Tiểu luận Chính sách tiền tệ và đánh giá về việc thực thi chính sách tiền tệ ở Việt Nam trong những năm gần đây

y ho¹t ®éng. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy trong thêi gian tíi, Ng©n hµng Nhµ n­íc ph¶i ph¸t hµnh c¸c ®ît tÝn phiÕu Ng©n hµng Nhµ n­íc. ViÖc nµy ch­a ch¾c ®· ®­îc tho¶ thuËn tõ nhiÒu phÝa. ChÝnh bëi vËy, viÖc t¹o thªm c«ng cô cho thÞ tr­êng më th«ng qua viÖc ph¸t hµnh tÝn phiÕu kho b¹c ®­îc coi lµ biÖn ph¸p tèi ­u. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy nªn ch¨ng, Bé tµi chÝnh dõng viÖc huy ®éng vèn cho ng©n s¸ch th«ng qua viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu b¸n lÎ hai n¨m víi chi phÝ cao ®Ó ph¸t hµnh tÝn phiÕu kho b¹c th«ng qua ®Êu thÇu t¹i Ng©n hµng Nhµ n­íc víi chi phÝ thÊp h¬n rÊt nhiÒu. Lµm nh­ vËy kh«ng nh÷ng ®¸p øng ®­îc vèn cho nhu cÇu chi tiªu ng©n s¸ch mµ cßn ®ång thêi t¹o thªm c«ng cô cho viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. VÒ ng­êi mua, ng­êi b¸n: Tham gia nghiÖp vô thÞ tr­êng më, Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ c¸c tæ chøc tÝn dông sÏ thuËn mua võa b¸n tÝn phiÕu kho b¹c, chøng chØ tiÒn göi, tÝn phiÕu Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n kh¸c. §iÒu quan träng h¬n, trong chiÕn l­îc kinh doanh cña m×nh, c¸c tæ chøc tÝn dông ph¶i x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c mua hoÆc b¸n c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸ trÞ ng¾n h¹n vµo lóc nµo vµ bao nhiªu. §iÒu ®ã còng ®ång nghÜa víi viÖc Ng©n hµng Nhµ n­íc ph¶i quyÕt ®Þnh b¬m vµo l­u th«ng hay thu hót ra mét l­îng tiÒn tÖ t­¬ng øng. Râ rµng nã liªn quan ®Õn kh¶ n¨ng, tr×nh ®é ph©n tÝch vµ dù b¸o vèn kh¶ dông cÇn duy tr× cña c¸c tæ chøc tÝn dông còng nh­ sù kiÓm so¸t ®èi víi lo¹t vèn nµy cña Ng©n hµng Trung ­¬ng. * §¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn cña nghiÖp vô thÞ tr­êng më trong t­¬ng lai: Cã thÓ nãi, nghiÖp vô thÞ tr­êng më lµ mét c«ng cô míi mÎ cña chÝnh s¸ch tiªn tÖ. V× vËy, trong thêi k× ®Çu giao dÞch, nghiÖp vô thÞ tr­êng më cã thÓ ch­a th­êng xuyªn. Trong c¸c phiªn ®Êu thÇu mua vµ b¸n, còng cã thÓ kh«ng ®¹t ®­îc khèi l­îng mua hoÆc b¸n c¸c giÊy tê cã gi¸ trÞ. Do ®ã, kh«ng nªn ®¸nh gi¸ véi nghiÖp vô thÞ tr­êng më ch­a thµnh c«ng. §ång thêi, nghiÖp vô thÞ tr­êng më ®­îc coi lµ b­íc trung gian ®Ó tiÕn tíi viÖc tù do ho¸ l·i suÊt trong t­¬ng lai. §iÒu 18 cña LuËt Ng©n hµng Nhµ n­íc quy ®Þnh “Ng©n hµng Nhµ n­íc x¸c ®Þnh vµ c«ng bè l·i suÊt c¬ b¶n vµ l·i suÊt t¸i cÊp vèn. C¸c tæ chøc tÝn dông sÏ c¨n cø vµo l·i suÊt c¬ b¶n do Ng©n hµng Nhµ n­íc c«ng bè ®Ó x¸c ®Þnh l·i suÊt huy ®éng vµ cho vay cña m×nh. Khi thÞ tr­êng më ho¹t ®éng th­êng xuyªn th× viÖc h×nh thµnh l·i suÊt trªn thÞ tr­êng më sÏ lµ mét trong nh÷ng c¬ së ®Ó Ng©n hµng Nhµ n­íc x¸c ®Þnh møc l·i suÊt c¬ b¶n. VÒ c¬ b¶n Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p lÝ cÇn thiÕt cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng më. HiÖn nay, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®ang gÊp rót l¾p ®Æt thiÕt bÞ m¸y mãc vµ dù ®o¸n c¸c tæ chøc tÝn dông sÏ chuÈn bÞ xong vµ triÓn khai ho¹t ®éng trong quý III/2000. Cung øng tiÒn L·i suÊt Møc ®é rñi ro 1. Qua nghiÖp vô TTM Lµ l·i suÊt ®Êu thÇu ThÊp nhÊt 2. Qua chiÕt khÊu giÊy tê cã gi¸ Lµ l·i suÊt Ên ®Þnh (l·i suÊt chiÕt khÊu) ThÊp h¬n 3. Qua cho vay chiÕt khÊu hoÆc cho vay t¸i cÊp vèn a. Cã b¶o ®¶m b. Møc Ên ®Þnh L·i tr¶ tr­íc L·i tr¶ sau hµng th¸ng L·i suÊt Ên ®Þnh L·i suÊt Ên ®Þnh ThÊp h¬n ChÊp nhËn rñi ro ®Ó ®¶m b¶o an toµn hÖ thèng 4. Qua cho vay thanh to¸n bï trõ L·i suÊt Ên ®Þnh cao Kh«ng cã c¬ së ®¶m b¶o 5. Qua mua ngo¹i tÖ TØ gi¸ Ên ®Þnh An toµn 6. Dù tr÷ b¾t buéc Kh«ng l·i suÊt An toµn Ta cã thÓ hiÓu râ c¸c nghiÖp vô, møc l·i suÊt, ®é rñi ro cña c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña ViÖt Nam b»ng b¶ng tãm t¾t trªn ®©y. 2.3. Môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ: 2.3.1. Môc tiªu trung gian: Chóng ta biÕt r»ng, Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam chän khèi tiÒn M2 lµm môc tiªu trung gian trong viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, bëi thùc tÕ ®· chØ ra r»ng sù biÕn ®éng cña møc gi¸ vµ s¶n l­îng trong thËp kØ 90. Tuy nhiªn, viÖc thùc hiÖn l·i suÊt Ên ®Þnh ®· lµm gi¶m ®i môc tiªu trung gian nµy. VËy ta thö xem môc tiªu trung gian M2 ®­îc sö dông nh­ thÕ nµo? ChÝnh s¸ch trÇn l·i suÊt cã ®Æc ®iÓm g×? Vµ t×nh tr¹ng m©u thuÉn môc tiªu M2 vµ viÖc Ên ®Þnh trÇn l·i suÊt ? a. Cung tiÒn: Nh©n tè quan träng trong viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ë ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua lµ cung tiÒn tÖ. Víi nç lùc vÒ mäi mÆt, trong thËp kØ 90, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· cã nhiÒu ®æi míi trong viÖc cung tiÒn tÖ. Ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n vµ ®iÒu hµnh cung øng tiÒn trong chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®­îc ph¸t triÓn vµ bæ sung dÇn tõ s¬ khai ®¬n gi¶n, thiÕu linh ho¹t tiÕn tíi bao qu¸t, chó ý ®Çy ®ñ h¬n c¸c yÕu tè cã liªn quan, cho phÐp chñ ®éng nh¹y bÐn ®iÒu chØnh theo t×nh h×nh thay ®æi cña thÞ tr­êng. ThËt vËy, tr­íc n¨m 1992 viÖc tÝnh to¸n khèi l­îng tiÒn cÇn ph¸t hµnh hµng n¨m ë ViÖt Nam thùc chÊt lµ tÝnh to¸n khèi l­îng tiÒn mÆt cÇn ph¸t hµnh. Nhu cÇu tiÒn tÖ cña nÒn kinh tÕ ®­îc x¸c ®Þnh th«ng qua c©n ®èi tiÒn mÆt cña c¸c Ng©n hµng mµ kh«ng tÝnh ®Õn nhu cÇu tiÒn ®­îc h×nh thµnh qua kh©u tÝn dông trªn c¬ së sè d­ cña hÖ thèng Ng©n hµng. C¸ch tÝnh nµy tËo nªn sù khai hiÕm tiÒn mÆt vµ g©y ¸p lùc ®èi víi tiÒn dù tr÷. Cho ®Õn thêi ki 1994-1995 cïng víi sù thay ®æi c¨n b¶n quan niÖm vÒ l­îng tiÒn cung øng, khèi l­îng tiÒn cÇn ph¸t hµnh tÝnh trªn c¬ së tÝnh to¸n møc tiÒn cung øng t¨ng thªm vµo ®Çu k× kÕ ho¹ch dùa vµo c¸c yÕu tè: TØ lÖ t¨ng tr­ëng kinh tÕ dù tÝnh, sù thay ®æi tèc ®é l­u th«ng tiÒn tÖ vµ c¸c nh©n tè kh¸c. C«ng thøc tÝnh ®­îc cô thÓ ho¸ lµ: L­îng tiÒn cung øng t¨ng thªm trong k× = L­îng tiÒn l­u th«ng ®Çu k× *(tØ lÖ t¨ng tr­ëng kinh tÕ dù kiÕn + tØ lÖ l¹m ph¸t dù tÝnh). C¨n cø vµo kÕt qu¶ nµy, Ng©n hµng Nhµ n­íc x¸c ®Þnh l­îng tiÒn cÇn ph¸t hµnh thªm ra l­u th«ng. Ngoµi ra, Ng©n hµng Nhµ n­íc cã thÓ xem xÐt ®Õn c¸c yÕu tè kh¸c ®Ó ®iÒu chØnh sè liÖu nµy, vÝ dô nh­ sù chªnh lÖch gi÷a tèc ®é t¨ng tiÒn vµ tØ lÖ GDP danh nghÜa trong qu¸ khø hoÆc nh÷ng cam kÕt cña Ng©n hµng Nhµ n­íc víi IMF vÒ tèc ®é t¨ng tiÒn. Theo c¸ch x¸c ®Þnh nµy, hÖ sè t¹o tiÒn còng nh­ sù biÕn ®éng cña tµi s¶n cã ngo¹i tÖ dßng kh«ng ®­îc tÝnh ®Õn. V× thÕ, l­îng tiÒn trung ­¬ng cÇn ph¸t hµnh v­ît qu¸ nhu cÇu tiÒn tÖ thùc tÕ g©y khã kh¨n trong viÖc kiÓm so¸t sù biÕn ®éng cña l­îng tiÒn cung øng. Tõ n¨m 1996 ®Õn nay, Ng©n hµng Nhµ n­íc ¸p dông ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh l­îng tiÒn trung ­¬ng cÇn ph¸t hµnh theo ®óng nguyªn lÝ víi hai b­íc: Thø nhÊt, dù tÝnh sù biÕn ®éng tæng l­îng tiÒn cung øng MS c¨n cø vµo c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn nhu c©ï tiÒn tÖ gåm cã møc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ dù tÝnh, tØ lÖ l¹m ph¸t dù kiÕn, sù biÕn ®éng tèc ®é l­u th«ng tiÒn tÖ dù kiÕn. Thø hai, x¸c ®Þnh l­îng tiÒn trung ­¬ng cÇn t¨ng thªm trªn c¬ së dù ®o¸n sù biÕn ®éng cña hÖ sè gia t¨ng tiÒn vµ l­îng tiÒn cung øng ë b­íc thø nhÊt. Tuy nhiªn, hiÖn nay v× kü thuËt thèng