Thực trạng của vấn đề phát triển nguồn nhân lực thông qua giáo dục đào tạo nghề xây dựng tại địa bàn tỉnh Nam Định

Môc lôc Lêi nãi ®Çu…………………………………………………………3 Ch­¬ng I: kh¸i qu¸t chung vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ë ViÖt Nam……………………………...5 Mét sè luËn gi¶i lý thuyÕt vÒ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua gi¸o dôc vµ ®µo t¹o…………………………………………………..5 C¸c kh¸i niÖm………………………………………………..5 Môc tiªu vµ vai trß ph¸t triÓn nguån nh©n lùc……………….5 C¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn………………………6 Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c ®µo t¹o ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ë ViÖt Nam hiÖn nay…………………………………………………………7 Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ mèi quan hÖ víi c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i hãa, ph¸t triÓn kinh tÕ……………………………….7 Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®ßi hái ph¶i ph¸t triÓn ®ång bé c¶ vÒ mÆt chÊt l­îng vµ mÆt sè l­îng………………………………7 Mèi quan hÖ gi÷a qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc………………………………………………………7 §Æc tr­ng cña viÖc ®Çu t­ vµo nh©n lùc kh¸c h¼n so víi c¸c lo¹i ®Çu t­ kh¸c……………………………………………………8 Nhu cÇu ®èi víi vÊn ®Ò ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua gi¸o dôc ®µo t¹o vµ sù ®¸p øng cho thêi kú ®æi míi cña ®Êt n­íc……………………………………………………………8 Bèi c¶nh ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua gi¸o dôc ®µo t¹o ë ViÖt Nam hiÖn nay…………………………………………..9 C¸c yÕu tè quèc tÕ……………………………………………..9 C¸c yÕu tè trong n­íc…………………………………………9 Ch­¬ng II: thùc tr¹ng cña vÊn ®Ò ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua gi¸o dôc ®µo t¹o nghÒ x©y dùng t¹i ®Þa bµn tØnh Nam §Þnh……….11 Giíi thiÖu chung vÒ nguån nh©n lùc………………………….11 Thùc tr¹ng nguån lao ®éng t¹i ®Þa bµn Nam §Þnh ………….11 TÇm quan träng cña c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ x©y dùng……….11 C¸c m« h×nh ®µo t¹o nghÒ x©y dùng ®ang ®­îc ¸p dông t¹i ®Þa bµn Nam §Þnh……………………………………………………………..12 M« h×nh ®µo t¹o chÝnh quy…………………………………..12 M¹ng l­íi tr­êng……………………………………………..12 Quy m« ®µo t¹o……………………………………………….12 Ngµnh nghÒ ®µo t¹o…………………………………………..13 §éi ngò gi¸o viªn……………………………………………..13 Néi dung ch­¬ng tr×nh, ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ qu¶n lý ®µo t¹o……………………………………………………………..14 C¬ së vËt chÊt phôc vô ®µo t¹o………………………………..14 M« h×nh ®µo t¹o theo ph­¬ng thøc truyÒn nghÒ……………..15 Mét sè ®¸nh gi¸, kinh nghiÖm vµ bµi häc rót ra tõ c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ x©y dùng t¹i ®Þa bµn Nam §Þnh………………………………….15 NhËn xÐt……………………………………………………...15 Kinh nghiÖm………………………………………………….15 Bµi häc………………………………………………………..15 Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ x©y dùng t¹i Nam §Þnh……………….17 3.1. Mét sè quan ®iÓm, gi¶i ph¸p cña tØnh Nam §Þnh………………17 3.2. Mét sè kiÕn nghÞ………………………………………………..18 KÕt luËn…………………………………………………………….19 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o……………………………………….20 LêI NãI §ÇU Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua gi¸o dôc ®µo t¹o lµ mét vÊn ®Ò trë cÊp cÊp b¸ch hiÖn nay, mµ Nhµ n­íc ta ®ang chó träng ph¸t triÓn trªn mäi lÜnh vùc d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh»m ®¶m b¶o nguån nh©n lùc cho c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, ph¶i lµ sù ®¶m b¶o c¶ vÒ mÆt sè l­îng vµ chÊt l­îng. Ph¶i ®Æt trong sù nghiÖp gi¸o dôc ®µo t¹o trong m«i tr­êng s­ ph¹m lµnh m¹nh nhanh chãng tiÕp cËn tr×nh ®é trong khu vùc vµ quèc tÕ. C¸c v¨n kiÖn ®¹i héi IX cña §¶ng ®· ghi râ nhiÖm vô trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû 21 lµ cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸, tinh thÇn cña nh©n d©n, t¹o nÒn t¶ng ®Ó ®Õn n¨m 2020, n­íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp theo h­íng hiÖn ®¹i. Trong ®ã cÇn ph¶i quan t©m, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ngµnh x©y dùng v× yªu cÇu nh©n lùc cho thêi kú míi rÊt cÊp b¸ch mµ viÖc ®µo t¹o nh­ hÖ thèng hiÖn nay kh«ng thÓ ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu ®ã. ChÝnh v× vËy t«i ®· chän ®Ò tµi “Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ x©y dùng t¹i ®Þa bµn tØnh Nam §Þnh ”. §Ò tµi ph¸t triÓn nguån nh©n lùc nµy cÇn ®­îc nghiªn cøu mét c¸ch cã hÖ thèng, ®ång bé, hiÖn thùc tiªn tiÕn dùa theo mét c¸ch nh×n tæng thÓ, c¨n cø trªn thùc tr¹ng cña tØnh Nam §Þnh ®ång thêi víi ph©n tÝch t×nh h×nh vµ triÓn väng cña sù ph¸t triÓn trong t­¬ng lai víi ®èi t­îng nghiªn cøu chñ yÕu lµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua gi¸o dôc ®µo t¹o. KÕt cÊu ®Ò ¸n gåm 3 ch­¬ng ®ã lµ: Ch­¬ng I: kh¸i qu¸t chung vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua gi¸o dôc ®µo t¹o ë ViÖt Nam hiÖn nay. Ch­¬ng II: thùc tr¹ng cña vÊn ®Ò ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua ®µo t¹o nghÒ x©y dùng t¹i ®Þa bµn tØnh Nam §Þnh. Ch­¬ng III: mét sè gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ x©y dùng t¹i Nam §Þnh. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì chØ b¶o tËn t×nh cña c« gi¸o NguyÔn V©n Thuú Anh . T«i còng xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì cña phßng tuyÓn sinh tr­êng trung häc x©y dùng sè 2- Nam Phong –Nam §Þnh ®· gióp t«i rÊt nhiÒu trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi nµy. Ch­¬ng I: kh¸i qu¸t chung vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ë ViÖt Nam hiÖn nay I. Mét sè luËn gi¶i lý thuyÕt vÒ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n. Gi¸o dôc: lµ c¸c ho¹t ®éng häc tËp ®Ó chuÈn bÞ cho con ng­êi b­íc vµo mét nghÒ nghiÖp hoÆc chuyÓn sang mét nghÒ míi, thÝch hîp h¬n trong t­¬ng lai. §µo t¹o: lµ c¸c ho¹t ®éng häc tËp nh»m gióp cho ng­êi lao ®éng cã thÓ thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ h¬n chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh. §ã chÝnh lµ qu¸ tr×nh häc tËp lµm cho ng­êi lao ®éng n¾m v÷ng h¬n vÒ c«ng viÖc cña m×nh, lµ nh÷ng ho¹t ®éng häc tËp ®Ó n©ng cao tr×nh ®é, kü n¨ng cña ng­êi lao ®éng ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô lao ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n. Ph¸t triÓn: lµ c¸c ho¹t ®éng häc tËp v­ît ra khái ph¹m vi c«ng viÖc tr­íc m¾t cña ng­êi lao ®éng, nh»m më ra cho hä nh÷ng c«ng viÖc míi dùa trªn c¬ së nh÷ng ®Þnh h­íng t­¬ng lai cña tæ chøc. Môc tiªu vµ vai trß ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Môc tiªu: nh»m sö dông tèi ®a nguån nh©n lùc hiÖn cã vµ n©ng cao tÝnh hiÖu qu¶ cña tæ chøc th«ng qua viÖc gióp cho ng­êi lao ®éng hiÓu râ h¬n vÒ c«ng viÖc, n¾m v÷ng h¬n vÒ nghÒ nghiÖp cña m×nh vµ thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh mét c¸ch tù gi¸c h¬n, víi th¸i ®é tèt h¬n, còng nh­ n©ng cao kh¶ n¨ng thÝch øng cña hä víi c¸c c«ng viÖc trong t­¬ng lai. T¸c dông: ®¸p øng nhu cÇu tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña tæ chøc, còng nh­ nhu cÇu häc tËp, ph¸t triÓn cña ng­êi lao ®éng. H¬n n÷a ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn lµ nh÷ng gi¶i ph¸p cã tÝnh chiÕn l­îc t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Vai trß: §èi víi doanh nghiÖp: N©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, hiÖu qu¶ thùc hiÖn c«ng viÖc. N©ng cao chÊt l­îng cña thùc hiÖn c«ng viÖc. Gi¶m bít sù gi¸m s¸t v× ng­êi lao ®éng ®­îc ®µo t¹o lµ ng­êi cã kh¶ n¨ng tù gi¸m s¸t. N©ng cao tÝnh æn ®Þnh vµ n¨ng ®éng cña tæ chøc. Duy tr× vµ n©ng cao chÊt l­îng cña nguån nh©n lùc. T¹o ®iÒu kiÖn cho ¸p dông tiÕn bé kü thuËt vµ qu¶n lý vµo doanh nghiÖp. T¹o ra ®­îc lîi thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. §èi víi ng­êi lao ®éng: T¹o ra ®­îc sù g¾n bã gi÷a ng­êi lao ®éng vµ doanh nghiÖp. T¹o ra tÝnh chuyªn nghiÖp cña ng­êi lao ®éng. T¹o ra sù thÝch øng gi÷a ng­êi lao ®éng vµ c«ng viÖc hiÖn t¹i còng nh­ t­¬ng lai. §¸p øng nhu cÇu vµ nguyÖn väng ph¸t triÓn cña ng­êi lao ®éng. T¹o cho ng­êi lao ®éng cã c¸ch nh×n, c¸ch t­ duy míi trong c«ng viÖc cña hä lµ c¬ së ®Ó ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o cña ng­êi lao ®éng trong c«ng viÖc. Néi dung: Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc nh»m t¨ng c­êng chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶, tiÕp tôc më réng quy m« c¸c cÊp, bËc häc vµ tr×nh ®é ®µo t¹o phï hîp víi c¬ cÊu tr×nh ®é, c¬ cÊu ngµnh nghÒ, c¬ cÊu vïng miÒn cña nh©n lùc. N©ng tû lÖ lao ®éng ®· qua ®µo t¹o ë c¸c tr×nh ®é kh¸c nhau. §¹i héi lÇn thø IX cña §¶ng ®· ®Þnh h­íng cho ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ViÖt Nam: “ Ng­êi lao ®éng cã trÝ tuÖ cao, cã tay nghÒ thµnh th¹o, cã phÈm chÊt tèt ®Ñp, ®­îc ®µo t¹o båi d­ìng vµ ph¸t triÓn bëi mét nÒn gi¸o dôc tiªn tiÕn g¾n liÒn víi mét nÒn khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i”. C¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. HiÖn nay cã rÊt nhiÒu c¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Mçi mét ph­¬ng ph¸p cã c¸ch thøc thùc hiÖn, ­u nh­îc ®iÓm riªng. Do vËy c¸c doanh nghiÖp còng nh­ c¸c tæ chøc cÇn lùa chän cho m×nh mét ph­¬ng ph¸p tèi ­u võa ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu ®Æt ra võa tiÕt kiÖm ®­îc kinh phÝ ®µo t¹o. D­íi ®©y lµ mét sè ph­¬ng ph¸p ®­îc liÖt kª ®Ó c¸c doanh nghiÖp lùa chän cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña m×nh: §µo t¹o trong c«ng viÖc: ®µo t¹o trùc tiÕp t¹i n¬i lµm viÖc ng­êi häc sÏ tiÕp thu kiÕn thøc, kü n¨ng cÇn thiÕt cho c«ng viÖc th«ng qua viÖc b¾t tay trùc tiÕp vµo c«ng viÖc d­íi sù h­íng dÉn cña ng­êi lao ®éng lµnh nghÒ. Bao gåm: §µo t¹o theo kiÓu chØ dÉn c«ng viÖc. §µo t¹o theo kiÓu häc nghÒ. KÌm cÆp vµ chØ b¶o. Lu©n chuyÓn vµ thuyªn chuyÓn c«ng viÖc . §µo t¹o ngoµi c«ng viÖc: ng­êi häc ®­îc t¸ch khái sù thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc thùc tÕ. Bao gåm: Tæ chøc c¸c líp c¹nh doanh nghiÖp. Cö ®i häc ë c¸c tr­êng chÝnh quy. C¸c bµi gi¶ng, c¸c héi nghÞ hoÆc c¸c héi th¶o. §µo t¹o theo kiÓu ch­¬ng tr×nh ho¸, víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh. §µo t¹o theo ph­¬ng thøc tõ xa. §µo t¹o theo kiÓu phßng thÝ nghiÖm. M« h×nh ho¸ hµnh vi. §µo t¹o kü n¨ng xö lý c«ng v¨n, giÊy tê. II. