Thực trạng lao động Thành phố Vinh Nghệ An và một số giải pháp giải quyết việc làm

lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp 1. Lùc l­îng lao ®éng xÐt theo giíi vµ ®é tuæi Tæng sè lao ®éng cña 101 doanh nghiÖp ®iÒu tra t¹i thêi ®iÓm 1/1/1999 lµ 12.171 ng­êi, trong ®ã lao ®éng n÷ 1.101 ng­êi chiÕm tû lÖ 41,9%. MÆc dï mÉu ®iÒu tra ngµnh c«ng nghiÖp, x©y dùng chiÕm tû träng lín nh­ng thu hót lao ®éng n÷ kh¸ cao, biÓu hiÖn c¸c doanh nghiÖp quan t©m tuyÓn dông, sö dông lao ®éng n÷. HÇu hÕt doanh nghiÖp cã lao ®éng ë ®é tuæi 25- 55, trong ®ã ®é tuæi 25- 40 cã tû lÖ 59,9%, c¸c ®é tuæi kh¸c cã tû lÖ thÊp vµ c¸c doanh nghiÖp kh«ng sö dông lao ®éng < 15 tuæi. 2. Lao ®éng xÐt theo tr×nh ®é v¨n ho¸ Nh×n chung tr×nh ®é v¨n ho¸ cña lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp phÇn lín tèt nghiÖp PTTH víi 79,14% tæng sè lao ®éng. Sè tèt nghiÖp PTCS 19,47% vµ tèt nghiÖp tiÓu häc 1,3%, ch­a tèt nghiÖp tiÓu häc 0,06%, kh«ng biÕt ®äc, biÕt viÕt 0,03%. C¬ cÊu lao ®éng theo tr×nh ®é v¨n ho¸ gi÷a lao ®éng nam vµ lao ®éng n÷ kh«ng cã sù kh¸c biÖt ®¸ng kÓ. Râ rµng lµ nhu cÇu sö dông lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp phÇn lín lµ sö dông lao ®éng cã tr×nh ®é v¨n ho¸ cao. 3. Lao ®éng doanh nghiÖp xÐt theo tr×nh ®é chuyªn m«n- kü thuËt (Nguån: B¸o c¸o ph©n tÝch thÞ tr­êng lao ®éng Thµnh phè Vinh NghÖ An n¨m 1999- Bé L§-TBXH- ViÖn KHL§ vµ CV§XH) S¬ ®å trªn cho thÊy, trªn 2/ 3 sè lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã tr×nh ®é CM-KT tõ c«ng nh©n kü thuËt trë lªn. Trong ®ã, phÇn lín lµ lao ®éng cã tr×nh ®é CNKT vµ THCN, sè tèt nghiÖp ®¹i häc chØ chiÕm 12% tæng sè lao ®éng. So víi cuéc ®iÒu tra 1/1/1996 lao ®éng kh«ng cã CM-KT gi¶m 2%, trong khi lao ®éng tr×nh ®é cao ®¼ng, ®¹i häc t¨ng lªn ®¸ng kÓ (16% thêi ®iÓm 1/1/1999 so víi 13% thêi ®iÓm 1/1/1996). Tr×nh ®é CM-KT cña lao ®éng n÷ trong c¸c doanh nghiÖp cã sù kh¸c biÖt ®¸ng kÓ ë tr×nh ®é cao ®¼ng, ®¹i häc trë lªn. Trong 12% lao ®éng cao ®¼ng, ®¹i häc trë lªn cña c¸c doanh nghiÖp, lao ®éng n÷ chØ chiÕm tû lÖ 3% nh­ng l¹i cã sù t¨ng lªn ®¸ng kÓ lao ®éng n÷ ë tr×nh ®é CM-KT b¸n lµnh nghÒ vµ chiÕm 9% trong tæng sè 16% tæng sè lao ®éng tr×nh ®é CM- KT lo¹i nµy. Nh­ vËy, mÆc dï viÖc sö dông lao ®éng cã CM-KT tõ CNKT trë lªn lµ chñ yÕu nh­ng tÝnh ®a d¹ng lo¹i h×nh tr×nh ®é lao ®éng sö dông (kÓ c¶ lao ®éng kh«ng cã CM- KT ) cã biÓu hiÖn kh¸ râ ë c¸c doanh nghiÖp vµ xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña s¶n xuÊt kinh doanh. 4. Lao ®éng theo lo¹i hîp ®ång lao ®éng (H§L§) Lao ®éng t¹i c¸c doanh nghiÖp cã hîp ®ång lao ®éng kh¸ æn ®Þnh vÒ thêi h¹n hîp ®ång. Sè lao ®éng ký kÕt hîp ®ång lao ®éng kh«ng thêi h¹n chiÕm tû lÖ 82,7% tæng sè lao ®éng vµ hîp ®ång lao ®éng thêi h¹n trªn 1 n¨m 10,59%. Lo¹i hîp ®ång lao ®éng ng¾n h¹n (d­íi 1 n¨m) chØ chiÕm tû lÖ 1,33%. Lao ®éng lµm viÖc theo biªn chÕ chiÕm tû lÖ 2,6%. Sè lao ®éng kh«ng cã hîp ®ång lao ®éng hÇu nh­ kh«ng ®¸ng kÓ (0,1%). C¬ cÊu tû lÖ hîp ®ång lao ®éng c¸c lo¹i ®­îc ký kÕt ë lao ®éng n÷ kh«ng cã kh¸c biÖt ®¸ng kÓ so víi lao ®éng nam. 5. Lao ®éng doanh nghiÖp xÐt theo tÝnh chÊt c«ng viÖc Trong c¸c doanh nghiÖp sè lao ®éng cã viÖc lµm æn ®Þnh, ®ñ thêi gian chiÕm tû lÖ 77%, viÖc lµm æn ®Þnh kh«ng ®ñ thêi gian 16% vµ sè cã viÖc lµm kh«ng æn ®Þnh 7%. Lao ®éng n÷ cã viÖc lµm t×nh tr¹ng t­¬ng tù. Nh­ vËy t¹i c¸c doanh nghiÖp cßn cã mét bé phËn ®¸ng kÓ lao ®éng thiÕu viÖc lµm hoÆc viÖc lµm bÊp bªnh. 6. Thêi gian lµm viÖc cña lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp Trªn toµn bé mÉu ®iÒu tra, thêi gian lµm viÖc b×nh qu©n/ tuÇn cña mét lao ®éng 45,6 giê. Ngµnh cã thêi gian lµm viÖc b×nh qu©n/ tuÇn cña mét lao ®éng cao nhÊt lµ kh¸ch s¹n, nhµ hµng: 50 giê, c¸c ngµnh l©m nghiÖp, ng­ nghiÖp, má, th­¬ng m¹i: 48 giê, c¸c ngµnh kh¸c tõ 42- 45 giê. Sè liÖu trªn cho thÊy, nh×n chung thêi gian lµm viÖc cña lao ®éng c¸c doanh nghiÖp ®iÒu tra kh«ng cao vµ kh«ng v­ît qu¸ thêi gian chÕ ®é cho phÐp cña LuËt lao ®éng. Râ rµng, ngo¹i trõ ngµnh kh¸ch s¹n, nhµ hµng th× ®èi víi tÊt c¶ doanh nghiÖp ®iÒu tra ®Òu kh«ng cã t×nh tr¹ng ng­êi lao ®éng lµm thªm giê. Trong khi 6/14 nhãm ngµnh cã thêi gian lµm viÖc b×nh qu©n/tuÇn nhá h¬n 48 giê. Qua ®ã thÊy r»ng, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®iÒu tra, viÖc phÊn ®¸u ®¶m b¶o viÖc lµm æn ®Þnh, ®ñ thêi gian cho ng­êi lao ®éng trªn thùc tÕ gÆp khã kh¨n. 7. §µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é ng­êi lao ®éng §µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é cho ng­êi lao ®éng ®Ó ph¸t huy tiÒm lùc con ng­êi, t¨ng c­êng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt- kinh doanh lµ nhiÖm vô mang tÝnh chÊt chiÕn l­îc cña c¸c doanh nghiÖp. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ®iÒu tra, sè lao ®éng ®­îc ®µo t¹o trong n¨m 1998 lµ 275 ng­êi b»ng 2,2% so tæng sè lao ®éng thêi ®iÓm 1/1/1999. Con sè trªn tuy cßn Ýt ái nh­ng lµ ®¸ng kÓ. Trong tæng sè lao ®éng ®µo t¹o n©ng cao n¨m 1998 cña c¸c doanh nghiÖp phÇn lín lµ ®µo t¹o cao ®¼ng, ®¹i häc chiÕm tû lÖ 71,27%, sau ®ã lµ c«ng nh©n kü thuËt 10,55%, trung häc chuyªn nghiÖp 4,36%, sè cßn l¹i lµ ®µo t¹o c¸c lo¹i tr×nh ®é kh¸c. Nh­ vËy, h×nh thøc ®µo t¹o thêi gian trªn 12 th¸ng chiÕm 2/3 tæng sè tr­êng hîp ®µo t¹o n©ng cao. C¸c h×nh thøc ®µo t¹o ng¾n h¹n nhá h¬n hoÆc b»ng 12 th¸ng chØ chiÕm tû lÖ thÊp vµ chñ yÕu ë c¸c lo¹i h×nh ®¹o t¹o l¹i, bæ tóc nghÒ cho CNKT. PhÇn lín c¸c tr­êng hîp ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é lµ ë ®é tuæi 25- 40. Cô thÓ lµ ®µo t¹o ®¹i häc chiÕm 74,49 tr­êng hîp, trong ®µo t¹o THCN sè ng­êi ë ®é tuæi nµy lµ 91,7%d, trong ®µo t¹o CNKT sè ng­êi ë ®é tuæi nµy lµ 65,5% tr­êng hîp. Sè cßn l¹i lµ ë ®é tuæi trªn 40, ë ®é tuæi d­íi 25 chñ yÕu lµ ®µo t¹o CNKT. Nh­ vËy, lao ®éng trÎ tuæi th©m niªn lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp Ýt n¨m cã Ýt nhu cÇu ®µo t¹o n©ng cao h¬n lµ lao ®éng ®· cã thêi gian lµm viÖc l©u dµi t¹i doanh nghiÖp. Nguyªn nh©n lµ do sè lao ®éng trÎ võa míi ra tr­êng, hä ph¶i lµm viÖc ®Ó t×m kiÕm thu nhËp tr­íc khi tham gia c¸c kho¸ ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é. Trong n¨m 1998, sè lao ®éng n÷ ®µo t¹o n©ng cao lµ 85 ng­êi trong tæng s« 275 lao ®éng ®­îc ®µo t¹o (chiÕm 30,9%). Trong tæng sè lao ®éng n÷ ®­îc ®µo t¹o cã 76,47% ë ®é tuæi 25¸40 vµ trong nhãm tæi nµy ®µo t¹o cÊp sao ®¼ng , ®¹i häc chiÕm 75,38%. Ngoµi ra c¸c nhãm tuæi d­íi 25 vµ trªn 40 sè lao ®éng n÷ ®­îc ®µo t¹o chØ b»ng 41,67% vµ 19,23% so víi lao ®éng nam cïng nhãm tuæi. §µo t¹o n©ng cao ®èi víi ng­êi lao ®éng chiÕm tû träng lín lµ ë doanh nghiÖp nhµ n­íc víi 86,5% tæng sè tr­êng hîp ®µo t¹o. Sau ®ã lµ c«ng ty TNHH vµ c«ng ty cæ phÇn víi tû lÖ t­¬ng øng lµ 5% vµ 4,7 tæng sè tr­êng hîp ®µo t¹o. Doanh nghiÖp t­ nh©n vµ doanh nghiÖp HTX ch­a quan t©m ®Õn ®µo t¹o n©ng cao cho ng­êi lao ®éng; sè lao ®éng ®µo t¹o n¨m 1998 cña c¸c doanh nghiÖp lo¹i nµy hÇu nh­ kh«ng ®¸ng kÓ. C¸c doanh nghiÖp t­ nh©m vµ doanh nghiÖp HTX mét phÇn chØ chó träng khai th¸c nguån nh©n lùc ®· ®­îc ®µo t¹o trong thÞ tr­êng lao ®éng ®Ó dì tèn