Thực trạng và giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu nông sản Việt Nam sang thị trường các nước ASEAN của công ty xuất nhập khẩu INTIMEX

46.402 171 236.134 131 181.357 Philipin 353 488.042 218 301.368 267 369.504 Th¸i Lan 61 86.787 105 146.980 86 123.608 9. Tiªu tr¾ng 12 26.070 14 31.113 - - Singapore 12 26.070 14 31.113 - - 10. MÆt hµng n«ng s¶n kh¸c 1.681 262.796 399 676.532 321 478.629 Tæng 8.605 3.937.464 10.368 6.876.360 11.710 7.236.875 C¬ cÊu thÞ tr­êng mÆt hµng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang ASEAN tõ 2002 - 2003 N¨m 2002 2003 Sè l­îng (tÊn) TrÞ gi¸ Sè l­îng (tÊn) TrÞ gi¸ 1. L¹c nh©n 3.856 2.074.024 1.327 793.132 Singapore - - 90 58.950 Malaysia 1.795 1.020.101 612 366.598 Philipin 2.061 1.053.923 361 212.724 In®«nªxia - - 264 154.860 2. Cµ phª mit E1 76 42.882 38 29.376 Singapore 19 10.050 - - Philipin 57 32.832 38 29.376 3. Cµ phª R1 3.235 1.197.495 3.246 2.020.683 Singapore 2.571 930.403 729 557.912 In®«nªxia 203 95.998 115 47.628 Malaysia 153 68.973 54 35.640 Philipin 308 102.121 2.348 1.379.503 4. Cµ phª R2 4.984 2.231.452 4.013 2.679.917 Singapore 2.941 1.397.810 2.533 1.667.561 In®«nªxia - - 95 69.372 Malaysia 515 220.693 1.025 702.109 Philipin 1.528 612.949 360 204.875 5. Cµ phª Arabia 2 185 172.352 38 30.096 Singapore 91 89.914 - - Malaysia 56 69.680 - - Philipin 38 12.758 38 30.096 6. Cµ phª mit E2 153 77.272 - - Singapore - - - - Philipin 153 77.272 - - 7. Cµ phª Arabin 1 278 249.047 - - Singapore 278 4.328.409 - - 8. Tiªu ®en 3.493 3.971.797 2.364 3.121.952 Singapore 3.147 36.904 2.044 2.714.064 In®«nªxia 25 42.870 73 89.877 Malaysia 81 228.073 27 33.210 Philipin 198 48.765 207 267.521 Th¸i Lan 42 - 13 17.280 9. Tiªu tr¾ng - - 15 34.500 Singapore - 521.330 15 34.500 10. MÆt hµng n«ng s¶n kh¸c 622 10.894.290 542 1.018.999 Tæng 16.882 11.583 9.728.655 Nguån :b¸o c¸o tæng kÕt n¨m cña phßng kÕ to¸n Nh×n vµo b¶ng 8 cho thÊy thÞ tr­êng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty trong khèi ASEAN chñ yÕu lµ Singapore, Malaysia, Philipin, In®«nªxia cßn c¸c n­íc Th¸i Lan, Lµo, Campuchia kh«ng ®¸ng kÓ. MÆt hµng xuÊt khÈu n«ng s¶n chÝnh cña c«ng ty lµ c¸c lo¹i cµ phª, h¹t tiªu, l¹c nh©n c¸c lo¹i n«ng s¶n nµy chiÕm trªn 90% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n sang ASEAN cña c«ng ty. §èi víi l¹c nh©n cã 4 n­íc nhËp khÈu cña c«ng ty lµ Singapore, Malaysia, Philipin, In®«nªxia. Gi¸ trÞ kim ng¹ch l¹c nh©n t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m, n¨m 1999 ®¹t 714.163 USD ®Õn n¨m 2000 ®¹t 1.490.496 USD t¨ng 108,7% so víi n¨m 1999, gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu l¹c nh©n ®· t¨ng 2,08 lÇn vµ n¨m 2001 ®¹t 2.247.056 USD t¨ng 50,7% so víi n¨m 2000. N¨m 2001 lµ n¨m mµ hÇu hÕt c¸c mÆt hµng n«ng s¶n ®Òu bÞ gi¶m gi¸. Nh­ng b»ng kinh nghiÖm vµ sù l·nh ®¹o tµi giái cña ban l·nh ®¹o c«ng ty mµ gi¸ trÞ kim ng¹ch n«ng s¶n nãi chung vµ l¹c nh©n nãi riªng vÉn t¨ng ®ã lµ mét thµnh c«ng to lín cña c«ng ty thÓ hiÖn sù lín m¹nh vµ tr­ëng thµnh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. §Õn n¨m 2002, gi¸ trÞ kim ng¹ch l¹c nh©n cã gi¶m ®«i chót vµ ®Õn n¨m 2003 th× l¹i gi¶m m¹nh chØ ®¹t 793.132 USD. Trong c¸c n­íc nhËp khÈu l¹c nh©n cña c«ng ty trong ASEAN th× Philipin lµ n­íc nhËp khÈu cña c«ng ty nhiÒu nhÊt c¶ vÒ sè l­îng lÉn gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu. §èi víi cµ phª th× gåm c¸c lo¹i cµ phª mit E1, cµ phª R1, cµ phª R2, cµ phª Arabia 1, cµ phª Arabia 2, cµ phª mit E2 vµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu cµ phª cña c«ng ty trong ASEAN chñ yÕu vÉn lµ Singapore, Malaysia, Philipin, In®«nªxia. N¨m 1999, kim ng¹ch xuÊt khÈu cµ phª cña c«ng ty sang ASEAN ®¹t 1.772.878 USD víi sè l­îng lµ 4.699 tÊn chiÕm tû träng 45% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang ASEAN. §Õn n¨m 2000 gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu cµ phª cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN lµ 2.801.261 USD víi 5.764 tÊn chiÕm tû träng 40,7% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN. Tû träng gi¶m nh­ng kim ng¹ch l¹i t¨ng 58%, t¨ng nhanh h¬n so víi s¶n l­îng (227%). Sang n¨m 2001 gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu cµ phª sang thÞ tr­êng ASEAN ®¹t 2.631.880 USD víi khèi l­îng 5.319 tÊn, chiÕm tû träng 36,4%, gi¶m 4,3% vÒ tû träng, gi¶m 7,7% vÒ khèi l­îng vµ gi¶m 6% vÒ gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu do thÞ tr­êng cµ phª cã sù biÕn ®éng lín, s¶n xuÊt d­ thõa cµ phª trªn ph¹m vi toµn cÇu. Nh÷ng diÖn tÝch cµ phª bÞ chÆt bá ®Ó trång c©y kh¸c theo h­íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång. Tæng s¶n l­îng cµ phª trªn thÕ giíi còng nh­ n­íc ta gi¶m sót ®¸ng kÓ. Nh­ng bÊt chÊp t×nh h×nh nµy c«ng ty vÉn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµ ®¹t ®­îc thµnh qu¶ ®¸ng tr©n träng. §Õn n¨m 2002 gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu cµ phª cña c«ng ty trong thÞ tr­êng ASEAN t¨ng mét c¸ch ®ét biÕn, gi¸ trÞ kim ng¹ch ®¹t 3.970.500 USD víi khèi l­îng 8.911 tÊn, t¨ng 67,5% vÒ khèi l­îng vµ 50,9% vÒ kim ng¹ch so víi n¨m 2001. Sang n¨m 2003 gi¸ cµ phª cã xu h­íng t¨ng lªn mÆc dï khèi l­îng cµ phª xuÊt khÈu gi¶m nh­ng kim ng¹ch xuÊt khÈu cµ phª l¹i t¨ng ®¹t 4.760.072 USD t¨ng 19,9% so víi n¨m 2002. Trong 5 n¨m qua thÞ tr­êng xuÊt khÈu cµ phª cña c«ng ty sang ASEAN lµ Singapore 42,9% ®¹t 5.405.813 USD, Philipin 29,6% ®¹t 3.719.747 USD, Malaysia 21,5% ®¹t 2.710.732 USD cßn l¹i lµ In®«nªxia 6% ®¹t 763.519 USD. §Ó cã thÓ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cµ phª cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN trong nh÷ng n¨m tíi c«ng ty cÇn ®­a ra gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng cµ phª, t×m tßi thÞ yÕu cña tõng vïng ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cung cÊp ®ñ cµ phª theo së thÝch cña tõng ®èi t­îng. §Ó gi¶m thiÓu l­îng cµ phª kÐm chÊt l­îng cÇn ¸p dông khoa häc kü thuËt, thay ®æi gièng, khai th¸c tiÒm n¨ng vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, tr¸nh sö dông c¸c lo¹i chÊt ho¸ häc vµo chÕ biÕn, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò th­¬ng hiÖu… §èi víi h¹t tiªu th× c«ng ty xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng ASEAN 2 lo¹i lµ tiªu tr¾ng vµ tiªu ®en trong ®ã chñ yÕu lµ tiªu ®en. Tiªu tr¾ng th× chØ cã Singapore lµ thÞ tr­êng duy nhÊt víi khèi l­îng vµ gi¸ trÞ kim ng¹ch mçi n¨m rÊt Ýt. Cßn tiªu ®en th× thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña c«ng ty lµ Singapore, In®«nªxia, Malaysia, Philipin, Th¸i Lan. Tõ nh÷ng n¨m 1997 trë vÒ tr­íc, mÆt hµng h¹t tiªu lu«n ®øng ®Çu c¸c nhãm hµng xuÊt khÈu cña c«ng ty vµ lµ mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña c«ng ty. N¨m 1998 khi xuÊt khÈu cµ phª lªn ng«i th× h¹t tiªu ®· bÞ rít gi¸ liªn tôc trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, hµng ngµn hecta h¹t tiªu bÞ chÆt ph¸ ®Ó trång c©y cµ phª. Sang n¨m 1999 gi¸ h¹t tiªu dÇn ®i vµo æn ®Þnh vµ cã xu h­íng t¨ng, c«ng ty n¾m b¾t lÊy c¬ héi ®ã vµ tiÕp tôc xuÊt khÈu h¹t tiªu. N¨m 1999 kim ng¹ch xuÊt khÈu h¹t tiªu sang thÞ tr­êng ASEAN ®¹t 1.187.627 USD, sang n¨m 2000 gi¸ trÞ kim ng¹ch t¨ng lªn 1.908.071 USD t¨ng 60,7% so víi n¨m 1999. N¨m 2001 lµ n¨m c«ng ty gÆp nhiÒu khã kh¨n do t×nh h×nh kinh tÕ – chÝnh trÞ thÕ giíi bÊt æn nªn ¶nh h­ëng ®Õn xuÊt khÈu h¹t tiªu cña c«ng ty, nªn n¨m 2001 gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu h¹t tiªu cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN gi¶m ®«i chót so víi n¨m 2000, ®¹t 1.882.310 USD nh­ng vÉn t¨ng so víi n¨m 1999 lµ 58,5%. Sang 2002 gi¸ trÞ kim ng¹ch ®¹t 4.328.409 USD t¨ng 157,9% vÒ khèi l­îng vµ t¨ng 130% vÒ gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ ®Õn n¨m 2003 gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu h¹t tiªu cña c«ng ty sang ASEAN ®¹t 3.156.452 USD gi¶m ®«i chót so víi n¨m 2002 nh­ng ®ã lµ mét thµnh c«ng lín cña c«ng ty. Trong c¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu h¹t tiªu cña c«ng ty sang ASEAN trong 5 n¨m qua th× Singapore chiÕm 77,2%, In®«nªxia chiÕm 1,8%, Malaysia chiÕm 4,3%, Philipin chiÕm 13,3%, Th¸i Lan chiÕm 3,4%. H¹t tiªu ®· trë thµnh mÆt hµng xuÊt khÈu quan träng thø 2 cña c«ng ty vµ lµ mÆt hµng ®Çy tiÒm n¨ng cña c«ng ty trong t­¬ng lai. Ngoµi ra cßn mét sè mÆt hµng n«ng s¶n kh¸c cña c«ng ty xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng ASEAN nh­ cao su, g¹o, tinh bét s¾n, hoa håi, hµnh… Gi¸ trÞ kim ng¹ch cña c¸c n«ng s¶n nµy kh«ng lín. C¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu n«ng s¶n nµy cña c«ng ty cã c¸c n­íc nh­: Singapore (nhËp khÈu hoa håi), Philipin (nhËp khÈu tinh bét s¾n), Malaysia (nhËp khÈu hµnh), Campuchia (nhËp khÈu b¾p h¹t), Lµo (hµnh, b¾p h¹t). Nh­ vËy, c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu n«ng s¶n chÝnh cña c«ng ty lµ cµ phª, h¹t tiªu, l¹c nh©n vµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu chñ yÕu cña c«ng ty lµ cµ phª, h¹t tiªu, l¹c nh©n vµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu chñ yÕu cña c«ng ty trong ASEAN lµ Singapore, Philipin. Ch¾c ch¾n r»ng trong t­¬ng lai c¸c mÆt hµng nµy vÉn lµ mÆt hµng xuÊt khÈu n«ng s¶n chñ lùc cña c«ng ty vµ thÞ tr­êng ASEAN lu«n lµ thÞ tr­êng chÝnh cña c«ng ty. 2.3.4. Ph­¬ng thøc xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX sang thÞ tr­êng ASEAN B¶ng 9. Kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN theo ph­¬ng thøc xuÊt khÈu tõ 1999 - 2003 ChØ tiªu N¨m Kim ng¹ch xuÊt khÈu trùc tiÕp Kim ngach xuÊt khÈu gi¸n tiÕp Tæng 1999 Gi¸ trÞ (USD) 3.543.717,6 393.746,4 3.937.464 Tû träng (%) 90 10 100 2000 Gi¸ trÞ (USD) 6.670.069,2 206.290,8 6.876.360 Tû träng (%) 97 3 100 2001 Gi¸ trÞ (USD) 6.875.031,2 361.843,8 7.236.875 Tû träng (%) 95 5 100 2002 Gi¸ trÞ (USD) 10.458.518 435.772 10.894.290 Tû träng (%) 96 4 100 2003 Gi¸ trÞ (USD) 9.534.082 194.573 9.728.655 Tû träng (%) 98 2 100 Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña phßng kÕ to¸n 1999 – 2003 *Ph­¬ng thøc trùc tiÕp. §©y lµ ph­¬ng thøc ®­îc c«ng ty sö dông chñ yÕu khi xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN. §©y lµ h×nh thøc mua ®øt b¸n ®o¹n, c«ng ty tù t×m thÞ tr­êng vµ b¹n hµng, tù khai th¸c nguån hµng, tiÕn hµnh quy tr×nh vµ thñ tôc xuÊt khÈu, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ kinh doanh cña m×nh bao gåm c¶ chi phÝ vµ rñi ro trong kinh doanh. Kim ng¹ch xuÊt khÈu theo ph­¬ng thøc trùc tiÕp cña c¸c mÆt hµng n«ng s¶n cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN chiÕm mét tû träng kh¸ cao trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN, tû träng nµy trung b×nh lµ 95%. Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN t¨ng dÇn ®Òu do c«ng ty tù m×nh xóc tiÕn viÖc xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng n«ng s¶n. C«ng ty tù x©y dùng phßng kinh tÕ ®èi ngo¹i ë c¸c n­íc ASEAN, tù x©y dùng phßng kÕ ho¹ch, tiÕp cËn, qu¶ng b¸, tæ hîp b¸o c¸o nªn n¾m b¾t ®­îc nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. Nhê ¸p dông ph­¬ng thøc xuÊt khÈu nµy mµ hµng n«ng s¶n cña c«ng ty ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ chñ lùc cña m×nh khi xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng ASEAN. §©y lµ mét dÊu hiÖu ®¸ng mõng, c«ng ty ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ thÕ cña m×nh trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu. * Ph­¬ng thøc nhËn uû th¸c. §©y lµ ph­¬ng thøc c«ng ty sö dông Ýt nhÊt khi xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN. Nã chiÕm mét tû lÖ rÊt nhá trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang ASEAN, 5%. §©y lµ h×nh thøc c«ng ty ®ãng vai trß trung gian nhËn xuÊt khÈu c¸cl« hµng cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c vµ nhËn vÒ mét kho¶n thï lao gäi lµ phÝ uû th¸c. Tr­íc ®©y c«ng ty sö dông rÊt phæ biÕn ph­¬ng thøc xuÊt khÈu uû th¸c. Do cã sù chuyÓn biÕn m¹nh mÏ c¬ cÊu xuÊt khÈu trùc tiÕp vµ uû th¸c cña c«ng ty trong thêi gian qua lµ mét trong nh÷ng thµnh tùu to lín mµ c«ng ty ®¹t ®­îc. §iÒu nµy thÓ hiÖn tÝnh ®éc lËp, tù chñ, s¸ng t¹o thÝch nghi víi c¬ chÕ thÞ tr­êng ngµy cµng t¨ng. C¬ chÕ héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, khi mµ ViÖt Nam ®· tham gia vµo khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN th× m«i tr­êng c¹nh tranh cµng khèc liÖt h¬n buéc c«ng ty ph¶i tù m×nh t×m kiÕm b¹n hµng vµ tiÕn hµnh xuÊt khÈu ®Ó chñ ®éng h¬n, kinh nghiÖm h¬n trong c¬ chÕ míi. 2.4. §¸nh gi¸ t×nh h×nh xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX sang thÞ tr­êng ASEAN 2.4.1. §¸nh gi¸ vÒ kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN Trong nh÷ng n¨m qua, ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tèt ®Ñp, kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m, khèi l­îng còng kh«ng ngõng ®­îc t¨ng lªn. C«ng ty ®· x¸c ®Þnh râ ®©u lµ mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu chñ lùc ®Ó tõ ®ã cã kÕ ho¹ch thÝch hîp víi nh÷ng biÕn ®æi cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, cã kÕ ho¹ch thÝch hîp víi nh÷ng biÕn ®æi cña c¬ chÕ thÞ tr­êng. MÆc dï, n¨m 2001 khi mµ t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi cã nhiÒu bÊt lîi nh­ng kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang thÞ tr­ßng ASEAN vÉn ®¹t ®­îc rÊt tèt, v­ît møc kÕ ho¹ch cña Bé giao, hoµn thµnh ®óng ph­¬ng h­íng mµ ban l·nh ®¹o c«ng ty ®Ò ra. VÒ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang ASEAN ®¹t ®­îc ch­a cao bëi v× hÇu nh­ tÊt c¶ mÆt hµng n«ng s¶n cña c«ng ty xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng ASEAN ®Òu lµ ë d¹ng th« hoÆc míi qua s¬ chÕ nªn mÆc dï khèi l­îng xuÊt khÈu cao nh­ng kim ng¹ch ®¹t ®­îc kh«ng cao. C«ng ty còng ®¹t ®­îc mét sè thµnh c«ng lµ t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu trùc tiÕp kh«ng ngõng t¨ng lªn vµ lu«n chiÕm vÞ trÝ quan träng trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §©y lµ ®iÒu phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ hiÖn nay, h¬n n÷a h×nh thøc xuÊt khÈu uû th¸c th­êng ®­îc ¸p dông víi c¸c doanh nghiÖp míi tham gia vµo thÞ tr­êng quèc tÕ do l­îng vèn bá ra Ýt, thu ®­îc mét l­îng tiÒn nhÊt ®Þnh nh­ng c«ng ty kh«ng ph¶i g¸nh chÞu rñi ro. ChÊt l­îng chñng lo¹i hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu kh«ng ngõng n©ng cao, ®a d¹ng v× thÕ mµ hµng n«ng s¶n ViÖt Nam ®· c¹nh tranh ®­îc víi c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i víi c¸c n­íc ASEAN. Tãm l¹i, trong nh÷ng n¨m qua kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN lµ rÊt lín nh­ng hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc th× kh«ng cao mÆc dï c«ng ty ®· cã sù n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, ®a d¹ng ho¸ chñng lo¹i, mÉu m·, cè g¾ng hÕt m×nh nh­ng c«ng ty vÉn tiÕp tôc xuÊt khÈu hµng th« hoÆc s¬ chÕ th× ch¾c ch¾n hiÖu qu¶ kh«ng cao. 2.4.2. §¸nh gi¸ vÒ c¸c nghiÖp vô xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN * C«ng t¸c thu mua nguån hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu Do ®Æc ®iÓm cña ngµnh n«ng nghiÖp n­íc ta lµ kho¸n ruéng chia cho tõng hé gia ®×nh nªn dÉn ®Õn sù kh«ng thÓ tËp trung vÒ nguån hµng, ngµnh xuÊt khÈu cña n­íc ta hiÖn nay mang tÝnh chÊt thu gom manh món theo mïa vô, kh«ng cã chiÕn l­îc l©u dµi khi cã mét mÆt hµng nµo xuÊt khÈu thuËn lîi c¸c ®¬n vÞ kinh doanh ®æ x« ®i gom hµng. Khi mÆt hµng n«ng s¶n ®ã xuÊt khÈu kh«ng thuËn lîi th× bá mÆc ng­êi s¶n xuÊt, hµng ho¸ s¶n xuÊt bÞ ø ®äng, kh«ng tiªu thô ®­îc lµm cho hä l©m vµo t×nh tr¹ng thua lç chØ trong 1 thêi gian ng¾n hä chÆt ph¸ lo¹i bá c©y trång Êy vµ trång vµo ®ã 1 lo¹i c©y míi. Khi nhu cÇu vÒ hµng ho¸ ®ã t¨ng lªn th× c¸c c«ng ty l¹i kh«ng cã hµng ®Ó b¸n. Nãi chung, c«ng t¸c thu gom t¹o nguån vÉn cßn láng lÎo, thiÕu sù ®ång bé gi÷a nhµ s¶n xuÊt vµ nhµ xuÊt khÈu. XuÊt khÈu thiÕu æn ®Þnh vµ kh«ng cã chiÕn l­îc l©u dµi. Nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt ë ®Þa ph­¬ng lµ nguån cung cÊp chÝnh cho c«ng ty, mèi quan hÖ gi÷a ng­êi s¶n xuÊt vµ c«ng ty rÊt láng lÎo. C«ng ty kh«ng hÒ cã liªn hÖ mËt thiÕt hay mét sù h­íng dÉn nµo vÒ chÊt l­îng, tiªu chuÈn kü thuËt cña hµng ho¸ ®èi víi ng­êi s¶n xuÊt . §iÒu nµy ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng hµng ho¸, qu¸ tr×nh giao dÞch, thanh to¸n r­êm rµ tèn thêi gian. §Ó gi¶m bít sù phô thuéc vµo nhµ s¶n xuÊt nhá ë ®Þa ph­¬ng ®Õn c«ng t¸c thu mua t¹o nguån c«ng ty ®· thµnh lËp mét sè tr¹m thu mua hµng ë NghÖ An, §¾c L¾c ®Ó t¨ng c­êng mèi quan hÖ víi nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt. §èi víi hµng n«ng s¶n yªu cÇu vÓ tiªu chuÈn kü thuËt ®èi víi kh©u b¶o qu¶n, chÕ biÕn lµ rÊt cao. Tuy nhiªn, ®èi víi c«ng ty INTIMEX hÖ thèng kho dù tr÷ cßn Ýt, ch­a ®¶m b¶o tèt c¸c yªu cÇu vÒ chÊt l­îng, tiªu chuÈn kü thuËt, trang thiÕt bÞ phôc vô cho c«ng t¸c chÕ biÕn l¹c hËu nªn n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ kh«ng cao. * Giao dÞch ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång Sau khi t×m kiÕm ®­îc kh¸ch hµng phï hîp, qu¸ tr×nh giao dÞch gi÷a c«ng ty víi kh¸ch hµng theo 2 ph­¬ng thøc lµ gÆp mÆt trùc tiÕp hoÆc giao dÞch qua th­, ®iÖn tho¹i, Internet, Fax. Trong giao dÞch víi c¸c n­íc ASEAN c«ng ty sö dông tÊt c¶ c¸c ph­¬ng thøc trªn. C¸c n­íc trong khèi ASEAN hÇu nh­ tÊt c¶ ®Òu lµ b¹n hµng truyÒn thèng cña c«ng ty nhiÒu khi giao dÞch ®µm ph¸n ®Ó ®i ®Õn ký kÕt hîp ®ång c«ng ty INTIMEX vµ c«ng ty b¹n th­êng lÊy mÉu hîp ®ång cò vµ thay ®æi mét ®iÒu kho¶n míi cho phï hîp víi hîp ®ång míi nh­ ®iÒu kho¶n vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, kiÓu c¸ch, mÉu m·, qu¸ tr×nh giao dÞch diÔn ra rÊt thuËn lîi. §èi víi giao dÞch ®µm ph¸n trùc tiÕp th× th­êng mÊt chi phÝ lín. ViÖc giao dÞch nµy ®­îc c«ng ty sö dông khi th©m nhËp vµo thÞ tr­êng míi. Trong nh÷ng n¨m qua c«ng ty ®· cö nhiÒu ®oµn sang ASEAN ®Ó nghiªn cøu thÞ tr­êng, thùc hiÖn giao dÞch ®µm ph¸n, tham gia héi chî ë Singapore. Trong hîp ®ång xuÊt khÈu n«ng s¶n víi c¸c n­íc nãi chung vµ ASEAN nãi riªng th× hîp ®ång th­êng ®­îc viÕt b»ng tiÕng Anh. C¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång ®­îc c«ng ty chó ý h¬n c¶ lµ tªn hµng, phÈm chÊt, gi¸ c¶, ®iÒu kiÖn giao hµng, thanh to¸n, hao hôt vµ c¸ch x¸c ®Þnh hao hôt, chÊt l­îng. Do ®ã, cã tÝnh thêi vô nªn trong ®iÒu kho¶n chÊt l­îng th­êng ph¶i cã ®é chªnh lÖch nhÊt ®Þnh ®Ó ®Õn khi hµng ho¸ cña vô thu ho¹ch cã chÊt l­îng thÊp h¬n b×nh th­êng th× c«ng ty vÉn cã thÓ xuÊt khÈu . §èi víi c¸c n­íc ASEAN c«ng ty th­êng cã gi¸ ­u ®·i, ­u ®·i ®iÒu kiÖn thanh to¸n… Nãi tãm l¹i, qu¸ tr×nh giao dÞch ®µm ph¸n gi÷a c«ng ty víi c¸c n­íc ASEAN kh¸ thuËn lîi do c¸c n­íc ASEAN lµ b¹n hµng truyÒn thèng cña c«ng ty, ®· cã mèi quan hÖ lµm ¨n l©u dµi, t¹o ®­îc uy tÝn cho nhau nªn giao dÞch rÊt thuËn lîi vµ Ýt cã tranh chÊp x¶y ra. * ChuÈn bÞ hµng ho¸ vµ chøng tõ hµng ho¸ Sau khi ®µm ph¸n xong vµ ®i ®Õn ký kÕt hîp ®ång, c«ng ty b¾t tay vµo chuÈn bÞ tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu. Ph­¬ng thøc thanh to¸n b»ng L/C, TTr hay ®­îc sö dông trong ®ã nhiÒu nhÊt lµ L/C. C¸c ng©n hµng mµ c«ng ty hay giao dÞch trong qu¸ tr×nh thanh to¸n lµ ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, ng©n hµng ®Çu t­, ng©n hµng qu©n ®éi, ng©n hµng c«ng th­¬ng, ng©n hµng Vietcombank. Sau khi nhËn ®­îc L/C c«ng ty tiÕn hµnh kiÓm tra ®é tin cËy néi dung cña L/C. NÕu kh«ng cã söa ®æi g× th× c«ng ty b¾t tay vµo tæ chøc chuÈn bÞ hµng n«ng s¶n cho xuÊt khÈu . ChuÈn bÞ hµng ho¸ n«ng s¶n th× ®· cã c¸c chi nh¸nh tiÕn hµnh chuÈn bÞ hµng theo ®óng tiÕn ®é ®Æt ra. * KiÓm nghiÖm vµ lµm thñ tôc h¶i quan cho hµng xuÊt khÈu Trong qu¸ tr×nh thu mua t¹o nguån, qu¸ tr×nh cung øng rÊt láng lÎo do vËy hµng ho¸ tr­íc khi ®­îc cho vµo ®ãng gãi kÎ ký m· hiÖu. Hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu snag thÞ tr­êng ASEAN ®­îc kiÓm tra hÕt søc cÈn thËn. §©y lµ kh©u rÊt quan träng nã quyÕt ®Þnh ®Õn qu¸ tr×nh kinh doanh sau nµy cña c«ng ty, ®¶m b¶o yªu cÇu cña kh¸ch hµng, uy tÝn cña doanh nghiÖp vµ tr¸nh sù tranh chÊp cã thÓ x¶y ra sau nµy khi mµ hµng ho¸ kh«ng ®ñ chÊt l­îng. §èi víi c«ng ty th× c«ng t¸c kiÓm tra chÊt l­îng, bao b×, mÉu m·, phÈm chÊt ®­îc tiÕn hµnh t¹i kho theo hÖ thèng tiªu chuÈn ViÖt Nam ®óng víi hîp ®ång ®· quy ®Þnh. Trong c¸c n­íc ASEAN th× c«ng ty chñ yÕu lµ xuÊt khÈu n«ng s¶n sang Singapore vµ chÆng vËn t¶i chÝnh lµ ®­êng biÓn, ®iÒu kiÖn chuyªn chë th­êng hay sö dông FOB – ViÖt Nam. Do ®ã c«ng ty th­êng ph¶i lµm thñ tôc h¶i quan vµ hay lµm t¹i kho. §¹i diÖn c«ng ty ph¶i lªn v¨n phßng h¶i quan ë ®Þa ph­¬ng ®Ó s¬ khai h¶i quan. Sau ®ã ®­îc xuÊt tr×nh víi c¬ quan h¶i quan. * Thuª ph­¬ng tiÖn vµ mua b¶o hiÓm ViÖc trao ®æi mua b¸n gi÷a n­íc ta vµ c¸c n­íc ASEAN chñ yÕu lµ b»ng ®­êng biÓn. Víi c«ng viÖc chuyªn trë néi ®Þa th× th­êng do c«ng ty chñ ®éng thuª c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ë c¸c ®Þa ph­¬ng cßn chÆng vËn chuyÓn b»ng ®­êng biÓn th× hÇu hÕt do c«ng ty xuÊt khÈu theo ®iÒu kiÖn FOB. V× vËy, c«ng ty kh«ng ph¶i thuª tµu vµ còng kh«ng ph¶i mua b¶o hiÓm hµng ho¸ . §©y lµ xu h­íng chung cña doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam. Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay c¬ së h¹ tÇng ch­a ph¸t triÓn, b¶o hiÓm còng kÐm do ®ã lµm mÊt ®i tÝnh chñ ®éng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Còng cã nhiÒu khi c«ng ty xuÊt khÈu n«ng s¶n sang ASEAN theo gi¸ CIF, lóc nµy c«ng ty ph¶i mua b¶o hiÓm vµ thuª tµu chuyªn chë. Th«ng th­êng th× hai bªn nhÊt trÝ mua theo ®iÒu kiÖn C cña B¶o ViÖt, cßn thuª tµu biÓn th× c«ng ty th­êng uû th¸c cho c¸c ®¹i diÖn, c«ng ty m«i giíi hµng h¶i nh­ APM, Viconship, Macsrkline… * LËp chøng tõ thanh to¸n vµ lµm thñ tôc thanh to¸n Sau khi giao hµng song c«ng ty lÊy vËn ®¬n s¹ch. Tuú theo hîp ®ång mµ hµng ho¸ ®­îc giao mét lÇn hay nhiÒu lÇn. Sau ®ã lËp bé chøng tõ thanh to¸n theo ®óng yªu cÇu cña L/C vµ ®Õn nép t¹i Ng©n hµng thanh to¸n trong thêi h¹n hiÖu lùc cña L/C. Bé chøng tõ thanh to¸n cho hµng n«ng s¶n bao gåm: Hèi phiÕu, ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i, vËn ®¬n s¹ch, phiÕu ®ãng gãi, giÊy chøng nhËn khö trïng, giÊy chøng nhËn kiÓm dÞch, giÊy chøng nhËn sè l­îng vµ chÊt l­îng, giÊy chøng nhËn xuÊt xø… Ng©n hµng kiÓm tra chøng tõ cña c«ng ty, nÕu thÊy chøng tõ hîp lÖ theo ®óng L/C th× ng©n hµng sÏ chuyÓn toµn bé chøng tõ cho ng©n hµng më L/C, ng©n hµng më L/C kiÓm tra thÊy phï hîp th× chuyÓn tiÒn cho ng©n hµng ViÖt Nam vµ ng©n hµng ViÖt Nam sÏ tr¶ tiÒn cho c«ng ty. Nh×n chung, c«ng t¸c xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN nh÷ng n¨m qua ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ. NÕu ®i s©u vµo tõng chi tiÕt, c«ng ®o¹n th× thÊy thiÕu sù ®ång bé vµ liªn kÕt gi÷a c¸c nghiÖp vô. §Æc biÖt lµ kh©u chuyªn chë chóng ta cßn rÊt yÕu kÐm, phÇn lín lµ theo ®iÒu kiÖn FOB lµm cho c«ng ty kÐm ®i phÇn chñ ®éng vµ lµm gi¸n ®o¹n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn xuÊt khÈu hoÆc c«ng t¸c thu mua, kiÓm tra, kiÓm so¸t chÊt l­îng, c«ng t¸c b¶o qu¶n chÕ biÕn ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc. HoÆc c«ng t¸c thanh to¸n cßn nhiÒu bÊt cËp, 20% gi¸ trÞ hîp ®ång ®­îc tr¶ sau theo ph­¬ng thøc TTr… 2.4.3. §¸nh gi¸ vÒ Marketing xuÊt khÈu Cho ®Õn nay c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX ch­a cã phßng Marketing riªng, viÖc ¸p dông Marketing xuÊt khÈu cña c«ng ty mét c¸ch kh«ng cã kÕ ho¹ch vµ tõng phÇn. Hä gÇn nh­ lùa chän theo c¸ch ph¶n øng l¹i thÞ tr­êng cã nghÜa lµ c«ng ty rÊt bÞ ®éng trong viÖc thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng còng nh­ cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt ®Õn kh¸ch hµng tiÒm n¨ng cña m×nh. HiÖn nay c«ng viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ t×m kiÕm th«ng tin ®­îc c¸n bé phßng kinh tÕ tæng hîp cña c«ng ty thùc hiÖn. C¸c th«ng tin t×m kiÕm th«ng qua c¸c trung t©m th­¬ng m¹i, v¨n phßng ®¹i diÖn th­¬ng m¹i, v¨n phßng t­ vÊn th­¬ng m¹i, tham t¸n th­¬ng m¹i, b¸o, t¹p chÝ trong vµ ngoµi n­íc, qua Internet. §Æc biÖt võa qua c«ng ty ®· l¾p ®Æt hÖ thèng m¹ng néi ®Þa th«ng qua kÕt nèi hÖ thèng m¸y tÝnh ë c¸c phßng ban trong c«ng ty vµ gi÷a c¸c ®¬n vÞ víi nhau do ®ã th«ng tin vÒ thÞ tr­êng ®­îc chia sÎ gi÷a c¸c ®¬n vÞ víi nhau, gi¶m thiÓu ®­îc sù c¹nh tranh. Ngoµi ra, c«ng ty cßn quan hÖ tèt víi c¸c b¹n hµng truyÒn thèng, c¸c tæ chøc hiÖp héi cµ phª, h¹t tiªu, cao su… §èi víi thÞ tr­êng ASEAN c«ng ty cö c¸c ®oµn ®i kh¶o s¸t thÞ tr­êng nh­ Singapore, Malaysia, Philipin, In®«nªxia… §èi víi hµng n«ng s¶n c«ng ty chñ tr­¬ng më réng danh môc hµng ho¸ kinh doanh ®Ó t¨ng tÝnh n¨ng ®éng, tù chñ cho tõng ®¬n vÞ thµnh viªn song vÉn lÊy 2 mÆt hµng cµ phª vµ h¹t tiªu lµ mÆt hµng chiÕn l­îc vµ lu«n ®­îc sù quan t©m theo dâi trùc tiÕp tõ tÊt c¶ c¸c bé phËn trong c«ng ty. Hµng n«ng s¶n cña c«ng ty xuÊt khÈu snag thÞ tr­êng ASEAN chñ yÕu lµ xuÊt khÈu d­íi d¹ng th« hoÆc chØ qua s¬ chÕ b»ng c«ng cô th« s¬ l¹c hËu vµ ph­¬ng ph¸p thñ c«ng do ®ã chÊt l­îng hµng n«ng s¶n cña c«ng ty cßn thÊp. Do vËy, khi tham gia vµo thÞ tr­êng th­êng ph¶i chÊp nhËn gi¸ c¶ thÕ giíi. C«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX lµ doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. V× vËy, nã lµ 1 phÇn tö trong kªnh ph©n phèi tõ ng­êi s¶n xuÊt ®Õn ng­êi tiªu dïng. Khi xuÊt khÈu n«ng s¶n sang thÞ tr­êng ASEAN c«ng ty chñ yÕu lµ b¸n bu«n. Nh­ vËy, c«ng ty Ýt cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc trùc tiÕp víi ng­êi s¶n xuÊt còng nh­ ng­êi tiªu dïng. Hµng n«ng s¶n cña c«ng ty xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng ASEAN chñ yÕu lµ d¹ng th«, v× vËy sau khi hµng ho¸ ®­îc b¸n ra tiÕp tôc vËn ®éng qua 1 sè trung gian vµ nhµ s¶n xuÊt chÕ biÕn míi ®Õn ng­êi tiªu dïng. Nh­ vËy, ho¹t ®éng Marketing xuÊt khÈu n«ng s¶n sang thÞ tr­êng ASEAN rÊt mê nh¹t hÇu nh­ kh«ng cã ®iÒu nµy dÉn tíi c«ng ty bÞ chÊp nhËn gi¸, b¸n cho trung gian do vËy dÉn tíi hiÖu qu¶ xuÊt khÈu kh«ng cao. Ch­¬ng 3 : mét sè gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu intimex sang thÞ tr­êng asean 3.1. §Þnh h­íng ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX sang thÞ tr­êng ASEAN 3.1.1. §Þnh h­íng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX sang thÞ tr­êng ASEAN Trong thêi gian tíi, c«ng ty vÉn lÊy xuÊt khÈu lµm h×nh thøc kinh doanh chÝnh cña c«ng ty. C¨n cø vµo t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua, c«ng ty ®· ®­a ra ph­¬ng h­íng, kÕ ho¹ch cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng ASEAN ®Õn n¨m 2010 lµ: B¶ng 10: KÕ ho¹ch xuÊt khÈu n¨m 2010 cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX sang ASEAN C¸c chØ tiªu Gi¸ trÞ % hoµn vèn so víi n¨m 2003 1, Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu XuÊt khÈu trùc tiÕp XuÊt khÈu uû th¸c 70 triÖu USD 67,2 triÖu USD 2,8triÖu USD 130% 2, Tæng doanh thu - Doanh thu xuÊt khÈu 2500 tû ®ång 1800 tû ®ång 120% Nguån:phßng kinh tÕ tæng hîp c«ng ty intimex VÒ c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu: §Èy m¹nh xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng truyÒn thèng bªn c¹nh ®ã lµ ®a d¹ng ho¸ h¬n n÷a c¸c mÆt hµng, kh¾c phôc nh÷ng mÆt hµng cßn h¹n chÕ, ®Æc biÖt trong ®ã mÆt h¹n chÕ c¬ b¶n nhÊt lµ c¬ cÊu hµng ho¸ t­¬ng tù nhau gi÷a c¸c n­íc ASEAN. Gi¶m tû träng xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng trung gian, v­¬n tíi tiªu thô æn ®Þnh cho tõng lo¹i mÆt hµng, ®¹t hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cao cã nghÜa lµ t¨ng c­êng xuÊt khÈu hµng chÕ biÕn vµ chÕ biÕn s©u, chó träng ®­a vµo thÞ tr­êng ASEAN nh÷ng mÆt hµng cã thÓ tiªu thô ®­îc trªn thÞ tr­êng nµy chø kh«ng ph¶i ®Ó t¸i xuÊt. VÒ thÞ tr­êng: Khai th¸c tèt c¸c thÞ tr­êng quen thuéc nh­: Singapore, philippin, Malaysia, bªn c¹nh ®ã t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu h¬n n÷a sang c¸c thÞ tr­êng: In®onesia, Th¸i Lan, Lµo, Campuchia. §Èy m¹nh viÖc t×m kiÕm th«ng tin thÞ tr­êng, kh¸ch hµng th«ng qua INTERNET. Ngoµi ra c«ng ty ®ang tõng b­íc duy tr× vµ ph¸t triÓn nh÷ng ho¹t ®éng kinh doanh