Thực trạng và giải pháp đào tạo, dạy nghề tỉnh Hải Dương

Víi tr×nh ®é s¬ cÊp, môc tiªu trang bÞ cho ng­êi häc nghÒ n¨ng lùc thùc hµnh mét nghÒ ®¬n gi¶n, n¨ng lùc thùc hµnh mét sè c«ng viÖc cña mét nghÒ. D¹y nghÒ ë tr×nh ®é trung cÊp ph¶i trang bÞ cho ng­êi häc kiÕn thøc chuyªn m«n vµ n¨ng lùc thùc hµnh c¸c c«ng viÖc cña mét nghÒ, cã kh¶ n¨ng ®éc lËp øng dông kü thuËt c«ng nghÖ vµo c«ng viÖc.Víi tr×nh ®é cao ®¼ng nghÒ, ng­êi häc ®­îc trang bÞ kiÕn thøc chuyªn m«n vµ n¨ng lùc thùc hµnh c¸c c«ng viÖc cña mét nghÒ, cã kh¶ n¨ng lµm viÖc ®éc lËp vµ tæ chøc lµm viÖc theo nhãm, cã kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, øng dông kü thuËt, c«ng nghÖ vµo c«ng viÖc, gi¶i quyÕt ®­îc c¸c t×nh huèng phøc t¹p trong thùc tÕ. Qua mçi tr×nh ®é häc kh¸c nhau, ng­êi häc sÏ ®­îc trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng nghÒ nghiÖp cao dÇn, sau mçi tr×nh häc, ng­êi häc sÏ cã kh¶ n¨ng häc cao h¬n hoÆc tham gia vµo lao ®éng s¶n xuÊt gãp phÇn lµm gi¶m thÊt nghiÖp, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ. Tãm l¹i, môc tiªu d¹y nghÒ lµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é cÇn thiÕt cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt, dÞch vô, h¬n thÕ n÷a, d¹y nghÒ cßn ph¶i trang bÞ cho ng­êi häc ®¹o ®øc, l­¬ng t©m nghÒ nghiÖp, ý thøc kû luËt, t¸c phong c«ng nghiÖp, cã søc khoÎ nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi häc sau khi tèt nghiÖp cã kh¶ n¨ng t×m viÖc lµm, tù t¹o viÖc lµm hoÆc häc lªn tr×nh ®é cao h¬n, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. 2. C¸C yÕu Tè ¶NH H¦ëNG §ÕN C¤NG T¸C D¹Y NGHÒ. ViÖt Nam ®ang b­íc vµo thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, toµn cÇu ho¸ vµ c¸ch m¹ng khoa häc. ViÖt Nam ph¶i ®èi mÆt víi sù c¹nh tranh vÒ nguån nh©n lùc. V× nguån nh©n lùc nãi chung, c«ng nh©n kü thuËt, nh©n viªn nghiÖp vô cã chÊt l­îng cao nãi riªng ®ang thùc sù trë thµnh yÕu tè quan träng trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, ®¶m b¶o cho sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt n­íc, t¹o søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng lao ®éng trong n­íc vµ quèc tÕ. V× thÕ sù c¹nh tranh cña ViÖt Nam víi c¸c n­íc kh¸c vÒ nguån nh©n lùc ®Ó kh¼ng ®Þnh m×nh còng lµ mét nh©n tè quan träng t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ cña ViÖt Nam nãi chung vµ cña H¶i D­¬ng nãi riªng. C¸c chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ nhµ n­íc còng lµ nh©n tè t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn c«ng t¸c ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o. Trong ®­êng lèi ph¸t triÓn ®Õn n¨m 2010 vµ tÇm nh×n ®Õn n¨m 2020, §¶ng vµ nhµ n­íc coi viÖc ph¸t triÓn d¹y nghÒ cã vÞ trÝ quan träng trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cña ®Êt n­íc. NhËn thøc ®­îc ®iÒu nµy, tØnh H¶i D­¬ng còng x©y dùng c¸c chñ tr­¬ng vµ chÝnh s¸ch hç trî c«ng t¸c häc vµ d¹y nghÒ. C¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ d¹y nghÒ cña tØnh ®· ®­îc ban hµnh: - Ngµy 08/04/2002 UBND tØnh cã quyÕt ®Þnh sè1473 vµ 1474/2002/Q§-UB vÒ viÖc ban hµnh t¹m thêi vÒ qu¶n lý, sö dông Quü khuyÕn c«ng vµ thµnh lËp ban chØ ®¹o, qu¶n lý quü khuyÕn c«ng. - Ngµy 17/03/2003 UBND ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 676/2003/Q§-UB ban hµnh “ Quy ®Þnh vÒ tæ chøc qu¶n lý c¸c c¬ së d¹y nghÒ trªn ®i¹ bµn tØnh H¶i D­¬ng”. - Ngµy 17/07/2003 UBND ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 3149/2002/Q§-UB; ngµy 03/04/2003 ban hµnh quyÕt ®Þnh 920/2003/Q§-UB ban hµnh “quy ®Þnh ­u ®·i khuyÕn khÝch ®Çu t­ vµo c¸c khu c«ng nghiÖp, côm c«ng nghiÖp, lµng nghÒ trªn ®Þa bµn tØnh” TØnh cßn hç trî c¸c c¬ së d¹y nghÒ, vÝ dô nh­ n¨m 2001-2005 ng©n s¸ch cña tØnh ®· hç trî 5,5 tû ®ång ®Ó miÔn gi¶m chi phÝ häc nghÒ ng¾n h¹n cho 9200 ng­êi thuéc c¸c ®èi t­îng con th­¬ng binh liÖt sü, hé nghÌo, vïng s©u vïng xa…®Æc biÖt n¨m 2004, 2005 ng©n s¸ch nhµ n­íc ®· hç trî 6,1 tû ®ång ®Ó d¹y nghÒ miÔn phÝ cho 8.435 n«ng d©n. ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng n¬i cã doanh nghiÖp ®©ï t­ ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¬ së d¹y nghÒ ®Õn tuyÓn sinh, m­în ®Þa diÓm, nhµ x­ëng, m¸y mãc thiÕt bÞ tæ chøc d¹y nghÒ t¹i chç theo hîp ®ång tuyÓn dông cã trªn ®Þa bµn. Cßn cã mét sè c¸c yÕu tè t¸c ®éng tíi ®µo t¹o d¹y nghÒ nh­:quan niÖm, ®Þnh kiÕn cña ng­êi d©n, quan niÖm x· héi ; tr×nh ®é gi¶ng viªn; trang thiÕt bÞ, c¬ së vËt chÊt, tµi chÝnh… Cã nhiÒu ng­êi vÉn cho r»ng §¹i häc lµ con ®­êng duy nhÊt më ra mét t­¬ng lai t­¬i s¸ng, nÕu häc nghÒ th× m·i m·i vÉn lµ c«ng nh©n, mµ nh¾c ®Õn c«ng nh©n ng­êi ta l¹i liªn t­ëng ®Õn l­¬ng th­ëng Ýt ái, c«ng viÖc nÆng nhäc, cho dï hiÖn t¹i cã nhiÒu sinh viªn ®¹i häc ra tr­êng kh«ng t×m ®­îc viÖc lµm hoÆc l­¬ng thÊp, trong khi nhiÒu n¬i ®ang rÊt thiÕu c«ng nh©n víi tr×nh ®é cao, thËm chÝ c«ng nh©n víi tr×nh ®é kh¸ còng t×m ®­îc c«ng viÖc víi møc l­¬ng hÊp dÉn. H¬n n÷a, x· héi còng ch­a thay ®æi c¸ch nh×n víi c«ng nh©n häc nghÒ, mét thêi gian dµi d­êng nh­ mäi nç lùc ®µo t¹o ®Òu h­íng tíi hÖ thèng ®¹i häc n¬i ®µo t¹o ng­êi thµy mµ ch­a chó ý ®Õn c¸c tr­êng d¹y nghÒ n¬i ®µo t¹o nh÷ng ng­êi thî. VÊn ®Ò nµy ®É ®­îc c«ng luËn bµn tíi nhiÒu vµ t×nh tr¹ng thõa thµy thiÕu thî lµ kh«ng khã thÊy. Bé tr­ëng bé gi¸o dôc vµ §µo t¹o nhËn ®Þnh “ Thùc ra chóng ta thiÕu c¶ thÇy lÉn thî. Trong sè 1,4 triÖu sinh viªn chØ cã 48.000 gi¸o viªn. NÕu so s¸nh víi c¸c n­íc kh¸c chóng ta vÉn thiÕu nhiÒu gi¸o viªn. §Ó ®¶m b¶o tèt c«ng t¸c gi¶ng d¹y, ta cÇn cã thªm gi¸o viªn, Ýt nhÊt gÊp 3 lÇn”. Gi¸o viªn còng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ®Õn c«ng t¸c d¹y nghÒ v× nãi ®Õn ®µo t¹o kh«ng thÓ kh«ng nh¾c tíi gi¸o viªn dï trong bÊt cø ngµnh nghÒ ®µo t¹o nµo còng vËy. Gi¸o viªn lµ nh÷ng ng­êi truyÒn d¹y, trang bÞ nh÷ng kü n¨ng, kiÕn thøc cÇn thiÕt cho häc viªn. Trong c«ng t¸c d¹y nghÒ gi¸o viªn võa ph¶i cã kiÕn thøc vÒ lý thuyÕt còng nh­ kü n¨ng. §Ó chuÈn bÞ ®éi ngò gi¸o viªn c¸c tr­êng ®· chñ ®éng ®µo t¹o chuÈn ho¸ gi¸o viªn vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó gi¸o viªn häc lªn ®¹i häc. D¹y nghÒ nãi chung ®ßi hái tû lÖ thùc hµnh cao nh»m trang bÞ cho ng­êi häc nghÒ thùc hµnh nh÷ng n¨ng lùc cña mét nghÒ lµ chñ yÕu. V× vËy trang thiÕt bÞ, c¬ së vËt chÊt t¸c ®éng lín ®Õn chÊt l­îng cña c«ng t¸c d¹y nghÒ. ChØ cÇn nh×n vµo trang thiÕt bÞ cña mét tr­êng cã thÓ ®¸nh gi¸ chÊt l­îng ®µo t¹o nghÒ cña tr­êng ®ã. Mµ trang thiÕt bÞ l¹i ®i ®«i víi tµi chÝnh. Cã tµi chÝnh kh«ng nh÷ng c¶i thiÖn trang thiÕt bÞ mµ cßn hç trî häc viªn, ®Èy m¹nh më réng quy m« d¹y nghÒ. Ngoµi ra cßn cã rÊt nhiÒu nh©n tè chñ quan, kh¸ch quan t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c d¹y nghÒ, nhËn thøc ®­îc ®iÒu nµy sÏ gãp phÇn ®Èy m¹nh vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c d¹y nghÒ. 3. ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ d¹y nghÒ. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ d¹y nghÒ, NghÞ §Þnh sè 139/2006/N§-CP môc 2 quy ®Þnh râ rµng vÒ viÖc thi, kiÓm tra vµ thÈm quyÒn cÊp b»ng, chøng chØ nghÒ. KiÓm ®Þnh chÊt l­îng d¹y nghÒ ®­îc quy ®Þnh t¹i ch­¬ng VIII cña luËt d¹y nghÒ. KiÓm ®Þnh chÊt l­îng lµ ho¹t ®éng võa ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng nh­ng còng lµ c«ng nhËn chÊt l­îng cña c¸c c¬ së d¹y nghÒ ®¹t chuÈn, nã c¸ch kh¸c nã võa gióp cho c¸c c¬ së d¹y nghÒ tù biÕt tr×nh ®é cña b¶n th©n mµ còng lµ ®Ó x· héi biÕt ®Õn c¸c c¬ së d¹y nghÒ ®ã. Theo gãc ®é ®ã, kiÓm ®Þnh chÊt l­îng d¹y nghÒ nh­ lµ mét h×nh ¶nh quang b¸ th­¬ng hiÖu cho c¸c c¬ së ®µo t¹o nghÒ. Trong ®ã, kiÓm ®Þnh chÊt l­îng d¹y nghÒ hay lµ ®¸nh gi¸hiÖu qu¶ d¹y nghÒ lµ mét hÖ thèng tæ chøc vµ gi¶i ph¸p ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c ch­¬ng tr×nh d¹y nghÒ, c¸c c¬ së d¹y nghÒ vµ c«ng nhËn c¸c c¬ së d¹y nghÒ, ch­¬ng tr×nh d¹y nghÒ ®¹t chuÈn theo quy ®Þnh. Quy tr×nh ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ d¹y nghÒ chia thµnh 4 b­íc nh­ sau: B­íc 1: Tù ®¸nh gi¸ cña c¸c c¬ së d¹y nghÒ. VÒ b¶n chÊt, viÖc tù ®¸nh gi¸ cña c¸c c¬ së d¹y nghÒ lµm cho c¸c c¸ nh©n trong ®¬n vÞ tù nh×n l¹i, tù soi m×nh vµ ®Ó t×m ra c¸c yÕu ®iÓm cÇn kh¾c phôc. C¸c b­íc c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn trong b­íc nµy lµ: - X¸c ®Þnh môc ®Ých ph¹m vi ®¸nh gi¸. - X©y dùng kÕ ho¹ch tù ®¸nh gi¸. - Thu thËp c¸c th«ng tin vµ chøng cø ®Ó minh chøng. - Xö lý ph©n tÝch c¸c th«ng tin vµ chøng cø thu ®­îc ®Ó minh chøng. - §¸nh gi¸ møc ®é mµ c¬ së d¹y nghÒ ®· ®¹t ®­îc theo tiªu chuÈn kiÓm ®Þnh chÊt l­îng d¹y nghÒ. - ViÕt b¸o c¸o tù ®¸nh gi¸. - C«ng bè c«ng khai kÕt qu¶ tù ®¸nh gi¸ trong néi bé c¬ së d¹y nghÒ. Ho¹t ®éng tù ®¸nh gi¸ sÏ do héi ®ång kiÓm ®Þnh chÊt l­îng c¬ së d¹y nghÒ tiÕn hµnh thùc hiÖn dùa trªn tham kh¶o ý kiÕn cña tÊt c¶ c¸n bé gi¸o viªn, c«ng nh©n viªn trong ®¬n vÞ. Héi ®ång kiÓm ®Þnh chÊt l­îng do hiÖu tr­ëng hoÆc gi¸m ®èc c¬ së d¹y nghÒ ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp. Chñ tÞch héi ®ång cã thÓ lµ do hiÖu tr­ëng hoÆc hiÖu phã ®µo t¹o, th­ ký héi ®ång lµ tr­ëng phßng ®µo t¹o hoÆc phô tr¸ch bé phËn ®µo t¹o cña c¬ së vµ c¸c thµnh viªn lµ ®¹i diÖn héi ®ång tr­êng hoÆc héi ®ång qu¶n trÞ, c¸c tr­ëng phßng ban, khoa, bé m«n, ®¹i diÖn c¸c tæ chøc ®oµn thÓ, ®¹i diÖn gi¶ng viªn, gi¸o viªn. B­íc 2: §¨ng ký kiÓm ®Þnh chÊt l­îng cña c¬ së d¹y nghÒ. C¬ së d¹y nghÒ cÇn ®¨ng ký kiÓm ®Þnh chÊt l­îng vãi c¸c c¬ quan qu¶n lý víi c¸c néi dung sau: - B¶n ®¨ng ký kiÓm ®Þnh chÊt l­îng vµ c¸c v¨n b¶n lý gi¶i c¸c ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho kiÓm ®Þnh chÊt l­îng ®· ®­îc ®¸p øng. - B¸o c¸o tù ®¸nh gi¸ cña c¸c c¬ së d¹y nghÒ. NÕu ®­îc chÊp nhËn, c¬ quan qu¶n lý kiÓm ®Þnh d¹y nghÒ sÏ tæ chøc c«ng t¸c kiÓm ®Þnh t¹i c¬ së. B­íc 3: §¸nh gi¸ bªn ngoµi vµ thÈm ®Þnh cña c¬ quan kiÓm ®Þnh chÊt l­îng d¹y nghÒ. ViÖc ®¸nh gi¸ ®­îc thùc hiÖn bëi §oµn kiÓm ®Þnh chÊt l­îng d¹y nghÒ do tæng côc d¹y nghÒ thµnh lËp mµ thµnh viªn ë nhiÒu c¸c lÜnh vùc cã liªn quan ®Õn chuyªn m«n cña c¬ së ®¨ng ký kiÓm ®Þnh. §oµn sÏ triÓn khai kiÓm ®Þnh t¹i c¸c c¬ së ®¨ng ký, sau ®ã ®oµn sÏ cã v¨n b¶n ®Ò nghÞ c¬ quan qu¶n lý kiÓm ®Þnh chÊt l­îng nghÒ cã c«ng nhËn hay kh«ng c«ng nhËn. B­íc 4: C«ng nhËn ch­¬ng tr×nh day nghÒ ®¹t tiªu chuÈn kiÓm diÞnh chÊt l­îng d¹y nghÒ. §oµn kiÓm ®Þnh chÊt l­îng d¹y nghÒ dù th¶o b¸o c¸o kÕt luËn kiÓm ®Þnh cho c¬ së d¹y nghÒ ®Ó tham kh¶o ý kiÕn. Trong thêi gian nhÊt ®Þnh, c¬ së d¹y nghÒ nÕu kh«ng cã ý kiÕn ph¶n håi th× coi nh­ ®ång ý. NÕu c¬ së d¹y nghÒ cã ý kiÕn th× ®oµn kiÓm ®Þnh chØnh söa hoµn thiÖn l¹i b¸o c¸o, ký göi cho Tæng côc d¹y nghÒ. Tæng cô d¹y nghÒ sÏ ra quyÕt ®Þnh c¬ së d¹y nghÒ ®¹t tiªu chuÈn kiÓm ®Þnh t­¬ng øng víi c¸c cÊp ®é nh­ sau: . CÊp ®é 1, ch­a ®¹t tiªu chuÈn, c¬ së, ch­¬ng tr×nh d¹y nghÒ cã d­íi 70% tiªu chuÈn trong hÖ thèng tiªu chÝ kiÓm ®Þnh chÊt l­îng ®¹t yªu cÇu. . CÊp ®é 2, ®¹t tiªu chuÈn c¬ së, ch­¬ng tr×nh d¹y nghÒ, cã Ýt nhÊt 80% tiªu chuÈn trong hÖ thèng tiªu chÝ kiÓm ®Þnh chÊt l­îng ®¹t yªu cÇu. KiÓm ®Þnh chÊt l­îng d¹y nghÒ lµ mét ho¹t ®éng míi trong lÜnh vùc d¹y nghÒ. Víi môc ®Ých ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ cña ch­¬ng tr×nh d¹y nghÒ v× vËy ®©y lµ ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng t¸c d¹y nghÒ, cÇn tuyªn truyÒn phæ biÕn tíi mçi gi¸o viªn, c¸n bé c«ng nh©n viªn thÊy râ vai trß quan träng cña c«ng t¸c kiÓm ®Þnh chÊt l­îng ®µo t¹o d¹y nghÒ gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o t¹i chÝnh c¬ së. 4. Sù cÇn thiÕt ph¶i d¹y nghÒ cho ng­êi lao ®éng Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nãi chung vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nãi riªng trong mäi thêi ®¹i ®Òu do 3 yÕu tè quyÕt ®Þnh lµ tµi nguyªn, vèn vµ con ng­êi. Manthus lµ ng­êi ®· ®­a gi¸o dôc vµo kinh tÕ häc t¨ng tr­ëng khi nã r»ng gi¸o dôc sÏ kiÓm so¸t d©n sè do vËy lµm t¨ng hoÆc duy tr× ®­îc thu nhËp quèc d©n. M¸c cho r»ng lao ®éng phøc t¹p lµ béi sè cña lao ®éng gi¶n ®¬n, r»ng mét lao ®éng coi lµ cao h¬n, phøc t¹p h¬n so víi lao ®éng x· héi trung b×nh th× ®ã lµ biÓu hiÖn cña mét søc lao ®éng ®ßi hái chi phÝ lao ®éng cao h¬n v× ph¶i tèn nhiÒu thêi gian lao ®éng h¬n ®Ó s¶n xuÊt ra nã vµ nã cã mét gi¸ trÞ cao h¬n so víi lao ®éng gi¶n ®¬n. Alphred Mashall còng ®­a ra mèi quan hÖ gi÷a gi¸o dôc, lùc l­îng lao ®éng vµ ngµnh s¶n xuÊt tõ ®ã nãi lªn sù cÇn thiÕt ph¶i cung cÊp dÞch vô "gi¸o dôc kü thuËt"cho giai cÊp c«ng nh©n. Trong thêi gian gÇn ®©y, vai trß cña nguån vèn nh©n lùc cµng trë nªn quan träng vµ mang tÝnh chi phèi nhiÒu h¬n tr­íc vµ xu thÕ phÊt triÓn m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ tri thøc vµ qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ®ang diÔn ra nhanh chãng. Nguån vèn nh©n lùc mµ chñ yÕu g¾n víi gi¸o dôc ®µo t¹o ®· trë thµnh yÕu tè quan träng mang l¹i nh÷ng thµnh tùu t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao ë c¸c n­íc §«ng Nam ¸ nh­ NhËt, c¸c n­íc NIC. §©y lµ nh÷ng n­íc tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ trong ®iÒu kiÖn ban ®Çu ë møc rÊt thÊp, víi nÒn kinh tÕ kiÖt quÖ do chiÕn tranh, nguån vèn tÝch luü hÇu nh­ kh«ng cã vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn nghÌo nµn, duy nhÊt chØ cã c«n ng­êi lµ nguån lùc dåi dµo. Vai trß cña nguån nh©n lùc ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh vµ chøng minh. H¬n n÷a nguån nh©n lùc cßn gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt, t¨ng thu nhËp, gi¶m ®ãi nghÌo vµ bÊt b×nh ®¼ng, cam kÕt ph¸t triÓn nguån nh©n lùc liªn tôc t¹o ra t¨ng tr­ëng kinh tÕ dµi h¹n. Lîi Ých cã ®­îc tõ ®Çu t­ vµo nh©n lùc mang mét ®Æc tr­ng kh¸c h¼n víi c¸c lo¹i ®Çu t­ kh¸c. Thø nhÊt, ®µu t­ vµo nguån nh©n lùc kh«ng hÒ bÞ gi¶m