kª vµ c¸c d÷ liÖu c¬ së cña thèng kª còng nh­ dù b¸o cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ch­a ®­îc chÝnh x¸c nªn c¸c chØ sè dù tÝnh vÒ l¹m ph¸t, t¨ng tr­ëng vµ tèc ®é l­u th«ng tiÒn tÖ ch­a ®ñ tin cËy ®Ó lµm c¨n cø dù b¸o khèi l­îng tiÒn cung øng t¨ng thªm. V× thÕ, cïng víi kÕt qu¶ trªn, Ng©n hµng Nhµ n­íc cßn xem xÐt ®Õn sù biÕn ®éng cña nguån ®èi øng tiÒn tÖ, bao gåm: Tµi s¶n cã ngo¹i tÖ rßng vµ tÝn dông trong n­íc ®Ó x¸c ®Þnh møc t¨ng lªn cña l­îng tiÒn cung øng cïng kú kÕ ho¹ch. Nh­ vËy, ngµnh Ng©n hµng ®· ®¹t nhiÒu b­íc tiÕn lín trong viÖc ®iÒu chØnh møc cung tiÒn. ChÝnh phñ ®· thùc sù giao quyÒn chñ ®éng ®iÒu hµnh cung øng tiÒn trung ­¬ng cho ng©n hµng nhµ n­íc. §©y lµ yÕu tè th¸o gì quan träng so víi c¬ chÕ ph¸t hµnh tiÒn trong giai ®o¹n tr­íc ®©y. Nhê vËy, Ng©n hµng Nhµ n­íc kh«ng nh÷ng chñ ®éng vÒ khèi l­îng ®­a tiÒn l­u th«ng mµ cßn linh ho¹t trong môc tiªu, khèi l­îng ®iÒu tiÕt. §Æc biÖt lµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, khi ViÖt Nam liªn tiÕp nhËn ®­îc nguån ngo¹i tÖ tõ c¸c kho¶n ODA, FDI, vay th­¬ng m¹i, du lÞch, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· dµnh khèi l­îng tiÒn trung ­¬ng thÝch øng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu chuyÓn ®æi ra ®ång, võa lµ biÖn ph¸p ®iÒu tiÕt tØ gi¸ cÇn thiÕt, võa n©ng ®­îc dù tr÷ ngo¹i tÖ quèc gia võa më réng l·nh ®Þa cña ®ång b¶n tÖ trªn thÞ tr­êng trong n­íc. H·y xem xÐt b¶ng sè liÖu nh÷ng n¨m ®Çu thËp kØ: 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 T¨ng tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n 324 445 189 53 79 34 27 Thay ®æi M2/GDP 12,5 13,6 17,3 9,4 11,7 6,2 5,4 Qua b¶ng sè liÖu ta thÊy trong giai ®o¹n ®Çu 91 -94 tØ lÖ l¹m ph¸t quan hÖ chÆt chÏ vµ cïng chiÒu víi tØ lÖ t¨ng cung tiÒn tÖ. NÕu n¨m 1993, møc t¨ng M2 lµ 27% t­¬ng øng víi tØ lÖ l¹m ph¸t 5,4%. N¨m 1994, khi cung tiÒn tÖ t¨ng th× tØ lÖ l¹m ph¸t lµ 14,4%. Do ®ã, cã thÓ nãi theo ®uæi M2 lµ môc tiªu trung gian Ng©n hµng Nhµ n­íc cã nh÷ng gi¶i ph¸p kÞp thêi ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng l¹m ph¸t cao, g©y ¶nh h­ëng ®Õn nÒn kinh tÕ. b. ChÝnh s¸ch l·i suÊt. L·i suÊt lµ “gi¸ c¶” cña vèn trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh vµ lu«n lµ c«ng cô nh¹y c¶m trong viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña Ng©n hµng Nhµ n­íc. §Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch râ nÐt vÒ t¸c ®éng l·i suÊt, tr­íc hÕt cÇn xuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm ®iÒu hµnh c¬ chÕ l·i suÊt cña ViÖt Nam. Tõ nh÷ng n¨m 1988 - 1989, ViÖt Nam ®· b¾t ®Çu thùc hiÖn c¬ chÕ l·i suÊt d­¬ng theo nguyªn t¾c ng­êi göi cã lîi vµ ng­êi vay chÊp nhËn ®­îc vµ ng©n hµng kinh doanh cã l·i. §iÒu chØnh l·i suÊt tiÒn göi vµ cho vay phï hîp víi biÕn ®éng cña chØ sè l¹m ph¸t vµ yªu cÇu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®ång thêi n©ng cao tÝnh tù chñ cña c¸c tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ th«ng qua viÖc níi láng dÇn c¸c quy chÕ qu¶n lý l·i suÊt. §Ó l·i suÊt thùc d­¬ng c¸c bÊt ®¼ng thøc vµ ®¼ng thøc sau cÇn ®­îc t«n träng. - Tû lÖ l¹m ph¸t b×nh qu©n nhá h¬n l·i suÊt huy ®éng b×nh qu©n nhá h¬n l·i suÊt cho vay b×nh qu©n nhá h¬n tØ suÊt lîi nhuËn. - L·i suÊt tÝn dông ng¾n h¹n nhá h¬n l·i suÊt tÝn dông dµi h¹n. - L·i suÊt tÝn dông ngo¹i tÖ b»ng l·i suÊt tÝn dông néi tÖ (sau khi c¶ hai ®· ngo¹i trõ yÕu tè l¹m ph¸t) Trªn c¬ së c¬ chÕ l·i suÊt thùc d­¬ng, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· tõng b­íc nãi láng ®iÒu hµnh l·i suÊt phï hîp víi diÔn biÕn kinh tÕ tiÒn tÖ, n¨ng lùc qu¶n lý ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Nhµ n­íc tõ chç quy ®Þnh cô thÓ møc l·i suÊt tiÒn göi huy ®éng vµ l·i suÊt cho vay, tiÕn tíi thùc hiÖn khung l·i suÊt cho vay riªng cho kinh tÕ quèc doanh vµ ngoµi quèc doanh, ®ång thêi cho phÐp thùc hiÖn c¬ chÕ huy ®éng vµ cho vay theo l·i suÊt tho¶ thuËn. Tõ n¨m 1996, Ng©n hµng Nhµ n­íc thùc hiÖn c¬ chÕ “khèng chÕ cho vay theo l·i suÊt cho vay tèi ®a”. §iÒu nµy lµm cho c¸c môc tiªu kinh tÕ l¹m ph¸t, tÝn hiÖu cung cÇu vèn trªn thÞ tr­êng vµ quyÒn chñ ®éng Ên ®Þnh l·i suÊt kinh doanh cña c¸c tæ chøc tÝn dông ®­îc më réng. H¬n thÕ n÷a, nh»m khuyÕn khÝch ph¸t triÓn kinh tÕ t¨ng ®Çu t­, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· ®iÒu chØh h¹ khung l·i suÊt tiÒn göi vµ cho vay cña c¸c tæ chøc ®èi víi nÒn kinh tÕ nh÷ng vÉn ®¶m b¶o mét møc l·i suÊt thùc d­¬ng thÝch hîp nh»m thu hót tiÒn nhµn rçi trong d©n c­ vµ hÖ thèng ng©n hµng. Tõ th¸ng 3/1991 ®Õn 10/1993, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· 6 lÇn h¹ trÇn l·i suÊt trong ®ã l·i suÊt tiÒn göi k× h¹n 3 th¸ng gi¶m dÇn tõ 4% ®Õn 3% th¸ng 6/1992, 2,3%/1 th¸ng - 8/1992; 2%/1 th¸ng - 10/1992; 1,7%/1 th¸ng - 4/1993 vµ gi÷ møc 1,4%/1 th¸ng - 10/1993. §Õn n¨m 1995, 1996 ®èi víi l·i suÊt tiÒn göi chØ cßn 0,3% - 0,5%/1 th¸ng. Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· thùc hiÖn thu hÑp dÇn gi÷ kho¶ng c¸ch cho vay ngo¹i tÖ vµ cho vay néi tÖ, n©ng l·i suÊt cho vay trung vµ dµi h¹n lªn gÇn b»ng l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n, thay ®æi c¬ cÊu tÝn dông cã lîi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. §Æc biÖt, ngµy 29/5 /99, thèng ®èc ng©n hµng Nhµ n­íc ®· kÝ quyÕt ®Þnh qui ®Þnh vÒ viÖ ®iÒu chØnh trÇn l·i suÊtcho vay cña c¸c tæ chøc cho vay ®èi víi kh¸ch hµng vay vèn, cô thÓ lµ trÇn l·i suÊt tÝn dông cho vay lµ 1,2% th¸ng, trung vµ dµi h¹n 1,25%/ 1 th¸ng ®­îc thèng nhÊt thµnh 1trÇn l·i suÊt cho vay lµ 1,15% ¸p dông cho c¶ khu vùc thµnh thÞ vµ n«ng th«n, tæ chøc tÝndông quèc doanh vµ cæ phÇn. Nh×n chung, nh÷ng ®ît ®iÒu chØnh l·i suÊt lÇn nµy cã t¸c dông thùc sù vÒ mÆt gi¶i quyÕt chÝnh s¸ch l·i suÊt, thèng nhÊt l¹i trÇn l·i suÊt cho c¶ tæ chøc tÝn dông, t¹o ra sù b×nh ®¼ng trong chÝnh s¸ch l·i suÊt cho vay gi÷a khu vùc thµnh thÞ vµ n«ng th«n. Tuy vËy, t¸c dông kÝch nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn th× chØ ë møc ®é nµo ®ã bëi v× tr­íc hÕt nã chØ trùc tiÕp gióp gi¶m chi phÝ vµ t¨ng ®Çu t­ ®èi víi khu vùc n«ng th«n nh­ng d­ nî cña khu vùc n«ng th«n kh«ng lín, trong ®ãc c¸c kho¶n cho vay chÝnh s¸ch, cho vay ch­¬ng tr×nh cña chÝnh phñ gãp phÇn kh«ng nhá cho nªn t¸c dông kÝch thÝch khu vùc n«ng th«n cña viÖc ®iÒu chØnh l·i lÇn nµy kh«ng lín. H¬n n÷a, viÖc h¹ l·i suÊt míi chØ gi¶ quyÕt mét phÇn cña vÊn ®Ò, t¸c dông cña nã chØ thùc sù ph¸t huy khi ®­îc g¾n liÒn víi c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh kh¸c ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp vay vèn ng©n hµng, ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh doanh. Do ®ã, ®èi víi viÖc ®iÒu chØnh l·i suÊt th× cã hai xu h­íng tr¸i ng­îc nhau. Theo lËp luËn th«ng th­êng th× mét khi cã nguy c¬ t¨ng l¹m ph¸t th× Ng©n hµng Nhµ n­íc thùc hiÖn chÝnh s¸ch th¾t chÆt tiÒn tÖ, vÒ l·i suÊt lµ ph¶i t¨ng l·i suÊt. Nh­ng ®èi víi ViÖt Nam, do cã ¸p lùc rÊt lín vÒ mÆt x· héi, muèn gi¶m l·i suÊt ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vay vèn cña nÒn kinh tÕ, Ng©n hµng Nhµ n­íc cã thÓ thùc hiÖn hai biÖn ph¸p: thø nhÊt lµ, duy tr× hiÖn tr¹ng, kh«ng thay ®æi l·i suÊt - ®©y lµ chÝnh s¸ch hîp lÝ nhÊt, thø hai lµ, nÕu buéc ph¶i h¹ l·i suÊt th× ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p kÌm theo ®Ó trung hoµ t¸c ®éng gi¶m l·i