Thực trạng của thành phần kinh tế nhà nước

A. Lêi Më ®Çu N­íc ta ®ang trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa , hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. NÒn kinh tÕ ®Êt n­íc ®ang ph¸t triÓn lín m¹nh tõng ngµy.N­íc ta ®ang trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tõng ngµy ,®Êt n­íc ®ang vËn ®éng ,chuyÓn m×nh v­¬n lªn cïng thÕ giíi.Sau 20 n¨m ®æi míi n­íc ta ®· thu ®­îc nh÷ng thµnh tùu v« cïng to lín vÒ nhiÒu mÆt kinh tÕ ,v¨n hãa ,x· héi.TÊt c¶ c¸c ngµnh ®Òu thu ®­îc nh÷ng thµnh tùu v« cïng to lín.Riªng vÒ mÆt kinh tÕ chóng ta ®· thu ®­îc thµnh tùu râ rÖt mµ c¶ thÕ giíi ph¶i c«ng nhËn.Trong sù ph¸t triÓn lín m¹nh Êy cã sù ®ãng gãp v« cïng quan träng cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ nø¬c.Trong qu¸ tr×nh ®æi míi thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc cïng víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®· gióp kinh tÕ nhµ n­íc ph¸t triÓn tõng ngµy.Trong qu¸ tr×nh ®æi míi nhµ n­íc ta ®· cã nh÷ng sù quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n cho sù ph¸t triÓn cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ.T¹i ®¹i héi §¶ng lÇn thø VI quyÕt ®Þnh nÒn kinh tÕ n­íc ta gåm :kinh tÕ quèc doanh,kinh tÕ tËp thÓ,kinh tÕ c¸ thÓ,kinh tÕ hé gia ®×nh,kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n,kinh tÕ t­ b¶n nhµ n­íc ,kinh tÕ s¶n xuÊt hµng hãa nhá.Tíi ®¹i héi §¶ng lÇn thø VII gåm : kinh tÕ quèc doanh,kinh tÕ tËp thÓ,kinh tÕ c¸ thÓ,kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n,kinh tÕ t­ b¶n nhµ n­íc.§¹i héi lÇn thø VIII nÒn kinh tÕ ®­îc chia thµnh:kinh tÕ nhµ n­íc ,kinh tÕ hîp t¸c.kinh tÕ t­ b¶n nhµ n­íc,kinh tÕ c¸ thÓ tiÓu chñ,kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n.§¹i héi §¶ng lÇn thø IX ngoµi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t¹i ®¹i héi §¶ng lÇn thø VIII cã thªm thµnh phÇn míi lµ kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi.Tíi nay sau ®¹i héi lÇn thø X quyÕt ®Þnh n­íc ta gåm 5 thµnh phÇn kinh tÕ :kinh tÕ nhµ n­íc,kinh tÕ tËp thÓ,kinh tÕ t­ nh©n,kinh tÕ t­ b¶n nhµ n­íc,kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi.trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nay kinh tÕ nhµ n­íc vÉn gi÷ vai trß quan träng. §­îc coi lµ thµnh phÇn kinh tÕ chñ chèt trong nªn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. NÒn kinh tª n­íc ta tuy lµ kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ng cã ®Þnh h­íng chñ nghÜa x· héi.Vµ kinh tÕ nhµ n­íc chÝnh lµ thµnh phÇn kinh tÕ t­¬ng lai cña nÒn kinh tÕ quèc d©n ®i lªn chñ nghÜa x· héi.N¾m nh÷ng ngµnh then chèt cña quèc gia. Chóng ta thÊy ®­îc tÇm quan träng cña nã tíi sù nghiÖp ®i lªn chñ nghÜa x· héi cña n­íc nhµ.Lµ thµnh phÇn râ nhÊt thÓ hiÖn tÝnh ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa: gi¶i phãng søc s¶n xuÊt ®éng viªn mäi nguån lùc trong n­íc vµ n­íc ngoµi,®Ó thùc hiªn th¾ng lîi c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®Ëi hãa,x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho chñ nghÜa x· héi,c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt cña nh©n d©n ®Æc biÖt lµ nh©n d©n lao ®éng.Tuy nhiªn nÒn kinh tÕ nhµ n­íc còng chÞu nh÷ng quy luËt cña kinh tÕ thÞ tr­êng nªn gÆp nhiÒu khã kh¨n vÒ qu¶n lý, vèn§©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®­îc nhµ n­íc cïng c¸c cÊp c¸c ngµnh t×m h­íng gi¶i quyÕt.Gióp thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc cã sù ph¸t triÓn v­ît bËc trong thêi gian gÇn ®©y.§©y còng chÝnh lµ nh÷ng vÊn ®Ò ®­îc bµn ®Õn trong ®Ò ¸n nµy nh»m hiÓu h¬n vÒ sù ph¸t triÓn cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc vµ nh÷ng gi¶i ph¸p kh¾c phôc nh÷ng t×nh tr¹ng yÕu kÐm trong c¸c ngµnh cña thµnh phÇn kinh tÕ quan träng nµy.Tõ ®ã ®Èy nhanh qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn,nhanh chãng hoµn thµnh môc tiªu do quèc héi ,nhµ n­íc vµ chÝnh phñ ®Ò ra.Nhanh chãng ®­a n­íc ta ra khái nh÷ng n­íc cã nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn,tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. Bµi lµm cßn cã nhiÒu thiÕu xãt mong ®­îc thÇy gi¸o cïng c¸c b¹n ®ãng gãp ý kiÕn cho bµi lµm ®­îc tèt h¬n. Em xin c¶m ¬n sù h­íng dÉn vµ gióp ®ì cña PGS.TS T« §øc H¹nh gióp em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy. B. Néi Dung I. Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa 1. Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc Kinh tÕ nhµ n­íc lµ thµnh phÇn lµ thµnh phÇn kinh tÕ dùa trªn chÕ ®é së h÷u c«ng céng vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt .Kinh tÕ nhµ n­íc bao gåm:c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc,c¸c quü dù tr÷ quèc gia ,quü b¶o hiÓm nhµ n­íc vµ c¸c tµi s¶n thuéc së h÷u nhµ n­íc cã thÓ ®­a vµo vßng chu chuyÓn kinh tÕ. Kinh tÕ hµng hãa lµ mét kiÓu tæ chøc kinh tÕ kinh tÕ x· héi ,mµ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®Ó trao ®æi,®Ó b¸n trªn thÞ tr­êng.Môc ®Ých kh«ng ph¶i ®Ó tháa m·n nhu cÇu trùc tiÕp cña ng­êi s¶n xuÊt ra s¶n phÈm mµ lµ ®Ó b¸n,mµ lµ tháa m·n nhu cÇu cña ng­êi mua ,®¸p øng nhu cÇu cña x· héi. Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cao cña kinh tÕ hµng hãa,trong ®ã toµn bé c¸c yÕu tè “®Çu vµo” vµ “®Çu ra” cña s¶n xuÊt ®Òu th«ng qua thÞ tr­êng. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa thùc chÊt lµ nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn,vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc,theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa.Kh«ng cßn sù tËp trung quan liªu bao cÊp nh­ng ®ã còng kh«ng ph¶i lµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tù do theo c¸ch cña c¸c n­íc t­ b¶n chñ nghÜa. Kinh tÕ nhµ n­íc cã nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt lµ cã sù ®Çu t­ vèn 100% cña nhµ n­íc ,®Æt d­íi sù qu¶n lý vµ gi¸m s¸t cña hÖ thèng hµnh chÝnh nhµ n­íc.Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc lµ thµnh phÇn kinh tÕ quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.Kh¸c víi c¸c giai ®o¹n tr­íc ®©y kinh tÕ nhµ n­íc tån t¹i trong hÇu hÕt c¸c thµnh phÇn kinh tÕ.Nhµ n­íc quyÕt ®Þnh viÖc ph¸t triÓn còng nh­ nh÷ng quy ®Þnh viÖc kinh doanh.C¸c thµnh phÇn trong thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc lµm viÖc theo kÕ ho¹ch vµ chØ tiªu.Nh­ng hiÖn t¹i thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc ®· ®­îc thu hÑp vµ ®· ®­îc quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña doanh nghiÖp m×nh.Kinh tÕ nhµ n­íc chØ cßn n¾m gi÷ nh÷ng ngµnh kinh tÕ quan träng vµ nh÷ng nghµnh ®ßi hái cã vèn lín mµ thêi gian thu håi vèn l©u dµi.nh­ng gãp phÇn quan träng vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi.Thµnh phÇn kinh tÕ nµy ®ãng gãp quan träng cho sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c,thóc ®Èy chóng cïng ph¸t triÓn trong sù c¹nh tranh mét c¸ch c«ng b»ng.Kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ quèc d©n lµm trô cét më ®­êng cïng ph¸t triÓn ,tån t¹i nh»m x©y dùng theo môc tiªu ®· ®Þnh. §iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ nh»m æn ®Þnh nÒn kinh tÕ trong n­íc .Kinh tÕ nhµ n­íc kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn ®­îc gi÷ vai trß quan träng nh­ vËy mµ do nã ®­îc sù qu¶n lý gióp ®ì cña nhµ n­íc .Cã ®iÒu kiÖn ¸p dông khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i, ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt tiªn tiÕn ,ho¹t ®éng n¨ng suÊt hiÖu qu¶ cao.MÆt kh¸c kinh tÕ nhµ n­íc cßn ®­îc nhµ n­íc bè trÝ s¾p xÕp lu«n n¾m gi÷ nh÷ng ngµnh kinh tÕ träng yÕu nhÊt cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.§©y chÝnh lµ sù quan t©m cña nhµ n­íc víi thµnh phÇn kinh tÕ chñ ®¹o cña nhµ n­íc.Kinh tÕ nhµ n­íc ph¶i nªu g­¬ng vÒ n¨ng suÊt,chÊt l­îng hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi vµ chÊp hµnh ph¸p luËt. Đây là lợi thế rất lớn để kinh tế nhà nước tập trung mọi nguồn lực cho sự phát triển của mình.Với vai trò rất lớn của mình kinh tế nhà nước là sản phẩm của quá trình quốc doanh hóa , từ nền kinh tế quốc doanh toàn bộ sang nền kinh tế nhiều thành phần,số lượng doanh nghiệp còn khá đông đảo, doanh nghiệp các thành phần kinh tế khác chưa phát triển kinh tế nhà nước cần tạo dựng được hướng phát triển nổi trội để có thể cạnh tranh với nền kinh tế khác trong quá trình thị trường hóa từ đó mới có thể định hướng các thành phần khác theo mình. Đảm bảo nguồn thu lớn cho ngân sách nhà nước. Đóng vai trò là nguồn thu chính của nhà nước.Cùng với thành phần kinh tế khác đẩy mạnh xuất khẩu thu nguồn ngoại tệ.Vai trò quan trọng nhất của nền kinh tế nhà nước là đảm bảo cho nền sự ổn định của xã hội,cung cấp những mặt hàng thiết yếu cho đất nước như điện, than, viễn thông, bảo hiểm,t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng ,c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n ,gi¶i quyÕt tèt thÞ tr­êng tiªu thô, cung cÊp th«ng tin,tiÕp cËn thÞ tr­êng khoa häc,®Èy nhanh øng dông khoa häc vµo c¸c nghµnh nghÒ . 2. Tính tất yếu của thành phần kinh tế nhà nước Mỗi quốc gia đều có một thành phần kinh tế làm chủ đạo làm trụ cột cho nền kinh tế .Với nhà nước ta thành phần kinh tế nhà nước chính là thành phần kinh tế đó.Không một nhà nước nào không tạo ra cho mình một thành phần kinh tế để lãnh đạo làm chủ đạo,chủ động trong việc phát triển kinh tế của đất nước . Một nền kinh tế muốn phát triển phải có phương hưóng phát triển và phải có một thành phần kinh tế làm mũi nhọn định hướng cho các thành phần kinh tế khác.Phải có một thành phần kinh tế đủ sức lãnh đạo nền kinh tế khi gặp khủng hoảng.Bắt buộc phải có một thành phần đứng lên làm điều này đó với nền kinh tế nước ta thì chính là thành phần kinh tế nhà nước. Để đảm bảo cho xã hội phát triển cần phải ổn định đời sống nhân dân đây là điều quan trọng của mỗi quốc gia .Trong nền kinh tế thị trường sự cạnh tranh là khá khắc nghiệt trong quá trình phát triển có sự cạnh tranh không lành mạnh . Ảnh hưởng đến lợi ích của người tiêu dùng từ đó cần phải có một thành phần kinh tế đủ sức ổn định thị trưòng trong nước tránh được sự sáo trộn thị trường, thiếu sản phẩm trên thị trường hay sự tăng giá quá cao. Chế độ cộng sản chủ nghĩa thực hiện sở hữu toàn dân trong đó mọi người đều bình đẳng với nhau về quyền lợi ,về tài sản và tư liệu sản xuất.Buộc phải có thành phần kinh tế trước đó qyu mọi thành phần kinh tế về một mối mà phù hợp với lý tưởng của chế độ đó chỉ có kinh tế nhà nước là phù hợp với điều đó.Là sở hữu của toàn dân,mọi sự phát triển vì nhân dân tư liệu sản xuất thuộc về nhân dân. Đây chính là thành phần cơ bản tạo tiền đề cho sự phát triển chế dộ cộng sản chủ nghĩa,yếu tố vô cùng quan trọng. 3. Xu h­íng ph¸t triÓn cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc Trong thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ thµnh phÇn quan träng trong viÖc ph¸t triÓn thµnh phÇn kinh tÕ nµy.§Ó ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp ,nhµ n­íc kinh tÕ nhµ n­íc cã xu h­íng ph¸t triÓn hoµn thµnh viÖc cñng cè,s¾p xÕp,®iÒu chØnh c¬ cÊu ®æi míi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp hiÖn cã ®ång thêi ph¸t triÓn thªm c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cã ®Çu t­ vèn 100% hoÆc cæ phÇn chi phèi ë mét sè ngµnh, lÜnh vùc then chèt vµ ®Þa bµn quan träng. X©y dùng mét sè tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh trªn c¬ së c¸c tæng c«ng ty nhµ n­íc cã sù tham gia cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ.KhÈn tr­¬ng c¶i thiÖn t×nh h×nh tµi chÝnh vµ lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc,cñng cè vµ hiÖn ®¹i ho¸ tõng b­íc c¸c tæng c«ng ty nhµ n­íc.X©y dùng c¸c tæng c«ng ty lín m¹nh cã thÓ ®ñ søc c¹nh tranh ®ång thêi kh«ng phô thuéc qu¸ nhiÒu vµo nguån vèn nhµ n­íc,tõ ®ã ®ãng gãp cho ng©n s¸ch nhµ n­íc ngµy cµng nhiÒu h¬n. Thùc hiÖn tèt chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ së h÷u ®èi víi doanh nghiÖp mµ nhµ n­íc kh«ng cÇn n¾m 100%vèn .T¹o ®iÒu kiÖn thu hót vèn cña c¸c thµnh phÇn trong x· héi t¹o ®iÒu kiÖn tù chñ trong kinh doanh nh­ng kh«ng lµm mÊt ®i tÝnh ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa.T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn kh¸c mang n¨ng lùc cña m×nh ra cèng hiÕn.Nhµ n­íc kh«ng ph¶i n¾m qu¸ nhiÒu c¸c doanh nghiÖp mét c¸ch dµn tr¶i tõ ®ã cã ®iÒu kiÖn ®Çu t­ cho c¸c lÜnh vùc quan träng h¬n. Giao, b¸n,kho¸n, cho thuªc¸c doanh nghiÖp lo¹i nhá mµ nhµ n­íc kh«ng cÇn n¾m gi÷.T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n cã thÓ mua l¹i mµ kh«ng cÇn ph¶i ®Çu t­ ®iÒu kiÖn ban ®Çu. S¸t nhËp,gi¶i thÓ cho ph¸ s¶n c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n kh«ng cã hiÖu qu¶ vµ kh«ng thùc hiÖn ®­îc c¸c h×nh thøc trªn.Lµm gi¶m ®i g¸nh nÆng cho nhµ n­íc. C¸c thµnh phÇn kh¸c nh­ b­u chÝnh viÔn th«ng th× ngµy cµng më réng ,thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ nh­ng nhµ n­íc n¾m cæ phÇn lín nhÊt.Phôc vô cã chÊt l­îng h¬n tËp trung vµo c¸c ho¹t ®éng mang l¹i lîi nhuËn cao phôc vô nh÷ng tiÖn Ých cña cuéc sèng. Quan t©m h¬n tíi ng­êi cã thu nhËp thÊp,nh÷ng ng­êi lao ®éng.t¹o ra mét thÞ tr­êng réng lín ngay trong n­íc,Giµnh chiÕn th¨ng ngay trªn thÞ tr­êng néi ®Þa cña m×nh. II. Thùc tr¹ng cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc 1 .Thµnh tùu cña kinh tÕ nhµ n­íc Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nÒn kinh tÕ n­íc ta cã nhiÒu chuyÓn biÕn râ rÖt. Thu ®­îc nhiÒu thµnh tùu to lín trong c¸c ngµnh .§iÒu nµy thóc ®Èy nÒn kinh tÕ n­íc ta ph¸t triÓn vµ cã chç ®øng trªn tr­êng quèc tÕ.Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ ngµy cµng t¨ng n¨m sau cao h¬n so víi n¨m tr­íc n¨m 2006 t¨ng tr­ëng kinh tÕ lµ 8,17% ,n¨m 2007 lµ 8,48%.Sù t¨ng tr­ëng theo tõng quý tõng n¨m,n¨m2006 lµ 8,17% th× quý I, II,III. tèc ®é t¨ng tr­ëng lµ 7,53%,8,1%,8,96% tíi n¨m 2007 tèc ®é t¨ng tr­ëng lµ 8,48% th× t¨ng tr­ëng tõng quý lÇn l­ît lµ 7,79%,8,61%,9,24%.Cho thÊy sù ph¸t triÓn v­ît bËc cña nÒn kinh tÕ ,sù cè g¾ng cña toµn x· héi trong viÖc ®­a n­íc ta tho¸t khái mét n­íc nghÌo nµn l¹c hËu.GDP n¨m 2007 cña n­íc ta thu ®­îc lµ 4251 tû ®ång t¨ng 8,16% so víi n¨m 2006 vµ 17,4% so víi n¨m 2005.Theo kÕ ho¹ch dù ®Þnh cña nhµ n­íc n¨m 2008 t¨ng tr­ëng lµ 8,5% nh­ng do chóng ta gÆp nhiÒu khã kh¨n trong nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m nªn chÝnh phñ ®· häp vµ c«ng bè n­íc ta sÏ ®Æt chØ tiªu t¨ng tr­ëng lµ 7%.Nguyªn nh©n lµ do chóng ta gÆp khã kh¨n vÒ t×nh h×nh dÞch bÖnh, nh÷ng biÕn ®éng lín trªn thÞ tr­êng thÕ giíi ,gi¸ dÇu má liªn tôc t¨ng ,nh÷ng tÝn hiÖu ¶m ®¹m cña thÞ tr­êng tµi chÝnh trªn thÕ giíi,®Æc biÖt lµ vÊn ®Ò l­¬ng thùc ®ang trë thµnh vÊn ®Ò næi cém trªn thÕ giíi.An ninh l­¬ng thùc ®ang bÞ ®e do¹ kh¾p c¸c n­íc trªn thÕ giíi.Nh­ng ®iÒu nay cho thÊy sù xö lý linh ho¹t n¨ng ®éng cña nhµ n­íc tr­íc sù biÕn ®éng cña t×nh h×nh thÕ giíi ®iÒu nay lµ rÊt cÇn thiÕt khi chóng ta ®· gia nhËp vµo “s©n ch¬i” quèc tÕ.Sù chØ ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng vµ nhµ n­íc nh»m t¹o ra sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong nÒn kinh tÕ . Kinh tÕ nhµ n­íc ®­îc ®Çu t­ vèn lín nhÊt trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ .Doanh nghiÖp nhµ n­íc 53,6%,ngoµi quèc doanh 30,9%,vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi 15,5%.Nh»m t¹o ra mét thµnh phÇn kinh tÕ cã thÓ ®Þnh h­íng tèt cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c dùa vµo kinh nghiÖm vµ sè vèn v­ît tréi ,n¾m quyÒn chñ ®éng trong c¸c lÜnh vùc then chèt ,quyÕt ®Þnh hay nh÷ng ngµnh nh¹y c¶m vÒ mÆt x· héi. Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc thu hót mét l­îng lín lao ®éng ,chiÕm 32,7% lao ®éng c¶ n­íc .Lao ®éng trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc ®­îc ®¶m b¶o vÒ tiÒn l­¬ng,th­ëng,c¸c chÝnh s¸ch do nhµ n­íc quy ®Þnh.Tõ ®ã ng­êi lao ®éng yªn t©m c«ng t¸c thóc ®Èy qu¸ tr×nh lµm viÖc t¹o n¨ng xuÊt cao.Trong khi ®ã nh÷ng ng­êi lao ®éng trong thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c th­êng xuyªn ph¶i lµm thªm giê ®Æc biÖt chÕ ®é l­¬ng th­êng bÞ c¾t xÐn,®Æc biÖt ng­êi lao ®éng lµm trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi.Trong doanh nghiÖp nhµ n­íc lao ®éng th­êng ®­îc ®ãng b¶o hiÓm cho thÊy sù quan t©m cña c¸c c«ng ty nhµ n­íc.M«i tr­êng lµm viÖc ngµy cµng ®­îc n©ng cao vµ ®¶m b¶o vÒ vÖ sinh an toµn lao ®éng.Trong c¸c doanh nghiÖp nµy chóng ta cßn thÊy ng­êi lao ®éng cßn ®­îc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng x· héi ,nh÷ng phong trµo x· héi.§©y chÝnh lµ sù quan t©m cña c¸c c«ng ty nhµ n­íc lµ thµnh tùu næi bËt cña c¸c doanh nghiÖp. Doanh thu cña c¸c c«ng ty nhµ n­íc ngµy cµng t¨ng ,c¸c tæng c«ng ty ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ. TËp ®oµn dÇu khÝ ViÖt Nam doanh thu ®¹t trªn 42.3 ngh×n tû ®ång,lîi nhuËn ®¹t trªn 24,9 ngh×n tû ®ång(n¨m 2007) .Quý I n¨m 2008 doanh thu ®· ®¹t 69390 tû ®ång ,chiÕm 20% GDP cña c¶ n­íc ,t¨ng 71.34 % so víi n¨m 2007.Nép ng©n s¸ch nhµ n­íc 30506 tû ®ång .§Çu n¨m 2008 khai th¸c 5.64 triÖu tÊn dÇu quy ®æi,®Çu th« ®¹t 3,77 triÖu tÊn ,khai th¸c khÝ ®¹t 1.87 tû m3. N«ng nghiÖp cung cÊp l­¬ng thùc thùc phÈm trong n­íc.Ngoµi ra cßn ®Ó xuÊt khÈu thu nguån ngo¹i tÖ ®¸ng kÓ .§¸ng kÓ nhÊt lµ viÖc n­íc ta ®øng thø 2 thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu g¹o chØ sau Th¸i Lan.S¶n l­îng n«ng s¶n ngµy cµng ®­îc n©ng cao vµ chÊt l­îng ®­îc c¶i thiÖn.Khoa häc kü thuËt ngµy cµng ®­îc ¸p dông réng trong n«ng nghiÖp lµm t¨ng n¨ng suÊt s¶n l­îng.MÆc dï n­íc ta gÆp nh÷ng bÊt lîi trong qu¸ tr×nh s¶n xu¸t nh­: dÞch lîn tai xanh,cóm gia cÇm,vµng lïn lïn xo¾n l¸ ë lóa,c¸c vô b·o lò th­êng xuyªn r×nh rËp g©y rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc s¶n xuÊt.Ngµnh trång trät tõng b­íc g¾n s¶n xuÊt víi thÞ tr­êng n©ng cao chÊt l­îng vµ gi¸ trÞ hµng ho¸.Cµ phª xuÊt khÈu ®¹t 1,9 tû USD t¨ng 52,3%,cao su ®¹t gÇn 1,4 tû USD t¨ng 8,8%,h¹t ®iÒu ®¹t trªn 649 triÖu USD t¨ng 28,9 %,chÌ 131triÖu USD t¨ng 18,4% ,h¹t tiªu ®¹t 299triÖu USD t¨ng 15,4%.