Thuật ngữ sinh học Anh - Việt

Òu kiÖn syringeal (thuéc) minh qu¶n syringes (c¸c) minh qu¶n syrinx minh qu¶n 338 systalsis (sù) co gi∙n, ®Ëp nhÞp systaltic co gi∙n, co bãp, ®Ëp nhÞp system 1.hÖ, hÖ thèng 2.hÖ, bé, bé m¸y systematic (cã) hÖ thèng, toµn thÓ systematic activated resistance tÝnh kh¸ng ®−îc ho¹t ho¸ cã hÖ thèng systematic desensitization mÊt nh¹y c¶m cã hÖ thèng systematics ph©n lo¹i häc, hÖ thèng häc systemic (thuéc) hÖ thèng, toµn hÖ systemic acquired resistance (SAR) tÝnh kh¸ng ®−îc tËp nhiÔm cã hÖ thèng systemic arch vßng tuÇn hoµn systemic circuit hÖ thèng kÝn systemic circulation hÖ tuÇn hoµn systemic inflammatory response syndrome bÖnh ph¶n øng nhiÔm khuÈn cã hÖ thèng systemic lupus erythematosus luput ban ®á hÖ thèng systeomics hÖ thèng häc systole kú t©m thu systolic murmur tiÕng thæi t©m thu systolic pressure ¸p lùc t©m thu 339 T T-agglutinin ng−ng kÕt tè T-antigens (nhãm) kh¸ng nguyªn T T-bands b¨ng T T-cell tÕ bµo T T cell growth factor (TCGF) nh©n tè sinh tr−ëng tÕ bµo T T-cell leukaemia viruses (c¸c) virut ung th− b¹ch cÇu tÕ bµo T T cell modulating peptide (TCMP) peptid ®iÒu chØnh tÕ bµo T T cell replacing factor nh©n tè thay thÕ tÕ bµo T T cell receptors thô quan tÕ bµo T TCGF viÕt t¾t cña T Cell Growth Factor TCMP viÕt t¾t cña T Cell Modulating Peptide T-dependent antigens (c¸c) kh¸ng nguyªn phô thuéc T t-distribution ph©n bè-t t-DNA t-ADN T lymphocyte lympho bµo T T lymphocyte antigen receptor thô thÓ lympho bµo Tdµnh cho kh¸ng nguyªn T3 tªn mét phag cña E.coli T4 cells (c¸c) tÕ bµo T4 (lympho bµo T) T6 marker chromosome nhiÔm s¾c thÓ ®¸nh dÊu T6 tabescent qu¨n, nh¨n nhóm taboo ®iÒu cÊm kþ, luËt cÊm tabular (cã) d¹ng biÓu b¶ng TAB vaccine vacxin TAB tachistoscope kinh nghiÖm tèc tachycardia tim ®Ëp nhanh tachygenesis (sù) ph¸t triÓn ®èt ch¸y giai ®o¹n tachygenetic (sù) ph¸t triÓn ®èt ch¸y giai ®o¹n tachykinins tachykinin tactic movement cö ®éng theo kÝch thÝch, cö ®éng theo øng ®éng tactile (thuéc) sê mã, c¶m xóc tactile bristle ria xóc gi¸c, ria sê mã tactile receptor c¬ quan xóc gi¸c tadpole nßng näc taenia 1.s¸n 2.bã sîi taeniasis (sù) nhiÔm s¸n d©y tag thÎ, dÊu, nh∙n, vßng 340 tagged molecules or cells (c¸c) tÕ bµo hoÆc ph©n tö ®−îc ®¸nh dÊu tagma vïng th©n tagmata (c¸c) vïng th©n tagmosis (sù) ph©n ®o¹n vïng th©n taiga taiga, vïng rõng th«ng xibia tail ®u«i tali (c¸c) x−¬ng sªn talon vuèt talus x−¬ng sªn tandem affinity purification tagging ®¸nh dÊu tinh s¹ch ¸i lùc liªn tiÕp tandem repeat ®o¹n lÆp liªn tiÕp tangential longitudinal section mÆt c¾t däc tiÕp tuyÕn tanning (sù) ng©m tÈm, cè kÕt thªm tannins tanin tannin sac tói tanin tapetum 1.tÇng nu«i 2.líp c¬ ph¶n quang, líp s¾c tè ph¶n quang tapeworm s¸n d©y TAP tagging (ph−¬ng ph¸p) ®¸nh dÊu tinh s¹ch b»ng ¸i lùc nèi tiÕp) Tandem Affinity Purification Tagging taproot rÔ c¸i, rÔ chÝnh taproot system hÖ rÔ chÝnh Taq DNA polymerase polymeraza ADN Taq Tardigrada ph©n ngµnh ®i chËm, ph©n ngµnh Ch©n ng¾n target ®Ých target cell tÕ bµo ®Ých target-ligand interaction screening target validation ho¹t ho¸ ®Ých, lµm cho ®Ých cã hiÖu lùc tarsal (thuéc) sôn mÝ, ®èt bµn, khèi x−¬ng cæ ch©n tarsal glands tuyÕn sôn mÝ m¾t tarsus 1.sôn mÝ 2.®èt bµn 3.khèi x−¬ng cæ ch©n taste bud gai vÞ gi¸c, chæi vÞ gi¸c, nô vÞ gi¸c, nhó vÞ gi¸c TAT protein TAT (kÝch ho¹t gen HIV trong tÕ bµo) TATA box hép TATA TATA homology t−¬ng ®ång TATA taungya ®Êt giao trång rõng taxes (c¸c) (tÝnh) (h−íng) theo kÝch thÝch taxis (tÝnh) (h−íng) theo kÝch thÝch taxol taxol (chÊt ho¸ häc ë thùc vËt, chèng bÖnh mèc n−íc) taxon taxon, cÊp ph©n lo¹i, ®¬n vÞ ph©n lo¹i taxonomic composition thµnh phÇn danh ph¸p häc taxonomic series d∙y taxon taxonomy ph©n lo¹i häc TBT rµo c¶n kü thuËt ®èi víi th−¬ng m¹i (Technical Barriers to Trade) 341 TCGF nh©n tè sinh tr−ëng tÕ bµo T (T Cell Growth Factor) TCK Smut bÖnh nÊm TCK Smut (ë lóa m×) tear gland tuyÕn lÖ teats (c¸c) nóm vó technology protection system hÖ thèng b¶o vÖ c«ng nghÖ tectorial (thuéc) ®Ëy, che phñ tectorial membrane mµng ®Ëy tectrices l«ng phøc tectum thÓ m¸i tegulated (®−îc) lîp v¶y, (®−îc) lîp tÊm, (®−îc) l¸t v¶y, (®−îc) l¸t tÊm tegument mµng bäc, vá ¸o, teleceptor viÔn thô quan, c¬ quan c¶m nhËn tõ xa telegony (tÝnh) ¶nh h−ëng ®êi bè tr−íc, (tÝnh) ¶nh h−ëng tõ xa, (tÝnh) ¶nh h−ëng c¸ch truyÒn telencephalon n∙o cïng, n∙o tËn teleological (thuéc) môc ®Ých luËn teleonomy môc ®Ých luËn Teleostei ph©n líp C¸ x−¬ng telepathy thÇn giao c¸ch c¶m, (sù) truyÒn giao c¸ch c¶m telereceptor viÔn thô quan, c¬ quan c¶m nhËn tõ xa telocentric (thuéc) t©m ®éng mót telolecithal ®o¹n no∙n hoµng telome telom, thÓ bµo tö telome theory thuyÕt telom, thuyÕt thÓ bµo tö telomerase telomeraza telomere ®o¹n cuèi, khóc cuèi, telome telomorph giai ®o¹n h÷u tÝnh telophase kú cuèi telson gai tr©m, tr©m cong temparate virus virut «n hoµ tempate deciduous forest rõng «n ®íi rông l¸ temperate «n hoµ temperature nhiÖt ®é temperature coefficient hÖ sè nhiÖt ®é temperature deciduos forest rõng nhiÖt ®íi rông l¸ temperature forest rõng «n ®íi temperature gradient gradien nhiÖt ®é temperature grassland ®ång cá «n ®íi temperature regulating centre trung t©m ®iÒu hoµ nhiÖt ®é temperature sensitive mutant thÓ ®ét biÕn mÉn c¶m nhiÖt ®é temperature sensitive period giai ®o¹n mÉn c¶m nhiÖt ®é temperature zone vïng «n ®íi 342 template khu«n temporal x−¬ng th¸i d−¬ng temporal heterogeneity bÊt ®ång theo thêi gian temporal lobe hè th¸i d−¬ng temporal openings hè th¸i d−¬ng temporal summation (sù) t¹o thµnh hè th¸i d−¬ng temporal vacuities hèc th¸i d−¬ng tendency xu thÕ, xu h−íng tendinous (cã) g©n tendon g©n tendon reflex sù ph¶n x¹ g©n tendril tua cuèn tenia s¸n, bã sîi teniasis (sù) nhiÔm s¸n d©y tension wood gç chÞu søc kÐo tensor c¬ n¨ng tensor tympani muscle c¨ng c¬ tai gi÷a tentacle tua sê, mÊu sê, tay sê, tay cuèn tentacular (thuéc) tua sê, mÊu sê, tay sê, tay cuèn tentaculiferous (cã) tua sê, (cã) mÊu sê, (cã) tay sê, (cã) tay cuèn tentaculiform (cã) d¹ng tua sê, (cã) d¹ng tay sê tentaculum tua sê, mÊu sê, tay sê, tay cuèn tentorium 1.lÒu 2.khung sä teosinte c©y ng« d¹i (Zea diploperennis) tepal c¸nh hoa teratogen t¸c nh©n g©y qu¸i thai teratology qu¸i thai häc teratoma u qu¸i terebrate (cã) dïi ®Î trøng terete (cã) d¹ng èng trøng tergal (thuéc) mÆt l−ng, m¶nh l−ng, tÊm l−ng tergum mÆt l−ng, m¶nh l−ng, tÊm l−ng teratogen t¸c nh©n g©y qu¸i thai terminal bud chåi ®Ønh terminal deoxynucleotidyl transferase transferaza deoxynucleotit tËn cïng termitarium tæ mèi ternate (cã) mÉu ba terpenoids terpenoit terminal transferase transferaza ®iÓm cuèi termination codon codon chÆn cuèi (gen) terminator nh©n tè kÕt thóc 343 terminator cassette casset kÕt thóc terminator sequence tr×nh tù kÕt thóc terpenes terpen (hãa chÊt tõ thùc vËt, t¹o h−¬ng vÞ cho thÞt c¸, khi c¸ ¨n) terpenoids terpenoid terrestrial communities quÇn x∙ trªn c¹n territory l∙nh thæ tertiary structure cÊu tróc bËc ba tertiary thickening hãa dµy cÊp ba tertiary wall v¸ch cÊp ba test vá h¹t, vá, bé x−¬ng ngoµi, vá gi¸p, mai testa 1.vá h¹t 2.vá, bé x−¬ng ngoµi, vá gi¸p, mai testacean (thuéc) vá h¹t, vá, bé x−¬ng ngoµi, vá gi¸p, mai testaceous (cã) vá h¹t, (cã) vá, (cã) bé x−¬ng ngoµi, (cã) vá gi¸p, (cã) mai testcross phÐp lai chÐo testes (c¸c) tinh hoµn testis tinh hoµn testicular (thuéc) tinh hoµn testicular feminization sù n÷ ho¸ tinh hoµn testosterone kÝch tè sinh dôc ®ùc, testosteron tetanic contraction co cøng c¬ tetanus (bÖnh) uèn v¸n, (chøng) co cøng c¬ tetanus antitoxin kh¸ng ®éc tè uèn v¸n tetanus toxin ®éc tè uèn v¸n tetrad 1.thÓ tø ph©n, tø ph©n bµo tö 2.bé bèn tetracycline (tc) tetracyclin tetrad analysis ph©n tÝch bé bèn tetradactyl bèn ngãn tetragonous bèn gãc, bèn c¹nh tetrahydrofolic acid axit tetrahydrofolic tetramerous bèn phÇn, (cã) mÉu bèn tetraparental chimera qu¸i thai bèn bè mÑ, thÓ kh¶m bèn bè mÑ tetraploid tø béi, thÓ tø béi tetrapod bèn ch©n tetrapterous bèn c¸nh tetrarch bèn bã s¬ cÊp, bèn bã nguyªn méc tetrasornic thÓ bèn tetrasporophyte thÓ tø bµo tö texture cÊu tróc, kiÕn t¹o TG triglycerid TGA c¬ quan chÝnh phñ Australia phª duyÖt c¸c s¶n phÈm thuèc TGF biÕn n¹p nh©n tè sinh tr−ëng (Transforming Growth Factor) 344 thalamic nulcei nh©n ®åi thÞ thalamus 1.®Õ hoa 2.®åi thÞ thalassaemia (bÖnh) thiÕu m¸u vïng biÓn, thalassaemia thalassophyte thùc vËt biÓn, t¶o biÓn Thale Cress Arabidopsis thaliana thalloid (cã) t¶n thallus t¶n thanatoid g©y chÕt thanatosis (tr¹ng th¸i) chÕt gi¶ Thebesian valve van Thebesian theca 1.¸o, vá 2.bao g©n 3.v¸ch chåi san h« theca extena æ bµo tö ngoµi theca interna æ bµo tö trong thecal (thuéc) ¸o, vá, bao g©n, v¸ch chåi san h« thecal cells tÕ bµo ¸o thecate (cã) ¸o, (cã) vá, (cã) bao g©n, (cã) v¸ch chåi san h« thecodont (cã) r¨ng trong huyÖt, (cã) r¨ng trong æ thelytoky (tÝnh) sinh s¶n toµn c¸i thematic apperception test tr¾c nghiÖm nhËn thøc theo chñ ®Ò theory of evolution by natural selection häc thuyÕt tiÕn ho¸ chän läc tù nhiªn theory of games lý thuyÕt trß ch¬i the pill viªn tr¸nh thai Theria ph©n líp Thó bËc cao thermal conductivity tÝnh ttuyÒn dÉn nhiÖt thermal death point ®iÓm chÕt nhiÖt thermal hysteresis proteins protein trÔ nhiÖt thermoduric bÒn nhiÖt thermodynamics nhiÖt ®éng lùc häc thermogenesis (sù) sinh nhiÖt, thermolysis (sù) mÊt th©n nhiÖt, to¶ nhiÖt thermonasty (tÝnh) øng ®éng nhiÖt thermoperiodicism (hiÖn t−îng) chu kú nhiÖt thermophil −a nhiÖt, −a nãng thermophilic −a nhiÖt, −a nãng thermophilic bacteria vi khuÈn −a nhiÖt thermophilous −a nhiÖt, −a nãng thermophyllous (cã) l¸ −a nãng, (cã) l¸ −a nhiÖt thermoreceptor c¬ quan c¶m nhËn nhiÖt thermoregulation (sù) ®iÒu hoµ nhiÖt ®é thermoregulatory effectors hiÖu qu¶ ®iÒu hoµ nhiÖt thermotolerant chÞu nhiÖt, chÞu nãng 345 therophyte c©y mét vô, c©y mét n¨m thiamin thiamin thick filament sîi dµy thiessen polygons ®a gi¸c Thiesen thigmocyte tiÓu cÇu thigmotropism (tÝnh) h−íng tiÕp xóc thin filament sîi máng thioesterase thioesteraza thiol group nhãm thiol thioredoxin thioredoxin third ventricle n∙o thÊt III thirst (sù) kh¸t thoracic (thuéc) ngùc, ®èt ngùc thoracic duct èng ngùc thorn gai threat behaviour tËp tÝnh c¶nh c¸o, tÝnh ®e do¹ threatened species loµi bÞ ®e do¹ threonine threonin threshold ng−ìng, bËc, thÒm thrombin trombin thrombocyte tiÓu cÇu thrombolytic agents t¸c nh©n lµm tan côc (m¸u) nghÏn thrombomodulin chÊt ®iÒu biÕn nghÏn m¹ch thrombosis (sù) nghÏn m¹ch, t¾c m¹ch thrombus côc nghÏn thrum hoa t¬ Thy 1 antigen kh¸ng nguyªn Thy 1 thylakoid thylacoit thymic epithelial cells (c¸c) tÕ bµo biÓu m« tuyÕn øc thymic hypoplasia thiÓu s¶n tuyÕn øc, suy s¶n tuyÕn øc thymine thymin thymocyte tÕ bµo tuyÕn øc, øc bµo, thymo bµo thymine (thy) thymin thymoleptics thymoleptics (nhãm thuèc ¶nh h−ëng ®Õn c¶m gi¸c vµ hµnh vi) thymoma u tuyÕn øc thymopoietin thymopoietin thymosins thymozin thymus tuyÕn øc thymus derived cells (c¸c) tÕ bµo nguån gèc tuyÕn øc thymus independent antigen kh¸ng nguyªn kh«ng phô thuéc tuyÕn øc thymus dependent antigen kh¸ng nguyªn phô thuéc tuyÕn øc thymus dependent area vïng phô thuéc tuyÕn øc 346 thyroid gland tuyÕn gi¸p thyroid hormone hormon tuyÕn gi¸p thyroid stimulating hormone (TSH) hormon kÝch thÝch tuyÕn gi¸p thyroid-stimulating antibodies kh¸ng thÓ kÝch thÝch tuyÕn gi¸p thyroid-stimulating hormon hormon kÝch thÝch tuyÕn gi¸p thyroiditis viªm tuyÕn gi¸p thyrotoxicosis bÖnh nhiÔm ®éc tuyÕn gi¸p Thysanoptera bé §u«i t¬ TI viÕt t¾t cña Trypsin Inhibitor Ti plasmid plasmid Ti tibia 1.x−¬ng chµy 2.