gi¸ trÞ trong qu¸ tr×nh sö dông mµ ng­îc l¹i cµng ®­îc sö dông nhiÒu, kh¶ n¨ng t¹i thu nhËp vµ do vËy thu håi vèn cµng cao. Thø hai, ®Çu t­ vµo nguån vèn nh©n lùc cã chi phÝ t­¬ng ®èi kh«ng cao trong khi ®è kho¶ng thêi gian sö dông l¹i lín, th­êng lµ kho¶ng thêi gian lµm viÖc cña mét ®êi ng­êi. Thø ba, c¸c hiÖu øng gi¸n tiÕp, vµ hiÖu øng lan to¶ cña cña ®Çu t­ vµo nguån vèn nh©n lùc lµ rÊt lín. Tr×nh ®é nh©n lùc ë mét n­íc cao cho phÐp t¨ng tr­ëng kinh tÕ tèt h¬n vµ ®iÒu chØnh tèt h¬n víi c¸c vÊn ®Ò d©n sè, kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, m«i tr­êng vµ nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c. Thø t­, ®Çu t­ vµo con ng­êi kh«ng chØ lµ môc tiªu ®¹t ®­îc thu nhËp mµ cßn lµ môc tiªu cña x· héi, gióp con ng­êi th­ëng thøc cuéc sèng ®Çy ®ñ h¬n. Nguån nh©n lùc cho s¶n xuÊt cña mét n­íc cã thÓ s¬ bé chia thµnh 6 thµnh tè nh­ sau: - C¸c nhµ ph¸t minh vµ ®æi míi c«ng nghÖ - C«ng nh©n lµnh nghÒ. - C¸c nhµ qu¶n lý. - C«ng nh©n 1/2 lµnh nghÒ - C¸c nhµ kü thuËt vµ c«ng nghÖ. - Lao ®éng gi¶n ®¬n. NhiÖm vô ®èi víi mét n­íc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cña hä lµ t¹o ra sù c©n b»ng gi÷a c¸c thµnh tè nguån nh©n lùc ®Ó ®¸p øng theo sù thay ®æi cña nÒn s¶n xuÊt. §iÒu nµy cã nghÜa lµ t¹o ra mét tû lÖ phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn c«ng nghÖ. Theo ILO, mét sè n­íc ph¸t triÓn th­êng cã ®éi ngò c«ng nh©n 1/2 lµnh nghÒ vµo kho¶ng 10% tæng sè ®éi ngò lao ®éng, c«ng nh©n lµnh nghÒ vµo kho¶ng 18%. PhÇn lín c¸c c«ng nghÖ ®Òu ®· ®­îc tù ®éng ho¸, c¸c nhµ kü thuËt vµ c«ng nghÖ gia chiÕm mét tû lÖ lín kho¶ng 36% cßn c¸c nhµ qu¶n lý kho¶ng 22% nhµ nghiªn cøu ph¸t minh kho¶ng 14%. Trong khi ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn th× ng­îc l¹i ®éi ngò lao ®éng gi¶n ®¬n vµ 1/2 lµnh nghÒ chiÕm ®Õn kho¶ng 60%, tiÕp ®Õn lµ c«ng nh©n lµnh nghÒ 22%, c¸c kü thuËt vµ c«ng nghÖ gia chØ kho¶n 9%, c¸c nhµ qu¶n lý 6,5%, cßn c¸c nhµ nghiªn cø­ ph¸t minh chØ kho¶n 2,5%. T×nh tr¹ng nµy lµ do thiÕu ®Çu t­ thÝch ®¸ng cho viÖc gi¸o dôc ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, dÉn ®Õn thiÕu lùc l­îng lao ®éng cã tr×nh ®é, h¬n n÷a c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn th­êng thiÕu vèn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn c«ng nghÖ, dÉn ®Õn lùc l­îng lao ®éng cã tr×nh ®é cao kh«ng cã ®iÒu kiÖn ph¸t huy hÕt n¨ng lùc vµ tr×nh ®é cña m×nh, v× vËy mét sè lín ®· chuyÓn sang lµm viÖc cho c¸c n­íc ph¸t triÓn. §Õn n¨m 2005, tØnh H¶i D­¬ng cã d©n sè trung b×nh lµ 1711,5 ngh×n ng­êi, mËt ®é d©n sè lµ 1037 ng­êi/km2. Qua c¸c n¨m, lùc l­îng lao ®éng t¨ng dÇn, nguån lao ®éng dåi dµo, ®Õn n¨m 2005, tû lÖ d©n sè trong ®é tuæi lao ®éng lªn ®Õn 62,5% d©n sè. Cïng víi sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu lao ®éng n«ng th«n theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, thay ®æi tû träng lao ®éng trong khu vùc n«ng th«n lµm viÖc theo nhãm ngµnh cña cña lo¹i c«ng viÖc chÝnh: n«ng, l©m, thuû s¶n,c«ng nghiÖp, x©y dùng-dÞch vô tõ 79,7%-8,19%-12,11% n¨m 2000 vµ tû lÖ nµy lµ 75,85%-10,15%-14% t¹i n¨m 2005. Së dÜ cã sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nh­ vËy, mét phÇn lµ do ®µo t¹o d¹y nghÒ t¹o ra bëi nÕu kh«ng cã ®µo t¹o d¹y nghÒ th× sÏ kh«ng cã nguån nh©n lùc cã tay nghÒ cao, mµ dÔ thÊy, víi ngµnh n«ng nghiÖp, nguêi lao ®éng cã thÓ kh«ng cÇn qua ®µo t¹o còng cã thÓ lµm ®­îc nh­ng ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô th× kh«ng nh­ vËy, nh­ng còng kh«ng cã nghÜa ngµnh n«ng nghiÖp kh«ng cÇn ®µo t¹o mµ chóng ta vÉn ph¶i t¨ng c­êng hç trî vÒ mÆt kü thuËt ®Ó ®­a c¬ giíi ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµo trong n«ng nghiÖp. Trong khi c¸c khu c«ng nghiÖp ®ang ®­îc x©y dùng vµ ®­îc më réng, thiÕu c«ng nh©n cã tr×nh ®é cao céng víi søc Ðp vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm th× ®µo t¹o vµ d¹y nghÒ lµ con ®­êng hîp lý. §µo t¹o, d¹y nghÒ kh«ng nh÷ng gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm mµ cßn gãp phÇn ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña tØnh H¶i D­¬ng nãi riªng vµ ®Êt n­íc nãi chung.  ThÊt nghiÖp ph©n theo tr×nh ®é CMKT ®¬n vÞ : % Nguån: Sè liÖu thèng kª lao ®éng viÖc lµm 2005, Bé L§TB&XH. Nh­ vËy, víi lao ®éng cã tr×nh ®é cao ®¼ng, ®¹i häc cã tû lÖ thÊt nghiÖp cao thø hai sau lao ®éng ch­a qua ®µo t¹o trong khi tû lÖ thÊt nghiÖp cña c«ng nh©n kü thuËt l¹i rÊt thÊp cµng kh¼ng ®Þnh ®µo t¹o d¹y nghÒ lµ rÊt cÇn thiÕt. II. thùc tr¹ng d¹y nghÒ tØnh h¶i d­¬ng 1. thùc tr¹ng m¹ng l­íi d¹y nghÒ MÆc dï ch­a thµnh lËp ®­îc c¸c trung t©m d¹y nghÒ thuéc c¸c huyÖn, thµnh phè song tØnh H¶i D­¬ng ®· ®¹t ®­îc mét sè c¸c thµnh tÝch ®¸ng kÓ trong c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ. Th¸ng 4-2002, UBND tØnh cã quyÕt ®Þnh cho phÐp thµnh lËp c¸c c¬ së d¹y nghÒ thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ ®Ó tham dù d¹y nghÒ, truyÒn nghÒ cho ng­êi lao ®éng. M¹ng l­íi c¸c c¬ së d¹y nghÒ kh«ng ngõng ®­îc më réng vµ kiÖn toµn chÊt l­îng. Thùc hiÖn chñ tr­¬ng ®a d¹ng ho¸ d¹y nghÒ, n¨m 2000 UBND tØnh quyÕt ®Þnh thµnh lËp tr­êng c«ng nh©n kü thuËt ®Ó ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt cã tr×nh ®é lµnh nghÒ víi quy m« ®µo t¹o 500 häc sinh hÖ dµi h¹n/n¨m, 300 häc sinh hÖ ng¾n h¹n/n¨m. §ång thêi kh«ng ngõng ®Çu t­ n©ng cÊp c¸c trung t©m dÞch vô viÖc lµm, cñng cè khuyÕn n«ng tõ tØnh ®Õn huyÖn, th¸ng 4/2002, thµnh lËp quü khuyÕn n«ng tØnh, cho phÐp thµnh lËp c¸c c¬ së d¹y nghÒ thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, kh« phôc vµ ph¸t triÓn lµng nghÒ khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn truyÒn nghÒ cho ng­êi lao ®éng trong ®ã chñ yÕu lµ lao ®éng khu vùc n«ng nghÞªp n«ng th«n nh»m n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc gãp phÇn n©ng cao n¨ng lùc d¹y nghÒ truyÒn nghÒ t¹o viÖc lµm cho lao ®éng khu vùc n«ng nghiÖp n«ng th«n. N¨m 2000 toµn tØnh cã 13 c¬ së d¹y nghÒ, trong ®ã cã 7 tr­êng tham gia d¹y nghÒ ( 6 tr­êng trùc thuéc trung ­¬ng, 1 tr­êng thuéc tØnh míi thµnh lËp th¸ng 6/2000 ). N¨m 2005 sè c¬ së d¹y nghÒ ®· lªn ®Õn 28 c¬ së trong ®ã cã 7 tr­êng trùc thuéc trung ­¬ng, 4 tr­êng trùc thuéc tØnh vµ ®· cuÊt hiÖn c¸c c¬ së d¹y nghÒ ë nhiÒu huyÖn. §Õn nay cã kho¶ng 350 doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn tØnh tù tuyÓn lao ®éng vµ ®µo t¹o nghÒ. Ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së d¹y nghÒ còng cã nhiÒu h×nh thøc ®æi míi, h×nh thøc ngµy cµng ®a d¹ng. §iÓn h×nh lµ m« h×nh d¹y nghÒ theo ®Þa chØ, g¾n ng­êi häc nghÒ víi n¬i s¶n xuÊt vµ d¹y nghÒ t¹i n¬i c­ tró cña ng­êi lao ®éng. B¶ng . kÕt qu¶ ®µo t¹o nghÒ 5 n¨m(2001-2005) TT Tr×nh ®é ®µo t¹o L§qua §T ®Õn 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Tæng 5 n¨m Tæng céng 164.306 177.508 193.407 211.368 231.573 252.798 1 Tæng sè L§ qua ®µo t¹o nghÒ 113.603 124.434 137.963 153.514 171.347 189.847 L§ qua ®µo t¹o nghÒ 10.831 13.529 15.551 17.833 18.500 76.241 1.1 CNKT cã b»ng chøng chØ nghÒ 85.037 6.38 8.699 10.551 13.133 13.397 137.19 +B»ng nghÒ - 2.374 2.927 4.509 6.285 6.267 22.362 +Chøng chØ - 4.007 5.772 6.042 6.848 7.130 29.799 1.2 CNKTkh«ng cã b»ng chøng chØ 21.653 4.450 4.830 5.000 4.700 5.100 45.733 2 L§ tõ THCS trë lªn 50.713 53.344 55.714 58.079 60.451 62.951 2.1 L§ tõ THCN trë lªn 2.631 2.370 2.365 2.372 2.500 12.238 3 Tû lÖ L§ qua ®µo t¹o% 18,71 19,98 21,25 22,55 24,45 26,62 Tû lÖ L§ qua §TN% 12,9 14 15,16 16,38 18,1 20,05 ph©n bè c¬ së d¹y nghÒ (vÒ kh«ng gian) XÐt theo ®Þa bµn, c¸c c¬ së d¹y nghÒ tËp trung ë thµnh phè H¶i D­¬ng (15 c¬ së) vµ huyÖn ChÝ Linh ( 8 c¬ sá). Trong tæng sè 12 huyÖn/thµnh phè, cã ®Õn 7 huyÖn víi kho¶ng 1/2 d©n sè còng nh­ vÒ diÖn tÝch kh«ng cã c¬ së d¹y nghÒ. §©y lµ mét h¹n chÕ khiÕn ng­êi lao ®éng khã tiÕp cËn víi c¸c c¬ së d¹y nghÒ ®Ó ®­îc ®µo t¹o míi còng nh­ ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é. ®iÒu nµy thÓ hiÖn râ qua biÓu thèng kª c¬ së d¹y nghÒ nh­ sau: B¶ng . C¬ së d¹y nghÒ trong tØnh ph©n theo huyÖn/TP Tªn huyện D©n số (người) Diện tÝch (km2) Cơ sở dạy nghề (cơ sở) TP Hải Dương 137.610 36,2 15 ChÝ Linh 148.722 281,9 8 Nam S¸ch 140.228 132,8 2 Kinh M«n 166.489 163,5 0 Kim Thành 126.125 113,6 0 Thanh Hà 163.307 159,1 0 Cảm Giàng 121.473 109,3 2 B×nh Giang 106.293 104,7 0 Gia Lộc 151.978 122,2 0 Tứ Kỳ 168.464 170,8 1 Ninh Giang 149.252 135,4 0 Thanh Miện 131.581 122,3 0 Nguồn: Tổng cục dạy nghề DÔ thÊy sù mÊt c©n ®èi vÒ ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng trong toµn tØnh. C¸c vïng cã tr­êng d¹y nghÒ lµ nh÷ng vïng ph¸t triÓn hay nãi c¸ch kh¸c c¸c vïng nµy ®ang diÔn ra qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, qóa tr×nh CNH-H§H. Sè ®«ng ng­êi lao ®éng ch­a ®­îc qua ®µo t¹o, ®©y sÏ lµ mét nguån lùc phong phó, dåi dµo khi lµm tèt c«ng t¸c ®µo t¹o sÏ cung cÊp nguån nh©n lùc cã chÊt l­îng cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. Bªn c¹nh ®ã c¸c c¬ së d¹y nghÒ cña H¶i D­¬ng hÇu hÕt míi thµnh lËp. Ngoµi tr­êng C«ng nh©n c¬ gíi X©y dùng ( thuéc Tæng c«ng ty XD&PTHT) thµnh lËp n¨m 1974, tr­êng ®µo t¹o nghÒ Th­¬ng m¹i ( thuéc Bé Th­¬ng M¹i) thµnh lËp n¨m 1993, c¸c tr­êng, trung t©m kh¸c ®Òu míi thµnh lËp tõ n¨m 1997 trë l¹i ®ay. Trong ®ã c¸c c¬ së d¹y nghÒ ngoµi c«ng lËp hÇu hÕt thµnh lËp sau n¨m 2003 nh­ doanh nghiÖp t­ nh©n §¹i Hoµng Gia t¹i huyÖn ChÝ Linh thµnh lËp n¨m 2004 d¹y nghÒ may c«ng nghiÖp, c«ng ty TNHH kü thuËt th­¬ng m¹i Alpha thµnh lËp n¨m 2004 d¹y nghÒ tin hoc…C¸c tr­êng ®­îc thµnh lËp hÇu hÕt do yªu cÇu cña thÞ tr­êng, ®©y còng lµ h­íng ®i ®óng ®¾n cho c¸c c¬ së d¹y nghÒ. Tuy nhiªn, v× c¸c tr­êng nµy ®Òu míi thµnh lËp nªn kinh nghiÖm ®µo t¹o, gi¸o viªn, trang thiÕt bÞ, ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cßn tån t¹i nhiÒu bÊt cËp, ch­a ®ång bé. 1.2 C¬ së ®µo t¹o d¹y nghÒ (vÒ cÊp ®é) 1.2.1 hÖ ®µo t¹o chuyªn nghiÖp HÖ ®µo t¹o chuyªn nghiÖp gåm cã c¸c tr­êng cao ®¼ng vµ c¸c tr­êng trung häc chuyªn nghiÖp. TÝnh ®Õn n¨m 2005 toµn tØnh cã 13 tr­êng, khèi trùc thuéc trung ­¬ng cã 7 tr­êng ( 6 tr­êng c«ng lËp, 1 tr­êng nghÖp vô vµ mét tr­êng d©n lËp). Tõ n¨m 2000 ®Õn nay ®· n©ng cÊp 2 tr­êng trung häc lªn cao ®¼ng, n©ng cÊp tr­êng nghiÖp vô Y tÕ thµnh tr­êng trung häc Y tÕ, thµnh lËp míi tr­êng Trung häc kü thuËt vµ C«ng nghÖ H¶i D­¬ng vµ tr­êng trung häc N«ng nghiÖp. 1.2.2 hÖ d¹y nghÒ C¸c c¬ së d¹y nghÒ ®­îc më réng nhiÒu so víi n¨m 2000. §Õn n¨m 2006 toµn tØnh cã 28 c¬ së( t¨ng 14 c¬ së), trong ®ã cã 14 c¬ së d©n lËp, t­ nh©n. Khèi trùc thuéc trung ­¬ng cã 7 tr­êng chñ yÕu lµ c¸c tr­êng dµi h¹n. 1.3kÕt qu¶ d¹y nghÒ nãi chung C¸c c¬ së ®µo t¹o d¹y nghÒ ®· chñ ®éng ®æi míi néi dung vµ ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y, më thªm nhiÒu nghÒ ®µo t¹o, dÔ t×m viÖc lµm phï hîp víi nhu cÇu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña tØnh nh­ : may c«ng nghiÖp, söa ch÷a c¬ khÝ nhá, ®iÖn d©n dông, qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n, thªu mãc, m©y giang xiªn xuÊt khÈu… Chñ yÕu lµ c¸c nghÒ ng¾n h¹n, viÖc lµm t¹i chç, ®Èy nhanh tèc ®é chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng theo h­íng gi¶m tû träng lao ®éng trong c¸c ngµnh n«ng l©m nghiÖp sang c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. HiÖn nay viÖc tuyÓn sinh häc nghÒ dµi h¹n cung øng cho c¸c côm c«ng nghiÖp, khu c«ng nghiÖp dang gÆp nhiÒu khã kh¨n. Sè häc sinh hÖ dµi h¹n hiÖn ®¹t kho¶ng 4000 häc sinh/n¨m t¨ng 1700 so víi n¨m 2000. c¸c c¬ së ®µo t¹o, d¹y nghÒ ®· cã nhiÒu gi¶ ph¸p t¨ng c­êng ®µo t¹o ®éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ phôc vô cho c¸c cum c«ng nghiÖp, khu c«ng nghiÖp nh­ng sè l­îng tuyÓn hµng n¨m kh«ng nhiÒu, lao ®éng ë n«ng th«n, côm c«ng nghiÖp Ýt tham gia häc nghÒ v× khã kh¨n vÒ tµi chÝnh. 1.3.1. KÕt qu¶ d¹y nghÒ vµ truyÒn nghÒ a) KÕt qu¶ d¹y nghÒ ë c¸c c¬ së d¹y nghÒ: N¨m ChØ tiªu 2001 2002 2003 2004 2005 Céng 5 n¨m So víi kÕ ho¹ch 5 n¨m Dµi h¹n 2.374 2.927 4.509 6.285 6.267 22.362 Ng¾n h¹n 8.457 10.602 53.879 Tæng céng 10.831 13.529 15.551 17.833 18.500 76.241 286,6% Qua 5 n¨m chóng ta ®· d¹y nghÒ cho 76.241 ng­êi, ®¹t 286,6% kÕ ho¹ch 5 n¨m §Ò ¸n ®Ò ra lµ 40.850 ng­êi. §Æc biÖt lµ ®· thùc hiÖn thµnh c«ng vµ cã hiÖu qu¶ ®Ò ¸n thÝ ®iÓm d¹y nghÒ cho n«ng d©n n¨m 2004, 2005, thùc hiÖn tèt c«ng t¸c d¹y nghÒ vµ truyÒn nghÒ cho lao ®éng khu vùc n«ng tõ quü khuyÕn c«ng kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ. §µo t¹o d¹y nghÒ ®· gãp phÇn n©ng tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o nghÒ tõ 12,8% n¨m 2000 lªn 26,6% n¨m 2005. Nh­ vËy, ®Õn n¨m 2005 c¸c c¬ së d¹y nghÒ ®· ®µo t¹o cho 76.241 ng­êi v­ît 186,6% so víi kÕ ho¹ch 5n¨m cña ®Ò ¸n t­¬ng ®­¬ng víi t¨ng 35.359 ng­êi ( = 42.158 ng­êi – 40.850 ng­êi) b) Cñng cè hÖ thèng khuyÕn n«ng HÖ thèng khuyÕn n«ng tõ tØnh ®Õn huyÖn ®­îc cñng cè, t¨ng c­êng c¶ vÒ sè l­îng lÉn chÊt l­îng tõng b­íc ho¹t ®éng hiÖu qu¶. Sau 5 n¨m ®· phèi hîp víi c¸c tæ chøc ®oµn thÓ më 6.650 líp tËp huÊn chuyÓn giao tiÕn bé khoa häc kü thuËt cho 530.000 l­ît n«ng d©n, tËp trung vµo c¸c nhãm nghÒ nh­ trång trät, ch¨n nu«i gia ssóc, gia cÇm, b¶o vÖ ®éng thùc vËt, xö lý c¸c chÊt th¶i n«ng nghiÖp, b¶o qu¶n n«ng s¶n sau thu ho¹ch… Quü khuyÕn n«ng ®­îc thµnh lËp tõ th¸ng 4/2002, sau 5 n¨m ®i vµo ho¹t ®éng ®· hç trî c¸c c¬ së s¶n xuÊt, c¸c HTX, kh«i phôc vµ ph¸t triÓn lµng nghÒ. H¬n thÕ n÷a, b»ng c¸c ®Ò ¸n khuyÕn n«ng ®· hç trî 1.151,6 triÖu ®ång tæ chøc d¹y nghÒ, t¹o viÖc lµm cho h¬n 3.578 lao ®éng n«ng th«n. 1.3.2. chÊt l­îng häc viªn tèt nghiÖp Theo b¸o c¸o cña së L§TB&XH H¶i D­¬ng, trong n¨m 2005, 28 c¬ së d¹y nghÒ trªn ®Þa bµn tØnh ®· ®µo t¹o ®­îc cho 21.600 lao ®éng, trong ®ã sè lao ®éng ®Þa ph­¬ng chiÕm tû