§Æc biÖt lµ xuÊt khÈu g¹o n¨m võa mÆc dï bÞ dÞch bÖnh nh­ng l­îng xuÊt khÈu ®¹t 4,5 triÖu tÊn ,kim ng¹ch ®¹t 1,45 tû USD t¨ng 14%.L©m nghiÖp còng ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ nhµ n­íc .§é che phñ cña rõng ®­îc n©ng cao.N¨m 2005 ®é che phñ lµ 39,5 %.Tuy chóng ta vÉn thu vµ khai th¸c gè tõ rõng nh­ng ®©y lµ rõng trång .Chóng ta giao kho¸n cho c¸c hé d©n lµm rõng nh­ng l¹i cö c¸c l©m tr­êng qu¶n lý t¹o ®iÒu kiÖn cho nh©n d©n lµm kinh tÕ xo¸ nghÌo cung cÊp nguyªn nhiªn liÖu cho c¸c c«ng ty ngoµi ra cßn cã t¸c dông b¶o vÖ rõng.MÆc dï GDP cña n«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n gi¶m tõ 20,4% xuèng cßn 20% nh­ng ®iÒu nµy chøng tá nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· cã sù chuyÓn ®æi vÒ c¬ cÊu ,gi¶m ®ãng gãp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n nh­ng s¶n l­îng kh«ng ngõng t¨ng lªn cho thÊy s¶n xuÊt ®· ®i vµo chuyªn m«n ho¸.Phï hîp víi chñ tr­¬ng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖ ®¹i ho¸ cña §¶ng vµ nhµ n­íc ta tõng b­íc t¨ng thu nhËp quèc d©n tõ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô gi¶m tû träng ngµnh n«ng nghiÖp xuèng nh­ng vÉn æn ®Þnh t×nh h×nh trong n­íc vÒ l­¬ng thùc trong n­íc,ph¸t triÓn cã triÒu s©u vÒ c¸c ngµnh n«ng nghiÖp. B­u chÝnh viÔn th«ng thu ®­îc nh÷ng thµnh tùu v« cïng rùc rì.Nghµnh c«ng nghÖ sè ®ang tõng b­íc lµm thay ®æi sù ph¶t triÓn cña tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc.Rót ng¾n thêi gian ,tiÕt kiÖm chi phÝ,®Èy nhanh tèc ®é c«ng viÖc.Doanh thu cña ngµnh gÇn 32,8 ngh×n tû ®ång,lîi nhuËn ®¹t 11,6 ngh×n tû ®ång.TÝnh ®Õn hÕt n¨m 2005 m¹ng l­íi b­u chÝnh viÔn th«ng cã trªn 17269 ®iÓm phôc vô vµ cã kho¶ng 7534 ®iÓm b­u ®iÖn v¨n ho¸ ®· ®i vµo ho¹t ®éng .DÞch vô Internet ph¸t triÓn nhanh chãng cã h¬n2397 ®iÓm ®· cã internet.Tíi n¨m 2006 cã 7757 x· chiÕm 85,5% sè x· cã ®iÓm b­u ®iÖn v¨n ho¸.Nh÷ng x· cã nèi internet lµ 17,7%,tíi nay ch¾c r»ng con sè nµy ®· bÞ bá xa.100% sè x· trong n­íc cã ®iÖn tho¹i thóc ®Èy sù giao l­u kinh tÕ v¨n ho¸ gi÷a c¸c n¬i trong c¶ n­íc vµ trªn thÕ giíi.Toµn m¹ng viÔn th«ng cã 17779 triÖu thuª bao ®iÖn tho¹i ®¹t b×nh qu©n c¶ n­íc lµ 19,01m¸y /100 d©n.Do nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ®ßi hái ph¸t triÓn th«ng tin liªn l¹c ,kÌm theo ®ã lµ nh÷ng tiÖn Ých do liªn l¹c ph¸t triÓn ®Æc biÖt vÒ gi¶i trÝ ,nguån thu tõ kinh doanh gi¶i trÝ th«ng qua m¹ng ®iÖn tho¹i viÔn th«ng lµ rÊt lín .Mét thµnh tùu ®Æc biÖt næi bËt cña ngµnh viÔn th«ng n­íc ta trong thêi gian gÇn ®©y lµ viÖc phãng thµnh c«ng vÖ tinh vinasat1 ®Æt dÊu mèc cho ngµnh viÔn th«ng n­íc ta khi vÖ tinh ®­îc ®­a vµo sö dông th× sÏ tiÕt kiÖm hµng tr¨m tû ®ång do kh«ng ph¶i thuª qua vÖ tinh cña n­íc ngoµi .Ngoµi ra nã cßn ®em l¹i nhiÒu tiªn Ých trong viÖc phñ sãng tíi vïng s©u,vïng xa biªn giíi h¶i ®¶o ,®ång thêi nã cho phÐp chóng ta thu ®­îc nh÷ng tr­¬ng tr×nh cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc tiÕp thu nh÷ng thµnh tùu khoa häc cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Tæng c«ng ty than – kho¸ng s¶n ViÖt Nam còng lµ mét trong nh÷ng ngµnh cã ®ãng gãp quan träng trong sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ n­íc nhµ.N¨m 2007 toµn ngµnh ®· thu ®­îc 36,8 triÖu tÊn than doanh thu lµ 27,5 tû ®ång v­ît 13,5% kÕ ho¹ch ®Ò ra t¨ng 18,9% so víi n¨m 2005.Thu nhËp b×nh qu©n cña ng­êi lao ®éng lµ 3,68 triÖu ®ång /ng­êi/th¸ng .Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ngµnh khai th¸c cã gi¶m vÒ sè l­îng khai th¸c 18,5 triÖu tÊn n¨m 2005,16,8 triÖu tÊn n¨m 2006,15,87 triÖu tÊn n¨m 2007 nh­ng doanh thu kh«ng gi¶m mµ t¨ng lªn do gi¸ cña mÆt hµng nµy ngµy cµng t¨ng .®ång thêi n­íc ta còng h¹n chÕ khai th¸c nh»m tiÕt kiÖm n¨ng l­îng,®¶m b¶o an ninh n¨ng l­îng vÊn ®Ò v« cïng quan träng trong thêi ®iÓm hiÖn nay khi n¨ng l­îng trªn thÕ giíi ®ang ngµy cµng c¹n kiÖt.TËp trung n¨ng l­îng cho ph¸t triÓn kinh tÕ trong n­íc.Mét n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ n­íc ta hiÖn nay cÇn rÊt nhiÒu n¨ng l­îng trong nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp nÆng. 2 . H¹n chÕ cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc §¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu nh­ vËy nh­ng kinh tÕ nhµ n­íc cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ cÇn ph¶i th¸o gì, kh¾c phôc trong thêi gian sím nhÊt cã thÓ .NÕu kh«ng kh¾c phôc kÞp thêi th× kinh tÕ nhµ n­íc gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc ph¸t triÓn vµ bÞ c¸c thµnh phÇn kh¸c “qua mÆt” mét c¸ch nhanh chãng .¦u thÕ chñ ®¹o sÏ bÞ ph¸ vì tÝnh ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa sÏ kh«ng thµnh hiÖn thùc qu¸ tr×nh tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi còng nh­ chñ nghÜa céng s¶n gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n ,khã trë thµnh hiÖn thùc. Quy m« vµ c¸c mèi quan hÖ qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cã nhiÒu ®iÓm ch­a hîp lý .Doanh nghiÖp ph¸t triÓn cßn trïng lÆp ,chång chÐo nhiÒu ngµnh nghÒ .H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn qu¸ nhiÒu c«ng ty nhá ,trong khi nguån vèn cßn h¹n hÑp kh«ng ®ñ søc ph¸t triÓn.Tµi s¶n d­íi 5 tû ®ång cña doanh nghiÖp n­íc ta chiÕm 86%.NÕu b×nh qu©n trªn mçi lao ®éng th× cßn thÊp h¬n .C¸c c«ng ty th× ph©n t¸n ®i kÌm víi c«ng nghÖ l¹c hËu .C¸c yÕu tè kinh doanh kh«ng ®¸p øng ®Çy ®ñ :vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh cßn thÊp do dµn tr¶i ,®Êt ®ai th× ngµy cµng bÞ thu hÑp khã kh¨n trong viÖc më réng s¶n xuÊt kinh doanh,c¸c dÞch vô hç trî c«ng nghÖ th«ng tin th× yÕu vµ thiÕu,hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh ch­a cao,chÝnh s¸ch víi ng­êi lao ®éng ch­a thËt sù hîp lý. Ph¸t triÓn tõ mét n­íc n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu,võa b¾t tay vµo x©y dùng kinh tÕ,giao l­u víi c¸c n­íc cßn h¹n chÕ .Tr×nh ®é khoa häc kü thuËt l¹c hËu ,m¸y mãc c«ng nghÖ mµ chómg ta sö dông lµ ®êi thø 3 thø 4 trong khi ®ã c«ng nghÖ cña thÕ giíi thay ®æi tõng ngµy .