Tài sản lớn nhất của các công ty ngày nay không phải là lâu đài hay công xưởng mà nó nằm trong vỏ não của các nhân viên

iÕn bé khoa häc - kü thuËt : Ngµy nay, khoa häc - kü thuËt thay ®æi víi mét tèc ®é chãng mÆt. Nh÷ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i mµ con ng­êi ®ang sö dông sÏ trë lªn l¹c hËu trong vßng mét thËp kû n÷a. ChÝnh v× vËy, tÊt c¶ nh÷ng nhµ qu¶n lý, c«ng nh©n ph¶i ®æi míi kü n¨ng, n¨ng lùc vµ c¸c tæ chøc ph¶i kh«ng ngõng ph¸t triÓn thªm tr×nh ®é míi. - Ph¸p luËt : TÊt c¶ c¸c n­íc ®Òu rÊt chó träng vµo c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL. ë n­íc ta, §¶ng vµ Nhµ n­íc lu«n ch¨m lo ®Õn sù nghiªp ®µo t¹o vµ båi d­ìng. “Gi¸o dôc lµ quèc s¸ch hµng ®Çu”. Hµng n¨m, nhµ n­íc dµnh 13% - 15% tæng chi ng©n s¸ch cho gi¸o dôc ®µo t¹o. - Lao ®éng ngoµi doanh nghiÖp : Lu«n tån t¹i mét lùc l­îng lao ®éng ®«ng ®¶o bªn ngoµi doanh nghiÖp, trong sè ®ã cã c¶ nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao. V× vËy, ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp kh«ng muèn bÞ sa th¶i th× ph¶i lu«n cè g¾ng trang bÞ thªm cho m×nh nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cÇn thiÕt. - C¹nh tranh khèc liÖt : Cã thÓ nãi doanh nghiÖp nµo cã trong tay ®éi ngò nh©n lùc cã tr×nh ®é cao th× sÏ th¾ng trong c¹ch tranh. Do vËy, t×m kiÕm vµ t¹o cho m×nh mét ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cã tr×nh ®é vµ lµnh nghÒ lµ doanh nghiÖp ®· cã mét b­íc tiÕn v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng. 2.2.2. M«i tr­êng bªn trong: M«i tr­êng bªn trong lµ nh÷ng nh©n tè n»m trong tæ chøc cã ¶nh h­ëng ®Õn ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL. Còng cã rÊt nhiÒu nh©n tè ¶nh h­ëng, sau ®©y chØ xin tr×nh bÇy mét sè nh©n tè ®iÓn h×nh. - Môc tiªu cña tæ chøc : §µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL liªn quan chÆt chÏ ®Õn môc tiªu cña tæ chøc. Tuú theo môc tiªu cña tæ chøc mµ cã thÓ cã kÕ ho¹ch cô thÓ vÒ ®µo t¹o - ph¸t triÓn NNL cho phï hîp víi yªu cÇu. - Sù quan t©m cña l·nh ®¹o cÊp cao : §iÒu nµy còng sÏ quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh c«ng cña c«ng t¸c ®µo t¹o ph¸t triÓn NNL v× nã liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®iÒu kiÖn häc tËp cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, kinh phÝ ®µo t¹o... - Nh©n tè con ng­êi : Lµ nh©n tè mang tÝnh quyÕt ®Þnh, cÇn khuyÕn khÝch c¸n bé c«ng nh©n viªn chñ ®éng tham gia qu¸ tr×nh ®µo t¹o, ph¸t triÓn NNL cña c«ng ty. Cã nh­ vËy th× kÕt qu¶ ®µo t¹o, ph¸t triÓn míi cao. Nãi tãm l¹i, cã rÊt nhiÒu yÕu tè ¶nh h­ëng tíi c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL c¶ tõ bªn trong vµ bªn ngoµi tæ chøc. HiÓu râ ¶nh h­ëng cña tõng nh©n tè sÏ gióp ta cã ®­îc nh÷ng chiÕn l­îc vÒ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL mét c¸ch kÞp thêi, ®óng ®¾n vµ cã khoa häc. TiÕn tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL. BÊt cø mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL nµo còng ®Ó phôc vô cho môc tiªu cña tæ chøc cô thÓ vµ cã thÓ sö dông hÕt tiÒm n¨ng cña NNL. Do mçi tæ chøc cã ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau, ®Æc ®iÓm nh©n lùc kh¸c nhau nªn c¸c tæ chøc ph¶i tù x©y dông mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn phï hîp cho riªng m×nh. Tuy nhiªn, tiÕn tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL cã tÝnh chÊt tæng qu¸t, ¸p dông cho mäi tæ chøc, doanh nghiÖp ®­îc tiÕn hµnh theo s¬ ®å sau: M«i tr­êng bªn ngoµi M«i tr­êng bªn trong §Þnh râ nhu cÇu ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. Ên ®Þnh c¸c môc tiªu cô thÓ Lùa chän c¸c ph­¬ng ph¸p thÝch hîp Lùa chän c¸c ph­¬ng tiÖn thÝch hîp. Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o - ph¸t triÓn §¸nh gi¸ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o - ph¸t triÓn H×nh 1 : TiÕn tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL Nguån : “ QTNL “ cña t¸c gi¶ NguyÔn H÷u Th©n C¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL Cã rÊt nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL kh¸c nhau. Mçi ph­¬ng ph¸p ®Òu cã nh÷ng ­u ®iÓm, nh­îc ®iÓmvµ ®­îc ¸p dông phï hîp cho nh÷ng ®èi t­îng kh¸c nhau. Do giíi h¹n cña ®Ò ¸n m«n häc nªn phÇn nµy chØ tr×nh bÇy mang tÝnh chÊt liÖt kª, nªu kh¸i niÖm cña tõng ph­¬ng ph¸p vµ ®èi t­îng cô thÓ. C¸c ph­¬ng ph¸p vµ ®èi t­îng ¸p dông ®­îc tr×nh bÇy th«ng qua b¶ng sau : ph­¬ng ph¸p ¸p dông cho Thùc hiÖn t¹i Qu¶n trÞ gia vµ chuyªn viªn C«ng nh©n C¶ hai cÊp T¹i n¬i lµm viÖc Ngoµi n¬i lµm viÖc 1. D¹y kÌm - - x x 0 2. Trß ch¬i kinh doanh x 0 0 0 x 3.§iÓn qu¶n trÞ x 0 0 0 x 4. Héi nghÞ th¶o luËn x 0 0 0 x 5. M« h×nh øng xö x 0 0 0 x 6. HuÊn luyÖn t¹i bµn x 0 0 0 x 7. Thùc tËp sinh x 0 0 x 0 8. §ãng kÞch x 0 0 0 x 9. Lu©n phiªn c«ng viÖc - - x x 0 10. Gi¶ng d¹y theo thø tù - - x 0 x 11. Gi¶ng d¹y nhê m¸y tÝnh - - x 0 x 12. Bµi thuyÕt tr×nh trong líp - - x 0 x 13. §µo t¹o t¹i chç 0 x 0 x 0 14. §µo t¹o häc nghÒ 0 x 0 x 0 15. Dông cô m« pháng 0 x 0 0 x 16. §µo t¹o xa n¬i lµm viÖc 0 x 0 0 x H×nh 2 : C¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o - ph¸t triÓn Nguån : “ QTNL “ T¸c gi¶ NguyÔn H÷u Th©n Chó ý : - : ¸p dông cho c¶ hai cÊp qu¶n trÞ gia vµ c«ng nh©n 0 : Kh«ng ¸p dông. x : ¸p dông Tõ h×nh trªn chóng ta sÏ nghiªn cøu s¬ l­îc vÒ néi dung tõng ph­¬ng ph¸p : C¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý. “ NÕu cho mét con s­ tö dÉn d¾t mét ®µn dª th× tÊt c¶ c¸c con dª sÏ ho¸ thµnh s­ tö vµ ng­îc l¹i nÕu cho mét con dª dÉn d¾t mét ®µn s­ tö th× tÊt c¶ s­ tö sÏ ho¸ thµnh dª” Dï ta cã lý luËn ®i ch¨ng n÷a, t­¬ng lai cña doanh nghiÖp chñ yÕu n»m trong tay cÊp qu¶n trÞ. Thùc tiÔn cho thÊy vai trß cña cÊp qu¶n trÞ lµ rÊt quan träng vµ lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, chóng ta kh«ng phñ nhËn vai trß cña c«ng nh©n bëi v× kh«ng cã hä doanh nghiÖp còng ch¼ng lµm g× dd­îc. ChÝnh v× vËy, ph¸t triÓn cÊp qu¶n trÞ lµ mét ®iÒu thiÕt yÕu cña mäi doanh nghiÖp. Sau ®©y chóng ta sÏ nghiªn cøu c¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o - ph¸t triÓn cÊp qu¶n lý, ®­îc chia lµm hai nhãm ph­¬ng ph¸p : C¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o trong c«ng viÖc Ph­¬ng ph¸p d¹y kÌm: §©y lµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o t¹i chç ®Ó ph¸t triÓn cÊp qu¶n trÞ trªn c¬ së mét kÌm mét. Mét sè c«ng ty lËp ra chøc vô phô t¸ hay trî lý còng nh»m môc ®Ých nµy. C¸ nh©n ng­êi gi÷ chøc vô nµy trë thµnh ng­êi häc vµ theo s¸t cÊp trªn cña m×nh. §Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao th× c¸c cÊp qu¶n trÞ dËy kÌm ph¶i cã kiÕn thøc toµn diÖn vÒ c«ng viÖc liªn hÖ tíi c¸c môc tiªu cña c¬ quan. Hä ph¶i lµ ng­êi mong muèn chia sÎ th«ng tin víi cÊp d­íi vµ s½n lßng mÊt thêi gian ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc huÊn luyÖn nµy Ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o t¹i bµn giÊy: Ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o t¹i bµn giÊy