®èt chµy, ®èt èng ticks ve, bÐt, tÝc tidal cycle chu kú thuû triÒu tidal movement vËn ®éng triÒu tidal volume thÓ tÝch h« hÊp, dung tÝch h« hÊp tight junction ®Çu nèi chÆt TIL cells (c¸c) tÕ bµo läc khèi u (tumor-infiltrating lymphocytes) tiller chåi gèc, nh¸nh gèc timber line d¶i rõng, ®Ønh nói Tinamiformes bé Gµ-§µ ®iÓu t-IND xem Treatment Investigational New Drug Application t-IND treatment xem t-IND T-independent antigene kh¸ng nguyªn kh«ng phô thuéc T tirf microscopy tissue m« tissue array dµn m« tissue culture nu«i cÊy m« tissue engineering kü thuËt (söa) m« tissue plasminogen activator (TPA) chÊt ho¹t ho¸ m« sinh plasmin tissue specific antigen kh¸ng nguyªn ®Æc hiÖu m« tissue tensions søc c¨ng cña m« tissue typing ®Þnh typ m«, ®Þnh typ tæ chøc titin thô thÓ trî lùc titre hiÖu gi¸, ®é chuÈn TKI viÕt t¾t cña Tyrosine Kinase Inhibitors TLR xem toll-like receptors Tm Tm, nhiÖt ®é nöa biÕn tÝnh Tmaze mª lé T TME n¨ng l−îng thËt cã kh¶ n¨ng chuyÓn ho¸ (true metabolizable energy) TMEn xem TME TMV viÕt t¾t cña Tobacco Mosaic Virus TNF viÕt t¾t cña Tumor Necrosis Factor 347 tobacco budworm s©u chåi thuèc l¸ (Heliothis virescens) tobacco hornworm s©u sõng thuèc l¸ (Manduca sexta) Tobacco mosaic virus virut kh¶m thuèc l¸ tocopherols tocopherol tocotrienols tocotrienol tolerance (sù) chÞu ®ùng tolerance range biªn ®é dung n¹p, biªn ®é chÞu ®ùng tolerogen t¸c nh©n chÞu ®ùng toll-like receptors thô quan toll-like tomato cµ chua tomato fruitworm s©u ®ôc qu¶ cµ chua tomentose (cã) l«ng m¨ng, (cã) l«ng t¬ tomentum l«ng b«ng tone tr−¬ng lùc tongue 1.l−ìi 2.vßi, vßi hót, bµn mµi, l−ìi n¹o, th×a l×a, m¶nh l−ìi tonicity tr−¬ng lùc tonofilament t¬ biÓu b×, t¬ tr−¬ng lùc tonoplast mµng kh«ng bµo tonsils h¹nh nh©n, ami®an tooth 1.r¨ng 2.r¨ng hÇu 3.r¨ng c−a top yeast nÊm men v¸ng topotaxis chuyÓn theo h−íng topotype vËt mÉu cïng ®Þa ®iÓm gèc tornaria Êu trïng tornaria torsion (sù) vÆn, xo¾n, torus 1.mµng nóm 2.nÕp ch©n bªn TOS xem Transgalacto-Oligosaccharides total internal reflecton fluorescence tæng huúnh quang ph¶n x¹ bªn trong total lung capacity tæng thÓ tÝch phæi totipotency (tÝnh) toµn n¨ng totipotent stem cells (c¸c) tÕ bµo gèc toµn n¨ng touch xóc gi¸c bªn ngoµi touchwood cñi dÉn löa toxic substances control act (TSCA) ®¹o luËt kiÓm so¸t chÊt ®éc toxicogenomics hÖ gen ®éc tè häc toxicology ®éc chÊt häc, ®éc tè häc toxigenic E. coli E. coli sinh ®éc tè toxin ®éc tè, chÊt ®éc, toxin toxoid nh−îc ®éc tè, gi¶i ®éc tè TPS hÖ thèng b¶o vªn c«ng nghÖ (Technology Protection System) trabecula thí v¸ch, t¬ v¸ch trace element yÕu tè vi l−îng 348 tracer (radioactive isotopic method) (phÐp) ph¸t hiÖn vÕt (ph−¬ng ph¸p ®ång ph©n phãng x¹) trachea khÝ qu¶n, èng khÝ tracheal gills mµng khÝ qu¶n, mµng èng khÝ tracheal pits lç khÝ qu¶n tracheal receptor thô thÓ khÝ qu¶n tracheal system hÖ khÝ qu¶n, hÖ èng khÝ tracheary elements (c¸c) yÕu tè èng dÉn tracheid(e) qu¶n bµo, tÕ bµo èng trachelate (cã) cæ hÑp tracheole khÝ qu¶n nhá, vi khÝ qu¶n tracheophyte thùc vËt cã m¹ch tract èng, bã, d¶i traditional breeding methods (c¸c) ph−¬ng ph¸p chän gièng truyÒn thèng traditional breeding techniques (c¸c) kü thuËt chän gièng truyÒn thèng tragus gê loa tai trail endings ®o¹n kÕt trailer sequence tr×nh tù dÉn, ®o¹n dÉn training 1.(sù) huÊn luyÖn, ®µo t¹o 2.rÌn luyÖn trait nÐt, dÊu hiÖu, tÝnh tr¹ng trance (tr¹ng th¸i) lªn ®ång trans fatty acids axit bÐo trans trans-acting element yÕu tè t¸c ®éng vËn chuyÓn trans-acting protein protein t¸c ®éng vËn chuyÓn trans-sexualism (sù) chuyÓn giíi, chuyÓn ®æi giíi tÝnh transactivating protein protein ho¹t ho¸ vËn chuyÓn transactivation ho¹t ho¸ vËn chuyÓn transaminase transaminaza transamination (sù) chuyÓn amin transcribing genes (c¸c) gen phiªn m∙ transcript s¶n phÈm phiªn m∙ transcriptase transcriptaza transcription phiªn m∙ transcription activators t¸c nh©n ho¹t ho¸ phiªn m∙ transcription complex phøc hÖ phiªn m∙ transcription controlling fragment ®o¹n kiÓm so¸t phiªn m∙ transcription factor binding site ®iÓm b¸m nh©n tè phiªn m∙ transcription factors yÕu tè phiªn m∙ transcription factors nh©n tè phiªn m∙ transcription terminator ®iÓm kÕt thóc phiªn m∙ transcription unit ®¬n vÞ phiªn m∙ transcriptional activation domain vïng ho¹t ho¸ phiªn m∙ 349 transcriptional activator nh©n tè ho¹t ho¸ phiªn m∙ transcriptional control (sù) kiÓm so¸t phiªn m∙ transcriptional profiling ®Þnh h×nh phiªn m∙ transcriptional repressor nh©n tè øc chÕ phiªn m∙ transcriptional unit ®¬n vÞ phiªn m∙ transcriptionally-active chromatin cromatin cã ho¹t tÝnh sao chÐp, cromatin cã ho¹t tÝnh phiªn m∙ transcriptome hÖ s¶n phÈm phiªn m∙, tæng s¶n phÈm phiªn m∙ transdetermination sù chuyÓn x¸c ®Þnh transdifferentiation sù chuyÓn biÖt ho¸ transduction (sù) t¶i n¹p transect hµng c©y ®¸nh dÊu, d¶i c©y ®¸nh dÊu transfection (sù) g©y nhiÔm transfer cell tÕ bµo chuyÒn transfer factor yÕu tè chuyÓn, nh©n tè chuyÓn transfer of training chuyÓn biÕn trong rÌn luyÖn, chuyÓn biÕn trong ®µo t¹o transfer RNA (tRNA) ARN vËn chuyÓn (tARN) transferase transferaza transference (sù) chuyÓn dÞch transferred DNA ADN chuyÓn ®i transferrin transferrin transferrin receptor thô quan transferrin transformant thÓ biÕn n¹p transformant line con ®−êng biÕn n¹p transformation biÕn n¹p transformation 1.(sù) biÕn n¹p 2.(sù) chuyÓn ho¸ transforming growth factor-alpha (tgf-alpha) biÕn n¹p nh©n tè sinh tr−ëng alpha transforming growth factor-beta (tgf-beta) biÕn n¹p nh©n tè sinh tr−ëng beta transfusion reaction ph¶n øng truyÒn m¸u transfusion tissue m« dÉn, m« truyÒn transgalacto-oligosaccharides transgalacto-oligosaccharid transgene gen chuyÓn transgenic chuyÓn gen transgenic (thuéc) chuyÓn gen transgenic cells (c¸c) tÕ bµo chuyÓn gen transgenic organism sinh vËt chuyÓn gen transgressive segregants (c¸c) thÓ ph©n ly sai transgressive segregation ph©n ly sai transit peptide peptid chuyÓn tiÕp transition ®ång ho¸n 350 transition region vïng ®ång ho¸n transition state tr¹ng th¸i ®ång ho¸n transitional epithelium biÓu m« chuyÓn tiÕp transitional object vËt qua ®é, vËt chuyÓn tiÕp translation (sù) dÞch m∙ translation control ®iÒu khiÓn sù dÞch m∙ translational repression øc chÕ dÞch m∙ translocated herbicide (thuéc) diÖt cá lan truyÒn translocated injury th−¬ng tæn l©y lan translocation chuyÓn ®o¹n, ®o¹n chuyÓn, chuyÓn dÞch translocation of chromosomal segments chuyÓn ®o¹n nhiÔm s¾c thÓ transmission electron microscope kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö truyÒn qua transmission electron microscope kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö truyÒn qua transmission threshold ng−ìng truyÒn transmembrane proteins protein (chuyÓn) qua mµng transpiration (sù) tho¸t h¬i n−íc transpiration stream dßng tho¸t h¬i n−íc transplant 1.