Thực trạng sản xuất và buôn bán hàng giả ở Việt Nam - Giải pháp khắc phục

Lêi më ®Çu Sau nghÞ quyÕt ®¹i héi ®¶ng (1986), nÒn kinh tÕ ViÖt Nam b­íc sang mét thêi kú míi: x©y dùng mét nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn víi sù giao l­u më réng thÞ tr­êng, thu hót ®Çu t­ quèc tÕ, t¹o ®éng lùc vµ thíi c¬ x©y dùng mét nÒn kinh tÕ n¨ng ®éng, ®a d¹ng, nhiÒu chiÒu. Cïng víi sù më réng giao l­u, hîp t¸c ®ã, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam cßn ®èi ®Çu víi nhiÒu th¸ch thøc ®ã lµ xu h­íng c¹nh tranh theo hai h­íng: c¹nh tranh tÝch cùc vµ c¹nh tranh tiªu cùc. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò c¹nh tranh tiªu cùc ®ã lµ vÊn ®Ò hµng gi¶. Hµng gi¶ trong n­íc, hµng gi¶ n­íc ngoµi trµn vµo thÞ tr­êng ViÖt Nam ph¸ ho¹i s¶n xuÊt trong n­íc, lõa dèi ng­êi tiªu dïng. §ã lµ nh÷ng bøc xóc ®èi víi cuéc ®Êu tranh chèng hµng gi¶ trªn c¸c mÆt trËn: kinh tÕ, h×nh sù vµ qu¶n lý nhµ n­íc trong kinh doanh. Néi dung I. kh¸i niÖm vÒ hµng gi¶ 1. §Þnh nghÜa hµng gi¶: Theo nghÞ ®Þnh 140CP cã c¸c h×nh thøc sau ®­îc coi lµ hµng gi¶: S¶n phÈm hµng ho¸ kÓ c¶ hµng ho¸ nhËp khÈu cã nh·n s¶n phÈm gi¶ m¹o hoÆc nh·n s¶n phÈm cña mét c¬ së s¶n xuÊt kh¸c mµ kh«ng ®­îc chñ nh·n ®ång ý. S¶n phÈm hµng ho¸ mang nh·n hiÖu hµng ho¸ gièng hÖt hoÆc t­¬ng tù cã kh¶ n¨ng lµm cho ng­êi tiªu dïng nhÇm lÉn víi nh·n hiÖu hµng ho¸ cña c¬ së s¶n xuÊt, bu«n b¸n kh¸c ®· ®¨ng ký víi c¬ quan b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp(côc s¸ng chÕ)hoÆc ®· ®­îc b¶o hé thªo ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam tham gia. S¶n phÈm, hµng ho¸ mang nh·n hiÖu kh«ng ®óng víi nh·n s¶n phÈm ®· ®¨ng ký víi c¬ quan tiªu chuÈn ®o l­êng chÊt l­îng. S¶n phÈm hµng ho¸ ghi dÊu phï hîp tiªu chuÈn ViÖt Nam khi ch­a ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn vµ dÊu phï hîp víi tiªu chuÈn ViÖt Nam. S¶n phÈm hµng ho¸ ®· ®¨ng ký hoÆc ch­a ®¨ng ký chÊt l­îng víi c¬ quan tiªu chuÈn ®o l­êng chÊt l­îng mµ cã møc chÊt l­îng thÊp h¬n møc tèi thiÓu cho phÐp. S¶n phÈm hµng ho¸ cã gi¸ trÞ sö dông kh«ng ®óng víi nguån gèc, b¶n chÊt tù nhiªn, tªn gäi vµ c«ng dông cña nã. 2. C¸c h×nh thøc lµm gi¶. Theo t­ liªn tÞch sè 10/2000 / TTLT – BTM – BTC – BCA – BKHCNMT ngµu 27/4/2000 cña c¸c Bé Th­¬ng m¹i, Tµi chÝnh, C«ng an, Khoa häc – C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng ( h­íng dÉn thùc hiÖn chØ thÞ 31 cña Thñ t­íng chÝnh phñ vÒ chèng s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng gi¶ ). Hµng gi¶ cã c¸c dÊu hiÖu sau th× ®­îc coi lµ hµng gi¶. a. Hµng gi¶ chÊt l­îng hoÆc c«ng dông. + Hµng gi¶ cã gi¸ trÞ sö dông kh«ng ®óng nh­ b¶n chÊt tù