kÐm chi phÝ ®µo t¹o, phÇn kh¸c do c«ng nghÖ s¶n xuÊt kinh doanh l¹c hËu, kh«ng gian thÞ tr­êng h¹n hÑp nªn c¸c doanh nghiÖp lo¹i nµy ch­a chó träng n©ng cao cho bg­êi lao ®éng ®Î t¹o ra nguån lùc lao ®éng CM-KINH TÕ cao cho doanh nghiÖp. Sè ng­êi ®­îc ®µo t¹o trong n¨m 1998 chñ yÕu dùa vµo nguån kinh phÝ ®µo t¹o cña doanh nghiÖp chiÕm tû lÑe 57,82% vµ c¸ nh©n ù chi phÝ cho ®µo t¹o 25,8% tæng sè tr­êng hîp ®µo t¹o vµ cßn l¹i lµ tõ c¸c nguån kh¸c nh­ Nhµ n­íc hç trî thªm, c¸c phßng ban gióp ®ì,... Nh­ vËy cã sù ®­îc tuyÓn míi chØ b»ng kho¶ng mét nöa c¸c lo¹i lao ®éng kh¸c. Sè liÖu trªn phÇn nµo ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng lao ®éng vµ ®µo t¹o lµm míi cña c¸c doanh nghiÖp ®a d¹ng vÌe lo¹i h×nh tr×nh ®é CM-KINH TÕ. d) lao ®éng tuyÓn míi xÐt theo lo¹i hîp ®ång lao ®éng PhÇn lí hîp ®ång lao ®éng cña ng­êi lao ®éng ®Òu mang tÝnh chÊt t­¬ng ®èi æn ®Þnh vÒ mÆt thêi gian. Sè hîp ®ång lao ®éng kh«ng x¸c ®Þnh chiÕm tû lÖ lín nhÊt lµ 64,8%, sau ®ã lµ hîp ®ång lao ®éng trªn 1 n¨m 17,6%, c¸c lo¹i hîp ®ång lao ®éng kh¸c chØ chiÕm tû lÖ nhá. C¬ cÊu lo¹i hîp ®ång lao ®éng cña ng­êi lao ®éng n÷ còng cã tÝnh t­¬ng tù nh­ trªn. ®) lao ®éng tuyÓn míi xÐt theo lÜnh vùc ho¹t ®éng lao ®éng tuyÓn míicña c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu tËp chung vµo mét sè nghµnh c«ng nghiÖp: 27,7%; x©y dùng 13,3%; giao th«ng 13,3%; kh¸ch s¹n, nhµ hµng 17,8%; th­¬ng nghiÖp10,6% so víi tæng sè lao ®éng tuyÓn míi, c¸c nghµnh kh¸c chØ chiÕm sè l­îng nhá. lao ®éng tuyÓn míicòng chØ tËp chung vµo mét sè nghµnh, tronh ®ã c¸c ngµnh ®Æc thï phï hîp cho lao ®éng n÷ nh­: Kh¸ch s¹n, nhµ hµng 30%; th­¬ng nghiÑp 18%; dÞch vô c«ng céng12%; c«ng nghiÖp 23% so tæng sè lao ®éng tuyÓn mí. Nh×n chung, trong n¨m 1998 tèc ®é to¹ chç lµm viÖc míi cña doanh nghiÖp c¸c ngµnh nªu trªn cao h¬n doanh nghiÖp c¸c ngµnh nghÒ kh¸c. e) lao ®éng tuyÓn míi xÐt theo chÊt l­îng c«ng viÖc: Cã ®Õn 81,27% tæng s« lao ®éng tuyÓn míi cã viÖc lµm æn ®Þnh ®ñ thêi gian vµ 10,7% cã viÖc lµm æn ®Þnh kh«ng ®ñ thêi gian. §ång thêicòng thÊy r»ng, cã mét boä phËn dangd kÓ lµ 8,1% tæng sè lao ®éng tuyÓn míicßn n¨m trong t×nh trangh viÖc lµm kh«ng æn ®Þnh, thu nhËp kh«ng ®¶m b¶o. f) Lý do tuyÓn míi lao ®éng TuyÓn míi lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu lµ ®Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng cña c¸c chç lµm viÖc míi t¹o ra chiÕm 61,7% tæng sè tr­êng hîp tuyÓn lao ®éng. Sè cßn l¹i 7% lµ ®Ó thay lao ®éng kh«ng s®¸p øng ®­îc viÖc lµm vµ 31,3% thay lao ®éng nghØ viÖc. XÐt tuyÓn míi lao ®éng mì còng ph¶n ¸nh mét tr­êng hîp t­¬ng tù. g) N¬i c­ tró cña lao ®éng tuyÓn míi GÇn nh­ tÊt c¶ lao ®éng tuyÓn míi ®Òu lµ lao ®éng c­ tró trong tØnh. trong ®ã 50% lao ®éng tuyÓn míi lµ ng­êi trong thµnh phè, 46% lµ ng­êi ngoµi thµnh phè. Sè lao ®éng tuyÓn míilµ ng­êi ngoµi tØnh chØ chiÕm 4% tæng sè lao ®éng tuyÓn mí. kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c nguån lùc vËt chÊt cho ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é ng­êi lao ®éng. 8. Lao ®éng tuyÓn míi trong n¨m 1998 Tæng sè lao ®éng ®­îc tuyÓnmíi trong n¨m 1998 cña c¸c doanh nghiÖp ®iÒu tra lµ 347 ng­êi, trong ®ã n÷ 133 ng­êi (38%). phÇn lín lao ®éng tuyÓn míilµ lao ®éng thuéc doanh nghiÖp nhµ n­íc, chiÕm tû lÖ 83,9% tæng sè lao ®éng tuyÓn míi. Tû träng lín lao ®éng tuyÓn míi cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc kh«ng ph¶n ¸nh thùc chÊt thu hót lao ®éng trong n¨m 1998 cuae doanh nghiÖp nhµ n­íc chiÕm phÇn lín (69,31%). a) lao ®éng tuyÓn míixÐt theo ®é tuæi Cã ®Õn 57,35% lao ®éng tuyÓn míilµ ë ®é tuæi 25¸40 vµ 34,87% lao ®éng tuyÓn míilµ ë ®é tuæi 15¸24. lao ®éng tuyÓn míicòng chñ yÕy dë ®é tuæi nµy. T×nh h×nh trªn cho thÊy, mét mÆt c¸c doanh nghiÖp thiªn vÒ tuyÓn lao ®éng ®ñ tuæi (d­íi 40), mÆt kh¸cph¶n ¸nh viÖc lµm cña lao ®éng trªn 40 tuuoØ cã phÇn æn ®Þnh h¬n viÖc lµm cña c¸c lao ®éng trÎ tuæi. b) lao ®éng tuyÓn míi xÐt theo tr×nh ®é v¨n ho¸ Trªn tæng thÓ hay xÐt theo giíi ®Òu cho thÊy, c¸ doanh nghiÖp tuyÓn míi lao ®éng tronh n¨m 1998 hÇu hÕt lµ lao ®éng cã tr×nh ®é v¨n ho¸ cao. Sè lao ®éng tuyÓn míitæ nghiÖp PTTH chiÕm tû lÖ 86,7%; tèt nghiÖp PTCS 11,8%; sè cßn l¹i tèt nghiÖp tiÓu häc chØ cã tû lÖ 1,5%. Nguån lao ®éng tr×nh ®é v¨n ho¸ cao lµ yÕu tè thuËn lîi cho viÖc tuyÓn dông, bæ xung vèn nh©n lùc cho c¸c doanh nghiÖp. c) lao ®éng tuyÓn míi xÐt theo tr×nh ®é CM-KT 25 20 15 10 5 Kh«ng cã CM-KT B¸n lµnh nghÒ CNKT THCN C§-§H trë lªn 21% 13% 23% 23% 20% Lo¹i tr×nh ®é CM-KT (Nguån: B¸o c¸o ph©n tÝch thÞ tr­êng lao ®éng thnµh phè Vinh NghÖ An n¨m 1999 cña Bé L§TB vµ XH: ViÖn KHL§ vµ CV§XH) Tõ s¬ ®å trªn cho thÊy r»ng, lao ®éng tuyÓn míi trong n¨m 1998 cña c¸c doanh nghiÖp mang tÝnh ®ång ®Òu vÒ sè l­îng theo c¸c lo¹i tr×nh ®é CM-KT. Tuy nhiªn cung thÊy r»ng, ®èi víi lao ®éng tr×nh ®é cao ®¼ng, ®¹i häc. 9. §¸nh gi¸ ®éng th¸i lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp trong n¨m 1998 Lo¹i h×nh doanh nghiÖp Lao ®éng nghØ viÖc (ng­êi) Lao ®éng tuyÓn míi (ng­êi) BiÕn ®éng lao ®éng 1. DN t­ nh©n 9 1 -8 2. C«ng ty TNHH 54 31 -23 3. DN Nhµ n­íc 584 291 -293 4. DN HTX 13 14 +1 5. C«ng ty cæ phÇn 18 10 -8 6. Tæng sè 678 347 -331 7. % lao ®éng tuyÓn míi so lao ®éng nghØ viÖc 100 51,2 -48,8 B¶ng trªn cho thÊy, trong vßng 1 n¨m lao ®éng nghie viÖc cña c¸c doanh nghiÖpnµy b»ng 5,57% so víi tæng sè lao ®éng cña tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖpt¹i thêi ®iÓm 1/1/1999. lao ®éng gi¶m bao hÇm tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp theo h×nh thøc së h÷u (kh«ng kÓ DNHTX). Tuy nhiªncòng thÊy r¨ng, cã sùc¶i thiÖn vÒ chÊt l­îng lao ®éng tuÓn míi so víi lao ®éng nghie viÖc ë tr×nh ®é CM-KINH TÕ. Mét biÓu hiÖn râ nÐt n÷a lµ trong lao ®éng tuyÓn míi th× sè lao ®éng ký kÕt H§L§ kh«ng thõêi h¹n cã tû träng thÊp h¬n so víi lao ®éng nghØ viÖc, cßn lo¹i H§L§ kh¸c CH§L§ thêi vô, H§L§ ng¾n h¹n) l¹i t¨ng lªn. §ång thêi phÇn lín s« lao ®éng nghØ viÖc th­êng cã viÖc lµm kh«ng æn ®Þnh hoÆc thiÕu viÖc lµm, trong khi sè lao ®éng tuyÓn míi hÇu hÕt viÖc lµm æn ®Þnh vµ ®ñ thêi gian. Trong lao ®éng nghØ viÖc chØ cã 43% sè lao ®éng nghØ viÖc lµ cã viÖc lµm æn ®Þnh ®ñ thêi gian, cßn lao ®éng tuyÓn míi con sè nµy lµ 81%. Qua ®ã cho thÊy mét bé phËn lao ®éng cã viÖc lµm kh«ng æn ®Þnh, thiÕu viÖc lµm ®­îc thay thÕ b»ngc¸c chç lµm viÖc míi cã viÖc lmf æn ®Þnh, ®ñ thêi gian. Nh­ vËy, XÐt trªn tæng thÓ mÆc dï n¨m 1998 c¸c doanh nghiÖp cã t¹o ra ®­îc mét chç lµm viÖc míi nh­ng so víi sè lao ®éng nghØ viÖc th× vÊn ®Ò t¹o viÖc lµm ë thnµh phè vÊn ®Ò cßn khã kh¨n vµ ch­a ®­îc c¶i thiÖn. III. Nhu cÇu tuyÒn dông cña c¸c doanh nghiÖp trong thêi gian 7/1999- 7/2000 Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp trong thêi gian 7/1999- 7/2000 chØ b»ng 0,8% so tæng sè lao ®éng t¹i thêi ®iÓm 1/1/1999. Trong ®ã, nhu cÇu lao ®éng n÷ chiÕm tû lÖ 21,21% 1. Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng theo h×nh thøc së h÷u Trong tæng sè lao ®éng mµ c¸c doanh nghiÖp cã nhu cÇu tuyÓn dông th× c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc chiÕm tû lÖ 63,3%, c«ng ty TNHH 19,2%, doanh nghiÖp t­ nh©n 8,1%, doanh nghiÖp HTX 7% vµ c«ng ty cæ phÇn 2,1%. Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ­ nh©n chñ yÕu lµ c«ng nh©n kü thuËt chiÕm 62,5% so víi tæng sè lao ®éng cÇn tuyÓn dông cña c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n. Trong khi nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng cña c«ng ty TNHH lµ tõ cao ®¼ng, ®¹i häc trë lªn 36,8%, CNKT 26,3%, doanh nghiÖp nhµ n­íc th× cao ®¼ng ®¹i häc trë lªn lµ 52/5, CNKT lµ 23%, doanh nghiÖp HTX CNKT 71%. Do ®ã cã thÓ nãi, ®a sè nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp lo¹i h×nh së h÷u kh¸c nhau lµ lao ®éng cã CM-KT . 2. Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng xÐt theo nhãm tuæi C¸c doanh nghiÖp ®Òu h­íng vµo tuyÓn dông lao ®éng trÎ tuæi. Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng ®é tuæi 15-24 chiÕm tû lÖ 53,5%, 25- 40 tuæi 45,5%, ®é tuæi trªn 40 chØ 1% so tæng sè lao ®éng cÇn tuyÓn dông. §èi víi lao ®éng n÷, nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng chØ tËp trung ë ®é tuæi 15- 40, trong ®ã ®é tuæi 15- 24 chiÕm tû lÖ 52,4%, 25- 40 tuæi lµ 47,6% tæng sè lao ®éng cÇn tuyÓn dông. C¸c doanh nghiÖp kh«ng cã nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng n÷ c¸c ®é tuæi kh¸c. 3. Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng theo tr×nh ®é v¨n ho¸ C¸c doanh nghiÖp ®Òu cã nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng phÇn lín cã tr×nh ®é v¨n ho¸ tèt nghiÖp PTTH chiÕm ®Õn 87,9% tæng sè nhu cÇu tuyÓn dông. Sè cßn l¹i tuyÓn dông lao ®éng tèt nghiÖp PTCS 7,1%, tèt nghiÖp tiÓu häc 5%. Nh­ vËy c¸c doanh nghiÖp rÊt chó träng khai th¸c nguån lao ®éng tèt nghiÖp PTTH trªn thÞ tr­êng lao ®éng. 4. Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng xÐt theo tr×nh ®é CM-KT (Nguån: B¸o c¸o ph©n tÝch thÞ tr­êng lao ®éng thnµh phè Vinh NghÖ An n¨m 1999 cña Bé L§TB vµ XH: ViÖn KHL§ vµ CV§XH) Tõ s¬ ®å trªn cho thÊy, nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng lín nhÊt lµ lao ®éng tr×nh ®é cao ®¼ng, ®¹i häc trë lªn (gÇn 1/2 tæng sè nhu cÇu tuyÓn dông), sau ®ã lao ®éng c«ng nh©n kü thuËt (gÇn 1/3 tæng sè nhu cÇu tuyÓn dông). Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng kh«ng cã CM-KT chiÕm tû lÖ kh«ng ®¸ng kÓ. §èi víi lao ®éng n÷, nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng lín nhÊt còng lµ lao ®éng tr×nh ®é cao ®¼ng, ®¹i häc trë lªn chiÕm tû lÖ 52% tæng sè nhu cÇu lao ®éng n÷. Nhu cÇu lao ®éng n÷ c¸c lo¹i h×nh tr×nh ®é kh¸c cã tû lÖ ®ång ®Òu nhau vµ trong kho¶ng 14,28%- 19% so tæng sè nhu cÇu lao ®éng n÷. 5. Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng xÐt theo lý do tuyÓn dông TuyÓn dông lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu lµ ®Ó bæ sung cho chç lµm viÖc míi chiÕm ®Õn 72,7% tæng sè lao ®éng cÇn tuyÓn dông. TuyÓn dông lao ®éng ®Ó thay thÕ lao ®éng nghØ viÖc cã tû lÖ 22,2% tæng sè lao ®éng cÇn tuyÓn dông. Ngoµi ra cã 5,1% nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng lµ ®Ó thay thÕ sè lao ®éng kh«ng ®¸p øng ®­îc c«ng viÖc . Lý do tuyÓn dông lao ®éng n÷ còng cã t×nh h×nh t­¬ng tù lµ ®Ó ®¸p øng chç lµm viÖc míi vµ thay thÕ lao ®éng cò nghØ viÖc. Tuy nhiªn, ®èi víi c«ng ty cæ phÇn tÊt c¶ nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng míi lµ ®Ó thay thÕ lao ®éng cò, cßn ®èi víi doanh nghiÖp HTX 85,7% tr­êng hîp lµ ®Ó ®¸p øng chç lµm viÖc míi vµ 14,3% lµ ®Ó thay thÕ lao ®éng kh«ng ®¸p øng ®­îc c«ng viÖc. Nh­ vËy, mÆc dï cßn cã mét bé phËn doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng æn ®Þnh nh­ng trªn tæng hÓ c¸c doanh nghiÖp cã h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng theo chiÒu réng vµ chiÒu s©u ®Ó thu hót lao ®éng, thÓ hiÖn ë phÇn lín nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng lµ ®Ó ®¸p øng chç lµm viÖc míi t¹o ra. 6. Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng theo thêi ®iÓm tuyÓn Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp tËp trung vµo thêi ®iÓm tõ th¸ng 7 ®Õn th¸ng 12 n¨m 1999 chiÕm ®Õn 80,8% tæng sè nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng. Sè lao ®éng cã nhu cÇu tuyÓn dông vµo quý I n¨m 2000 lµ 15,1% vµ vµo th¸ng 7 n¨m 2000 lµ 4,1%. XÐt nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng n÷ theo thêi ®iÓm còng cã t×nh h×nh t­¬ng tù, 71,4% nhu cÇu tuyÓn dông vµo th¸ng 7- 12/1999 vµ 9,5% vµo quý I/2000 vµ 19,1% vµo th¸ng 7/2000. T×nh h×nh trªn ph¶n ¸nh t¹i thêi ®iÓm ®iÒu tra c¸c doanh nghiÖp ®· cã ho¹t ®éng ®Çu t­ cho t¹o chç lµm viÖc míi vµ phÇn lín lao ®éng ®Òu nghØ viÖc vµo th¸ng 7- 12/1999 vµ quý I/2000. Nh­ vËy, xuÊt ph¸t tõ t×nh tr¹ng s¶n xuÊt - kinh doanh cßn thiÕu æn ®Þnh, hiÖu qu¶ thÊp cho nªn kh¶ n¨ng më réng quy m« ho¹t ®éng, thu hót thªm lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp rÊt h¹n chÕ. Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp thÊp (ch­a ®Çy 1%). §ång thêi, t×nh tr¹ng thiÕu vèn chiÕm ®Õn h¬n 1/2 tæng sè doanh nghiÖp vµ xuÊt khÈu h¹n hÑp ®· h¹n chÕ ®Õn kh¶ n¨ng ®Çu t­ n­íc ngoµi cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt - kinh doanh, ®æi míi c«ng nghÖ vµ thu hót lao ®éng hiÖn t¹i còng nh­ c¸c n¨m tíi. PhÇn III. Mét sè gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm ë thµnh phè Vinh NGhiÖ An thêi kú 2001-2005, ®Æc biÖt lµ cho lùc l­îng thanh niªn. I. Ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt ViÖc lµm ë ViÖt NAm thêi kú 2001-2005. 1. Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ kinh tÕ x· héi. B­íc vµo thêi kú 2001-2005, n­íc ta cã nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n lµ cã chÕ ®é chÝnh trÞ v÷ng vµng, sù æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi ®­îc gi÷ v÷ng t¹o nÒn t¶ng vµ m«i tr­êng thuËn lîi cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc. TiÒm lùc kinh tÕ sau h¬n 10 n¨m ®æi míi ®· ®­îc t¨ng lªn râ rÖt ë hÇu hÕt c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc. Kh¶ n¨ng khai th¸c c¸c nguån lùc ph¸t triÓn tõ lao ®éng, ®Êt ®ai, c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ ®· ®­îc t¹o dùng, cña c¶i ch­a dïng ®Õn cßn kh¸ dåi dµo, cho phÐp chóng ta khai th¸c néi lùc vµ tranh thñ c¸c nguån lùc tõ bªn ngoµi, khai th¸c c¸c lîi thÕ so s¸nh kÓ c¶ lîi thÕ cña c¸c n­íc ®i sau ®Ó chñ ®éng héi nhËp quèc tÕ, tËn dông c¬ héi më réng thÞ tr­êng. ThÓ chÕ qu¶n lý, hÖ thèng ph¸p luËt, c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®· ®­îc hoµn thiÖn ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn, nÒn kinh tÕ n­íc ta ®ang ®øng tr­íc nh÷ng th¸ch thøc vµ khã kh¨n ®èi víi sù ph¸t triÓn, cô thÓ lµ: Tr×nh ®é ph¸t triÓn n­íc ta cßn l¹c thÊp h¬n nhiÒu so víi c¸c n­íc xung quanh, quy m« s¶n xuÊt cßn nhá bÐ, GNP b×nh qu©n ®Çu ng­êi vµo n¨m 2000 míi ®¹t trªn 300USD, c¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn ®æi chËm, ch­a ph¸t huy ®­îc lîi thÕ so s¸nh, ch­a t¸c ®éng ®Õn sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng (t¨ng tr­ëng cu¶ khu vùc c«ng nghiÖp dùa vµo vèn nhiÒu h¬n lµ dùa vµo lao ®éng, nªn tèc ®é thu hót lao ®éng vµo c¸c khu vùc nµy cßn chËm, tû träng lao ®éngtrong ngµnh t¨ng lªn kh«ng ®¸ng kÓ). KÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ph¸t triÓn. Tèc ®é t¨ng vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t­ gi¶m m¹nh, m«i tr­êng ®Çu t­ ch­a æn ®Þnh vµ thuËn lîi ®Ó huy ®éng toµn bé nguån lùc cña ®Êt n­íc cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. HÖ thèng tµi chÝnh tiÒn tÖ cßn yÕu kÐm. C¸c c©n ®èi vÜ m« thiÕu c¬ së v÷ng ch¾c, cã mÆt kh«ng b×nh th­êng, nguy c¬ mÊt æn ®Þnh cßn lín, nÒn kinh tÕ dÔ bÞ ¶nh h­ëng cña c¸c biÕn ®éng trong vµ ngoµi n­íc. Tr×nh ®é c«ng nghÖ nh×n chung lµ l¹c hËu 2-3 thËp kû so víi c¸c n­íc trong khu vùc. MÆt kh¸c, hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ cßn thÊp. Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ 5 n¨m 1996-2000 diÔn biÕn theo chiÒu h­íng kh«ng thuËn, n¨m sau gi¶m h¬n so víi n¨m tr­íc. §ã lµ ®iÒu ®¸ng lo ng¹i vµ lµ th¸ch thøc lín tr­íc ®ßi hái ngµy cµng cao trong ph¸t triÓn vµ héi nhËp trong thêi gian tíi. Tæ chøc bé m¸y cßn nhiÒu bÊt cËp, yÕu kÐm; luËt ph¸p, thÓ chÕ, chÝnh s¸ch cßn khiÕm khuyÕt, ch¾p v¸, thiÕu ®ång bé, ch­a mang tÝnh khuyÕn kÝch ®éng viªn cao nªn ch­a t¹o m«i tr­êng vµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t huy néi lùc vµ tiÒm n¨ng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Xu h­íng phôc håi sau khñng ho¶ng, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, bªn c¹nh viÖc t¹o thuËn lîi cho khu vùc kinh tÕ n­íc ta, nhÊt lµ trong viÖc më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ n©ng cao chÊt l­îng cña sù ph¸t triÓn, còng sÏ diÔn ra xu h­íng c¸c n­íc sÏ t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh, g©y søc Ðp ®èi víi nÒn kinh tÕ vèn ®ang kÐm søc c¹nh tranh cña nø¬c ta. ViÖc ViÖt Nam tiÕp tôc ®Èy m¹nh xu thÕ hoµ nhËp, më cöa, thùc hiÖn tù do ho¸ kinh tÕ víi c¸c n­íc ASEAN sÏ ¶nh h­ëng m¹nh ®Õn kinh tÕ trong n­íc, sÏ cã nhiÒu khã kh¨n trong cho mét sè lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh nÕu chÝnh phñ xo¸ bá chÕ ®é b¶o trî b»ng h¹n ng¹ch vµ thuÕ quan. Thùc tr¹ng ®ã lµ th¸ch thøc rÊt lín ®èi víi sù ph¸t triÒn kinh tÕ - x· héi thêi kú 2001-2005. §©y còng lµ yÕu tè t¹o nªn cÇu vÒ lao ®éng hay kh¶ n¨ng thu hót ng­êi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c ngµnh kinh tÕ. ChÝnh v× thÕ, viÖc ®Èy m¹nh ®iÒu chØnh c¬ cÊu, c¶i c¸ch kinh tÕ vµ c¶i c¸ch hµnh chÝnh nh»m ®Èy m¹nh tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ ®ãng vai trß quan träng hµng ®Çu ®èi víi vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm trong thêi gian tíi. 2. Nh÷ng c¨n cø x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng. 2.1. ý nghÜa cña gi¶i quyÕt viÖc lµm víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë ViÖt Nam. Gi¶i quyÕt viÖc lµm cã ý nghÜa vÒ mÆt kinh tÕ cvµ x· héi hÕt søc s©u s¾c trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc ta. Nã g¾n liÒn víi viÖc n©ng cao thu nhËp vµ c¶i thiÖn møc sèng cña ng­êi d©n, gãp phÇn tÝch cùc vµo c«ng viÖc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· ®Ò ra. Gi¶i quyÕt viÖc lµm sÏ gióp cho c¸c ®èi t­îng yÕu thÕ trong thÞ tr­êng lao ®éng tho¸t ra khái t×nh tr¹ng khã kh¨n do kh«ng cã viÖc lµm vµ thiÕu viÖc lµm. Bªn c¹nh ®ã, gi¶i quyÕt viÖc lµm g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ n­íc ta. Khi ng­êi d©n cã c«ng ¨n viÖc lµm, hä cã ®iÒu kiÖn ®Ó chi tiªu vµ tÝch luü tõ tiÒn l­¬ng vµ cña c¶i hä ®· lµm ra. Trong giai ®o¹n tíi, chóng ta cÇn n©ng cao tû lÖ tÝch luü, huy ®éng m¹nh mÏ nguån vèn trong d©n phôc vô ®Çu t­ ph¸t triÓn, ®ång thêi còng ®ßi hái ph¶i më réng thÞ tr­êng, t¨ng tæng cÇu cña nÒn kinh tÕ. ChÝnh v× lÏ ®ã, vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm ®ang vµ sÏ lµ mét ®éng lùc quan träng cña sù ph¸t triÓn ®Êt n­íc. Sù æn ®Þnh kinh tÕ chÝnh trÞ lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn vµ lµ môc tiªu quan träng lu«n ®­îc ®Æt ra ë n­íc ta hiÖn nay. Gi¶i quyÕt viÖc lµm sÏ gãp phÇn ®¶m b¶o sù æn ®Þnh vÒ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cña ®Êt n­íc. N¹n thÊt nghiÖp, t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm lµ nguy c¬ g©y ra c¸c tÖ n¹n x· héi, sù rèi lo¹n trËt tù an ninh x· héi vµ lµ mèi ®e do¹ ®èi víi sù ph¸t triÓn æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ. V× vËy, vÊn ®Ò gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp vµ thiÕu viÖc lµm ®ang rÊt cÊp b¸ch ë n­íc ta, hiÖn nay cÇn ®­îc coi träng ®óng møc, ph¶i ®­îc cô thÓ ho¸ trong chiÕn l­îc vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn. Hay nãi c¸ch kh¸c, cÇn ph¶i cã nh÷ng h­íng ®i vµ gi¶i ph¸p cô thÓ. 2.2. Thùc tr¹ng gi¶i quyÕt viÖc lµm. ViÖc x¸c ®Þnh ®óng h­íng gi¶i quyÕt viÖc lµm ë n­íc ta trong giai ®o¹n tíi cÇn ph¶i dùa trªn ®iªï kiÖn thùc tÕ vÒ lao ®éng - viÖc lµm. Trong thêi gian qua, vÊn ®Ò næi lªn kh¸ râ nÐt lµ tû lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ n­íc ta vµo lo¹i cao so víi c¸c n­íc trong khu vùc (n¨m 1999 tû lÖ thÊt nghiÖp cña lùc l­îng trong tuæi lao ®éng lµ 6,47%, dù kiÕn n¨m 2000 lµ 6,5%), tû lÖ thiÕu viÖc lµm ë n«ng th«n rÊt cao (chiÕm gÇn 30%), tû lÖ sö dông thêi gian lao ®éng ë n«ng th«n míi ®¹t 74,5% theo dù tÝnh ®Õn n¨m 2000 vµ c¸c n¨m tíi. Do nh÷ng t¸c ®éng cña bèi c¶nh kinh tÕ - x· héi trong vµ ngoµi n­íc, t×nh tr¹ng nµy sÏ cã xu h­íng biÕn ®éng phøc t¹p vµ sÏ gia t¨ng nÕu nh­ nhµ n­íc kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó gi¶i quyÕt. Bªn c¹nh ®ã, lùc l­îng lao ®éng l¹i ®ang tiÖp tôc ®­îc t¨ng nhanh, do ®ã nhu cÇu gi¶i quyÕt viÖc lµm rÊt lín. ChÊt l­îng lao ®éng cßn thÊp, c¬ cÊu ®µo t¹o còng nh­ ph©n bè theo ngµnh vµ theo vïng l·nh thæ còng rÊt bÊt hîp lý. Nh÷ng ph©n tÝch vÒ t×nh h×nh lao ®éng viÖc lµm nh­ ®· nªu trªn sÏ lµ c¬ së thùc tiÔn ®Ó ®­a ra nh÷ng ph­¬ng h­íng cô thÓ vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm trong thêi gian tíi. 3. Mét sè quan ®iÓm vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm. Quan ®iÓm 1: Gi¶i quyÕt viÖc lµm lµ tr¸ch nhiªm cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp, cña c¸c tæ chøc x· héi vµ cña mçi ng­ê lao ®éng. Quan ®iÓm 2: Gi¶i quyÕt viÖc lµm kh«ng chØ h­íng vµo t¹o viÖc lµm cho nh÷ng ng­êi ch­a cã viÖc lµm mµ quan träng h¬n lµ ph¶i trang bÞ nghÒ nghiÖp, gióp ®ì hä cã thÓ sö dông nghÒ nghiÖp trong cuéc sèng. Quan ®iÓm 3: Gi¶i quyÕt viÖc lµm ph¶i g¾n liÒn víi sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Quan ®iÓm 4: Gi¶i quyÕt viÖc lµm ph¶i h­íng tíi môc tiªu toµn dông lao ®éng, gi¶m lao ®éng d­ thõa vµ thêi gian nhµn rçi, ®ång thêi ph¶i võa ®¶m b¶o tõng b­íc n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ cña lao ®éng. Quan ®iªm 5: CÇn khai th¸c mäi tiÒm n¨ng mét c¸ch triÖt ®Ó vµ cã hiÖu qu¶ ®Ó t¹o viÖc lµm, t¨ng thªm quü thêi gian lao ®éng. 4. Môc tiªu gi¶i quyÕt viÖc lµm thêi kú 2001-2005. T¹o më viÖc lµm míi vµ ®¶m b¶o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng cã kh¶ n¨ng lao ®éng, cã yªu cÇu lµm viÖc. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Ó trî gióp ng­êi ch­a cã viÖc lµm sÏ nhanh chãng cã ®­îc viÖc lµm, ng­êi thiÕu viÖc lµm hoÆc viÖc lµm hiÖu qu¶ thÊp sÏ cã ®­îc viÖc lµm ®Çy ®ñ h¬n vµ viÖc lµm hiÖu qu¶ cao h¬n; tiÕn tíi môc tiªu viÖc lµm ®Çy ®ñ, viÖc lµm cã hiÖu qu¶ vµ tù do lùa chän viÖc lµm. Tõng b­íc gi¶i quyÕt hîp lý mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­¬× lao ®éng, gãp phÇn thùc hiÖn c«ng b»ng vµ tiÕn bé x· héi. §iÒu chØnh, c©n ®èi cung cÇu lao ®éng, æn ®Þnh viÖc lµm, tiÕn tíi ®¶m b¶o ®Çy ®ñ viÖclµm cho ng­êi lao ®éng, viÖc lµm hîp lý víi chÊt l­îng ®µo t¹o, n¨ng suÊt lao ®éng cao, ph©n bè lao ®éng hîp lý. 5. Ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt viÖc lµm thêi kú 2001- 2005. Nhµ n­íc ban hµnh vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c hÖ thèng ph¸p luËt, c¸c chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch ®ång bé nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, tõ ®ã t¹o më viÖc lµm vµ t¸c ®éng tÝch cùc ®èi víi qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng. Gi¶i quyÕt thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch nhµ n­íc, c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n víi môc tiªu sö dông cã hiÖu qu¶ nguån lao ®éng vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm. §èi víi khu vùc thµnh thÞ, bªn c¹nh viÖc ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín, h×nh thµnh c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, c¸c dù ¸n thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. CÇn ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc, c¸c ngµnh nghÒ cã kh¶ n¨ng thu hót ®­îc nhiÒu lao ®éng nh­ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ khu vùc phi chÝnh thøc. Ph¸t triÓn h×nh thøc gia c«ng s¶n xuÊt hµng ho¸ tiªu dïng phôc vô xuÊt khÈu theo h­íng ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng, tr­íc hÕt lµ c¸c mÆt hµng cã c«ng nghÖ sö dông nhiÒu lao ®éng nh­ may mÆc, Da giÇy, gèm sø, l¾p r¸p ®iÖn tö... Ph¸t triÓn m¹nh c¸c h×nh thøc dÞch vô ë thµnh thÞ. §èi víi khu vùc n«ng th«n, cïng víi viÖc ph¸t triÓn n«ng, l©m, ng­ nghiÖp theo h­íng ®a canh, ®a d¹ng ho¸ c©y trång, vËt nu«i. CÇn ph¸t triÓn m¹nh c¸c ngµnh nghÒ phi n«ng, l©m, ng­ nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng nh­ng cÇn Ýt vèn. Kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, c¸c lµng nghÒ g¾n víi ®« thÞ ho¸ nhá ë n«ng th«n. Ph¸t triÓn toµn diÖn kinh tÕ - x· héi ë khu vùc nµy nh»m gi¶i quyÕt viÖc lµm t¹i chç, kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm, viÖc lµm kÐm hiÖu qu¶ vµ cã thu nhËp thÊp, ®ång thêi gãp phÇn lµm gi¶m bít søc Ðp vÒ viÖc lµm ë khu vùc thµnh thÞ. Ngoµi ra, Nhµ n­íc cÇn ph¶i ban hµnh vµ triÓn khai thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p nh»m gi¶i quyÕt cã hiÖu qu¶ vÊn ®Ò d«i d­ lao ®én trong DNNN. §Ó sö dông cã hiÖu qu¶ nguån lao ®éng, mét trong nh÷ng ph­¬ng h­íng quan träng lµ ®iÒu chØnh c¸c yÕu tè vÒ cung lao ®éng. Trong thêi gian tíi, cÇn ph¸t triÓn nguån lao ®éng c¶ vÒ søc khoÎ, phÈm chÊt vµ tr×nh ®é CMKT; chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng theo h­íng tiÕn bé, tÝch cùc phï hîp víi sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Ph¸t triÓn hÖ thèng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o nh»m thu hót nhiÒu h¬n d©n sè trong ®é tuæi lao ®éng vaß häc, gãp phÇn lµm gi¶m tû lÖ tham gia lùc l­îng cña nguån nh©n lùc, gi¶m søc Ðp vÒ viÖc lµm trong nÒn kinh tÕ; ®ång thêi tiÕp tôc n©ng cao chÊt l­îng vµ ®æi míi c¬ cÊu ®µo t¹o, nhÊt lµ c¬ cÇu ngµnh nghÒ phï hîp víi nhu cÇu vÒ lao ®éng hay nhu cÇu ph¸t triÓn viÖc lµm. Ph©n phèi hîp lý nguån lao ®éng, ®Þnh h­íng c¸c dßng di chuyÓn lao ®éng dùa trªn kh¶ n¨ng t¹o viÖc lµm cña tõng vïng, tõng khu vùc. §Èy m¹nh viÖc xuÊt khÈu lao ®éng n­íc ngoµi, coi ®©y lµ mét biÖn ph¸p quan träng trong lÜnh vùc gi¶i quyÕt viÖc lµm. Nhµ n­íc t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng hç trî trùc tiÕp ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, tiÕp tôc më réng cho vay tõ Quü quèc gia hç trî viÖc lµm. H×nh thµnh ph¸t triÓn vµ thùc hiÖn ®iÒu tiÕt cã hiÖu qu¶ thÞ tr­êng lao ®éng, ®Æc biÖt lµ ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng cña hÖ thèng trung t©m dÞch vô viÖc lµm. Më réng c¸c h×nh thøc gi¶i quyÕt viÖc lµm, hoµn thiÖn hÖ thèng luËt ph¸p, x©y dùng vµ bæ sung c¸c chÝnh s¸ch vÒ lao ®éng - viÖc lµm. Nhµ n­íc ®­a vµo triÓn khai ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ viÖc lµm thêi kú 2001-2005 nh»m phèi hîp, lång ghÐp gi÷a c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n, c¸c ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh c¸c cÊp, c¸c ®oµn thÓ, héi quÇn chóng, t¹o ra mäi kh¶ n¨ng ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c môc tiªu ®· ®Ò ra trong lÜnh vùc gi¶i quyÕt viÖc lµm. Ph­¬ng h­íng gi¶i quyªt viÖc lµm cho 7,5 triÖu lao ®éng thêi kú 2001-2005. §¬n vÞ: 1000 lao ®éng. LÜnh vùc t¹o viÖc lµm Sè lao ®éng ®­îc thu hót. §Çu t­ cña c¸c doanh nghiÖp vµ t­ nh©n trong n­íc. §Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi. Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng b»ng nhiÒu nguån vèn kh¸c nhau. Ch­¬ng tr×nh trång 5 triÖu ha rõng, khai hoang, khoanh nu«i b¶o vÖ 50 v¹n ha rõng. Cho vay vèn cña Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. Më réng cho vay quü quèc gia hç trî viÖc lµm. Ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo C¸c h×nh thøc gi¶i quyÕt viÖc lµm cña c¸c ®oµn thÓ, h«i quÇn chóng. XuÊt khÈu lao ®éng. 1.600 400 1.400 500 700 1.700 900 100 200 II. Mét sè gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt vÊn ®Ò lao ®éng vµ viÖc lµm ë thµnh phè vinh nghÖ an giai ®o¹n 2001- 2005, ®Æc biÖt lµ cho lùc l­îng thanh niªn. 1. X©y dùng hÖ thèng th«ng tin vÒ lao ®éng - viÖclµm. HiÖn nay chóng ta ®· cã mét sè th«ng tin vÒ lao ®éng - viÖc lµm. Nh÷ng th«ng tin nµy míi ®­îc ®Ò cËp tõ phÝa “cung” lao ®éng th«ng qua c¸c cuéc ®iÒu tra lao ®éng viÖc lµm hµng n¨m, ch­a ®­îc cËp nhËp tõ c¬ së vµ kh«ng sö dông ®­îc trong ho¹t ®éng cô thÓ. C¸c th«ng tin tõ phÝa “cÇu” lao ®éng hÇu nh­ ch­a ®­îc chó ý, th«ng tin nµy cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong lÜnh vùc gi¶i quyÕt viÖc lµm. ViÖc cÇn lµm ngay lµ thiÕt lËp hÖ thèng th«ng tin vÒ lao ®éng viÖc lµm, bao gåm c¶ c¸c th«ng tin vÒ “cung” vµ “cÇu” lao ®éng tõ c¸c ph­êng hoÆc ng­êi sö dông lao ®éng ®Õn cÊp thµnh phè. 1.1. C¸c th«ng tin vÒ “cung” lao ®éng. a. C¸c ®èi t­îng cÇn ph¶i thu thËp th«ng tin tõ phÝa “ cung” lao ®éng bao gåm: Nh÷ng ng­êi b­íc vµo ®é tuæi lao ®éng. Nh÷ng ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng cã kh¶ n¨ng lao ®éng nh­ng ch­a cã viÖc lµm. Nh÷ng ngõ¬i trong ®é tuæi lao ®éng cã kh¶ n¨ng lao ®éng, ch­a cã viÖc lµm vµ cã nhu cÇu lµm viÖc. Nh÷ng ng­êi cã nguy c¬ bÞ mÊt viÖc lµm. b. C¸c th«ng tin cÇn thu thËp: Hä tªn, tuæi, giíi tÝnh, t×nh tr¹ng søc khoÎ, chç ë. Tr×nh ®é ®µo t¹o, kh¶ n¨ng vµ së thÝch cña mçi ng­êi lao ®éng. Nhu cÇu lµm viÖc. c. Yªu cÇu cña c¸c th«ng tin. C¸c th«ng tin ph¶i ®­îc tËp hîp vµ cËp nhËp tõ cÊp x·, ph­êng, thÞ trÊn n¬i ngõêi lao ®éng ®ang c­ tró hoÆc ®ang lµm viÖc. C¸c th«ng tin