(sù) ghÐp 2.m¶nh ghÐp, miÕng ghÐp transplantation (sù) ghÐp transport proteins protein vËn chuyÓn transport RNA ARN vËn chuyÓn transport sù vËn chuyÓn transport vesicle tói vËn chuyÓn transport vesicles nang vËn chuyÓn transposable element yÕu tè vËn ®éng, yÕu tè chuyÓn vÞ, yÕu tè di ®éng transposase transposaza transposition (sù) nh¶y, vËn ®éng (cña gen) transposon ®o¹n di ®éng, gen nh¶y transversal ngang, n»m ngang transverse 1.ngang 2.n»m ngang transversion dÞ ho¸n (vÞ trÝ cña gen) transwitch bËt-t¾t chÐo, c«ng t¾c bËt t¾t chÐo trapezium thÓ thang trarisvestism lo¹n dôc gi¶ trang kh¸c giíi traspiration rate c−êng ®é tho¸t h¬i n−íc trastuzumab trastuzumab (kh¸ng thÓ ®¬n dßng chèng ung th−) trauma 1.chÊn th−¬ng 2.sang chÊn t©m thÇn traumatic (thuéc) chÊn th−¬ng traumatic neurosis lo¹n thÇn kinh chÊn th−¬ng treatment ind thuèc míi nghiªn cøu thö nghiÖm treatment investigational new drug thuèc míi nghiªn cøu thö nghiÖm "treatment" ind regulations qui chÕ vÒ “®iÒu trÞ” b»ng thuèc míi nghiªn cøu 351 treatment system hÖ thèng xö lý, hÖ thèng ®iÒu trÞ tree c©y méc, c©y gç tree ferns d−¬ng xØ th©n méc, d−¬ng xØ d¹ng c©y, d−¬ng xØ th©n gç trefoil stage ba nh¸nh trehalose trehaloza trematic (thuéc) khe mang Trematoda líp S¸n l¸ song chñ tremorgenic indole alkaloids alkaloid indol g©y rung Treponemataceae hä Xo¾n khuÈn triacyglycerides triacyglycerid triacylglycerols triacylglycerol trial and error learning (sù) thö nghiÖm vµ häc sai triandrous ba nhÞ triarch ba bã gç tribe téc tricarboxylic acid cycle chu tr×nh axit tricacboxylic tricarpellary ba l¸ no∙n triceps c¬ ba ®Çu trichocyst tói l«ng Trichoderma harzianum Trichoderma harzianum trichogyne t¬ thô tinh trichoid (cã) d¹ng l«ng trichome tóm l«ng trichophore larva Êu trïng b¸nh xe trichosanthin trichosanthin trichosis (sù) ph©n bè l«ng trichotomy (sù) chÎ ba, chia ba tricipital ba ®Çu tricuspid ba mÊu, ba l¸ trifacial (thuéc) d©y sinh ba, d©y thÇn kinh sä V trifid chÎ ba, xÎ ba trifoliate ba l¸, ba l¸ chÐt trifoliolate ba l¸ chÐt trifurcate ba nh¸nh trigeminal 1.ba cÊu tróc, ba nh¸nh 2.(thuéc) d©y (thÇn kinh) sinh ba triglycerides triglycerid trigonous ba gãc tï Trimerophytopsida líp Méc tÆc trimerous ba ®o¹n, ba phÇn, trimonoecious ba lo¹i hoa cïng gèc trimorphic ba d¹ng, ba h×nh trioecious ba lo¹i hoa kh¸c gèc 352 tripinnate (cã) l¸ chÐt l«ng chim ba lÇn, xÎ l¸ chÐt l«ng chim ba lÇn triple fusion (sù) hîp ba triple response ph¶n øng bËc ba triple vaccine vacxin tam liªn triplet bé ba triplet code m∙ bé ba triplets trÎ sinh ba, c¸ thÓ sinh ba triploblastic ba l¸ ph«i triploid thÓ tam béi, tam béi triquetrous ba gãc nhän trisomic thÓ ba, tam thÓ, ba thÓ nhiÔm s¾c t−¬ng øng trisomy 21 (hiÖn t−îng) thÓ ba 21 triton X-100 triton X-100 tritor mÆt nghiÒn, thít nghiÒn triturate nghiÒn vôn, t¸n bét trivalent tam trÞ tRNA tARN, xem Transport RNA trochal (cã) d¹ng b¸nh xe trochanter 1.®èt chuyÓn 2.mÊu chuyÓn trochlea rßng räc, mÊu rßng räc trochlear (thuéc) rßng räc trochophore Êu trïng b¸nh xe, Êu trïng lu©n cÇu, Êu trïng trochophora trochosphere Êu trïng b¸nh xe trophallaxis (sù) dinh d−ìng t−¬ng hç trophic (thuéc) dinh d−ìng trophic hormone dinh d−ìng hormon trophic level møc dinh d−ìng, bËc dinh d−ìng trophic structure cÊu tróc dinh d−ìng trophoblast l¸ nu«i ph«i, d−ìng bµo trophozoite c¸ thÓ dinh d−ìng tropic hormon ngo¹i hormon tropical forest rõng nhiÖt ®íi tropical rain forest rõng m−a nhiÖt ®íi tropics miÒn nhiÖt ®íi tropism (tÝnh) h−íng kÝch thÝch tropomyosin tropomyosin troponin troponin truncate (cã) ®Çu vu«ng, c¾t ngang, c¾t vôn truncus th©n truncus arterious th©n ®éng m¹ch trunk 1.th©n 2.vßi voi trypanosomes nhãm Trïng mòi khoan 353 trypanosomiasis bÖnh trïng mòi khoan trypsin trypsin trypsin inhibitors chÊt øc chÕ trypsin tryptophan (trp) tryptophan TSCA viÕt t¾t cña Toxic Substances Control Act TSH viÕt t¾t cña Thyroid Stimulating Hormone tube èng, vßi tubefeet ch©n èng tuber th©n cñ tubercied sinh mÊu nhá, ph¸t h¹ch, sinh h¹ch lao, sinh nóm låi, sinh tubercle 1.cñ, mÊu nhá 2.nóm 3.h¹ch, h¹ch lao 4.trùc khuÈn lao 5,nèt sÇn nèt sÇn tubercular (thuéc) cñ, mÊu nhá; (thuéc) h¹ch; (thuéc) nóm; (thuéc) nèt sÇn tuberculate (cã) cñ, (cã) mÊu nhá; (cã) h¹ch lao, (cã) h¹ch; (cã) nóm; (cã) nèt sÇn tuberculin tubeculin tuberculin test thö nghiÖm tubeculin tuberculose nhiÒu cñ nhá, nhiÒu mÊu nhá, nhiÒu nóm, nhiÒu h¹ch, nhiÒu nèt sÇn tuberculosis (bÖnh) lao tuberculum cñ, mÊu nhá, nóm, h¹ch lao, nèt sÇn tuberosity cñ, mÊu, mµo tuberous (thuéc) cñ mÊu, (cã) d¹ng cñ, (cã) d¹ng mÊu, (cã) cñ , (cã) mÊu tubicolous ë trong èng, sèng trong èng tubifacient t¹o èng tubular necrosis ho¹i tö tuyÕn èng tubular nerve cord bã thÇn kinh d¹ng èng tubulate (cã) èng tubule èng nhá, èng dÉn, tiÓu qu¶n tubuliferous (cã) èng nhá, tubuliform (cã) d¹ng èng nhá tubulin tubulin tubulose nhiÒu èng nhá tubulus èng nhá, èng dÉn, tiÓu qu¶n tufted kÕt chïm, mäc chïm tumid s−ng tÊy, næi u, næi côc tumor khèi u, b−íu, nèt s−ng tÊy tumor-associated antigens kh¸ng nguyªn liªn kÕt u tumor-infiltrating lymphocytes (til cells) lympho bµo läc khèi u tumor necrosis factor (TNF) nh©n tè (g©y) ho¹i tö khèi u tumor-suppressor genes (c¸c) gen øc chÕ khèi u 354 tumor-suppressor proteins (c¸c) protein øc chÕ khèi u tumour-inducing principle nguyªn lý g©y u tumour necrosis factor yÕu tè ho¹i tö ung th− tumour specific antigen kh¸ng nguyªn ®Æc hiÖu ung th− tundra tundra, l∙nh nguyªn tunic ¸o, vá, bao tunica vá nang tunica-corpus concept kh¸i niÖm th©n-vá nang Tunicata ph©n ngµnh Cã bao tunicate (cã) ¸o, (cã) vá, (cã) bao tunicate bulb hµnh cã ¸o tunicated (cã) ¸o, (cã) vá, (cã) bao Turbellaria líp S¸n tiªm mao turbinal 1.x−¬ng xo¨n 2.xo¾n èc turbinate xo¾n èc, xo¸y èc turgid 1.tr−¬ng 2.c−¬ng turgor søc tr−¬ng turgor movement vËn ®éng theo søc tr−¬ng turgor potential thÕ tr−¬ng turgor pressure ¸p suÊt tr−¬ng, søc c¨ng tr−¬ng n−íc Turners syndrome héi chøng Turner turnover vßng tuÇn hoµn, sù ®æi míi turnover number sè vßng tuÇn hoµn turtle shell mai rïa, mu rïa turtoise shell mai rïa, mu rïa twenty-four hour rhythm nhÞp hai t− giê twiner c©y leo cuèn twins cÆp sinh ®«i two-dimensional (2-d) gel electrophoresis ®iÖn di trªn gel hai chiÒu two-hybrid systems hÖ thèng hai con lai tylose (sù) kÕt chai, kÕt sÇn, næi chai, næi sÇn, thÓ chai, thÓ sÇn tylosis (sù) kÕt chai, kÕt sÇn, næi chai, næi sÇn, thÓ chai, thÓ sÇn tympanal (thuéc) mµng thÝnh tai, tai gi÷a, (thuéc) mµng nhÜ tympanic (thuéc) mµng thÝnh tai, (thuéc) tai gi÷a, (thuéc) mµng nhÜ tympanic bulla bao mµng nhÜ tympanic membrane mµng thÝnh gi¸c tympanum 1.mµng thÝnh gi¸c 2.tói khÝ 3.tai gi÷a, mµng nhÜ 4.tói khÝ, nang khÝ type 1.vËt mÉu chuÈn 2.kiÓu, mÉu type I reaction ph¶n øng typ I type I diabetes bÖnh ®¸i th¸o ®−êng typ I type II diabetes bÖnh ®¸i th¸o ®−êng typ II 355 type specimen mÉu chuÈn typhlosole r∙nh èng tiªu ho¸ typhoid (bÖnh) th−¬ng hµn typhoid fever sèt th−¬ng hµn typical (thuéc) mÉu chuÈn, kiÓu, mÉu tyrosine (tyr) tyrosin tyrosine kinase activation ho¹t ho¸ tytorin tyrosine kinase inhibitors (tki) chÊt øc chÕ kinaza tyrosin 356 U u.s. patent and trademark office (uspto) v¨n phßng b»ng s¸ng chÕ vµ nh∙n m¸c Hoa Kú ubiquinone ubiquinon ubiquitin ubiquitin ubiquitin-proteasome pathway ®−êng (trao ®æi chÊt) ubiquitin-proteasom ubiquitinated ubiquitin ho¸ uliginose sèng ë ®Çm lÇy, sèng ë bïn lÇy, mäc trªn ®Çm lÇy uliginous sèng ë ®Çm lÇy, sèng ë bïn lÇy, mäc trªn ®Çm lÇy ulna x−¬ng trô ulnar (thuéc) x−¬ng trô ulotrichous (cã) l«ng xo¨n, (cã) l«ng qu¨n ultimobranchial gland tuyÕn mang cuèi ultracentrifuge m¸y siªu li t©m ultrafiltration sù siªu läc ultramicroscope kÝnh siªu hiÓn vi ultramicrotome m¸y siªu vi phÉu ultrastructure siªu cÊu tróc ultraviolet microscope kÝnh hiÓn vi tö ngo¹i, kÝnh hiÓn vi cùc tÝm umbel t¸n umbellate (cã) t¸n, sinh t¸n umbellifer c©y hoa t¸n Umbelliferae hä Hoa t¸n umbilical arteries and veins ®éng, tÜnh m¹ch rèn umbilical cord d©y rèn umbilici (c¸c) hè nhá, (c¸c) lç th©n èng l«ng, (c¸c) rèn umbilicus 1.hè nhá 2.lç th©n èng l«ng 3.rèn umbo mÊu, b−íu umbonate (cã) mÊu, (cã) b−íu umbones (c¸c) mÊu, (c¸c) b−íu umbrella «, dï umwelt m«i tr−êng thÝch hîp, m«i tr−êng thuËn lîi unarmed kh«ng vò trang unavailable kh«ng s½n cã, kh«ng dïng ®−îc uncate (cã) mãc uncinate (cã) d¹ng mãc, (cã) mãc nhá uncinus 1.mãc 2.r¨ng mãc unconscious mind trÝ nhí v« thøc uncurrent dÉn vµo, nhËp vµo, ®−a vµo 357 underleaf l¸ mÆt d−íi th©n dÑt, l¸ d−íi undernutrition suy dinh d−ìng undulating membrane mµng uèn, mµng l−în sãng ungual (thuéc) mãng, vuèt, mãc ungues (c¸c) mãng, (c¸c) vuèt, (c¸c) mãc unguiculate 1.(cã) vuèt, (cã) mãc, (cã) cùa 2.(cã) d¹ng mãng unguirial (thuéc) mãng, vuèt, mãc unguis mãng, vuèt, mãc ungula (mãng) guèc ungulate ®éng vËt mãng guèc ungulate dung ph©n ®éng vËt mãng guèc unguligrade ®i b»ng mãng guèc uniaxial mét trôc ®¬n unicellular ®¬n bµo, mét tÕ bµo unicellular organization tæ chøc ®¬n bµo unilocular mét ng¨n, mét « uninemy hypothesis gi¶ thuyÕt mét sîi uninucleate mét nh©n, ®¬n nh©n union for protection of new varieties of plants (UPOV) Liªn ®oµn b¶o vÖ c¸c gièng c©y míi uniparous ®Î mét con, ®Î mét trøng, ®Î mét løa unipolar mét cùc, ®¬n cùc unipotency (tÝnh) ®¬n n¨ng unique sequence DNA chuçi AND duy nhÊt, tr×nh tù AND ®éc nhÊt uniramous mét nh¸nh uniseriate mét d∙y, mét lo¹t, mét líp unisexual ®¬n tÝnh units (u) ®¬n vÞ unit character tÝnh tr¹ng ®¬n vÞ unit leaf rate tû suÊt l¸ ®¬n vÞ univalent thÓ ®¬n vÞ univalent antibodies kh¸ng thÓ ®¬n vÞ universal veil bao chung, mò chung univoltine mét løa, mét thÕ hÖ unsaturated fatty acid axit bÐo kh«ng no unstirred layer líp b¶o vÖ, líp biªn unstriated muscle c¬ tr¬n unwinding protein protein gi∙n xo¾n up regulating t¨ng sè thô quan (trªn tÕ bµo ®Ých) up-regulation (sù) t¨ng sè thô quan (trªn tÕ bµo ®Ých) UPOV viÕt t¾t cña Union for Protection Of New Varieties of Plants 358 UPOV viÕt t¾t cña International Union for Protection Of New Varieties of Plants upper quartile sè tø ph©n vÞ trªn upstream ng−îc dßng uracil uracil urea ure urea cycle chu tr×nh ure urediniospore bµo tö mïa hÌ urediospore bµo tö mïa hÌ uredosorus côm bµo tö mïa hÌ uredospore bµo tö mïa hÌ ureotelic tiÕt ure ureotelic excretion lo¹i th¶i ure ureter niÖu qu¶n, èng niÖu urethra ®−êng niÖu, niÖu ®¹o urethral (thuéc) ®−êng niÖu, niÖu ®¹o uric acid axit uric uricotelic bµi tiÕt axit uric uridine uridin urinary (thuéc) n−íc tiÓu urinary bladder bµng quang, bãng ®¸i urine n−íc tiÓu uriniferous tiÕt n−íc tiÓu, t¹o n−íc tiÓu uriniparous (thuéc) t¹o n−íc tiÓu urinogenital (thuéc) niÖu-sinh dôc urochord d©y sèng ®u«i, ®u«i sèng Urochordata ph©n ngµnh §u«i sèng Urodela bé L−ìng c− cã ®u«i urodelous (cã) ®u«i vinh viÔn urogenital groove r∙nh niÖu sinh dôc urogenital membrane mµng niÖu sinh dôc urokinase urokinaza uropod ch©n ®u«i, mÊu ®u«i uropygial gland tuyÕn phao c©u uropygium phao c©u urosome 1.vïng ®u«i, khóc ®u«i 2.bông cuèi urostyle x−¬ng cuèi ®u«i, tr©m ®u«i urticant ch©m ngøa, g©y ngøa, lµm ngøa urticaria (næi) mµy ®ay urticating ch©m ngøa, g©y ngøa, lµm ngøa USPTO viÕt t¾t cña U.S. Patent and Trademark Office Ustilaginales bé NÊm than 359 uterine (thuéc) tö cung, d¹ con uterine contraction sù co rót d¹ con uterine tube èng d¹ con utricle 1.tói nhá, 2.tói bÇu dôc 3.tói khÝ utricular (thuéc) tói nhá, tói bÇu dôc, tói khÝ utriculiform (cã) d¹ng tói nhá utriculus tói nhá, tói nhá uvea mµng m¹ch nho uveal tract bã mµng m¹ch nho 360 V V gene gen V vaccination (sù) tiªm chñng vaccine vacxin vaccinia vacxinia vaccinial (thuéc) vacxinia vacuolar membrane mµng kh«ng bµo vacuolate (cã) kh«ng bµo, (cã) hèc nhá vacuole 1.bãng, bäng, tói, nang 2.kh«ng bµo, hèc nhá vacuum activity ho¹t ®éng t¸ch biÖt, ho¹t ®éng c¸ch ly VAD (sù) thiÕu vitamin A (Vitamin A Deficiency) vagal nuclei nh©n thÇn kinh phÕ vÞ vagal tone ©m phÕ vÞ vagile lang thang, tr«i næi vagility (sù) ph¸t t¸n, tr«i næi vagina 1.bao, bÑ 2.