hay ®µo t¹o xö lý c«ng v¨n giÊy tê lµ mét ph­¬ng ph¸p m« pháng trong ®ã thµnh viªn ®­îc cÊp trªn giao cho mét sè giÊy tê kinh doanh, c¸c b¶n ghi nhí, c¸c b¶n t­êng tr×nh b¸o c¸o vµ chóng kh«ng ®­îc s¾p xÕp theo mét thø tù nµoc¶ vµ cÇn ph¶i s¾p xªps ph©n lo¹i cÇn xö lý khÈn cÊp vµ lo¹i cÇn xö lý b×nh th­êng. Häc viªn ®­îc xem c¸c th«ng tin trªn vµ s¾p xÕp theo thø tù ­u tiªn. §©y lµ mét ph­¬ng ph¸p h÷u hiÖu gióp cho nhµ qu¶n trÞ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thñ tôc mét c¸ch nhanh gän Ph­¬ng ph¸p thùc tËp sinh. §ã lµ thêi gian c¸c sinh viªn ë c¸c tr­êng §¹i häc xuèng thùc tÕ t¹i mét c¬ quan, xÝ nghiÖp. §©y lµ mét thêi gian tèt ®Ó cÊp qu¶n trÞ theo dâi tiÒm n¨ng cña nh©n viªn trong lóc lµm viÖc. Lóc nµy, cÊp qu¶n trÞ cã nhiÒu th«ng tin ®Ó biÕt mét øng xö viªn nhiÒu h¬n lµ c¸c cuéc pháng vÊn, tõ ®ã cÊp qu¶n trÞ quyÕt ®Þnh cã s¾p xÕp sinh viªn nµy vµo lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp m×nh hay kh«ng. Ph­¬ng ph¸p lu©n phiªn c«ng viÖc . Lu©n phiªn c«ng viÖc lµ ph­¬ng ph¸p chuyªnt nh©n viªn hay cÊp qu¶n lý tõ c«ng viÖc nµy sang c«ng viÖc kh¸c nh»m môc ®Ých cung cÊp cho hä nh÷ng kinh nghiÖm réng h¬n. KiÕn thøc thu nhËn ®­îc sau qu¸ tr×nh nµy rÊt cÇn thiÕt cho hä khi ®¶m tr¸ch c«ng viÖc cao h¬n. §©y cßn lµ mét ph­¬ng ph¸p t¹o sù høng thó cho c¸n bé c«ng nh©n viªn v× ®­îc thay ®æi c«ng viÖc thay v× lµm mét c«ng viÖc nhµm ch¸n suèt ®êi. Ngoµi ra, nã gióp c¸n bé nh©n viªn trë thµnh ng­êi ®a n¨ng, ®a dông ®Ó ®èi phã víi mäi t×nh huèng x¶y ra sau nµy. Ph­¬ng ph¸p ®iÓn cøu qu¶n trÞ: §ã lµ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu nh÷ng tr­êng hîp ®iÓn h×nh, nã ®­îc m« pháng theo thùc tÕ ®Ó cho c¸c häc viªn gi¶i quyÕt. Tõng häc viªn sÏ nghien cøu kü c¸c th«ng tin vµ ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh. Ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o ngoµi c«ng viÖc Ph­¬ng ph¸p göi ®i häc. §Æc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ c¸n bé qu¶n lý trong doanh nghiÖp ®­îc cö ®i häc ë c¸c tr­êng chÝnh quy ( §H, C§, tr­êng ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý...) hay tham dù c¸c kho¸ ®µo t¹o nghiÖp vô ë n­íc ngoµi. §©y lµ mét ph­¬ng ph¸p cã nhiÒu ­u ®iÓm, ®­îc sö dông nhiÒu hiÖn nay nh­ng còng kh¸ tèn kÐm, doanh nghiÖp cÇn cã sù c©n nh¾c kü gi÷a chi phÝ ®µo t¹o vµ hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc. Ph­¬ng ph¸p héi nghÞ: Lµ mét ph­¬ng ph¸p huÊn luyÖn ®­îc sö dông réng r·i trong ®ã c¸c thµnh viªn cã chung mét môc ®Ých th¶oluËn vµ cè g¾ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. Th«ng th­êng ng­êi ®iÒu khiÓn lµ mét cÊp qu¶n trÞ, ng­êi nµy l¾ng nghe ý kiÕn vµ cho phÐp c¸c thµnh viªn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ c¸c thµnh viªn tham gia kh«ng nhËn thÊy m×nh ®ang ®­îc huÊn luyÖn. Hä ®ang gi¶i quyÕt vÊn ®Ò khã kh¨n trong cuéc sèng hµng ngµy cña hä. Ph­¬ng ph¸p m« h×nh øng xö: Ph­¬ng ph¸p nµy sö dông c¸c b¨ng h×nh ®­îc so¹n th¶o ®Æc biÖt ®Ó minh ho¹ xem c¸c nhµ qu¶n trÞ ®· sö lý nh­ thÕ nµo trong c¸c t×nh huèng kh¸c nhau vµ ®Ó ph¸t triÓn kü n¨ng giao tiÕp. §Æc tÝnh quan träng nhÊt cña c¸c nhµ qu¶n trÞ ®¹t ®­îc thµnh tÝch cao lµ hä ®Æt c¸c tiªu chuÈn cho chÝnh hä vµ cho ng­êi kh¸c. §©y lµ mét ph­¬ng ph¸p t­¬ng ®èi míi nh­ng ®· thÓ hiÖn ®­îc hiÖu qu¶ ®µo t¹o rÊt tèt. 4. Ph­¬ng ph¸p kü thuËt nghe nh×n. §©y lµ ph­¬ng ph¸p sö dông c¸c kü thuËt nghe nh×n nh­ phim ¶nh, thuyÒn h×nh khÐp kÝn, b¨ng nghe trong c¸c ch­¬ng tr×nh huÊn luyÖn ®µo t¹o. Lµ mét ph­¬ng ph¸p tèn kÐm nh­nmg nã cã nhiÒu ­u ®iÓm v× nã cã c¸c h×nh ¶nh minh ho¹, cã thÓ ngõng l¹i ®Ó gi¶i thÝch thªm. Ph­¬ng ph¸p ®ãng kÞch: Lµ ph­¬ng ph¸p ®­a ra mét vÊn ®Ò nµo ®ã (cã thËt hoÆc t­ëng t­îng ) råi sau ®ã vÊn ®Ò ®­îc ph©n vai mét c¸ch tù nhiªn. C¸c thµnh viªn cã thÓ ®ãng mét vai nµo ®ã trong c¬ cÊu tæ chøc trong mét t×nh huèng nhÊt ®Þnh vµ sau ®ã nhËp ®óng vai trß ®ã. Ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y theo thø tù ch­¬ng tr×nh: Theo ph­¬ng ph¸p nµy th× c«ng cô gi¶ng d¹y lµ mét cuèn s¸ch gi¸o khoa hoÆc mét lo¹i m¸y mãc nµo ®ã. Ph­¬ng ph¸p nµy lu«n lu«n ph¶i gåm cã ba chøc n¨ng sau: §­a ra c©u hái, c¸c sù kiÖn, hoÆc c¸c vÊn ®Ò cho c¸c häc viªn. cho phÐp häc viªn tr¶ lêi Th«ng tin ph¶n håi. §©y lµ mét ph­¬ng ph¸p kh«ng cÇn sù can thiÖp cña gi¶ng viªn. Häc Viªn ®äc mét ®o¹n s¸ch, xem hoÆc nghe mét ®o¹n trong m¸y, tr¶ lêi c©u hái vµ sau ®ã sÏ nhËn ®­îc c©u tr¶ lêi ®óng tõ m¸y. L¹i tiÕp tôc ch­¬ng tr×nh. Ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y nhê m¸y tÝnh hç trî: §©y lµ mét ph­¬ng ph¸p hiÖn nay rÊt thÞnh hµnh t¹i c¸c n­íc ph¸t triÓn. Häc viªn häc vµ ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p ngay trªn m¸y tÝnh. M¸y sÏ tr¶ lêi c¸c th¾c m¾c cña ng­êi häc còng nh­ kiÓm tra kiÕm thøc cña ng­êi häc ®ång thêi cßn h­íng dÉn ng­êi häc cßn thiÕu kiÕn thøc g×, cÇn tham kh¶o tµi liÖu g×. Tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p nµy rÊt tèn kÐm v× kinh phÝ ®Ó x©y dùng mét ch­¬ng tr×nh häc cao nh­ng nÕu cã nhiÒu häc viªn trong mét kho¸ häc th× cã thÓ gi¶m chi phÝ cho mçi häc viªn. Ph­¬ng ph¸p bµi thuyÕt tr×nh trong líp: §©y lµ mét ph­¬ng ph¸p thÝch hîp khi muèn cung cÊp cho häc viªn nh÷ng th«ng tin míi. §Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao cÇn cã sù hç trî cña c¸c thiÕt bÞ nghe nh×n kh¸c. 9. Ph­¬ng ph¸p kh¸c: Ngoµi c¸c ph­¬ng ph¸p ®· nªu trªn doanh nghiÖp cã thÓ khuyÕn khÝch c¸c cÊp qu¶n trÞ häc c¸c ch­¬ng tr×nh hµm thô, cao häc, c¸c kho¸ ®Æc biÖt më t¹i c¸c tr­êng §¹i häc d­íi nhiÒu h×nh thøc: t¹i chøc, häc ngoµi giê lµm viÖc. C¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o c«ng nh©n ViÖc ®µo t¹o c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt hoÆc nh©n viªn nghiÖp vô v¨n phßng t­¬ng ®èi ®¬n gi¶n. Ngoµi c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y kÌm, lu©n phiªn c«ng viÖc , gi¶ng d¹y theo thí tù tõng ch­¬ng tr×nh, gi¶ng d¹y nhê m¸y tÝnh hç trî hoÆc c¸c bµi thuyÕt tr×nh trong líp nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn, c«ng nh©n viªn cßn ®­îc ®µo t¹o theo c¸c ph­¬ng ph¸p riªng biÖt sau : Ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o t¹i chç. §©y lµ mét ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o quen thuéc, c«ng nh©n cÇn ®­îc ®µo t¹o sÏ lµm chung víi mét ng­êi thî cã kinh nghiÖm h¬n. C«ng nh©n nµy võa häc võa lµm b»ng c¸ch quan s¸t, nghe nh÷ng lêi chØ dÉn vµ lµm theo. Ph­¬ng ph¸p nµy chØ ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nÕu héi tô ®ñ ba ®iÒu kiÖn sau : - Sù nçi lùc cña c¸c cÊp trªn lÉn cÊp d­íi - CÊp trªn chiô tr¸ch nhiÖm t¹o mét bÇu kh«ng khÝ tin t­ëng. - CÊp trªn ph¶i lµ mét ng­êi biÕt l¾ng nghe. 3.2.2. §µo t¹o häc nghÒ §µo t¹o häc nghÒ lµ ph­¬ng ph¸p phèi hîp gi÷a häc lý thuyÕt vµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o t¹i chç. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng nghÒ thñ c«ng hoÆc ®èi víi c¸c nghÒ cÇn ph¶i khÐo tay. Thêi gian huÊn luyÖn cã thÓ tõ mét ®Õn s¸u n¨m tuú theo tõng lo¹i nghÒ.Th«ng th­êng c¸c häc viªn th­êng ®­îc nhËn tiÒn l­¬ng b»ng mät nöa c«ng nh©n chÝnh tøc vµ sÏ t¨ng dÇn theo qu¸ tr×nh häc nghÒ. Ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o xa n¬i lµm viÖc Ph­¬ng ph¸p nµy gÇn gièng víi ph­¬ng ph¸p dông cô m« pháng nh­ng kh¸c ë chç c¸c dông cô m« pháng gièng hÖt m¸y mãc thiÕt bÞ t¹i n¬i ®ang s¶n xuÊt. ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy so víi ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o t¹i chç lµ c«ng nh©n ®­îc häc viÖc kh«ng lµm gi¸n ®o¹n d©y chuyÒn s¶n xuÊt. Th«ng th­êng c¸c huÊn luyÖn viªn lµ c¸c c«ng nh©n dµy d¹n kinh nghiÖm, ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng nh©n cã tay nghÒ cao ®· nghØ h­u d­îc mêi l¹i ®Ó huÊn luyÖn líp trÎ Tãm l¹i : cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý còng nh­ ®µo t¹o c«ng nh©n. Mçi ph­¬ng ph¸p ®Òu cã nh÷ng ­u ®iiÓm, nh­îc ®iÓm. ViÖc lùa chän ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o nµo cßn tuú thuéc vµo ®èi t­îng ®­îc ®µo t¹o, ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kinh phÝ cho ®µo t¹o...§Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao trong c«ng t¸c ®µo t¹o NNL ta cÇn ph¶i sö dông cïng mét lóc nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau. VÊn ®Ò sö dông lao ®éng sau ®µo t¹o Tr­íc khi tæ chøc ®µo t¹o, ph¸t triÓn cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cÇn cã sù gi¶i thÝch, ®éng viªn, khuyÕn khÝch hä tham gia mét c¸ch tù nguyÖn vµ tÝch cùc vµo kho¸ häc. Sau khi ng­êi lao ®éng ®· hoµn thµnh kho¸ häc, doanh nghiÖp cÇn cã kÕ hoÆc bè trÝ vµ sö dông ng­êi lao ®éng mét c¸ch hîp lý, còng nh­ nªn cã nh÷ng khuyÕn khÝch nhÊt ®Þnh víi ng­êi lao ®éng ®· hoµn thµnh xuÊt s¾c kho¸ häc. KhuyÕn khÝch vËt chÊt, tinh thÇn cho ng­êi ®­îc ®µo t¹o. 4.1.1. KhuyÕn khÝch vËt chÊt. §©y lµ mét biÖn ph¸p doanh nghiÖp ¸p dông ®èi víi ng­êi lµm viÖc cã n¨ng suÊt, chÊt l­îng cao nh­ng còng cã thÓ ¸p dông ®èi víi ng­êi lao ®éng ®ang ®­îc ®µo t¹o. Cã nhiÒu h×nh thøc khuyÕn khÝch: - Th­ëng: Doanh nghiÖp sÏ th­ëng cho nh÷ng ng­êi tham gia khoa häc ®Òu ®Æn,®¹t kÕt qu¶ cao trong c¸c kho¸ häc. Th­ëng sÏ khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng cè g¾ng häc tËp tèt h¬n trong nh÷ng kho¸ ®µo t¹o - ph¸t triÓn sau (nÕu cã) vµ ®éng viªn nh÷ng ng­êi ch­a ®­îc ®µo t¹o sÏ cè g¾ng häc khi ®­îc ®µo t¹o. - KhuyÕn khÝch vËt chÊt nh­ phô cÊp ®i häc, nhµ ë... trong thêi gian c¸n bé c«ng nh©n viªn ®­îc cö ®i ®µo t¹o. - Tr¶ l­¬ng: Cho ng­êi lao ®éng khi hä ®i häc, kh«ng tham gia s¶n xuÊt t¹i doanh nghiÖp, còng lµ mét h×nh thøc tèt, cÊp häc phÝ, tuú theo chÝnh s¸ch cña tõng doanh nghiÖp mµ cã thÓ lµ 50% hay 100% häc phÝ. 4.2.2. KhuyÕn khÝch tinh thÇn KhuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng kh«ng chØ b»ng tiÒn b¹c mµ cßn b»ng tinh thÇn n÷a. KhyÕn khÝch tinh thÇn cã thÓ ¸p dông c¸c h×nh thøc nh­: khen th­ëng,tuyªn d­¬ng nh÷ng häc viªn ®¹t kÕt qu¶ tèt hoÆc thÓ hiÖn sù quan t©m ®Æc biÖt cña c¸n bé l·nh ®¹o doanh nghiÖp.Ngoµi ra ®¸nh gi¸ vµ sö dông ®óng lao ®éng sau ®µo t¹o lµ mét biÖn ph¸p khuyÕn khÝch tinh thÇn rÊt quan träng. Sö dông lao ®éng sau ®µo t¹o: Sau khi tham gia ®µo t¹o ng­êi lao ®éng quay l¹i doanh nghiÖp víi hy väng®­îc kh¼ng ®Þnh m×nh, muèn cã c¬ héi ®­îc th¨ng tiÕn...V× vËy, doanh nghiÖp ph¶icã kÕ ho¹ch sö dông ®óng ng­êi, ®óng viÖc tr¸nh tr­êng hîp bá quªn võa g©y l·ng phÝ võa g©y ph¶n øng tiªu cùc cña ng­êi lao ®éng. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy doanh nghiÖp cÇn l­u gi÷nh÷ng th«ng tin vÒ ng­êi lao ®éngvµ ®­îc cËp nhËt th­êng xuyªn cho phï hîp. Dùa vµo c¸c th«ng tin nµy c¸c cÊp qu¶n trÞ sÏ quyÕt ®Þnh ng­êi ®­îc th¨ng tiÕn. CH¦¥NG II. PH¢N TÝCH TH¦C Tr¹ng c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc t¹i c«ng ty c«ng tr×nh th«ng tin tÝn hiÖu ®iÖn. S¬ l­îc t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty S¬ l­îc lÞch sö ph¸t triÓn cña c«ng ty C«ng ty TTTH§ ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh 338 cña nhµ n­íc n¨m 1969. NhiÖm vô cña c«ng ty lµ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh th«ng tin vµ tÝn hiÖu ®­êng s¾t, c¸c c«ng tr×nh ®iÖn hiÖn h¹ thÕ, s¶n xuÊt phô tïng thiÕt bÞ th«ng tin vµ tÝn hiÖu. Trong thêi kú chèng chiÕn tranh ph¸ ho¹i, c«ng ty ®· hoµn thµnh tèt nhiÖm vô cøu ch÷a, b¶o ®¶m th«ng tin th«ng suèt phôc vô yªu cÇu vËn t¶i. Trong thêi kú ph¸t triÓn vµ x©y dùng ngµnh ®­êng s¾t c«ng ty ®· thi c«ng nhiÒu c«ng tr×nh thong tin tÝn hiÖu cã yªu cÇu kü thuËt cao nh­ tÝn hiÖu ®ãng ®­êng tù ®éng Hµ Néi - Gia L©m, c¸c c«ng tr×nh c¸p th«ng tin ®­êng dµi, l¾p ®Æt thiÕt bÞ th«ng tin vi ba vµ tæng ®µi ®iÖn tö; c¸c c«ng tr×nh tÝn hiÖu ®ãng ®­êng nöa tù ®éng trªn tuyÕn Hµ Néi - H¶i Phßng, Hµ Néi - Vinh; c¸c c«ng tr×nh ®iÖn chiÕu s¸ng khu ga vµ b·i hµng ... Tõ n¨m 1993 ®Õn 1998 c«ng ty ®­îc giao nhiÖm vô x©y dùng c«ng tr×nh tÝn hiÖu ®ãng ®­êng nöa tù ®éng tõ thµnh phè Vinh ®Õn thµnh phè Hå ChÝ Minh. C¸n bé c«ng nh©n viªn®· hoµn thµnh vµ ®­a vµo sö dông tõ ngµy 6 / 10 / 1998, chÝnh thøc nèi th«ng tÝn hiÖu ch¹y tÇu nöa tù ®éng tõ Hµ Néi ®Õn thµnh phè Hå ChÝ Minh. Trong b¶y n¨m tõ 1993 ®Õn 1999 c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt ®· t¨ng nh­ sau: - Gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng t¨ng 2,45 lÇn. - N¨ng suÊt lao ®éng x©y l¾p b×nh qu©n ®Çu ng­êi t¨ng 2,59 lÇn. - Nép ng©n s¸ch nhµ n­íc t¨ng 2,54 lÇn. -Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi t¨ng 2,53 lÇn. Cïng víi viÖc hoµn thµnh tèt c¸c nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh c«ng ty ®· lµm tèt nghÜa vô víi nhµ n­íc. C«ng ty ®· ®­îc nhµ n­íc trao tÆng hu©n ch­¬ng lao ®éng h¹ng ba vµo th¸ng 1 / 1999. 1.2. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thêi kú 1998 - 2001 Sau h¬n 30 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty ®· tr¶i qua biÕt bao khã kh¨n, vÊt v¶. Tuy lµ mét ®¬n vÞ x©y dùng c¬ b¶n duy nhÊt trong ngµnh ®­êng s¾t nh­ng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn nghÌo nµn l¹c hËu so víi yªu cÇu thùc tÕ ®Æt ra, song víi tinh thÇn quyÕt t©m cña l·nh ®¹o cïng toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn c«ng ty ®· phÊn ®Êu liªn tôc, ph¸t huy ®­îc trÝ tuÖ cña tËp thÓ, tõng b­íc s¾p xÕp l¹i s¶n xuÊt, khai th¸c tèt tiÒm n¨ng c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn cã cña c«ng ty, tiÕp thu vµ ®æi míi c«ng nghÖ, ®Çu t­ mét sè m¸y mãc thiÕt bÞ vµ ®t ®éi ngò c«ng nh©n viªn cho phï hîp víi yªu cÇu míi. Víi c¸ch lµm nh­ vËy c«ng ty ®· phÊn ®Êu hoµn thµnh kÕ ho¹ch cña cÊp trªn, ®êi sèng cña c«ng nh©n viªn chøc kh«ng ngõng ®­îc c¶i thiÖn. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thêi k× 1999 - 2001. tû sè ( % ) STT ChØ tiªu §¬n vÞ 1999 2000 2001 00/99 01/ 00 1 2 3 4 5 6 Tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng Lîi nhuËn rßng Nép ng©n s¸ch Sè c«ng nh©n b×nh qu©n Tæng quü l­¬ng Thu nhËp b×nh qu©n ng­êi/ th¸ng tr® tr® tr® ng­êi tr® 20.250 690 958 320 2803 730 21.500 820 1.050 295 2.708 765 23.450 900 1.151 305 2.891 790 106,17 118,84 109,60 92,19 96,61 104,8 109,07 109,76 109,62 103,39 105,43 103,27 Tõ nh­ìng chØ tiªu trªn ta thÊy c«ng ty lu«n ph¸t triÓn æn ®Þnh : chØ tiªu tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng t¨ng ®Òu theo c¸c n¨m, n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc. N¨m 2000 t¨ng so víi n¨m 1999 lµ 6,17%, n¨m 2001 t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 9,07% - VÒ mÆt tµi chÝnh, c«ng ty còng ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tÝch rÊt tèt, §Æc biÖt lµ vÒ mÆt lîi nhuËn rßng cña c«ng ty n¨m 2000 t¨ng so víi n¨m 1999 lµ 18,84%, n¨m 2001 t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 9,07% - §êi sèng vËt chÊt cña c¸n bé c«ng nh©n viªn kh«ng ngõng ®­îc c¶i thiÖn. ThÓ hiÖn ë møc thu nhËp b×nh qu©n ng­êi / th¸ng liªn tôc t¨ng. - C«ng ty c÷ng thùc hiÖn rÊt tèt nghÜa vô nép ng©n s¸ch víi nhµ n­íc ; n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc, víi tèc ®é t¨ng hµng n¨m tõ 1999 ®Õn 2001 b×nh qu©n lµ h¬n 9,6% Ph­¬ng høng ho¹t ®éng cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m tiÕp theo TiÕp tôc ph¸t huy truyÒn thèng h¬n 30 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh, ban l·nh ®¹o vµ toµn thÓ c«ng nh©n viªn ®· ®Ò ra mét sè chØ tiªu kinh tÕ trong giai ®o¹n 2001- 2003 nh­ sau : - Tæng s¶n l­îng : 24,5 tû Lîi nhuËn rßng : 1,1 tû - Nép ng©n s¸ch :1,2 tû ®ång - Thu nhËp b×nh qu©n ng­êi / th¸ng : 900,000® - 1.000.000®. - PhÊn ®Êu mçi n¨m cã tõ 5-10 s¸ng kiÕn c¶i tiÕn, gi¸ trÞ lµm lîi tõ 200-300 triÖu ®ång. 2. Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña c«ng ty ¶nh h­ëng tíi c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL 2.1 §Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh 2.1.1 Quy m« vèn Vèn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty n¨m 2002 lµ 24 tû 900 triÖu . Trong ®ã : - Vèn kinh doanh : 12 tû 850 triÖu - Vèn ®iªï lÖ : 8 tû 050 triÖu - Vèn nhµ n­íc cÊp : 4tû 2.1.2. S¶n phÈm vµ thÞ tr­êng tiªu thô - S¶n phÈm chÝnh cña ®¬n vÞ gåm : +. Nghiªn cøu, chÕ thö, s¶n xuÊt c¸c vËt t­, phô tïng thiÕt bÞ phôc vô cho viÖc x©y dùng míi, ®¹i tu vµ cung cÊp cho c¸c ®¬n vÞ duy tu, b¶o qu¶n thiÕt bÞ chuyªn nghµnh th«ng tin tÝn hiÖu ®iÖn trong toµn ngµnh ®­êng s¾t ViÖt Nam. +. X©y dùng vµ ®¹i tu c¸c trôc ®­êng s¾t th«ng tin däc c¸c tuyÕn ®­êng s¾t trong c¶ n­íc. +. X©y dùng l¾p r¸p c¸c thiÕt bÞ tÝn hiÖu phôc vô cho viÖc chØ huy ch¹y tµu ë c¸c ga giao c¾t ®­êng ngang ( gi÷a ®­êng s¾t vµ ®­êng bé ). +. X©y dùng c¸c c«ng tr×nh diÖn h¹ thÕ phôc vô cho nhu cÇu sinh ho¹t vµ vËn t¶i cña nghµnh ®­êng s¾t ViÖt Nam. +. Duy tu, b¶o d­ìng vµ x©y dùng míi c¸c c¬ së h¹ tÇng, nhµ ë cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong vµ nhoµi d¬n vÞ. - ThÞ tr­êng tiªu thô : C«ng ty CTTTTH§ lµ ®¬n vÞ x©y dùng c¬ b¶n duy nhÊt thuéc liªn hiÖp ®­êng s¾t ViÖt Nam nªn 70% s¶n phÈm c¬ khÝ vµ nh÷ng c«ng tr×nh vÒ th«ng tin tÝn hiÖu phôc vô cho nghµnh ®­êng s¾t. Sè cßn l¹i lµ phôc vô cho c¸c khu c«ng nh©n vµ thÞ tr­êng nhoµi nghµnh ®­êng s¾t. 2.2. C¸c ®Æc ®iÓm trang thiÕt bÞ kü thuËt vµ quy tr×nh c«ng nghÖ. * §Æc ®iÓm trang thiÕt bÞ - §Æc diÓm: Thèng kª m¸y mãc thiÕt bÞ cña c«ng ty (TÝnh ®Õn ngµy 30/4/2002 ) Lo¹i m¸y thi c«ng vµ m· hiÖu N­íc s¶n xuÊt Sè l­îng Gi¸ trÞ cßn l¹i Xe IFA W50 §øc 2 25,0 Xe cÈu Zin 130 LX 1 10,0 Goßng m¸y gi¶i phãng TQ 1 3,0 Xe UOAT LX 1 48,0 Xe TOYOTA 12 chç NhËt 1 400 Xe MAZDA 323 NhËt 1 280 M¸y 1M-63 LX 1 18,2 M¸y tiÖn 16X-4 LX 1 2,9 M¸y phay 68-8 LX 1 7,7 M¸y khoan ®øng 2A-650T LX 1 4,5 Bóa nÐn khÝ MA-4132 LX 1 29,9 Tr¹m biÕn thÕ Bungari 1 11,0 M¸y gÊp mÐp UH06-2,0 TQ 1 33,3 M¸y c¾t bª t«ng TACOMTCC2 NhËt 1 19,7 M¸y tiÖn C620 TQ 2 20,0 M¸y hµn ®iÖn 1 chiÒu TQ 2 5,0 M¸y bµo ngang R665 TQ 2 5,0 M¸y khoan ®iÖn 2535 TQ 2 7,0 M¸y ®ét dËp J23-80 TQ 1 5,0 M¸y tiÖn C618K TQ 2 10,0 M¸y tiÖn C608 TQ 1 2,0 M¸y tiÖn vÝt C628 TQ 1 5 M¸y c¾t t«n Q113x1200 TQ 2 5 Bóa m¸y BH 150 ViÖt Nam 1 10 BÓ m¹ 0,2 TQ 2 7 æn ¸p NhËt 1 20 Theo b¶ng thèng kª trªn phÇn lín m¸y mãc thiÕt bÞ cña c«ng ty CTTTH§ lµ nhËp tõ Liªn X« vµ Trung Quèc, mét sè nhËp tõ NhËt, §øc, Bungari...§ã lµ nh÷ng m¸y mãc ®· cò kü, l¹c hËu kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu thùc tÕ. Khi x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh ®ßi hái kü thuËt cao, C«ng ty ph¶i thuª c¸c thiÕt bÞ bªn ngoµi. HiÖn nay, c«ng ty ®ang cè g¾ng mua s¾m thªm mét sè trag thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. V× vËy, tr­íc mçi c«ng tr×nh x©y l¾p c«ng ty ph¶i tæ chøc c¸c líp båi d­ìng ng¾n h¹n cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ddÓ thÝch nghji víi c«ng nghÖ míi. - Tæ chøc s¶n xuÊt : HiÖn nay tæng sè c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty lµ 305 ng­êi, 48 ng­êi lµm nhiÖm vô qu¶n lý, sè cßn l¹i lµm nhiÖm vô s¶n xuÊt, thi c«ng t¹i c¸c xÝ nghiÖp. B¶ng c¬ cÊu xÝ nghiÖp Stt XÝ nghiÖp s¶n xuÊt Sè ng­êi hiÖn cã 1 XN x©y l¾p CTTT 49 2 XN x©y l¾p c«ng tr×nh ®iÖn h¹ thÕ 47 3 XN x©y l¾p c«ng tr×nh tÝn hiÖu giao th«ng 44 4 XN thiÕt bÞ th«ng tin 75 5 XN s¶n xuÊt vËt liÖu vµ x©y dùng 42 B¶ng trªn lµ sè lao ®éng theo biªn chÕ cña tõng xÝ nghiÖp s¶n xuÊt. Trong ®ã, mçi xÝ nghiÖp l¹i cã mét sè lao ®éng lµm nhiÖm vô ®iÒu hµnh s¶n xuÊt (tõ 4 -6 ng­êi ). TÊt c¶ lao ®éng trong c¸c xÝ nghiÖp ®Òu chÞu sù qu¶n lý vµ ®iÒu ®éng cña c«ng ty. Khi x©y dùng, l¾p ®Æt c¸c c«ng tr×nh ban l·nh ®¹o cña c«ng ty cã thÓ t¹m chuyÓn mét sè lao ®éng tõ xÝ nghiÖp nµy sang xÝ nghiÖp kh¸c ®Ó ®¸p øng nhu cÇu c«ng viÖc. 2.2.2. §Æc diÓm quy tr×nh c«ng nghÖ - §èi víi c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ vµ cÊu kiÖn bª t«ng, do yªu cÇu ®¶m b¶o tÝnh an toµn vµ chÝnh x¸c cao trong quy tr×nh ch¹y tµu nªn c¸c s¶n phÈm nµy ph¶i ®­îc s¶n xuÊt theo mét quy tr×nh c«ng nghÖ chÆt chÏ cña nhµ n­íc vµ nghµnh ®­êng s¾t quy ®Þnh. Tõng b­íc tiÕp thu ®æi míi c«ng nghÖ ®Ó s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao, kiÓu d¸ng ®Ñp, tiÕt kiÖm chi phÝ, ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n­íc nãi chung vµ ngµnh ®­êng s¾t nãi riªng. - §èi víi viÖc x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh cã b¶n quyÒn chuyªn nghµnh TTTH§ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé, chÝnh x¸c cao. B¶o ®¶m an toµn khi vËn hµnh. 2.3. Giíi thiÖu vÒ tæ chøc qu¶n lý TÝnh ®Õn thêi ®iÓm hiÖn t¹i ( 5/2002 ) C«ng ty CTTTH§ cã tæng sè 305 c¸n bé c«ng nh©n viªn, trong ®ã cã 60 lao ®éng gi¸n tiÕp vµ 245 c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. * Bé m¸y tæ chøc cña c«ng ty bao gåm : - Gi¸m ®èc c«ng ty - Phã gi¸m ®èc c«ng ty : 02 ng­êi - Sè phßng ban chøc n¨ng : 06 phßng - Sè xÝ nghiÖp thµnh viªn : 05 * NhiÖm vô cña c¸c bé phËn nh­ sau : - Gi¸m ®èc : chØ ®¹o trùc tiÕp + phô tr¸ch chung - Phã gi¸m ®èc 1 : Phô tr¸ch c¸c mÆt c«ng t¸c, tiÕp thÞ xóc tiÕn viÖc lµm, tæ chøc chØ ®¹o thi c«ng c¸c c«ng