§©y lµ lùc c¶n rÊt lín ®èi víi qu¸ tr×nh n©ng cao n¨ng xuÊt chÊt l­îng vµ søc m¹nh c¹nh tranh ngay trong thÞ tr­êng trong n­íc .NhiÒu s¶n phÈm vËt t­ tån ®äng th× c«ng ty chê nhµ n­íc xö lý ,trong khi ®ã doanh nghiÖp ph¶i thªm chi phÝ b¶o qu¶n cÊt gi÷ ,s¶n phÈm vËt liÖu th× ngµy cµng xuèng cÊp trÇm träng ¶nh h­ëng vÒ phÈm chÊt,háng hãc.§iÒu nµy g©y rÊt nhiÒu khã kh¨n cho viÖc c¹nh tranh víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®Æc biÖt víi thµnh phÇn kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ n­íc gi¶m dÇn ,nî nÇn nhiÒu ,t×nh tr¹ng tµi chÝnh thiÕu lµnh m¹nh.Theo bé tµi chÝnh tæng tµi s¶n cña doanh nghiÖp nhµ n­íc ®¹t 747,4 ngh×n tû ®ång ,trong tæng tµi s¶n th× nî ph¶I ®ßi chiÕm 22,2 %,sè nî ®Õn h¹n lªn ®Õn 449,2ngh×n tû ®ång .HÖ sè nî ph¶i tr¶ tÝnh trªn vèn nhµ n­íc cña doanh nghiÖp nhµ n­íc ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp trong lÜnh vùc x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng lªn rÊt cao lªn tíi 5 lÇn. Cïng víi viÖc thanh to¸n nî kÐm dÉn tíi rñi ro lµ r¸t cao .Theo sè liÖu cña ng©n hµng ph¸t triÓn ViÖt Nam ,n¨m 2007 c¸c dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng ph¶i tr¶ nî lµ 1416 tû ®ång vay vèn ®Çu t­ tÝn dông cña nhµ n­íc. Doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ n¬i mµ tÖ l·ng phÝ tham nhòng,g©y thÊt tho¸t tæn thÊt nguån nh©n lùc nhiÒu nhÊt.N­íc ta ®øng thø 97 trªn thÕ giíi vÒ n¹n tham nhòng ,®©y lµ vÊn n¹n cña nhiÒu quèc gia mµ b©y giê cã thÓ coi lµ mét lo¹i giÆc.§Æc biÖt ®èi víi nÒn kinh tÕ n­íc ta doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc bao cÊp 100% kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ t×nh tr¹ng kinh doanh cña m×nh .Cïng víi t©m lý “thiÕu ®©u nhµ n­íc bï”tõ nÒn kinh tÕ bao cÊp dÉn tíi hiÖn t­îng tham nhòng .§Æc biÖt nh÷ng «ng cã chøc quyÒn tho¸i ho¸ vÒ b¶n chÊt.Theo viÖn qu¶n lý trung ­¬ng cã 20% - 40% vèn ®Çu t­ cña nhµ n­íc bÞ thÊt tho¸t.§èi víi c«ng ty nhµ n­íc cæ phÇn ho¸ th× t×nh tr¹ng kh«ng c«ng khai minh b¹ch vÒ tµi s¶n ,b¸n cæ phÇn víi gi¸ rÎ cho nh÷ng ng­êi quen biÕt .Hay viÖc ®­a nh÷ng ng­êi quen biÕt vµo lµm c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc mµ tr×nh ®é kh«ng ®¸p øng yªu cÇu .TÊt c¶ nh÷ng c¸i nµy lµ rµo c¶c ph¸t triÓn cña n­íc ta trong qu¶ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. N­íc ta tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi bá qua chÕ ®é t­ b¶n nªn ®ång thêi bá qua nh÷ng thµnh tùu vÒ viÖc qu¶n lý kinh tÕ cña hä buéc chung ta ph¶i häc hái rÊt nhiÒu ®Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng.Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc yÕu kÐm trong kh©u qu¶n lý.Cßn chÞu nhiÒu ¶nh h­ëng thêi kú bao cÊp. Tæng c«ng ty nhµ n­íc chñ yÕu lµ s¸t nhËp ,ch­a lµ thùc thÓ thèng nhÊt, ch­a ph¸t huy søc m¹nh cña toµn tæng c«ng ty.C¸c c«ng ty vÉn cßn quen theo ®­êng lèi lµm viÖc cña tõng tæng c«ng ty tr­íc kia ch­a cã sù thèng nhÊt lµm ¨n mét mét c¸ch nhÞp nhµng,tõ ®ã ph¸t huy søc m¹nh tõng thµnh viªn.VÉn cßn m¹nh ai ®Êy lµm ph¸t triÓn cßn trµn lan.C¸c thµnh viªn trong qu¶n lý cßn thiÕu n¨ng lùc chuyªn m«n.Ch­a ®¸p øng ®­îc sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña nÒn kinh tÕ,chh­a thÝch nghi víi sù c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng . ViÖc cæ phÇn ho¸ diÔn ra cßn chËm ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®Ò ra.NhiÒu c«ng ty cßn cè t×nh g©y khã kh¨n trong viÖc cæ phÇn ho¸ cång ty. Mét sè c¸n bé trong thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc lµm viÖc cßn quan liªu bao cÊp,h¸ch dÞch ,b¶o thñ chËm ®æi míi vÒ t­ duy. Mang nÆng tÝnh h×nh thøc ch¹y theo sè l­îng ,ph¶ttiÓn bÒ réng ch­a quan t©m ®Õn chÊt l­îng vµ bÒ s©u.DÉn tíi n¨ng lùc c¹nh tranh kh«ng cao.C¸c yÕu tè ph¸t triÓn doanh nghiÑp ch­a v÷ng ch¾c.Ho¹t ®éng qu¶n lý kÐm hiÖu qu¶ tiÒm Èn nguy c¬ thiÕu an toµn. T×nh tr¹ng d«i d­ lao ®éng sau khi cæ phÇn ho¸ gi¶i quyÕt khã kh¨n ,nh÷ng ng­êi lao ®éng nµy th­êng ch­a hÕt tuæi lao ®éng nh­ng ®­îc ®µo t¹o kh«ng bµi b¶n nªn tr×nh ®é cßn nhiÒu h¹n chÕ rÊt khã trong viÖc gi¶ quyÕt sau cæ phÇn.G©y t×nh tr¹ng thiÕu lßng tin cña ng­êi lao ®éng vµo c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc,¶nh h­ëng xÊu ®Õn vÊn ®Ò x· héi. Tæ chøc §¶ng trong c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ch­a lµ mét thùc thÓ thèng nhÊt ®¶m b¶o tÝnh ®Þnh h­íng cho c¸c doanh nghiÖp trong thêi kú héi nhËp.Tæ chøc §¶ng ho¹t ®éng cßn mê nh¹t ho¹t ®éng mang tÝnh h×nh thøc . III. Nguyªn nh©n cña nh÷ng thµnh tùu vµ h¹n chÕ cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc. Trong sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ n­íc ta cũng nh­ thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc cã nhiÒu nguyªn nh©n khách quan và chủ quan dẫn tới những thành công như những hạn chế. 1. Nguyên nhân của những thành tựu Do Đảng và nhà nước ta có những đường lối hợp lý,theo tình hình xã hội cũng như tình hình trên thế giới mà có những điều chỉnh hợp lý để có thể thu được những thành tựu như ngày nay.Trong hai thập niên vừa qua nước ta đã phát triển theo mô hình kinh tế thị trường ,không còn chế độ bao cấp làm cho kinh tế nhà nước phát triển trì trệ như những thập niên 80 của thế kỷ trước.Trong thời gian đó cuộc sống của nhân dân gặp rất nhiều khó khăn,không có sự tự do về phát triển kinh tế mọi ngừi đều phụ thuộc vào nhà nước. Đảng và chính