©m ®¹o vaginal (thuéc) bao, bÑ; (thuéc) ©m ®¹o vaginal plug nót ©m ®¹o vaginant (thuéc) bao, bÑ; (thuéc) ©m ®¹o vaginate (cã) bao, (cã) bÑ , (cã) ©m ®¹o vaginiferous (cã) bao vaginosis (sù) chui vµo, nhËp vµo vagus d©y thÇn kinh phÕ vÞ, d©y thÇn kinh mª tÈu, d©y thÇn kinh X validation ho¹t ho¸, lµm cho cã gi¸ trÞ validation (of target) ho¹t ho¸ ®Ých, lµm cho ®Ých cã gi¸ trÞ valency gi¸ valine (val) valin vallate papillae nóm d¹ng chÐn valley bog ®Çm thung lòng value-added grains (c¸c) h¹t ®−îc bæ sung gi¸ trÞ value-enhanced grains (c¸c) h¹t ®−îc t¨ng c−êng gi¸ trÞ valva n¾p van, m¶nh vá, l¸ van, tÊm van valvate 1.xÕp mÐp, xÕp kiÓu van 2.(cã) n¾p, (cã) van valve 1.n¾p 2.van 3.m¶nh vá 4.l¸ van, tÊm van valvule m¶nh vá nhá van der Waals forces lùc van der Waals vanadium vanadium vane phiÕn 361 varialbe biÕn dÞ, biÕn ®æi variable region vïng biÕn dÞ, vïng biÕn ®æi varialbe cleavage ph©n c¾t thay ®æi variable-interval schedule chÕ ®é c¸ch qu∙ng thay ®æi variable-ratio schedule chÕ ®é tû sè thay ®æi variable region vïng thay ®æi variance ph−¬ng sai variant thÓ biÕn dÞ, d¹ng biÕn dÞ variate biÕn ngÉu nhiªn variation (sù) biÕn dÞ varicose veins chøng gi∙n tÜnh m¹ch variegation (sù) t¹o kh¶m, t¹o thµnh ®a s¾c, t¹o thµnh ®èm variety nßi, thø variola ®Ëu mïa vas m¹ch, èng, qu¶n vas deferens èng dÉn tinh vasa (c¸c) m¹ch, èng, qu¶n vasa efferentia èng dÉn tinh ra vasa recta èng trùc trµng vasa vasorum mao m¹ch quanh m¹ch vasal (thuéc) m¹ch, èng, qu¶n vascular (thuéc) m¹ch vascular area vïng m¹ch vascular bundle bã m¹ch vascular cambium tÇng th−îng m¹ch vascular cylinder trô m¹ch, trung trô vascular endothelial growth factor (VEGF) nh©n tè sinh tr−ëng néi m« m¹ch vascular funtion curve vßng cung m¹ch vascular plant thùc vËt cã m¹ch, c©y cã m¹ch vascular ray tia m¹ch vascular system hÖ m¹ch vascular tissue m« m¹ch vascular tissue system hÖ m« m¹ch vasculum hép tiªu b¶n, hép vËt mÉu vasifactive t¹o m¹ch míi vasochorial placenta nhau néi m¹c-®Öm vasoconstrictor (thuéc) co m¹ch vasodepressor area vïng gi¶m ¸p m¹ch vasodilation sù gi∙n m¹ch vasodilator lµm gi∙n m¹ch vasoformative t¹o m¹ch, t¹o m¸u 362 vasohypertonic co m¹ch vasohypotonic gi∙n m¹ch vasoinhibitory øc chÕ m¹ch vasomotor vËn m¹ch vasomotor tone ©m vËn m¹ch vasopressin vasopresin vasopressor thuèc t¨ng huyÕt ¸p vasopressor area vïng t¨ng huyÕt ¸p vector 1.vËt truyÒn 2.vect¬ vegan ng−êi ¨n chay vegetables rau vegetable pole cùc thùc vËt, cùc dinh d−ìng vegetal plate tÊm thùc vËt vegetal pole cùc thùc vËt vegetation thùc b×, th¶m thùc vËt, sù dinh d−ìng vegetative sinh d−ìng vegetative functions (c¸c) chøc n¨ng sinh d−ìng vegetative propagation sinh s¶n sinh d−ìng vegetative reproduction sinh s¶n sinh d−ìng VEGF viÕt t¾t cña Vascular Endothelial Growth Factor veil bao, mò, diÒm, mµn, mµng uèn veiled cell tÕ bµo m¹ng vein 1.g©n 2.tÜnh m¹ch vein islet vïng gian m¹ch, ®¶o gian g©n l¸ veld savan cá cao veliger Êu trïng veliger vellus l«ng t¬ velum 1.mµn 2.mµng 3.®Üa velvet mµng nhung, líp nhung venae cavae tÜnh m¹ch chñ venation 1.(sù) ph©n bè g©n 2.(sù) ph©n bè tÜnh m¹ch 3.hÖ g©n Venerial Disease Reference Laboratories thÝ nghiÖm VDRL venomotor tone ©m vËn tÜnh m¹ch venomous (cã) tuyÕn ®éc venous admixture sù hoµ m¸u tÜnh m¹ch venous capacity khoang tÜnh m¹ch venous circulation vßng tuÇn hoµn tÜnh m¹ch venous pump b¬m tÜnh m¹ch venous return nh¸nh tÜnh m¹ch venous sinuses xoang tÜnh m¹ch 363 venous system hÖ tÜnh m¹chvenous valvÐ van tÜnh m¹ch vent (lç) hËu m«n, (lç) huyÖt venter mÊu, ô, chåi, mám, u gi÷a, b−íu gi÷a, bông, mÆt bông ventilation (sù) th«ng giã, th«ng h¬i ventilatory chemosensitivity c¶m øng ho¸ chÊt khi th«ng giã ventilatory requirement yªu cÇu th«ng tho¸ng ventral (thuéc) mÆt bông ventral aorta ®éng m¹ch bông ventral columns sèng bông ventral polarizing activity trung b× bông ventral respiratory group nhãm h« hÊp mÆt bông ventral root rÔ bông, rÔ tr−íc ventral suture ®−êng nèi bông ventricle thÊt, buång ventricles of brain n∙o thÊt ventricose 1.(cã) bông, ph×nh bông 2.(cã) d¹ng bäng ventricular (thuéc) thÊt, buång ventricular contraction sù co rót d¹ dµy ventricular pressure ¸p lùc t©m thu ventricular relaxtion kú nghØ t©m thu ventriculous (cã) thÊt, buång venule tÜnh m¹ch nhá verbal test tr¾c nghiÖm ng«n ng÷ Verbenaceae hä Cá roi ngùa vermicule thÓ giun nhá vermiform (cã) d¹ng giun vermis thÓ giun, thuú giun vernal (thuéc) mïa xu©n vernalization (sù) xu©n ho¸ vernation 1.(sù) xÕp l¸ léc 2.mÉu l¸ léc verruca môn c¬m, h¹t kª, mÊu låi verrucose (cã) môn c¬m, (cã) h¹t kª, (cã) mÊu låi versatile l¾c l−, linh ho¹t versicolorous ®æi mµu, biÕn mµu vertebra ®èt sèng vertebrae (c¸c) ®èt sèng vertebral (thuéc) ®èt sèng vertebral ganglia h¹ch ®èt sèng vertebral veins tÜnh m¹ch ®èt sèng Vertebrata ph©n ngµnh Cã x−¬ng sèng vertebrate ®éng vËt cã x−¬ng sèng, (cã) ®èt sèng 364 vertebraterial canals (c¸c) èng ®èt sèng vertex ®Ønh, chãp vertical gene transfer truyÒn gen theo chiÒu däc vertical zonation ph©n vïng th¼ng ®øng verticil vßng verticillaster xim vßng dµy verticillate (cã) vßng, mäc vßng very low-density lipoproteins lipoprotein ®é ®Ëm rÊt thÊp vesica bãng ®¸i, bµng quangvesicant lµm pháng da, lµm rép da, t¸c nh©n lµm pháng da, t¸c nh©n lµm rép da vesicle 1.bäng 2.tói 3.thÊt 4.bãng vesicle bãng nhá, nang nhá vesicula bäng, tói, thÊt, bãng vesicula serninalis tói tinh vesicular (thuéc) bäng, tói, thÊt, bãng vesicular-arbuscular mycorrhiza rÔ-nÉm cã ®Çu rÔ ph©n nh¸nh vesicular transport vËn chuyÓn b»ng nang nhá vesiculate (cã) bäng, tói vessel m¹ch èng, qu¶n vessel element yÕu tè m¹ch dÉn vessel-member thµnh phÇn m¹ch dÉn vessel-segment ®o¹n m¹ch dÉn vestibular (thuéc) tiÒn ®×nh vestibular function chøc n¨ng tiÒn ®×nh vestibular hair cells tª bµo l«ng tiÒn ®×nh vestibular nuclei nh©n tiÒn ®×nh vestibular organs c¬ quan tiÒn ®×nh vestibular pathways con ®−êng tiÒn ®×nh vestibulate (cã) tiÒn ®×nh vestibule tiÒn ®×nh vestige di tÝch, vÕt tÝch, c¬ quan tiªu gi¶m vestigial 1.