tr×nh th«ng tin - tÝn hiÖu - ®iÖn h¹ thÕ, c«ng t¸c khoa häc kü thuËt; gióp gi¸m ®èc ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, gi¶i quyÕt thay ®ång chÝ gi¸m ®èc khi gi¸m ®èc v¾ng mÆt. Phã gi¸m ®èc 2 : Phô tr¸ch c«ng t¸c s¶n xuÊt phô tïng cña xÝ nghiÖp thiÕt bÞ, x­ëng Bæ trî vµ §éi kiÕn tróc, xe m¸y thiÕt bÞ vµ kinh doanh phô tïng; Phô tr¸ch c«ng t¸c néi chÝnh, qu©n sù b¶o vÖ, an toµn lao ®éng, phßng chèng ch¸y næ. - Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n : Cã nhiÖm vô lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh ®¶m b¶o cho mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty diÔn ra b×nh th­êng. Qu¶n lý c¸c nguån vèn, tiªu thô s¶n phÈm vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c, tæ chøc thu håi vèn theo kÕ ho¹ch, thùc hiÖn b¸o c¸o tµi chÝnh theo chÕ ®é nhµ n­íc. - Phßng kÕ ho¹ch ®Çu t­ : thùc hiÖn c«ng t¸c ®µo t¹o ph¸t triÓn, x©y dùng vµ ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, qu¶n lý viÖc thùc hiÖn c¸c hîp ®ång kinh tÕ. - Phßng kü thuËt : nhiÖm vô cña phßng bao gåm c¸c c«ng t¸c nh­ kiÓm tra s¶n xuÊt, theo dâi c«ng nghÖ, theo doi m¸y mãc thiÕt bÞ ( t×nh h×nh sö dông, b¶o d­ìng, söa ch÷a...) kiÓm tra viÖc thùc hiÖn an toµn lao ®éng vµ vÖ sinh c«ng nghiÖp, nghiªn cøu kh¶ n¨ng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, tham gia c«ng t¸c ®µo t¹o nh­ : chuÈn bÞ néi dung, ch­¬ng tr×nh thi n©ng bËc... - Phßng vËt t­ : NhiÖm vô cña phßng lµ khai th¸c vµ cung øng toµn bé vËt t­, m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh vµ x©y l¾p toµn c«ng ty. Qu¶n lý vµ chñ ®éng khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i thuéc phßng qu¶n lý hoÆc hîp ®ång thuª ngoµi phôc vô chi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, qu¶n lý tµi s¶n trong kho cña c«ng ty ( kho s¶n phÈm ), ®¶m b¶o khoa häc, chÝnh x¸c vµ trung thùc. - Phßng nh©n chÝnh ( nh©n lùc + hµnh chÝnh ): lµm nhiÖm vô tæ chøc lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng, thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc mang tÝnh chÊt hµnh chÝnh... - Phßng y tÕ : ch¨m lo søc khoÎ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, tæ chøc kh¸m søc khoÎ ®Þnh kú... - C¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn : do tÝnh ®Æc thï vµ ®a d¹ng cña c¸c nghµnh nghÒ, ®Ó tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh trong s¶n xuÊt kinh doanh nªn ®· ®­îc cÊp trªn cho thµnh lËp 5 xÝ nghiÖp chuyªn ngµnh trùc thuéc c«ng ty, ho¹t ®éng theo h×nh thøc ho¹ch to¸n b¸o sè kh«ng cã t­ c¸ch ph¸p nh©n ®Çy ®ñ. PhÇn lín mäi ho¹t ®éng cña c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn chÞu sù chØ huy, ®iÒu hµnh cña gi¸m ®èc vµ c¸c phßng ban nghiÖp vô cña c«ng ty. C¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn lµ : + XÝ nghiÖp x©y l¾p c«ng tr×nh th«ng tin + XÝ nghiÖp x©y l¾p c«ng tr×nh ®iÖn h¹ thÕ + XÝ nghiÖp x©y l¾p c«ng tr×nh tÝn hiÖu giao th«ng + Nhµ m¸y s¶n xuÊt thiÕt bÞ th«ng tin + XÝ nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu vµ x©y dông nhµ ë  S¬ ®å tæ chøc c«ng ty C«ng ®oµn §¶ng uû c«ng ty Ban gi¸m ®èc §oµn thanh niªn Phßng VËt t­ Phßng Kü thuËt Phßng Tµi chÝnh Phßng KÕ ho¹ch Phßng Nh©n chÝnh - TCL§TL -Hµnh chÝnh Phßng y tÕ XN x©y s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng XN x©y ThiÕt bÞ th«ng tin XN x©y l¾p c«ng tr×nh tÝn hiÖu GT XN x©y l¾p c«ng tr×nh §iÖn h¹ thÕ XN x©y l¾p c«ng tr×nh TT Ph©n x­ëng S¬n m¹ Ph©n x­ëng c¬ khÝ ®iÖn Tæ Méc m¹ Tæ Nguéi Tæ rÌn Tæ m¸y c«ng cô Tæ ®iÖn thong tin 2.4. C¬ cÊu c¸c phßng ban. Mçi phßng ban ®Òu cã mét ch­c¸ n¨ng, nhiÖm vô riªng. §Ó thùc hiÖn tèt chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh ®ßi hái ph¶i cã mét sè l­îng nh©n viªn thÝch hîp, cã nh÷ng tr×nh ®é nhÊt ®Þnh. Sau ®©y lµ b¶ng thèng kª sè l­îng nh©n viªn tõng phßng ban chøc n¨ng vµ tr×nh ®é t­¬ng øng cña hä. C¬ cÊu sè l­îng vµ chÊt l­îng nh©n viªn gi¸n tiÕp t¹i c¸c phßng ban. STT §¬n vÞ Sè l­îng Tr×nh ®é Tæng sè N÷ §H trë lªn Cao ®¼ng Trung cÊp S¬ cÊp 1 Ban gi¸m ®èc 3 0 3 2 Phßng nh©n chÝnh 10 5 3 - 2 5 3 Phßng kÕ ho¹ch 8 2 6 2 4 Phßng kü thuËt 10 2 8 1 1 5 Phßng kÕ to¸n 5 4 3 2 6 Phßng vËt t­ 10 3 2 3 5 7 Phßng Y tÕ 2 1 1 1 Tæng sè 48 17 26 11 11 nh­ vËy, tæng sè nh©n viªn lµm t¹i c¸c phßng ban lµ 48 ng­êi trong ®ã cã 17 n÷ chiÕm 35,42%. Phßng kü thuËt, phßng kÕ ho¹ch lµ nh÷ng bé phËn cã yªu cÇu tr×nh ®é cao, c«ng viÖc vÊt v¶ nªn tû lÖ n÷ kh«ng nhiÒu l¾m (kho¶ng 22,5% ). Phßng kü thuËt lµ mét trong ba phßng cã sè nh©n viªn nhiÒu nhÊt ( 10 ng­êi ), ®©y lµ ®éi ngò nh©n viªn cã tr×nh ®é cao ( tr×nh ®é §¹i häc chiÕm 80% ). Tuy cã sè l­îng lín, tr×nh ®é cao song so víi nhu cÇu thùc sù cña t×nh h×nh s¶n xuÊt hiÖn nay cña c«ng ty th× vÉn ch­a ®ñ. Nh×n chung, tr×nh ®é cña c«ng nh©n gi¸n tiÕp t¹i c«ng ty cã tr×nh ®é kh«ng cao l¾m: §¹i häc chiÕm 54,17%, trung cÊp chiÕm 22,91%, s¬ cÊp chiÕm 22,92%. ĐÓ ®¸p øng nhu cÇu, c«ng ty nªn cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o thªm vÒ nghiÖp vô chuyªn m«n cho sè nh©n viªn cã tr×nh ®é trung cÊp, s¬ cÊp ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý. 2.5. §Æc ®iÓm lao ®éng. HiÖn nay, C«ng ty ®ang s¶n xuÊt æn ®Þnh, chÝnh v× vËy c¬ cÊu lao ®éng cña C«ng ty t­¬ng ®èi æn ®Þnh. 2.5.1. KÕt cÊu lao ®éng toµn c«ng ty C¬ cÊu lao ®éng toµn doanh nghiÖp cã vai trß rÊt quan träng trong ®iÒu hµnh, qu¶n lý s¶n xuÊt. Mét c¬ cÊu hîp lý sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n suÊt, dÔ kiÓm so¸t thùc tr¹ng lao ®éng, tõ ®ã gi¸m ®èc cã thÓ ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh kinh doanh hîp lý. C¬ cÊu lao ®éng cña c«ng ty C¸c chØ tiªu Sè l­îng So víi tæng sè (%) - Tæng sè lao ®éng 305 100 - Sè lao ®éng n÷ 63 20,65 - C¬ cÊu lao ®éng qua ®µo t¹o +Tæng sè lao ®éng qua ®µo t¹o 305 100 -§¹i häc trë lªn 37 12,13 - Cao ®¼ng 0 0 - Trung häc 14 4,6 - S¬ cÊp 9 2,95 - C«ng nh©n bËc 4 trë lªn 143 46,89 - C«ng nh©n bËc 3 trë xuèng 64 20,98 - C«ng nh©n kh¸c 38 12,45 + C¬ cÊu theo ®é tuæi - D­íi 30 28 9,18 - Tõ 30 - 45 205 67,22 - Trªn 45 72 23,6 + C¬ cÊu lao ®éng trùc (gi¸p tuyÕn) - CNV trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh 245 80,33 - CNV gi¸n tiÕp 60 19,67 Theo b¶ng kÕt cÊu lao ®éng th× sè lao ®éng toµn c«ng ty lµ 305 ng­êi, trong ®ã n÷ chiÕm 20,65% n÷ lao ®éng chiÕm tû lÖ t­¬ng ®èi Ýt v× nhiÖm vô cña c«ng ty lµ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh th«ng tin vµ tÝn hiÖu ®­êng s¾t, c¸c c«ng tr×nh ®iÖn h¹ thÕ, s¶n xuÊt c¸c phô tïng thiÕt bÞ th«ng tin vµ tÝn hiÖu. §©y lµ nh÷ng c«ng viÖc nÆng nhäc, c«ng nh©n ph¶i th­êng xuyªn di chuyÓn n¬i lµm viÖc nªn phï hîp víi nam giíi h¬n. - VÒ tr×nh ®é : TÊt c¶ lao ®éng cña c«ng ty ®Òu qua ®µo t¹o phï hîp víi nghµnh nghÒ cña m×nh. Sè lao ®éng cã tr×nh ®é §¹i häc chiÕm 12,13%, trung häc cã 14 ng­êi chiÕm 4,6%, s¬ cÊp chiÕm 4,26%. Cã thÓ thÊy sè lao ®éng cã tr×nh ®é §¹i häc trë lªn cßn thÊp, phÇn lín lµ c¸n bé kü thuËt, c¸n bé qu¶n lý. ChÝnh v× vËy, cÇn chó