nhiªn, tªn gäi vµ c«ng dông cña nã. + Hµng ho¸ ®­îc thªm t¹p chÊt, chÊt phô gia kh«ng ®­îc phÐp sö dông, lµm thay ®æi chÊt l­îng, cã chøa d­îc chÊt kh¸c víi tªn d­îc chÊt ghi trªn nh·n hoÆc bao b×, kh«ng cã hoÆc kh«ng ®ñ ho¹t chÊt, chÊt h÷u hiÖu kh«ng ®ñ g©y nªn c«ng dông, cã ho¹t chÊt, chÊt h÷u hiÖu kh¸c víi tªn ho¹t chÊt, chÊt h÷u hiÖu ghi trªn bao b×. + Hµng ho¸ kh«ng ®ñ thµnh phÇn nguyªn liÖu hoÆc bÞ thay thÕ b»ng nh÷ng nguyªn liÖu, phô tïng kh¸c kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng so víi tiªu chuÈn chÊt l­îng hµng ho¸ ®· c«ng bè, g©y hËu qu¶ xÊu ®èi víi s¶n xuÊt, søc khoÎ ng­êi, ®éng vËt, thùc vËt hoÆc m«i sinh, m«i tr­êng. + Hµng ho¸ thuéc danh môc tiªu chuÈn b¾t buéc ¸p dông môc tiªu chuÈn b¾t buéc ¸p dông mµ kh«ng thùc hiªn g©y hËu qu¶ xÊu ®èi víi s¶n xuÊt, søc khoÎ ng­êi, ®éng vËt, thùc vËt hoÆc m«i tr­êng, m«i sinh. + Hµng ho¸ ch­a ®­îc chøng nhËn phï hîp tiªu chuÈn mµ sö dung giÊy chøng nhËn hoÆc dÊu phï hîp tiªu chuÈn (®èi víi danh môc hµng ho¸ b¾t buéc). b. Gi¶ vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nguån gèc, xuÊt xø hµng ho¸. + Hµng ho¸ cã nh·n hiÖu hµng ho¸ trïng hoÆc t­¬ng tù g©y nhÇm lÉn víi nh·n hiÖu hµng ho¸ cña ng­êi kh¸c ®ang ®­îc b¶o hé theo c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam tham gia mµ kh«ng ®­îc phÐp cña chñ nh·n hiÖu. + Hµng ho¸ cã dÊu hiÖu hoÆc cã bao b× mang dÊu hiÖu trïng hoÆc t­¬ng tù g©y nhÇm lÉn víi tªn th­¬ng m¹i ®­îc b¶o hé hoÆc víi tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ ®­îc b¶o hé. + Hµng ho¸, bé phËn cña hµng ho¸ cã h×nh d¸ng bªn ngoµi trïng víi kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp ®ang ®­îc b¶o hé mµ kh«ng ®­îc phÐp cña chñ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp. + Hµng ho¸ cã dÊu hiÖu gi¶ m¹o vÒ chØ dÉn nguån gèc, xuÊt xø hµng ho¸ g©y hiÓu sai lÖch vÒ nguån gèc, n¬i s¶n xuÊt, n¬i ®ãng gãi, l¾p r¸p hµng ho¸. c. Gi¶ vÒ hµng ho¸ + Hµng ho¸ cã nh·n gièng hÖt hoÆc t­¬ng tù víi nh·n hµng ho¸ cña c¬ së kh¸c ®· c«ng bè. + Nh÷ng chØ tiªu ghi trªn nh·n hµnh ho¸ kh«ng phï hîp víi chÊt l­îng hµng ho¸ nh»m lõa dèi ng­êi tiªu dïng. + Néi dung ghi trªn nh·n bÞ c¹o, tÈy xo¸, söa ®æi, ghi kh«ng ®óng thêi h¹n sö dông ®Ó lõa dèi kh¸ch hµng. d. C¸c lo¹i Ên phÈm ®· in sö dông vµo viÖc s¶n xuÊt, tiªu thô hµng gi¶. + C¸c lo¹i ®Ò can, tem s¶n phÈm, nh·n hµng ho¸, bao b× cã dÊu hiÖu vi ph¹m nh­: Trïng hoÆc t­¬ng tù g©y nhÇm lÉn víi hµng ho¸ cïng lo¹i, víi nh·n hiÖu hµng ho¸, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ ®­îc b¶o hé. II. T¸c h¹i cña hµng gi¶ Ph¸t triÓn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ tù chñ trong s¶n xuÊt, kinh