hiÖn t¹i, ph¸t triÓn thªm c¸c mÆt hµng chñ lùc, ®µo t¹o vµ n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô kinh doanh xuÊt khÈu, tr×nh ®é ngo¹i ng÷ cho c¸n bé phßng nghiÖp vô, ®Çu t­, ®æi míi trong thiÕt bÞ phôc vô cho qu¸ tr×nh xuÊt khÈu hµng ho¸ hiÖn ®¹i, kÞp thêi. 3.1.2. §Þnh h­íng ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX sang thÞ tr­êng ASEAN Trong thêi gian tíi ®©y lµ mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN, tiÕp tôc duy tr×, ph¸t huy thÕ m¹nh vÒ xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n víi c¸c mÆt hµng chÝnh nh­ cµ phª, h¹t tiªu, cao su, g¹o, chÌ… §Çu t­, ®æi míi trang thiÕt bÞ chÕ biÕn, chuyÓn c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu n«ng s¶n ë d¹ng th« sang xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng n«ng s¶n ë d¹ng tinh. §æi míi, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vÒ quy c¸ch, phÈm chÊt, mÉu m· chiÕm lÜnh ®­îc thÞ yÕu ng­êi tiªu dïng, c¹nh tranh ®­îc víi hµng n«ng s¶n cña c¸c n­íc b¹n, t¹o ra mét s¶n phÈm ®éc ®¸o mang th­¬ng hiÖu ViÖt Nam. V× tõ tr­íc tíi nay hµng n«ng s¶n cña c«ng ty xuÊt khÈu sang ASEAN mµ ®Æc biÖt chñ yÕu lµ Singapore, ®­îc n­íc b¹n t¸i chÕ thµnh s¶n phÈm tinh, mang th­¬ng hiÖu n­íc b¹n råi xuÊt khÈu sang n­íc kh¸c. V× vËy, c«ng ty ®ang cã dù ¸n x©y dùng kho chøa hµng ë §ång Nai vµ Vòng Tµu nhµ m¸y chÕ biÕn cµ phª ë §¾c L¾c. Dù kiÕn n¨m 2010 kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN lµ 42.000.000USD chiÕm 60% tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña c«ng ty. 3.2. Nh÷ng ®Æc tr­ng míi cña thÞ tr­êng ASEAN ¶nh h­ëng ®Õn xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX Trong nh÷ng n¨m qua, hiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ (ASEAN) ®· kh«ng ngõng ®Èy m¹nh hîp t¸c gi÷a c¸c n­íc thµnh viªn. Tuy nhiªn, trong n¨m 2003 nhãm n­íc nµy ®· kh«ng thµnh c«ng trong viÖc ®µm ph¸n vÒ c¸c hiÖp ®Þnh mËu dÞch tù do víi c¸c n­íc kh¸c hoÆc khu vùc kh¸c. Trong bèi c¶nh ®ã, mét sè n­íc trong ASEAN cã xu h­íng ®i theo c¸c khu vùc mËu dÞch tù do song ph­¬ng. Vµ dÉn ®Õn hiÖp ®Þnh mËu dÞch tù do Singapore - Mü sÏ cho phÐp hµng ho¸ Mü x©m nhËp thÞ tr­êng Singapore h­íng ngay møc thuÕ quan 0%, trong khi Mü xo¸ bá hÇu hÕt thuÕ quan cña m×nh ®èi víi Singapore trong vßng 8 n¨m. HiÖp ®Þnh mËu dÞch tù do Singapo-Mü ®· hèi thóc c¸c n­íc thµnh viªn kh¸c cña ASEAN t×m kiÕm c¸c tho¶ thuËn t­¬ng tù víi Mü vµ c¸c n­íc kh¸c ngoµi khu vùc ASEAN,nh­ NhËt B¶n. Malaysia, In®«nªsia còng ®· quyÕt ®Þnh vÒ mét hiÖp ®Þnh mËu dÞch tù do víi Mü. Tõ khi khu mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA) ®­îc thµnh lËp th× thuÕ quan nhËp khÈu gi÷a c¸c n­íc thµnh viªn ASEAN ®­îc gi¶m. Nh­ vËy, khi cã hiÖp ®Þnh song ph­¬ng th× n«ng s¶n cña c«ng ty kh«ng nh÷ng ph¶i c¹nh tranh víi n«ng s¶n cña c¸c n­íc trong khu vùc ASEAN mµ cßn ph¶i c¹nh tranh víi c¶ n«ng s¶n cña c¸c n­íc kh¸c còng ®­îc h­ëng møc thuÕ quan nh­ vËy. Do ®ã ®ßi hái c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX ph¶i cã chiÕn l­îc ph¸t triÓn mÆt hµng phï hîp, c¶i tiÕn khoa häc c«ng nghÖ kü thuËt, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, cã chiÕn l­îc mÆt hµng, gi¸ c¶ thÝch hîp víi tõng thÞ tr­êng, h¬n thÕ n÷a c«ng ty cßn ph¶i ®iÒu chØnh c¬ cÊu xuÊt khÈu trong ®ã cã viÖc ngõng xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh. 3.3. Mét sè gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX sang thÞ tr­êng ASEAN. 3.3.1. Tæ chøc tèt c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng Trong thêi gian qua c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng ë c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX ®· b¾t ®Çu ®­îc chó träng, song hiÖu qu¶ cßn rÊt thÊp. HiÖn nay c«ng ty ch­a cã mét phßng nghiªn cøu vÒ thÞ tr­êng dÉn ®Õn bá lì nhiÒu c¬ héi kinh doanh hÊp dÉn. NhiÖm vô nµy hiÖn ®­îc giao cho phßng kinh tÕ tæng hîp nh»m t¹o mét ®Çu mèi thèng nhÊt trong giao dÞch ®èi ngo¹i. ViÖc nhgiªn cøu thÞ tr­êng míi chØ dõng l¹i ë ho¹t ®éng t×m kiÕm th«ng tin mét c¸ch gi¸n tiÕp qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, qua c¸c nguån cung tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ mµ ch­a cã sù tiÕp xóc trùc tiÕp víi thÞ tr­êng ®Ó t×m hiÓu nhu cÇu, thÞ yÕu cña ng­êi d©n, c¸ch thøc b¸n hµng hoÆc thiÕt lËp c¸c kªnh ph©n phèi s¶n phÈm, chiÕn l­îc tiÕp thÞ qu¶ng c¸o nµo th× phï hîp, ho¹t ®éng cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. HiÖn nay, ë thÞ tr­êng ASEAN c«ng ty ®· cã phßng ®èi ngo¹i cã nhiÖm vô lµm tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc cã liªn quan ®Õn xuÊt khÈu kÓ c¶ viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng. ChÝnh v× vËy mµ c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng kh«ng ®­îc tèt l¾m. V× vËy ®Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng trong thêi gian tíi c«ng ty cÇn lµm nh÷ng nhiÖm vô sau: Thµnh lËp mét bé phËn chuyªn tr¸ch vÒ thu thËp vµ xö lý th«ng tin víi ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn n¨ng ®éng, cã tr×nh ®é chuyªn m«n vµ giái ngo¹i ng÷, biÕt sö dông kÕt hîp c¸c biÖn ph¸p nghiªn cøu thÞ tr­êng ®Ó n¾m b¾t ®­îc nhu cÇu ®Æc ®iÓm cña tõng thÞ tr­êng mét c¸ch cô thÓ vµ chÝnh x¸c, ®Ó tõ ®ã ph©n ra thÞ tr­êng thÝch hîp cho tõng mÆt hµng. §©y lµ c«ng ®o¹n quan träng v× nã quyÕt ®Þnh tíi nh÷ng kÕ ho¹ch kinh doanh cña c«ng ty trong t­¬ng lai. Ph©n ®o¹n vµ lùa chän ®óng thÞ tr­êng, mÆt hµng sÏ gióp c«ng ty hiÖu qu¶ xuÊt khÈu còng nh­ kim ng¹ch xuÊt khÈu, t¹o ®­îc thÕ v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng. Bé phËn nµy cã nhiÖm vô: Thu thËp vµ ph©n tÝch c¸c th«ng tin m«i tr­êng kinh doanh (ASEAN). §iÒu tra th¨m dß nhu cÇu thÞ tr­êng ASEAN. ChØ ra c¸c nhu cÇu cña thÞ tr­êng ASEAN vµ c¸c ®o¹n thÞ tr­êng mµ c«ng ty cã thÓ h­íng tíi xuÊt khÈu. Thu håi th«ng tin tõ phÝa ®èi t¸c. LËp c¸c kÕ ho¹ch maketting cho c«ng ty ë thÞ tr­êng ASEAN. Bªn c¹nh ®ã nhãm bé phËn nµy còng ph¶i nghiªn cøu ph©n tÝch ®èi t­îng c¹nh tranh mét c¸ch râ rµng, chia kh¸ch hµng thµnh nh÷ng nhãm kh¸c nhau ®Ó ph©n tÝch mét c¸ch cã hÖ thèng sù biÕn ®æi yªu cÇu thÞ yÕu cña kh¸ch hµng, thãi quen cña tõng nhãm kh¸ch hµng. Nªn lËp c¸c chi nh¸nh b¸n hµng t¹i nh÷ng thÞ tr­êng cã nhu cÇu tiªu thô lín th«ng qua v¨n phßng ®èi ngo¹i mµ c«ng ty më t¹i ®ã gióp c«ng ty thu thËp th«ng tin kÞp thêi. HiÖn nay trªn thÞ tr­êng ASEAN c«ng ty chñ yÕu lµ b¸n bu«n do vËy qu¶ng c¸o Ýt sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng mµ chØ sö dông th«ng qua t¹p chÝ chuyªn ngµnh vÒ n«ng s¶n xuÊt khÈu, ®Æc biÖt ®èi víi hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu c«ng t¸c qu¶ng c¸o hÇu nh­ kh«ng cã. Do vËy c«ng ty nªn x©y dùng hÖ thèng Catalog cã h×nh thøc nh·n, m· ®Ñp, ®a d¹ng, c¸c ®¬n chµo hµng, ®Æt hµng ®Ó göi ®Õn c¸c ®èi t¸c hiÖn cã, c¸c kh¸ch hµng, b¹n hµng tiÒm n¨ng. TÝch cùc tham gia héi chî, triÓn l·m trong thÞ tr­êng ASEAN. §©y lµ c¬ héi ®Ó n©ng cao uy tÝn, trao ®æi th«ng tin, n¾m b¾t nhu cÇu thÞ tr­êng ®Ó qu¶ng c¸o c¸c s¶n phÈm n«ng s¶n cña c«ng ty. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông m¹ng th«ng tin néi bé vµ internet. Quan hÖ tèt víi bé th­¬ng m¹i vµ tham t¸n th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam t¹i ASEAN. §©y lµ nguån cung cÊp th«ng tin v« cïng quan träng, chÝnh x¸c, cËp nhËt vµ cã gi¸ trÞ cao. X©y dùng mèi quan hÖ hîp t¸c, t­¬ng hç lÉn nhau vµ th­êng xuyªn trao ®æi th«ng tin víi c¸c nhµ cung øng, nhµ s¶n xuÊt, c¸c kh¸ch hµng còng nh­ ®èi thñ c¹nh tranh cña c«ng ty. Ngoµi ra c«ng ty cßn ph¶i chó ý ®Õn diÔn biÕn tû gi¸ hèi ®o¸i trong khèi c¸c n­íc ASEAN ®Ó t×m ra thêi ®iÓm thÝch hîp nhÊt ®Ó xem nªn xuÊt hoÆc kh«ng nªn xuÊt mÆt hµng nµo. Tãm l¹i, c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng trong thêi gian tíi lµ cÇn cã mét bé phËn chuyªn tr¸ch, cã tr×nh ®é chuyªn m«n, cã n¨ng lùc, chuyªn lµm nhiÖm vô nghiªn cøu thÞ tr­êng. Nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ ho¹t ®éng lu«n ®i kÌm víi tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña c«ng ty ®Ó tõ ®ã x©y dùng mét hÖ thèng th«ng tin ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi gióp ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®¹t hiÖu qu¶ cao. 3.3.2. §a d¹ng ho¸ mÆt hµng, ph¸t huy tÊt c¶ c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cã lîi thÕ HiÖn nay mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu chiÕn l­îc cña c«ng ty sang thÞ tr­êng ASEAN lµ cµ phª vµ h¹t tiªu. Hai mÆt hµng nµy lu«n gi÷ thÕ m¹nh trªn thÞ tr­êng ASEAN trong rÊt nhiÒu n¨m qua vµ chiÕm tû träng cao trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang ASEAN. MÆc dï vËy ®Ó tr¸nh sù phô thuéc nhiÒu vµo hai mÆt hµng nµy c«ng ty nªn cÇn nghiªn cøu më réng vµ ph¸t triÓn cã chiÒu s©u c¸c mÆt hµng n«ng s¶n kh¸c nh­ long nh·n,bå kÕt, chuèi kh«… Võa ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ®a d¹ng cña kh¸ch hµng, võa h¹n chÕ ®­îc nh÷ng rñi ro cña thÞ tr­êng. ViÖt Nam rÊt thÝch hîp cho c¸c lo¹i c©y trång nµy th­êng cho n¨ng suÊt cao, chÊt l­îng tèt nªn rÊt ®­îc ­a chuéng trªn thÞ tr­êng.Nh·n cña ViÖt Nam cïi dµy, h¹t nhá ®­îc trång nhiÒu ë H­ng Yªn,B¾c Giang, khu vùc phÝa namViÖt Nam. Cßn bå kÕt, chuèi còng ®­îc trång rÊt nhiÒu ë ViÖt Nam. Víi nh÷ng thiÕt bÞ sÊy hiÖn ®¹i ®· t¹o ra s¶n phÈm long nh·n, chuèi kh« cña ViÖt Nam rÊt tèt chiÕm ®­îc thÞ yÕu ng­êi tiªu dïng trªn thÞ tr­êng ASEAN. Nh­ vËy, kh¶ n¨ng cung cÊp long nh·n, chuèi kh«, bå kÕt cña ViÖt Nam lµ t­¬ng ®èi lín. MÆt kh¸c, nhu cÇu cña thÞ tr­êng ASEAN vÒ c¸c s¶n phÈm nµy cho s¶n xuÊt s¶n phÈm r­îu, dÇu chuèi vµ s¶n xuÊt dÇu géi ®Çu…lµ rÊt lín. Bªn c¹nh ®ã cßn ®­îc ­u ®·i thuÕ quan khi xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng ASEAN,vÞ trÝ ®Þa lý gÇn víi ViÖt Nam… §ã lµ nh÷ng mÆt hµng ®Çy tiÒm n¨ng mµ c«ng ty cÇn khai th¸c ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cung nh­ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng ASEAN nµy. 3.3.3. Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c t¹o nguån vµ mua hµng C«ng t¸c t¹o nguån hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña c«ng ty cßn nhiÒu bÊt cËp, ch­a thiÕt lËp ®­îc mét m¹ng l­íi thu mua hµng æn ®Þnh tõ c¸c ®Þa ph­¬ng. HiÖn nay, bªn c¹nh ph­¬ng ph¸p t¹o nguån hµng truyÒn thèng ®ã lµ thu gom hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu tõ bÊt kú n¬i nµo cã hµng mµ c«ng ty cÇn kÓ c¶ mèi cò vµ nguån míi. KhiÕn hµng xuÊt khÈu kh«ng cã sù ®ång nhÊt vÒ chÊt l­îng vµ rÊt bÞ ®éng trong cung øng hµng. ChÝnh v× vËy trong thêi gian tíi ®Ó c¶i thiÖn c«ng t¸c thu mua, t¹o nguån hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu c«ng ty nªn thùc hiÖn mét sè c«ng viÖc sau: X©y dùng mèi quan hÖ tèt víi c¸c ®¹i ph­¬ng s¶n xuÊt n«ng s¶n xuÊt khÈu cña c«ng ty ®iÒu ®ã sÏ t¹o thuËn lîi cho c«ng ty vµ mua ®­îc khèi l­îng lín, chÊt l­îng ®ång ®Òu. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy c«ng ty cÇn tiÕn hµnh liªn hÖ víi c¸c ®Þa ph­¬ng ngay tõ ®Çu vô ®Ó trao ®æi, bµn b¹c, ký hîp ®ång mua hµng. Ngoµi ra muèn cã hµng theo ®óng yªu cÇu c«ng ty cã thÓ hç trî vèn, kü thuËt trång trät, c¸c gièng míi… ®Ó råi hä cung cÊp cho m×nh c¸c s¶n phÈm phï hîp. C«ng ty thùc hiÖn liªn doanh liªn kÕt víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt chÕ biÕn nh­ :c«ng ty xuÊt nhËp khÈu NghÖ An, xÝ nghiÖp dÇu xuÊt khÈuVinh(l¹c nh©n), c«ng ty n«ng s¶n xuÊt khÈu §¾c L¾c(cµ phª, h¹t tiªu), c«ng ty xuÊt nhËp khÈu Nha Trang(h¹t tiªu), c«ng ty TNHH Minh §øc(cao su). Víi t×nh h×nh nµy c«ng ty sÏ ®¶m b¶o ®­îc hµng xuÊt khÈu c¶ vÒ khèi l­îng vµ chÊt l­îng. HoÆc c«ng ty cã thÓ tËn dông ®­îc vèn cña ®¬n vÞ m×nh liªn doanh th«ng qua h×nh thøc tr¶ chËm, øng tr­íc hµng. Tuy nhiªn theo h×nh thøc nµy th× c«ng ty ph¶i chia sÎ lîi nhuËn víi ®¬n vÞ liªn doanh. Nh­ng nã ®¶m b¶o cho nguån hµng cña c«ng ty ®­îc liªn tôc, gi÷ ®­îc uy tÝn víi kh¸ch hµng khi mµ kh«ng ph¶i chÝnh vô. C«ng ty tù thµnh lËp c¸c c¬ së s¶n xuÊt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu nh­ :c«ng ty s¶n xuÊt n«ng s¶n NghÖ An,®Ó s¶n xuÊt l¹c nh©n;c«ng ty s¶n xuÊt n«ng s¶n §¾c L¾c, ®Ó s¶n xuÊt cµ phª, h¹t tiªu, cao su; c«ng ty s¶n xuÊt n«ng s¶n Hµ TÜnh, ®Ó s¶n xuÊt l¹c nh©n, h¹t tiªu; c«ng ty s¶n xuÊt n«ng s¶n Nha Trang, dÓ s¶n xuÊt h¹t tiªu…. Lµ mét c«ng ty lín, ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n lµ th­êng xuyªn vµ lµ mÆt hµng mòi nhän cña c«ng ty v× vËy c«ng ty nªn lËp ra mét c¬ së s¶n xuÊt,®Çu t­ c«ng nhgÖ chÕ biÕn ®Ó n©ng cao chÊt l­îng vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu. ViÖc c«ng ty tù thµnh lËp c¸c c¬ së s¶n xuÊt sÏ t¹o thuËn lîi rÊt nhiÒu cho c«ng ty: thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn h¬n lµ mua l¹i hoÆc liªn doanh liªn kÕt, chñ ®éng h¬n, gia c«ng chÕ biÕn ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng. Bªn c¹nh ®ã c«ng ty cã thÓ kÕt hîp c¶ s¶n xuÊt vµ liªn doanh liªn kÕt khi mµ c«ng ty ch­a s¶n xuÊt ®­îc hoÆc c«ng ty gÆp khã kh¨n do khèi l­îng qu¸ lín, mÆt hµng c«ng ty kh«ng cã, hîp ®ång qu¸ gÊp… C¶i tiÕn c«ng t¸c kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm khi thu mua. HiÖn nay c«ng ty ch­a cã ®éi ngò chuyªn kiÓm tra, kiÓm nghiÖm chÊt l­îng cã kinh nghiÖm vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cao, ch­a cã thiÕt bÞ hiÖn ®¹i nµo trî gióp cho c¸n bé thu mua trong c«ng viÖc nµy. Do vËy ®Ó c¹nh tranh ®­îc víi nh÷ng s¶n phÈm t­¬ng tù trong thÞ tr­êng ASEAN th× viÖc c¶i tiÕn c«ng t¸c kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm ngay tõ kh©u thu mua cã ý nghÜa rÊt quan träng. Ph¶i cã nh÷ng ph­¬ng ph¸p, kü thuËt kiÓm tra kh¸c nhau ®èi víi tõng lo¹i n«ng s¶n kh¸c nhau. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy c«ng ty cÇn thùc hiÖn: §­a thiÕt bÞ, m¸y mãc tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i vµo kiÓm tra ngay tõ kh©u thu mua sau ®ã míi ®em vÒ kho ®Ó dù tr÷. §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé thu mua cã chuyªn m«n cao vÒ tõng lo¹i n«ng s¶n, nhiÖt t×nh, n¨ng ®éng víi nghÒ nghiÖp. Tãm l¹i c«ng t¸c thu mua t¹o nguån hµng rÊt quan träng, nã lµ mét kh©u quan träng ®Ó cã hµng ®Ó mµ xuÊt khÈu ®óng, ®Çy ®ñ, kÞp thêi. Vµ ®Ó c¹nh tranh ®­îc víi c¸c s¶n phÈm t­¬ng tù th× kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. 