(thuéc) di tÝch, vÕt tÝch 2.(cã) c¬ quan tiªu gi¶m vestigial organ thÓ tiªu gi¶m vestigial structure cÊu tróc tiªu gi¶m vestiture líp v¶y bao th©n, líp l«ng bao th©n vexillum phiÕn Vi antigen kh¸ng nguyªn Vi viable sèng ®ù¬c vibrissa 1.l«ng cøng, ria, l«ng mi 2.l«ng gèc má vibrissae (c¸c) l«ng cøng, (c¸c) ria, (c¸c) l«ng mi, (c¸c) l«ng gèc má vigilance (sù) c¶nh gi¸c villi (c¸c) l«ng nhung 365 villiform (cã) d¹ng l«ng nhung villose (cã) l«ng nhung villous (cã) l«ng nhung villus l«ng nhung vimentin vimentin viral transactivating protein protein ho¹t ho¸ chÐo virut virescence (sù) ho¸ lôc virion virion viroid viroid virology virut häc virotherapy ch÷a bÖnh b»ng virut virtual HTS sµng läc th«ng l−îng cao thËt sù virulence tÝnh ®éc virulence (tÝnh) ®éc virulent ®éc virulent phage thÓ thùc khuÈn ®éc virulent virus virut ®éc virus virut virus neutralization tests (c¸c) thö nghiÖm trung hoµ virut viscera (c¸c) t¹ng, néi t¹ng visceral (thuéc) t¹ng, néi t¹ng visceral arch cung m¹ng visceral clefts (c¸c) khe mang visceral layer líp t¹ng visceral mass khèi t¹ng visceral mucle c¬ t¹ng, c¬ néi quan visceral nerves thÇn kinh t¹ng visceral pain ®au t¹ng visceral sensory neurons n¬ron c¶m gi¸c ë t¹ng viscosity ®é nhít viscus t¹ng, néi t¹ng visfatin protein Visfatin (hiÖu qu¶ gièng insulin) visible fluorescent proteins protein huúnh quang tr«ng thÊy visible light ¸nh s¸ng nh×n thÊy vision sù nh×n, thÞ gi¸c visual cliff v¸ch hiÓn thÞ visual information th«ng tin thÞ gi¸c visual pathway ph−¬ng thøc nh×n visual placing reaction ph¶n øng thÞ gi¸c visual receptor thô thÓ thÞ gi¸c vitafoods thùc phÈm dinh d−ìng, thùc phÈm giÇu vitamin vitalism sinh lùc luËn 366 vitamers ®ång ®¨ng vitamin, vitame vitamins (c¸c) vitamin, (c¸c) sinh tè vital stain thuèc nhuém sèng vitellarium tuyÕn no∙n hoµng vitelligenous tiÕt no∙n hoµng, t¹o no∙n hoµng vitelline (thuéc) no∙n hoµng, (cã) no∙n hoµng vitelline ducts èng no∙n hoµng vitelline envelope mµng no∙n hoµng vitelline membrane mµng no∙n hoµng, mµng thô tinh vitellins chÊt no∙n hoµng vitellus lßng ®á trøng, no∙n hßang vitreous humour dÞch thuû tinh, thuû tinh dÞch viviparity (tÝnh) ®Î con, (tÝnh) thai sinh viviparous ®Î con, thai sinh vivipary mäc mÇm trªn c©y mÑ VL viÕt t¾t cña Light-chain Variable VLDL viÕt t¾t cña Very Low-Density Lipoproteins VNTR markers chØ thÞ VNTR vocal cords d©y thanh ©m vocal sac tói (thanh) ©m volant bay, (thuéc) bay volicitin volicitin (ho¸ chÊt do Spodoptera exigua sinh ra) voltage-gated ion channel kªnh ion qua cæng ®iÖn thÕ voltinism sè løa volume rendering t¹o h×nh khèi voluntary muscle c¬ v©n voluntary nervous system hÖ thÇn kinh soma volva bao, b×u, bäc vomer x−¬ng l¸ mÝa vomerine (thuéc) x−¬ng l¸ mÝa vomerine teeth r¨ng vßm miÖng vomeronasal organ c¬ quan l¸ mÝa vomitoxin vomitoxin voyeurism (chøng) thÞ d©m vrn2 gene gen vrn2 vulva ©m hé vulviform (cã) d¹ng ©m hé 367 W W-chromosome nhiÔm s¾c thÓ W waggle dance móa l¾c Waldenstrom’s macroglobulinaemia marcoglobulin huyÕt Waldenstrom waldsterben (bÖnh) chÕt rõng wall v¸ch, thµnh Wallace’s line tuyÕn Wallace, ®−êng Wallace wandering cells (c¸c) tÕ bµo di ®éng war neurosis (chøng) lo¹n thÇn kinh thêi chiÕn warfarin thô thÓ c¶m nhËn ®é Êm warm-blooded (thuéc) m¸u nãng warning coloration (sù) nhuém mµu b¸o hiÖu, nhuém mµu c¶nh b¸o Wassermann reaction ph¶n øng Wassermann water absorption hÊp thô n−íc water activity ho¹t ®é cña n−íc water culture thuû canh water hole hè n−íc water-in-oU emulsion adjuvant t¸ chÊt nhò t−¬ng n−íc- trong-dÇu Water pore lç tho¸t n−íc, thuû khæng Water potential thÕ n−íc water soluble fiber sîi hoµ tan trong n−íc water stoma lç tho¸t n−íc, thuû khæng water-storage tissue m« dù tr÷ water transport dÉn truyÒn n−íc water vapour h¬i n−íc water-vascular system 1.hÖ ch©n mót 2.hÖ bµi tiÕt n−íc Watson - Crick model m« h×nh Watson – Crick wave action t¸c ®éng sãng wavelength ®é dµi b−íc sãng waxy corn ng« dÎo waxy wheat lóa m× dÎo weak interactions ph¶n øng t−¬ng t¸c yÕu weather thêi tiÕt web 1.m¹ng, m¹ng nhÖn 2.phiÕn 3.mµng, mµng b¬i webbed (cã) mµng, (cã) mµng b¬i Weberian apparatus c¬ quan Weber Weberian ossicles x−¬ng Weber weed cá d¹i 368 weeding (sù) lµm cá weevils bä g¹o weight träng l−îng Weil-Felix reaction thÝ nghiÖm Weil-Felix weltanschauung thÕ giíi quan Western blot test (phÐp) thÊm t¸ch Western Western blotting (phÐp) thÊm t¸ch Western western corn rootworm s©u ®ôc rÔ ng« ph−¬ng T©y wet deposition (sù) l¾ng cÆn −ít wet rot 1.(sù) thèi nhòn 2.(sù) mäc gi÷a WGSS gi¶i tr×nh tù toµn bé hÖ gen b»ng "sóng s¨n" (Whole Genome Shotgun Sequencing) whale bone tÊm l−îc whaling nghÒ s¨n c¸ voi wheat lóa m× wheat head blight bÖnh rÖp võng ë lóa m× wheat scab bÖnh nÊm v¶y ë lóa m× wheat take-all disease bÖnh lÊy-hÕt ë lóa m× wheel animalcules líp trïng b¸nh xe whiplash flagellum l«ng roi tr¬n whiskers r©u, ria white biotechnology c«ng nghÖ sinh häc tr¾ng white blood cells b¹ch cÇu white cell b¹ch cÇu white corpuscles h¹t tr¾ng white fibres (c¸c) sîi tr¾ng white fibrocartilage sôn-x¬ tr¾ng white matter chÊt tr¾ng white mold disease bÖnh mèc tr¾ng white mutants thÓ ®ét biÕn tr¾ng white reaction ph¶n øng tr¾ng whole-cell patch-clamp recording (phÐp) ghi ®Õm b»ng kÑp gi÷ c¶ tÕ bµo whole-genome shotgun sequencing gi¶i tr×nh tù toµn bé hÖ gen b»ng "sóng s¨n" whorl 1.vßng 2.vßng xo¾n whorled (cã) vßng, (cã) vßng xo¾n whorls of flower organs c¬ quan hoa xÕp vßng Widal reaction ph¶n øng Widal wide cross lai diÖn réng wide spectrum phæ réng wild type kiÓu d¹i, kiÓu hoang 369 wild type allele alen kiÓu (hoang) d¹i wilt (bÖnh) hÐo wilting (sù) hÐo wind dispersal