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c ®µo t¹o ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ë ViÖt Nam hiÖn nay. 2.1. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ mèi quan hÖ víi c«ng nghiÖp ho¸, ph¸t triÓn kinh tÕ. 2.1.1. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®ßi hái ph¶i ph¸t triÓn ®ång bé c¶ vÒ mÆt chÊt l­îng vµ mÆt sè l­îng: VÒ mÆt chÊt l­îng: nhÊn m¹nh nguån vèn nh©n lùc ®­îc t¹o ra qua qu¸ tr×nh ®Çu t­ vµo nguån nh©n lùc bao gåm ®Çu t­ vµo gi¸o dôc vµ häc tËp kinh nghiÖm t¹i n¬i lµm viÖc, søc khoÎ vµ dinh d­ìng… vèn cã tÝnh bæ sung lÉn nhau cao. VÒ mÆt sè l­îng: phô thuéc chñ yÕu vµo quy m« vµ tèc ®é t¨ng d©n sè hµng n¨m. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ qu¸ tr×nh t¹o dùng lùc l­îng lao ®éng cã kü n¨ng vµ sö dông chóng cã hiÖu qu¶. §©y chÝnh lµ sù nh×n nhËn d­íi gãc ®é mét doanh nghiÖp, cßn d­íi gãc ®é lµ ng­êi c«ng nh©n th× ®ã lµ viÖc n©ng cao kü n¨ng, n¨ng lùc hµnh ®éng vµ chÊt l­îng cuéc sèng nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ thu nhËp cña ng­êi lao ®éng. Nh­ vËy ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn gi¸o dôc, tiÕp thu kinh nghiÖm, t¨ng c­êng thÓ lùc, kÕ ho¹ch ho¸ d©n sè, t¨ng nguån vèn x· héi còng nh­ c¸c qu¸ tr×nh khuyÕn khÝch hoÆc tèi ­u ho¸ sù ®ãng gãp cña c¸c qu¸ tr×nh kh¸c nhau vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­ qu¸ tr×nh sö dông lao ®éng, khuyÕn khÝch hiÖu øng lan to¶ kiÕn thøc trong nh©n d©n. 2.1.2. Mèi quan hÖ gi÷a qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Qu¸ tr×nh nµy tr¶i qua hai giai ®o¹n ®ã lµ: Giai ®o¹n chuyÓn dÞch lao ®éng d­ thõa tõ n«ng nghiÖp sang c¸c ngµnh c«ng nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng vµ gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp. Giai ®o¹n chuyÓn dÞch lao ®éng tõ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cã gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp lªn c¸c ngµnh cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao. Nh­ vËy ®ãng gãp chÝnh cña ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ lµ ®µo t¹o vµ cung cÊp ®ñ nguån nh©n lùc ®¸p øng kü n¨ng vµ søc khoÎ ®Ó thùc hiÖn ®­îc hai giai ®o¹n chuyÓn dÞch trªn. 2.1.3. §Æc tr­ng cña viÖc ®Çu t­ vµo nh©n lùc kh¸c h¼n so víi c¸c lo¹i ®Çu t­ kh¸c. Kh«ng bÞ gi¶m gi¸ trÞ trong qu¸ tr×nh sö dông mµ ng­îc l¹i cµng ®­îc sö dông nhiÒu kh¶ n¨ng t¹o thu nhËp vµ do vËy thu håi vèn cµng cao. Chi phÝ t­¬ng ®èi cao trong khi ®ã kho¶ng thêi gian sö dông l¹i lín, th­êng lµ kho¶ng thêi gian lµm viÖc cña c¶ ®êi ng­êi. C¸c hiÖu øng gi¸n tiÕp vµ hiÖu øng lan to¶ cña ®Çu t­ vµo vèn nh©n lùc lµ rÊt lín. Kh«ng chØ lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó ®¹t thu nhËp mµ cßn lµ môc tiªu cña x· héi gióp con ng­êi th­ëng thøc cuéc sèng ®Çy ®ñ h¬n. Kh«ng chØ do tû lÖ thu håi ®Çu t­ trªn thÞ tr­êng lao ®éng quyÕt ®Þnh. C¸c lîi Ých cã ®­îc tõ ®Çu t­ vµo nh©n lùc mang l¹i nÕu ®­îc ®Æt trong ®iÒu kiÖn ®­îc sö dông hiÖu qu¶ vµ cã m«i tr­êng ph¸t triÓn phï hîp vµ thuËn lîi. Ng­îc l¹i sÏ lµ sù l·ng phÝ ®Çu t­, lµ mÊt m¸t to lín vµ ®¸ng sî nhÊt. 2.2. Nhu cÇu ®èi víi vÊn ®Ò ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua gi¸o dôc ®µo t¹o vµ sù ®¸p øng cho thêi kú ®æi míi cña ®Êt n­íc. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña viÖc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong thêi kú ®æi míi ®ã lµ: n©ng cao nguån vèn nh©n lùc ®èi víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ kÕt hîp kiÕn thøc, kü n¨ng, kinh nghiÖm, søc khoÎ vµ dinh d­ìng. Gi¸o dôc cã vai trß ®¸ng kÓ khuyÕn khÝch sù ph©n bæ hîp lý c¸c nguån lùc, gi¶m chi phÝ vµ t¨ng lîi nhuËn cËn biªn ®èi víi c¸c th«ng tin vÒ s¶n xuÊt ( ®Æc biÖt trong khu vùc s¶n xuÊt cña nhµ n­íc). N©ng cao tr×nh ®é gi¸o dôc vµ gi¶m nghÌo, bÊt b×nh ®¼ng vµ æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« nh­ ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o vµ tiÕn bé c«ng nghÖ: ®æi míi, s¸ng t¹o, m« pháng c«ng nghÖ lµm n¨ng suÊt t¨ng tû lÖ thuËn víi tr×nh ®é vèn nh©n lùc ®­îc tÝch luü tõ tr­íc mµ ®æi míi, s¸ng t¹o, m« pháng vµ du nhËp c«ng nghÖ, n¨ng suÊt phô thuéc vµo kho¶ng c¸ch gi÷a tr×nh ®é, kiÕn thøc c«ng nghÖ bªn ngoµi vµ tr×nh ®é nguån vèn nh©n lùc trong n­íc. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc tr¶i qua bèn thêi kú c¬ b¶n sau: Thêi kú æn ®Þnh vµ kh«i phôc ph¸t triÓn kinh tÕ ( nh÷ng n¨m 1970)®©y lµ thêi kú t¹o nÒn t¶ng vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ còng nh­ mét sè c¸c ngµnh kh¸c nh­: x©y dùng, n¨ng l­îng nh»m t¹o ra tÝch luü ban ®Çu cho nÒn kinh tÕ vµ c¬ së h¹ tÇng cho cÊt c¸nh c«ng nghiÖp. Yªu cÇu ®èi víi ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua gi¸o dôc ®µo t¹o lµ më réng c¬ héi tiÕp nhËn gi¸o dôc tiÓu häc cho trÎ em. §©y lµ môc tiªu cÊp thiÕt ®Ó gióp lùc l­îng lao ®éng d«i d­ trong n«ng nghiÖp chuyÓn dÞch lªn khu c«ng nghiÖp vµ c¸c khu vùc kh¸c cã n¨ng suÊt lao ®éng cao h¬n. Thêi kú thùc hiÖn chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng ph¸t triÓn tû träng c«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n ( nh÷ng n¨m cuèi 1970 ®Çu 1980). Yªu cÇu ph¸t triÓn nguån nh©n lùc b»ng c¸ch më réng gi¸o dôc trung häc bao gåm c¶ nh¸nh phæ th«ng lÉn nh¸nh gi¸o dôc nghÒ nghiÖp. Tuy nhiªn môc tiªu phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc kh«ng ®­îc l¬i láng mµ ph¶i tiÕp tôc cñng cè vµ nhÊn m¹nh tiªu ®iÓm vµo n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc tiÓu häc ®Ó lµm nÒn t¶ng cho chÊt l­îng c¸c cÊp häc tiÕp theo. Thêi kú nh÷ng n¨m 1990: giai ®o¹n cã nh÷ng b­íc ®iÒu chØnh quan träng trong chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn c¸c ngµnh cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao vµ cã hµm l­îng vèn kü thuËt lín. Yªu cÇu ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trªn c¬ së tiÕp tôc më réng gi¸o dôc trung häc kÓ c¶ gi¸o dôc nghÒ nghiÖp cÊp trung häc, cao ®¼ng ®ång thêi më réng gi¸o dôc nghÒ sau trung häc vµ gi¸o dôc ®¹i häc. Thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ ( cuèi n¨m 1990 ®Õn nay ): ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ cã hµm l­îng khoa häc kü thuËt cao, ®Æc biÖt c¸c ngµnh cã hµm l­îng tri thøc c«ng nghÖ cao. MÆt kh¸c t¹o dùng x· héi hËu c«ng nghiÖp víi môc tiªu ph¸t triÓn con ng­êi toµn diÖn th«ng qua chÝnh s¸ch thiÕt lËp x· héi häc tËp suèt ®êi. Yªu cÇu ph¸t triÓn nguån nh©n lùc b»ng viÖc c¶i c¸ch nÒn gi¸o dôc ®· tõng phôc vô thµnh c«ng cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa chuyÓn ®æi ®Þnh h­íng cña nÒn gi¸o dôc phæ th«ng theo yªu cÇu ph¸t triÓn cña thêi kú míi. 2.3. Bèi c¶nh ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua gi¸o dôc ®µo t¹o ë ViÖt Nam hiÖn nay. 2.3.1. C¸c yÕu tè quèc tÕ: Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ tri thøc vµ toµn cÇu ho¸ . Trong ®iÒu kiÖn c«ng nghÖ quèc tÕ thay ®æi nhanh vµ nguy c¬ kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn ngµy cµng xa gi÷a c¸c n­íc giµu vµ c¸c n­íc nghÌo. 2.3.2. C¸c yÕu tè trong n­íc: §Æc thï kÕt hîp nhiÒu qu¸ tr×nh kinh tÕ trong c«ng nghiÖp ho¸ ë ViÖt Nam: ViÖt Nam tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ tõ xuÊt ph¸t ®iÓm lµ mét n­íc n«ng nghiÖp ®«ng d©n nghÌo nµn l¹c hËu l¹i chÞu ¶nh h­ëng nÆng nÒ sau chiÕn tranh cßn rÊt nhiÒu viÖc ph¶i lµm tr­íc m¾t ®Ó æn ®Þnh vÒ mäi mÆt. Nh­ng qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ë ViÖt Nam ®­îc tiÕn hµnh ®ång thêi víi qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. C«ng nghiÖp ho¸ ®i ®«i víi hiÖn ®¹i ho¸ lµ mét ®Æc ®iÓm cña ViÖt Nam khi tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ tõ mét nÒn kinh tÕ l¹c hËu, lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh. NhiÖm vô thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Õn n¨m 2010: §èi víi khu vùc n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ®Èy m¹nh øng dông khoa häc c«ng nghÖ. §èi víi khu vùc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn c¸c ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng, ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn, x©y dùng chän läc mét sè c¬ së c«ng nghiÖp nÆng then chèt, ph¸t triÓn c¸c ngµnh may mÆc, giÇy da, ®iÖn tö, ­u tiªn ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. §èi víi khu vùc dÞch vô ph¸t triÓn n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô, sím phæ cËp sö dông tin häc, Internet trong nÒn kinh tÕ vµ ®êi sèng x· héi. VÒ chiÕn l­îc ph¸t triÓn vïng trong ®ã ph¸t triÓn vai trß c¸c vïng ®éng lùc cã møc t¨ng tr­ëng cao, tÝch luü lín ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn c¸c vïng kh¸c trªn c¬ së ph¸t huy thÕ m¹nh cña tõng vïng, liªn kÕt víi vïng ®éng lùc t¹o møc t¨ng tr­ëng kh¸. Nh÷ng nÐt kh¸c biÖt: ThuËn lîi: sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ tri thøc vµ toµn cÇu ho¸, t¹o c¬ héi lín h¬n cho viÖc sö dông tri thøc v× môc ®Ých ph¸t triÓn nhanh. HiÖu øng lan to¶ h×nh thøc lín h¬n nhê sù ph¸t triÓn vµ bïng næ th«ng tin, sù ra ®êi vµ øng dông c¸c c«ng nghÖ vµ ph­¬ng thøc truyÒn t¶i th«ng tin hiÖu qu¶ h¬n còng nh­ xu h­íng më cöa vµ giao l­u kiÕn thøc gi÷a c¸c n­íc lín h¬n. MÆt b»ng c«ng nghÖ vµ tri thøc cao h¬n võa lµ th¸ch thøc song còng võa lµ c¬ héi ®èi víi ViÖt Nam hiÖn nay. Khã kh¨n: nh÷ng ¸p lùc vµ th¸ch thøc lín h¬n ®èi víi ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua gi¸o dôc ®µo t¹o ë ViÖt Nam xuÊt ph¸t tõ sù tôt hËu t­¬ng ®èi xa h¬n hiÖn nay cña ViÖt Nam so víi c¸c n­íc trong khu vùc. Do tÇm nhËn thøc ®èi víi sù cÇn thiÕt cña ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®· trë nªn cao h¬n trªn toµn thÕ giíi còng nh­ do nÒn c«ng nghÖ vµ tri thøc trªn thÕ giíi hiÖn nay ®· cao h¬n nhiÒu so víi c¸ch ®©y h¬n ba thËp kû Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng cña vÊn ®Ò ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua ®µo t¹o nghÒ x©y dùng t¹i ®Þa bµn tØnh Nam §Þnh Giíi thiÖu chung vÒ nguån nh©n lùc Thùc tr¹ng nguån lao ®éng t¹i ®Þa bµn Nam §Þnh D©n sè Nam §Þnh hiÖn nay lµ 3813505 ng­êi, trong ®ã: D©n sè thµnh phè