träng ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é cao ®Ó ®¸p øng yªu cÇu. §iÒu ®¸ng chó ý lµ ®éi ngò c«ng nh©n cã tay nghÒ cao ( tõ bËc 4 trë lªn ) cña c«ng ty chiÕm tû lÖ cao 67,87%. §iÒu nµy chøng tá ban l·nh ®¹o c«ng ty rÊt chó träng tíi c«ng t¸c ®µo t¹o ph¸t triÓn n©ng cao tay nghÒ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt - VÒ ®é tuæi : PhÇn lín lao ®éng trong c«ng ty ë ®é tuæi tõ 30 - 45 tuæi, ®©y lµ lùc l­îng cã tay nghÒ cao, cã kinh nghiÖm thùc tÕ..Sè c«ng nh©n s¾p ®Õn tuæi nghØ h­u chiÕm 23,6% ( 72 ng­êi ). §©y còng lµ mét tû lÖ t­¬ng ®èi lín, ban l·nh ®¹o c«ng ty cÇn cã kÕ ho¹ch nh©n sù, ®µo t¹o ®éi ngò trÎ kÕ cËn. - VÒ c¬ cÊu lao ®éng gi¸n tiÕp : Lùc l­îng lao ®éng toµn gi¸n tiÕp c«ng ty cã 60 ng­êi chiÕm tû lÖ 19,67%, chñ yÕu lùc l­îng nµy lµm viÖc ë c¸c phßng ban. §iÒu nµy cho thÊy bé m¸y qu¶n lý cßn cång kÒnh ch­a tinh gi¶m. Tuy nhiªn còng cÇn l­u ý lµ khi c«ng ty thùc hiÖn c¸c hîp ®ång x©y l¾p ë c¸c n¬i nhiÒu khi c«ng ty ph¶i thuª lao ®éng thêi vô. ChÝnh v× vËy bé m¸y qu¶n lý còng ph¶i t­¬ng øng. 2.5.2. Lao ®éng qu¶n lý gi¸n tiÕp Nh­ trªn ®· tr×nh bµy tû lÖ lao ®éng qu¶n lý gi¸n tiÕp t¹i c«ng ty kh¸ lín. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ chÊt l­îng cña ®éi ngò lao ®éng nµy ra sao.  C¬ cÊu lao ®éng gi¸n tiÐp theo tr×nh ®é chuyªn m«n C¸n bé chuyªn m«n kü thuËt Sè l­îng Th©m niªn < 5 n¨m 5 - 10 n¨m Trªn 10 n¨m §¹i häc 37 5 6 26 - Kü s­ th«ng tin 6 1 5 - Kü s­ tÝn hiÖu 16 2 3 11 - C¸c nghÒ kh¸c 15 2 3 10 Trung häc 14 2 12 - Th«ng tin 3 3 - TÝn hiÖu 5 5 - NghÒ kh¸c 6 2 4 S¬ cÊp 9 9 Tæng sè 60 7 6 47 % trªn tæng sè 100% 11,7% 10% 78,3% Nh×n chung, chÊt l­îng lao ®éng qu¶n lý gi¸n tiÕp nh­ vËy lµ kh«ng cao, tr×nh ®é §¹i häc cã 37 ng­êi chiÕm 61,6% , sè cßn l¹i lµ trung cÊp, s¬ cÊp chiÕm 38,4%. PhÇn lín lao ®éng gi¸n tiÕp - qu¶n lý ®Òu cã th©m niªn trªn 10 n¨m ( chiÕm 87,3% ), v× vËy hä lµ nh÷ng ng­êi cã nhiÒu kinh nghiÖm thùc tÕ. 2.5.3. Lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh N¨ng xuÊt lao ®éng phô thuéc nhiÒu vµo lao ®éng s¶n xuÊt. NÕu chÊt l­îng ®éi ngò lao ®éng s¶n xuÊt cao, ®­îc ®µo t¹o ®Çy ®ñ vÒ tay nghÒ chuyªn m«n th× sÏ thÝch ønh nhanh, khai trh¸c tèt trang thiÕt bÞ. HiÖu qu¶ lao ®éng lín. N¨ng lùc c«ng nh©n kü thuËt STT NghÒ nghiÖp Sè l­îng BËc c«ng nh©n BËc 4 BËc 5 BËc 6 BÆc 7 1 Th«ng tin tÝn hiÖu ®IÖn 118 18 28 12 4 2 C¬ khÝ 41 6 17 11 7 3 KiÕn tróc 48 20 15 5 Tæng sè 207 44 60 28 11 % trªn tæng sè 100% 21,26% 28,94% 13,52% 5,32% ( Theo b¶ng khai n¨ng lùc c«ng nh©n kü thuËt cña C«ng ty. ) Nh­ vËy, tæng sè c«ng nh©n kü thuËt cña c«ng ty lµ 207 ng­êi (tõ bËc 1 ®Õn bËc 7 ) trong ®ãp sè ng­êi tõ bËc 4 trë lªn lµ 143 ng­êi chiÕm 69,1%. §iÒu nµy chøng tá tay nghÒ c«ng nh©n kü thuËt cña c«ng ty lµ kh¸ cao. §Ó sö dông cã hiÖu qu¶ sè c«ng nh©n kü thuËt nµy, c«ng ty cÇn bè trÝ c«ng viÖc phï hîp víi tr×nh ®é, tay nghÒ cña hä, tr¸nh l·ng phÝ. 3. HiÖn tr¹ng c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n lùc t¹i C«ng ty CTTTTH§ 3.1. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña c«ng ty ¶nh h­ëng tíi c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. 3.1.1 Nh÷ng thuËn lîi - C«ng ty CTTTTH§ lu«n ®­îc sù quan t©m, gióp ®ì, chØ ®¹o cña Liªn HiÖp ®­êng s¾t ViÖt Nam. - Lµ C«ng ty x©y dùng c¬ b¶n duy nhÊt phôc vô cho nghµnh ®­êng s¾t ViÖt Nam. ThÞ tr­êng cña C«ng ty t­¬ng ®èi æn ®Þnh, Ýt cã sù c¹nh tranh. - C«ng ty cã truyÒn thèng h¬n 30 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh, cã c¬ chÕ qu¶n lý v÷ng m¹nh, c«ng nh©n viªn lu«n ®­îc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t huy kh¶ n¨ng, mäi ng­êi ®Òu yªn t©m lµm viiÖc trong bÇu kh«ng khÝ d©n chñ vµ lµnh m¹nh. 3.1.2.Nh÷ng khã kh¨n Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi trªn, C«ng ty còng gÆp nhiÒu khã kh¨n trong c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL ®ã lµ : - Trõ mét sè bé phËn c«ng nh©n cña c«ng ty lµ tham gia s¶n xuÊt t¹i chç cßn phÇn lín lµ tham gia x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh ë xa c«ng ty, chÝnh v× vËy, viÖc qu¶n lý, ®µo t¹o gÆp nhiÒu khã kh¨n. - Mét sè c«ng nh©n ®· c«ng t¸c l©u n¨m, giµu kinh nghiÖm nh­ng nÕu muèn n©ng cao kiÕn thøc chuyªn m«n qua c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o rÊt khã v× hä ®· nhiÒu tuæi nªn kh¶ n¨ng tiÕp thu c¸i míi còng cã phÇn bÞ h¹n chÕ. - Gièng nh­ hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, t¹i C«ng ty CTTTTH§ kinh phÝ dµnh cho ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL hµng n¨m Ýt, chØ ®ñ ®Ó tæ chøc c¸c líp båi d­ìng ng¾n h¹n, kh«ng cã kinh phÝ ®Ó khuyÕn khÝch vËt chÊt cho ng­êi tham gia ®µo t¹o. 3.2. TiÕn tr×nh ®µo t¹o ph¸t triÓn NNL t¹i C«ng ty TiÕn tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn ®­îc quy ®Þnh mét c¸ch chÆt chÏ c¸ch thøc ®µo t¹o tíi mäi ®èi t­îng vÒ c«ng viÖc mµ hä ®¶m nhiÖm. Phßng nh©n chÝnh cña c«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh trong viÖc lËp kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ tæ chøc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®µo t¹o cïng c¸c phßng ban vµ c¸ nh©n cã liªn quan. TiÕn tr×nh ®µo t¹o vµ phÊt triÓn NNL cña c«ng ty ®­îc kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau: §¸nh bÝa ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ph¸t triÓn Thùc hiÖn ®µo t¹o ph¸t triÓn Lùa chän ph­¬ng ph¸p X¸c ®Þnh nhu cÇu, môc tiªu®µo t¹o 3.3. T×nh h×nh vµ c¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o t¹i c«ng ty. Trong nh÷ng n¨m qua, c«ng ty ®· tiÕn hµnh tæ chøc thùc hiÖn nhiÒu h×nh thøc ®µo t¹o nh­ kÌm cÆp c«ng nh©n, bæ tóc n©ng bËc hµng n¨m, cö ®i häc t¹i chøc më c¸c líp båi d­ìng nghiÖp vô qu¶n lý.....th­ßng kú më c¸c buæi th¶o luËn, héi nghÞ nh»m giíi thiÖu hoÆc tranh luËn vÒ c¸c ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c s¸ng kiÕn c¶i tiÕn mµ c«ng ty dù ®Þnh ¸p dông.  t×nh h×nh ®µo t¹o qua c¸c n¨m Lo¹i h×nh ®µo t¹o 1999 2000 2001 1. KÌm cÆp míi vµo nghÒ 5 6 28 2. §µo t¹o n©ng bËc 63 90 104 3. Líp båi d­ìng ng¾n h¹n 35 42 32 4. §¹i häc t¹i chøc 2 4 3 5. Th¶o luËn héi nghÞ 15 17 21 Tæng sè 120 159 198 B¶ng trªn cho thÊy c¸c h×nh thøc ®¹o t¹o cña c«ng ty. Tæng sè l­ît c«ng nh©n viªn ®­îc ®µo t¹o qua c¸c n¨m cña c«ng ty liªn tôc t¨ng. §iÒu ®ã chøng tá ban l·nh ®¹o cña c«ng ty CTTTH§ rÊt quan t©m tíi c«ng t¸c ®µo t¹o ph¸t triÓn NNL. - KÌm cÆp míi vµo nghÒ: tõ n¨m 1999 ®Õn 2001 sè l­îng lao ®éng cña c«ng ty biÕn ®æi t­¬ng ®èi Ýt. H×nh thøc nµy ®­îc ¸p dông cho c¸c nh©n viªn míi, chñ yÕu lµ c«ng nh©n. Hä ®­îc häc c¶ lý thuyÕt lÉn thùc hµnh. Môc tiªu lµ sau qu¸ tr×nh ®µo t¹o hä sÏ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. §µo t¹o n©ng bËc : §èi víi nh÷ng c«ng nh©n sau khi lµm viÖc ë c¬ së mét thêi gian, ®Õn kú c«ng ty tæ chøc ®µo t¹o n©ng bËc cho nh÷ng ng­êi ®ã. ViÖc ®µo t¹o n©ng bËc chñ yÕu dµnh cho c«ng nh©n kü thuËt. Theo b¶ng trªn sè l­îng c«ng nh©n ®­îc ®µo t¹o n©ng bËc liªn tôc t¨ng cïng sù ph¸t triÓn cña c«ng ty. - Båi d­âng ng¾n h¹n: Hµng n¨m c«ng ty më mét ®Õn hai líp båi d­ìng ng¾n h¹n dµnh cho c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé chuyªn m«n kü thuËt. N¨m 2000 lµ n¨m c«ng ty tæ chøc cho nh©n viªn tham gia båi d­ìng ng¾n h¹n nhiÒu nhÊt 42 n g­êi. - §¹i häc t¹i chøc : chñ yÕu dµnh cho c¸n bé qu¶n lý, chuyªn m«n kü thuËt ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. TÝnh tõ n¨m 1999 c«ng ty ®· cö 9 ng­êi ®i häc t¹i chøc, hÇu hÕt hä cßn ®ang ®i häc. - Th¶o luËn héi nghÞ : chñ yÕu dµnh cho c¸n bé qu¶n lý kü, thuËt vµ mét sè c«ng nh©n bËc cao. Mçi buæi th¶o luËn th­êng cã 10 ®Õn 15 ng­êi tham gia. Néi dung chñ yÕu lµ ®­a ra ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c¶i tiÕn kü thuËt ... 