ph¶i ®Çy ®ñ chÝnh x¸c kÞp thêi. d. H×nh thµnh ph­¬ng ph¸p vµ tiÕn hµnh c¸c dù b¸o ng¾n h¹n, dµi h¹n vÒ sè l­îng, chÊt l­îng lao ®éng ë thµnh phè. 1.2. C¸c th«ng tin vÒ “cÇu” lao ®éng. C¸c ®èi t­îng cÇn ph¶i thu thËp th«ng tin tõ phÝa “cÇu” lao ®éng bao gåm: C¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh, tõ cÊp x· ph­êng, thÞ trÊn. C¸c ®¬n vÞ sö dông lao ®éng: c¸c doanh nghiÖp, c¬ quan, tæ chøc cã sö dông lao ®éng trªn ®Þa bµn thµnh phè. C¸c th«ng tin cÇn thu thËp. Sè lao ®éng ®ang ®­îc sö dông. Sè chç lµm viÖc cßn trèng vµ yªu cÇu ®èi víi ng­êi lao ®éng khi ®¶m b¶o c«ng viÖc ë chç lµm viÖc trèng ®ã. Dù kiÕn chç lµm viÖc cña 6 th¸ng vµ n¨m sau. Yªu cÇu cña th«ng tin. Th«ng tin ®­îc tËp hîp vµ cËp nhËp tõ doanh nghiÖp, c¬ quan, c¸c tæ chøc cã sö dông lao ®éng tõ cÊp ph­êng, thÞ trÊn ®Õn cÊp thµnh phè. Th«ng tin ph¶i chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi. TiÕn hµnh dù b¸o vÒ sè l­îng lao ®éng ng¾n h¹n vµ dµi h¹n cña c¸c doanh nghiÖp, c¬ quan tæ chøc cã sö dông lao ®éng ë c¸c thµnh phè lín. §©y lµ viÖc lµm tr­íc tiªn, lµm nÒn t¶ng cho c¸c ho¹t ®éng tiÕp theo ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm. 2. §µo t¹o lao ®éng kü thuËt. §µo t¹o lao ®éng kü thuËt lµ mét yªu cÇu cÊp b¸ch, kh«ng nh÷ng n©ng cao chÊt l­îng nguån lao ®éng, ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, mµ cßn gióp cho mçi ng­êi tù t¹o ®­îc viÖc lµm phï hîp. §Ó ®µo t¹o lao ®éng kü thuËt cÇn chñ ®éng c¸c vÊn ®Ò sau: Quy ho¹ch hÖ thèng c¸c tr­êng ®µo t¹o lao ®éng kü thuËt ë tØnh NghÖ An, thµnh phè Vinh vµ c¸c vïng l©n cËn. §Çu t­ cã träng ®iÓm cho mét sè tr­êng ®Ó n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng. Dµnh nhiÒu vèn ®Çu t­ cho viÖc trang bÞ c¸c thiÕt bÞ vµ c«ng cô gi¶ng d¹y hiÖn ®¹i. Kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕt bÞ l¹c hËu h¬n so víi kü thuËt hiÖn cã cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh. §æi míi néi dung, ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o, ®Æc biÖt lµ hÖ thèng gi¸o tr×nh cña c¸c tr­êng, g¾n ®µo taä víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt - kinh doanh. Cã kÕ ho¹ch vµ biÖn ph¸p ®Ó ®µo t¹o l¹i, båi d­ìng n©ng cao tay nghÒ cho sè lao ®éng ®ang lµm viÖc t¹i c¸c doanh nghiÖp, c¬ së s¶n xuÊt.: Thµnh phè cÇn nghiªn cøu cã nh÷ng dù b¸o vµ quy ho¹ch ngµnh nghÒ tõ nay ®Õn n¨m 2010, cã ®Þnh h­íng chØ tiªu vÒ sè l­îng t­¬ng ®èi cho mçi ngµnh nghÒ ®Ó c¸c c¬ së d¹y nghÒ cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o phï hîp, tr¸nh g©y l·ng phÝ cho c¶ ng­êi häc lÉn ng­êi d¹y. Nh»m tho¶ m·n cung vµ cÇu trong viÖc ®µo t¹o vµ sö dông nh©nlùc thµnh phè cÇn ph¶i thµnh lËp héi ®ång dù b¸o ph¸t triÓn ®µo t¹o nh©n lùc. KÕt hîp gi÷a ®µo t¹o dµi h¹n víi d¹y nghÒ ng¾n h¹n nh»m ®¸p øng tèt nhu cÇu cña ng­êi häc vµ x· héi. VÒ tæ chøc qu¶n lý: ®ång thêi víi viÖc më réng, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc tæ chøc d¹y nghÒ, tØnh vµ thµnh phè cÇn cã nh÷ng quy ®Þnh thèng nhÊt ®èi víi c«ng t¸c d¹y nghÒ nh­: d¹y nghÒ dµi h¹n giao cho c¸c tr­êng chuyªn nghiÖp ®¶m nhËn. Thµnh phè cã kÕ ho¹ch ®¸ng gi¸ ®Þnh kú ®ång thêi cã tr¸ch nhiÖm h­íng dÉn, ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt cho nh÷ng c¬ së vµ trung t©m ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ trong thµnh phè. Thµnh phè Vinh lµ trung t©m hµnh chÝnh cña tØnh, lµ n¬i cã nhiÒu tr­êng cao ®¼ng, ®¹i häc vµ d¹y nghÒ cña c¶ trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng vèn ®­îc x©y dùng ngay tõ nh÷ng n¨m 60 vµ kh«ng ngõng ®­îc ph¸t triÓn, më réng trong nhiÒu n¨m gÇn ®©y. H¬n n÷a, nh÷ng n¨m gÇn ®©y do sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña lùc l­îng kinh tÕ thÞ tr­êng vµ c¸c ngµnh kinh tÕ cã nhu cÇu cao vÒ sö dông lao ®éng kü thuËt vµ øng dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i lµ nh©n tè quan träng thóc ®Èy lao ®éng thµnh phè ph¶i cã ®­îc tr×nh ®é CMKT nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn, thµnh phè cÇn cã chÝnh s¸ch n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cña ®éi ngò gi¸o viªn, h­íng dÉn viªn cña c¸c tr­êng vµ trung t©m d¹y nghÒ trong thµnh phè. Më rång quan hÖ hîp t¸c víi c¸c chuyªn gia cña trung ­¬ng vµ cña n­íc ngoµi t¹o ®iÒu kiÖn hoµ nhËp vµo thÞ tr­êng lao ®éng trong khu vùc miÒn trung, c¶ n­íc vµ quèc tÕ. CÇn cã c¸c chÝnh s¸ch thu hót c¸c nghÖ nh©n truyÒn nghÒ truyÒn thèng cho thanh niªn. ChÝnh s¸ch b¶o trî häc nghÒ cho thanh niªn thuéc diÖn chÝnh s¸ch, thanh niªn tµn tËt, hoµn c¶nh khã kh¨n vµ tÖ n¹n x· héi ®· hoµn l­¬ng; chÝnh s¸ch phæ cËp häc nghÒ cho häc sinh tèt nghiÖp phæ th«ng trung häc (kÓ c¶ tèt nghiÖp phæ th«ng c¬ së mµ kh«ng cã ®iÒu kiÖn häc lªn n÷a); chÝnh s¸ch ­u tiªn miÔn thuª lîi tøc cho c¸c trung t©m d¹y nghÒ cã s¶n xuÊt. 3. Ph¸t triÓn kinh tÕ t¹o më viÖc lµm. Ph¸t triÓn kinh tÕ lµ ho¹t ®éng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn chç lµm viÖc míi ë thµnh phè nãi riªng vµ trong c¶ n­íc nãi chung. Do ®ã viÖc x¸c ®Þnh ®óng h­íng vµ cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n ph¸t triÓn kinh tÕ cã ý nghÜa lín trong lÜnh vùc gi¶i quyÕt viÖc lµm. Víi vÞ trÝ ®Æc biÖt, thµnh phè Vinh cã thÓ ph¸t triÓn theo c¸c h­íng sau ®Ó thu hót nhiÒu lao ®éng: Ph¸t triÓn du lÞch vµ dÞch vô: ®©y lµ h­íng quan träng vµ cßn nhiÒu tiÒm n¨ng cã thÓ khai th¸c. Tr­íc hÕt lµ c¸c dÞch vô hÊp dÉn vÒ vui ch¬i, gi¶i trÝ, c¸c khu th¾ng c¶nh, ®¸p øng cho c¸c løa tuæi kh¸c nhau, thu hót du lÞch tham quan trong n­íc vµ n­íc ngoµi. Ph¸t triÓn mét sèngµnh c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp. Tr­íc hÕt lµ ngµnh x©y dùng vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, c¬ khÝ, lÜnh vùc m©y tre ®an, thñ c«ng mü nghÖ, may mÆc... nh»m ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh ngµnh.. Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch nh»m kh¬i dËy nguån vèn s½n cã trong d©n ®Ó ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt, h×nh thµnh c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa thu hót nhiÒu lao ®éng. Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i, trong ®ã chó träng lÜnh vùc xuÊt khÈu, thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, viÖt kiÒu, c¸c vïng l©n cËn vµ trung ­¬ng vµo thµnh phè. Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng. 4.Ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp trong lÜnh vùc gi¶i quyÕt viÖc lµm. CÇn ph¶i chØ râ ai lµm, lµm g× vµ lµm nh­ thÕ nµo ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm. ChØ cã ng­êi sö dông lao ®éng vµ ë cÊp x·, ph­êng, thÞ trÊn míi lµ n¬i t¹o ra ®­îc chç lµm viÖc míi. V× chÝnh n¬i ®©y míi trùc tiÕp gi¶i quyÕt ®­îc viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Do ®ã viÖc x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña cÊp x·, ph­êng, thÞ trÊn vµ ng­êi sö dông lao ®éng (doanh nghiÖp, tæ chøc, c¸ nh©n) lµ yÕu tè cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh. CÊp trªn chØ cã thÓ hç trî hoÆc th¸o gì nh÷ng khã kh¨n khi cÊp nµy kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc vµ ®Ò nghÞ hç trî, vÝ nh­ ngµnh Lao ®éng - Th­¬ng binh x· héi cïng víi viÖc gióp uû ban nh©n d©n thµnh phè qu¶n lý nhµ n­íc vÒ lao ®éng, cßn hç trî trùc tiÕp cho mét sè ho¹t ®éng ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm; ngµnh kÕ ho¹ch ®Çu t­ ngoµi chøc n¨ng cña m×nh cßn kiÓm so¸t chØ tiªu chç viÖc lµm míi vµ gi¶i quyÕt khã kh¨n cho c¬ së. C¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c theo chøc n¨ng cña m×nh cïng phèi hîp gi¶i quyÕt c¸c yªu cÇu vÒ vèn, tiªu thô s¶n phÈm cña c¸c ®¬n vÞ cÊp d­íi. 5. HÖ thèng dÞch vô viÖc lµm ph¶i ®­îc ho¹t ®éng thèng nhÊt. C¸c ho¹t ®éng cña tæ chøc nµy ph¶i ho¹t ®éng v× môc tiªu x· héi, theo ®óng tinh thÇn cña Bé luËt Lao ®éng vµ c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh, t¹o thµnh thÓ thèng nhÊt, cñng cè vµ hoµn thiÖn ®Ó cã Ýt nhÊt mét trung t©m m¹nh cã thÓ ®¸p øng nhu cÇu cña ng­êi lao ®éng, ng­êi sö dông lao ®éng trªn ®Þa bµn thµnh phè. 6.X©y dùng kÕ ho¹ch cô thÓ gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. C¨n cø vµo ®ã c¸c cÊp c¸c ngµnh tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn, Ýt nhÊt 3 th¸ng ph¶i cã ®¸nh gi¸ s¬ kÕt mÆt ®­îc vµ mÆt ch­a ®­îc. 7. Bè trÝ c¸n bé ë c¸c cÊp x· ph­êng vµ thÞ trÊn ®Ó lµm c«ng t¸c lao ®éng vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm. 8. Tæ chøc nghiªn cøu khoa häc ®Ó t×m ra c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng ë thµnh phè nãi riªng vµ trong c¶ n­íc nãi chung. 9. Sím nghiªn cøu ®Ó ban hµnh luËt vÒ viÖc lµm vµ chèng thÊt nghiÖp, trong ®ã ®Æc biÖt chó ý ®Õn c¸c quy ®Þnh ®Ó hç trî ng­êi thÊt nghiÖp trë l¹i thÞ tr­êng lao ®éng, quy ®Þnh vÒ gi÷ chç lµm viÖc vµ vÒ b¶o hiÓm thÊt nghiÖp. 10.T¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p, ®Æc biÖt ®em l¹i viÖc lµm cho thanh niªn (ë thµnh phè Vinh). Thùc tÕ thÊy r»ng tû lÖ thÊt nghiÖp cao nhÊt ë thµnh phè Vinh lµ thuéc vÒ tÇng líp thanh niªn (15-24tuæi), ®©y lµ vÊn ®Ò bøc xóc cho thµnh phè. ChÝnh v× thÕ cÇn cã c¸c biÖn ph¸p nh»m h¹n chÕ vµ gi¶i quyÕt tõng b­íc vÊn ®Ò nµy nh­ sau: 10.1. §Èy m¹nh viÖc h×nh thµnh trung t©m kinh nghiÖm viÖc lµm. Cïng víi viÖc chuyÓn ®æi vµ ®a d¹ng ho¸ ngµnh nghÒ hiÖn nay, sè ng­êi chuyÓn ngµnh, nghÒ cµng nhiÒu. §Ó ®¸p øng t×nh h×nh nµy, ®iÒu quan träng lµ mçi ng­êi d©n ®Æc biÖt lµ giíi trÎ cÇn hiÓu ý nghÜa x· héi vµ néi dung cña c¸c nghÒ kh¸c nhau vµ ®Ó ®¹t ®­îc cuéc sèng lao ®éng phong phó ®Çy ®ñ ý nghÜa b»ng c¸ch lùa chän cho m×nh c«ng viÖc phï hîp. Víi môc tiªu nµy, trung t©m kinh nghiÖm lµm viÖc ®­îc h×nh thµnh ®Ó hiÓu râ h¬n sù tiÕn triÓn lÞch sö vµ ®ãng gãp x· héi cña c¸c nghÒ kh¸c nhau, néi dung cña c¸c c«ng viÖc ®Æc thï vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc. Do vËy, trung t©m lµ n¬i gãp phÇn vµo viÖc lùa chän ngµnh nghÒ cho phï hîp víi tõng ng­êi. 10.2. Nh÷ng biÖn ph¸p liªn quan tíi t¨ng c­êng nhËn biÕt vÒ nghÒ nghiÖp cña thanh niªn. Thanh niªn th­êng thÝch hiÓu biÖt vÒ nghÒ nghiÖp cña vµ th­êng rêi bá nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt, cÇn ph¶i më réng nhËn thøc cho hä vµ khuyÕn khÝch mong muèn lµm viÖc cña hä. §Ó thùc hiÖn môc tiªu nµy, cÇn ph¶i tæ chøc nhiÒu chiÕn dÞch trªn toµn quèc ®Ó lµm t¨ng nhËn thøc vÒ ngµnh nghÒ cña thanh niªn ®ång thêi gióp hä lùa chän ®­îc c«ng viÖc phï hîp th«ng qua viÖc cho hä tíi tham quan nh÷ng n¬i lµm viÖc cô thÓ vµ nh÷ng n¬i cã thanh niªn ®ang thùc tËp nghÒ. 10.3. Nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó gióp häc sinh bá häc t×m kiÕm viÖc lµm. Cã mét sè l­îng ®¸ng kÓ häc sinh bá häc t×m kiÕm viÖc lµm. Tuy nhiªn, phÇn lín sè hä ph¶i chÞu thÊt nghiÖp hoÆc cã c«ng viÖc lµm kh«ng æn ®Þnh. CÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó gióp häc sinh bá häc t×m ®­îc viÖc lµm, ®Ó tho¶ m·n viÖc lµm cho hä vµ ®µo t¹o hä trë thµnh nh÷ng ng­êi c«ng nh©n. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy cÇn th«ng qua viÖc h×nh thµnh tæ chøc hîp t¸c phèi hîp víi c¸c tr­êng phæ th«ng, cung cÊp nh÷ng h­íng dÉn chi tiÕt vÒ ngµnh nghÒ, c¸c dÞch vô bè trÝ c«ng viÖc vµ nh÷ng h­íng dÉn ®Ó n¾m b¾t c«ng viÖc sau khi ®· t×m ®­îc viÖc lµm. 10.4. Nh÷ng biÖn ph¸p vÒ phóc lîi ®èi víi c¸c lao ®éng lµ thanh niªn. Nh÷ng thanh niªn trÎ tuæi ®ãng mét vai trß quan träng trong viÖc cñng cè t­¬ng lai cña nÒn c«ng nghiÖp vµ x· héi cña thµnh phè Vinh, song hä l¹i ®ang trong thêi kú ph¸t triÓn c¶ vÒ thÓ lùc vµ trÝ lùc. Nh»m lµm cho nh÷ng thanh niªn nµy cã mét cuéc sèng víi viÖc lµm ®Çy ®ñ vµ thÓ hiÖn ®­îc mäi kh¶ n¨ng cña m×nh, së lao ®éng cÇn ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch c¬ b¶n vÒ nh÷ng gi¶i ph¸p phóc lîi ®èi víi lao ®éng lµ thanh niªn: ®µo t¹o, h­íng dÉn ®Ó t¨ng c­êng kh¶ n¨ng phï hîp víi c«ng viÖc cña lao ®éng trÎ vµ t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng nghØ ng¬i lµnh m¹nh b»ng c¸ch tËp trung vµo c¸c ho¹t ®éng thÓ thao vµ v¨n ho¸; t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng x· héi, tËp trung vµo c¸c ho¹t ®éng t×nh nguyÖn. Thùc hiÖn ®ång bé ch­¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm cho thanh niªn g¾n víi ch­¬ng tr×nh gi¶i quyÕt vµ phßng chèng tÖ n¹n x· héi. h¹n chÕ ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ vµ viÖc lµm t¸c ®éng ®Õn tÖ n¹n x· héi, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc dÞch vô v¨n ho¸. H¹n chÕ tèi ®a t×nh tr¹ng thanh niªn ¨n xin, c­ tró ngoµi thµnh phè, n¬i c«ng céng. 10.5.Båi d­ìng nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o trÎ vµ t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng cña hä. §Ó ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ nguån lao ®éng trÎ, cÇn ph¶i ®­a ra nh÷ng h­íng dÉnvµ lêi khuyªn phï hîp vÒ cuéc sèng ë n¬i lµm viÖc còng nh­ kh«ng ë n¬i lµm viÖc, thùc hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng sau ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng cña ng­êi l·nh ®¹o vµ thóc ®Èy nh÷ng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cña hä: KhuyÕn khÝch ho¹t ®éng cña nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c t¨ng c­êng phóc lîi vµ cña c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c vÒ vÊn ®Ò phóc lîi cña lao ®éng trÎ. Nh÷ng bµi gi¶ng ®Ó ®¹t ®­îc tr×nh ®é lµ nhµ t­ vÊn cho lao ®éng trÎ. Nh÷ng bµi gi¶ng do c¸c nhµ t­ vÊn vÒ lao ®éng trÎ tr×nh bµy t¹i tr­êng ®¹i häc. §µo t¹o ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng chuyªn m«n cña c¸c nhµ t­ vÊn vÒ lao ®éng trÎ. Tæ chøc héi th¶o vÒ phóc lîi cho nh÷ng ng­êi lao ®éng trÎ T¨ng c­êng sù hîp t¸c gi÷a c¸c nhµ t­ vÊn vÒ lao ®éng trÎ. 10.6.Ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc Héi, HiÖp héi ngµnh nghÒ lµm kinh tÕ vµ t¹o viÖc lµm. 10.7. Ph¸t triÓn lùc l­îng thanh niªn xung phong thµnh phè Vinh ®Ó thu hót lùc l­îng thanh niªn. TiÕp tôc tæ chøc cã hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®iÒu ®éng lao ®éng ®i x©y dùng c¸c vïng kinh tÕ míi, s¾p xÕp bè trÝ l¹i l­îng d©n c­, ®Æc biÖt sè l­îng thanh niªn theo ®Þnh h­íng, æn ®Þnh viÖc lµm vµ ®êi sèng. 10.8 Thùc hiÖn tÝch cùc c¸c chÝnh s¸ch ®¶m b¶o viÖc lµm, h¹n chÕ c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh sa th¶i lao ®éng trªn c¬ së t¨ng c­êng luËt lao ®éng vµ t­ vÊn hç trî doanh nghiÖp gi÷ v÷ng ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ chÝnh s¸ch cho lao ®éng n÷ vµ c¸c lao ®éng ®Æc thï, ®Æc biÖt nh÷ng ng­êi trong ®é tuæi thanh niªn. 10.9. Tæ chøc ®­a thanh niªn ®i lµm viÖc ë n­íc ngoµi. Quan hÖ t×m kiÕm lao ®éng n­íc ngoµi, cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr­êng lao ®éng xuÊt khÈu cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng xuÊt khÈu lao ®éng. Ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc xuÊt khÈu lao ®éng ®¬n lÎ hoÆc nhãm. X©y dùng quü khuyÕn khÝch xuÊt khÈu lao ®éng ®Ó hç trî c¸c ®èi t­îng nghÌo vµ c¸c ®èi t­îng chÝnh s¸ch ®i xuÊt khÈu lao ®éng. KÕt luËn. ViÖc lµm lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò x· héi cã tÝnh chÊt toµn cÇu, lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña mäi quèc gia, ®Æc biÖt lµ lao ®éng trÎ. Gi¶i quyÕt viÖc lµm cho thµnh phè Vinh kh«ng nh÷ng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong sù ®æi míi vµ ph¸t ttriÓn kinh tÕ thµnh phè mµ cßn thÓ hiÖn râ n¨ng lùc tæ chøc qu¶n lý bé m¸y nhµ n­íc vµ b¶n chÊt chÝnh trÞ cña n­íc ta. Qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt viÖclµm cho thµnh phè Vinh, ®Æc biÖt lµ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho thanh niªn thµnh phè ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch, ph­¬ng h­íng vµ nh÷ng gi¶i ph¸p cã tÝnh kh¶ thi cao, phï hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ x· héi cña thµnh phè Vinh. ViÖc triÓn khai thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p cÇn cã sù phèi hîp ®ång bé cña nhiÒu ngµnh chøc n¨ng nh­ tµi chÝnh, tÝn dông, gi¸o dôc ®µo t¹o, c«ng an... vµ nhiÒu cÊp chÝnh quyÒn tõ trung ­¬ng tíi ®Þa ph­¬ng. Cã ®­îc nh­ vËy míi mong muèn gióp cho c¶ n­íc nãi chung vµ thµnh phè Vinh nãi riªng cã viÖc lµm vµ viÖc lµm phï hîp, ®Æc biÖt lµm tÇng líp thanh niªn. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o. V¨n kiÖn ®¹i héi §¶ng VIII vµ dù th¶o v¨n kiÖn ®¹i héi §¶ng IX - NXB ChÝnh trÞ quèc gia. B¸o c¸o ph©n tÝch kÕt qu¶ thÞ tr­êng lao ®éng thµnh phè Vinh NghÖ An - 1999 - Bé L§TBXH - ViÖn KHL§ vµ c¸c V§XH. S¸ch thùc tr¹ng lao ®éng viÖc lµm ë ViÖt Nam n¨m 1997, 1998, 1999 - NXB Thèng Kª. S¸ch vÒ chÝnh s¸ch gi¶i quyÕt viÖc lµm ë ViÖt Nam. Gi¸o tr×nh kinh tÕ ph¸t triÓn - Tr­êng §H KTQD - n¨m 1999. Gi¸o tr×nh ch­¬ng tr×nh vµ dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi - Tr­êng §H KTQD. T¹p chÝ Lao ®éng x· héi. T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t triÓn. T¹p chÝ kinh tÕ vµ dù b¸o. Th«ng tin thÞ tr­êng lao ®éng. Môc lôc. Lêi nãi ®Çu. PhÇn I. Vai trß cña lao ®éng viÖc lµm trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ lao ®éng viÖc lµm. Lao ®éng vµ nguån lao ®éng. Lao ®éng Nguån nh©n lùc vµ nguån lao ®éng Vai trß cña lao ®éng ®èi víi t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. ViÖc lµm. Kh¸i niÖm viÖclµm T×nh tr¹ng viÖc lµm vµ thÊt nghiÖp C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn vÊn ®Ò viÖc lµm C¬ cÊu viÖc lµm vµ c¸c thÞ tr­êng lao ®éng ViÖc lµm vµ thÞ tr­¬ng lao ®éng khu vùc thµnh thÞ chÝnh thøc. ViÖc lµm vµ thÞ tr­¬ng lao ®éng khu vùc thµnh thÞ kh«ng chÝnh thøc. ViÖc lµm vµ thÞ tr­¬ng lao ®éng khu vùc n«ng th«n. Gi¶i quyÕt viÖc lµm - vÊn ®Ò cña mçi quèc gia. ý nghÜa cña vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm ®èi víi vÊn ®Ò t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. VÒ mÆt kinh tÕ. VÒ mÆt x· héi. Vai trß cña nhµ n­íc vµ x· héi trong lÜnh vùc gi¶i quyÕt viÖc lµm. Kinh nghiÖm cña mét sè n­íc trong lÜnh vùc gi¶i quyÕt viÖc lµm. Kinh nghiÖm cña Trung Quèc. Kinh nghiÖm cña §µi Loan. Kinh nghiÖm cña NhËt B¶n. PhÇn II. Thùc tr¹ng vÒ thÞ tr­êng lao ®éng thµnh phè Vinh NghÖ An. PhÇn cung lao ®éng. §Æc ®iÓm chung. 1. §Æc ®iÓm cña d©n sè ®iÒu tra. Lùc l­îng lao ®éng. §µo t¹o vµ sö dông lao ®éng chuyªn m«n kü thuËt. T×nh tr¹ng sö dông lao ®éng chuyªn m«n kü thuËt trong c«ng viÖc hiÖn t¹i. Nhu cÇu ®µo t¹o. ThÊt nghiÖp. Lao ®éng ®ang thÊt nghiÖp. Lao ®éng ®· tõng thÊt nghiÖp Nguyªn nh©n thÊt nghiÖp H×nh thøc t×m viÖc lµm cña ng­êi lao ®éng thÊt nghiÖp B.PhÇn cÇu lao ®éng I.§Æc ®iÓm doanh nghiÖp ®iÒu tra 1.Doanh nghiÖp ®iÒu tra xÐt theo h×nh thøc së h÷u 2. Doanh nghiÖp ®iÒu tra xÐt theo ho¹t ®éng kinh tÕ Doanh nghiÖp ®iÒu tra xÐt theo qui m« lao ®éng II.Thùc tr¹ng lùc l­îng lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp 1.Lùc l­îng lao ®éng xÐt theo giíi vµ ®é tuæi 2. Lùc l­îng lao ®éng xÐt theo tr×nh ®é v¨n ho¸ 3.Lùc l­îng lao ®éng xÐt theo tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt 4.Lùc l­îng lao ®éng xÐt theo hîp ®éng lao ®éng 5.Lùc l­îng lao ®éng xÐt theo tÝnh chÊt c«ng viÖc 6.Thêi gian lµm viÖc cña doanh nghiÖp xÐt theo tÝnh chÊt c«ng viÖc 7.§µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é ng­êi lao ®éng Lao ®éng tuyÓn míi trong n¨m 1998 9.§¸nh gi¸ ®éng th¸i lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp trong n¨m 1998 III.Nhu cÇu tuyÓn dông cña lao ®éng cña doanh nghiÖp trong thêi gian th¸ng 7 n¨m 1999- th¸ng 7/2000 1.Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng theo h×nh thøc së h÷u 2.Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng theo nhãm tuæi 3.Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng theo tr×nh ®é v¨n ho¸ 4.Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng theo tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt 5.Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng theo lý do tuyÓn dông 6.Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng theo thêi ®iÓm tuyÓn PhÇn III: Mét sè gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm - ®Æc biÖt lµ cho lùc l­îng thanh niªn ë thµnh phè Vinh- NghÖ An thêi kú 2001-2005 I.Ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt viÖc lµm ë ViÖt Nam thêi kú 2001-2005 1.Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ kinh tÕ x· héi 2.Nh÷ng c¨n cø x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng 3.Mét sè quan ®iÓm vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm 4.Môc tiªu gi¶i quyÕt viÖc lµm thêi kú 2001-2005 . 5.Ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt viÖc lµm thêi kú 2001-2005 II.Mét sè gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm ®Æc biÖt lµ cho lùc l­îng thanh niªn ë thµnh phè Vinh - NghÖ An giai ®o¹n 2001-2005 1.X©y dùng hÖ thèng th«ng tin vÒ lao ®éng viÖc lµm 2.§µo t¹o lao ®éng kü thuËt 3.Ph¸t triÓn kinh tÕ t¹o më viÖc lµm 4.Ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña c¸c nghµnh 5.HÖ thèng dÞch vô viÖc lµm ph¶i ®­îc ho¹t ®éng thèng nhÊt 6.X©y dùng kÕ ho¹ch cô thÓ gi¶i quyÕt viÖc lµm 7.Bè trÝ c¸n bé ë cÊp x·, ph­êng, thÞ trÊn ®Ó lµm c«ng t¸c lao ®éng vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm 8.Tæ chøc nghiªn cøu khoa häc ®Ó t×m ra gi¶i ph¸p 9.Sím nghiªn cøu ®Ó ban hµnh luËt vÒ lao ®éng viÖc lµm vµ chèng thÊt nghiÖp 10.T¨ng c­êng gi¶i ph¸p ®em l¹i viÖc lµm cho thanh niªn ë thµnh phè Vinh- n¬i cã thanh niªn thÊt nghiÖp cao.