Nam §Þnh 2306363 ng­êi HuyÖn Mü Léc 68693 ng­êi HuyÖn Vô B¶n 130776 ng­êi HuyÖn ý Yªn 243046 ng­êi HuyÖn NghÜa H­ng 201283 ng­êi HuyÖn Nam Trùc 203160 ng­êi HuyÖn Trùc Ninh 193178 ng­êi HuyÖn Xu©n Tr­êng 179500 ng­êi HuyÖn Giao Thuû 287506 ng­êi Trong ®ã sè ng­êi ë ®é tuæi lao ®éng trong toµn tØnh lµ 1054000 ng­êi, n÷ chiÕm kho¶ng 56%, nam chiÕm kho¶ng 44% tham gia lùc l­îng lao ®éng. §©y lµ mét nguån nh©n lùc dåi dµo cña tØnh, xong vÒ chÊt l­îng nguån nh©n lùc th× l¹i ch­a ®¸p øng ®­îc víi nhu cÇu ®Æt ra cña thÞ tr­êng. Do vËy ch­a khai th¸c ®­îc hÕt c¸c tiÒm n¨ng vÒ nguån nh©n lùc. Trong nh÷ng n¨m tíi quy m« d©n sè vµ nguån nh©n lùc vÉn tiÕp tôc t¨ng vµ cã quy m« lín h¬n n÷a sÏ ®Æt ra nh÷ng th¸ch thøc cho nÒn kinh tÕ cña tØnh nhµ. Tû lÖ t¨ng b×nh qu©n n¨m cña nguån nh©n lùc qua nhiÒu n¨m ®Òu lín h¬n tû lÖ t¨ng d©n sè. Do ®ã c¶ quy m« vµ tû lÖ t¨ng cña nguån nh©n lùc ®ang t¹o ra søc Ðp m¹nh ®èi víi nÒn kinh tÕ ®Æc biÖt ®èi víi c«ng viÖc lµm. Tû lÖ t¨ng tr­ëng nµy cã nguån gèc ë c¬ cÊu d©n sè trÎ vµ tû lÖ t¨ng d©n sè nhiÒu n¨m tr­íc( sè ng­êi ë ®é tuæi 0-14 tuæi ®«ng ®¶o) b­íc vµo tuæi lao ®éng. Nguån nh©n lùc cña tØnh lµm trong c¸c ngµnh n«ng nghiÖp vµ nu«i trång thuû s¶n lµ chñ yÕu, mét phÇn tham gia häc tËp nghiªn cøu ë c¸c tr­êng THCN, C§, §H trong vµ ngoµi tØnh. §éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é, kinh nghiÖm trong tØnh cßn rÊt h¹n chÕ do c¸c chÝnh s¸ch ®·i ngé ch­a thùc sù ®ñ søc ®Ó g×n gi÷ vµ thu hót nh©n tµi, ®©y lµ vÊn ®Ò mµ tØnh Nam §Þnh ®ang dÇn dÇn kh¾c phôc tõng b­íc. TÇm quan träng cña c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ x©y dùng §µo t¹o nguån nh©n lùc ngµnh x©y dùng lµ c¬ héi ®Ó giao l­u, hîp t¸c, häc tËp kinh nghiÖm trong ®µo t¹o ®Ó cã thÓ thùc hiÖn ®i t¾t ®ãn ®Çu, rót ng¾n kho¶nh c¸ch, tr¸nh nguy c¬ tôt hËu so víi c¸c nÒn kinh tÕ tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. Cã ®ñ n¨ng lùc tiÕp cËn, ¸p dông vµ lµm chñ c«ng nghÖ x©y dùng hiÖn ®¹i, tiªn tiÕn, cã kh¶ n¨ng héi nhËp quèc tÕ vµ tham gia vµo nÒn kinh tÕ tri thøc. Nhu cÇu x©y dùng t¨ng nhanh ®Æt ra nh÷ng m©u thuÉn gi÷a khèi l­îng lín c«ng tr×nh cÇn x©y dùng vµ vèn nhÊt lµ tr×nh ®é vµ sè l­îng nguån nh©n lùc trong xu thÕ c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t. Nhu cÇu ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kü thuËt vµ c«ng nghiÖp ë n­íc ta lµ rÊt lín diÔn ra ®ång thêi ë ba khu vùc ph¸t triÓn chÝnh lµ: khu vùc ®« thÞ, khu vùc kinh tÕ träng ®iÓm vµ khu vùc n«ng th«n. Nhu cÇu ph¸t triÓn nhanh vµ ®a d¹ng cña thÞ tr­êng x©y dùng tÊt yÕu ®ßi hái nguån nh©n lùc t­¬ng øng ®ñ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng, ®ång thêi ph¸t triÓn theo h­íng ph©n cÊp sö dông m¹nh mÏ. C¸c m« h×nh ®µo t¹o nghÒ x©y dùng ®ang ®­îc ¸p dông t¹i ®Þa bµn Nam §Þnh M« h×nh ®µo t¹o chÝnh quy M¹ng l­íi tr­êng: HiÖn nay t¹i Nam §Þnh cã rÊt nhiÒu c¸c tr­êng cao ®¼ng, trung cÊp còng nh­ c¸c trung t©m, c¸c c¬ së d¹y nghÒ ®­îc tæ chøc ®Ó ®¸p øng nhu cÇu häc tËp cña ng­êi d©n t¹i ®Þa bµn vµ më réng sang mét sè ®Þa bµn l©n cËn. Trong ®ã ngµnh x©y dùng ®­îc ®µo t¹o chñ yÕu ë hai tr­êng ®ã lµ: tr­êng trung cÊp x©y dùng sè 2 thuéc Bé X©y dùng vµ tr­êng thñ c«ng mü nghÖ. §©y lµ hai tr­êng tuyÓn sinh häc sinh lín nhÊt trong tØnh vÒ ®µo t¹o ngµnh x©y dùng hµng n¨m mçi tr­êng tuyÓn kho¶ng 600 häc sinh ®Ó ®µo t¹o. Quy m« ®µo t¹o: Quy m« gi¸o dôc ®µo t¹o ngµy cµng t¨ng nhanh do nhu cÇu cña thÞ tr­êng trong thêi kú ®æi míi, thêi kú c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, thêi kú x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®­êng x¸ vµ c¸c c«ng tr×nh phóc lîi, c¸c khu c«ng nghiÖp… Theo sè liÖu trong n¨m 2005 tØnh Nam §Þnh ®µo t¹o kho¶ng tõ 1800 ®Õn 2000 c«ng nh©n x©y dùng bao gåm c¸c tr­êng trung cÊp x©y dùng sè 2, tr­êng thñ c«ng mü nghÖ vµ mét vµi trung t©m ®µo t¹o ë tuyÕn huyÖn. C¸c tr­êng nµy tuyÓn sinh tõ Thõa Thiªn HuÕ ®æ ra, vµ c¸c c¬ së tuyÓn sinh chÝnh ®­îc tæ chøc t¹i Nam §Þnh, Th¸i B×nh vµ Ninh B×nh vµ trong 5 n¨m trë l¹i ®©y tû lÖ tèt nghiÖp ®¹t tõ 85% ®Õn 90% trong ®ã kh¸ giái ®¹t kho¶ng 25% ®Õn 35% cßn l¹i lµ trung b×nh. Sè häc sinh sau khi tèt nghiÖp lµm t¹i c¸c c«ng ty x©y dùng ®¹t kho¶ng 30% ®Õn 50% cßn l¹i lµ lµm tù do kho¶ng 50% ®Õn 70% tËp trung ë miÒn B¾c kho¶ng 50%, miÒn trung kho¶ng 15% vµ miÒn Nam kho¶ng 35%. Kinh phÝ ®µo t¹o cho mét häc sinh theo sè liÖu n¨m 2004 lµ 3.8 triÖu ®ång cho mét häc sinh, cho ®Õn nay lµ 4.5 triÖu ®ång. §µo t¹o hÖ c«ng nh©n x©y dùng vµ hÖ trung häc x©y dùng. Nh×n chung sè l­îng ng­êi ®­îc ®µo t¹o cã t¨ng, nh­ng ch­a ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña ngµnh vµ kh«ng c©n ®èi gi÷a c¸c tr×nh ®é ®µo t¹o nh­ hÖ c«ng nh©n hiÖn nay ®µo t¹o cßn thiÕu rÊt nhiÒu trong khi ®ã thÞ tr­êng l¹i rÊt cÇn nhiÒu c«ng nh©n lµnh nghÒ vµ tay nghÒ cao l¹i ®ang thiÕu mét c¸ch trÇm träng. ViÖc ®µo t¹o nh©n lùc vÒ c¸c cÊp tr×nh ®é, ngµnh nghÒ vµ vïng miÒn kh«ng hîp lý, kh«ng ®¸p øng yªu cÇu cña ng­êi sö dông nªn cã t×nh tr¹ng nhiÒu ng­êi ®· qua ®µo t¹o kh«ng kiÕm ®­îc viÖc lµm hoÆc lµm viÖc kh«ng ®óng víi tr×nh ®é tay nghÒ ®· qua ®µo t¹o trong khi ph¶i sö dông kh¸ nhiÒu d¹ng nh©n lùc kh«ng qua ®µo t¹o. Ngµnh nghÒ ®µo t¹o: Nh÷ng n¨m võa qua, c¸c tr­êng ®· cã nhiÒu cè g¾ng lµm cho c¬ cÊu ngµnh nghÒ ®µo t¹o s¸t víi yªu cÇu sö dông, tuy ch­a ®¸p øng ®­îc sù thÝch nghi, nh¹y bÐn víi yªu cÇu thùc tÕ th× ch­a ®¸p øng. VÒ trung häc cã c¸c ngµnh kü thuËt x©y dùng, vËt liÖu x©y dùng, x©y dùng d©n dông. Mét sè ngµnh nghÒ ®­îc ®µo t¹o do nhu cÇu thùc tÕ nh­ng v­íng vµo khung chung vµ kh«ng cã gi¸o viªn chuyªn m«n nªn ®µo t¹o kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña s¶n xuÊt. VÒ ®µo t¹o c«ng nh©n kh«ng chó träng vµ ph©n cÊp c«ng nh©n mµ c¸c tr­êng chØ ®µo t¹o cung cÊp c«ng nh©n gäi lµ thî mµ xÕp h¹ng th× lµm ®­îc c¸c viÖc qui ®Þnh cho thî bËc 3( tr­íc ®©y) lµ tèi ®a. ViÖc n©ng bËc, n©ng cÊp do doanh nghiÖp c«ng nhËn qua thêi gian c«ng t¸c vµ c¸c qui ®Þnh vÒ yªu cÇu c«ng t¸c hoµn thµnh cña bËc l­¬ng chø kh«ng toµn diÖn theo cÊp bËc thî. Sù mÊt c©n ®èi ®ã ®ßi hái cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch tho¶ ®¸ng ®Ó khuyÕn khÝch lao ®éng trùc tiÕp. §iÒu nµy gãp phÇn nhanh chãng ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®µo t¹o hîp lý h¬n. §éi ngò gi¸o viªn: ChÊt l­îng ®µo t¹o phô thuéc nhiÒu vµo chÊt l­îng thÇy gi¸o. HiÖn nay tØnh Nam §Þnh ®ang thiÕu rÊt nhiÒu c¸c thÇy gi¸o ®­îc ®µo t¹o chÝnh quy ë c¸c tr­êng ®µo t¹o ngµnh x©y dùng. Vµ h¬n n÷a sè gi¸o viªn ë ®é tuæi 50- 60 cÇn dÇn dÇn ®­îc thay thÕ nh­ng hÇu hÕt ë c¸c tr­êng kh«ng cã ®éi ngò kÕ cËn thÝch hîp. §êi sèng gi¸o viªn cßn khã kh¨n nªn ch­a an t©m nghiªn cøu vµ tËp trung trÝ tuÖ cho gi¶ng d¹y vµ ®µo t¹o mµ cßn lµm nhiÒu viÖc kh¸c nh»m gi¶i quyÕt t¨ng thu nhËp c¸ nh©n. Trong 5 n¨m gÇn ®©y c¸c tr­êng ®· cã xu h­íng, chñ tr­¬ng thu nhËn vµ ®µo t¹o líp c¸n bé trÎ ®­îc ­u tiªn nhiÒu mÆt nh­ cung cÊp kinh phÝ cho häc tËp n©ng cao tr×nh ®é, xong vÉn kh«ng thu nhËn ®­îc kÕt qu¶ lµ mÊy do møc l­¬ng cßn thÊp vµ c¬ héi th× rÊt Ýt. ViÖc tæ chøc n©ng cao tr×nh ®é thÇy gi¸o hiÖn nay dùa chÝnh vµo viÖc cho ®i häc ë cÊp cao h¬n nh­ kü thuËt viªn sÏ ®­a ®i häc ®¹i häc t¹i chøc, lµ kü s­ th× n©ng cao b»ng c¸ch cho ®i häc cao häc vµ sau ®ã lµ lµm nghiªn cøu sinh. Nh÷ng ng­êi kh«ng héi ®ñ ®iÒu kiÖn ®i häc th× gi÷ nguyªn b»ng cÊp vµ uy tÝn nghÒ nghiÖp chñ yÕu lµ ®Õm n¨m c«ng t¸c. Cßn thiÕu h×nh thøc ®µo t¹o l¹i ng¾n h¹n, cËp nhËt th«ng tin th­êng xuyªn, khi c«ng nghÖ míi trªn thÕ giíi vµ trong n­íc ph¸t triÓn nh­ vò b·o lµm cho nh÷ng n¨m tÝch luü kinh nghiÖm gi¶m ý nghÜa. T×nh h×nh ®éi ngò gi¸o viªn ë c¸c tr­êng cßn rÊt c¨ng th¼ng. Mét trong nh÷ng khã kh¨n lµ trong thêi gian qua, c¸c tr­êng kh«ng cã chØ tiªu tuyÓn dông biªn chÕ ®Ó bæ sung lùc l­îng thÇy gi¸o. Líp thÇy cã tuæi vÉn ph¶i ®¶m nhiÖm nh÷ng nhiÖm vô chñ tr× trong nhiÒu c«ng t¸c ®¸ng lÏ viÖc Êy ph¶i chuyÓn giao cho líp kÕ cËn. Néi dung ch­¬ng tr×nh, ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ qu¶n lý ®µo t¹o Néi dung ch­¬ng tr×nh vµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o thùc tÕ ®· ®­îc tiÕn hµnh so¸t xÐt tæng thÓ ®Ó t¨ng tÝnh thùc tiÔn, phï hîp víi hiÖn tr¹ng ph¸t triÓn còng nh­ lµm tiÒn ®Ò cho nguån lùc ®i vµo c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, tuy ch­a lµm ®­îc bao nhiªu. Ph­¬ng ph¸p d¹y vµ häc c¶i tiÕn ch­a nhiÒu. C¸c ph­¬ng ph¸p d¹y häc cò, l¹c hËu, nÆng vÒ truyÒn ®¹t kiÕn thøc lý thuyÕt mµ kh«ng chó ý ®Õn viÖc rÌn luyÖn cho häc sinh ph­¬ng ph¸p häc tËp, c¸ch suy nghÜ vµ ph­¬ng ph¸p øng xö trong cuéc sèng, trong lao ®éng. ViÖc häc cña häc sinh phÇn lín lµ thô ®éng, ch­a cã ®ñ c¬ së vËt chÊt, hÖ thèng s¸ch tham kh¶o, s¸ch gi¸o khoa ®¸p øng còng nh­ hÖ thèng phßng thùc hµnh t­¬ng øng nªn t×nh tr¹ng häc chay lµ chñ yÕu. Sè giê lªn líp cña häc sinh lµ nhiÒu. Nãi chung néi dung ch­¬ng tr×nh vµ m« h×nh ®µo t¹o cßn l¹c hËu, chËm ®­îc cËp nhËt nh÷ng kiÕn thøc míi vµ cßn t¸ch rêi thùc tÕ nªn chÊt l­îng ®µo t¹o thÊp, kh«ng ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng søc lao ®éng vµ cã xu h­íng chÊt l­îng ®µo t¹o tû lÖ nghÞch víi t¨ng qui m« ®µo t¹o… viÖc qu¶n lý ®µo t¹o ch­a linh ho¹t mµ con cøng nh¾c. Kh©u ®µo t¹o tõ c¸c ®Þa ®iÓm xa tr­êng së cã nhiÒu khã kh¨n, thiÕu xãt lµm gi¶m sót kÕt qu¶ häc tËp. C¬ së vËt chÊt phôc vô ®µo t¹o: HÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ kinh phÝ ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho ngµnh x©y dùng tuy cã ®­îc ®Çu t­ vµ t¨ng ®¸ng kÓ, nh­ng nh×n chung vÉn cßn l¹c hËu, chËm ®­îc c¶i thiÖn. Sù ®Çu t­ cho c¬ së vËt chÊt cña c¸c tr­êng ch­a t­¬ng xøng víi t¨ng quy m« häc sinh ®Æc biÖt lµ ký tóc x¸, phßng thùc hµnh, c«ng cô häc tËp, s©n b·i thùc hµnh vµ s¸ch gi¸o khoa, tµi liÖu tham kh¶o vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c cho häc sinh häc tËp cßn thiÕu nghiªm träng. C¬ së vËt chÊt trang thiÕt bÞ d¹y nghÒ cßn thiÕu thèn, l¹c hËu, thiÕu ®ång bé, trong khi ch­¬ng tr×nh môc tiªu ®Çu t­ cho trang thiÕt bÞ d¹y nghÒ cßn h¹n hÑp, ch­a ®¸p øng ®­îc víi nhu cÇu cña c¸c tr­êng. Bé X©y Dùng cã ®Çu t­ cho c¸c tr­êng trong Bé nh­ng