ph¸t t¸n nhê giã wind pollination thô tinh nhê giã wing c¸nh wing coverts l«ng phñ c¸nh winter annual c©y mét n¨m vô ®«ng winter egg trøng mïa ®«ng winter sleep ngñ ®«ng Wirsung’s duct èng Wirsung Wiskott-Aldrich syndrome héi chøng Wiskott-Aldrich witches’ broom ®¸m cµnh qu¸i, ®¸m cµnh ma withdrawal reflex ph¶n øng thuèc withering ratio hÖ sè hÐo withdrawal symptoms triÖu chøng cai thuèc wobble dao ®éng, linh ho¹t (trong m∙ di truyÒn) Wolffian body thÓ Wolff, trung thËn Wolifian duct èng Wolff wood gç wood fibre sîi gç wood-land rõng gç wood-parenchyma nhu m« gç wood-ray tia gç wood sugar ®−êng gç, xyloza woody tissues (c¸c) m« gç wool (l«ng) len word association test tr¾c nghiÖm kÕt hîp tõ word salad (chøng) nãi lÉn worker thî worker ants kiÕn thî world trade organization (WTO) Tæ chøc th−¬ng m¹i quèc tÕ worm 1.giun 2.s©u, Êu trïng wound tissue m« sÑo WP 900 WP 900 (hîp chÊt tù nhiªn chèng ung th− vµ lu«n b¸m chÆt Z-ADN) WTO viÕt t¾t cña World Trade Organization 370 X X chromosome nhiÔm s¾c thÓ X X receptors thô quan X xanthine oxidase oxidaza xanthin xanthochroism vµng da xanthophore tÕ bµo s¾c tè vµng Xanthophyceae líp T¶o vµng xanthophylls xanthophyl X-chromosome nhiÔm s¾c thÓ X xenia (tÝnh) phÊn truyÒn, (tÝnh) thô phÊn xenobiotic compounds hîp chÊt dÞ sinh xenobiotics dÞ sinh xenogamy (tÝnh) giao phÊn, (tÝnh) thô tinh chÐo, (tÝnh) thô tinh kh¸c hoa xenogeneic ghÐp kh¸c loµi xenogeneic organs (c¸c) c¬ quan ghÐp kh¸c loµi xenogenesis ph¸t sinh kh¸c loµi xenogenetic organs c¬ quan ph¸t sinh kh¸c loµi xenogenic organs c¬ quan mang gen l¹ xenograft m« ghÐp kh¸c loµi xenotransplant cÊy ghÐp c¬ quan l¹ xenotropic virus virut h−íng chñ l¹ xeric kh« h¹n xeroderma pigmentosum (bÖnh) kh« da nhiÔm s¾c tè xeromorphic (cã) d¹ng chÞu h¹n xerodermia (bÖnh) kh« da xerophyte thùc vËt chÞu h¹n xerosere hÖ diÔn thÕ thùc vËt kh« h¹n, hÖ diÔn thÕ thùc vËt chÞu h¹n X-inactivation (sù) bÊt ho¹t X xiphisternum mòi øc X-linkage liªn kÕt -X X-ray analysis ph©n tÝch tia X X-ray crystallography tinh thÓ häc tia X x-gal 5-bromo-4-chloro-3-indolyl- β -d-galactopyranoside c¬ chÊt sinh mµu víi β -galactosidaza X-ray crystallography tinh thÓ häc tia X xylem m« gç xylem parenchyma m« mÒm-gç, nhu m« gç xylogenous sinh trªn gç, mäc trªn gç 371 xylophagous (thuéc) ¨n gç xylose xyloza xylotomous ®ôc gç, c¾n gç XYY syndrome héi chøng XYY 372 Y Y chromosome nhiÔm s¾c thÓ Y YAC viÕt t¾t cña Yeast Artificial Chromosome yeast nÊm men yeast artificial chromosomes (YAC) nhiÔm s¾c thÓ nh©n t¹o cña nÊm men yeast episomal plasmid (YEP) plasmid episom nÊm men yeast genetics di truyÒn häc nÊm men yeast two-hybrid system hÖ thèng hai con lai nÊm men yellow body thÓ vµng yellow cells tÕ bµo vµng, hoµng bµo yellow crescent liÒm vµng yellow fever (bÖnh) s«t vµng da yellow fibres sîi vµng, bã ch»ng vµng yellow fibrocartilage sôn s¬ vµng yellows (bÖnh) vµng lôi yellow spot ®iÓm vµng, hoµng ®iÓm YEP viÕt t¾t cña Yeast Episomal Plasmid YFP protein ph¸t s¸ng mµu vµng (Yellow Fluorescent Protein) yield s¶n l−îng, thu ho¹ch Y-maze mª lé Y yolk no∙n hoµng, lßng ®á trøng yolk duct èng no∙n hoµng yolk epithelium biÓu m« no∙n hoµng yolk gland tuyÕn no∙n hoµng yolk plug nót no∙n hoµng thÓ vµng yolk sac tói no∙n hoµng YSTR DNA ADN (cã) ®o¹n lÆp nèi tiÕp ng¾n trªn nhiÔm s¾c thÓ Y (Y chromosome Short Tandem Repeat DNA) 373 Z Z-chromosome nhiÔm s¾c thÓ Z z-DNA z-ADN Z-helix xo¾n Z Z-line v¹ch Z z-ring vßng Z Z scheme s¬ ®å Z zearalenone zearalenon zeaxanthin zeaxanthin zebra fish c¸ ngùa v»n zeitgeber ‘nhµ’ ®Þnh thêi zeugopodium c¼ng ch©n, c¼ng tay zezo net growth isocline ®−êng sèng sinh tr−ëng sè kh«ng nguyªn ZFP viÕt t¾t cña Zinc Finger Proteins zinc kÏm zinc finger proteins protein (chøa) kÏm h×nh ngãn tay ZKBS (central committee on biological safety) Uû ban trung −¬ng vÒ an toµn sinh häc zoidiophilous thô phÊn nhê ®éng vËt zona vïng, miÒn, khu, m¶ng, b¨ng, d¶i zona fasciculata vïng bã zona glomerulosa vïng bói zona granulosa vïng h¹t, líp h¹t zona reaction vïng ph¶n øng zona reticularis vïng l−íi zona pellucida vïng s¸ng, vïng trong suèt zona radiata vïng to¶ tia zonal (thuéc) vïng, miÒn, khu, m¶ng, b¨ng, d¶i zonary (cã) vïng, (cã) miÒn, (cã) khu, (cã) m¶ng, (cã) b¨ng, (cã) d¶i Zonary placentation nhau ®ai zonate ph©n vïng, ph©nmiÒn, ph©n khu, ph©n m¶ng, ph©n b¨ng, ph©n d¶i zonation (sù) ph©n vïng, ph©n miÒn, ph©n khu, ph©n m¶ng, ph©n b¨ng, ph©n d¶i zonite ®èt th©n zonula ciliaris vßng mi, vµnh l«ng mi zonule vµnh nhá, vßng nhá zoobiotic ký sinh (ë) ®éng vËt zooblast tÕ bµo ®éng vËt zoochlorellae t¶o lôc céng sinh ®éng vËt 374 zoochorous ph¸t t¸n nhê ®éng vËt zoocyst kÐn bµo tö ®éng vËt zoogamete giao tö ®éng vËt zoogamy (tÝnh) sinh s¶n h÷u tÝnh ë ®éng vËt zoogeography ®Þa lý ®éng vËt zooid 1.c¸ thÓ (tËp ®oµn ®éng vËt) 2.bµo tö ®éng Zooidogamous bé B¹ch qu¶ Zooidogamy (tÝnh) giao phèi b»ng tinh trïng ®éng, (tÝnh) thô tinh b»ng tinh trïng ®éng zoology ®éng vËt häc zoonoses bÖnh ®éng vËt (l©y sang ng−êi) zoonotic (thuéc) bÖnh ®«ng vËt zooplankton ®éng vËt næi zoosperm tinh trïng ®éng, tinh tö ®éng zoosporangium tói bµo tö ®éng zoospore bµo tö ®éng Zootype kiÓu ®éng vËt, mÉu ®éng vËt zooxanthellae rong vµng n©u céng sinh ë ®éng vËt zygapophyses mám khíp zygodactylous (cã) ngãn ch©n kiÓu chÌo zygogenetic (thuéc) h×nh thµnh hîp tö, t¹o bµo tö zygoma x−¬ng gß m¸, cung gß m¸ zygomatic (thuéc) x−¬ng gß m¸, cung gß m¸ zygomatic arch cung gß m¸ zygomatic bone x−¬ng gß m¸ zygomorphic ®èi xøng hai bªn Zygomycetes líp NÊm tiÕp hîp Zygomycotina ph©n ngµnh NÊm tiÕp hîp zygonema zygonem zygospore bµo tö tiÕp hîp, bµo tö hîp zygote hîp tö zygotene zygoten, giai ®o¹n sîi giãng ®«i zygotic (thuéc) zygoten, (thuéc) giai ®o¹n sîi giãng ®«i zygotic genes gen hîp tö zyme systems (c¸c) hÖ enzym zymogen zymogen, tiÒn enzym zymosan zymosan α-helix chuçi xo¾n α α-linolenic acid axit α-linolenic α-peptide α-peptid β-galactosidase β-galactosidaza 7S, 19S antibody kh¸ng thÓ 7S, 19S