suÊt. C¸c biÖn ph¸p ®ã lµ: 1. Cã thÓ h¹ l·i suÊt cho vay nh­ng ®èi víi ®iÒu kiÖn bá thuÕ doanh thu qu¸ bÊt hîp lÝ ®èi víi NHTM. 2. H¹ l·i suÊt tiÒn göi vµ cho vay kÌm theo t¨ng tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc lªn 1% - 1,5%. Tuy vËy, so víi yªu cÇu ®æi míi cña nÒn kinh tÕ, yªu cÇu héi nhËp, yªu cÇu ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ, thÞ tr­êng vèn th× “c¬ chÕ trÇn l·i suÊt cho vay chØ cã t¸c dông nhÊt thêi, vÒ l©u dµi vÉn béc lé nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. KiÓm so¸t l·i suÊt trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ b»ng c¬ chÕ khèng chÕ trÇn l·i suÊt cho vay tuy cã níi láng quyÒn quyÕt ®Þnh l·i suÊt cña c¸c NHTM nh÷ng cßn ¸p ®Æt nhiÒu yÕu tè can thiÖp cña hµnh chÝnh Nhµ n­íc ®Ó kiÓm so¸t l·i suÊt, lµm cho l·i suÊt nhiÒu khi kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc nhu cÇu cña thÞ tr­êng, qua ®ã lµm mÐo mã sù ph©n bæ nguån vèn tÝn dông vµo c¸c lÜnh vùc, vïng kinh tÕ lµm h¹n chÕ tiÒm n¨ng ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. MÆt kh¸c, yÕu tè can thiÖp hµnh chÝnh cßn lín, h¹n chÕ kh¶ n¨ng thùc hiÖn vai trß trung gian cña c¸c NHTM ®Ó lu©n chuyÓn nguån vèn tõ n¬i thõa ®Õn n¬i thiÕt mét c¸ch kÞp thêi, h¹n chÕ sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c c«ng cô tµi chÝnh trªn thÞ tr­êng, v× l·i suÊt ch­a thÓ lµ th­íc ®o gi¸ c¶ cho c¸c tµi s¶n tµi chÝnh trªn thÞ tr­êng. §Æc biÖt trong t×nh h×nh diÔn biÕn l·i suÊt trªn thÞ tr­êng quèc tÕ hiÖn nay ®ang cã xu h­íng ngµy cµng t¨ng, trong khi nÒn kinh tÕ trong n­íc cßn nhiÒu th¸ch thøc th× c¬ chÕ trÇn l·i suÊt ¸p dông cho c¶ ViÖt Nam ®ång, ngo¹i tÖ lµm cho quan hÖ gi÷a l·i suÊt VN§ víi l·i suÊt ngo¹i tÖ ë trong n­íc, l·i suÊt ngo¹i tÖ ë trong n­íc víi l·i suÊt trªn thÞ tr­êng quèc tÕ trë nªn kÐm linh ho¹t, c¶n trë viÖc huy ®éng vèn tõ n­íc ngoµi vµ sù thua thiÖt cho doanh nghiÖp vµ tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam. V× vËy, ViÖt Nam chóng ta ®ang chuÈn bÞ nh÷ng tiÒn ®Ò c¬ b¶n cho viÖc ®iÒu hµnh l·i suÊt tõ “trÇn l·i suÊt cho vay” sang c¬ chÕ ®iÒu hµnh l·i suÊt c¬ b¶n. c. M©u thuÉn cña viÖc theo dâi hai môc tiªu. Qua xem xÐt vÒ chÝnh s¸ch cung øng tiÒn vµ chÝnh s¸ch l·i suÊt, ta thÊy Ng©n hµng Nhµ n­íc võa chän M2 lµm môc tiªu trung gian võa Ên ®Þnh trÇn l·i suÊt cho vay. Cã lóc t­ëng chõng ViÖt Nam ta theo ®uæi c¶ hai môc tiªu - mét ®iÒu ma theo Milton Friedman cho r»ng kh«ng thÓ nµo x¶y ra. Thùc ra, ViÖt Nam kh«ng theo ®uæi hai môc tiªu nh­ vËy. C¸i tån t¹i ë ®©y lµ l·i suÊt ch­a cã mèi t­¬ng quan chÆt chÏ víi M2 vµ nh­ vËy ®©y kh«ng ph¶i lµ môc tiªu trung gian. Tuy nhiªn, l·i suÊt còng kh«ng ph¶n ¸nh gi¸ c¶ vèn qua cung cÊp tÝn dông cña nÒn kinh tÕ - l·i suÊt ®­îc Ên ®Þnh. §iÒu nµy lµ mét m©u thuÉn mµ c¸c nhµ tiÒn tÖ ViÖt Nam t­¬ng lai ph¶i gi¶i quyÕt. ChÝnh t×nh tr¹ng nµy ®· x¶y ra nhiÒu tr­êng hîp bÊt cËp: Khi Ng©n hµng Nhµ n­íc võa Ên ®Þnh M2 võa khèng chÕ l·i suÊt, gi¶ sö nÒn kinh tÕ cã chiÒu h­íng t¨ng tr­ëng, nhu cÇu tiÒn tÖ t¨ng lªn. Lóc nµy ¸p lùc t¨ng l·i suÊt lµ rÊt m¹nh. Tuy nhiªn do Ên ®Þnh trÇn l·i suÊt, l·i suÊt kh«ng ®­îc t¨ng. Do ®ã, c¸c tæ chøc ng©n hµng rÊt ®éc quyÒn trong viÖc cung øng vèn. V× vËy, cã thÓ c¸c ng©n hµng kh«ng t¨ng l·i suÊt nh­ng hä chØ cung øng cho nh÷ng ®¬n vÞ kinh doanh nµo ®¸p øng ®iÒu kiÖn lµ chÊp nhËn mét møc phÝ giao dÞch cao. Nh­ vËy, víi l·i suÊt vµ phÝ giao dÞch, c¸c ®¬n vÞ kinh doanh cÇn cã vèn ph¶i tr¶ mét sè tiÒn t­¬ng ®­¬ng víi møc l·i suÊt thùc tÕ lÏ ra ph¶i ®¹t ®­îc nÕu kh«ng cã sù khèng chÕ trÇn l·i suÊt. DiÔn biÕn sÏ x¶y ra ng­îc l¹i khi cÇu tiÒn gi¶m xuèng. Thùc tr¹ng nµy lµm cho ho¹t ®éng ng©n hµng kh«ng ®­îc hiÖu qu¶. Gi÷a cung tiÒn vµ cÇu tiÒn ch­a cã sù t­¬ng xøng. L·i suÊt ch­a ph¶n ¸nh ®­îc mèi quan hÖ ®Æc tr­ng cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ do ®ã, vÊn ®Ò lµ ph¶i c¶i c¸ch c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®Ó tiÕn tíi “tù do ho¸ l·i suÊt” h×nh thµnh l·i suÊt thÞ tr­êng liªn ng©n hµng. b. Môc tiªu cuèi cïng. Trong qu¸ tr×nh vËn hµnh c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, ng©n hµng Nhµ n­íc ph¶i ®¶m b¶o ®­îc hai môc tiªu: æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn vµ ®¶m b¶o an toµn cho hÖ thèng vµ ®¶m b¶o thanh kho¶n cho hÖ thèng ng©n hµng. Ta hiÓu æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn tøc lµ th«ng qua viÖc ®iÒu hµnh tû gi¸ b¶o ®¶m gi¸ trÞ cña ®ång b¶n tÖ so víi ®ång ngo¹i tÖ vµ th«ng qua chÝnh s¸ch l·i suÊt ®Ó æn ®Þnh quan hÖ ®èi néi cña ®ång b¶n tÖ tõ ®ã æn ®Þnh thÞ tr­êng. §©y lµ môc tiªu c¬ b¶n cña hÖ thèng ng©n hµng nh­ng ë ViÖt Nam do mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a ng©n hµng Nhµ n­íc vµ chÝnh phñ, nªn ®©y còng ®­îc coi lµ sù nghiÖp chung cña c¶ n­íc. Vµ kh«ng chØ riªng ë hÇu hÕt c¸c n­íc trªn thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nh­ Mü, NhËt b¶n, Céng hoµ liªn bang §øc, nhiÖm vô æn ®Þnh tiÒn tÖ ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu. Do yªu cÇu cña x· héi vµ nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ, môc tiªu thø hai còng kh«ng kÐm phÇn quan träng. B¶o ®¶m an toµn cho hÖ thèng ng©n hµng lµ th«ng qua chøc n¨ng lµ ng­êi cho vay cuèi cïng, Ng©n hµng Nhµ n­íc cung øng tiÒn b»ng c¸c kªnh thÝch hîp ®¶m b¶o kh¶ n¨ng chi tr¶ vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña hÖ thèng tÝn dông. Th«ng qu vai trß lµ trung gian thanh to¸n ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ viÖc quyÕt to¸n h»ng ngµy trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ c¸c giao dÞch mua b¸n c¸c giÊy tê cã gi¸ nh»m ph©n phèi l¹i dù tr÷ gi÷a hÖ thèng ng©n hµng vµ c¸c trung gian tµi chÝnh mét c¸ch an toµn kÞp thêi. Cã thÓ nãi, hai môc tiªu trªn cã nh÷ng c¸i chung nh­ng l¹i lµ môc tiªu m©u thuÉn nhau. C¸i chung ë ®©y lµ nÕu chÝnh s¸ch tiÒn tÖ æn ®Þnh ®­îc nÒn kinh tÕ th× tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ sÏ cao nh­ng trªn thùc tÕ, ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, tèc ®é t¨ng tr­ëng cao th­êng g¾n víi mét møc l¹m ph¸t vµ mÊt æn ®Þnh nµo ®ã. H·y xÐt mét vµi vÝ dô ®iÓn h×nh. NÒn kinh tÕ Hµn Quèc thêi kú 1965 - 1980 cã tèc ®é t¨ng tr­ëng lµ 9,9% vµ tèc ®é l¹m ph¸t trung b×nh lµ 18,4%. Hµ Quèc víi chÝnh s¸ch ®Çu t­ lín vµo ngµnh c«ng nghiÖp nÆng ®­a ®Õn c¸c khã kh¨n trong kh¶ n¨ng thanh to¸n cña NHTM vµ dÉn ®Õn sù ph¸t triÓn hÖ thèng tµi chÝnh kh«ng chÝnh thøc, n»m ngoµi sù kiÓm so¸t cña Ng©n hµng Trung ­¬ng. ChÝnh sù nhÊn m¹nh æn ®Þnh kinh tÕ, ®Õn thêi kú 1980 - 1989, ë Hµn Quèc, l¹m ph¸t gi¶m 5% víi tèc ®é t¨ng tr­ëng lµ 9,7%. Hay ë Indonexia, tû lÖ l¹m ph¸t 35,5% víi tèc ®é t¨ng tr­ëng lµ 7%. Tuy vÊp ph¶i khã kh¨n trong viÖc kiÓm so¸t luång vèn ra vµo, In®«nªxia sím tù do ho¸ hÖ thèng tµi chÝnh tr­íc khi tù do ho¸ ngo¹i th­¬ng vµ kÕt qu¶ lµ hiÖu lùc cña c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®· kiÓm so¸t ®­îc sù bµnh tr­íng tiÒn tÖ. Lam ph¸t lóc nµy gi¶m xuèng 8,3% víi tû lÖ t¨ng tr­ëng 5,3%. Së dÜ nh­ vËy, bëi lÏ trong giai ®o¹n ®Çu khi mµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ch­a thùc sù ph¸t triÓn, ch­a tu©n theo nh÷ng quy luËt chÆt chÏ nh­ c¸c n­íc ph¸t triÓn, viÖc t¨ng vèn cho nÒn kinh tÕ lµ mét nhu cÇu lín, nªn kh«ng thÓ gi÷ nÒn kinh tÕ ë møc l¹m ph¸t thÊp trong khi yªu cÇu t¨ng tr­ëng