lùc bÊt tßng t©m, ch­a t¹o ®­îc mét tæng thÓ ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Nguån ng©n s¸ch ®Çu t­ cho ®µo t¹o nghÒ cßn thÊp, ch­a cã kho¶n môc ng©n s¸ch giµnh riªng cho d¹y nghÒ, mÆt kh¸c ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng h¹n chÕ chØ ®­îc ®Çu t­ cho c¬ së vËt chÊt vµ trang thiÕt bÞ d¹y häc kh«ng ®¸ng kÓ. Trang bÞ cho gi¶ng d¹y vµ häc tËp ë c¸c tr­êng thuéc ®Þa ph­¬ng kh¸ lµ thiÕu thèn, l¹c hËu. M« h×nh ®µo t¹o theo ph­¬ng thøc truyÒn nghÒ §©y lµ mét m« h×nh ®µo t¹o kh«ng theo mét tr­êng líp chÝnh quy nµo mµ chØ lµ sù truyÒn thô nghÒ cña nh÷ng ng­êi ®i tr­íc cho nh÷ng ng­êi muèn häc viÖc v× mét lý do nµo ®ã kh«ng tham gia häc tËp ë c¸c tr­êng líp chÝnh quy ®­îc. Mµ võa tham gia häc tËp võa trùc tiÕp lµm viÖc, sai ®©u söa ®Êy, häc theo kiÓu b¾t ch­íc. ­u ®iÓm cña ph­¬ng thøc ®µo t¹o nµy lµ: kinh phÝ ®µo t¹o kh«ng cao, kh«ng bã buéc thêi gian häc tËp. Nh­îc ®iÓm : cung cÊp kiÕn thøc kh«ng cã hÖ thèng, bµi b¶n. Ng­êi häc ®«i khi häc c¶ nh÷ng yÕu tè l¹c hËu Mét sè ®¸nh gi¸, kinh nghiÖm vµ bµi häc rót ra tõ c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ x©y dùng t¹i ®Þa bµn Nam §Þnh NhËn xÐt: Nh×n chung c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ x©y dùng t¹i ®Þa bµn Nam §Þnh ®· ®¸p øng ®­îc mét phÇn nhu cÇu cña thÞ tr­êng ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh, phï hîp víi tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña thêi kú ®æi míi cña ®Êt n­íc. Tuy nhiªn cßn rÊt nhiÒu mÆt h¹n chÕ xong tØnh ®· cã nh÷ng kh¾c phôc khã kh¨n ®Ó ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh trong xu h­íng chung cña x· héi. MÆc dï vËy tØnh vÉn cÇn ph¶i tiÕp tôc ph¸t huy h¬n n÷a ®Ó ngµy cµng n©ng cao chÊt l­îng c«ng nh©n còng nh­ sè l­îng. Kinh nghiÖm: Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ngµnh x©y dùng ph¶i ®¸p øng ®­îc c¸c môc tiªu cña ngµnh còng nh­ cña tr­êng, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña thÞ tr­êng. Th«ng qua ®µo t¹o ph¶i thu nhËn ®­îc nh÷ng gi¸ trÞ cña ngµnh, phÊn ®Êu ®¹t tr×nh ®é t­¬ng xøng trong khu vùc còng nh­ trªn thÕ giíi th«ng qua c¸c cuéc thi tay nghÒ giái ASEAN diÔn ra hµng n¨m. Kh«ng ngõng më réng ®µo t¹o nghÒ kh«ng nh÷ng trong tØnh mµ cßn ë c¸c tØnh b¹n. Bµi häc: Thèng nhÊt trong nhËn thøc vÒ sù ­u tiªn ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ngµnh x©y dùng th«ng qua gi¸o dôc ®µo t¹o cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi c¸c chÝnh s¸ch vµ chñ tr­¬ng ®µo t¹o nghÒ cña tØnh. CÇn ph¶i cã sù nç lùc cña c¶ häc sinh vµ gi¸o viªn. §µo t¹o ra nh÷ng c«ng nh©n cã tr×nh ®é tay nghÒ thùc sù, biÕt lµm viÖc theo ®óng chuyªn m«n, ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr­êng hiÖn t¹i vµ trong t­¬ng lai th«ng qua c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ngµnh x©y dùng. Ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o nghÒ t¹o uy tÝn x· héi trong con m¾t cña phô huynh vµ häc sinh thÓ hiÖn c¬ héi viÖc lµm, kh¶ n¨ng th¨ng tiÕn trong nghÒ nghiÖp vµ thu nhËp. Mèi quan hÖ gi÷a ngµnh x©y dùng víi c¸c ngµnh kh¸c cã liªn quan, ®¶m b¶o lîi Ých cña c¸c ngµnh liªn quan, c¸c chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña tØnh ph¶i phï hîp vµ tho¶ ®¸ng, vµ sù can thiÖp lµ cã h¹n. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ x©y dùng t¹i Nam §Þnh. 3.1. Mét sè quan ®iÓm, gi¶i ph¸p cña tØnh Nam §Þnh Quan ®iÓm: HiÖn ®¹i ho¸ ®µo t¹o nguån nh©n lùc ngµnh x©y dùng ph¶i g¾n víi ®Þnh h­íng ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc cña ngµnh x©y dùng vµ c¸c ngµnh liªn quan, g¾n víi thùc tÕ sö dông vµ nhu cÇu cña thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ nh»m ®¸p øng kÞp thêi nh÷ng ®ßi hái thùc tÕ s¶n xuÊt, kinh doanh cña ngµnh trong giai ®o¹n tr­íc m¾t vµ t­¬ng lai. PhÊn ®Êu tõng b­íc hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng ®µo t¹o c¸c lÜnh vùc cña ngµnh ë mäi cÊp vµ h×nh thøc ®µo t¹o vÒ néi dung, ch­¬ng tr×nh, ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ phôc vô ®µo t¹o theo tiªu chuÈn tiªn tiÕn, ­u tiªn c¸c c¬ së ®µo t¹o träng ®iÓm. ChuÈn ho¸ ®µo t¹o: gãp phÇn quan träng n©ng cao n¨ng lùc vµ chÊt l­îng cña qu¸ tr×nh ®µo t¹o ®Ó ng­êi ®­îc ®µo t¹o cã ®ñ ®iÒu kiÖn ph¸t huy cao nhÊt n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ lao ®éng trong thùc tÕ. §ång thêi tiÕn hµnh chuÈn ho¸ tõng b­íc hÖ thèng ®µo t¹o trªn c¬ së ®¶m b¶o chÊt l­îng ®µo t¹o theo tiªu chuÈn chÊt l­îng tiªn tiÕn cña khu vùc vµ trªn thÕ giíi ë mäi cÊp, h×nh thøc vµ ngµnh nghÒ ®µo t¹o thuéc c¸c lÜnh vùc chuyªn m«n vµ qu¶n lý cña ngµnh x©y dùng. X· héi ho¸ ®µo t¹o: gãp phÇn më réng quy m«, n©ng cao chÊt l­îng ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña thêi kú c«ng nghiÖp hãa- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, ph¸t huy néi lùc t¹o thÕ chñ ®éng trong ®µo t¹o, ph¸t huy truyÒn thèng hiÕu häc, kÜ n¨ng, khÐo lÐo, n¨ng ®éng, cÇn cï, ý thøc tù chñ, ham hiÓu biÕt cña ng­êi lao ®éng ViÖt Nam. Gi¶i ph¸p : Hoµn chØnh hÖ thèng vµ m¹ng l­íi c¸c c¬ së ®µo t¹o nh©n lùc x©y dùng. §¶m b¶o chÊt l­îng ®µo t¹o nh©n lùc x©y dùng thÝch øng nhu cÇu thÞ tr­êng x©y dùng trong n­íc, khu vùc vµ quèc tÕ. X©y dùng c¸c c¬ së ®µo t¹o träng ®iÓm vµ c¸c chuyªn ngµnh ®µo t¹o ®Æc thï theo tiªu chuÈn quèc tÕ ®¶m b¶o nhu cÇu c¹nh tranh cña thÞ tr­êng vµ xuÊt khÈu lao ®éng x©y dùng. §Èy m¹nh ch­¬ng tr×nh hîp t¸c quèc tÕ trong ®µo t¹o nguån nh©n lùc x©y dùng. C¶i tiÕn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch. T¨ng nguån ®Çu t­ cho ®µo t¹o. KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ vµ tham gia trùc tiÕp ®µo t¹o. LÊy viÖc ®µo t¹o lµm yÕu tè quan träng ®Ó ph¸t triÓn doanh nghiÖp. 