3.4. Kinh phÝ ®µo t¹o Kinh phÝ ®µo t¹o kh«ng chØ bao gåm chi phÝ ®µo t¹o mµ cßn gåm c¶ l­¬ng cho ng­êi tham gia ®µo t¹o ( trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o hä kh«ng tham gia s¶n xuÊt nh­ng hä vÉn h­ëng nguyªn l­¬ng ). Chi phÝ ®µo t¹o qua c¸c n¨m ChØ tiªu §VT 1999 2000 2001 Chi phÝ ®µo t¹o TriÖu ® 38,4 40 51 Lao ®éng b×nh qu©n ng­êi 320 295 305 Chi phÝ b×nh qu©n ®µo t¹o 1 lao ®éng triÖu ® 0,12 0,136 0,167  Tõ sè liÖu trªn ta thÊy kinh phÝ dµnh cho ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL cña c«ng ty t¨ng liªn tôc. Tuy nhiªn, chi phÝ b×nh qu©n ®µo t¹o mét lao ®éng lµ qu¸ Ýt, ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu thùc tÕ. C«ng ty cÇn t×m thªm nguån ®Ó t¨ng thªm kinh phÝ cho c«ng t¸c ®µo t¹o. * HiÖu qu¶ c«ng t¸c ®µo t¹o TÝnh hiÖu qu¶ thÓ hiÖn ë sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL. NÕu kÕt qu¶ tèt cã nghÜa lµ c«ng ty ®· x©y dùng mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o hîp lý, phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, còng nh­ lµ x¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng tham gia ®µo t¹o. Ng­îc l¹i, nÕu kÕt qu¶ kh«ng tèt cã nghÜa lµ c«ng ty ®· x©y dùng mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ch­a phï hîp víi thùc tiÔn Cã nhiÒu c¸ch ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL - §¸nh gi¸ th«ng qua kÕt qu¶ häc tËp - §¸nh gi¸ th«ng qua kÕt qu¶ vµ hµnh vi thùc hiÖn lao ®éng - §¸nh gi¸ th«ng qua s¶n xuÊt kinh doanh Trong khu«n khæ ®Ò ¸n m«n häc nµy, t«i xin tr×nh bµy c¸ch ®¸nh gi¸ th«ng qua kÕt qu¶ vµ hµnh vi thùc hiÖn lao ®éng. Cã nghÜa lµ ®¸nh gi¸ th«ng qua qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thùc tÕ cña c«ng nh©n, møc ®é thµnh th¹o c«ng viÖc..., mµ biÓu hiÖn cao nhÊt lµ th«ng qua n¨ng xuÊt vµ chÊt l­îng c«ng tr×nh. * N¨ng suÊt lao ®éng qua c¸c n¨m Chi tiªu §VT 1998 1999 2000 2001 Tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng tr ® 21.007 20.250 21.500 23.450 Lao ®éng b×nh qu©n ng­êi 335 320 295 305 N¨ng suÊt lao ®éng tr/ng 62.710 63.281 72.881 76.885 tr® 80.000 60.000 40.000 20000 0 N¨ng suÊt lao ®éng nªu trªn ®­îc tÝnh trªn c¬ së gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng cña c«ng ty. B¶ng sè liÖu cho thÊy n¨ng xuÊt lao ®éng qua c¸c n¨m kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao. ViÖc t¨ng n¨ng xuÊt ë ®©y kh«ng thÓ phñ nhËn yÕu tè thiÕt bÞ. Song mét trong nh÷ng nh©n tè gãp phÇn cùc kú quan träng, ®ã chÝnh lµ hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. §iÒu nµy chøng tá ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty ®· ®i ®óng h­íng vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn râ qua biÓu ®å sau BiÓu ®å 76.885 72.881 63.281 0,136 0,12 0,136 1999 2000 2001 HiÖu qu¶ cña c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn kh«ng chØ thÓ hiÖn ë mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh mµ cßn cã t¸c dungj trong mét thêi gian dµi sau ®ã. VÒ phÝa ng­êi lao ®éng, hiÖu qu¶ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn thÓ hiÖn qua tr×nh ®é chuyªn m«n vµ tay nghÒ cña hä. Sau khi ®­îc ®µo t¹o hä ®­îc më mang kiÕn thøc vµ cã c¬ héi th¨ng tiÕn. Ngoµi hiÖu qu¶ thÓ hiÖn qua n¨ng xuÊt lao ®éng, lîi nhuËn th× nã cßn thÓ hiÖn ë chç an toµn lao ®éng kh«ng ngõng ®­îc n©ng lªn râ rÖt. 4. Nh÷ng kÕt luËn ®­îc rót ra tõ thùc tiÔn cña c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL t¹i c«ng ty CTTTTH§ 4.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc Trong nhiÒu n¨m qua, mÆc dï c«ng ty ®· ®Çu t­ kinh phÝ kh«ng nhiÒu cho ®éi ngò lao ®éng nh­ng ®· d¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ. Gi¸ trÞ s¶n l­îng, lîi nhuËn rßng, nép ng©n s¸ch cña c«ng ty liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m. §êi sèng vËt chÊt cña c«ng nh©n viªn chøc kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao. 4.2. Nh÷ng h¹n chÕ, tån t¹i - Lµ mét ®¬n vÞ x©y dùng c¬ b¶n, c«ng nghÖ th«ng tin lu«n thay ®æi nh­ng c«ng ty ch­a ®Þnh h­íng ®­îc ®µo t¹o, ch­a cã ®éi ngò c¸n bé cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t tr­íc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. - C«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL gÇn nh­ chØ dõng l¹i ë c«ng t¸c båi d­ìng ng¾n h¹n. - Míi chØ ®µo t¹o trªn c¬ së hîp ®ång ®· ký, ch­a cã kÕ ho¹ch nh©n sù mang tÝnh chiÕn l­îc ®èi víi bé phËn c«ng nh©n s¶n xuÊt - C«ng t¸c kÐ ho¹ch cßn h¹n chÕ dÉn ®Õn lËp kÕ ho¹ch ®µo t¹o thiÕu chÝnh x¸c, kh«ng phï hîp víi yªu cÇu thùc tÕ. - C«ng ty ch­a x©y dùng ®­îc quü ®µo t¹o ph¸t triÓn, kinh phÝ ®µo t¹o ®­îc lÊy tõ quü ®Çu t­ ph¸t triÓn. ch­¬ng III. Mét sè ph­¬ng h­íng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn 1. Mét sè ph­¬ng h­íng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL nh»m thÝch øng víi yªu cÇu 1.1. Sù quan t©m cña l·nh ®¹o C¸c cÊp l·nh ®¹o trong c«ng ty lµ nh÷ng ng­êi ®Çu tiªn ph¶i nhËn thøc mét c¸ch thiÕt thùc vµ ®óng ®¾n vai trß yÕu tè con ng­êi ®èi víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, víi sù tån t¹i l©u dµi vµ th¾ng lîi cña c«ng ty trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Tõ ®ã, cã sù chó träng, quan t©m tíi c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn taÞo c«ng ty m×nh. C«ng ty còng cÇn ®Çu t­ thÝch ®¸ng cho c«ng t¸c ®µo t¹o ph¸t triÓn NNL, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng, cã triÓn väng vµ kü n¨ng chuyªn m«n tèt. C«ng ty nªn cã chÝnh s¸ch ®·i nhé th¶o ®¸ng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng nh©n viªn n©ng coa tr×nh ®é cña m×nh. Sö dông tèt lao ®éng sau ®µo t¹o còng lµ mét gi¶i ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. C«ng ty nªn cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o ®éi ngò kÕ cËn ®Ó chñ ®éng vÒ nh©n lùc trong mäi t×nh huèng. CÇn chó ý tËn dông hÕt kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é cña lao ®éng, tr¸nh bá quªn, l·ng phÝ hoÆn ®Ó lao ®éng nhµn rçi. CÇn quan t©m tíi chÊt l­îng cña lao ®éng ngay ë kh©u tuyÓn dông vµ tuyÓn chän nh©n viªn. CÇn tuyÓn chon nh­ìng ng­êi cã ®ñ tr×mh ®é, ®· qua ®µo t¹o c¨n b¶n. Cã nh­ vËy chÊt l­îng míi ®¶m b¶o mµ kh«ng tèn kÐm kinh phÝ ®µo t¹o. 1.2 X¸c ®Þnh râ môc tiªu cho ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn Mét ®ßi hái rÊt quan träng trong c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL lµ cÇn x¸c ®Þnh râ môc tiªu. H¬n n÷a, môc tiªu nµy ph¶i lµ ®Ó phôc vô môc tiªu, ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. §Ó thùc hiÖn tèt môc tiªu, tr­íc hÕt c«ng ty ph¶i x©y dùng ®­îc b¶ng m« t¶ c«ng viÖc, b¶ng ph©n tÝch c«ng viÖc t­¬ng øng víi tõng vÞ trÝ, chøc danh cô thÓ ë c«ng ty. Tõ ®ã, ®¸nh gi¸ xem nh©n viªn lµm viÖc t¹i vÞ trÝ ®ã ®· ®¹t yªu cÇu ch­a, nÕu ch­a th× nhÊt thiÕt ph¶i cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o ngay. 1.3 X¸c ®Þnh nhu cÇu vµ x©y dùng kÕ ho¹ch ®µo t¹o ph¸t triÓn C«ng ty nªn kÕt hîp gi÷a tù ®¸nh gi¸ cña nh©n viªn vµ ®¸nh gi¸ cña c«ng ty ®Ó cã kÕ ho¹ch cho nh÷ng tr­ênh hîp ®µo t¹o ngay vµ nh÷ng tr­êng hîp cho c¸c ®ît sau. §Ó cã kÕ ho¹ch NNL, C«ng ty cÇn c¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, so s¸nh nhu cÇu nh©n lùc víi sè hiÖn t¹i c¶ vÒ chÊt l­îng, sè l­îng... Tõ ®ã ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh : tuyÓn ng­êi, ®µo t¹o míi, ®µo t¹o l¹i cho hîp lý 1.4 C¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o ph¸t triÓn Ngoµi nh÷ng ph­¬ng ph¸p c«ng ty ®ang sö dông, qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu t¹i c«ng ty, theo t«i c«ng ty nªn ¸p dông thªm mét sè ph­¬ng ph¸p sau: - Ph­¬ng ph¸p lu©n phiªn c«ng viÖc. - Ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o t¹i bµn giÊy. - Göi ®i häc. C¸c ®èi t­îng ¸p dông ­u nh­îc ®iÓm ë ch­¬ng I 1.5 §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o. S¶n phÈm cña qu¸ tr×nh ®µo t¹o lµ kiÕn thøc. §Ó xem chÊt l­îng cña c«ng t¸c ®µo t¹o ph¸t triÓn, ta ph¶i tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o. KÕt qu¶ cña ®µo t¹o thÓ hiÖn ë ba møc ®é tõ thay ®æi vÒ nhËn thøc lý thuyÕt ®Õn sù thay ®æi vÒ hµnh vi trong c«ng viÖc vµ cho ®Õn sù thay ®æi vÒ hiÖu suÊt trong c«ng t¸c. Môc ®Ých cuèi cïng cña ®¸nh gi¸ lµ xem ng­êi lao ®éng cã hoµn thµnh tèt c«ng viÖc hay kh«ng. Yªu cÇu chung ®Æt ra víi mäi ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ lµ kh¸ch quan ®Ó cã kÕt qu¶ chÝnh x¸c. 2. Mét sè ý kiÕn gãp ý vÒ ho¹t ®éng cña phßng nh©n chÝnh cña c«ng ty. Phßng nh©n chÝnh cã nhiÖm vô, chøc n¨ng rÊt ®a d¹ng. Qu¶n lý nh©n sù lµ chøc n¨ng chÝnh cña phßng. Ngoµi ra, phßng cßn lµm c¸c c«ng viÖc mang tÝnh chÊt hµnh chÝnh. Phßng nh©n chÝnh ®· cã rÊt nhiÒu cè g¾ng ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô cña m×nh. §Ó hoµn thµnh nhiÖm vô mét c¸ch tèt h¬n trong thêi gian tíi th× theo t«i nªn chó ý ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò sau: Thø nhÊt: Phßng ph¶i ®æi míi vÒ ph­¬ng ph¸p qu¶n lý, cÇn ph¶i n¾m râ tõng ®èi t­îng trong c«ng ty ®Ó hiÓu râ hoµn c¶nh vµ nguyÖn väng cña hä. Thø hai: CÇn ph¶i tiÕn hµnh ph©n tÝch c«ng viÖc ®èi víi mäi viÖc, c¸c chøc danh ®Ó x¸c ®Þnh râ nhiÖm vô, chøc n¨ng, n¨ng lùc, tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc ®ßi hái. Thø ba: CÇn tæ chøc ®¸nh gi¸ vµ ®¸nh gi¸ l¹i lao ®éng trong c«ng ty mét c¸ch th­êng xuyªn, gióp cho kÕ ho¹ch ®µo t¹o ®­îc chÝnh x¸c vµ cã hiÖu qu¶. Thø t­: Cã kÕ ho¹ch båi d­ìng kiÕn thøc qu¶n trÞ nh©n lùc cho c¸n bé lµm c«ng t¸c nµy. C¸c nh©n viªn kh¸c còng cÇn tù n©ng cao kiÕn thøc cña m×nh míi ®¸p øng ®­îc yªu cÇu. KÕt luËn Ngµy nay, nh©n tè con ng­êi ®­îc xem lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù sèng cßn cña mét doanh nghiÖp. Mét doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng ph¶i cã chiÕn l­îc vÒ con ng­êi, ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cña mäi thµnh viªn trong doanh nghiÖp th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL. Qua nghiªn cøu ta thÊy cã rÊt nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL, mçi ph­¬ng ph¸p ®Òu cã nh­ìng ­u nh­îc ®iÓm vµ ®èi t­îng ¸p dông riªng. Tuy nhiªn, tõ lý luËn ®Õn thùc tiÔn lu«n cã mét kho¶ng c¸ch v× vËy mçi tæ chøc doanh nghiÖp cÇn vËn dông s¸ng t¹o, linh ho¹t ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt víi chi phÝ thÊp nhÊt. Qua qu¸ tr×nh thùc tiÔn t¹i c«ng ty CTTTTH§ ®· gióp t«i hiÓu s©u h¬n c«ng t¸c ®µo t¹o ph¸t triÓnNNL, b­íc ®Çu vËn dông ®­îc lý thuyÕt vµo thùc tiÔn, phÇn nµo hiÓu ®­îc thùc tr¹ng c«ng t¸c ®µo t¹o ph¸t triÓnNNL t¹i c«ng ty. Thêi gian qua, C«ng ty ®· lµm kh¸ tèt c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL, gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Nh­ng theo t«i, c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL t¹i c«ng ty trong thêi gian tíi cÇn ®­îc chó träng h¬n, ban l·nh ®¹o c«ng ty cÇn ph¶i x©y dùng ®­îc chiÕn l­îc nh©n sù ®Ó cã mét ®éi ngò c«ng nh©n viªn ngµy cµng phï hîp víi c«ng viÖc. ChiÕn l­îc nµy ph¶i c¨n cø vµo yªu cÇu tr­íc m¾t vµ nhu cÇu më réng s¶n xuÊt kinh doanh sau nµy. Trong ®Ò ¸n nµy t«i còng m¹nh d¹n ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn nh»m n©ng cao hioªô qu¶ cña c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn NNL t¹i c«ng ty trong thêi gian tíi. T«i rÊt mong nhËn ®­îc ý kiÕn ®¸nh gi¸ cña c«ng ty. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty CTTTTH§, thÇy gi¸o h­íng dÉn ®· h­íng dÉn, gióp ®ì t«i hoµn thµnh ®Ò ¸n m«n häc nµy. Hµ Néi, th¸ng 5 / 2002 MỤC LỤC Lời mở đầu Chương 1 Lý luận chung về đào tạo phỏt triển nguồn nhõn lực 1. Các phương pháp quản lý con người trong sản xuất trên thế giới 2. Quan điểm về đào tạo phát triển nhân lực 2.1 Khỏi niệm chung 2.2 Những nhân tố ảnh hưởng đến đào tạo phát triển nhân lực 3. Các phương pháp đào tạo và phát triển nguồn nhân lực 4. Vấn đề sử dụng sau đào tạo Chương II Phõn tớch thực trạng công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực tại Cụng ty Cụng trỡnh Thụng tin Tín hiệu điện 1. Sơ lược lịch sử phát triển của công ty 2. Những đặc điểm của công ty ảnh hưởng tới công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực 3. Hiện trạng công tác đào tạo và phát triển nhân lực tại công ty 4. Những kết luận được rút ra từ thực tiễn của công tác đào tạo và phát triển NNL tại Công ty Chương III Một số phương hướng nhằm nâng cao hiệu quả công tác đào tạo và phát triển NNL 1. Một số phương hướng nhằm nâng cao hiệu qủa công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực nhằm thớch ứng với yờu cầu. 1.1 Sự quan tõm của lónh đạo 1.2 Xác định rừ mục tiờu đào tạo cho phát triển 1.3 Xác định nhu cầu và xây dựng kế hoạch đào tạo phỏt triển 1.4 Các phương pháp đào tạo phát triển 1.5 Đánh giá hiệu quả chương trỡnh đào tạo 2 Một số ý kiến góp ý về hoạt động của phũng nhõn chớnh của cụng ty Kết luận NhËn xÐt cña C¬ së thùc tËp NhËn xÐt cña gi¸o viªn h­íng dÉn tæng liªn ®oµn lao ®éng ViÖt Nam tr­êng ®¹i häc c«ng ®oµn Khoa qu¶n trÞ kinh doanh ------ ®Ò ¸n m«n häc §Ò tµi : Thùc tr¹ng gi¶i ph¸p ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc t¹i c«ng ty c«ng tr×nh th«ng tin tÝn hiÖu ®iÖn. Sinh viªn thùc hiÖn : Líp : Gi¸o viªn h­íng dÉn :