l¹i cao. §©y lµ mét m©u thuÉn gi÷a hai môc tiªu æn ®Þnh tiÒn tÖ vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao. §iÒu nµy còng lµ mét c©u hái ®Æt ra ®èi víi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ViÖt Nam. ChÝnh v× vËy, ®Ó cã sù dung hoµ gi÷a hai môc tiªu, cÇn cã mét sù c©n b»ng néi, tøc lµ lµm thÕ nµo ®Ó nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng ë møc khíp víi tiÒm lùc s¶n xuÊt cña ®Êt n­íc. T¨ng nhu cÇu vèn cho nÒn kinh tÕ nh­ng ph¶i chó träng ®Õn viÖc kiÓm so¸t l¹m ph¸t. Do ®ã trong thËp kû 90, ViÖt Nam ®· ®Ò ra chÝnh s¸ch æn ®Þnh ®ång tiÒn: 1- Chó träng ®Õn phÇn tæng cÇu cña nÒn kinh tÕ th«ng qua c«ng cô cung tiÒn tÖ. 2- Chó träng ®Õn phÇn tæng cung cña nÒn kinh tÕ th«ng qua viÖc khuyÕn khÝch khu vùc s¶n xuÊt vµ dÞch vô, më cöa ngo¹i th­¬ng. 3- Chó träng theo dâi diÔn biÕn gi¸ c¶ cña hµng ho¸ dÞch vô vµ kiÓm so¸t chÆt chÏ gi¸ cña mét sè mÆt hµng quan träng. KÕt qu¶ næi bËt lµ n¨m 1995 tèc ®é t¨ng tr­ëng lµ 9.5%, l¹m ph¸t lµ 12.7%, n¨m 1996 tèc ®é t¨ng tr­ëng 9.34% l¹m ph¸t lµ 4.5%. §Õn n¨m 1997, l¹m ph¸t lµ 3.6% t¨ng tr­ëng lµ 8.15%. L¹m ph¸t chØ ë møc 1 con sè, nÒn kinh tÕ vÉn gi÷ ë møc t¨ng tr­ëng. 3. §¸nh gi¸ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ë ViÖt Nam. 3.1 Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc. Víi nh÷ng nç lùc phi th­êng cña m×nh, Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng ghi nhí trong thêi kú ®Çu cña qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ thÞ tr­êng. Sù chuyÓn biÕn ®ã cô thÓ ®­îc thÓ hiÖn ë nh÷ng mÆt sau: Thø nhÊt, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· h¹n chÕ cung øng tiÒn ®Ó kiÒm chÕ l¹m ph¸t. Thø hai, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· thùc hiÖn mét chÝnh s¸ch l·i suÊt thùc d­¬ng, quy ®Þnh trÇn l·i suÊt vµ t¹o nÒn t¶ng ®Ó tiÕn tíi “tù do ho¸ l·i suÊt”. Thø ba, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· thùc hiÖn chÝnh s¸ch æn ®Þnh tû gi¸ thùc tÕ. Thø t­, theo quyÕt ®Þnh cña ChÝnh phñ vÒ viÖc chÊm døt ph¸t hµnh cho bï ®¾p béi chi ng©n s¸ch, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· gi¶m dÇn ®¸ng kÓ cung øng tiÒn cho béi chi ng©n s¸ch. 3.2. Nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc. Chóng ta biÕt r»ng viÖc thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam theo c¬ chÕ thÞ tr­êng chØ ®­îc vµi n¨m, do ®ã bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc còng kh«ng sao tr¸nh khái nh÷ng vÊn ®Ò cßn h¹n chÕ mµ ®ái hái c¸c chuyªn gia kinh tÕ còng nh­ c¸c nhµ chÝnh s¸ch cÇn n¾m b¾t ®Ó kh¾c phôc vµ hoµn thiÖn. D­íi ®©y lµ 7 vÊn ®Ò c¬ b¶n ®­îc ®óc kÕt l¹i qua thùc tr¹ng thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña ViÖt Nam: 3.2.1. Ch­a x¸c ®Þnh râ rµng mèi liªn hÖ gi÷a môc tiªu trung gian M2 vµ l·i suÊt. VÊn ®Ò vÒ mèi quan hÖ gi÷a l·i suÊt vµ môc tiªu trung gian M2 lµ vÊn ®Ò cÇn quan t©m cña c¸c nhµ lµm chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ë ViÖt Nam. Do thÞ tr­êng tÝn dông ch­a ph¸t triÓn nªn l·i suÊt ch­a ®­îc x¸c ®Þnh th«ng qua cung - cÇu M2. L·i suÊt do vËy ®­îc Ên ®Þnh trong khi ®ã Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam l¹i lÊy M2 lµm môc tiªu trung gian. Tõ ®ã cßn cho thÊy cÇn mét thêi gian dµi ®Ó ph¸t triÓn hÖ thèng ng©n hµng vµ thÞ tr­êng tiÒn tÖ ®Ó cã thÓ ®¹t ®­îc sù t­¬ng quan gi÷a l·i suÊt vµ tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n M2. 3.2.2. Nh÷ng khã kh¨n vÒ tÝn dông do chÝnh s¸ch l·i suÊt cßn nhiÒu bÊt cËp. Trªn lÜnh vùc tÝn dông, tuy Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· nhiÒu lÇn ®­a quyÕt ®Þnh h¹ l·i suÊt, nh÷ng do kh¶ n¨ng hÊp thô vèn cña nÒn kinh tÕ cån thÊp, mÆt kh¸c, møc l·i suÊt vÉn cßn cao nªn ®· h¹n chÕ c¸c tæ chøc kinh tÕ ®Èy m¹nh vay vèn Ng©n hµng ®Ó më mang s¶n xuÊt kinh doanh. VÒ c¬ cÊu l·i suÊt, cho ®Õn nay ta ch­a kh¾c phôc ®­îc sù chªnh lÖch gi÷a l·i suÊt néi tÖ vµ l·i suÊt ngo¹i tÖ do mÆt b»ng l·i suÊt trong n­íc cao h¬n quèc tÕ vµ l·i suÊt ngo¹i tÖ th× buéc ph¶i theo l·i suÊt thÞ tr­êng quèc tÕ. Do lÞch sö ®Ó l¹i, l·i suÊt cho vay trung vµ dµi h¹n cña c¸c ng©n hµng vÉn thÊp h¬n l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n. Thªm vµo ®ã, nguån vèn trung vµ dµi h¹n cßn h¹n hÑp kh«ng khuyÕn khÝc c¸c ng©n hµng cho vay trung vµ dµi h¹n, ®Çu t­ ph¸t triÓn, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. 3.2.3. Sù thiÕu hiÖu qu¶ cña c«ng cô chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ míi ®­îc giíi thiÖu vµo ViÖt Nam tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90, do ®ã hiÓu qu¶ cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong viÖc ®iÒu chØnh l­îng tiÒn cung øng cßn rÊt h¹n chÕ. C¸c c«ng cô chñ yÕu lµ c¸c c«ng cô trùc tiÕp ®­îc Ên ®Þnh bëi Ng©n hµng Nhµ n­íc nh­: h¹n møc tÝn dông, l·i suÊt, tû gi¸. C¸c c«ng cô gi¸n tiÕp hÇu nh­ ch­a cã hoÆc nÕu cã vÉn ch­a hoµn thiÖn, ch­a ph¸t huy ®Çy ®ñ hiÖu lùc t¸c ®éng vµ ®iÒu tiÕt v× nÒn t¶ng thÞ tr­êng cña c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp ch­a h×nh thµnh. Cô thÓ lµ: - Dù tr÷ b¾t buéc ch­a ®­îc thùc hiÖn thµnh nÒn nÕp trong tÊt c¶ tæ chøc tÝn dông. - Ch­a cã nghiÖp vô t¸i chiÕt khÊu cña Ng©n hµng Nhµ n­íc do thiÕu c«ng cô hèi phiÕu. HiÖn t¹i Ng©n hµng Nhµ n­íc vÉn ®ang thùc hiÖn t¸i cÊp vèn trªn c¬ së c¸c khÕ ­íc cho vay cña c¸c NHTM. - NghiÖp vô thÞ tr­êng më võa míi h×nh thµnh cßn non trÎ kh«ng tr¸nh khái sù thô ®éng trong ho¹t ®éng, ch­a ph¸t huy ®­îc ®Æc tÝnh ­u viÖt cña m×nh. Hµng ho¸ cña thÞ tr­êng më cßn h¹n chÕ vÒ sè l­îng, chÊt l­îng. 3.2.4. ThÞ tr­êng tiÒn tÖ cßn s¬ khai nghÌo nµn vÒ c«ng cô. Thø nhÊt, thÞ tr­êng néi tÖ liªn ng©n hµng ph¸t triÓn chËm, ch­a cã c¸c c«ng cô lµm hµng ho¸ trao ®æi. Sè l­îng vµ c­êng ®é giao dÞch trªn thÞ tr­êng ch­a th­êng xuyªn liªn tôc, tõ ®ã thÞ tr­êng ch­a ph¶n ¸nh hÕt l­îng cung cÇu thùc tÕ vÒ vèn ng¾n h¹n cña Ng©n hµng, ch­a cho phÐp h×nh thµnh nªn l·i suÊt thÞ tr­êng tiÒn tÖ ®Ó Ng©n hµng Nhµ n­íc cã thÓ tham kh¶o vµ tiÕn hµnh ®iÒu tiÕt mét c¸ch phï hîp. Thø hai, thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng míi ra ®êi, cßn nhá bÐ, sè ®èi t¸c ho¹t ®éng tÝch cùc ch­a nhiÒu, cßn cã sù tr«ng chê xuÊt ph¸t tõ doanh vô Ng©n hµng Nhµ n­íc. Thø ba, thÞ tr­êng ®Êu gi¸ tÝn phiÕu kho b¹c võa chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng, b­íc ®Çu ®¹t kÕt qu¶ nh­ng khèi l­îng cßn nhá, cÇn cñng cè ph¸t triÓn ®Ó ho¹t ®éng diÔn ra ®­îc th­êng xuyªn h¬n, t¹o ®iÒu kiÖn cho Ng©n hµng Nhµ n­íc sö dông c«ng cô nµy lµm c«ng cô chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Thø t­, ch­a cã thÞ tr­êng vèn lµm m«i tr­êng so s¸nh gi÷a l·i suÊt ng¾n h¹n vµ l·i suÊt trung vµ dµi h¹n, theo dâi t¸c ®éng qua l¹i gi÷a thÞ tr­êng vèn vµ thÞ tr­êng tiÒn tÖ phôc vô cho chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. 3.2.5. Nguy c¬ nguån vèn ngo¹i tÖ vµo. Nguån vèn ngo¹i tÖ vµo sÏ t¨ng ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ, nh­ng ®ång thêi còng t¨ng cung tiÒn tÖ cña hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i. Trong tr­êng hîp Ng©n hµng Nhµ n­íc qu¶n lý tèt nguån vèn ngo¹i tÖ vµo sÏ t­¬ng øng víi 1 - 1 t¨ng cung ®ång tiÒn néi tÖ. §Ó gi¶m ¶nh h­ëng cña t¨ng cung tiÒn tÖ do nguån vèn n­íc ngoµi vµo th× Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ sö dông nghiÖp vô trung hoµ b»ng c¸ch cïng ®ång thêi b¸n tÝn phiÕu ra. ViÖc thèng kª, theo dâi c¸c luång ngo¹i tÖ vµo ra th«ng qua c¸c nguån kh¸c nhau nh­ xuÊt nhËp khÈu, ®Çu t­ n­íc ngoµi trùc tiÕp, du lÞch, vay nî cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, ch­a ®Çy ®ñ kÞp thêi, nªn h¹n chÕ viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ vµ xö lÝ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ mét c¸ch chÝnh x¸c vµ kh¸ch quan. 3.2.6. Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Th©m hôt ng©n s¸ch Nhµ n­íc cßn lín, xö lý cßn gÆp khã kh¨n t¸c ®éng ®Õn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. 3.2.7. Ng©n hµng Nhµ n­íc ch­a s½n sµng ®èi phã víi c¸c c¬n lèc kinh tÕ. 4. Nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ò xuÊt ®èi víi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña ViÖt Nam. Trªn c¬ së nh÷ng tån t¹i cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña ViÖt Nam, ta cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp ®Ó kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n ®ã. Thø nhÊt, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ph¶i ®­îc x©y dùng trªn c¬ së tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi cña Ng©n hµng Nhµ n­íc. Cô thÓ lµ: - Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc lµ thµnh viªn cña ChÝnh phñ. - Do ChÝnh phñ chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi chÝnh s¸ch æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, nªn Thèng ®èc Ng©n hµng ®­îc Thñ t­íng ChÝnh phñ uû quyÒn trong viÖc kiÓm so¸t t¨ng cung tiÒn tÖ th«ng qua c¸c c«ng cô tiÒn tÖ cña m×nh vµ cung øng tiÒn tÖ nh»m c¸c môc tiªu æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«. Thø hai, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ph¶i ®­îc x©y dùng trªn quan ®iÓm c©n ®èi gi÷a æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« vµ ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ. Chóng ta biÕt r»ng, môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ trong thêi gian tíi lµ t¨ng tr­ëng cao nÒn kinh tÕ. Trong ®ã chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®ãng vai trß lµ gi÷ mét møc ®é æn ®Þnh kinh tÕ. Tuy vËy cÇn cã sù thËn träng vµ c©n nh¾c mét c¸ch chÝnh x¸c, x¸c ®Þnh râ rµng møc t¨ng cung tiÒn tÖ ®Ó ®¶m b¶o sù æn ®Þnh kinh tÕ. Thø ba, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trªn c¬ së x©ydùng hoµn thiÖn ch­¬ng tr×nh tµi chÝnh. Mét ch­¬ng tr×nh tµi chÝnh ë ®©y ®­îc hiÓu bao gåm mét m« h×nh kinh tÕ vÜ m«, lÊy môc tiªu c©n b»ng néi (u¨ng tr­ëng kinh tÕ ®¹t møc tiÒm n¨ng cña nÒn kinh tÕ) vµc©n b»ng ngo¹i ( c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ béi thu). Mét ch­¬ng tr×nh tµi chÝnh víi hai môc tiªu trªn ph¶i d­a vµo khèi x¬ b¶n nhÊt lµ thiÕt kÕ hµm cÇu tiÒn tÖ thùcvµ trªn x¬ së dù do¸n cÇu tiÒn tÖ ®Ó x¸c ®Þnh møc cung tiÒn tÖ (M2). Môc tiªu trung gian cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ xÏ lµ M2 vµ tñ gi¸ hèi ®o¸i. Thø t­, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ph¶i trªn c¬ së ph¸t triÓn cña thÞ tr­¬ng tµi chÝnh.§iÒu ®ã thÓ hiÖn x©y dùng chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ph¶i trªn c¬ x©y dùng hÖ thèng tµi chÝnh ph¸t triÓn bao gåm hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¸t triÓn an toµn vµ thÞ tr­¬ng tiÒn tÖ, thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¸t triÓn. Mét thÞ tr­¬ng tµi chÝnh s©u réng vµ c¹nh tranh sÏ t¹o cho sù ph©n phèi vèn cã hiªu qu¶ cho nÒn kinh tÕ, ®ång thêi ng©n hµng Nhµ n­íc sÏ cã trong tay c«ng cô gi¸n tiÕp linh ho¹t®Ó ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, vÝ dô h­ nghiÖp vôthÞ tr­êng më. Qua ®iÓm nµy g¾n víi viÖc tù do ho¸ thÞ tr­êng tµi chÝnh trong n­íc vµ tiÕn tíi gi¶i phãng l·i suÊt trong n­íc. Thø n¨m, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ph¶i x©y dùng trªn c¬ së ®Þnh h­íng tíi viÖc x©y dùng vµ sö dông c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ gi¸n tiÕp. Chøng ta biÕt r»ngthêi gian tr­íc ®©y, ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam chñ yÕu sö dông c«ng cô trùc tiÕp. C¸c c«ng cô nµy Ýt nhiÒu vÉn mang tÝn hthÞ ®éng, kh«ng ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ canh tranh trong toµn bé hÖ thèng ng©n hµng. ViÖc x©y dùng chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ph¶i dÇn thay thÕ c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp th× c¸c c«ng cu trùc tiÕp ph¶i cã hiÖu lùc. Cã thÓ t¹m ph©n lo¹i c¸c c«ng cô nh­ sau: - T¸i cÊp vèn cña ng©n hµng Nhµ n­íc - Qui ®Þnh l·i suÊt trÇn - Qui ®Þnh h¹n møc tÝn dông cña hÖ thèng ng©n hµng - Thay ®æi tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc B¸n tÝn phiÕu hoÆc tr¸i phiÕu b¾t buéc cña ng©n hµng Nhµ n­íc. - NghiÖp vô thÞ tr­êng më. - L·i suÊt t¸i chiÕt khÊu. Thø s¸u, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ kh«n nªn tån t¹i mét c¸ch ®éc lËp mµ ph¶i cã mèi liªn hÖ cÆt chÏ víi chÝnh s¸ch tµi chÝnh. ChÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« ®Òu do hai lo¹i chÝnh s¸ch c¬ b¶n t¹o nªn: chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ tµi chÝnh. Mét khi ng©n s¸ch bµnh tr­íng th× chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cã thÓ ph¶i th¾t chÆ, nh­ng ®iÒu nµy l¹i ¶nh h­ëng ®Õn sù t¨ng tr­ëng cña hÖ thèng ng©n h¹ng. V× vËy, gi¶i quyÕt tèt nhÊt lµ ng©n s¸ch Nhµ n­íc nªn göi t¹i ng©n hµng Nhµ n­íc vµ ng©n hµng th­¬ng m¹i nh­ c¸c n­íc vÉn lµm. Khi ®ã ng©n hµng Nhµ n­íc míi ®ñ kh¶ n¨ng ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ theo môc tiªu mong muèn. Thø b¶y, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ph¶i ®­îc x©y dùng trªn c¬ së héi nhËp víithÞ tr­¬ng tµi chÝnh quèc tÕ. NÒn kinh tÔ cña mét n­íc kh«n ph¶i lóc nµo thu gän trong mét n­íc mµ lu«n ph¶i cã sù giao l­u, héi nhËp vµ nhÊt lµ ®èi vìi xu h­íng toµn cÇu ho¸ hiÖn ®¹i nay. ChÝnh v× vËy, thÞ tr­êng tµi chÝnh sím muén g× còng ph¶i më cöa víi thÞ tr­êng quèc tÕ, nhê ®ã míi hy väng thu hót ®­îc nguån tiÕt kiÖm quèc tÕ. Tû gi¸ hèi ®o¸i lóc nµy ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh theo cung cÇu thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng, vµ l·i suÊt phÇn ®«ng bÞ ¶nh h­ëng bëi l·i suÊt quèc tÕ. §iÒu nµy ®Æt ra nh÷ng khã kh¨n trong viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, ®Æc biÖt lµ viÖc h¹n chÕ t¸c ®éng cña luång vèn n­íc ngoµi lªn t¨ng cung tiÒn tÖ vµ qu¶n lý rñi ro ®èi víi kh¶ n¨ng thay ®æi h­íng ®i cña vèn hoÆc ®×nh chØ luång vµo vèn. V× vËy, cÇn cã chÝnh s¸ch tiÒn tÖ t¹o lßng tin cho ng­êi ®Çu t­ vµ n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ lßng tin ®èi víi tû gi¸ hèi ®o¸i. Thø t¸m, thÞ tr­êng tiÒn tÖ ph¶i trªn c¬ së chuÈn bÞ ®èi phã víi c¸c biÕn ®éng c¬n sèc kinh tÕ t¸c ®éng ®Õn nÒn kinh tÕ trong n­íc. Së dÜ nh­ vËy, bëi lÏ ngµy nay n­íc ta lµ thµnh viªn cña khèi ASEAN, cña khèi APEC. Mét sù khñng ho¶ng cña c¸c n­íc thµnh viªn sÏ ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn t×nh h×nh n­íc ta. Do ®ã chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ph¶i ®ñ m¹nh th× míi ®èi phã ®­îc víi sù ¶nh h­ëng cña c¸c n­íc trong khu vùc. II. Néi dung ®Þnh h­íng chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®Õn n¨m 2005. Mét chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cã hiÖu qu¶ hay kh«ng chØ phô thuéc vµo c¸ch thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®ã mµ hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch cßn tuú thuéc vµo ®Þnh h­íng ban ®Çu cã t¸c dông “dÉn ®­êng chØ lèi” ®èi víi chÝnh s¸ch. ChÝnh v× vËy, ®Ó thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ hiÖu qu¶ trong tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, viÖc lµm ®Çu tiªn cña c¸c nhµ qu¶n lÝ lµ lµm thÕ nµo v¹ch ra ®­îc nh÷ng h­íng ®i ®óng vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ph¸t huy ®­îc thÕ m¹nh thùc sù cña m×nh. 1. VÒ môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. NÕu giai ®o¹n 1991 - 1995 ®­îc coi lµ giai ®o¹n kiÓm so¸t l¹m ph¸t, giai ®o¹n 1995 - 2000 lµ thêi kú ®Èy m¹nh tèc ®é ®­a nÒn kinh tÕ sang giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n­íc, th× giai ®o¹n 2000 - 2005 ®­îc coi lµ thêi k× æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« vµ ®¶m b¶o sù t¨ng tr­ëng cao cña nÒn kinh tÕ. Së dÜ ta ®Ò cao môc tiªu æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« v× nã bao hµm nghÜa réng h¬n nhiÒu so víi môc tiªu kiÓm so¸t l¹m ph¸t vµ ®©y chÝnh lµ môc tiªu cña Ng©n hµng Nhµ n­íc. Ph¶i hiÓu æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« tr­íc hÕt lµ æn ®Þnh tiÒn tÖ, cÇn ph¶i kiÓm so¸t chÆt chÏ l¹m ph¸t, t¨ng c­êng sù æn ®Þnh cho ®ång tiÒn, trªn c¬ së ®ã mµ huy ®éng nguån vèn trong vµ ngoµi n­íc phôc vô cho ph¸t triÓn kinh tÕ v÷ng ch¾c. H¬n thÕ n÷a, æn ®Þnh kinh tÕ cã nghÜa lµ tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë møc ®ång ®Òu trong c¸c n¨m gÇn víi n¨ng lùc cña nÒn kinh tÕ, tû lÖ thÊt nghiÖp thÊp, tû lÖ l¹m ph¸t kh«ng dao ®éng qu¸ m¹nh, c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ c©n b»ng vµ kh«ng cã sù dao ®éng lín cña c¸c biÕn sè qua c¸c n¨m. §ång thêi ph¶i chó ý gi¶i quyÕt mét c¸ch thÊu ®¸o m©u thuÉn gi÷a hai môc tiªu: l¹m ph¸t vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ. §©y thùc sù lµ mét vÊn ®Ò nan gi¶i. Chóng ta biÕt r»ng ®Æc ®iÓm ®Æc thï cña nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn ®i vµo con ®­êng ph¸t triÓn lµ nÒn kinh tÕ kh«ng bµo giê gi÷ ®­îc æn ®Þnh cao v× ®Çu t­ gia t¨ng, khèi l­îng tiÒn tÖ gia t¨ng. H¬n thÕ n÷a, nÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc nµy cßn bÞ chia c¾t bëi nhiÒu yÕu tè, ch­a cã mét c¬ cÊu hoµn chØnh nh­ c¸c n­íc ph¸t triÓn, v× vËy sù biÕn ®éng cña mét ®¹i l­îng sÏ g©y ph¶n øng ®èi víi c¸c ®¹i l­îng kh¸c. Gi¶ sö chØ cÇn t¨ng mét tû lÖ nhá l·i suÊt lµ tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cã thÓ gi¶m, trong khi ®ã ë nh÷ng n­íc c«ng nghiÖp mét sù t¸c ®éng lín trong lÜnh vùc nµy ch­a ch¾c ®· t¸c ®éng ®Õn lÜnh vùc kh¸c. V× vËy ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, mét mÆt ph¶i ®Çu t­ cao, mét mÆt ph¶i th­êng xuyªn n©ng cao thu nhËp d©n chóng vµ ®Õn l­ît nã t¹o ra nhu cÇu s¶n xuÊt, dÞch vô nh»m ®¸p øng nhu cÇu gia t¨ng cña d©n chóng v× vËy kinh tÕ ph¶i ph¸t triÓn víi tèc ®é cao. Nh­ vËy, môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cã hai ph­¬ng ¸n lùa chän: Thø nhÊt lµ gi÷ cho tû lÖ l¹m ph¸t d­íi møc 10% vµ nh­ vËy sÏ h¹n chÕ ®Çu t­, tèc ®é ph¸t triÓn kin tÕ cã thÓ kho¶ng 6 - 7%. NÒn kinh tÕ sÏ æn ®Þnh. Thø hai lµ gi÷ cho tû lÖ l¹m ph¸t møc 10 - 15%, thËm chÝ cã nh÷ng n¨m cã thÓ chÊp nhËn 17 - 18% vµ nh­ vËy vèn ®Çu t­ cao kh¶ n¨ng t¨ng tr­ëng kinh tÕ cã thÓ ®¹t tõ 9 - 11%. Nh­ng nÒn kinh tÕ mét lóc nµo ®ã cã thÓ mÊt æng ®Þnh, cÇn cã sù ph¶n øng tèt cña c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña ng©n hµng Nhµ n­íc, nÕu kh«ng sÏ cã nguy c¬ l¹m ph¸t ë møc cao 25- 30% lµm xãi mßn lßng tin ®èi víi ng­êi ®Çu t­ trong n­íc, nh­ vËy luång vèn cã thÓ chuyÓn ra ngoµi. Hai ph­¬ng ¸n ®Òu cã ­u vµ nh­îc ®iÓm. Nh­ng víi c¸c quèc gia cßn ®ang ph¸t triÓn vµ cã nguy c¬ tôt hËu th× nªn chän ph­¬ng ¸n 2. Hµn Quèc còng chän ph­¬ng ¸n 2cho giai ®o¹n 1960 - 1979, m·i sau n¨m 1980 míi nhÊn m¹nh æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« khi nÒn kinh tÕ ®· c«ng nghiÖp ho¸ xong. 2. VÒ viÖc ®iÒu hµnh khèi l­îng tiÒn cung øng. Khèi l­îng tiÒn cunh øng trong nÒn kinh tÕ ph¶i ®­îc kiÓm so¸t, ®iÒu hµnh chñ ®éng vµ cã hiÖu lùc, b¸m s¸t c¸c tÝn hiÖu thÞ tr­êng ®Ó võa ®¶m b¶o cung øng ®ñ ph­¬ng tiÖn thanh to¸n cÇn thiÕt cho nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ võa t¹o ta søc Ðp ®èi víi gi¸ c¶, thùc hiÖn ®­îc môc tiªu æn ®Þnh tiÒn tÖ trªn c¬ së ®¶m b¶o c¸c c©n ®èi kinh tÕ vÜ m«. Trong c¸c ®¹i l­îng vÒ khèi tiÒn, ®¹i l­îng M2 ë ViÖt Nam ®­îc ®Þnh nghÜa bao gåm tiÒn mÆt ngoµi hÖ thèn ng©n hµng vµ tiÒn göi c¸c lo¹i cña c«ng chóng t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông, cã tÝnh c¶ tiÒn göi b»ng ngo¹i tÖ - lµ ®¹i l­îng tæng qu¸t nhÊt biÓ hiÖn tæng cung vÒ tiÒn, cÇn ®­îcc theo dâi, dù b¸o vµ ®iÒu hµnh s¸t sao víi tÝnh c¸chÊt l­îngµ môc tiªu trung gian ®Ó kiÓm so¸t tiÒn tÖ vµ l¹m ph¸t. Ngoµi ra cung øng tiÒn cßn chó ý ®Çy ®ñ h¬n c¸c yÕu tç ®Æc biÖt t¸c ®éng vµo cÇu tiÒn nh­ t×nh h×nh ®Êt ®ai nhµ cöa, luång ngo¹i tÖ tõ bª ngoµi vµo ®ßi chuyÓn ta ngo¹i tÖ. Trong nghiÖp vô cã cu¶ ng©n hµng Nhµ n­íc, thêi h¹n cho vµy t¸i cÊp vèn ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông cÇn ®­ëc rót ng¾n, tiÕn tíi cho vay trªn c¬ së t¸i chiÕt khÊu hèi phiÕu th­¬ng m¹i hoÆc cÇm cè c¸c lo¹i giÊy tê cã ®ñ tiªu chuÈn mµ ng©n hµng Nhµ n­íc qui ®Þnh, chó ý ®¶m b¶o vèn ®èi øng cho ngo¹i tÖ víi ®Þnh h­íng tiÕp tôc n©ng cao ngo¹i tÖ quèc gia. Ngoµi ra, ®Ó thùc hiÖn tèt viÖc cung øng tiÒn, ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn ph¶i cÇn ph¶i hoµn thiÖn vµ sö dông cã hiÖu qu¶ h¬n n÷a c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ.Thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ viÖc chuyÓn ®æi ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña ng©n hµng Nhµ n­íc tõ c«ng c¸c c«ng cô tiÒn tÖ trùc tiÕp sang ®iÒu hµnh b»ng c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp ngh»m gi÷ æn ®Þnh tiÒn tÖ, kiÓm so¸t l¹m ph¸t ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ, t¹o ®iÒu kiÖn vµ c¬ së ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ mét c¸ch n¨ng ®éng linh ho¹t. Cô thÓ lµ: Thø nhÊt, n©ng cao hiÖu lùc cña c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc trong viÖc kiÓm so¸t kh¶ n¨ng cho vay vµ t¹o tiÒn göi cña c¸c tæ chøc tÝn dông, xö lÝ nghiªm c¸c tr­êng hîp kh«ng duy tr× møc qui ®Þnh, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c tæ chøc tÝn dóng sö dônglinh ho¹t dù tr÷ cña m×nh t¹i ng©n hµng trung ­¬ng. Thø hai, duy tr× h¹n møc tÝn dông ®èi víi tæ chøc tÝn dông nh»m khèng chÕ tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n trong ph¹m vi cho phÐp, h­íng c¸c kho¶n vay vµo c¸c môc tiªu cã hiÖu qu¶ cao, n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông. Thø ba, hinh thµnh vµ sö dông c«ng cô t¸i chiÕt khÊu cña ng©n hµng trung ­¬ng trªn c¬ së ®­a hèi phiÕu th­¬ng m¹i vµo sö dông trong nÒn kinh tÕ, thu hÑp dÇn viÖc cho vay t¸i cÊp vèn kh«ng cã ®¶m b¶o b»ng giÊy cã chÊt l­îng cao, thiÕt lËp l·i suÊt chØ ®¹o cña ng©n hµng Nhµ n­íc cã hiÖu lùc, tham gia ngµy cang m¹nh vµo ®iÒu tiÕt l·i suÊt trªn thÞ tr­êng, thay thÕ dÇn vai trß cña biªn ph¸p can thiÖp l·i suÊt trùc tiÕp. Thø t­, nghiªn cøu ¸p dông ph­¬ng thøc cho vay cÇm cè giÊy tß cã gÝa víi thêi gian rÊt ng¾n, l·i suÊt cao h¬n