Tài liệu môn Tin học cơ sở

Ngày soạn:.. /...../2015 Lớp: Ngày giảng: Lớp: Ngày giảng: HỌC PHẦN: NHẬP MÔN TIN HỌC Phần 1: Kiến thức cơ sở Bài 1 (Tiết 1+2): Máy tính điện tử; Hệ điều hành I. MỤC TIÊU CỦA BÀI 1. Về kiến thức - Liệt kê được các thành phần cơ bản của một máy tính điện tử - Trình bày được các bước thực hiện 5 thao tác với thư mục trên hệ điều hành Windows 2. Kỹ năng - Thực hành thành thạo các thao tác tổ chức, quản lý thư mục, tập tin trên hệ điều hành Windows 3. Thái độ - Thái độ học tập nghiêm túc, sáng tạo. Tham gia tích cực vào giờ giảng II. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY Thuyết trình, diễn giải, đàm thoại III. PHƯƠNG TIỆN VÀ HỌC LIỆU 1. Đối với giảng viên - Đề cương chi tiết - Giáo trình liên quan đến môn học - Kế hoạch bài dạy 2. Đối với học sinh - Đề cương chi tiết - Giáo trình - Vở, bút IV. MÔI TRƯỜNG HỌC TẬP - Tại phòng thực hành tin V. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC 1.Ổn định lớp học: Kiểm tra sỹ số lớp LỚP SỸ SỐ VẮNG Có phép Không phép 2. Các hoạt động cơ bản NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TG HĐ CỦA GIẢNG VIÊN HĐ CỦA NGƯỜI HỌC 1.Dẫn nhập Tiết học hôm nay cô sẽ giới thiệu với các em về các thành phần cơ bản của máy tính điện tử và trình bày 5 thao tác cơ bản trên hệ điều hành windows Thuyết trình Lắng nghe và liên tưởng đến nội dung bài hoc 2.Giảng bài mới * Hoạt động 1: Máy tính điện tử 1.1.Kiến trúc chung của máy tính điện tử CPU Bộ nhớ trong ALU CU Bộ nhớ chính RAM ROM Bus hệ thống Ghép nối ra Thiết bị vào Thiết bị ra Thiết bị ngoại vi Ghép nối vào (Mô hình kiến trúc chung của máy tính điện tử) a. CPU Gồm có các thành phần sau: * Bộ nhớ trong (Central Processing Unit): có nhiệm vụ chứa chương trình và dữ liệu trước khi chương trình được thực thi. * Bộ điều khiển Cu (Central Processing Unit): có nhiệm vụ điều khiển hoạt động của tất cả các thành phần của hệ thống máy tính theo chương trình mà nó được giao thi hành. * Bộ số học và lôgic ALU (Arithmeric Logical Unit): có nhiệm vụ thực hiện các thao tác tính toán theo sự điều khiển của CU. b. Bộ nhớ chính 2 loại bộ nhớ: Ram và Rom * RAM - Bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên(Random Access Memory): dùng để lưu các chương trình và dữ liệu khi máy tính hoạt động, các dữ liệu đó sẽ bị mất khi tắt máy hoặc mất điện. * ROM - Bộ nhớ chỉ đọc (Read Only Memory): dùng để lưu giữ các chương trình và dữ liệu dùng cho việc khởi động hệ thống, các dữ liệu trong bộ nhớ này không bị mất khi tắt máy hoặc mất điện. c. Thiết bị vào (thiết bị nhập): Có nhiệm vụ nhận các thông tin từ thế giới bên ngoài, biến đổi sang dạng số một cách thích hợp rồi đưa vào bộ nhớ trong Vd: Chuột. Bàn phím, máy scaner... d. Thiết bị ra (thiết bị xuất): Có nhiệm vụ đưa thông tin từ bộ nhớ trong ra ngoài dưới những dạng mà con người yêu cầu. Vd: Màn hình, máy in, loa... e. Ngoài ra còn có Bus hệ thống: kết hợp