu néi ®Þa . MC- ®­êng chi phÝ biªn cña nhµ ®éc quyÒn. MR- ®­êng doanh thu biªn cña nhµ ®éc quyÒn. T¸c ®éng cña thuÕ quan lµ lµm t¨ng møc gi¸ tèi ®a mµ ngµnh c«ng nghiÖp trong n­íc cã thÓ ®­a ra. Khi ChÝnh phñ ®¸nh thuÕ nhËp khÈu víi møc thuÕ suÊt t0 th× nhµ s¶n xuÊt trong n­íc cã thÓ ®­a ra gi¸ Pw.(1+t0). Nhµ ®éc quyÒn kh«ng thÓ tù do n©ng gi¸ rtíi møc cao h¬n møc nµy v× ng­êi mua sÏ mua hµng nhËp khÈu. Hä sÏ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn khi doanh thu biªn (MR) t­¬ng øng víi chi phÝ biªn (MC) ë s¶n l­îng Qt. thuÕ quan lu«n n©ng gi¸ hµng ho¸ trong n­íc Pw(1+t0) vµ s¶n l­îng cña ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc trong khi nhu cÇu trong n­íc gi¶m chØ cßn Qt’ vµ nhËp khÈu còng gi¶m. Nh­ vËy ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc vÉn s¶n xuÊt ra mét khèi l­îng t­¬ng tù nh­ khi ®ã lµ ngµnh c¹nh tranh hoµn h¶o. Nh­ng còng cã tr­êng hîp thuÕ quan t¸c ®éng ®Õn ngµnh c«ng nghiÖp ®éc quyÒn hoµn h¶o kh¸c nhau. §ã lµ khi thuÕ quan rÊt cao ®Õn møc nhËp khÈu bÞ xo¸ bá hoµn toµn ( thuÕ quan cã tÝnh chÊt cÊm ®o¸n ). §èi víi ngµnh c«ng nghiÖp cã tÝnh chÊt c¹nh tranh. Khi nhËp khÈu bÞ lo¹i bá hoµn toµn viÖc t¨ng thuÕ kh«ng cã t¸c ®éng nµo. Nh­ng ®èi víi nhµ ®éc quyÒn hä vÉn ph¶i h¹n chÕ gi¸ cña m×nh do mèi ®e do¹ nhËp khÈu ngay c¶ khi nhËp khÈu b»ng kh«ng. V× vËy viÖc t¨ng thuÕ quan cã tÝnh chÊt cÊm ®o¸n sÏ cho phÐp nhµ ®éc quyÒn t¨ng gi¸ gÇn ®Õn møc tèi ®a ho¸ lîi nhuËn (møc gi¸ PM) B©y giê ta xem xÐt mét nhµ ®éc quyÒn ®­îc b¶o hé b»ng h¹n ng¹ch. NÕu lóc nµy ChÝnh phñ ®­a ra h¹n ng¹ch nhËp khÈu hµng ho¸ víi mét sè l­îng cè ®Þnh Q* th× ®­a ra gi¸ cao h¬n Pw nhµ ®éc quyÒn sÏ kh«ng Õ toµn bé hµng ho¸ cña m×nh. Ng­îc l¹i ë gi¸ ®ã hä sÏ b¸n ra l­îng hµng b»ng l­îng cÇn trong n­íc trõ ®i sè nhËp khÈu ®­îc phÐp - Q* Ta cã ®å thÞ sau: P MC P’M Pwt Pwt = Pw.(1+t) Pw MRq D’ D 0 Q’M Q’t Q §å thÞ 4 §­êng cÇu míi sau khi cã h¹n ng¹ch lµ D’- song song víi D nh­ng dÞch chuyÓn sang tr¸i Q* ®¬n vÞ. MC - §­êng chi phÝ cËn biªn cña nhµ ®éc quyÒn. MR - Doanh thu biªn míi t­¬ng øng víi D’ Nhµ ®éc quyÒn cã thÓ tù do t¨ng gi¸ v× hä biÕt r»ng gi¸ trong n­íc cña hµng ho¸ nhËp khÈu trong n­íc còng t¨ng. Nh­ vËy h·ng ®éc quyÒn ®­îc b¶o hé b»ng h¹n ng¹ch sÏ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn b»ng c¸ch ®¶m b¶o chi phÝ biªn b»ng doanh thu biªn khi s¶n xuÊt á møc Q’M vµ P’M. Hay ®Ó cô thÓ h¬n ta sÏ xem xÐt trªn ®å thÞ sau. P P* D MC P’ A B P’w Q Pw E MR D 0 Q* Q §å thÞ 5 Víi h¹n ng¹ch nhËp khÈu ®­êng cÇu cña c¸c nhµ ®éc quyÒn sÏ dÞch chuyÓn sang tr¸i mét kho¶ng c¸ch n»m ngang MQ t¹i tÊt c¶ c¸c møc gi¸ cao h¬n gi¸ cao thÕ giíi. Trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng c¹nh tranh, thuÕ quan t­¬ng øng víi h¹n ng¹ch nhËp khÈu MQ sÏ lµ hiÖu sè Pd-Pw (h×nh a) (trang11) vµ thiÖt h¹i lîi Ých rßng sÏ lµ tam gi¸c (b+d). Tuy nhiªn c¸c nhµ ®éc quyÒn sÏ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn khi MR=MC nªn c¸c doanh nghiÖp chØ cã lîi khi gi¶m s¶n l­îng xuèng OQ* vµ b¸n s¶n phÈm ë møc gi¸ ®éc quyÒn P*. DE: Kho¶ng c¸ch gi÷a gi¸ trÞ cña ng­êi tiªu dïng ph¶i bá ra vµ chi phÝ s¶n xuÊt hµng ho¸ ®ã. AB: Sè l­îng hµng ho¸ ®­îc tiªu dïng do ¸p dông thuÕ quan nay kh«ng ®­îc tiªu dïng n÷a. ChÝnh s¸ch ®éc quyÒn g©y hËu qu¶ ph©n phèi ë chç ng­êi tiªu dïng bÞ thiÖt nhiÒu h¬n trong khi nh÷ng ng­êi cã h¹n ng¹ch nhËp khÈu vµ c¸c nhµ doanh nghiÖp néi ®Þa cã lîi nhiÒu h¬n. C¸c doanh nghiÖp néi ®Þa vµ nh÷ng ng­êi cã h¹n ng¹ch nhËp khÈu thÝch ¸p dông h¹n ng¹ch nhËp khÈu c¶ trong tr­êng hîp thÞ tr­êng néi ®Þa lµ c¹nh tranh bëi lÏ do xo¸ bá sè l­îng nhËp khÈu bæ sung ë møc gi¸ thÕ giíi, søc m¹nh ®éc quyÒn cña c¸c doanh nghiÖp néi ®Þa ®· ®­îc chÊp nhËn. Nh­ vËy: H¹n ng¹ch cã thÓ biÕn doanh nghiÖp trong n­íc trë thµnh ®éc quyÒn. II. H¹n ng¹ch xuÊt khÈu (export quota). 1. Kh¸i niÖm. H¹n ng¹ch xuÊt khÈu lµ quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vÒ sè l­îng (hoÆc trÞ gi¸) mét mÆt hµng nµo ®ã ®­îc xuÊt khÈu nãi chung hoÆc tõ mét thÞ tr­êng nµo ®ã trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh (mét n¨m). C¸c h×nh thøc h¹n chÕ xuÊt khÈu ®­îc ¸p dông tuú tõng n­íc vµ trong thêi gian nhÊt ®Þnh. Mét sè n­íc chØ cho phÐp mét sè tæ chøc cã quyÒn xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng nhÊt ®Þnh. HiÖn nay ë ViÖt Nam chÕ ®é cÊp h¹n ng¹ch xuÊt khÈu ®­îc quy ®Þnh theo bëi Thñ t­íng ChÝnh phñ. Hµng n¨m Bé Th­¬ng m¹i c«ng bè danh môc c¸c mÆt hµng qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch sau khi thèng nhÊt víi Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, Bé qu¶n lý s¶n xuÊt vµ ®­îc ChÝnh phñ duyÖt. Nhµ n­íc qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng sau : G¹o. Hµng dÖt may mÆc xuÊt khÈu vµo EU, Canada vµ Nauy. Bé Th­¬ng m¹i ph©n bè h¹n ng¹ch xuÊt khÈu cho c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph­¬ng. Nh÷ng mÆt hµng kh«ng qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch th× c¬ së xuÊt khÈu ®¨ng ký víi Bé Th­¬ng m¹i vµ ®­îc cÊp giÊy phÐp kh«ng h¹n chÕ. 2. Môc ®Ých cña Nhµ n­íc khi ¸p dông h¹n ng¹ch xuÊt khÈu. Kh«ng ph¶i lóc nµo Nhµ n­íc còng khuyÕn khÝch xuÊt khÈu mµ ®«i khi v× quyÒn lîi quèc gia ph¶i kiÓm so¸t mét vµi mÆt hµng xuÊt khÈu ®Æc biÖt, quý hiÕm, nh÷ng nguyªn liÖu, tµi nguyªn cña ®Êt n­íc, hoÆc nh÷ng mÆt hµng mang tÝnh chiÕn l­îc ®èi víi nÒn kinh tÕ. Nguyªn nh©n chÝnh lµ do: CÊm vËn bu«n b¸n: HiÖn nay cã nhiÒu n­íc ®ang sö dông h¹n ng¹ch xuÊt nh­ lµ mét c«ng cô ®Ó cÊm vËn bu«n b¸n gi÷a c¸c n­íc víi n­íc m×nh hoÆc gi÷a c¸c n­íc víi nhau. B»ng c¸ch h¹n chÕ hoÆc lµ kh«ng cho xuÊt sang mét n­íc nµo ®ã c¸c n­íc cã thÓ lµm cho c¸c n­íc kh¸c gÆp ph¶i khã kh¨n vÒ kinh tÕ-x· héi v× tù do th­¬ng m¹i ®· khiÕn cho c¸c n­íc phô thuéc lÉn nhau. MÆt kh¸c ®Ó b¶o vÖ tiÒm n¨ng, b¶o vÖ ®éng vËt vµ c©y trång, b¶o vÖ di s¶n v¨n ho¸, ®å cæ. Khi xuÊt hµng ho¸ sang c¸c n­íc ph¶i lµm sao ®Ó xuÊt ®­îc hµng ho¸ mµ cã kÕt tinh lao ®éng trong n­íc vµ c¸c yÕu tè kh¸c mµ kh«ng lµm thiÖt h¹i ®Õn tµi nguyªn cña ®Êt n­íc. Trong tr­êng hîp nµy tèt nhÊt nªn tËp trung xuÊt khÈu nh÷ng hµng ho¸ ®· qua chÕ biÕn tinh, kh«ng nªn xuÊt khÈu nh÷ng hµng ho¸ mµ ch­a qua chÕ biÕn hoÆc míi chØ chÕ biÕn th«. 3. H¹n chÕ xuÊt khÈu tù nguyÖn (Voluntary Export Restraints-ver). Trong nh÷ng n¨m 70 vµ 80 c¸c hµng rµo th­¬ng m¹i phi thuÕ quan ph¸t triÓn rÊt nhanh. §ã lµ c¸c tho¶ thuËn h¹n chÕ xuÊt khÈu mét sè hµng ho¸ cô thÓ sang mét sè thÞ tr­êng c¸ biÖt ®­îc tho¶ thuËn tù nguyÖn cña c¸c nhµ s¶n xuÊt. C¸c tho¶ thuËn nµy cã thÓ lµ chÝnh thøc hoÆc kh«ng chÝnh thøc. HiÖn nay c¸c tho¶ thuËn nh­ thÕ bao hµm hÇu hÕt sè l­îng bu«n b¸n vÒ « t«, thÐp, hµng dÖt vµ quÇn ¸o may s½n gi÷a c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. HËu qu¶ cña h¹n chÕ xuÊt khÈu tù nguyÖn còng t­¬ng tù nh­ h¹n ng¹ch nhËp khÈu nh­ng cã 3 sù kh¸c biÖt lµm cho nã kÐm t¸c dông h¬n theo quan ®iÓm cña c¸c n­íc nhËp khÈu. Mét lµ, tiÒn thuª h¹n ng¹ch do h¹n chÕ xuÊt khÈu tù nguyÖn hoµn toµn thuéc vÒ d©n c­ cña n­íc xuÊt khÈu. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ n­íc nhËp khÈu bÞ thiÖt vµ so víi thuÕ quan thu nhËp cña ChÝnh phñ chuyÓn cho n­íc ngoµi. Hai lµ, n­íc nhËp khÈu ph¶i thanh to¸n ë møc gi¸ néi ®Þa ®Çy ®ñ mµ kh«ng ph¶i ë møc gi¸ thÕ giíi cho c¸c hµng ho¸ nhËp khÈu.Trong tr­êng hîp nµy t­¬ng quan gi÷a gi¸ xuÊt khÈu vµ gi¸ nhËp khÈu sÏ xÊu ®i vµ ®­êng cong ®Þnh gi¸ cña n­íc nhËp khÈu dÞch chuyÓn sang ph¶i. Ba lµ, h¹n chÕ xuÊt khÈu tù nguyÖn mang tÝnh ph©n biÖt ®èi xö nªn chØ ¸p dông cho c¸c n­íc cung øng s¶n phÈm víi chi phÝ thÊp nhÊt. H¹n chÕ xuÊt khÈu tù nguyÖn còng cã thÓ buéc c¸c nhµ nhËp khÈu ph¶i chÊp nhËn nhËp khÈu cña c¸c n­íc cã chi phÝ cao h¬n lµm t¨ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cña c¸c n­íc nhËp khÈu vµ ph©n phèi kh«ng cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc cña thÕ giíi. C¸c n­íc xuÊt khÈu thÝch ¸p dông h¹n chÕ xuÊt khÈu tù nguyÖn h¬n so víi h¹n ng¹ch nhËp khÈu hoÆc thuÕ quan v× thiÖt h¹i ®èi víi n­íc nhËp khÈu sÏ lµ lîi Ých ®èi víi n­íc xuÊt khÈu (TiÒn thuª quota + Pd >Pw) (§å thÞ ). Trong th­¬ng m¹i quèc tÕ khÝa c¹nh ph©n biÖt ®èi xö phô thuéc vµo sù cã mÆt cña c¸c nhµ cung øng thay thÕ vµ chØ x¶y ra khi c¸c n­íc nhËp khÈu chÊp nhËn vµ khuyÕn khÝch c¸c nhµ cung øng nµy mµ th«i. H¹n chÕ xuÊt khÈu tù nguyÖn kÐm t¸c dông h¬n c¸c hµng rµo th­¬ng m¹i kh¸c nh­ng d­íi gãc ®é thÓ chÕ nã ®­îc c¸c n­íc nhËp khÈu ñng hé. T¨ng thuÕ quan vµ h¹n ng¹ch ®Òu tr¸i víi quy ®Þnh chung cña Tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) v× vËy ¸p dông c¸c gi¶i ph¸p ®Òu cã thÓ bÞ tr¶ ®òa b»ng cÊm vËn quèc tÕ. §Ó tr¸nh ®­îc hËu qu¶ ®ã n­íc nhËp khÈu mua chuéc c¸c nhµ cung øng n­íc ngoµi b»ng c¸ch ®­a ra nh÷ng lîi Ých h¹n chÕ cña xuÊt khÈu tù nguyÖn. C¸c n­íc xuÊt khÈu nhËn thÊy r»ng kh«ng chÊp nhËn nh÷ng ®Ò nghÞ ®ã cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng hµnh ®éng ®¬n ph­¬ng cña c¸c n­íc nhËp khÈu vµ v× vËy sù so s¸nh kh«ng ph¶i lµ gi÷a h¹n chÕ xuÊt khÈu tù nguyÖn sÏ c©n b»ng ®­îc c¸c lîi thÕ vµ tr¸nh ®­îc hËu qu¶ cña c¸c hµng rµo th­¬ng m¹i tù nguyÖn sÏ c©n b»ng ®­îc c¸c lîi thÕ vµ tr¸nh ®­îc hËu qu¶ cña c¸c hµng rµo th­¬ng m¹i kh¸c. H¹n chÕ xuÊt khÈu tù nguyÖn cho phÐp c¸c nhµ nhËp khÈu thùc hiÖn gi¸ c¶ ®éc quyÒn, hä sÏ kh«ng b¸n thÊp h¬n khi nhËp khÈu bæ sung. Trong tr­êng nµy tiÒn thuª h¹n ng¹ch ®èi víi mét sè l­îng nhËp khÈu cè ®Þnh t¨ng lªn. Ph­¬ng thøc nµy ®· ®­îc ng­êi NhËt ¸p dông nh»m h¹n chÕ xuÊt khÈu « t« sang Mü vµ v« tuyÕn ®é nÐt cao ®èi víi Céng ®ång Ch©u ¢u (EC). Môc ®Ých chÝnh cña xuÊt khÈu tù nguyÖn lµ chÊp nhËn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®¹t ®Õn gÇn tr×nh ®é tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. III. C¸c lo¹i h¹n ng¹ch kh¸c. Ngoµi h¹n ng¹ch xuÊt nhËp khÈu hiÖn nay cßn cã mét sè lo¹i h¹n ng¹ch kh¸c nh­ h¹n ng¹ch c«ng nghiÖp, h¹n ng¹ch s¶n xuÊt, h¹n ng¹ch gia c«ng t¸i xuÊt, h¹n ng¹ch héi chî triÓn l·m. Tuy nhiªn v× c¸c lo¹i h¹n ng¹ch nµy kh«ng ®­îc ¸p dông réng r·i trõ h¹n ng¹ch c«ng nghiÖp vµ h¹n ng¹ch s¶n xuÊt. Chñ yÕu cã h¹n ng¹ch xuÊt nhËp khÈu t¸c ®éng tíi th­¬ng m¹i vµ dÞch vô. H¹n ng¹ch s¶n xuÊt: Ngoµi viÖc trùc tiÕp tham gia vµo thÞ tr­êng vµ mua c¸c s¶n phÈm do vËy lµm t¨ng tæng cÇu ChÝnh phñ cßn cã thÓ lµm cho gi¸ c¶ cña s¶n phÈm t¨ng b»ng c¸ch gi¶m cung. ChÝnh phñ cã thÓ lµm ®iÒu nµy b»ng c¸c s¾c lÖnh - ChÝnh phñ chØ cÇn quy ®Þnh h¹n ng¹ch cho mçi mÆt hµng. B»ng c¸ch Ên ®Þnh h¹n ng¹ch thÝch hîp gi¸ c¶ cã thÓ bÞ ®Èy lªn bÊt kú møc mong muèn nµo. IV. C¸c hµng rµo th­¬ng m¹i phi thuÕ quan kh¸c. Nh×n chung tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn ¸p dông cho hµng ho¸ n­íc ngoµi vµ néi ®Þa ®Òu cã t¸c dông nh­ hµng rµo th­¬ng m¹i. Tuy nhiªn hÇu hÕt c¸c hµng rµo phi thuÕ quan th­êng dÉn ®Õn gi¶m c¸c quan hÖ bu«n b¸n vµ th­êng rÊt khã ®o l­êng ¶nh h­ëng cña nã. Trong phÇn nµy chóng ta sÏ xem xÐt mét sè hµng rµo phi thuÕ quan liªn quan ®Õn thuÕ quan vµ h¹n ng¹ch nh­ thÕ nµo. Ph­¬ng thøc ®Þnh gi¸ cña h¶i quan lµ hµng rµo phi h¹n ng¹ch dÔ nhËn thÊy nhÊt. B»ng c¸ch ®Þnh gi¸ hµng nhËp khÈu ë møc gi¸ cao h¬n, nh©n viªn h¶i quan ®· t¨ng tiÒn thuÕ ph¶i tr¶. Sö dông ph­¬ng thøc ®Þnh gi¸ cña h¶i quan nh­ lµ mét hµng rµo th­¬ng m¹i chØ lµm t¨ng chi phÝ nhËp khÈu t­¬ng tù nh­ thuÕ quan nh­ng kh«ng lµm t¨ng thu nhËp cho ChÝnh phñ cña n­íc nhËp khÈu. NhiÒu khi nã mang tÝnh chÊt chuyÓn ®æi thuÕ h¶i quan. Quy ®Þnh vÒ thµnh phÇn s¶n phÈm cã nguån gèc ®Þa ph­¬ng còng lµ mét hµng rµo th­¬ng m¹i quan träng. C¸c quy ®Þnh nµy b¶o vÖ c¸c nhµ s¶n xuÊt s¶n xuÊt phô tïng néi ®Þa t­¬ng tù nh­ h¹n ng¹ch nhËp khÈu. Còng do quy ®Þnh vÒ thµnh phÇn ®Þa ph­¬ng, c¸c doanh nghiÖp buéc ph¶i thùc hiÖn mét sè ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n so víi thùc hiÖn ë n­íc ngoµi. Tuy nhiªn c¸c quy ®Þnh nµy kh«ng khuyÕn khÝch ®Çu t­ n­íc ngoµi mµ chØ lµm t¨ng ho¹t ®éng bu«n b¸n vµ cã thÓ lµm t¨ng chi phÝ do hµng ho¸ kh«ng ®­îc kÕt thóc qu¸ trinhg s¶n xuÊt t¹i n¬i cã chi phÝ thÊp nhÊt. Sù ­u ®·i cña ChÝnh phñ lu«n lu«n lµ khu vùc mµu mì cho sù ph©n biÖt gi÷a nhµ cung øng n­íc ngoµi vµ néi ®Þa, ch¼ng h¹n viÖc ®Êu thÇu c¸c dù ¸n c«ng céng chØ dµnh cho c¸c nhµ cung øng néi ®Þa. Hµng rµo phi thuÕ quan nµy t¨ng cïng víi sù t¨ng tr­ëng cña khu vùc Nhµ n­íc. Sù ­u ®·i cña ChÝnh phñ còng t¸c ®éng t­¬ng tù nh­ thuÕ quan nh­ng kh«ng cã thu nhËp. Trªn thùc tÕ ®o l­êng ¶nh h­ëng cña c«ng cô nµy rÊt khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng dù ¸n lín do kh«ng cã thÞ tr­êng më ®Ó quan s¸t gi¸ c¶ thÕ giíi cho c¸c dù ¸n ®ã. ChÝnh phñ cã thÓ sö dông c¸c dÞch vô marketing vµ c¸c dÞch vô b¸n lÎ riªng ®Ó t¹o ra c¸c hµng rµo th­¬ng m¹i. C¸c cöa hµng b¸n ®å uèng ®Þa ph­¬ng ë Canada víi ®éc quyÒn b¸n r­îu ®· quy ®Þnh gi¸ cao h¬n ®èi víi r­îu nhËp khÈu nh»m khuyÕn khÝch tiªu thô r­îu néi ®Þa mÆc cho ®ã lµ nh÷ng s¶n phÈm kh¸c biÖt. C¸c hµng rµo phi thuÕ quan mang tÝnh kü thuËt nh­ kh¸c biÖt vÒ ®¬n vÞ ®o träng l­îng, kÝch th­íc, ng«n ng÷ trªn bao b× ®ãng gãi khã tiÕp cËn h¬n. Quan träng h¬n n÷a lµ nh÷ng tiªu chuÈn vÒ søc khoÎ, an toµn, m«i tr­êng...còng ®ßi hái nh÷ng chi phÝ bæ sung ®èi víi c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi vµ g©y ra nh÷ng c¶n trë cho viÖc th©m nhËp thÞ tr­êng. TÊt c¶ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan ®· miªu t¶ trªn ®©y ®Òu nh»m gi¶m nhËp khÈu vµ cã ¶nh h­ëng t­¬ng tù nh­ thuÕ quan. C¸c nhµ s¶n xuÊt néi ®Þa ®­îc b¶o hé sÏ cã lîi cßn ng­êi tiªu dïng bÞ thiÖt. Víi c¸c hµng rµo phi thuÕ quan thu nhËp cña ChÝnh phñ th­êng kh«ng tån t¹i bëi thuÕ quan t­¬ng øng ®· bÞ ng¨n chÆn hoÆc nguån lîi bÞ ph©n t¸n do ®ßi hái vÒ sö dông nguån lùc ®· lµm chi phÝ cña nhµ cung øng n­íc ngoµi. T¸c ®éng ®Õn th­¬ng m¹i cña c¸c hµng rµo phi thuÕ quan th­êng rÊt lín do nh÷ng thiÖt h¹i bæ sung th­êng xuÊt hiÖn. Tuy nhiªn viÖc ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña chóng rÊt phøc t¹p do khÝa c¹nh phi th­¬ng m¹i cña gi¶i ph¸p nµy. V. Nh÷ng quy ®Þnh viÖc xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch. 1. C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh danh môc, sè l­îng(hoÆc trÞ gi¸) cña mÆt hµng xuÊt nhËp khÈu qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch. B¶o vÖ tµi nguyªn thiªn nhiªn m«i tr­êng, m«i sinh. B¶o vÖ vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong n­íc, b¶o ®¶m nhu cÇu hîp lý cña s¶n xuÊt, kinh doanh vµ tiªu dïng. B¶o ®¶m hiÖu qu¶ xuÊt nhËp khÈu(chÝnh s¸ch tiÕt kiÖm tiªu dïng, sö dông hîp lý ngo¹i tÖ) B¶o ®¶m chÝnh s¸ch thÞ tr­êng ngoµi n­íc vµ c¸c cam kÕt quèc tÕ cña ChÝnh phñ. 2.Thñ tôc Ên ®Þnh h¹n ng¹ch. Uû ban kÕ ho¹ch Nhµ n­íc chñ tr×, cïng Bé Th­¬ng m¹i tham kh¶o ý kiÕn c¸c Bé h÷u quan, x©y dùng vµ tr×nh Chñ tÞch Héi §ång Bé Tr­ëng phª duyÖt danh môc sè l­îng (hoÆc trÞ gi¸) c¸c mÆt hµng xuÊt nhËp khÈu qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch cho tõng thêi kú. Bé tr­ëng Bé Th­¬ng m¹i cã tr¸ch nhiÖm c«ng bè danh môc nãi trªn. 3. Nguyªn t¾c vµ thñ tôc ph©n bè h¹n ng¹ch. Bé Th­¬ng m¹i lµ c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc duy nhÊt cã thÈm quyÒn ph©n bè h¹n ng¹ch trùc tiÕp cho c¸c doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp ®­îc cÊp giÊy phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu bµ ph¹m vi kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cã bao gåm mÆt hµng xin ph©n bæ h¹n ng¹ch míi ®­îc xin h¹n ng¹ch. §èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu mµ h¹n ng¹ch do n­íc ngoµi ph©n cho ViÖt Nam th× sè l­îng ( hoÆc trÞ gi¸ ) cña mÆt hµng còng nh­ thêi h¹n thùc hiÖn h¹n ng¹ch do Bé Th­¬ng m¹i quyÕt ®Þnh. H¹n ng¹ch vÒ hµng ho¸ nhËp khÈu ®Ó l¾p r¸p, gia c«ng chÕ biÕn (nh­ linh kiÖn ®iÖn tö, c¸c bé phËn rêi vµ phô tïng xe m¸y, « t«, phô liÖu thuèc l¸) chØ ph©n bæ cho c¸c doanh nghiÖp cã c¬ së s¶n xuÊt vµ l¾p r¸p khi doanh nghiÖp yªu cÇu. Sau khi c©n ®èi c¸c yªu cÇu vÒ h¹n ng¹ch cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong n­íc sÏ xÐt yªu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Doanh ngiÖp cã nhu cÇu sö dông h¹n ng¹ch göi cho Bé Th­¬ng m¹i ®¬n xin h¹n ng¹ch theo mÉu quy ®Þnh s½n. Bé Th­¬ng m¹i cÊp phiÕu h¹n ng¹ch trong ®ã ghi sè l­îng (hoÆc trÞ gi¸) mÆt hµng, thêi h¹n thùc hiÖn h¹n ng¹ch. 4. Qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ h¹n ng¹ch vµ nghÜa vô cña c¶ doanh nghiÖp ®­îc ph©n bæ h¹n ng¹ch. Bé Th­¬ng m¹i cã tr¸ch nhiÖm ph©n bæ h¹n ng¹ch c«ng khai, ®óng ®ãi t­îng theo tæng møc mµ Chñ tÞch Héi §ång Bé Tr­ëng ®· phª duyÖt. Bé Th­¬ng m¹i cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra viÖc thùc hiÖn h¹n ng¹ch ®· cÊp. C¸c doanh nghiÖp khi xin giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu tõng chuyÕn hµng ph¶i xuÊt tr×nh phiÕu h¹n ng¹ch (b¶n chÝnh), tr­êng hîp uû th¸c ph¶i cã thªm hîp ®ång uû th¸c. Nh÷ng doanh nghiÖp ®· ®­îc cÊp h¹n ng¹ch, nh­ng kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng hÕt h¹n ng¹ch ph¶i b¸o cho Bé Th­¬ng m¹i tèi thiÓu 3 th¸ng tr­íc khi h¹n ng¹ch hÕt h¹n. Nghiªm cÊm viÖc mua b¸n h¹n ng¹ch. Mäi vi ph¹m nh÷ng quy ®Þnh trªn tuú theo møc ®é, Bé Th­¬ng m¹i sÏ xö lý theo mét hoÆc nh÷ng h×nh thøc sau ®©y: Thu håi phiÕu h¹n ng¹ch. Kh«ng ph©n bæ h¹n ng¹ch cho n¨m tiÕp theo. Thu håi giÊy phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. KiÕn nghÞ c¸c c¬ quan chøc n¨ng truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. PhÇn II Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p trong ph©n bæ h¹n ng¹ch. I. Thùc tr¹ng cña viÖc ph©n bæ h¹n ng¹ch ë n­íc ta. ë n­íc ta Bé Th­¬ng m¹i lµ c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn khi cÊp h¹n ng¹ch cho mét doanh nghiÖp nµo ®ã. Cã mét sè c¸ch ph©n bæ h¹n ng¹ch cña ChÝnh phñ khi ph©n bæ h¹n ng¹ch cho mét doanh nghiÖp nµo ®ã, liªn quan ®Õn ph©n bæ h¹n ng¹ch lµ tiÒn thuª h¹n ng¹ch. 1. H¹n ng¹ch nhËp khÈu. NÕu h¹n ng¹ch ®­îc b¸n trong c¸c cuéc ®Êu gi¸ c¹nh tranh, khi ®ã gi¸ c¶ cña nã sÏ kh«ng v­ît qu¸ hiÖu sè (Pd-Pw) cho mét ®¬n vÞ nhËp khÈu. T¹i bÊt kú mét møc gi¸ nµo thÊp h¬n sÏ d­ cÇu vÒ h¹n ng¹ch v× møc rñi ro sÏ thÊp h¬n trong c¸c c¬ héi t×m kiÕm lîi nhuËn. T¹i møc gi¸ c©n b»ng toµn bé thu nhËp do b¸n c¸c h¹n ng¹ch nhËp khÈu sÏ thuéc ChÝnh phñ. C¸ch thø 2 lµ ChÝnh phñ giao toµn quyÒn ph©n phèi c¸c h¹n ng¹ch nhËp khÈu. Trong tr­êng nµy nh÷ng ng­êi nhËn ®­îc h¹n ng¹ch sÏ kh«ng ph¶i bá ra bÊt cø chi phÝ nµo mµ thu ®­îc lîi nhuËn tõ h¹n ng¹ch t­¬ng øng víi tiÒn thuª h¹n ng¹ch. C¸ch thø 3 lµ cã thÓ ®ßi hái c¸c nhµ nhËp khÈu ®­a ra nh÷ng kÕ ho¹ch vÒ sö dông nguån lùc khi xin giÊy phÐp nhËp khÈu. §¬n gi¶n nhÊt lµ ph¶i ®iÒn vµo c¸c mÉu xin giÊy phÐp göi ®Õn c¬ quan cã thÈm quyÒn vµ gi¶i tr×nh môc ®Ých nhËp khÈu, sau ®ã xÕp hµng vµ chê gi¶i quyÕt theo thø tù ­u tiªn. Còng cã thÓ t×m ra nh÷ng nh©n viªn cã thÓ gi¶i quyÕt cÊp h¹n ng¹ch vµ hèi lé hä. Ph­¬ng ph¸p nµy rÊt tèn thêi gian vµ kh«ng mang l¹i lîi Ých cho nÒn kinh tÕ mµ chØ cã lîi cho c¸ nh©n v× khi cã h¹n ng¹ch nhËp khÈu hä ®­îc h­ëng kh«ng tiÒn thuª h¹n ng¹ch ®¸ng ra ph¶i tr¶. VÝ dô: VÒ h¹n ng¹ch xe m¸y, chØ cÇn cã ®­îc trong tay quota vÒ h¹n ng¹ch xe m¸y th× cho dï cã b¸n l¹i hay nÕu dïng ®Ó nhËp xe m¸y råi b¸n l¹i trong n­íc víi gi¸ cao h¬n th× cã thÓ thu ®­îc rÊt nhiÒu lîi nhuËn v× vËy mµ c¸c c¸ nh©n kh«ng chØ trong n­íc mµ cßn ë n­íc ngoµi lu«n lu«n t×m c¸ch cã ®­îc giÊy phÐp quan träng nµy bÊt chÊp nh÷ng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Mét c¸ch ph©n phèi phøc t¹p h¬n cã thÓ lµm l·ng phÝ c¸c nguån lùc lµ h¹n ng¹ch nhËp khÈu ph©n bæ trªn c¬ së s¶n xuÊt néi ®Þa hoÆc khèi l­îng nhËp khÈu n¨m tr­íc. Khi ®ã sÏ x¶y ra hiÖn t­îng n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt gi¶ t¹o nhiÒu h¬n nhu cÇu nh»m lµm c¬ së ®Ó xin giÊy phÐp nhËp khÈu cho kú tíi. NÕu h¹n ng¹ch ph©n bæ c¨n cø vµo kim ng¹ch nhËp khÈu n¨m tr­íc th× sÏ dÉn t×nh tr¹ng ®æ x« vµo nhËp khÈu ngay tõ ®Çu n¨m vµ ®iÒu ®ã g©y ra chi phÝ dù tr÷ bæ sung. Sù ch¹y ®ua nµy còng dÉn ®Õn sù ­u tiªn nhËp khÈu tõ nh÷ng b¹n hµng th­¬ng m¹i gÇn h¬n