l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu ®Ó xö lÝ thiÕu kh¶ n¨ng thanh to¸n t¹m thêi cña c¸c tæ chøc tÝn dông khi h¹n møc t¸i chiÕt khÊu ®· sö dông hÕt. Thø n¨m, cÇn ®Çu t­ ph¸t triÓn m¹nh mÏ nghiÖp vô thÞ tr­êng më, b¾t ®Çu b»ng viÖc thùc hiÖn th­êng xuyªn tÝn phiÕu kho b¹c, ph¸t triÓn thÞ tr­êng thø cÊp tÝn phiÕu kho b¹c, tiÕn tíi nghiÖp vô thÞ tr­¬ng më ®èi víi c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸ kh¸c ®Ó më réng ph¹m vi ®iÒu tiÕt; Thø s¸u, xem xÐt ¸p dông h×nh thøc hîp ®«ng mua b¸n cã thêi h¹n gi÷a ng©n hµng Nhµ n­íc vµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Ó n©ng cÊp nghiÖp vô ng©n hµng th­¬ng m¹i ®¬n thuÇn thµnh mét c«ng cô ®iÒu tiÕt ng©n hµng trung ­¬ng mÒm dÎo linh hoat. 3. VÒ chÝnh s¸ch tÝn dông. Chóng ta biÕt r»ng huy ®éng vèn vµ cho vay vèn lµ chøc n¨ng cña c¸c tæ chøc tÝn dông. Ng©n hµng trung ­¬ng chØ thùc hiÖn viÖc qu¶n lÝ nh»m h­íng h­íng tÝn dông vµo c¸c môc tiªu chung cña ph¸t triÓn kinh tÕ, ®¶m b¶o khèi l­îng vµ chÊt l­îng huy ®éng vèn, c¬ cÊu tÝn dông hîp lÝ, an toµn trong hÖ thèng ng©n hµng. Tr­íc hÕt, ta xem xÐt vÒ khÝa c¹nh huy ®éng vèn. Nh×n chung, kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm cña nh©n d©n cßn h¹n hÑp do thu nhËp cßn thÊp. Tû lÖ tiÒn mÆt sö dôngcho tiªu dïng hµng ngµy chiÕm tû träng cao trong chi tiªu, nh­ng cã xu h­íng t¨ng dÇn cung tû lÖ t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ. Ngoµi ra, kkhèi l­îngtiÒn mÆt n»m ngoµi hÖ thèng ng©n hµng cßn t­¬ng ®èi lín, chiÕm kkho¶ng 37% trong tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n, mét phÇn sö dông cho ®Çu t­, kinh doanh, nh­ng ch¾c ch¾n còng cßn mét bé phËn n»m trong tói ng­êi d©n ch­a ®­îc tËn dông. V× vËy, ph¶i ®Èy m¹nh thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt th«ng qua tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng, t¹o thãi quen sö dông c¸c dÞch vô Ng©n hµng cña tÇng líp d©n c­ sÏ cho phÐp tËn dông tèt h¬n nguån tiÒn nhµn rçi trong x· héi. §Ó c¶i thiÖn ho¹t ®éng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt trong lÜnh vùc nµy, c¸c biÖn ph¸p hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ thanh to¸n vµ c¸c dÞch vô thanh to¸n nh­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng tin häc cho hÖ thèng thanh to¸n, l¾p ®Æt m¹ng m¸y göi, rót tiÒn tù ®éng, ¸p dông thÎ thanh to¸n, l¾p ®Æt m¹ng m¸y göi, rót tiÒn tù ®éng, ¸p dông thÎ thanh to¸n ®iÖn tö, tiÕn tíi c¸c giao dÞch Ng©n hµng ®ãng vai trß quan träng. H¬n thÕ n÷a, cÇn tiÕp tôc ®æi míi ph­¬ng thøc huy ®éng vèn, nhÊt lµ vèn trung vµ dµi h¹n. Ngay tõ thêi kú ®Çu, Ng©n hµng Nhµ n­íc còng nh­ c¸c tæ chøc tÝn dông ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p ®Ó t¨ng tr­ëng tÝn dông, trªn c¬ së an toµn vµ hiÖu qu¶, më réng vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®Çu t­ ®Ó t¹o sù chu chuyÓn vèn th«ng suèt. Cô thÓ lµ ph¸t hµnh c¸c lo¹i chøng chØ kú phiÕu cã môc ®Ých, cã kh¶ n¨ng chuyÓn nh­¬ng vµ thanh to¸n linh ho¹t, phæ cËp h×nh thøc rót tiÒn mét n¬i, thanh to¸n nhiÒu n¬i, thùc hiÖn c¸ nh©n më tµi kho¶n, ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc tiÕt kiÖm gi¸o dôc, tiÕt kiÖm bËc thang, ph¸t triÓn c¸c lo¹i cæ phiÕu, tr¸i phiÕu cÊp më réng ho¹t ®éng cña c¸c C«ng ty b¶o hiÓu, quü h­u trÝ, quü ®Çu t­. §©y còng lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn mét thÞ tr­êng hÊp dÉn s«i ®éng. §Æc biÖt, qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ lµ sù hç trî quan träng cho thÞ tr­êng nµy ph¸t triÓn. ViÖc thiÕt lËp së giao dÞch chøng kho¸n sÏ lµ b­íc thóc ®Èy tiÕp theo gióp cho thÞ tr­êng trë nªn s«i ®éng vµ cã h­íng dÉn. Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn hç trî cho c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i tõng b­íc ph¸t triÓn viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cña m×nh ra thÞ tr­êng vèn quèc tÕ, më ra kªnh huy ®éng vèn míi tiÒm n¨ng dåi dµo, ®ång thêi thóc ®Èy c¸c Ng©n hµng ViÖt Nam hoµ nhËp thÞ tr­êng tµi chÝnh quèc tÕ. Thø hai, vÒ viÖc cho vay cña hÖ thèng Ng©n hµng ®èi víi nÒn kinh tÕ. Ph­¬ng ch©m chØ ®¹o cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ®èi víi c«ng t¸c tÝn dông cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ ph¶i më réng cho vay ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, ®¸p øng tèt c¸c nhu cÇu vay vèn cã hiÖu qu¶ cao vµ phôc vô ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ hîp lý cña Nhµ n­íc. T¨ng c­êng cho vay trung, dµi h¹n vµ x©y dùng c¬ b¶n, gãp phÇn ®Èy m¹nh tèc ®é x©y dùng c¬ së h¹ tÇng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ. Kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông, gi¶m tû lÖ nî qu¸ h¹n, nhÊt lµ c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n tån ®äng tõ nh÷ng n¨m tr­íc ®©y, nî khã ®ßi xuèng møc lµnh m¹nh theo tiªu chuÈn quèc tÕ, t¨ng nhanh vßng quay vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña toµn x· héi. Chó ý thÝch ®¸ng viÖc cho vay ph¸t triÓn n«ng ng­ nghiÖp còng nh­ c¸c ®èi t­îng chÝnh s¸ch, gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng, c¸c ®Þa ph­¬ng vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch x· héi cña Nhµ n­íc phï hîp víi chøc n¨ng, nhiÖm vô cña hÖ thèng Ng©n hµng. 4. VÒ chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi vµ tû gi¸: §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña hÖ thèng tiÒn tÖ ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ trong tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n cña nÒn kinh tÕ, ®ång thêi ngo¹i tÖ cßn chiÕm mét tû lÖ ®¸ng kÓ. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó chÝnh s¸ch ngo¹i hèi ph¶i ®­îc qu¶n lý t¨ng c­êng thu hót ®¹i bé phËn thÞ tr­êng trong n­íc vµo hÖ thèng Ng©n hµng. Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn kiÓm so¸t tèt c¸c luång ngo¹i tÖ ra vµo ®Êt n­íc, thùc hiÖn tõng b­íc viÖc thanh to¸n b»ng tiÒn ViÖt Nam chiÕm lÜnh triÖt ®Ó thÞ tr­êng trong n­íc, tiÕn tíi mäi ho¹t ®éng giao dÞch tÝn dông thanh to¸n cã liªn quan tíi n­íc ngoµi vµ c¸c ®ång tiÒn n­íc ngoµi ®Òu ph¶i thùc hiÖn theo c¬ chÕ chuyÓn ®æi qua c¸c tæ chøc tÝn dông ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ. Trong chÝnh s¸ch tû gi¸, Ng©n hµng Nhµ n­íc chØ ®¹o theo h­íng t«n träng quan hÖ kh¸ch quan gi÷a cung vµ cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng, cã ®iÒu tiÕt linh ho¹t vµ mÒm dÎo nh»m phôc vô khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, kiÓm so¸t nhËp khÈu, gãp phÇn æn ®Þnh mÆt b»ng gi¸ c¶ trong n­íc vµ tiÕp tôc t¨ng c­êng dù tr÷ Nhµ n­íc. Cô thÓ lµ: - §iÒu chØnh tû gi¸ mét c¸ch dÇn dÇn, lµm nh­ vËy sÏ tr¸nh sù bÊt æn ®Þnh, võa tr¸nh ®­îc nh÷ng l·ng phÝ tµi nguyªn kh«ng ®¸ng cã mµ vÉn ®¸p øng ®­îc nh÷ng ®ßi hái cña sù thay ®æi thÞ tr­êng, ®¶m b¶o ®­îc môc tiªu ph¸t triÓn ®Êt n­íc. - Cã chÝnh s¸ch l·i suÊt thÝch hîp, ®¶m b¶o kho¶ng c¸ch gi÷a ®ång néi tÖ vµ USD mét c¸ch hîp lý, phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Êt n­íc trong tõng giai ®o¹n. - Khèng chÕ møc l¹m ph¸t trong n­íc, bëi v× l¹m ph¸t cã t¸c ®éng ng­îc chiÒu víi tû gi¸ cña ®ång néi tÖ. NÕu kh«ng khèng chÕ ®­îc møc l¹m ph¸t th× nh÷ng diÔn biÕn trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi vµ tû gi¸ hèi ®o¸i khã cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc, dÉn ®Õn nh÷ng diÔn biÕn ngoµi mong muèn. - N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ChÝnh phñ mµ trùc tiÕp lµ Ng©n hµng Nhµ n­íc trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi. Th«ng qua c¬ chÕ chÝnh s¸ch, c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý hµnh chÝnh cña ChÝnh phñ cã thÓ t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng hèi ®o¸i, qu¶n ý c¸c nguån ngo¹i tÖ tr«i næi trªn thÞ tr­êng, chèng nh÷ng hiÖn t­îng ®Çu c¬, bu«n b¸n tr¸i phÐp ngo¹i tÖ, gãp phÇn æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i. 5. VÒ tÝn dông ®èi víi ng©n s¸ch Nhµ n­íc: §Ó kiÓm so¸t l¹m ph¸t cã hiÖu qu¶ vµ lµnh m¹nh ho¸ tµi chÝnh quèc gia, viÖc chÊm døt hoµn toµn tÝn dông trùc tiÕp tõ Ng©n hµng trung ­¬ng ®èi víi ng©n s¸ch Nhµ n­íc lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Ngay c¶ khi Ng©n hµng Nhµ n­íc lµm ®¹i lý cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc vay vèn trªn thÞ tr­êng còng cÇn tr¸nh ph¸t sinh lo¹i tÝn dông nµy v× nã h¹n chÕ hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. 