với các mạch ghép nối vào ra để liên kết các khối của máy tính với nhau, thường có 3 bus thành phần: bus địa chỉ, bus điều khiển, bus dữ liệu 1.2. Các thế hệ máy tính Máy tính đã trải qua 5 thế hệ: * Thế hệ máy tính số không - Đặc trưng: máy tính hoàn toàn là cơ khí, sử dụng các bánh răng xe, năng lượng cung cấp cho máy là sức người (quay tay). * Thế hệ máy tính thứ nhất - Đặc trưng: máy tính dùng đèn điện tử * Thế hệ máy tính thứ hai - Đặc trưng: máy tính dùng transistor * Thế hệ máy tính thứ ba - Đặc trưng: máy tính dùng mạch tích hợp IC (Integrated Circuit) * Thế hệ máy tính thứ tư - Đặc trưng: dùng mạch VLSI (trong một chip có thể có hàng nghìn, hàng trăm nghìn, thậm chí hàng triệu transistor) * Thế hệ máy tính thứ năm - Đặc trưng: máy tính thông minh 1.3. Phân loại máy tính Máy tính được phân làm 3 loại: * Máy tính số: là loại máy tính sử dụng các đại lượng vật lý biến thiên rời rạc để biểu diễn các đại lượng cần tính toán. - Máy tính số có thể được phân chia theo các tiêu chí như + Theo cách thực thi chương trình: ta sẽ có máy tính số liên tiếp, máy tính số song song, máy tính số liên tiếp - song song + Theo nhiệm vụ máy tính thực hiện: ta sẽ có máy tính số chuyên dụng, máy tính số đa năng * Máy tính tương tự: là loại máy tính sử dụng các đại lượng vật lý biến thiên liên tục để biểu diễn các đại lượng cần tính toán (điện áp, dòng điện). * Máy tính lai: là loại máy tính kết hợp cả 2 nguyên lý trên tức là trong hệ thống có một nửa là số, một nửa là tương tự. * Hoạt động 2: Hệ điều hành 2.1. Khái niệm, chức năng của hệ điều hành - HĐH là một bộ chương trình (phần mềm) quán xuyến toàn bộ hoạt động của máy tính điện tử. - Chức năng của HĐH + Điều khiển việc thực thi mọi chương trình + Quản lý, phân phối và thu hồi bộ nhớ + Điều khiển các thiết bị + Điều khiển và quản lý việc vào/ra dữ liệu + Làm nhiệm vụ trung gian 2.2. Giới thiệt một số HĐH - Hệ điều hành MS – Dos: Sử dụng bằng các câu lệnh. - Hệ điều hành Window: Giúp chúng ta làm quen với máy tính, dùng máy tính với mục đích để soạn thảo văn bản, trình bày văn bản.... + Windows dễ học, dễ sử dụng hơn DOS nhờ giao diện đồ họa thông qua hệ thống menu và các hộp thoại. 2.3. Khởi động và thoát khỏi Windows * Khởi động Windows: - Bấm nút power trên case - Khởi động lại máy tính: + C1: Ctrl + Alt+ Delete + C2: Nhấn phím Reset + C3: Start->turnoff-> Restart * Thoát khỏi Windows: Trước khi tắt máy, phải tắt hết chương trình đang chạy trên máy + C1: Start -> TurnOff my computer-> Turnoff + C2: Nhấn nút Power trên case + C3: rút nguồn điện 2.4. Giới thiệu về màn hình Destop, thanh menu Tasbar... 