doanh ®­a ra thÞ tr­êng c¸c s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô phong phó ®a d¹ng. Ng­êi tiªu dïng ®­îc quyÒn lùa chän mua vµ sö dông s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô ®¶m b¶o an toµn, chÊt l­îng cao. Bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc, sù ph¸t triÓn thÞ tr­êng cßn nÈy sinh nhiÒu biÓu hiÖn tiªu cùc, do ch¹y theo lîi nhuËn vµ lîi dông uy tÝn, chÊt l­äng cña nh÷ng mÆt hµng ho¸ ®­îc ng­êi tiªu dïng ­a thÝch, nhiÒu c¬ së s¶n xuÊt ®· ®­a ra thÞ tr­êng nh÷ng hµng kÐm chÊt l­îng hµng “nh¸i” nh·n m¸c, hµng gi¶, qu¶ng c¸o kh«ng trung thùc ®¸nh lõa ng­êi tiªu dïng, g©y thiÖt h¹i cho nÒn kinh tÕ lµm cho nÒn kinh tÕ tr× trÖ kÐm phÊt triÓn vµ uy tÝn cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, kinh doanh tèt, ¶nh h­ëng xÊu ®Õn søc khoÎ ng­êi tiªu dïng, g©y « nhiÔm m«i tr­êng, m«i sinh. Hµng gi¶ g©y ¶nh h­ëng nghiªm träng ®Õn s¶n xuÊt vµ l­u th«ng cña nhiÒu doanh nghiÖp vµ lµm n¶n lßng c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. vµ lµm søc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. Hµng gi¶ trµn lan trªn thÞ tr­êng khiÕn cho c¸c c«ng ty cã nh÷ng mÆt hµng næi tiÕng s¶n xuÊt trong n­íc ®Òu bÞ thÊt thu nÆng do hµng gi¶ ¨n theo th­¬ng hiÖu. · §èi víi ng­êi tiªu dïng: Lµm cho ng­êi tiªu dïng mÊt dÇn niÒm tin vµo s¶n phÈm v× hä kh«ng t×m thÊy gi¸ trÞ ®Ých thùc mµ m×nh mong muèn. Vµ g©y thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n vÒ søc khoÎ vµ tÝnh m¹ng cña ng­êi tiªu dïng khi mua ph¶i hµng gi¶, hang nh¸i, hµng kÐm chÊt l­îng. · §èi víi doanh nghiÖp: Hµng gi¶ g©y thiÖt h¹i lín vÒ tinh thÇn còng nh­ vÒ tiÒn cña ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp lín lµm ¨n ch©n chÝnh th× mÊt hÕt uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng, s¶n l­îng b¸n ra kh«ng nhiÒu g©y thÊt thu lín ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®Çu t­ mét sè l­îng tiÒn kh¸ lín vµo viÖc chèng hµng gi¶ vµ viÖc c¶i t¹o nh·n m¸c s¶n phÈm cña m×nh sao cho hµng gi¶ Ýt cã kh¶ n¨ng nh¸i theo nh·n hiÖu cña c«ng ty m×nh. · §èi víi nhµ n­íc: Lµm thÊt thu ng©n s¸ch nhµ n­íc, rèi lo¹n trËt tù qu¶n lý kinh tÕ C¸c c¬ quan ®iÒu tra ph¶i ®èi phã víi nh÷ng thñ ®o¹n tinh vi III. T×nh h×nh hµng gi¶ ë ViÖt Nam T×nh h×nh hµng gi¶ ë ViÖt Nam hiÖn nay ®ang lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc cña toµn x· héi. Hµng gi¶ kh«ng chØ ®­îc lµm ë trong n­íc mµ cßn ®­îc nhËp ë n­íc ngoµi vÒ. Hµnh gi¶ ë trong n­íc víi ®a d¹ng chñng lo¹i nh­ gi¶ vÒ mÉu m¸c, chÊt l­îng, nh·n hiÖu, kiÓu d¸ng. Tõ khi nÒn kinh tÕ n­íc ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, cïng víi sù ph¸t