vÒ mÆt ®Þa lý vµ sÏ ph¶i chÞu nh÷ng kho¶n phÝ tæn bæ sung do c¸c hµng rµo th­¬ng m¹i gÇn h¬n vÒ mÆt ®Þa lý vµ sÏ ph¶i chÞu nh÷ng kho¶n phÝ tæn bæ sung do c¸c hµng rµo th­¬ng m¹i ph©n biÖt ®èi xö. Víi nh÷ng c¸ch ph©n bæ h¹n ng¹ch nhËp khÈu trªn ®©y, c¸c nhµ nhËp khÈu sÏ s½n sµng chÞu mäi phÝ tæn cÇn thiÕt ®Ó cã ®­îc h¹n ng¹ch nhËp khÈu mµ hä nhËn thÊy chi phÝ bá ra thÊp h¬n tiÒn thuª h¹n ng¹ch. Víi c¸ch ph©n phèi nµy mét phÇn hoÆc toµn bé lîi Ých sÏ ph©n t¸n trong nh÷ng ho¹t ®éng kh«ng mang tÝnh chÊt s¶n xuÊt trùc tiÕp lµm t¨ng thiÖt h¹i vÒ phóc lîi do h¹n chÕ th­¬ng m¹i. §ã lµ h¹n ng¹ch nhËp khÈu cßn h¹n ng¹ch xuÊt khÈu th× sao? HiÖn nay ë n­íc ta viÖc ph©n bæ h¹n ng¹ch xuÊt nhËp khÈu chñ yÕu vÉn thùc hiÖn theo c¬ chÕ xin cho. 1.1 MÆt hµng ph©n urªa. Bé Th­¬ng m¹i chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh nhËp khÈu kho¶ng 1,46 triÖu tÊn (1996), 1,3 triÖu tÊn(1995), 1,479 triÖu tÊn(1997) theo nguyªn t¾c sau ®©y: Giao Tæng c«ng ty vËt t­ n«ng nghiÖp nhËp 40% nhu cÇu phÇn cßn l¹i giao cho c¸c doanh nghiÖp cã ®ñ ®iÒu kiÑen nhËp khÈu, b¶o ®¶m yªu cÇu s¶n xuÊt cña tõng khu vùc. Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n cã tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o cho Bé Th­¬ng m¹i sè l­îng ph©n bãn cÇn nhËp tõng mïa ®Ó Bé Th­¬ng m¹i cã c¬ së ®iÒu hµnh. 1.2 MÆt hµng x¨ng dÇu(trõ dÇu nhên). C¬ chÕ qu¶n lý nhËp khÈu ®Ó ®¶m b¶o nhËp khÈu kho¶ng 5,4 triÖu tÊn (1996), 4,6 triÖu tÊn (1995) ,5,7 triÖu tÊn (1997) nh­ sau : TËp trung 100% x¨ng dÇu nhËp khÈu qua c¸c doanh nghiÖp chuyªn doanh trong ®ã cã Tæng c«ng ty x¨ng dÇu nhËp khÈu kho¶ng 60% nhu cÇu. H¹n møc nhËp khÈu giao mét lÇn trong n¨m kÕ ho¹ch, sau 6 th¸ng sÏ xem xÐt vµ ®iÒu chØnh. 1.3 MÆt hµng xi m¨ng. Bé Th­¬ng m¹i chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh nhËp khÈu kho¶ng 1,4 triÖu tÊn xi m¨ng ®en (1996), 1,2 triÖu tÊn (1995), 0,9,triÖu tÊn (1997)theo h­íng giao Tæng c«ng ty xi m¨ng nhËp khÈu 40% nhu cÇu vµ giao phÇn cßn l¹i cho doanh nghiÖp cã ®ñ ®ieÌu kiÖn ®Ó trong 6 th¸ng ®Çu n¨m l­îng xi m¨ng nhËp vÒ ®¹t kho¶ng 60% nhËp khÈu. §èi víi clinker vµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt xi m¨ng Bé Th­¬ng m¹i ®iÒu hµnh nhËn kÞp thêi, ®¸p øng ®ñ nhu cÇu s¶n xuÊt. 1.4 MÆt hµng ®­êng ¨n. Bé Th­¬ng m¹i chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh nhËp khÈu theo nguyªn t¾c Bµn víi Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ vµ Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu vµ ®iÒu hµnh nh»m ®¸p øng ®ñ nhu cÇu cña thÞ tr­êng ®ång thêi kh«ng ¶nh ®Õn s¶n xuÊt mÝa ®­êng trong n­íc. ChØ ®Þnh mét sè doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng am hiÓu thÞ tr­êng ®Ó giao nhiÖm vô nhËp khÈu phÇn lín nhu cÇu, phÇn cßn l¹i giao cho c¸c doanh nghiÖp cã ®ñ ®iÒu kiÖn nhËp b¶o ®¶m nhu cÇu tiªu dïng cña tõng khu vùc. 1.5 MÆt hµng thÐp. Bé c«ng nghiÖp bµn víi Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ vµ th«ng b¸o cho Bé Th­¬ng m¹i danh môc nh÷ng chñng lo¹i thÐp trong n­íc ®· s¶n xuÊt ®ñ nhu cÇu trªn c¬ së ®ã Bé Th­¬ng m¹i cho nhËp nh÷ng chñng lo¹i trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc hoÆc s¶n xuÊt ch­a ®¸p øng nhu cÇu.Bé Th­¬ng m¹i chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh nhËp khÈu theo nguyªn t¾c: C¸c lo¹i thÐp trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc kÓ c¶ thÐp chuyen dïng vµ ph«i thÐp ®­îc nhËp ®¸p øng ®ñ nhu cÇu cña c¸c Bé, ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng ®¶m b¶o nhu cÇu s¶n xuÊt, x©y dùng vµ kinh doanh. Thèng nhÊt víi Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ vµ Bé C«ng nghiÖp x¸c ®Þnh nhu cÇu thÐp x©y dùng th«ng dông cÇn nhËp khÈu; giao cho Tæng c«ng ty thÐp nhËp khÈu kho¶ng 40% nhu cÇu thep x©y dùng th«ng dông vµ giao phÇn cßn l¹i cho c¸c doanh nghiÖp cã ®ñ ®iÒu kiÖn nhËp khÈu. NhËp 1995:1,116 triÖu tÊn NhËp 1996: 1,5 triÖu tÊn NhËp 1997 : 1,4 triÖu tÊn 2. H¹n ng¹ch xuÊt khÈu. GÇn ®©y nhÊt ë Thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· cã mét sè gi¶i ph¸p b¸n ®Êu gi¸ h¹n ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. ViÖc ph©n bæ h¹n ng¹ch theo c¬ chÕ xin cho g©y ra rÊt nhiÒu ®iÒu bÊt cËp. ë n­íc ta chñ yÕu cã 2 mÆt hµng xuÊt khÈu qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch ®ã lµ g¹o vµ hµng dÖt may. Thùc tr¹ng cña viÖc ph©n bæ h¹n ng¹ch mÆt hµng nµy nh­ thÕ nµo? §ã lµ mét vÊn ®Ò g©y ra rÊt nhiÒu tranh c·i, c©u hái xoay quanh. 2.1 MÆt hµng g¹o. a. Thùc tr¹ng. Theo Thêi b¸o kinh tÕ Sµi Gßn 12-11-1998 bµi viÕt cña Phóc TiÕn cã ®o¹n: Cùu Bé tr­ëng Th­¬ng m¹i Lª V¨n ThiÕt cã lÇn kÓ mét ®Þa ph­¬ng “h¨m” ®æ g¹o xuèng s©n Bé Th­¬ng m¹i nÕu kh«ng ®­îc cÊp quota. ViÖc ph©n chia h¹n ng¹ch xuÊt khÈu g¹o cßn ch­a hîp lý. N­íc ta lµ mét n­íc xuÊt khÈu g¹o ®øng vµo hµng thø ba trªn thÕ giíi sau Mü, Th¸i Lan. V× vËy, vÊn ®Ò xuÊt khÈu g¹o hµng n¨m ë c¸c tØnh thµnh nhiÒu lóa lµ vÊn ®Ò ®­îc quan t©m rÊt nhiÒu. NhiÒu n¨m nay c¸c tØnh thµnh nhiÒu lóa nµy vÉn yªu cÇu nhiÒu quota, nhiÒu ®Çu mèi xuÊt khÈu g¹o. Kh«ng chØ cã c¸c tØnh thµnh nhiÒu lóa mµ cßn cã c¸c tØnh thµnh Ýt lóa hoÆc kh«ng cã h¹t lóa nµo nh­ng cã nhµ m¸y, bÕn c¶ng vµ doanh nghiÖp quen lµm hµng xuÊt khÈu còng yªu cÇu cÊp h¹n ng¹ch xuÊt khÈu g¹o cho m×nh. ThËm chÝ cã nh÷ng ®Þa ph­¬ng, ngµnh kh«ng cã c¬ së vËt chÊt vµ doanh nghiÖp kh«ng ®¹t yªu cÇu cho xuÊt khÈu g¹o song vÉn ®ßi hái ph¶i ®­îc cÊp h¹n ng¹ch xuÊt khÈu g¹o. Trong khi ®ã cã nhiÒu tØnh thµnh, doanh nghiÖp cã nhiÒu lóa, cã nhµ m¸y, xÝ nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt th× l¹i kh«ng ®­îc cÊp h¹n ng¹ch xuÊt khÈu g¹o. Nh÷ng tØnh thµnh, doanh nghiÖp dï kh«ng cã nhiÒu lóa nh­ng cã c¬ së vËt chÊt th× cã thÓ b¸n ngay nh÷ng h¹n ng¹ch xuÊt khÈu ®ã cho c¸c doanh nghiÖp tØnh thµnh kh¸c víi møc gi¸ ”hîp lý”. §iÒu ®ã cßn g©y ra nh÷ng hËu qu¶ xÊu h¬n khi nhiÒu doanh nghiÖp, tØnh thµnh kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së vËt chÊt vÉn xuÊt khÈu g¹o dÉn ®Õn t×nh tr¹ng d×m gi¸ g¹o xuÊt khÈu chung, nhiÒu ®Çu mèi hµng chØ b¸n g¹o cho mét n¬i nªn cßn bÞ Ðp gi¸. Hay lµ cã nhiÒu doanh nghiÖp n¾m quota n¾m quyÒn lµm ®Çu mèi nh­ng cã nhµ m¸y xay x¸t, kh«ng cã kho b·i nªn ký hîp ®ång råi míi ch¹y ®i mua g¹o lµm x¸o trén gi¸ c¶. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu trªn cã ¶nh h­ëng rÊt xÊu tíi viÖc xuÊt khÈu g¹o. G¹o n­íc ta v× ch­a cã kh©u ®¸nh bãng h¹t g¹o, tû lÖ h¹t g¹o gÉy cao, ®é dµi cßn ch­a ®¹t tiªu chuÈn nªn gi¸ g¹o xuÊt khÈu cßn thÊp. Kh©u chÕ biÕn cña chóng ta rÊt kÐm céng víi viÖc xuÊt khÈu g¹o nh­ trªn lµm cho gi¸ c¶ lén xén, gi¸ xuÊt khÈu bÞ d×m. §iÒu nµy g©y thiÖt h¹i rÊt lín cho c¸c doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng, cã c¬ së vËt chÊt tèt mµ kh«ng ®­îc nhËn quota. Nh­ vËy, xÐt cho cïng Nhµ n­íc nªn tiÕp tôc ph©n bæ quota theo kiÓu xin cho hay ph©n bæ theo c¸c ph­¬ng thøc kh¸c? NÕu ph©n bæ quota th× lµm sao cho c«ng khai vµ c«ng b»ng. T¹i cuéc th¶o luËn ngµy 20-10 ë HiÖp héi xuÊt nhËp khÈu l­¬ng thùc bµ TrÇn Ngäc S­¬ng phã gi¸m ®èc n«ng tr­êng S«ng Hëu nªu ®Ò nghÞ mét c¸ch rÊt h×nh t­îng. XÐt quota vµ ®Çu mèi xuÊt khÈu g¹o còng ph¶i chÊm nh­ lµ thi hoa hËu ph¶i ®¹t ®ñ ba vßng : Vßng sè 1: S¶n l­îng lóa. Vßng sè 2: N¨ng lùc nhµ m¸y. Vßng sè 3: Gi¸ trÞ hµng ho¸ , thÞ tr­êng xuÊt, ng­êi mua. (Hay nh­ ®¹i diÖn c«ng ty Vinafood nhËn xÐt : Kh«ng nªn coi vÊn ®Ò s¶n l­îng lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®­îc quota xuÊt khÈu g¹o. §· cã thÞ tr­êng th× kh«ng nªn ph©n chia biªn giíi h¹t g¹o). Cßn «ng NguyÔn Trung TÝn, chñ tÞch HiÖp héi l¹i cho r»ng vÉn ph¶i l­u ý tiªu chuÈn s¶n l­îng v× ®ã lµ lîi Ých cña c¸c ®Þa ph­¬ng cã lóa. Song «ng vÉn ®ång ý Nhµ n­íc ph¶i tÝnh ®Õn yÕu tè hiÖu qu¶ kinh doanh thËt sù trong ph©n chia ®Çu mèi vµ vµ quota xuÊt khÈu g¹o. Theo thèng kª cña HiÖp héi n¨m 1998 cã ®Õn 33 ®Çu mèi xuÊt khÈu g¹o, t¨ng 12 ®Çu mèi so víi n¨m tr­íc. Song trong thùc tÕ trong chÝn th¸ng ®Çu n¨m cã n¨m ®¬n vÞ ngåi kh«ng ch­a ký d­îc hîp ®ång xuÊt khÈu nµo. Cßn l¹i sè xuÊt khÈu trªn 100.000 tÊn chØ cã 9 ®¬n vÞ : Tõ 50.000-100.000 : cã 6 ®¬n vÞ. Tõ 20.000-50.000: cã 7 ®¬n vÞ. D­íi 20.000 : cã 6 ®¬n vÞ. b. Gi¶i ph¸p. Qua ®©y ta thÊy r»ng ®Ó thùc sù xuÊt khÈu g¹o cã hiÖu qu¶ th× khi ph©n bæ quota cÇn ph¶i c¨n cø vµo c¬ sá vËt chÊt (cã ®ñ nhµ m¸y, bÕn c¶ng, doanh nghiÖp quen lµm hµng xuÊt khÈu, cã s¶n l­îng lóa cao) vµ ph¶i c¨n cø vµo kh¶ n¨ng khi xuÊt khÈu g¹o cña doanh nghiÖp. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp ®Çu mèi ch­a ®ñ ®iÒu kiÖn th× nªn ®­a sang diÖn xuÊt khÈu kh«ng th­êng xuyªn. MÆt kh¸c Nhµ n­íc còng cÇn bæ sung c¸c ®Çu mèi xuÊt khÈu g¹o ®ñ ®iÒu kiÖn lµm ®Çu mèi míi. Cô thÓ h¬n ®èi víi mét ®Çu mèi xuÊt khÈu g¹o ph¶i lµ doanh nghiÖp cã ®¨ng ký kinh doanh l­¬ng thùc, cã c¬ së chÕ biÕn vµ kho tµng ®ñ cho 15.000 tÊn trë lªn, ®ång thêi ph¶i tham gia mua lóa ngay trong vô thu ho¹ch vµ cã thÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng æn ®Þnh. C¸c ®Çu mèi nµy kh«ng chØ ®­îc xuÊt khÈu g¹o cho c¸c ®¬n vÞ cã quota trong tØnh m×nh mµ cßn cã thÓ xuÊt uû th¸c cho c¸c ®Çu mèi ë tØnh kh¸c. ChØ cã thÕ th× vÊn ®Ò xuÊt khÈu g¹o míi cã hiÖu qu¶ tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng “ ngåi m¸t ¨n b¸t vµng”, kinh doanh t¹m bî chø kh«ng ®Çu t­ l©u dµi. VÒ ph©n bæ quota Nhµ n­íc cÇn bít l¹i mét sè quota c¸c d¬n vÞ lµm ¨n thua lç hay xuÊt khÈu ®¹t hiÖu qu¶ thÊp. Ngoµi nh÷ng biÖn ph¸p trªn cã mét sè doanh nghiÖp l¹i cho r»ng ph¶i cã thªm mét c¸ch ph©n bæ kh¸c gÇn gòi víi yÕu tè thÞ tr­êng h¬n. ý t­ëng võa b¸n võa ®Êu thÇu quota ®­îc c¸c thµnh viªn vµ ban l·nh ®¹o HiÖp héi xuÊt nhËp khÈu l­¬ng thùc bµn ®Õn vµ th¶o luËn. Trong c¸c v¨n b¶n kiÕn nghÞ HiÖp héi ®· ®Æt vÊn ®Ò ChÝnh phñ thö nghiÖm chia 80% quota g¹o cho c¸c ®¬n vÞ trung ­¬ng vµ tØnh thµnh cßn l¹i 20% ®em b¸n cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng trªn c¬ së tham kh¶o ý kiÕn cña HiÖp héi. Sè tiÒn b¸n 20% quota xuÊt khÈu g¹o sÏ ®­îc dïng h×nh thµnh “ Quü b¶o hiÓm xuÊt khÈu g¹o”. Còng cã nhiÒu ý kiÕn chñ c¸c doanh nghiÖp kh¸c nh­ bµ Tr­¬ng ThÞ Thanh H­¬ng gi¸m ®èc c«ng ty l­¬ng thùc An Giang cho r»ng: Nªn thö nghiÖm ®Êu thÇu tõng phÇn chø kh«ng ph¶i b¸n quota tõng phÇn, nªn dµnh 60% quota dµnh cho c¸c doanh nghiÖp ®Çu mèi, cßn l¹i 40% dµnh cho c¸c doanh nghiÖp cßn l¹i 40% dµnh cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c tham gia ®Êu thÇu. VÊn ®Ò b¸n hay ®Êu thÇu quota xuÊt khÈu g¹o míi chØ ®­îc bµn ®Õn cßn kh¶ n¨ng ®i vµo hiÖn thùc cã kh¶ thi hay kh«ng cßn ph¶i xem xÐt rÊt nhiÒu, ChÝnh phñ sÏ lµ ng­êi quyÕt ®Þnh cuèi cïng. Tuy nhiªn vÊn ®Ò nµy kh«ng ph¶i kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc nh­ míi ®©y ChÝnh phñ ®· cho thö nghiÖm ®Êu thÇu t¹i Hµ Néi vµ Thµnh phè Hå ChÝ Minh vÒ quota xuÊt khÈu hµng may mÆc vµo EU. TÊt c¶ nh÷ng gi¶i ph¸p trªn kh«ng nh»m chØ môc ®Ých c«ng b»ng trong kinh doanh mµ cßn qua ®ã gãp phµn thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i ho¹t ®éng chuyªn nghiÖp h¬n nhÊt lµ trªn lÜnh vùc xuÊt khÈu. Muèn vËy c¸c HiÖp héi, doanh nghiÖp ph¶i cã ý kiÕn ®ãng gãp ®Ó h×nh thµnh nh÷ng chÝnh s¸ch míi thÝch hîp. NÕu kh«ng sÏ lµm l·ng phÝ c«ng søc cña nh÷ng ng­êi trång lóa vµ vèn x· héi. 2.2 MÆt hµng dÖt may. a. Nh÷ng quy ®Þnh chung vÒ viÖc giao h¹n ng¹ch dÖt may xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng cã quy ®Þnh h¹n ng¹ch. ViÖc giao h¹n ng¹ch cã thu phÝ ®­îc tiÕn hµnh theo nguyªn t¾c c«ng khai, kh«ng ph©n biÖt ®èi xö, khuyÕn khÝch xuÊt khÈu s¶n phÈm sö dông nguyªn liÖu trong n­íc vµ xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr­êng kh«ng ¸p dông h¹n ng¹ch. §èi t­îng ®­îc giao h¹n ng¹ch lµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng ®Öt may ®ñ tiªu chuÈn lµm hµng xuÊt khÈu, cã giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh hoÆc giÊy phÐp ®Çu t­ theo luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, cã ngµnh hµng dÖt may vµ ®· thùc hiÖn h¹n ng¹ch n¨m tr­íc. C¨n cø ®Ó giao h¹n ng¹ch lµ sè l­¬ng thùc hiÖn n¨m tr­íc cña doanh nghiÖp. Sè l­îng thùc hiÖn ®­îc tÝnh trªn c¬ së sè l­îng giao chÝnh thøc, kh«ng tÝnh h¹n ng¹ch th­ëng, ®iÒu chØnh, bæ sung do yªu cÇu ®ét xuÊt. Liªn Bé Th­¬ng m¹i - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ - Bé c«ng nghiÖp ph©n cÊp cho Uû Ban nh©n d©n thµnh phè Hå ChÝ Minh trùc tiÕp giao h¹n ng¹ch. Dµnh kho¶ng 5% h¹n ng¹ch hµng dÖt may xuÊt khÈu sang EU, riªng T-shirt, Polo, Shirt(cat.4) kho¶ng 10% ®Ó ­u tiªn vµ th­ëng khuyÕn khÝch. Cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu sö dông v¶i s¶n xuÊt trong n­íc ®Ó lµm hµng may xuÊt khÈu sang EU. Cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng sang c¸c thÞ tr­êng kh«ng ¸p dông h¹n ng¹ch n¨m tr­íc. Theo Th«ng t­ míi nhÊt sè 29/1999/TTLT/BTM/BKH§T/BCN ngµy 7/9/1999 th× viÖc ®Êu thÇu h¹n ng¹ch thùc hiÖn theo quy chÕ ®Êu thÇu h¹n ng¹ch hµng dÖt may xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng cã quy ®Þnh h¹n ng¹ch sè 1405/1998/Q§/BTM ngµy 17/11/1998 (Néi dung sÏ ®­îc tr×nh bµy ë phÇn sau). Thñ tôc ®¨ng ký h¹n ng¹ch. C¸c doanh nghiÖp cã nhu cÇu sö dông h¹n ng¹ch hµng dÖt may xuÊt khÈu vµo c¸c thÞ tr­êng cã ¸p dông h¹n ng¹ch ph¶i ®¨ng ký b»ng v¨n b¶n göi vÒ Bé Th­¬ng m¹i(Vô xuÊt nhËp khÈu ) 21-Ng« quyÒn -Hµ Néi. Thêi gian ®¨ng ký tuú theo h¹n ng¹ch tõng n¨m ®­îc