lÖ 69,6%. Sè b»ng nghÒ ®· cÊp lµ 6944, chiÕm tû lÖ 32,1% vµ sè chøng chØ nghÒ cÊp lµ 7868, chiÕm tû lÖ 36,4% tæng sè l­ît ®µo t¹o. Sè lao ®éng t×m ®­îc viÖc lµm sau khi ®­îc ®µo t¹o chiÕm tû lÖ trªn 80% ®iÒu nµy cho thÊy ®µo t¹o d¹y nghÒ chÝnh lµ con ®­êng gi¶i quyÕt viÖc lµm, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n còng nh­ ®Èy m¹nh kinh tÕ toµn tØnh. TØnh ®· tæ chøc Héi thi häc sinh giái nghÒ cÊp tØnh vµ ®· ®­a häc sinh tham dù kú thi häc sinh giái nghÒ cÊp quèc gia, kÕt qu¶ ®¹t 4 gi¶i khuyÕn khÝch. B¶ng Häc sinh häc nghÒ n¨m 2005 Đơn vị: lượt người Tổng số Dài hạn Ngắn hạn Số lượt Được cấp bằng nghề Số lượt Đượccấp CC nghề Tổng số 21.600 6.771 6.944 14.829 7.868 Cơ sở trực thuộc ®ịa phương 12.049 580 408 11.469 5.259 Cơ sở trực thuộc trung ương 9.551 6.191 6.536 3.360 2.609 Học sinh người Hải Dương 15.039 2.693 1.736 13.346 7.081 Nguồn: Sở Lao §ộng Thương binh và X· hội Hải Dương C¸c c¬ së ®µo t¹o d¹y nghÒ cña tØnh kh«ng chØ thu hót häc viªn trong tØnh mµ cßn thu hót ®­îc kh¸ nhiÒu lao ®éng tõ n¬i kh¸c. Víi sè l­îng häc viªn ngµy mét ®«ng chøng tá c¸c c¬ së c«ng lËp ch­a thÓ ®¸p øng næi yªu cÇu häc nghÒ, c¸c c¬ së t­ nh©n cßn h¹n chÕ. C¸c doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ chÊt l­îng lao ®éng ®· qua ®µo t¹o cã tr×nh ®é ®¹t møc trung b×nh nhÊt lµ vÒ kü n¨ng thùc hµnh. Trong t­¬ng lai cÇn quan t©m h¬n n÷a vÒ c¬ së vËt chÊt, cã thÕ míi t¨ng tr×nh ®é thùc hµnh cña häc viªn, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña doanh nghiÖp vµ s¸t víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt thùc tÕ. Ngoµi ®µo t¹o nghÒ, c¸c c¬ së ®µo t¹o còng cÇn ph¶i chó ý ®Õn rÌn luyÖn t¸c phong kû luËt, t¸c phong c«ng nghiÖp, ý thøc ®¹o ®øc cho häc viªn. MÆt kh¸c, c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi ngµy cµng ®Çu t­ m¹nh mÏ, thÞ tr­êng lao ®éng n­íc ngoµi còng dang thiÕu c«ng nh©n kü thuËt cã tr×nh ®é cao. V× thÕ, c«ng t¸c ®µo t¹o ngo¹i ng÷ cho ng­êi lao ®éng ngµy cµng trë nªn cÇn thiÕt, ®ã còng lµ c¸ch gióp ng­êi lao ®éng cã c¬ héi tù nghiªn cøu tµi liÖu n­íc ngoµi hoÆc t×m ®­îc c«ng viÖc víi møc l­¬ng hÊp dÉn. 1.3.3. kÕt qu¶ gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ xuÊt khÈu lao ®éng Trung t©m Giíi thiÖu viÖc lµm H¶i D­¬ng ®· tæ chøc d¹y nghÒ cho 3.939 ng­êi. Trung t©m ®· t­ vÊn viÖc lµm cho 10.500 ng­êi, giíi thiÖu viÖc lµm cho 3.060 ng­êi, trong ®ã cã 1.417 ng­êi ®· cã viÖc lµm æn ®Þnh, khai th¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng lao ®éng ®Õn 260 tæ chøc, doanh nghiÖp trong tØnh. Theo sè liÖu kh¶o s¸t ë 12 huyÖn vµ thµnh phè, kÕt qu¶ gi¶i quyÕt viÖc lµm trong n¨m n¨m tõ 2001-2005, toµn tØnh ®· gi¶i quyÕt viÖc lµm míi cho 123.823 lao ®éng ®¹t 125% so víi kÕ ho¹ch 5 n¨m cña “ Ch­¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm tØnh H¶i D­¬ng giai ®o¹n 2001-2005” ®Ò ra. Sè lao ®éng ®­îc thu hót vµo c¸c lÜnh vùc kinh tÕ nh­ c«ng nghiÖp - x©y dùng lµ 557.695 lao ®éng, n«ng l©m ng­ nghiÖp 27.416 lao ®éng, dÞch vô vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c 20.310 lao ®éng, xuÊt khÈu 20.328 lao ®éng. T¹o sù chuyÓn dÞch m¹nh mÏ vÒ c¬ cÊu lao ®éng, gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp cña H¶i D­¬ng ë khu vùc thµnh thÞ cßn 5,7% vµ n©ng tû lÖ sö dông thêi gian lao ®éng ë n«ng th«n lªn 79% trong n¨m 2005, v­ît chØ tiªu vÒ xuÊt khÈu lao ®éng lµ 338,8% t­¬ng øng víi 14.328 lao ®éng.Qua 5 n¨m chóng ta ®· ®­a 20.328 lao ®éng ®i lµm viÖc cã thêi h¹n ë n­íc ngoµi trong ®ã 100% ®­îc d¹y nghÒ hoÆc ®­îc ®µo t¹o gi¸o dôc ®Þnh h­íng cña tØnh, ®¹t 338,8% kÕ ho¹ch t­¬ng øng v­ît 14.328 ng­êi. 2.c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ d¹y nghÒ 2.1. chÊt l­îng gi¸o viªn d¹y nghÒ Do thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch sö dông vµ thu hót nh©n tµi, träng dông nghÖ nh©n…cña tØnh nªn nhiÒu ng­êi cã tr×nh ®é vµ n¨ng lùc tÝch cùc tham gia d¹y nghÒ, truyÒn nghÒ t¹i c¸c c¬ së d¹y nghÒ, c¸c lµng nghÒ…t¨ng c­êng ®éi ngò gi¸o viªn d¹y nghÒ trong c¸c c¬ së d¹y nghÒ trªn ®Þa bµn tØnh c¶ vÒ sè l­îng lÉn ch¸t l­îng. Gi¸o viªn d¹y nghÒ t¨ng 479 ng­êi cña n¨m 2005 so víi n¨m 2000. C¸c c¬ së thù«c ®Þa ph­¬ng cã sè gi¸o viªn Ýt h¬n c¶ vÒ chÊt l­îng lÉn sè l­îng so víi c¸c c¬ së d¹y nghÒ trùc thuéc trung ­¬ng. Trong ®ã, tû lÖ gi¸o viªn trong biªn chÕ vµ gi¸o viªn d¹y hîp ®ång trªn 1 n¨m lµ kh¸ cao, chiÕm 83,4% tæn sè gi¸o viªn, tû lÖ nµy lµ 89,2% trong nhãm c¬ së c«ng lËp. Mét sè c¬ së t­ nh©n nhá,víi sè häc viªn Ýt kho¶ng 100 ng­êi mét n¨m cã sè gi¸o viªn kho¶ng tõ 2-5 ng­êi . B¶ng c¸n bé nh©n viªn, gi¸o viªn d¹y nghÒn¨m 2005 Số cơ sở dạy nghề Tổng sốCBGV Số GV trung b×nh Tổng số 28 1.482 52,93 Cơ sở trực thuộc ĐP +C«ng lập +Ngoài c«ng lập 21 11 10 597 398 199 28,43 36,18 19,90 Cơ sở trực thuộc TW 7 885 126,43 Nguồn: Sở Lao §ộng Thương binh và X· hội Hải Dương Đơn vị: người 76% gi¸o viªn ®· ®­îc ®µo t¹o ë tr×nh ®ä ®¹i häc, cao ®¼ng, cßn l¹i lµ c¸c tr×nh ®é kh¸c nh­ c«ng nh©n kü thuËt, thî lµnh nghÒ… Tõ n¨m 2001-2004 tØnh ®· phèi hîp víi tr­êng §¹i häc s­ ph¹m kü thuËt H­ng Yªn më c¸c líp båi d­ìng nghiÖp vô vµ cÊp chøng chØ s­ ph¹m bËc 1, bËc 2 cho 256 c¸n bé gi¸o viªn d¹y nghÒ. B¶ng: Tû lÖ tr×nh ®é gi¸o viªn d¹y nghÒ 2005 Đơn vị: % Tổng số Sau ®ại học Đ¹i học, Cao ®ẳng Tr×nh ®é kh¸c Tổng số 100 9,96 76,04 14,00 Cơ sở trực thuộc ĐP 100 5,07 74,33 20,60 C«ng lËp 100 5,19 82,08 10,85 Ngoài c«ng lËp 100 4,88 60,98 37,40 Cơ sở trực thuộc TW 100 12,56 76,95 10,49 Nguồn: Sở Lao §ộng Thương binh và X· hội Hải Dương HÇu hÕt gi¸o viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n phï hîp víi gi¶ng d¹y, tÊt c¶ ®Òu cã tr×nh ®é nghiÖp vô s­ ph¹m tõ bËc 1 trë lªn. Nh­ng c¸c c¬ së còng cÇn ph¶i chñ ®éng ®µo t¹o, n©ng cao tr×nh ®é cña gi¸o viªn , t¨ng sè l­îng gi¸o viªn cã nh­ vËy c¸c c¬ së míi n©ng cao ®­îc chÊt l­îng häc viªn hay chÊt l­îng ®µo t¹o vµ më réng quy m« ®µo t¹o, d¹y nghÒ. 2.2 c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ vµ tµi chÝnh dµnh cho d¹y nghÒ Kh«ng chØ cã ®éi ngò gi¶ng d¹y h¬n vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng, c¸c c¬ së c«ng lËp cßn cã diÖn tÝch mÆt b»ng réng h¬n h¼n. Trong khi c¸c tr­êng d¹y nghÒ cña trung ­¬ng cã diÖn tÝch ®¸t kho¶ng 300m2 ®Õn h¬n 100.000 m2, c¸c c¬ së ngoµi c«ng lËp cã diÖn tÝch rÊt han chÕ, cã c¬ së cã diÖn tÝch rÊt nhá kho¶ng 200 m2 ®Õn 600 m2. C¸c tr­êng c«ng lËp cßn h¬n h¼n vÒ trang thiÕt bÞ phôc vô häc tËp. Tuy cßn ph¶i trang bÞ nhiÒu h¬n n÷a míi cã thÓ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu gi¶ng day tuy nhiªn vÒ c¬ b¶n, c¸c thiÕt bÞ d¹y nghÒ ®· ®­îc ®Çu t­ míi, hiÖn ®¹i phï hîp víi t×nh h×nh ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt. §ã còng lµ do c¸c c¬ së d¹y nghÒ nµy míi ®­îc thµnh lËp vµ nhµ n­íc còng nh­ x· héi ®· cã mét c¸i nh×n ®óng ®¾n vÒ häc