2.5. Khởi động và thoát khỏi 1 chương trình ứng dụng: * Khởi động: Cách 1: Kích đúng chuột vào chương trình mà bạn cần làm việc ở ngoài màn hình Desk top Cách 2: Start / Program/ chọn chương trình bạn cần làm việc * Thoát khỏi 1 chương trình ứng dụng: + File/ Exit +Ấn Clt + F4 + Chọn ý 2.6. Thao tác với hệ điều hành a. Tạo thư mục B1: Bấm phải chuột vào MyComputer B2: Bấm trái chuột vào tên ổ đĩa hoặc thư mục muốn tạo thư mục trong đó B3: Có 2 cách C1: BTC vào File/New/Folder/ gõ tên thư mục/ nhấn enter C2: Di chuyển chuột đến vùng trắng/ BPC/New/Folder/gõ tên thư mục/ nhấn enter b. Đổi tên thư mục B1: BPC vào thư mục muốn đổi B2: BTC vào Rename B3: Gõ tên thư mục muốn đổi, nhấn enter c. Xóa thư mục B1: BPC vào thư mục muốn xóa B2: Ấn phím Delete trên bàn phím/enter d. Di chuyển hoặc sao chép các tệp và thư mục: * Sao chép tệp tin vào thư mục khác: B1: Chọn tệp tin cần sao chép B2: Trong bảng chọn Edit, chọn mục Copy( nhấn tổ hợp phím Ctrl +C) B3: Chuyển đến thư mục sẽ chứa tệp tin mới B4: Trong bảng chọn Edit, chọn mục Paste (nhấn phím tổ hợp Ctrl +V) * Di chuyển tệp tin sang thư mục khác: B1: Chọn tệp tin cần di chuyển B2: Trong bảng chọn Edit, chọn mục Cut B3: Chuyển đến thư mục sẽ chứa tệp tin mới B4: Trong bảng chọn Edit, chọn mục Paste (nhấn phím tổ hợp Ctrl +V) Vẽ và giới thiệu kiến trúc chung của máy tính điện tử ?Quan sát mô hình bên. Em hãy cho biết CPU gồm các thành phần nào? Nhiệm vụ cụ thể của từng thành phần Gọi 1 vài Sv trình bày quan điểm của mình Nhận xét và chốt lại vấn đề ?Quan sát mô hình bên. Em hãy cho biết bộ nhớ chính được chia thành mấy loại ? Nêu nhiệm vụ cụ thể của từng loại bộ nhớ Gọi 1 vài Sv trình bày quan điểm của mình Nhận xét và chốt lại vấn đề ? Trình bày nhiệm vụ của thiết bị nhập ? Lấy vd minh họa Gọi 1 vài Sv trình bày quan điểm của mình Nhận xét và chốt lại vấn đề ? Trình bày nhiệm vụ của thiết bị nhập ? Lấy vd minh họa Gọi 1 vài Sv trình bày quan điểm của mình Nhận xét và chốt lại vấn đề Giới thiệu về hệ thống bus Qua quan sát hàng ngày. ?Theo các em máy tính đã trải qua bao nhiêu thế hệ? trình bày đặc trưng của từng thế hệ Gọi 1 vài Sv trình bày quan điểm của mình Nhận xét và chốt lại vấn đề Do sự phổ cập của máy vi tính nên khi nói đến máy tính điện tử người ta nghĩ ngay đến máy vi tính. Thực ra còn có các lớp máy tính khác: siêu máy tính, máy lớn và các máy tầm trung, trạm làm việc... Tuỳ thuộc vào nguyên lý hoạt động mà máy tính điện tử được phân thành bao nhiêu loại máy tính? Gọi 1 vài Sv trình bày quan điểm của mình Nhận xét và chốt lại vấn đề Nội dung trên chúng ta cùng nhau tìm hiểu các thành phần cơ bản của máy tính điện tử, vậy nội dung tiếp theo chúng ta cùng nhau tìm hiểu thế nào là hệ điều hành? Các thao tác cơ bản trên hệ điều hành ? Theo em hiểu thế nào là HĐH ? HĐH có những chức năng gì Gọi 1 vài Sv trình bày quan điểm của mình Nhận xét và chốt lại vấn đề Giới thiệu về một số HĐH Giới thiệu cách khởi động và thoát khỏi Windows Giới thiệu cách khởi động và thoát khỏi 1 chương trình ứng dụng Giới thiệu và minh họa thao tác tạo thư mục Giới thiệu và minh họa thao tác đổi tên thư mục Giới thiệu và minh họa thao tác xóa tên thư mục Giới thiệu và minh họa thao tác di