6. VÒ viÖc xö lý l·i suÊt: C«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ kh«ng tr¸nh khái viÖc tËp trung nguån lùc vµo ngµnh mòi nhän, ®Çu kÐo cho nÒn kinh tÕ vµ nh÷ng khu vùc ph¸t triÓn chiÕn l­îc, do vËy trong t×nh h×nh nguån vèn trong nÒn kinh tÕ cßn h¹n hÑp th× viÖc sö dông c«ng cô l·i suÊt mét c¸ch chñ ®Ých lµ mét ®iÒu cÇn thiÕt. Trong tr­êng hîp nµy c¸c t¸c nh©n ®Çu t­ cã thÓ tiÕp cËn ®Õn nguån tÝn dông víi l·i suÊt ­u ®·i cña c¸c quü hç trî ®Çu t­ Nhµ n­íc. Ngoµi ra, Ng©n hµng Nhµ n­íc hç trî tÝn dông cho c¸c nhµ ®Çu t­ kinh doanh t¹i c¸c vïng khã kh¨n lµ t×m c¸ch h¹ thÊp møc l·i suÊt, tr­íc m¾t gi¶m l·i suÊt cho vay trªn c¬ së gi¶m thuÕ ®èi víi ho¹t ®éng Ng©n hµng vµ tiÕt gi¶m chi phÝ ho¹t ®éng Ng©n hµng, vÒ l©u dµi ph¶i dùa trªn c¬ së h¹ thÊp tû lÖ l¹m ph¸t ®Ó h¹ c¶ l·i suÊt huy ®éng vµ cho vay. VÒ c¬ cÊu l·i suÊt, ph¶i tiÕp tôc ®iÒu chØnh tuú theo t×nh h×nh chÊp nhËn cña thÞ tr­êng, sao cho l·i suÊt cho vay trung dµi h¹n cao h¬n l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n, khuyÕn khÝch Ng©n hµng cho vay ®Èy m¹nh ®Çu t­ ph¸t triÓn. MÆt kh¸c, chªnh lÖch l·i suÊt néi tÖ vµ l·i suÊt ngo¹i tÖ cÇn ®­îc xö lý. H­íng cña Ng©n hµng Nhµ n­íc hiÖn nay lµ xo¸ bá dÇn h×nh thøc cho vay b»ng ngo¹i tÖ, thùc hiÖn ®Þnh h­íng chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi, trong n­íc chØ sö dông ®ång tiÒn ViÖt Nam lµm ph­¬ng tiÖn thanh to¸n, xo¸ lu«n sù tån t¹i ®ång thêi cña hai lo¹i l·i suÊt kh¸c nhau, chØ cßn mét l·i suÊt tiÒn göi vµ cho vay b»ng ®ång ViÖt Nam. 7. C¸c biÖn ph¸p hç trî: §Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, Ng©n hµng Nhµ n­íc cßn ph¶i thùc hiÖn ®ång bé nhiÒu chÝnh s¸ch kh«ng kÐm phÇn quan träng nh­: Mét lµ, cñng cè c¶i tiÕn bé m¸y theo dâi vµ ®iÒu hµng ho¸µnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc cho gän nhÑ theo h­íng tËp trung, b¶o ®¶m tÝnh thèng nhÊt nhanh vµ nh¹y cña chÝnh s¸ch. Hai lµ, hç trî ph¸t triÓn c¸c tæ chøc tÝn dông theo h­íng kinh doanh ®a n¨ng, më réng hÖ thèng Ng©n hµng víi c¬ cÊu hîp lý, c©n ®èi gi÷a c¸c vïng khu vùc, b¶o ®¶m thùc hiÖn tèt mäi ngµnh, mäi thµnh phè kinh tÕ, t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh cã lîi cho nh÷ng ng­êi sö dông dÞch vô Ng©n hµng. Ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc Ng©n hµng hîp t¸c x· gäi lµ c¸c tæ chøc tÝn dông nh©n d©n réng kh¾p c¶ n­íc, nghiªn cøu cho sù ra ®êi cña c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh kh¸c nh­ quü ®Çu t­, C«ng ty thuª tµi chÝnh, C«ng ty kinh doanh m«i giíi chøng kho¸n. Ba lµ, thùc hiÖn hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ Ng©n hµng, ®Æc biÖt hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng thanh to¸n, ®­a vµo ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nghiÖp vô vµ ph­¬ng ph¸p ®iÒu hµnh kinh doanh Ng©n hµng hiÖn ®¹i. Bèn lµ, n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng thanh tra trªn c¬ së hoµn thiÖn c¬ chÕ an toµn hÖ thèng Ng©n hµng, n©ng cao n¨ng lùc nghiÖp vô thanh tra Ng©n hµng. N¨m lµ, më réng quan hÖ hîp t¸c víi c¸c tæ chøc tÝn dông quèc tÕ, Ng©n hµng trung ­¬ng c¸c n­íc ®Ó tranh thñ sù gióp ®ì vÒ vèn vµ trî gióp vÒ kü thuËt cho nÒn kinh tÕ vµ cho ho¹t ®éng Ng©n hµng, ®ång thêi t¹o lËp c¸c ®iÒu kiÖn vµ b­íc ®i hîp lý trong qu¸ tr×nh héi nhËp cña hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam víi céng ®ång tµi chÝnh quèc tÕ. S¸u lµ, hoµn thµnh døt ®iÓm c«ng t¸c x©y dùng c¸c nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ, h­íng dÉn thi hµnh LuËt Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông, ®ång thêi hoµn thµnh hÖ thèng v¨n b¶n h­íng dÉn cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ®Ó hai LuËt nµy ph¸t huy hiÖu qu¶ trong thùcc tiÔn. B¶y lµ, t¨ng c­êng ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé, trang bÞ vµ cËp nhËt th­êng xuyªn kiÕn thøc míi, ®¸p øng ®ßi hái víi c«ng viÖc. T¸m lµ, tiÕp tôc hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý cho ho¹t ®éng Ng©n hµng, träng t©m lµ x©y dùng Bé luËt Ng©n hµng. §©y chÝnh lµ nh÷ng viÖc cÇn c¶i c¸ch trong t­¬ng lai ®Ó viÖc thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cã hiÖu qu¶ h¬n, gãp phÇn ®æi míi hÖ thèng Ng©n hµng. KÕt luËn ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ ë ViÖt Nam míi ®i vµo ho¹t ®éng tõ nh÷ng n¨m 90. Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi ®¹t ®­îc trong viÖc c¶i c¸ch hÖ thèng Ng©n hµng, viÖc thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cßn gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n. §ã lµ do lèi suy nghÜ vµ ho¹t ®éng theo c¬ chÕ quan liªu cò, c«ng cô chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cßn mang nÆng tÝnh hµnh chÝnh, c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp cßn ch­a ®­îc sö dông mét c¸ch hiÖu qu¶. Cô thÓ h¬n, nh÷ng th¸ch thøc mµ ViÖt Nam ®ang ®èi mÆt lµ ch­a cã mét thanh to¸n tµi chÝnh ph¸t triÓn. §ã ph¶i ch¨ng lµ ®Çu mèi cho nh÷ng bÊt cËp trong viÖc thùc thi chÝnh s¸ch t¸i chiÕt khÊu ch­a thùc sù lµ hiÖu øng th«ng b¸o ®èi víi thÞ tr­êng, thÞ tr­êng më cßn míi mÎ, chØ míi ®i vµo ho¹t ®éng. Do ®ã, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¸t huy néi lùc, ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng kh¶ n¨ng hÊp thô vµ lu©n chuyÓn vèn trong nÒn kinh tÕ. H¬n thÕ n÷a, c¸c nhµ chÝnh s¸ch ViÖt Nam cÇn t¹o ra m«i tr­êng ph¸p lý thuËt lîi vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn chñ quan ®Ó trong t­¬ng lai, ViÖt Nam cã mét thÞ tr­êng tµi chÝnh ph¸t triÓn. §©y chÝnh lµ tiÒn ®Ò lµm nÒn t¶ng ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn mét chÝnh s¸ch tiÒn tÖ hoµn h¶o cã t¸c dông ®iÒu chØnh vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cho ho¹t ®éng Ng©n hµng. Tµi liÖu tham kh¶o Frederid S Mishkin - TiÒn tÖ Ng©n hµng vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh - 1994. Lª Vinh Danh : TiÒn tÖ vµ ho¹t ®éng Ng©n hµng, 1996. Lª Vinh Danh: ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Ng©n hµng trung ­¬ng ë c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn. Tµi liÖu gi¶ng d¹y bé m«n TiÒn tÖ - Häc viÖn Ng©n hµng, 1/2000. David Begg : Kinh tÕ häc vÜ m«, 1995. NguyÔn DuÖ : §ång tiÒn chung ch©u ¢u, 1999. T¹p chÝ Ng©n hµng c¸c sè: 8/1999; 8/2000; 1/2001.