nghÒ. M¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô cho viÖc ®µo t¹o nghÒ ®Òu ®­îc s¶n xuÊt sau n¨m 2000. Nguån kinh phÝ huy ®éng cho d¹y nghÒ toµn tØnh ®¹t 33.360 triÖu ®ång trong n¨m 2005 trong ®ã cã ®Õn 60% chi cho c«ng lËp. Møc chi b×nh qu©n cho 1 n¨m häc nghÒ mét häc sinh lµ 4,3 triÖu ®ång. Tuy nhiªn chñ yÕu nguån nµy ®Òu tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc trong ®ã ng©n s¸ch trung ­¬ng lµ 7,9 tû vµ ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng lµ 17,7 tû. Nguån ng©n s¸ch cßn l¹i thu ®­îc tõ häc phÝ, tµi trî cña c¸c tæ chøc n­íc ngoµi… PhÇn tù ®Çu t­ cña c¸c c¬ së day nghÓ ch­a ®Õn 10% trong tæng sè vèn c¬ b¶n cña d¹y nghÒ. Trong ch­¬ng tr×nh môc tiªu gi¸o dôc quèc gia, dù ¸n “ T¨ng c­êng n¨ng lùc ®µo t¹o nghÒ giai ®o¹n 2001-2005” riªng trong n¨m 2005 ®· ®Çu t­ h¬n 5 tû ®ång cho hç trî nghÒ ®µo t¹o ng¾n h¹n trong ®ã chñ yÕu lµ d¹y nghÒ cho lao ®éng n«ng th«n kho¶ng 3,5 tû ®ång, cho d©n téc thiÓu sè kho¶ng 1 tû ®ång vµ cho ng­êi khuyÕt tËt trªn 600 triÖu ®ång. Ngoµi ra dù ¸n cßn cung cÊp 2,5 tû ®ång ®Ó t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt thiÕt bÞ cho tr­êng Cao ®¼ng nghÒ C«ng nh©n kü thuËt H¶i D­¬ng vµ trung t©m giíi thiÖu viÖc lµm thuéc Liªn ®oµn lao ®éng tØnh. B¶ng thèng kª nguån tµi chÝnh giµnh cho d¹y nghÒ thuéc c¸c c¬ së d¹y nghÒ do tØnh qu¶n lý. §¬n vÞ tÝnh: tû ®ång N¨m Tæng sè Ng©n s¸ch nhµ n­íc Ng­êi häc ®ãng gãp Tæng sè Ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng Chi XDCB Chi th­êng xuyªn 2001 5.921,321 3.359,654 716,000 1.743,654 2.561,667 2002 9.557,421 7.036,921 1.385,921 3.501,000 2.520,500 2003 15.575,64 10.290,840 2.177,000 5.613,840 5.284,800 2004 18.654,5 14.389,000 2.000,000 5.939,000 4.265,500 2005 22.054 17.581,000 2.000,000 5.939,000 4.200,000 Céng 71.762,882 52.657,415 8.278,923 22.761,494 18.832,467 Tãm l¹i, do lµm tèt chÝnh s¸ch x· héi ho¸ trong lÜnh vùc d¹y nghÒ, chóng ta ®· huy ®éng ®­îc c¸c c¬ së d¹y nghÒ ngoµi c«ng lËp tham gia d¹y nghÒ. Sau 5 n¨m ng­êi häc nghÒ c¸c c¬ së cö lao ®éng ®i häc nghÒ ®ãng gãp ®­îc 18.832,467 tû ®ång chiÕm 26,24% tæng chi phÝ chi cho d¹y nghÒ 5 n¨m 2001-2005. 2.3 quy m« vµ c¬ cÊu d¹y nghÒ Trong n¨m 2000 míi chØ cã 12 ngh×n lao ®éng ®­îc ®µo t¹o nghÒ th× ®Õn n¨m 2005 con sè nµy ®· lªn ®Õn h¬n 21 ngh×n lao ®éng. Tuy vËy chñ yÕu l¹i lµ ®µo t¹o ngh¾n h¹n, c¬ cÊu ®µo t¹o dµi h¹n chØ chiÕm 31,3%. HÖ ®µo t¹o dµi h¹n n¨m 2000 lµ trªn 1000 ng­êi vµ lªn 7000 l­ît ng­êi n¨m 2006. Trong tæng sè l­ît ng­êi ®­îc ®µo t¹o trong n¨m 2005, n÷ chiÕm 43,9%, d©n téc thiÓu sè chiÕm 2,2% vµ ng­êi tµn tËt lµ 2,7%. B¶ng kÕt qu¶ ®µo t¹o nghÒ thùc tÕ hµng n¨m 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Tổng số 12.070 8.022 10.128 12.236 14.702 21.600 Dài hạn 1.169 1.672 2.377 3.399 5.018 6.771 Ngắn hạn 10.901 6.350 7.751 8.837 9.684 14.829 Nguồn: Sở Lao ®ộng Thương binh và X· hội Hải Dương Đơn vị: người VÒ ngµnh nghÒ ®µo t¹o trong sè 28 c¬ së d¹y nghÒ cã ®Õn 16 c¬ së ®µo t¹o nghÒ may, ®Æc biÖt cã ®Õn 7 c¬ së d¹y nghÒ ®Òu lµ c¸c trung t©m d¹y nghÒ ngoµi c«ng lËp chØ chuyªn ®µo t¹o nghÒ may. T¹i mét sè trung t©m ngoµi c«ng lËp, sè häc viªn ®­îc tuyÓn thÊp h¬n so víi quy m« thiÕt kÕ trong khi c¸c tr­êng c«ng lËp th× sè sinh viªn dù tuyÓn l¹i cao gÊp nhiÒu lÇn so víi quy m« tuyÓn sinh theo thiÕt kÕ. VÝ dô, Trung t©m giíi thiÖu viÖc lµm thuéc Liªn ®oµn lao ®éng tØnh vµ trung t©m giíi thiÖu viÖc lµm thuéc Së L§TB&XH tØnh quy m« tuyÓn sinh theo thiÕt kÕ lµ 800 häc viªn nh­ng ®Õn n¨m 2005 mçi c¬ së ®· ®µo t¹o trªn 1600 l­ît ng­êi. Trung t©m DÞch vô viÖc lµm 8/3 thuéc héi phô n÷ tØnh víi quy m« thiÕt kÕ lµ 500 häc viªn nh­ng còng ®· ®µo t¹o cho 3620 l­ît ng­êi… Do ®ã cÇn xem xÐt vµ ®iÒu chØnh quy m« vµ c¬ cÊu ®µo t¹o theo nghÒ cña c¸c c¬ së trªn ®Þa bµn tØnh cho phï hîp víi thùc tÕ. C¸c c¬ së thuéc ®Þa ph­¬ng qu¶n lý, nghÒ ®µo t¹o dµi h¹n lµ c¸c nghÒ kü thuËt, tuy nhiªn sè l­îng rÊt Ýt, chØ cã 580 l­ît häc sinh. Nh­ vËy, c¸c tr­êng thuéc trung ­¬ng qu¶n lý vÉn lµ nguån cung cÊp lao ®éng cã kü thuËt tay nghÒ cao cho tØnh. C¸c c¬ së dþ nghÒ cho ®Þa ph­¬ng chØ ®µo t¹o nghÒ ng¾n h¹n. Trong n¨m 2005 cã 11.469 ng­êi ®­îc ®µo t¹o ng¾n h¹n trong ®ã cã 8426 l­ît ng­êi ®­îc ®µo t¹o ngoµi c«ng lËp. Trong c¸c nghÒ ®­îc ®µo t¹o, hÇu nh­ kh«ng cã c¸c nghÒ kü thuËt cao nh­ c¸c nghÒ vÒ qu¶n trÞ, kinh doanh. T¹i c¸c c¬ së ®µo t¹o trªn ®Þa bµn tØnh chñ yÕu lµ ®µo t¹o ng¾n h¹n. C¸c nghÒ chñ yÕu lµ may c«ng nghiÖp, thî thñ c«ng mü nghÖ, c¸c nghÒ n«ng l©m thuû s¶n, thó y, vËn t¶i… bªn c¹nh ®ã còng cã mét sè ngµnh vÒ kü thuËt nh­ vËn hµnh m¸y mãc vµ m¸y tÝnh chiÕm tû lÖ rÊt thÊp. iiI. Gi¶i ph¸p d¹y nghÒ tØnh H¶i D­¬ng. 1.Gi¶i ph¸p tæng thÓ. 1.1. gi¶i ph¸p vÒ chÝnh s¸ch, c¬ chÕ d¹y nghÒ. Thùc hiÖn nh÷ng chÝnh s¸ch nh»m thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh s¶n xuÊt ®Ó t¹o ®Çu ra cho d¹y nghÒ. KÕt hîp víi nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c tËp ®oµn kinh tÕ, doanh nghiÖp ®Çu t­ vµo gi¸o dôc d¹y nghÒ, c¸c quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô ®µo t¹o, båi d­ìng, n©ng cao tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng. Thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÒ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ, d¹y nghÒ, t¹o c¬ héi häc nghÒ cho ng­êi lao ®éng ®Æc biÖt lµ lao ®éng n«ng th«n, ng­êi nghÌo, bé ®éi xuÊt ngò, häc sinh vïng s©u vïng xa. Quy ho¹ch s¾p xÕp c¸c c¬ së d¹y nghÒ t­ nh©n theo ®óng chøc n¨ng, nhiÖm vô, t¹o c¬ héi c¹nh tranh lµnh m¹nh cho c¸c lµng nghÒ. KÕt hîp víi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn hç trî cho gi¸o viªn nh­ t¨ng l­¬ng, t¹o ®iÒu kiÖn tèt vÒ c¬ së vËt chÊt, ®µo t¹o n©ng cao cho gi¸o viªn vµ c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i kh¸c. PhÊn ®Êu x©y dùng ®­îc ®éi ngò gi¸o viªn ®ñ c¶ vÒ chÊt l­îng vµ sè l­îng. Thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÒ ph©n cÊp t¨ng c­êng tÝnh tù chñ tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së d¹y nghÒ, kÕt hîp víi rµng buéc vÒ tr¸ch nhiÖm cho hiÖu tr­ëng, ban l·nh ®¹o nhµ tr­êng. C¸c chÝnh s¸ch cÇn ph¶i thèng nhÊt, tr¸nh chång chÐo. C¸c së lao ®éng tØnh chñ tr× phèi hîp víi c¸c së ban ngµnh kh¸c cña tØnh, n©ng cao hiÖu qu¶ d¹y nghÒ. C¸c chÝnh s¸ch còng cÇn ph¶i cã sù phèi hîp nhÞp nhµnh gi÷a ba bªn gåm c¬ së d¹y nghÒ, trung t©m giíi thiÖu viÖc lµm vµ doanh nghiÖp. N©ng cao hiªu qu¶ d¹y nghÒ vµ gi¶i quyÕt nghÒ cho häc viªn b»ng c¸ch ph¸t huy hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c trung t©m giíi thiÖu viÖc lµm. 1.1.1. Kh¶o s¸t vµ n¾m v÷ng th«ng tin vÒ nhu cÇu häc nghÒ - viÖc lµm. ViÖt Nam b­íc vµo thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, nhÊt lµ khi ra nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i quèc tÕ WTO, trong lóc céc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ diÔn ra m¹nh mÏ trªn thÕ giíi, c¸c ngµnh nghÒ ®ang tõng b­íc ®­îc ®æi míi nhanh chãng. Trong xu thÕ ®ã, cuéc c¹nh tranh vÒ lÜnh vùc kinh tÕ ngµy mét quyÕt liÖt h¬n. ChÝnh v× vËy lîi thÕ c¹nh tranh thuéc vÒ n­íc nµo cã nguån nh©n lùc chÊt l­îng cao. ViÖc dù b¸o ph¸t triÓn kinh tÕ vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng ph¶i thËt chÝnh x¸c, tõ ®ã ®Ò ra ph­¬ng ¸n x©y dùng c¸c ngµnh häc ch­¬ng tr×nh häc phï hîp víi thùc tÕ, yªu cÇu cña thÞ tr­êng. NÕu kh«ng n¾m v÷ng vÒ nhu cÇu vµ viÖc lµm sÏ dÉn ®Õn th­a c«ng nh©n ngµnh nµy vµ thiÕu c«ng nh©n ngµnh kh¸c. Yªu cÇu ®Æt ra tr­íc m¾t cÇn ph¶i ¸p dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ ph­¬ng ph¸p hiÖn ®¹i, tiªn tiÕn vÒ dù b¸o, thèng kª ®Ó dù b¸o ®¹t kÕt qu¶ chÝnh x¸c nhÊt. tõ ®ã cã thÓ x©y dùng ®óng, ®ñ c¸c ngµnh nghÒ ®µo t¹o. 1.1.2. x©y dùng kÕ ho¹ch ®µo t¹o nghÒ, t¹o viÖc lµm phï hîp Dù b¸o nhu cÇu lao ®éng qua ®µo t¹o nghÒ cña tØnh trong giai ®o¹n 2006-2010 sÏ lµ 162.346 ng­êi, trong khi n¨ng lùc hiÖn t¹i cña c¸c c¬ së d¹y nghÒ cña tØnh lµ kho¶ng 15 ngh×n häc viªn hµng n¨m. §Ó ®¸p øng nh­ cÇu vÒ ®µo t¹o nghÒ hµng n¨m, ngoµi viÖc n©ng cÊp c¸c c¬ së d¹y nghÒ hiÖn t¹i cßn ph¶i t¨ng c­êng khuyÕn khÝch c¸c lµng nghÒ, c¸c c¬ së ®µo t¹o ngoµi c«ng lËp, më réng héi nhËp quèc tÕ vÒ d¹y nghÒ, hîp t¸c víi c¸c doanh nghiÖp vµ hîp t¸c víi c¸c tr­êng d¹y nghÒ kh¸c. T¨ng c­êng t×m ®Çu ra cho c¸c häc viªn tèt nghiÖp. CÇn x©y dùng cô thÓ, tuyªn truyÒn réng r·i kÕ ho¹ch ®µo t¹o nghÒ vµ t¹o viÖc lµm. 1.2 Gi¶i ph¸p víi c¬ së d¹y nghÒ C¸c c¬ së d¹y nghÒ chñ ®éng x©y dùng kÕ ho¹ch qu¶n lý, sö dông nguån kinh phÝ tõ ng©n s¸ch trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng vµ c¸c nguån huy ®éng kh¸c cho d¹y nghÒ lao ®éng theo ®óng môc ®Ých, cã hiÖu qu¶ vµ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. TËn dông tèi ®a c¸c nguån vèn cã thÓ huy ®éng vµo ®µo t¹o nh­ vèn t­ nh©n, viÖn trî… Trong giai ®o¹n 2006-2010 tËp trung vµo ®µo t¹o nghÒ ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña doanh nghiÖp, khu c«ng nghiÖp, ch­¬ng tr×nh dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ träng ®iÓm, tiÕn tíi cã thÓ më réng ®¸p øng nhu cÇu trong tØnh vµ c¸c tØnh kh¸c. CÇn triÓn khai c«ng t¸c ®æi míi ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o, ph¸t huy søc s¸ng t¹o, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc d¹y nghÒ, cËp nhËt ph­¬ng ph¸p kiÕn thøc míi, ®¶m b¶o n©ng cÊp c¸c tr­êng d¹y nghÒ. Tr­êng cao ®¼ng nghÒ, trung cÊp nghÒ tiÕp tôc ®ãng vai trß chñ chèt trong ®µo t¹o nghÒ dµi h¹n, tËp trung vµo ngµnh nghÒ cã tr×nh ®é kü thuËt cao, ph¸t triÓn mét sè träng ®iÓm ®Ó lµm m« h×nh nh©n réng. H­íng d¹y nghÒ d©n lËp vµo c¸c khu vùc d¹y nghÒ t­ thôc vµ b¸n c«ng, vµo c¸c ngµnh nghÒ cã thêi gian ®µo t¹o ng¾n h¹n. Ngoµi ra ®Èy m¹nh c«ng t¸c båi d­ìng ®µo t¹o gi¸o viªn n©ng cao c¶ vÒ tr×nh ®é lÉn sè l­îng tiÕn tíi 100% gi¸o viªn d¹y nghÒ ®¹t chuÈn. 2.gi¶i ph¸p cô thÓ 2.1 gi¶i ph¸p vÒ vèn 2.1.1. c¬ së tÝnh to¸n Víi môc tiªu t¨ng c­êng ®Çu t­ ®Ó ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ cô thÓ ®µo t¹o nghÒ cho lao ®éng còng cÇn nhËn ®­îc møc ®Çu t­ thÝch ®¸ng. HiÖn t¹i, ®Çu t­ cho ®µo t¹o nghÒ chiÕm ch­a ®Ðn 1% tæng sè vèn ®Çu t­ cña tØnh. Nh÷ng c¬ së d¹y nghÒ cña tØnh do míi ®­îc thµnh lËp cÇn ph¶i n©ng cÊp c¶ vÒ quy m« vµ chÊt l­îng. Dù kiÕn nhu cÇu ®Çu t­ 2007-2010 cho d¹y nghÒ kho¶ng 1,5%-1,8% tæn sè vèn ®Çu t­ cña tØnh. Tõ sau n¨m 2010, c¨n cø hiÖu qu¶ ®Çu t­ vµ kÕt qu¶ tiÕn tr×nh x· héi ho¸ d¹y nghÒ, nguån ng©n s¸ch dµnh cho d¹y nghÒ sÏ kh«ng phô thuéc vµo nguån ng©n s¸ch trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng. HiÖn t¹i, ng©n s¸ch cña tØnh chi cho gi¸o dôc vµ ®µo t¹o chiÕm 25-30% tæng chi hµng n¨m, trong ®ã tû lÖ chi cho ®µo t¹o nghÒ cßn ë møc khiªm tèn kho¶ng 5%. Theo dù tÝnh, giai ®o¹n 2006-2010, tû lÖ ®Çu t­ cho ®µo t¹o nghÒ sÏ ®­îc t¨ng tèc, chiÕm kho¶ng 10% trong tæng chi cho gi¸o dôc vµ chiÕm 0,78% vèn ®Çu t­ cña c¶ tØnh. Giai ®o¹n 2011-2015, theo kÕ ho¹ch ng©n s¸ch chi cho ®µo t¹o d¹y nghÒ sÏ tiÕp tôc ®­îc ®Èy lªn chiÕm kho¶ng 14% tæng chi cho gi¸o dôc vµ 1% tæng vèn ®Çu t­. Giai ®o¹n 2016-2020, lµ giai ®o¹n chuÈn bÞ c¸c b­íc tiÕp theo cuèi cïng ®Ó hoµn thµnh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n­íc, lóc ®ã, nguån ng©n s¸ch chi cho ®µo t¹o nghÒ chiÕm 17% trong tæng chi cho gi¸o dôc tøc b×nh qu©n 266,66 tû ®ång/n¨m. Tuy nguån ng©n s¸ch ®Çu t­ cña nhµ n­íc lµ chñ yÕu nh­ng ngay tõ lóc nµy cÇn xóc tiÕn c¸c biÖn ph¸p thu hót c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c dù ¸n vµ viÖn trî n­íc ngoµi ®Çu t­ cho d¹y nghÒ, ®Ó ®Õn giai ®o¹n 2011-2020, khi hÖ thèng d¹y nghÒ ®­îc hoµn thiÖn th× vai trß nguån vèn ng©n s¸ch cña trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng sÏ dÇn ®­îc thay thÕ tr­íc hÕt b»ng chÝnh nguån thu cña c¬ së gåm nguån thu tõ häc phÝ vµ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c. Tû lÖ tõ nguån ng©n s¸ch nhµ n­íc sÏ gi¶m dÇn theo lé tr×nh nh­ sau: BiÓu C¬ cÊu vèn ®Çu t­ vµ d¹y nghÒ giai ®o¹n 2006-2020 (Đơn vị: %) 2006(TH) 2007(DK) 2008 2009 2010 2015 2020 I, Tổng số 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 1, Vốn từ ng©n s¸ch 99.36 98.26 86.01 84.64 82.59 63.13 59.70 2 Vốn nước ngoài 0.64 0.77 1.40 2.28 3.67 4.26 4.48 3,Từ c¸c doanh nghiệp 0.00 0.97 1.40 3.41 4.58 12.79 17.91 4, Từ c¸c cơ sở dạy nghề 0.00 0.00 11.19 9.67 9.16 19.82 17.91 2.1.2 C¸c gi¶i ph¸p vÒ vèn X©y dùng chÝnh s¸ch thu hót vµ huy ®éng vèn tõ t­ nh©n trong n­íc ®Ó ®Çu t­, tiÕn hµnh ®µo t¹o nghÒ vÝ dô nh­ ­u ®·i vÒ c¬ së h¹ tÇng, ­u ®·i tÝn dông, thuÕ nhËp khÈu c¸c trang thiÕt bÞ d¹y nghÒ. Nh­ vËy cã c¸c nguån cã thÓ huy ®éng vèn gåm ng©n s¸ch nhµ n­íc, ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng, häc phÝ, vèn t­ nh©n, vèn ODA, vèn vay vµ viÖn trî n­íc ngoµi. Bªn c¹nh viÖc thu hót vèn còng cÇn ph¶i cã c¸c kÕ ho¹ch sö dông vèn hiÖu qu¶ nhÊt. Nguån vèn ng©n s¸ch vµ vèn ODA cÇn tËp trung ®Ó ®µu t­ ph¸t triÓn mét sè tr­êng träng ®iÓm, trung t©m giíi thiÖu viÖc lµm ®Ó lµm tiÒn ®Ò nh©n réng m« h×nh ®µo t¹o. C¸c c¬ së d¹y nghÒ cÇn cã sù tù chñ vÒ tµi chÝnh ®Ó tù ®Çu t­, tù n©ng cao chÊt l­îng vµ quy m« ®µo t¹o nghÒ. C¸c trang thiÕt bÞ cÇn cho viÖc ®µo t¹o nghÒ cÇn ph¶i ®­îc trang bÞ, n©ng cÊp ®Ó ®¹t tiªu chuÈn theo khu vùc vµ quèc tÕ. ViÖc t¨ng c­êng liªn kÕt ®µo t¹o, liªn th«ng c¸c tr­êng còng lµ xu h­íng chung cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi bëi v× khi c¸c ttr­êng liªn kÕt, liªn th«ng cã thÓ tËn dông hiÖu qu¶ c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ, ®éi ngò gi¸o viªn hay më ra c¬ héi cho c¸c häc viªn cã thÓ ®­îc häc lªn cao h¬n. 2.2. gi¶i ph¸p t¨ng c­êng n¨ng lùc ®µo t¹o c¬ së d¹y nghÒ 2.2.1. chuÈn ho¸ vµ ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt TiÕn hµnh kh¶o s¸t c¸c c¬ së ®µo t¹o, so s¸nh víi chuÈn tr­êng, chuÈn trung t©m ®· ®­îc ban hµnh. Ph©n bæ thªm mÆt b»ng ®Êt ®ai ®Ó më réng, x©y dùng tr­êng míi, t¨ng c­êng ®Çu t­ ®Ó c¶i t¹o hÖ thèng tr­êng líp, nhµ x­ëng thùc hµnh phßng thÝ nghiÖm theo chuÈn tr­êng ®· ®­îc ban hµnh, tiÕn tíi ®¹t chuÈn khu vùc vµ quèc tÕ. Më réng, liªn kÕt ®µo t¹o gi÷a c¬ së d¹y nghÒ vµ c¸c doanh nghiÖp. 