chuyển hoặc sao chép các tệp và thư mục Quan sát và vẽ mô hình Quan sát, lắng nghe, thảo luận Trình bày quan điểm về vấn đề GV đưa ra Tổng hợp và ghi vào vở cá nhân Quan sát, lắng nghe, thảo luận Trình bày quan điểm về vấn đề GV đưa ra Tổng hợp và ghi vào vở cá nhân Lắng nghe, thảo luận Trình bày quan điểm về vấn đề GV đưa ra Tổng hợp và ghi vào vở cá nhân Lắng nghe, thảo luận Trình bày quan điểm về vấn đề GV đưa ra Tổng hợp và ghi vào vở cá nhân Lắng nghe, tổng hợp và ghi bài Lắng nghe, thảo luận Trình bày quan điểm về vấn đề GV đưa ra Tổng hợp và ghi vào vở cá nhân Lắng nghe, thảo luận Trình bày quan điểm về vấn đề GV đưa ra Tổng hợp và ghi vào vở cá nhân Lắng nghe, liên tưởng đến nội dung bài học tiếp theo Lắng nghe, thảo luận Trình bày quan điểm về vấn đề GV đưa ra Tổng hợp và ghi vào vở cá nhân Lắng nghe, ghi bài Quan sát và ghi bài để tiết sau thực hành Quan sát và ghi bài để tiết sau thực hành Quan sát và ghi bài để tiết sau thực hành Quan sát và ghi bài để tiết sau thực hành Quan sát và ghi bài để tiết sau thực hành Quan sát và ghi bài để tiết sau thực hành 3. Củng cố kiến thức và củng cố bài Qua nội dung bài học lý thuyết hôm nay các em đã biết liệt kê các thành phần cơ bản trong máy tính điện tử và trình bày được các thao tác với hệ điều hành Trả lời 1 số câu hỏi liên quan đến nội dung bài học Thuyết trình, vấn đáp Lắng nghe, trả lời câu hỏi 4. Hướng dẫn tự học, tự rèn luyện - Tìm hiểu thêm các vấn đề liên quan đến: máy tính điện tử; hệ điều hành Thuyết trình Lắng nghe, ghi nội dung yêu cầu 5. Nguồn tài liệu tham khảo [1]. Thạc Bình Cường, Giáo trình Tin học văn phòng, Nxb Giáo dục, 2011 [2]. KS Công Tuân, Tin học văn phòng, Nxb Văn hóa thông tin, 2010 [3]. Bùi Thế Tâm, Tin học cơ sở, Nxb Văn hóa thời đại, 2011 [4]. Phạm Hưng, Tự học Power Point 2003, Nxb Văn hóa Thông tin, 2008 Ngày tháng năm Ký duyệt của Trưởng bộ môn (ký, ghi họ tên) Ngày.. tháng .. năm Giảng viên (ký, ghi họ tên) Ngày soạn:.. /...../2015 Lớp: Ngày giảng: Lớp: Ngày giảng: Bài 2: Kiến thức cơ sở Bài 2 (Tiết 3+4): Thực hành Máy tính điện tử; Hệ điều hành I. MỤC TIÊU CỦA BÀI 1. Về kiến thức - Liệt kê được các thành phần cơ bản của một máy tính điện tử - Trình bày được các bước thực hiện 5 thao tác với thư mục trên hệ điều hành Windows 2. Kỹ năng - Thực hành thành thạo các thao tác tổ chức, quản lý thư mục, tập tin trên hệ điều hành Windows 3. Thái độ - Thái độ học tập nghiêm túc, sáng tạo. Tham gia tích cực vào giờ giảng II. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY Vấn đáp, diễn giải III. PHƯƠNG TIỆN VÀ HỌC LIỆU 1. Đối với giảng viên - Đề cương chi tiết - Giáo trình liên quan đến môn học - Kế hoạch bài dạy 2. Đối với học sinh - Đề cương chi tiết - Giáo trình - Máy tính IV. MÔI TRƯỜNG HỌC TẬP Tại phòng thực hành tin V. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC 1.