triÓn cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp tham gia s¶n xuÊt, kinh doanh, t¹o ra nhiÒu cña c¶i vËt chÊt hµng ho¸ ®­îc th«ng th­¬ng giao l­u trao ®æi trong vµ ngoµi n­íc, gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Song bªn c¹nh ®ã, næi nªn vÊn ®Ò ®¸ng lo ng¹i lµ tÖ n¹n s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng gi¶ ngµy cµng cã nhiÒu diÔn biÕn phøc t¹p, nhÊt lµ ë vïng gi¸p danh gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n, vïng s©u vïng xa, n¬i tr×nh ®é d©n trÝ cßn thÊp, ph­¬ng tiÖn giao th«ng ®i l¹i khã kh¨n, c¸c c¬ quan chøc n¨ng vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cßn thiÕu chÆt chÏ trong qu¶n lý kiÓm tra. Thèng kª cña côc c¶nh s¸t kinh tÕ, tõ n¨m 1991 ®Õn n¨m 2000 ®· ph¸t hiÖn 3564 vô s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng gi¶. Theo sè liÖu cña côc qu¶n lý thÞ tr­êng thuéc bé Th­¬ng M¹i, tõ ®Çu n¨m ®Õn nay trung b×nh mçi th¸ng c¸c c¬ quan chèng hµng gi¶ thu gi÷ hµng tr¨m s¶n phÈm hµng gi¶ kh«ng chØ lµ hµng tiªu dïng hµng ngµy mµ c¶ c¸c lo¹i vËt liÖu x©y dùng, ph©n bãn, thuèc trõ s©u...còng ®Òu bÞ lµm gi¶. §Æc biÖt n¨m 2000, c¬ quan qu¶n lý thÞ tr­êng ®· xö lý tíi 45%vô lµm hµng gi¶ lµ hµng thùc phÈm, d­îc phÈm liªn quan ®Õn søc khoÎ, cuéc sèng ng­êi tiªu dïng. TÝnh tõ n¨m 1997 ®Õn nay, sè vô lµm hµng gi¶ cã xu h­íng ngµy cµng t¨ng. Cô thÓ n¨m 1997 cã kho¶ng 2000 vô th× ®Õn n¨m 1999 cã tíi 2936 vô. N¨m 2000, sè vô lµm hµng gi¶ vÉn kh«ng gi¶m. TÝnh chÊt cña c¸c vi ph¹m ngµy cµng phøc t¹p vµ thñ ®o¹n ngµy cµng tinh vi h¬n tr­íc rÊt nhiÒu. Do vËy viÖc ph©n biÖt chóng v« cïng khã kh¨n. MÆc dï trong n¨m nay kh«ng x¶y ra c¸c hiÖn t­îng lµm hµng gi¶, hµng kÐm chÊt l­îng g©y t¸c h¹i bøc xóc ®Õn céng ®ång nh­ vô b¸nh phë, n­íc m¾m cã foocm«n trong n¨m 1999 song trong lÜnh vùc nµo, mÆt hµng nµo còng cã tÖ hµng gi¶. §¸ng chó ý lµ hµng gi¶ theo lÜnh vùc nhËp khÈu ®· xuÊt hiÖn tÖ ®Æt hµng gi¶ theo yªu cÇu tõ n­íc ngoµi nhËp khÈu vµo trong n­íc vµ ®Æt hµng gi¶ ®Ó xuÊt ra n­íc ngoµi cã dÊu hiÖu t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Hµng gi¶ nh·n hiÖu, kiÓu d¸ng, xuÊt xø kh¸ phæ biÕn nh­: m¸y tÝnh ®iÖn tö Casio, bËt löa NhËt nh·n hiÖu BIC, nh·n hiÖu xe m¸y CPI, bao b× b¸nh ngät B¶o Ngäc, phô tïng xe m¸y HonDa. Trong mét sè mÆt hµng, tÖ hµng gi¶ ®· lªn møc b¸o ®éng. Tuy n¹n hµng gi¶ ®· trµn ngËp thÞ tr­êng ViÖt Nam song ng­êi tiªu dïng th× vÉn ch­a cã c¸ch g× ®Ó nhËn biÕt ®©u lµ hµng thËt, ®©u lµ hµng gi¶ nªn dÉn ®Õn viÖc mua nhÇm ph¶i hµng gi¶ vÉn diÔn ra trªn thÞ tr­êng ngµy cµng nhiÒu. Theo kÕt qu¶ kh¶o s¸t x· héi häc vÒ “Th¸i ®é cña ng­êi d©n ®èi víi hµng gi¶ trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i ’’ T¹i thµnh phè H¹ Long tØnh Qu¶ng Ninh (th¸ng 7/2000) th× cã tíi 58% sè ng­êi ®­îc hái ®· tõng mua ph¶i hµng gi¶, trong ®ã sè ng­êi mua ph¶i hang gi¶ do kh«ng nhËn biÕt ®­îc chiÕm tíi 73%, sè biÕt lµ hµng gi¶ nh­ng vÉn mua (chñ yÕu lµ lo¹i hµng cã gi¸ trÞ kh«ng lín, rÎ tiÒn) chØ chiÕm 22,2%. §iÒu nµy cho thÊy ng­êi d©n kh«ng nhËn biÕt ®­îc hµng hµng gi¶ bÇy b¸n trªn thÞ tr­êng chiÕm tû lÖ cao. KÕt qu¶ nghiªn cøu cßn cho thÊy nhu cÇu ®­îc h­íng dÉn c¸ch nhËn biÕt hµng gi¶ cña ng­êi d©n chiÐem tíi 83% sè ng­êi ®­îc hái. NÕu th­êng xuyªn h­íng dÉn c¸ch nhËn biÕt hµng gi¶ mét c¸ch cô thÓ, dÔ hiÓu, dÔ ph©n biÖt cho ng­êi d©n th× hiÖu qu¶ trong viÖc ®Êu tranh chèng s¶n xuÊt hµng gi¶ sÏ cao h¬n, bëi v× khi ®ã hµng gi¶ sÏ Ýt cã c¬ héi ®­îc tiªu thô vµ tån t¹i trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam. IV. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn n¹n lµm hµng gi¶ trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam. Hµng gi¶ tån t¹i trong mäi lÜnh vùc, thùc sù lµ mét tÖ n¹n x· héi, g©y t¸c h¹i to lín ®Õn lîi Ých ng­êi tiªu dïng.Song mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu lµ tõ phÝa ng­êi s¶n xuÊt nh»m thu lîi nhuËn cao. C¸c c¬ së nµy ®· t×m mäi c¸ch thay thÕ vËt liÖu dëm, rÎ tiÒn ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ víi chi phÝ thÊp mµ vÉn b¸n ®­îc gi¸ cao, thu lîi nhuËn nhiÒu. Nguyªn nh©n thø hai lµ do ng­êi tiªu dïng kh«ng nhËn biÕt ®­îc hµng thËt hµng gi¶. ViÖc qu¶n lý nh·n m¸c cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt chÝnh hiÖu, s¶n phÈm, dÞch vô cã uy tÝn cßn láng lÎo. C¬ chÕ qu¶n lý cña nhµ n­íc ch­a ®ång bé, mét sè luËt liªn quan ®Õn s¶n xuÊt, b¶o vÖ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp vµ lîi Ých ng­êi tiªu dïng ®­î ®Ò ra qu¸ chËm vµ thiÕu sù kiÓm so¸t chÆt chÏ. Nguyªn nh©n thø ba lµ mét sè bé phËn ng­êi tiªu dïng cã t©m lý dÔ chÊp nhËn víi hµng gi¶ theo quan niÖm”tiÒn nµo cña Êy”, khi hµng ho¸ rÎ, phï hîp víi thu nhËp th× hä mua vÒ ®Ó dïng. Nguyªn nh©n thø t­ lµ chóng ta ch­a lµm tèt c«ng t¸c tuyªn truyÒn vµ cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cho ng­êi tieu dïng vÒ chÊt l­îng hµng ho¸, t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng gi¶ ®Ó nhËn biÕt vµ tham gia ®Êu tranh phßng ngõa. Nguyªn nh©n thø n¨m lµ c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn xö lý ®èi víi ®èi t­îng s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng gi¶ cßn thiÕu.Trong lÜnh vùc xö lý hµnh chÝnh ch­a quy ®Þnh cô thÓ, bé luËt h×nh sù n¨m 1999 cã hiÖu lùc tõ ngµy 1/7/2000 nh­ng ®Õn nay c¸c nghµnh chøc n¨ng