giao. N¨m 1999: Ph¶i ®¨ng ký : H¹n ng¹ch th­¬ng m¹i : Tr­íc ngµy 25/10/1998 H¹n ng¹ch c«ng nghiÖp:Tr­íc ngµy 10/4/1999 N¨m 2000: H¹n ng¹ch xuÊt khÈu vµo EU. Thêi gian ®¨ng ký : H¹n ng¹ch th­¬ng m¹i : Tr­íc ngµy 10/10/1999 H¹n ng¹ch c«ng nghiÖp : Tr­íc ngµy 10/4/2000 Quy ®Þnh vÒ viÖc giao h¹n ng¹ch. Hoµn tr¶ : Sau khi ®­îc giao h¹n ng¹ch nÕu doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ph¶i hoµn tr¶ cho Bé Th­¬ng m¹i hoÆc Uû Ban nh©n d©n hai thµnh phè ®Ó hai thµnh phè vµ Bé Th­¬ng m¹i cïng liªn Bé kÞp ®iÒu chØnh cho doanh nghiÖp kh¸c. Nghiªm cÊm viÖc mua b¸n h¹n ng¹ch. §iÒu nµy g©y ra mét sè hiÖn t­îng tiªu cùc ®ã lµ nhiÒu doanh nghiÖp cã thÓ chuyÓn quyÒn së h÷u cña m×nh cho c¸c doanh nghiÖp kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn. Doanh nghiÖp sö dông hÕt h¹n ng¹ch vµ hoµn tr¶ tr­íc thêi h¹n quy ®Þnh sÏ trõ vµo sè l­îng h¹n ng¹ch t­¬ng øng n¨m sau. PhÝ h¹n ng¹ch : C¸c doanh nghiÖp nép phÝ h¹n ng¹ch cho mét th«ng b¸o giao quyÒn sö dông h¹n ng¹ch hoÆc tõng l« hµng xuÊt khÈu. Khi nhËn giÊy phÐp xuÊt khÈu (E/L) t¹i Phßng qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu khu vùc doanh nghiÖp ph¶i xuÊt tr×nh chøng tõ nép phÝ h¹n ng¹ch cho l« hµng vµo tµi kho¶n cña Bé Th­¬ng m¹i sè 945-01-475 t¹i Kho b¹c Nhµ n­íc (Thµnh Phè Hµ Néi) Uû th¸c vµ nhËn uû th¸c : C¸c doanh nghiÖp ®­îc giao h¹n ng¹ch nÕu cã kh¸ch hµng hoÆc ký hîp ®ång trùc tiÕp kh«ng cã hiÖu qu¶ cã thÓ uû th¸c cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c cã ®ñ ®iÒu kiÖn trªn nguyªn t¾c hµng ph¶i ®­îc s¶n xuÊt t¹i doanh nghiÖp cã h¹n ng¹ch vµ ®­îc Phßng qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu thuéc Bé Th­¬ng m¹i x¸c nhËn b»ng v¨n b¶n. PhÝ uû th¸c do c¸c bªn tho¶ thuËn. ChÕ ®é b¸o c¸o: C¸c doanh nghiÖp ph¶i nghiªm chØnh thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o viÖc thùc hiÖn h¹n ng¹ch tõng quý/n¨m theo c¸c mÉu quy ®Þnh s½n. Thêi gian b¸o c¸o chËm nhÊt lµ ngµy 10 cña th¸ng ®Çu quý. b. Gi¶i ph¸p. Trªn ®©y lµ c¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñ víi hµng dÖt may qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch. Mét vÊn ®Ò hÕt søc ®¸ng l­u ý ®ã lµ mÆc dï ChÝnh phñ ®· cã nh÷ng c«ng v¨n nghiªm cÊm, xö lý viÖc mua b¸n h¹n ng¹ch nh­ng vÉn cã mét sè doanh nghiÖp, c¸ nh©n vÉn bÊt chÊp luËt ph¸p kiÕm ch¸c lîi nhuËn th«ng qua mua b¸n h¹n ng¹ch. §iÒu ®¸ng nãi h¬n lµ c¸c giÊy phÐp quan träng nµy l¹i r¬i vµo tay nh÷ng doanh nghiÖp yÕu kÐm. ë n­íc ta tõ ®Çu n¨m 1999 tû lÖ nhËp khÈu hµng dÖt may cña c¸c n­íc kh«ng ¸p dông h¹n ng¹ch thÊp, søc mua h¹n chÕ do hËu qu¶ cña khñng ho¶ng kinh tÕ, tµi chÝnh khu vùc. ChÝnh phñ vµ c¸c Bé, ngµnh liªn quan ®· cã rÊt nhiÒu nç lùc cè g¾ng ®µm ph¸n víi EU, t×m kiÕm thÞ tr­êng míi, ®Ò ra c¬ chÕ chÝnh s¸ch phï hîp gióp c¸c doanh nghiÖp kÞp thêi th¸o gì khã kh¨n, n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc: HÕt th¸ng 8 n¨m 1999 kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may c¶ n­íc ®¹t 1,1 tû USD t¨ng 10.5% so víi cïng kú n¨m 199, trong ®ã thÞ tr­êng kh«ng h¹n ng¹ch ®¹t 673 triÖu USD chiÕm 61% tæng kim ng¹ch t¨ng 17%. ThÞ tr­êng cã ¸p dông h¹n ng¹ch chiÕm 39% t¨ng 3%. MÆt hµng jacket(cat.21)nh÷ng n¨m tr­íc ®©y chiÕm tíi 50% kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo EU, 6 th¸ng ®Çu n¨m nay cã chiÒu h­íng gi¶m. MÆc dï liªn Bé Th­¬ng m¹i KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ C«ng nghiÖp ®· t×m mäi c¸ch ®Ó xuÊt khÈu mÆt hµng nµy nh­ : Gi¶m chi phÝ tróng thÇu, Gi¶m chi phÝ h¹n ng¹ch, ®¸p øng nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu vµ ®Õn nay qua 8 th¸ng ®· ®¹t b»ng sè l­îng xuÊt khÈu 8 th¸ng n¨m 199(10 triÖu chiÕc)chiÕm 65.4%tæng h¹n ng¹ch. Víi NhËt B¶n lµ thÞ tr­êng kh«ng h¹n ng¹ch 8 th¸ng qua t¨ng xÊp xØ 40%, thÞ tr­êng thÞ tr­êng §µi Loan t¨ng trªn 30% so víi cïng kú n¨m ngo¸i. Hµng dÖt may xuÊt khÈu cã nhiÒu t¸c ®éng rÊt lín vÒ mÆt x· héi nh­ thu hót ®­îc nöa triÖu lao ®éng vµo lÜnh vùc nµy, sö dông dcã nhiÒu t¸c ®éng rÊt lín vÒ mÆt x· héi nh­ thu hót ®­îc nöa triÖu lao ®éng vµo lÜnh vùc nµy, sö dông ®­îc nhiÒu nguyªn liÖu trong n­íc. Dù kiÕn n¨m 1999 hµng dÖt may xuÊt khÈu cña ta cã thÓ ®¹t 1,56 -1,6 tØ USD t¨ng kho¶ng 15%so víi n¨m 1998. Cßn c¸c kÕt qu¶ n¨m tr­íc nh­ sau: N¨m Tæng sè doanh nghiÖp tham gia. Sè lo¹i mÆt hµng. Kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo EU. Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ra thÕ giíi 1993 148 (37) 55 250 500 1994 221 (45) 66 275 550 1995 292 (80) 75 350 700 9 th¸ng 1996 325 (107) 74 285 ( ) Sè doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh trong tæng sè c¸c doanh nghiÖp tham gia. Theo b¸o §Çu t­ ViÖt Nam c¸c sè th¸ng 11-1996. Tr­íc ®©y HiÖp ®Þnh bu«n b¸n hµng dÖt may hi÷a ViÖt Nam vµ EU ®­îc ký t¾t ngµy 15-12-1992 vµ b¾t ®Çu cã hiÖu lùc tõ 1-1-1993. Ngµy 16-7-1996 HiÖp ®Þnh vÒ trao ®æi mËu dÞch hµng dÖt may gi÷a ViÖt Nam vµ EU ®­îc ký chÝnh thøc t¹i Bròcen(BØ)sau gÇn 4 n¨m ®­îc ký t¾t. Theo HiÖp ®Þnh ®­îc ký kÕt trong n¨m n¨m(1993-1997) th× cø mçi n¨m sè h¹n ng¹ch cña tõng mÆt hµng sÏ ®­îc t¨ng thªm tõ 1.5%-2.5% so víi n¨m tr­íc. Th¸ng 8-1995 theo ®Ò nghÞ cña Bé Th­¬ng m¹i ViÖt Nam EU ®· chÝnh thøc chÊp nhËn söa ®æi HiÖp ®Þnh dÖt may víi néi dung : t¨ng h¹n ng¹ch ë 23 cat nãng tõ 20-25% gi¶m sè cat cã h¹n ng¹ch tõ 105 xuèng 54 t¨ng h¹n ng¹ch gia c«ng thuÇn tuý lªn gÊp ®«i.N©ng møc chuyÓn ®æi linh tõ 7-8% lªn 10-15%.¦íc tÝnh møc bæ sung nµy t¨ng s¶n l­îng h¹n ng¹ch lªn thªm 2500 tÊn t­¬ng øng 100 triÖu USD n©ng tæng gi¸ trÞ h¹n ng¹ch vµo EU lµ 550 triÖu USD. HiÖp ®Þnh hµng dÖt may ViÖt Nam - EU ®· t¹o cho ViÖt Nam nhiÒu kh¶ n¨ng xuÊt khÈu sang EU h¬n. Trong 3 n¨m qua kim ng¹ch hµng dÖt may xuÊt vµo EU ®· t¨ng tõ 130 triÖu USD n¨m 1992 lªn 249 triÖu USD n¨m 1993, 285 triÖu USD n¨m 1994 vµ tõ 340-350 triÖu USD n¨m 1995. TrÞ gi¸ xuÊt khÈu 9 th¸ng ®Çu n¨m 1996 vµo EU lµ 285 triÖu USD t¨ng gÊp 26% so víi cïng kú n¨m 1996. Nh­ vËy HiÖp ®Þnh bu«n b¸n hµng dÖt may gi÷a ViÖt Nam - EU ®· gãp phÇn tÝch cùc trong b­íc ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp may mÆc ViÖt Nam. Nã ®· ®­a s¶n phÈm may mÆc cña ViÖt Nam hoµ nhËp vµo thÞ tr­êng EU. II. Kinh nghiÖm ¸p dông, sö dông h¹n ng¹ch ë c¸c n­íc. ë c¸c n­íc viÖc sö dông ®ång bé c¶ thuÕ quan vµ h¹n ng¹ch ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc th­êng ®­îc tiÕn hµnh. Tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ vÒ kinh tÕ-x· héi cña c¸c n­íc mµ h¹n ng¹ch hay thuÕ ®­îc ®Æt ra mét c¸ch hîp lý nh»m ®iÒu khiÓn kinh tÕ, th­¬ng m¹i theo ®óng chiÕn l­îc, ®Þnh h­íng cña Nhµ n­íc. Mét dÉn chøng tiªu biÓu nhÊt ®ã lµ viÖc sö dông h¹n ng¹ch ë c¸c n­íc