2.2.2. Ph¸t triÓn ch­¬ng tr×nh vµ gi¸o tr×nh Theo dù th¶o luËt d¹y nghÒ gi¶i thÝch :" M«dun lµ ®¬n vÞ häc tËp ®­îc tÝch hîp gi÷a c¸c kiÕn thøc chuyªn m«n, kü n¨ng thùc hµnh vµ th¸i ®é nghÒ nghiÖp mét c¸ch hoµn chØnh nh»m gióp cho ng­êi häc nghÒ cã n¨ng lùc thùc hµnh trän vÑn mét nghÒ". Nh­ vËy, mçi modun lµ ®¬n vÞ trän vÑn vÒ mÆt chuyªn m«n, v× vËy t­¬ng øng víi kh¶ n¨ng t×m viÖc. Ph¸t triÓn theo modun ngµy cµng tá ra lµ mét ph­¬ng thøc tiªn tiÕn. Theo ph­¬ng thøc nµy, néi dung cña ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o trë nªn uyÓn chuyÓn h¬n, kh«ng gß bã cøng nh¾c, lu«n cËp nhËt ®­îc nh÷ng biÕn ®éng cña khoa häc kü thuËt, cña nÒn kinh tÕ x· héi, g¾n ®µo t¹o víi thùc tiÔn, phï hîp víi ng­êi häc vµ nhu cÇu cña thÞ tr­êng lao ®éng. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o nµy ®· ®­îc nghiªn cøu triÓn khai ¸p dông. Cho ®Õn thêi ®iÓm nµy, vÉn ch­a cã bé ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o khung chuÈn cho tõng nghÒ. ViÖc tiÕp cËn víi ch­¬ng tr×nh míi nµy cßn lóng tóng tuy r»ng ®· cã sù chuÈn bÞ. Ngoµi viÖc chê mét ch­¬ng tr×nh chuÈn tõ phÝa chÝnh phñ, tØnh còng cÇn ph¶i cã sù gi¸m s¸t, thiÕt lËp ch­¬ng tr×nh, gi¸o tr×nh ®ång bé, thèng nhÊt. X©y dùng ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o theo 3 cÊp tr×nh ®é, kÞp thêi ®æi míi, cËp nhËt néi dung ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng lao ®éng. Nh÷ng ch­¬ng tr×nh, gi¸o tr×nh nµy cÇn ph¶i phï hîp víi tr×nh ®é, n¨ng lùc cña sinh viªn. ChØnh söa, ®æi míi ngay nh÷ng gi¸o tr×nh l¹c hËu nhÊt lµ víi nh÷ng ngµnh nghÒ ®µo t¹o cã mòi nhän. Tæ chøc nghiªn cøu, øng dông c¸c s¸ng kiÕn, kinh nghiÖp tiªn tiÕn nh»m n©ng cao viÖc d¹y nghÒ. 2.2.3. Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ®éi ngò gi¸o viªn. TiÕn hµnh båi d­ìng, n©ng cao chuÈn ho¸ tr×nh ®é gi¸o viªn, hç trî kinh phÝ ®Ó tæ chøc ®µo t¹o, khuyÕn khÝch, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸n bé, gi¸o viªn c¸c c¬ së d¹y nghÒ häc tËp n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, kiÕn thøc s­ ph¹m. Thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ®·i ngé hîp lý ®Ó thu hót c¸c gi¸o viªn giái, t¹o ®éng lùc ®Ó c¸c gi¸o viªn n©ng cao tr×nh ®é. Ngoµi ra cã thÓ tæ chøc c¸c kú thi ®¸nh gi¸ n¨ng lùc cña gi¸o viªn, t¹o ®iÒu kiÖn cho gi¸o viªn cã thÓ n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ nh­ ®µo t¹o ë n­íc ngoµi hoÆc mêi c¸c gi¸o viªn tõ tØnh kh¸c, n­íc kh¸c ®Ó cïng chia sÎ, häc hái nh÷ng kinh nghiÖm cña nhau. Víi c¸c sinh viªn häc nghÒ giái cã thÓ gi÷ l¹i tr­êng gi¶ng d¹y ®Ó bæ sung thªm ®éi ngò gi¸o viªn. PhÊn ®Êu theo QuyÕt ®Þnh cñaThñ t­íng ChÝnh phñ sè 48/2002/Q§-TTG, tõng b­íc chuÈn ho¸ ®éi ngò gi¸o viªn n©ng tû lÖ trung b×nh gi¸o viªn trªn sè häc sinh ®¹t tíi 1/15 vµo n¨m 2010; n©ng dÇn tû lÖ gi¸o viªn cã tr×nh ®é sau §¹i häc t¹i c¸c tr­êng d¹y nghÒ, ®Æc biÖt lµ ë c¸c tr­êng cã tr×nh ®é cao. 2.2..4. gi¶i ph¸p ®èi víi ng­êi häc nghÒ. ChÝnh phñ nãi chung vµ c¸c tØnh nãi riªng cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî thÝch hîp kh«ng nh÷ng khuyÕn khÝch ng­êi häc nghÒ mµ cßn gióp nh÷ng em cã hoµn c¶nh khã kh¨n cã c¬ héi häc nghÒ ®Ó cã thÓ t¹o lËp mét nghÒ trong t­¬ng lai. HiÖn t¹i c¸c quü hç trî cßn h¹n chÕ. V× viÖc ®Çu t­ vµo nguån vèn con ng­êi lµ ®Çu t­ cho sù trï phó trong t­¬ng lai, v× vËy viÖc thiÕt lËp c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch nh­ miÔn gi¶m häc phÝ, cÊp häc bæng cho häc sinh giái vµ diÖn chÝnh s¸ch, ®ãi nghÌo, ®µo t¹o cho n«ng d©n lµ v« cïng cÇn thiÕt. §ång thêi còng cÇn ph¶i chän läc nh÷ng ngµnh mòi nhän ®Ó ®Çu t­ vµo ph¸t triÓn vèn con nguêi ®¹t hiÖu qu¶ nhÊt. Tæ chøc c¸c cuéc thi, giao l­u gi÷a c¸c tr­êng ®Ó t¹o ra mét s©n ch¬i bæ Ých vµ häc tËp, giao l­u lÉn nhau, t¹o thªm ®éng lùc ®Ó sinh viªn kh«ng ngõng häc tËp rÌn luyÖn tay nghÒ. Bªn c¹nh ®ã còng cÇn ph¶i gióp ng­êi häc nghÒ t×m ®Çu ra thÝch hîp, gióp hä yªn t©m häc nghÒ b»ng c¸ch hîp t¸c ®µo t¹o víi c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn tØnh vµvíi c¸c n­íc cã tiÒm n¨ng ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu lao ®éng. III. KÕt luËn: Tuy cßn nhiÒu h¹n chÕ cÇn nhanh chãng kh¾c phôc ®Ó hoµn thµnh tèt h¬n n÷a c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ nh­ng víi nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc trong thêi gian qua, víi c¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn ®ång bé vµ khoa häc c«ng t¸c ®µo t¹o d¹y nghÒ cña tØnh H¶i D­¬ng ®· hoµn thµnh v­ît møc c¸c chØ tiªu cña ®Ò ¸n “Më réng, n©ng cao chÊt l­îng c¸c ho¹t ®éng d¹y nghÒ g¾n víi gi¶i quyÕt viÖc lµm ë n«ng th«n trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸” giai ®o¹n 2001-2005, gãp phÇn thùc hiÖn th¸ng lîi NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng bé tØnh H¶i D­¬ng lÇn thø XIII. IV. danh môc c¸c tµi liÖu tham kh¶o B¸o c¸o “ KÕt qu¶ thùc hiÖn nhiÖm vô n¨m 2006 vµ ph­¬ng h­íng thùc hiÖn nhiÖm vô n¨m 2007 cña ngµnh Lao ®éng Th­¬ng binh vµ X· héi tØnh H¶i D­¬ng” th¸ng 11/2006 SL§TB&XH §Ò ¸n ph¸t triÓn n©ng cao chÊt l­îng c¸c tr­êng, c¸c c¬ së ®µo t¹o, d¹y nghÒ trªn ®Þa bµn tØnh g¾ng víi gi¶i quyÕt viÖc lµm ë c¸c khu, côm c«ng nghiÖp. Së L§TB&XH. §Ò ¸n quy ho¹ch d¹y nghÒ tØnh H¶i D­¬ng giai ®o¹n 2006-2010 vµ ®Þnh h­íng 2020. 6/2007 Së L§ TB & XH H¶i D­¬ng. HÖ thèng d¹y nghÒ ViÖt Nam tr­íc nhu cÇu ®Èy m¹nh CNH-H§H g¾n víi kinh tÕ tri thøc. Th.S. NguyÔn An Ninh – Häc viÖn CTQG Hå ChÝ Minh. B¸o L§&C§ sè 377 th¸ng4 kú1/2007 LuËt d¹y nghÒ cña quèc héi kho¸ XI, kú häp thø 10 sè 76/2006/QH11 ngµy 29 th¸ng 11 n¨m 1006. Niªn gi¸m tæng côc thèng kª 2005, tæng côc thèng kª NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ sè 139/2006/N§-CP ngµy 20 th¸ng 11 n¨m 2006 vÒ viÖc quy ®Þnh chi tiÕt vµ h­íng dÉn thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt gi¸o dôc vµ Bé luËt lao ®éng vÒ d¹y nghÒ. Ph¸t triÓn ch­¬ng tr×nh d¹y nghÒ theo modun thùc tr¹ng vµ mét sè gi¶i ph¸p. Th.S.Vò Xu©n Hïng- b¸o L§&XH sè 319/2007 Quy tr×nh kiÓm ®Þnh chÊt l­îng d¹y nghÒ vµ ph­¬ng h­íng triÓn khai. Th.S.Vò Xu©n Hïng – phßng kiÓm ®Þnh d¹y nghÒ- tæng côc d¹y nghÒ B¸o Lao §éng vµ X· Héi sè 319/2007 QuyÕt ®Þnh cña Thñ T­íng ChÝnh Phñ sè 48/2003/Q§-TTG ngµy 11 th¸ng 4 n¨m 2002 vÒ ciÖc phª duyÖt quy ho¹ch m¹ng l­íi d¹y nghÒ giai ®o¹n 2002-2010. Sè liÖu thèng kª lao ®éng viÖc lµm 2005, Bé L§TB&XH website cña Bé lao ®éng: website c¬ së d÷ liÖu luËt ViÖt Nam: (www.luatvietnam.vn ) website cña tæng côc thèng kª: môc lôc