ch­a cã h­íng dÉn,dÉn ®Õn tuú tiÖn trong xö lý. Nguyªn nh©n thø s¸u lµ hµng ho¸ s¶n xuÊt trong n­íc tuy ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc c¶i tiÕn chÊt l­îng, mÉu m· song søc c¹nh tranh yÕu, ch­a theo kÞp khu vùc vµ thÕ giíi.Gi÷a c¸c ®Þa ph­¬ng trong n­íc, gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng ht«n còng cã sù ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu.Mét sè bé phËn ng­êi s¶n xuÊt Ýt vèn kh«ng cã kü thuËt ®· ph¶n øng tiªu cùc, s¶n xuÊt hµng gi¶ nh·n m¸c hiÖu hµng ho¸ cña c¸c c¬ së kh¸c nh»m duy tr× sù tån t¹i cña hä. Nguyªn nh©n thø bÈy lµ t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp thiÕu c«ng ¨n viÖc lµm, mét sè c¸n bé häc sinh ®­îc ®µo t¹o, cã hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ mét nghµnh nghÒ, lÜnh vùc mµ kh«ng ®­îc sö dông dÉn ®Õn s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng gi¶.Thu nhËp cña nh©n d©n, nhÊt lµ n«ng d©n vµ tÇng líp ng­êi lao ®éng nghÌo cßn qu¸ thÊp, kh«ng cã ®iÒu kiÖn tiªu dïng c¸c lo¹i hµng ho¸ chÝnh phÈm cã chÊt l­îng nh­ng gi¸ cao nªn buéc ph¶i chÊp nhËn hµng gi¶ kÐm phÈm chÊt cã gi¸ rÎ. Nguyªn nh©n thø t¸m lµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, doanh nghiÖp qu¶n lý mÉu m· bao b× cßn s¬ hë chËm c¶i tiÕn vµ ®æi míi, dÔ bÞ lµm nh¸i.Mét sè c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ c¸c ®èi t­îng trong ®­êng d©y tæ chøc s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng gØa cña chÝnh doanh nghiÖp ®ã. Gi¸ s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp cßn cao, ch­a phôc vô ®¹i ®a sè quÇn chóng nh©n d©n. Nguyªn nh©n thø chÝn lµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp vµ c¸c c¬ quan cã chøc n¨ng ch­a thùc sù quan t©m ®óng møc, ch­a coi vÊn ®Ò s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng gi¶ lµ nghiªm träng cÇn ph¶i chÆn ®øng, ®Èy lïi. Nguyªn nh©n thø m­êi lµ viÖc phèi hîp ®Êu tranh gi÷a c¸c ngµnh, lùc l­îng chøc n¨ng ch­a ®ång bé, ch­a cã sù thèng nhÊt cao, c«ng t¸c gi¸m ®Þnh ch­a ®¸p øng nhu cÇu ®Êu tranh chèng téi ph¹m. Kinh phÝ cho c«ng t¸c ®Êu tranh chèng s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng gi¶ kh«ng cã hoÆc cã rÊt Ýt dÉn ®Õn h¹n chÕ kÕt qu¶ chung V. BiÖn ph¸p kh¾c phôc §Ó kh¾c phôc vÊn ®Ò nµy kh«ng chØ lµ c¸c cÊp, c¸c ngµnh mµ cßn ®èi víi toµn thÓ nh©n d©n nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp vµ ng­êi tiªu dïng. 1. §èi víi c¸c cÊp c¸c ngµnh ChÝnh quyÒn vµ c¸c ban ngµnh chøc n¨ng c¸c cÊp cÇn cã chÝnh s¸ch ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt, t¹o viÖc lµm vµ æn ®Þnh cho ng­êi lao ®éng. Ph¶i thùc sù quan t©m