Ổn định lớp học: Kiểm tra sỹ số lớp LỚP SỸ SỐ VẮNG Có phép Không phép 2. Các hoạt động cơ bản NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TG HOẠT ĐỘNG CỦA GIẢNG VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA NGƯỜI HỌC 1.Dẫn nhập Tiết học hôm nay cô sẽ giới thiệu với các em về các thao tác cơ bản trên hệ điều hành windows. Để củng cố cho kiến thức trên tiết học hôm nay chúng ta cùng nhau thực hành: Thực hiện một số thao tác với hệ điều hành qua bài tập cụ thể Thuyết trình Lắng nghe và liên tưởng đến nội dung bài hoc 2. Hướng dẫn ban đầu; Phân chia các sinh viên vào các máy thực hành; Nhắc lại nội dung lý thuyết liên quan đến bài thực hành 1.1. Kiến trúc chung máy tính điện tử + Thiết bị nhập + Thiêt bị xuất 2.2. Hệ điều hành + Khởi động và thoát khỏi HĐH Windows + Thoát khỏi chương trình ứng dụng + Các thao tác với HĐH Vấn đáp, đoàn thoại Đưa ra yêu cầu bài thực hành Thảo luận và đưa ra câu trả lời Thực hành theo yêu cầu của bài 3. Hướng dẫn thường xuyên; Bài tập thực hành Bài 1: Tạo các cây thư mục sau D:\ Document Lớp . Họ vàtên sinh viên Bàithực hành Giáo án Kế hoạch Lớp 1 Lớp 2 Quý 1 Quý 2 Bài 2: Thực hiện theo các yêu cầu sau Thư mục cần đổi tên Tên sẽ đổi thành Trường CĐ VHNT Tây Bắc\TT Tin học\ Quý 1 BPQL Web Trường CĐ VHNT Tây Bắc\TT Tin học\ Quý 2 BPQL Mạng Trường CĐ VHNT Tây Bắc\Giáo án\Lớp 1 BM QLVH Trường CĐ VHNT Tây Bắc\Giáo án\Lớp 2 BM LSVMTG Trường CĐ VHNT Tây Bắc\Giáo án Khoa SP ÂN Trường CĐ VHNT Tây Bắc\Hiệu phó\Hiệu phó 1 BM Tiếng Anh Trường CĐ VHNT Tây Bắc\Hiệu phó\Hiệu phó 2 BM Tin học Trường CĐ VHNT Tây Bắc\Hiệu phó Khoa TN Lớp \ Họ và tên sinh viên\Hiệu phó\ Hiệu phó 1 Cẩm Ly Lớp \ Họ và tên sinh viên\Hiệu phó\ Hiệu phó 2 Đan Trường Lớp \ Họ và tên sinh viên\Hiệu phó Giải trí Bài 3: Thực hiện xoá thư mục theo yêu cầu - Xóa cây thư mục Trường CĐSL - Xóa thư mục Giải trí trong cây thư mục Lớp Đưa ra yêu cầu bài thực hành Quan sát và hướng dẫn 1 số Sv các lỗi khi thực hành Thuyết trình, làm mẫu bài thực hành Thực hành theo yêu cầu của bài Thực hành Quan sát GV chữa bài để phát hiện ra những lỗi đã mắc phải trong giờ thực hành. Khắc phục trong giờ sau 4. Hướng dẫn kết thúc; Chữa bài cho học sinh, Từ những lỗi sai phổ biến để củng cố lại kiến phần còn chưa hiểu rõ Quan sát và hướng dẫn 1 số Sv các lỗi khi thực hành Thuyết trình, làm mẫu bài thực hành Lắng nghe Quan sát GV chữa bài để phát hiện ra những lỗi đã mắc phải trong giờ thực hành. Khắc phục trong giờ sau 4. Hướng dẫn tự học, tự rèn luyện Chuẩn bị trước nội dung bài Internet Thuyết trình, diễn giải Lắng nghe 5. Nguồn tài liệu tham khảo [1]. Thạc Bình Cường, Giáo trình Tin học văn phòng, Nxb Giáo dục, 2011 [2]. KS Công Tuân, Tin học văn phòng, Nxb Văn hóa thông tin, 2010 [3]. Bùi Thế Tâm, Tin học cơ sở, Nxb Văn hóa thời đại, 2011 [4]. Phạm Hưng, Tự học Power Point 2003, Nxb Văn hóa Thông tin, 2008 Ngày tháng năm Ký duyệt của Trưởng bộ môn (ký, ghi họ tên) Ngày.. tháng .. năm Giảng viên (ký, ghi họ tên)