phủ đã nhận ra sự trì trệ này và quyết định phát triển nước ta theo nền kinh tế thị trường nhưng có sự định hướng của nhà nước kịp thời khắch phục tình trạng lạc hậu. Có sự tiếp thu nhanh chóng nền khoa học kĩ thuật của các nước phát triển trên thế giới. Áp dụng ngay những tiến bộ khoa học vào cuộc sống,góp phần giúp nước ta có được như ngày hôm nay.Chúng ta phát triển khoa học kĩ thuật khi các nước trên thế giới đã tiến một bước dài trên con đường phát triển đây là điều kiện thuận lợi cho nước ta tiếp thu những tién bộ này và áp dụng vào sự phát triển của mình rút ngắn thời gian phát triển tạo điều kiện nhanh chóng giúp nước ta theo kịp các nước. Nước ta phát triển theo nền kinh tế thị trường có định hướng xã hội chủ nghĩa vì vậy nền kinh tế được giám sát tránh được những cuộc khủng hoảng xảy ra. Đồng thời nước ta phát triến sau nên tiếp thu được những kinh nghiệm của những nước phát triển trước đó giúp ta tránh những sai lầm của họ. Nước ta là nước có tài nguyên thên nhiên vô cùng phong phú , đáp ứng được nhu cầu phát triển của nền kinh tế. Đặc biệt là phát triển công nghiệp nặng.Nhưng nước ta mới chỉ khai thác ở dạng thô mà chưa qua chế biến nên giá thành rất thấp không tận dụng được tài nguyên,gây lãng phí tài nguyên quốc gia. Chúng ta có sự giúp đỡ của nhiều nước trên thế giới về vốn,công nghệ,kinh nghiệm quản lí điều này đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự tiếp nhận khoa học kĩ thuật trên thế giới.Doanh nghiệp nước ta nhanh chóng được tiép cận với những kĩ thuật hiện đại tăng năng xuất sản phẩm đông thời tăng cả về chất lượng. Đặc biệt là các doanh nghiệp nhà nước có sự quan tâm của nhà nước.Hệ thống chính sách pháp luật của nước ta ngày càng hoàn chỉnh và đi vào thực tế.Các luật về đầu tư và doanh nghiệp ngày càng thông thoáng và hoàn thiện hơn tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có điều kiện hơn trong phát triển .Các doanh nghiệp này có điều kiện phát triển,mở rộng kinh doanh cả về chiều rộng và chiều sâu,hoàn chỉnh hơn về ngành nghề,pháttriển đa ngành nghề. Các doanh nghiệp có hướng phát triển hợp lý cải tiến công nghệ và phát triển theo xu hướng của thị trường.Học hỏi và tiếp thu những mô hình phát triến công ty của những nước phát triển nhưng không làm mất tính định hướng xã hội chủ nghĩa.Các doanh nghiệp nhạy bén trong kinh doanh chịu khó học hỏi những bạn hàng trong nước cũng như trên thế giới.Có sự chỉ đạo sát sao và giám sát hợp lý của nhà nước mà các công ty này tránh được những cuộc khủng hoảng lớn trong sự phát triển.Tạo được sức mạnh cạnh tranh trên thị trường từ đó chủ động về hướng phát triển không còn phụ thuộc quá lớn về nguồn vốn cũng như những chính sách ưu đãi của nhà nước. 2. Nguyên nhân của những hạn chế Xuất phát từ nước nông nghiệp lạc hậu đi lên chủ nghĩa xã hội những hiểu biết về khoa học kĩ thuật còn hạn chế.Mang tư duy nông nghiệp đi lên chủ nghĩa xã hội.Chưa mạnh dạn trong việc phát triển kinh tế còn tư duy ỷ nại,lao động thủ công là chủ yếu. Người cán bộ còn mạng tư duy bảo thủ trì trệ không có tinh thần học hỏi ngại nhứng cái mới chậm thay đổi.Không có khr năng theo kịp sự phát triển như vữ bão của kinh tế thế giới càng đẩy mình thụt lùi so với sự tiến bộ của nhân loại kéo theo cả sự kém phát triển của đất nước.Trong hoạt động không có cải cách về khoa học kĩ thuật,quản lý thì yếu kém,công nhân tay nghề thấp dẫn tới sản phẩm mẫu mã không hợp sở thích người tiêu dùng trong khi đó chất lượng thì không cao gây tổn thất rất lớn cho sự đầu tư của nhà nước Chúng ta đang công nghiệp hóa hiện đại hóa ,nghành công nghiệp đang tiến nhanh và mạnh doanh thu và những đóng góp cho nền kinh tế liên tục tăng.Nhưng các doanh nghiệp nhà nước hoạt động trong nghành này luôn có sự phát triển chậm hơn so với thành phần ngoài quốc doanh cho thấy trình độ của nước ta về công nghệ tay nghề người laođộng là kém,chưa có ý thức về sự phát triẻn của doanh nghiệp.Không có khả năng tạo ra sản phẩm cạnh tranh.Nguyên nhân công nghiệp nước ta mới chỉ dừng lại là lắơ giáp sản phẩm mà chưa sản xuất sản phẩm có chất lượng. Chính sách và hệ thống pháp luật của chúng ta chưa thật sự hợp lý còn khá nhiều thiếu sót chưa bắt kịp được sự phát triển của nền kinh tế .Còn nhiều bất cập trong thủ tục hành chính gây khó khăn cho các doanh nhgiệp trong sản xuất kinh doanh.Giả quyết một công việc có thông qua hành chính mà đoài hỏi các doanh nghiệp chờ đợi dài ngày ,thông qua nhiều ban ngành .những quy định thì chồng chéo đôi khi còn trái ngược nhau làm cản trở sự phát triển của công ty đánh mất đi cơ hộilàm ăn gây thất thoát rất lớn về tài sản. Lao động của chúng ta vẫn còn hạn chế về trình độ ít có khả năng đáp ứng được công việc trong tình hình kinh tế mới như hiện nay .Những sản phẩm mang hàm lượng chất xám cao không có nhiều khó lòng cạnh tranh trên thị trường ngay cả thị trường trong nước chứ không tính tới thị trường nước ngoài.Người lao động mang tư duy nông nghiệp nễn chưa có tính kỷ luật trong công nghiệp tác phông công nghiệp hầu như chưa có đặc biệt trong thành phần kinh tế nhà nước nên năng suất không cao,tiến độ triển khai công việc còn chậm. Thành lập quá nhiều công ty ,chủ yếu là những công ty nhỏ trong khi đó vốn nhà nước lại ít nên rất dàn trải không có khả năng phát triển những mặt hàng đòi hỏi vốn lớn.Công nghệ theo kèm sẽ lạc hậu sản phẩm tạo ra giá trị sẽ rất nhỏ.Tài sản nhà nước ở những công ty này thường lớn gây tổn thất kinh tế nhà nước Kinh tế nhà nước đi kèm với quan niệm những tài sản của nhà nước đều là “của chùa” nên được dùng vào những mục đích cá nhân,sử dụng một cách lãng phí,không đúng mục đích,đặc biệt những cán bộ trong bộ máy cấp trên gây ra hiện tượng tham nhũng.Coi tài sản của nhà nước như tài sản của mình nghĩ rằng mọi thứ nhà nước đều chịu hết khôpng ảnh hưởng đến ai.Làm cho sản xuất ngày càng trì trệ ,kém hiệu quả