OPEC võa qua. HiÖp héi c¸c n­íc xuÊt khÈu dÇu má OPEC (Oil and Petroleum Export Countries) cïng nhau tho¶ thuËn sö dông h¹n ng¹ch khai th¸c vµ xuÊt khÈu dÇu má nh»m môc ®Ých h¹n chÕ khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn, t¨ng gi¸ dÇu trªn thÞ tr­êng thÕ giíi vµ t¨ng doanh thu tõ xuÊt khÈu dÇu. C¬ së ®Ó thùc hiÖn quy ®Þnh nµy lµ c¸c n­íc OPEC cã s¶n l­îng dÇu má s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu chiÕm tuyÖt ®¹i ®a sè s¶n l­îng dÇu má cña thÕ giíi (trªn 70% s¶n l­îng dÇu má) v× vËy hä cã thÓ t¸c ®éng ®iÒu chØnh t¸c ®éng gi¸ dÇu thÕ giíi. Trong n¨m 1999, 13 n­íc thµnh viªn cña OPEC ®· tho¶ thuËn gi¶m møc s¶n xuÊt xuèng cßn 27 triÖu thïng mét ngµy vµ dù ®iÞnh sÏ kÐo dµi h¹n ng¹ch nµy tíi th¸ng 3 n¨m 2000. QuyÕt ®Þnh trªn ®· lµm gi¸ dÇu thÕ giíi trong n¨m 1999 t¨ng tõ 27,5 USD mét thïng lªn møc 33 USD mét thïng. §iÒu nµy cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn c¸c n­íc ph¸t triÓn. C¸c c«ng nghÖ cao ë c¸c n­íc nµy ®ßi hái nhiÒu nguyªn liÖu, n¨ng l­îng. V× vËy chØ cÇn c¸c n­íc OPEC gi¶m l­îng dÇu xuÊt sang th× cã thÓ dÉn tíi ¶nh h­ëng lín. §©y còng sÏ lµ mét c«ng cô rÊt h÷u hiÖu khi gi÷a hai n­íc tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p trõng ph¹t vÒ kinh tÕ hay cã nh÷ng xung ®ét. Kh¸c víi thuÕ quan h¹n ng¹ch cã thÓ h¹n chÕ mét c¸ch chÝnh x¸c l­¬ng hµng xuÊt nhËp khÈu theo ®óng quy ®Þnh cña ChÝnh phñ n­íc ®ã. T¹i thÞ tr­êng EU, Uû ban liªn minh Ch©u ©u còng ®· quy ®Þnh h¹n ng¹ch cho NhËt B¶n ®­îc phÐp xuÊt khÈu xe h¬i vµo thÞ tr­êng EU lµ 3% tæng nhu cÇu vÒ xe h¬i cña thÞ tr­êng nµy. Møc h¹n ng¹ch nµy cßn ®­îc duy tr× tíi n¨m 2003. ë Mü trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y gi¸ ®­êng thÕ giíi thÊp ë møc 4 cent mét pao trong khi ®ã gi¸ ®­êng ë Mü vÉn trªn 25 cent mét pao. T¹i sao vËy? B»ng viÖc h¹n chÕ nhËp khÈu ChÝnh phñ Mü b¶o hé ngµnh c«ng nghiÖp ®­êng trong n­íc 3 tû USD ngµnh nµy cã thÓ bÞ ®ãng cöa nÕu nã ph¶i c¹nh tranh víi c¸c nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi cã chi phÝ thÊp, ®©y lµ mét ®iÒu tèt lµnh cho c¸c nhµ s¶n xuÊt ®­êng ë Mü. ThËm chÝ còng lµ ®iÒu tèt lµnh cho mét sè nhµ s¶n xuÊt ®­êng n­íc ngoµi- nh÷ng ng­êi ®· thµnh c«ng vËn ®éng hµnh lang ®Ó nhËn ®­îc phÇn lín h¹n ng¹ch. Nh­ng còng gièng nh­ phÇn lín c¸c chÝnh s¸ch cïng lo¹i nã lµ ®iÒu kh«ng tèt víi ng­êi tiªu dïng. Ta cã sè liÖu cô thÓ t¹i thÞ tr­êng Mü n¨m 1989 nh­ sau: Tæng s¶nl­îng ®­êng s¶n xuÊt ë Mü lµ 13,7 tû pound. Tæng nhu cÇu tiªu dïng ®­êng lµ 17,5 tû pound. Gi¸ ®­êng t¹i Mü lµ 23 cent mét pound. Gi¸ c¶ thÕ giíi lµ 12,5 cent mét pound. Tõ sè liÖu ®ã ta tÝnh ®­îc hµm cung vÒ ®­êng cña Mü: Qs = -7,46 + 0,92.P Trong ®ã Q tÝnh b»ng tû pound ®­êng, P lµ gi¸ tÝnh b¨ng cent trªn mét pound. Vµ hµm cÇu cña Mü vÒ ®­êng: Qd = 22,8-0,23.P H×nh vÏ d­íi ®©y m« t¶ t¸c ®éng cña h¹n ng¹ch ®­êng. ë møc gi¸ thÕ giíi 12,5 cent mét pound, c¸c nhµ s¶n xuÊt cña Mü chØ cã thÓ cung cÊp 4 tû pound vµ tiªu dïng l¹i ë møc 20 tû pound nh­ vËy ph¶i nhËp khÈu tíi 80% nhu cÇu tøc lµ 16 tû pound. Khi ChÝnh phñ Mü ¸p ®Æt h¹n ng¹ch 3,8 tû pound ®· lµm gi¸ c¶ trong n­íc t¨ng lªn møc 23 cent mét pound. P S D Pd=23 Pw=12,5 13,7 0 4 17,5 Q Qua ®ã ta tÝnh ®­îc: Ng­êi s¶n xuÊt trong n­íc ®­îc lîi 929 triÖu USD, c¸c nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi ®­îc cÊp h¹n ng¹ch thu lîi 399 triÖu USD vµ x· héi Mü bÞ mÊt kh«ng 635 triÖu USD. Nh­ vËy víi mét sè hµng ho¸ trong n­íc mµ chi phÝ s¶n xuÊt trong n­íc cßn cao th× Nhµ n­íc cÇn ¸p dông h¹n ng¹ch h¹n ng¹ch ®Ó gi¶m bít khèi l­îng hµng ho¸ nhËp khÈu ®Ó c¹nh tranh. Hay nh­ lµ víi viÖc nhËp khÈu « t« tõ NhËt B¶n trong nh÷ng n¨m 1980. ChÝnh quyÒn Reagan d­íi ¸p lùc cña c¸c nhµ s¶n xuÊt « t« trong n­íc ®· th­¬ng l­îng víi NhËt vÒ c¸c h¹n chÕ tù nguyÖn nhËp khÈu, theo ®ã ng­êi NhËt ®ång ý h¹n chÕ s« « t« ®­a vµo Mü. Do vËy ng­êi NhËt cã thÓ b¸n ®­îc chiÕc xe ®ã víi mét møc gi¸ cao h¬n møc gi¸ thÕ giíi vµ thu ®­îc lîi nhuËn cao h¬n tõ mçi chiÕc xe. N­íc Mü ®· cã thÓ tèt h¬n ®¬n gi¶n b»ng c¸ch ®¸nh thuÕ nhËp khÈu. III. Nh÷ng kiÕn nghÞ ,biÖn ph¸p sö dông cã hiÖu qu¶ h¹n ng¹ch. ViÖc sö dông h¹n ng¹ch chØ cã lîi cho nh÷ng ng­êi ®­îc cÊp h¹n ng¹ch, cßn ChÝnh phñ sÏ kh«ng lîi g×. ¦u ®iÓm rÊt lín cña h¹n ng¹ch lµ cã thÓ lµm cho ChÝnh phñ h¹n chÕ ®­îc chÝnh x¸c hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu tuy nhiªn nã lµm møc gi¸ biÕn ®éng, cã thÓ g©y ra nh÷ng hËu qu¶ kh«ng l­êng tr­íc ®­îc do vËy ChÝnh phñ ph¶i kiÓm so¸t c«ng cô nµy. §©y còng lµ nguån gèc g©y ra nh÷ng tiªu cùc trong viÖc cÊp xin h¹n ng¹ch. Dïng thuÕ ChÝnh phñ sÏ cã thªm nguån thu cho ng©n s¸ch, ChÝnh phñ cã thÓ dïng ®Êu thÇu h¹n ng¹ch kÕt hîp víi viÖc ph©n bæ h¹n ng¹ch cho mét sè doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng. Theo quy ®Þnh Bé Th­¬ng m¹i ban hµnh ngµy 17/111995 th× h¹n ng¹ch mÆt hµng dÖt may ®­îc phÐp ®Êu thÇu h¹n ng¹ch. 1. Nh÷ng quy ®Þnh chung. 1.1 §èi t­îng vµ ®iÒu kiÖn tham gia ®Êu thÇu. C¸c doanh nghiÖp tham gia ®Êu thÇu lµ c¸c doanh nghiÖp cã giÊy chøng ®¨ng ký kinh doanh hoÆc giÊy phÐp ®Çu t­ theo luËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam cã ngµnh hµng dÖt may vµ ®· thùc hiÖn h¹n ng¹ch n¨m tr­íc. 1.2 §iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp ®­îc tham gia ®Êu thÇu. Doanh nghiÖp trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh xuÊt nhËp khÈu mÆt hµng dÖt may cam kÕt cã ®ñ n¨ng lùc thiÕt bÞ s¶n xuÊt phï hîp víi mÆt hµng vµ sè l­îng bá thÇu, kh¶ n¨ng taig chÝnh ®Ó thùc hiÖn khi tróng thÇu. Cã hå s¬ dù thÇu theo ®óng quy ®Þnh. 1.3 Nguyªn t¾c ®Êu thÇu. C«ng khai trong viÖc tæ chøc ®Êu thÇu vµ më thÇu. C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng dît ®Êu thÇu, Héi ®ång ®Êu thÇu quy ®Þnh mÆt hµng(Category), sè l­îng cña tõng mÆt hµng vµ møc gi¸ chµo thÇu cña tõng ®ît ®Êu thÇu. Doanh nghiÖp tham gia ®Êu thÇu ®­îc ®¨ng ký bá thÇu mçi chñng lo¹i (cat) víi sè l­îng tèi ®a ®­îc quy ®Þnh trong hå s¬ mêi thÇu. 1.4 Thµnh lËp hîp ®ång ®Êu thÇu. Héi ®ång ®Êu thÇu gåm cÊp vô cña Bé Th­¬ng m¹i, Bé C«ng nghiÖp, Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t­ vµ Bé Tµi chÝnh do l·nh ®¹o Bé Th­¬ng m¹i lµm Chñ tÞch. Danh s¸ch c¸c thµnh viªn chÝnh thøc cña Héi ®ång ®Êu thÇu sÏ ®­îc l·nh ®¹o Bé Th­¬ng m¹i c«ng bè sau khi cã ý kiÕn ®Ò cö cña c¸c Bé tham gia. Bé tr­ëng Bé Th­¬ng m¹i quyÕt ®Þnh thµnh lËp Héi ®ång ®Êu thÇu. Héi ®ång ®Êu thÇu cã tr¸ch nhÖm: chuÈn bÞ, tæ chøc, thùc hiÖn ®Êu thÇu vµ c«ng bè kÕt qu¶ ®Êu thÇu. 2. Tr×nh tù thùc hiÖn. 2.1 ChuÈn bÞ ®Êu thÇu. Héi ®ång ®Êu thÇu quy ®Þnh ®Þa ®iÓm, thêi gian, mÆt hµng vµ sè l­îng h¹n ng¹ch ®­a ra ®Êu thÇu. Th«ng b¸o mêi thÇu . Ph¸t hµnh hå s¬ thÇu. Hå s¬ dù thÇu gåm: Th«ng b¸o mêi thÇu. MÆt hµng. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu. Sè l­îng ®­a ra ®Êu thÇu, sè l­îng tèi ®a ®­îc ®¨ng ký bá thÇu. Gi¸ chµo thÇu. Thêi gian thùc hiÖn ®Êu thÇu. B¶n ®¨ng ký tham gia dù thÇu. B¶n sao giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh hoÆc giÊy phÐp §©ud t­ theo luËt n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. B¶n giíi thiÖu cña c«ng ty vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt th­¬ng m¹i. B¸o c¸o tµi chÝnh c«ng khai n¨m tr­íc. Ký quü dù thÇu quy ®Þnh. B¶n cam kÕt ký quü b¶o ®¶m thùc hiÖn sè l­îng tróng thÇu. 3. Quy tr×nh thùc hiÖn ®Êu thÇu. §¨ng ký ®Êu thÇu. TiÕp nhËn hå s¬ dù thÇu. Më thÇu vµ xÐt thÇu theo quy ®Þnh vÒ thêi gian, ®Þa ®iÓm vµ ph­¬ng thøc ®Êu thÇu ®­îc th«ng b¸o trong hå s¬ mêi thÇu. C«ng bè kÕt qu¶ ®Êu thÇu. 4. Tiªu chuÈn xÐt thÇu. Doanh nghiÖp tróng thÇu lµ doanh nghiÖp cã møc gi¸ ®¨ng ký cao theo thø tù ®Õn hÕt sè l­îng gäi thÇu cho mçi chñng lo¹i vµ kh«ng thÊp h¬n møc gi¸ chµo thÇu. 5. Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña doanh nghiÖp tróng thÇu. Trong vßng mét tuÇn kÓ tõ ngµy nhËn ®­îc th«ng b¸o tróng thÇu c¸c doanh nghiÖp ph¶i nép tiÒn ký quü b¶o ®¶m thùc hiÖn sè l­îng h¹n ng¹ch tróng thÇu b»ng 30% tæng sè tiÒn doanh nghiÖp ph¶i mua h¹n ng¹ch tróng thÇu. TiÒn ký quü ®­îc nép b»ng”B¶o chøng Ng©n hµng” cña Ng©n hµng n¬i doanh nghiÖp më tµi kho¶n cÊp. B¶o chøng Ng©n hµng nµy tù ®éng hÕt hiÖu lùc khi doanh nghiÖp thùc hiÖn hÕt h¹n ng¹ch tróng thÇu. NÕu trong thêi gian trªn doanh nghiÖp kh«ng nép” B¶o chøng Ng©n hµng” th× th«ng b¸o tróng thÇu cña l« hµng t­¬ng øng sÏ tù ®éng hÕt hiÖu lùc. Nh÷ng l« hµng nµy sÏ ®­îc Héi ®ång ®Êu thÇu xö lý theo quy ®Þnh. doanh nghiÖp nµo kh«ng thùc hiÖn nghiªm tóc ®iÒu nµy sÏ kh«ng ®­îc tham gia ®Êu thÇu c¸c ®ît tiÕp theo. C¸c doanh nghiÖp tróng thÇu ®­îc sö dông h¹n ng¹ch ®Ó ký hîp ®ång víi kh¸ch hµng n­íc ngoµi. H¹n ng¹ch tróng thÇu kh«ng ®­îc mua b¸n, trao ®æi. C¸c doanh nghiÖp kh«ng tróng thÇu sÏ ®­îc nhËn l¹i tiÒn ký quü dù thÇu. Bªn dù thÇu sÏ kh«ng ®­îc nhËn tiÒn ký quü b¶o ®¶m thùc hiÖn trong tr­êng hîp doanh nghiÖp tróng thÇu nh­ng kh«ng thùc hiÖn hÕt hoÆc rót ®¬n dù thÇu sau thêi gian quy ®Þnh. TiÒn mua h¹n ng¹ch tróng thÇu doanh nghiÖp ph¶i thanh to¸n cho tõng l« hµng tr­íc khi giao hµng. §Êu thÇu h¹n ng¹ch hµng dÖt may nã gióp cho Nhµ n­íc cã thÓ thu ®­îc tiÒn thuÕ h¹n ng¹ch tr¸nh t×nh tr¹ng xuÊt khÈu theo kiÓu t¹m bî. T¸c dông tèt trªn lý thuyÕt lµ nh­ vËy nh­ng ®Õn khi thùc hiÖn l¹i n¶y sinh nhiÒu tiªu cùc . Nh­ phÇn trªn ®· nãi, nÕu doanh nghiÖp kh«ng dïng ®­îc th× cã thÓ b¸n cho doanh nghiÖp kh¸c víi gi¸ cao h¬n ®Ó kiÕm lîi nhuËn. Nh­ vËy nÕu mét doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng cã ®­îc h¹n ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may qua ®Êu thÇu , nÕu hä b¸n h¹n ng¹ch cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng, hay c¸c doanh nghiÖp yÕu kÐm xin mua l¹i h¹n ng¹ch th× sÏ dÉn ®Õn bÊt lîi khi xuÊt khÈu hµng dÖt may . Còng cã t×nh tr¹ng lµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng ®Êu thÇu h¹n ng¹ch b»ng mèi quan hÖ quen biÕt hay hèi lé cho nh÷ng ng­êi thuéc héi ®ång ®Êu thÇu do ®ã cã ®­îc h¹n ng¹ch xuÊt khÈu, tõ ®ã dÉn ®Õn gi¶m hiÖu qu¶ trong xuÊt khÈu. Nh­ vËy kh¸c víi ®Êu gi¸ h¹n ng¹ch lµ b¸n h¹n ng¹ch ®­îc víi gi¸ cao nhÊt ®Êu thÇu h¹n ng¹ch lµ biÖn ph¸p t×m c¸c doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng kh«ng nh÷ng vÒ tµi chÝnh, c¬ së vËt chÊt ®Çy ®ñ mµ cßn cã mèi quan hÖ, ®· quen lµm c«ng t¸c xuÊt khÈu sang c¸c n­íc ®Ó giao h¹n ng¹ch xuÊt khÈu. Dïng h¹n ng¹ch th× møc nhËp khÈu lµ cè ®Þnh vµ Nhµ n­íc t¹o ra sù b¶o hé tuyÖt ®èi. NÕu trong n­íc thiÕu hµng ho¸, gi¸ hµng ho¸ trong n­íc sÏ t¨ng cao h¬n gi¸ thÕ giíi g©y bÊt lîi cho ng­êi tiªu dïng vµ n¹n bu«n lËu t¨ng lªn. C¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc khi ®ã vÒ s¶n phÈm cña hä nªn yªn t©m s¶n xuÊt mµ kh«ng ph¶i lo ng¹i vÒ vÊn ®Ò c¹nh tranh do vËy còng cã thÓ lµm yÕu ®i chÝnh kh¶ n¨ng tù c¶i tiÕn vÒ d©y chuyÒn kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, kh¶ n¨ng ®µo t¹o c¸n bé kü thuËt giái cña hä. Tuy h¹n ng¹ch cã t¸c dông b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc, thÕ nh­ng trong chõng mùc nµo ®ã kh¸c nã l¹i lµm cho kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp yÕu ®i. §iÒu nµy sÏ lµ mét khã kh¨n rÊt lín trong t­¬ng lai khi ViÖt Nam tham gia CEPT/ APTA. V× khi tham gia AFTA tr­íc m¾t t¸c ®éng ®Õn nguån thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc, vÒ l©u dµi, sÏ t¸c ®éng ®Õn c¬ cÊu th­¬ng m¹i vµ nÒn kinh tÕ, ®iÒy nµy lµ rÊt quan träng v× nã liªn quan ®Õn lùa chän chiÕn l­îc c¬ cÊu thÝch ønh víi t×nh thÕ cña nÒn kinh tÕ kh«ng cßn c¸c hµng rµo b¶o hé mËu dÞch. KÕt luËn Qua qu¸ tr×nh t×m hiÓu vµ nghiªn cøu vÒ h¹n ng¹ch chóng ta cã thÓ thÊy h¹n ng¹ch lµ mét trong nh÷ng c«ng cô hÕt søc quan träng trong c«ng t¸c ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ë n­íc ta, ®ång thêi h¹n ng¹ch cßn lµ mét c«ng cô qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­íc. V× thÕ nghiªn cøu t¸c ®éng cña h¹n ng¹ch tíi th­¬ng m¹i vµ dÞch vô lµ mét ®Ò tµi rÊt hay, còng th«ng qua sù t×m tßi, ph©n tÝch t×m hiÓu vÒ ®Ò ¸n gióp cho em cã ®­îc nh÷ng kiÕn thøc thùc tÕ hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ chuÈn bÞ tèt cho qu¸ tr×nh lµm luËn v¨n sau nµy. Còng qua ®©y mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¸m ¬n thÇy c« gi¸o ®· quan t©m ®Õn bµi viÕt cña em. Hµ Néi, ngµy 25 th¸ng 12 n¨m 1999. Sinh viªn thùc hiÖn. Hoµng H÷u Trung Tµi liÖu tham kh¶o 1.Gi¸o tr×nh Kinh TÕ th­¬ng m¹i.Chñ biªn: PGS.PTS NGUYÔN DUY BéT PGS.PTS §ÆNG §×NH §µO 2. CÈm nang th­¬ng m¹i vµ dÞch vô. Chñ biªn: PGS.PTS §ÆNG §×NH §µO 3. T¹p chÝ th­¬ng m¹i: 20/1998; 23,24/1995; 14,17/1996; 8,9/1999. 4. Thêi b¸o Kinh tÕ Sµi Gßn 40/1998. 5. HÖ thèng chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i ViÖt Nam. Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ 1995. 6.ViÖt Nam th­¬ng m¹i thêi më cöa. Tæng côc thèng kª 1996. 7.Niªn gi¸m thèng kª 1998. Nhµ xuÊt b¶n thèng kª. 8.C¸c Th«ng T­ Liªn TÞch sè 20,sè 29,sè 3 TM/XNK ngµy 25/1/1996 quyÕt ®Þnh sè 14/05/1998/Q§ Bé Th­¬ng m¹i ngµy 17/11/1998, quy ®Þnh sè 295 ngµy 9/4/1992,Q§ sè 864/TTG ngµy 30/12/1995. 9.ViÖt Nam vµ tiÕn tr×nh héi nhËp víi c¸c khèi kinh tÕ thÕ giíi. Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia. 10. Kinh tÕ häc vi m« cña ROBERT S.PINDYCK DANIEL L.RUB×NELD 11. T¹p chÝ con sè vµ sù kiÖn sè 14,17/1996. 12.Th­¬ng m¹i quèc tÕ lý thuyÕt vµ chÝnh s¸ch.Chñ biªn:Th¹c sü. TrÇn hoÌ