3.3.4.N©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh n«ng s¶n xuÊt khÈu cña c«ng ty sang thi tr­êng ASEAN. ViÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm lµ rÊt cÇn thiÕt. Khi c«ng ty muèn t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n, khi nhu cÇu cña thÞ tr­¬ng lu«n biÕn ®éng theo yªu cÇu chÊt l­îng, mÉu m· ngµy cµng n©ng cao. §Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm th× c«ng ty ph¶i tró trong ngay tõ kh©u gièng cho tíi quy tr×nh ch¨m sãc, thu h¸i vµ chÕ biÕn, b¶o qu¶n. §©y lµ c«ng viÖc hÕt søc khã kh¨n ®ßi hái c«ng ty ph¶i nç lùc hÕt m×nh, ®Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã c«ng ty ph¶i thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc sau : _Hç trî vèn, kü thuËt, gièng míi…cho c¸c nhµ s¶n xuÊt ®Ó hä cã ®ñ ®iÒu kiÖn t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng tèt. HÇu hÕt c¸c nhµ s¶n xuÊt n«ng s¶n cña ViÖt Nam cã kinh nghiÖm trong ch¨m sãc c©y trång nh­ng ®Òu thiÕu vèn, kü thuËt, gièng míi. Nªn c¸c s¶n phÈm t¹o ra th­êng cho n¨ng suÊt thÊp, chÊt l­îng kh«ng cao.V× vËy, ®Ó cã s¶n phÈm cã chÊt l­îng tèt, ®ßi hái c«ng ty ph¶i ®Çu t­ ngay vµo kh©u ®Çu tiªn. §©y lµ c«ng viÖc tèn thêi gian, c«ng søc vµ chi phÝ, yªu cÇu c«ng ty ph¶i cã kÕ ho¹ch, chiÕn l­îc ®óng ®Ó cã s¶n phÈm ®¹t yªu cÇu. _§Çu t­ x©y dùng hÖ thèng kho, nhµ m¸y chÕ biÕn víi trang thiÕt bÞ, m¸y mãc hiÖn ®¹i, tiªn tiÕn vµo kh©u chÕ biÕn ,b¶o qu¶n. §Ó tõng b­íc tiÕn tíi xuÊt khÈu hµng tinh thay cho hµng th« vµo thÞ tr­êng ASEAN,còng nh­ thÞ tr­êng quèc tÕ. §¸p øng nhu cÇu, thÞ yÕu ng­êi tiªu dïng, n©ng cao uy tÝn,nh·n hiÖu s¶n phÈm cña c«ng ty, c¹nh tranh ®­îc víi s¶n phÈm n«ng s¶n kh¸c trªn thÞ t­êng ASEAN 3.3.5. Hoµn thiÖn hÖ thèng kªnh ph©n phèi HÖ thèng kªnh ph©n phèi cã vai trß rÊt quan träng trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c«ng ty. §Ó ph¸t huy ®­îc thÕ m¹nh vµ h¹n chÕ ®­îc nh÷ng ®iÓm yÕu cña m×nh trong chiÕn l­îc ph©n phèi cña c«ng ty, ®­a s¶n phÈm cña m×nh ®Õn tay ng­êi tiªu dïng cuèi cïng, t¹o dùng ®­îc niÒm tin cña kh¸ch hµng vµo c«ng ty th× c«ng ty cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p cñng cè, thiÕt lËp vµ më réng kªnh ph©n phèi, cã chÝnh s¸ch kinh tÕ kÝch thÝch thóc ®Èy sù vËn ®éng s¶n phÈm trong hÖ thèng nµy. HiÖn nay, n«ng s¶n cña c«ng ty xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng ASEAN chñ yÕu lµ hµng th«, sau ®ã ®­îc n­íc b¹n t¸i chÕ biÕn thµnh s¶n phÈm tinh råi xuÊt sang n­íc kh¸c. Nh­ vËy n«ng s¶n cña c«ng ty sau khi ®­îc xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng ASEAN cßn ph¶i vËn ®éng qua nhiÒu nhµ trung gian råi míi ®Õn nhµ s¶n xuÊt, chÕ biÕn, råi míi ®Õn tay ng­êi tiªu dïng cuèi cïng. Mµ c¸c nhµ nhËp khÈu trung gian trong ASEAN th­êng mua hµng cña c«ng ty theo ph­¬ng thøc mua ®øt b¸n ®o¹n. Do vËy, hÖ thèng kªnh ph©n phèi cña c«ng ty hiÖn nay rÊt ®¬n ®iÖu. §Ó x©y dùng ®­îc mét kªnh ph©n phèi trong thêi gian tíi c«ng ty nªn lµm: TiÕp tôc cñng cè mèi quan hÖ víi c¸c h·ng, c¸c trung gian th­¬ng m¹i cã quan hÖ lµm ¨n mËt thiÕt. Thµnh lËp c¸c chi nh¸nh, ®¹i lý t¹i thÞ tr­êng c¸c n­íc ASEAN. Tæ chøc thùc hiÖn c¸c h×nh thøc giao dÞch kh¸c: héi trî, triÓn l·m… Nªn x©y dùng mét m« h×nh kªnh ph©n phèi nh­ sau: Ng­êi s¶n xuÊt Lùc l­îng b¸n hµng cña c«ng ty ®¹i lý hoÆc chi nh¸nh cña c«ng ty ®¹i lý hoÆc chi nh¸nh cña c«ng ty Lùc l­¬ng b¸n hµng cña c«ng ty Ng­êi b¸n bu«n Ng­êi b¸n bu«n Ng­êi b¸n lÎ Ng­êi b¸n lÎ Ng­êi b¸n lÎ Ng­êi b¸n lÎ Ng­êi tiªu dïng 3.3.5. T¨ng c­êng ®Çu t­ vµo c«ng t¸c dù tr÷, chÕ biÕn, b¶o qu¶n. Dù tr÷ vµ b¶o qu¶n hµng ho¸ cã ¶nh h­ëng rÊt lín tíi chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu. Hµng n«ng s¶n lµ hµng cã tÝnh thêi vô, ¶nh h­ëng vµo ®iÒu kiÖn khÝ hËu, thêi tiÕt vµ th­êng khã b¶o qu¶n. §èi víi ViÖt Nam cã khÝ hËu nãng Èm th× n«ng s¶n dÔ bÞ Èm mèc, mèi mät. V× vËy, c«ng t¸c dù tr÷, b¶o qu¶n, chÕ biÕn lµ ®Æc biÖt quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu n«ng s¶n. Tr­íc khi n«ng s¶n ®­îc xuÊt khÈu th­êng ®­îc ®­a vµo kho l­u gi÷ cña c«ng ty ®Ó chuÈn bÞ xuÊt ®i. NÕu kh©u b¶o qu¶n kh«ng tèt n«ng s¶n trë nªn kÐm chÊt l­îng, rñi ro sÏ x¶y ra ®èi víi c«ng ty khi hîp ®ång kh«ng thùc hiÖn ®­îc hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng yªu cÇu cña kh¸ch hµng. §iÒu nµy sÏ ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh xuÊt khÈu cña c«ng ty còng nh­ hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty. HiÖn nay c«ng ty cã t­¬ng ®èi nhiÒu kho hµng, dung l­îng lín, nh­ng hiÖu qu¶ sö dông thÊp do mét sè kho hµng bÞ xuèng cÊp, m¸i nhµ dét, nÒn kho bÞ ­ít. V× vËy, c«ng ty cÇn tæ chøc l¹i hÖ thèng kho tµng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông cña kho tõ ®ã n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, gi¶m tû lÖ hao hôt. Do ®Æc tÝnh cña hµng n«ng s¶n lµ theo mïa vô, ®Ó cã hµng xuÊt khÈu c¶ n¨m c«ng ty ph¶i cã kho dù tr÷ ®ñ lín, ®¶m b¶o, ®Ó khi gi¸ n«ng s¶n lªn cã hµng ®Ó b¸n do vËy mµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cho c«ng ty. Do ®ã, c«ng ty ph¶i x©y dùng ®­îc mét kÕ ho¹ch dù tr÷ th­êng xuyªn trang thiÕt bÞ b¶o qu¶n hiÖn ®¹i, ®¶m b¶o ®­îc chÊt l­îng n«ng s¶n. C¨n cø vµo l­îng hµng xuÊt khÈu vµ kh¶ n¨ng xuÊt khÈu mµ lËp kÕ ho¹ch dù tr÷ c¸c mÆt hµng cô thÓ, hîp lý. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã c«ng ty ph¶i ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n vµ c¸n bé qu¶n lý kho cã kinh nghiÖm, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, cã kh¶ n¨ng thùc c¸c nghiÖp vô vÒ kho nh­ : xuÊt, nhËp, kiÓm tra, kiÓm kª, ®¸nh gi¸ chÊt l­îng hµng n«ng s¶n mét c¸ch thµnh th¹o. 3.3.6. N©ng cao h¬n n÷a tr×nh ®é c¸n bé c«ng nh©n viªn C«ng viÖc phôc vô cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ rÊt nhiÒu l¹i ®ßi hái ®­îc gi¶i quyÕt mét c¸ch tho¶ ®¸ng, nhanh chãng, chÝnh x¸c. NÕu kh«ng cã nh÷ng ng­êi c¸n bé cã kinh nghiÖm, tr×nh ®é chuyªn m«n cao th× kh«ng thÓ lµm ®­îc. Con ng­êi lµ nh©n tè quan träng nhÊt quyªt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c«ng ty. §èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu yªu cÇu c¸n bé ph¶i giái nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng, cã ®Çu ãc kinh doanh nh¹y bÐn, n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, øng phã kÞp thêi víi biÕn ®éng phøc t¹p trªn thÞ tr­êng, th«ng th¹o ngo¹i ng÷, cã kh¶ n¨ng giao tiÕp trùc tiÕp víi ®èi t¸c. HiÖn nay c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX cã ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é nghiÖp vô t­¬ng ®èi, hÇu nh­ tÊt c¶ c¸c c¸n bé c«ng ty ®Òu cã tr×nh ®é ®¹i häc. Nh­ng bªn c¹nh ®ã vÉn cßn cã mét sè lín tû lÖ lao ®éng cã tuæi víi tr×nh ®é d­íi ®¹i häc còng kh¸ lín, ®©y lµ nh÷ng ng­êi Ýt nhiÒu ¶nh h­ëng cña c¬ chÕ cò rÊt nhiÒu trong sè hä ®· cè g¾ng xong vÉn thiÕu tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o, kh«ng gi¸m m¹o hiÓm. Do ®ã, c«ng ty cÇn ph¶i n©ng cao chÊt l­îng hiÖu qu¶ sö dông nguån nh©n lùc, cö c¸n bé ®i häc c¸c líp ng¾n h¹n vÒ kü thuËt nghiÖp vô xuÊt nhËp khÈu, c¸c líp ®µo t¹o vÒ nghiªn cøu thÞ tr­êng, nghiªn cøu mÆt hµng còng nh­ th­êng xuyªn cã nh÷ng cuéc trao ®æi, héi th¶o víi c¸c chuyªn gia trong n­íc còng nh­ quèc tÕ ®Ó tiÕp thu nh÷ng kinh nghiÖm trong c¸c lÜnh vùc cßn yÕu kÐm. C«ng ty cã thÓ lµm mét sè viÖc sau: Hµng n¨m tæ chøc c¸c cuéc thi nghiÖp vô qua ®ã c¸c nh©n viªn cã thÓ trao ®æi kinh nghiÖm, cñng cè kiÕn thøc. Hµng n¨m c«ng ty ph¶i trÝch mét phÇn tõ lîi nhuËn ®Ó lËp quü ®µo t¹o. KhuyÕn khÝch tÊt c¶ c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn ®i häc ngo¹i ng÷, n©ng cao tr×nh ®é, c¸ch thøc thu thËp xö lý th«ng tin hiÖn ®¹i… Khi tuyÓn chän nh©n viªn míi ph¶i ®­îc tæ chøc thi cö mét c¸ch nghiªm tóc. Ban gi¸m kh¶o ph¶i lµ ng­êi cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, cã kinh nghiÖm, trÝ c«ng v« t­. KÕt luËn C«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX lµ c«ng ty nhµ n­íc trùc thuéc bé th­¬ng m¹i. C«ng ty ®­îc thµnh lËp th¸ng 10 n¨m 1979. Tõ khi thµnh lËp ®Õn nay c«ng ty ®· kh«ng ngõng më réng ph¹m vi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Ngµy nay xuÊt nhËp khÈu lµ lÜnh vùc kinh doanh chÝnh cña c«ng ty, trong ®ã xuÊt khÈu chiÕm 65%. XuÊt khÈu lµ lÜnh vùc quan träng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, th«ng qua xuÊt khÈu c¸c quèc gia cã ®­îc nguån ngo¹i tÖ ®Ó trang tr¶i cho c¸c nhu cÇu nhËp khÈu cña nÒn kinh tÕ, duy tr× vµ më réng t¸i s¶n xuÊt trong n­íc tranh thñ nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ cña thÕ giíi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu n©ng cao tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi, héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Cïng víi qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc. ViÖt Nam tham gia vµo ASEAN ngµy 28/7/1995 vµ tiÕp ®ã lµ tham gia vµo khu mËu dÞch tù do AFTA, sau ®ã lµ ch­¬ng tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan CEPT. Víi qu¸ tr×nh héi nhËp cña ®Êt n­íc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng tham gia vµo héi nhËp, ®øng tr­íc nh÷ng thêi c¬ vµ thö th¸ch ®ã c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m cho m×nh mét chiÕn l­îc kinh doanh phï hîp. §èi víi daonh nghiÖp tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu, muèn ®¹t ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh cao, ngoµi viÖc nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu, cßn ph¶i cã h­íng ®i ®óng ®¾n vµ x¸c ®Þnh cho m×nh nh÷ng h×nh thøc kinh doanh phï hîp, gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n vµ ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Ngµy nay ViÖt Nam ®· lµ b¹n hµng truyÒn thèng cña c¸c n­íc ASEAN. Cïng víi ®Êt n­íc c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX tham gia vµo thÞ tr­êng ASEAN tõ rÊt l©u vµ ASEAN lu«n lµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu chÝnh cña c«ng ty, trong ®ã n«ng s¶n lµ mÆt hµng xuÊt khÈu chiÕn l­îc. Khi xuÊt khÈu n«ng s¶n vµo thÞ tr­êng ASEAN c«ng ty lu«n ph¶i ®æi míi ®Ó ®­¬ng ®Çu víi sù c¹nh tranh ngµy cµng khèc liÖt. Nh»m g¾n liÒn víi nh÷ng ®ßi hái vµ yªu cÇu cña thùc tiÔn, qua mét thêi gian thùc tËp ë c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX, em ®· chän ®Ò tµi: “ Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu n«ng s¶n ViÖt Nam sang thÞ tr­êng c¸c n­íc ASEAN cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX”. Do thêi gian h¹n hÑp còng nh­ tr×nh ®é cßn h¹n chÕ nªn ®Ò tµi chØ bã hÑp trong viÖc nghiªn cøu khu vùc thÞ tr­êng ASEAN. Tuy nhiªn hy väng r»ng ®Ò tµi cã thÓ phÇn nµo gióp Ých cho viÖc ®­a ra c¸c biÖn ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty sang thÞ tr­êng c¸c n­íc ASEAN. §­a kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c«ng ty ngµy cµng t¨ng, ®ãng gãp nhiÒu h¬n vµo tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. Tµi liÖu tham kh¶o -S¸ch “ViÖt Nam vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ” Biªn so¹n :uû ban quèc gia vÒ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ ,NXB chÝnh trÞ, 2000. -S¸ch “Quan hÖ ViÖt Nam –ASEAN vµ chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam” NXB gi¸o dôc,1992 -Gi¸o tr×nh “Kü thuËt nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng” Biªn so¹n :PGS Vò H÷u Töu, NXBgi¸o dôc,1998. -Gi¸o tr×nh “Marketing th­¬ng m¹i quèc tÕ” Biªn so¹n:PGS-TS NguyÔn Duy Bét, x­ëng in §HKTQD,1997. T¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn: sè 3-2002 Bµi”Gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng n«ng s¶n ViÖt Nam giai ®o¹n 2002-2010” sè 5-2002 Bµi”cµ phª ViÖt Nam ®«i ®iÒu tr¨n trë”. Sè 7-2002 Bµi “Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn thÞ tr­êng n«ng s¶n vµ th­¬ng m¹i n«ng th«n ë n­íc ta hiÖn nay”. B¸o n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n: Sè 1-2002 Bµi “N«ng s¶n ViÖt Nam vµ xu h­íng xuÊt khÈu”. Sè5-2002 Bµi “Mét sè gi¶i ph¸p tr­íc m¾t nh»m hç trî s¶n xuÊt cµ phª hiÖn nay”. B¸o ngo¹i th­¬ng: Sè 6 ngµy 21-29/2/2004 Bµi “VËn héi míi triÓn väng tèt ®Ñp cña ngµnh cao su ViÖt Nam xuÊt khÈu”. Sè2 ngµy 11-20/1/2004 Bµi “Xu h­íng ®µm ph¸n vÒ mËu dÞch tù do ë c¸c n­íc ASEAN”. B¸o th­¬ng m¹i sè ®Æc biÖt, 2003 Bµi “XuÊt khÈu 2003-h­íng tíi chÊt l­îng t¨ng tr­ëng”. Nghiªn cøu §«ng Nam ¸ 4/2002, 6/2002 vµ mét sè tµi liÖu kh¸c. Céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam §éc lËp –Tù do –H¹nh phóc nhËn xÐt thùc tËp tèt nghiÖp C«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX x¸c nhËn : Sinh viªn : NguyÔn ThÞ HuyÒn Khoa : Th­¬ng m¹i Tr­êng : §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n §· thùc tËp t¹i c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIEX tõ ngµy 10/2/2004 ®Õn ngµy 22/5/2004. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp, sinh viªn NguyÔn ThÞ HuyÒn ®· thÓ hiÖn tinh thÇn häc hái, nghiªm tóc chÊp hµnh néi quy cña c«ng ty, cã th¸i ®é lµm viÖc tèt vµ hoµn thµnh méi nhiÖm vô ®­îc giao. Víi viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi “Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu n«ng s¶n ViÖt Nam sang thÞ tr­êng c¸c n­íc ASEAN cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX” .Sinh viªn NguyÔn ThÞ HuyÒn ®· nghiªn cøu ®Æc ®iÓm vµ t×nh h×nh kinh doanh cña c«ng ty, th«ng qua ®Ò tµi cña m×nh d· gãp phÇn ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty, mét vÊn ®Ò ®ang ®­îc c«ng ty rÊt quan t©m. Hµ néi ngµy22 th¸ng 5 n¨m 2004 X¸c nhËn cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX. Lêi cam ®oan T«i tªn lµ: NguyÔn ThÞ HuyÒn Líp: TMQT 42 Khoa: Th­¬ng m¹i T«i xin cam ®oan r»ng chuyªn ®Ò thùc tËp nµy lµ do t«i tù lµm kh«ng sao chÐp. NÕu sao chÐp th× t«i xin hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm . Hµ Néi ngµy 22 th¸ng 5 n¨m 2004 Ng­êi cam ®oan (Ký tªn) NguyÔn ThÞ HuyÒn Môc lôc