tài sản của công ty thì bị thất thoát đời sống người lao động gặp không ít khó khăn Điều quan trọng hơn tham nhũng không còn là hiện tượng đơn lẻ,cá biệt mà còn trở thành hệ thống,phổ biến ở mọi nghành mọi cấp.Chúng ngày càng tinh vi và khôn khéo hơn.Dùng quyền lực tập thể giao cho để chiếm đoạt tài sản,chuyên quyền,sao nhãng công việctập thể ,tham quyền cố vị dung túng cấp dưới và gia đình lợi dụng chức quyền để lợi trục lợi.Gây ra những thiệt hại khôn lường về mặt kinh tế cũng như chính trị xã hội gây chệch hướng xã hội chủ nghĩa.Những quyết định sai lầm có tính chắp vá dẫn tới tình trạng thất thoát khoản tiền khổng lồ của nhà nước.Gây kiệt quệ ngân sách nhà nước,biến dạng nền kinh tế ,giảm sức sản xuất của người lao động và công ty ảnh hưởng lớn tới sự phát triển của nền kinh tế.Sẽ làm mất đi tính định hướng của thành phần kinh tế .Khả năng liên kết cộng tác phát triển sẽ mất không một nhà đầu tư nào mà lại hợp tác với những thành phần kinh tế có tính tham nhũng cao làm cho đồng vốn của họ không đảm bảo . Các doanh nghiệp nhà nước còn mang nặng cơ chế xin cho bảo trợ tới mức tối đa của nhà nước Quyền tự quyết của các doanh nghiệp hầu như bị tước bỏ gây tâm lý ỷ lại nặng nề luôn luôn chỉ mong chờ vào nhà nước.Chính điều này vừa triệt tiêu độnh lực phát triển không nâng cao năng xuất chất lượng hiệu quả và sự cạnh tranh của mình.Tiền lương không đảm bảo cuộc sống cho người lao động đây là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng hảy máu chất xám đang diễn ra ỏ nước ta.Những người có năng lực không muốn lam việc trong nhà nước mà họ làm cho các công ty nước ngoài Một doanh nghiệp nhà nước có sự điều hành của hai đơn vị một bên là bộ ngành cấp chủ quản một bên là thanh kiểm tra của bộ quản lý chuyên ngành rất dễ gây nhũng nhiễu phiền hà tổn thát cho doanh nghiệp.Bộ có 2 chức năng là sở hữu doanh nghiệp lại là đơn vị quản lý tạo điều kiện cho việc xin xỏ những điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp mình và là “địa chỉ tin cậy khi có những hành động sai trái là điều kiện gây nên hiện tượng cạnh tranh không lành mạnh ,kìm hãm sự phát triển. Các cán bộ chỉ huy chưa thể hiện được bản lĩnh của mình .Những người quản lý không chỉ cần năng lực trình độ mà còn cần sự sáng tạo năng động tinh thần trách nhiệm .Thường dập khuôn máy móc theo sự chỉ đạo của cấp trên không có tính sáng tạo khi vận dụng vào tình hiònh hoàn cảnh của công ty doanh nghiệp mình,trở thành một lối làm việc kìm hãm sức sản xuất. Chịu sự cạnh tranh không lành mạnh của các doanh nghiệp. Đặc biệt hàng lậu hàng kém chất lượng nhưng lại có giá rất cạnh tranh gây tổn hại cho nhà nước về mặt kinh tế.Ngoài ra công ty ,doanh nghiệp của ta còn phải gặp tâm lý thích dùng đồ ngoại của người tiêu dùng làm cho các sản phẩm của ta thua ngay trên thị trường nội địa. Doanh nghiệp của chúng ta còn chưa quan tâm vào việc phát triển thương hiệu khó cạnh tranh với các mặt hàng đã có thương hiệu lâu hoặc công ty thua ta về chất lượng nhưng họ có thương hiệu đặc biệt khi gia nhập kinh tế quốc tế thì vấn đề này càng quan trọng đây là điều kiện để giao dịch trên thị trường. Những nguyên nhiên vật liệu để sản xuất chúng ta chủ yếu phải nhập khẩu không có khả năng tự sản xuất làm cho giá thành sản phẩm tăng lên khó cạnh trnh trên thương trường ,không chủ động về sản xuất ,khả năng phát triển không cao ,không vững chắc .Sản xuất không đủ cung ứng trên thị trường . Chưa đáp ứng được môi trường làm việc của người làm việc,mức lương còn thấp ,cuộc sống người lao động gặp nhiều khó khăn đặc biệt trong giai doạn này khi giá cả đều tăng cao.Những quyền lợi còn chưa được đảm bảo làm người lao động không yên tâm trong lao động năng suất lao động giảm III. Nh÷ng gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ nhµ n­íc 1.Giải pháp chung Tận dụng và sử dụng tối đa các nguồn lực kinh tế nhà nước đẩy nhanh chửên dịch cơ cấu kinh tế từ nền kinh tế nông nghiệp sang kinh tế công nghiệp dịch vụ với tốc độ nhanh .Củng cố câc doanh nghiệp nhà nước có cơ sở vững chắc , đồng bộ đã đang có nhiều tiềm lực về năng suất chất lượng hiệu quả làm nòng cốt .tháo gỡ câc vướng mắc trong thể chế kinh tế thi trường như vốn,lao động, đất đai...Cải cách hệ thống ngân hàng tài chính .Cải tổ 4 lĩnh vực:thể chế ,hành chính ,tổ chức nhân sự,tài chính ngân hàng. 2. Cải cách thể chế Nhà nước đảm bảo thực hiện tốt trong những ngành then chốt ,bảo đảm theo định hướng và ổn định xã hội,an ninh nhân dân .Không phát triển doanh nghiệp tràn sang các lĩnh vực mà thành phần kinh tế khcá có thể đảm nhiệm Nhà nước không can thiệp quá sâu vào hoạt động quản lý của doanh nghiệp.tạo cơ sở và điều kiện tối đa để doanh nghiệp phát triẻn cói đủ sức cạnh tranh trên thị trường cũng như trong nội bộ các doanh nghiệp nhà nước Cần có chính sách hợp lý chặt chẽ tránh thất thoát tài sản nhà nước .Phân định rõ 2 chức năng đại diện sở hữu và quản lý nhà nước .Trách nhiệm của người quản lý với những quyết định của mình.Gắn sự phát triển của công ty, doanh nghiệp với người quản lý. Đẩy nhanh quá trình cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước mà nhà nước không cần nắm 100% cổ phần,tạo thuận lợi cho doanh nghiệp sau cổ phần hoạt động có hiệu quả.Thường xuyên thanh tra giám sát những doanh nghiệp cổ phần này tránh thất thoát tài sản của nhà nước. 3. Cải cách về hành chính Cần điểu chỉnh hệ hệ thống pháp luật ngày càng hoàn thiện và sát với quá trình phát triển của nèn kinh té hơn. Điều này đảm bảo cho các doanh nghiệp hoạt động linh hoạt hơn ,sâu rộng hơn trong nền kinh tế đảm bảo tính định hướng . Tạo hành lang pháp lý thông thoáng cởi mở hơn về vấn đề đầu tư giản đơn những thủ tụchành chính nhanh chóng thi hành chính sách một cửa tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhanh chóng hoạt động thúc đẩy sản suất phát triển tránh gây thất thoát lãng