t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy s¶n xuÊt, tõng b­íc n©ng cao møc thu nhËp, c¶i thiÖn ®¸ng kÓ ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ nh©n d©n vÒ vËt chÊt, ®ång thêi tÝch cùc vËn ®éng mäi ng­êi d©n tù nguyÖn, tù tè c¸o, tè gi¸c téi ph¹m, kh«ng tham gia vµo bu«n b¸n s¶n xuÊt hµng gi¶, hµng kÐm chÊt l­îng. C«ng t¸c chØ ®¹o ®Êu tranh phßng chèng s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng gi¶ ph¶i kiªn quyÕt kÞp thêi, cã t¸c dông gi¸o dôc r¨n ®e phßng ngõa téi ph¹m. Tr­ng bµy, triÓn l·m hµng thËt, hµng gi¶ ë tõng ®Þa ph­¬ng. §­a chóng ra ®Ó gióp mäi ng­êi, mäi tÇng líp x· héi ý thøc ®­îc t¸c h¹i ghª ghím cña hang gi¶, gióp hä cã thªm th«ng tin cÇn thiÕt, ph©n biÖt ®­îc ®©u lµ hµng thËt ®©u lµ hµng gi¶, qua ®ã tËp hîp ®­îc céng ®ång d©n c­ cïng c¸c c¬ quan chøc n¨ng tham gia bµi trõ hµng gi¶, hµng kÐm chÊt l­îng. Qua viÖc triÓn l·m tr­ng bµy gióp cho ng­êi tiªu dïng cã thªm ý thøc, th«ng tin ®Ó ph©n biÖt ®­îc hµng thËt, hµng gi¶, hiÓu ®­îc t¸c h¹i ghª ghím cña nã, ®Ó kh«ng bao giê mua nhÇm hµng, ®ång thêi tÝch cùc tè gi¸c víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng nh÷ng c¬ së, æ nhãm s¶n xuÊt, tµng tr÷ kinh doanh hµng gi¶. §ång thêi còng gióp cho c¸c doanh nghiÖp hiÓu râ r»ng, muèn s¶n xuÊt vµ kinh doanh tèt cÇn ph¶i tu©n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, cô thÓ lµ tu©n theo t¸m néi dung b¾t buéc ghi trªn nh·n hiÖu hµng ho¸, theo quyÕt ®Þnh 178/1999/Q§-TTG ngµy 30/8/1990 cña Thñ t­íng chÝnh phñ vÒ quy chÕ ghi nh·n hµng ho¸ l­u th«ng trong n­íc vµ xuÊt nhËp khÈu, t¹o ®iªï kiÖn cho c¸c c¬ quan chøc n¨ng, ng­êi tiªu dïng biÕt râ tªn c¬ së s¶n xuÊt, ®Þa chØ, ®iÖn tho¹i ®Ó cã thÓ ®èi chiÕu hoÆc khiÕu n¹i khi x¶y ra c¸c sù cè vÒ chÊt l­îng hµng ho¸ vµ ®©y còng lµ dÞp ®Ó c¸c nhµ doanh nghiÖp nghiªn cøu thÞ tr­êng,dµnh l¹i thÞ phÇn ®· mÊt do n¹n hµng gi¶, hµng kÐm chÊt l­îng. Rµ xo¸t l¹i c¸c v¨n b¶n ph¸p quy, xem c¸i nµo phï hîp ®Ó söa ®æi, bæ xung, cÇn cô thÓ ho¸ c¸c chÕ tµi vµ lµm râ møc nµo th× khëi tè h×nh sù, møc nµo th× xö lý hµnh chÝnh, n©ng mét sè khung h×nh ph¹t vÒ hµnh vi s¶n xuÊt l­u th«ng, tµng tr÷ vµ bu«n b¸n hµng gi¶. §ång thêi ph¶i th­êng xuyªn kiÓm tra, thanh tra ®Þnh kú sau cÊp phÐp, qu¶n lý chÆt c¸c c¬ së kinh doanh trªn ®Þa bµn, kÞp thêi ph¸t hiÖn, kiªn quyÕt sö lý ®èi víi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n vi ph¹m vµ mét ®iÒu rÊt quan träng lµ ®Çu t­ tho¶ ®¸ng cho c«ng t¸c chèng hµng gi¶. Ngoµi quü chèng hµng gi¶ nhµ n­íc nªn hç trî kinh phÝ tõ ng©n s¸ch, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c lùc l­îng chøc n¨ng thùc thi c«ng vô thuËn lîi h¬n. 2. §èi víi c¸c doanh