3.2. Mét sè kiÕn nghÞ CÇn ph¶i x©y dùng m« h×nh ®µo t¹o nguån nh©n lùc ngµnh x©y dùng d©n dông vµ c«ng nghiÖp lµm then chèt theo chiÕn l­îc cña Bé X©y dùng ®ã lµ: “C«ng nh©n ®­îc ®µo t¹o theo 4 bËc: C«ng nh©n: ®µo t¹o mét chuyªn m«n hÑp, thêi gian 3 ®Õn 6 th¸ng, cÊp chøng chØ nghÒ. C«ng nh©n kÜ thuËt: ®µo t¹o nghÒ theo ch­¬ng tr×nh chÝnh quy, tõ 12 ®Õn 24 th¸ng, cÊp b»ng c«ng nh©n kÜ thuËt chÝnh quy. C«ng nh©n lµnh nghÒ: ®µo t¹o tõ c«ng nh©n kÜ thuËt ®· qua s¶n xuÊt theo mét nghÒ chuyªn s©u, 12 th¸ng, cÊp b»ng. C«ng nh©n bËc cao: ®µo t¹o tõ c«ng nh©n lµnh nghÒ ®· qua s¶n xuÊt, ®­îc bæ sung kiÕn thøc chuyªn m«n vµ qu¶n lÝ, ngo¹i ng÷, 24 th¸ng, cÊp b»ng. M« h×nh ®µo t¹o trung häc: ViÖc ®µo t¹o ®Ó trë thµnh kÜ thuËt viªn trung häc ®­îc thiÕt kÕ theo hai nguån tuyÓn sinh: häc sinh tèt nghiÖp THCS, c«ng nh©n cã tr×nh ®é THCS theo ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o 3 n¨m; häc sinh hoÆc c«ng nh©n cã tr×nh ®é PTTH theo ch­¬ng tr×nh 2 n¨m. Duy tr× viÖc ®µo t¹o trung häc cho mét sè ngµnh nghÒ thÝch hîp ”. KÕt luËn C«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ x©y dùng t¹i ®Þa bµn tØnh Nam §Þnh nãi riªng vµ gi¸o dôc ®µo t¹o nãi chung cÇn ph¶i ®­îc chó träng h¬n n÷a vÒ mÆt chÊt l­îng ®µo t¹o nh»m ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu cña x· héi trong thêi kú ®æi míi cña ®Êt n­íc: thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch vÒ gi¸o dôc mét c¸ch ®óng ®¾n, hîp lý còng nh­ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ m«i tr­êng gi¸o dôc, c¬ së h¹ tÇng vËt chÊt, ®éi ngò gi¸o viªn cã n¨ng lùc chuyªn m«n, kü n¨ng, kinh nghiÖm… biÕt cËp nhËt nh÷ng kiÕn thøc, th«ng tin míi ®ang thay ®æi tõng ngµy tõng giê ®Æc biÖt ®ã lµ c¸c yÕu tè vÒ c«ng nghÖ. MÆc dï víi thùc tr¹ng ®Êt n­íc ta hiÖn nay c«ng t¸c gi¸o dôc ®µo t¹o cßn gÆp khã kh¨n vÒ nhiÒu mÆt, xong Nhµ n­íc ta vÉn kh«ng ngõng n©ng cao ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o ngang tÇm víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi thÓ hiÖn qua nh÷ng cuéc thi tay nghÒ ASEAN hay c¸c cuéc thi Olimpic… ®· dµnh ®­îc nhiÒu thµnh tÝch cao, x¸c ®Þnh vÞ thÕ cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ vµ ®­îc nhiÒu n­íc biÕt ®Õn. §©y lµ ®iÒu mµ chóng ta cÇn ph¸t huy h¬n n÷a trong nh÷ng n¨m tíi. Do thêi gian ng¾n, kiÕn thøc cã h¹n ®Ò ¸n míi chØ ®Ò cËp ®­îc mét c¸ch s¬ bé vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ x©y dùng nghÒ x©y dùng t¹i ®Þa bµn Nam §Þnh trªn c¬ së ®ã ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p kiÕn nghÞ ë d¹ng kh¸i qu¸t nh»m gióp c«ng t¸c ®µo t¹o ph¸t triÓn h¬n n÷a. T«i rÊt mong nhËn ®­îc nhiÒu ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c b¹n sinh viªn vÒ bµi viÕt nµy. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì chØ b¶o tËn t×nh cña c« gi¸o NguyÔn V©n Thuú Anh . T«i còng xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì cña phßng tuyÓn sinh tr­êng trung häc x©y dùng sè 2- Nam Phong –Nam §Þnh ®· gióp t«i rÊt nhiÒu trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi nµy. Danh môc c¸c tµi liÖu tham kh¶o: Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua gi¸o dôc vµ ®µo t¹o kinh nghiÖm §«ng ¸ - H: KHXH, 2003 – 283 tr, Lª ThÞ ¸i L©m. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc: kinh nghiÖm thÕ giíi vµ thùc tiÔn n­íc ta. NXB: chÝnh trÞ quèc gia – PTS TrÇn V¨n Tïng, Lª ¸i L©m. §µo t¹o c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« ë ViÖt Nam: thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p NXB: chÝnh trÞ quèc gia – PGS.TS Lª Du Phong vµ PTS Hoµng V¨n Hoa. N©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc ®¸p øng yªu cÇu CNH-H§H ®Êt n­íc – H: CTQG; 1999- 134 tr. PTS Mai Quèc Ch¸nh. Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ nh©n lùc- H: L§XH – ThS NguyÔn V©n §iÒm vµ PGS.TS NguyÔn Ngäc Qu©n. T¹p chÝ lao ®éng x· héi sè 243 ( tõ 16-31/7/2004) tr 17, 20, 37 vµ sè 248 ( 1-15/10/2004) tr 39, 41. T¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn: ChiÕn l­îc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong c¶i c¸ch Minh TrÞ cña NhËt B¶n. TS NguyÔn V¨n DuÖ. Nguån nh©n lùc ViÖt Nam tr­íc yªu cÇu c«ng nghiÖp ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi. GS Phïng ThÕ Tr­êng, tr 21 ®Õn tr 25. ChiÕn l­îc ®µo t¹o nguån nh©n lùc ngµnh x©y dùng ®Õn n¨m 2010 vµ tÇm nh×n 2020 – Hµ Néi-th¸ng 01 n¨m 2002. Bé X©y dùng. 9. Mét sè tµi liÖu kh¸c.