phí Tạo điều kiện hơn nữa về điều kiện vay vốn để giúp công ty doanh nghiệp có nguồn vố đảm bảo hoạt động chủ động trong việc phát triển.Tăng cường đầu tư một cách hợp lý cho các nghành ,các lĩnh vực để có thể đổi mới công nghệ tăng năng suất và hiệu. Quy định rõ ràng hợp lý và thực tiễn một cách thống nhất trong toàn bộ nền kinh tế chế độ quản lý và sử dụng bảo toàn vốn nhà nước tránh gây thất thoát. Quy định trách nhiệm tới từng thành viên trong doanh nghiệp tạo tinh thần làm việc tự giác nâng cao ý thức tạo điều kiện cho người lao động có thói quen làm việc công nghiệp. Có chế độ lương thưởng hợp lý kịp thời động viên các điển hình tiên tiến trong sản xuất nâng cao sáng tạo trong hoạt động sản xuất. 4. Tổ chức nhân sự và nguồn nhân lực. Tuyển chọn một cách công khai minh bạch tạo điều kiện cho người lao động có thể phát huy hết khả năng của mình tuyển chọn được người lao động thật sự có năng lực. Mở những lớp đào tạo để tạo điều kiện cho những người lao động có trình độ chưa cao nâng cao về tay nghề tạo ra nguồn lao động có chất lượng khi nước ta gia nhập những thị trường kinh tế đòi hỏi người lao động có trình độ cao. Tăng cường đào tạo đội ngũ quản lý, tạo ra đội ngũ quản lý có thể đáp ứng yêu cầu của sự phát triển kinh tế trong thời gian tới cũng như lâu dài. 5. Với các doanh nghiệp. Tìm kiếm các sản phẩm có thế mạnh không ngừng cải tiến nâng cao chất lượng sản phẩm đa dạng hóa nhu cầu sản phẩm theo yêu cầu của người tiêu dùng. Chú trọng đến khâu nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới hiện đại hóa sản phẩm lựa chọn hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến trên thế giới. Hạ thấp chi phí đầu vào nâng giá thành đầu ra nhưng vẫn đảm bảo chất lượng sản phẩm. Tạo sự độc đáo sản phẩm ngay trong nhãn mác bao bì. Làm tốt công tác nghiên cứu thị trường tạo đội ngũ tiếp thị giỏi luôn có kế hoạch mở rộng thị trường phát triển mạng lưới tiêu thụ nâng cao chất lượng hệ thống phân phối nắm bắt và phản ứng nhanh trước thay đổi của thị trường. Thường xuyên đổi mới công nghệ cho hợp lý thay thế dần công nghệ cũ tạo ra sức cạnh tranh cho sản phẩm. Coi trọng công tác đào tạo nâng cao năng lực kinh doanhdieeuf hành và quản lý doanh nghiệp trình độ tay nghề của người lao động trình độ công nghệ thông tin áp dụng sáng kiến của người lao động trong các khâu khác nhau của quá trình sản xuất. Ngoài nguồn vốn của nhà nước cần huy động thêm nguồn vốn từ bên ngoài. 6. Các ngân hàng tài chính. Tiếp tục đổi mới chính sách tín dụng cho phù hợp với thông lệ quốc tế. Kiên quyết xử lý các ngân hàng yếu kém qiy mô nhỏ có khả năng gây rủi do lớn. Bằng các biện pháp mua bán hợp nhất sát nhập để tăng khả năng cạnh tranh và quy mô hoạt động hoặc giải thể phá sản hay cổ phần hóa. Nâng cao chất lượng thanh kiển tra giám sát tín dụng nhằm hạn chế sự thất thoát vốn của nhà nước. C. KẾT LUẬN Như vậy nền kinh tế nước ta tuy có nhiều khởi sắc trong những năm gần đây nhưng cũng không ít hạn chế. Cùng với sự phát triển cua nền kinh tế thành phần kinh tế nhà nước cũng đã thu được những thành tựu về mọi mặt: Bưu chính viễn thông, than khoáng sản, ngân hàng tài chính...Những nguồn vốn đầu tư đã được sử dụng một cách hợp lý và có hiệu quả hơn. Người lao động có chất lượng và có ý thức làm việc hơn. Hệ thống ngân hàng ngày càng được cải tiến về khoa học kỹ thuật và công nghệ xử lý công việc một cách nhanh chóng. Doanh nghiệp ngày càng lớn mạnh đóng góp lớn vào nền kinh tế quốc dân cùng với các thành phần kinh tế khác giải quyết việc làm ổn định đời sống nhân dân tạo dược thị trường ổn địng. Thể hiện được vai trò là thành phần kinh tế chủ đạo định hướng các thành phần kinh tế khác. Củng cố lòng tin của người lao động và các nhà đầu tư với các chính sách hợp lý và hiệu quả. Bên cạnh những thành tựu đáng kể nền kinh tế nước ta vẫn còn rất nhiều hạn chế sự quản lý lỏng lẻo của nhà nước ở một số bộ ngành chính sách chưa được thông thoáng hạn chế về quản lý vĩ mô vạch ra những kế họach dài hơn. Nguồn lao động còn ở trình độ thấp chưa đáp ứng được yêu cầu của sự phát triển. Tệ tham nhũng còn là vấn nạn lớn đối với nền kinh tế nhà nước. Quy mô các doanh nghiệp còn nhỏ và dàn trải. Chúng ta cần có những giả pháp giải quyết ngay những vấn đề về chính sách tài chính tạo điều kiện phát triển cho các công ty. Cùng với đó những quyết định sáng suốt của Đảng và Nhà nước sẽ thúc đẩy kinh tế Nhà nước phát triển mang nặng tính định hướng xã hội chủ nghĩa cùng với các thành phần kinh tế khác đưa kinh tế đi lên. Cùng với sự quyết tâm của toàn dân tộc Đảng Nhà nước và chính phủ sẽ nhanh chóng đưa nước ta thoát khỏi tình trạng kém phát triển đẩy nhanh quá trình tiến lên chủ nghĩa xã hội. MỤC LỤC A. Lêi Më ®Çu 1 B. Néi Dung 2 I. Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa 2 1. Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc 1 2. Tính tất yếu của thành phần kinh tế nhà nước 5 3. Xu h­íng ph¸t triÓn cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc 5 II. Thùc tr¹ng cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc 7 1 .Thµnh tùu cña kinh tÕ nhµ n­íc 7 2 . H¹n chÕ cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc 10 III. Nguyªn nh©n cña nh÷ng thµnh tùu vµ h¹n chÕ cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc. 13 1. Nguyên nhân của những thành tựu 13 2. Nguyên nhân của những hạn chế 15 III. Những giải pháp phát triển kinh tế nhà nước 18 1.Giải pháp chung 18 2. Cải cách thể chế 18 3. Cải cách về hành chính 19 4. Tổ chức nhân sự và nguồn nhân lực 20 5. Với các doanh nghiệp 20 6. Các ngân hàng tài chính 21 C. KẾT LUẬN 22 D. Tµi liÖu tham kh¶o D. Tµi liÖu tham kh¶o Giáo trình kinh tế chính trị Mác -Lênin (nhà xuất bản chính trị quốc gia) Việt nam 20 năm đổi mới phát triển định hướng xã hội chủ nghĩa (nhà xuất bản lao động) Báo Giáo dục và lý luận số 9, 11 Trang web Tổng cục thống kê