nghiÖp §èi víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh ph¶i chñ ®éng b¶o vÖ chÊt l­îng, mÉu m·, qu¶ng lý bao b× nh·n m¸c hµng ho¸ cña c¬ së m×nh, chøc n¨ng trong viÖc tuyªn truyÒn hµng thËt, hµng gi¶ vµ chñ ®éng ph¸t hiÖn, phèi hîp víi c¸c lùc l­îng chøc n¨ng trong c«ng t¸c ®Êu tranh phßng chèng vµ bu«n b¸n hµng gi¶. Kh«ng bu«n b¸n, kinh doanh, s¶n xuÊt, tµng ch÷ c¸c lo¹i hµng ho¸ kÐm chÊt l­îng. Doanh nghiÖp chñ ®éng d¸n tem chèng hµng gi¶ cho s¶n phÈm cña m×nh. 3. Víi ng­êi tiªu dïng Kh«ng mua hµng gi¶, hµng nh¸i hµng kÐm chÊt l­îng vµ ph¶i gãp phÇn hç trî c¸c chi côc Qu¶n Lý ThÞ Tr­êng phßng chèng vµ ®Èy lïi tÖ n¹n hµng gi¶, khi ph¸t hiÖn ®èi t­îng nµo ®ã bu«n b¸n tµng tr÷ hµng gi¶ ph¶i khai b¸o c¸c ®èi t­îng s¶n xuÊt Êy cho nhµ chøc tr¸ch kÞp thêi, kh«ng tiÕp tay cho bän xÊu. KÕt luËn Thùc tr¹ng s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng gi¶ ë ViÖt Nam diÔn biÕn kh¸ phøc t¹p víi thñ ®o¹n ngµy cµng tinh vi. Hµng gi¶ xuÊt hiÖn ë mäi n¬i, tõ nh÷ng mÆt hµng th«ng th­êng ®Õn nh÷ng mÆt hµng cao cÊp, tõ hµng tiªu dïng ®Õn t­ liÖu s¶n xuÊt. Hµng gi¶ ®· vµ ®ang lµ nguy c¬ ®èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc, ¶nh h­ëng tiªu cùc ®Õn m«i tr­êng ®Çu t­ vµ s¶n xuÊt, nhiÒu mÆt hµng ¶nh h­ëng xÊu ®Õn søc khoÎ vµ tÝnh m¹ng cña ng­êi tiªu dïng ¶nh h­ëng nghiªm träng ®Õn s¶n xuÊt vµ l­u th«ng cña doanh nghiÖp, lµm n¶n lßng c¸c nhµ ®Çu t­. HiÖn nay trªn thÞ tr­êng xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu nh÷ng mÆt hµng lµm gi¶ víi sè l­îng lín nh»m ®¸ng l­µ thËt gi¶, gi¶ thËt ®èi víi ng­êi tiªu dïng g©y cho hä thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n còng nh­ søc khoÎ. Nãi tãm l¹i qua ph©n ë trªn ta thÊy n¹n hµng gi¶ ®ang lµ vÊn ®Ò cÇn quan t©m cña c¸c cÊp c¸c ngµnh còng nh­ mäi ng­êi d©n. Hy väng b»ng nç lùc cña c¸c lùc l­îng chèng hµng gi¶, b»ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu cña nhµ n­íc vµ tÊt c¶ céng ®ång, n¹n hµng gi¶ sÏ gi¶m vµ m«i tr­êng kinh doanh sÏ trong s¹ch h¬n. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi, do h¹n chÕ vÒ thêi gian vµ kinh nghiÖm nªn sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai xãt. Víi hi väng ®­îc hiÓu thªm vÒ ®Ò tµi mét c¸ch t­êng tËn h¬n, em rÊt mong ®­îc sù gãp ý vµ chØ b¶o cña thÇy, c«. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Tµi liÖu tham kh¶o 1. B¸o th­¬ng m¹i sè 16 - (1- 10) /6/2001 2. V¨n b¶n vÒ ph¸p luËt h×nh sù vµ tè tông h×nh sù ViÖt Nam (140 CP) 3. Kinh doanh vµ ph¸p luËt sè 49 - 7/12/2000 4. Kinh doanh vµ ph¸p luËt sè 36- 4/5/2001 5. Th­¬ng m¹i sè 9 - (1-10) 7/2001 6. Kinh tÕ Sµi Gßn sè 37 - 6/9/2001 Môc lôc